Slechts één idee????

‘Homo unius libri’ zou toegeschreven zijn aan Thomas van Aquino. Hoed u voor de man met slechts één boek. Ik heb het al eens vermeld. In creatieve processen is een van de gevaarlijkste tegenstanders berusting. ‘Ok, we hebben een idee, dan is het goed.’Doorgaan waar de gemiddelde ideeënbedenker stopt, is alsof je een uitschuifladder tegen een fruitboom plaatst. Bovenin hangen de zongerijpte vruchten.

Ik heb geleerd niet alles te geloven. Ik heb een mateloos respect voor onderzoekscollectief Bellingcat. Met een niet aflatende drive gaan ze verder waar andere onderzoekers ophouden. Hun kracht is waarschijnlijk dat ze niet als zodanig geschoold zijn en daardoor onorthodoxe werkwijzen hanteren. Zo gebruiken ze internet zoals niemand dat doet. Ze vonden bijvoorbeeld bij hun onderzoek naar de MH17-ramp een foto van een BUK-raket op een vrachtauto. Aan de prijzen bij het benzinestation op die foto konden ze de verplaatsing relateren aan een bepaalde datum. De veroordeling van de daders zagen we onlangs op televisie. De waarheid houdt niet op bij wat een journalist of nieuwszender zegt, is hun redenatie. Kijk beslist eens naar de documentaire van Hans Pool over Bellingcat: ‘Truth in a post truth world’. Imponerend en een schoolvoorbeeld van creatief denken.

En zo is het ook met dat ene idee dat dan in een keer op tafel komt. Let eens op wie uw tafelgenoten zijn en vooral wat ze doen. De slimme jongens zullen in de rondte kijken en wachten op één klein instemmend knikje. Dan wordt er een vergrootglas opgelegd en vervolgens gaat de groep snel op de loop met het idee. Niet in de laatste plaats uit angst uit het groepje van voorstanders geplaatst te worden. Creatief denker Roger von Oech stelt: ‘A spark of creativity is made by answering questions, but a burst of creativity is made by questioning answers’.

Een van de technieken die we in mijn werk vaker gebruiken heet de ladder van abstractie. Kinderen kunnen, en ik geloof dat dat in een bepaalde leeftijd voorkomt, ongelooflijk veel vragen. ‘Waarom? Waarom? Waarom?’ Het drijft ouders soms tot wanhoop. ‘Daarom!!!’ En toch vind ik het belangrijk…

In de ladder van abstractie vragen we ook door met ‘waarom’ tot we niet verder kunnen of met ‘hoe’ als we de kennis over een maak- of vormingsproces willen onderzoeken.

Als we onszelf en/of onze kinderen beperken in het exploreren van het leven, blijft de wereld klein. Een gezonde ‘verwonderstand’ zou wel eens tot nieuwe inzichten kunnen leiden. Durf het aan om te zeggen: ‘Dat zullen we nog wel eens zien’. Bedenk voor dat sublieme idee minstens tien alternatieven om het anders te doen. En ja hoor, misschien vinden ze u dan af en toe een zeur. Maar ik ben benieuwd wie het laatst lacht. Het begint niet met creatief denken maar met waarnemen. Alleen wat je waarneemt kun je veranderen. Laten we daar dan eens mee beginnen!

De verbinder van ‘Logistics in Wallonia’