ΜΑΗΣ 2019

"Επι της αυρίου εκίνησαν και ήλθαν στην Λιοδώραν,

1

το παρεπόταμον του Αλφέως ολόρθα εκατεβαίναν στην Ίσοβαν εδιάβηκεν αλλάγι από τους Σούρκους, το μοναστήρι εκάψασιν, εδε αμαρτία που εγίνη."

ΜΠΙΣΖΙΜΠΑΡΔΙ Φρονικόν του Μορέως, στ. 4669-4672.

6ος

ΑΝΕΞΑΡΣΗΣΗ ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΗΛΕΚΣΡΟΝΙΚΗ ΕΥΗΜΕΡΙΔΑ ΦΡΟΝΟ΢ ΑΡ.ΥΤΛΛΟΤ : 35 ΜΑΗ΢ 2019

ΤΓΕΙΑ Μια νέα στήλη άρθρων με θέμα την υγεία. Απώτερος σκοπός η ενημέρωση σε θέματα που αφορούν την υγεία μας και την διατροφή μας. Επίσης θα προβάλλονται προβληματισμοί για το ΢ύστημα Τγείας και για την κατάσταση των τοπικών νοσοκομείων.

Σαξίδι στο παρελθόν της Πελοποννήσου Μνημεία από κάθε περίοδο της πολυκύμαντης ιστορίας της, σπουδαίοι αρχαιολογικοί χώροι όπως η αρχαία Ολυμπία, η Επίδαυρος, οι Μυκήνες, η καστροπολιτεία του Μυστρά και της Μονεμβάσιας, οι βυζαντινές εκκλησίες, μοναδικοί οικισμοί και γοητευτικά κάστρα, μαζί με φυσικές ομορφιές, μαγνητίζουν πλήθος τουριστών απ’ όλο τον κόσμο που ξεκινούν με κάθε μέσο για να κάνουν τον γύρο της Πελοποννήσου, μια εκδρομή ιδιαίτερα διαδεδομένη και δημοφιλής, άγνωστη για τους περισσότερους από εμάς. Ας κάνουμε μια βόλτα, μέσα από αυτές τις γραμμές, και ας γνωρίσουμε τον τόπο μας που βρίθει ιστορίας. Ας γίνουμε ένα με την γη του νου και της καρδιάς μας, και ας πάρουμε λίγο από το πνεύμα και την αύρα του ΜΟΡΙΑ μας! ΢ελ.4 (ΜΕΡΟ΢ ιη΄)

Σελ.2

ΑΓΡΟΣΙΚΑ ΚΑΙ…ΑΛΛΑ!

Η ξηπασία τηρ Μεσογείος Πριν από μερικά χρόνια σε ένα κοινοτικό πρόγραμμα για τις επιπτώσεις της ξηρασίας δύο ερευνητικές ομάδες από Ελλάδα και Ιταλία κατάφεραν να αποδείξουν με ποσοτικές σχέσεις ότι η ξηρασία επηρεάζει τη βλάστηση, το έδαφος και την ξηρική γεωργία. Κατά τη διάρκεια της εκπόνησης του προγράμματος οι ομάδες των ερευνητών χρησιμοποίησαν τη μέθοδο της δενδροχρονολόγησης παίρνοντας δείγματα (καρότα) από τα δένδρα της περιοχής έρευνας και μπόρεσαν να διατυπώσουν μια θεωρία για τις επιπτώσεις της ξηρασίας κυρίως στη βλάστηση. Σα συμπεράσματα  σελ.2

ΜΠΙΣΖΙΜΠΑΡΔΙ ΤΓΕΙΑ

Διαβήτης (Γ’ Μέρος) Διαβητική κετοξέωση και διαβητικό κώμα Η διαβητική κετοξέωση είναι μια επικίνδυνη επιπλοκή, θεωρείται επείγον περιστατικό και απαιτεί την άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο. Ο ασθενής εμφανίζει σημεία αφυδάτωσης, αναπνοή Kussmaul (βαθιές, παρατεταμένες και συνοδευόμενες από αναστεναγμό αναπνοές) και απόπνοια ακετόνης. ΢υχνά, τα σημεία αυτά συνοδεύονται από διάχυτο κοιλιακό άλγος. Σο επίπεδο συνείδησης δεν επηρεάζεται αρχικά, στη συνέχεια όμως μπορεί να εμφανιστούν σταδιακά πτώση του επιπέδου συνείδησης, υπνηλία, λήθαργος και τελικά κώμα. ΢ε σοβαρότερες περιπτώσεις παρατηρούνται υπόταση και κυκλοφορική καταπληξία (shock). Με την κατάλληλη και έγκαιρη θεραπεία, η διαβητική κετοξέωση αποτελεί κατάσταση πλήρως αναστρέψιμη. Είναι πιο συχνή σε σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1. Τπερωσμωτικό μη κετωτικό κώμα Φαρακτηρίζεται από αύξηση της ωσμωτικότητας του πλάσματος (>350 mOsm/L), πολύ υψηλά επίπεδα σακχάρου αίματος (>600 mg/dl) και απουσία κετοξέωσης. Προέχουν τα σημεία της αφυδάτωσης, ενώ επίσης εμφανίζονται διαταραχές του επιπέδου συνείδησης και ηλεκτρολυτικές διαταραχές. Διάφορες αιτίες μπορούν να πυροδοτήσουν την εμφάνιση του υπερωσμωτικού μη κετωσικού κώματος, όπως η σηψαιμία, το έμφραγμα του μυοκαρδίου, η παγκρεατίτιδα, η αιμορραγία από το γαστρεντερικό και η λήψη φαρμάκων. Εμφανίζεται συχνότερα σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2. Τπογλυκαιμία Αποτελεί ουσιαστικά επιπλοκή της θεραπείας του σακχαρώδους διαβήτη. Μπορεί να προκληθεί από λανθασμένη δοσολογία κατά τη χορήγηση ινσουλίνης (αυξημένη δόση), έντονη σωματική άσκηση ή μειωμένη λήψη τροφής ή υδατανθράκων. Ο ασθενής εμφανίζει ευερεθιστότητα και αυξημένη εφίδρωση ενώ μπορεί να προκληθούν διαταραχές του επιπέδου συνείδησης, απώλεια συνείδησης ή/και κώμα. Απαιτείται άμεση πρόσληψη γλυκόζης από το στόμα (γλυκά,ζαχαρούχα αναψυκτικά κλπ) ή, σε περίπτωση που ο ασθενής είναι αναίσθητος, ενδοφλέβια χορήγηση γλυκόζης. Διαβητική μικροαγγειοπάθεια Προσβολή των τριχοειδών και προτριχοειδών αγγείων που με τη σειρά της προκαλεί : Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια : Τπερπλασία των  3

2

ΑΓΡΟΣΙΚΑ ΚΑΙ…ΑΛΛΑ! της έρευνας με βάση το ιστορικό δείγμα, χωρίς τις δυσοίωνες προβλέψεις που αφορούν μελλοντικές ξηρασίες (οι οποίες ίσως να οφείλονται εκτός των άλλων σε πιθανές κλιματικές αλλαγές), περιείχαν την εκτίμηση ότι η χαμηλή υγρασία στο έδαφος κατά τη διάρκεια της ξηρασίας όχι μόνο καθυστερεί την ανάπτυξη των δένδρων αλλά σε περίπτωση παρατεταμένης ξηρασίας μπορεί να οδηγεί και στον θάνατο. Αργότερα και μέσα από εμπειρικές παρατηρήσεις οι ίδιοι ερευνητές κατάλαβαν ότι η ξηρασία και η χαμηλή εδαφική υγρασία είναι από τις πιο βασικές αιτίες της γρήγορης εξάπλωσης των πυρκαϊών που τα τελευταία χρόνια αποδεκατίζουν τα δάση πολλών περιοχών της Μεσογείου. Εντελώς πρόσφατες είναι οι καταστρεπτικές πυρκαϊές του τελευταίου καλοκαιριού στην Πελοπόννησο, στη ΢άμο και στα Γιάννενα. ΢τη Βόρεια Πελοπόννησο, όπου οι πυρκαϊές πήραν τόσο μεγάλες διαστάσεις το καλοκαίρι, η εδαφική υγρασία βρισκόταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αρκεί να αναλογισθεί κανείς ότι το συνολικό ύψος των εαρινών βροχών αυτής της χρονιάς (δηλαδή του Μαρτίου, του Απριλίου και του Μαΐου) ήταν μικρότερο του 20% του μέσου όρου της ίδιας περιόδου σε έναν αντιπροσωπευτικό σταθμό της περιοχής, τον σταθμό του Ξυλοκάστρου. Είναι λοιπόν άξιο να παρατηρηθεί ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο οι αλλεπάλληλες ξηρασίες υποβαθμίζουν τη βλάστηση και αποκαλύπτουν το εδαφικό υλικό, το οποίο είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στις πρώτες ραγδαίες βροχές. Η διάβρωση των εδαφών είναι ένας άλλος σημαντικός παράγοντας υποβάθμισης των εκτάσεων που πριν από λίγα χρόνια ήταν πλούσιες σε βιομάζα.Είναι χαρακτηριστικό ότι οι περισσότερες μεσογειακές χώρες καλύπτονται κατά 50% ή και περισσότερο από διαβρώσιμα εδάφη. ΢τη διάβρωση των εδαφών εκτός της βροχής και της επιφανειακής απορροής συντελούν και άλλοι λόγοι, όπως η αιολική διάβρωση. Φαρακτηριστικό της Μεσογείου είναι το γεγονός ότι η συνολική διάβρωση φθάνει σε επίπεδο πέντε τόνων ανά στρέμμα κατ’ έτος ενώ σε μερικές χώρες, όπως το Μαρόκο και το Ισραήλ, ξεπερνά και τους 20 τόνους ανά στρέμμα κατ’ έτος. Για λόγους σύγκρισης αναφέρεται ότι οι τιμές της μέσης ετήσιας διάβρωσης στις βόρειες χώρες κυμαίνονται από σελ.3

3

ΜΠΙΣΖΙΜΠΑΡΔΙ ΤΓΕΙΑ ..των τριχοειδών στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδή και προσβολή της ωχράς κηλίδας, που οδηγούν σε απώλεια όρασης. (Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί τη συχνότερη αιτία τύφλωσης στο Δυτικό κόσμο) Διαβητική νεφροπάθεια : Προσβολή των νεφρών με βλάβες του σπειράματος, των αγγείων και του διάμεσου ιστού που μπορεί να οδηγήσουν σε νεφρική ανεπάρκεια. Διαβητική νευροπάθεια : Μονο- ή πολυνευροπάθεια ή νευροπάθεια του αυτόνομου νευρικού συστήματος. ΢υχνά εμφανίζεται απώλεια της αισθητικότητας (αρχικά στα κάτω άκρα) και στυτική δυσλειτουργία. Διαβητική μακροαγγειοπάθεια Εμφάνιση αρτηριοσκλήρυνσης, νωρίτερα και σοβαρότερης μορφής από ότι σε μη διαβητικούς. Προσβολή αρτηριών μεσαίου και μεγάλου μεγέθους. ΢τεφανιαία νόσος, που μπορεί να οδηγήσει σε στηθάγχη ή οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, κυρίως ισχαιμικού τύπου. Ευπάθεια σε λοιμώξεις. Τπερλιπιδαιμίες, λιπώδης διήθηση του ήπατος, ξανθώματα και ξανθελάσματα. Περιοδοντίτιδα. Πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του διαβήτη παίζει η εκπαίδευση του διαβητικού ασθενούς όσον αφορά στη διατροφή που πρέπει να ακολουθεί, στον έλεγχο του σακχάρου από τον ίδιο και στη χορήγηση ινσουλίνης. Η στρατηγική αντιμετώπισης έχει ως στόχο αφενός τον μακροχρόνιο γλυκαιμικό έλεγχο του ασθενούς κι αφετέρου την εξάλειψη των παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης των χρόνιων επιπλοκών του διαβήτη, δηλαδή τη διακοπή του καπνίσματος, τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων χοληστερόλης, την αύξηση της σωματικής άσκησης και την υιοθέτηση από τον ασθενή του υγιεινού τρόπου ζωής. ΢ε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1, η χορήγηση ινσουλίνης είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση των επιθυμητών επιπέδων γλυκόζης. Αντίθετα, σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, ο γλυκαιμικός --------------------------------------------------έλεγχος είναι δυνατόν να επιτευχθεί αρχικά με έλεγχο του σωματικού βάρους και δίαιτα ή με χορήγηση αντιδιαβητικών φαρμάκων από του στόματος. Ινσουλίνη θα χρειαστούν οι ασθενείς αυτοί σε περίπτωση αποτυχίας του γλυκαιμικού ελέγχου με τα παραπάνω μέτρα. Ο συνηθέστερος τρόπος χορήγησης της ινσουλίνης είναι η υποδόρια χορήγηση. Ο τύπος ινσουλίνης, η δόση και η συχνότητα χορήγησης εξαρτώνται αποκλειστικά από τις ανάγκες του ασθενούς. Για το λόγο αυτό, το σχήμα της ινσουλινοθεραπείας είναι απόλυτα εξατομικευμένο.

ΑΓΡΟΣΙΚΑ ΚΑΙ…ΑΛΛΑ! έναν ως δύο τόνους ανά στρέμμα. Η τάση αυτή της σταδιακής μετατροπής των εκτάσεων σε γυμνό άγονο έδαφος (η οποία δεν οφείλεται μόνο σε ακραία μετεωρολογικά γεγονότα) είναι γνωστή ως ερημοποίηση. Η διαδικασία αυτή λοιπόν για τις χώρες της Μεσογείου αναμένεται να ενισχυθεί αν επιβεβαιωθούν τα σενάρια των κλιματικών αλλαγών που προβλέπουν πολλές ερευνητικές ομάδες και διεθνείς οργανισμοί. Λειψυδρία

και ερημοποίηση

Ισως εδώ πρέπει να τονισθεί ότι η ξηρασία είναι ένα παροδικό φαινόμενο που επηρεάζει μεγάλες εκτάσεις και έχει μεγάλη διάρκεια. Η ξηρασία δεν πρέπει να συγχέεται με την ξηρότητα, που είναι ένα χαρακτηριστικό του κλίματος, το οποίο ορίζεται ως το μέσο έλλειμμα της βροχόπτωσης σε σχέση με τη δυναμική εξατμισοδιαπνοή μιας περιοχής. Η ξηρότητα, σε αντίθεση με την ξηρασία, αποτελεί μόνιμο χαρακτηριστικό ενός τόπου και δεν οδηγεί στην ερημοποίηση αν η χρήση των υδατικών και εδαφικών πόρων γίνεται με σύνεση ώστε να εξασφαλίζεται η αειφορία. Η ξηρασία πολλές φορές συνδέεται με μονιμότερα φαινόμενα λειψυδρίας σε μια περιοχή. Ωστόσο η λειψυδρία στις περισσότερες περιπτώσεις προέρχεται και από την επίδραση άλλων παραγόντων, όπως είναι η αύξηση της ζήτησης, η αλόγιστη χρήση υδατικών και εδαφικών πόρων, η ανεπαρκής διαχείριση, οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις κτλ. Η λειψυδρία και η ερημοποίηση δηλαδή είναι φαινόμενα σύνθετα που οφείλονται και σε ανθρωπογενείς αιτίες. Ιδιαίτερα για τις ξηρές και ημίξηρες συνθήκες της Μεσογείου, όπου τα συστήματα είναι περισσότερο ευάλωτα, η υπερβολική χρήση των πόρων οδηγεί στην υποβάθμιση και στην καταστροφή τους. Σέλος Α΄ Μέρους

ΠΑΡΟΙΜΙΕ΢ ΓΙΑ ΑΓΡΟΣΕ΢

 Μάης βρεγμένος, μούστος μετρημένος  Μην πάρεις χώμα ποταμού και δίκιο αδερφού

4

ΜΠΙΣΖΙΜΠΑΡΔΙ Σαξίδι στο παρελθόν της Πελοποννήσου (Μέρος ιη’)

Δημητσάνα (Μέρος Α΄)

΢την καρδιά της Πελοποννήσου, στην Αρκαδία σκαρφαλωμένη στα 1.000 μ. ψηλά στο Μαίναλο, η Δημητσάνα είναι πρωτεύουσα της επαρχίας Γορτυνίας. Ο Αρκάς, γυιός του Δία και της Καλλιστώς και ο δισέγγονος του ο Γόρτυς έδωσαν τα ονόματά τους στο νομό και στην επαρχία. Αλλά και το πρώτο όνομα της σημερινής Δημητσάνας συνδέεται με τα προϊστορικά χρόνια. Ο περιηγητής Παυσανίας (2ος αι. μ.Φ.) μας αναφέρει πως τα χρόνια του Σρωικού πολέμου η «Σεύθις» ήταν «πόλισμα» και ο ηγεμόνας της ο Σεύθις αποφάσισε να πάρει μέρος στον Σρωικό πόλεμο. ΢την Αυλίδα όμως διαφώνησε με τον Αγαμέμνονα και ετοιμαζόταν να αποχωρήσει όταν η θεά Αθηνά εμφανίστηκε μπροστά του για να τον αποτρέψει. Εκείνος θυμωμένος χτύπησε με το δόρυ του τη θεά στο μηρό και εγκατέλειψε το στρατόπεδο μαζί με τους πολεμιστές του. Γύρισε στην Αρκαδία φορτωμένος με την κατάρα της Αθηνάς. Για την ασέβεια του, η γη του η Σεύθιδα, μόνη απ’ όλη την Αρκαδία, δεν έδινε καρπούς. Σο μαντείο της Δωδώνης, όπου κατέφυγαν απελπισμένοι οι κάτοικοι της πόλης ,τους συμβούλεψε να εξευμενίσουν τη Θεά. Έτσι, κατασκεύασαν ένα άγαλμα της με το μηρό τραυματισμένο. Με ένα κόκκινο επίδεσμο στο μηρό είδε και ο Παυσανίας το άγαλμα της Αθηνάς όταν επισκέφθηκε την Σεύθιδα το 170 μ.Φ. (Αρκαδικά 28, 4-7) και τη χαρακτήρισε πόλη κατοικημένη, περιτοιχισμένη και ασφαλισμένη με Ακρόπολη. Η πιο έγκυρη φωνή της αρχαίας Σεύθιδας είναι τα λείψανα αυτού του αρχαίου τείχους που ανιχνεύονται διάσπαρτα στην περιοχή του σημερινού «Κάστρου» της Δημητσάνας. Άλλα αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν ότι η πόλη όρθια και οχυρωμένη ελέγχει το οδικό δίκτυο της περιοχής. Σο 194 π.Φ. κόβει νόμισμα με την επιγραφή «Αχαιών Σευθιδών Γνωσέας». Επιβιώνει στα Ρωμαϊκά χρόνια και παρακμάζει κατά τον 3ο ή 4ο αι. μ.Φ., όταν μικρή και απομονωμένη αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις επιδρομές των Γότθων βαρβάρων, τις φυσικές καταστροφές, τη γενική παρακμή. Από τον 3ο αι. μ.Φ., οι κάτοικοι της περιοχής έχουν εκχριστιανισθεί, όπως μας δείχνουν οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές που έχουν αποκαλυφθεί. ΢λαβικά φύλα, ειρηνικοί νομάδες ποιμένες και γεωργοί κατεβαίνουν στην Πελοπόννησο το 7ο και 8ο αι. αναζητώντας ορεινά ασφαλή μέρη. Κάποιες ομάδες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. ΢τη συνύπαρξή τους με τους ντόπιους Έλληνες

Πότε η αρχαία Σεύθις ονομάστηκε Δημητσάνα είναι άγνωστο, όπως άγνωστη είναι η ετυμολογία και η σημασία της λέξης. Σο όνομα αυτό αναφέρεται για πρώτη φορά στο πατριαρχικό σιγίλιο του 967 μ.Φ., ιδρυτικό της σταυροπηγιακής μονής του Υιλοσόφου, στο Υαράγγι του Λουσίου. ΢’ αυτό, η Δημητσάνα αποκαλείται «χώρα» ως πόλη ήδη διαμορφωμένη και ανθηρή. Από το έτος αυτό αρχίζει η ιστορία της Δημητσάνας. Οι κάτοικοι της είναι γεωργοί, κτηνοτρόφοι, ειδικοί τεχνίτες, εργάτες και πλούσιοι νοικοκυραίοι. Αναδεικνύονται ιστορικές οικογένειες όπως οι Λαμπαρδόπουλοι και οι Καρακάλλοι, που αναφέρονται στους κώδικες των μονών και των ναών της περιοχής.. Σον 9ο, 10ο και 11ο αι. η κεντρική Βυζαντινή εξουσία υποστηρίζει την αναγέννηση της Παιδείας στον ελληνικό χώρο με την ίδρυση μεγάλων μονών σε όλη την Ελλάδα, όπως η μονή της Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων, η Μονή Μεγίστης Λαύρας στο Άγιο Όρος, η Μονή του Οσίου Λουκά Βοιωτίας, η Μονή Δαφνίου στην Αττική, η Μονή Υιλοσόφου στην Δημητσάνα. Σα μοναστικά αυτά κέντρα σε επίκαιρα σημεία της επικράτειας, παράλληλα με τους θρησκευτικούς τους στόχους, είναι οχυρά, διαθέτουν αμυντικούς πύργους και εξασφαλίζουν την ασφάλεια της περιοχής τους. Για το λόγο αυτό και ονομάστηκαν «Ακροπόλεις του Φριστιανισμού.

τέλος α΄ μέρους Τπεύθυνος: Γιώργος Ηλία Ζέρβας Επικοινωνία: 6932620202 210/5766374 Διεύθυνση οικίας: Ι.Δημακοπούλου 3, Ίλιον ΣΚ 13121 e-mail: zervasgeorge72@gmail.com zervasgeorge@rocketmail.com Έντυπο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φιλοξενούμενο στον παγκόσμιο ιστό και στην σελίδα issue.com Φειρόγραφα-άρθρα δεν επιστρέφονται