Vlot 27 2018 lr pdf

VLOT• LEVEN OP HET WATER | maart 2018 | 8e jaargang nr 27

Over een hond en een slecht been, krullerige scheepsbrandmerken, een verbouwd munitieschip, een herrieschopper met een eigen wil, een roefje voor zwaargewichten en een leven waar je blij van wordt

01_cover.indd 1

12-03-18 16:15

COLO

FON VLOT maart 2018 jaargang 8 nummer 27 © Renate Meijer CO-producties Uitgever Renate Meijer CO-producties Joure Hoofdredacteur Renate Meijer Artdirector Pieter van der Zee Eindredacteur Leonie Hardeman

Aan dit nummer werkten mee Gonneke Bonting, Maarten Brante, Cor Goudriaan, Annet Huizing, Dorien Koppenberg, LWO, Corine Nijenhuis, Juul Steyn, Els Zijlstra, Marianne Zwagerman, Tineke Zwijgers Foto cover Marlies Wessels Foto Redactioneel Dorien Koppenberg Redactie, reacties, advertenties, adreswijzigingen VLOT It Reidlân 7 8502 CE Joure www.vlotmagazine.nl redactie@ vlotmagazine.nl ISSN 2212-2737 VLOT valt vier keer per jaar kosteloos in je brievenbus.

Voor iedereen die drijvend woont.

Is de tenaamstelling niet juist? Krijgen je buren VLOT niet?

Geef dit door aan redactie@ vlotmagazine.nl Oplage 12.500 Druk Veldhuis Media Raalte

Missie Mag ik even voorstellen? Links van mij (voor de lezer) Annet Huizing. De vrouw die ik achttien jaar geleden leerde kennen toen ze haar nieuwe woonark liet bouwen. Vanaf dag één hoorde ze bij het team van VLOT. Zonder haar had het blad er niet uitgezien zoals het er nu uitziet. Maar… ze gaat stoppen met de eindredactie. Na het succes van haar tweede boek, De zweetvoetenman, heeft ze besloten fulltime te gaan, nee, te móéten schrijven. Doen waar je blij van wordt: ik juich het toe. Ook al zal ik haar missen.

Natuurlijk en gelukkig blijft ze nog steeds betrokken bij VLOT. En dan. Proud to present Leonie Hardeman. Rechts van mij. Net als Annet uit Utrecht. Vanaf nu onze eind- en webredacteur. Leonie werkte eerder voor uitgeverij Lemniscaat en Jamie magazine, en is tegenwoordig zelfstandig redacteur en tekstschrijver. Ze houdt erg van taart, wat ik een goeie eigenschap vind, en ze heeft veel zin om voor VLOT aan de slag te gaan.

Gelukkig volgen dingen elkaar soms naadloos op. Net zoals de winter en de lente dit jaar. Op 1 maart bevroor ik samen met Gonneke bijna op het terras van een composieten woonark in Woerden (zie pagina 8), en nog geen week later ontving ik prachtige lentefoto’s in de redactiemailbox. Zo zie je maar: het leven is niet te plannen. Dat hoeft ook niet. Soms is het al genoeg om, net als Annet, te weten wat je echt gelukkig maakt. Op pagina 24 legt David de Kock uit waarom het zo belangrijk is dat je die persoonlijke missie ontdekt.

Mijn missie met VLOT is: inspireren, delen en verbinden. Daarom vind je in dit nummer weer verrassende innovaties, nieuwe ideeën en mooie verhalen. En een oproep. Want ik vind het geweldig dat het magazine er is – maar… VLOT is wel afhankelijk van donaties. Lees je het blad met plezier?

Word dan Vriend van VLOT op www.vlotmagazine.nl. Dan kunnen we het samen drijvend houden.

Dank je wel!

VLOT: 1 betekenis: op het water drijvende constructie van onderling verbonden palen, planken e.d.

2 synoniemen: grif, jeuïg, kek, kittig, modieus, pittig, flitsend, guitig, hip, rap, trendy, vaartuig, vloeiend

Reageer! Facebook: facebook.com/vlotmagazine Website: www.vlotmagazine.nl Twitter: @vlotmagazine.

VLOT• | 3

03_colofonredactioneel.indd 3

12-03-18 16:16

MAX NOORDHOEK OVER ZIJN VOGELKIJKHUT, HET KASTEELGEVOEL EN KABBELEND WATER Tekst Gonneke Bonting

4 | VLOT• 04-05_watermanmv.indd 4

12-03-18 16:17

WA T E R M A N M / V In Waterman m/v portretteren we watermensen met interessante ideeën en bijzondere bezigheden op, aan en in het water. Ben je of ken je een bevlogen waterman of -vrouw?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

La Boulotte, kantoorboot LWO

Naam: Max Noordhoek (70) Werk: gepensioneerd, voorzitter van de Landelijke Woonboten Organisatie (LWO) Boot: woonark Dodaars Woont: met echtgenote Water: Oude IJssel

SLOTGRACHT ‘Ik heb het prettige gevoel dat we in een kasteel wonen, met eromheen een brede slotgracht. Als ik over de brug loop naar de ark blijft de rest van de wereld buiten. Terwijl we toch niet heel erg afgelegen wonen.’ WATER BIJ HUIS ‘Op het water wonen betekent voor mij vrijheid. Om me vrij te voelen, hoef ik niet rond te trekken. In het verleden heb ik wel gezeild, aan de kust en op het Wad. Dat was heerlijk, maar het is fijner zonder de autoritten ernaartoe en terug. Nu heb ik het water bij huis.’ VOGELS SPOTTEN ‘Mijn vrouw en ik zijn natuurliefhebbers. Vroeger lag ik wel bij het water om vogels te spotten. Nu zie ik vanuit mijn stoel hoe in de rietkraag en op het water roerdompen, dodaarzen en ijsvogeltjes langszwemmen en -vliegen. En hoe de meerkoeten, nu het voorjaar wordt, beginnen te vechten en druk doen. Daarvoor hoef ik niet eens met mijn kijker de kou in. De ark is een luxe vogelkijkhut.’ ROEIBOOTJE ‘Water heeft voor mij alles, vooral in de zomer. Behalve ernaar kijken, kan ik erop met ons roeibootje of erin om te zwemmen.’ SLUISJE ‘We wonen in een dode arm van de Oude IJssel. Tegenwoordig is er een vaarroute met een sluis bij Doesburg, maar vroeger voeren de boten hierlangs en namen dan onderweg heel veel sluizen. Het sluisje een eindje verderop is onlangs gerestaureerd. Hij functioneert niet meer, maar geeft wel sfeer.’ TWEE LINKERHANDEN ‘De sfeer op het water maakte dat we zo’n dertig jaar geleden een verbouwd vrachtschip kochten. Meteen werd duidelijk dat ik geen doe-het-zelver ben en dat bij waterwonen alles anders is dan toen we nog op de wal woonden. Daarom lieten we een ark bouwen en werden we lid van de LWO. Drie jaar geleden

ben ik daarin actief geworden als voorzitter van het bestuur.’

EIGEN HUIS ‘De tendens van de LWO was om weinig regels te willen. Maar nu keert het ontbreken van regels zich wel eens tegen ons. Daarom oefenen we invloed uit als we zekerheden kunnen verwerven voor waterbewoners. Ook adviseren we onze leden individueel en geven we op de website informatie over nieuwe wet- en regelgeving voor waterwonen. Onze ambitie is een tweede Vereniging Eigen Huis te worden, al zullen we altijd kleiner blijven.’ WOONBOOTMAGAZINE ‘Tot 2016 gaf de Stichting Uitgeverij Woonboot Publicaties het Woonbootmagazine uit. Na het opheffen van deze stichting heeft de LWO alle nummers op de website gezet om ze voor iedereen toegankelijk maken.’ RAADSLID ‘Ik ben twee periodes gemeenteraadslid geweest. Dat helpt me wel om de wereld van bestuurders en ambtenaren beter te begrijpen, wat handig is om goede adviezen te kunnen geven.’ DEN HAAG ‘De LWO lobbyt in Den Haag als dat wenselijk of nodig is. Meestal komen we daarbij welwillende mensen tegen binnen wat stroperige, langzame organisaties. De beslissers hebben vaak geen idee van de impact van hun besluiten op waterwonen. Ze weten het niet of denken er domweg niet aan. Daarom is het goed en zeker nodig om invloed uit te oefenen.’ KANTOORBOOT ‘Vergaderen doen we uiteraard op het water. De LWO heeft in Utrecht een kantoorboot liggen: La Boulotte.’ GEKABBEL ‘Iets waar ik echt vrolijk van word, is in die kantoorboot ook: het gekabbel van water. Het geluid, maar meer nog de levendigheid en beweging van het water – daar geniet ik van. IJs kan me dan ook gestolen worden.’

VLOT• | 5

04-05_watermanmv.indd 5

12-03-18 16:17

GA VOOR EEN VEILIG GEVOEL! Woonarkenbouw

De Blauwe Wimpel

LBM kan uw woonark deugdelijk en zorgeloos afmeren met palen en beugels, afhouders en veren.

Ook voor het verfraaien van uw ark door loopranden en bruggen aan te brengen, bent u al jaren bij ons aan het juiste adres.

Bel voor een vrijblijvende offerte met Marc op 06-29256879 of kijk op de website

Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel is een gerenommeerd familiebedrijf dat zich gedurende 60 jaar heeft gespecialiseerd in de bouw van woonarken en betonnen casco’s.

Ook de bouw van drijvende betonnen steigers en pontons, aanbouwcasco’s, het inzetten van stalen woonschepen in beton en het leveren van betonnen kelderbakken behoort tot onze werkzaamheden.

Door onze jarenlange ervaring kunnen wij u uitstekend adviseren en begeleiden bij het realiseren van een unieke woonark.

Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel bouwt woonarken in alle soorten en maten. Klein, groot, laag, hoog, recht, rond, klassiek of juist hypermodern.

Bij Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel, kunt u uw woonark in elk stadium van afbouw afnemen: Alleen het betonnen casco, tbv de zelfbouw, glas & waterdicht, geheel klaar, turn key, en ook alle stadia daar tussen in.

Bent u geïnteresseerd in ambachtelijk, degelijk en inspirerend vakwerk komt u dan eens vrijblijvend langs op onze werf in Diemen, zodat u zichzelf kunt overtuigen van onze mogelijkheden.

Scheepswerf De Blauwe Wimpel BV Overdiemerweg 32, 1111 PP Diemen Tel. 0294 41 27 36 | Fax 0294 43 05 12 | info@deblauwewimpel.nl

www.lbm-almere.nl

www.deblauwewimpel.nl

LBM Aanmeer Systemen (alles voor woonarken)

Uw watervilla uitstekend verzekerd en de inboedel tot 1 januari 2019 . Dat kan.

Bij OBM Verzekeringen.

De beste verzekering voor uw watervilla

• Dekking op basis van unieke herbouwwaarde • Ook voor woonarken ouder dan 25 jaar • Eventuele sleepdekking • Ook dekking bij verhuur en B&B • Premie vanaf €1,50 per €1000,- verzekerd bedrag • OBM ledenpas met allerlei extra’s Nieuwsgierig geworden?

Kijk op onze site: www.woonark-verzekering.nl Wim

Anton

Annette

BETROUWBAAR. PERSOONLIJK. DESKUNDIG & VRIENDELIJK. DAT ENE STAPJE EXTRA. Kantoor Broek in Waterland: Parallelweg 1, T 020 403 1829 www.woonark-verzekering.nl • info@obmverzekeringen.nl

T

LEUK Annet Huizing woont op een ark in Utrecht. Ze is tekstschrijver en kinderboekenschrijver, won een Zilveren Griffel en schrijft voor VLOT over cultuur en andere leuke dingen. www.olifantenstapelen.nl

IJDREIS VOOR ZEEBONKEN

Reis terug in de tijd naar de Gouden Eeuw en maak een vlucht over de historische haven van Amsterdam. Aan boord van VOC-schip Amsterdam van Het Scheepvaartmuseum kun je nu een virtualrealitytijdreis maken: Dare to discover.

Het schijnt nogal spectaculair te zijn: ‘kan misselijkheid en desoriëntatie veroorzaken’, staat er op de website. Maar heb je zeebenen en geen hoogtevrees, dan maak je wel wat onvergetelijks mee. Reserveren verplicht.

Bekijk de trailer op www.hetscheepvaartmuseum.nl.

WATERWANDELING Lángs het water lopen is vaak al bijzonder, maar je kunt er ook ín wandelen. Senso waterwandelingen organiseert dit soort ‘omgekeerde bergwandelingen’ in het polderwater rond het Fort bij Vijfhuizen. Met deskundige begeleiding, goede instructies en een warming-up. Je loopt in een wetsuit en op gympen. ‘Een beetje vreemd, maar wel leuk,’ zoals initiatiefneemster Tjitske Baarda zegt. www.senso-waterwandelingen.nl

BOOTJE BOUWEN Bo is met haar ouders vlak bij haar oude opa gaan wonen om hem een beetje te helpen. Ze hoeven alleen even een brug over. Als op een dag de brug wordt gesloopt, wil Bo een trekpontje maken over de rivier.

Maar gaat dat haar lukken? Lees het in Bo bouwt een boot van Astrid Poot en Dieuwertje Boeren. Achterin veel ‘doe-als-Bo-info’ over klussen en gereedschappen. Want ‘onze wereld heeft makers nodig’, zo is de boodschap van het boek. www.lekkersamenklooien.nl

BOOT LIEDJES DEEL 6

OP HET WESTEN IN HET ZUIDEN Diep in Zuid-Limburg ligt een van de mooiste terrassen aan het water: dat van eetcafé Aon’t Bat in Eijsden. Direct bij de veerpont over de Maas, dus een goede uitvalsbasis voor een fiets- of wandeltocht naar België. Alleen maar zitten en van het uitzicht genieten is natuurlijk ook een optie. www.aontbat.nl

In de serie Bootliedjes mag natuurlijk het oer-Hollandse lied ‘De woonboot’ (2006) van volkszanger Stef Ekkel niet ontbreken. Dolgelukkig zijn Nelis en Leentje met hun woonboot in de Amstel. Maar…

Maar op een morgen zei plotseling Nelis Kijk nou eens Leentje hoe dat nou toch komt Ik zit hier verdorie met me voeten in ’t water Er zit een gat als een vuist in de romp Komt het nog goed? Beluister het zelf op YouTube. Ook in een Friese versie: ‘’t Woanskip’ door Irish Stew.

VLOT• | 7 07_leuk.indd 7

12-03-18 16:17

LUXE EN KOU AAN HET MEER VAN LUGANO Het lijken bijna huizen aan het water, maar ze drijven wel degelijk, de watervilla’s in de Cattenbroekerplas in Woerden. Ze zijn gebouwd op een bijzondere, nieuwe manier: met casco’s van composiet.

Tekst Gonneke Bonting Fotografie Renate Meijer & Vicki Kurapka

08-09_terplekke.indd 8

12-03-18 16:18

TER PLEKKE Woon je ook op een bijzondere plek?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

Juist als het KNMI meldt dat ze de laagste temperaturen voor de tijd van het jaar ooit meten, ga ik kijken in de wijk Waterrijk in de gemeente Woerden, aan een straat met de zomerse, Italiaanse naam Meer van Lugano.

Daar zijn achtereenvolgens vier wooneilanden aangelegd en aan het laatste eiland worden inmiddels tien drijvende watervilla’s bewoond. Twee zijn er nog in aanbouw.

Er staat een snijdend koude en harde wind. De villa’s deinen op de golven van de Cattenbroekerplas – de ijspegels hangen aan de kozijnen en afmeerhouders. Door de ramen zie ik lampen boven de eethoeken heen en weer zwiepen. Alles ziet er strak en nieuw uit. Voor elke watervilla zijn twee gereserveerde parkeerplaatsen aangelegd, mét huisnummer. Een steiger voert naar de voordeuren van de villa’s, die zijn uitgevoerd met een grijs composieten casco met een spierwitte opbouw en een plat dak. Elke villa heeft een terras met een trap naar beneden, vanwaar je op een drijvend terras komt. Ik kan me voorstellen dat je er ’s zomers heerlijk met een glas wijn naar de watersporters en de ondergaande zon kunt zitten kijken.

Terwijl ik de rits van mijn jas nog wat hoger optrek, slenter ik verder langs de plas. Die is ontstaan door zandwinning voor de bouw van twee andere wijken en daarna in gebruik genomen voor recreatie. ’s Zomers wordt er druk gesurft, gezeild en gevaren met elektromotortjes, maar nu zijn de drijvende terrasjes van de watervilla’s leeg. Aan de overkant zie ik een strandje om de hond uit te laten, en even verderop de A12 en de A14.

Die liggen op zeshonderd meter afstand, maar het geluid hoor ik niet.

Op de kavel waar wordt gebouwd, rukt de wind aan het dekzeil dat om de complete woning gespannen is. Normaliter worden waterwoningen op een werf gebouwd, en dan getransporteerd naar de locatie. Hier niet. Deze waterwoningen, van maar liefst tien bij twaalf meter, worden met prefabonderdelen op locatie in elkaar gezet. Omdat ik nieuwsgierig ben, loop ik de bouwplaats op. Een timmerman schuift bereidwillig een plaat opzij en dan sta ik midden in de villa – ik vermoed in de toekomstige woonkamer.

Hoewel de villa op dezelfde manier wordt afgebouwd als een drijvende woning, heb ik toch het gevoel dat ik in een huis op de wal sta. Ik vermoed dat dat komt door de verrassende afmetingen. Anders dan de meeste woonarken voldoen deze waterwoningen namelijk aan de normen van het Bouwbesluit, waardoor ze heerlijk hoog zijn.

Als ik even later bij een bewoonde watervilla aanbel, doet Elise open. Ze is zestien en wil me best even de woning laten zien. Ze woont er met haar ouders, broer, zus en hond Puck – en vanbinnen is-ie net zo luxe als de buitenkant doet vermoeden. Dat strookt met het gevoel dat ik in de villa in aanbouw had: dit is next level waterwonen. Toch was Elise niet gelijk verkocht. ‘We woonden op een eiland verderop, in een huis aan het water, en dat vond ik wel prima,’ zegt ze terwijl we de trap aflopen naar haar slaapkamer. ‘Van mij hoefde dat wonen op het water eerst niet zo nodig.’

Maar het varen met de opblaasbare eenhoorn in de zomer vindt ze toch wel erg leuk, en haar vrienden komen maar al te graag langs – al worden sommigen een beetje zeeziek als het zo hard waait als nu.

De samenstelling van de bewoners van de villa’s is een demografische dwarsdoorsnede van Nederland, vertelt bewoonster Vicki me. ‘Behalve het gezin met drie kinderen wonen er stellen zonder kinderen, starters en alleenstaanden.’ Zelf woont ze er sinds 2016, samen met haar partner Antonette, en net als de andere bewoners komen ze van de wal. ‘We konden kiezen uit verschillende typen woningen, wat vooral te maken had met het aantal slaapkamers en de grootte. En er waren een paar verlengingen mogelijk,’ legt Vicki uit. Het resultaat is een villa die helemaal naar hun wens is.

‘Het fijnste is dat je altijd een vakantiegevoel hebt, zeker als de zon schijnt.

Je staat dicht bij het weer en alles is mooi: mist, wind, zon, regen… Dat gevoel heb je veel minder in een gewoon huis.’

Vlak bij de villa’s, aan de rand van het meer, zit een Italiaans restaurant met de toepasselijke naam Edge. Het heeft een fijn terras en een nog beter uitzicht. Binnen zie ik de timmerman van vanmiddag samen met zijn collega’s genieten van een biertje. Ik denk dat ik maar aansluit.

Meer weten over composieten casco’s? Lees verder op pagina 14.

VLOT• | 9 08-09_terplekke.indd 9

12-03-18 16:18

Nieuwbouw, verbouw, renovatie & locatiebouw

OPVOERINSTALLATIES VAN

HOMA

Homa Pompen B.V. biedt woonbootbezitters dé totaaloplossing voor het lozen van afvalwater van sanitairinstallaties die onder het rioleringsniveau liggen of daarvan ver verwijderd zijn.

Eén oplossing is bijvoorbeeld de Sanipower, die probleemloos afvalwater uit bad, toilet, douche of wasmachine naar het hoofdriool transporteert.

dompelpomp versnijdt moeiteloos papier en hygiëneartikelen (textiel, vezelstoffen en plasticfolie). De Sanipower is voorzien van een geruis- en gasdicht kunststofreservoir met een directe toiletaansluiting (DN 100, 50 en 25 (ontluchtingsaansluiting) en is ook leverbaar met vrije doorlaat en een groter reservoir.

De Sanipower is voorzien van een speciale snijwerk- en waaierconstructie en is inzetbaar op zowel druk- als vrijvervalrioleringssystemen. De sterke afvalOOK water-

www.oranjearkenbouw.nl 0524 850570 | 0611138295 info@oranjearkenbouw.nl

DÉ OPLOSSING

VOOR SANITAIRPROBLEMEN IN WOONARKEN

ALS ZELFBOUWSET VERKRIJGBAAR

Techniekweg 16 4207 HD Gorinchem Tel.: +31(0)183 62 22 12 Fax: +31(0)183 62 01 93 www.homapompen.nl info@homapompen.nl

Beyerinckweg 5 4251 LP Werkendam The Netherlands Tel.: +31 (0)183 301940 www.maksor.nl

DE SPECIALIST VOOR HET UITTRIMMEN VAN UW WOONARK

Ark ligt scheef

Door middel van gepatenteerde drijflichamen weet Maksor uw woonark snel, eenvoudig en zonder onnodige kosten uit te trimmen (stabiliseren).

OVERIGE DIENSTEN VAN MAKSOR DIVING: - Onderhoud, inspectie en reparatie - Afdichten van sanitaire behuizingen (betonpoeren) - Afmeren - Op diepte brengen van de ark d.m.v. baggerwerkzaamheden met behulp van duikers

Aanbrengen GULMÀLFKDPHQ

$UN LV XLWJHWULPG

MOOI SPUL Renate Meijer, rasechte Groningse in Friesland en uitgever van VLOT. Gek op waterwonen en mama van

SPRUITJE VAREN Met dit stoombootje is het niet zo erg meer om te wachten tot je eten klaar is: leg het op je pan en wacht tot de stoom uit de schoorsteen komt. Extra fijn is dat-ie flink aan de maat is en dus zelfs op de grootste pannen past. www.vtwonen.nl, € 14,95

twee stoere meiden.

WATERSPEL Dit Amsterdamse bordspel schijnt verslavend te zijn. Leuk detail: de pionbootjes zijn gemaakt van onder andere plastic afval uit de grachten. Voor, door en over Amsterdam dus – maar ook mensen uit Friesland mogen het spelen. www.patrimonia.nl, € 44,95 (Vrienden van VLOT ontvangen € 5 korting!)

GOED GEZELSCHAP Met deze Creature Cups maak je je ochtendkoffie dubbel effectief: als-ie op is, word je aangestaard door een vrolijke otter, nieuwsgierige inktvis of grijnzende kroko. Glimlach gegarandeerd!

En ook nog eens met de hand gemaakt, dus elk kopje is uniek. www.abodee.nl, € 19,90

MOONBOAT Ontspannend, hoor, dat schommelen. Alsof je (nóg meer) deint op golven. Deze fijne hangstoel van Purple Frogs is voor binnen en buiten, in diverse kleuren. Mijn meiden vinden hem geweldig. En ik ook… www.bol.com, vanaf € 114,90

BOORDBROEIKAS Wie zegt dat je voor tuinieren een buiten nodig hebt? Met zo’n leuke minibroeikas als deze haal je de tuin gewoon binnenboord. www.woonliefde.com, € 34,95

ZONNETJE IN HUIS Met deze zuignap-oplader zit je nooit meer met een lege batterij. Je plakt ’m simpelweg op een raam – auto, trein of kantoor – en de zon doet de rest. Dus altijd een reservebatterij paraat. Handig als je midden op het water zit! www.bol.com, € 59,90 VLOT• | 11 11_mooispul.indd 11

12-03-18 16:18

DE KRULLENDE HAND VAN EEN VRIJE VOGEL Dat elk handschrift specifiek is, is bekend. Dat hetzelfde geldt voor een scheepsbrandmerk, dat wist ik niet. Toch is het logisch: ook dat is handwerk. In het nautisch Nederland van vandaag zijn er drie mannen die scheepsbrandmerken aanbrengen. Allen met een eigen handschrift. Dat van de man in het noorden is klassiek. Hij houdt van krullen. Maar dan wel met een duidelijk einde.

Tekst & fotografie Corine Nijenhuis

Het is waterkoud als Dirk van der Zee zijn koffer openklapt.

Op het stalen roefdek stalt hij zijn gereedschap uit. Een hamer, een beitel, een potlood en een mal met cirkels. Het zijn de attributen die hij nodig heeft voor het werk van vandaag: het brandmerken van een luxe motor die in het ijzige water van de Lemster Riem drijft.

Met de muts over de oren getrokken zakt Dirk op de knieën.

Zijn potlood trekt een lijn op de roef – daaronder zal het brandmerk komen. Hij kijkt naar de scheepseigenaar die op de kade staat. Vragend. Want zonder diens goedkeuring slaat hij er geen cijfer in. Het is Dirks werkethiek: ‘Je moet elk schip beschouwen alsof het van jou is. En ík zou graag willen dat het netjes gebeurt.’ Dus zo gebeurt het. Met zekere hand worden letters en cijfers opgetekend. Met vaste hand de beitel op het staal geplaatst. De hamerslagen klinken ritmisch, metaal krult onder de beitel vandaan. Langzaam vormt zich het brandmerk

dat de luxe motor zijn identificatie geeft: 130BLEEUW1930.

Dirk brandmerkt vaartuigen als een meestergraveur, maar zijn officiële titel luidt: inspecteur schepen. Hij is in dienst bij het kadaster. Dirk is een begeesterd inspecteur. En dat is nodig, want wanneer het over scheepsregistratie gaat, haken heel wat bootbezitters af. Omdat ze de materie slecht begrijpen. Of omdat ze de noodzaak er niet van inzien. Dat die twee met elkaar samenhangen, dat is duidelijk voor Dirk. Daarom is hij de helderheid zelve wanneer hij uitlegt wat scheepsregistratie nou eigenlijk inhoudt. ‘Met de registratie van een schip leg je het juridisch eigendom vast. Het uittreksel van het kadaster geldt als het enige bindende bewijs van eigendom. In tegenstelling tot de meetbrief, zoals veel booteigenaren denken. De meetbrief gaat over het schip, en het brandmerk over de eigenaar.’

Beide worden in het stalen schip gebeiteld. Bij een ark staat het brandmerk op plaatjes die zowel aan binnen- als aan bui-

12 | VLOT• 12-13_corine.indd 12

12-03-18 16:19

INTERVIEW

tenzijde van de betonnen bak worden aangebracht. Zo kan iedereen een vaartuig identificeren en natrekken, want het kadaster is openbaar.

In Nederland geldt geen verplichte inschrijving. Behalve in de beroepsvaart of wanneer je als particulier een hypotheek op je schip vestigt. Dan gaan – via de notaris – brandmerk, eigendomscertificaat én meetbrief over naar de nieuwe eigenaar.

‘Wanneer dat niet gebeurt, en je een schip onderhands koopt, dan ben je vogelvrij.’ Waarmee Dirk bedoelt dat je, onwetend, een schip kunt kopen van iemand die geen juridisch eigenaar is. Of waar nog een hypotheek op rust.

Dirk heeft legio voorbeelden van hoe het mis kan gaan. Zoals dat schip dat wel geregistreerd stond, maar nooit was overgeschreven op naam van de koper. Toen de voormalige eigenaar overleed, kwamen de erven het schip vorderen. Ze stonden juridisch in hun recht. Of het jacht dat voor onderhoud in een loods lag. Toen het scheepsbedrijf failliet ging, kwam de curator langs: of de eigenaar kon bewijzen dat het jacht van hem was? Een onderling opgesteld koopcontract had geen rechtsgeldigheid. Het jacht verdween in de boedel. Over de aansprakelijkheid bij een aanvaring kan Dirk kort zijn: de persoon die geregistreerd staat als eigenaar is verantwoordelijk. Ook als die het schip allang verkocht heeft.

Een ander risico geldt voor nieuwbouw. Zolang het casco niet geregistreerd is, blijft het van de scheepsbouwer. ‘Het rare is dat mensen die een auto van een dealer kopen geen cent betalen voordat het op hun naam staat. Maar bij een scheepswerf of jachtbemiddelaar leggen ze rustig twee ton neer voor een boot waarvan ze niet weten of ze wel eigenaar worden.’ Daarom is het zaak zo spoedig mogelijk een tijdelijk brandmerk aan te laten brengen.

Het motief om niet te laten registreren is, over het algemeen, een geldkwestie. De inschrijving kost 450 euro. ‘Wat niet duur is,’ zegt Dirk, ‘want daarmee wordt het hele traject van registratie en archivering betaald, inclusief het brandmerken op locatie.’ Als registratie verplicht zou zijn, dan kwamen Dirk en zijn twee collega’s om in het werk: er drijven in Nederland intussen zo’n 650.000 schepen. Desalniettemin lopen de aanvragen toch wel op. Nu de CVO verplicht wordt, melden zich meerdere varende woonschepen om zich te laten registreren. En te laten brandmerken.

Zoals de luxe motor in de Lemster Riem. Wanneer het brandmerk en meetbriefnummer zijn ingeslagen, beitelt Dirk er een kader omheen. Het is secuur werk, misslaan is uit den boze.

Dirk is er niet bang voor: ‘Je moet er gevoel voor hebben. Ik kan het met de ogen dicht.’ Zelf is hij autodidact, maar hij leerde zijn jongste collega het vak. Ze oefenden op rompen bij een scheepssloperij. Dirk schept er eer in zijn werk met aandacht te doen. Zorgvuldig tikt hij het staal tussen de cijfers schoon. Plakt tape rond het kader, zodat de zinkspray alleen het brandmerk overdekt. Na het werk spoelt hij met de puts het achterdek schoon. Het is een ere-kwestie dat alles er goed uitziet: ‘Ik loop nooit zomaar weg. Nooit.’

Vergenoegd bekijkt hij het brandmerk. Sierlijke letters, passend bij een schip uit 1930. Maar wel met een duidelijk einde.

Een streepje aan bovenzijde, een haakje aan het begin. Hij herkent zijn eigen brandmerken uit duizenden. Hij ziet ze door heel Nederland. Het aantal zal nog groeien, want Dirk gaat door tot zijn pensioen. ‘Het is te leuk om op te houden, hè? Ik ben een vrije vogel. Ik kom overal.’

VLOT• | 13 12-13_corine.indd 13

12-03-18 16:19

NIEUWE BOUWMETHODE: COMPOSIET

TECHNIEK

Casco’s van woonboten zijn van beton of staal. Meer smaken had je tot voor kort niet. Maar er is iets nieuws in cascoland: composiet. Wat is dat precies? En is het een goed alternatief? We vragen het bouwer Balance d’eau.

Composiet bestaat uit verschillende glasvezelversterkte kunststoffen. Glasvezel is een haardunne vezel van glas die wordt gebruikt bij het verstevigen van allerlei producten, zoals hengels, remblokken en ski’s. Het materiaal dat zo ontstaat, wordt composiet genoemd. En dat is, net als beton en staal, bestand tegen allerlei krachten waartegen een drijvende woning bestand moet zijn: drukkracht, trekkracht en schuifspanning.

De treksterkte van composiet is vergelijkbaar met die van staal en aluminium. Daardoor ontstaan er geen scheuren in het materiaal. De levensduur is vergelijkbaar met die van beton. Niet voor niets geeft de bouwer dertig jaar garantie op het casco: net als beton roest composiet niet, zelfs niet onder zware chemische condities. En omdat het gladder is dan beton, is er bovendien minder sprake van aangroei.

Voor een waterwoning wordt composiet met een mal gemaakt in een productiehal. De losse elementen, van elk een centimeter dik (ter vergelijking: de meeste betonwanden hebben een dikte van rond de vijftien centimeter), worden op locatie verlijmd tot een waterdichte bak, waarin vervolgens een staalconstructie wordt geplaatst.

Voor de opbouw werken de bouwers net als op betonnen casco’s met houtskeletbouw met een hoge isolatiewaarde, conform de eisen van

het Bouwbesluit. Om het zwaartepunt zo laag mogelijk te krijgen, wordt in het casco een flinke laag beton aangebracht. Dit gewicht zorgt voor balans en stabiliteit.

Vooral voor ligplaatsen die niet aan een bevaarbare route liggen, is composiet een uitkomst. Het materiaal is weliswaar duurder dan beton, maar omdat een composietbak veel lichter is dan een betonnen bak, is het transport over de weg eenvoudiger en een stuk minder prijzig. Voor de beeldvorming: een composietbak van acht bij tien meter weegt ongeveer vijfduizend kilo, en daar komt dan nog een staalconstructie van tienduizend kilo bij. Een betonnen bak van hetzelfde formaat weegt al snel zestigduizend kilo – dus vier keer zo veel.

Toegegeven: in veel gevallen is beton waarschijnlijk een betaalbaardere optie. Maar in sommige situaties is composiet wel degelijk een goed alternatief. Als je bijvoorbeeld wilt bouwen met een niet-standaard maatvoering, als de bereikbaarheid slecht is, of als je netto iets meer ruimte wilt overhouden, is dit bijzondere materiaal zeker het overwegen waard. www.balancedeau.nl

14 | VLOT• 14_balance.indd 14

12-03-18 16:19

Column Marianne Zwagerman Marianne Zwagerman is schrijver, columnist, spreker, dagvoorzitter én waterbewoner.

NOODPLAN Oké, ik geef eerlijk toe dat het gewoon een drijvende caravan is. Zo’n betonnen bak met een houten huisje erop. Als het op wielen stond zouden we het een woonwagen noemen.

‘Woonarkbewoner’ klinkt heel anders dan ‘woonwagenbewoner’. Toch draai ik er altijd een beetje omheen. ‘Ik woon op een boot,’ zeg ik dan. Ik hou de illusie in stand dat ik ermee weg zou kunnen varen als ik wil. Want er is iets helemaal misgegaan in mijn leven. Ik zou zeilen rond Zuid-Amerika, misschien wel voor altijd. Kajakken tussen de orka’s en naar de pinguïns kijken op de Zuidpool. En dat terwijl ik de eerste veertig jaar van mijn leven een hekel had aan zeilen. Ik vond het maar een gedoe, al die touwen en dat gehijs voordat je eindelijk eens op het water bent. Tot ik verliefd werd op een man-met-zeilboot. Liefde verandert alles.

De liefde voor de man bleek vluchtig, de liefde voor het zeilen niet. Ik stapte in de Cariben aan boord bij Tom, een levensgevaarlijke kapitein in alle opzichten: veel te knap, vrolijk, roekeloos en onverschrokken. Een man bij wie je in de buurt wilt blijven als je van avontuur houdt. Tijdens een overtocht die een paar dagen duurde kwamen we in zwaar weer terecht. Oppassende zeilers zien dat aankomen en bereiden zich voor. Tom was van een ander slag. Ergens onderweg dreigde het brandstoftankje van het rubberbootje dat aan een touwtje achter de zeilboot aan hupste van boord te stuiteren. Tom wilde zonder zwemvest of life-

line bij windkracht zeven in de slagregen van boord springen in zijn dinghy om de tank vast te zetten. En ineens drong tot me door dat ik geen noodplan had. Als hij overboord sloeg, kon ik niets. Ik wist niet hoe ik hem zou moeten redden. Ik zou die boot nooit veilig aan de kant krijgen. Ik was verloren!

Misschien ben ik toch te oppassend voor een avontuurlijk leven op een zeilboot aan de andere kant van de evenaar. En dan eindig je in een drijvende caravan op een plas in de Vechtstreek. Hoe veilig kun je het hebben? Tot die storm opstak die doorpakte tot windkracht elf.

Er brak een ketting. De achterkant van mijn ark had vrij spel en zwierde alle kanten op.

Mijn terras beukte tegen de steiger, steeds harder. Ik hoorde gekraak. Er brak een paal. En ineens drong tot me door dat ik geen noodplan had. Wat moest ik doen? Aan boord blijven en machteloos toekijken terwijl mijn ark los zou breken en aan de zwerf ging over de plas? Of op de steiger stappen, met het risico eraf geblazen te worden en net zo goed machteloos te moeten toekijken hoe mijn boot, mijn huis, wegdrijft? Alles wat ik op deze aarde bezit, behalve mijn paard en mijn auto, zit in dat houten doosje op die betonnen bak.

Gelukkig ging de storm net liggen toen ik zag dat de belangrijkste meerpaal gevaarlijk schuin stond. Misschien moet ik toch eens een noodplan gaan maken. Zelfs op deze suffe plas.

In mijn suffe bootje.

VLOT• | 15

15_column.indd 15

12-03-18 16:20

Cor Goudriaan | advocatuur Staat het water je aan de lippen?

Nieuwbouw Verbouw Renovatie Betonreparatie Afmering www.waterlandbouw.nl | Abbert 4 | 8321WN Urk 085-4866217 | info@waterlandbouw.nl Cor Goudriaan woont al 40 jaar op het water. In die tijd heeft hij vele woonbootbewoners bijgestaan in geschillen met onder meer arkenbouwers, oevereigenaren, verzekeraars, gemeenten, waterschappen en andere overheden. Hierin combineert hij zijn kennis van de feitelijke situatie met zijn specialisaties: huurrecht en bestuursrecht, als het even kan in goed overleg en zonder dure en tijdrovende rechtsgang.

Woon je op het water en worstel je met een juridisch probleem?

Wacht liever niet tot het water je aan de lippen staat, maar neem tijdig contact op met Cor. Cor Goudriaan | advocatuur Panamalaan 4M 1019 AZ Amsterdam T (020) 760 6933 E cor@corgoudriaan.nl W www.corgoudriaan.nl

advertentie 90x130 Cor Goudriaan.indd 1

14-11-2014 10:47:04

Al meer dan 35 jaar ervaring in het produceren van: Drijvende terrassen | Drijvende steigers Drijvende wandelpaden | Vlonderboten | Kanovlotten Roeivlotten | Drijvend maatwerk Havenhout is FSC® Gecertificeerd

www.havenhout.nl Westzijde 390, 1506 GL Zaandam, Tel. 075-6351695

Woonark verkopen?

Courtage inclusief btw €1450 Inclusief Funda en Marktplaats

Taxatierapport nodig?

Inclusief reiskosten en btw €495

VOOR AL UW WATERBOUWKUNDIGE WERKZAAMHEDEN Gedempt Hamerkanaal 10 | 1021 KM Amsterdam M. 06-150 542 52 | E. info@pkwaterbouw.nl www.pkwaterbouw.nl

Sjoerd van Hettema Beëdigd Woonarktaxateur/Makelaar Lid E.M.C.I. en VGPRO E. info@wonenopwater.nl T. 06-11924985

Wij taxeren en verkopen door heel Nederland

www.wonenopwater.nl

SCHEEPSJOURNAAL

Hond versus been Corine Nijenhuis, ruimtelijk vormgever, schrijver en blogger, kocht met haar vriend een vrachtschip ‘uit het werk’: de Henriëtte, een stalen klipper uit 1901. Ze verbouwden haar tot varend woonschip en gaven haar haar doopnaam terug: Alfons Marie. Corine heeft een biografie geschreven over het schip: Een vrouw van staal. www.corinenijenhuis.com

Vier rode ogen kijken ons, schippers, aan. Afwerend. De sluis is dicht. Een feestdag. Feestelijk ziet het er niet uit, daar voor de dichte waterkering. Een ononderbroken rij schepen, drie en vier dik, ligt aan de kade afgemeerd. Allemaal beroeps. Wrevel druipt van logge scheepskoppen, chagrijn kleeft aan beslagen stuurhutten. Alle vlaggen hangen neer, alsof er nationale rouw is afgekondigd in plaats van een feestelijke rustdag. Een onwillige muur van tankers en containerschepen, van nurkse Dortmunders en narrige kempenaars. Zij willen geen feestelijke rustdag. Zij willen door.

Wij varen de stoet langs voor poolshoogte. In deze drijvende file is geen plaats om in te voegen. We moeten langszij. Dat is nooit erg. Het is makkelijker dan aanleggen aan kades met te weinig bolders. Of aan lage meerpaaltjes die bij het zetten van motorkracht de grond uit dreigen te schieten. Om maar te zwijgen over dukdalven die nét te ver uit elkaar staan voor een ouderwets binnenvaartschip dat niet is meegegroeid met de moderne maatvoering. Nee, aanleggen is het probleem niet. Het probleem is van boord komen. Aan de wal geraken.

En dat is wat ik moet: aan de wal geraken. Want ik heb een hond. En een beetje hond plast aan de wal.

Na tien jaar varen zijn wij ervaren in hond-tillerij. De hond is ervaren in tillerij-toelating. Poten in afhanghouding, blik op zen-stand. Zonder morren laat Rufus zich bij laagwater langs een dukdalf-

ladder omhoogsjouwen en bij hoogwater op een glibberige kade zakken. Hij laat zich, hangend onder vriendliefs arm, onaangedaan een vrije hinkstapsprong aanleunen.

Tussendoor bedwingt hij, waar mogelijk, zelfstandig het lunapark van ongelijke dekken en openliggende luiken, steile loopplanken en roostertrappen. Als ik in de krant voor beroepsschippers lees over de moeilijkheid om met een slecht been van boord te komen, knik ik begrijpend.

Ik heb dan wel geen slecht been, maar ik heb een hond.

Zodra de Alfons Marie vastligt, beginnen wij aan het lunapark. De hond moet uit. Het traject beslaat vier schepen. We glibberen door gladde gangboorden. Stappen rond matrozenverblijven, kruipen onder half neergelaten masten door, klimmen over verschansingen. Tot het laatste schip. Het ligt aan de palen, waardoor de steigertrap niet aansluit. Een afgrond gaapt. Wij broeden op een tactiek, Rufus trekt zijn zen-snuit en wacht berustend op wat komen gaat. Hangen onder armen, vrije vogelvlucht, gedragen hinkstapsprong: zijn vertrouwen in de goede afloop is grenzeloos. Terwijl wij de laatste hindernis naar land nemen, gaat de deur van de stuurhut open. De schipper roept ons toe dat hij ons niet kan helpen. Hij heeft een slecht been. Wij knikken zwijgend en martelen onszelf de kade op.

Na de wandeling voeren we de marteling opnieuw uit, maar dan in omgekeerde volgorde. Wij duwen, trekken en vloeken onszelf aan boord. De schipper kijkt vanuit de stuurhut toe. Als we in het gangboord staan, zegt hij: ‘Ik weet niet wat erger is, een hond of een slecht been.’ Ik weet geen antwoord. Gelukkig weet hij het zelf. Als ik al twee schepen verder ben, roept hij het me na: ‘Een hond én een slecht been. Dat is pas erg!’

VLOT• | 17 17_corinenijenhuis.indd 17

12-03-18 16:20

Water en nog eens water

Hoogwater, januari 2018. De stand bij Lobith: 14,61 meter. Eng? Jaren terug overleefden we 15,65 meter.

Zodra het stijgende Waalwater vanaf 12,75 meter over de landtong stroomt die ons scheidt van de rivier, voelen we op de Strang in Leeuwen sterke stromingen, golfslag van de beroepsvaart en wind. Een woelige ketel oersoep: hoe hoger, hoe wilder. Kolkende bewegingen doen onze ark dreunend stuiteren.

Bij 15,65 meter vielen er boeken uit de kast. Beneden in de betonnen bak was de herrie absoluut intimiderend. Een buurwoonschip ligt met stalen kokers – zonder rubberen voering – om stalen sputpalen. IJselijk geklepper hield ons toen nachtenlang wakker.

Twee grote veranderingen volgden: hoogwatermaatregelen van Ruimte voor de Rivier én RWS kapte het wilgenbos tegenover ons, midden in de hoogwaterstroombaan. Ongehinderd klappen water en wind na een kilometerslange aanloop nu pal op onze ark. Een straffe noordooster voorspeld… We vreesden de komende watervloed.

Maar het valt mee! Door veranderde stromingen blijft heftig gestuiter uit. Het burengeklepper is draaglijk. Nu alleen nog droge voeten. Het einde van onze loopbrug staat blank. Met zakken grind en smalle loopplanken bouwen we een oversteek. Griezelig balanceren, maar droog en tijdig op je werk.

We vergeten het drijvende terras aan de buitenkant, zó letten we op de wal.

Die vlonder heeft een uitsparing van twee bij twee meter met daarin een watertuin (na enkele jaren studie veroverd op de Waal, die ondegelijk werk direct sloopt). Plantenmandjes in de hoeken vastgeketend, drijvende plantenbakjes, decoratief hout.

Kleine misrekening: de enorme hoeveelheden drijfhout, losgewoeld door de vloed. Bomen, takken en scheepsladingen priegelhoutjes! Onder de vlonder geduwd door de stroming en in de watertuin opgestuwd tot een dikke laag drab, die – verhard door de vorst – onze plantenmandjes loswrikt. Ruim vier kuipen prut scheppen we weg. De stroom houtjes houdt wekenlang aan. Die Waal, altijd weer laten zien wie de baas is.

José Iping en Karin Swanenberg wonen op hun woonboot Mirakel in BenedenLeeuwen. www.tussenderegels.nu www.joosfotoos.nl

18 | VLOT• 18_lezersverhaal.indd 18

12-03-18 16:21

POLITIEK & RECHT

WET VERDUIDELIJKING IN WERKING GETREDEN Op 1 januari 2018 is de Wet verduidelijking voorschriften woonboten in werking getreden. De aanleiding voor die wet: in 2014 oordeelde de Raad van State dat alle woonboten met ligplaats ‘bouwwerken’ zijn. Ze moeten voldoen aan het Bouwbesluit én een omgevingsvergunning hebben. Om de gevolgen van die uitspraak op te vangen, is een wet ontworpen. De wet bevat met name een overgangsregeling voor bestaande woonboten.

PEILDATUM OVERGANGSREGELING 1 januari 2018 is de peildatum voor de overgangsregeling in de Wet verduidelijking. Woonboten die op de peildatum ‘ergens’ lagen, krijgen een omgevingsvergunning als ze niet in strijd liggen met een gemeentelijke verordening* die ‘het bouwen of gebruiken’ van woonboten regelt. (Voor alle duidelijkheid: onder ‘bouwen’ wordt ook het plaatsen van een woonboot verstaan.) Er vindt géén toetsing plaats aan bouwvoorschriften, noch aan het bestemmingsplan.

Woonboten die op de peildatum ‘bestonden’, hoeven nu en in de toekomst niet te voldoen aan de technische voorschriften van het Bouwbesluit. Waar ze nu ook liggen. Als ze naar een andere ligplaats verhuizen, moet er wél een omgevingsvergunning worden aangevraagd, maar die mag alleen getoetst worden aan het bestemmingsplan, niet aan het Bouwbesluit.

Als er voor je plek geen gemeentelijke ligplaatsvergunning nodig was, krijg je per 1 januari 2018 ook een omgevingsvergunning. Was er wel een ligplaatsvergunning nodig, maar níét eentje voor het ‘bouwen of gebruiken’ van de woonboot, dan geldt hetzelfde. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er alleen een ligplaatsvergunning nodig was op nautische gronden. In dat geval krijg je dus ook per 1 januari 2018 een omgevingsvergunning.

WET VERDUIDELIJKING EN BESTEMMINGSPLAN Als je woonboot in een bestemmingsplan was opgenomen, golden voorheen alleen zogenoemde gebruiksregels. Sinds de uitspraak van de Raad van State gelden de bouwvoorschriften uit een bestemmingsplan ook voor woonboten. Door de overgangsregeling in de Wet verduidelijking is dat geen probleem voor woonboten die op 1 januari 2018 al ergens lagen (niet in strijd met een gemeentelijke verordening). Die krijgen ‘van rechtswege’ een omgevingsvergunning die het mogelijk maakt om af te wijken van het bestemmingsplan.

Maar nieuwe of bestaande woonboten die ná 1 januari 2018 op een bepaalde plek worden afgemeerd, moeten wel aan de bouwvoorschriften uit het bestemmingsplan voldoen. Dat betekent dat gemeenten voor plekken waar woonboten positief bestemd zijn bouwvoorschriften moeten maken die drijvende bouwwerken mogelijk maken. Tot die tijd zullen gemeenten zelf actief voor deze boten een omgevingsvergunning moeten verlenen voor het afwijken van het bestemmingsplan. De woonbooteigenaar moet die aanvragen.

VERNIEUWD BOUWBESLUIT VOOR NIEUWE BOTEN Met ingang van 1 januari 2018 is ook het Bouwbesluit gewijzigd. Voor woonboten die vanaf die datum nieuw worden gebouwd, gelden technische eisen die zijn aangepast aan drijvende bouwwerken. Op veel punten gelden niet de eisen voor nieuwbouw, maar voor bestaande bouw. Een voorbeeld: voor verblijfsruimten op een drijvend bouwwerk geldt een minimumvertrekhoogte van 2,10 meter, in plaats van de anders voor nieuwbouw geldende hoogte van 2,60 meter.

Cor Goudriaan woont al 40 jaar op een woonboot en is advo-

EN VARENDE SCHEPEN? Varende schepen zijn volgens de wet geen bouwwerk: er is geen omgevingsvergunning vereist en het Bouwbesluit is niet van toepassing. Alles blijft bij het oude. De vraag is natuurlijk: wanneer is een schip ‘varend’ volgens deze wet? Het antwoord: als het gebruikt wordt voor verblijf (dus ook charterschepen), én als er daadwerkelijk mee gevaren wordt, zelfs al is dat maar zo nu en dan.

caat, gespecialiseerd in woonbootzaken. www.corgoudriaan.nl

*Gemeentes kunnen in een verordening regelen dat het verboden is om zonder ligplaatsvergunning ergens met een woonboot te liggen. Die vergunning kan gaan over ‘het bouwen of gebruiken’ van de woonboot, of over nautische aspecten van de ligplaats.

VLOT• | 19

19_politiekenrecht.indd 19

12-03-18 16:21

Het gerenoveerde munitieschip uit de Tweede Wereldoorlog schittert na zo’n vijfenzeventig jaar nog steeds. Nu niet meer als transportschip voor diesel om de geallieerde oorlogsmachine draaiende te houden, maar als drijvende woning in Amsterdam-Oost.

Door de ruim zes meter brede glazen pui met schuifdeuren lopen binnen en buiten naadloos in elkaar over. Het plafond van de woonkamer loopt buiten nog een meter door in de vorm van een ruime overkapping. Op het hardhouten terras staan ’s zomers steevast een opblaasbad en een stel zonnestoelen.

20 | VLOT• 20-21-23_vlotwonen.indd 20

12-03-18 16:22

VLOT WONEN

VERRE VAN PERFECT Tekst Juul Steyn Fotografie Maarten Brante

In 2014 verhuisden Iris van der Mark en Juul Steyn vanuit hun woonark in Amsterdam OudWest naar de Borneokade in Oost. Nou ja, eerst moest het betonnen munitieschip uit de Tweede

Ruim twintig centimeter isolatiemateriaal in de buitenwanden en het dak zorgen voor een uitstekende isolatie. Iets té goed, aldus Juul, want zodra je de kachel een beetje opport, knalt de temperatuur binnen naar een graad of vijfentwintig.

Wereldoorlog nog volledig gestript en weer opgebouwd worden. Het resultaat is een robuust gebouwd woonschip met een eclectisch interieur. Of, zoals Juul het zelf zegt: ‘Wat eenheid in stijl en vorm betreft is het verre van perfect, maar daardoor voor ons juist nagenoeg perfect. Zo blijft er ruimte om te spelen met de inrichting.

En is het niet zo erg als de kinderen wat slopen.’

Iris en Juul hebben nauwelijks nieuwe meubels, niet in de laatste plaats vanwege hun twee jonge kinderen, die graag buiten de lijntjes tekenen. Aan de wand hangt bijvoorbeeld een boekenkast die is gemaakt van een transportkist voor schilderijen. De lades van de keuken zijn voorzien van drie millimeter eikenhoutfineer, waarvan de nerven zoveel mogelijk doorlopen. Het hout zorgt voor een warm accent op de monolietvloer (gevlinderd beton).

>>> VLOT• | 21 20-21-23_vlotwonen.indd 21

12-03-18 16:22

Zorgeloos wonen op het water.

- AFMEERSYSTEMEN - BAGGEREN - BESCHOEIING - DRIJVENDE STEIGERS - LOOPBRUGGEN - STEIGERS - TRANSPORT WOONARKEN - WATERPASSING WOONARKEN

Noorder IJ- en Zeedijk 102, 1505 HT Zaandam Tel: 075 6122 467 Email: info@wabenecke.nl www.beneckewoonbotenservice.nl

Op, langs en in het water

HET FUNDAMENT VAN UW WATERWONING Het begint met een Hercules betoncasco Hercules Floating Concrete produceert betoncasco’s voor waterwoningen en betonelementen voor drijvende steigers.

BETONCASCO’S

Iedere nieuwe woning, ark of kantoor op het water begint met een betonnen casco. Een betoncasco is het fundament en bepalend voor de levensduur van uw woning op het water.

DRIJVENDE STEIGERS

Hercules Floating Concrete produceert betonelementen, voor drijvende steigers. Wij produceren op maat en in één arbeidsgang tot een lengte van wel 40 meter.

info@herculesfc.nl +31 (0)527 252278

Betonweg 13 8305 AG Emmeloord

w w w. h e r c u l e s f c . n l

De badkamer, met vloerverwarming, is volledig gestuukt met beton ciré, wat voor een robuuste uitstraling zorgt. Planten en het grote houten badkamermeubel, gemaakt van een Nooitgedagt-werkbank, brengen ook hier weer warmte in de ruimte. Het handdoekrek links is gemaakt van de zware stalen bewapening uit het schip zelf.

Een twee meter breed raam in de woonkamervloer laat indirect een prettige golf licht doorschijnen naar de badkamer onder in het schip.

Onder in het schip bevinden zich de ruimtes waarin de diesel na D-Day van Engeland naar Normandië werd vervoerd. De lange gang met vloerverwarming verbindt de slaapkamers, de badkamer en de bovenverdieping met elkaar. Lange ramen in het plafond laten indirect daglicht vanuit de woonkamer binnen. De oorspronkelijke betonnen constructie is op deze verdieping nog goed zichtbaar. Om stahoogte te creëren zijn de zwaarste spanten grotendeels weggezaagd en gestut met stalen U-balken.

Lijkt het je leuk om zelf eens op deze boot te verblijven? Dat kan. Soms. Als de familie Steyn zelf met vakantie is, wordt de boot verhuurd via www.bookahouseboat.com. Mocht deze boot niet beschikbaar zijn, dan vind je daar nog meer dan 225 andere woonboten die wereldwijd verhuurd worden.

VLOT• | 23 20-21-23_vlotwonen.indd 23

12-03-18 16:23

365 DAGEN WATERWONEN Via een lange steiger loop ik naar de boot van David de Kock, vlak bij het Olympisch Stadion in Amsterdam. Het lijkt wel een heel smal straatje in een oude stad, met naast me huizenhoge muren en overal waar ik kijk fietsen, scooters, plantenbakken en meer van zulks. Alleen de afmeersystemen en stalen kabels verraden dat ik op het water ben. En de prachtige boot voor me, natuurlijk. Met vergrijsde rabatdelen, veel glas en een knots van een entreedeur.

Tekst Renate Meijer Fotografie All Is Amazing

David de Kock (1977) is ondernemer en schrijver – eigenwijs, optimistisch en eerlijk. Genadeloos eerlijk, weet ik uit eigen ervaring. Ik volgde in 2017 het jaarprogramma van 365 Dagen Succesvol, dat hij samen met zijn vriend en mede-ondernemer Arjan Vergeer organiseert. In elk jaarprogramma helpen de mannen je om meer uit het leven te halen en de beste versie van jezelf te worden. Hun missie: Nederland het gelukkigste land ter wereld maken, en zorgen dat iedereen een leven voor zichzelf creëert waar hij blij van wordt. Dat spreekt me aan – misschien ook wel omdat het zo goed past bij VLOT. Mijn hart maakte dan ook een sprongetje toen ik David tijdens een van de 365-bijeenkomsten hoorde vertellen dat hij op een woonboot woont.

VOOR JIP Na tien jaar op driehoog in Amsterdam verhuisde David anderhalf jaar geleden samen met zijn vriendin Emanuela en hun twee kids naar een ark even verderop. Zó van de wal het water op. Nou ja, zó… David: ‘Het eerste wat mijn ouders zeiden toen ze aan kwamen lopen via de rommelige steigers was: “Jongen, als je er nog vanaf kunt, dan moet je dat direct doen.”

Maar zulke reacties kreeg ik ook toen ik mijn baan opzegde en met 365 Dagen Succesvol begon. En nu…’

Op Davids gezicht breekt een glimlach door als hij vertelt over zijn onderneming. ‘Arjan en ik begonnen met onze samenwerking na het overlijden van een goede vriend van ons, Jip Keijzer. Veel mensen kennen hem van het televisieprogramma

24 | VLOT• 24-25_opdekoffie.indd 24

12-03-18 16:23

O P D E KO F F I E Over Mijn Lijk. Jip kreeg botkanker, maar al snel leek er een soort grotere zelf in hem wakker te worden: hij zou doodgaan, maar hoeveel van ons leefden nu eigenlijk écht? Toen hij stierf, vroeg hij de achterblijvers om niet met hem mee te sterven. Ga niet rouwen, zei hij, maar dóé iets met mijn dood. Dat hebben we gedaan – met 365 Dagen Succesvol als het resultaat. Negatieve kritiek zegt dus meer over de angsten en overtuigingen van een ander dan over jou.’

SAAMHORIGHEID Als ik Emanuela vraag hoe het is om hier te wonen, begint ze direct te stralen. ‘In ons appartement wisten we niet eens wie onze bovenburen waren, maar hier kennen we iedereen, omdat we allemaal dezelfde instelling hebben. Vooral in de zomer, als iedereen naar buiten gaat, lijkt het wel een dorp. Zo gezellig.’

‘Dicht bij elkaar wonen in zo’n omgeving dwingt saamhorigheid af,’ vult David aan. ‘Het zorgt ervoor dat je samen dingen moet regelen. Als de nieuwe boot van de buren bijvoorbeeld moet passeren, zal iedereen even moeten helpen. En toen wij na een vakantie onze ark scheef aantroffen door lekke stabilisatoren, raadde een buurman me aan om eens door VLOT te bladeren. Daar stond vast wel een bedrijf in dat ons zou kunnen helpen, dacht hij, en inderdaad: zo ging het precies.’

RARE GELUIDEN De lekke stabilisatoren brengen David bij een van de uitdagendere kanten van het waterwonen: het onderhoud. ‘De eerste maanden dat we hier woonden hebben we net zoveel uitgegeven aan onderhoud als de tien jaar ervoor in ons appartement. Grote schuifpuien die opeens niet meer willen schuiven, een pomp die rare geluiden maakt: er is altijd wel iets. En doordat de bouwer van onze ark inmiddels failliet is, is het soms een flinke puzzel om iets op te lossen. Maar ja, daar krijgen we wel heel veel woonplezier voor terug.’

In dat laatste kan ik David alleen maar gelijk geven. Hun lichte ark is verrassend groot, en in het voorste gedeelte is zelfs een studiootje gemaakt voor de au pair, mét eigen entree. Naast de deur ligt sloepje te wachten op een volgende vaartocht, die ongetwijfeld snel zal plaatsvinden, en de ark is voorzien van allerlei slimme systemen, die ook nog eens duurzaam zijn. Met één druk op de knop zet David de kachel of de sfeerverlichting aan – op afstand, als het moet.

Op het inpandig terras verbindt een rvs-trappetje het balkon met het water. ‘Ook in huize De Kock schijnt niet altijd de zon,’ zegt David, ‘en als ik me niet zo lekker voel, ga ik een rondje zwemmen. Het water zorgt ervoor dat ik weer bij mezelf kom. Ook in de winter – al is het maar een paar minuten. Dat schijnt ook nog eens goed te zijn voor je weerstaand.’

365 DAGEN: HET BOEK David: ‘Je hebt maar één leven – er is geen generale repetitie. Daarom is het belangrijk dat je ontdekt wat jouw missie is, en dat je daarnaar gaat handelen. In ons boek 365 Dagen Succesvol helpen we je om een plan te maken waarin staat wat jou écht gelukkig maakt, met kleine, praktische stapjes richting jouw eigen succes.

Als je geen plan voor jezelf hebt, word je automatisch onderdeel van het plan van iemand anders. En daar wordt niemand gelukkig van.’

David de Kock & Arjan Vergeer 365 Dagen Succesvol Uitgeverij Spectrum ISBN 978 90 003 6151 9 www.365dagensuccesvol.nl

TOEKOMSTDROMEN Via een tweede trappetje klauteren we naar het dakterras, waar we getrakteerd worden op een geweldig uitzicht. Waar ik ook kijk zie ik water en woonboten. Net als veel van zijn buren heeft David het dak bedekt met zonnepanelen: dunne, lichtgewicht exemplaren sieren twee derde van het oppervlak. ‘Met die storm van laatst was ik best even benieuwd wat er zou gebeuren,’ vertrouwt David me toe, ‘maar gelukkig ligt het hartstikke stevig.’

Als ik hem vraag of deze plek in zíjn 365-plan past, denkt David even na. ‘Voor nu wel,’ zegt hij dan. ‘In de toekomst zou ik graag samen met mijn geliefde ergens een mooi stuk land hebben, waar we mensen kunnen ontvangen die hulp nodig hebben. Ik zou dus prima op een andere plek kunnen wonen.

Maar voorlopig krijg ik Emanuela hier niet meer vandaan.’

VLOT• | 25 24-25_opdekoffie.indd 25

12-03-18 16:23

MET Z’N TIENEN IN EEN PIEPKLEIN ROEFJE Het Veenkoloniaal Museum in Veendam heeft een schip: de Familietrouw. Het zeilschip ziet er nog vrijwel net zo uit als toen het gebouwd werd. De enige modernisering lijkt de motor, die inmiddels ook als cultureel erfgoed beschouwd mag worden. En het deurtje van het roefje is aangepast, om een heel speciale reden.

Tekst Gonneke Bonting

‘Er ontstaat een soort verstilling als mensen hier een poosje zijn,’ zegt Lammie Postmus (66). ‘Ze raken onder de indruk van de levensomstandigheden van de schippersgezinnen van vroeger.’ Lammie is een van de schippers en de vrijwilligerscoördinator van de Familietrouw. We zitten in het lage, onderdekse roefje. ‘Hier woonde een gezin met acht kinderen. Kijk, daar is de ouderlijke bedstee met eronder een slaapplaats voor het ondergeschoven kindje.’ Ze wijst op een doorgang van een halve meter breed. ‘En hier sliepen ook een paar kinderen.’ Hier en daar trekt ze een kastdeurtje open, waarachter heel smalle slaapplaatsen zijn verstopt. In een tussenwand zijn gaten gezaagd, zodat de kinderen die daar sliepen hun voeten in het kastje ernaast konden leggen. Op het kleine potkacheltje staat een grijs gewolkte emaillen waterketel.

Het besef dat je met tien mensen in zo’n kleine ruimte moest wonen, is inderdaad om stil van te worden. ‘Slapen en werken,

dat was het enige wat ze hier konden doen,’ zegt Lammie praktisch. ‘En dat deden ze dan ook altijd.’ Ze laat nog een paar mooie details zien. Het pistachegroene plafond. ‘Muggen houden niet van die kleur,’ zegt ze. ‘Daarom schilderden de schippers hun plafond in deze kleur groen.’ En de ‘noodrem’ van het schip: een Drentse zwerfkei met een ijzeren beugel eromheen geklonken en een lang touw eraan.

SCHIPPERS EN VERTELLERS Tegenwoordig vaart de Familietrouw door de noordelijke provincies met een ander doel dan het vervoeren van vrachten. De spitse praam, gebouwd in 1894 en net op tijd gered van de sloop, is het oudste schip dat in de provincie Groningen vaart en nog in originele staat is. Het schip is eigendom van het Veenkoloniaal Museum in Veendam en heeft een vaste ligplaats op een idyllisch plekje in Nieuwe Pekela.

26 | VLOT• 26-27_gonneke.indd 26

12-03-18 16:24

R E P O R T AG E

De Familietrouw vaart met vrijwillige schippers en bemanningsleden. ‘Meestal zijn we met een man of vier,’ zegt Lammie.

‘We varen naar evenementen zoals het Grachtenfestival in Meppel, de Turfvaartdagen in Appelscha, de Watervloot in Hoogezand-Sappemeer en Delfsail in Delfzijl. Vorige zomer trokken we rond met Spinbarg, waarvoor het ruim was ingericht met twaalf minitheatertjes waar mensen bijzondere verhalen over Groningen konden zien en horen. En we ontvangen regelmatig schoolklassen. Die worden rondgeleid door verhalenvertellers die laten zien hoe het er destijds aan toeging op het schip.’

LAMME ARM De Familietrouw, van oorsprong een zeilschip, vaart meestal op de motor. Maar ook dat gaat op de ouderwetse manier: met een ‘lamme arm’. Aan stuurboordzijde van het schip ligt een lange stang in het gangboord. Aan de ene kant is die verbonden met de Deutz-motor, die onder het dek staat, en aan de andere kant zit er een motorschroef aan. ‘Een kwetsbaar onderdeel, die lamme arm,’ zegt Lammie. ‘Voor een sluis of wal halen we hem binnen en als we gaan varen, moet-ie weer overboord.’ Onlangs heeft de Familietrouw een nieuwe mast gekregen omdat de

oude was aangetast door boktor. Het lijkt erop dat het schip de komende zomer ook gaat zeilen.

Dat er zoveel van het oorspronkelijke schip bewaard is gebleven, is niet het enige wat het bijzonder maakt. Het heeft mooie details. ‘De ingang van het roefje is omgedraaid,’ vertelt Lammie. ‘Het deurtje zit nu aan de voorkant. Dat hebben ze gedaan omdat de vrouw van de derde eigenaar van het schip nogal gezet was. Langs de achterkant was er voor haar te weinig ruimte om de draai te maken. Ze kon dus niet naar binnen.’

VLOT• | 27

26-27_gonneke.indd 27

12-03-18 16:24

TIP Zo maak je een miniwatertuintje.

Een idee van Joanne Alting.

Uitvoering: Roos van der Stelt.

Haal een band bij de sloper.

BIJBORDJE

Het leek ons leuk om een naambordje te laten maken in de vorm van onze woonark. In oktober 2016 is onze zoon Teun geboren, dus moest het naambordje verlengd worden – met een bijbootje. Als er nog meer gezinsuitbreiding komt, gaan we waarschijnlijk voor een optimistje.

Erik Dinant, Amsterdam

ALGENVRIJE VLONDERS

Schoonmaakazijn is het goedkoopste en milieuvriendelijkste middel om je vlonders algenvrij te houden. Hoe pak je het aan? Wacht tot het een paar dagen droog weer wordt. Veeg zand en bladeren van je vlonder. Smeer met een zachte handborstel of blokkwast de planken in met verdunde schoonmaakazijn (ongeveer halve liter water op een liter azijn). Spuiten met een plantenspuit kan ook.

Schrobben is niet nodig. Pas na een paar dagen zie je het resultaat. Daarna is het een kwestie van bijhouden: ik herhaal deze behandeling zo’n twee tot vier keer per jaar. ’t Is zo gepiept, in tien minuten heb je tien vierkante meter geïmpregneerd. En schoonmaakazijn kost maar een paar dubbeltjes. Zijn je vlonders heel erg vies of zit er een dikke laag algenprut op, schrob de planken dan vooraf schoon met veel water en laat ze drogen. Daarna kun je de azijnbehandeling toepassen.

Annet Huizing, Utrecht

Nodig: touw, waterplantjes, jute en vijveraarde.

Knoop het touw aan de band.

Aarde en plantjes erin.

En klaar is Roos!

De VLOT-verkiezing Woonboot van het Jaar komt eraan! Vanaf april kun je weer stemmen op de mooiste woonboot van 2017. Hou de website in de gaten voor het laatste nieuws over de wedstrijd. In het volgende nummer gaan we op bezoek bij de winnaar. www.woonbootvanhetjaar.nl

28 | VLOT•

28-29_vlotkort.indd 28

12-03-18 16:24

KO R T & V L O T

OPROEP!

MEISJESBOEK

Ientje van de Zilvermeeuw werd in 1950 voor het eerst uitgegeven bij uitgeverij Kluitman als onderdeel van de bekende Zonnebloem-serie. Freddy Hagers (pseudoniem voor Frederik August Betlem) schreef meer dan honderd kinderboeken, waaronder veel verhalen voor meisjes, zoals Marjoleintje van het pleintje en Een huishoudschool in rep en roer. De illustraties zijn van Hans Borrebach. Voor hebberige verzamelaars: de publicatie is regelmatig tweedehands te verkrijgen via internet.

Ook in te zien in de mooie bibliotheek van Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam (maandag t/m vrijdag geopend).

Marja Goud, Het Scheepvaartmuseum, Amsterdam

Beste waterbewoner,

VLOT heeft je nodig!

Ik hoor graag wat je van het blad vindt. En ik ontvang heel graag tips, verhalen en foto’s. Maar financiële steun is ook meer dan welkom om dit kosteloze blad vier keer per jaar bij je op de mat te laten vallen.

Dus: draag je VLOT een warm hart toe? En wil je een bijdrage leveren aan de productiekosten? Word dan Vriend van VLOT voor maar € 10 per jaar (je mag natuurlijk ook meer overmaken). Je krijgt daarvoor exclusieve kortingen op producten en arrangementen die worden aangeboden in het magazine en op de website.

Ga naar www.vlotmagazine.nl en meld je aan!

ELFTAL

Vrolijke groet en veel dank,

Maar liefst elf babygansjes werden begin maart geboren op het ijs in de Westerhaven. Zo schattig.

Naast dat babyelftal zijn er hier nog tien volwassen ganzen die de haven regeren. We worden er helemaal gek van, want ze houden ons al maanden ’s nachts wakker... maar die kleintjes zijn absoluut prachtig om te zien.

Corine Gilijamse, Schiedam

WOONBOOT VOOR BEGINNERS

‘Dus jij gaat een woonboot kopen en daarop wonen?’

Mijn oudste broer trok zijn ik-heb-vreselijk-gelijk-gezicht en begon vol vertrouwen alle bezwaren tegen deze – in zijn ogen volstrekt onverantwoordelijke – stap op te sommen. Mij hoefde hij niets te vertellen. Bij elke stap die we maakten op weg naar dit moment zijn we gevraagd en ongevraagd van commentaar en goedbedoelde adviezen voorzien. Het leek wel of iedereen meer weet over woonboten dan wij.

Toegegeven, heel veel wisten we er niet van. Maar op zoek naar een interessante woonplek hadden we een paar maanden een woonboot gehuurd, en dat beviel zo goed dat we er belangstelling voor kregen. Daarbij speelde de Rijnvaarthistorie van onze grootouders en ooms ongetwijfeld een rol. En na jaren in een eeuwig lekkende houten Noorse Volksboot gevaren te hebben, was onze liefde voor het water onverminderd groot (hoewel we het water toch bij voorkeur buiten het vaartuig hadden). Geen mooier moment dan aanleggen in de natuur en met een glas wijn de avond over het land zien komen. Vooruit: en horen dat de bilgepomp op tijd aanslaat.

‘En weet je,’ ging mijn broer verder. ‘Die bootjesmensen zijn allemaal vrijdenkers en veganisten.’ Iets ergers dan dat bestaat er voor hem niet. Mijn broer houdt van duidelijkheid en niet van verassingen. Ik geloof niet dat een woonboot iets voor mijn broer is.

Wij zijn vol vertrouwen deze wereld ingestapt. Het koopcontract is getekend en de gesprekken met de architect over de inbouw van onze casco-woonboot zijn voorspoedig verlopen. Over een paar maanden zitten wij op ons terras met uitzicht op de kruising van twee rivieren, de Waas en de Raan.

Kees de Bot, Leiden

WORD VRIEND VAN VLOT VLOT• | 29

28-29_vlotkort.indd 29

12-03-18 16:24

Drijvend Wonen Advies/bemiddeling woonboten (alle soorten drijvende woningen)

Onder meer:

• Makelaardij (aankoop/verkoop) • Taxatie • Bouwbegeleiding • Vergunningen • Conflictbemiddeling

Niek van der Sluis | Tel: 030 - 261 53 57 | info@drijvendwonen.nl drijvendwonen.nl

woonbotenmakelaar.nl

woonbotenland.nl

EMCI gecertificeerd makelaar/taxateur woonarken en woonschepen

VAN DER WOUDE DE GRAAF

ADVOCATEN mr. A.P.W. Tonen & mr. dr. M.F. Vermaat

Specialisatie

Woonbotenrecht

Bart Tonen & Matthijs Vermaat zijn gespecialiseerd in de juridische problemen die bij het wonen op het water kunnen ontstaan.

Wij kennen de woonbootwereld uit eigen ervaring en schrijven daar regelmatig over. Daarnaast kunnen wij over veel andere zaken adviseren. Bijvoorbeeld over huurcontracten met de eigenaar van de ligplaats/de oever, de koop of verkoop van de woonboot, maar ook als het gaat over de nutsvoorzieningen of de schadeafwikkeling met de verzekeraar.

Schade of lekkage aan uw woonark?

Wij repareren, adviseren en zorgen weer voor een optimale constructie en zorgeloos woonplezier.

• Betonreparatie • Injecteren • Inspectie • Vrijblijvende offerte Kompaan Vochtwering Sonnegaweg 34 8478 HD Sonnega Tel. 0561-613505 06-12944478 info@kompaanvochtwering.nl www.kompaanvochtwering.nl

AR 180 JA EN KENNIS ING ERVAR

U kunt bij ons kantoor ook voor problemen op ander gebieden terecht zoals strafrecht, sociale zekerheid, personen en familierecht, civiel recht, arbeidsrecht en vreemdelingen recht.

Van der Woude

V O O RT VA R E N D V E R Z E K E R D

ZEKER T OP HE !

WATER

De Graaf Advocaten Willemsparkweg 31 1071 GP Amsterdam t: 020 - 676 66 90 f: 020 - 676 66 95 e: info@woudegraaf.nl w: woudegraaf.nl

Degelijk vakmanschap en jarenlange ervaring in betonreparatie, afmeersystemen, terrassen en stabiliseren woonarken Kooltuinen 39, Urk Mob. 0622 540 238 info@atb-urk.nl www.atb-urk.nl

De bemanning van EOC heeft verstand van alle soorten (varende) woonschepen.

Van groot tot klein.

088 6699500 | eoc.nl |

@EOCverzekering

/EOCverzekering

NATUUR

DE MEEST MENSELIJKE VAN ALLE VOGELS In zijn boek De meerkoet onthult de Amsterdamse stadsbioloog Remco Daalder de geheimen van onze gezamenlijke buurvogel.

Wat is er zo bijzonder aan deze zwart-witte herrieschopper?

Tekst Leonie Hardeman

DE MEERKOET: VRIEND OF VIJAND? Remco: ‘Hoewel-ie flink wat lawaai kan maken als-ie jonkies heeft, zien veel mensen de meerkoet als vriend. Dat komt denk ik doordat-ie zo op ons lijkt. Er zitten enorme huismussen tussen die jarenlang op dezelfde plek blijven, maar je hebt ook exemplaren die ineens de kolder in hun kop krijgen en naar Spanje vliegen om te broeden. Sommige koeten leven met z’n tweeën of vieren, terwijl andere in groepen van wel tien- of twintigduizend stuks op het IJsselmeer zwemmen. Die spreiding tussen individualisme en “gezellig met z’n allen carnavallen”, dat is precies zoals bij ons.’

NET MENSEN DUS, DIE KOETEN. ‘Eigenlijk wel. De meerkoet past zich net zo makkelijk aan als wij: hij kijkt wat er is en daar doet-ie het mee. Stoer en onverzettelijk. Hij bouwt zijn nest bijvoorbeeld het liefst van waterplanten, maar als die er niet zijn, gebruikt-ie gewoon plastic.

Hij eet graag waterplanten of gras, maar is dat er niet, dan neemt-ie net zo lief brood, mais, insecten of algen. Tel dat op bij zijn opportunisme, het feit dat-ie voor niemand aan de kant gaat en zijn neiging om maar een beetje de wereld over te trekken en te kijken wat er te halen valt, en je hebt de meest menselijke van alle vogels.’

DENK JE DAT-IE DAAROM ZO GRAAG BIJ ONS IN DE BUURT IS? ‘Ik denk dat-ie niet per se óns opzoekt, maar wat we hem te bieden hebben. Neem bijvoorbeeld Amsterdam. In een kale gracht kan de meerkoet nergens terecht, maar als er woonboten

liggen, kan-ie schuilen voor golfslag en drukte, heeft-ie een broedplek, en als klap op de vuurpijl wordt-ie nog gevoerd ook. Woonboten zijn voor de meerkoet eigenlijk de rietkraag van de gracht. Logisch dat-ie er blijft plakken.’

DAAR HOEVEN WE DUS ZELF NIET ZOVEEL VOOR TE DOEN? ‘Niet per se. Sommige woonbootbewoners hangen een vlotje of een autoband aan hun ark, zodat de koeten daarop een nest kunnen bouwen, maar het gebeurt ook vaak zat dat ze dan toch een ander plekje kiezen, onvoorspelbaar als ze zijn. En eigenlijk is de meerkoet al min of meer het huisdier van de waterbewoners. Ik sprak voor mijn boek zelfs iemand met een heuse waakkoet. Net als eksters en kraaien kunnen meerkoeten gezichten herkennen, en dit exemplaar gaat als een gek tekeer als-ie iemand bij de woonboot ziet die hij niet kent, als een aanlopend fietswiel. Maar eerlijk is eerlijk: met de koet weet je het nooit. Dat is wat de vogel zo leuk maakt.’

Remco Daalder, De meerkoet Uitgeverij Atlas Contact ISBN 978 90 450 3025 8

VLOT• | 31 31_meerkoet.indd 31

12-03-18 16:25

LEEUWARDEN: WATERSTAD BINNEN DE SINGELS

Leeuwarden aan Zee: ooit bestond dat echt.

Tegenwoordig ligt Leeuwarden midden in het Friese land en lijkt het water ver weg. Maar dat is schijn. Wandel met ons mee naar de waterrijke roots van ‘Liwwadden’.

32 | VLOT• 32-33-35_doen.indd 32

12-03-18 16:26

DOEN! Tineke Zwijgers (journalist) en Dorien Koppenberg (fotograaf) maken reisreportages en reisgidsen. Ook hebben ze een wandelsite: www.wandelingen.info.

We starten op de hoek van de Wirdumerdijk en het Naauw, hartje Leeuwarden. Een historische plek, want hier ontstond zo’n achthonderd jaar geleden ‘Leeuwarden aan Zee’. De Wirdumerdijk keerde er het water van de Middelzee, en in een beschutte inham had een groep vissers, schippers en boeren drie terpen opgeworpen en een nederzetting gevormd. De ‘luwe warden’ boden beschutting tegen wind en water en gaven de plaats haar naam, die in de loop der tijd via onder meer Liwwadden is uitgekomen op Leeuwarden/Ljouwert. Dit is een mooi plekje in de stad die wordt doorsneden door grachtjes en voormalige riviertjes.

UIT HET LOOD GESLAGEN We zoeken de randen van de oude stad op en wandelen over de Willemskade. In de Museumhaven liggen oude vrachtschepen aangemeerd. Een paar ervan bieden logies en ontbijt in de rustige periode van het jaar. Om de hoek passeren we een parkje, aangelegd in wat ooit een ‘dwinger’ was: de Fries-Groningse benaming voor een bolwerk. Dwingers maakten vroeger deel uit van de verdedigingswerken van de vesting Leeuwarden en gaven de stad haar karakteristieke diamantvorm. We komen uit op het Oldehoofsterkerkhof, een van de drie terpen waar de stad op werd gebouwd. Blikvanger van het plein is de Oldehove, de Friese versie van de Toren van Pisa. Deze staat bijna twee meter uit het lood.

Eigenlijk zou hier vanaf 1529 een basiliek verrijzen, ter ere van Sint Vitus – maar de bouwmeester had buiten de zachte kleigrond gerekend waarmee de terp gebouwd was. Toen de toren tien meter hoog was, zakte hij al scheef. De kerk werd vanwege de Reformatie nooit afgebouwd, maar de Oldehove bereikte evengoed een hoogte van veertig meter. We beklimmen de 183 treden en kijken weids uit over de omgeving.

FRYSLÂN 2018 Niet alleen Leeuwarden, maar heel Friesland mag zich in 2018 Culturele Hoofdstad van Europa noemen. Water speelt een belangrijke rol in de activiteiten, van elf kunstwerken, zoals fonteinen in de steden, tot de Tallship-races in Harlingen in augustus. De nieuwe film WAD van Ruben Smit (De Nieuwe Wildernis) gaat in première en een waterrijke beleefroute door de provincie brengt je langs onder andere ’s werelds grootste stoomgemaal in Lemmer, het Woudagemaal. Een aanrader net buiten Leeuwarden is de door water omringde Dekema State, waar detectiveschrijver Havank ooit verliefd werd op een geest. Je vindt het volledige programma op www.2018.nl.

>>> VLOT• | 33

32-33-35_doen.indd 33

12-03-18 16:26

160078

Hypotheek nodig?

Wij bieden u de mogelijkheden van meerdere banken.

Wij willen graag bewijzen dat wij beter zijn dan de bank! Test ons...

Deze waterwoning doet mee aan de VLOTverkiezing Woonboot van het Jaar 2017

Mini-Compacta juist voor woonboten!

Vlaggenschip of lelijk eendje: met een toilet dat onder het rioolniveau ligt, is iedere woonbooteigenaar na afloop van de grote of kleine boodschap aangewezen op een opvoerinstallatie. Een pomp die ervoor zorgt dat de boodschap daar komt waar hij hoort: in het vaak hoger gelegen riool.

Binnenkijken in deze waterwoning in Utrecht?

Ga naar spruytwaterwoningen.nl

Een pomp in m’n woonboot? Velen verwachten een technische ruimte nodig te hebben, maar het tegenovergestelde is waar. De mini-Compacta US1.60 van KSB doet wat haar naam belooft: de installatie heeft voldoende aan een zeer beperkte ruimte. Voor meer informatie www.ksb.nl/minicompacta of tel. 020-4079800.

KSB Nederland BV . infonl@ksb.com . www.ksb.nl

› Onze techniek. Uw succes.

Windas 6, 8441 RC Heerenveen Tel. 0513 671 284 | E-mail: info@spruytwaterwoningen.nl www.spruytwaterwoningen.nl

Pompen Afsluiters Service n

n

FATSOEN MOET JE DOEN? Ook de naastgelegen Prinsentuin is deels aangelegd op de bolwerken van de oude stad. Wij kiezen een plekje op het terras aan de vijver en mijmeren over hoe het er hier vroeger zal hebben uitgezien. De tuin werd in de zeventiende eeuw aangelegd voor de Friese stadhouders, zodat zij op warme dagen dicht bij het Stadhouderlijk Hof in het groen konden verpozen. Na de Franse Revolutie werd de tuin vrij toegankelijk, maar wel alleen voor ‘fatsoenlijke’ mensen. Via een doorsteekje komen we uit op het Jacobijnerkerkhof, waar we een fraaie houten waterpomp bewonderen op de binnenplaats van het Boshuizengasthuis. Ene Anna van Eysinga stichtte het hofje in 1652 om er armlastige weduwen

ZILTE ZALIGHEID ONDERWEG Friesland kent beroemde lekkernijen, van sûkerbole, oranjekoek en dûmkes tot het bier van Us Heit en riperkrite kaas.

Ook beroemd is de beerenburg, die je in Leeuwarden kunt proeven bij Boomsma in de Bagijnenstraat (www.boomsma.frl). Dan kun je meteen om de hoek in de Nieuwe Steeg zoete lekkernijen halen bij De Grutterswinkel (www. museum-de-grutterswinkel.nl). Sla als je toch in de stad bent onze persoonlijke favoriet niet over: zilte zeeworst met Friese wijn. De worst van Bakker Uw Slager (what’s in a name!) in de Sint Jacobsstraat lijkt op de Friese droge worst, maar wordt gemaakt met vis. Smaakt goed met een glas witte Frysling van het gelijknamig wijngoed in Twijzel, een dorp tussen Leeuwarden en Buitenpost.

op te vangen. Het geen hier staet, uijt nijt oft haet doch niet beschout.

Tot armoedts hulp en weduws troost is het geboudt, zo kun je nog lezen boven de poort. De kuisheid van de bewoonsters werd goed bewaakt: de dames mochten wel bezoek ontvangen, maar er mocht niemand blijven logeren.

OF NIET! Als tegenwicht voor al die nadruk op fatsoenlijk en kuis maken we een stop in de Blokhuispoort, de voormalige gevangenis van de stad. Het complex is veilig omringd door water en slechts toegankelijk via een brug en een poort. De Blokhuispoort was op 8 december 1944 het decor van een spectaculaire overval en de bevrijding van eenenvijftig gearresteerde verzetslieden. Nu is het een cultureel centrum, waar we hippe winkeltjes en bedrijven treffen, exposities bekijken van onder meer de beroemde overval, en genieten van een ‘bakhap’ in Café De Bak. Je kunt er zelfs logeren in een voormalige gevangeniscel.

PRAKTISCH De complete beschrijving van deze waterwandeling vind je op onze site, www.wandelingen.info. Tussen 30 maart en 1 november kun je waterrijk Leeuwarden ook vanuit een praam ontdekken (dagelijkse rondvaarten, www.praamvarenleeuwarden.nl). Kijk voor een bed and breakfast op een schip (vanaf € 75 voor 2 personen) op www.slaapschepen.nl.

VLOT• | 35 32-33-35_doen.indd 35

12-03-18 16:26

KURK

Waterbewoners weten het als geen ander: alles rot, oxideert en scheurt. Je boot wordt aangetast door wind, water, uv-straling, zout, stof en vuil en vraagt continu onderhoud.

Dus zit er niets anders op dan voorkomen dat de boel vervuilt, schoonmaken, repareren, vervangen – of zorgen dat het helemaal geen onderhoud nodig heeft.

Onderhoudsarme materialen zijn er genoeg. Kunststof rabatdelen, composiete terrasplanken, kunstgraspatio’s… Maar al die nep mist wel het karakter van het echte werk. En bij een beetje natuurliefhebber komen imitatiematerialen er niet in.

Enter kurk. Honderd procent natuurlijk, hartstikke duurzaam en ideaal als gevelbekleding. Kurk is namelijk waterdicht, elastisch en heeft een hoge thermische isolatiewaarde, waardoor je ’s winters minder hoeft te stoken en de warmte ’s zomers buiten blijft.

Een soort windjack voor je boot, dus: het houdt je warm als het koud is, droog als het nat is en koel als het warm is.

Je kunt kurk binnen én buiten gebruiken. Buiten kan het op zowel nieuwe als bestaande gevels worden aangebracht, in geëxpandeerde platen of als spuitwerk. Kies je voor platen, dan wordt het materiaal met lijm of damp-open mortel op de gevel gefixeerd en met schroeven verstevigd. Spuitkurk is een mengsel van natuurlijke kurkkorrels, acrylaatharsen op waterbasis, plantaardige oliën en pigment en wordt – zoals de naam al doet vermoeden – met een spuitmachine in drie lagen op de gevel gespoten. Daardoor is die optie weliswaar wat arbeidsintensiever en prijziger dan plaatwerk, maar daar staat tegenover dat spuitkurk gemakkelijker te repareren is en dat vlekken er eenvoudig van

kunnen worden verwijderd. Bovendien kan het op vrijwel iedere ondergrond worden aangebracht: (geverfde) muren, stucwerk, beton, pvc, metaal, leien en hout.

Wie (nog) niet zijn hele gevel onder handen wil nemen, maar wel isolatievoordeel wil, kan ook binnenshuis aan de slag. Met thermische isokurkplaten kun je de vloer en wanden namelijk heel gedegen isoleren, met als bijkomend voordeel dat het geluid dempt. Vloerverwarming vormt geen enkel bezwaar. Als afwerkmateriaal doet kurk het ook uitstekend. Spuitkurk met fijne korrels levert prachtige, strakke oppervlakken op, en zorgen voor een natuurlijke en warme uitstraling. Het is er zelfs al in behangvorm. Voor de vloer is er speciaal klikkurk, waardoor het leggen een fluitje van een cent is. En misschien wel het fijnste: kurk heeft een antistatische werking en kan in zowel droge als in natte ruimtes, want vocht is voor kurk geen probleem.

Nog steeds niet genoeg van kurk? Struin dan het internet maar eens af: van stoelen tot dozen en zelfs telefoonhouders, je kunt het zo gek niet bedenken of het bestaat in een kurken uitvoering. Is er iets wat níét met kurk te maken valt? Vast wel. Maar de diversiteit aan kurkproducten onderstreept duidelijk de kracht van dit bijzondere materiaal.

36 | VLOT• 36-37_materia.indd 36

12-03-18 16:37

I N N OVA T I E Els Zijlstra is architect, oprichter en creative director van materiaalplatform Materia, en adviseert over materialen vanuit haar adviesbureau MaterialMatch. Ze woont op een woonark in Loenersloot.

WAAROM (GEEN) KURK? VOORDELEN + + + + +

lichtgewicht drijvend vermogen vochtregulerend mos- en algen-werend natuurlijk & duurzaam

NADELEN - afwerking vraagt veel aandacht - niet hufterproof - verkleurt door zonlicht

VLOT• | 37 36-37_materia.indd 37

12-03-18 16:37

K U N S T M E T WA T E R In Kunst met Water komen kunstenaars aan het woord die zich laten inspireren door water in de openbare ruimte. Ook een bijzonder beeld gezien in of op het water? Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

Titel: Vistrap met Fishflowforms Bouwjaar: 2015-2017 Materiaal: cortenstaal Waar: vistrap in de Buulder Aa in Soerendonk (Brabant) Opdrachtgever: Waterschap De Dommel Kunstenaar: Paul van Dijk, www.paul-van-dijk.com

HET RITME VAN WATER

Midden in de natuur, in de Buulder Aa in het Brabantse Soerendonk, ligt een tiental cortenstalen vormen die door hun natuurlijke kleur prachtig opgaan in het landschap. Ze zijn van de hand van kunstenaar Paul van Dijk, die er meer werk in heeft zitten dan hun uiterlijk doet vermoeden. ‘Ik heb veel onderzoek gedaan naar de stromingspatronen van water,’ vertelt hij. ‘Ik deed proeven in mijn atelier, observeerde water in de natuur, en woon sinds 2014 zelf op het water, in Utrecht.

Dat alles leerde me dat stromend water altijd met ritmische patronen reageert op weerstand, zoals op wind, een steigerpaal, of een inkomende waterstroom. Op den duur werd ik zo enthousiast over water dat ik begon met het ontwerpen van zogenaamde Flowforms: vormen waarin water zijn ritmische gang kan gaan. In de gemeente Soerendonk in Brabant vertaalde ik dat principe naar een compleet nieuw concept: een Fishflowform, waarmee een vistrap is aangelegd. Vistrappen worden op steeds meer plekken in Europa gebruikt om een stuw vispasseerbaar te maken, en dat was ook hier de doelstelling. Na talloze experimenten in mijn atelier en een fijne samenwerking met waterschap De Dommel en de Stichting Fishflowform, zijn er in de bypass om de stuw heen tien vormen geplaatst. Die zorgen dat het water in tien stappen afdaalt en de vissen traploos stroomopwaarts kunnen zwemmen, dwars door de flowforms heen. Dat is niet alleen goed voor de vismigratie, maar ook voor de waterkwaliteit, het ecosysteem – en natuurlijk voor de esthetische beleving van het landschap.’

38 | VLOT• 38_kunst.indd 38

12-03-18 16:37

LW O - N I E U W S

LWO - SAMEN DRIJF JE VERDER! De Landelijke Woonboten Organisatie (LWO) houdt je via deze pagina op de hoogte van actuele waterwoonkwesties.

Huurbescherming woonbootbewoners slecht geregeld

Je bent een bofkont als je je ligplaats huurt van het Waterschap AmstelGooi-Vecht of van de Provincie NoordHolland. In deze huurcontracten is bijvoorbeeld goed geregeld wanneer de huur kan worden opgezegd en wat er gebeurt wanneer je overlijdt of de boot verkoopt.

In de meeste huurcontracten zijn de rechten van de huurder van een ligplaats slecht beschermd. Ook de wet doet dit niet. Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek bevat geen bepalingen over de huur van ligplaatsen.

Blijft over: wat vindt de rechter in een bepaald geval redelijk en billijk? Gelukkig let de rechter wel goed op de belangen van de huurder, maar zekerheid heb je pas na de uitspraak.

Over enkele maanden behandelt de Tweede Kamer een wetsvoorstel waarin de rechten van huurders van ligplaatsen worden geregeld. Deze regels gelden dan bij wet voor

alle huurovereenkomsten van ligplaatsen voor woonboten, ook wanneer deze regels niet uitdrukkelijk in het huidige contract staan. Een duidelijke verbetering ten opzichte van de huidige situatie. Via een inspraakreactie en ambtelijk overleg heeft de LWO invloed gehad op deze wetswijziging. Vraag is nog: hoe ver gaat de bescherming? We houden je via de LWO-website op de hoogte.

Vakantie op een woonboot, wie wil dat niet?

Je gastenverblijf aan boord incidenteel verhuren aan gasten die het waterwonen eens van dichtbij willen beleven.

Mensen ontvangen, wegwijs maken en ’s morgens aan dek een heerlijk ontbijt serveren. Bij het afscheid zie je blije gezichten. Wat is er leuker?

De LWO heeft hier niets op tegen. Anders wordt het wanneer een woonboot speciaal gekocht en ingericht wordt om in zijn geheel te verhuren. De eigenaar woont elders

en de verhuur verloopt via een boekingssite à la Airbnb. Op deze manier wordt een schaarse ligplaats onttrokken aan z’n woonfunctie. Vooral in Amsterdam komt dit veel voor.

Tijdens de Algemene Ledenvergadering op 25 november 2017 heeft de LWO nadrukkelijk besloten niet de belangen te willen behartigen van deze groep eigenaren. De statuten geven duidelijk aan dat LWO-leden primair op een woonboot wonen en deze niet gebruiken om daar via toeristische verhuur geld aan te verdienen. De aanwezige leden op de vergadering steunden het bestuur met een ruime meerderheid in het standpunt dat toeristische verhuur een principieel ander belang dient, waarmee de LWO zich niet wil inlaten.

Wat krijg je voor je LWOlidmaatschap terug?

De LWO behartigt je belangen, verstrekt informatie, onder andere via haar nieuwsbrief en website, en geeft leden deskundige ondersteuning bij problemen.

VLOT-lezers betalen nu € 20,- voor het eerste jaar van hun lidmaatschap (normaal € 24,50 per jaar).

Ga naar www.lwoorg.nl en regel het nu.

LWO - Samen drijf je verder!

De foto van deze boot zegt niets over eventuele verhuur voor commerciële doeleinden.

39_lwo.indd 39

VLOT• | 39 12-03-18 16:53

PREMIUM HEAT GLASS

Tover je schuifpui om in een verwarming

Verwarmd glas: • Kan in elk type raamkozoijn • Snelle opwarming • Comfortabele stralingswarmte • Duurzaam en energiebesparend • Minder stookkosten • Geen condens meer op het glas • Met aansluiting voor zonnepanelen

Windas 6, 8441 RC Heerenveen, The Netherlands T: +31 (0) 513 - 646 785 W: www.premiumglass.nl

Heeft uw rioolpomp een onderhoudsbeurt nodig?

Voor slechts € 40 per jaar (excl. btw) verzorgen wij de jaarlijkse controle, waarmee u de levensduur van de pomp verlengt. Inclusief 24/7 storingsonderhoud!

Inbegrepen bij een onderhoudsbeurt: • reiniging van het reservoir en vlotter; • reinigingsadvies; • demontage van de pompmotor; • controle op slijtage en reiniging van de waaier; • controle op slijtage en reiniging van de slijtplaat; • controle en eventueel vervanging van de waaierring; • controle en eventueel vervanging van de afdichtingsringen; • controle van de draaitijd; • controle van de algehele werking en conditie; • controle van de alarmering.

Van Velzen Infratechniek is een installatiebedrijf met meer dan twintig jaar ervaring in de aanleg, plaatsing en het onderhoud van rioolpompen. Wij zijn actief in Nederland, Duitsland en België.

Van Velzeninfra bv T: 061 209 88 84 E: info@velzeninfra.nl