VLOT• LEVEN OP HET WATER | maart 2016 | 6e jaargang nr 19
Over dobberende bomen, zwemmende meubels, verwaarloosde boten, een Londens kanaal en de Woonboot van het Jaar
01_COVER.indd 1
08-03-16 16:20
ZEKER ZORGELOOS wonen op het water
In een ABC woonark woont u zeker zorgeloos. Waarom? Hierom! • • • • • •
20 jaar garantie zeer aangenaam woonklimaat hoge isolatie, dus een lage energienota volledig vrij ontwerp scherpe prijs, pas betalen bij oplevering betrokken en ervaren medewerkers
Afspraak maken? Bel 0527-201345 of mail naar info@arkenbouw.nl
www.arkenbouw.nl
ABC werkt graag samen aan de beste woonarken met de volgende specialisten:
COLO
FON
Groene aanslag
VLOT. Maart 2016 jaargang 6 nummer 19 © Renate Meijer CO-producties Uitgever Renate Meijer CO-producties Joure Hoofdredacteur Renate Meijer Artdirector Pieter van der Zee Eindredacteur Annet Huizing Aan dit nummer werkten mee Anita Blijdorp, Gonneke Bonting, Emmy van Dantzig, Kirsten Dorrestijn, Cor Goudriaan, Jansje Klazinga, Ingeborg van Lieshout, Dorien Koppenberg, Corine Nijenhuis, Carla Noomen, Lianne Ophelders, Hans Sibbel, Liesbeth Sluiter, Tineke Zwijgers Coverfoto Wendy Rommers Foto redactioneel Frank Hylkema, www. bureauhouthavens. nl Redactie, reacties, advertenties, adreswijzigingen VLOT. It Reidlân 7 8502 CE Joure www.vlotmagazine.nl redactie@ vlotmagazine.nl ISSN 2212-2737 VLOT valt vier keer per jaar kosteloos in je brievenbus. Voor iedereen die drijvend woont. Is de tenaamstelling niet juist? Krijgen je buren VLOT niet? Geef dit door aan redactie@ vlotmagazine.nl Oplage 12.500 Druk Veldhuis Media Raalte
Deze vrolijke foto met Hans Sibbel en Cindy Pielstroom is gemaakt op 19 februari, tijdens de prijsuitreiking voor de Woonboot van het Jaar 2015. Cindy (die zich sinds kort ook woonbooteigenaar mag noemen) praatte de boel aan elkaar en Hans sprak de winnaar toe (‘beter dan dit wordt het niet’) en las een column voor, die je kunt lezen in deze VLOT. Mooi verhaal over groene aanslag en de zin van het leven: ‘Als er één plek is waar je het wegglijden van de tijd voelt, de vergankelijkheid, is het op een ark’, schrijft hij. Dat roept de vraag op of we niet te hard bezig te strijden tegen de onontkoombare vergankelijkheid. Gemeenten wel, die proberen met een excessenregeling in hun welstandsnota wrakkige boten aan te pakken, schrijft Cor Goudriaan op pagina 13. Daar zijn grenzen aan, gelukkig. Een groen uitgeslagen boot in Dokkum is geen exces. Smaken verschillen en niet iedereen heeft de tijd en energie om z’n boot spic en span te houden. De deelnemers aan de VLOT-verkiezing voor de Woonboot van het Jaar hadden nog geen last van groene aanslag. Zij hadden hun boten geboend en geschrobt om een goede indruk te maken op de jury. Die overigens niet keek naar de huishoudelijke kwaliteit, maar naar de originaliteit van het ontwerp, bijzondere materialen, slimmigheden, detaillering, afwerking en inpassing in de omgeving. En natuurlijk naar de verbinding met het water. Grensverleggende oplossingen, daar gaat het ons om. VLOT wil meer aandacht voor bouwen op het water, voor diversiteit, voor ontwerpen die het woonbotenlandschap verrijken. Hopelijk leidt deze verkiezing tot meer vraag naar waterwonen en uiteindelijk tot meer ligplaatsen met prachtige boten. Terug naar de groene aanslag. Nu de lente aanbreekt, wordt het tijd om de strijd weer aan te gaan met alomtegenwoordige mossen en algen. Maar geniet ook van de zon hè, en sloof je niet te veel uit. Uiteindelijk is er toch geen houden aan. ‘Zonder enig geluid neemt de natuur wat van haar is’, aldus Sibbel.
RENATE MEIJER VLOT.: 1 betekenis: op het water drijvende constructie van onderling verbonden palen, planken e.d. 2 synoniemen: grif, jeuïg, kek, kittig, modieus, pittig, flitsend, guitig, hip, rap, trendy, vaartuig, vloeiend
Geniet je ook van VLOT? Meld je aan als Vriend van VLOT. Je helpt dan mee om VLOT nog kleurrijker te maken.
Reageer! Facebook: facebook.com/vlotmagazine website: www.vlotmagazine.nl twitter: @vlotmagazine. VLOT• | 3
03_colofonredactioneel.indd 3
08-03-16 16:23
Naam: Ton van Schoonhoven Werk: gepensioneerd beleidsmedewerker waterrecreatie Boot: betonnen woonark Alles sal reg kom Woont: alleen Water: Het Spaarne, Haarlem
TON VAN
Door Gonneke Bonting
4 | VLOT• 04-05_waterman.indd 4
08-03-16 16:24
WAT E R M A N M / V In Waterman m/v portretteren we watermensen met interessante ideeën en bijzondere bezigheden op, aan en in het water. Ben je of ken je een bevlogen waterman of -vrouw? Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.
VAN SCHOONHOVEN OVER hozen, zeilen en zeemanstaal KAAP HOORN ‘Dit jaar is het vierhonderd jaar geleden dat een Hoornse schipper Kaap Hoorn ontdekte. De Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders, oorspronkelijk de Nederlandse tak van de broederschap van zeilvrachtkapiteins die de kaap rondden, heeft twee stijlkamers in het Sint Jozefhuis in Hoorn. Ik ben wachtloper en vertel bezoekers wat ik weet over de zeilvaartgeschiedenis.’ KENNIS DELEN ‘Wat ik weet, deel ik graag met anderen. Al weet ik niet alles. Daarom en omdat ik zelf vaak lang heb moeten zoeken naar antwoorden, heb ik het Infopunt Grote Zeilvaart opgezet. Het is een website waarop ik beschrijf wat ik gaandeweg te weten ben gekomen over de grote zeilvaart.’ ROEIEN ‘Mijn interesse voor water begon in Weert, waar ik opgroeide. Ik was een jaar of zeven, acht en hoosde alle huurbootjes leeg in ruil voor een uurtje roeien. Vanaf dat moment heeft roeien, en later ook zeilen, een rol gespeeld in mijn leven.’ BLUF ‘Toen ik een jaar of zestien was, roeide ik wedstrijden. Tegen mijn ploeggenoten zei ik dat ik kon zeilen. Na afloop van het seizoen moest ik dat maar eens laten zien, vonden ze. Toen zijn we met ons allen in een zeilboot gestapt. Al doende leerde ik.’ ROEIVRIENDENGROEP ‘Daarna ben ik blijven zeilen. Toen ik in Amsterdam woonde, zeilde ik op het Wad en het IJsselmeer met een vriendengroep van de roeivereniging.’ KAJUITJACHTJE ‘Later had ik zelf een jachtje. Maar met een jong gezin waren er zo veel leuke dingen te doen, dat we vaak pas in september voor het eerst bij de boot kwamen. Toen heb ik hem verkocht. Daarna heb ik een poos weinig aan watersport gedaan, al liet ik het nooit helemaal los. Ik zeilde regelmatig met een collega die dat zelf niet goed durfde.’ JONGENSBOEKEN ‘Zeilen, de zeilscheepvaart en het zeemansleven wil ik voelen. Jongensboeken over de grote zeilvaart, zoals De Scheepsjongens van Bontekoe, las ik niet alleen, het liefst króóp
ik erin. Ik voelde passie voor zeilschepen en wilde varen, in masten klimmen en aan de touwen trekken. In een eerder leven was ik vast zeilvaartmatroos. Dat kan niet anders.’ MYSTERIEUS ‘Hoe een schip kan voortbewegen door de wind heeft iets mysterieus. Dat merk ik als ik beginnelingen zeilles geef. Ik ervoer het zelf ook voordat ik kon zeilen. Zeilen maakt je alert voor dingen die anderen niet opvallen. Je reageert als vanzelfsprekend op veranderingen en winddraaiingen.’ DIEPZEE ‘Zoals ik in jongensboeken kroop en het windmysterie doorgrondde, onderzoek ik alles wat me interesseert. Ik wilde weten hoe de zeilen van een zeilvaartschip werden gehesen, hoe ze waren bevestigd aan de ra’s en hoe matrozen ze bedienden. Ik besloot daarom zelf een zeilschip, een brik, te ontwerpen en in model te bouwen. Jarenlang ben ik met de Diepzee bezig geweest voordat hij af was.’ VOOR PAMPUS ‘Zeilvaarttermen die ik tegenkom, verzamel ik. Zo strandden schepen die vanaf de Zuiderzee naar Amsterdam voeren voor de ondiepte Pampus. Daar konden ze alleen overheen varen met aangekoppelde dokken, ‘kamelen’, vaak na weken wachten. Voor de schepelingen werden intussen met kleine schepen drank en vrouwen aangevoerd. Dan lagen ze al gauw echt voor pampus. Dat is een van de uitdrukkingen uit mijn boek Zeemanstaal spreken we allemaal, dat eigenlijk vanzelf ontstond.’ WOONARK ‘Op de een of andere manier is water altijd in mijn gedachten. Sinds oktober woon ik erop. Regelmatig reed ik langs het Spaarne. Soms was er een ark te koop maar altijd te duur. Toen kwam deze ark te koop. Nu kijk ik uit over de rivier. De staandemastroute voert erlangs. Geen gekke plek voor een zeilvaartmatroos.’ www.infogrotezeilvaart.nl
VLOT• | 5 04-05_waterman.indd 5
08-03-16 16:24
GA VOOR EEN VEILIG GEVOEL!
VAN DER WOUDE DE GRAAF
ADVOCATEN mr. A.P.W. Tonen & mr. dr. M.F. Vermaat
Specialisatie
Woonbotenrecht
Bart Tonen & Matthijs Vermaat zijn gespecialiseerd in de juridische problemen die bij het wonen op het water kunnen ontstaan.
en beugels, afhouders en veren.
Wij kennen de woonbootwereld uit eigen ervaring en schrijven daar regelmatig over. Daarnaast kunnen wij over veel andere zaken adviseren. Bijvoorbeeld over huurcontracten met de eigenaar van de ligplaats/de oever, de koop of verkoop van de woonboot, maar ook als het gaat over de nutsvoorzieningen of de schadeafwikkeling met de verzekeraar.
Ook voor het verfraaien van uw ark door loopranden en bruggen
U kunt bij ons kantoor ook voor problemen op ander gebieden terecht zoals strafrecht, sociale zekerheid, personen en familierecht, civiel recht, arbeidsrecht en vreemdelingen recht.
LBM kan uw woonark deugdelijk en zorgeloos afmeren met palen
aan te brengen, bent u al jaren bij ons aan het juiste adres.
Van der Woude De Graaf Advocaten Bel voor een vrijblijvende offerte
Willemsparkweg 31
met Marc op 06-29256879
1071 GP Amsterdam
of kijk op de website
t: 020 - 676 66 90
www.lbm-almere.nl
f: 020 - 676 66 95 e: info@woudegraaf.nl
LBM Aanmeer Systemen (alles voor woonarken)
w: woudegraaf.nl
Beyerinckweg 5 4251 LP Werkendam The Netherlands Tel.: +31 (0)183 301940 www.maksor.nl
DE SPECIALIST VOOR HET UITTRIMMEN VAN UW WOONARK
Ark ligt scheef
Door middel van gepatenteerde drijflichamen weet Maksor uw woonark snel, eenvoudig en zonder onnodige kosten uit te trimmen (stabiliseren).
OVERIGE DIENSTEN VAN MAKSOR DIVING: - Onderhoud, inspectie en reparatie - Afdichten van sanitaire behuizingen (betonpoeren) - Afmeren - Op diepte brengen van de ark d.m.v. baggerwerkzaamheden met behulp van duikers
Aanbrengen GULMĂ€LFKDPHQ
$UN LV XLWJHWULPG
LEUK Annet Huizing woont op een ark in
V
Utrecht. Ze is tekstschrijver en kinderboekenschrijver, won een Zilveren Griffel en schrijft voor VLOT over cultuur en andere leuke dingen. www.olifantenstapelen.nl
oor woonbotertjes
Berend Botje, de Mosselman en Alles in de wind. Bijna iedereen kent deze kinderliedjes wel. Maar hoe gingen ze ook alweer precies? In dit boek staan twaalf liedjes over varen en de zee, geïllustreerd door Mies van Hout en mét cd. Zodat je kind uit volle borst Schip moet zeilen, scheepje ligt aan wal kan meezingen. En jij ook. www.lemniscaat.nl
LOUNGEN AAN EEN MEER
Hip en happening in Groningen en ver daarbuiten. Dat is paviljoen Kaap Hoorn aan het Hoornse meer. Dagelijks open tot na middernacht. Op www.facebook.com/kaaphoorn lees je wat er allemaal te doen is naast eten, drinken en over het water staren.
SCHEEPSMUZIEK
Cultuurschip Thor in het centrum van Zwolle organiseert twee keer per maand zondagconcerten en eens per maand een StarrJazzconcert. Voor een klein publiek en van hoog niveau. De concerten van Cor (Bakker) en Karin (Bloemen) zijn helaas uitverkocht. Maar er is nog plek bij bijvoorbeeld Simon & Garfunkel door Scott & Young op 24 april. Agenda op www.cultuurschipthor.nl
WATER ALS WAPEN
Fort bij Vechten (Bunnik) is een van de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Bij het fort is in 2015 een museum geopend waar je in een interactieve ontdekkingstocht van alles te weten komt over de grootste verdedigingslinie van Nederland. Pronkstuk van het museum is de 50 meter lange openluchtmaquette. Als die onder water wordt gezet, kun je zelf ervaren hoe de waterlinie werkt. www.waterliniemuseum.nl
WAALVERHALEN
Een kluizenaar heeft zijn bivak opgeslagen in de uiterwaarden van de Waal. Het water dreigt. De kluizenaar weigert te gaan, want hij leeft met het water. Dit is een van de scènes in Verlangen naar de Overkant, een voorstelling van Theater Over en Weer met de rivier en het voetveer in de hoofdrol. De voorstelling (juni 2016) speelt zich af aan weerszijden van de Waal, ter hoogte van Beuningen en Slijk-Ewijk. www.theateroverenweer.nl Foto Luuc Jonker
07_leuk.indd 7
VLOT• | 7 08-03-16 16:33
DRIJVEN BOVEN MIDDELEEUW WATERBODEM Door Anita Blijdorp
In het visserijstadje Arnemuiden staat Zeelands oudste scheepswerf. Het is nu een museum, maar de historische helling is nog altijd in bedrijf. De woonbootbewoners in het Arnekanaal kijken erop uit. Een plek vol ouderwetse bedrijvigheid. Hier heerst nog het vrijbuitersgevoel.
8 | VLOT• 08-09_terplekke.indd 8
08-03-16 16:35
EEUWSE
TER PLEKKE
Ter Plekke is een impressie van een woonbotenlocatie. Heb je een tip voor deze rubriek? Woon je op een bijzondere plek? Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.
Vanaf de snelweg richting Vlissingen is de woonbootlocatie gemakkelijk te vinden. Nog voor de eerste huizen van Arnemuiden in zicht komen, ben ik al op mijn plek van bestemming: het Arnekanaal. Op dit doodlopende stuk binnenwater liggen, verdeeld over beide oevers, drie woonschepen en tien arken. Directe buren zijn scheepsreparatiebedrijf J. Knolle en de scheepswerf C.A. Meerman uit 1763. Zo vroeg in het voorjaar staat het water nog laag, het winterpeil duurt tot half maart, woonboten liggen met uithouders een eind van de kant. Nu is goed te zien dat Arnemuiden op een oude strandwal ligt, hoog boven het water. De zeven arken aan de noordkant van het kanaal hebben een tuin op het schor: de begroeide oever die, toen de Arne nog in directe verbinding met zee stond, bij hoog water wel eens overstroomde. Aan de zuidkant loopt een pad net breed genoeg voor een auto langs nog eens zes woonboten. Een bonte verzameling afdakjes, pergola’s, schuren en bootloodsen verraadt dat hier getuinierd én geklust wordt. Op nummer 8 staan Karel Koenen en dochter Willemijn, bewoners van de Groninger tjalk Siësta, mij aan de wal al op te wachten. In 1990 kwam het gezin Koenen naar Arnemuiden. De meeste woonbootbewoners hier zijn import, er is maar een ‘echte’ Arnemuidenaar bij. ‘De Provincie Zeeland heeft het Arnekanaal in 2007 overgedaan aan de gemeente Mid-
delburg’, vertelt Karel. ‘Sindsdien betalen we drie keer zoveel aan precariobelasting, ook voor de vierkante meters onder de bodem van ons schip. Je krijgt er niks voor terug hoor, maar ze laten ons wel met rust.’ Karel wijst naar de werkplaats, de smidse, de botenloods en de kampvuurplek. ‘Hier kun je nog lekker vrij rotzooien, zagen, slijpen, een fikkie stoken én van de zondagsrust genieten. Het mooiste van deze plek vind ik onze tuin, met een beetje mooi weer zijn we buiten.’ Voor scholier Willemijn is de vrijheid belangrijk. ‘Laatst hebben we met een vriendengroep een hot tub gehuurd en in de tuin laten zetten, tot diep in de nacht was het feest.’ Een hechte gemeenschap wil Karel het groepje woonboten niet noemen. ‘Het zijn toch allemaal vrijbuiters hier.’ Zelf vocht hij een jarenlange juridische strijd uit met een buurman die een zes meter hoge woonark pal voor zijn tjalk neerlegde. Dat gevecht is verloren. ‘Maar evengoed is het fijn wonen hier.
Vlakbij de snelweg, die je niet hoort, en 10 minuten lopen van het station.’ De klokken in de kerk op de Markt van Arnemuiden zijn bekend vanwege het lied waarin ze worden bezongen. Maar voor de bootbewoners zijn de middeleeuwen belangrijker. Rond het jaar 1462 werd het huidige Arnemuiden gesticht. Het lag aan open zee en had een rede waar grote koopvaardijschepen makkelijk aan konden leggen. De schepen lagen soms rijen dik voor de kust. Door de handel verbleven er veel vreemdelingen in de havenstad; er waren meer herbergen dan in Middelburg. Als gevolg van al deze bedrijvigheid op het water herbergt de bodem nogal wat archeologische schatten, ook uit verre streken: pelgrimsinsignes, munten, penningen, hangers en gespen. ‘We merken er niets van, maar hebben er wel wat aan. Een projectontwikkelaar kan hier niet zomaar zijn gang gaan. De archeologische status van dit gebied beschermt onze mooie plek.’
Historische Scheepswerf C.A. Meerman bestaat al sinds 1763. Familie Meerman was eigenaar tussen 1786 en 2004. Op deze plek liep het meest karakteristieke schip van de Zeeuwse wateren van stapel: de houten hoogaars. Ruim tweehonderd schepen werden hier gebouwd. Bewust van de historische waarde kocht gemeente Middelburg de werf voor 1 euro. De museumwerf werd na een grondige restauratie in 2007 geopend. De langshelling is nog steeds in gebruik. Uniek aan deze scheepswerf zijn de vele oude werktuigen en gereedschappen. www.werfarnemuiden.nl www.museumarnemuiden.nl
VLOT• | 9 08-09_terplekke.indd 9
08-03-16 16:35
REACTIES VAN LEZERS Beste redactie, Ik word graag Vriend van VLOT, maar ik woon niet op het water. Ik heb wel een stalen motorboot en had lang geleden het plan om op het water te gaan wonen, maar dat plan heb ik vaarwel gezegd. Toch wil ik VLOT blijven lezen omdat het blad me herinnert aan mijn plannen destijds en stiekem ben ik nog steeds wel wat jaloers op echte waterbewoners. Kees Ruissen, Oosterhout
HET MARKERHUISJE We schrijven april 1987, werf ’t Kromhout in Amsterdam. Ik had voor een prikkie een beurtvaartscheepje gekocht. Het was niet meer dan een casco, de motor lag los in het achterschip. Er was ook geen betimmering aangebracht. Kortom: werk zat. Na 7 jaar was het schip nagenoeg vaarklaar en las ik een advertentie van een oude schipper die zijn tjalk wilde ruilen voor een schip met stuurhuis zodat hij overdag naar buiten kon kijken. Na mijn telefoontje kwam hij met zijn zoon kijken en zowaar, hij wilde mijn schip wel hebben. De tjalk lag in Zaandam en ja hoor, ik was meteen verliefd. We ruilden en zo geschiede dat de enige keer dat met mijn motorschip werd gevaren, het tochtje van de werf naar Zaandam was. Nadat we onze spullen hadden overgebracht, ging ik met de tjalk terug naar ’t Kromhout. Nu had ik mij weer veel werk op de hals gehaald. Er was wel een nieuwe mast, maar die lag los over de roef en tuigage ontbrak geheel. Maar na veel geploeter kon ik met mijn tjalk deelnemen aan SAIL 1990 en tochten maken over het wad. Nu heb ik een mooi plekje aan de Tweede Wittenburgerdwarsstraat. Dit was de voormalige Groenlandwerf van de familie Beffers. De werfbaas had een vrouw uit Marken en zij kon maar moeilijk wennen aan Amsterdam. Uit liefde voor haar liet hij een Markerhuisje op de werf bouwen. Daar was zij gelukkig. Toen de scheepswerf moest wijken voor nieuwbouw, is het huisje afgebroken, opgeslagen en weer herbouwd aan dit binnenhaventje. Het is nu een eetcafé met terras en heel gezellig in de zomer. Ik ben heel content met mijn uitzicht. En de buren zijn zeer content met het uitzicht op mijn schip, helemaal als ik in de winter kerstverlichting aanbreng. Ger Berkhout
GESPOT! Afgelopen zomer kon ik met mijn bootje in Oude Wetering toch redelijk dichtbij komen voor deze foto. Ik vond het zo leuk een lezer van jouw blad te spotten! Geen idee wie het is, maar ik kon het niet laten… Leo van der Kolk, Nieuw-Vennep (Uitgever van het Sloepenboekje)
Heb je ook een VLOT-foto die het delen waard is? Mail hem dan naar de redactie@vlotmagazine.nl. En als de lezer uit Oude Wetering zich even meldt, dan stuur ik hem graag een doosje woonbootdropjes. Renate
10 | VLOT• 10_reactiesvanlezers.indd 10
08-03-16 16:37
MOOI SPUL Renate Meijer, rasechte Groningse in
W
Friesland, gek op waterwonen, uitgever van VLOT en met hart en ziel mamma van twee fantastische dochters.
VITAAL WATER
IN-WINBALKONBAK
Aan plastic kleven nogal wat milieubezwaren. Glas heeft wat dat betreft betere papieren. Deze glazen Flaska – met beschermhoesje – ‘revitaliseert’ kraanwater zodat het dichter bij de structuur van bronwater komt en lekkerder is. Het hele verhaal (interessant!) lees je op de website. www.flaska.nl € 29
Handig, deze vogelvoerbak verander je in een vingerknip in een plantenbak. En weer terug. www.rephormhaus.de € 49
BUITEN BORSTEL
Ik houd níet van groene aanslag op m’n terras, maar ook niet van schrobben. Deze tegel- en mosborstel schijnt goed te werken, dus met dit hulpstuk hoop ik in een halve dag klaar te zijn. www.tuincentrum.nl € 19,99
IJZEREN IJSVOGEL
Bij gebrek aan echte ijsvogels is dit een mooi alternatief. Van cortenstaal, ook in andere uitvoeringen. 20 x 29 cm. www.metalbird.nl € 37,50
BINNENBORSTEL
Om kruimels van je tafel te vegen, je schoenen te poetsen of gewoon voor de leuk, deze borstelbootjes of bootborsteltjes. www.adorable.nl € 15
STROOM UIT DE KRAAN
Voor de gadgetfreaks: uit deze iTap tap je stroom voor je smartphone, tablet of laptop. Blauw is laden, rood is ‘uit’. Met usb-aansluiting. www.originelecadeautips.nl € 24,95
VLOT• | 11 11_mooispul.indd 11
08-03-16 16:37
BV
Kwaliteitscasco’s voor de arkenbouw
De beste fundering voor wonen of werken op het water!
Postbus 8 8300 AA Emmeloord Kantoor: Betonweg 13 Emmeloord T: +31 (0)527 252278 | E: info@betoncasco.nl W: www.betoncasco.nl
Robuuste, met de hand te tillen werkvlotten
Schade of lekkage aan uw woonark? Wij repareren, adviseren en zorgen weer voor een optimale constructie en zorgeloos woonplezier. • Betonreparatie • Injecteren • Inspectie • Vrijblijvende offerte Kompaan Vochtwering Sonnegaweg 34 8478 HD Sonnega Tel. 0561-613505 06-12944478 info@kompaanvochtwering.nl www.kompaanvochtwering.nl
DE BESTE VERZEKERING VOOR UW WATERVILLA • Schadevergoeding op basis van herbouwwaarde
4 4 4 4 4
Tillen met de hand Koppelbaar Onderhoudsvrij Onzinkbaar NL fabrikaat
• Dekking bij schade en gevolgschade door eigen gebrek • Garantie tegen onderverzekering • Dekking bij droogvallen na dijkdoorbraak (de ramp bij Wilnis) • Premie vanaf € 1,50 per € 1.000,- verzekerde waarde Zie voor onze actie:
WOONARK-VERZEKERING.NL
www.ProVlot.nl 0346 555 970
info@provlot.nl
OBM Verzekeringen Parallelweg 1, 1151 BS Broek in Waterland Telefoon: 020 - 4 03 18 29 info@woonark-verzekering.nl
POLITIEK & RECHT
VERWAARLOOSD Afbladderende verf, verrotte kozijnen en groen uitgeslagen deuren: pittoresk of storend? De meningen zijn verdeeld. Maar wat als de gemeente er iets tegen wil doen? Mag dat zomaar? Voor elk overheidsoptreden is een wettelijke regel nodig (het legaliteitsbeginsel). Is zo’n regel er ook voor verwaarloosde of half gezonken woonboten? In zijn weblog van 8 september 2015 schrijft een lid van de bestuurscommissie van stadsdeel AmsterdamCentrum over een zinkende woonboot in de Keizersgracht. Die boot ziet er niet uit, vindt hij. Huiseigenaren worden in zo’n situatie gesommeerd het achterstallig onderhoud aan te pakken. De blogger vraagt zich af of de eigenaar van de boot al door de gemeente is aangeschreven en of dat überhaupt kan. Nee dus, is zijn conclusie na enig onderzoek. Nog niet. EXCESSENREGELING De welstandsregels voor bouwwerken staan in de Woningwet. Onderdeel van die welstandsregels is een regeling voor excessen. Met zo’n regeling kan de gemeente optreden als een bouwwerk ‘in ernstige mate in strijd is met redelijke eisen van welstand’. Er moeten dan wel criteria geformuleerd zijn die duidelijk maken wanneer sprake is van een exces. De meeste gemeenten hebben zo’n excessenregeling in hun welstandsnota opgenomen. Geldt die dan ook voor woonboten? Ja, sinds de uitspraak van de Raad van State van april 2014 worden vrijwel alle woonboten als bouwwerken beschouwd, waarop dus ook de welstandsregels van toepassing zijn. Daardoor kan de gemeente sinds kort ook optreden tegen verwaarloosde woonboten. GROENE AANSLAG Het laat zich raden dat boten zoals die in de Amsterdamse Keizersgracht onder een excessenregeling in het welstandsbeleid zullen vallen, of onder een aparte regeling voor woonboten. Dat zo’n excessenregeling geen vrijbrief is om je over te leveren aan overdreven schoonheidsidealen van ambtenaren of raadsleden blijkt uit het volgende voorbeeld. De gemeenteraad van Dokkum had vragen gesteld over een groen uitgeslagen woonschip in de gracht. Geen gezicht, vond hij. Maar volgens de wethouder kon er niet direct iets aan gedaan worden. Groene aanslag valt niet onder de welstandsexcessen van de gemeente Dongeradeel. Dat zou naar mijn mening ook wel erg ver gaan. HAVE(N)LOOS Nog een casus. De gemeente Leeuwarden probeerde enkele jaren geleden haveloze woonboten aan te pakken door de ligplaatsvergunning in te trekken. Dat zou de gemeente eerst als een waarschuwing gebruiken, en als de booteigenaar daar niets mee deed, zou uiteindelijk de woonboot verwijderd kunnen worden omdat die dan zonder vergunning een ligplaats inneemt. De juridische basis van die maatregelen was de Apv (Algemene plaatselijke verordening). Daarin staat een bepaling dat de vergunning ingetrokken kan worden als het uiterlijk van de woonboot ‘in ernstige mate in strijd is met de redelijke eisen van welstand’. Op 1 januari 2016 is in Leeuwarden een Beleidsregel welstand ligplaatsen in werking getreden. Daarmee heeft de gemeente kennelijk gekozen voor een andere juridische basis om op te treden tegen haveloze woonboten. Cor Goudriaan woont al 40 jaar op een woonboot en is advocaat, gespecialiseerd in woonbootzaken. www.corgoudriaan.nl
AANGESCHREVEN? Vind je jouw woonboot een plaatje, maar denkt de gemeente daar anders over? Dan kun je bezwaar en beroep instellen tegen de handhavingsactie. Of dat succesvol is, zal in de eerste plaats afhangen van wat er in de welstandsnota staat, of in andere gemeentelijke stukken over welstand voor woonboten. Over smaak valt niet te twisten en wat ‘in ernstige mate in strijd is met de redelijke eisen van welstand’ kan behoorlijk subjectief zijn. Een grijs gebied zal er altijd blijven. Je kunt proberen daar gebruik van te maken. Of je kunt de schrobber en schilderkwast ter hand nemen. VLOT• | 13
13_politiekenrecht.indd 13
08-03-16 16:43
HET VERSCHIL TUSSEN ZWERVEN EN BLIJVEN Sleur is de grootste vijand van Steen; teveel van hetzelfde, dat is hij snel zat. ‘En als je het zat bent, dan doe je het niet meer met plezier. Dan moet je stoppen.’ Dus dat is wat hij doet: stoppen. Stoppen met drijven op steeds dezelfde plek. Op zijn 71e heeft Steen zijn ligplaats verkocht om te gaan zwerven. Met zijn Geertje, een steilsteven van 126 ton die hij al meer dan veertig jaar de zijne mag noemen. Door Corine Nijenhuis Foto’s Dinne van der Vlis
Je kunt het zo wild niet bedenken of Steen heeft het gedaan. Hij voer op zee als ketelbinkie en matroos, in de binnenvaart als maat en schipper. Hij was rondvaartbootkapitein in ‘de Amsterdamse slootjes’ en bracht tientallen particuliere schepen naar het buitenland. Aan de wal was hij de koning van een wijdlopige carrière. Van roofdierverzorger tot postbode. Hij studeerde af aan de kunstacademie en gaf fotografielessen. Maar alles tijdelijk. Zijn geboortenaam is André, maar iedereen noemt hem Steen of Steentje. Dat komt door de sieraden die hij vroeger maakte; ringen met ongepolijste kiezelstenen in plaats van gecultiveerde diamanten. Want Steen is een man van de natuur: ‘Een veldboeket is toch ook vele malen mooier dan zo’n ding van de bloemist?’ Dankzij die natuur kon hij in 1977 een schip kopen. Toen een kennis vroeg of hij tweehonderd rietsigaren voor hem kon plukken, stapte Steen in zijn kano en klaarde het klusje. In ruil kreeg hij een autosleutel en het adres waar een bij het kaarten gewonnen auto stond. Met die Fiat ging hij op zoek naar een schip. Toen hij de Geertje eenmaal gevonden had, verkocht hij de auto. De opbrengst was een begin, maar niet genoeg voor de koop van de steilsteven, dus toog Steen naar de bank. Een keurige meneer vroeg wat hij verdiende. ‘Nou,’ antwoordde Steen, ‘soms wel vijftig gulden in de week!’ Trots vertelde hij over zijn sieraden. Maar de bankemployé vond het onbestaanbaar dat hij geen vast inkomen had. Gelukkig wilde een vriend borg staan voor een lening. Steen deed intussen zijn best de koopprijs te drukken; avond na avond zat hij met de schipper jenever te drinken. ‘Hij zakte van vijftienduizend naar dertienduizend gulden.’ Een goeie winst. Ware het niet dat Steen de jenever had betaald. ‘Zeker vierhonderd piek. Maar het waren mooie avonden.’ De Geertje bepaalde het lot van Steen, want het schip had een vrachtvergunning. Schipperspapieren waren nog niet verplicht, dus repte Steen zich naar de beurs. Daar stond een reisje naar Smilde op het bord; ‘Nou, dat wist ik in elk geval te vinden, want daar had ik mijn schuit vandaan.’ Steen voer zo’n tien jaar vracht. Op de schippersbeurs noemden ze hem ‘de indiaan’ omdat hij, zonder vrees, elke reis aanpakte. Maar nooit alleen, want Steen zweert bij een goede maat. ‘De Geertje is een steilsteven: een dweilsteven. Met een klap wind is een goeie maat goud waard.’ Zijn maten zijn steevast vrouw, maar ze kunnen varen als een vent. ‘Kijk, je kunt altijd wel drie leuke meiden meekrijgen, maar die kunnen dan niks. Da’s alleen maar zorg.’ Eind jaren tachtig had Steen het vrachtvaren wel gezien. Hij meerde de Geertje aan bij het Amsterdamse KNSM-eiland: ‘Een vrijplaats die volslibde met zigeuners, nomaden, van alles en nog zowat.’ Toen het eiland in de jaren negentig werd herontwikkeld, kregen de langstliggende schepen een ligplaatsvergunning. Steen heeft er gemengde gevoelens over: ‘Zo verziek je de vrije ligplaatsen. En die heb je nodig als je wilt zwerven.’ Maar het geld dat de verkoop van zijn plek heeft opgeleverd, heeft hij ook nodig. ‘Om dat scheepie zelfvoorzienend te maken.’ De boegschroef is een luxekeuze, de elektromotor die de ankerlieren bedient is van grotere noodzaak. Nu hoeft Steen het anker niet meer handmatig op te draaien. Want zo taai als hij was, dat is hij niet meer. ‘Ik ben vier keer opengesneden, daar word je niet pittiger van.’ Maar het temt zijn zwerflust niet. Het is tijd om te gaan. Steen kijkt ernaar uit weer ruimte om zich heen te hebben. Zodat je de zon ziet opkomen en onder gaan. ‘Nederland vind ik het mooiste land van de wereld, zo ruim. Zo plat vooral.’ Steen verheugt zich erop bij het wakker worden te denken: waar ben ik? Want dat is het verschil tussen zwerven en blijven. ‘Als je vastligt, gebeurt er niks. Maar als je vaart heb je de wind. En het weer. En de vraag: waar ga ik heen? Daar ben je dan mee bezig. Dan gebeurt er wat.’ Steen vertrekt, maar hij laat zijn vlot achter. Hij bouwde het twintig jaar geleden van oude balken, surfplanken en piepschuim. Op zijn oude ligplaats kan het niet blijven, dus zoekt Steen iemand aan wie hij het kwijt kan. Een handig mens, want zo nu en dan moet er wat aan geklust worden. Reacties naar redactie@vlotmagazine.nl.
14 | VLOT• 14-15_portretsteen.indd 14
08-03-16 16:43
INTERVIEW
N
j
s, n do-
ie nt de
aun n, g er g d d ar
n et
er n st ar
se et nls m rn. er
n. p ls n?
VLOT• | 15 14-15_portretsteen.indd 15
08-03-16 16:43
TE KOOP Gebruikte azobe hardhouten damwandplanken 6 cm dik, met mes en groef, zo goed als nieuw! Tevens gebruikte h.h. gordingen en h.h. palen.
HUISER CULTUURTECHNIEK EN HOUTHANDEL Zijldijk 1a, 2362 AE, Warmond. www.huiserwarmond.nl | huiser@hetnet.nl | 06-22373412
VOOR AL UW WATERBOUWKUNDIGE WERKZAAMHEDEN Gedempt Hamerkanaal 10 | 1021 KM Amsterdam M. 06-150 542 52 | E. info@pkwaterbouw.nl www.pkwaterbouw.nl
• Gevelbekleding specialist in Western Red Cedar en Profort kunststof. • Dakbedekking, onderhoud en verbouw van uw woonark/woonschip. • Afmeersystemen, afmeerbeugels en lichte beschoeiingen. • (Drijvende) terrassen en omlopen in hout en/of kunststof roosters. • Rioolpompen (Jung, KSB en Homa), installatiewerk, NUTS voorzieningen en vorstbeveiliging. • NIEUW: SCHILDERWERKZAAMHEDEN VAN GEVELS EN KOZIJNEN!! • Meer dan 375 particuliere opdrachtgevers, diverse gemeenten en overheidsinstellingen, banken, makelaars en verzekeraars. • Wij hebben een speciale regeling getroffen met AGV/Waternet, hierdoor hoeft u de eventuele subsidie voor de rioolpomp installatie niet meer zelf voor te financieren!!
Boot Klussers, www.bootklussers.nl, info@bootklussers.nl, tel: 06-24885680, tel: 06-17792083.
Kleintje werkvlot ideaal voor onderhoud vanaf het water Leverbaar vanaf € 855 ex BTW, af Roosendaal
M +31 6 1288 7537 E info@easyfloat.nl
www.easyfloat.nl
EEN PONTON SYSTEEM VOOR ELK DOEL
LEKKER Lianne Ophelders is francofiel, bourgondiër, wijnliefhebber en hobbykok. Ze schrijft voor VLOT over bijzondere visgerechten, zeewaardige keukenspullen en interessante eet- en drinkweetjes.
ZOETWATERVIS: BOT Renate vroeg me of ik niet eens een recept zou kunnen maken met zoetwatervis. VLOT-lezers kunnen de vissen rond hun boot natuurlijk gewoon eten. Maar doen ze dat ook?
RECEPT
Veruit de meeste Nederlanders eten nooit snoek, karper of baars, laat staan nog minder bekende zoetwatervissen uit onze binnenwateren. Ze worden vooral geëxporteerd naar Frankrijk, Polen en Zwitserland, of gekocht door in ons land wonende Chinezen, Irakezen of Oost-Europeanen. In de Volkskrant las ik laatst een mooi verhaal over de Palestijns-Syrische asielzoeker Mohannad, die in de Waal bij Nijmegen vist. Hij maakt zijn visjes daar klaar op een zelfgemaakte barbecue van bakstenen en deelt ze met voorbijgangers. Toch vreemd dat de schatten uit onze natuur door Nederlanders zo ondergewaardeerd worden. Deze keer de bot, een van de weinige platvissen die in zoet water voorkomt. Omdat hij steeds met één kant naar boven ligt, is die bovenkant groen-bruin gevlekt. De onderkant is wit. Een veelgehoord bezwaar tegen zoetwatervis zijn de vele graten. Dat valt bij deze platvis mee: je kunt er makkelijk filets van snijden. Ik bereid de botfilets zoals de rogvleugel in Frankrijk traditioneel wordt geserveerd.
VOOR 4 PERSONEN 4 botjes gefileerd; 1 bosje peterselie; 1 citroen; gezouten roomboter; bloem; peper, zout; 4 eetlepels kappertjes; 400 gr krielaardappels (met of zonder schil)
Kook de aardappelen in gezouten water tot ze net niet gaar zijn. Strooi wat bloem op een groot bord. Kruid de botfilets met peper en zout. Wentel ze door de bloem en klop de overtollige bloem eraf. Verhit een klont boter in een braadpan en bak de botfilets goudbruin aan beide zijden op een matig vuur. De boter mag niet verbranden, dus verhit het geheel niet te sterk en voeg af en toe een klontje boter toe. Schep tijdens het bakken regelmatig wat braadvet over de filets, zodat de vis sappig blijft. Snijd de peterselieblaadjes fijn. Smelt een klontje boter in een koekenpan en laat de aardappelen er zachtjes in bakken. Meng de verse peterselie door de aardappelen als ze gaar zijn. Haal de gebakken vis uit de pan en leg hem in een ovenschaal en dek af. Smelt een klont boter bij het bakvocht van de vis en voeg de kappertjes toe. Blus de saus af met het sap van een citroen. Leg de filets per persoon op een bord met enkele aardappeltjes en schep er een lepel saus overheen. Serveer met groene sla met vinaigrette.
17_lekker.indd 17
WIJNTJE ERBIJ? Bij het gerecht dronk ik een witte wijn van wijnhuis de Linie. Deze oudste wijnboer van Nederland maakt sinds 1977 Nederlandse wijn (rood en wit) in een wijngaard in Made, grenzend aan het waterrijke natuurpark De Biesbosch. Deze droge, volle witte wijn is gemaakt van zeven traditionele rassen. De wijn tintelt van zuiverheid en doet denken aan peer, meloen, citrus en grapefruit. Opvallend is de lange aangename afdronk. www.delinie.nl € 12,50 BLOEMKNOPJES Kappertjes smaken prima bij vis vanwege de friszurige smaak. Kappertjes zijn ongeopende bloemknopjes van de kappertjesplant. Ze zijn geconserveerd in zout of ingelegd in azijn. De beste kappertjes komen uit ZuidFrankrijk. MET MES EN VORK Vis smaakt nog lekkerder als je het eet met een mooi visbestek. Zilveren visbestek vind je op rommelmarkten, in antiekwinkels en op Marktplaats. www.deantieksite.nl WEET WAT JE EET Persoonlijk verdiep ik me al 30 jaar in gezonde voeding. Het verbaast me steeds weer hoe weinig we weten over het effect van onze voeding op ons lichaam. Dat lezen over voeding ook leuk kan zijn, bewijst het boek De laatste paling - sterke verhalen over ons eten. Geestig en leerzaam. Een must voor iedereen die zich bewust wil zijn van wat hij of zij eet. www.delaatstepaling.nl € 12,50 VLOT• | 17 08-03-16 16:45
VLOT-verkiezing Woonboot van het Jaar 2015
A
Op 19 februari werd de Woonboot van het Jaar 2015 bekendgemaakt aan boord van de Salve van Nautiek Vaaropleidingen in Amsterdam. Op de volgende pagina’s zie je de winnende boot. Hieronder een korte presentatie van de gezellige middag. Meer weten en het juryrapport lezen? Kijk op www.woonbootvanhetjaar.nl. DE GENOMINEERDEN
Woonschip Jupiter van Birgit en Richard Jonkman, dat bij Helldörfer Lasbedrijf en Scheepsbouw Arnhem van de helling liep, is van kielbalk tot dakopbouw nagelnieuw. Een voorbode van de vernieuwing in het opdrogende aanbod aan traditionele woonschepen? De jury was er in elk geval enthousiast over vanwege zijn elegante vorm en conceptuele kracht. Dankzij de slim geplaatste patrijspoorten, de glazen vloerdelen en luiken in het dek keek de jury dwars door twee woonlagen heen naar de wolken. Beneden is overdag dan ook geen kunstlicht nodig. De ruime daglichttoetreding geeft aan het schip nadrukkelijk meerwaarde en versterkt volgens de jury het ruimtelijk gevoel tussen de spanten.
Op woonschark Koophandel is Michaël Schinkel met fantasie aan de slag gegaan. Dat begint bij het aanzien van de opbouw die van de tjalk een schark maakt. Die werd bewoond door roemruchte landgenoten: Kitty Courbois zette een soort ‘blokhut’ op het dak die gedoogd werd omdat het Kitty was. In de loop van de tijd werd de blokhut door Bernhard van Oranje jr. getransformeerd in een afgesloten tank met veel plakplastic, naar verluidt omwille van zijn privacy. Die blokhut is door Schinkel grondig onder handen genomen. Hij maakte er een elegante, salonbootachtige opbouw van, waarbij het houtwerk meeloopt in de zeeglijn. En de privacy? Die wordt gewaarborgd door de automatisch bedienbare jaloezieën van Pilkington in het dubbele glas.
Woonark Weesperzijde van de familie Blazer biedt het meest complete pakket, een woonboot die van exterieur tot uitvoering voorbeeldig is. Een optelsom van kwaliteiten zo hoog dat deze ark zich Woonboot van het Jaar 2015 mag noemen. Meer over deze winnaar op de volgende pagina’s. 18 | VLOT• 18-19_WBVHJplusADDS.indd 18
08-03-16 16:46
e
ARCHITECT BOB RONDAY OVER DE INZENDINGEN: ‘Het niveau van de inzendingen was hoog dit jaar. We zagen prachtige creatieve oplossingen voor de ruimtelijke beperkingen die bij wonen op het water horen. Belangrijke vraag bij een dubbellaagse woonboot is: hoe krijg je daglicht in de benedenverdieping. We zagen koekoeken, glazen vloeropeningen en vides. Door deze oplossingen wordt een woning verticaal verbonden en ontstaat er een mooi geheel. Daarnaast zagen we het gebruik van buitenruimten goed terug. Mooie terrassen aan het water of op het dek. Heerlijke plekken waar je als bewoner kunt genieten van waar het uiteindelijk allemaal om gaat: het water!’ HOOFDPRIJS
Drijvend Wonen Advies/bemiddeling woonboten (alle soorten drijvende woningen)
Onder meer:
• Makelaardij (aankoop/verkoop) • Taxatie • Bouwbegeleiding • Vergunningen • Conflictbemiddeling
Niek van der Sluis | Tel: 030 - 261 53 57 | info@drijvendwonen.nl drijvendwonen.nl
woonbotenmakelaar.nl
woonbotenland.nl
EMCI gecertificeerd makelaar/taxateur woonarken en woonschepen
Winder Pomptechniek is gespecialiseerd in de installatie, onderhoud en service aan alle typen vuilwaterpompen in souterrains,
Dan Blazer ontvangt de hoofdprijs: een koperen bel (loeizwaar) én een reportage in VLOT (zie verderop). PUBLIEKSPRIJS Woonschip Jupiter kreeg de publieksprijs van Rtv Noord-Holland. Marc Ruyg van de redactie van NH Leeft overhandigde de prijs (een koperen ankertje) aan de familie Jonkman. Hun schip kreeg de meeste likes op Facebook. DE JURY
woonarken en huizen. Daarnaast installeert en onderhoudt Winder Pomptechniek grotere pompunits in bedrijven. U kunt bij ons terecht voor advies, onderhoud en service, storingen en installaties van alle merken vuilwaterpompen.
winder pomptechniek Passie voor Pompen
t -
Frank Winder | Tel: 06-22222531 | info@winderpomptechniek.nl
www.winderpomptechniek.nl
Mark van Ommen (waterprojectontwikkelaar), Renate Meijer (uitgever en hoofdredacteur VLOT), Bob Ronday (architect voor land en water), Peter de Winter (hoofdredacteur ArchitectuurNL en Bouwwereld) en Ingeborg van Lieshout (copywriter architectuur & design, stedenbouwkundige en woonschipbewoner) SPONSORS De VLOT-verkiezing Woonboot van het Jaar 2015 werd mede mogelijk gemaakt door Drijvend Wonen (www.drijvendwonen. nl), KSB-pompen (www.ksb.nl), Pilkington Benelux (www.pilkington.nl) en Zeedesign (www.zeedesign.nl). Dank ook Floatbase.nl voor het sponseren van de prijs.
Hypotheek nodig? Wij bieden u de mogelijkheden van meerdere banken. Wij willen graag bewijzen dat wij beter zijn dan de bank! Test ons...
VLOT• | 19 18-19_WBVHJplusADDS.indd 19
08-03-16 16:46
Woonark Weesperzijde Afmetingen: 20 bij 5 m, terras 20 bij 2 m Hoogte: vanaf de waterlijn 3 m, 2,4 m onder water Bruto vloeroppervlak/ inhoud: 199 m2 / 538 m3 Architect: +31 Architects, Amsterdam Bouw: Post Arkenbouw, Marknesse Kasten en keuken: Sasker Fortuin, Utrecht
KAMERBREED UITZICHT 20 | VLOT• 20-21-22-23_woonbootvhjaar.indd 20
08-03-16 16:47
Voor Dan Blazer en zijn gezin was hun nagelnieuwe ark aan de Amsterdamse Amstel al sinds deze zomer een winnaar. Na de VLOT-verkiezing mag de woonark aan de Weesperzijde zich Woonboot van het Jaar 2015 noemen. Het is nog wel een uitdaging om op de witte waterloft een passend plekje te vinden voor de trofee: een klassieke koperen scheepsbel.
WOONBOOT VA N H E T JAAR 2015
De gevel aan de straatkant oogt gesloten, maar ben je eenmaal binnen, dan sta je in een zee van licht met een kamerbreed uitzicht over het water. Daarna valt je oog op een uitgelicht doosje. In de muur naast de voordeur is een verlichte nis gemaakt, speciaal voor dit object, alsof hier de Mona Lisa hangt. Een museumwaardig stuk? Nee hoor, een mooi houten doosje van een oude tante. En een voorbeeld van de bijzondere details aan boord. Het doosje staat in de enige muur die je hier zult ontdekken, de hele verdieping is van stuurboord tot bakboord open. Woonbootbewoner Dan Blazer wilde voor zijn
nieuwe gezin een watervilla met vanuit de woonkamer onbelemmerd zicht op het water. Je hebt niet voor niets een plekje aan de zonzijde van de Amstel weten te veroveren. De glazen gevel biedt toegang tot een arkbreed terras. ‘Voorbijvaarders noemen het wel eens een aquarium.’ De zes gezinsleden moeten dan ook veelvuldig naar de bootjes zwaaien. Toch voelt niemand het als een inbreuk op de privacy. Dat komt doordat er een strikte scheiding is tussen open en besloten. ‘De bovenverdieping is helemaal open, er is geen deur te vinden. Zelfs voor het toilet moet je naar beneden.’ Alle overige vertrekken bevinden zich uit
[Foto Dan en Anita:] Mark Bernstein
Tekst Ingeborg van Lieshout Fotografie Ewout Huibers
>>>
Door het brede terras met daaronder een berging met stahoogte, hebben de bewoners nauwelijks last van golfslag. De vloer in de open woonkeuken loopt van binnen door naar buiten in dezelfde kleur en hoogte.
VLOT• | 21 20-21-22-23_woonbootvhjaar.indd 21
08-03-16 16:47
Bijzonder detail: een nisje voor een bijzonder kleinood.
Het huisnummer van geperforeerd aluminium met led-verlichting.
Het mooiste aan de ark? Volgens architecten Jorrit Houwert en Jasper de Suasso is dat de glazen hoek waar de 20 meter lange schuifpui eindigt. En de stang in het trapgat? Dat is een rekstok. ‘Ik heb tienerzonen, die willen hun armspieren trainen.’
het zicht onder de waterlijn. Komt dit extreme voorstel van +31 Architects? Nee hoor, het was opdrachtgever Blazer zelf die de meest rigoureuze ideeën op tafel legde. Hij kwam met de volledig vrije vloer op waterniveau en het verdiepingshoge huisnummer op de voorgevel. Zo is deze woonark een voorbeeld van goed opdrachtgeverschap: om het beste uit de architect te krijgen, is de opdrachtgever betrokken en misschien wel wat eigenwijs. Hier hebben architect en opdrachtgever een jaar aan het ontwerp geschaafd en geschuurd, nog voordat de echte schaaf en schuurmachine uit de kast kwamen. Het ontwerpproces, dat startte met moodboards waarop Blazer kleuren, materialen en sferen moest verzamelen, ging gepaard met stevige discussies. Met een resultaat waaruit zowel van binnen als van buiten zorgvuldigheid, vindingrijkheid en een hoog afwerkingsniveau spreken. Een ark die van a tot z klopt. Dat alles klopt, zie je bijvoorbeeld in de zonwering, waar Post Arkenbouw de ophangconstructie tot op de millimeter uitwerkte zodat hij haast onzichtbaar is weggewerkt. De inhammen net boven de waterlijn die voor licht in de benedenverdieping zorgen, zijn niet zichtbaar in de bovenvloer. De koekoek is aan bakboord onder de lage kast verdwenen en aan de overzijde onzichtbaar in de keukenkastjes weggewerkt. In de toiletten was de afmeting van vier vloertegels maatgevend en in de kozijnloze deuren vallen slimme scharnieren onzichtbaar weg. In de badkamer is een van de muurtegels spiegelend. Dat is vooruit-
Uit het witte badmeubel dat het vrijstaand bad van het bed scheidt, verrijst na een druk op de knop een televisie. Blazer: ‘Ik hou van overbodige gadgets.’
20-21-22-23_woonbootvhjaar.indd 22
08-03-16 16:47
de N ric de de de ve ee de be et reg va m ge zo is Te Bi sp oo sn te ko om oo Be je ge zit je
ee est de eze erde eien og ast den usals en ot
g, op aar jn jn an de eeren mer it-
denken. Hier blijkt de meerwaarde van een architect. Nog een doordacht detail is de donkere kastenwand richting ouderslaapkamer. De eerste deur is geen deur, althans, geen kastdeur. Geopend vormt hij de deur die de slaapkamer afsluit. Ook die ene plank van de lichte houten kast naast het logeerbed verbergt vernuft. Het blijkt een uittrekbare schuifwand die een extra slaapkamer creëert. In diezelfde kast is aan de kant van de bank een koof die een gordijn verbergt. Slaapbank uitgeklapt, gordijn dichtgeschoven et voilà: een derde slaapkamer. Blazer: ‘Ik ben hier regelmatig alleen, vaker met mijn vrouw, en ook best vaak met twee of vier kinderen én de vrienden die ze meenemen. Zeker in de zomer is het altijd druk. Erg gezellig.’ Vandaar de flexibele slaapmogelijkheden zonder dat de benedenverdieping in gesloten hokjes is opgedeeld. Tegenover de slaapbank is een strakke witte muur. Bij nadere beschouwing verbergt de muur een set speakers waardoor de kinderen kunnen gamen op oorlogssterkte. Niemand heeft last van hinderlijke snoeren, zoals door heel het huis draadloze domotica te vinden is. Je hebt geen sleutel nodig om binnen te komen, maar een pincode of sleutelhanger: ‘Vooral omdat ik altijd van alles kwijt ben en onze kinderen ook.’ Beweerden we net dat alles aan deze ark klopt? ‘Als je het de architect vraagt, is dat stellage op het terras geen aanwinst. Maar ja, ik wil ook buiten kunnen zitten als het waait, dus dat windscherm is nodig als je lekker op het water wilt wonen.’
De zwevende trap is gemaakt van massief stalen delen. Ondanks het dikke staal oogt de trap fragiel, maar het materiaal geeft bij het op- en aflopen geen krimp. De kast met blauwe achterwand herbergt een uittrekbare schuifwand die de logeerkamer afsluit.
Blazer arriveerde per boot bij de uitreiking van de Woonboot van het Jaar, die plaatsvond aan boord van het schip van Nautiek vaaropleidingen. ‘Ik ben een echt watermens. Hiervoor heb ik ook vijf jaar op een schip gewoond en ik vaar elke week met onze bijboot. Regelmatig ga ik varend naar de supermarkt. En afgelopen zaterdag zijn we per boot naar de bioscoop geweest.’ Net voor de uitreiking wees hij nog een ander aan als de gedoodverfde winnaar. ‘Ik had helemaal niet verwacht dat onze boot zou winnen! Om eerlijk te zijn heb ik meegedaan voor de architecten. Onze samenwerking was zo leuk en ik gunde ze een mooi stuk in VLOT. En wat Hans Sibbel bij de prijsuitreiking zei, klopt: mooier wonen dan dit kan niet. Hierna is er niets meer, ik ben gedoemd.’
Het daglicht in de slaapkamer komt van een koekoek boven de waterlijn. Hij is op de bovenverdieping weggewerkt in de keukenkastjes.
20-21-22-23_woonbootvhjaar.indd 23
VLOT• | 23 08-03-16 16:47
Nieuwbouw, verbouw, renovatie & locatiebouw
Cor Goudriaan | advocatuur Staat het water je aan de lippen?
Cor Goudriaan woont al 40 jaar op het water. In die tijd heeft hij vele woonbootbewoners bijgestaan in geschillen met onder meer arkenbouwers, oevereigenaren, verzekeraars, gemeenten, waterschappen en andere overheden. Hierin combineert hij zijn kennis van de feitelijke situatie met zijn specialisaties: huurrecht en bestuursrecht, als het even kan in goed overleg en zonder dure en tijdrovende rechtsgang. Woon je op het water en worstel je met een juridisch probleem? Wacht liever niet tot het water je aan de lippen staat, maar neem tijdig contact op met Cor.
www.oranjearkenbouw.nl 0524 850570 | 0611138295 info@oranjearkenbouw.nl
Cor Goudriaan | advocatuur Panamalaan 4M 1019 AZ Amsterdam T (020) 760 6933 E cor@corgoudriaan.nl W www.corgoudriaan.nl
advertentie 90x130 Cor Goudriaan.indd 1
14-11-2014 10:47:04
V O O RT VA R E N D V E R Z E K E R D
24/7
KBEREI BAAR
EOC, weet wat er speelt! De bemanning van EOC heeft verstand van alle soorten (varende) woonschepen. Van groot tot klein. 088 6699500 | eoc.nl |
@EOCverzekering
/EOCverzekering
Column Hans Sibbel Hans Sibbel. Ook wel bekend als Lebbis. Cabaretier, stand-up comedian. Mr. Funny voor vrienden. Woont op een ark.
Gelukkig Het is een grijze dag. Loodgrijze luchten. Egaal zonder enige diepte. Zo goed als windstil. En geen druppel valt er. Zelfs de vogels lijken verdwenen. Vroeger, toen ik nog jong was, onzeker, vol honger naar de rest van mijn leven, vroeger voelde het alsof de natuur de adem inhield. Dan zat ik aan het water te vissen en dan wist je, dit ga je niet volhouden, natuur. Dit ga je nooit volhouden. En na een uur, soms langer, gebeurde het. De Verandering. De wind stak op. Of je kreeg opeens een aanbeet van een grote karper en dan stond je lichaam in vuur en vlam. Nu niet. Ik staar naar buiten en besef: de tijd gaat door en de aftakeling kruipt verder. Als er één plek is waar je het wegglijden van de tijd voelt, de vergankelijkheid, is het op een ark. Huizen hebben trotse stenen waarop staat: 1784. Of 1803. Ze staan als rotsen. Op het water rot uiteindelijk alles weg. We geven het niet toe, maar we weten het wel. Op het water liggen geen schepen uit 1751. Die zijn opgelost in de tijd. Terug naar de natuur. Op een boot weet je pas echt wat tijd is. Wat tijd doet. De minieme bladdertjes verf die elke maand een beetje meer afbladderen. Groene aanslag op de kozijnen. Mos op je vlonder. Zonder enig geluid neemt de natuur wat van haar is.
Op dat soort dagen trek ik een supermooie wijn open, ga ik in mijn lekkerste stoel zitten, maak ik een belachelijk lekker broodje zalm klaar, geroosterd, met wasabimayo en kappertjes, en kijk ik totaal tevreden over het water.
‘OP EEN BOOT W E E T J E PA S WAT T I J D I S ’ Ik zet Miles Davis op, lees een boek en voel me intens gelukkig. Ik hoef helemaal niks, ik doe precies waar ik zin in heb en weet zeker dat ik de zin van het leven te pakken heb. Als ik echt in topvorm ben, zak ik na een halve fles even weg voor een doezeltje. Dan denk ik, wat zal ik vanavond voor ons gaan koken. Wat past er nou het beste bij deze Bordeaux Superieur. Ik luister naar Our House van Crosby, Stills, Nash & Young. En dan heb ik soms, stiekem, het idee dat ik dit in een huis nooit gevoeld zou hebben. VLOT• | 25
25_column.indd 25
08-03-16 16:49
Tekst Tineke Zwijgers Foto’s Dorien Koppenberg
EEN JAAGPAD DWARS D
Kleurige narrow boats, dromerige jaagpaden en zelfs een drijvende boekhandel. Langs het Regent’s Canal lijkt miljoenenstad Londen opeens ver weg. Een 14 kilometer lange wandeling voert van Little Venice tot de Theems en toont de grootstad op haar best.
26 | VLOT• 26-27-29_doen.indd 26
08-03-16 16:50
S DOOR LONDEN Bij Little Venice staan we aan het begin van het Regent’s Canal. Het werd in 1820 geopend als verbinding tussen de Theems en het Grand Union Canal, dat naar de Noord-Engelse mijnsteden liep. Aan Venetië doet het dok tussen de beide kanalen niet denken, maar het is er wel schilderachtig. We dalen af naar het jaagpad en zetten er de pas in. Vogels fluiten, eenden jagen elkaar achterna en het geluid van het stadsverkeer is snel verdwenen. Toch zitten we midden in Londen, vlak achter Paddington Station. Een halve kilometer verder zijn we het kanaal even kwijt. We lopen op straatniveau door in wat we denken dat de goede richting is en vinden het water al snel terug, inmiddels een flink stuk gezakt. In het dok waar we het pad weer oppakken, ligt een narrow boat met de Nederlandse naam De Trots van Wyre. We zien in gedachten een knoestige Hollandse schipper, die met kolen en bouwmateriaal naar Noord-Engeland voer. Of tartte een latere eigenaar het lot met een nieuwe naam? DIERENGELUIDEN EN ETENSGEUREN Het uitzicht kleurt groen, we wandelen Regent’s Park in. Hoog boven het kanaal staan classicistisch ogende landhuizen in een strakke Franse tuin, vaak met een eigen aanlegsteiger. Dan zwelt het geluid van kwetterende vogels aan, afkomstig uit een hoge volière die over het jaagpad hangt. We passeren London Zoo, horen al snel ook andere dierengeluiden en zien aan de overkant van het water het giraffenhuis. Daarna is het even gedaan met de
DOEN! Tineke Zwijgers (journalist) en Dorien Koppenberg (fotograaf) maken reisreportages en reisgidsen. Ook hebben ze een wandelsite opgezet: www.wandelingen.info.
rust en het groen, we lopen de hippe wijk Camden in en worden omringd door toeristen. Etensgeuren drijven ons Camden Lock Market in en dan steken we Regent’s Canal over via romantische boogbruggetjes. Wordt het toch nog Venetiaans? Nee, het wordt maritiem stoer. We staan stil bij de twee sluizen van Camden Lock, waar juist enkele kanaalboten in varen. De sluiswachter schenkt een paar mokken thee in en drinkt die samen met de schippers op tijdens het schutten. Ze zijn druk in gesprek en lijken geen weet te hebben van het wachtende publiek op de bruggen. WOORDEN OP HET WATER Het Regent’s Canal zakt tussen Little Venice en de Theems zo’n 26 meter. Na Camden Lock passeren we geregeld sluis-
>>>
VLOT• | 27 26-27-29_doen.indd 27
08-03-16 16:51
Te koop
Pompen - Afsluiters - Systemen
- Luxe woonboot; 2 verdiepingen! - 185m2 woonoppervlakte - 100m2 tuin - Nabij centrum Haarlem, scholen en winkels - Goede uitvalswegen o.a. naar Spaarndamseweg 103, Haarlem Amsterdam, Schiphol - Gelegen in het Spaarne met vrij uitzicht, naast Spaarnwoude/ Spaarndam
Vraagprijs E 495.000,- kk Persoonlijk én doelgericht
www.G-Omakelaars.nl 023-5400560
Woonarkenbouw
De Blauwe Wimpel Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel is een gerenommeerd familiebedrijf dat zich gedurende 60 jaar heeft gespecialiseerd in de bouw van woonarken en betonnen casco’s. Ook de bouw van drijvende betonnen steigers en pontons, aanbouwcasco’s, het inzetten van stalen woonschepen in beton en het leveren van betonnen kelderbakken behoort tot onze werkzaamheden. Door onze jarenlange ervaring kunnen wij u uitstekend adviseren en begeleiden bij het realiseren van een unieke woonark. Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel bouwt woonarken in alle soorten en maten. Klein, groot, laag, hoog, recht, rond, klassiek of juist hypermodern. Bij Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel, kunt u uw woonark in elk stadium van afbouw afnemen: Alleen het betonnen casco, tbv de zelfbouw, glas & waterdicht, geheel klaar, turn key, en ook alle stadia daar tussen in. Bent u geïnteresseerd in ambachtelijk, degelijk en inspirerend vakwerk komt u dan eens vrijblijvend langs op onze werf in Diemen, zodat u zichzelf kunt overtuigen van onze mogelijkheden.
Scheepswerf De Blauwe Wimpel BV Overdiemerweg 32, 1111 PP Diemen Tel. 0294 41 27 36 | Fax 0294 43 05 12 | info@deblauwewimpel.nl
www.deblauwewimpel.nl
Degelijk vakmanschap en jarenlange ervaring in betonreparatie, afmeersystemen, terrassen en stabiliseren woonarken Kooltuinen 39, Urk Mob. 0622 540 238 info@atb-urk.nl www.atb-urk.nl
Start your smartphone‘s QR reader app, take a photo of the code and learn more. It‘s the first time you‘re using a QR code? Then download a free QR code reader software.
Onze vertrouwde mini-Compacta is er nu ook in een nog compactere uitvoering. Met meer dan 150.000 installaties in 35 jaar, is KSB’s Compacta wereldwijd de enige fecaliënopvoerinstallatie, die met een ongekend prestatievermogen model heeft gestaan voor een EU-norm. Of het nu gaat om eengezinswoningen, woonboten, souterrains of complexe projecten, zoals warenhuizen, ziekenhuizen, hotels of appartementencomplexen – het Compacta-concept biedt altijd dé oplossing. Het KSB concept is nu zelfs verder verbeterd en uitgebreid: de mini-Compacta is vanaf heden ook de kleinste, volwaardige opvoerinstallatie conform de EN 12050-1 in de markt. Indien gewenst zelfs leverbaar met onderhoudscontract: voor gegarandeerde bedrijfszekerheid. KSB Nederland B.V. - Wilgenlaan 68 1161 JN Zwanenburg - 020 407 98 00 - www.ksb.nl
ISLINGTON TUNNEL Kort na het London Canal Museum verdwijnt het Regent’s Canal in een donkere, 886 meter lange tunnel. Wandelaars moeten de afstand op straatniveau overbruggen, waar markeringen op de stoep de weg wijzen. Scheepsjongens ‘liepen’ vroeger door de tunnel door zich liggend op de voorplecht met hun voeten af te zetten tegen het plafond. Het museum organiseert boottochtjes door de tunnel.
>>>
jes en laten we ons steeds weer verleiden tot een tijdje toekijken vanaf een bankje. We zijn niet de enigen, overal zitten kantoormensen in de zon hun lunchbroodjes en salades te eten. Er wordt druk gefietst en gewandeld, maar na een uurtje is het op het pad weer net zo rustig als vanochtend. We stappen binnen in het London Canal Museum, dat de historie vertelt van de Londense kanalen en hun bewoners, maar gaan snel weer naar buiten. Het is te mooi weer om binnen te zijn. Naast de brug bij Wharf Road stuiten we op Words on the Water, een boot vol tweedehands boeken. Daar moeten we even binnenkijken. Een heerlijk plekje om op een koude dag in een leunstoel weg te kruipen en lang na te denken over je aankoop.
ook deze brede levensader trekt ons aan. Vooruit, niet meteen ondergronds en we pakken een stukje Thames Path mee. De zon is tenslotte nog niet onder. PRAKTISCH Startpunt: metrostation Warwick Avenue (Bakerloo Line), twee minuten lopen naar
de brug over het kanaal. Eindpunt: DLRstation Limehouse. Zelf varen op het Regent’s Canal: www.canalrivertrust.org.uk. Logeertip: Tune Hotel Westminster, vlakbij Westminster Bridge. Het serviceniveau bepaal en betaal je zelf. Vanaf circa € 80 logies voor 2 personen (www.tunehotels.com).
EN DAN: DE THEEMS Voorbij het oudste park van Londen, Victoria Park, hangen we een tijdje over de brugleuning bij de afslag naar het Hertford Union Canal. Hier varen de twee boten in die we sinds Camden Lock bij elke sluis opnieuw inhaalden. Ze zijn onderweg naar Hackney Wick, vertelde de schipper, waar ze de komende maanden bivakkeren. Het Regent’s Canal buigt hier af naar het zuiden en brengt ons langs Mile End Park tot de aansluiting op de Theems. We zijn terug in de miljoenenstad, maar
VLOT• | 29 26-27-29_doen.indd 29
08-03-16 16:51
SCHOMMELEN IN DE W Door Kirsten Dorrestijn
Twintig bomen in zeeboeien op het water, dat is het Dobberend Bos. Het kunstwerk werd op 16 maart, Nationale Boomfeestdag, te water gelaten in de Rijnhaven in Rotterdam. VLOT nam in februari een kijkje bij de making of.
30 | VLOT• 30-31_dobberendbos.indd 30
08-03-16 16:52
E WIND
R E P O R TA G E Kunstproducent Jeroen Everaert was direct enthousiast toen hij in 2012 een foto zag van het kunstwerk In search of habitus van Jorge Bakker: een aquariumbakje met daarin drijvende miniatuurboompjes. ‘Ik vond het zo mooi en dacht: dit moet in het echt gerealiseerd worden.’ Everaert bracht verschillende partijen bij elkaar, waaronder uitvoerend producent GKB-groep. In de werkplaats van het familiebedrijf GKB in Barendrecht staan vier gigantische zeeboeien tussen de tractoren, stellages en ander materieel. In geel, groen, rood en zwart, 2,80 meter hoog en met een doorsnede van 3 meter. ‘In de opslag staan nog zestien boeien’, zegt directeur Arjan Kraaijeveld. ‘Ook de bomen staan nog in de opslag. Hollandse iepen, die kunnen goed tegen een zout klimaat.’ De bomen worden pas in de boeien gehesen tijdens de tewaterlating. Van oude zeeboeien, opgekocht bij een openbare verkoop, heeft GKB de lichtmasten verwijderd. De halzen zijn tijdelijk vergroot zodat de kluit er straks makkelijk doorheen past. ‘Na plaatsing maken we die gewoon weer dicht’, zegt Kraaijeveld terwijl we naar de boeien toe lopen. ‘Op die manier kan er geen zout water in de boei komen bij storm.’ Het onderste deel van de boei bevat een waterbassin, waaruit de wortels van de boom water kunnen nemen. De kluit wordt in een laag substraat van teelaarde en argexkorrels (kleikorrels) gezet. De GKB-specialisten hebben de constructie zo gemaakt dat de boeien niet zo zwaar zijn dat ze zinken, maar ook niet zo licht dat ze - met boom en al - kunnen omwaaien. Het waterreservoir onderin de boei moet naar verwachting vier keer per jaar worden bijgevuld. ‘We hebben een simpel controlesysteem bedacht met een vlaggenstok in een petfles die in het bassin drijft. Als er bijna geen water meer in zit, zie je vanaf de kade alleen nog het bovenste stukje van de vlag. Dan weten we dat we moeten bijvullen’, legt Kraaijeveld uit. ‘Mocht een boom er op den duur minder gezond uitzien, dan zullen we wat extra voeding geven.’ Terwijl we staan te praten is een GKB-medewerker in een oranje hesje via een ladder op de gele boei geklommen om de laatste puntjes bij te verven. Het Dobberend Bos komt in de Rijnhaven, een in onbruik geraakte havenbassin in de Nieuwe Maas. Elke boei wordt verankerd aan een blok beton, met een ketting die zo lang is dat de boei niet onder wordt getrokken bij hoog water. Everaert voert met zijn bedrijf Mothership kunstprojecten uit in de openbare ruimte. Eerder realiseerde hij het grootste kunstwerk ter wereld, Horn of Plenty, in de Rotterdamse Markthal. ‘Kunst roept verwondering op, zet aan het denken, geeft nieuwe inzichten. Ik wil mensen op een natuurlijke manier kennis laten maken met kunst, zonder dat ze daarvoor een kaartje hoeven te kopen.’ Het kunstwerkje van Bakker vond Everaert meteen geschikt voor een breed publiek. ‘Je kunt er een verhaal uit halen. Het roept beelden bij mij op, bijvoorbeeld over het stijgen van de zeespiegel. Woonboten zijn voor mensen een perfecte oplossing, maar hoe gaat het met de bomen? Ook is het water aan het verzilten. Hoe gaan bomen daarmee om? Ik merk nu al dat het Dobberend Bos de aandacht trekt en veel reacties oplevert.’ Kraaijeveld: ‘Op het land is steeds minder plek voor bomen, maar op het water is nog wel ruimte. Een drijvend bos is een vernieuwend idee. Het past bij de vraagstukken van de huidige tijd.’ Kraaijeveld verwacht dat de bomen flink zullen gaan schommelen zodra de wind opsteekt. ‘Dan waaien ze allemaal dezelfde kant op en ontstaat er een mooie choreografie’, zegt Everaert enthousiast. ‘Vanaf de Posthumalaan richting Erasmusbrug zullen automobilisten straks uitzicht hebben op het Dobberend Bos. Hoe tof is het om een drijvend bos te zien als je naar de Erasmusbrug rijdt?! Ik zou het willen zien, ík zou ervoor omrijden.’ Het Dobberend Bos blijft vijf jaar in de Rijnhaven liggen. Naar verwachting zijn de kruinen van de bomen dan zo groot dat ze met boei en al dreigen om te vallen. VLOT• | 31
30-31_dobberendbos.indd 31
08-03-16 16:52
PRAKTIJKTIPS In deze rubriek delen deskundigen van bedrijven hun woonbotenkennis met VLOT. Heb je een technische vraag? Mail naar redactie@vlotmagazine.nl
ROB VAN ROIJEN VAN KSB OVER DE RIOOLPOMP De meeste woonboten zijn tegenwoordig aangesloten op het riool, mét een opvoerpomp. Rob van Roijen, woonbootspecialist van KSB en leverancier van de veelgebruikte Mini-Compacta, geeft tips voor aanschaf, schoonmaak en onderhoud. Waar moet je op letten bij de aanschaf van een pomp? ‘Het is fijn als een pompinstallatie klein en geluidsarm is, en hij moet natuurlijk stankdicht zijn. Onze kleinste pomp is 51 bij 51 cm, die past zelfs in een keukenkastje. Een jong stel vertelde dat hun baby ernaast in slaap viel. En je ruikt niets.’ Hoe kies je tussen een vrije-doorlaatpomp en een versnijdende pomp? ‘Een versnijdende pomp verhakselt de vaste stoffen. Dat is alleen nodig als de persleiding waarop je afvoert erg lang is en een (te) kleine diameter heeft, zoals bij het verzamelriool dat de gemeente Utrecht heeft aangelegd. Verreweg de meeste woonschepen kunnen toe met een vrije-doorlaatpomp en dat is prettig, want een versnijdende pomp is duurder en lawaaieriger.’ Hoe groot moet de verzameltank zijn? ‘Hoe groter de tank, hoe minder vaak de pomp hoeft aan te slaan, maar het gaat natuurlijk ook om de beschikbare ruimte.’ Stel dat het nog ooit hard gaat vriezen? ‘Altijd de buitenleiding voorzien van een verwarmingslint. Sommige mensen trekken een warmtelint door de leiding heen, maar dan kan er vuiligheid achter blijven haken. Je kunt beter het lint om de buitenslang draaien en daaromheen een isolatiemantel aanbrengen.’ Nog tips voor het gebruik? ‘Gooi nooit vet door de afvoer. Dat klontert in koud water en alle pompen zijn daar allergisch voor. Soda is niet goed voor de rubberen afdichtingen; af en toe veel heet water doorspoelen is beter. Vloeibaar wasmiddel is beter dan waspoeder, dat ook kan gaan klonteren. Andere boosdoeners zijn meegespoelde houders van wc-verfrissertabletten. Vochtige doekjes kan de pomp wel aan, maar zijn de nachtmerrie van beheerders van de waterzuivering: ze vergaan niet. Datzelfde geldt voor tampons, maandverband en condooms. Niet doorspoelen!’ Hoe zit het met onderhoud? ‘Om de tank te ontvetten, trek je de stekker uit de pomp, doe je een flinke hoeveelheid vloeibare, milieuvriendelijke ontstopper in de tank (via de tankdop of het toilet). Je vult de tank met water en laat het een nachtje inweken. Daarnaast is het belangrijk om de pomp regelmatig na te laten kijken, net als je cv-ketel en je auto. Ik adviseer om een servicecontract af te sluiten, eventueel samen met buren. Een servicebeurt houdt in: doormeten van de motor, controle van afdichtingen en bewegende delen als vlotter en afsluitklep, en een grote schoonmaak.’ Hoe lang gaat een rioolpomp mee? ‘Ik kan alleen over onze eigen pompen spreken, maar die gaan gemiddeld 20 tot 25 jaar mee, als ze goed geïnstalleerd en onderhouden zijn.’ www.ksb.nl
32 | VLOT• 32_ksb.indd 32
08-03-16 16:58
SCHEEPSJOURNAAL
De klapkus van Anna
Corine Nijenhuis, ruimtelijk vormgever, schrijver en blogger, kocht met haar vriend een vrachtschip ‘uit het werk’: de Henriëtte, een stalen klipper uit 1901. Ze verbouwden haar tot varend woonschip. Corine heeft een biografie geschreven over de Henriëtte onder de titel Een vrouw van staal. www. corinenijenhuis.com
We zullen droogvallen bij het Franse Gaatje. Een populaire plek op het Wad. Voor wie meer aan verlaten vlaktes dan aan menselijk uitzicht hecht, geen gelukkige plaats om uren vast te liggen. Maar het vaarseizoen ligt nog op één oor, de zee is leeg en onschuldig als een kinderzieltje. Eerst brengen we de nacht door in de haven van Harlingen. De Henriëtte is het enige plezierschip dat aan de rij verlaten palen ligt. Geplof doorbreekt de stilte. Als ik opkijk is luxe motor Anna al vlakbij. Het woonschip ligt op ramkoers; als een stier lijkt het zijn ankers in de flanken van de Henriëtte te willen boren. Op het laatste moment draait de schipper bij, maar stroming stuwt zijn luxe motor zijwaarts. Er is geen houden aan. Staal beukt op staal, Henriëtte krijgt een ongewenste klapkus van Anna. In de stuurhut spreidt de schipper zijn armen, de handpalmen in onschuld naar boven gedraaid: zo gaan die dingen. Zijn lijnen legt hij rond Henriettes bolders, da’s sneller dan om de palen schreeuwt hij. Na een half uur van liggen en verleggen kan de motor uit: de Anna ligt vast. De schipper stapt in het gangboord van de Henriette en wenkt mijn
vriend. ‘Zeg kameraad,’ zegt hij, ‘liggen jouw lijnen niet wat losjes?’ We vertrekken naar het Wad vóór hoogtij. Het water zakt al als we het anker laten vallen bij het Franse Gaatje. De ketting ratelt, daarna wordt het stil. De zee is verlaten, geen schip te zien. Meeuwen draaien krijsend hun rondjes; zij verheugen zich op het zeebanket dat zichzelf straks zal opdienen. Verderop ligt een zeehond op een zandplaat, hij draait zich om. Het is zo stil dat je hem haast hoort knorren. Geplof doorbreekt de stilte. In de verte nadert de Anna traag als een galleischip met een tekort aan roeiers. ‘Henriëtte!’ klinkt het over de marifoon, ‘gezellig, ik kom erbij.’ Schichtig kijk ik om me heen. Het water is al ver gezakt; tegen de tijd dat we het anker hebben opgehaald zal het te laat zijn om nog weg te komen. Ik zie de eerste kwallen langs scheren. Blauwe ballonnen met tentakels als bruidsluiers. Ze laten zich meevoeren door het zuigende water, net als de vissen en garnalen. De Anna draait opnieuw op ramkoers; in de verte zie ik haar ankers wellustig glanzen. Plots verdwijnt de witte snor van opspattend zeewater voor haar boeg. Door de verrekijker zie ik de schipper door het gangboord rennen, het voordek op. Hij is te laat: zijn schip ligt vast als een huis. En scheef. Ik wacht tot de schipper zijn verrekijker op de Henriëtte richt. Dan spreid ik mijn armen, de handpalmen in onschuld naar boven gedraaid: zo gaan die dingen. VLOT• | 33
33_corinenijenhuis.indd 33
08-03-16 16:55
DE KUNST VAN HET
WEGLATEN
34 | VLOT• 34-35-37_binnenenbuiten.indd 34
08-03-16 16:56
Een woonboot met weinig spullen en veel leegte geeft een enorm gevoel van ruimte. En persoonlijk krijg ik er rust van in mijn hoofd. Maar hoe zorg je voor sfeer in een minimalistisch interieur? Want je wilt ook weer niet in een showroom wonen. Het moet wel gezellig blijven. Idee & styling Emmy van Dantzig Fotografie Jansje Klazinga
BINNEN& BUITEN Emmy van Dantzig werkt als styliste voor woonblaen. Ook geeft ze interieuradvies aan particulieren. Ze woont op een
KILL YOUR DARLINGS
woonark in Amsterdam.
Kies voor één, hooguit twee mooie objecten van hoge kwaliteit met een unieke uitstraling die als focuspunt in je interieur gaan dienen. Juist door het weglaten van allerlei accessoires versterk je de charme van eyecatchers als die ene knalroze bank of die mooie tafel. Tijd dus voor een sanering van overtollige spullen. Mijn advies: als iets niet in je interieur past, moet het eruit. Zelfs dat erfstuk van je oude tante. Ook zonder accessoires kun je je ruimte charisme geven. Onverwachte kleuren, een oude vintagestoel met rijke bloemenstoffering, een in het oog springende lamp, een bijzonder kunstwerk, kleurrijke gordijnen, een grote plant, noem maar op. Het is zeker niet zo dat alles precies bij elkaar moet passen; zorg wel dat meubels in kleur of vorm op elkaar aansluiten.
www.emmyvandantzig.nl
ZWEMMENDE MEUBELS
Bijna iedereen kent deze beleving: een strak gestuukte of fris geverfde kamer met een mooie vloer waar nog niets in staat. Je zou het zo willen laten. En dan werpt zich direct de eerste vraag op: waar moet je op letten bij het vullen van zo’n lekker lege ruimte? Zet je er een paar losse meubels in, dan lijken die al snel te gaan ‘zwemmen’ in de leegte. Meubels moeten omkaderd worden. Een zithoek maak je gesloten door het gebruik van een kleed. Dat zorgt ook direct voor sfeer. Op die manier kun je ook een eethoek kaderen. Let ook op het formaat van de meubels in relatie tot de grootte van de ruimte. Te kleine meubels vallen weg in een grote kamer. Het kunstwerk dat je net hebt aangeschaft, valt bijvoorbeeld zo klein uit dat het geen enkele betekenis heeft in je interieur. En wat in de winkel een goed formaat dressoir leek, lijkt misschien zo groot als een olifant in de ruimte die je inricht.
>>> VLOT• | 35
34-35-37_binnenenbuiten.indd 35
08-03-16 16:56
OPVOERINSTALLATIES VAN
HOMA
DÉ OPLOSSING
VOOR SANITAIRPROBLEMEN IN WOONARKEN Homa Pompen B.V. biedt woonbootbezitters dé totaaloplossing voor het lozen van afvalwater van sanitairinstallaties die onder het rioleringsniveau liggen of daarvan ver verwijderd zijn. Eén oplossing is bijvoorbeeld de Sanipower, die probleemloos afvalwater uit bad, toilet, douche of wasmachine naar het hoofdriool transporteert.
dompelpomp versnijdt moeiteloos papier en hygiëneartikelen (textiel, vezelstoffen en plasticfolie). De Sanipower is voorzien van een geruis- en gasdicht kunststofreservoir met een directe toiletaansluiting (DN 100, 50 en 25 (ontluchtingsaansluiting) en is ook leverbaar met vrije doorlaat en een groter reservoir.
De Sanipower is voorzien van een speciale snijwerk- en waaierconstructie en is inzetbaar op zowel druk- als vrijvervalrioleringssystemen. De sterke afvalOOK water-
ALS ZELFBOUWSET VERKRIJGBAAR
Al meer dan 35 jaar ervaring in het produceren van: Drijvende terrassen | Drijvende steigers Drijvende wandelpaden | Vlonderboten | Kanovlotten Roeivlotten | Drijvend maatwerk Havenhout is FSC® Gecertificeerd
www.havenhout.nl Westzijde 390, 1506 GL Zaandam, Tel. 075-6351695
Techniekweg 16 4207 HD Gorinchem Tel.: +31(0)183 62 22 12 Fax: +31(0)183 62 01 93 www.homapompen.nl info@homapompen.nl
Zorgeloos wonen op het water. - AFMEERSYSTEMEN - BAGGEREN - BESCHOEIING - DRIJVENDE STEIGERS - LOOPBRUGGEN - STEIGERS - TRANSPORT WOONARKEN - WATERPASSING WOONARKEN
Noorder IJ- en Zeedijk 102, 1505 HT Zaandam Tel: 075 6122 465 Email: info@wabenecke.nl www.beneckewoonbotenservice.nl
Op, langs en in het water
>>>
DE KUNST VAN HET WEGLATEN
DICHTE KASTEN Waar laat je in zo’n leeg interieur je dagelijkse troep? Knutselwerkjes van de kinderen. Post, kranten, folders die op je deurmat vallen. Dossiers van je werk. Prulletjes en spulletjes. Als het allemaal blijft rondslingeren, wordt het in no time een troep van jewelste. Dichte decoratieve kasten zijn dé oplossing voor dit euvel. Ze geven sfeer aan de ruimte en de ongezellige rommel blijft achter gesloten deuren. Ik ken gezinnen waar kinderen een eigen laatje hebben waar ze hun spullen van de dag in kwijt kunnen. Niet vergeten om de laatjes af en toe uit te mesten. Anders puilt alles er binnen de kortste keren uit en weg is je strakke inrichting. Ik houd ook van dichte kasten in de keuken. De grote lampen en ronde ramen zijn de blikvangers. En je ziet: één opvallende accessoire doet meer dan tien prulletjes.
VOORDELEN VAN EEN MINIMALISTISCH INTERIEUR -
makkelijk schoon te houden rust in je hoofd minder spullen nodig, dus goedkoper (en wat je koopt mag wat duurder zijn) minder ruzie over smaak: slechts voor een paar items hoef je een compromis te zoeken accessoires hoeven alleen te passen bij je eyecatchers
TIP
Moeite met weggooien en opruimen? Lees het boek Opgeruimd van Marie Kondo. VLOT• | 37
34-35-37_binnenenbuiten.indd 37
08-03-16 16:56
CARLA TEKENT & SCHRIJFT
WORD VRIEND VAN VLOT Beste waterbewoner,
VLOT heeft je nodig! Ik hoor graag wat je van het blad vindt. En ik ontvang heel graag tips, verhalen en foto’s. Maar financiële steun is ook meer dan welkom om dit kosteloze blad vier keer per jaar bij je op de mat te laten vallen. Dus: draag je VLOT een warm hart toe? En wil je een bijdrage leveren aan de productiekosten? Word dan Vriend van VLOT voor maar 10 euro per jaar (je mag natuurlijk ook meer overmaken). Je krijgt daarvoor exclusieve kortingen op producten en arrangementen die worden aangeboden in het magazine en op de website. Ga naar www.vlotmagazine.nl en vul het formuliertje in! Je jeugdjaren zijn de meest bepalende van je leven. Die van mij speelden zich voor een deel af bij het Vennemeer aan de Kagerplassen, zoals ik vorige keer al schreef. Ons houten zomerhuisje stond bij een boerderij, waar de varkens naast ons tuinhek in de modder lagen te rollen. Een feest om te zien, nu zie je dat zelden meer. Misschien ben ik daarom wel vegetarisch gaan eten. Ik had al heel jong een vriendje, Kees. Hij was het zoontje van de boer. We speelden vaak bij het haventje waar mijn jolletje lag. Met hem bouwde ik een vlot. Hij was handig en in de kippenschuur lagen spijkers en een hamer. De kippen scharrelden trouwens ook vrij over het erf. Onze materialen haalden we uit de natuur. Alles wat we konden gebruiken, namen we mee. Er was toen nog geen plastic te bekennen. Hoe we het vlot drijvende hielden, weet ik niet meer. Wel weet ik nog dat het ding half onder water verdween als we erop zaten, maar dat was juist de lol ervan. Alles wat we hadden was wat hout en veel fantasie. Daarmee bouwden we een hele vloot. Zoiets wakkert je creativiteit aan. Ik vermoed dat ik daardoor ben gaan tekenen. In de haven in Gouda waar we nu met onze luxe motor de Anthonette liggen, zie ik ’s zomers de kinderen altijd bezig op en met het water. Ze roeien en zeilen en soms gaat de giek uit. Gieklopen is zo leuk: proberen naar het eind te lopen zonder eraf te vallen. En soms val je er dan toch vanaf, maar dat is juist de lol ervan.
Carla Noomen is kunstenares en woont op een woonschip. Speciaal voor VLOT maakt ze tekeningen in pen en aquarel. Haar tekeningen kun je zien (en kopen) op http://my-blue-girl.blogspot.nl.
Vrolijke groet en veel dank,
VLOT• LEVEN OP HET WATER
38 | VLOT• 38_Carla_VvV.indd 38
08-03-16 16:59
K U N S T M E T WAT E R In Kunst met Water komen kunstenaars aan het woord die zich laten inspireren door water in de openbare ruimte. Ook een bijzonder beeld gezien in of op het water? Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.
foto Jeroen Mandemakers
‘Een thuisgevoel voor de fluiteend’
Titel: Schuilplaats voor Anas penelope Bouwjaar: 2008 Materiaal: hout Waar: recreatieplas De Eend, Kamerik Opdrachtgever: Centrum Beeldende Kunst Utrecht Kunstenaars: Broos (Zeger Reyers en Pietertje van Splunter) www.brooswerk.net
De plas aan het Oortjespad bij Kamerik heet De Eend. Een water waar de smient (Anas penelope), ook wel ‘fluiteend’ genoemd, in de winter neerstrijkt. Smienten broeden voornamelijk in Scandinavië, maar ze overwinteren in groten getale in Nederland. En daar zijn ze hun leven niet altijd zeker, want er mag op smienten geschoten en gejaagd worden als ze overlast veroorzaken. Het kunstenaarsechtpaar Zeger Reyers en Pietertje van Splunter bouwde een vijf meter hoge schuilkerk voor deze eenden. Het kerkje is gemaakt van zwartgeverfde latten. Doordat er een draad boven is gespannen, kunnen de vele aalscholvers in het gebied er niet op gaan zitten. Hoe het duo op het idee kwam van een kerk? In Teckop (bij Kockengen) stond ten tijde van de Reformatie een katholieke schuilkerk. Aan het eind van de zestiende eeuw waren alle kerken in handen gekomen van protestanten. De katholieken richtten toen zelf verborgen kerken in. Vanuit Kockengen, Kamerik en zelfs Woerden togen ze naar het schuilkerkje van Teckop. Zeger Reyers: ‘We hebben een afbeelding van die kerk gezien - hoewel omstreden is of hij het echt was - en de schuilkerk deed ons denken aan een kerkje in Búðir in IJsland. Het gebied rond dat kerkje in Búðir is een van de foerageerplaatsen van de smient. Ons ontwerp bij Kamerik verwijst ook naar de Scandinavische houten kerken op de geboortegronden van de smienten.’ Straks voelt de smient zich zo thuis in deze veilige schuilplaats, dat hij er ook nog gaat broeden. VLOT• | 39
39_Kunst.indd 39
08-03-16 17:00
WOONBOOT VAN HET JAAR 2015
DE BOUW VAN DE WOONBOOT VAN HET JAAR WERD MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:
ARCHITECTS +31ARCHITECTS (architect) www.plus31architects.com
Forsa meubels (meubelmaker) www.forsameubels.nl
Arkenbouw Post B.V. (aannemer) www.arkenbouwpost.nl
Fotografie Ewout Huibers