Amerika’da İşsizlik Azalıyor mu?
Cuma günü gelen Amerikan işsizlik rakamları üzerine epey konuşuldu. İşsizlik istatistikleri her zaman piyasa üzerinde dalgalanma yapma potansiyeline sahip. Hatta bizim kendi ülkemizin istatistikleri dahi Amerikan istatistikleri kadar piyasa üzerinde etki yaratmıyor. Aslına bakılırsa istatistiklerin açıklandığı an ve saat dışında etkisinin olmadığını düşünmemiz gerekiyor, piyasanın yönü neyse gerçek odur, işsizlik iyi gelirse yoluna devam eder, kötü gelirse de yoluna devam eder. Cuma günü açıklanan rakamlarda Amerika’da işsizliğin bir ay önceki %9,5 rakamından %9’a düştüğü açıklandı. Tarım dışı istihdam ise 145,000 beklenirken 36bin geldi. Amerika’da, işsizliğin sorun olmaması için nüfus artışına paralel olarak aylık 1500,000 yeni iş yaratılması gerekiyor. Resmi rakamlara göre işsizlik azaldığına göre önümüzdeki dönemin iyi olması gerekir, ne de olsa çözülemeyen tek sorun işsizlik olarak kalmıştı. Acaba durum böyle mi? İşsizlik rakamlarındaki değişimin en önemli sebebi, Amerikan kurumlarının geçtiğimiz ay 504,000 kişiyi “işgücü” rakamından düşürmeleri oldu. 504,000 kişi birdenbire iş aramaktan vazgeçince herhalde başlarına talih kuşu kondu diye düşünmemiz gerekiyor.
İstatistiklerin açıklandığı an ve saat dışında etkisinin olmaması gerektiğini aşağıdaki tablo bize gösteriyor. Tarım dışı istihdam verilerinin tamamı, geçtiğimiz yıl için revize edildi, 8 ay azaldı 4 ay arttı sonuçta yıl toplamı 215,000 azaldı (Toplam artışın %20si). Biz arttı diye pozisyon almıştık şimdi geçmişe yönelik düzeltmelerle azaldığını öğrendik ne yapmamız gerekiyor? Pozisyonları koruyalım geçmiş geçmişte kaldı.
İssizlik konusunda Gallup’un yaptığı araştırmalara göz attığımızda aslında Amerika’da işsizliğin arttığını görüyoruz. Ocak ayında işsizlik %9,8.
Yarım zamanlı çalışıp tam zamanlı olarak iş arayanların oranına da bakalım. Bu kişiler mecburiyetten yarım zamanlı çalışıyor.
İssizlik ve az çalışanları topladığımızda potansiyelin altında çalışanlar diye bir istatistiğe ulaşıyoruz ekonomi iyi olsa aşağıdaki grafikte gösterilenlerin hepsi iş bulabilecek.
Ekonominin ve işsizliğin durumunu başka bir şekilde açığa çıkaran bir programdan da bahsedelim: Gıda pulları veya yeni değiştirilen adıyla Beslenme Destekleme Programı.
Bu programa aylık ortalama 40milyon üzerinde insan katılıyor, aldıkları ortalama destek ise 113$. Amerikan nüfusunun %13ü.
Son olarak geçenlerde yapılan bir ankete göre her 4 Amerikalı'dan biri ekonomik sorunların altında eziliyor, faturalarını ödemekte dahi zorlanıyor. Ankete aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz. Çok daha ilginç sonuçlarını da göreceksiniz. Özellikle eğitim hakkındaki yorumlar önemli. (Bizde de böyle anketler yapılsa dikkat çeker mi acaba?) http://www.publicagenda.org/economy-and-american-dream-2011
Dünya artık çok hızlı değişiyor, geçmişte işsizlik, ekonomi, finans, para vs ye dair doğru kabul ettiğimiz her şey tersyüz edildi. İssizlik artıyor ama artmıyor, ekonomiler büyümüyor ama büyüyor, enflasyon artıyor ama artmıyor, para basmak enflasyonu azdırır ama para basılıyor, enflasyon kötüdür ama enflasyon iyidir. 1984 romanının en sevdiğim cümlelerinden birini aktarayım: “Geçmişi kontrol eden bugünü kontrol eder, bugünü kontrol eden ise geçmişi kontrol eder” Sonuç: Finans piyasalarında pozisyonları “eski gerçeklere” göre alırsanız para kaybedersiniz. Gerçekler ve para birbirinden ayrı iki kavramdır.