Aktualności z Polski, Litwy i Ukrainy

U BRATNICH ORGANIZACJI

Ordynariat Polowy

16 listopada przy Katedrze Polowej w Warszawie odbyło się spotkanie formacyjno-szkoleniowe dla kapelanów i duszpasterzy harcerskich z biskupem polowym Józefem Guzdkiem. Tematem wykładów i warsztatów było „Aby nie stracić posługi, podopiecznych i głowy w czasie epidemii.”

Betlejemskie Światło Pokoju

W niedzielę 12 grudnia polscy harcerze z rąk przedstawicieli słowackich skautów na przejściu granicznym na Łysej Polanie odebrali Betlejemskie Światło Pokoju. Hasłem kończącego się 2021 r. było „Światło Nadziei”. Betlejemski Ogień ma rozświetlić serca każdego, kto zechce je przyjąć, dać wiarę na lepsze jutro i siłę do zmieniania świata. Ma stać się iskrą, która zatli się w sercu każdego z nas i pomoże stawić czoła wyzwaniom. Uroczystość przekazania „Światła Nadziei” odbyła się w Warszawie, w Pałacu Prezydenckim, z udziałem przedstawicieli wszystkich organizacji harcerskich. Światło dotarło do naszych jednostek w USA, Wlk. Brytanii i w Irlandii.

ZWIĄZEK HARCERSTWA RZECZYPOSPOLITEJ

103 rocznica Powstania Wielkopolskiego

27 grudnia 1918 roku mieszkańcy Prowincji Poznańskiej, wcielonej do Prus w wyniku rozbiorów, wystąpili zbrojnie przeciwko pruskim władzom, domagając się powrotu swej ziemi do macierzy. W walkach, które przyczyniły się do włączenia prowincji do II Rzeczypospolitej, skauci polscy odznaczyli się bohaterstwem. Harcerze z Chorągwi Wielkopolskiej ZHR uczcili rocznicę oddając hołd bohaterom. Na ulicach Poznania nagrali prezentację, na której śpiewają harcerską pieśń z okresu Powstania Wielkopolskiego „Gdy szedłem raz od Warty”. Chociaż na emigracji pieśń ta należy do kanonu pieśni ogniskowych może nie wszyscy wiedzą, że ma już 103 lata! Film nagrany we współpracy z Teatrem Muzycznym w Poznaniu pozostaje w pamięci; warto obejrzeć i posłuchać. Polecamy stronę: https://www.zhr.pl/2021/12/27/zwycieskie-powstanie-wielkopolskie/

Broszura „Bliżej Służby”

W grudniu odbył się Kurs Harcmistrzyń ZHR „Bliżej”. Podczas dyskusji pojawił się wątek służby w sensie dawania czegoś z siebie innym. Zauważono, że często w planie pracy jednostki w ogóle nie występuje służba, a jeżeli jest wyszczególniona, to bywa nieodpowiednia dla danej jednostki, źle przygotowana lub nie kontynuowana po zakończeniu próby na stopień. Kursantki opracowały dwustronną broszurę – zwięzły, dwustronicowy przewodnik zawierający założenia teoretyczne i praktyczne wskazówki. Oto link:

https://www.zhr.pl/wp-content/uploads/2021/12/Blizej-Sluzby-broszura.pdf

Święto Niepodległości – 11 listopada

Co roku drużyny ZHR rywalizują o miano najlepszej drużyny: harcerki o tytuł „Drużyny Złotej Koniczyny”, a harcerze - „Drużyny Rzeczypospolitej”. Najlepszym drużynom przypada zaszczyt reprezentowania Związku podczas centralnych obchodów Święta Niepodległości. W tym roku w Świątyni Opatrzności w Warszawie ZHR reprezentowały 7. Poznańska Drużyna Harcerek „Watra” im. Wandy Rutkiewicz oraz 5. Wodzisławska Drużyna Harcerzy „Wilki” im. 5 Wileńskiej Brygady AK (zdjęcie na str. 50).

Harcerskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe

W połowie listopada odby się w Karkonaszach manewry HOPR z udziałem kilkudziesięciu ratowników: https://www.zhr.pl/2021/11/17/manewry-hopr-w-karkonoszach/

Zaduszki Morskie

W dniu Zadusznym mieszkańcy Świnoujścia od wielu lat przynoszą znicze na morski brzeg by przywołać pamięć załóg polskich statków, marynarzy i innych osób, dla których cmentarzem stało się dno mórz i oceanów. Wieczorem Abp. Metropolita Szczecińsko-Kamieński Andrzej Dzięga przewodniczył modlitwie za zmarłych.

Harcerskie znicze płoną nad brzegiem Bałtyku

Harcerki i harcerze przynieśli znicze ku czci Andrzeja Małkowskiego, którego również pochowało morze. W nocy 15-16 stycznia 1919 roku, grecki statek „Chaouia”, którym płynął z misją wojskową od gen. Józefa Hallera do polskich oddziałów w Odessie, wpadł na niemiecką minę w Cieśninie Mesyńskiej u wybrzeży Sycylii i zatonął.

Grecki statek s/s „Chaouia”, na którym zatonął Andrzej Małkowski

SKAUCI EUROPY – STOWARZYSZENIE HARCERSTWA KATOLICKIEGO „ZAWISZA”

Spis powszechny za rok 2021

Według najnowszych danych, stan organizacji na 2021 r. wynosi 6437, co oznacza wzrost 14% w porównaniu z rokiem poprzednim. Jest to największy wzrost liczebny od 5 lat. Skauci Europy są trzecią co do wielkości organizacją harcerską w Polsce. Działają w trzech gałęziach wiekowych: wilczki (9-11 lat), harcerki i harcerze (12-16 lat) oraz przewodniczki i wędrownicy, szefowe i szefowie (17+ lat). Skauci Europy są członkiem Federacji Skautingu Europejskiego.

Duszpasterstwo

Wiara – służba – charakter – zdrowie – zmysł praktyczny: to program wychowawczy Skautów Europy. Na pierwszym miejscu Skauci stawiają formację młodego człowieka na świadomego swego powołania chrześcijanina i na tym fundamencie budują

program zajęć. Odwołują się do metody skautowej Roberta BadenPowella, szczególnie uwrażliwiają młodych ludzi na życie na łonie przyrody i w harmonii z dziełem Stwórcy. Chętnie stosują dla jednostek i programów nazewnictwo puszczańskie symbolizujące pozytywne cechy charakteru. Ważną rolę pełnią kapelani, którzy spotykają się dorocznie na ogólnopolskim spotkaniu „Czarnej Pantery”. Pod koniec roku św. Józefa, w listopadzie 2021 roku pielgrzymowali do sanktuarium św. Józefa w Kaliszu, by zawierzyć siebie i swoją skautową służbę duszpasterską. Na spotkanie złożyły się rekolekcje kapłańskie i spotkanie duszpasterzy. Krajowym duszpasterzem jest ks. Mariusz Sobkowiak.

Władze federalne

Na czele Federacji Skautingu Europejskiego FSE stoi Rada Federalna, w której zasiadają przedstawiciele organizacji krajowych. Do ich kompetencji należy zatwierdzanie budżetu, ustanawianie ogólnych założeń programowych i wybór członków Biura Federalnego, zarządzającego bieżącymi sprawami. Kadencja członka trwa trzy lata. Od 1-3 października Rada obradowała w Rzymie z udziałem 20 przedstawicieli stowarzyszeń krajowych. Nowym Przewodniczącym FSE na trzyletnią kadencję został francuski pisarz i podróżnik Jean-Luc Angélis.

Polska delegacja z członkami Biura Federalnego

źródło: https://skauci-europy.pl/aktualnosci/

ZHP W POLSCE

Znowu bez Boga?

W dniach 15–17 października 2021 roku Rada Naczelna krajowego ZHP wznowiła dyskusję o służbie Bogu. Trzeba pamiętać o tym, że w stalinowskim modelu harcerstwa w latach 1947-56 nie było miejsca dla Boga. W okresie październikowej „odwilży” autentyczny ruch harcerski z potrójną służbą Bogu, Polsce i bliźnim odradzał się oddolnie; jednak władze PZPR nie rezygnując z monopolu na wychowanie młodzieży zachowały kontrolę nad reaktywowanym „ZHP” i narzucały jednostkom „socjalistyczną” bezbożną i upolitycznioną agendę. Harcerstwo miało funkcjonować jako „pas transmisyjny” i szkoła przyszłych działaczy PZPR. W praktyce, w niektórych jednostkach zachowały się autentyczne formy pracy harcerskiej z udziałem w życiu religijnym. Za rządów Edwarda Gierka wprowadzono bardziej agresywny program ateizacji, ukierunkowany szczególnie na młodzież w wieku wędrowniczym wcielaną do drużyn HSPS (Harcerskiej Służby Polsce Socjalistycznej). Dopiero wybór Jana Pawła II na Stolicę Piotrową w październiku 1978 roku, który wywołał wybuch radości w całym kraju i zaskoczył władze Polski Ludowej, spowodował powrót do uczestnictwa w nabożeństwach i otwartego wyznawania wiary w Boga.

Po upadku rządów PZPR, krajowy ZHP zachował większą część majątku, ale utracił monopol nad harcerstwem; nowe organizacje harcerskie powstawały głównie na podstawie tradycyjnej ideowości i metody harcerskiej, przede wszystkim potrójnej służby Bogu, Polsce i bliźnim. Początkowo władze krajowego ZHP tolerowały służbę Bogu, ale stopniowo powracały do ateistycznych korzeni. Próby całkowitego usunięcia Boga z t.zw. „Harcerskiego Systemu Wychowawczego” trwają już od dłuższego czasu; jednak znacząca grupa instruktorów trwa przy harcerskiej służbie Bogu. Sprawę dodatkowo komplikuje dwuznaczne podejście międzynarodowych organizacji skautowych WOSM i WAGGGS, które zrzeszają organizacje oparte na wierze w Boga i agnostyczne. Uchylając się od przesądzenia kwestii, powołują się na federacyjne rozwiązania stosowane w innych organizacjach członkowskich.

W grudniu 2017 roku, XL Zjazd długo dyskutował nad „rolą religii i rozwoju duchowego” w jednostkach krajowego ZHP. Ponieważ 56

nadal nie udało się osiągnąć kompromisowego rozwiązania, zjazd zobowiązał Radę Naczelną do opracowania projektu zmian statutowych. Jak podaje pismo „Czuwaj” (nr. 11/2021, str. 7): „Rada Naczelna uznała, że każde z rozwiązań ujętych w przedkładanych projektach uchwały Zjazdu ZHP ma odpowiednie walory wychowawcze i odpowiada na potrzeby ujęte w Uchwale XL Zjazdu ZHP nr 9, ale nie zdołała wypracować rekomendacji dla żadnego z proponowanych rozwiązań, pozostawiając decyzję XLII Zjazdowi.” Zjazd miał odbyć się w grudniu 2021, ale ze względów praktycznych decyzją Przewodniczącego hm. Dariusza Supła został przesunięty na maj 2022 roku.

Nowe władze

Funkcję Naczelnika powierzono hm. Grzegorzowi Woźniakowi na kolejną kadencję, a na jego zastępcę po rezygnacji hm. Małgorzaty Siedleckiej wybrano hm. Emilię Kulczyk-Prus, pedagoga, wieloletnią członkinię Głównej Kwatery ds. Programowych.

ZHP NA LITWIE

Na wieczną wartę

27 października 2021 r. odszedł ks. Marek Gładki, społecznik, wieloletni Kapelan Związku Harcerstwa Polskiego na Litwie. Był drużynowym 7. Wileńskiej Drużyny Harcerzy im. Jakuba Jasińskiego, został instruktorem. Pełnił posługę kapłańską na Pomorzu w Polsce (był wikarym w Luzinie), jednak zdecydował się na powrót do ukochanego Wilna. Ksiądz Marek był szczególnie zaangażowany w pracę z młodzieżą i organizacjami społecznymi – zawsze miał czas dla innych, angażował się w organizację pielgrzymek, był wzorem prawości, uczciwości i służby. Dobrze znany w środowisku harcerskim, jak podkreślają osoby, które znały Kapelana: „w jego sercu i oczach łatwo można było dostrzec obraz Boga, któremu poświęcił całe swoje życie”.

Ks. Marek Gładki źródło: http://www.wilnoteka.lt/artykul/zmarl-ks-marek-gladki 57

Turniej Kwadratu

19 grudnia w Gimnazjum im. Józefa I. Kraszewskiego w Wilnie odbył się świąteczny turniej gry w Kwadrat. Phm. Gerard Tumasz relacjonuje: „W turnieju wzięło udział pięć drużyn: 26 Wileński Szczep

Harcerski im. 13 Pułku Ułanów Wileńskich, 28 Wileńska Drużyna

Harcerek „Szare Wilki” oraz środowisko drużyn harcerskich z Jaszun: 2 Drużyna Harcerzy „Orły” i 1 Drużyna Harcerek „Wrzos”. Po napiętej walce w ostatnim meczu wygrały drużyna mieszana z 26 Wileńskiego Szczepu oraz 26 Wileńska Drużyna

Harcerzy „Białe Wilki”. W 2022 roku rusza następna Harcerska

Liga Kwadratu dla młodzieży polskich szkół na Litwie”. Dla nieobeznanych z regułami gry, podajemy, że jest to gra ruchowa na kwadratowym boisku podzielonym na ćwiartki, polegająca na odbijaniu i przechwycaniu piłki między polami w celu eliminacji przeciwników.

Zawodnicy turnieju „Mikołajkowego Wilka” źródło: https://zhpnl.lt/ Warto wspomnieć, że miasteczko Jaszuny jest jednym z ośrodków mniejszości polskiej w Republice Litewskiej, którego początki sięgają 1402 roku. Okolice zamieszkiwali bojarzy litewscy i osoby posiadające ziemie z nadania królewskiego. Królowie i magnaci zjeżdżali się tu na polowania. Pod koniec XVI wieku dwór wszedł w posiadanie Radziwiłłów, na początku XIX wieku majątek nabył Ignacy Balicki, którego syn Michał był redaktorem „Tygodnika Wileńskiego”. Jaszuny często gościły spotkania wileńskiej inteligencji. 58

W październiku 1920 roku od marszu na Jaszuny rozpoczął się tzw. „bunt Żeligowskiego”, mający na celu przyłączenie Litwy Środkowej do Polski odradzającej się po 123 latach niewoli. Po utracie Kresów Wschodnich przez Polskę po II Wojnie Światowej, Jaszuny przyłączono do Republiki Litewskiej. Z Jaszun i okolic do Polski przesiedlono ok. 7,4 tys. mieszkańców a pozostało ponad 26 tys. Polaków.

HARCERSTWO POLSKIE NA UKRAINIE

Od początku istnienia Harcerstwa Polskiego na Ukrainie harcerki i harcerze podjęli służbę opieki nad polskimi nekropoliami na terenie Ukrainy. Wraz z Konsulatem RP we Lwowie i Lwowskim Towarzystwem Opieki nad Grobami Wojskowymi dbają o poszczególne cmentarze. Jak co roku wolontariusze z ZHRu włączali się do okresowych prac i listopadowych obchodów. Utrzymanie polskich cmentarzy wymaga również stałego wsparcia materialnego, do którego przyczynia się Fundacja im. Ignacego Łukasiewicza, wynalazcy lampy naftowej, społecznika i działacza niepodległościowego (1822-1882).

Zaduszki na cmentarzu Łysakowskim we Lwowie, 2021

źródło: https://www.zhr.pl/2021/12/14/iskra-pamieci/