υγεία της Αλεξίας Σβώλου
Έξυπν@ apps
που μας κάνουν καλό!
Δωρεάν applications για ασθενείς με ψωρίαση, σακχαρώδη διαβήτη και άλλες κατηγορίες ασθενών που νοσούν από χρόνια νοσήματα, συνθέτουν το νέας γενιάς οπλοστάσιο της e-υγείας, που ανοίγει μια καινούρια σελίδα στην πρόληψη, με ψηφιακά εργαλεία για μικρούς και μεγάλους. Η νέα εποχή της υγείας ξεκίνησε και δεν έχετε παρά να επιβιβαστείτε στο τρένο “Cyber Express” των τεχνολογικών εξελίξεων, που τρέχει με «ταχύτητα φωτός». 8
ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016
Το πρώτο δωρεάν app για 220.000 ασθενείς με ψωρίαση «Το app δημιουργεί την αίσθηση μιας κοινότητας, βγάζοντας τους ψωριασικούς ασθενείς από την απομόνωση που τους οδηγεί η ασθένειά τους»
Κώστας Λούμος Πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης των Ασθενών με Ψωρίαση «ΚΑΛΥΨΩ»
Την πρώτη στο είδος της δωρεάν ηλεκτρονική εφαρμογή, που είναι διαθέσιμη σε tablets και smartphones, αποκτούν οι 220.000 Έλληνες ασθενείς με ψωρίαση. Ήδη, περισσότερα από 13.000 άτομα έχουν κατεβάσει από τις πρώτες ημέρες λειτουργίας του το πρωτοποριακό app με την ονομασία “MyPso”, που είναι και το μόνο το οποίο φέρει την έγκριση του Ελληνικού Οργανισμού Φαρμάκων. Η e-εφαρμογή προσφέρει πληροφορίες, υπενθυμίσεις και τη δυνατότητα της παρακολούθησης των συμπτωμάτων στον χρήστη, ενώ δημιουργεί την αίσθηση μιας κοινότητας, βγάζοντας τους ψωριασικούς ασθενείς από την απομόνωση στην οποία τους οδηγεί η στιγματιστική ασθένεια.
Το app δημιουργήθηκε από τη Leo Pharma Hellas σε μια προσπάθεια να βελτιωθεί η συμμόρφωση των ασθενών στη θεραπεία, και κατ’ επέκταση η ποιότητα της ζωής τους. Οι έρευνες της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας δείχνουν ότι λιγότεροι από τέσσερις στους δέκα ασθενείς με ψωρίαση ακολουθούν τη συνταγογραφημένη αγωγή τους, και το 33% αυτών δεν έχουν την επιθυμητή σχέση με τον γιατρό τους. Η ψωρίαση είναι ένα χρόνιο αυτοάνοσο νόσημα, που χαρακτηρίζεται από
δημιουργία ψωριασικών πλακών στην επιδερμίδα, σε όλα τα σημεία του σώματος, με συνέπεια οι ασθενείς να βγαίνουν στο περιθώριο της ζωής. Το ανησυχητικότερο εύρημα αφορά τις συνοσηρότητες που συνοδεύουν την ψωρίαση, καθώς έρευνες δείχνουν ότι οι ψωριασικοί ασθενείς έχουν αυξημένο κίνδυνο για παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιαγγειακά νοσήματα και κατάθλιψη, ενώ η ψωρίαση βαριάς μορφής πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο για έμφραγμα του μυοκαρδίου και αυτοκτονικό ιδεασμό.
Ο D-partner των διαβητικών κάνει τη ρύθμιση του σακχάρου παιχνίδι
Η εφαρμογή D-partner, μεταξύ των άλλων της λειτουργιών, καταγράφει το ιστορικό του διαβήτη, καθώς και την αντιδιαβητική θεραπεία που ακολουθεί ο χρήστης. Η φαρμακευτική εταιρεία Novo Nordisk, σε συνεργασία με την εταιρεία επικοινωνίας Vodafone, δημιούργησε την πρωτοποριακή εφαρμογή D-partner, που βελτιώνει την καθημερινότητα των ατόμων με όλους τους τύπους σακχαρώδη διαβήτη. Η εφαρμογή διατίθεται δωρεάν σε όλους τους χρήστες κινητής επικοινωνίας, οι οποίοι διαθέτουν συσκευές smartphone και tablets με λειτουργικό Android ή iOS.
Η πρωτοποριακή αυτή εφαρμογή προσφέρει σειρά χρήσιμων λειτουργιών, όπως το να αντιστοιχεί με ακρίβεια την ποσότητα φαγητού με υδατάνθρακες που θα καταναλώσει, και επομένως να προτείνει τη σωστή δόση ινσουλίνης, αφού προσφέρει μια ενσωματωμένη βάση δεδομένων τροφών και γευμάτων, η οποία προέρχεται από τον Οδηγό Διατροφής της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας. Στην εφαρμογή, ο χρήστης μπορεί μάλιστα να εισαγάγει και άλλες τροφές, που δεν εμπεριέχονται στη βάση δεδομένων. Επίσης, το D-partner καταγράφει το ιστορικό του διαβήτη, καθώς και την αντιδιαβητική
9
υγεία της Αλεξίας Σβώλου
θεραπεία που ακολουθεί ο χρήστης. Επιπλέον, παρακολουθεί το ημερολόγιο καταγραφής μετρήσεων γλυκόζης, εργαστηριακών αποτελεσμάτων, μετρήσεων αρτηριακής πίεσης, βάρους και σωματικής άσκησης, και προσφέρει μια σειρά μηνυμάτων, ειδοποιήσεων και προτάσεων σχετικά με την ποιότητα των καταγραφόμενων μετρήσεων και του διαβητικού προφίλ. Μέσα από την εφαρμογή D-partner, και αποκλειστικά για τους συνδρομητές Vodafone, προσφέρονται δύο επιπλέ-
ον λειτουργίες. Η πρώτη αφορά την τηλεϊατρική. Μέσω της εφαρμογής, ο ίδιος ο χρήστης μπορεί να δημιουργήσει και να τηρεί τον προσωπικό του online ηλεκτρονικό ιατρικό φάκελο και να δίνει πρόσβαση (για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα) στον γιατρό του μέσω κωδικού που αποστέλλεται με email. Κατ’ αυτό τον τρόπο, δίνεται η δυνατότητα στον γιατρό να μελετά τα καταχωρισμένα στοιχεία και να προσθέτει τυχόν σχόλια ή συστάσεις, χωρίς όμως να μπορεί να αλλοιώσει, να επεξεργαστεί ή
να διαγράψει τα δεδομένα της ηλεκτρονικής καρτέλας. Η δεύτερη λειτουργία αφορά το HypoΑlert, δηλαδή την προειδοποίηση της υπογλυκαιμίας. Σε περίπτωση που ο χρήστης της εφαρμογής αισθανθεί ότι πρόκειται να κάνει υπογλυκαιμικό επεισόδιο, το οποίο ενδεχομένως δεν θα κατορθώσει να αντιμετωπίσει μόνος του, μπορεί να πατήσει το κουμπί HypoAlert της εφαρμογής, στέλνοντας, με αυτόν τον τρόπο, τη θέση του –μέσω SMS– στον αριθμό τηλεφώνου που έχει
προκαθορίσει ο ίδιος για τέτοιες περιπτώσεις, στο προφίλ της εφαρμογής. Η εφαρμογή τελεί υπό την επιστημονική αιγίδα της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, καθώς και υπό την αιγίδα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων-Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη και της Ελληνικής Ομοσπονδίας για τον Διαβήτη. O σχεδιασμός και η ανάπτυξη της εφαρμογής έγινε από την εταιρεία Diabetes Innovations.
Τα παιδιά κάνουν teen_break και αποκτούν το δικό τους Instagram «Τα παιδιά μπορούν να εκπαιδεύσουν τους συνομηλίκους τους στον cyber κόσμο δημιουργώντας “e-εργαλεία”, όπως το εφηβικό social media “teen_break”, που απευθύνεται αποκλειστικά σε ανηλίκους».
Άρτεμις Τσίτσικα
Επίκουρη καθηγήτρια παιδιατρικής-εφηβικής υγείας και επιστημονική υπεύθυνη της ΜΕΥ στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού» Στον αληθινό κόσμο, αλλά και στον διόλου αγγελικά πλασμένο κυβερνοχώρο, υπάρχουν κίνδυνοι που δεν μπορούμε να φανταστούμε και δεν αρκεί (εμείς) οι μεγάλοι να επιφορτιζόμαστε με τον ρόλο του δασκάλου και του καθοδηγητή των λιλιπούτειων. Σε αυτό το e-σύμπαν, που αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς, τα παιδιά μπορούν να επωμιστούν την εκπαίδευση των συνομηλίκων τους, υλοποιώντας δράσεις που έχουν μεγάλη απήχηση, καθώς μιλούν στη δική τους λιλιπούτεια «αργκό». Όπως εξηγούν ο εκπαιδευτικός Πληροφορικής κ. Κωνσταντίνος Φύτρος
και η εκπαιδευτικός Διεύθυνσης ΔΕ Β’ Αθήνας κ. Αντωνία Παπατριανταφύλλου, η μέθοδος εκπαίδευσης συνομηλίκων έχει αποδειχθεί πολύ αποτελεσματική και πραγματοποιείται συμπληρωματικά στο σχολικό πρόγραμμα. Μία από τις δράσεις που ανέλαβαν να υλοποιήσουν τα παιδιά σε συνεργασία με τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας του νοσοκομείου παίδων «Αγλαΐα Κυριακού» είναι η δημιουργία e-εργαλείων, όπως είναι το παιδικό-εφηβικό Instagram με την εύγλωττη ονομασία “teen_break”. Όπως μας εξηγεί η κυρία Άρτεμις Τσίτσικα, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Ε-
φηβικής Υγείας και επιστημονική υπεύθυνη της ΜΕΥ, στο “teen_beak”, με εικόνες, απλά λόγια και αποφθέγματα, θίγονται θέματα που απασχολούν την παιδική και εφηβική ηλικία και δίνονται με χιούμορ «οδηγίες επιβίωσης». Μεγάλη ευαισθησία, διακριτικότητα και ευστοχία διακρίνει την παιδικά πλασμένη e-επικοινωνία, ενώ ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις αξίες της ζωής χαρακτηρίζει τις παιδικές διαδικτυακές αναρτήσεις. «Τέτοιου είδους εργαλεία χρησιμοποιούνται με ασφάλεια από παιδιά και προτείνονται δίχως ενδοιασμούς από γονείς και εκπαιδευτι-
κούς» προσθέτει η κυρία Τσίτσικα. Η ευεργετική επίδραση της συμμετοχής των παιδιών στο πρόγραμμα εκπαίδευσης των συνομηλίκων τους εκφράζεται μέσα από τις ίδιες τις μαρτυρίες τους: Όπως λέει η μαθήτρια Αγγελική-Βιργινία Κ.: «Κατανοήσαμε ότι το σχολείο δεν παρέχει μονόπλευρη γνώση, αλλά πολυδιάστατη αγωγή». Ο μαθητής Ηλίας Σ. προσθέτει: «Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να περιμένουμε έτοιμες λύσεις –να σιωπούμε στα δύσκολα», ενώ ο μαθητής Κωνσταντίνος Σ. καταλήγει: «Το σχολείο μάς προσκαλεί, μάς προκαλεί και στηρίζεται σε εμάς».
Selfchess και MOS, για ασφαλές σερφάρισμα στο Διαδίκτυο Ένα άλλο διαδικτυακό εργαλείο που δημιούργησαν τα παιδιά αποκλειστικά για τα παιδιά αφορά την ιστοσελίδα www.selfchess.wordpress.com, η οποία παρέχει ολιστικό υλικό, πληροφορίες, videos, καθώς και προτεινόμενες λύσεις, τηλεφωνικές γραμμές και δομές υποστήριξης, σχετικά με το ανησυχητικό φαινόμενο της σχολικής βίας. Την ιστοσελίδα εμπνεύστηκε και δημιούργησε μια ομάδα εφήβων, επιλέγοντας το όνομα από το γεγονός ότι όλοι είμαστε μοναδικές αυτοτελείς μονάδες “Self”, αλλά ταυτόχρονα ζούμε, δραστη-
10
ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016
ριοποιούμαστε και επιβιώνουμε σε μια κοινωνία πολλών διαφορετικών ατόμων-ρόλων, με βάση συγκεκριμένους κανόνες, όπως το σκάκι-“chess”. Επίσης, μια άλλη παιδική πρωτοβουλία που πήρε σάρκα και οστά με τη βοήθεια των παιδιών και των μεντόρων της ΜΕΥ αφορά μια πρωτότυπη εφαρμογή-application (για tablets, smartphones), που δημιουργεί έναν διαπροσωπικό χάρτη και βοηθά τον χρήστη σε κάθε διάσταση με συμβουλές και παραδείγματα, καθώς και με υποδείγματα τρόπου αντιμετώπισης.
Το application ονομάζεται MOS, λέξη που προκύπτει από το ακρωνύμιο της φράσης My Own Space (ο δικός μου χώρος/η διαπροσωπική απόσταση). Όπως εξηγούν οι εμπνευστές του εφηβικού app, η διαπροσωπική απόσταση αποτελεί προσωπικό χώρο, δυναμικό, με αποτέλεσμα την ενίσχυση της κρίσης και της λήψης αποφάσεων, ενώ μέσω αυτής περιορίζονται η μοναχικότητα και η απομόνωση. Οι στόχοι του app είναι η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης του ατόμου.
info Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα σοφιστικέ ψηφιακά εργαλεία που δημιουργούν οι έφηβοι σε συνεργασία με τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας του νοσοκομείου «Αγλαΐα Κυριακού», μπορείτε να καλέσετε την τηλεφωνική γραμμή για την Τεχνολογία «ΜΕΥποστηρίζω» 80011 80015.