Vlot 34 | 2019

VLOT• LEVEN OP HET WATER | december 2019 | 9e jaargang nr 34

Over landjepik, dubbele precario, een boot met allure, wapperende haren en geweldige bakkebaarden

01_cover.indd 1

06-12-19 11:31

Nieuwbouw, verbouw, renovatie & locatiebouw

www.oranjearkenbouw.nl 0524 850570 | 0611138295 info@oranjearkenbouw.nl

Opvoerinstallaties

Compacte en krachtige rioolpompen

4 4 5 7 0and.nl 6 2 7 rl 01 nede

info@

kesse

l-

Eenvoudige Eenvoudige installatie installatie „Plug „Plug and and play“ play“ Compact, Compact, dus dus plaatsbesparend plaatsbesparend Gebruiksvriendelijke Gebruiksvriendelijke besturingskast besturingskast

www.kessel-nederland.nl

COLO

FON

KERNWAARDEN

Is de tenaamstelling niet juist? Krijgen je buren VLOT niet? Heb je reacties, vragen, tips, bijdrages, foto’s?

Mail naar redactie@ vlotmagazine.nl.

Eind 2019. Echt? Ja, echt.

De tiid hâldt gjin skoft – een soort Friese vertaling van ‘carpe diem’. Allebei om maar te zeggen dat je van het leven moet genieten.

In het redactioneel van het eerste decembernummer van VLOT, in 2011, schreef ik: ‘Als je je niet ontwikkelt, herhaal je je verleden. Niet stilstaan dus, maar vooruit! In je werk en in je leven. Jij bent verantwoordelijk voor jóúw leven. Besteed daar alle tijd en aandacht aan. Dan krijg je ook ruimte voor de mensen om je heen.’

Ik moest erom glimlachen toen ik het teruglas.

Want op pagina 20 van deze VLOT kun je kennismaken met zo’n nieuwe ontwikkeling: VLOT-verzekerd. Suuupertrots ben ik dat het (eindelijk!) is gelukt om een verzekeringsagentschap voor waterbewoners op te zetten.

Niet in de laatste plaats omdat ik er iets heel belangrijks van heb geleerd: richt je pijlen op iets – en ga door. Ook als het tegenzit. Ook als mensen zeggen dat het toch nooit wat wordt. Als jij erin gelooft, dan kan het. Linksom of rechtsom. Kijk maar naar Margreet Karremans, die op haar 72e het roer omgooide. Ze is nog elke dag blij met haar keuze, en ik word op mijn beurt blij van stoere vrouwen als zij. Je leest haar verhaal op pagina 28.

En blader dan gelijk even door naar pagina 38, naar de turfkruiwagen van Hans Mes. Als echte knoalster – ik ben getogen in Stadskanaal – zat ik daar laatst te mijmeren over een motto voor 2020. Pas toen ik het had opgeschreven, zag ik dat het ongeveer hetzelfde was als mijn redactioneel uit 2011. Weer glimlachte ik. Mooi trouw gebleven aan mijn kernwaarden.

Oplage 12.500

Dus: volle kracht vooruit – en wees lief voor elkaar in 2020.

VLOT december 2019 jaargang 9 nummer 34 © Renate Meijer CO-producties Uitgever Renate Meijer CO-producties Joure

Hoofdredacteur Renate Meijer Artdirector Pieter van der Zee Eindredacteur Leonie Hardeman Aan dit nummer werkten mee Gonneke Bonting, Dorien Koppenberg, LWO, Barry Meruma, Corine Nijenhuis, Michiel Satink, Marianne Zwagerman, Tineke Zwijgers Foto cover Ton Valk Foto redactioneel Johan Brouwer Redactie, reacties, advertenties, adreswijzigingen VLOT It Reidlân 7 8502 CE Joure www.vlotmagazine.nl redactie@ vlotmagazine.nl ISSN 2212-2737 VLOT is hét waterwoonplatform van Nederland – voor iedereen die drijvend woont. We geven je inspiratie en informatie en laten je kennismaken met interessante mensen en bijzondere boten. Vier keer per jaar valt het blad kosteloos op je mat; walbewoners kunnen een abonnement nemen.

Vrienden van VLOT krijgen regelmatig extra aanbiedingen.

Ondersteun VLOT en meld je aan op www.vlotmagazine.nl.

Druk Veldhuis Media,Raalte VLOT: 1 betekenis: op het water drijvende constructie van onderling verbonden palen, planken e.d.

2 synoniemen: grif, jeuïg, kek, kittig, modieus, pittig, flitsend, guitig, hip, rap, trendy, vaartuig, vloeiend

PS. Vergeet je woonboot niet aan te melden voor de Woonboot van het Jaar-verkiezing als-ie in 2019 is opgeleverd of gerenoveerd. Dat kan nog tot en met 31 december!

Reageer! Facebook: facebook.com/vlotmagazine Website: vlotmagazine.nl Twitter: @vlotmagazine VLOT | 3

03_colofonredactioneel.indd 3

09-12-19 08:59

Foto: Tristan Gieskens

MARCO GIESKENS OVER ZIJN PLATTE WATERVILLA, REURING OP HET WATER & VOOROP LOPEN MET BETON Tekst Gonneke Bonting

4 | VLOT

04-05_waterman.indd 4

06-12-19 11:32

WA T E R M A N M / V In Waterman m/v portretteren we watermensen met interessante ideeën en bijzondere bezigheden op, aan en in het water. Ben je of ken je een bevlogen waterman of -vrouw?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

Foto: Tristan Gieskens

Naam: Marco Gieskens (49) Werk: directeur van Hercules Floating Concrete Boot: watervilla Woont: met echtgenote Melati (44), zonen Gianni (20) en Tristan (18) en hond Bikkel Water: het IJsselmeer

DRIJVEND BETON ‘De eerste keer dat ik zag hoe een woonark wordt gemaakt, was ik stomverbaasd dat ik beton zag drijven. Dat was tijdens een rondleiding door ABC Arkenbouw, waar ik op sollicitatie was. Ik werkte toen nog op een accountantskantoor in Amsterdam, maar woonde er niet. En eigenlijk was ik wel een beetje klaar met forenzen.’ STEVIGE VENT ‘Toen ik bij ABC Arkenbouw een vacature zag, veel dichter bij huis, heb ik gelijk gesolliciteerd. De branche maakte zo’n explosieve groei door dat ze organisatorisch moeite hadden om de ontwikkeling bij te benen. Ze zochten een stevige vent om de boel vlot te trekken – en dat werd ik.’ GAT IN DE MARKT ‘In de loop van de tijd kwam er steeds meer vraag naar betonnen casco’s, om zelf een opbouw op te plaatsen of dat door een lokale aannemer te laten doen. Maar bij ABC bouwden we arken, geen losse casco’s. In 2000 ben ik daarom zelf in dat gat in de markt gesprongen door Hercules op te zetten.’ MOOISTE PLEKJES ‘Ik had eerder nooit nagedacht over wonen op het water. Maar toen ik in de arken- en later de cascobouw ging werken, zag ik de mooiste plekjes. Stiekem droomde ik er weleens van om zelf zo te wonen.’ VERWAARLOOSD ‘En dat gebeurde opeens zomaar. Een makelaar belde om te polsen of ik zakelijke mogelijkheden zag voor een ligplaats die hij te koop had in de stad waar ik woonde. Er lag al zeker veertig jaar een tjalk en zowel het schip als de plek waren erg verwaarloosd. Binnen een paar uur had ik het voor mezelf gekocht, nog zonder met Melati te overleggen.’ TWEE JAAR WACHTEN ‘Maar zo snel als de koop ging, zo lang duurde het voordat we met de bouw konden beginnen. Voordat het bestemmingsplan was aangepast en we

een omgevingsvergunning hadden, waren we bijna twee jaar verder. Om bezwaarschriften te voorkomen, hebben we briefjes bij de omwonenden in de brievenbus gestopt met enthousiaste verhalen over wat we van plan waren. Niemand maakte bezwaar.’ PLAT ‘In de zomer van 2016 kon de bouw eindelijk beginnen. Oranje Arkenbouw zette de watervilla op hun bedrijf in elkaar en haalde ’m daarna weer zo ver uit elkaar dat de woning als een plat transport, onder drie vaste bruggen door, naar de ligplaats gevaren kon worden. Een week later stond alles weer overeind. Er is in die week geen drup regen gevallen.’

ZWANEN ‘Elk seizoen heeft hier iets moois. In het voorjaar vangen we de eerste zon op ons gezicht, buiten op de omloop. ’s Zomers is er reuring door de sloepjes die langsvaren en stappen we zelf regelmatig in onze speedboot om even het IJsselmeer op te gaan. En doordat de ramen in onze woonkamer van de vloer tot aan het plafond lopen, zien we vaak zwanen en andere watervogels en beestjes.’ WERK ‘Intussen ben ik op mijn werk op een heel andere manier met het water bezig. Het leukste eraan vind ik de nieuwe ontwikkelingen en projecten. Ik wil graag meedenken over de toekomst en de mogelijkheden.’

BIJZONDER ‘Hercules maakt allang niet meer alleen betonnen casco’s. We plaatsen bestaande arken in een nieuw casco, maken drijvende steigers en worden steeds vaker ingeschakeld voor bijzondere projecten op het water. Het drijvende Amsterdamse zwembad Bad Buiten, bijvoorbeeld, de betonnen casco’s voor de duurzame woonwijk Schoonschip, Floating Farm Rotterdam... Zo lukt het ons om voorop te blijven lopen.’ •

VLOT | 5

04-05_waterman.indd 5

06-12-19 11:32

Ecensy ontwerpt, regelt en levert warmtepompen tegen een concurrerende prijs. Met het speciaal ontwikkelde bronsysteem is het mogelijk om alle soorten woonboten te verduurzamen; van varende woonschepen tot watervilla’s.

Neem nu contact met ons op voor een vrijblijvende offerte!

Spruyt Waterwoningen wenst iedereen fijne feestdagen en een gezond 2020!

Rebra/Ecensy B.V. - 088 50 179 00 info@ecensy.eu - www.ecensy.eu

Drijvend Wonen Advies/bemiddeling woonboten (alle soorten drijvende woningen)

Onder meer: Spruyt Waterwoningen Nederland BV Windas 6 | 8441 RC Heerenveen T 0513 - 67 12 84 www.spruytwaterwoningen.nl info@spruytwaterwoningen.nl

• Makelaardij (aankoop/verkoop) • Taxatie • Bouwbegeleiding • Vergunningen • Conflictbemiddeling

Niek van der Sluis | Tel: 030 - 261 53 57 | info@drijvendwonen.nl drijvendwonen.nl

woonbotenmakelaar.nl

woonbotenland.nl

EMCI gecertificeerd makelaar/taxateur woonarken en woonschepen

winder pomptechniek Passie voor Pompen

Woonark verkopen?

Winder pomptechniek is al 25 jaar de specialist in rioolpomptechniek. Met 2 ervaren monteurs staan wij klaar voor de woonbotenwereld.

Wij vervangen pompen en doen ONDERHOUD aan alle merken pompen. Bel of mail ons voor het maken van een afspraak.

Courtage inclusief btw €1550 Inclusief Funda en andere sites!

Taxatierapport nodig?

Inclusief reiskosten en btw €550

Sjoerd van Hettema pomptechniek

Frank Winder | Tel: 06-22222531 | info@winderpomptechniek.nl

www.winderpomptechniek.nl

Beëdigd Woonarktaxateur/Makelaar Lid E.M.C.I. E. info@wonenopwater.nl T. 0611 - 924 985

Wij taxeren en verkopen door heel Nederland

www.wonenopwater.nl

MOOI SPUL Renate Meijer, rasechte Groningse in Friesland en uitgever van VLOT. Gek op waterwonen en mama van twee stoere meiden.

STUITERBOOT VIS OP HET DROGE Vrijdag, visdag! Maar deze kurken onderzetters vrolijken ook de rest van je week de tafel op. Licht in gewicht, dus ook handig aan boord. artinato.nl, € 14,95

Leuk voor de kids: een stuiterbal met zeilbootjes, geïnspireerd op het schilderij Zeegezicht van Vincent van Gogh. Als je ’m koopt, steun je automatisch het Van Gogh Museum. Fijn! vangoghmuseumshop.com, € 6,95

WONDERZETTERS

VUURVAST

‘Koop een boot, werk je dood’ kennen we allemaal, maar Anneke Robbertsen werd een beetje gek van die negatieve uitspraak.

Daarom bedacht ze pósitieve wateroneliners, zoals: ‘Koop een schip, nooit meer sip.’ Al helemaal niet als je een wijntje op deze onderzetters zet. woonschip robbedoes.nl, set van 6, € 7,50

Als buiten zijn je tweede natuur is: deze stoere sfeerbrenger en warmtemaker is gemaakt van extra dik rvs en helemaal onderhoudsvrij. En in combinatie met de klikbare rvs-bakplaat is-ie ook nog eens heel lékker. De handvaten worden niet heet, dus verplaatsen is een fluitje van een cent.

Daar hou ik van. bryck.nl, € 795 (bakplaat: € 220)

BLIJVEN KLITTEN Van dit vogelvoersysteem word ik nou echt blij: het voer blijft droog en bijvullen is zo gepiept.

Ik ben eigenlijk antiklittenband, maar maak voor dit systeem een uitzondering. Veel te handig dat je ’m aan iets verticaals én aan iets horizontaals kunt bevestigen. vivara.nl, € 12,99

KOPJE ZEE De thee-eieren van Fred & Friends zijn echt geinig.

Ze zijn er in allerlei vormen en kleuren en zijn vaatwasmachinebestendig – niet onbelangrijk. kookwinkel.nl, € 14,95

COMPLAID Deze prachtige plaid van wol is geweven in Italië, maar bedacht in ons eigen Fryslân. Draai de kachel gerust wat lager als je eronder kruipt. bryck.nl, € 99,95 VLOT | 7

07_mooispul.indd 7

06-12-19 11:34

NOABERSCHAP In de uiterwaarden van de Rijn, in de schaduw van de Nelson Mandelabrug, ligt een knusse haven. Met woonboten. Veertien stuks, om precies te zijn. De bewoners kregen pas rond 2007 een officiĂŤle ligplaatsvergunning, maar een aantal van hen woont hier al vanaf 1982. En allemaal voelen ze zich er hartstikke thuis.

Tekst Renate Meijer

8 | VLOT

08-09-11_terplekke.indd 8

09-12-19 09:00

TER PLEKKE Woon je ook op een bijzondere plek?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

Als ik de Haven van Coers in loop, zie ik eerst wat oldtimers en twee mooie Amerikaanse auto’s op de parkeerplaats staan. Van liefhebbers, dat zie je zo. Dan pas ontdek ik de woonboten. Ze liggen een behoorlijk stuk lager en ik moet met de trap naar beneden om op de loopbrug te komen.

Alle woonboten in de haven zijn verschillend: negen stalen en vijf betonnen casco’s. Sommige hebben één woonlaag, andere twee, maar die met twee woonlagen en een torentje spant de kroon.

DE BURGEMEESTER VAN COERS Boot twaalf is van Reanda van Duinen en Mikel Claassen. Zij wonen hier al jaren en Reanda organiseert veel voor de haven, van Coersconcerten tot gesprekken bij gemeenten. Haar bijnaam: de burgemeester van Coers. Ook nu heeft ze de hele groep blijkbaar opgetrommeld, want als ik binnenstap, zitten de bewoners al op me te wachten – met koffie, taart, fotoalbums en veel gezelligheid. De onderlinge humor verraadt dat het een hechte groep is die elkaar goed kent en veel deelt.

‘We hebben inderdaad een hecht noaberschap,’ zegt Reanda, verwijzend naar de Oost-Nederlandse term voor ‘nabuurschap’.

‘We staan altijd voor elkaar klaar, en als er iets is, zijn we dankzij

de havenapp binnen een paar minuten ter plekke. Daar zijn we met z’n allen heel erg trots op.’

WATERKAMPERS Hoe meer de bewoners me vertellen over hun woonsituatie, hoe beter ik het belang van die saamhorigheid begrijp. De Haven van Coers heeft regelmatig te maken met hoog en laag water, waardoor de bewoners af en toe hun woonboten moeten verhalen. In 1995 was het extreem: de Rijn bij Lobith bereikte een hoogte van 16,69 meter boven NAP en door heel het land moesten 250.000 mensen worden geëvacueerd. Op vlotmagazine.nl kun je een filmpje vinden waarin je ziet hoe de bewoners van Coers toen tot hun heupen in het water over de verharde weg lopen – van de groene brievenbussen op paaltjes zie je alleen de sticker op de bovenkant nog. Afgesloten van de buitenwereld, maar met hulp van en aan elkaar.

In 2016 was er ook iets: de gemeente zou voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog gaan baggeren. De bewoners hadden namelijk veel last van lage waterstanden, en de bodem was verzand.

Hun boten lagen soms op de leidingen, de eieren dreven standaard naar één kant van de pan en keukenkastjes konden met regelmaat niet open. Verre van ideaal. >>>

De Haven van Coers is vernoemd naar voormalig eigenaar Gerrit Thomas Coers (1826-1903), een prominente Arnhemmer die als timmerman en houthandelaar zijn eigen firma had: Stoomhoutzagerij G.T. Coers. Omdat het bedrijf gespecialiseerd was in scheepstimmerwerk, liet Coers naast de houtzagerij een klein haventje aanleggen.

Daar kon het hout ook mooi worden geladen en gelost.

In 1889 vestigde de Arnhemse Stoomsleephelling Maatschappij zich naast het havenkommetje van Coers.

De ASM bouwde onder meer zeewaardige (stoom-) schepen en was daarmee het meest landinwaarts gelegen bedrijf dat dat deed. Jarenlang was het bovendien een van de grootste werkgevers van Arnhem.

Midden in de Tweede Wereldoorlog, in 1942, ging Coers’ bedrijf failliet. Ruim 35 jaar later, aan het eind van de jaren zeventig, sloot ook de ASM haar deuren. De bedrijfsgebouwen maakten plaats voor natuur, en alleen het haventje en de naam herinneren nu nog aan het verleden.

VLOT | 9

08-09-11_terplekke.indd 9

09-12-19 09:00

een 2e hands ark kopen?

Weet wat je koopt: laat een bouwkundige inspectie uitvoeren!

WATER PROOF Waterproof Inspectie- en Expertisebureau B.V. Het Spijk 2 h - 8321 WT URK | T: 085 029 0339 | E: info@waterproof.expert

waterproof.expert

Maak kennis met de bouwers van drijvende woningen 2.0.

0182 - 235 142

domera.nl

OPVOERINSTALLATIES VAN

HOMA

DÉ OPLOSSING

VOOR SANITAIRPROBLEMEN IN WOONARKEN Homa Pompen B.V. biedt woonbootbezitters dé totaaloplossing voor het lozen van afvalwater van sanitairinstallaties die onder het rioleringsniveau liggen of daarvan ver verwijderd zijn.

Eén oplossing is bijvoorbeeld de Sanipower, die probleemloos afvalwater uit bad, toilet, douche of wasmachine naar het hoofdriool transporteert.

dompelpomp versnijdt moeiteloos papier en hygiëneartikelen (textiel, vezelstoffen en plasticfolie). De Sanipower is voorzien van een geruis- en gasdicht kunststofreservoir met een directe toiletaansluiting (DN 100, 50 en 25 (ontluchtingsaansluiting) en is ook leverbaar met vrije doorlaat en een groter reservoir.

De Sanipower is voorzien van een speciale snijwerk- en waaierconstructie en is inzetbaar op zowel druk- als vrijvervalrioleringssystemen. De sterke afvalOOK water-

ALS ZELFBOUWSET VERKRIJGBAAR

Techniekweg 16 4207 HD Gorinchem Tel.: +31(0)183 62 22 12 Fax: +31(0)183 62 01 93 www.homapompen.nl info@homapompen.nl

Schade of lekkage aan uw woonark?

BUITENGEWOON

Wij adviseren, repareren en zorgen weer voor een optimale constructie en zorgeloos woonplezier.

• Betonreparatie • Injecteren • Inspectie • Vrijblijvende offerte

Kompaan Woonarkservice

Zorgeloos bouwen.

Comfortabel, hoogwaardig en energiezuinig waterwonen. www.arkenbouw.nl | tel. 0527 20 13 45 | info@arkenbouw.nl

Sonnegaweg 34 | 8478 HD Sonnega | T: 0561-613505 / 06-12944478 | E: info@kompaanvochtwering.nl

www.kompaanvochtwering.nl

Tijdens de baggeroperatie, waarvan je trouwens ook een video op vlotmagazine.nl kunt bekijken, moesten de woonboten verhuizen. En ook dat deden de bewoners weer met z’n allen. ‘We zijn waterkampers, echte Galliërs,’ zegt bewoner Petra Lettink. ‘Waterkamper’ is een nieuw woord voor me, maar ik voel meteen wat ze bedoelt.

HAVENKOOKCLUB Het eerste bootje dat ooit in de Haven van Coers lag, was de Josepine. Het ligt er nog steeds, en wordt nu bewoond door Richard en Kim Pouwels. ‘Als er in de ASM-haven een schip te water gelaten werd, werd deze woonboot gebruikt als ontvangst voor de bobo’s,’ vertelt Kim me terwijl ze me rondleidt op de boot. Het is qua interieur nog in vrijwel originele staat; Richard en Kim hebben het oude timmerwerk gelaten zoals het was. Het liefste zitten ze in de boeg, waar ze een fantastisch uitzicht over de haven hebben.

Na de koffie krijg ik een rondleiding door de Heerlijkheid van Coers. Deze biologische moes- en buurttuin is dé ontmoetingsplek voor de havenbewoners – ze zitten er regelmatig met een goed glas rondom het vuur. Bijzonder: ze hebben de tuin gezamenlijk in het bestemmingsplan gekregen. Over noaberschap gesproken. Al is de havenkookclub daar ook een mooi voorbeeld van: elke keer koken en eten ze op een andere boot, het liefst met groente uit eigen tuin.

De natuur is belangrijk voor deze waterbewoners. Reanda wijst koningspaarden en galloways aan in het naastgelegen weiland, en vertelt dat er ook bevers in de haven rondzwemmen.

‘Héél af en toe laat de vos zich zelfs zien.’

Ze wordt er blij van, van deze plek, en moet er niet aan denken om elders te wonen. •

VLOT | 11

08-09-11_terplekke.indd 11

09-12-19 10:19

DE ONRUST jacht- & scheepsbouw

NIEUWBOUW REFIT/RESTAURATIE VERKOOP Nieuwbouw Verbouw Renovatie Betonreparatie Afmering Leeuwarderstraatweg 121b | 8441 PK Heerenveen 06-22781260 | info@deonrust.nl

www.waterlandbouw.nl | Abbert 4 | 8321WN Urk 085-4866217 | info@waterlandbouw.nl

Beyerinckweg 5 4251 LP Werkendam The Netherlands Tel.: +31 (0)183 301940 www.maksor.nl

DE SPECIALIST VOOR HET UITTRIMMEN VAN UW WOONARK

Ark ligt scheef

Door middel van gepatenteerde drijflichamen weet Maksor uw woonark snel, eenvoudig en zonder onnodige kosten uit te trimmen (stabiliseren).

OVERIGE DIENSTEN VAN MAKSOR DIVING:

Aanbrengen GULMÀLFKDPHQ

- Onderhoud, inspectie en reparatie - Afdichten van sanitaire behuizingen (betonpoeren) - Afmeren - Op diepte brengen van de ark d.m.v. baggerwerkzaamheden met behulp van duikers

Degelijk vakmanschap en jarenlange ervaring in betonreparatie, afmeersystemen, terrassen en stabiliseren woonarken

$UN LV XLWJHWULPG

DE BESTE VERZEKERING VOOR UW WATERVILLA • DEKKING OP BASIS VAN UNIEKE HERBOUWWAARDE • Inboedel tot 1 juli 2020 gratis • Ook woonarken ouder

dan 25 jaar

Kooltuinen 39, Urk Mob. 0622 540 238 info@atb-urk.nl www.atb-urk.nl

• Premie vanaf €1,50 per

€1000,- verzekerd bedrag

DAT ENE STAPJE EXTRA. Kantoor Broek in Waterland:

Parallelweg 1, T 020 403 1829 info@woonark-verzekering.nl www.woonark-verzekering.nl

POLITIEK & RECHT

LANDJEPIK? In het derde deel van zijn minicursus woonbootrecht neemt Barry Meruma ons mee in een heel helder verjaringsvonnis.

Wat mijn werk zo leuk maakt, is dat ik de hele dag bezig ben met het echte leven. Met echte mensen die aanlopen tegen echte regels die we met elkaar hebben vastgesteld om dat echte leven te reguleren. Dat klinkt vanzelfsprekend, maar de praktijk is een stuk weerbarstiger. En dat is precies waarom ik mijn werk zo leuk vind.

Voor elk aspect van het echte leven gelden wetten, regels en beleid. Die regels zijn alleen niet altijd even duidelijk. In zo’n geval komt vaak de rechter in beeld, en komt er jurisprudentie. Vooral als die uitspraken en vonnissen goed gemotiveerd zijn, worden juristen daar heel blij van, want dat helpt ons allemaal verder.

Een heel ervaren kantonrechter, jonkheer mr.

Theo Roëll, heeft op 13 november zo’n geweldig helder vonnis geschreven, dat tegelijkertijd een mooie kennismaking vormt met het onderwerp verjaring.

Voor de minicursus woonbootrecht vat ik het vonnis daarom kort samen.

Barry Meruma is advocaat en eigenaar van advocatenkantoor HABITAT. Hij woont met zijn gezin in Amsterdam.

SLAPELOZE NACHTEN EN JARENLANG GEDOE Het gaat over een groep van dertien ligplaatsen die in de roaring seventies in gebruik werden genomen op een agrarisch schiereiland bij Spaarndam. Uiteraard mét oevergebruik en ontsluiting, en zonder toestemming van de toenmalige eigenaar in de vorm van een huurof gebruiksovereenkomst. Zoals vaker met situaties uit die tijd groeide het gebruik organisch door de aanleg van tuintjes, schuurtjes, parkeerplaatsen, huisnummertoewijzingen, nutsvoorzieningen, vervangingen door grotere woonarken, enzovoorts. De gemeente verleende op een gegeven moment zelfs ligplaatsvergunningen en de ligplaatsen werden in het bestemmingsplan opgenomen.

Toen klopten in 2013 de erven van de schiereilandeigenaar aan met de mededeling dat alle woon-

boten weg moesten. Zij wilden weer eigenaar worden van het schiereiland. Niet zo heel gek: over zo’n lange periode is er altijd sprake van een flinke waardevermeerdering, en als je dat als eigenaar ziet gebeuren zonder dat je de vruchten ervan kunt plukken… Het gevolg was – en is – een combinatie van advocaten, slapeloze nachten en jarenlang gedoe.

SCHOKKEND ANTWOORD De rechtsvraag in deze situatie was: kan een grondeigenaar woonboten weg krijgen na vijftig jaar? Het schokkende antwoord luidt: soms wel en soms niet.

Mr. Roëll bespreekt in zijn vonnis heel duidelijk hoe zulke situaties juridisch worden beoordeeld. Het voert te ver om dat hier allemaal te bespreken, maar als je interesse hebt: het vonnis is hartstikke goed leesbaar. Met de zoekterm ECLI:NL:RBNHO: 2019:8857 kun je het terugvinden op rechtspraak.nl.

Samengevat stelde de rechter in dit specifieke geval vast dat de eigenaar zijn schiereiland niet meer kan terugvorderen en dat de woonbootbewoners door verjaring eigenaar van hun ligplaats en de oever zijn geworden. Maar daarmee is de kous nog niet af, want andermans grond in bezit nemen is en blijft onrechtmatig. De oorspronkelijk eigenaar kan daarom nog steeds een schadevergoeding vorderen. In natura, door de grond en de ligplaats toch terug te eisen, of in geld, door een financiële vergoeding overeen te komen.

De partijen zijn nu door de rechter verwezen naar de schadestaatprocedure. Dat is een procedure voor de vaststelling van een financiële vergoeding aan de huidige eigenaar voor waterkavels en oevers die in de jaren zeventig onrechtmatig in bezit zijn genomen.

Hoe dat afloopt voor de woonbootbewoners, is dus afwachten. Ik hoop in elk geval op weer zo’n lekker leesbaar vonnis. •

VLOT | 13

13_politiekenrecht.indd 13

09-12-19 09:02

Foto: Arjan Muggen

DUBBELE PRECARIO IN AMSTERDAM

Amsterdamse waterbewoners gaan in twee jaar tijd bijna twee keer zoveel precariobelasting betalen. FinanciĂŤle problemen dreigen. Bootbewoners dragen voortaan jaarlijks een miljoen extra af aan de gemeente. We praten erover met Jochem Bakker van de Woonbootvereniging Amsterdam.

Tekst Michiel Satink

14 | VLOT

14-15_interviewjochem.indd 14

09-12-19 09:06

NIEUWS

‘Na 39 jaar kan ik mijn boot niet meer betalen,’ zegt een van de insprekers op het stadhuis van Amsterdam. Het is 31 oktober en op de agenda staat een vergadering over de precariobelasting. Net zoals een café-eigenaar de gemeente betaalt voor de stoelen en tafels die hij dagelijks op gemeentelijke grond uitstalt, betalen Amsterdamse waterbewoners al jaren voor het gebruik van de gemeentelijke wateren.

Aanleiding voor de vergadering is de plotselinge aankondiging van de gemeente om de precariobelasting aanzienlijk te verhogen. De vele aanwezig waterbewoners proberen dat te voorkomen. ‘Ik moet mijn boot verkopen aan iemand die beter bemiddeld is,’ gaat de inspreker verder, ‘en die wél die hoge precario kan betalen.’ Een volgende waterbewoner zegt voor een ark van 80 vierkante meter in plaats van 535 voortaan 1040 euro per jaar te moeten betalen.

TWEE KEER BETALEN Sinds 1995 zijn de liggeldtarieven amper gestegen in vergelijking met de waarde van gemeentegrond, schrijft de gemeente Amsterdam. Mede daarom noemt wethouder Rutger Groot Wassink de verhoging gerechtvaardigd. Maar dat het tarief al die jaren nagenoeg gelijk is gebleven, is helemaal niet waar, zegt Jochem Bakker, bestuurslid van de Woonbootvereniging Amsterdam. Hij heeft teruggerekend dat de precario tussen 1995 en nu al substantieel steeg. Bovendien betalen bootbewoners in Amsterdam naast precario- ook roerendezaakbelasting voor de ligplek. Jochem: ‘Je betaalt dus twee keer belasting voor hetzelfde.’

De verhoging is onredelijk, vindt Jochem. ‘In twee jaar tijd wordt het bedrag verdúbbeld. Mij kost dat jaarlijks ongeveer 900 euro extra.’ De gemeente baseert het bijgestelde bedrag op een onderzoek van de provincie Noord-Holland. Onafhankelijke taxateurs kwamen uit op 15 euro per vierkante meter, en het hoogste tarief van de gemeente wordt nu 13 euro. Klinkt redelijk, toch? Niet helemaal, stelt Jochem. ‘Dat onderzoek ging over huurovereenkomsten, en een verhuurder mag niet zomaar de huur verdubbelen. Bij de precario kan dat blijkbaar wel. De gemeente doet dus iets wat de verhuurder niet mag.’

IN DE PROBLEMEN Jochem kent veel waterbewoners die door de stijging in de problemen komen. ‘Een mevrouw die hier al 25 jaar woont gaat bijvoorbeeld 100 euro per maand meer betalen, maar ze heeft geen flauw idee waar ze dat vandaan moet halen.’ Minderbe-

deelden, zoals gepensioneerden of zzp’ers bij wie de markt tegenzit, kunnen weliswaar gebruikmaken van een gemeentelijke kwijtscheldingsregeling – maar die regeling is alleen voor huurders. Dat is vreemd, zegt Jochem, omdat de aanslag voor precario niet naar de huurder, maar naar de éígenaar van de boot gaat.

In de praktijk betekent het dat vooral gepensioneerden hard geraakt kunnen worden. ‘Die hebben een laag inkomen, maar omdat ze hun hypotheek vaak al hebben afbetaald, meent de gemeente dat ze toch een hoog vermogen hebben: de woonboot. Wat ze daarbij over het hoofd zien, is dat je dat vermogen alleen kunt aanboren door de boot te verkopen.’

SAMEN OPTREKKEN Wat kunnen waterbewoners leren van deze situatie in Amsterdam? Jochem: ‘Dat het belangrijk is om goed verenigd te zijn. De Woonbootvereniging Amsterdam heeft een juridisch fonds waarmee we de gang naar de rechter kunnen betalen.

Als je een paar duizend euro voor een rechtszaak of, zoals ik, 900 euro aan extra belasting moet betalen, kies je wellicht snel voor dat laatste, maar dankzij de vereniging hoeft dat niet.’

Het besluit van de gemeente zorgt voor veel extra aanmeldingen bij de Amsterdamse woonbootvereniging, waarbij al zo’n 400 bewoners waren aangesloten. De Amsterdammers gaan dus niet bij de pakken neer zitten en bereiden een bezwaarschrift voor, met daarna de stap naar de rechter. Het is van belang dat iedereen daaraan meedoet, zegt Jochem. ‘Als ik bezwaar maak en mijn buurman niet, en we winnen die zaak, dan ga ík minder betalen, maar mijn buurman niet. Verenig je dus, en laat je de kaas niet van het brood eten.’ • SPAARGELD Rod Gillies woont al 45 jaar op het water in Amsterdam.

Hij woont in het Amstelkanaal, binnen de ring waar het hoogste precariotarief geldt. Hij gaat volgend jaar met pensioen; zijn vrouw Rita is dat al. Ze staan niet volgend voorjaar bij de voedselbank, zegt hij, maar hij vreest de toekomst. Door het pensioen dalen de inkomsten, maar nu stijgen de lasten. ‘We kunnen die 500 tot 900 euro per jaar extra betalen, maar ons spaargeld gaat wel op zo.

En ik ben bang dat dit nog maar het begin is.’

VLOT | 15

14-15_interviewjochem.indd 15

09-12-19 09:06

160078

Hypotheek nodig?

Wij bieden u de mogelijkheden van meerdere banken.

Wij willen graag bewijzen dat wij beter zijn dan de bank! Test ons...

GA VOOR EEN VEILIG GEVOEL!

Mini-Compacta juist voor woonboten!

LBM kan uw woonark deugdelijk en zorgeloos afmeren met palen en beugels, afhouders en veren.

Ook voor het verfraaien van uw ark door loopranden en bruggen aan te brengen, bent u al jaren bij ons aan het juiste adres.

Neem voor een vrijblijvende offerte contact op met Marc: 06-29256879 info@lbm-almere.nl www.lbm-almere.nl

LBM Aanmeer Systemen (alles voor woonarken)

Ligt uw toilet onder het rioolniveau?

Iedere woonbooteigenaar is tegenwoordig aangewezen op een opvoerinstallatie. Onze mini-Compacta U1.60 zorgt ervoor dat uw boodschap netjes komt waar het hoort: vaak in het hoger gelegen riool.

Een pomp in m’n woonboot? Velen verwachten een technische ruimte nodig te hebben, maar het tegenovergestelde is waar. De mini-Compacta U1.60 van KSB doet wat haar naam belooft; de installatie past in een zeer beperkte ruimte.

Voor meer informatie bezoek onze website www.ksb.nl/mini-compacta of neem contact op met een van onze experts tel. 020-4079800.

KSB Nederland BV . infonl@ksb.com . www.ksb.nl

VOOR AL UW WATERBOUWKUNDIGE WERKZAAMHEDEN Gedempt Hamerkanaal 10 | 1021 KM Amsterdam M. 06-150 542 52 | E. info@pkwaterbouw.nl www.pkwaterbouw.nl

› Onze techniek. Uw succes.

Pompen Afsluiters Service ■

■

Marianne Zwagerman

COLUMN

Marianne Zwagerman is schrijver, columnist, spreker, dagvoorzitter én waterbewoner.

GEHEIM GENOOTSCHAP Toen ik begon met motorrijden (ergens laat in de jaren tachtig…), staken we nog een hand naar elkaar op. Dat was al wel in de nadagen van elkaar groetende motorrijders. De vrouw-op-chopper was aan een opmars bezig en die werd door de echte motormuizen niet serieus genomen. De hand bleef dus aan het stuur als de Ducati-coureur een blonde vlecht onder de helm ontwaarde op zo’n Honda met hoog stuur.

Toen ik mijn eerste Landrover kocht, staken we nog een hand naar elkaar op. Dat was toen ook al wel minder aan het worden.

Menig Defender-bestuurder keek toch een beetje neer op mijn Discovery. En toen ik overstapte naar de luxepaardjes van het hetzelfde merk, was het helemaal gedaan met de saamhorigheid. Zwaaien naar blonde vrouwen in Range Rovers in het Gooi, daar is ook geen beginnen aan.

Sinds ik een paar maanden geleden mijn liefhebberscabrio kocht, wissel ik blikken van verstandhouding met mensen die dezelfde beslissing namen. Het is niet zozeer een groet, maar een teken van herkenning. Alsof we leden zijn van een Geheim Genootschap, die iets weten waarvan normale mensen in het ongewisse zijn. Ik ben geneigd waterwoners ook zo te zien. Wij zijn een slag apart: wij begrijpen dat de spinnen, bevroren riolering en losbreken bij een storm allemaal ruimschoots opwegen tegen het niet te beschrijven gevoel van vrijheid dat hoort bij wonen op het water.

Maar is dat wel zo? Zijn wij wel van hetzelfde soort? Als ik na een weekend over de plas staren, de mooiste zonsop- en ondergangen kijken en zó vanaf mijn terras in mijn kajak stappen weer terugrijd naar Den Haag, kom ik altijd langs een lange rij woonarken.

Ze liggen in een lint op een kanaaltje langs het Zuiderpark. Aan twee kanten loopt een drukke autoweg naast het water. Ik heb nooit onderzocht of het kanaal ergens naartoe gaat.

Kun je er kajakken naar een mooi meer? Of door de stad over de grachten naar een park?

Misschien wel, maar dat zal dan toch anders zijn dan vanaf mijn bootje, dat in the middle of nowhere drijft. Waar alleen een opgewonden eend soms de rust verstoort. En waar je nooit een auto of een vliegtuig hoort.

Is de charme van op het water wonen hetzelfde in de stad? Waarom kiezen mensen daar voor een drijvend huisje? Toen ik laatst voor mijn werk een nachtje in Kortijk bleef slapen, besloot ik de proef op de som te nemen: ik boekte een kamer op een botel. Geen ark, maar een schip. Niet midden in de natuur, maar op een druk kanaal waar op flinke snelheid binnenvaartschepen langs razen. Boenk, kloenk, klabam – de botelkapitein verontschuldigde zich voor de oorverdovende herrie die volgde op de hekgolf van elke passerende boot. ‘Sommige mensen worden ’s nachts zeeziek,’ waarschuwde hij. Ik zei maar niks. Want ik ben lid van het Geheime Genootschap. Wij begrijpen die dingen. Saai is het nooit op een boot, waar hij ook drijft. • VLOT | 17

17_column.indd 17

06-12-19 11:38

AAN BOORD BIJ DE NEES Hoofdredacteur Renate stapt aan boord van de woonark van oud-voetballer Johan Neeskens en zijn vrouw Marlis. Een gesprek over verbinding, vrijheid en zelfredzaamheid.

Tekst & foto’s Renate Meijer

Met nul komma nul voetbalkennis stap ik aan boord van de pas gerenoveerde woonark van Johan Neeskens en zijn vrouw Marlis. Johan Neeskens is een van de twee Nederlanders die ooit scoorden tijdens een WK-finale. Inmiddels wordt hij zelfs een van de beste Nederlandse voetballers aller tijden genoemd, maar eerlijk is eerlijk: ik ken hem alleen van de foto’s. Als die Ajaxvoetballer met wapperende haren en geweldige bakkebaarden.

Ik las ergens dat hij bij de eerste strafschop tijdens de WKfinale in 1974 de bal kneiterhard in het midden van de goal schopte en scoorde. Johan vertelt dat dat de enige keer in z’n hele carrière is geweest dat hij een strafschop recht in het midden van het doel schopte, en niet in een hoek. ‘In mijn aanloop ging ik nadenken, terwijl je juist vooráf moet bepalen wat je gaat doen.

Gelukkig pakte het goed uit. Met tachtigduizend Duitsers op de tribune zorgde dat voor behoorlijk veel adrenaline.’

Toch is zijn mooiste doelpunt wat hém betreft een goal in zijn Barcelona-tijd. ‘In de derby tegen Espanyol in 1976 kreeg ik de bal op mijn linkervoet en schoot ik ’m keihard in de rechterbovenhoek.’ De echte voetballiefhebbers weten vast over welk doelpunt het gaat.

VOETBAL VERBINDT ‘Ik ben trots op alles wat ik heb bereikt,’ zegt Johan als ik hem naar zijn voetbalcarrière vraag. ‘Maar dat is allemaal geweest.

Nu ik met pensioen ben en geen contractuele verplichtingen meer heb, draait ons leven om andere dingen.’ Al hebben een paar van die dingen nog wel met voetbal te maken: Johan reist al een paar jaar de wereld rond als ambassadeur en instructeur voor het wereldwijde WorldCoaches-programma. Met dat maatschappelijke project leidt de KNVB voetbalcoaches in ontwikkelingslanden op in hun eigen buurt of dorp, zodat ze kinderen kunnen inspireren en begeleiden op sportief én sociaal vlak.

Wereldwijd.

Het beeld van de kunstenaar Ottmar Horl dat in de woonkamer van Johan en Marlis staat, aanschouwt de wereld door een verrekijker, maar kijkt ook terug naar varende en roeiende voorbijgangers.

18 | VLOT

18-19_johanneeskens.indd 18

09-12-19 09:07

O P D E KO F F I E

‘Elk kind heeft recht op een goeie coach,’ zegt Johan. ‘Alleen met een goeie coach kun je immers goed trainen. En tegenwoordig coacht zo iemand veel meer dan alleen het spelletje.

Neem het Midden-Oosten, waar veel kinderen vluchteling zijn – met alle problemen van dien. Het ontwikkelen van life skills is daar een belangrijk onderdeel van het programma. En wat dacht je van kinderen in ontwikkelingslanden, kinderen met een misbruikverleden of kinderen in hiv-gebieden? Net als water werkt voetbal verbindend, overal ter wereld. Dat ik dat nu mag doorgeven is schitterend, en ik kijk er iedere keer naar uit.’

ONTDEKKEN WAT BIJ JE PAST Johan en Marlis zijn al 37 jaar levenspartners. Hun thuisbasis is Zwitserland, waar Marlis, Zwitser in hart en nieren, is opgegroeid. ‘Mijn ouders zeiden altijd: ga ontdekken wat bij je past.

Daarom vertrok ik op mijn zestiende naar Italië om de taal te leren. Als nieuwsgierige tiener maakte me dat eigenstandig en onafhankelijk – eigenschappen waar ik ook later veel aan heb gehad.’

Toen de kinderen wat ouder waren, zette Marlis stappen in de maatschappij. ‘In 2001 hebben we naar aanleiding van Johans vijftigste verjaardag onze eigen stichting opgericht: de Nees, later de Johan Neeskens Foundation. Daarmee gebruikten we Johans bekendheid om kinderen met een beperking te laten sporten. Inmiddels is de stichting opgeheven, maar we hopen dat de volgende generatie het van ons overneemt. Dat jonge mensen die een kans zien om iets goeds te doen, dat ook echt doen.’

VOLOP GENIETEN Inmiddels genieten de twee al heel wat jaren samen van hun vrijheid. ‘Johan reisde natuurlijk al veel voor zijn werk,’ zegt Marlis, ‘maar dat was meestal beperkt, van het vliegveld naar het stadion en weer terug. Nu kunnen we tijdens het reizen

echt het land en de mensen leren kennen. Dat is mooi – dat we na zoveel jaren samen hard werken nu ook samen kunnen genieten.’

Hun Zwitserse huis heeft een ansichtkaartachtig uitzicht en een echt zwitserlevengevoel. Des te leuker vinden ze het om in Nederland op een kleine ark op het water te leven. Omdat het veel gedoe zou worden met vergunningen, lieten ze geen nieuwe ark bouwen, maar renoveerden ze een bestaand exemplaar. ‘Al kun je het achteraf ook gerust nieuwbouw noemen,’ zegt Johan. ‘Het was echt Marlis’ project – zij weet precies hoe ze zulke dingen moet aanpakken. Samen met een aannemer heeft ze de ark in vier maanden omgebouwd tot een heerlijk lichte en moderne boot. Daardoor voelt Nederland nu echt als ons tweede thuis.’ •

Johan Neeskens won met Ajax drie keer de Europacup I, twee keer de Nederlandse beker en werd twee keer landskampioen.

Met het Nederlands elftal behaalde hij twee keer zilver op het WK, in 1974 en 1978, en in 1976 werd hij verkozen tot beste speler van het jaar in Spanje. In totaal speelde hij 49 interlands, waarin hij 17 keer scoorde. In dit boek van 264 pagina’s vind je de rest van zijn carrièreverhaal en heel veel prachtige foto’s.

Kick Uitgevers, € 29,95

VLOT | 19

18-19_johanneeskens.indd 19

09-12-19 09:07

VLOT-verzekerd

EEN WATERDICHTE VERZEKERING VOOR JE WOONBOOT

Met een kapotte fiets zou je nooit naar een autogarage gaan. Waarom zou je je woonboot dan wel bij een reguliere verzekeraar onderbrengen? Om die reden hebben VLOThoofdredacteur Renate Meijer en Hendrik de Wit van de Arkotheker de afgelopen jaren hard gewerkt aan een verzekeringsagentschap voor waterwoningen: VLOT-verzekerd.

Een hoofdredacteur die een verzekeringsagentschap opzet. Niet de meest voor de hand liggende stap.

Renate: (lacht) ‘Als je het zo zegt, klinkt het inderdaad wat vreemd. Maar omdat Hendrik en ik allebei al meer dan twintig jaar in de waterwoonwereld werken en elke dag op het water zijn, weten we precies welke risico’s waterbewoners lopen. Dat is iets wat je van de meeste reguliere verzekeraars niet kunt zeggen. Zij hebben die expertise niet.’

Wat was voor jullie de aanleiding om VLOTverzekerd te starten?

Hendrik: ‘Toen de ING drie jaar geleden stopte met de financiering van woonboothypotheken, kregen heel veel waterbewo-

ners plotseling te maken met een waardedaling van hun ark of schip. Renate en ik vroegen ons allebei af: wat nou als dat weer gebeurt? Maar dan op de verzekeringsmarkt?’

Renate: ‘Zodra we ontdekten dat we hetzelfde probleem probeerden op te lossen, besloten we samen op te trekken.

Want als je dezelfde intenties hebt, kun je net zo goed samenwerken. Kijk maar naar VLOT: ik word nog elke dag blij van de community die we de afgelopen jaren met z’n allen hebben opgebouwd. We zijn weliswaar niet met veel, op het water, maar we doen het wel mooi sámen.’

Waarom vinden jullie een speciale waterwoonverzekering zo belangrijk?

Renate: ‘Met een kapotte fiets zou je nooit naar een autogarage

20 | VLOT

20-21_vlot-verzekerd.indd 20

09-12-19 09:12

V L O T- V E R Z E K E R D gaan. Waarom zou je je woonboot dan wel bij een reguliere verzekeraar onderbrengen? Je loopt gewoon onnodig risico als je niet bij een specialist verzekerd bent. En toch is zo’n 70 procent van alle waterbewoners in Nederland verzekerd bij een verzekeraar die niet gespecialiseerd is in woonboten. Met alle risico’s van dien.’

Hendrik: ‘Sommige mensen weten niet eens bij wie ze verzekerd zijn. En er is veel onduidelijk als het gaat om waterwoonverzekeringen. Pak je eigen polis er maar eens bij. Daar staat waarschijnlijk een verzekerd bedrag in, maar zie je ook een getaxeerd bedrag? Zo ja, dan zit je goed, want dat getaxeerde bedrag is wat je uitgekeerd krijgt in het geval van een totaalschade.

Mits er verderop tenminste geen uitsluitingsclausules staan vermeld, want ook die zien we veel voorbij komen. Als de waarde van je boot níét is vastgesteld door een taxateur die bij je aan boord is geweest, is het verzekerde bedrag in je polis níét het bedrag dat je krijgt uitgekeerd. Dan heb je maar één garantie: een garantie op discussie. En die getaxeerde waarde is nog maar het topje van de ijsberg van onduidelijkheden.’

Het verzekerd bedrag is het bedrag dat ten grondslag ligt aan de jaarlijkse premieberekening. Dat bedrag heeft geen relatie tot de waarde van je woonboot. Let op: elke verzekeraar geeft zijn eigen uitleg aan de polisbegrippen.

Hendrik: ‘In verschillende polissen hebben we gezien dat woonboten van 25 jaar en ouder niet gedekt zijn voor schade als gevolg van eigen gebrek. Dus als er vanaf het 26e jaar een leiding bevriest omdat je warmtelint het niet doet, is de schade die daaruit voortkomt voor eigen rekening – en dat kan in de tienduizenden euro’s lopen. Ik hou m’n hart weer vast met de komende vorst…’

Eigen gebrek is schade die is veroorzaakt door het product zelf. Een waterkoker met kortsluiting, waardoor een gedeelte van de keuken in brand komt te staan – om maar iets te noemen. Omdat de schade aan de waterkoker een eigen gebrek is, wordt die niet vergoed. De schade aan de keuken wordt gezien als gevolgschade en wordt vaak wel vergoed.

Veilig waterwonen, daar draait het dus om.

Renate: ‘Ja, precies. Het klinkt misschien idealistisch, maar we willen heel graag dat heel Nederland veilig drijft. Dat we daar nu met VLOT-verzekerd een steentje aan kunnen bijdragen, is voor ons allebei een droom die uitkomt.’ •

GRATIS POLISCHECK Jullie werken samen met onderlinge verzekeraars OBM en EOC. Waarom hebben jullie voor hen gekozen?

Renate: ‘We hebben avondenlang alle woonbootpolissen vergeleken die je in Nederland kunt krijgen. Op basis daarvan kwamen we tot de conclusie dat OBM en EOC de beste partners zijn die de waterwoonwereld zich kan wensen. Zij zijn elke dag op het water en werken zonder winstoogmerk, net als VLOT. En ook bij hen staat veiligheid op één. Het gaat er bij VLOTverzekerd dus niet om dat we zo min mogelijk schade uitkeren, maar dat er zo min mogelijk schade ontstáát.’

Op vlot-verzekerd.nl kun je een gratis en vrijblijvende polischeck aanvragen. Als daaruit blijkt dat je risico loopt, biedt VLOT-verzekerd je een betere polis aan (plus overstap!) waarvoor je precies hetzelfde betaalt als wanneer je direct bij EOC of OBM zou aankloppen. Is je polis al dekkend? Dan hoor je dat ook – en hoef je niets te betalen.

Renate: ‘Ik snap dat je verzekering geen prioriteit heeft, en dat je de map met polissen niet standaard op tafel hebt liggen, maar als ik je één tip mag geven: doe het toch even. Ik denk echt dat het je iets op kan leveren.’ vlot-verzekerd.nl

VLOT | 21

20-21_vlot-verzekerd.indd 21

09-12-19 09:12

WONEN EN WERKEN IN DE NEGENTIENDE EEUW Arno Koningstein en Boen Tan zijn de trotse eigenaren van salonboot Prins van Oranje, waarop ze niet alleen werken, maar ook wonen.

Tekst Leonie Hardeman

Toen Boen en Arno elkaar in 1996 ontmoeten, hadden ze het binnen no time over varen en klassieke boten. Al gauw zwichtten ze voor de Kornuit, een bakdeksalonkruiser met koffer die ze overnamen van de Amsterdamse vaarschool Magister Maritiem. Bij scheepswerf Bierenbroodspot knapten ze de kruiser op, en als Arno voor zijn werk met klanten uit eten ging, organiseerde hij dat steeds vaker op de Kornuit. De culinaire invulling verzorgde Boen, en na een aantal vaarten begon het tot de twee door te dringen: ze wilden van hun hobby werk maken. Arno als schipper, en Boen als chef-kok.

In 2003 schaften Boen en Arno hun eerste salonboot aan, en inmiddels zijn hun namen bijna synoniem voor deze bijzondere schepen. Ze zijn bovendien de enige salonbootreders die ook op een salonboot wรณnen: de Prins van Oranje. In 2010 kwam Arno het bijzondere schip bij toeval te koop tegen op internet, maar de vraagprijs lag boven budget. Gelukkig stond de boot twee

jaar later door de crisis nog steeds te koop, en belde de eigenaresse de heren met de vraag of ze nog steeds interesse hadden.

De rest is geschiedenis.

EEN DROOM DIE UITKWAM De Prins van Oranje werd in 1908 gebouwd in opdracht van beurtvaartrederij Alkmaar Packet, met een capaciteit van maar liefst 1400 passagiers. Het schip, dat werd aangedreven door een stoommachine van 400 pk, is 52 meter lang en telt dekken voor de eerste, de tweede en derde klasse. Vanaf 1908 voer het lijndiensten tussen Amsterdam Centraal en Alkmaar, via de Zaan en het Noordhollandsch Kanaal. Treinen naar Alkmaar waren er nog niet, dus de reders werkten nauw samen met de NS. In 1950 stopte Alkmaar Packet en werd de Prins van Oranje omgebouwd voor riviercruises naar Duitsland. In 1995 be>>>

22 | VLOT

22-23-25_vlotwonen_prinsvanoranje.indd 22

09-12-19 09:15

VLOT WONEN

VLOT | 23

22-23-25_vlotwonen_prinsvanoranje.indd 23

09-12-19 09:15

HET FUNDAMENT VAN UW WATERWONING Het begint met een Hercules betoncasco Hercules Floating Concrete produceert betoncasco’s voor waterwoningen en betonelementen voor drijvende steigers.

BETONCASCO’S

Iedere nieuwe woning, ark of kantoor op het water begint met een betonnen casco. Een betoncasco is het fundament en bepalend voor de levensduur van uw woning op het water.

DRIJVENDE STEIGERS

Hercules Floating Concrete produceert betonelementen, voor drijvende steigers. Wij produceren op maat en in één arbeidsgang tot een lengte van wel 40 meter.

info@herculesfc.nl +31 (0)527 252278

Betonweg 13 8305 AG Emmeloord

w w w. h e r c u l e s f c . n l

Zorgeloos wonen op het water.

- AFMEERSYSTEMEN - BAGGEREN - BESCHOEIING - DRIJVENDE STEIGERS - LOOPBRUGGEN - STEIGERS - TRANSPORT WOONARKEN - WATERPASSING WOONARKEN

Noorder IJ- en Zeedijk 102, 1505 HT Zaandam Tel: 075 6122 467 Email: info@wabenecke.nl www.beneckewoonbotenservice.nl

Op, langs en in het water

VLOT WONEN

landde het weer in Amsterdam, waar het werd omgebouwd tot een luxe partyschip, en zeventien jaar later kwam het in handen van Arno en Boen. Wat voor hen de doorslag gaf bij de koop, was dat er een woonontheffing op het schip zat. Dat was voor de mannen een droom die uitkwam: niet meer in de file staan naar je werk, maar op je werk wónen, tussen water en wolkenpartijen.

With Us, waarmee ze op maat gemaakte privécruises aanbieden.

Waar de meeste mensen hun woning en werk graag gescheiden houden, zien Arno en Boen door hun passie voor het water juist alleen maar voordelen aan deze combinatie. Omdat ze dagelijks op het schip aanwezig zijn, weten ze bijvoorbeeld heel zeker dat het veilig is, en omdat ze er zelf makkelijk op en af moeten kunnen, is het ook goed bereikbaar voor klanten en leveranciers.

IN ERE HERSTELD Toen Boen en Arno de Prins van Oranje kochten, was het interieur flink verouderd en moest er ingrijpend verbouwd worden.

Maar al vanaf dag één wisten ze dat ze de stijl uit de bouwperiode van het schip in ere wilden herstellen – dus dat is precies wat ze deden. Ze namen het van kop tot kont onder handen en decoreerden de salons met kroonluchters, gordijnen, deuren met geslepen glas, chesterfields, fauteuils, een vleugel en een piano.

Het resultaat liegt er niet om: zet een voet aan boord van het schip en je waant je direct aan het begin van de vorige eeuw.

In 2012 hebben de mannen hun grachtenpand verruild voor de Prins van Oranje en trokken ze het schip bij hun rederij Cruise

CULINAIR TINTJE Dankzij het flexibele interieur is het schip multi-inzetbaar, van vergaderingen en trainingen tot jubilea, prijsuitreikingen, modeshows en productpresentaties die al varend door het hele land kunnen plaatsvinden. Het bovendek is zelfs een keer gebruikt als autoshowroom, waarbij de wagens door het schuifdak naar binnen kwamen. Daarnaast is de Prins van Oranje een officiële trouwlocatie, en kun je er ook qua catering alle kanten op: een ontbijt, brunch, lunch, high tea, borrelhap, buffet, diner – Boen en Arno zijn overal voor in. Dankzij hen is de Prins van Oranje eindelijk weer een begrip op het Amsterdamse water geworden.

Maar dan nu met een culinair tintje. cruisewithus.nl •

Arno en Boen hebben de stijl van de boot ook doorgetrokken in hun privévertrekken.

VLOT | 25

22-23-25_vlotwonen_prinsvanoranje.indd 25

09-12-19 09:15

VAN ZEEWAARDIG VRACHTSCHIP NAAR DUURZAME WATERWONING De Mado (1932) was nog niet zo lang geleden een zeewaardig vrachtschip. Nu is het het sfeervolle en toekomstbestendige huis van Marieke van Noord, Sander Rutten en hun kinderen.

‘Het idee om op een schip te gaan wonen kwam van mij,’ zegt Marieke van Noord. ‘Leven op het water heeft me altijd aangetrokken. Toen we op zoek waren naar een andere woning en deze kans zich voordeed, hoefde ik er niet lang over na te denken.’

Die kans was een plek aan de Amsterdamse Levantkade, op fietsafstand van het oude centrum. En de Mado, een voormalig zeegaand vrachtschip. Daar moest alleen nog wel het een en ander aan vertimmerd worden, om het maar voorzichtig te zeggen. ‘Het was nog een echt schip,’ vertelt Sander Rutten, Mariekes wederhelft. ‘Een bedompt ruim waarin geslapen werd en een bruggedeelte met kleine hokjes. Alles om de machinekamer heen gebouwd.’ De grote dieselmotor moest dus sowieso vertrekken, maar hoe maak je er daarna een behaaglijk leefhuis van?

DAT VOELT GEWOON GOED ‘Van het begin af aan stond vast dat we zo duurzaam mogelijk wilden leven,’ zegt Marieke. ‘We wilden dus een warmtepomp voor de verwarming en het badwater, aangevuld met zonnecollectoren op het dak.’ Sander: ‘Dat betekende natuur-

lijk dat we het schip goed moesten isoleren – meer dan bij een gasketel. En dat we overal voor vloerverwarming zouden kiezen, ook omdat dat het comfort verhoogt. De romp is dus overal bekleed met een minstens 10 centimeter dikke laag pur-isolatie.’

Marieke en Sander vertrouwden op de expertise van Vaillant, fabrikant van verwarmingstechnologieën, om vorm te geven aan de verwarmingsinstallatie. Ze kozen uiteindelijk als warmte-opwekker voor 6 auroTHERM zonnecollectoren op het dak van het stuurhuis. Schijnt de zon niet (voldoende)? Dan springt de aroTHERM luchtwater-warmtepomp bij, die achter de stuurhut staat. Die warmte wordt verzameld in een allSTOR buffervat van 800 liter.

COMPLEET INSTALLATIESCHEMA De technische afdeling van Vaillant maakte vooraf een compleet installatieschema waar ook de producten van andere leveranciers in waren ingetekend, zoals de pompen, de verschillende expansievaten, de vuilfilters en automatische ontluchters.

‘De installateur hoefde daardoor alleen maar de installatietekening van Vaillant te volgen,’ legt Sander uit. ‘Ideaal.’

26 | VLOT

26-27_advertorialvaillant.indd 26

06-12-19 11:43

A DV E R T O R I A L

In de punt van het schip bleek nog ruimte over voor een compleet gastenverblijf (zie coastermado.nl). Sander: ‘Maar die ruimte is zeker een meter of 15 van het buffervat vandaan, dus als iemand daar de warmwaterkraan open zou draaien, zou het warme water daar niet direct zijn. Gelukkig vonden we ook daar een oplossing voor: een ringleiding met circulatiepomp. Die wordt geactiveerd zodra het licht in het gastenverblijf aangaat, en dan wordt er alvast warm water naartoe gepompt.’

KLEIN GASKETELTJE Toen ze op hun schip gingen wonen, hingen Sander en Marieke voor de zekerheid nog een klein gasketeltje op. Sander: ‘We gingen onze eerste winter in, en hoewel alle berekeningen erop wezen dat we het met de warmtepomp en de zonneboiler af konden, speelden we toch liever op safe.’ Marieke vult aan: ‘We kookten ook nog op gas, dus de aansluiting vanaf de wal hadden we echt nog nodig. Maar nu het allemaal goed blijkt te werken en we de winter prima hebben doorstaan, is koken op elektriciteit, liefst van onze eigen zonnepanelen, de volgende stap.’ •

Er is geen standaardoplossing voor het juiste verwarmingssysteem. Maar een systeem vinden dat bij je past, is gelukkig niet zo moeilijk. Vaillant, fabrikant van verwarmingstechnologieën, ondersteunt je graag bij het kiezen van de meest efficiënte oplossing. Kijk voor meer informatie op vaillant.nl.

VLOT | 27

26-27_advertorialvaillant.indd 27

06-12-19 11:43

Leef je droom!

Toen ik in de droge en warme zomer van 2016 terug kwam fietsen uit Bretagne en mijn tuin verdroogd, mijn grondpomp kapot, de vijver lek en een prachtige grote boom spontaan gespleten aantrof, had ik het helemaal gehad met die prachtige tuin. Ik besloot uit te gaan kijken naar een nieuwe stek met vooral iets minder tuin – liefst een oud huisje in de binnenstad van Doesburg.

In diezelfde week mailde mijn schoondochter me met de vraag of ik nog belangstelling had voor een woonboot. Ik had namelijk weleens gezegd dat als ik ooit weg zou gaan uit mijn boerderijtje, ik wel naar een woonboot zou willen verhuizen – en zij wist er een die te koop was. Toeval bestaat niet, toch? De ark zelf was oud, maar de ligplaats was geweldig, aan een dijkje dat ik altijd al zag als ik aan de overkant van de Oude IJssel bij Angerlo liep, waar ik toen woonde. Altijd als ik erlangs wandelde, dacht ik: je zult er maar wonen.

Rondom in de natuur, en toch dicht bij de stad.

Ik besloot impulsief mijn huis te koop te zetten, zodat ik die oude boot met ligplaats kon kopen. De ark was te oud om op te knappen, dus toen mijn huis verkocht was, ging ik ook op jacht naar een woonboot. Die vond ik in Amsterdam: de Hiske, waar ik al bij de eerste foto verliefd op werd. Wat een licht! En tegelijkertijd een enorme sprong in het diepe, want van wat zou volgen had ik geen idee. Ik had gelukkig wel wat mensen leren kennen die me konden helpen, maar alsnog ging lang niet alles van een leien dakje. Ik was bovendien al 72 – en alleen. Over alle tegenslagen zou ik achteraf bijna een boek kunnen schrijven.

BED, BAD EN BROOD In korte tijd moest ik zorgen voor een taxatierapport, vervangingsvergunning, hypotheek, keuring van de betonnen bak, overdrachtsoverleg, enzovoorts. Uiteindelijk besloten we de overdracht in februari 2018 plaats te laten vinden. Dat gaf me nog net wat tijd om al mijn spullen uit te zoeken. Wat gaat er in de opslag? Wat neem ik mee om een paar maanden te overleven op de oude ark? En wat kan er allemaal weg? Want van een huis met een verdieping naar een woonoppervlakte van 52 vierkante meter, dat is niet niks.

In november 2017 ben ik met wat kleding, mijn tuinmeubels, een bed en wat keuken- en toiletspullen op de oude ark gaan wonen – een soort bed, bad en brood.

Ik stond in de overleefstand en vond het best spannend, maar het fijne aan de situatie was dat ik me alvast thuis kon gaan voelen op mijn nieuwe plek.

TEGENSLAGEN In januari hoorde ik dat het waterschap in het sluisje van Doesburg zou gaan werken, precies op de plek waar ik de maand erna met mijn nieuwe ark langs moest. We stelden de overdracht daarom uit naar maart, en daardoor moest ik ook allerlei andere afspraken verzetten.

De notaris, de sleepdienst, degene die de aansluitingen zou verzorgen, degene die de oude ark op zou halen, de aannemer, de ingangsdatum van de hypotheek, de einddatum van mijn opslagruimte… Wat denk je? Toen ik alles geregeld had, gingen de werkzaamheden aan de sluis niet door vanwege het hoge water.

28 | VLOT

28-29_lezersverhaal.indd 28

06-12-19 11:44

Nog zoiets: de enorme storm in die winter van 2017 op 2018. Mijn oude ark was als een veertje in de wind en bewoog zo erg dat de buren kwamen vragen of ik het wel overleefde. Tijdens een bui sloeg de bliksem met een enorme onweersklap in mijn meterkast in. Dat bedenk je toch niet? Ik kende mijn boot natuurlijk nog amper, dus dat maakte het extra spannend: ik kon er nog niet echt op vertrouwen.

Als klap op de vuurpijl begon het in februari te vriezen. Daardoor was er geen vervoer mogelijk met het ponton en moest ik alle afspraken opnieuw verzetten.

Maar op zondag 11 maart 2018 was het eindelijk zover: het ponton met de Hiske lag keurig te wachten in de sluis bij Doesburg – om op maandag 12 maart de Oude IJssel op te varen. Wat een feest! Alle dijkbewoners leefden mee en maakten er een geweldige happening van, met vlaggen, ballonnen, koffie, koek en champagne. Ik voelde me ontzettend welkom, en toen alles achter de rug was, viel er enorm veel spanning weg. Het was gelukt! De oude ark was weg, de andere lag op zijn plek en verder zou ik het wel zien.

LEVEN VAN DAG TOT DAG Om het afmeersysteem nog diezelfde dag in orde te kunnen maken, stond de kraan al klaar. En wat ook fijn was: met die kraan legden de mannen gelijk de loopbrug van de oude ark op de nieuwe plaats van de voordeur. We konden dus gewoon over de loopbrug door de voordeur naar binnen. Als nieuwe waterbewoner denk je daar helemaal niet aan – je hebt geen idee van wat er allemaal moet gebeuren bij het aanmeren van een andere ark.

Gelukkig had ik op dat moment ook geen idee van wat er daarna nog allemaal op het programma stond. Ik leefde van dag tot dag, en daar had ik meer dan genoeg aan. Ik regelde ondanks een gecrashte computer een omgevingsvergunning voor de gemeente (nog nooit van gehoord!) en overleefde zelfs de dag waarop al mijn spullen vanuit de opslag naar de ark kwamen. Hoewel ik op een gegeven moment wel wanhopig aan mijn zoons vroeg of er nog meer zou komen. Waar moest ik het allemaal laten?

HET WOONGENOT WINT De eerste maanden op mijn nieuwe ark was ik voor mijn gevoel alleen maar koffie aan het schenken voor de werkmensen. Ze kwamen voor het terras (met zwembadtrap!), de omloop, de nieuwe brug, de trap vanaf de dijk naar de brug, de screens, de hordeuren, het schilderwerk, de riolering, de gasaansluiting, de constructie voor de lichtstraat omdat die overal lekte… Maar het woongenot won – en wint! – ruimschoots. Zelfs als ik alles van tevoren had geweten, zou ik het zonder twijfel weer overdoen. Mede door de andere dijkbewoners is het een feest om hier te wonen. En als het weer het toelaat heb ik een enorm zwembad voor de deur. Wat wil je nog meer?

Ja, gezond blijven en hier nog jaren van kunnen genieten. • Margreet Karreman, Doesburg

VLOT | 29

28-29_lezersverhaal.indd 29

06-12-19 11:44

VERKIEZING Is jouw woonboot in 2019 opgeleverd of gerenoveerd? Doe dan mee met de verkiezing voor de Woonboot van het Jaar 2019 en meld je voor 31 december aan via woonbootvanhetjaar.nl. Wie weet staat jouw boot dan straks op de shortlist!

WOONBOOT VAN HET JAAR

VERHUISVERRASSING

EINDELIJK THUIS

Van: J. Kooijman Onderwerp: Naamwijziging Datum: 28 september 2019 om 14:07:32 CEST Aan: redactie@vlotmagazine.nl

Het begon allemaal met een tuindersvlet, in 1990. Niet veel later kwam daar een sleepboot bij voor tochten door Frankrijk, België en Duitsland, en uiteindelijk kochten we zelfs een motorjacht waarmee we naar Turkije, Griekenland en Italië voeren.

Dat zwerven door Europa werkte verslavend, en het water werd een levensstijl. Een verhuizing van de wal naar het water kon dus niet uitblijven. Totaal onverwacht lukte het ons om een ligplaats te vinden in Amsterdam, op onze favoriete locatie.

Naar eigen inzicht en smaak een schip bouwen was de volgende stap, en in 2013 was het zover: onze Soeske werd in een glasheldere nacht onder de sterrenhemel op zijn plaats gesleept. Daar lag ons nieuwe huis.

Eenmaal op het water was een abonnement op het leukste waterwoonmagazine van Nederland de volgende logische stap – en dan word je uiteraard ook meteen Vriend van VLOT. Dat we nu ook via VLOT een verzekering hebben kunnen afsluiten, maakt het cirkeltje helemaal rond. Eindelijk zijn we thuis.

Suus en Wally Soesman, Amsterdam

Geachte redactie, Na 29 jaar op het water gaan wij binnenkort verhuizen naar de wal. Onze ark is verkocht, maar het lijkt ons leuk om de nieuwe eigenaar te verassen met een blad voor en door waterbewoners.

Wilt u VLOT daarom gewoon blijven zenden naar dit adres?

Bedankt voor het leesplezier en de nuttige artikelen en tips!

Met vriendelijke groet, J.P. Kooijman, Nieuwegein

GELD ALS WATER We krijgen vaker financiële bijdragen (waarvoor zóveel dank!) van mensen die Vriend van VLOT willen worden, maar van die van Wiepke Poldervaart werden we wel héél vrolijk.

30 | VLOT

30-31_vlotkort.indd 30

06-12-19 11:45

KO R T & V L O T

BUBBELS ERBIJ Bij VLOT juichen we waterinnovatie héél erg toe. Je kunt je dus wel voorstellen hoe hard we zaten te joelen toen we de Bubble Barrier ontdekten, een uitvinding van eigen bodem die plastic in rivieren en kanalen met luchtbelletjes onderschept. Bij het Westerdok in Amsterdam is de eerste Barrier al geïmplementeerd, in samenwerking met het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht.

Reden genoeg voor een toost, vinden wij. Mét bubbels, natuurlijk! greatbubblebarrier.com

WINACTIE Kinderboekenschrijver Barbara Scholten schreef vorig jaar een heerlijk verhaal over Roef, die met zijn familie op een woonboot in de stad woont. Nu is er een opvolger: De woonbootbende. Verboden aan te leggen – en dat leek ons een mooi cadeautje voor onder de boom. Met een schuin oog op de cover van dit nummer verloten we daarom één boek onder lezers die ons voor 31 december een foto sturen van hun waterwoning in kerstsferen. Of die van je buren…

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl. Merry Christmas!

PLAATJE Trudie de Waart uit Emmeloord heeft een nieuwe ark laten bouwen nadat ze veertig jaar op een steilsteven woonde. De details van haar oude schip liet ze op folie printen en prijken nu op de wand naast de voordeur. Mooi!

OPROEP! Beste waterbewoner,

VLOT heeft je nodig!

Ik maak VLOT al sinds 2011 met veel plezier, en dat komt mede door al jullie tips, verhalen en foto’s.

Samen creëren we zo een echt waterwoonplatform voor kennisdeling, en daar geniet ik van.

Maar… VLOT kan niet meer zonder financiële steun. Daarom hebben we Vrienden van VLOT nodig.

Draag je VLOT een warm hart toe? En wil je een bijdrage leveren aan de productiekosten? Word dan Vriend van VLOT voor maar 10 euro per jaar (of meer, als je dat wilt) en ontvang exclusieve kortingen op producten en arrangement die we via VLOT aanbieden.

Ga naar vlotmagazine.nl en meld je aan!

Vrolijke groet en veel dank,

WORD VRIEND VAN VLOT VLOT | 31

30-31_vlotkort.indd 31

06-12-19 11:45

SCHEEPSJOURNAAL

Niets

Corine Nijenhuis, ruimtelijk vormgever, schrijver en blogger, kocht met haar vriend een vrachtschip ‘uit het werk’: de Henriëtte, een stalen klipper uit 1901. Ze verbouwden haar tot varend woonschip en gaven haar haar doopnaam terug: Alfons Marie. Corine heeft een biografie geschreven over het schip: Een vrouw van staal. www.corinenijenhuis.com

De dagen korten, wind jaagt de kou voor zich uit, het dek over. Alfons Marie rilt wanneer we haar motor starten, getril dat verandert in genoeglijk grommen. Het is tijd om te gaan, het hart klopt verlangend, er moet gevaren worden. Wij kiezen voor het zuiden, voor Belgische bossen rond koele kanalen, waarin het water de kale takken weerspiegelt alsof het een pentekening betreft.

Wie bang is voor wat werk moet niet naar het zuiden. Het is de waarschuwing van een Belgische spitsenschipper die zijn vrouw achter het roer zet zodra ze een sluis naderen. Want zuidelijke sluizen met groot verval betekenen werk voor de maat. En hij is de man, dus hij is de maat. Zegt hij. Waarmee hij bedoelt dat een vrouw liever niets doet. Ik mag dan een vrouw zijn, ik ben niet bang voor wat werk. Zeg ik. Waarmee ik bedoel dat op ons schip ík de maat ben. We kijken elkaar hanig aan, terwijl we naast elkaar liggen te schutten. In een sluis waar het verval nog geen handbreedte meet.

Wacht maar, zegt hij wanneer zijn vrouw de spits de sluis uit vaart.

Ik wacht. Meer sluizen lang. Want voordat we de Belgische bereiken, hebben we nog flink wat Nederlandse waterkeringen te gaan.

Daarin stijgt het waterpeil zoals het de Hollandse zuinigheid betaamt: mondjesmaat. Maar allengs wordt het verval per sluis groter, tot het uiteindelijk zo’n 6 meter bedraagt.

‘Dat is niks,’ roept de spitsenschipper, wiens schip in iedere sluis naast het onze ligt, ‘wacht maar tot we weer helemaal omlaaggaan.’ In één keer, bedoelt hij. ‘Zonder

drijvende bolders.’ Pfff, blaas ik hem na wanneer zijn spits de sluis uit vaart. Ik blaas nog als we hem voorbijvaren; de spits meert aan bij een bunkerboot, waarmee er een welkom einde komt aan onze hanige sluismaatschap.

In de volgende sluis ligt Alfons Marie alleen.

Het water staat hoog. Onbekommerd leg ik de landvastlus rond de bolder op de sluiskade – van de muur is nog geen 20 centimeter zichtbaar. Ik rol de lijn op het voordek uit, leg een tweede klaar.

Met een verval van dik 10 meter wissel je makkelijk 4 keer van bolder in de sluismuur. Het wachten is op de sirene. Die gilt als een hysterische spitsenschipper. Waarna het water op even hysterische wijze daalt. 2 meter, 3 meter, in razend tempo en geen bolder te bekennen in de sluismuur. Dat wil zeggen: niet onder de bolders die op de kade staan. De muurbolders bevinden zich zo’n 5 meter naast degene bovenop. Waar mijn landvastlus overheen zit.

Ik kan weinig anders dan de lijn laten vieren, al wordt het nut ervan nihil en slingert ons schip als een dronkenman tegen de sluismuur. Vriendlief zet boegschroef en motor bij om Alfons Marie te kalmeren, wat pas lukt als het water stopt met uitstromen. Mijn hartslag draait overuren. Slaat onverminderd haastig als ik, via de glibbergladde trap, 10 meter omhoog klim om de lijn van de bolder te krijgen en 10 meter omlaag klim om weer aan boord te komen.

Pas verderop, met Alfons Marie aan de palen, komen we tot kalmte. Vriendlief door wat klusjes te doen, ik door te gaan zitten. Dan vaart de spits langs. De schipper knikt goedkeurend naar vriendlief. Boven het motorgeluid uit hoor ik het hem zeggen: ‘Alfons werkt.’ Dan kijkt hij naar mij. ‘En Marie? Marie doet niets.’ •

32 | VLOT

32_scheepsjournaal.indd 32

06-12-19 11:46

LEUK

WAALWATER

We weten allemaal dat je nooit uitgekeken raakt als je op het water woont. Als je héél goed om je heen kijkt, dienen de verhalen zich zelfs vanzelf aan.

Dat je ze dan alleen maar hoeft op te schrijven, bewijst Karin Swanenberg met haar boek Woelwater. Leven in de stroming van de Waal. 31 fijne verhalen over nestelende eenden, zwemmende schapen en andere kleine dingen, met bijzondere etsen van Josette Lenders. Ook verkrijgbaar als luisterboek.

ISJB Uitgevers, € 13,95

DRIE EMMERTJES… Toegegeven: we moesten ons Frans een beetje oppoetsen, maar dat is Les Trois Seaux – de drie emmers – meer dan waard. Het restaurant zit in een van de opgeknapte werfkelders in Maastricht en heeft een heerlijk terras aan het water. En ja, da’s ook fijn in de winter. Onder een dekentje aan de oesters, wat wil je nog meer? les3seaux.nl

KOPJE-ONDER Friesland onder Water is al jaren de populairste presentatie van Natuurmuseum Fryslân. En nu de attractie vernieuwd is en omgedoopt tot OnderWaterSafari, mag je ’m écht niet meer missen. Ga mee op reis door de onderwaterwereld van Nederland, van zoet tot zout en van sloot naar zee, en ontdek onze eigen Big Five: de bever, de otter, de meerval, de zeehond en de bruinvis. natuurmuseumfryslan.nl

WAKE-UP-WATER Vorig jaar interviewden we fotograaf en waterbewoner Kadir van Lohuizen, die toen al verklapte dat hij werkte aan een serie over de zeespiegelstijging. Inmiddels kun je die serie bewonderen in het Scheepvaartmuseum. Zijn tentoonstelling Rijzend Water, een echte wake-upcall voor klimaatontkenners, is er tot en met 10 mei 2020 te zien. hetscheepvaartmuseum.nl

KUNSTLICHT Zeg je ‘kerst’, dan zeg je ‘lichtjes’. Reden te meer om dit jaar tijdens het Amsterdam Light Festival weer eens een bezoek te brengen aan de hoofdstad. Tot en met 19 januari 2020 vind je er na de schemering de mooiste lichtkunstwerken met stadsverhalen. Onze favoriet: Surface Tension. Niet alleen omdat het beeld – net als Kadirs tentoonstelling – een belangrijk klimaatverhaal vertelt, maar stiekem ook omdat het zo mooi tussen de woonboten ligt. amsterdamlightfestival.com

VLOT | 33

33_leuk.indd 33

09-12-19 09:16

HISTORISCH MAASTRICHT

VAN REGENENDE SLUIZEN EN EEN BASSIN De grotten in de Sint-Pietersberg, Luik en de sluis van Ternaaien: wie in Maastricht scheep gaat op de Maas, vaart doorgaans zuidwaarts.

Tineke en Dorien zetten hun neuzen de andere kant op en laten oude tijden herleven in Maastricht-Noord. Langs woonboten en de handbediende Sluis 19.

34 | VLOT

34-35-37_doen.indd 34

06-12-19 11:57

DOEN! Tineke Zwijgers (journalist) en Dorien Koppenberg (fotograaf) maken reisreportages en reisgidsen. Ook hebben ze een wandelsite: wandelingen.info.

Het is nog vroeg als we in Maastricht arriveren, dus we wandelen een eindje over de Maasboulevard. Onder de Sint Servaasbrug door – de oudste brug van Nederland en een pareltje met zijn rijtje bogen. De plek is nog veel historischer dan we verwachtten van dit dertiendeeeuwse bouwwerk: hier vlakbij bouwden de Romeinen al in de eerste eeuw na Christus een brug, als onderdeel van de Via Belgica van Noord-Frankrijk naar Keulen.

Even verderop zien we hoe het riviertje de Jeker in de Maas uitmondt.

En we keren om tegenover het Provinciehuis, deels gebouwd op het water en de plek waar in 1992 het Verdrag van Maastricht werd getekend. Nog meer historische grond: dit verdrag vormde de oprichting van de Europese Unie.

REGENENDE SLUISDEUREN We lopen terug onder de brug door, waar we de opstapplaats vinden van Rederij Stiphout. Er liggen een paar flinke boten klaar aan de steiger, maar die zijn bestemd voor de drukbezochte tochten naar Luik en de mergelgrotten. Ons wacht een klein schip, dat past bij de wat kleinschaligere tocht met de grootse naam Historische Vaarroute. We gaan lekker op de achterplecht zitten, terwijl onze medepassagiers zich binnen tegoed doen aan koffie met Limburgse vlaai.

Het schip zet koers in noordelijke richting, langs het industriĂŤle verleden van Maastricht. Opvallend is de papierfabriek, die nu in Zuid-Afrikaanse handen is en de gezellige naam Sappi draagt. Na Sappi slaan we linksaf en meren we aan in de sluis van Bosscher>>> veld. We zijn de eersten en moeten

VLOT | 35

34-35-37_doen.indd 35

06-12-19 11:58

Barry Meruma

Stephanie Beaufort

Actief en altijd dichtbij!

HELPDESK: 088-2400700 WWW.WOONBOOTADVOCAAT.NL

Al meer dan 40 jaar ervaring in het produceren van: Drijvende terrassen | Drijvende steigers Drijvende wandelpaden | Vlonderboten | Kanovlotten Roeivlotten | Drijvend maatwerk Havenhout is FSC® Gecertificeerd

www.havenhout.nl Kanaalweg 5a, 1566 NA Assendelft, Tel. 075-6351695

V O O RT VA R E N D V E R Z E K E R D

Woonarkenbouw

De Blauwe Wimpel

AR 180 JA EN KENNIS ING ERVAR

Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel is een gerenommeerd familiebedrijf dat zich gedurende 60 jaar heeft gespecialiseerd in de bouw van woonarken en betonnen casco’s.

Ook de bouw van drijvende betonnen steigers en pontons, aanbouwcasco’s, het inzetten van stalen woonschepen in beton en het leveren van betonnen kelderbakken behoort tot onze werkzaamheden.

Door onze jarenlange ervaring kunnen wij u uitstekend adviseren en begeleiden bij het realiseren van een unieke woonark.

Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel bouwt woonarken in alle soorten en maten. Klein, groot, laag, hoog, recht, rond, klassiek of juist hypermodern.

24/7

K­ BEREI BAAR OOK S TIJDEN T­ ES DE FE N DAGE

Bij Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel, kunt u uw woonark in elk stadium van afbouw afnemen: Alleen het betonnen casco, tbv de zelfbouw, glas & waterdicht, geheel klaar, turn key, en ook alle stadia daar tussen in.

Bent u geïnteresseerd in ambachtelijk, degelijk en inspirerend vakwerk komt u dan eens vrijblijvend langs op onze werf in Diemen, zodat u zichzelf kunt overtuigen van onze mogelijkheden.

Scheepswerf De Blauwe Wimpel BV Overdiemerweg 32, 1111 PP Diemen Tel. 0294 41 27 36 | Fax 0294 43 05 12 | info@deblauwewimpel.nl

www.deblauwewimpel.nl

EOC WENST U EEN VOORTVAREND NIEUWJAAR! 088 6699500 | eoc.nl |

@EOCverzekering

/EOCverzekering

een tijdje wachten. Dat komt, zo legt de kapitein uit, door de lage waterstand in de Maas. ‘Ik heb nog nooit zo’n lage stand meegemaakt.’ Daardoor wordt er wat efficiënter geschut. Als we verder mogen, waarschuwt de kapitein voor ‘regenende sluisdeuren’. Misschien moeten de dames even binnen schuilen? Tot ons grote plezier springen vooral mannelijke passagiers naar binnen om hun coupe te beschermen.

DRAAIEN MAAR! We varen de Zuid-Willemsvaart op. Die is begin negentiende eeuw gegraven op initiatief van koning Willem I, met als doel de handel tussen het noorden en zuiden van het land te bevorderen en het verkeer op de Maas te ontlasten.

Hier, aan de rand van de stad, wordt druk op het water gewoond; we genieten van het zicht op de woonarken en tot woonboot omgeturnde oude schepen.

Het kanaal wordt wat smaller als we Sluis 19 in varen. Het is de grootste handbediende sluis van Nederland – een idyllisch plaatje in het decor van een

oude sluiswachterswoning en hoge bomen. De twee sluiswachters steken hun hand op en draaien met indrukwekkende energie aan de wielen. De deuren sluiten, we stijgen twee meter en verlaten de sluis via de ophaalbrug.

Wat volgt is het smalste stuk van de Zuid-Willemsvaart en een tunnel die ooit deel uitmaakte van de Maastrichtse vestingwerken. Dan varen we de historische binnenhaven ’t Bassin in en zijn we terug in bourgondisch Maastricht, met haar restaurants en terrassen. En daar zijn ook de sluiswachters weer, klaar om ons via Sluis 20 ’t Bassin uit te schutten. We varen de Maas op en leggen weer aan bij de rederij. Hoog tijd voor kaas- en garnalenkroketjes bij Cinema Lumière in ’t Bassin. We zijn hier tenslotte wel bijna in België!

PRAKTISCH De Historische Vaarroute duurt zo’n twee uur en vaart op zaterdag en zondag om 10.45, 13.15 en 15.45 uur (apriloktober). In juli en augustus kun je er ook op dinsdag en donderdag terecht.

Kosten: € 14,75 (stiphout.nl). •

DE LEKKERSTE WIJN Ze mondt onopvallend in de Maas uit, maar dat neemt niet weg dat de Jeker een interessante rivier is. Ze heeft haar bron in het Waalse dorpje Lens-Saint-Servais en stroomt onderweg naar Maastricht via een onderleider onder het Albertkanaal door. Door de eeuwen heen sleet de Jeker aan de rand van Maastricht een fraai dal uit: het Jekerdal, misschien wel het meest on-Nederlands ogende plekje van Nederland. In het decor van hellingen bedekt met wijnranken wordt in de romantische Apostelhoeve en Hoeve Nekum heerlijke wijn gemaakt (apostelhoeve.nl en hoevenekum.nl).

VLOT | 37

34-35-37_doen.indd 37

06-12-19 11:57

GEDANE ARBEID

K U N S T M E T WA T E R In Kunst met Water komen kunstenaars aan het woord die zich laten inspireren door water in de openbare ruimte. Ook een bijzonder beeld gezien in of op het water?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

Titel: StadSpaden Kunstenaar: Hans Mes Bouwjaar: 2012 Materiaal: staal Waar: Stadskanaal, in de Hoofdstraat

Met StadSpaden heeft kunstenaar Hans Mes letterlijk en figuurlijk een terugblik geschept op Stadskanaal. Twee grote stalen spaden van elk zo’n 8 meter hoog staan aan weerszijden van de trap die naar de kanaalpromenade voert. Door hun formaat en schuin geplaatste stand markeren ze de toegang tot Stadskanaal als een poort naar het centrum. Maar de spaden benadrukken bovenal de geschiedenis van de stad, die zijn oorsprong vindt in de aanleg van het kanaal.

Vroeger voeren in dit kanaal vooral hoog beladen turfschepen in de file naar Groningen.

De waterkant was een jaagpad, vanaf waar de schepen vooruit werden getrokken. Tegenwoordig zijn het vooral recreanten die deze vaarroute nemen, en is de waterkant een plek geworden voor rust en ontspanning. StadSpaden sluit daar naadloos op aan: op het blad van beide scheppen heeft Mes een handgeschreven gedicht gelast over het graven van het kanaal, het jaagpad en de betekenis ervan voor Stadskanaal.

Het gedicht, en daarmee het kunstwerk, benadrukt naast geschiedenis ook thuiskomen en identiteit. Daarmee is het net zo goed een toegangspoort naar het heden, dat is ontstaan uit een verleden van zware arbeid. Even verderop staan drie grote turfkruiwagens die daaraan herinneren. Mooi detail: ze zijn zó geplaatst dat je ze als stoel kunt gebruiken. Want na gedane arbeid is het goed rusten. •

langs het kanaal Opdrachtgever: Gemeente Stadskanaal

38 | VLOT

38_kunst.indd 38

09-12-19 09:21

ZOEK DE VERSCHILLEN

LW O - N I E U W S

Deze pagina wordt gevuld door Landelijke Woonboten Organisatie (LWO). Dit keer staat het verschil tussen roerend en onroerend goed centraal.

Op het land spreken we van bungalows, villa’s en flats. Op het water hebben we te maken met woonschepen, woonarken, watervilla’s en waterloften. Dat zijn drijvende woningen die uiterlijk van elkaar verschillen. Zo heeft een woonschip een scheepsvorm, lijkt een woonark met één woonlaag op een bungalow en is een watervilla of havenloft een luxere uitgave van de woonark, vaak met meerdere verdiepingen.

Net zoals een bungalow er anders uitziet dan een flat, ziet een woonschip er anders uit dan een watervilla. Maar de overeenkomst is dat het allemaal woningen zijn – de een op het land, de ander drijvend in het water. Toch noemen we woningen op het land onroerende zaken en drijvende woningen roerende zaken.

Dat verschil leidt in de praktijk tot een verschillende behandeling ten nadele van de roerende zaken: de drijvende woningen.

ROEREND OF ONROEREND? Er zijn projectontwikkelaars die dit nadeel proberen te omzeilen door hun watervilla’s als onroerende zaak aan te bieden. In de brochure van het project Havenloft in de Nassauhaven te Rotterdam staat bijvoorbeeld: ‘Er zijn goede argumenten om de havenloft te beschouwen als een huis. Het ponton met daarop de woning wordt “aard- en nagelvast” geklonken rond een meerpaal in de bodem van de haven. De notaris heeft dit specifieke project bestempeld als onroerende zaak en de bank volgt dit advies. Dit biedt kopers een aantal substantiële voordelen.’

Is de claim dat de havenlofts in de Nassauhaven onroerend zijn terecht?

De LWO vindt van niet. De Hoge Raad en de Raad van State beschouwen een drijvend bouwwerk namelijk als een roerende zaak wanneer het mee kan bewegen met de waterstand (zie onder

andere ECLI:NL:HR:2010:BK9136 en ECLI:NL:RVS:2016:1562). Het feit dat woonboten die ter plaatse functioneren sinds 1 januari 2018 als bouwwerk worden beschouwd in de zin van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, verandert ze niet van roerend naar onroerend.

Een tweede argument: de havenlofts in de Nassauhaven zijn gebouwd op pontons die middels palen met paalbeugels op hun plaats worden gehouden en mee kunnen bewegen met het getij. De verbinding met de wal is een beweegbare loopbrug. Dezelfde afmeerconstructie zien we bij woonarken.

GEEN ENKELE REDEN Zowel in juridische zin als op grond van de constructiekenmerken is er geen verschil tussen havenlofts, watervilla’s of woonarken. Het zijn allemaal roerende zaken. Er is dus geen enkele reden om het ene type drijvende woning onroerend en het andere roerend te noemen.

De LWO is er groot voorstander van om alle drijvende woningen die bedoeld zijn om blijvend ter plaatse te functioneren, en daarmee dus een bouwwerk zijn in de zin van de Woningwet en de Wabo, als onroerend te beschouwen.

Dat moet dan gelden voor álle types drijvende woningen die bedoeld zijn om permanent ter plaatse te gebruiken, en waarmee dus niet wordt gevaren.

Gelijke monniken, gelijke kappen. •

VLOT-lezers betalen slechts € 20 voor het eerste jaar van hun lidmaatschap (normaal € 24,50 per jaar). Ga naar lwoorg.nl en regel het nu.

LWO - Samen drijf je verder!

VLOT | 39

39_lwo.indd 39

09-12-19 09:22

GROHE SENSE DE BETROUWBARE WATERSENSOR GROHE Sense is de betrouwbare watersensor die nooit slaapt. De watersensor reageert op de aanwezigheid van water waar het niet behoort te zijn.

Grohe Sense detecteert lekkages, controleert de temperatuur en vochtigheid en meldt meteen problemen, voordat ze tot iets ergers kunnen leiden.

De GROHE Sense is een eenvoudig te installeren waterdetectiesysteem dat met een draadloze LAN-verbinding op je hele woonboot werkt.

DETECTEERT LEKKAGE OP DE VLOER MEET VOCHTIGHEID

MEET TEMPERATUUR EN DETECTEERT RISICO OP BEVRIEZING

TRACEERT WATERGEBRUIK

GROHE SENSE GUARD DE SLIMME WATERBESTURING Van het detecteren van microlekkages tot het ontdekken van een gebroken waterleiding en het automatisch afsluiten van de watertoevoer: met GROHE Sense Guard heb je complete controle over jouw watervoorziening.

De GROHE Sense Guard spoort een leidingbreuk op en sluit automatisch het water af om te voorkomen dat er op en in je woonboot een lekkage ontstaat.

Het geeft je een seintje met een rood knipperend licht en een alarmerend geluid. Zelfs als de Wireless LAN verbinding het begeeft zal het AquaIQ algoritme ervoor zorgen dat het onafhankelijk hiervan blijft werken.

SLUIT ZELFS GEHEEL AUTOMATISCH DE WATERTOEVOER AF IN GEVAL VAN EEN GEBROKEN LEIDING

DETECTEERT RISICO OP BEVRIEZING EN MICROLEKKAGE

MEET DE WATERDRUK, TEMPERATUUR EN WATERSTROOM

GROHE.NL