Onwijs online voortgezet onderwijs by Young Crowds

S J I W ON ! E N I ONL T P INTERNE EROEMD O B D L ) Z E Z R E E N W TY JOY (BEAU S R E B R U E T V U O YO S) NNY GAME O L (C E T N EN DA VAN HUN HET GEHEIM CCES. ONLINE SU

ZELF INVULLEN: MEDIADAGBOEK

MEDIAW

IJS

MET JE

KLAS

VOORT GEZRWEIJTS ONDE

ALTIJD EN EE UWIG ACTIEF OP SOCIALE ME DIA?

Doe de test

EXTRA

TIPS, DE INSPIREREN VERHALEN EN LEUKE N! OPDRACHTE

02 - Onwijs online

NEPNIEUWS Pinokkio zijn

neus groeide als hij niet de waarheid sprak... Helaas is nepn ieuws wat min der makkelijk te ontdekken...

WAT IS NEP NIEUWS? Nieuwsberichten waarin niet de m je waarheid wordt beschreven, noe rdt wo t nepnieuws. Bij een echt berich list alles gecontroleerd door de journa of eindredacteur. s, Die belt bijvoorbeeld met expert de ckt getuigen en bedrijven en che het in feiten. Pas als alles klopt, komt Het al. de krant, online of op het journa vaak op lastige aan nepnieuws is dat het zijn echt nieuws lijkt. Het kan zelfs zo ppen. dat er stukjes in staan die wel klo Alles om ervoor te zorgen dat de lezer het gelooft.

Er wordt online steeds meer nepnieuws verspreid. Wat is s, nepnieuws precie it waarom wordt d gedaan en hoe herken je het?

WAAROM NEPNIEUWS? Nepnieuws kan om verschillende redenen gemaakt worden. Gewoon voor de lol, omdat de maker het grappig vindt. Het kan ook het doel hebben om je mening of gedrag te beĂŻnvloeden. In het buitenland komt nepnieuws bijvoorbeeld vaak voor in verkie zingstijd. Zo proberen de maker s meer stemmen voor een bepaal de politieke partij of persoon te krijgen. Andere makers hopen dat je op hun bericht klikt, zodat je op hun website terechtkomt waar veel advertenties op staan. Voor iedere bezoeker ontvangen zij geld. Dus hoe meer mensen op hun site komen en de advertenties zien, hoe meer geld ze krijgen.

9X ZO HERKEN

JE NEPNIEUWS

Wie is de afzender van het bericht? Is het een bekende en betrouwbare website? Twijfel je: vraag het aan je ouders, juf of meester of controleer de betrouwbaarheid van de site via webdetective.nl/checklist.

Nepnieuws wordt vooral verspreid via sociale media. Check dus of je het alleen daar ziet langskomen of dat het ook op betrouwbare nieuwssites staat.

Verschillende sites houden een overzicht bij van nepnieuwsberichten. Check op volkskrant.nl/ klopt-dat-wel--storystream/ en nu.nl/nucheckt of het bericht waar jij over twijfelt er misschien tussenstaat.

Heeft het bericht een schreeuwerige kop met veel leestekens? Denk aan: ‘Dit geloof je nooit!!!! Je móét hierop klikken!!!!’ Grote kans dat het nepnieuws is.

ie is de journalist of auteur? Googel deze naam en check W of hij of zij bij een bekend nieuwsplatform werkt waar het bericht ook terugkomt.

Wordt er een bron bij vermeld? Zo ja welke? Bij nepnieuwsberichten staat er soms wel een bron, maar grote kans dat die niet bestaat. Door deze te googelen kom je er snel genoeg achter of je daar het bericht ook terug kunt vinden en of het dus echt is of niet.

07 08 09

Is het bericht in de vorm van een video? Nepnieuwsberichten kunnen ook in de vorm van een video worden gemaakt en verspreid. In zo’n video is het beeld en geluid zo gemanipuleerd dat er een verhaal wordt verteld dat niet klopt. Controleer de datum. Bij ieder nieuwsbericht hoort een datum te staan. Van wanneer is dit bericht? En is er rond deze dag misschien op betrouwbare sites of kanalen iets over terug te vinden? Is het satire? Satire is een stijl waarbij humor wordt gebruikt om te amuseren en soms om commentaar te geven op het nieuws en de ontwikkelingen in de maatschappij. Een goed voorbeeld hiervan zijn de nepnieuwsberichten van de Speld.nl.

Onwijs online - 03

INHOUD 4 Slim of niet slim? 6 YouTubers over hun succes 8 Zelf invullen: mediadagboek 10 B en jij verslaafd aan internet? Doe de test! 12 Online valkuilen 14 De geschiedenis & toekomst van internet 16 Tips: de beste sites en apps

COLOFON Onwijs online is ontwikkeld door Young Crowds, specialist in educatieve content. Bij dit werkboekje hoort ook een digitale les die te vinden is op: www.onwijsonline.nl/vo Vormgeving: Tom van Staveren

? j i j n e b m i l s e o H 04 - Onwijs online

Bekijk de volgende situaties en ge ef aan of jij dit ook zo zou aanpakke n. Is dit slim gedrag of juist niet?

ONLINE MET GRIEP Je ligt met een griepje in bed en kunt niet naar school. Gelukkig zijn er veel leuke dingen te bedenken die je kunt doen! Zoals de hele dag grappige filmpjes snappen, gekke comments onder Instagram-foto’s plaatsen en uit verveling alles van je klasgenoten liken. En je vrienden houden je non-stop op de hoogte via de app. Dus je hebt niet het gevoel dat je iets mist. Het is eigenlijk een soort ziekenbezoek 2.0. Je wordt met de minuut vrolijker en vergeet die stomme griep zelfs een beetje.

Slim of niet slim? Waarom wel of niet?

HUISWERK DELEN O nee! Morgen moet je jouw boekverslag inleveren en je hebt het boek nog niet uit… Maar geen stress! Gelukkig heeft je beste vriend én klasgenoot hetzelfde boek uitgekozen. Superhandig. En hem kennende had hij zijn verslag vorige week al af. Op die dag heeft hij namelijk ook een grappige foto mét boek op zijn Instagram Story geplaatst. Onder de foto post je een comment met de vraag of hij zijn boekverslag even kan mailen. Gelukkig is-ie 24/7 online, dus die heb je vast binnen een paar minuten in je mailbox. Je gaat het natuurlijk niet letterlijk kopiëren, maar nu weet je in ieder geval nog beter waar het boek over gaat. Dat scheelt jou weer een hoop werk.

Slim of niet slim? Waarom wel of niet?

Onwijs online - 05

IEDEREEN TAGGEN Je hebt een geweldig feest gegeven en heel veel foto’s gemaakt. Die móéten natuurlijk online. Je post ze op Instagram en Snapchat en tagt iedereen die erop staat. Leuk toch! Dan hebben je vrienden de foto’s ook meteen. En zo hoeven ze niet eens te zoeken op welke foto ze staan. Eerst vragen of je vrienden dit wel willen? Nee joh! Dat doen ze ook nooit bij jou. En als een van je vrienden vindt dat-ie er niet leuk op staat, verwijdert hij zichzelf toch meteen? Dat is zo gebeurd!

Slim of niet slim? Waarom wel of niet?

Opdracht

DE PERFECTE MATCH Welk(e) communicatiemiddel(en) kies jij? Kruis per situatie aan hoe jij dit het liefste doet

1: Je hebt ruzie met je beste vriend(in) en wilt het weer goedmaken.

2: Je bent op zoek naar een bijbaantje en benadert een aantal bedrijven.

3: Je wilt de foto’s van je fijne vakantie delen met vrienden.

4: Je wilt je vrienden laten weten wanneer je precies op vakantie gaat.

5: Je wilt weten hoe het met je nicht uit Australië gaat.

6: Je wilt een vraag stellen aan je internetprovider.

7: Je wilt bijkletsen met je beste vrienden.

COMPLEET PROFIEL Je hebt jouw online profielen zo uitgebreid mogelijk ingevuld. Niet alleen je voor- en achternaam. Ook je geboortedatum, huisadres, telefoonnummer, naam van je school, lievelingsmerken, favoriete plekken, films en muziek zijn voor iedereen zichtbaar. Superhandig voor al je vrienden. Zo weet iedereen waar je van houdt, waar ze je kunnen vinden en hoe je te bereiken bent.

Slim of niet slim? Waarom wel of niet?

8: Je wilt je moeder laten weten dat je een uur later thuis bent vanavond.

9: Je wilt iedereen die het maar wil weten op de hoogte houden van je hardloopresultaten.

Facebook, Twitter, telefoon, persoonlijk gesprek, Instagram, Snapchat

YouTuber Annemarie (de Kleine YouTuber): ‘In mijn video’s laat ik natuurlijk best veel van mezelf zien. Ik realiseer me alleen ook heel goed, dat alles voor altijd op internet staat. Daarom denk ik vooraf altijd goed na welke onderwerpen ik wel en niet op mijn kanaal wil. Ik vind het

belangrijk om mezelf te zijn, maar als ik bijvoorbeeld net ruzie heb gehad en me niet fijn voel, zeg ik daar toch liever niets over. Dat is te persoonlijk. Verder zal ik nooit voor mijn huisdeur of in mijn straat filmen. Mijn adresgegevens, achternaam en mobiele nummer deel ik nooit. Hoe lief mijn abonnees ook zijn, je weet nooit wat ermee gebeurt.’

06 - Onwijs online

Wat moet je er allemaal voor doen en misschien ook laten?

‘Ik heb er natuurlijk heel veel tijd in gestoken en dat doe ik nog steeds. Het scheelt dat ik doe ik wat ik het allerleukste vind en dat is video’s maken en editen. Iets wat ik mezelf al jong heb aangeleerd.’

Hoe vind je het om bekend te zijn dankzij YouTube?

‘Het blijft raar om herkend te worden op straat. Toen ik mijn kanaal startte, had ik ook totaal niet verwacht dat het zo zou lopen. In die tijd waren er nog niet zo veel populaire YouTubers. Helemaal niet van mijn leeftijd.’

Zitten er ook nadelen aan?

WERELDBEROEMD OP INTERNET In 2014 begon Joy haar eigen YouTube-kanaal BeautyNezz met video’s over haar leven. Hoe is het om zo bekend te zijn?

Wat is het geheim van jouw succes?

‘Alle populaire topics die meiden van mijn leeftijd leuk vinden, waren op het moment dat ik mijn kanaal startte nog nauwelijks op YouTube te vinden. Ik ging naar de brugklas en zocht daar filmpjes over, maar kon niets vinden. Daarom besloot ik ze zelf te maken. Denk aan onderwerpen als: welke schoolspullen heb je nodig en hoe gaat het er op school ongeveer aan toe? Verder ben ik altijd mezelf, dat helpt ook mee.’

‘Ik kan niet in bikini naar het zwembad, want dan worden er stiekem foto’s van me gemaakt. Dat vind ik natuurlijk niet fijn. Drukke feestjes sla ik ook liever over, omdat er vaak te veel mensen op me afkomen. Dat ik dit moet missen, daar baal ik weleens van.’

Wat deel je online en wat absoluut niet?

‘Ik deel bijna alles wel, behalve privésituaties met familie en gegevens zoals mijn achternaam, de stad waar ik woon en mijn adres.’

Wat zijn je tips voor jongens en meiden die ook YouTuber willen worden?

‘Het allerbelangrijkste is vooral jezelf zijn en de dingen filmen die jij leuk vindt. Probeer ook altijd origineel te blijven en ga geen andere YouTubers na-apen. Ik kijk bijvoorbeeld niet veel naar anderen en bedenk alles zelf. Tot slot is het voor de kwaliteit van je filmpje heel belangrijk dat je goed licht opzoekt. Ga bijvoorbeeld bij een raam zitten waar mooi licht naar binnenkomt. Je kunt nog zo’n goede camera hebben, maar met slecht licht is het filmpje meteen niet goed meer. Zonde!’

Je kent Dante

vast door zijn YouTubekanaal Clonny Games. Wat is het geheim van zijn succes en wat moet je doen om zo succesvol te worden?

Onwijs online - 07 af kan spreken. En gelukkig vinden sommige vrienden het ook leuk om in mijn video’s te verschijnen. Op die manier kan ik het mooi combineren.’

Hoe vind je het om bekend te zijn dankzij YouTube?

‘Heel vet. Het is echt altijd leuk als iemand met me op de foto wil of om een handtekening vraagt. Dat geeft zo’n bijzonder gevoel. Ik maak kinderen blij en word daar heel blij van. Net als alle leuke comments: die zorgen er ook voor dat ik door blijf gaan.’

DAT WIL IK OOK! Geïnspireerd door deze verhalen? Maak een plan voor jouw YouTube-kanaal.

Kanalen die ik graag bekijk:

Zitten er ook nadelen aan?

‘Ik krijg ook best veel haatreacties. Vooral in het begin werd ik daar wel verdrietig van. Nu boeit het me niet meer. Mijn vader heeft me geleerd dat het jaloerse mensen zijn en dat ik me er niets van aan moet trekken. Gelukkig zijn de meeste comments heel leuk.’

Wat deel je wel online en wat ook totaal niet?

Wat is het geheim van jouw succes?

‘Doorzetten en niet opgeven. En het feit dat ik in mijn eerste video’s waar alleen mijn vader nog naar keek, net zo enthousiast en blij deed als in de video’s die ik nu maak. Die positieve vibe vind ik heel belangrijk, hoeveel kijkers ik ook heb. En ik krijg ook vaak te horen dat jongens en meiden mijn video’s grappig vinden. Dat helpt vast ook mee.’

Wat moet je er allemaal voor doen en misschien ook laten?

‘Bijna al mijn vrije tijd stop ik in het maken en editen van video’s. Ik probeer namelijk bijna iedere dag wel een video te uploaden. Soms lukt het me een aantal tegelijk te maken, zodat ik de volgende dag met een vriend

‘Ik wil best veel delen over mijn leven, maar échte privézaken zoals mijn adres en telefoonnummer hou ik voor mezelf.’

Onderwerpen die ik leuk vind:

Manieren waarop ik kan opvallen:

Wat zijn je tips voor jongens en meiden die ook YouTuber willen worden?

‘Veel YouTubers stoppen omdat ze niet tegen haatreacties kunnen, maar elk kanaal heeft helaas haters. Superstom, maar dat betekent niet dat je slecht bent. Blijf doorzetten en wekelijks uploaden. Twee maanden niets plaatsen, helpt bijvoorbeeld niet. Je moet ook goed bedenken of je het wel echt leuk vindt en het niet alleen voor de roem doet. Ik kende de editprogramma’s die ik gebruik bijvoorbeeld al heel goed voordat ik mijn kanaal begon. Ik vind het ook zo leuk om te gamen, filmen en editen waardoor het niet als werk, maar als vrije tijd voelt.’

Ideeën voor filmpjes:

Namen die erbij passen:

A I D E M N MIJ K E O B DAG 08 - Onwijs online

Naam:

rJe bent regelmatig online en onde Maar neemt daar van alles en nog wat. om je wat doe je nou eigenlijk? Het is tijd en. eigen mediagebruik te onderzoek

Leeftijd:

Woonplaats:

School:

Met welke apparaten ben jij regelmatig online?

Waar gebruik je ze voor?

(meerdere antwoorden mogelijk!)

---------------------------------

Facebook

Discord

---------------------------------

Twitter

Instagram

Foursquare

Path

TikTok

Snapchat

YouTube

Tumblr

Vine

Flickr

Skype

smartphone iPad of tablet computer of laptop spelcomputer anders: ---------------------------------------------------Hoeveel uur ben je gemiddeld online per dag? 1 tot 3 uur

--------------------------------Waarom ga jij online? -----------------------------------------------------------------

Waar heb jij een account?

--------------------------------Hoe communiceer je met vrienden/vriendinnen als je ze niet ziet?

Wat doe je elke dag wel een keertje op internet?

---------------------------------

Bespreek je online hetzelfde als ofďŹ&#x201A;ine? Waarom wel/niet?

---------------------------------

Welke apps gebruik je het meest?

---------------------------------

Wat zijn de leukste momenten online?

---------------------------------

4 tot 6 uur 7 tot 10 uur meer dan 10 uur Is dat veel of weinig als je het vergelijkt met je klasgenoten? ---------------------------------

Onwijs online - 09

Wat doe je als eerste als je ’s ochtends online gaat?

Gebruik je internet en sociale media ook voor school?

---------------------------------

Nee, want:----------------------

---------------------------------

---------------------------------❍

Waar ligt je telefoon als je slaapt? -------------------------------------------------------------------------------------------------

Ja, voor:------------------------

Wat zou je doen als je een dag niet online kunt zijn?

---------------------------------

Speel je weleens een spel online?

---------------------------------

Ja, namelijk:-------------------

Wat zijn jouw favoriete sociale media, blogs, apps, websites? ---------------------------------

Wat zou jij nooit doen online? Waarom niet?

-----------------------------------------------------------------❍

---------------------------------

Nee, want:----------------------

---------------------------------

---------------------------------❍

Hoe zouden anderen jouw online gedrag omschrijven?

Waar kijk jij naar de nieuwste films? ❍ In de bioscoop

-------------------------------------------------------------------------------------------------

❍

Op de bank voor de tv

❍

Op mijn kamer via mijn laptop/tablet

Muziek luisteren doe jij via: ---------------------------------

Post je veel foto’s van jezelf? ❍ Ja, want:-------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------

Heb je jezelf weleens ‘gegoogeld’? Ja, ik zag:--------------------------------------------------------------------------------------Nee, want:------------------------------------------------------------------------------------Denk je dat informatie op internet altijd bewaard zal blijven? ❍ Ja ❍ Nee Hou je rekening met wat je post met het eventueel vinden van een baan later? ❍ Ja ❍ Nee Denk je dat je internet in de toekomst nog meer zult gaan gebruiken? Ja, bijvoorbeeld om:

---------------------------------

Stel je gaat sporten, zet jij je apps dan aan om de prestaties te meten en tegelijkertijd muziek te luisteren of laat je je smartphone thuis?

Nee, want:----------------------

---------------------------------

--------------------------------Nee, want:

---------------------------------

10 - Onwijs online

1 Hoeveel uur ben jij gemiddeld online per dag? Kies ste het antwoeds o dat het rd beste bij je past!

ALTIJD ? E N I ONL Gamen, sociale media checken of filmpjes bekijken. Ben jij altijd online en kun je niet meer zonder? Of valt het wel mee? Doe de test en ontdek hoe verslaafd jij bent aan internet.

a 0 tot 2 uur. b 2 tot 4 uur. c 5 uur of meer.

2A ls een vriend(in) een heel grappige foto op Instagram of Snapchat zet, hoe snel zie jij die dan meestal? a Binnen een paar uur. b Binnen een half uur. c Binnen een dag.

3 Via WhatsApp, Instagram, Snapchat en Facebook wordt gezegd dat er iets ergs is gebeurd met een leerling van jouw school. Hoe snel pik jij dit nieuws op? a J e zoekt online naar informatie, maar komt

de hele tijd lieve/grappige dierenfilmpjes tegen en dat leidt nogal af. b J e bent met een vriend(in) aan het appen over spreekbeurttips, alleen duurt het gesprek nu al een half uur! c J e bent de inlogcode van je computer kwijt. Hoe onthoud je die, als je hem nooit gebruikt?

Onwijs online - 11

4 Het is de dag na een geweldig schoolfeest. Hoe kijk je hierop terug? a Je kletst er nog kort over na met vrienden

via WhatsApp. b Het was leuk, maar je staat er verder niet echt meer bij stil. c Via de foto’s en berichten die je checkt op Snapchat, WhatsApp, Instagram en Facebook!

5 Wat doe je als eerste als je ’s ochtends wakker wordt? a Douchen. b Je telefoon checken. c Ontbijten (en terwijl je eet check je je telefoon).

6J e bent met familie in een ver oord zonder internet. Hoe voel je je? a Het maakt je onrustig. Je had liever internet gehad.

b Je ontdekt tot je verbazing dat je best even zonder internet kunt.

c Goed, niets bijzonders toch?

7A ls je iemand een berichtje stuurt, hoe snel verwacht je dan een reactie? a Binnen een paar uur. b Binnen een half uur. c Binnen een dag.

7. a = 2, b = 1, c = 5 6. a = 1, b = 2, c = 5

9 T/M 12 PUNTEN: altijd online Ohhh, jij bent echt verslaafd aan online zijn. Avonden lang gamen, online kletsen, sociale media afkammen of YouTube afstruinen zijn geen uitzondering voor jou. Even snel kijken, dat kun je niet. Je zit aan je scherm vastgezogen en loskoppelen is geen optie. Heb je nog wel tijd voor iets anders, zoals leuke dingen doen met vrienden, huiswerk maken of sporten? Dat zou wel moeten, want – zeg nou zelf – mis je echt iets als je een paar minuten niet checkt wat er online gebeurt?

13 t/m 24 punten: regelmatig online Als je eenmaal lekker surft, gamet, scrollt, swipet en klikt, kun jij je moeilijk meer tot iets anders zetten. Je verliest je gemakkelijk in een spel, blog of chats met je vrienden. Maar toch bedenk jij na een tijdje wel dat je ook nog andere dingen moet doen. Je voelt je soms ook wel slecht dat je ongemerkt zo lang achter je scherm doorbrengt. Het is goed dat je je realiseert dat er meer is dan de online wereld. Het is heel gezond om af en toe ook offline te gaan.

25 t/m 35 punten: weinig online Je weet wel dat je meeste leeftijdsgenoten urenlang online zijn, maar je doet dat zelf niet. Eigenlijk snap je niet zo goed waar en hoe ze die tijd doorbrengen. Een spelletje doen of filmpje kijken, vind je best leuk op zijn tijd, maar het boeit jou gewoon minder. Waarschijnlijk heb je een andere hobby of passie waar je veel tijd aan besteedt. Prima, niets mis mee! Ieder zo zijn ding. Mis je soms toch waar gesprekken over gaan? Dan zou je toch af en toe een kijkje kunnen nemen op de sociale media waar je vrienden en klasgenoten actief zijn.

5. a = 5, b = 1, c = 2 4. a = 2, b = 5, c = 1 3. a = 1, b = 2, c = 5 2. a = 2, b = 1, c = 5 1. a = 5, b = 2, c = 1

Tel je punten bij elkaar op en bekijk de uitslag:

Wat ben jij?

WIST JE DAT?

Er is zelfs een speciale naam voor als je het liefst altijd online bent, omdat je anders bang bent om ook maar iets te missen. Dit noem je FoMo: Fear of Missing out.

TRAP ER NIET IN! Net als in real life is het online ook niet overal even veilig. Let daarom een beetje op!

ANDERE IDENTITEIT Je hebt al een paar weken leuk chatcontact met iemand. Als diegene je om foto’s vraagt, twijfel je geen seconde. Dan blijkt het geen jongen of meisje van 15 te zijn, maar iemand van 51! De valkuil: via sociale media kom je makkelijk in contact met anderen. Leuk! Maar voor je het weet, ben je bevriend met een heel ander persoon dan je denkt. Een andere identiteit aannemen, is zo gebeurd en komt vaker voor dan je denkt! Stuur geen foto’s, telefoonnummer of adres. Googel de naam en kijk welke info je kunt vinden. En stel voor om te skypen, zodat je meteen ziet om wie het écht gaat.

Zou jou dit kunnen overkomen? Waarom wel/niet?

EENS ONLINE, ALTIJD ONLINE Die post over een blunder met foto vond je eerst hilarisch. Nu heb je er spijt van. De valkuil: een foto, een mening, een statusupdate: alles wat je online plaatst, blijft online. Ook al verwijder je het. Als iemand het repost, blijft de post voor altijd aan jouw naam verbonden. Dus ook als je nieuwe vriend(in) je online opzoekt of als je gaat solliciteren voor een (bij)baan. Plaats foto’s en comments bewust. Denk na voor je iets de online wereld instuurt. Je krijgt het niet makkelijk meer weg.

Sta jij lang stil bij wat je online doet? Waarom wel/niet?

GEEN GRAPJE

NAAKTSELFIE

Je post op je sociale media dat je geen zin hebt in school en het liefst een bom op het leslokaal laat vallen. Plotseling staat de politie voor je deur… De valkuil: scholier Charlotte Bouwman dacht dat het grappig was om via sociale media een bericht te verspreiden over een bom op haar school. Een paar uur later werd ze opgepakt. Dit soort berichten wordt serieus genomen. Terecht, want wat als het geen grapje is? Ook al lijkt een grapje nog zo onschuldig, dat komt niet altijd zo over. Denk goed na voor je een grap de online wereld instuurt.

Een vriend(in) haalt je over om een naaktfoto te sturen. Na lang twijfelen, doe je het toch. Je stuurt een naaktfoto van jezelf via Snapchat naar een goede vriend(in). De volgende dag staat je foto online. Je baalt er ontzettend van! De valkuil: het is misschien verleidelijk om een naaktfoto te sturen, maar doe het niet. Als degene in kwestie je toch niet zo leuk vindt, staan de foto’s zo online. Er zijn zelfs speciale sites waar je anoniem foto’s van je ex kunt plaatsen. Er is maar één tip: doe het niet!

Om welke online grappen moet jij lachen? Welke gaan te ver?

Zou jij ooit een naaktselfie versturen? Waarom wel/niet?

PRIVACY PLEASE Jouw profiel is uitgebreid ingevuld inclusief telefoonnummer. En je locatievoorziening staat altijd aan. Het is toch alleen zichtbaar voor vrienden. Tot je iedere nacht anoniem wordt gebeld. De valkuil: je weet nooit zeker wie er allemaal ziet waar jij bent en wat je telefoonnummer is. En als jouw vrienden je willen bereiken, staat je telefoonnummer toch in hun mobiel? Plaats niet te veel persoonlijke gegevens online. En zet je locatievoorziening uit: je zit er toch niet op te wachten dat de hele wereld 24/7 weet waar jij bent?

Wat doe jij? Wat zet je wel en wat zet je niet online?

ONLINE VALKUILEN YouTuber Joy (BeautyNezz): ‘Ik kan niet in bikini naar het zwembad, want dan worden er stiekem foto’s van me gemaakt. Dat vind ik natuurlijk niet fijn.’

14 - Onwijs online

WIST JE DAT...

Hyves het Nederlandse antwoord was op Facebook? Na een paar supersuccesvolle jaren, bestaat Hyves sinds 2 december 2013 niet meer.

Trends van de toekomst

Nu al in maak, st de ra ook bij jo ks u thuis?

- Een slimme oven die je niet alleen stap voor stap laat zien welke lekkere recepten je kunt maken, maar ook een plaatje toont van hoe jouw gerecht eruit moet komen te zien. Het ziet er zo echt uit dat je het bijna kunt proeven.

HOE HET BEGON De Amerikaanse organisatie ARPA (Advanced Research Projects Agency) had een computernetwerk nodig waarmee verschillende universiteiten informatie naar elkaar konden sturen. In 1969 werden de eerste twee computers op het ARPA-net aangesloten. In 1971 bedacht Ray Tomlinson software waardoor universiteiten berichten naar elkaar konden versturen. Hij koos het @-teken, zodat er voor iedereen een ander adres aangemaakt kon worden. ARPANET stapt in 1983 over op TCP/IP en verandert zo in een open netwerk. Internet is geboren.

- Met een zelfrijdende auto een ritje maken, hoe cool is dat?! Er zijn al autoâ&#x20AC;&#x2122;s die deels zelf rijden en bijvoorbeeld voor jou inparkeren. In de toekomst hoef je helemaal niets meer te doen. Grote kans dat dit normaal is tegen de tijd dat jij je rijbewijs hebt. - Voice search gebruik je misschien al met je telefoon of de tv. Grote kans dat je binnen een paar jaar zoâ&#x20AC;&#x2122;n beetje alles in huis bedient met je stem. Van de lichten aandoen tot je muziek aanzetten. En je voice assistant heeft tegen die tijd ook precies door of je het wel aardig vraagt. - Met 3D-printers kun je de coolste dingen maken. Van een drinkbeker tot een lamp. Je ontwerpt het op de computer en print het daarna zelf uit. Grote kans dat het niet lang duurt voor er eentje in jouw klas of misschien wel thuis staat.

geschiedenis & toekomst 1975

1970

1971 De eerste e-mail wordt verstuurd

1969 ARPANET opgericht

1980

1991 WWW wordt opgesteld

1985

1983 Internet is geboren

1990

? j i j l i w Wat

Onwijs online - 15

Dat er ooit geen internet bestond, kunnen we ons niet voorstellen. Hoe is het eigenlijk ontstaan? En wat zijn dĂŠ trends voor de toekomst?

Op welke trends kun je niet wachten?

Welke trend laat je liever aan je voorbij gaan?

Bedenk een uitvinding die je leven makkelijker maakt en waar je internet bij nodig hebt.

2013 Hyves stopt als sociaal netwerk

2011 Snapchat is downloadbaar

1999

De eerste blog online

1995

1997 Google opgericht

2000

2001 Wikipedia online

2005

2016

YouTube wordt opgericht

In augustus wordt Instagram Stories gelanceerd

2009 WhatsApp komt uit

2005

2004 Facebook wordt opgericht

2010

Instagram opgericht

2015

2019 WhatsApp is in Nederland het populairste sociale medium

16 - Onwijs online

CHECK THE LIST! ONMISBAAR VOOR SCHOOL

Apps

-E vernote scannable: papieren inscannen en leesbaar maken -F lat Tomato: de handige ‘nu is het tijd voor pauze’-app -G oogle Keep: foto’s, to-do-lijstjes en notities bij elkaar + samenwerken met anderen -P hotomath: richt je mobiel op de som en deze app geeft de uitkomst - iStudiez Pro: al jaren populair en niet voor niets -S elfControl: blokkeert je mobiel om ongestoord te studeren -A udioNote 2: colleges opnemen en notities maken in één - Der Die Das: Duitse naamvallen oefenen - DT-regels: word of wordt?

Websites

-S cholieren.com: samenvattingen, verslagen en handige info - WiskundeAcademie: online bijlesvideo’s - Bruuttaal.nl: door en voor scholieren - YouTube.com/scheikundelessen

FUN & RELAX

Apps

- Nemokennislink.nl: grappige feitjes over de wereld van de wetenschap -9 Gag.com: de beste memes en grappigste filmpjes - Upcoming.nl: grappige quizjes en lijstjes

YouTube

-C inemasins: check wat er allemaal niet klopt aan je favo films -M ovieClipsTrailers: de nieuwste trailers -T iger Funnyworks: de grappigste dierenfilmpjes

LEUK & HANDIG

Apps

-W ifimapper: handig overzicht van gratis wifi-netwerken in je buurt -D uolingo: app waarmee je vreemde talen kunt leren -M ijn Water Balans: checkt of je wel genoeg water drinkt -L astPass: slaat al je inloggegevens veilig op en vult het overal voor je in

Websites

- Scream Go Hero: met je stem stuur jij je ninja aan -S leepcycle: check je optimale slaapritme, inclusief handige wekker - Pocket: perfect om alle video’s op te slaan die je later wilt checken - iMovie (iOs) en Filmorago (Android): de beste gratis video edit apps

MUST FOLLOW ON INSTAGRAM

Websites

- Wordpress.com: maak je eigen site -M obincube.com: maak je eigen app -M indmeister.com: perfect voor brainstorms

YouTube

-Y ouTube Learning: handige tutorials -C rash course: informatieve filmpjes over ongeveer alles -S ciShow: antwoord op (bijna) al jouw vragen

- @itsdoughthepug: beroemde honden, altijd leuk - @thehappynewspaper: alleen maar oog voor vrolijk nieuws - @natgeo: de mooiste foto’s van de wereld - @Streamwijzer: laatste nieuws over je favoriete series - @mofart_photomontages: te gekke landschaps- en portretfoto’s - @ihavethisthingwithfloors: kleurrijke feed vol bijzondere straten en vloeren - @conde.nasty: vintage modeplaatjes van vroeger - @freddiemade: grappigste memes over beroemdheden - @celine_bernaerts: mooiste beauty foto’s en tutorials - @gamingbible: grappige game memes