PLENER RZEŹBY W GRANICIE - WDZYDZE 2012
32. PLENER RZEŹBY W GRANICIE - WDZYDZE 2012 Wszystko zaczęło się w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Rzeźbiarze środowiska gdańskiego postanowili urządzić ogólnopolskie plenery rzeźby. Spotkanie inauguracyjne odbyło się w Oliwie. Zebraliśmy się na trwającym trzy dni ogólnopolskim sympozjum, żeby ustalić program tych plenerów. Przyjechało wtedy wielu rzeźbiarzy z całej Polski , a owocem spotkania było wybranie miejsca dla naszego przedsięwzięcia. Postanowiliśmy, że pierwsze plenery będą odbywać się w oliwskim ogrodzie zoologicznym, a tematem rzeźb będą przede wszystkim zwierzęta. Prace wykonywano w różnych miejscach, nie tylko w ZOO, ale też w pobliskiej odlewni. Używaliśmy różnych materiałów: ceramiki, betonu oraz granitu. Na początku lat 70. ubiegłego wieku nawiązaliśmy kontakty z Kaszubskim Parkiem Etnograficznym we Wdzydzach Kiszewskich, ponieważ wtedy zwróciliśmy uwagę na możliwości twórcze, które dają występujące powszechnie na Kaszubach granity. Rezultatem tych kontaktów był pierwszy plener rzeźby w granicie, który zorganizowaliśmy we Wdzydzach w 1974 roku. Ten pierwszy historyczny plener prowadziła nasza koleżanka Irena Zabrocka, która reprezentowała gdański oddział Związku Polskich Artystów Plastyków. Uczestniczyli w nim - obok prowadzącej - Ewa Beyer-Formela, Teresa Klaman, Stanisław Radwański (wszyscy z Gdańska) oraz Bogdan Markowski z Zamościa i Edward Łagowski z War-szawy. Zainteresowanie było duże, zaglądali do nas koledzy z różnych stron Polski, życzliwie „kibicując” naszym zmaganiom z trudnym tworzywem. Granit stwarzał nam nowe wyzwania nie tylko twórcze. Pionierskie czasy nie były łatwe, szczególnie dlatego, że nie mieliśmy odpowiednich narzędzi do obróbki tego twardego materiału. Zdobywaliśmy je od kowali, z kamieniołomów i innych źródeł. Najczęściej pracowaliśmy wtedy widiowymi dłutami i młotkiem. Mimo tak trudnych warunków powstało wtedy wiele interesujących prac. Można je zobaczyć na dokumentacji fotograficznej, o którą zadbała Irena Zabrocka. Od 1974 roku plenery odbywały się pod hasłem ochrony naturalnego środowiska człowieka. Pracowaliśmy co rok w Kaszubskim Parku Etnograficznym we Wdzydzach Kiszewskich, gdzie zawsze czekały na nas granity. Mieliśmy wielu życzliwych i oddanych nam sponsorów. Najpierw były nimi Urząd Wojewódzki w Gdańsku i Urząd Powiatowy w Kościerzynie. Dokładały swoje wsparcie inne urzędy i instytucje. Ciężar organizacyjny wziął na siebie Związek Polskich Artystów Plastyków. Od trzeciego wdzy-dzkiego pleneru do grona sponsorów dołączyło Minister-stwo Kultury i Sztuki, które dotowało nas kilkakrotnie. Wdzydzkie plenery odbywały się z przerwami. Dłuższa, trwająca trzy lata miała miejsce na początku lat dziewięć-dziesiątych. Reaktywacja nastąpiła w 1993 roku, kiedy dzięki naszym staraniom, a także wydatnej pomocy dyrekcji muzeum zorganizowaliśmy plener międzynarodowy. Nazwaliśmy go UFO, ze względu na niespodziewane odrodzenie plenerów po przerwie. Zaproszono nań 16 artystów z Japonii, Niemiec, Szwecji, Finlandii i Polski. Ciężar organizacji tego pleneru wzięło na siebie Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku. Międzynarodowy plener był bardzo udany, powstało wiele interesujących prac. Niektóre z nich znajdują się w sopockim parku nad morzem - jednym ze sponsorów było to miasto. Prace wykonane podczas tego pleneru można też oglądać w Muzeum-Kaszubskim Parku Etnograficznym we Wdzydzach Kiszewskich. Od 1993 roku plenery we wdzydzkim muzeum odbywają się - z nielicznymi wyjątkami - regularnie co rok. Od 1994 roku opiekę nad nimi sprawuje Towarzystwo Przyjaciół Muzeum we Wdzydzach (zrzeszeni w nim są również rzeźbiarze), które stało się od tej pory jednym z ich głównych organizatorów. W organizacji ostatnich plenerów wspierały nas samorządy: miejski Sopotu i powiatowy Kościerzyny, Fundacja Batorego, Fundacja Współpracy PolskoNiemieckiej oraz Fundacja Wspólnota Gdańska. Ewa Beyer - komisarz i uczestnik plenerów Plener rzeźbiarski Wdzydze 2012 zorganizowało Towarzystwo Przyjaciół Muzeum KPE we Wdzydzach Kiszewskich przy pomocy i finansowym wsparciu: Samorządu Województwa Pomorskiego
Starostwa Kościerkiego
Muzeum Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich
Miasta Sopot
Ewa Beyer - Formela Urodziła się 8 stycznia 1935 roku w Kartuzach. Studiowała w PWSSP w Gdańsku na Wydziale Rzeźby, w pracowni prof. Stanisława Horno-Popławskiego. Dyplom uzyskała w 1960 roku. Brała udział w odbudowie Gdańska, wykonując prace rzeźbiarskie w kamieniu. Uczestniczyła w licznych plenerach rzeźbiarskich, ogólnopolskich i międzynarodowych, pełniąc niejednokrotnie funkcję komisarza artystycznego. Od 1974 roku uczestniczka i organizatorka plenerów rzeźby w granicie we Wdzydzach Kiszewskich. Twórczość artystki obejmuje rzeźbę plenerową i kameralną w marmurze, granicie, drewnie, metalu, ceramice oraz rysunek. Wystawy Indywidualne: 1979 Wystawa ceramiki, muzeum Archeologiczno-Historyczne, Elbląg Rzeźba, BWA „Arsenał”, Białystok 1980 Rzeźba i rysunek, Galeria Rzeźby SBWA, Warszawa [kat.] Rzeźba w drewnie, Galeria BWA, Gdańsk Ceramika, Galeria ZPAP, Gdańsk Rysunek, Galeria BWA, Gdańsk; Teatr Wybrzeże, Gdańsk 1981 Wystawa ceramiki i pasteli, Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskie, Gdynia Rzeźba w aluminium i pastele, Galeria BWA, Gdańsk 1982 Rzeźba w drewnie, Galeria BWA, Koszalin 1984 Rzeźba w drewnie, Centrum Sztuki - Galeria EL, Elbląg [folder] Pastele, BWA, Sopot [kat.]; Teatr Wybrzeże, Gdańsk Ceramika, Galeria CTW, Wrocław 1985 Rzeźba, Galeria „Wapiennik”, Stara Morawa 1986 Rysunek, Galeria Miejska, Lądek Zdrój 1987 Rzeźba w kamieniu, Galeria „Kaplica”, CRP, Orońsko [kat.] Rzeźba w kamieniu, Galeria „Arsenał”, Białystok Rzeźba w kamieniu, Galeria „Arche”, Gdańsk 1988 BWA, Koszalin 1992 Stenie, Galeria w Ratuszu, Frankenthal (Niemcy) Stenie, Galeria Plenerowa Heidi Poltrock-Schmidt, Prummern (Niemcy) 1994 Rzeźba w marmurze, Galeria „Wapiennik”, Stara Morawa 1995 Wystawa rysunku i rzeźby sakralnej, Muzeum Ziemi Kłodzkiej, Kłodzko 1999 Rzeźba w kamieniu, rysunek, Centrum Sztuki - Galeria EL, Elbląg [folder] Ewa Beyer-Formela - Rzeźba, Ryszard Tomczyk - Malarstwo, Centrum Sztuki - Galeria EL, Elbląg 2000 Rzeźba i rysunek, Muzeum Etnograficzne, Wdzydze Kiszewskie 2001 Rzeźba, Salon Sztuki Współczesnej BWA, Bydgoszcz 2004 Malarstwo, Galeria „Dolmen”, Ornans, Francja
2005 Rzeźba w marmurze, pastele, Galeria „Zielone Oko”, Nadleśnictwo, Lądek Zdrój Rzeźba plenerowa w granicie, Muzeum Sopotu, Sopot [folder] 2008 Rzeźba, rysunek, Instytut Oceanologii PAN, Sopot [kat.] 2009 Dwa bieguny. Ewa Beyer-Formela, Adriana Sitkiewicz, Europejskie Centrum Kultury Urzędu Miasta Gdańska, Gdańsk 2010 Rzeźba w marmurze, Muzeum Sopotu, Sopot Rzeźba w granicie, Instytut Oceanologii PAN, Sopot Rzeźba w marmurze, Galeria Muzealna im. Michała Klahra Starszego, Lądek Zdrój Rzeźba, Galeria Jacka Rybczyńskiego; Galeria „Wapiennik”, Stara Morawa; Galeria Renaty Czaplińskiej, „Gotwaldówka”, Kąty Bystrzyckie; Galeria Refektarz, Kartuzy Rzeźba, Galeria „Oranżeria”, CRP, Orońsko Udział w licznych wystawach zbiorowych w kraju i zagranicą. 2010 Wystawa „Wulkany i Ocean” – instalacja w Kotlinie Kłodzkiej Realizacje plenerowe: Sopot, Gdynia, Gdańsk, Grudziądz, Warszawa, „Galeria przez dotyk” przy Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli, Niemcy (Frankenthal), Francja, Norwegia (Oslo), Finlandia, Włochy, Szwajcaria, Belgia oraz w prywatnych zbiorach sztuki Realizacje rzeźby sakralnej: w kościołach i kaplicach w Kotlinie Kłodzkiej w Dolinie rzeki Białej Lądeckiej, Kościele Ewangelickim w Sopocie Stypendia, nagrody i wyróżnienia: 1974 - Ogólnopolska Wystawa Rzeźby, Galeria BWA, Sopot [medal] 1976 - Rzeźba dla Miasta, Galeria BWA, Sopot [wyróżnienie] 1978 - Rzeźba w drewnie, Galeria BWA, Białystok [wyróżnienie] 1983 - Stypendium Ministra Kultury i Sztuki 1984 - Galeria CTW „Na Strychu”, Wrocław [wyróżnienie] 1987 - VI Biennale Małych Form Rzeźbiarskich, BWA, Poznań [Stypendium Ministra Kultury i Sztuki] 1988 - Rzeźba w drewnie, Galeria BWA, Białystok [wyróżnienie] - Rzeźba dla Miasta, Sopot [I nagroda] 2010 - Stypendium Marszałka Województwa Pomorskiego - Rzeźba dla Miasta, Sopot [I nagroda] - Medal Gloria Artis Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Aleksandra Ławicka - Cuper Ukończyła Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej w 1986 oraz Wydział Architektury Wnętrz ASP w Warszawie w 1990 r. Realizuje prace głównie monumentalne a również instalacje plenerowe w kamieniu, drewnie, ceramice i wiklinie. Uczestniczyła wielokrotnie w warsztatach rzeźbiarskich w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku (granit i marmur) a także m. in: w międzynarodowych sympozjach rzeźbiarskich: Suchedniów, Bolesławiec, Opole, Zlata Hora (Cz.), Nysa, Nietulisko, Rudnik nad Sanem, Saint Flour (Fr.), Bressuire (Fr.), Menet (Fr.), Wdzydze. Udział w licznych wystawach zbiorowych w Polsce, Niemczech, Włoszech, Czechosłowacji, kilka indywidualnych. Nagrody: 2006 r. - I miejsce w konkursie „Artystyczna wizja historycznych potworów” Opole - rzeźba ceramiczna. 2009 r. - I miejsce w konkursie i realizacja „Niedźwiedź” dla osiedla w Warszawie, rzeźba monumentalna, granit. 2011 r. - wyróżnienie w konkursie i realizacja „Rozdroża Wolności” Gdańsk, instalacja.
Bogdan Markowski Urodził się w 1945 roku w Lublinie. Jest absolwentem Wydziału Rzeźby Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Ma na koncie wiele wystaw indywidualnych m.in. w Zamościu, Lublinie, Warszawie, łodzi, Szczecinie, Gdańsku, Kazimierzu Dolnym. Brał udział w wystawach zbiorowych w kraju i zagranicą.
Uczestniczy w wielu plenerach rzeźbiarskich polskich i międzynarodowych. Swoje prace realizuje w materiałach trwałych, takich jak granit pozyskiwany z głazów narzutowych, marmur i brąz.
Jest autorem konkursowych rzeźb monumentalnych w Zamościu, Lubartowie i na terenie Roztoczańskiego Parku Narodowego w Zwierzyńcu, a także w Burgas (Bułgaria), w Debreczynie (Węgry), Inami (Japonia) oraz Viller le Lac i Labresse (Francja). Prace artysty są w zbiorach Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Muzeum Sztuki Współczesnej w Łodzi, Muzeum Miedzi w Legnicy, Muzeum Okręgowego w Lublinie, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie oraz w galeriach i zbiorach prywatnych w kraju i zagranicą. Jest laureatem nagród i wyróżnień w konkursach i wystawach.
Waldemar Odorowski we wstępie do katalogu „Bogdan Markowski. Rzeźba. Stalowa Wola 2008” napisał: „Bogdan Markowski. Rzeźba. Stalowa Wola 2008” napisał: … w przypadku granitowych głazów narzutowych … Markowski ‘wsłuchuje’ się jak gdyby w zasadną formę głazu, by uzupełnić ją lub wzmocnić udziałem swoich rąk. … jest to rodzaj dialogu z naturą. Zawsze jednak zmierza do odsłonięcia wewnętrznych właściwości kamienia, stąd pełne wirtuozerii przeciwstawienia powierzchni gładkich, szorstkich, ostrych i obłych, błyszczących, matowych. Kamień w jego rękach staje się materiałem plastycznym, podatnym na kształtowanie.”
Janusz Tkaczuk Urodzony 22.03.1958 roku w Białymstoku. W latach 1980-1985 studia na Wydziale Rzeźby PWSSP w Gdańsku. Dyplom w 1985 roku w pracowni prof F. Duszeńki. Jest pracownikiem naukowodydaktycznym Katedry Rysunku, Malarstwa i Rzeźby Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. Prowadzi pracownię rzeźby.
Wystawy: 1986 - Dyplom 85 BWA Sopot - Wystawa rzeźby z okazji 850-lecia Aberdeen, Szkocja - I Triennale Rzeźby Portretowej BWA Sopot - Salon Zimowy Rzeźby - Galeria ZAR Warszawa 1987 - Salon Zimowy Rzeźby - Galeria ZAR Warszawa 1988 - Galeria Sulmin - Ustka, BWA - Vidago Galeria, Budapeszt - Arsenał, Warszawa 1989 - II Triennale Rzeźby Portretowej BWA Sopot 1991 - Polskie malarstwo i rzeźba, Rouret, Francja - Townhall Galeria, Lyon 1992 - poplenerowa wystawa rzeźby w St. Johannes Hospital, Salzburg, Austria - foyer Teatru „Wybrzeże” Gdańsk
1995 - indywidualna wystawa rzeźby, teren Politechniki Gdańskiej 1999 - Muzeum Narodowe w Gdańsku, Pałac Opatów 2002 - Galeria STS, Sopot - poplenerowa wystawa rzeźby, Wdzydze 2001 - XIII Międzynarodowe Biennale Rzeźby w Poznaniu, BWA Poznań 2003 - Uniwersytet Karlsruhe, Niemcy 2004 - XIV Międzynarodowe Biennale Rzeźby w Poznaniu, BWA Poznań 2007 - Organizacja i udział w wystawie rzeźby związanej z XXV-leciem powstania plenerów rzeźby w kamieniu we Wdzydzach Kiszewskich, Politechnika Gdańska 2007/2008 - Prezentacja rzeźby monumentalnej w przestrzeni miejskiej, rynek główny w Strzegomiu Sympozja: 1986 - Międzynarodowe Sympozjum Rzeźby z okazji 850-lecia Aberdeen - Międzynarodowy plener rzeźby, CRP Orońsko’86 1987 - Międzynarodowy plener rzeźby, CRP Orońsko’87 1992 - Międzynarodowe Sympozjum Rzeźby w Adnet, Austria 2001 - Plener Rzeźby w Granicie, Wdzydze 2001 2002 - Plener Rzeźby w Granicie, Wdzydze 2002 2003 - Międzynarodowe Sympozjum Naukowe Karlsruhe, Niemcy - Plener Rzeźby w Granicie, Wdzydze 2003 2006 - Plener Rzeźby w Granicie, Wdzydze 2006 2007 - Sympozjum rzeźby w zakładach kamieniarskich Zenona Kiszkiela w Strzegomiu. Realizacja monumentalnego założenia rzeźbiarskiego w granicie. 2012 - Plener Rzeźby w Granicie, Wdzydze 2012 Nagrody: - I nagroda w konkursie na rzeźbę z okazji 850-lecia Aberdeen, Szkocja - Srebrny medal w dziedzinie rzeźby na II Triennale Rzeźby Portretowej, BWA Sopot
Leon Podsiadły Profesor rzeźby studyjnej i rysunku Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu od roku 1970. W latach 1965-70 współtworzył Katedrę Rysunku i Rzeźby w Ecole des Beaux Arts w Conakry, Gwinea, Afryka. Autor pomnika Mikołaja Kopernika we Wrocławiu, jeńców wojennych obozu Gross Rosen i pomnika Szlaku II Armii WP z głównym akcentem w Trzebnicy. Uczestnik wielu plenerów i sympozjów rzeźbiarskich: Kanada, Włochy, Czechy, Polska, Francja. Udział w licznych wystawach w kraju oraz w USA, Szwajcarii, Włoszech, Czechach.
Anna Bem - Borucka Rzeźbiarka. Urodzona w Sopocie. W latach 1975-1980 studiowała na Wydziale Malarstwa, Grafiki i Rzeźby PWSSP w Gdańsku, dyplom w pracowni rzeźby prof. Adama Smolany, specjalizacja z ceramiki w pracowni prof. Henryka Luli. Od 1980 roku związana z uczelnią, pracuje jako asystent w pracowni wzornictwa prof. Adama Haupta, od 1982 roku w pracowni prof. Adama Smolany. Od 1994 roku prowadzi pracownię rzeźby na Wydziale Architektury i Wzornictwa. W 2000 roku roku została profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Od 2008 roku pracuje w Międzywydziałowym Instytucie Nauk o Sztuce. Zajmuje się rzeźbą, rysunkiem i fotografią. Brała udział w kilkudziesięciu wystawach i sympozjach w kraju i zagranicą (Francja, Tunezja, Maroko, Rosja, Gruzja, Armenia, Włochy, Hiszpania, Holandia, Belgia, Kanada, Niemcy, Grecja, Szwecja).
Tworzy wieloelementowe kompozycje z surowych ociosanych granitów, działających swoją siłą, wielką syntezą i uproszczeniem. Jak sama pisze: „fascynuje mnie iluzoryczność sztuki. Wszystko się zmienia w zależności od kontekstu, uwarunkowań, od tego co jest dla nas ważne, jak patrzymy na otaczający nas świat, na to co nas inspiruje, daje nam siłę by przekraczać samego siebie, własny horyzont. Jesteśmy częścią porządku przyrody a jednocześnie poza nim, żyjemy w dwóch światach, jako istoty cielesne i duchowe zarazem, poddane prawom natury, ale mające również wpływ na to, co się z nami dzieje.” Jerzy Kamrowski pisał: „Rzeźbiarka perfekcyjnie potrafi wykorzystać napięcie miedzy sugestią gładkiej struktury i jej strategicznym niewykończeniem - tak, jak gdyby odkrywała sakramentalną tajemnicę, kryjącą w sobie różne aspekty bytu, zawieszone w chwiejnej równowadze, która dopełniona elementami formalnego porządku, jest nie tylko zagadką, opisem zmysłowych oddziaływań, ale pozostaje domysłem, lub lepiej - tajemnicą”.
Bente Kluge Absolventka Wydzału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Dyplom w pracowni prof. Edwarda Sitka Wystawy Indywidualne: 2010 Bryne Kunstforrening, Norwegia 2008 Sopocki Dom Aukcyjny 2008 BWA Jelenia Góra 2006 BWA Olsztyn 2005 Dworek Sierakowskich 2005 Galleria El, Elbląg 2004 Fotland Molle, Norwegia 2002 Ha Gamle Prestegard 1999 Galleri Foyer, Teatr Wybrrzeże, Gdańsk
Serdeczne podziękowania w imieniu uczestników Plenerów w Granicie we Wdzydzach Kiszewskich składam Dyrekcji Muzeum, Towarzystwu Przyjaciół Muzeum oraz wszystkim organizatorom i sponsorom. Komisarz Pleneru Ewa Beyer - Formela Projekt katalogu i fotografie: Fundacja OKO-LICE KULTURY, Lech J. Zdrojewski i Wanda Krzywicka