Vlot 24 2017 lr pdf

VLOT• LEVEN OP HET WATER | juni 2017 | 6e jaargang nr 24

Over koffie met Kluun, onderwaternatuur op een scheepswrak, gedoe in de Spaanse Polder, overstekende serveersters in Muggenbeet, een vlot dat geen vlot mocht heten en de Woonboot van het Jaar

01_cover.indd 1

20-06-17 12:11

COLO

FON VLOT. Juni 2017 jaargang 7 nummer 24 © Renate Meijer CO-producties Uitgever Renate Meijer CO-producties Joure Hoofdredacteur Renate Meijer Artdirector Pieter van der Zee Eindredacteur Annet Huizing

Aan dit nummer werkten mee Jaap de Best, Gonneke Bonting, Mathieu Custers, Cor Goudriaan, Jansje Klazinga, Dorien Koppenberg, Ingeborg van Lieshout, Corine Nijenhuis, Ben Raaijman en Tineke Zwijgers.

Foto cover Anneke Robbertsen Foto Redactioneel Allart Blaauboer Redactie, reacties, advertenties, adreswijzigingen VLOT. It Reidlân 7 8502 CE Joure www.vlotmagazine.nl redactie@ vlotmagazine.nl ISSN 2212-2737 VLOT valt vier keer per jaar kosteloos in je brievenbus.

Voor iedereen die drijvend woont.

Is de tenaamstelling niet juist? Krijgen je buren VLOT niet?

Geef dit door aan redactie@ vlotmagazine.nl Oplage 12.500 Druk Veldhuis Media Raalte

Samen Ja, we hadden weer een verkiezing van de Woonboot van het Jaar. De derde inmiddels. Over de winnende boot lees je alles in deze VLOT. Wat ik zelf zo bijzonder vind, is de bijna vanzelfsprekende samenwerking waarmee de verkiezing tot stand kwam. Ik heb genoten van de uitstapjes met de jury naar de genomineerden en van de discussies over wie uiteindelijke met de prijs naar huis zou gaan. Marianne Zwagerman (links op de foto) maakte van de prijsuitreiking een succes. Losjes en met humor leidde ze ons door de middag heen, met een perfecte timing. Precies op de afgesproken tijd konden we aan de borrel.

En dan Wim en Anneke – de winnaars van de verkiezing. Ze kozen er twee jaar geleden voor om het roer om te gooien. Ze wilden ‘anders’ gaan leven, kochten een boot en storten zich vol overgave in een verbouwingsavontuur. Dat deden ze samen (en ook met hulp van anderen) en het resultaat mag er wezen.

Ik hou ervan als mensen hun krachten bundelen. In deze VLOT kom je ze tegen. Zoals in het artikel over de Alphense duikvereniging Atlantis die een doodse zandput omtoverde tot een levendig onderwaternatuurpark. En in het verhaal van Jaap de Best die samen met anderen een vereniging van windmolenbouwers oprichtte. De saamhorigheid komt ook terug in het interview met Femke de Geus van de woonbotengemeenschap in de Spaanse Polder: ‘Je woont hier met z’n allen en regelt het met z’n allen.’

VLOT moet het ook hebben van samen. Samen met de lezers maken we het blad. Blijf dus vooral verhalen, tips en foto’s sturen. Blijf reageren. En: word Vriend van VLOT!

RENATE MEIJER VLOT.: 1 betekenis: op het water drijvende constructie van onderling verbonden palen, planken e.d.

2 synoniemen: grif, jeuïg, kek, kittig, modieus, pittig, flitsend, guitig, hip, rap, trendy, vaartuig, vloeiend

Reageer! Facebook: facebook.com/vlotmagazine website: www.vlotmagazine.nl twitter: @vlotmagazine.

VLOT• | 3

03_colofonredactioneel.indd 3

20-06-17 12:12

Naam: Cassandra Hensen (37) Werk: voorzitter van de Vereniging Waterwonen Amsterdam en directeur van Stichting de Nationale DenkTank Boot: woonark De Witte Skuyt Woont: met Paul (40), Katie (4), Victor (1) en Lucas (2 maanden) Water: Amstel, Weesperzijde

Door Gonneke Bonting

CASSANDRA HENSEN over wereldzeilen, woonbooteigenaren en watermensen

CATAMARAN ‘Met drie kleine kinderen is het fijn dat je niet zo scheef gaat, snel vaart en veel ruimte hebt zonder steile trapjes.

Daarom kozen we voor een catamaran. Volgende zomer vertrekken we. Eerst naar de Canarische eilanden en dan met de passaten mee de hele wereld over. Via de Atlantische Oceaan, het Panamakanaal, de Stille Oceaan, Australië, de Indische Oceaan en Zuid-Afrika in drie jaar weer naar Amsterdam.’ PATERSWOLDSEMEER ‘Mijn eerste waterervaringen liggen op het Paterswoldsemeer, bij Groningen. Daar zeilde ik Optimist en later als fokkenist in een Cadet. Met de boot van mijn ouders zeilden we in de vakanties naar Groot Brittanië, Frankrijk en de Oostzee. Later trok ik met een vriendinnengroepje met een Sailhorse en een gehuurd valkje door Friesland.’

GRIEKENLAND ‘Na mijn middelbare school wilde ik een jaar naar het buitenland. Ik wil iets gaan doen wat ik kan, dacht ik, en solliciteerde naar een baan op een zeilboot in Griekenland. De meeste chartermaatschappijen vonden me met mijn achttien jaar te jong. Maar uiteindelijk nam Sail a Way me aan.’ BIJBAAN ‘Het werd een gave ervaring. Na twee maanden op de Griekse wateren zeilde ik op een klassiek zeiljacht van Marseille naar Sint Maarten en uiteindelijk voer ik nog twee maanden in Griekenland. En voor de rest van mijn studententijd had ik een fantastische bijbaan. Ik vloog de hele wereld over om als schipper te varen.’ WATERMENSEN ‘Mijn werk bij een investeringsmaatschappij combineerde ik met een dag in de week lessen bij de Enkhuizer Zeevaartschool. Een totaal andere wereld dan de serieuze zakenmensen. Ik hou van afwisseling en word er gelukkig van altijd iets met water en watermensen te doen.’ B&B ‘Een huis kopen in Amsterdam was niet gemakkelijk. Daarom keken we ook maar naar woonboten. Er kwam een te koop met een bed & breakfast aan boord. Dat was tien jaar geleden

uniek. Om te voelen hoe het was op een woonboot, sliep ik er een nachtje. Ik was meteen verkocht. Alle clichés over vrijheid, ruimte en privacy gelden.’ VERENIGING ‘Omdat de gemeente onze rechten en behoeften niet altijd goed begrijpt, vonden we het hoog tijd voor een vereniging voor alle woonbooteigenaren in de stad: de Vereniging Waterwonen Amsterdam. Nu laten we onze stem regelmatig horen bij de gemeenteraad.’ EIGENWIJS ‘Het enthousiaste bestuur en de leden, stuk voor stuk heerlijk eigenwijze woonbooteigenaren, maken dat ik het leuk vind om tijd in de vereniging te stoppen. We komen op voor onze rechten en informeren de leden over interessante ontwikkelingen op het water, zoals groene daken.’ GRACHTEN ‘We leven hier prachtig. Laatst fietste ik met Katie langs de grachten. Dan zie ik woonschepen en mooie oude panden. Ik sla alvast alles in me op, voor de wereldreis.’ ONDERWIJS ‘Wat nu vooral mijn aandacht vraagt bij de voorbereiding, is het onderwijs voor Katie. Ze is leerplichtig. Maar ik denk dat ze ervaringen opdoet waar ze haar hele leven wat aan zal hebben. Zij ziet hoe het eraan toegaat op een markt in een ander deel van de wereld, dat er landen zijn waar haar leeftijdgenootjes een schooluniform dragen en dat er kinderen zijn die geen speelgoed hebben.’ HAVEN ‘Wie weet, gaan de kinderen zich vervelen. Ik zie mezelf nog wel koekjes met ze bakken, midden op de oceaan. Aan de andere kant, tachtig procent van de tijd brengen we in havens door.’ ZEEZIEK ‘De kinderen zijn nog te jong om te weten of ze last hebben van zeeziekte. Dat is een van die dingen waarop je je niet kunt voorbereiden. Het voornaamste is dat we een mooie reis hebben. Als dat door omstandigheden een andere reis wordt dan gepland, is dat goed.’

4 | VLOT• 04-05_watermanmv.indd 4

20-06-17 12:13

WAT E R M A N M / V In Waterman m/v portretteren we watermensen met interessante ideeĂŤn en bijzondere bezigheden op, aan en in het water. Ben je of ken je een bevlogen waterman of -vrouw? Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

VLOT• | 5 04-05_watermanmv.indd 5

20-06-17 12:13

Nieuwbouw, verbouw, renovatie & locatiebouw

DE BESTE VERZEKERING VOOR UW WATERVILLA • Schadevergoeding op basis van herbouwwaarde • Dekking bij schade en gevolgschade door eigen gebrek • Garantie tegen onderverzekering • Dekking bij droogvallen na dijkdoorbraak (de ramp bij Wilnis) • Premie vanaf € 1,50 per € 1.000,- verzekerde waarde Zie voor onze actie:

WOONARK-VERZEKERING.NL www.oranjearkenbouw.nl 0524 850570 | 0611138295 info@oranjearkenbouw.nl OPVOERINSTALLATIES VAN

HOMA

OBM Verzekeringen Parallelweg 1, 1151 BS Broek in Waterland Telefoon: 020 - 4 03 18 29 info@woonark-verzekering.nl

DÉ OPLOSSING

VOOR SANITAIRPROBLEMEN IN WOONARKEN Homa Pompen B.V. biedt woonbootbezitters dé totaaloplossing voor het lozen van afvalwater van sanitairinstallaties die onder het rioleringsniveau liggen of daarvan ver verwijderd zijn.

Eén oplossing is bijvoorbeeld de Sanipower, die probleemloos afvalwater uit bad, toilet, douche of wasmachine naar het hoofdriool transporteert.

dompelpomp versnijdt moeiteloos papier en hygiëneartikelen (textiel, vezelstoffen en plasticfolie). De Sanipower is voorzien van een geruis- en gasdicht kunststofreservoir met een directe toiletaansluiting (DN 100, 50 en 25 (ontluchtingsaansluiting) en is ook leverbaar met vrije doorlaat en een groter reservoir.

De Sanipower is voorzien van een speciale snijwerk- en waaierconstructie en is inzetbaar op zowel druk- als vrijvervalrioleringssystemen. De sterke afvalOOK water-

ALS ZELFBOUWSET VERKRIJGBAAR

Schade of lekkage aan uw woonark?

Wij repareren, adviseren en zorgen weer voor een optimale constructie en zorgeloos woonplezier.

• Betonreparatie • Injecteren • Inspectie • Vrijblijvende offerte

Techniekweg 16 4207 HD Gorinchem Tel.: +31(0)183 62 22 12 Fax: +31(0)183 62 01 93 www.homapompen.nl info@homapompen.nl

Kompaan Vochtwering Sonnegaweg 34 8478 HD Sonnega Tel. 0561-613505 06-12944478 info@kompaanvochtwering.nl www.kompaanvochtwering.nl

V

LEUK Annet Huizing woont op een ark in Utrecht. Ze is tekstschrijver en kinderboekenschrijver, won een Zilveren Griffel en schrijft voor VLOT over cultuur en andere leuke dingen. www.olifantenstapelen.nl

leugel in Veerhaven

Amsterdam heeft het Prinsengrachtconcert, Rotterdam het Veerhaven Concert: op 26 augustus in de sfeervolle Veerhaven dus, met het Rotterdams Philharmonisch Orkest en toekomstig chef-dirigent Lahav Shani. Voor de solist-pianist wordt een vleugel op een ponton gehesen. Om 15.00 uur openbare generale repetitie en om 19.45 uur voor ’t echie. Toegang gratis. www.veerhavenconcert.nl

BOOTLIEDJES DEEL 3

AAN DE LEIDSE RIJN Elke zaterdag is er een zaagdemonstratie, bij voldoende wind. En regelmatig geeft Yvonne er een Stand Up Paddle clinic. Tel daar het charmante terrasje bij op en de kinderboerderij met megavette varkens, en je hebt een geweldige zaterdag op een van mooiste plekjes van Utrecht-West: houtzaagmolen de Ster. www.molendester.nu

WATERWAACK

Toffee en Gum (tweelingbroer en -zus) vertellen in dit kinderboek hoe hun ouders een stuk moeras – de Zomp – erven met het Waterwaackhuis. Pa en ma, echte geldwolven, zien er wel brood in. Ze willen van de Zomp een woonwijk maken en bouwen ‘eco-technihyperdeluxe betonbak-drijfwoningen’. Maar de Zomp heeft een eigen wil en geeft zich niet zomaar gewonnen.

Er gebeuren heel vreemde dingen in het moeras. Toffee en Gum gaan op onderzoek. Een dik avonturenboek van jeugdboekenschrijver Marco Kunst, vol bizarre gebeurtenissen, maffe mensen en veel, heel veel water. www.lemniscaat.nl

Als-ie na al die jaren, weer ’s een keer wou varen dan ging-ie een dag lang met de pont Niet omdat een van de muzikanten mijn zwager is, hoor, maar ik vind De Zee van het vroegere duo Circus Custers gewoon prachtig.

Het lied gaat over een oude kapitein met een anker op z’n arm en zijn ‘gegroefde rafelige kop, waterbestendig van al het zoute sop’.

Nog steeds zeebenen, aan de vaste grond kan hij niet wennen. Maar op de pont komt het vaarverleden weer tot leven: ‘Liet alle zeilen hijsen, maakte weer al die reizen.’

Op de cd Af en toe een bui. www.circuscusters.nl

WATERWERKEN

ArtWorlds organiseert jaarlijks de ZomerExpo: een tentoonstelling van hedendaagse beeldende kunst in een Nederlands museum, met open inschrijving en anonieme keuze. Het thema van 2017: water. Gastheer: museum de Fundatie in Zwolle. Maar liefst 3000 kunstwerken zijn ingestuurd over ‘wat water was, is en kan zijn’. De jury maakte een selectie van ruim 250 werken. En daar kun je als bezoeker dan weer op stemmen voor de publieksprijs. Nog tot 20 augustus. www.zomerexpo.nl

VLOT• | 7 07_leuk.indd 7

20-06-17 12:13

‘DOMWEG UITBESTEMD’ Femke de Geus zag in 2006 een woonboot met ligplaats te koop in de Pelserthaven op industrieterrein de Spaanse Polder in Rotterdam. Haar vriend, die koerier was geweest, zei: ‘Dat is een foutje, daar wonen helemaal geen mensen.’ Er bleken wél mensen te wonen, in een bijzondere gemeenschap waar Femke en haar vriend inmiddels ook deel van uitmaken. Maar de gemeente wil de woonboten weg hebben. Een interview met een strijdbare bewoonster.

Door Renate Meijer

8 | VLOT• 08-09-10_terplekke.indd 8

20-06-17 12:14

TER PLEKKE Ter Plekke is een impressie

van een woonbotenlocatie. Heb je een tip voor deze rubriek? Woon je op een bijzondere plek? Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

‘Sinds 2001 geldt een “revitalisatieproject” voor de Spaanse Polder. Het is een rommelig industriegebied. Er zijn veel garages waar dubieuze dingen gebeuren en op elke hoek is een fruitoverslag. Lange tijd gebeurde hier niets. Toen besloot de gemeente dat de woonfunctie moest verdwijnen en dus moesten de woonboten weg. Het werd een eindeloos verhaal. Steeds zei de gemeente: jullie moeten hier weg. En dan zeiden wij: prima, zeg maar waar we heen moeten. En dan hoorden we weer twee of drie jaar niks.

We hebben inmiddels al zo veel tijdspaden gezien die niet zijn gehaald.

In de zomer van 2010 ontdekte ik bij toeval dat er een ontwerpbestemmingsplan lag voor de Spaanse Polder. Tot mijn schrik las ik dat we uitbestemd waren. We hebben contact opgenomen met jurist Liesbeth de Koning en veel bewoners hebben een zienswijze ingediend. Er brak een tijd aan van veel overleg, met bewoners onderling, met de pers, met gemeenteraadsleden. We zijn ook vaak op het gemeentehuis geweest, om in te spreken tijdens vergaderingen en vragen te beantwoorden. Dat heeft behoorlijk wat tijd gekost. Het enige wat we steeds zeiden: we willen graag meewerken, geef duidelijkheid. Maar de communicatie met de gemeente ging en gaat erg krakkemikkig.

In januari 2014 stond het bestemmingsplan op de agenda van de gemeenteraad. We dachten een meerderheid achter ons te hebben: wij zouden niet uitbestemd worden. Maar helaas, andere belangen gingen kennelijk toch voor. Het plan werd aangenomen. Nu waren wij officieel uitbestemd. Er werden wel moties aangenomen dat er binnen een jaar voor elke boot een plan zou zijn en dat er een alternatieve plek gerealiseerd zou worden. En als je je boot wilde verkopen, zou de gemeente die opkopen. Sommige mensen gingen daar op in. Ze waren door jarenlange onzekerheden en teleurstellingen murw geworden. En ervan overtuigd dat het nooit wat zou worden met de gemeente. Als je je boot aan de gemeente verkoopt, betalen zij de taxatie en mag je er nog een jaar lang ‘gratis’ wonen: je betaalt geen liggeld en ook de verzekering is voor de gemeente. Er lagen ooit 32 woonboten, daarvan zijn er een paar weg en er zijn er nog zo’n 12 bewoond door eigenaren. De rest is van de gemeente. Een deel daarvan is nog bewoond door de originele eigenaren en een deel kwam leeg te staan. Natuurlijk waren wij bang voor krakers. De gemeente heeft dus een beheerder ingeschakeld die ervoor zorgt dat de boten ‘antikraak’ bewoond worden. Wij kunnen mede bepalen wie daarvoor in aanmerking komt. Zo wordt een boot bewoond door onze neef en een andere boot door een vriendin van een vriendin. Dat is natuurlijk wel fijn.

Zoals afgesproken kwam er een plan om ons te verplaatsen naar een nieuwe locatie. Die plek is op dit moment nog een weiland, daar zou een dijk doorgeprikt worden. Deze locatie wordt ons al sinds 2005 voorgehouden als haalbare optie. Het is keer op keer onderzocht en bleek elke keer haalbaar. Totdat de gemeente in 2010 ineens zei dat het te duur was. Hoeveel te duur werd ons nooit verteld. Wel bleek in 2014, nadat we definitief uitbestemd waren, dat deze locatie toch betaalbaar was. Maar nu zegt het hoogheem-raadschap dat er niet zomaar een gat in de dijk kan worden gemaakt. Ook zijn de woonboten veel te dicht op de dijk ingetekend. Aan de andere kant van die dijk vaart beroepsvaart.

We zijn dus nog geen steek opgeschoten.

Omdat we zijn uitbestemd en hier weg moeten, willen we nu ook zo snel mogelijk weg. En daar werken we dan ook graag aan mee.

We willen geen excuses meer. We willen dat er iets gebeurt. Die andere plek is ook hartstikke leuk. Veel landelijker, mooi uit-

>>>

VLOT• | 9 08-09-10_terplekke.indd 9

20-06-17 12:14

zicht. Maar tegelijkertijd gelooft niemand dat het ooit gaat gebeuren. Hier weten we wat we hebben, niemand hoeft per se weg.

We hebben er altijd voor gekozen om hier te wonen, in een industriegebied. Overdag is het druk – maar dan is iedereen aan het werk. In de avond en in het weekend is het hier stil en hoor je de vogels fluiten. We liggen niemand in de weg. Hier kan sowieso geen zware industrie meer bij komen, aan de andere kant van het water staan verzorgingsflats. Dus bestem ons gewoon in, dat is de makkelijkste en goedkoopste manier. Centreer ons dicht aan de weg of juist dicht bij de uitgang, wat je wilt. Zet er een cirkeltje om. En zeg: daar wonen mensen. In woonboten. Maar de gemeente zegt: “Nee, dat kan niet, jullie zijn uitbestemd. Want je kunt er niet wonen en dat moet je ook niet willen in zo’n industriegebied.” Zo gaat het nou elke keer.

We horen wel eens dat er in andere gemeenten regels zijn voor bijvoorbeeld bouwen of verbouwen. Dat kennen we hier helemaal niet. Juist daarom woon je hier. Dat je zelf mag weten hoe je leeft en dat je schuurtjes en parkeerplekken onderling regelt. Buren verderop hebben er jaren geleden een verdieping bovenop gezet – zonder vergunning of meldplicht. Je houdt rekening met elkaars uitzicht en niemand klaagt. Je woont hier met z’n allen en regelt het met z’n allen. We zijn overigens niet allemaal vrienden, maar wél goeie buren. Ik heb in een flat in Utrecht gewoond.

Mijn buren kende ik eigenlijk niet. Voor het lenen van gereedschap belde ik vrienden, geen buren. Hier heb je elkaars sleutel en pas je op elkaar en elkaars spullen. De achterbuurvrouw is iets ouder en wat ziekelijk. Mocht ze overlijden, dan zal ze nooit pas na vijf dagen worden gevonden. Toch heeft ieder ook z’n eigen leven. En deze manier van leven is zeker voor Rotterdam bijzonder. Zwemmen in de zomer en schaatsen in de winter. We kunnen onze gang gaan. We geven feestjes en vaak nemen vrienden weer andere vrienden mee. Elke keer horen we dezelfde reacties: “Wát?

Ik wist niet dat je hier kon wónen!” En dat zijn allemaal Rotterdammers, hè.

In 2018 zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Ik zou graag aan de nieuwe gemeenteraad presenteren hoe wij willen wonen.

Een uitgebreid plan maken met een duurzaamheidsclausule, dat we energie gaan terugleveren of verzin het maar. Rotterdam, waterstad, wonen op het water. Een soort kolonie van mensen die ervoor kiezen om op deze manier te wonen. Kijk ernaar. En maak er geen probleem van, maar maak de woonboten onderdeel van deze plek. Zoals ze dat altijd zijn geweest. Maar tot die tijd zijn we domweg uitbestemd.’

10 | VLOT• 08-09-10_terplekke.indd 10

20-06-17 12:15

MOOI SPUL Renate Meijer, rasechte Groningse in

K

Friesland, gek op waterwonen, uitgever van VLOT en met hart en ziel mamma van twee fantastische dochters.

NOOPWERK

Deze ‘rope fenders’ worden handgeknoopt door wereldwijven.nl: een project waarin vrouwen uit allerlei culturen woon- en modespullen maken met traditionele handwerktechnieken. Je investeert niet alleen in je boot, maar ook in deze vrouwen. Diverse vormen en kleuren, zelfs roze! www.nautiqo.com € 89

KOKEN AAN DE WATERKANT Ooit ontworpen voor mensen in afgelegen gebieden in Afrika, de Cobb Pro Houtskoolbarbecue Tafelmodel Compact.

De bodem wordt niet heet, dus zet hem rustig op je dek, tafel of picknickkleed.

Grillen, bakken, braden, wokken en roken – waar je maar wilt. Door de deksel en het vetopvangbakje heb je geen vetvlammen en onaangename rook. Hoogte zonder deksel: 14 cm. www.living.nl € 119

NIET SPATTEN

Hoe scheeps wil je (niet) spatten? Douchegordijn met illustraties van verschillende soorten woonboten, ontworpen door Elbrich Steegstra. Waterafstotend en machinewasbaar, 140 x 200 cm. www.elbrichsteegstra.nl € 65 10% korting voor Vrienden van VLOT

LEKKER ZITTEN

Een flexibel zitkussen met geïntegreerd frame. Klinkt zwaar, maar is het niet.

Draagbaar én verplaatsbaar zitcomfort voor op je boot of aan het strand.

Diverse kleuren en maten. www.comfortseat.nl vanaf € 75

SCHEEPSSOKKEN

Maritieme sokken van Nederlandse bodem. Leuk detail: met een knoop en een lusje blijven ze bij elkaar in de was. Nooit meer weessokken! www.qnoop.com € 9,95 15% korting voor lezers van VLOT (code: vlot)

BOOTJE EI

Eieren pocheren? Bij mij wordt het altijd een rommeltje met veel slierten. Met de ‘Eggondola’ van Ototo Design is het een fluitje van een cent en blijft de boel bij elkaar. Hittebestendig (lijkt me logisch) en kan in de vaatwasser (hoera). www.kookpunt.nl € 12,90

VLOT• | 11 11_mooispul.indd 11

20-06-17 12:16

VAN NEDERLAND TOT MUGGENBEET Tekst Tineke Zwijgers Foto’s Dorien Koppenberg

Waterlopen, moerassen en drijftillen: de ‘nieuwe’ natuur in de Kop van Overijssel is ontstaan door het afgraven van veen voor turfwinning. Nu vormen de Weerribben een fijne bestemming voor een paar dagen wandelen, fietsen of kanoën. Alleen al de lokale horeca is de moeite waard.

WEERRIBBEN De naam ‘Weerribben’ heeft te maken met de turfwinning die in dit gebied van oudsher plaatsvond. ‘Weren’ zijn de uitgeveende delen die weer volliepen met water. ‘Ribben’ zijn de smalle stroken land waarop de uitgebaggerde turf te drogen werd gelegd.

12 | VLOT• 12-13-15_doen.indd 12

20-06-17 12:17

DOEN! Tineke Zwijgers (journalist) en Dorien Koppenberg (fotograaf) maken reisreportages en reisgidsen. Ook hebben ze een wandelsite: www.wandelingen.info.

’t Lokaal, vertrekpunt van onze tocht door de Weerribben, is een plaatje. De oude Nederlands-Hervormde kerk van Kalenberg werd omgetoverd tot horeca en expositieruimte. Met gevoel voor historie: de kerkbanken, kansel en glas-in-loodramen zijn er nog. Het is zonnig, dus vandaag zitten we op het terras aan het water. En wel op de eerste rang voor het altijd boeiende brugverkeer. Opvarenden stoppen bruggeld in een klompje aan de hengel van de brugwachter. We bestellen koffie met Blokzijler Brok, de smeuïge speculaaskoek uit het nabijgelegen vestingstadje.

We gaan over de brug en wandelen tussen het water en oude huizen met rieten daken richting het dorp Nederland. De omgeving oogt weids en ongerept, maar is gevormd door mensenhanden. Die haalden veen omhoog en staken er turf van. Hierdoor veranderde het land in open water, moeras en alle fasen daartussen (dichtgroeiend water, drijftillen en oeverbegroeiing). Waar teveel turf werd gestoken, ontstonden door wind en golven zelfs grote meren. Per kano kun je er dieper in doordringen, te voet houden wij het overzicht.

KOOIEN EN SCHEREN Toen het werk in de turfwinning opraakte, zochten veel bewoners van de Weerribben een nieuwe broodwinning in riet snijden en eendenjacht. De rietteelt is hier nog altijd belangrijk. Het Overijssels riet wordt vooral gebruikt als dakbedekking en wordt zelfs geëxporteerd.

Langs het Kooibomenpad pauzeren we in de vogelhut en kijken verwachtingsvol door de luikjes. Kooikers plantten in de negentiende eeuw bomen rond hun eendenkooien, die een beschutte plek vormden in het open landschap. Deze combinatie van beschutting en weids watergebied trekt niet alleen vogels aan als roerdomp en karekiet, maar zelfs otters en boommarters. Wij zien vandaag nijl-

ganzen en wilde eenden, maar geen zeldzame watervogels. Even verderop passeren we een schapenboer. Hij heeft zijn schapen binnen een omheining gedreven en scheert hun dikke vacht met grote halen af. Vaak wordt van schaapscheren een groot feest gemaakt, met muziek, een bierpomp en kraampjes met wollige waar. En soms loop je er gewoon zomaar tegenaan. >>>

’t Lokaal in de kerk van Kalenberg

VLOT• | 13 12-13-15_doen.indd 13

20-06-17 12:18

GA VOOR EEN VEILIG GEVOEL!

LBM kan uw woonark deugdelijk en zorgeloos afmeren met palen en beugels, afhouders en veren.

Ook voor het verfraaien van uw ark door loopranden en bruggen aan te brengen, bent u al jaren bij ons aan het juiste adres.

Bel voor een vrijblijvende offerte met Marc op 06-29256879 of kijk op de website www.lbm-almere.nl

LBM Aanmeer Systemen (alles voor woonarken)

Wij bouwen uw woondroom Nieuwbouw Verbouw Onderhoud Reparatie Restauratie Staalwerk Verlengen Inkorten Schilderwerk Stralen Coaten Afbouwen Interieur Zonne-energie Installatie Warmtepompen

Scheepswerf Talsma | Edisonstraat 15 | 8801 PN Franeker | 0517 - 383 747 www.scheepswerftalsma.nl | info@scheepswerftalsma.nl

OVERSTEKENDE SERVEERSTERS In Muggenbeet wacht ons weer een fijne pauzeplek: Geertien. In dit bruine café (anno 1825!) is het goed eten en slapen. Het staat aan de vaarroute tussen de Kop van Overijssel en de Friese meren en vanaf het terras kijken we uit op passerende schepen. Zwaluwen scheren over het water en in het weiland aan de overkant bespeuren we foeragerende zilverreigers en ooievaars. Geertien is een bestemming voor alle seizoenen. Is het hier winter en koud, dan leggen de uitbaters een tapijt neer tussen water en voordeur, zodat schaatsers binnen kunnen opwarmen met brandewijn en warme chocolademelk. Als we verder wandelen, passeren we het grappige verkeersbord langs de weg: ‘pas op voor overstekende serveersters’. Via het Woldlakebos, een waterrijk moerasbos in een verlaten rietland, wandelen we terug naar Kalenberg. Het bosgroen wordt bijgekleurd door de vele vlinders en libellen. We volgen ten slotte het laarzenpad, een nat natuurpad langs weren en over ribben en steken met een zelfbedieningspontje het water over.

WHAT’S IN A NAME?

PRAKTISCH De wandelroute ‘Nederland en Muggenbeet’ is verkrijgbaar via De Mooiste Routes. Tot en met 15 augustus kun je als VLOT-lezer de wandelroute gratis downloaden, plus de fietsroute ‘Rottige Meenthe’ en kanoroute ‘Rondje Nederland’. www.mooisteroutes. nl/vlot-routes (toegangscode: VLOTMUG). ’t Lokaal: www.pieterjongschaap.nl (ook verhuur van fietsen, kano’s en fluisterboten).

Geertien: www.geertien.nl. Slapen in Vertrouwen is een idyllisch gelegen vrachtscheepje uit 1924 in Kalenberg, met alle comfort en gebruik van kano. Logies: € 72,50 per nacht of € 435 per week (www.slapeninvertrouwen.nl).

Foto: Slapen in Vertrouwen

Overijssel ligt in Nederland, maar Nederland ligt ook in Overijssel. Buurtschap Nederland ontstond in de 16de eeuw en bestaat dus al langer dan de natie Nederland. De bewoners werkten in het veen. Eerst in de turfwinning, later als visser, rietsnijder of veehouder. In 1889 telde Nederland 122 inwoners, nu zijn het er nog maar zo’n 20. Het meest nieuwswaardige over Nederland: de plaatsnaamborden worden wel eens gestolen. En dan Muggenbeet. Hoewel de jeukerige associatie in deze natte omgeving voor de hand ligt, heeft de naam van dit buurtschap niets met muggen te maken. De naam is volgens etymologen een verbastering van de oud-Saksische term ‘Mücken Beecke’, wat ‘kleine beek’ betekent. Zo’n 4.000 jaar terug leefden hier al jagers en vissers op terpen aan het water. Tijdens de vervening in de 17de en 18de eeuw woonden er een paar honderd mensen, die geld verdienden met het graven van kanaaltjes. Nu telt Muggenbeet nog zo’n 25 inwoners.

VLOT• | 15 12-13-15_doen.indd 15

20-06-17 12:19

Winder Pomptechniek is gespecialiseerd in de installatie, onderhoud en service aan alle typen vuilwaterpompen in souterrains, woonarken en huizen.

Daarnaast installeert

Al voor € 69.000,= incl. BTW

en onderhoudt Winder Pomptechniek grotere pompunits in bedrijven.

Nieuwe wind- en waterdichte waterwoning 15.00 x 5.00 mtr.

U kunt bij ons

Ook dat is Spruyt Waterwoningen Nederland!

terecht voor advies, onderhoud en service, storingen en installaties van alle merken vuilwaterpompen.

winder pomptechniek Passie voor Pompen

Windas 6, 8441 RC Heerenveen Tel. 0513 671 284 | E-mail: info@spruytwaterwoningen.nl www.spruytwaterwoningen.nl

Frank Winder | Tel: 06-22222531 | info@winderpomptechniek.nl

www.winderpomptechniek.nl

• Gevelbekleding specialist in Western Red Cedar en Profort kunststof.

• Dakbedekking, onderhoud en verbouw van uw woonark/woonschip.

• Afmeersystemen, afmeerbeugels en lichte beschoeiingen.

• (Drijvende) terrassen en omlopen in hout en/of kunststof roosters.

• Rioolpompen (Jung, KSB en Homa), installatiewerk, NUTS voorzieningen en vorstbeveiliging.

• NIEUW: SCHILDERWERKZAAMHEDEN VAN GEVELS EN KOZIJNEN!!

• Meer dan 375 particuliere opdrachtgevers, diverse gemeenten en overheidsinstellingen, banken, makelaars en verzekeraars.

• Wij hebben een speciale regeling getroffen met AGV/Waternet, hierdoor hoeft u de eventuele subsidie voor de rioolpomp installatie niet meer zelf voor te financieren!!

Boot Klussers, www.bootklussers.nl, info@bootklussers.nl, tel: 06-24885680, tel: 06-17792083.

Column Mathieu Custers Mathieu Custers is jurist en woont sinds 1977 op een woonboot, eerst in Amsterdam en nu in Utrecht. Hij is jarenlang actief geweest in het Amsterdams Boten Comité.

VLOT Ooit woonde ik in de binnenstad van Amsterdam op een 23 meter lange tjalk. In 1983 wilde ik die tjalk vervangen door een ark van 17 meter met daarbij een vlot van 6 meter.

Samen ook 23 meter lang. Dus naar bureau Woonschepenzaken voor een vergunning. Ik wilde per se dat het vlot juridisch onderdeel zou worden van mijn woonboot. Tot mijn verbazing kreeg ik snel een vergunning.

Ambtenaar Mulder werkte van harte mee aan mijn plan. Ark en vlot boden immers vanaf de wal meer zicht op het water dan voorheen.

En zo kreeg ik toestemming voor het afmeren van de ark met ‘aan te bouwen balkon’ dan wel ‘aanbouw woonvaartuig’. Goed geregeld.

Tja, je bent jurist of niet. In de zomer zat ik dan ook zorgeloos op mijn aanbouw woonvaartuig te zonnen. Maar niet helemaal ongestoord. De toenmalige Sluis-, Brug- en Havengelddienst (SBHD) kwam af en toe langsvaren met vragen en opmerkingen over mijn grote vlot.

Medio 1995 ging het mis. De gemeente besloot dat vlotten en terrassen van meer dan 2 meter lengte uit de binnenstad verwijderd moesten worden. En toen kreeg ik om de haverklap bezoek van de SBHD. Op zich vervelend, maar ik begon er steeds meer lol in te krijgen. Want die gesprekjes gingen ongeveer zo: ‘Goedemiddag meneer Custers.’

‘Goedemiddag heren.’

‘Heer Custers, als actief lid van het Amsterdams Boten Comité weet u toch wel dat vlotten hier weg moeten?’

‘Jazeker, maar dit is geen vlot.’

‘Geen vlot? Huh?’ ‘Nee, dit is een balkon. U mag het ook een aanbouw woonvaartuig noemen.’

‘Haha, een balkon. Dat gelooft u toch zelf niet?’

‘Slaat u bij Woonschepenzaken de papieren er maar op na.’

‘Dat gaan we zeker doen. U hoort weer van ons.’

‘Uiteraard. Goedemiddag heren.’

Maar toen werd het pas echt menens. Ineens lag er een gemeentelijk bevel in mijn brievenbus waarin stond dat ik mijn vlot moest verwijderen. Dat werd natuurlijk juridisch gesteggel. Na veel discussie kwam de gemeente met het voorstel dat mijn ‘vlot’ mocht blijven liggen, maar dat ik bij een volgende vervanging van mijn boot die 6 meter van mijn ligplaats zou kwijtraken. Een soort uitsterfconstructie dus. Mooi niet! Ik hield voet bij stuk. Eind van het liedje was dat de gemeente het opgaf. Want juridisch was er geen speld tussen te krijgen. Ik behield de juridische woonbootstatus van mijn 23 meter lange ligplaats.

En zo kon ik weer rustig zorgeloos zonnen op mijn vlot, o nee, terras, o nee, balkon. Of aanbouw woonvaartuig, zo je wilt.

VLOT• | 17

17_column.indd 17

20-06-17 12:19

Prijsuitreiking

Woonboot van het ja Op 12 mei werd de Woonboot van het Jaar 2016 bekendgemaakt aan boord van de Salve van Nautiek Vaaropleidingen in Amsterdam. Op pagina 20 zie je een reportage over de winnende boot. Hieronder een impressie van de bijeenkomst en – in een notendop – de bevindingen van de jury.

Het was inmiddels de derde keer dat VLOT deze verkiezing hield. Tijdens de prijsuitreiking was een bont gezelschap aanwezig van (oud-)waterbewoners, VLOT-medewerkers, bedrijven die ‘iets’ doen op het water en de sponsors natuurlijk (zie achterkant VLOT). Leuk dat er ook mensen van de politiek waren. Marianne Zwagerman – fanatiek waterbewoner – praatte de boel aan elkaar.

Ze interviewde de drie genomineerden en ze ondervroeg een panel van deskundigen over de voors- en tegens van het nieuwe Bouwbesluit. Het was interessant én beregezellig, dus volgend jaar weer!

En dan de bevindingen van de jury. Het was een hele klus om ‘slechts’ drie genomineerden te selecteren. Alle inzenders gaven blijk van liefde en toewijding als het om hun boot ging. Met volharding en vakmanschap maakten ze hun drijvende droom

werkelijkheid. Het niveau was hoog dit jaar. We zagen prachtige creatieve oplossingen voor de ruimtelijke beperkingen die bij wonen op het water horen. Belangrijke vraag bij een dubbellaagse woonboot is: hoe krijg je daglicht in de benedenverdieping? We zagen koekoeken, glazen vloeropeningen en vides. Door deze oplossingen wordt een woning verticaal verbonden en ontstaat er een mooi geheel. Daarnaast zagen we dat veel aandacht is besteed aan de buitenruimten. Mooie terrassen aan het water of op het dek. Heerlijke plekken waar je als bewoner kunt genieten van waar het uiteindelijk allemaal om gaat: het water.

Aan de hand van de criteria techniek (waaronder innovatie en duurzaamheid), kwaliteit van het ontwerp, uitvoering en waterbeleving heeft de jury een selectie gemaakt. Kijk voor het juryrapport op www.woonbootvanhetjaar.nl.

Gijs Haverkate en Anne Marth Vrind wonen met hun dochters op de B18. Wonen, werken en vrije tijd gaan op dit nieuwbouw stalen schip feilloos met elkaar samen. Een mooi concept, bedacht door Gijs en zijn compagnon. Scheepse functionaliteit, waarbij licht, routing, akoestiek en een goed beheersbaar binnenklimaat hoog in vaandel staan. B18 is van het gas af, voorzien van zonnecollectoren en gebruikt een pelletkachel als cv.

Een watervilla is de juiste benaming voor woonark Dolfijn, meent de jury. Willem van Itherson en Conny Kieboom namen de tijd om hun ideeën uit te werken en tot in de kleinste details door te denken, waarbij duurzaamheid voorop stond. Geen doodlopende gangen en gesloten kamers, je kunt er ‘oeverloos’ rondlopen. Fraai uitgevoerd, en ook onderhoudsvrij, energiezuinig en zoveel mogelijk zelfvoorzienend met zonnepanelen en een warmtepomp.

Het is Wim en Anneke gelukt om op een bijzondere manier oud en nieuw aan elkaar te verbinden. Ze hebben een woonschip gecreëerd waarover tot in elk detail goed nagedacht is. En dat met veel creativiteit, precisie en een hoog afwerkingsniveau. En daarom mag dit varende woonschip zich Woonboot van het jaar 2016 noemen. Meer hierover op de volgende pagina’s.

Wim en Anneke met de hoofdprijs: een clinometer – een instrument waarop de zijwaartse helling, de slagzij, van een schip kan worden afgelezen. Eigenlijk voor de zeilvaart maar best leuk om bij zwaar weer aan boord van je woonboot te hebben. (Beschikbaar gesteld door Petra Munneke van ChateauRoux.nl.)

Willem van Itherson en Conny Kieboom ontvingen de publieksprijs: een vaas gevuld met 15 kilo woonbootdropjes.

Hun ark ontving de meeste stemmen op de website.

18 | VLOT• 18-19_wvhj.indd 18

20-06-17 12:20

t jaar 2016

Drijvend Wonen Advies/bemiddeling woonboten (alle soorten drijvende woningen)

Onder meer:

• Makelaardij (aankoop/verkoop) • Taxatie • Bouwbegeleiding • Vergunningen • Conflictbemiddeling

Niek van der Sluis | Tel: 030 - 261 53 57 | info@drijvendwonen.nl drijvendwonen.nl

woonbotenmakelaar.nl

woonbotenland.nl

EMCI gecertificeerd makelaar/taxateur woonarken en woonschepen

Cor Goudriaan | advocatuur Staat het water je aan de lippen?

Het panel: Harald Falkeisen (voorzitter Nederlandse Bond van Makelaars in Schepen), Ton van Namen (projectontwikkelaar met passie voor drijvend bouwen), Marianne Loof (architect en voormalig voorzitter Welstand Amsterdam), Bob Ronday (architect voor land en water) en interviewer Marianne Zwagerman (schrijver, columnist en dagvoorzitter)

Cor Goudriaan woont al 40 jaar op het water. In die tijd heeft hij vele woonbootbewoners bijgestaan in geschillen met onder meer arkenbouwers, oevereigenaren, verzekeraars, gemeenten, waterschappen en andere overheden. Hierin combineert hij zijn kennis van de feitelijke situatie met zijn specialisaties: huurrecht en bestuursrecht, als het even kan in goed overleg en zonder dure en tijdrovende rechtsgang.

Woon je op het water en worstel je met een juridisch probleem?

Wacht liever niet tot het water je aan de lippen staat, maar neem tijdig contact op met Cor.

De jury: Mark van Ommen (waterprojectontwikkelaar), Renate Meijer (uitgever en hoofdredacteur VLOT), Peter de Winter (hoofdredacteuur ArchitectuurNL en Bouwwereld), Ingeborg van Lieshout (copywriter architectuur & design, stedenbouwkundige en woonschipbewoner) en Bob Ronday (architect voor land en water)

Cor Goudriaan | advocatuur Panamalaan 4M 1019 AZ Amsterdam T (020) 760 6933 E cor@corgoudriaan.nl W www.corgoudriaan.nl

advertentie 90x130 Cor Goudriaan.indd 1

14-11-2014 10:47:04

Meedoen aan de VLOT-verkiezing Woonboot van jaar 2017?

En maar meteen een oproep voor de volgende verkiezing: wordt jouw nieuwe boot (staal of beton) in 2017 opgeleverd? Of laat je je boot dit jaar renoveren? Doe dan mee aan de verkiezing voor de Woonboot van het jaar 2017. De uitreiking is in het voorjaar van 2018. Meld je aan via mail@woonbootvanhetjaar.nl.

VLOT• | 19 18-19_wvhj.indd 19

20-06-17 12:20

VERANDERING VAN KOERS DOET LEVEN Twee landrotten kochten een Kempenaar uit de vaart. Er moest 21 meter stalen huid tussenuit om op de ligplek in de Eem te passen. Dat staal kreeg een tweede leven in de woonkamer. Zo is alles aan boord tot het uiterste doordacht. De verbouwing gebeurde met respect voor de ziel van het schip. En nu mag de Robbedoes zich Woonboot van het Jaar 2016 noemen.

Tekst Ingeborg van Lieshout Foto’s Jansje Klazinga

Bij het verwijderen van 21 meter lengte is de zeeg van het schip zoveel mogelijk behouden gebleven.

Vanuit de uitvergrote theehut sta je in één stap op het terras.

In een kwartier tijd zijn Anneke en schipper Wim van hun vaste ligplaats in de Eem vertrokken naar de Nederlandse binnenwateren.

20 | VLOT• 20-21-22-23_wonen.indd 20

20-06-17 12:23

eer eg obeven. rta op

e en van

m ar e .

W O O N B O O T VA N H E T J A A R 2 0 1 6

Varend woonschip Robbedoes, Amersfoort Eigenaren: Wim (51) en Anneke (50) Robbertsen Type: Kempenaar, ingekort van 55 meter naar 34 meter Breedte: 6,60 meter Hoogte: 1,30 meter Bruto woonoppervlak: 160 m2 Gebouwd: 1960, werf Duivendijk Renovatie: Helldörfer Lasbedrijf en Scheepsbouw Interieur: eigen ontwerp, uitgevoerd door Woodies at Berlin

Een glasconstructie overdekt de ruimte die vroeger tussen theehut en stuurhuis zat. Je kunt nu binnendoor en zonder hoogteverschillen naar de roef.

Stel: je woont al je hele leven in het dorp waar je beiden geboren bent, Woudenberg. De naam zegt het al: veel bossen, maar geen water te bekennen. Wat bezielt je dan om een vrachtschip te kopen waarmee je ook nog eens wilt gaan varen? Het begon bij Wim en Anneke Robbertsen in het clichématige midden van hun leven met de wens om aan het water te wonen. Inmiddels is die wens uitgegroeid tot de ultieme waterwoonbeleving: een modern woonschip waarmee je de Europese wateren kunt bevaren. Het hele proces van aankoop tot verhuizing hielden ze aanvankelijk geheim. Want tja, eigenlijk konden ze hun keuze zelf ook niet goed uitleggen.

En ze hadden geen zin in commentaar vol ongeloof en goedbedoelde adviezen. Pas toen het schip bijna klaar was, deelden ze op Facebook hun avonturen van de verbouwing en de vaartochten. Ze krijgen veel complimenten, maar worden ook regelmatig gecorrigeerd over de juiste scheepstermen. Dat vinden ze juist leuk.

‘We leren nog steeds bij,’ zegt Wim. Anneke vertelt dat ze zichzelf helemaal heeft leren kennen tijdens het bouwproces. ‘Ik doe de dingen nu veel meer zoals ik het wil. Het schip heeft de koers van mijn leven veranderd.’

In het ontwerpproces, dat meerdere jaren in beslag nam, hebben Wim en Anneke hun oog voor detail tot aan het einde toe scherp weten te houden. Tot op de plaatsing van de schroeven is de verbouwing van vrachtschip tot woonboot door techneut Wim doordacht, terwijl Anneke geen

>>>

20-21-22-23_wonen.indd 21

VLOT• | 21 20-06-17 12:24

De witte theehut is vergroot, waarbij de typische vorm van gebogen dak met afgeronde hoeken behouden is gebleven. Vanuit de woonkeuken omlijst het eveneens gebogen houten kozijn het uitzicht.

De buitenkant van het stuurhuis staat nu binnenshuis. Door de patrijspoort werp je een blik op de machinekamer. Die is schoon en geordend; we verwachten van deze nieuwbakken schipper niet anders.

De boeken staan in het gangboord. Door de fikse patrijspoort zie je de roeiers op de Eem voorbij schieten. En als de Robbedoes vaart, klotsen de golven tegen het glas.

22 | VLOT• 20-21-22-23_wonen.indd 22

20-06-17 12:24

mogelijkheid voor hergebruik onbenut liet. De overtollige scheepshuid doet dienst als roomdivider. De oude loopplank is bijzettafel geworden, patrijspoorten komen van het buurschip, zwartwitte tegeltjes op de vloer laten zien waar ooit het toilet was. En wie naar de roef loopt, gaat met een sprong in de tijd terug naar de jaren zestig. Allemaal voorbeelden van hoe Wim en Anneke met respect voor het originele schip en de voormalige vrachtschipper hun eigen ontwerp hebben laten bouwen. De uitvoerders moesten er meer dan eens van zuchten.

De witte theehut – waarin zich nu een keuken bevindt met riant uitzicht – is uitvergroot, zodat je niet meer door weer en wind hoeft om in roef of stuurhuis te komen. Een glasconstructie tussen theehut en stuurhuis markeert wat ooit buiten was. De lichtstraten in het dek boven de woonkamer zijn van gebogen glas, waardoor daglicht diep doordringt in wat een paar jaar terug nog een donker laadruim was. Dat over elk detail nagedacht is en de uitvoering met vakmanschap is gedaan, zie je aan de traptrede die precies aansluit op de hoogte van de patrijspoort.

Waarom dit varende woonschip de Woonboot van het Jaar is geworden, zie je misschien wel het beste als je voor de deur staat. Door de glazen strook kijk je door een patrijspoort in de oude scheepshuid zó op het nog functionerende motorblok. Een gelaagdheid waar een architect trots op zou zijn geweest.

REACTIE WIM EN ANNEKE Voor de uitreiking van de Woonboot van het jaar werden Wim en Anneke Robbertsen – samen met de voormalige vrachtschipper en zijn vrouw – van boord gehaald in Zwolle, waar ze tijdelijk lagen vanwege het praktijkexamen voor het Groot Vaarbewijs. Hun reactie op de prijs: ‘Onze Robbedoes de Woonboot van het jaar! Wow, gaaf en wat een groot compliment, vooral omdat we bijna alles zelf hebben gedaan. Dit hadden wij nooit vooraf kunnen vermoeden toen wij het idee kregen om ons huis te verkopen en een vrachtschip om te bouwen naar een woonschip. We zijn samen in een voor ons nieuwe wereld gestapt. Wat een pittige maar vooral bijzondere tijd hebben we achter de rug waarin we ook zoveel leuke en boeiende mensen hebben ontmoet. Deze hoofdprijs is onze kers op de taart! We hebben echt van elk moment genoten.’ De dag na de verkiezing slaagde Wim voor zijn Groot Vaarbewijs. Nog een extra kers op de taart.

Hier toont zich het perfectionisme van Wim: de op- en aantreden van de trap zijn zo berekend dat de bovenkant van de trede precies (en dan bedoelen we echt precies) doorloopt in de patrijspoort. De leuning is een gevonden roeispaan, bevestigd aan de voormalige scheepshuid. Niets wordt hier zomaar weggegooid.

In de vorm van de schuifdeuren aan bak- en stuurboord zie je het gangboord terug. Twee lichtstraten over de breedte van het dek laten volop daglicht binnen. Het gebogen glas is een interessant staaltje techniek.

VLOT• | 23 20-21-22-23_wonen.indd 23

20-06-17 12:25

160078

Hypotheek nodig?

Wij bieden u de mogelijkheden van meerdere banken.

Wij willen graag bewijzen dat wij beter zijn dan de bank! Test ons...

Mini-Compacta juist voor woonboten!

Vlaggenschip of lelijk eendje: met een toilet dat onder het rioolniveau ligt, is iedere woonbooteigenaar na afloop van de grote of kleine boodschap aangewezen op een opvoerinstallatie. Een pomp die ervoor zorgt dat de boodschap daar komt waar hij hoort: in het vaak hoger gelegen riool.

Een pomp in m’n woonboot? Velen verwachten een technische ruimte nodig te hebben, maar het tegenovergestelde is waar. De mini-Compacta US1.60 van KSB doet wat haar naam belooft: de installatie heeft voldoende aan een zeer beperkte ruimte. Voor meer informatie www.ksb.nl/minicompacta of tel. 020-4079800.

KSB Nederland BV . infonl@ksb.com . www.ksb.nl

VOOR AL UW WATERBOUWKUNDIGE WERKZAAMHEDEN Gedempt Hamerkanaal 10 | 1021 KM Amsterdam M. 06-150 542 52 | E. info@pkwaterbouw.nl www.pkwaterbouw.nl

› Onze techniek. Uw succes.

Pompen Afsluiters Service n

n

POLITIEK & RECHT

ONVERKOOPBAAR DOOR HAVENVISIE Zodra er door gemeentelijke plannen onzekerheid ontstaat over je ligplaats, vermindert de waarde van je boot. Als je juist in die periode je boot wilt verkopen, heb je een probleem.

In dit stukje gaat het over de toestemming van de overheid voor het gebruik van de ligplaats. Dat zal meestal gaan om de gemeente. De ligplaats is opgenomen in het bestemmingsplan of er is zekerheid over de ligplaatsvergunning. Meestal mag een koper ervan uitgaan dat de toestemming voor onbepaalde tijd geldt. Dat is anders zodra er bij de gemeente iets rommelt, dus zodra er stemmen opgaan om iets te veranderen aan de locatie waar de boot ligt. Als dat, hoe prematuur ook, naar buiten komt, kan dat voor een koper een reden zijn om een andere boot te zoeken. Of kan dat voor de bank een reden zijn om een hypothecaire lening te weigeren.

HAVENVISIE MUIDEN Een duidelijk voorbeeld deed zich voor in Muiden, in 2015. De gemeente publiceerde een eerste concept ‘Havenvisie’. In dat concept waren voor de verschillende wateren in Muiden zogenoemde wensbeelden opgenomen. Het wensbeeld voor een gracht waarin zo’n vijftien woonboten lagen, luidde: ‘geheel vrij van woonarken’. Meteen al weigerde de bank een hypotheek te verstrekken aan de potentiële koper van een van de arken. De getaxeerde waarde werd volgens de bank ‘op basis van (voorgenomen) gemeentelijk beleid, verwacht […] noemenswaardig in waarde te kunnen verminderen in de combinatie van woonark en huidige ligplaats’.

HOE HET AFLIEP De verontwaardigde bewoners in Muiden organiseerden zich en vroegen mij een zienswijze tegen de conceptvisie in te dienen. In dit geval bleek de gemeente gevoelig voor hun argumenten. In nauw overleg met de bewoners nam de gemeente in de Havenvisie op dat de woonboten, die op basis van het bestemmingsplan in de gracht lagen, niet in de Havenvisie thuishoorden en daarom buiten beschouwing bleven. Daarnaast ontvingen de bewoners een brief van het college van burgemeester en wethouders waarin dit werd bevestigd en waarin werd aangegeven dat er voor de hypotheekbanken voor wat betreft het gemeentelijk beleid geen belemmeringen waren voor hypotheekverstrekking.

HET KAN OOK ANDERS Helaas komt het ook regelmatig voor dat de gemeente plannen ontwikkelt die gevolgen hebben voor een of meer ligplaatsen en waarover voor onaanvaardbaar lange tijd onzekerheid blijft bestaan. Bekend is dat ambtelijke molens langzaam malen, en dat projecten vaak jarenlang in voorbereiding zijn voordat een definitief besluit genomen wordt. Woonbooteigenaren kunnen daardoor jarenlang hun boot niet voor een reële prijs verkopen. Juridisch is daar weinig aan te doen. Een gemeente mag beleidsplannen maken en is niet verplicht die plannen binnen een bepaalde termijn af te ronden.

Cor Goudriaan woont al 40 jaar op een

WAT KUN JE DOEN? Ik werd benaderd door een woonbooteigenaar elders in Noord-Holland die zijn boot wilde verkopen.

De gemeente wilde aan de koper geen ligplaatsvergunning verlenen zolang de havenvisie nog niet bekend zou zijn. En in een andere gemeente werd een bouwproject ontwikkeld waarin de mogelijkheid was opgenomen voor een brug op een plek van een woonark. In beide gevallen is het niet gezegd dat de gemeente niets voor de eigenaren zou willen doen als hun ligplaats uiteindelijk zou verdwijnen. Maar dat kan lang duren en zo lang zitten de bewoners met een groot probleem. Ik kon de bewoners alleen maar adviseren om – zoveel mogelijk gezamenlijk – de gemeente te benaderen om het probleem voor te leggen. Je kunt dan denken aan gesprekken met ambtenaren, de wethouder, of uiteindelijk raadsleden. De burgers hebben immers als gevolg van gemeentelijke plannen een reëel probleem en het minste is dat de gemeente in overleg met de betrokkenen zoekt naar een oplossing.

woonboot en is advocaat, gespecialiseerd in woonbootzaken. www.corgoudriaan.nl

De inmiddels niet meer bestaande gemeente Muiden was daar gelukkig gevoelig voor. Toch is het ook daar niet eind goed al goed. Los van de Havenvisie bereidt de nieuwe gemeente Gooise Meren een nieuw bestemmingsplan voor en volgens de bewoners heeft dat tot gevolg dat woonboten vanwege de grote onduidelijkheid over de plannen wederom niet te verkopen zijn.

VLOT• | 25

25_politiekenrecht.indd 25

20-06-17 12:26

OPROEP AMSTERDAM Sinds 2015 is er een woonbootvereniging actief voor alle woonboten in en rond Amsterdam: de Vereniging Waterwonen Amsterdam.

Ons doel is op te komen voor de belangen van woonbootbewoners en ze te informeren. Dit doen wij met een enthousiast bestuur en een groeiend aantal leden. Wij houden ontwikkelingen in de gaten en beïnvloeden gemeente en politici zodat ze rekening houden met onze belangen.

Er is altijd iets gaande op en rond het water in Amsterdam, zoals de ontwikkeling van een watervisie en veranderende wet- en regelgeving voor woonboten. Op dit moment speelt de kwestie van het liggeld, dat de gemeente Amsterdam behoorlijk lijkt te willen verhogen. Wij spreken hierover met de gemeente namens zo veel mogelijk woonbooteigenaren, en werken samen met andere woonbootverenigingen om het liggeld redelijk te houden.

Soms zie ik zulke leuke scheepse dingen, dat ik altijd vraag of ik er eentje weg mag geven. Op pagina 11 staat een ‘Woonbotendouchegordijn’. Een geweldig leuk ding – ontworpen door Elbrich Steegstra – en ik mag er eentje van haar weggeven!

Stuur een foto van je badkamer naar de redactie en vertel waarom jij hem graag wilt hebben. Elbrich kiest! redactie@vlotmagazine.nl

Graag maken wij via VLOT kenbaar dat wij bestaan. We roepen iedereen die een woonboot bezit in en rond Amsterdam op om lid te worden van onze vereniging. Meld je aan via de website en kom eens langs op onze volgende borrel om kennis te maken met alle interessante (en immer eigenwijze) leden die onze vereniging rijk is. www.verenigingwaterwonen.nl

Rol een stuk ribbelkarton strak op.

TIP

van Ingeborg van Lieshout Een zelfgemaakte kaars van afval en restjes, goedkoper kunnen we het niet maken. Het resultaat: een Pruts de rol in een blikje.

kaars die zelfs bij windkracht 8 blijft branden.

Smelt kaarsstompjes en giet het langzaam op het karton, tot iets onder de rand.

Trek de rol 0,5 cm uit het blikje en zaag af.

Leg elk uur een nieuw stompje op de kaars om hem te voeden.

26 | VLOT•

26-27_vlotkort.indd 26

20-06-17 12:27

KORT & VLOT

VRAAG OP TIJD EEN CvO AAN!

Als je na 30 december 2018 nog geen Certificaat van Onderzoek* (CvO) hebt voor je historische woonschip, dan zul je niet meer mogen varen, zelfs niet naar de werf. Op die datum eindigt namelijk de overgangstermijn waarbinnen historische woonschepen van twintig meter of langer dispensatie kunnen krijgen voor de strenge technische eisen van de Binnenvaartwet die in 2009 van kracht ging. Historische woonschepen worden nu nog – dus tijdens de overgangstermijn – gekeurd op ‘klaarblijkelijk gevaar’. Voldoet je schip aan de regels (gecontroleerd door erkende experts) dan krijg je een CvO. Daarop staat ook op welke vaarwegen je mag varen in Nederland en de rest van Europa. Voor het certificaat wil de expert een vlakrapport zien en moeten er naast technische maatregelen ook veiligheidsmaatregelen zijn getroffen, zoals reddingsboeien, reddingsvesten, brandblussers en een gekeurde gasinstallatie. Bij de een zijn veel aanpassingen nodig, bij de ander minder. Maar het is te doen, al kost het natuurlijk wel geld. Er zijn geen gevallen bekend van schepen die niet aan die eisen konden voldoen. Heeft je schip op 30 december 2018 nog geen certificaat, dan moet het daarna aan de eisen van een nieuwbouwschip voldoen om te kunnen varen. Alternatief is dat je niet meer met je schip gaat varen, maar dan kun je je schip ook niet meer verkopen als varend schip. Wil je toch voor het certificaat gaan, stel de aanvraag dan niet te lang uit. Het aantal experts dat het schip mag keuren is beperkt, waardoor er lange wachtrijen kunnen ontstaan in 2018.

Meer informatie: www.lvbhb.nl/cvo *formeel: Communautair Binnenvaartcertificaat voor Binnenvaartschepen, CBB)

OPROEP! Beste waterbewoner,

VLOT heeft je nodig!

Ik hoor graag wat je van het blad vindt. En ik ontvang heel graag tips, verhalen en foto’s. Maar financiële steun is ook meer dan welkom om dit kosteloze blad vier keer per jaar bij je op de mat te laten vallen.

Dus: draag je VLOT een warm hart toe? En wil je een bijdrage leveren aan de productiekosten? Word dan Vriend van VLOT voor maar 10 euro per jaar (je mag natuurlijk ook meer overmaken). Je krijgt daarvoor exclusieve kortingen op producten en arrangementen die worden aangeboden in het magazine en op de website.

Ga naar www.vlotmagazine.nl en vul het formuliertje in!

Vrolijke groet en veel dank,

DEUR

Anderhalf jaar woon ik nu op mijn ark ‘Alles sal reg kom’. Enkele onderdelen vroegen meteen om verbetering. De voordeur met de twintig ruitjes was niet helemaal mijn smaak. En ik had altijd al een patrijspoort willen hebben. Toen bleek dat de panelen met de ruitjes gemakkelijk te demonteren waren, was de beslissing gauw genomen. Een flinke aluminium patrijspoort van de scheepssloper, een paar stukken multiplex en wat persoonlijke inzet leidden tot een verbluffend mooie deurpartij. Mijn ark is dan wel geen schip, maar met die patrijspoort ziet alles er wel veel scheepser uit.

Ton van Schoonhoven, Haarlem

WORD VRIEND VAN VLOT VLOT• | 27

26-27_vlotkort.indd 27

20-06-17 12:28

Jaap de Best, Pietsje Attema en scheepshond Rody

LEZERSVERHAAL

ZONDER DRAADJE NAAR DE WAL Jaap de Best leeft al 33 jaar op een schip zonder walstroom. Speciaal voor VLOT schreef hij op hoe dat zo gekomen is.

Dit verhaal begint in 1982, de tijd van de grote demonstraties tegen kernwapens en kernenergie. Een paar honderd mensen in Nederland besloten zich te laten afsluiten van het elektriciteitsnet. Ze weigerden nog langer gebruik te maken van atoomstroom. Samen met mijn beste vrienden, Geartsje en Sibbele Witteveen, liet ik mij ook afsluiten. We wilden twee molens ontwikkelen om onze eigen energie op te wekken. Al snel ontstond een vereniging van windmolenbouwers die elkaar hielpen om dit voor elkaar te krijgen. Er bestond toen nog bijna niets op dit gebied, behalve de kennis van de oudere generatie uit de Tweede Wereldoorlog en een zelfbouwboek van De Kleine Aarde. Gelukkig kwamen we Robert van der Spoel tegen, een jonge elektronica-expert uit Groningen. Zijn kennis bleek cruciaal te zijn, maar daarover later meer.

Water is met emmers vol in mijn genen terechtgekomen, dankzij een gelukkige jeugd in Katwijk aan Zee, een familie die iets met water had en een visserman als vader.

Dat werd nog versterkt door de vele vakanties die ik doorbracht op de viskotter. De liefde voor water zorgde in 1984 voor de aankoop van een Groninger steilstevenaak van 26 meter. Een roestig schip vol deuken, maar het kon varen. Al snel kwam mijn zelfgebouwde molen op het voordek en begon een jarenlange verbouwing. We woonden in het begin heel primitief, met olielampjes enzo,

maar als je jong bent is dit geen probleem.

Terug naar Robert van der Spoel. Hij heeft mij geweldig geholpen om van het primitieve uit te groeien naar een luxueus gebeuren met zonnecollectoren, omvormers en speciale elektronica. We zijn dikke vrienden geworden en hij heeft al jaren een eenmanszaak in elektronica en schone energievormen voor schepen en huizen op het platteland.

Twintig jaar terug heb ik van hem een LMW-molen gekocht, die hij mede heeft ontwikkeld en die uitstekend functioneert, veel beter dan mijn zelfbouwmolen. Zes jaar geleden heb ik zonnecollectoren geplaatst. Alle energie wordt opgeslagen in grote accu’s. Een omvormer zorgt ervoor dat we in het hele schip 240 volt hebben. Als er een periode geen zon en wind is, kan ik mijn aggregaat starten om de accu’s op te laden. De laatste jaren is er veel belangstelling voor schone energie en energieneutraal wonen, maar ik heb het idee dat ik in al die jaren de enige in Nederland ben geweest die zonder draadje naar de wal – dus zonder vieze stroom – heb geleefd.

We hebben veel gevaren en hebben een vaste ligplaats op misschien wel het mooiste plekje van Friesland. Toch komt ons schip binnenkort te koop en gaan we in een huis wonen. Mijn partner Pietsje en ik hebben gezondheidproblemen gehad en het onderhoud van het schip wordt een probleem. En, om positief af te sluiten, we zijn sinds een aantal jaren fanatieke camperaars geworden waardoor we steeds minder varen.

Jaap de Best

28 | VLOT• 28_lezersverhaalvvv.indd 28

20-06-17 12:28

SCHEEPSJOURNAAL

Wolgasleper Corine Nijenhuis, ruimtelijk vormgever, schrijver en blogger, kocht met haar vriend een vrachtschip ‘uit het werk’: de Henriëtte, een stalen klipper uit 1901. Ze verbouwden haar tot varend woonschip.

Corine heeft een biografie geschreven over de Henriëtte onder de titel Een vrouw van staal. www. corinenijenhuis.com

Henriëtte moet naar de werf. Niet alleen voor de reguliere keuring; ze moet ook CvO* gekeurd worden.

Het tijdstip waarop pleziervaartuigen langer dan twintig meter gecertificeerd moeten zijn, komt op kruissnelheid naderbij. En sinds ze van ons is, is Henriëtte een pleziervaartuig. ‘Met genoegen,’ fluister ik haar toe.

Door haar vrachtvaartverleden, voldoet ze aan veel inspectie-eisen. Er waren al een ‘waterdicht aanvaringsschot’, een ‘betrouwbare voortstuwingsinstallatie’, een ‘deugdelijk stuurwerk’ en een ‘onfeilbaar anker’. Wij kletsen sedert jaren door een klassiekmoderne sailormarifoon en bedienen grijnzend van genoegen het blauwe bord om, op de rivier, aan de verkeerde wal te mogen varen. Het AIS-systeem is al lang geïnstalleerd. Nu bespieden wij, gelijk Big Brother, eigen en andermans’ scheepsbewegingen.

Zonder zorg varen we naar de werf.

Die werf ligt ‘op zout’, er komen vooral werkschepen. Hoogverheven torenen de vissersschepen op de langshellingen. Ze transformeren razendsnel van roestbak tot goudhaan; Poolse werkmannen hanteren de verfspuit alsof het een brandslang betreft.

Grote stappen, snel thuis. De schepen liggen in geen tijd weer in het water. Desalniettemin komt Henriëtte er maar niet uit: steeds opnieuw verschijnt er zo’n vissenkop om de hoek om razendsnel de helling op te kronkelen.

Op zondagochtend is het zover. Mompelende mannen in te grote wegwerkerspakken slepen Henriëtte aan dikke kabels tot boven de bokken.

De Wolgaslepers van Repin zijn er niks bij. Als een steigerend paard komt Henriëtte het water uit; de helling is schuin als een Hollandse heuvel.

De opper-Wolgasleper, een bonkige Pool met een snorrebaard, staat met de armen in de zij als de romp afgespoten wordt. Hij vraagt iets onverstaanbaars.

‘Welk jaar?’, vertaalt zijn maat.

‘Bouw’, verduidelijkt hij, ‘1901’ vertel ik. Ik moet het opschrijven voordat Snorrebaard mij gelooft. Dan glimlacht hij, verlekkerd. Oud schip, veel plaatwerk, ik zie het hem denken.

De volgende dag komt de expert. Hij beklopt Henriëtte over heel haar lijf, krijt witte cijfers op haar zwarte huid. De opper-Wolgasleper kijkt toe, zijn lasapparaat onder handbereik. Begin van de middag komt de uitslag. Meer dan dik genoeg. De mond van Snorrebaard valt open. Hoe leg je in het Pools uit dat ons schip van staal is, maar net zo dik gebouwd als de ijzeren rompen uit die overgangsperiode?

Nu er geen extra werk is, is er haast. Terwijl de expert de CvO-keuring verricht, richten de Polen vast hun brandweerslang. De eerste verflaag vliegt erop terwijl ik de ankers nog schilder: de werfwerkers spuiten woordloos om mij heen. Eén dag en tweehonderd Poolse pop-songs verder, is Henriëtte klaar voor de afdaling van de helling. De Wolgaslepers trekken haar de bokken af. Snorrebaard keurt haar geen blik meer waardig.

Tot Henriëtte water maakt. Een gesprongen klinknagel, weten wij. Door de schuinte van de langshelling was de spanning op de romp groot. Snorremans grijnst. Honderden klinknagels; vind de juiste maar, ik zie het hem denken. Ik kruip onder de vloer. Worstel ruggelings over de kattensporen, bekijk in slangenmenspositie het vlak. Ik vind het lek terwijl Henriëtte nog in het water ligt.

De Wolgaslepers trekken haar de bokken op. Mokkend komt Henriëtte het water uit. Tot halverwege haar romp, net voorbij de gesprongen klinknagel, verder is niet nodig. Het lassen duurt nog geen kwartier, dan kan ze weer te water, Henriëtte zucht van opluchting.

Wij starten de motor. Draaien de scheepskop naar open water. Op de kade staat Snorrebaard. Hij vouwt zijn handen om zijn mond, als een toeter. ‘Poszanowanie,’ roept hij. Na de sluisgang typ ik het woord in het vertalingsprogramma op mijn computer.

‘Respect,’ zegt het beeldscherm. *CvO staat voor Certificaat van Onderzoek. Zie elders in deze VLOT.

VLOT• | 29 29_corinenijenhuis.indd 29

20-06-17 12:31

KLUUN

‘M’N BLIK NAAR BUITEN GERICHT’

Door Renate Meijer

Ik ging op de koffie bij Raymond van de Klundert, alias Kluun. Hij schreef in 2003 een van de bestverkochte boeken in Nederland ooit: Komt een vrouw bij de dokter. Na een scheiding en een schrijfblokkade is hij – na zes jaar – terug van weggeweest. In februari 2017 verscheen zijn roman DJ, ‘de eerste volwaardige dance-roman’ in de Nederlandstalige literatuur.

30 | VLOT•

30-31-33_opdekoffiebij.indd 30

20-06-17 12:32

OP DE KOFFIE BIJ

Kluun woont sinds een paar jaar op een woonark aan de Amstel in Amsterdam, samen met vriendin Nicole en zijn twee dochters (9 en 13) die parttime bij hem wonen. Dochter nummer drie (18) woont sinds kort op kamers – ook in Amsterdam. Ik ben vooral nieuwsgierig naar de watermens achter de schrijver.

Rond lunchtijd sta ik voor zijn boot. Kluun is net terug van zijn vaste maandagontbijt met vrienden. Ik loop achter hem aan door gang en keuken, schud vriendin Nicole de hand en beland via een trappetje op het terras. Een beter uitzicht had ik me niet kunnen wensen. Voor ik het weet scroll ik door een partij prachtige ‘luchten-foto’s’ op zijn telefoon. Een nieuwe hobby. Honderden heeft ie er inmiddels.

Kluun is enthousiast over Amsterdam. ‘In 1991 kwam ik naar Amsterdam en dit is absoluut de stad waar ik het meest van houd; de perfecte combinatie van welvaart en welzijn. Best of both worlds dus en dat geldt zeker voor deze plek: de dynamiek van de stad en de vrijheid van het waterwonen. Ik geniet er zoveel meer van dan ik ooit had gedacht. En hoe slecht het weer ook is, het uitzicht is altijd mooi. Ik heb weleens in zo’n woontoren gezeten. Vooral in de winter ben je dan los van de stad, gericht naar binnen en kun je je eenzaam voelen.

Op het water heb ik dat nooit. Hier is m’n blik altijd naar buiten gericht.’ Ik voel meteen wat hij bedoelt: ik kan honderd meter vrij naar de overkant kijken en minimaal een halve kilometer naar rechts over het water.

Hij blijkt ook meer natuurmens dan hij zelf ooit had gedacht. Zijn dochters plagen hem er wel eens mee. Want inmiddels herkent en benoemt hij de watervogels die rond de ark vertoeven. En hun (broed)gedrag. ‘Ik houd nu zelfs de meerkoeten in de gaten, ze hebben pas kleintjes.’ Hij weet ook dat je geen meerkoetennest moet verplaatsen – hoe goed bedoeld ook – ‘want dan kruipen ze er niet meer op’. De nijlganzen maken hem wel eens wat teveel herrie, maar verder vindt hij alle beesten rond zijn boot geweldig. ‘Ik zie inmiddels het verschil tussen een kleine en grote burgemeester.’ Het duurde wel even voordat hij en Nicole doorhadden wat dat geklop was ’s ochtends vroeg. Het bleken twee zwanen te zijn, die op het raam tikten en om brood bedelden.

Ik wil natuurlijk weten hoe hij op een woonboot terechtgekomen is. ‘Met mijn eerste vrouw heb ik ooit een ark bekeken en bijna gekocht. Dat herinnerde ik me weer toen ik na mijn scheiding ging zoeken naar een huis met vier slaapkamers in deze hoek van Amsterdam. Ik vroeg een makelaar naar een woonboot, omdat die vaak praktisch zijn ingedeeld en veel ruimte hebben. Hij vertelde dat er binnenkort twee te koop zouden komen op dit stuk, maar hij kon nog niet zeggen welke. Ik ben meteen gaan kijken en hoopte dat het deze zou zijn. En dat bleek gelukkig ook zo. Al tijdens de bezichtiging wist ik het zeker. Dit moest ’m worden.’

Oké, dat was de watermens achter de schrijver. Nu de schrijver achter de watermens. Kluun heeft ooit eens gezegd: ‘Een boek dat goed verkoopt is zelden slecht.’ Ik vraag hem maar op de man af of hij een goede schrijver is.

‘Als je de kunst beheerst om mensen te laten lachen of huilen of ze in verwarring kunt brengen, ben je volgens mij een goede schrijver. Ik krijg nog altijd commentaar van mensen die denken dat ik de personificatie ben van Stijn, uit mijn eerste boek.’ En zit er in zijn nieuwe boek veel van hemzelf? ‘Dit is mijn minst autobiografische roman. Het woord woonark komt er wel een keer in voor, maar verder gaat het absoluut niet over water. Het grootste deel speelt zich zelfs af in de woestijn.’Kluuns nieuwe boek heeft lang op zich laten wachten. ‘Ik begon ermee in een onrustige periode, na een ingrijpende scheiding, opnieuw beginnen en een nieuw ritme vinden. Als het emotioneel niet klopt, is het moeilijk creatief te zijn. Ik heb het boek een aantal keren voor me uit geschoven – tot groot ongenoegen van mijn uitgever. Ik moest eerst reset-

>>>

30-31-33_opdekoffiebij.indd 31

20-06-17 12:33

Zorgeloos wonen op het water.

- AFMEERSYSTEMEN - BAGGEREN - BESCHOEIING - DRIJVENDE STEIGERS - LOOPBRUGGEN - STEIGERS - TRANSPORT WOONARKEN - WATERPASSING WOONARKEN

Noorder IJ- en Zeedijk 102, 1505 HT Zaandam Tel: 075 6122 465 Email: info@wabenecke.nl www.beneckewoonbotenservice.nl

Op, langs en in het water

HET FUNDAMENT VAN UW WATERWONING Het begint met een Hercules betoncasco Hercules Floating Concrete produceert betoncasco’s voor waterwoningen en betonelementen voor drijvende steigers.

BETONCASCO’S

Iedere nieuwe woning, ark of kantoor op het water begint met een betonnen casco. Een betoncasco is het fundament en bepalend voor de levensduur van uw woning op het water.

DRIJVENDE STEIGERS

Hercules Floating Concrete produceert betonelementen, voor drijvende steigers. Wij produceren op maat en in één arbeidsgang tot een lengte van wel 40 meter.

info@herculesfc.nl +31 (0)527 252278

Betonweg 13 8305 AG Emmeloord

w w w. h e r c u l e s f c . n l

ten. Nee, het wonen op het water speelde daarbij niet echt een rol. Het was vooral hard werken en veel tijd aan de kinderen besteden.’ En heeft die ogenschijnlijk vers gezette tattoo met ‘Stay Hungry’ op zijn arm nog iets te maken met dat resetten? ‘Die tattoo zit er ongeveer een half jaar. Het is een soort gebod aan mezelf.

Ik wil creatief blijven, en dan vooral hongerig naar creatie. Ik ben een groot fan van Bruce Springsteen. Stay hungry komt uit zijn song This Hard Land.’

Ik kan hier wel de hele middag blijven zitten. Bootjes varen voorbij en af en toe steken we onze hand op. Kluun vindt dat wel leuk. ‘Maar soms merk je dat mensen wel erg bewust in je zone komen. Als ik in mijn werkkamer zit te schrijven bijvoorbeeld, dan is het net of ik voel dat er een bootje aankomt met mensen die doelbewust bij míj naar binnen willen kijken. Vooral als ze gewoon even voor het raam blijven dobberen, dat is heel gek. En dan mis ik mijn privacy. Meestal sta ik dan even op en loop ik uit het zicht.’Nog andere nadelen aan wonen op het water? ‘O, het onderhoud. Volgens mij zijn we wel een paar duizend euro

per jaar kwijt aan onderhoud. Kapotte pomp, lekkage.’ Gelukkig heeft vriendin Nicole verstand van verbouwen. Er staat

een klus op de planning in huize Kluun en ze vraagt me daarom naar een klusbedrijf dat niet van slag raakt als er niet met een waterpas kan worden gewerkt.

Ik kijk naar Kluun. ‘Nee, ik ben absoluut geen klusser. Ik ben a-technisch en wil dat ook graag zo houden.’

Kluun moet er vandoor – ik dus ook. Net voor ik vertrek komt moeder meerkoet aanzetten om slakjes van het casco te plukken voor haar krijsende kroost.

Kluun telt de jongen: ‘Voor het weekend waren er nog acht, inmiddels nog maar zes. Geen gekke score.’ Als ik weer thuis ben, google ik op ‘grote burgemeester’ en ‘kleine burgemeester’. Het verschil tussen deze twee meeuwensoorten blijkt maar heel klein te zijn. Mijn conclusie: Kluun is een echte watervogelman.

Uitgeverij Podium € 19,95 (Met code voor gratis e-book) ‘Spannende roman over broederschap en de leegte van roem.

Zeer actueel en ontroerend.’

Armin van Buuren

VLOT• | 33

30-31-33_opdekoffiebij.indd 33

20-06-17 12:33

Woonarkenbouw

Nieuwbouw Verbouw Renovatie Betonreparatie Afmering

De Blauwe Wimpel Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel is een gerenommeerd familiebedrijf dat zich gedurende 60 jaar heeft gespecialiseerd in de bouw van woonarken en betonnen casco’s.

Ook de bouw van drijvende betonnen steigers en pontons, aanbouwcasco’s, het inzetten van stalen woonschepen in beton en het leveren van betonnen kelderbakken behoort tot onze werkzaamheden.

Door onze jarenlange ervaring kunnen wij u uitstekend adviseren en begeleiden bij het realiseren van een unieke woonark.

Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel bouwt woonarken in alle soorten en maten. Klein, groot, laag, hoog, recht, rond, klassiek of juist hypermodern.

www.waterlandbouw.nl | Abbert 4 | 8321WN Urk 085-4866217 | info@waterlandbouw.nl

Bij Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel, kunt u uw woonark in elk stadium van afbouw afnemen: Alleen het betonnen casco, tbv de zelfbouw, glas & waterdicht, geheel klaar, turn key, en ook alle stadia daar tussen in.

Bent u geïnteresseerd in ambachtelijk, degelijk en inspirerend vakwerk komt u dan eens vrijblijvend langs op onze werf in Diemen, zodat u zichzelf kunt overtuigen van onze mogelijkheden.

Scheepswerf De Blauwe Wimpel BV Overdiemerweg 32, 1111 PP Diemen Tel. 0294 41 27 36 | Fax 0294 43 05 12 | info@deblauwewimpel.nl

www.deblauwewimpel.nl

Al meer dan 35 jaar ervaring in het produceren van: Drijvende terrassen | Drijvende steigers Drijvende wandelpaden | Vlonderboten | Kanovlotten Roeivlotten | Drijvend maatwerk Havenhout is FSC® Gecertificeerd

www.havenhout.nl Westzijde 390, 1506 GL Zaandam, Tel. 075-6351695

Degelijk vakmanschap en jarenlange ervaring in betonreparatie, afmeersystemen, terrassen en stabiliseren woonarken

www.zeedesign.nl

34-35_praktijktips.indd 34

Kooltuinen 39, Urk Mob. 0622 540 238 info@atb-urk.nl www.atb-urk.nl

20-06-17 12:34

ZELF AFVALWATER ZUIVEREN

PRAKTIJKTIPS In deze rubriek delen deskundigen van bedrijven hun woonbotenkennis met VLOT. Heb je een technische vraag?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl

Stel: je hebt een woonboot of recreatieark in het buitengebied. Er ligt geen riolering en je wilt of mag niet meer lozen op het water. Wat doe je dan? Je kunt een IBA-systeem aanschaffen. IBA staat voor Individuele Behandeling van Afvalwater. De firma Afmitech uit Joure is specialist in decentrale afvalwaterzuivering.

Roemer Goossensen vertelt wat er mogelijk is.

Eerst maar eens deze situatie: een woonboot of recreatieark in het buitengebied zonder riolering.

‘De minst aantrekkelijke oplossing is het water naast de boot lozen.

Een beter alternatief is een vuilwatertank, maar waar laat je dan het verzamelde afvalwater? Als er geen mogelijkheden zijn om dit af te voeren, is een IBA een goede oplossing. Een IBA is zowel per boot, als voor meerdere boten te realiseren.’

werken met het tuinafval, composteren en in de tuin verwerken.

Alternatief is om na bezinking het water af te gieten en het residu in de groene container te deponeren. Bij een zuivering aan boord is er meer slibproductie door de relatief kleine uitvoering. Je moet dus wat vaker aftappen. Dat is belangrijk om storingen door overtollig slib voor te zijn. Het onderhoud kun je makkelijk zelf doen, maar uitbesteden kan ook.’

Hoe werkt een IBA? ‘Onze IBA’s werken met het actiefslibprincipe. Bacteriën en zuurstof zorgen voor de afbraak van de afvalstoffen in het vuile water. De zuurstof wordt automatisch via een luchtpomp in de tank gepompt.

Het gezuiverde water kun je lozen op het oppervlaktewater.’

Is een IBA bestand tegen vorst?

‘Zolang de binnentemperatuur boven de nul graden blijft, is er geen probleem. Een IBA op de wal, dus bovengronds, zal alleen bij extreme kou bevriezen. In een normale winter zal het proces wat langzamer verlopen en de efficiency wat afnemen. Een drijvende IBA is door de drijfconstructie geïsoleerd en tevens beschermd tegen bewegend ijs. In alle gevallen is het belangrijk dat de aan- en afvoeren niet bevriezen.’

Waar plaats je de IBA? ‘Je kunt hem binnen plaatsen. Het is dan verstandig een hoogwateralarm te installeren. Ook de ontluchting is een aandachtspunt bij de aanleg. Je kunt een IBA ook plaatsen op een klein drijflichaam naast de boot of vlak bij de wal. Palen zorgen ervoor dat de IBA op z’n plek blijft en kan meebewegen met de waterstand.’

En als je met meerdere woonboten of recreatieboten een afvalwatervoorziening wilt?

‘Aansluiten van meerdere boten op een IBA is ook een optie. Deze kan ook weer drijvend worden uitgevoerd, al is er een groter drijflichaam nodig. Een ander optie is een IBA op de wal, met persleidingen vanuit de verschillende boten naar de IBA. Soms is toestemming nodig van de eigenaar van de grond om een IBA te plaatsen; bij primaire waterkeringen speelt dit een rol. De beheerder kan vertellen wat er wel en niet mag. Bij een gezamenlijke IBA moet je eigendom en onderhoud onderling goed regelen.’

Wat kost zo’n IBA en kun je hem zelf installeren?

‘De prijzen variëren van een kleine 3000 euro tot wel 10.000 euro, afhankelijk van de complexiteit van de uitvoering. Want naast de aanschaf van de IBA zelf, zijn er kosten voor de installatie. Uiteraard kun je ervoor kiezen om alles zelf te doen of juist alles te laten doen.

En alle varianten daartussen. Belangrijk is om goed in beeld te hebben waar de IBA moet komen, waar de leidingen lopen en wat er aangesloten moet worden.

Bij zelfmontage is een duidelijke handleiding beschikbaar.’ www.afmitech.nl

Welke voorzieningen zijn nodig in de boot zelf?

‘Om de IBA te vullen is een opvoerpomp nodig, als er geen vrij verval is. In de makkelijkste situatie is het bestaande leidingwerk met weinig moeite aan te sluiten op de nieuwe IBA. Maar als de IBA bijvoorbeeld in het voorschip wordt geplaatst, en de wc en badkamer zitten op het achterschip, is het een ander verhaal.’

Hoe zit het met IBA’s voor varende woonschepen?

‘Binnen de recreatievaart geldt een lozingsverbod voor afvalwater van de wc. Je moet dus een voorziening hebben om dit afvalwater op te vangen en bij aankomst in een haven af te geven. Dat is vaak omslachtig. De ruimte die een vuilwatertank inneemt, kun je ook gebruiken om het afvalwater meteen te zuiveren in een IBA.’ Hoeveel werk is het onderhoud?

‘Je moet een paar keer per jaar een deel van het actiefslib aftappen.

Het is een geurarme en modderachtige substantie. Je kunt het verVLOT• | 35 34-35_praktijktips.indd 35

20-06-17 12:34

DE HELPENDE HAND VAN ATLANTIS In de Zegerplas is iets bijzonders aan de hand. Leden van de Alphense duikvereniging Atlantis toveren op eigen initiatief een doodse zandput om tot een levendig onderwaternatuurpark. Hun uitgangspunt: de natuur is een landschap dat zichzelf vormt. Je moet het alleen een zetje geven.

Tekst Corine Nijenhuis Foto’s Duikvereniging Atlantis, Edwin de Heer en Rob Aarsen

Het zicht is helder, de weersomstandigheden zijn goed. Kalm glijdt de Regina Maris over het water. Ze is gebutst en geblakerd. Een verwoestende brand, enkele maanden eerder, heeft het scheepshart weggevreten; zelfstandig varen gaat niet meer.

Een opduwer brengt haar de plas op. Daar wacht de pompboot, die haar volspuugt met water. Langzaam zakt ze, volmaakt horizontaal, dieper en dieper het donkere water in. Even hapert ze, alsof ze naar adem hapt, dan gaat ze kopje onder. Gracieus zweeft ze omlaag naar de bodem van de zandput. Daar wacht haar een nieuw leven.

Nederland is rijk aan zandputten. Gapende gaten in het rivierenlandschap; met het zand zijn complete wijken en snelwegen aangelegd. Gevuld met water lijken het onschuldige plassen die knipogen naar het zonlicht. Maar de meeste zijn van een duizelingwekkende diepte. Daar schuilt de bodem zo’n veertig meter onder het oppervlak en sluipt de kou rond als een bijtend dier dat je plotsklaps de adem beneemt.

De Zegerplas bij Alpen aan den Rijn mag dan iets ondieper zijn, de plas had alle kenmerken van een zandgat. Steile wanden, troebel water en een karig onderwaterleven. Duikvereniging Atlantis had het er snel gezien. Het meer was niet alleen gevaarlijk door instabiele wanden en zwevende veenplaquettes, het was er ook saai.

Een donkere put zonder zicht of leven.

Alles veranderde toen het Hoogheemraadschap van Rijnland er in 2008 een luchtmenginstallatie plaatste. De bedoeling was om blauwalg te bestrijden: de Zegerplas is populair als zwemlocatie. Op drie plaatsen werd lucht in het water geblazen zodat een circulerende stroom ontstond. Diep gelegen grondlagen stegen op, terwijl de blauwalg naar beneden zonk en afstierf.

Intussen gebeurde er iets onverwachts.

Door de voedselrijke stroming groeide de populatie quaggamosselen explosief. De weekdiertjes komen van oorsprong uit de Donau, ze zijn meegekomen met de Rijn.

De mosselen installeerden zich op de luchtmenginstallatie en begonnen het water te filteren. Dat gebeurde met zo’n voortvarendheid dat het opviel; in 2012 was het water zo helder dat de duikers van Atlantis opnieuw afdaalden in de zandput.

36 | VLOT•

36-37_natuur.indd 36

20-06-17 12:35

De verandering was verbluffend. Niet alleen het zicht bleek verbeterd, ook was het onderwaterleven toegenomen, al bleef dat sober vanwege de natuurlijke beperkingen van de zandput. De duikvereniging was nieuwsgierig: nu de waterkwaliteit door de natuur zelf was verbeterd, rees de vraag of menselijk ingrijpen de biodiversiteit zou kunnen vergroten. Ze legde de kwestie voor aan de Universiteit van Wageningen, die onderzoek deed. Toen het antwoord positief was, werd een bijzonder plan geboren: de Zegerplas moest het eerste onderwaternatuurpark in het Groene Hart worden.

In 2014 begon Atlantis met de uitvoering van het plan. Eerst werd de plas in kaart gebracht en werden zes meetstations ingericht. Sportduikers van de vereniging meten er nog steeds op vastgestelde tijdstippen temperatuur, zicht en diverse waterwaarden. De volgende stap was het vergroten van de fauna. Er zijn drie basisvoorwaarden voor meer dierenleven in open water: voedsel, paaimogelijkheid en voldoende schuilplaatsen. Die eerste voorwaarde was voorhanden in de zandput.

Maar de schuil- en paaiplaatsen moesten worden gecreëerd in de vorm van een kunstmatig rif. En zo kwam de Regina Maris in beeld. Het zeiljacht werd in 2016 afgezonken. Al binnen enkele weken ontwikkelde zich volop leven op het scheepswrak. Samen met een kleine, verderop afgezonken vlet, vormt het een perfecte schuil- en scharrelplaats voor vissen en schaaldieren. Atlantis zag de biodiversiteit in de zandput toenemen. Die ontwikkeling resulteerde in nog meer plannen. Het volgende project is het creëren van een groter rif. Dat zal bestaan uit betonnen rioolputten. De putten vormen ideale nestkasten voor de groeiende visstand.

Ook aan het uitbreiden van de onderwaterflora wordt hard gewerkt. Het team van Atlantis experimenteert volop met beproefde én onbeproefde methoden. Er werden stekjes onder water uitgezet, maar die werden opgevreten door de vissen. Nu staat de bouw van een drijvend eiland op stapel, gemaakt van gebruikte steigerbalken. Tussen het A-frame worden netten gespannen, gevuld met een tiental soorten waterplanten. Een nieuw gewest voor de waterdieren.

Ambities zijn er genoeg. De duikvereniging verlangt naar nog een wrak, ditmaal uit eigen contreien. Dat moet een fantastisch territorium worden voor de meervallen en kwab-alen naar wiens komst met verlangen wordt uitgekeken. Een landschap gevormd door de natuur zelf. Met wat hulp van Atlantis.

Duikvereniging Atlantis heeft samen met Hoogheemraad-

N AT U U R

schap Rijnland een expositie samengesteld over het onderwaternatuurpark.

Locatie:

Bezoekerscentrum

de

Veenweiden, Burgemeester Bruins Slotsingel 15, 2403 NC Alphen aan den Rijn. Open op woensdag, zaterdag en zondag van 14.00 – 17.00 uur, tot medio oktober 2017.

VLOT• | 37

36-37_natuur.indd 37

20-06-17 12:35

VAN DER WOUDE DE GRAAF

ZEKER T OP HE !

WATER

ADVOCATEN V O O RT VA R E N D V E R Z E K E R D

mr. A.P.W. Tonen & mr. dr. M.F. Vermaat

Specialisatie

Woonbotenrecht

Bart Tonen & Matthijs Vermaat zijn gespecialiseerd in de juridische problemen die bij het wonen op het water kunnen ontstaan.

Wij kennen de woonbootwereld uit eigen ervaring en schrijven daar regelmatig over. Daarnaast kunnen wij over veel andere zaken adviseren. Bijvoorbeeld over huurcontracten met de eigenaar van de ligplaats/de oever, de koop of verkoop van de woonboot, maar ook als het gaat over de nutsvoorzieningen of de schadeafwikkeling met de verzekeraar.

U kunt bij ons kantoor ook voor problemen op ander gebieden terecht zoals strafrecht, sociale zekerheid, personen en familierecht, civiel recht, arbeidsrecht en vreemdelingen recht.

Van der Woude De Graaf Advocaten Willemsparkweg 31 1071 GP Amsterdam t: 020 - 676 66 90 f: 020 - 676 66 95

KLAARTJE VERMEEREN | WOONARK WATERROS VERZEKERD SINDS 2010

”Op advies van een kennis heb ik gekozen voor EOC. De beste dekking en het meest gunstige tarief. Na mijn eerste schade bleek dat ik de juiste keuze had gemaakt.

De schade werd snel en accuraat afgehandeld en ik werd zelfs nog gebeld met de vraag of alles naar tevredenheid is verlopen. Ook fijn: Ik heb al zes jaar dezelfde contact­ persoon. Verzekeren bij EOC is zéker de moeite waard!”

e: info@woudegraaf.nl w: woudegraaf.nl

088 6699500 | eoc.nl |

@EOCverzekering

/EOCverzekering

Beyerinckweg 5 4251 LP Werkendam The Netherlands Tel.: +31 (0)183 301940 www.maksor.nl

DE SPECIALIST VOOR HET UITTRIMMEN VAN UW WOONARK

Ark ligt scheef

Door middel van gepatenteerde drijflichamen weet Maksor uw woonark snel, eenvoudig en zonder onnodige kosten uit te trimmen (stabiliseren).

OVERIGE DIENSTEN VAN MAKSOR DIVING: - Onderhoud, inspectie en reparatie - Afdichten van sanitaire behuizingen (betonpoeren) - Afmeren - Op diepte brengen van de ark d.m.v. baggerwerkzaamheden met behulp van duikers

Aanbrengen GULMÀLFKDPHQ

$UN LV XLWJHWULPG

K U N S T M E T WAT E R

‘HET DORPSPLEINGEVOEL IS TERUG’

‘Door de aquaducten in de Friese vaarwegen zijn er steeds minder kruisingen van weg en water. Dat is gunstig voor de doorstroming van het verkeer, maar er is ook veel verloren gegaan. Het was altijd een mooi schouwspel: onervaren schippers die hun bootjes door nauwe brugopeningen wurmden, en kinderen die vanaf de brug in het water sprongen. Juist die overgangen van weg en water gaven het Friese platteland een levendigheid die ver uitsteeg boven andere plattelandsgebieden.

De Schouwbrug brengt de levendigheid – het dorpspleingevoel – een beetje terug. Het is een klein openluchttheater, een beschutte zwemplek en een uitzichtspunt.

Het landschap is van ons allemaal, maar we ervaren het vaak als iets vanzelfsprekends en niet als een rijk bezit. Ik zoek altijd naar manieren om het landschap aan het publiek te geven. Om mooie plekken zo in te richten dat mensen het er prettig vinden en zich uitgedaagd voelen om langer dan normaal stil te staan bij de schoonheid van de omgeving. Dat is de achtergrond van mijn werk in de openbare ruimte en het was de basis van mijn ontwerp voor deze plek in de Jeltesleat.’

In Kunst met Water komen kunstenaars aan het woord die zich laten inspireren door water in de openbare ruimte. Ook een bijzonder beeld gezien in of op het water? Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

Titel: Schouwbrug Bouwjaar: 2012 Materiaal: hout en staal Waar: aquaduct Jeltesleat, Hommerts Opdrachtgever: Stichting Kunst en Openbare Ruimte (SKOR) en de gemeente Súdwest- Fryslân Kunstenaar: Ben Raaijman www.openbaarleven.nl

VLOT• | 39 39_kunst.indd 39

20-06-17 12:36

WOONBOOT VAN HET JAAR 2016

????

‘Wij hebben Robbedoes 21 meter ingekort. Een koud kunstje voor onze mannen op de werf.

Van harte gefeliciteerd familie Robbedoes!’

‘Het verwezenlijken van de droomwoning van Anneke en Wim begon met stoer staalwerk.

Van harte en veel geluk aan boord gewenst!’

‘Although Woodies aT BerLin isn’t your traditional ship builder, this sizable styling studio and woodwork shop at NDSM will both inspire and impress!’

Scheepsreparatiebedrijf MISTI, Arnhem

Team Helldörfer, Arnhem

Woodies at Berlin, Amsterdam

www.misti.nl

www.helldorferlasbedrijf.nl

www.woodiesatberlin.nl

De VLOT-verkiezing Woonboot van het Jaar 2016 werd mede mogelijk gemaakt door: Drijvend Wonen (www.drijvendwonen.nl), BookaHouseBoat (www.bookahouseboat.com), KSB-pompen (www.ksb.nl), Nautiek (www.nautiek.com), Capaan en Falkeisen (www.cafa.nl), IsoLuik BV (www.isoluik.nl), Sedumworld (www.sedumworld.com) en ZeeDesign (www.zeedesign.nl)

ZEE grafische verbee design

www.zeedesign

40 | VLOT•

40_adv-robbedoes.indd 40

20-06-17 12:37