erdsep-katalog-calismasi

1

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2

3

> içindekiler içindekiler Önsöz 5

T.C. ERZURUM VALİLİĞİ İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ

Sunuş 7 Giriş 8 Kısaltmalar 9

Osman Gazi Mah. Çat Yolu Cad. 7.km Özel Hareket Karşısı Palandöken / ERZURUM Web : http://www.erzurumafad.gov.tr E-Posta : info@erzurumafad.gov.tr Baskı Yılı : Kasım 2013

EKSEN A 11 EKSEN B 25 EKSEN C 39 UYGULAMA VE İZLEME USUL VE ESASLARI

Baskı Kazım Karabakir İş Merkezi Zemin Kat No:27 Yakutiye/ERZURUM Tel : 0442 234 60 76 Faks : 0442 234 41 13 Grafik & Tasarım Yönetmeni Muhammet Hışır - Elif Yılmaz 2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

49

ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ EYLEM PLANI ARGE KOMİSYON ÜYELERİ OLURLARI 50 ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ EYLEM PLANI AR-GE VE DANIŞMA KURULU KOMİSYON ÜYELERİ 51 ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ EYLEM PLANI HAZIRLAMA KOMİSYON ÜYELERİ

53

EYLEMLERİN SORUMLU KURULUŞLARA GÖRE DAĞILIMLARI

54

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

> önsöz önsöz

4

Ülkemizin bulunduğu coğrafi konum ve iklim özellikleri nedeniyle, birçok doğal afetle her an karşı karşıya bulunmaktayız. Özellikle; ülkemizin sahip olduğu jeolojik, jeomorfolojik ve sismolojik yapısından dolayı büyük can ve mal kayıpları yaşanmaktadır. İlimizde meydana gelen doğal afetler içerisinde deprem afeti I. sırada yer almaktadır. Erzurum ve çevresinin Kuzeydoğu Anadolu Fay hattında yer alması nedeniyle, bugüne kadar meydana gelen depremlerde büyük can ve mal kayıpları meydana gelmiştir. İstatistiklere bakıldığında, ilimizde meydana gelen deprem doğal afetinden dolayı ekonomik kayıpların büyük olduğu görülmektedir. Önceden alınacak tedbirler ve afetleri iyi tanımak insanı bu yıkımlar karşısında daha bilinçli hale getirecektir. Özellikle, deprem afetinden kaçınılamayacağından insana düşen görev, gereken önlemleri alarak bu büyük tehlikeyle iç içe yaşamaktır.

Bilim ve tekniğe düşen görev ise insan hayatını korumayı sağlayacak bilimsel verileri sunmaktır. İlimizde hasarlı bir deprem afeti meydana geldiğinde; mevcut yasal düzenlemeler ve afet planlamaları çerçevesinde, hemen yapılması gereken iş ve işlemlerin yürütülmesi, afet karşısında ilimizdeki tüm kamu kurum ve kuruluşlarının, özel sektör kuruluşlarının, Sivil Toplum Kuruluşlarının ve halkımızın telaşa kapılmadan planlı ve koordineli bir şekilde müdahalesinin sağlanması gerekmektedir. Bu müdahale ulusal düzeyde düzenlenecek bir eylem planının iller bazında da planlanarak uygulanmasıyla daha etkin olacaktır. Bu doğrultuda; Başkanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca deprem afetine müdahaleyi ulusal düzeyde planlamak amacıyla Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı (UDSEP) hazırlanarak yürürlüğe girmiştir. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığınca hazırlanan (UDSEP) doğrultusunda da Erzurum Deprem Stratejisi ve Eylem Planı (ERDSEP) hazırlanmıştır. İlimizde hazırlamış olduğumuz (2013-2023) (ERDSEP) kapsamında ilgili bütün kurum ve kuruluşlar birlikte çalışacaktır. “ERDSEP 2013-2023 “ ve bu çerçevede yapılan çalışmalar sayesinde depreme önceden hazırlık kısmında daha başarılı olacağımız kanaatini taşımaktayım.

Planın hazırlanmasında emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarıma, üniversitelere ve meslek odalarına teşekkür eder, ilimizde hiçbir afetin yaşanmaması temennisi ile Erzurum Deprem Strateji ve Eylem Planı “ERDSEP 2013-2023” ün ilimize yararlı olmasını dilerim.

5

Dr.Ahmet ALTIPARMAK Erzurum Valisi

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

> sunuş sunuş

6

7

Nerede, ne zaman, ne ölçüde, nasıl ve ne türde olacağı bilinmeyen doğal afetler var olduğu günden beri, insanların can ve malına yönelik en büyük tehlikedir. Afetlerin bu ani meydana gelişleri, etkisi, sivil halkı ve yöneticileri hazırlıksız yakalamaları nedeniyle oluşan şok, panik, kargaşa, yönetici ve ilgililerin anında önlem almalarını ve afete müdahale etmelerini geciktirebilmektedir.

Afet yönetiminin sürekli ve güncel olmayışı da alınacak tedbirlerin, yapılacak işlerin gündeme getirilmesini ve devreye sokulmasını geciktirebilmekte şokun büyümesine neden olmaktadır. Önceden alınacak tedbirler ve afetleri iyi tanımak insanı bu yıkımlar karşısında daha bilinçli hale getirecektir. Ülkemizde ilk defa doğal afetlerle ilgili strateji belirlenerek eylem planına dönüştürülmesi amaçlanmıştır. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca ülkemizde en çok maddi ve manevi zarara sebep olan deprem afeti ile ilgili “2012-2023 Uluslararası Deprem Stratejisi ve Eylem Planı (UDSEP)” hazırlanarak yürürlüğe konmuştur.

UDSEP doğrultusunda ilimizde de Erzurum Deprem Stratejisi ve Eylem Planı (ERDSEP) hazırlanmıştır. Erzurum ilinin geçmişten bugüne yaşadığı bütün doğal afetler içerisinde ağırlıklı olarak yer alan deprem afetinin meydana getirdiği maddi ve manevi yıkımların azaltılmasında veya yok edilmesinde hazırlanmış olan ERDSEP’ in faydalı olması temennisiyle planın hazırlanmasında büyük emek harcayan mesai arkadaşlarıma ve kamu kurum ve kuruluşlarının değerli temsilcilerine teşekkür ederim.

Abdurrahman AKTÜRK İl Afet ve Acil Durum Müdürü

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

8

> kısaltmalar kısaltmalar

> giriş giriş 1.Temel Amaç Erzurum ve çevresi deprem açısından ülkemizin en aktif yörelerinden biridir. Yaklaşık Üst Kretase’den beri (65 my), kabaca K-G doğrultulu yatay sıkışma geriliminin etkisinde bulunmaktadır.

Bu bakımdan Doğu Anadolu Bölgesindeki depremler, Batı Anadolu Bölgesindeki depremlerden kökensel ayrıcalık gösterir. Doğu Anadolu Bölgesindekiler sıkışma türü yapılarla (bindirme fayları ve doğrultu atımlı faylar) Batı Anadolu Bölgesindekiler ise daha çok genişleme türü yapılarla (verev atımlı normal faylar)ilintilidir.

Gerek tarihsel dönemde, gerekse aletsel dönemde olan depremler bölgenin büyük deprem olma riskinin oldukça yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Bunun yanında özellikle büyüklüğü Magnitüdü 6.0 ve daha büyük olan depremlerde yöredeki zemin koşulları ve gelenekleşmiş yapı tarzı olası depremlerin şiddet değerlerinin kesinlikle VIII ve daha büyük olabileceğini göstermektedir.

Aletsel dönem depremlerine baktığımızda bölgedeki aktif fayların Magnitüdü 6.0 ve daha büyük depremler üretebileceğini ortaya koymaktadır. Son yüzyılda 13 adet Magnitüdü 6.0 ve daha büyük olan tahripkar deprem bölgede can ve mal kaybına neden olmuştur. Yer seçimi yapılan alan, Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasında 1. Derece deprem bölgesi içerisinde kalmaktadır.

Bu plan ile İlimizin deprem altyapısını geliştirmek, daha güvenli ve yaşanabilir yerleşim yerleri oluşturmak, ‘’Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik’’ ve ilgili diğer mevzuatları ödünsüz uygulatmak, mevcut yapı stokumuzun risklerini belirleyerek daha güvenli ve daha dayanıklı hale getirmek ana hedeftir. Ayrıca deprem ve afet konusunda duyarlı bir toplum oluşturmak adına eğitim faaliyetlerine hız vererek toplumda farkındalığın artırılması ve bu eğitimleri toplumun her kesimine geliştirerek yaymak da amaçlanmıştır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

9

2.Ana Gelişme Eksenleri, Hedefler ve Planın Hazırlanma Yöntemi Ulusal Deprem Stratejisi Eylem Planının (UDSEP 2011-2023) 18 Ağustos 2011 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmesiyle, ilgili kurumların taşra birimlerine de sorumluluk yüklemiştir. İlimiz ölçeğinde de her birimin ayrı ayrı çalışma yapması yerine, eylemleri bir kurum tarafında koordine etmek ve sonuca ulaşmak için Atatürk Üniversitesi, Erzurum Teknik Üniversitesi Sivil Toplum Kuruluşlar ve sorumlu kurumların katılımıyla Erzurum Deprem Stratejisi Eylem Planı (ERDSEP 2013-2023) hazırlanmıştır. Bu plan yaklaşık on yıllık bir süreci kapsamakta olup eylemler öncelik sırasına göre belirlenmiş, Danışma Kurulunda görev alan akademisyenler ve Sivil Toplum Kuruluşlarının da görüşleri alınmıştır.

ERDSEP 2023 üç ana eksen üzerine kurulmuştur.

1.Depremleri öğrenmek İki Amaç, 8 Strateji, 26 Eylemden Oluşmaktadır.

2.Deprem Güvenli Yerleşme ve Yapılaşma İki Amaç, 7 Strateji, 20 Eylemden Oluşmaktadır.

3.Depremlerin Etkileriyle Baş edebilmek İki Amaç, 7 Strateji, 16 Eylemden Oluşmaktadır.

Eylemler sırasıyla tablolar şeklinde verilmiştir. Tabloların hemen üzerinde strateji ve eylemin açıklamaları yer almaktadır.

Eylem Tablolarında yer alan kavramlar; Sorumlu Kuruluş: Eylemin gerçekleşmesinde sorumlu olan kuruluş. İlgili Kuruluş: Sorumlu Kuruluşun eylemi gerçekleştirmek üzere, yardım ve işbirliği yapacağı kuruluş.

Koordinatör Kuruluş: Sorumlu kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlayacak kuruluş.

Gerçekleştirme Dönemi: Eylemin gerçekleştirilmesi için öngörülen zaman dilimi.

Gerçekleşme Dönemleri: Kısa Vade 2013-2013, Orta vade 2013-2017, Uzun Vade 2013-2023 süreleri esas alınmıştır.

Eylem Türleri: İK İşbirliği ve Koordinasyon, KG Kapasite Geliştirme

AFAD AR-GE DASK HGK İK JICA KENTGES KG MEB MTA TARSİM TDK TOKİ TRT TÜBİTAK UDSEP

: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı : Araştırma ve Geliştirme : Doğal Afet Sigortaları Kurumu : Harita Genel Komutanlığı : İşbirliği ve Koordinasyon : Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı : Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı : Kapasite Geliştirme : Milli Eğitim Bakanlığı : Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü : Tarım Sigortaları Havuzu İşletmesi A.Ş. : Türkiye Dil Kurumu : Toplu Konut İdaresi Başkanlığı : Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu : Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

10

11

EKSEN A: DEPREMLERİ ÖĞRENMEK

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

12

13

HEDEF A.1: DEPREM BİLGİ ALTYAPISININ GELİŞTİRİLMESİ Deprem bilgi altyapımızın geliştirilmesi, güçlendirilmesi, sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla bu konuda gelişen teknolojiyi takip ederek bu altyapıyı oluşturan bilgi ve verinin halkın kolaylıkla ulaşımına ve yararlanmasına sunulması, zarar azaltma çalışmalarının temelini oluşturmaktadır. Ülke, bölge ve yerel ölçeklerde deprem tehlikesinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi çalışmaları için sürekli ve etkin işletilebilen kayıt sistemleri ve gözlem alt yapısı ile yer bilimleri konusunda çok disiplinli araştırmaların işbirliği ve koordinasyon içerisinde yürütülmesi gerekmektedir.

STRATEJİ A.1.1. Erzurum ve yakın çevresinde deprem bilgi altyapımızın geliştirilmesi, güçlendirilmesi konusundaki bilimsel çalışmalarının takibi ile koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Eylem A.1.1.1. Araştırıcı ve destekleyici kuruluşların katılımı ile oluşturulacak ulusal ve bölgesel, bilimsel koordinasyon danışma kurulunun desteğinde deprem konusuyla ilgili yapılacak araştırmalar takip edilecek, yapılacak çalışmalarda öncelikli alan olarak Doğu Anadolu Bölgesi ve yerel ölçekte Erzurum’da ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve iş birliği sağlanacaktır.

İlimiz Türkiye Deprem Haritasında 1, 2 ve 3. Derece Deprem Kuşağı içinde yer almaktadır. Depremin doğrudan ve dolaylı zararlarının arzulanan ölçekte azaltılamadığı, Erzurum ve yakın çevresinde (Aşkale, Hınıs Depremi vb.) yaşanan depremlerden sonra görülmüştür. Deprem zararlarının azaltılması çalışmalarındaki başarının, ilgili bilim ve endüstri dallarının bir arada üretme çabasındaki beceri ile araştırma ve uygulamaların sürdürebilirliğini sağlamaya bağlı olduğu açıktır. Bu nedenle, depremle ilgili araştırma ve geliştirme çalışmalarının önceliklerinin belirlenerek bu çalışmaların gerçekleştirilmesi, desteklenmesi, koordinasyon ve iş birliği büyük önem taşımaktadır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

Eylem A.1.1.2. Erzurum ve yakın çevresinin yer kabuğunun yapısı ve jeodinamik evriminin anlaşılması yönünde çalışmaların takibi yapılacak, konu ile ilgili araştırma yapan kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Büyük bir bölümü yer kabuğunun üst bölümlerinde (üst kabuk) meydana gelen depremlerin oluşum özellikleri temelde levha hareketlerine bağlı büyük ölçekli deformasyonlarla ilişkili olup, yer kabuğunun yapısal özellikleri ve jeodinamik davranışı da bu süreçte önemli rol oynamaktadır.

MTA Genel Müdürlüğü tarafından yapılmakta olan bu çalışmaların Erzurum ve yakın çevresi ile ilgili hususlarında koordinasyon ve işbirliği önem arz etmektedir.

Eylem A.1.1.3. Erzurum ve yakın çevresinde kabuk kırılma süreçleri ve deprem dalgalarının yayılım özellikleri konusunda yapılacak araştırmaların takibi yapılacak, konu ile ilgili araştırma yapan kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Bir bölgedeki deprem tehlikesinin belirlenebilmesi için o bölgedeki kırılma süreçleri ve yer hareketinin tanımlanması, sığ ve derin sismik dalga yayılımı bilgisi ile yer değiştirme, hız ve ivme değerleri gerekli olmaktadır.

Ayrıca ülkemizde depremlerin kırılma süreçleriyle ilgili olarak bunların mekanik ve fiziksel açıdan anlaşılmasını sağlayacak sayısal ve deneysel model çalışmaları da önem taşımaktadır. Bu nedenlerle İlimiz açısından yapılaşmaya gidilmeden evvel yapılmakta olan zemin etüd raporlarında eksik olan jeofizik çalışmaların yaptırılarak, depreme dayanıklı yapı tasarımındaki en önemli parametre olan “Zemin Hakim Titreşim Periyodu” ve buna bağlı olarak hesaplanan TA ve TB spektrum kesme katsayıları,

zemin büyütmesi gibi değerlerin jeofizik mühendislerince tespit edilmesi sağlanarak bu alanlardaki bilgi eksikliğinin giderilmesi gerekmektedir.

Eylem A.1.1.4. Erzurum ve yakın çevresindeki depremlerin çok disiplinli ve sistematik araştırmalarla izlenmeleri konusunda yapılacak çalışmalar takip edilecek ve gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Türkiye’de ve dünyada büyük depremlerden önce sistematik olmayan ve birçoğunun fiziksel mekanizması henüz açıklanamayan aykırılıkların (anomali) ilimizde de çok disiplinli yaklaşımlarla ve bilimsel bir sistematik içerisinde araştırılmasının depremin daha iyi anlaşılmasına ve dolayısıyla olası depremlerin tahmin edilerek olası zararlarının önlenmesi ya da en aza indirgenmesinde katkısı olacaktır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

14

15

STRATEJİ A.1.2. AFAD tarafından kurulacak Deprem Bilgi Bankasının Erzurum ile ilgili çalışmalarında gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Eylem A.1.2.1. Erzurum’da AR-GE çalışması yürüten kurum ve kuruluşlardan sağlanacak deprem konusundaki jeofizik, jeolojik bilgi, veri ve raporların, AFAD tarafından belirlenecek standartlara uygun hale getirilmesi için gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. İlimizde AR-GE çalışması yürüten kuruluşlarda depremlerle ilgili çok sayıda bilgi, veri ve rapor bulunmakla birlikte, bunlara ulaşımın tek elden yapılması kullanıcılara büyük kolaylık ve zaman kazandıracaktır. Bu nedenle bu kaynakların sanal ortamda depolanması, kurulacak olan Deprem Bilgi Bankası için de önemli bir veri tabanı oluşturacaktır.

Eylem A.1.2.2. AFAD tarafından kurulacak ve verilerin uluslararası standartlara uygun yöntemlerle işlenerek belirli bir formatta depolanacağı deprem bilgi bankasından sağlanacak Erzurum ve yakın çevresi ile ilgili deprem verilerinin çok paydalı kullanıcılara tek merkezden dağıtımı konusunda işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Ülkemiz bugüne değin birçok yıkıcı depremler yaşamıştır. Her yıkıcı deprem, gelecekteki depremlerin zararlarını en aza indirgemede kullanılabilecek çeşitli verileri de birlikte üretmiş, diğer bir ifadeyle doğal bir laboratuvar oluşturmuş, ancak bu veriler doğru, düzenli ve sistematik biçimde derlenip belgelenememiş

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

ve herkesin kullanımına açık bir merkezde arşivlenememiştir. Bu nedenlerle, Erzurum ve yakın çevresinde meydana gelen deprem verilerinin de derlendiği bir “Deprem Bilgi Bankası’nın” oluşturulması ve geliştirilmesine büyük ihtiyaç vardır.

Eylem A.1.2.3. AFAD tarafından standartları belirlenecek tarihsel ve aletsel dönemlere ait deprem kataloglarından faydalanılarak Erzurum ve yakın çevresine ait deprem katalogları hazırlanacak ve sürekli güncellemeleri sağlanacaktır.

Deprem çalışmalarında önemli bir yeri olan bilgilerden biri de deprem kataloglarıdır. Bu nedenle, Erzurum ve yakın çevresinde tarihsel ve aletsel dönemlerde meydana gelmiş depremlere ait deprem kataloglarının gözden geçirilerek eksikliklerinin giderilip güncel, standart ve güvenilir deprem kataloglarının hazırlanması önem taşımaktadır.

STRATEJİ A.1.3. Erzurum ve yakın çevresinde deprem gözlem ağları geliştirilmesi amacı ile yapılacak çalışmalarda ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Eylem A.1.3.1. Erzurum ve yakın çevresinde zayıf ve kuvvetli deprem gözlem ağları amaç, konum, nicelik ve nitelik açısından gözden geçirilerek, geliştirilmesi konusunda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Ülke ölçeğinde hizmet veren zayıf ve kuvvetli deprem gözlem istasyonları deprem çalışmalarında ve buna ilişkin önlemlerin alınmasında vazgeçilmez bir unsurdur. Bu istasyonların ve alınan verinin standartlara uygun bir duruma getirilmesi ve ülke genelinde daha yaygın bir deprem verisi alınması amacına yönelik olarak mevcut istasyonların konum, nitelik ve nicelik açısından değerlendirilip İlimizde de gereksinim duyulan yerlerde yeni istasyonların kurulması, veri kalitesinin ve güvenilirliğinin arttırılması öncelikli gereksinimlerden biridir.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

16

17

Eylem A.1.4.1 Erzurum ve yakın çevresinde depremlerin meydana getireceği olası hasarların tahmini için analiz ve değerlendirme yapabilen bir sistemin geliştirilmesi konusunda yapılacak çalışmalar takip edilecek ve gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Yerel ölçekte bir deprem hasarı, erken haber alma ve uyarı sisteminin tasarımlanması, modellemelerin gerçekleştirilmesi, sistemin kurulumu, uyarı ve hasar tahminlerinin yapılması ve toplumun konuyla ilgili olarak bilinçlendirilmesi, sadece deprem bilgi altyapısı açısından değil, ayrıca İlimizde deprem zararlarının azaltılması açısından da önem taşımaktadır.

Eylem A.1.4.2. AFAD Başkanlığında oluşturulacak sistemlerden yararlanarak, Erzurum ve yakın çevresinde deprem zararlarının azaltılması çalışmalarında kullanılacak yeni verilerin yanı sıra, uydu görüntüleri ve coğrafi bilgi sistemlerinden elde edilen verilerin de kurulacak sistemle bütünleştirilmesi ile ilgili çalışmaların takibi yapılarak, bu verilerin kullanımına yönelik, ilgili kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

AFAD Başkanlığı, afetlerden sonra acil durum yönetimine katkı sağlamak üzere uydu görüntülerinin International Charter “Space and Major DiSTRATEJİ A.1.4. Erzurum ve yakın çevresinde deprem ön hasar tahmini, güvenlik amaçlı erken uyarı ve acil müdahale sisteminin geliştirilmesine yönelik çalışmaların takibi ile işbirliği ve koordinasyonu yapılacaktır.

Eylem A.1.3.2. Yerel ve ulusal ölçekte zayıf ve kuvvetli gözlem ağları işleten kurum ve kuruluşlar arasında AFAD tarafından esasları belirlenecek olan ortak işletim ve paylaşım ile ilgili işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Ülkemizdeki zayıf ve kuvvetli deprem kayıt istasyonları farklı kurumlar tarafından işletilmektedir. Ancak bu işletim şekli, kaynak israfı ve koordinasyon eksikliği gibi sorunlara yol açmaktadır. Büyük ölçüde kamusal kaynaklarla oluşturulan bu yatırımların daha verimli kullanılması, işbirliği ve veri paylaşımına açık olmalarının sağlanması ve sistemlerin performansının arttırılması için tek bir merkezden koordine edilmeleri son derece önemlidir.

Bu konuda ilimiz açısından da gerekli olan işbirliği ve koordinasyon önem arz etmektedir.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

saster” oluşumunun yetkili kullanıcısı olup, son yıllarda ülkemizde meydana gelen iki depremden sonra hasara yönelik amaçlarla bu görüntülerden yararlanılmıştır. Buradan elde edilecek veriler ilimizde meydana gelecek depremlerin büyüklüğünün belirlenmesinde ve hasara yönelik değerlendirmelerde önemli düzeyde ve hızlı şekilde katkı sağlayacaktır.

Eylem A.1.4.3. Ulusal hasar tahmin ve erken uyarı sistemleri ile yerel ölçekte kurulacak hasar tahmin ve erken uyarı sistemleri arasında uyum sağlanması konusunda gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

Hasar tahmin ve erken uyarı sistemlerinin kurulmuş olduğu yerlerde bu sistemlerin sadece merkezden görevlendirilecek elemanlar tarafından kullanımının pratik olmayacağı dikkate alınarak, Erzurum İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü elemanlarının da yetiştirilerek bu sistemleri kullanmaları önem taşımaktadır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

18

19

STRATEJİ A.1.5. İlimizin deprem etkinliği değerlendirilerek, yönetimler ile kamu otoriteleri tek merkezden bilgilendirilecektir.

Eylem A.1.5.1. Erzurum ve yakın çevresinde deprem aktivitesini incelemek amacıyla çok paydaşlı ve çok disiplinli ortak çalışma grupları oluşturulması ve çalışma esasları belirlenmesi hususlarında ilgili kurum ve kuruluşlar arasında gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

Farklı kuruluşların katılımı ve depremle ilgili farklı disiplinlerin mensuplarından oluşan çalışma gruplarının kurulması, kısa dönem (deprem fırtınası, artçı depremler) deprem etkinliğinin araştırılması ve yönetimler ile kamu otoritelerinin doğru bir şekilde tek merkezden bilgilendirilmesi açısından etkin bir yaklaşım olarak benimsenmiştir.

Eylem A.1.5.2. Çalışmalarda kullanılacak yöntem, araç-gereç, değerlendirme ve ilgilileri bilgilendirme esaslarının belirlenmesinde gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Kısa dönem deprem etkinliğinin araştırılmasına yönelik çalışmaların başarılı ve etkin şekilde sürdürülebilmesi ve sürekli kılınabilmesi, yöntem, araç-gereç, değerlendirme ve ilgilileri bilgilendirme esaslarının önceden belirlenmesi ve çalışmaların bu esaslar çerçevesinde sürdürülmesiyle olanaklı olabilecektir.

STRATEJİ A.1.6. Erzurum’da başta depremler olmak üzere tüm afetler öncesi ve sonrasında yaşanan bilgi kirliliğinin önlenmesi ve toplumun doğru olarak bilgilendirilmesi sağlanacaktır.

Eylem A.1.6.1. Erzurum’daki depremlerde bilim insanları ve araştırmacılar arasında halkı olumsuz olarak etkileyen tartışmaları açıklayabilmek için ulusal ölçekte deprem tahmini, kestirim alanında olan bilim etiğinden yararlanılacaktır.

Bilim insanları ve sorumlu kurum ve kuruluşlar tarafından önceden belirlenmiş etik kurallara bağlı olmadan ve bilimsel olarak kabul görmüş olan yaklaşım ve yöntemlerle yapılmayan deprem tahminleri ve kestirimlerin toplumlar üzerinde sosyal, ekonomik, psikolojik ve politik açılardan büyük sıkıntı ve sorunlara yol açtığına dair çok eski devirlerden günümüze kadar ülkemizde ve diğer ülkelerde birçok örnek bulunmaktadır. Bunların önüne 2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

geçebilmek için ilimizde geliştirilecek olan bilim etiğinden yararlanacak ve medya aracılığı ile yaygınlaştırılacaktır.

Eylem A.1.6.2. Afet sonrasında çok önemli olan basın ve halkla ilişkiler konularında yeni yaklaşım ve yöntemler gerçekleştirilecek, bu konuda medya yetkilileri ve habercilerin eğitilmesi ile ilgili çalışma başlatılacaktır.

Afet sonrasında halkın sürekli bilgilendirilmesi temel esastır. Bu nedenle ilgili kurum ve kuruluşların basın ve halkla ilişkiler ünitelerinde bu konuda eğitilmiş kişilerin bulundurulması ve yapılan faaliyetler hakkında medyaya ve halka günlük sağlıklı bilgilerin aktarılması temel esas olmalıdır.

HEDEF A.2: ERZURUM İLİNİN DEPREM TEHLİKE ANALİZLERİ VE TEHLİKE HARİTALARININ HAZIRLANMASI VE GELİŞTİRİLMESİ Bölgesel ve yerel ölçeklerde deprem tehlikesinin doğru olarak tanımlanması, diri fayların neden olacağı depremlerin ne büyüklükte, ne zaman, ne sıklıkta ve nerede gerçekleşme olasılıkları olduğunun diri faylar üzerinde açılacak hendek çalışmaları (paleosismoloji) yapılarak; fayın diri fay olup olmadığı, geçmişte kaç fay ürettiği, kayma hızı gibi doğrudan deprem tehlike parametreleriyle, deprem yer hareketinin nasıl azaldığının ve yerel zemin yapısının yer hareketini nasıl etkilediğinin bilinmesine bağlıdır. Deprem tehlikesinin neden olacağı riski belirlemenin ilk adımı ülke, bölge ve yerel ölçeklerde tehlikenin güvenilir olarak belirlenmesi ile başlamaktadır. Bu aşamadan sonra tehlikeye maruz değerler ile bu değerlerin farklı büyüklüklerdeki depremler karşısındaki zarar görebilirlikleri belirlenerek deprem riskleri oluşturulur ve riski tamamen ortadan kaldıracak veya uzun süreli azaltacak yaklaşım modelleri geliştirilip uygulanabilir.

Bu nedenle ilimizde de deprem tehlike analizi ve haritalarının hazırlanması, etkili deprem afeti mücadelesinin temel adımı olacaktır.

STRATEJİ A.2.1. Erzurum ve yakın çevresinin deprem risk haritaları için altlık oluşturmaya yönelik çalışmalar yapılacak ve risk haritaları hazırlanacaktır.

Eylem A.2.1.1. Doğu Anadolu Bölgesi için hazırlanacak büyük ölçekli diri fay haritaları ve sismotektonik haritalar ve faylarla ilgili bilgiler ve güncel verilerin, uygun istatistiksel yöntemlerle coğrafi bilgi sistemine aktarılması çalışmaları takip edilerek, Erzurum İline uyarlanması konusunda gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

20

21

Ülkemizin tamamına yakın kısmının deprem tehdidi altında olması nedeniyle, deprem tehlikesi düzeyinin doğru olarak belirlenmesi için diri fay çalışmalarına ağırlık verilmesi gerekmektedir. Bu açıdan, MTA Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Türkiye Diri Fay Haritası” ile yerel ve bölgesel ölçekli diri fay haritaları ve sismotektonik haritalar, tüm diri fay parametrelerini de içerecek biçimde kısa sürede tamamlanmalıdır.

Deprem zararlarının azaltılması yönünde yapılacak tüm çalışmaların temel girdisi; yıkıcı deprem oluşturabilecek fayların ayrıntılı olarak bilinmesi olup, Erzurum ve yakın çevresinde de tüm diri fayların imara esas çalışmalarda kullanılmak üzere 1/5000 veya 1/2000 ölçeğinde aktif tektonik konusunda uzman bir ekip tarafından haritalanması, güncellenmesi ve deprem parametrelerinin karar verici ve kullanıcılara sunulması büyük bir önem taşımaktadır.

Eylem A.2.1.2. Erzurum ve yakın çevresinde gereksinim duyulan alanlarda yapılacak olan paleosismoloji (uzak geçmişte meydana gelmiş olan depremlerin aralıklarının ve büyüklüklerinin kestirilmesi) çalışmalarının takibi yapılarak gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. Ülkemizde MTA Genel Müdürlüğü ve Atatürk Üniversitesi Deprem Araştırma Enstitüsü tarafından üretilen diri fayların yakın jeolojik geçmişindeki deprem aktivitesinin araştırılarak gelecekteki deprem davranışlarının tahmini ve deprem tehlike değerlendirmelerinde gerekli parametrelerinin (yer, zaman, büyüklük, deprem dönüş/tekrarlanma periyodu, en büyük kırılma uzunluğu-deprem büyüklüğü, yer değiştirme miktarı vb. fay parametreleri) ortaya konulması için Erzurum ve yakın çevresinde de paleosismoloji çalışmalarına gereksinim duyulmaktadır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

Eylem A.2.1.3. İlimizde deprem kaynaklı hasar verici zemin davranışlarından biri olan sıvılaşma açısından jeolojik-jeofizik-jeomorfolojik ölçütlere dayalı bölgesel ölçekte sıvılaşma potansiyeli haritaları hazırlanması konusunda ulusal ölçekte yapılacak olan çalışmaların takip edilerek ilgili kurumlarla paylaşımı sağlanacaktır. Ülkemizde meydana gelen depremlerde, en fazla yapı hasarları Kuvaterner yaşlı gevşek çökeller üzerinde kurulmuş yerleşimlerde gözlenmektedir. Bunun nedenlerinden biri de zemin sıvılaşmasıdır. Bu durum dikkate alınarak, İlimizde yapılmakta olan zemin etüt raporlarında jeofizik ve jeolojik çalışmalar her parsel için istenmeli, jeofizik çalışmalar ile deprem öncesi yer salınım periyodu ve zemin büyütmesi değerlerine göre yapıların projelendirilmesinin sağlanması ve elde edilen verilerden Yer Salınım

Periyodu Haritaları, Zemin Büyütmesi Haritaları, Vs30 Kayma Dalgası Hız Haritalarının hazırlanması ile beraber de bu alanlara ait yüzey fasiyes özelliklerine dayalı haritaların üretilmesi, ayrıca jeolojik-jeofizik-jeomorfolojik ve bazı genel hidrojeolojik ölçütlere göre bu çökellerin sıvılaşmaya karşı duyarlılıkları açısından sınıflandırılıp sıvılaşma duyarlılığı zonlamalarının bu haritalarda gösterilmesi, bu zemin davranışına karşı alınabilecek önlemlere ilişkin ayrıntılı çalışmalara önemli bir altlık oluşturacaktır. İlimizde bu konu ile ilgili yapılacak çalışmaların İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünün işbirliği ve koordinasyonunda MTA Van Bölge Müdürlüğü mevcut birikimi ve teknik kapasitesi paralelinde üniversitelerimizin ilgili bölümleri ve yerel yönetimlerle birlikte gerçekleştirilmesi önem arz etmektedir.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

22

23

Eylem A.2.1.4. Kritik yerleşimlerde zemin büyütmesi ve hız değişimi davranışları ile bunlara bağlı zemin-yapı etkileşimi konularında mevcut bilgilerin yanı sıra, yeni çalışmalar yapılarak verilerin mekansal planlama açısından değerlendirilmesi konularında yapılacak olan çalışmalar için gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

Bu eyleme, özellikle genç alüvyal zeminlerin depremler sırasındaki büyütme, hız değişimi vb. davranışları ile bu davranışlara bağlı olarak zeminyapı etkileşimi konularında yapılacak araştırmalar açısından gerek duyul-

maktadır. Bu kapsamda; ilimizde de zemin büyütmesi açısından deprem tehlikesine maruz yerleşimlerde deprem zararlarının azaltılması amacıyla zemin büyütmesi ve yapı ilişkileri, ayrıca sismik büyütme ve davranış analizleri yapılarak yönetmeliklerdeki spektral tepki fonksiyonlarının geçerliliklerinin araştırılması konuları ele alınmalıdır.

Eylem A.2.1.5. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından mikro bölgeleme haritalarından mekan planlaması çalışmalarında nasıl yararlanılabileceği konusunda ilke, yöntem ve uygulama esaslarının belirlenmesi ve yerel

yönetimler için yol gösterici kılavuz niteliğindeki yayınlarla birlikte örnek mikro bölgeleme haritalarının hazırlanması, mekansal planlamaya temel girdi sağlanmasına yönelik yapılacak çalışmalar için gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

Mikro bölgeleme çalışmalarının ana amacı; deprem ve diğer doğal tehlikelerin büyük ölçekli (1/25000 ve daha büyük) haritalar üzerinde belirlenip bu tehlikeleri önleyecek veya etkilerini azaltacak fiziksel plan kararlarının çevre düzeni, imar planları ve il gelişme planları aşamalarında alınmasına girdi sağlamaktır. Bu çalışmalar; yeni yerleşmeler için arazi kullanım kararlarına, yerleşik alanlar için ise sakınım (risk azaltma) planlarına temel girdi sağlayan çalışmalardır ve deprem risklerinin azaltılabilmesi için ilimizde de mutlaka geliştirilmeleri ve etkin olarak uygulanmaları gerekmektedir.

Eylem A.2.1.6. Erzurum ve yakın çevresinde deprem tehlikesinin yüksek olduğu yerleşimlerden başlanarak, bölgesel ve yerel ölçekte deprem tehlike haritaları hazırlanması hususunda yapılacak çalışmalar öncelikli olarak desteklenerek, konu ile ilgili izleme ve koordinasyon sağlanacaktır.

Erzurum ve yakın çevresinde sismik boşluk özelliği taşıması ihtimali bulunabilecek bölgelerden başlanmak üzere, bölgesel deprem haritalarının yapılması, deprem tehlikesine karşı alınacak önlemler arasında öncelikli ve önemli bir aşamayı oluşturmaktadır.

STRATEJİ A.2.2. AFAD tarafından hazırlanacak ve esasları belirlenecek olan Deprem risk analizleri ve deprem senaryolarının ilimize uyarlanması konusunda çalışmalar yapılacaktır.

Eylem A.2.2.1. AFAD tarafından, yerel ölçeklerde deprem ve depremin zincirleme etkileri ile oluşabilecek risklerin analizi, değerlendirilmesi ve azaltılması konusunda ilke, yöntem ve uygulama esaslarının belirlenmesi ve yerel yönetimler için yol gösterici kılavuz yayınların hazırlanması hususlarının takibi ile işbirliği ve koordinasyonu sağlanacaktır.

Karar vericilerin deprem ve depremin meydana getirdiği ikincil afetler ile ilgili zarar azaltma planlarına gereksinimleri vardır. Bu planlara göre afet anında etkin ve hızlı bir müdahale çalışması yapılır. Bu nedenle afet yöneticileri için el kitabı şeklinde kılavuzların hazırlanması gereklidir.

Eylem A.2.2.2. AFAD tarafından, deprem kayıplarının tahmini ve deprem senaryolarının hazırlanma esaslarının belirlenmesi ve ülke genelinde yaygınlaştırılması hususları takip edilerek gerekli işbirliği ve koordinasyon

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

yapılacaktır.

Deprem senaryoları ile olası depremin büyüklüğü ve etkileyeceği alanlar belirlenirken, deprem kayıp analizleriyle de tahmini hasar ve zararlar ortaya çıkartılır. Böylece afet yönetiminde deprem öncesi karşılaşılabilecek olayın boyutları önceden tahmin edilerek gerekli önlemlerin alınmasına çaba gösterilir.

Eylem A.2.2.3 Erzurum Büyükşehir Belediyesi, Erzurum İl Özel İdaresi ve İlçe Belediyeleri tarafından görev alanlarıyla ilgili deprem riskinin azaltılmasına (sakınımına) yönelik stratejilerle afet ve acil durum planları hazırlanacaktır. Konu ile ilgili gerektiğinde işbirliği ve koordinasyon İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünce sağlanacaktır.

2000 yılı sonrasında Erzurum İl Özel İdaresi ve Belediye Yasalarında yapılan değişikliklerle bu kuruluşlara, başta depremler olmak üzere, doğal afetlerden korunmak veya etkilerini azaltmak amacıyla gerekli afet ve acil durum planlarını yapmak görevi verilmiştir. Burada temel amaç, afetlerden korunmak olmasına karşın il veya belediye düzeyinde yapılmış korunma amaçlı plan bulunmamaktadır ve yasaların bu ilgili maddeleri, yalnızca İl Afet ve Acil Durum Müdürlüklerince hazırlanan İl Afet Acil Yardım Planlarının yapılması şeklinde algılanmaktadır. Bu eylemle; asıl amaç olan risk azaltma strateji süreci, yöntem ve yaklaşımlarıyla söz konusu planların ilgili yerel yönetimler tarafından hazırlanıp uygulanmaya başlanması sağlanacaktır.

Eylem A.2.2.4. Depremlere duyarlı kentsel ve kırsal alanlarda deprem riski en az olan yerleşim merkezleri kurularak risk azaltma planlarının uygulamaya geçirilmesi için işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

Deprem tehlikesi yüksek yerleşim yerlerimizde özellikle kırsal alanlarda önceden her yönüyle depreme duyarlı yeni yerleşim alanları oluşturularak deprem konusunda zarar azaltma çalışmaları için pilot uygulamalar gerçekleştirilecektir. Bu amaçla Erzurum’un özellikle yapı stoku açısından depreme en dayanıksız olan bölgelerinde çalışmaya başlanacaktır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

24

25

EKSEN B: GÜVENLİ YERLEŞİM ALANLARI VE YAPILAŞMA

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

26

27

HEDEF B.1: DEPREM GÜVENLİ YERLEŞME VE DEPREME DAYANIKLI YAPILAŞMANIN SAĞLANMASI Daha güvenli ve yaşanabilir yerleşim yerleri ve yapıların oluşturulması deprem risk yönetiminin temel amaçlarındadır. Bunu sağlamanın en etkin yolu; yerleşim planlarında ana riskleri göz önüne alarak gerekli düzenlemeleri yapmak, yeni yapılacak yapılar için “Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelik” ve ilgili diğer yönetmelikleri ödünsüz şekilde uygulamak, mevcut yerleşim ve yapıların risklerini belirleyip depreme daha dayanıklı hale getirmek için gerekli çalışmaları yapmaktan geçer.

STRATEJİ B.1.1. Planlama, çevre ve şehircilik çalışmalarında deprem tehlike ve risklerini esas alan çalışmalara önem ve öncelik verilecektir.

Eylem B.1.1.1. KUDAKA, Erzurum ile ilgili sektörel ve bölgesel planları hazırlarken sorumluluk alanları içerisindeki deprem tehlike ve risklerini dikkate alacak ve bu riskleri arttırmayacak veya azaltacak yönde faaliyet yürüten ilgili birimlerle işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

Sektörel, bölgesel veya il gelişme planlarının hazırlanması aşamasında, deprem tehlike ve risklerinin belirlenerek bu riskleri önleyecek veya azaltacak önlemlerin planlama aşamasında ödünsüz olarak dikkate alınması sağlanacaktır.

Eylem B.1.1.2. Erzurum Büyükşehir Belediyesi ve Erzurum İl Özel İdaresi il gelişme ile çevre düzeni planlarının hazırlanması öncesinde ilin belirlenen tehlike ve risklerini esas alarak risk azaltma strateji planlarını geliştirecek ve bu planlarla çevre ve gelişme planlarının uyumunu sağlayacaklardır. Çevre düzeni ve il gelişim planlarında kentsel riskleri ön planda tutarak afet risklerinin azaltılması yönünde önlemler alınacaktır. Buna yönelik olarak Erzurum Büyükşehir Belediyesi ve Erzurum İl Özel İdaresinin öncelikle ve bütünleşik yaklaşımla ilin afet tehlike ve risklerini ortaya koymaları ve sonuçları mekansal planlamaya aktarmaları gereklidir.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

28

29

Eylem B.1.2.5. Erzurum’da deprem riski yüksek olan bölgelerden başlanarak eğitim tesislerinin güçlendirilmesi çalışmalarına öncelik verilecek, devam eden çalışmalar hızlandırılacaktır.

STRATEJİ B.1.2. Başta okullar, hastaneler, adliyeler, cezaevleri gibi insanların çok kalabalık olarak bulundukları binalar olmak üzere, Erzurum’daki bina envanteri çıkarılacak ve mevcut binaların hasar görebilirlikleri ve riskleri esas alınarak gruplandırılacaktır.

Eylem B.1.2.1. İlde mevcut kamuya ve halka ait binaların deprem riskine karşı dayanıklılık testi için Deprem Etüt Merkezi ve Yapı Laboratuvarları kurulacak, bu alanda yapılan çalışmalar desteklenerek, işbirliği ve koordinasyonu sağlanacaktır.

Deprem öncesi binaların mevcut durumlarının kontrolü ve depreme karşı dayanıklılığının tespiti amacıyla; Deprem etüt merkezi ile; binaların mevcut durumları ile projeleri karşılaştırılarak projeye uygun olup olmadığı kontrol edilecek ve yapı laboratuvarları kurularak mevcut binaların deprem dayanıklılık ön tespiti ile basit ve hızlı bir yöntemle değerlendirilerek deprem risk gruplaması tamamlanacak, gelecekte yaşanabilecek depremler öncesinde yapılacak zarar azaltma çalışmaları yapılacaktır. Bu konuda ilimizle ilgili çalışma usul ve esaslarının belirlenmesi ve gerekli araç ve teçhizatın kurulmasıyla laboratuvarın çalışma sisteminin sürekliliğinin sağlanması gerekmektedir.

Eylem B.1.2.2. Başta okullar, hastaneler, bakım evleri, yurtlar, adliyeler, sanayi kuruluşları ve cezaevleri gibi insanların çok kalabalık olarak bulundukları binalar olmak üzere, mevcut binaların sayısı ve tipolojisi belirlenecek, ayrıca bina kimlik sisteminin geliştirilmesine çalışılacaktır.

Bina envanterinin ve binaların hasar görebilirliklerinin değerlendirilebilmesi için öncelikle mevcut bina sayısının ve tipolojisinin belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, tüm binalara kendilerine özgü bir kimlik numarası verilmesi ve binaya ilişkin temel bilgilerin (yapı tarzı, kat sayısı, yapım yılı, bağımsız birim adedi, brüt yüzölçümü, konum bilgileri vb) bu numara ile saklanması, analitik kapasitenin gelişmesine ve sigorta uygulamalarının yaygınlaşmasına yardımcı olacaktır.

Eylem B.1.2.3. Başta okular, hastaneler, bakım evleri, yurtlar, adliyeler, sanayi kuruluşları ve cezaevleri gibi insanların çok kalabalık olarak bulundukları binalar olmak üzere, mevcut binaların hasar görebilirlikleri ve bunlarla ilgili güçlendirme çalışmaları ile metodolojiler belirlenmesi hususlarında takip, işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

Öncelikli olmak üzere güçlendirme çalışmaları devam eden eğitim tesislerinin tamamlanması sağlanarak İl genelinde diğer güçlendirilmesi gereken eğitim tesislerinin çalışmalarına ivedilikle başlanacaktır.

Eylem B.1.2.6. Mevcut binaların yapım koşulları esas alınarak kentsel ölçekte deprem hasarı tahmin yöntemleri geliştirilecek ve deprem sonrası toplanan veri esas alınarak tekrar değerlendirilip hasar tahmin yöntemleri güncellenerek konu ilgili takip, koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Mevcut binaların hasar görebilirlikleri ve bunlarla ilgili metodolojiler belirlenmesi çalışmalarından yararlanılarak kentsel ölçekte deprem hasarı tahmin yöntemlerinin geliştirilmesi, deprem güvenli yerleşim ve yapılaşma açısından gerçekleştirilmesi gereken bir çalışmadır.

Yeni depremler sırasında mevcut yapıların görebileceği hasarın önceden tahmini ve alınabilecek önlemler açısından hasar görebilirlik çalışmalarına ağırlık verilmesi, Erzurum için ilgili yöntemlerin geliştirilmesi, takip ve izlemesi önem arz etmektedir.

Eylem B.1.2.4. Başta okullar, hastaneler, bakım evleri, yurtlar, adliyeler, sanayi kuruluşları ve cezaevleri gibi insanların çok kalabalık olarak bulundukları binalar olmak üzere, mevcut bina ve yakın çevresinin Sorumlu Kurumlarca dayanıklılık testiyle deprem risk gruplaması tamamlanacaktır.

Öncelikle okullar, hastaneler, adliyeler ve cezaevleri gibi insanların çok kalabalık olarak bulundukları binalar olmak üzere mevcut binaların basit ve hızlı bir yöntemle değerlendirilerek deprem risk gruplamasının tamamlanması, gelecekte yaşanabilecek depremler öncesinde yapılacak zarar azaltma çalışmaları ve riskli görülen yapılarla ilgili olarak alınacak kararlar açısından öncelik taşımaktadır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

30

31

STRATEJİ B.1.3. Depreme dayanıklı binaların tasarım, malzeme ve standartlarını içeren çalışmalar desteklenecektir.

Eylem B.1.3.1. Depreme dayanıklı bina tasarımına ve yapımına ilişkin öncelikler belirlenecek zemin etüd raporlarında jeofizik ve jeoloji çalışmalarının her parsel için istenmesi sağlanarak farklı uygulamalar yapan kamu kurum ve yerel yönetimler eksikliklerin giderilmesi konusunda bilgilendirilecektir. Konuyla ilgili projelerin geliştirilmesi teşvik edilerek desteklenmesi ve çalışmaları izlenerek gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Yapı stokunun kütlesel bazda hızla yenilenebilmesi için, depreme dayanıklı, ancak ekonomik bir biçimde inşa edilebilecek olan standart yapı projelerinin teşviki ve desteklenmesi, deprem zararlarının azaltılması için ciddi bir seçenek olarak gündeme gelmiş olan kentsel yenileme olgusu açısından önem taşımaktadır.

STRATEJİ B.1.4. Mevcut deprem mühendisliği laboratuvarlarının daha etkin ve herkese açık şekilde hizmet verebilmesi için koordineli bir sistem kurulacaktır.

Eylem B.1.4.1. Deprem mühendisliği alanında çalışan üniversitelerin katılımıyla bir konsorsiyum oluşturulması konusundaki çalışmalar takip edilerek, ilimiz ile ilgili koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Gerek kaynak israfının önlenmesi, gerekse ülkenin deprem mühendisliği alanındaki deneysel uzmanlık birikiminin bir araya getirilmesi ve etkin bir biçimde kullanılabilmesi amacıyla ortak bir “Ulusal Laboratuvar Sistemi”nin kurulması önem taşımaktadır. Bu amaçla, Türkiye’de deprem mühendisliği alanında çalışan üniversitelerin oluşturacağı bir konsorsiyum tarafından, “Ulusal Deprem Mühendisliği Laboratuvarı Sistemi”nin kurulması, çalışma usul ve esaslarının belirlenmesiyle birlikte bu sistemin ilimizle ilgili çalışmalarının takip, koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması gerekmektedir.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

32

33

STRATEJİ B.1.5. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca köprü, viyadük ve ulaşım sistemlerinin yanı sıra, hayati öneme sahip gömülü ve yüzeydeki dağıtım sistemleri (boru, doğal gaz hattı, elektrik, iletişim vb.) ile ilgili olarak Türkiye’ deki inşaat teknolojisini ve uygulamalarını esas alan deprem güvenliğini belirleme ve yapıları güçlendirme yöntemlerinin geliştirilmesi, standart hale getirilmesi ve uygulamaların sağlanması ile ilgili çalışmalar takip edilerek gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Eylem B.1.5.1. Ulusal ölçekte kurulacak olan araştırıcı, uygulayıcı ve destekleyici kurum ve kuruluşların yetkililerinden oluşan koordinasyon kurulunun Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca kurulmasına müteakip gerçekleştireceği çalışmaların takibi yapılacaktır.

KENTGES kapsamında da ele alınan bu eylemle, ulaşım sistemleri ve önemli ulaşım tesislerinin depremlere karşı dirençli bir biçimde inşası, bakım ve denetimi için gerekli yönetmelik ve uygulamaların geliştirilmesi gerekmektedir.

Ülkemizde, yoğunlukla 1970’ li yıllarda başlayan devlet yollarında ve otoyollarda inşa edilen köprü ve viyadüklerin deprem güvenliklerinin sağlanması bağlamında yapılan çalışmaların ve kullanılan ölçütlerin ve bunların dayandırıldığı esasların belirlenmesi, deprem dayanıklılık testinden geçirilmesi önem taşımakta olup, bu belirlemeler ve değerlendirmeler için bir koordinasyon kurulunun kurulmasında ilimizle ilgili hususların takibi gerekmektedir.

Eylem B.1.5.3. Erzurum’da gömülü konumdaki ve yüzeydeki su, atık su, elektrik, iletişim, doğal gaz hattı gibi hayati öneme sahip sistemlerin deprem güvenlikleri değerlendirilerek öngörülen düzeye çıkarılması ile ilgili çalışmalar desteklenerek takibi ile gerekli koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Eylem B.1.5.2. Erzurum ulaşım sistemleri ve önemli ulaşım tesislerinin depremlere dirençli bir şekilde projelendirilmesi, deprem dayanıklılık testi yapılarak bakımı ve denetimi için yapılacak düzenlemelerin takibi yapılacaktır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

Bu eylemle, hayati öneme sahip sistemlerin depremlere karşı dirençli bir biçimde inşası, bakım ve denetimi için gerekli yönetmelik ve uygulamaların geliştirilmesi ve bunların yaşama geçirilmesi konusunda ilimizle ilgili hususların takibi ve koordinasyonu gerekmektedir.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

34

35

STRATEJİ B.1.6. Yapı sektörü ile ilgili eğitim faaliyetleri geliştirilecektir.

Eylem B.1.6.1. Yapı sektörünün meslek içi eğitim faaliyetleri geliştirilecektir.

Yapı üretim sürecindeki tüm personelin ve ilgili meslek mensuplarının teknik yönetmelikleri, mevzuatı ve güncel gelişmeleri iyi bilerek uygulama veya kontrol kademelerindeki görevlerini deprem güvenli yapı ve yerleşim ilkelerine uygun şekilde yerine getirmeleri, deprem zararlarının azaltılmasında kuşkusuz önemli bir rol oynayacaktır. Bu açıdan, ilgili kurum ve kuruluşların meslek içi eğitim faaliyetlerine daha fazla önem vermeleri gerekmektedir.

Eylem B.1.6.2. İnşaat sektöründe çalışan işçi, kalfa ve ustaların eğitimi ve belgelendirilmesi çalışmaları geliştirilecek ve sektörde belgesiz insanların çalıştırılması önlenecektir. İnşaat sektörünün demirci, betoncu, kalıpçı, tesisatçı gibi alt dallarında hiç bir eğitim ve belgelendirmesi olmayan işçi, kalfa ve ustaların eğitimi ve belgelendirilmesinin sağlanması güvenli yapı inşaa etmenin önemli koşulların başında gelmektedir.

HEDEF B.2: TARİH VE KÜLTÜR MİRASININ DEPREMLERDEN KORUNMASI Büyük bir bölümü yığma, ahşap veya bunların karışımından oluşan mevcut tarihi yapıların envanterinin çıkarılması, deprem güvenliklerinin belirlenmesi ve yeterli güvenliğe sahip olmayan yapıların tarihi özelliklerini de koruyacak şekilde güçlendirilmelerini öngören güçlendirme tekniklerinin geliştirilmesi ile onarım ve güçlendirme uygulamalarında uyulması gereken uluslararası kurallar ile tasarım ve imalat esaslarının belirlenmesinin hedeflenmesi gerekmektedir.

STRATEJİ B.2.1. Erzurum’daki tarihi yapıların deprem güvenliklerinin belirlenmesine ve güçlendirilmelerine yönelik teknik bilgilerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması sağlanacaktır.

Eylem B.2.1.1. Erzurum’daki tarihi yapıların envanteri çıkarılarak önem ve öncelik dereceleri belirlenecektir.

Tarihi yapıların depremden korunmaları için yapılacak çalışmalar için öncelikle İl genelinde bu yapıların envanterinin çıkarılması ve daha sonra da öncelik derecelerinin belirlenerek gerekli önlemlerin bu önceliğe göre alınması gerekmektedir.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

36

37

Eylem B.2.1.2. Tarihi yapıların düşey yükler ve deprem etkileri altında taşıyıcı sistem güvenlikleri belirlenecektir.

Tarihi yapıların güçlendirilmesinde esas alınmak üzere, bunların düşey yükler ve deprem etkileri altındaki sistem güvenliklerinin bilinmesi gerekmektedir.

Eylem B.2.1.5. Müzeler içerisindeki eserlerin depremlere karşı hasar görebilirliğini azaltmaya yönelik yöntemler geliştirilecektir.

Deprem sırasında müzelerde bulunan nesnelerin boyut, dengesizliğe neden olacak ve nesneyi olumsuz yönde etkileyebilecek kritik yer hareketi vb. gibi faktörler açısından değerlendirilerek bu nesnelerin hasar görebilirliğini azaltacak yöntemlerin geliştirilmesi gerekmektedir.

Eylem B.2.1.3. Yeterli güvenliğe sahip olmadığı belirlenen tarihi yapılar için güçlendirme yöntemleri geliştirilmesi konusunda işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

Bir tarihi yapının deprem performansının ve güvenilirliğinin belirlenmesi ve yapısal deprem performansının iyileştirmesine yönelik projelerin geliştirilmesi birçok disiplinin bir arada çalışmasını gerektiren bir konudur. Ancak tüm bu çalışmaların belirli şartname ve kılavuz uygulamaların aracılığı ile yapılması gereği açıktır.

Eylem B.2.1.4. Tarihi yapıların onarım ve güçlendirme uygulamalarında uyulması gereken uluslararası kurallara uygun olarak yöntem, tasarım ve imalat esasları oluşturulacak ve geliştirilecektir.

Yapısal iyileştirme olarak adlandırılabilecek ve yapısal sistemin deprem performansının istenilen düzeye getirilmesini amaçlayan çalışmalarda üst ve alt yapıya ilişkin ayrıntılı araştırmalar ve güçlendirmeye yönelik etkinliği çeşitli yöntemlerle test edilmiş uygulanabilir öneriler yer almalıdır.

Bunun için, uluslararası kurallar da göz önüne alınarak, uygun yöntemlerin geliştirilmesi gereklidir.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

38

39

EKSEN C: DEPREMLERİN ETKİLERİYLE BAŞ EDEBİLMEK

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

40

41

HEDEF C.1: DEPREMLERE VE DİĞER AFETLERE İLİŞKİN EĞİTİM VE HALKIN BİLİNÇLENDİRİLMESİ FAALİYETLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ Afetler konusunda bilinçlenmek, afet zararlarını azaltmak, afetlere karşı hazırlıklı olmak ve müdahaleyi kapsayan konularda toplum eğitiminde öncelikli hedef; en üst seviye afet yönetimi ile ilgilenen yöneticilerin ve karar vericilerin görüş birliğine varması, toplumda farkındalığın artırılması ve eğitimin geliştirilmesini sağlamak olmalıdır.

STRATEJİ C.1.1. Erzurum’da Afet ve Acil Durum yönetimi ile ilgili yöneticilerin ve karar vericilerin fikir ve dil birliğine varması sağlanacaktır.

Eylem C.1.1.1. Erzurum’da dil birliğinin oluşturulması konusunda koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

Deprem yönetimi ile ilgilenen yöneticiler ve konu ile ilgili akademisyenlerin katılacağı bir çalıştayın düzenlenmesi ve deprem konusunda dil birliğinin sağlanması amacıyla “Ulusal Deprem Risk Yönetimi Terimler Sözlüğü”nün hazırlanması planlanmaktadır. Bu kapsamda İlimizle ilgili yapılabilecek çalışmaların belirlenmesi, koordinasyonu ve iş birliği önem arz etmektedir.

Eylem C.1.1.2. Erzurum’da Afet ve Acil Durum Yönetimi konularında kamu kurum ve kuruluşlarının amirleri ile yerel yöneticilerin ve ilgili personelin hizmet içi eğitimleri sağlanacaktır.

Afet olayı sırasında yerel ölçekte koordinasyonun sağlanmasında kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticileri ve diğer yerel yöneticilerin önemi büyüktür. Bu nedenle bu grupta yer alan yöneticilerin hizmet içi eğitimleri kapsamında aldıkları dersler arasında afet yönetimi ile ilgili derslerin de olmasının gerekli olduğu düşünülmektedir.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

42

43

STRATEJİ C.1.2. Afet yönetimi ve afet eğitiminin geliştirilmesi sağlanacaktır.

Eylem C.1.2.1. Afet ve Acil Durum eğitimi konuları gözden geçirilecek ve hizmet içi eğitimlerde ilgili kurumlar tarafından bu konulara yer verilecektir.

Polis, itfaiye, sağlık, arama-kurtarma gibi görevlerde çalışanların da afet yönetimi konusunda bilinçlendirilmesinin ve afet ve acil durum yönetimi eğitimlerinin yetkinleştirilmesinin sağlanması gereklidir.

Eylem C.1.2.2. İlk ve orta öğretimde afet ve acil durum tabanlı eğitim seminerleri ve tatbikatların yapılması konusunda İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

İlk ve Ortaöğretimde okutulan bazı ders programlarında yer alan afet ve acil durumlarla ilgili konuların; günümüz şartlarına göre eğitimlerinin yapılması sağlanacaktır. Ayrıca ulusal bazda uzaktan eğitim başta olmak üzere yaygın eğitim kanalıyla da bu eğitimler takip edilecektir.

Eylem C.1.2.3. Eğiticilere ve öğretmenlere afet ve acil durum ile afetlerden korunma hakkında eğitim verilecek ve bu eğitimlerin sürekli kılınması sağlanacaktır.

Toplumun depremler ve diğer afetler konusunda bilinçlenmesinde eğiticilerin konuyla ilgili eğitimleri önem taşımaktadır. Bu kapsamda ülkemizde çeşitli kuruluşlar tarafından başlatılan çalışmaların (Milli Eğitim Bakanlığı ve JICA işbirliği ile başlatılan Okul Tabanlı Afet Eğitimi Projesi gibi) geliştirilmesi gerekir. İlimizde de bu tür eğitimler planlanacaktır.

STRATEJİ C.1.3. İlimizde deprem müzelerinin kurulmasına yönelik çalışmalar desteklenecek, işbirliği ve koordinasyonu sağlanacaktır.

Eylem C.1.3.1. Deprem müzeleriyle toplumun depremlere karşı farkındalığı sağlanacaktır.

Kurulacak deprem müzeleri aracılığıyla depremlerde yaşananların toplum tarafından tekrar hatırlanmasının sağlanması ve afet konusunun görsel yöntemlerle bu müzelerde ziyaretçilere tanıtılması, toplumun depremlere karşı farkındalığının arttırılmasında etkin bir araç olabilecektir.

STRATEJİ C.1.4. Afet Gönüllülük Sistemi kurulacaktır.

Eylem C.1.4.1. Erzurum’da afet gönüllülüğü kavramı ve iş tanımları konusundaki eksikliklerin giderilmesi için yapılacak çalışmalar takip edilerek gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

Bireylerin afetlere hazırlıklı olması ve afet zararlarını azaltmak üzere hazırlık yapmaları gerekli ve ancak yeterli değildir. Dirençli toplum ve kurumlar için her düzeyde halkın katılımını gerçekleştirebilmesi ve örgütlenebilmesi için paydaşlar, kaynak kişiler/kurumlar ve gönüllüler bulunup katılımlarının sürekliliği sağlanmalıdır. Afet Gönüllülük Sistemi’nin İl genelinde kurulması gereklidir.

Eylem C.1.4.2. Kamu kurum ve kuruluşlarında afet gönüllülüğünü teşvik için gerekli yönetmelik ve genelgelerin takibi ile koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

44

45

Kamuda çalışan önemli sayıda insan gücünden yararlanabilmek amacıyla, zarar azaltma odaklı hazırlık kapasitesinin güçlendirilmesine yönelik ilgili kurumların da görüş ve değerlendirmeleri alınarak sürdürülebilir bir “Afet Gönüllülük Sistemi”nin oluşturulması amacıyla yapılacak düzenlemelerin takibi ile koordinasyon ve işbirliğinin yapılmasında yarar vardır.

Eylem C.1.4.3. AFAD tarafından gönüllü kurum ve kuruluşların işleyiş süreçleri tanımlanarak, karar verici ve uygulayıcılar için el kitapları hazırlanması konusunda yapılacak çalışmalar takip edilecektir.

Afet gönüllülük sisteminin kurulmasından sonra gönüllü kurum ve kuruluşların afet süreçleri içinde oynayacakları rollerin tanımlanıp afet yöneticilerine yol gösterici el kitapları hazırlanmalıdır. Bu el kitaplarının ayrıntılı şekilde afet yönetimindeki görev ve sorumlulukları içermesi gereklidir.

HEDEF C.2: DEPREMLERE VE DİĞER AFETLERE ZAMANINDA HIZLI VE ETKİLİ OLARAK MÜDAHALE EDİLEBİLMESİNİN SAĞLANMASI KENTGES kapsamında da ele alınan bu stratejiyle; depremlere ve diğer afetlere zamanında hızlı ve etkili olarak müdahale edilebilmesi için acil durum haberleşme altyapısının güçlendirilmesi, ulaşım ve tahliye koridorları, toplanma ve geçici barınma alanları, afet destek merkezleri ve acil durum tesisleri gibi tesislerin gerçekleştirilmesinin sağlanması amaçlanmaktadır.

STRATEJİ C.2.1. Afet sonrası müdahale sistemi ile ilgili gelişmelerin takibi ile gerekli işbirliği ve koordinasyon yapılacaktır.

Eylem C.2.1.1. Yerel düzeyde haberleşme, acil durum çağrı ve bilgi iletişim sistemleri alt yapısı ile acil müdahale ve yardımlar için ulaşım sistemleri geliştirilmesi konusunda işbirliği ve koordinasyon yapılacaktır.

Afet sonrasında veya acil durumlarda; hem merkezi düzeydeki hem yerel düzeydeki kurumlar arasında hızlı ve güvenli haberleşmenin sağlanabilmesi için alt yapının geliştirilmesi, bu kapsamda afet yönetimi ve acil yardım planlarının da yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca acil müdahale ve yardımların hızla gerçekleştirilmesi için gerekli ulaşım sistemleri ve mekansal organizasyonlar sağlanmalı, yer seçimleri tamamlanmalı ve mevcut planlarda bu amaçla gerekli değişiklikler yapılmalıdır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

Eylem C.2.1.2. Acil durumlarda kullanılacak sağlık tesisleri ve sosyal donatıların belirlenmesi ile ilgili çalışmalar yapılacaktır.

Afet anı ve sonrasında gereksinim duyulan sağlık tesisleri, tahliye koridoru, toplanma ve geçici barınma alanları ve acil durumda kullanılacak tesislerin tanımlarının yapılması, nüfusa ve gereksinimlere göre bunların standartlarının belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca mekansal planlamalarda acil durumda kullanılacak alan ve yapılar, ulaşım, sağlık hizmetleri, geçici barınma ve lojistik gibi fonksiyonlar bir bütün olarak dikkate alınmalıdır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

46

47

STRATEJİ C.2.2. Afetlerde sağlık organizasyonu güçlendirilecektir.

Eylem C.2.2.1. İlimizde hastane afet planlarının hazırlanması ve güncelleştirilmesi sağlanacaktır.

Bir planlama kılavuzu hazırlanarak tüm hastanelerin bu kılavuzun esaslarına göre planlarını yenilemeleri gerekmektedir.

Eylem C.2.2.2. İlimizde afetlerin yol açabileceği sağlık sorunlarına zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale edebilmek için il sağlık afet planları geliştirilecektir. İl afet acil yardım planları içerisinde sağlık hizmetlerinin planlanmasının da bulunmasına rağmen, bu planların eylem planları haline getirilerek geliştirilmesi yararlı olacaktır.

Eylem C.2.2.3. Mobil acil müdahale ve ulaştırma birimleri geliştirilecektir.

Yerleşim alanlarında bulunan sağlık tesislerimizin güvenliğinin sağlanması kadar afet bölgesine hemen kurularak acil müdahalelerde bulunacak mobil ünitelere (sahra hastaneleri, tam donanımlı ambulanslar vb.) de gereksinim duyulmaktadır. Bu alanda yaralıların havadan tahliyeleri konusunda kapasite geliştirilecektir.

Bu ünitelerin geliştirilmesi afet müdahale aşamasının başarıya ulaşmasında önemli rol oynamaktadır.

Eylem C.2.2.4. Hastanelerin deprem güvenliklerinin arttırılması çalışmalarına devam edilecektir.

Bir afet sonrasında kullanılması yaşamsal önem taşıyan mevcut hastanelerin deprem ve diğer afet güvenliklerinin arttırılması ve yeni yapılacak hastanelerde bu güvenliğin mutlaka sağlanması gerekmektedir.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

STRATEJİ C.2.3. Hasar tespitlerinde bilgi paylaşımı ve işbirliği geliştirilecektir.

Eylem C.2.3.1. Kamu ve özel sektör tarafından gerçekleştirilen afet sonrası hasar tespit çalışmalarında bilgi paylaşımını ve işbirliğini sağlayacak yeni yaklaşımlar takip edilerek işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır.

Kamu kuruluşları mevzuatla kendilerine verilen görev bağlamında, DASK, TARSİM ve sigorta şirketleri ise sundukları sigorta ürünleri nedeniyle afet sonrası hasar tespit çalışması yapmaktadır. Kaynakların etkin kullanımı bakımından (özellikle sigorta sektörünün hasar tespit faaliyetlerinin kolaylaşması bakımından), ayrıca, ekonomik kayıplara ilişkin genel tablonun doğru ve tutarlı belirlenebilmesi açısından büyük afetlerde etkin bilgi paylaşımı ve işbirliğinin kurumsallaştırılması önemlidir.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

48

49

UYGULAMA VE İZLEME USUL VE ESASLARI: • UDSEP temel alınarak ARGE ve Hazırlama Komisyon Üyelerinin yaptığı toplantılar neticesinde çıkan taslak plan kurum temsilcilerinin görüşlerine sunulmuş ve ayrıca Akademisyenlerden oluşan Danışma Kurulunun değerli görüşleri alınarak ERDSEP 2023 son şeklini almıştır. ERDSEP 2023’ün sekretarya işlemlerini İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü yürütecektir.

• Sorumlu kuruluşlar, eylem planı ERDSEP 2023 yürürlüğe girdiği tarihten itibaren konusunda deneyim sahibi en az iki personel belirleyerek İl Afet ve Acil Durum Müdürlüklerine bildireceklerdir.

• Sorumlu kuruluşlar ilgili kuruluşlarla koordine ve işbirliğini sağlayarak, strateji ve eylemleri gerçekleştireceklerdir.

• Sorumlu kuruluşlar, 6 aylık çalışma dönemleri itibariyle, yapılan çalışmalarla ilgili hazırlayacakları raporları, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğüne göndereceklerdir.

• İlgili kuruluşlar, sorumlu kuruluşlar ile birlikte çalışmalara destek verecektir. İlgili kuruluşlar sorumlu kuruluşun çağrısı üzerine iş birliğini derhal sağlayacaklardır.

• İlgili kuruluş olarak yer alan yerel yönetimlerden hangilerinin çalışmalara katılacağı sorumlu kuruluş tarafından belirlenecektir (Sorumluluk alanları dikkate alınarak).

• Koordinatör kuruluş, aynı zamanda sorumlu kuruluş olup, diğer sorumlu kuruluş ile çalışmaları yönlendirecek, strateji ve eylem planında yer alan sorumlu ve/veya ilgili kuruluşlarla da toplantılar düzenleyip gerekli yönlendirmeleri yapacaktır.

• ERDSEP 2023’ün uygulanmasıyla ilgili genel takip ve değerlendirme İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü tarafından yapılacaktır. İl Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan ARGE gurubu aynı zamanda ERDSEP 2023’ün uygulanmasından da sorumlu Değerlendirme ve Takip Kurulu olarak görevini yürütecektir.

• İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, ERDSEP 2023 strateji ve eylemlerini gözden geçirmek, gerektiğinde Danışma Kurulurunun görüşü ve Plan Hazırlama Komisyonun uygun görüşüyle strateji ve eylemlerin değiştirilmesinden veya yeni strateji ve eylemlerin belirlenmesinden de sorumlu olacaktır.

• ERDSEP 2023’ün etkin ve sürdürülebilir olmasıyla ilgili olarak İl Müdürlüğünün teklifiyle veya resen Genelgeler ve Valilik Tamimleri yayınlamaya İl Valisi yetkilidir.

• ERDSEP 2023’ün uygulama oranının artırılabilmesi, sorumlu ve ilgili kuruluşların eylemleri benimseyerek kurumun yıllık faaliyetlerinin içinde yer almasını sağlamasıyla mümkün olacaktır.

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

50

51

ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ EYLEM PLANI ARGE KOMİSYON ÜYELERİ OLURLARI ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ EYLEM PLANI AR-GE VE DANIŞMA KURULU KOMİSYON ÜYELERİ

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

KURUM ADI

KURUM ADI

Erzurum Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Büyükşehir Belediyesi Erzurum İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği DSİ 8. Bölge Müdürlüğü İl Milli Eğitim Müdürlüğü Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü İl Halk Sağlığı Müdürlüğü İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü MTA Van Bölge Müdürlüğü Karayolları 12. Bölge Müdürlüğü Palandöken Belediyesi Yakutiye Belediyesi Aziziye Belediyesi Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı JFMO Erzurum Temsilciliği JMO Erzurum Temsilciliği

İnşaat Mühendisleri Odası Harita Mühendisleri Odası TMMOB Erzurum İKK Sekreterliği Devlet Hava Meydanları İşletmesi TEDAŞ Genel Müdürlüğü PALEN Genel Müdürlüğü Kızılay Şb. Başkanlığı Aras Edaş İl Müdürlüğü Türk Telekom A.Ş.

Atatürk Üniversitesi Erzurum Teknik Üniversitesi Vakıflar Bölge Müdürlüğü ESKİ Genel Müdürlüğü Emniyet Müdürlüğü 9. Kolordu Komutanlığı A.Ü. Deprem Araştırma Enstitüsü

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

52

53

ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ EYLEM PLANI HAZIRLAMA KOMİSYON ÜYELERİ No

AD SOYAD

ÜNVANI

1

Ertuğrul EGEMEN

Vali Yardımcısı

2

Abdurrahman AKTÜRK

İl Afet ve Acil Durum Müdürü

3

Ersan SAĞSÖZ

Planlama ve Zarar Azaltma Şube Müdürü

4

M. Batur TURALIOĞLU

Jeoloji Mühendisi

5

Demet ÖRGÜ

Şehir ve Bölge Plancısı

6

Merve ÖTÜGEN (SAKA)

İnşaat Mühendisi

7

Nagihan KURNAZ

Harita Mühendisi

8

Azize KAHRAMAN

Endüstri Mühendisi

9

Seda ER (GÜL)

Harita Teknikeri

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

> notlar notlar

54

55

EYLEMLERİN SORUMLU KURULUŞLARA GÖRE DAĞILIMLARI Eylem Numaraları Toplam Eylem Sayıları A.1.1.1. A.1.4.1 A.2.1.3. C.1.1.1.

A.1.1.3. A.1.4.2. A.2.1.4. C.1.1.2.

A.1.1.4. A.1.4.3. A.2.1.6. C.1.2.1.

A.1.2.1. A.1.5.1. A.2.2.1. C.1.4.1. İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü 31 A.1.2.2. A.1.5.2. A.2.2.2. C.1.4.2.

A.1.2.3. A.1.6.1. B.1.2.6. C.1.4.3.

A.1.3.1. A.1.6.2. B.1.4.1. C.2.1.1.

A.1.3.2.

C.2.3.1. C.2.1.2.

MTA Genel Müdürlüğü A.1.1.2. A.2.1.1. A.2.1.2.

3 A.2.1.5. B.1.2.2. B.1.2.6. B.1.6.1.

Erzurum Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü A.2.2.4. B.1.2.3. B.1.3.1. B.1.6.2.

10 B.1.2.1. B.1.2.4.

A.2.1.5. B.1.2.1. B.1.3.1. B.2.1.1.

A.2.2.3 B.1.2.2. B.1.5.2. B.2.1.5.

Erzurum Büyükşehir Belediyesi ve İlçe 14 Belediyeleri A.2.2.4 B.1.2.3. B.1.5.3. C.1.3.1.

B.1.1.2. B.1.2.4.

A.2.2.3 B.1.2.2. B.1.3.1. B.2.1.1.

A.2.2.4 B.1.2.3. B.1.5.2. B.2.1.5.

Erzurum İl Özel İdaresi 12 B.1.1.2. B.1.2.4. B.1.5.3. C.1.3.1.

Erzurum İl Halk Sağlığı Müdürlüğü C.2.2.1. C.2.2.2. C.2.2.3. C.2.2.4.

4 B.2.1.1. B.2.1.3. B.2.1.4. B.2.1.5.

Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 5 B.2.1.2.

Erzurum İl Milli Eğitim Müdürlüğü B.1.2.5. C.1.2.2. C.1.2.3.

3 Karayolları 12. Bölge Müdürlüğü B.1.5.1. B.1.5.2.

2 Sorumlu Kuruluşlar

İl Telekom Müdürlüğü Palen Doğalgaz Dağıtım A.Ş.

Vakıflar Erzurum Bölge Müdürlüğü Kuzeydoğu Anadolu KUDAKA

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

B.1.5.3.

B.1.5.3.

B.2.1.1. B.2.1.2. B.2.1.4.

B.1.1.1.

1 1 3 1

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

56

2013-2023 | ERZURUM DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI