III. ZIELEŃ W PRAKTYCE

III. ZIELEŃ W PRAKTYCE. JAK CHRONIĆ I OPIEKOWAĆ SIĘ ZIELENIĄ?

Tereny zieleni, o walorach zabytkowych powinny podlegać ochronie. Projektując na terenie Starego Mokotowa, celowa może być analiza materiałów archiwalnych, dzięki której możliwe jest wskazanie cennych obszarów lub elementów zagospodarowania terenu o wartościach historycznych lub zabytkowych.

ZALECA SIĘ: • Zachowanie, w miarę możliwości wprowadzanie układów alejowych przy ulicach; Gatunki do sadzenia bezpośrednio przy ulicach o dużym natęże-

niu ruchu kołowego: Acer campestre (klon polny), Ginkgo biloba ‘Fastigiata’ i ‘Princeton Sentry’ (miłorząb dwuklapowy odm. Fastigiata i Princeton Sentry), Gleditsia triacanthos f. inermis (glediczia trójcieniowa Inermis) Prunus eminens ‚Umbraculifera’ (wiśnia osobliwa odm. Umbraculifera), Sorbus intermedia (jarząb szwedzki)

Gatunki do sadzenia przy ulicach o mniejszym natężeniu ruchu

kołowego lub przy ulicach ruchliwych, ale z dala od jezdni: Acer platanoides (klon pospolity), Fraxinus excelsior (jesion wyniosły), Populus tremula (topola osika), Tilia xeuropaea ‚Pallida’ (lipa holenderska odm. Pallida), Tilia tomentosa ‚Varsaviensis’ i ‘Brabant’, ‘Silver Globe’ (lipa srebrzysta i odm.) • Uzupełnianie przyulicznych układów alejowych zgodnie z aktualnym składem gatunkowym, z wyjątkiem obcych gatunków topól oraz klonów srebrzystych; • Stosowanie szpalerów drzew oraz w miejscach, gdzie to możliwe, kilkurzędowych nasadzeń drzew wzdłuż ulic. W niektórych przypadkach celowe jest rzędowe nasadzenie podkreślające i dopełniające układy alejowe, lecz zlokalizowane poza terenami przyulicznymi, na terenie osiedli lub przedogródków. Wskazane zastosowanie gatunków znoszących warunki miejskie z zachowaniem spójności kompozycyjnej. Zasadne jest uwzględnienie specyficznego dla Mokotowa „klucza” do doborów drzew przyulicznych, polegającego na obsadzeniu jednej ulicy jednym charakterystycznym gatunkiem; • Unikanie sadzenia drzew karłowatych lub szczepionych przy ulicach, w przestrzeniach osiedlowych i w przedogródkach ogrodów willowych; • Stosowanie roślin należących do gatunków rodzimych z dopuszczeniem ozdobnych gatunków obcych z wykluczeniem gatunków inwazyjnych;

• Zachowywanie drzew sędziwych oraz jeśli sytuacja terenowa na to pozwala, pozostawianie martwego drewna jako elementów wspierających bioróżnorodność; • Sadzenie kwitnących krzewów, nasadzenia w swobodnym układzie, typowe dla 20-lecia międzywojennego oraz lat 50-tych i 60-tych, w zieleni przyulicznej, w kwartałach zabudowy, w tym w ogrodach lokatorskich oraz w przestrzeni przedogródków ogrodów willowych; Przykładowe gatunki: Forsythia sp. (forsycja), Kerria japonica (złotlin japoński), Philadelphus coronarius (jaśminowiec wonny), Symphoricarpos sp.(śnieguliczka), Syringa vulgaris (lilak pospolity i jego odmiany), Lonicera tatarica. np. ‚Arnold’s Red’ (suchodrzew tatarski i jego odmiany), Lonicera xylosteum np. ‚Compacta’ (suchodrzew pospolity i odm.), Rosa canina, Rosa rugotida oraz ich odmiany, róże okrywowe i odmiany;

• Zazielenianie elewacji budynków za pomocą pnączy;

Przykładowe gatunki: Hedera helix (bluszcz pospolity), Parthenocissus quinquefolia, P. tricuspidata (winobluszcz pięciolistowy oraz trójklapowy i ich odmiany), Campsis radicans (milin amerykański),Aristolochia macrophylla kokornak wielkolistny), Humulus lupulus (chmiel zwyczajny), Hydrangea anomala ssp. petiolaris, (hortensja pnąca), Lonicera sp. (wiciokrzewy); • Stosowanie „zielonych ogrodzeń” – ogrodzenia porośnięte pnączami lub żywopłoty, unikanie stosowania nieprzeziernych grodzeń; Przykładowe gatunki: ligustr pospolity jego odmiany (Ligustrum vulgare ‚Atrovirens’, ‚Lodense’), porzeczka alpejska i odm. (Ribes alpinum ‘Schmidt’), porzeczka złota (Ribes aureum), bukszpan wieczniezielony (Buxus sempervirens); • W ogródkach gastronomicznych, przy wejściach do punktów handlowo-usługowych oraz w przypadku innych ogrodów tymczasowych stosowanie spójnych przestrzennie, zróżnicowanych gatunkowo nasadzeń, w tym kwitnących krzewów i bylin. • Zachowanie i wzbogacanie różnorodności gatunkowej w istniejących i planowanych nasadzeniach; • Tam, gdzie to możliwe stosowanie zróżnicowanych gatunkowo

nasadzeń bylinowych z uwzględnieniem gatunków stanowiących pożytek dla zwierząt;

Przykładowe gatunki: jeżówka purpurowa i jej odmiany (Echinacea purpurea), przetacznik kłosowy i jego odmiany (Veronica spicata), szałwia łąkowa i jej odmiany (Salvia pratensis), dąbrówka rozłogowa (Ajuga reptans), gajowiec żółty (Galeobdolon luteum), macierzanka piaskowa (Thymus serpyllum), miodunka ćma (Pulmonaria obscura), żywokost lekarski (Symphytum officinale), kocimiętka (Nepeta sp.)

• Ochrona istniejącej zieleni na terenie inwestycji i w bezpośrednim sąsiedztwie robót budowlanych; • Stosowanie rozwiązań błękitno-zielonej infrastruktury z wykorzystaniem małej retencji w przestrzeni publicznej, półpublicznej i prywatnej (rowów bioretencyjnych i infiltracyjnych, ogrodów deszczowych w gruncie i w pojemnikach, niecek bioretencyjnych, nawierzchni przepuszczalnych, podłoży strukturalnych, zielonych dachów i ścian, w tym także ścian porośniętych pnączami, „zielonych” obiektów małej architektury np. zielonych przystanków); • Stosowanie elementów umeblowania związanych z zielenią (płotki / ograniczniki rabat, donice, trejaże) pasujących do otoczenia (spójnych z elewacjami budynków, nawierzchniami, zagospodarowaniem sąsiednich terenów) pod kątem zastosowanych materiałów, kształtów (stylu) oraz kolorystyki. Unikanie stosowania płotków drewnianych oraz plastikowych; • Inicjowanie i wspieranie powstawania ogrodów społecznych oraz wszelkich oddolnych inicjatyw związanych z aranżacją terenów zieleni (narzędzia miejskie to np. Inicjatywa Lokalna, projekty zgłaszane do warszawskiego Budżetu Obywatelskiego).

57 Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, ul. Krasickiego 20-22, FAAB Architektura Adam Białobrzeski, Adam Figurski, 2012

Pionowy ogród na zewnętrznej elewacji budynku, odnowionej przedwojennej willi. Na zielonej ścianie posadzono ponad 20 gatunków różnych roślin. Ogród jest nawadniany wodą deszczową magazynowaną w zbiorniku retencyjnym.