Analiza elementów składowych plakatu JEDNORĘKI ZE SPOKANE
Podstawy Badań Wizualnych prowadzący: dr Marta Więckowska Zakład Badań Wizualnych i Interakcji ASP Katowice
Karolina Juszczyk wzornictwo 2015/2016
Spis treści: 1.
Wyróżnienie i nazwanie elementów plakatu
3
2. Uporządkowanie elementów według zajmowanej powierzchni
4
3.
5
Analiza kolorystyki i kontrastów kolorystycznych
4. Analiza typografii / kolor, kontrasty, krój pisma, odmiany, stopień pisma
6
5.
Analiza kompozycji
7
6.
Hipotetyczna hierarchia czytelności wraz z uzasadnieniem
9
7.
Opis badania
10
8.
Sposób prowadzenia analizy
11
9.
Przykłady analizy
12
10. Średnia wyników badania
14
11. Zestawienie wyników elementów dostrzeżonych i rozpoznanych
15
12. Porównanie ilości osób, które rozpoznały dany element na danym etapie badania
16
13. Porównanie kolejności odczytywania elementów
17
14. Wskazanie różnic między czytelnością elementów
18
15. Wyniki analizy hierarchii dostrzeżonych elementów - skala rangowa
19
Wyróżnienie i nazwanie elementów plakatu
Wyszczególnienie pojedyńczych elementów kompozycji plakatu.
nazwa teatru szczegóły nazwy teatru, astes www postać białe kropki tytuł spektalku (czarny napis na żółtym tle) tytuł spektalku (biały napis na żółtym tle) tytuł spektalku (biały napis na czarnym tle)
autor sztuki tło
wyszczególnione stanowiska (różowy napis na żółtym tle)
wyszczególnione stanowiska (różowy napis na czarnym tle) partnerzy sponsorzy data stopka 3
Uporządkowanie elementów według zajmowanej powierzchni
Podział został uzyskany poprzez nałożenie siatki na plakat oraz procentowe przeliczenie ilości kratek. Wyniki są podane w przybliżeniu.
% 51
% 2% 0,5 0, ym ria se zarn % ży c % re 2,3 2,6 1% na m ) da nym łty ada r sa ó ob cza ,5% na ż obs a , 1 łn isy eatr m tu (t łty nap ty żó e m na won ółty r tu e aż ty cz yn ne pis a ob dr ne n wo er cz 15% a pk sto 25% ć sta po
tło
4
Analiza kolorystyki i kontrastów kolorystycznych
Wyszczególnienie kolorów oraz ich kontrastów z uwzględnieniem powieszchni przez nie zajmowanej na podstawie porównania zajmowanych przez nie powierzchni.
Główne: tło i postać
tło i stopka
stopka i postać
Poboczne: tło i nazwa teatru
tło i tytuł czarny
biały tytuł i postać
biały tytuł i tło
tło i autor
tło i stanowiska
postać i stanowiska
tło i szczegóły teatru
5
Analiza typografii / kolor, kontrasty, krój pisma, odmiany, stopień pisma krój bezszeryfowy wersalikowy, jednoelementowy z elementem ozdobnym 150 pkt krój bezszeryfowy wersalikowy, wieloelementowy, typ pisanka 193 - 264 pkt
krój bezszeryfowy, jednoelementowy, ze zwiększonym światłem między znakami 84 pkt krój bezszeryfowy, wersalikowy, pogrubiony 84 pkt krój bezszeryfowy, jednoelementowy, ze zwiększonym światłem między znakami 84 pkt krój bezszeryfowy, jednoelementowy, ze zwiększonym światłem między znakami 32 pkt 6
Analiza kompozycji
W centrum kompozycji znajduje się dominująca, czarna postać, która jako pierwsza zwraca na siebie uwagę i pozostaje najdłużej czytelna w warunkach pogarszających się.
Stosunkowo wysoka i bardzo wyrazista stopka koloru różowego równoważy mocne plamy kolorystyczne reszty plakatu. Zdecydowanie dodaje mu stabilności.
Tytuł sztuki umiejsowiony pośrodku kompozycji pozostaje widoczny i czytalny, pomimo podzielenia go na trzy różne segmenty i zastosowania wieloelementowego kroju pisma.
Tekst ze spisem poszczegónych stanowisk pozostaje w miarę czytalny, pomimo ale też dzięki zastosowaniu podobnych zabiegów jak w powyższym tytule. 7
Analiza kompozycji
Mocne, jednolite tło plakatu podkreśla czytelność i pozwala zakomponować się reszcie elementów.
Zastosowanie różowego koloru kroju pisma i podobnego, choć odwróconego, kąta pochylenia co w stópce, zamyka i równoważy kompozycję.
Delikatny i czysty krój pisma zastosowany do napisania autorstwa sztuki kontrastuje z chaotycznym tekstem tytułu sztuki i stanwisk.
Delikatne, białe kropeczki, dodają drugą oś w kompozycji.
8
Hipotetyczna hierarchia czytelności wraz z uzasadnieniem.
1 2 3 4 5 6
POSTAĆ Postać jest zdecydowanie najbardziej widoczna. Najmocniej kontrastuje z tłem, zajmuje centralną pozycję. Pomimo, iż częściowo służy za tło dla tekstu, nie zakłóca to jej czytelności. STOPKA Jaskrawy róż kontrastuje z resztą gamy kolorystycznej plakatu
TYTUŁ SPEKTAKLU Wyraziste litery w dużej punktacji, Umiejscowione w centralnej części plakatu
TEATR POWSZECHNY Nie sąsiaduje z żadnym tekstem o podobnych wartościach, przez co jest czytelny. Litery dobrze kontrastują z tłem. Zajmują „intuicyjne” miejsce nagłówka. PRZEKŁAD, REŻYSERIA,SCENOGRAFIA, OBSADA Litery o podobnej wadze i identycznym kolorze tworzą plamę, która kontrastuje z tłem i postacią. AUTOR SPEKTAKLU Równy, czarny, prosty napis na żółtym tle. W odległości od innych napisów zwraca na siebie uwagę, dzięki swojej prostocie i ładowi.
9
Opis badania 1. Cel badania
4. Instrukcja dla osoby badanej i opis karty badawczej
Celem badania jest ocena czytelności elementów badanego plakatu oraz ustalenie hierarchii ich dostrzegania.
Karta badawcza składa się z 11stron (instrukcji dla badanego + 10 kart badawczych).
2. Opis metody
Badanie tachistoskopowe plakatu - Jednoręki z Sponake
To badanie wykonano testem tachistoskopowym, który ma na celu określenie zdolności rozpoznania każdej wartości graficznej znaku. Każdy znak jest demonstrowany początkowo przy najkrótszych ekspozycjach, a następnie okres demonstracji powiększa się stopniowo, od 1/500s do 1s, czyli do momentu, gdy każda wartość graficzna znaku może być rozpoznana. Uzyskane wyniki określają zdolność dostrzeżenia (osoba badana dostrzegła element, cechę, ale nie nastąpiło pełne rozpoznanie) lub odczytania (pełne rozpoznanie elementu) każdej wartości graficznej znaku. ¹
Numer badanego
Data
Witaj! Za chwilę weźmiesz udział w badaniu tachistoskopowym, którego celem jest jest określenie zdolności rozpoznania każdej wartości graficznej znaku w zależności od czasu jego ekspozycji. Obraz będzie demonstrowany w bardzo krótkich regulowanych odstępach czasu. A twoim zadaniem będzie zaznaczanie kolejno numarami od 0 do 9 zauważone elementy plakatu. INSTRUKCJA 1. Skup się na wyświetlanym obrazie. 2. Przenieś na papier za pomocą cyfr obszar, który dostrzegłeś/aś, np.: 11111111111 11111111111111 0ooo
ooo ooo
OOOOO OOOO O OOOOOO
ooo
o
1111 1111111
1
ooOO
3. Parametry badania
11 1/500
Badanie należy przeprowadzać w zaciemnionym pomieszczeniu (uwzględniając jednak źródło światła potrzebne do sporządzenia rysunków przez badanego) przy użyciu tachistospoku projekcyjnego wykorzystującego klatkę wielkości kliszy fotograficznej o wymiarach 2,5 x 3,5cm. Badany ma znajdować się w odległości 3m od wyświetlanego obrazu, który ma wymiary 53x83 cm. Obraz jest wyświetlany od najkrótszego do najdłuższego czasu, a przy każdym, badany używa następnej cyfry od 0 do 9, tj: 1/500s - 0 1/250s - 1 ... 1s - 9
1/250
Do każdego czasu wyświetlania jest przeznaczona inna liczba: 1/500 = 0 1/250 = 1 1/125 =2 1/60 = 3 1/30 = 4
1/15 = 5 1/8 = 6 1/4 = 7 1/2 = 8 1=9 Czas 1/250
Karta badawcza zawiera : -miejscę na datę w czasie, której badanie było przeprowadzone -numer osoby badanej (test ma charakter anonimowy) -szczegółową instrukcję przebiegu i sposobu wykonania badania
1 W. Gdowicz, Wybrane metody i urządzenia stosowane w badaniach wizualnych dla potrzeb komunikacji wizualnej, Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Katowice, 2005."
10
Sposób prowadzenia analizy Wynikiem testu tachistoskopowego są rysunki wykonane w przeznaczonym do tego obszarze karty badawczej wykorzystujące jedynie w/w cyfry, które oznaczają dostrzeżony obszar. Elementy zapisane przez badanego należy podzielić elementy dostrzeżone i elementy rozpoznane. Elementy dostrzeżone: zauważenie kształtu sugerującego obiekt w miejscu jego faktycznego występowania w kompozycji plakatu - zarys na karcie badawczej sugeruje badaczowi, iż element plakatu jest czytelny na tyle, by móc go zauważyć. Zarys zauważonego kształtu nie wychodzi poza obszar zajmowany przez dany kształt na plakacie ani nie jest na tyle mały by stał się nieczytalny. Elementy rozpoznane: możliwe jest rozpoznanie obiektu na tyle by podać jego nazwę, kształt w faktycznym miejscu i proporcjach. Zdefiniowanie elementu jako rozpoznanego następuje gdy zapis badanego jasno wskazuje dany element w miescu faktycznego występowania elementu. Można to odczytać z szczegółowo nakreślonego kształtu oraz grubości/stopnia zaszarzenia zapisu badanego, sugerującego np. ciemniejszy krój pisma, jasną plamę, etc..
Obiekt badany został podzielony na 6 elementów: A. Postać. B. Stopka. C. Nazwa teatru. D. Tytuł spektaklu. E. Przekład, reżyseria,scenografia, obsada. F. Autor spektaklu. W odpowiedniej komórce (łączącej nr osoby z numerem analizowanego elementu) wpisujemy nr etapu badania, w którym element został dostrzeżony/rozpoznany. Podsumowanie obu tabel stanowi średnia, służąca do ustalenia hierarchii czytelności elementów plakatu.
Sposób wprowadzania danych Zgromadzone dane na podstawie analizy kart badawczych wprowadzamy do dwóch tabel (osobną dla elementów dostrzeżonych i rozpoznanych) utworzonych w arkuszu programu kalkulacyjnego, np. Excel. Tabela ma zawierać liczbę kolumn odpowiadającą liczbie elementów plakatu oraz liczbę wierszy odpowiadającą liczbie osób badanych (w tym przypadku 10).
11
Przykłady analizy Dostrzeżenie elementu: postać, przez różnych badanych
Badany nr 2, etap 1
Badany nr 1, etap 1
Badany nr 9, etap 1
Rozpoznanie elementu: postać, przez różnych badanych
Badany nr 2, etap 7
Badany nr 1, etap 5
Badany nr 10, etap 3 12
Przykłady analizy Dostrzeżenie elementu: stopka, przez różnych badanych
Badany nr 2, etap 2
Badany nr 1, etap 3
Badany nr 7, etap 5
Rozpoznanie elementu: stopka, przez różnych badanych
Badany nr 1, etap 8
Badany nr 2, etap 7
Badany nr 10, etap 3 13
Średnia wyników badania Wyniki analizy elementów dostrzeżonych. Najniższą wartość należy odczytywać, jako element najczytelniejszy i najszybciej dostrzegany/rozpoznawany Elementy dostrzeżone: 6 5 4 3 2 1 0
A
B
C
D
F
E
C
D
F
E
Elementy rozpoznane 8 7 6 5 4 3 2 1 0
Elementy w kolejności od najlepiej dostrzegalnych: 1-A 2-B 3-C 4-D 5-F 6-E
A
B
Elementy w kolejności od najlepiej rozpoznawalnych: 1-A 2-B 3-D 4-C 5-F 6-E 14
Zestawienie wyników elementów dostrzeżonych i rozpoznanych Średnie etapy dostrzeżenia i rozpoznania elementów plakatu.
8 7 6 5 4 3 2
łs
pe kt
ak p lu sc rze en kła og d ra , re fia ży , o se bs ria ad , a au to rs pe kt ak lu
tru tu ty
na
zw at ea
pk a sto
po
sta
ć
1
Po ustaleniu średniej z ustalonych danych, jest możliwe odczytanie dokładniej hierarchi czytelności poszczególnych elementów plakatu. Badanie potwierdza hipotetyczne założenia czytelności plakatu niektórych elementów, jako piwerwsza zawsze dostrzegana i rozpoznawana jest postać, dalej stopka, nazwa teatrututuł spektaklu etc.. Jednak elementy: nazwa teatru oraz tytuł spektaklu są rozpoznawane w różnej kolejności, nazwa teatru jest rozpoznawana później w stosunku do tytułu spektaklu, niż było w przypadku dostrzeżenia. Obiekty które rozpoznawane są znacznie później, albo w ogóle to przekład, reżyseria,scenografia, obsada oraz autor spektaklu. Jest to prawdopodobnie spowodowanie zastosowaniem bardzo podobnych środków graficznych i położenia, przez które poszczególne elementy gubią się. Na podstwie wyników jest możliwe wprowadzenie zmian mających na celu poprawę czytelności plakatu.
elementy dostrzeżone elementy rozpoznane
15
liczba osób, które rozpoznały dany element
Porównanie ilości osób, które rozpoznały dany element na danym etapie badania.
3,0 2,0 1,0 0,0
1 2 etap badania
3
4
5
autor spektaklu przekład, reżyseria, scenografia, obsada tytuł spektaklu nazwa teatru stopka postać
6
7
8
9
10
Po przeanalizowaniu rozpoznania poszczególnych elementów plakatu , na danych etapach badania, wyraźnie widać, że moment w którym większość elementów była rozpoznawana jest etapem czwartym i piątym badania (1/60s i 1/30s), a jedynie postać jest rozpoznawalna we wcześniejszych etapach badania. Można stwierdzić przez to, że wiele elementów jest rozpoznanych w podobnym czasie, że kompozycja plakatu jest w miarę dobrze zbudowana, gdyż pozwala w momencie na odczytanie większości zawartych w nim informacji.
16
liczba osób, które rozpoznały dany element
Porównanie kolejności odczytywania elementów
3,0
autor spektaklu przekład, reżyseria, scenografia, obsada
2,0
tytuł spektaklu nazwa teatru
1,0
stopka 0,0
postać 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
etap badania Wyraźnie widać, że elementy można pogrupować na trzy podgrupy: - dwa elementy są rozpoznawane w pierwszej połowie badania, przez wszystkich badanych (stopka przez dziewięciu) - na czwartym i piątym etapie następuje rozpoznanie siedmiu z 10 elementow, - rozpoznanie ostaniego elementu następuje dopiero na 3 ostatnich etaapach.
17
liczba osób, które rozpoznały dany element
Wskazanie różnic między czytelnością elementów 10 8 6 4 2 0
postać
stopka
nazwa teatru
tytuł spektaklu przekład, reżyseria, autor spektaklu scenografia, obsada
Porównując rozpoznanie całowiete przez wszystkich badanych, wnioskiem jest, że: - postać jako jedyny element ostała rozpoznana przez wszystkich badanych - stopka, nazwa teatru, tytuł spektaklu, przekład, reżyseria, scenografia, obsada zostały rozpoznane przez jednakową ilość badanych siedmioro - (jednak rozpoznanie następowało na różnych etapach) - autor spektaklu został rozpoznany tylko przez połowę badanych.
18
Wyniki analizy hierarchii dostrzeżonych elementów - skala rangowa Hipotetyczna hierarchia czytelności.
1. Postać
Hierarchia czytelności utworzona na podstawie wyników badania.
1. Postać
W pierwszej kolejności są czytane elementy najbardziej kontrastowe i o największej powierzchni (postać i stopka). Hipotetyczną kolejność dwóch pierwszych elementów potwierdzają wyniki badania. Jednak dwa elementy (nazwa teatru oraz tytuł spektaklu) po analizie wyników badania zmieniły swoją kolejność względem hipotetycznej kolejności. Nazwa teatru była szybciej i lepiej rozpoznawana na wcześniejszych etapach badania niż tytuł spektaklu.
2. Stopka
2. Stopka
3. Tytuł spektaklu
3. Nazwa teatru
4. Nazwa teatru
4. Tytuł spektaklu
5. Przekład, reżyseria, scenografia, obsada
5. Przekład, reżyseria, scenografia, obsada
6. Autor spektaklu
6. Autor spektaklu
Dalsze elementy (przekła, reżyseria, scenografia, obsada oraz autor spekataklu) pozostały bez zmian względem kolejności ujętej w hipotezie.
19