Oświadczenia Kościoła Adwentystów D.S.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

1

2

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego

ChrzeúcijaÒski Instytut Wydawniczy ÑZnaki Czasuî

3

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

4

Tytuł oryginału: Statements, Guidelines & Other Documents Tłumaczenie: Jarosław Kauc Redakcja: Ryszard Jarocki Korekta: Jadwiga Kral

Tłumaczenia dokonano na podstawie kompilacji sporządzonej i wydanej przez Sekretariat Informacji Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w roku 2000.

ISBN 83-7295-061-X

Wydanie pierwsze. Warszawa 2003.

Skład i druk: Chrześcijański Insytut Wydawniczy „Znaki Czasu”, ul. Foksal 8/5, 00-366 Warszawa, tel. (0...22) 827-58-19.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

5

Spis treści S≥owo wstÍpne ...................................................................................................................................................................... 7 OåWIADCZENIA Oúwiadczenie w sprawie misji Koúcio≥a AdwentystÛw Dnia SiÛdmego ............................................................................... 10 Oúwiadczenie w sprawie dopuszczania siÍ przemocy i znÍcania siÍ w rodzinie ................................................................. 11 Oúwiadczenie w sprawie AIDS ............................................................................................................................................ 12 Zakaz sprzedaøy broni zaczepnej cywilom .......................................................................................................................... 13 Oúwiadczenie Koúcio≥a AdwentystÛw Dnia SiÛdmego w sprawie kontroli p≥odnoúci ........................................................... 15 Troska o stworzenie ó oúwiadczenie w sprawie úrodowiska naturalnego .......................................................................... 18 Oúwiadczenie w sprawie troski o umierajπcych ................................................................................................................... 19 Uøywanie, naduøywanie i uzaleønienie od úrodkÛw chemicznych ....................................................................................... 23 Zagroøenia zwiπzane ze zmianami klimatycznymi ó oúwiadczenie z≥oøone rzπdom krajÛw wysoko rozwiniÍtych ............. 24 ZajÍcia z elementami wspÛ≥zawodnictwa ó perspektywa i analiza .................................................................................... 25 Oúwiadczenie w sprawie uøywek i narkotykÛw .................................................................................................................... 33 Oúwiadczenie w sprawie úrodowiska naturalnego ............................................................................................................... 34 Oúwiadczenie w sprawie szafowania úrodowiskiem naturalnym ......................................................................................... 35 Afirmacja rodziny ................................................................................................................................................................. 36 Przemoc w rodzinie ............................................................................................................................................................. 38 Oúwiadczenie Koúcio≥a AdwentystÛw Dnia SiÛdmego w sprawie hazardu .......................................................................... 41 Zasady dzia≥ania instytucji opieki zdrowotnej ...................................................................................................................... 43 Oúwiadczenie w sprawie rodziny ......................................................................................................................................... 46 Bezdomni i ubodzy .............................................................................................................................................................. 47 Oúwiadczenie Koúcio≥a AdwentystÛw Dnia SiÛdmego w sprawie homoseksualizmu .......................................................... 49 Oúwiadczenie o klonowaniu ludzi biorπc pod uwagÍ wzglÍdy etyczne ................................................................................ 50 Oúwiadczenie o stosunku do ludzkoúci ............................................................................................................................... 56 Oúwiadczenie o 50. rocznicy uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Cz≥owieka ............................................................ 57 Oúwiadczenie Koúcio≥a AdwentystÛw Dnia SiÛdmego w sprawie kryzysu w Kosowie ........................................................ 58 Oúwiadczenie o zwalczaniu analfabetyzmu ........................................................................................................................ 60 Afirmacja ma≥øeÒstwa ......................................................................................................................................................... 61 Oúwiadczenie w sprawie pokoju .......................................................................................................................................... 63 Oúwiadczenie w sprawie przes≥ania pokoju do wszystkich ludzi dobrej woli ....................................................................... 65 Oúwiadczenie w sprawie pornografii ................................................................................................................................... 66 Oúwiadczenie w sprawie rasizmu ........................................................................................................................................ 68 Oúwiadczenie o wolnoúci religijnej ...................................................................................................................................... 70

6

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oúwiadczenie o zaangaøowaniu i trosce o wolnoúÊ religijnπ mniejszoúci religijnych ........................................................... 71 Oúwiadczenie o wolnoúci religijnej, ewangelizacji i prozelityzmie ........................................................................................ 73 Stosunek adwentystÛw dnia siÛdmego do wyznania rzymskokatolickiego .......................................................................... 75 Oúwiadczenie o Piúmie åwiÍtym ......................................................................................................................................... 77 Oúwiadczenie w sprawie przemocy seksualnej nad dzieÊmi ............................................................................................... 78 Oúwiadczenie o zaniepokojeniu, jakie budzπ zachowania seksualne .................................................................................. 81 Oúwiadczenie o wychodzeniu naprzeciw wyzwaniom zwiπzanym z chorobami przenoszonymi drogπ p≥ciowπ ................... 83 Oúwiadczenie o paleniu tytoniu w úwietle etyki ................................................................................................................... 90 Oúwiadczenie w sprawie palenia tytoniu ............................................................................................................................. 91 Oúwiadczenie w sprawie zaufania do Ducha Proroctwa ..................................................................................................... 92 Duchowa odnowa wp≥ywa na zmiany w spo≥eczeÒstwie ..................................................................................................... 94 Historyczne stanowisko w sprawie zasad wstrzemiÍüliwoúci i przyjmowania darÛw oraz jego wp≥yw na zmiany spo≥eczne .................................................................................................................................................. 95 Oúwiadczenie o teologicznej i akademickiej wolnoúci i odpowiedzialnoúci .......................................................................... 96 Oúwiadczenie w sprawie tolerancji .................................................................................................................................... 105 Oúwiadczenie o pomyúlnoúci i znaczeniu dzieci ................................................................................................................ 106 Oúwiadczenie o sprawach kobiet ...................................................................................................................................... 108 Oúwiadczenie o stosunku adwentystÛw dnia siÛdmego do roku 2000 .............................................................................. 109 ZALECENIA Zalecenia odnoúnie do aborcji ........................................................................................................................................... 112 Zalecenia Koúcio≥a AdwentystÛw Dnia SiÛdmego odnoúnie do epidemii AIDS ................................................................. 116 Napastowanie ................................................................................................................................................................... 121 Zalecenia w sprawie uøycia dziesiÍciny ............................................................................................................................ 124 Zalecenia co do adwentystycznych znakÛw chronionych .................................................................................................. 129 INNE DOKUMENTY Stosunek Koúcio≥a AdwentystÛw Dnia SiÛdmego do AIDS ............................................................................................... 134 ChrzeúcijaÒskie zasady interwencji genetycznych ............................................................................................................. 140 KoúciÛ≥ AdwentystÛw Dnia SiÛdmego a ruch ekumeniczny ............................................................................................... 148 Oúwiadczenie o etycznych podstawach funkcjonowania Generalnej Konferencji i jej pracownikÛw .................................. 159 Oúwiadczenie Koúcio≥a AdwentystÛw Dnia SiÛdmego w sprawie genitalnego okaleczania kobiet .................................... 163 Oúwiadczenie Koúcio≥a AdwentystÛw Dnia SiÛdmego w sprawie terapii za pomocπ genÛw ludzkich ............................... 167 Metody studiowania Biblii .................................................................................................................................................. 171 Stosunek do innych Koúcio≥Ûw chrzeúcijaÒskich i organizacji religijnych ........................................................ ................... 181 Zalecenia w sprawie zachowywania sabatu ...................................................................................................................... 183 Ca≥kowite poúwiÍcenie siÍ Bogu ....................................................................................................................................... 200

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

7

Słowo wstępne Od czasu, gdy Chrystus powołał swój Kościół do istnienia, chrześcijanie zawsze borykali się z problemem, jak żyć w świecie, jaką postawę zająć w stosunku do pewnych zagadnień i problemów społeczno-etycznych. Chociaż zasady wiary chrześcijańskiej zbudowane na Biblii nie ulegają zmianie, to jednak codzienne życie stawia przed Kościołem coraz to nowe problemy do rozwiązania, nieznane i nieistniejące w poprzednich pokoleniach, dlatego każda generacja wierzących musi znaleźć odpowiedź na pojawiające się pytania, poszukać odpowiedniej formy stosunków ze światem w tym szczególnym układzie, w jakim Kościół został powołany do wydawania świadectwa o swej wierze i zasadach życia.

Zróżnicowane i ciągle zmieniające się warunki oraz pojawiające się nowe problemy mogą wymagać różnych form relacji ze światem, ale wszystkie te formy muszą być ściśle oparte na Piśmie Świętym i powinny być zgodnie z zasadą, że Biblia i tylko Biblia jest jedyną regułą wiary i postępowania chrześcijanina.

Wielką potrzebą i wyzwaniem, przed jakim stoi Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, jest związać naszą wiarę i nasze biblijne nauki z zagadnieniami życia codziennego. Nie jest to łatwa rzecz, biorąc pod uwagę fakt, że nasz świat jest mozaiką różnych kultur, religii, ideologii, wartości i ciągle zmieniających się wzorców myślenia. Tym bardziej, że Kościół adwentystyczny w swej działalności nie ogranicza się do określonych rejonów świata, ale, jak wierzymy, został wezwany do zwiastowania ewangelii wiecznej „wszystkim narodom, i plemionom, i językom, i ludom” (Obj. 14,6-7).

Często zadawane jest pytanie: Co w danej sprawie Kościół ma do powiedzenia, jakie zajmuje stanowisko? Pytanie to pada ze strony wyznawców Kościoła, a także osób spoza środowiska adwentystycznego.

Publikacja Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty ma udzielić odpowiedzi na te pytania. Wyraża w wielu konkretnych sprawach oficjalne stanowisko ogólnoświatowego Kościoła.

Przewodniczący Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w RP Władysław Polok

8

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

9

Oświadczenia

10

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie w sprawie misji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego Nasza misja Misją Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego jest głoszenie wszystkim ludziom wiecznej ewangelii w kontekście trójanielskiego poselstwa z Obj. 14,612, aby prowadzić ich do przyjęcia Jezusa jako osobistego Zbawiciela, połączenia ich z Jego Kościołem oraz przygotowania na Jego bliski powrót.

Nasza metoda Prowadzimy naszą misję pod przewodnictwem Ducha Świętego przez: 1. Kazanie. Spełniając polecenie Chrystusa (Mat. 28,18-20) głosimy całemu światu poselstwo miłości Bożej objawionej w pojednawczej służbie Syna Bożego i w Jego śmierci dla naszego odkupienia. Uznając Biblię za nieomylne objawienie woli Bożej przedstawiamy pełne jej poselstwo, łącznie z drugim przyjściem Chrystusa i trwałym znaczeniem prawa dziesięciu przykazań, w tym pamiątki sabatu, siódmego dnia tygodnia.

2. Nauczanie. Uznając, że rozwój umysłu i charakteru jest istotny w Bożym planie odkupienia, inspirujemy do zrozumienia Boga, Jego Słowa i stworzonego wszechświata w całej pełni.

3. Uzdrawianie. Akceptując nacisk, jaki Biblia kładzie na dobre samopoczucie całej osoby uważamy ochronę zdrowia i leczenie chorych za zadanie priorytetowe i dzięki naszej służbie dla ubogich i uciśnionych współpracujemy z naszym Stwórcą w Jego miłosiernym dziele odrodzenia.

Nasza wizja Stosownie do wielkich proroctw Pisma Świętego za kulminacyjny punkt Bożego planu uważamy odnowienie całego stworzenia, aby było w zupełnej harmonii z doskonałą wolą Boga i Jego sprawiedliwością.

Oświadczenie zostało uchwalone przez Radę Naczelną Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego podczas sesji wiosennej w Silver Springs, Maryland, Stany Zjednoczone, w kwietniu 1993 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

11

Oświadczenie w sprawie dopuszczania się przemocy i znęcania się w rodzinie Adwentyści dnia siódmego opowiadają się za godnością i wartością każdej istoty ludzkiej i potępiają wszelkie formy przemocy fizycznej, seksualnej i emocjonalnej oraz znęcania się w rodzinie.

Zdajemy sobie sprawę z ogólnoświatowej skali tego problemu oraz poważnych, długofalowych jego skutków w życiu tych, których on dotyka. Wierzymy, że chrześcijanie muszą reagować na przemoc w rodzinie, zarówno w Kościele, jak i w społeczeństwie. Poważnie traktujemy raporty o przemocy i znęcaniu się oraz poddajemy to zagadnienie pod dyskusję w tym międzynarodowym zgromadzeniu. Wierzymy, że obojętność i brak reakcji prowadzi do utrwalania i rozszerzania się skali tego rodzaju negatywnych zachowań.

Przyjmujemy na siebie odpowiedzialność za współpracę z innymi profesjonalnymi służbami w troszczeniu się o tych, którzy cierpią wskutek przemocy i znęcania się w rodzinie, w słuchaniu ich oraz w ujawnianiu niesprawiedliwości i przemawianiu w obronie ofiar. Będziemy pomagać ludziom, którzy potrzebują pomocy ze strony profesjonalnych służb.

Kiedy zmiana postaw i zachowań umożliwi przebaczenie i rozpoczęcie wszystkiego od nowa, zapewnimy służbę pojednania. Będziemy wspierać rodziny pogrążone w smutku z powodu rozbitych związków, które nie mogą zostać odbudowane. Będziemy odpowiadać na pytania natury duchowej, stawiane przez ofiary przemocy starające się zrozumieć powód przemocy i znęcania się w rodzinie oraz poznać lepsze sposoby zapobiegania tym zjawiskom.

Oświadczenie zostało uchwalone przez Zarząd Generalnej Konferencji i wydane przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Utrechcie, w Holandii, w dniach 29 czerwca — 8 lipca 1995 roku.

12

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie w sprawie AIDS Zespół nabytego upośledzenia odporności (acquired immunodeficiency syndrome — AIDS) i związane z tym objawy gwałtownie szerzą się na świecie. Na podstawie obliczeń statystycznych szacuje się, że w najbliższej przyszłości, w wielu krajach świata, w każdym zborze liczącym sto lub więcej osób będzie przynajmniej jedna osoba, której przyjaciel lub krewny choruje na AIDS. Choroba ta jest przenoszona różnymi drogami: drogą płciową, tzn. przez kontakt seksualny z zarażonym partnerem, przez zakażenie krwią zarażoną HIV (human immunodeficiency virus — wirus wywołujący AIDS), przez zrobienie zastrzyku nieodkażoną igłą lub przez transfuzję zakażonej krwi lub jej preparatów. AIDS można zapobiegać przez unikanie przedmałżeńskich i pozamałżeńskich kontaktów seksualnych, czyli dochowanie wierności niezarażonemu współmałżonkowi, a także przez zachowanie należytej ostrożności w obchodzeniu się z krwią i jej pochodnymi.

Adwentyści są zaangażowani w szkolenie w zapobieganiu szerzenia się AIDS. Od lat walczą przeciwko rozpowszechnianiu, sprzedaży i używaniu narkotyków i będą tę walkę kontynuować. Adwentyści wspierają wychowanie seksualne przedstawiające ideę ludzkiej seksualności jako dar Boży dla ludzkości. Biblijna seksualność wyraźnie ogranicza związki seksualne jedynie do małżeństwa i wyklucza wszelką rozwiązłość, która jest głównym czynnikiem ryzyka zarażenia HIV. Chrześcijańską odpowiedzią na AIDS musi być osobista postawa każdego wierzącego — współczucie, pomoc i pojednanie cierpiących z Bogiem.

Jak Jezus troszczył się o trędowatych, dotkniętych straszliwą, zakaźną chorobą, której tak bardzo lękano się w Jego czasach, tak dzisiaj Jego naśladowcy są zobowiązani troszczyć się o chorych na AIDS. Jakub radzi: „Ktoś z was powiedziałby im: Idźcie w pokoju, ogrzejcie się i nasyćcie, a nie dalibyście im tego, czego ciało potrzebuje, cóż to pomoże?” (Jak. 2,16).

Oświadczenie zostało złożone przez przewodniczącego Generalnej Konferencji, Neala C. Wilsona, po konsultacji z szesnastoma wiceprzewodniczącymi Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, 5 lipca 1990 roku, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Indianapolis, Indiana, Stany Zjednoczone.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

13

Zakaz sprzedaży broni zaczepnej cywilom Automatyczna i półautomatyczna, wzorowana na wojskowej, broń palna jest coraz bardziej dostępna cywilom. W niektórych rejonach świata stosunkowo łatwo jest kupić tego rodzaju broń. Można ją zobaczyć nie tylko w rękach cywilów na ulicach, ale także u młodzieży w szkołach. Wiele zbrodni jest popełnianych przez dzieci z użyciem tego rodzaju broni. Ta broń służy tylko i wyłącznie do zabijania ludzi. Nie ma żadnego dowodu, że może być używana w celach rekreacyjno-sportowych.

Nauczanie i przykład Chrystusa są wzorem dla współczesnych chrześcijan. Chrystus przyszedł na ten świat, by ratować ludzi, a nie, by ich niszczyć (Łuk. 9,56). Kiedy Piotr wystąpił z bronią, by walczyć w obronie Jezusa, Pan powiedział: „Włóż miecz swój do pochwy; wszyscy bowiem, którzy miecza dobywają, od miecza giną” (Mat. 26,52). Jezus nigdy nie używał przemocy.

Niektórzy twierdzą, iż zakaz posiadania broni zaczepnej ogranicza prawa człowieka i że to nie karabiny popełniają zbrodnie, ale ludzie. Prawdą jest, że okrucieństwo i skłonności do zbrodni są motywacją do posiadania broni, ale prawdą jest również i to, że posiadanie broni może prowadzić do aktów okrucieństwa. Możliwość nabywania przez cywilów automatycznej i półautomatycznej, zaczepnej broni palnej doprowadzi jedynie do zwiększenia liczby ofiar zbrodni. Ilość broni będącej w posiadaniu cywilów w Stanach Zjednoczonych wzrosła prawie trzysta procent w ciągu ostatnich czterech lat. W tym samym okresie zanotowano przerażający wzrost liczby napadów z bronią w ręku i śmiertelnych ofiar tychże napadów.

W większej części krajów świata tego rodzaju broń nie może legalnie być w posiadaniu osób cywilnych. Kościół z zaniepokojeniem spostrzega, z jaką łatwością można wejść w posiadanie takiej broni w niektórych rejonach świata. Jej dostępność jest przyczynkiem do dalszych tragedii.

Dążenie do pokoju i ochrony życia ludzkiego powinno być celem wszystkich chrześcijan. Zła nie można skutecznie zwalczać złem, ale należy mu przeciwstawić dobro. Adwentyści dnia siódmego, wraz ze wszystkimi ludźmi dobrej woli, pragną ze sobą współpracować, za pomocą wszelkich dostępnych środków, w celu ograniczania i eliminowania przyczyn zbrodni. Tak więc mając na względzie bezpieczeństwo publiczne i wartość życia ludzkiego, jesteśmy zdania, że sprzedaż automatycznej i półautomatycznej broni zaczepnej powinna być surowo zakazana. Ograniczy to możliwość posłużenia się taką

14

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

bronią przez osoby psychicznie niezrównoważone i kryminalistów, zwłaszcza działających wśród gangsterów.

Oświadczenie zostało złożone przez przewodniczącego Generalnej Konferencji, Neala C. Wilsona, po konsultacji z szesnastoma wiceprzewodniczącymi Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, w dniu 5 lipca 1990 roku, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Indianapolis, Indiana, Stany Zjednoczone.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

15

Oświadczenie Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w sprawie kontroli płodności Współczesna technika medyczna pozwala na większą kontrolę ludzkiej płodności i reprodukcji, niż to miało miejsce w przeszłości. Technika ta umożliwia stosunek płciowy bez jednoczesnej możliwości zajścia w ciążę i urodzenia dziecka.

Chrześcijańskie małżeństwa mają możliwość kontrolowania płodności, co budzi wiele wątpliwości mających szerokie implikacje religijne, medyczne, społeczne i polityczne. Nowe możliwości niosą ze sobą zarówno dobrodziejstwa, jak i wyzwania. Należy rozważyć szereg kwestii moralnych. Chrześcijanie, którzy muszą podejmować osobiste wybory w tych sprawach, powinni być dobrze poinformowani, aby ich decyzje były logicznie oparte na biblijnych zasadach życia.

Wśród spraw wymagających rozważenia jest kwestia stosowności ludzkiej interwencji w naturalne biologiczne procesy reprodukcji człowieka. Jeśli jakakolwiek interwencja jest stosowna, to pozostaje pytanie: jaka, kiedy i w jaki sposób? Inne związane z tym kwestie to: • prawdopodobieństwo wzrostu niemoralności, do której może zachęcać dostępność metod kontroli płodności, • kwestia dominacji płci związana z seksualnymi przywilejami oraz zobowiązaniami kobiet i mężczyzn, • kwestie społeczne, w tym prawo społeczeństwa do wkraczania w osobistą wolność jednostki w interesie ogółu oraz obowiązek ekonomicznego i edukacyjnego wspomagania najbiedniejszych, • kwestie szafowania stworzeniem związane z rozwojem populacji i wykorzystywaniem surowców naturalnych.

Oświadczenie o moralnych uwarunkowaniach związanych z kontrolą płodności musi być osadzone w szerszym kontekście biblijnego nauczania o seksualności, małżeństwie, rodzicielstwie i wartości dzieci, a także na zrozumieniu wzajemnych zależności między tymi zagadnieniami. Mając świadomość rozbieżności poglądów w Kościele, podajemy następujące wskazówki, opierając się na biblijnych zasadach, celem pouczenia i wspierania w podejmowaniu decyzji.

1. Odpowiedzialne szafowanie. Bóg stworzył ludzi na swoje podobieństwo, jako mężczyznę i kobietę, zdolnych do myślenia i podejmowania decyzji (Iz. 1,18; Joz. 24,15; V Mojż. 30,15-20). Bóg powierzył ludziom panowanie nad ziemią (I Mojż. 1,26.28). To panowanie wymaga nadzorowania i troszczenia się o przyrodę. Chrześcijańskie szafarstwo wymaga także odpowiedzialnego podchodzenia do ludzkiej prokreacji. Seksualność, jako jeden z aspektów ludzkiej natury, nad którym człowiek sprawuje zarząd, ma być wyrażana zgodnie z wolą Bożą (II Mojż. 20,14; I Mojż. 39,9; III Mojż. 20,10-21; I Kor. 6,12-20).

16

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

2. Prokreacyjny cel. Rozwój liczebny rodzaju ludzkiego jest jednym z celów ludzkiej seksualności, jakie wytknął Bóg człowiekowi (I Mojż. 1,28). Choć należy się zgodzić z tym, że wydawanie na świat potomstwa jest jedną z pierwszorzędnych ról małżeństwa, to jednak Pismo Święte nigdy nie przedstawia prokreacji jako obowiązku każdej pary małżeńskiej w celu zadowolenia Boga.

Jednak boskie objawienie nadaje wysoką wartość dzieciom i podkreśla radość rodzicielstwa (Mat. 19,14; Ps. 127,3). Rodzenie i wychowywanie dzieci pomaga rodzicom zrozumieć Boga oraz rozwijać uczucie współczucia, troskę, pokorę i zdolność do poświęceń (Ps. 103,13; Łuk. 11,13).

3. Funkcja jednocząca. Seksualność to czynnik jednoczący małżeństwo, co Bóg wyraźnie podkreślił, odróżniając tę funkcję od funkcji prokreacyjnej (I Mojż. 2,24). Seksualność w małżeństwie ma być źródłem radości, przyjemności i rozkoszy (Kazn. 9,9; Przyp. 5,18.19; P.n.P. 4,16—5,1). Bóg życzy sobie, aby pary małżeńskie cieszyły się ciągłą, seksualną więzią, niezależnie od prokreacji (I Kor. 7,3-5), więzią, która tworzy silne więzy i chroni partnerów w małżeństwie przed niewłaściwymi związkami pozamałżeńskimi (Przyp. 5,15-20; P.n.P. 8,6.7). Zgodnie z Bożym zamiarem, seksualna intymność ma na celu nie tylko zapłodnienie. Pismo Święte nie zakazuje małżonkom cieszyć się radością wzajemnego zbliżenia przy jednoczesnym przedsięwzięciu środków mogących zapobiec zapłodnieniu.

4. Wolność wyboru. Przy stworzeniu, a następnie także przez odkupienie w Chrystusie, Bóg dał ludziom swobodę wyboru i zobowiązuje ich do odpowiedzialnego z tej wolności korzystania (Gal. 5,1.13). W boskim planie mąż i żona tworzą szczególny rodzinny związek i oboje są odpowiedzialni za udział w podejmowaniu decyzji co do planowania rodziny (I Mojż. 2,24). Małżonkowie powinni liczyć się ze sobą nawzajem podejmując decyzje o kontroli płodności. Powinni być gotowi rozważyć potrzeby nie tylko własne, ale i współmałżonka (Filip. 2,4).

Ci, którzy powzięli decyzję wydania na świat dziecka, muszą się liczyć z pewnymi ograniczeniami. Kilka czynników powinno zaważyć na ich decyzji, w tym zdolność do troszczenia się o zaspokojenie potrzeb dziecka (I Tym. 5,8), o fizyczne, emocjonalne i duchowe zdrowie matki i innych opiekunów (III Jana 2; I Kor. 6,19; Filip. 2,4; Ef. 5,25); o społeczne i polityczne warunki, w jakich urodzi się dziecko (Mat. 24,19) oraz jakość życia i dostępność środków naturalnych. Jesteśmy szafarzami Bożego stworzenia i dlatego musimy patrzeć dalej niż na własne pragnienia, biorąc pod uwagę także potrzeby innych ludzi (Filip. 2,4).

5. Stosowne metody kontroli płodności. Podejmowanie moralnych decyzji co do doboru i używania różnych środków w celu kontrolowania płodności musi wypływać ze zrozumienia ich przewidywalnego wpływu na zdrowie fizyczne i emocjonalne, sposobu ich działania i kosztów finansowych. Szereg

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

17

metod kontrolowania płodności — w tym metody mechaniczne, plemnikobójcze i sterylizujące — zapobiegają poczęciu i są moralnie akceptowalne.

Niektóre inne metody* polegają na zapobieganiu uwolnienia jaja (owulacji), zapobieganiu połączenia jaja i plemnika (zapłodnieniu) albo zagnieżdżenia się zapłodnionego jaja (implantacji). Z uwagi na niepewność co do ich efektów w danym przypadku, metody te mogą być moralnie podejrzane dla ludzi, którzy wierzą, że życie ludzkie należy chronić od momentu zapłodnienia. Jednak ponieważ większość zapłodnionych w sposób naturalny jaj nie zagnieżdża się w macicy albo obumiera wkrótce po zagnieżdżeniu, i to nawet bez stosowania jakichkolwiek metod kontrolowania płodności, hormonalne metody kontroli płodności oraz środki domaciczne, które wywołują procesy podobne do naturalnych, można postrzegać jako moralnie dopuszczalne. Aborcja, jako celowe przerwanie ustabilizowanej ciąży, nie jest moralnie akceptowalną metodą kontroli narodzin.

6. Nadużywanie kontroli płodności. Choć coraz większe możliwości kontrolowania płodności i ochrony przed chorobami przekazywanymi drogą płciową mogą być użyteczne dla par małżeńskich, to jednak kontrola płodności bywa także nadużywana. Na przykład, ci, którzy angażują się w przedmałżeńskie i pozamałżeńskie związki seksualne mogą śmielej folgować sobie w takim zachowaniu dzięki możności stosowania metod kontroli płodności. Stosowanie tych metod w celu ochrony seksu poza małżeństwem może prowadzić do zmniejszenia ryzyka szerzenia się chorób przenoszonych drogą płciową i niepożądanych ciąży. Jednak seks pozamałżeński jest zarówno szkodliwy, jak i niemoralny, bez względu na to, czy pociąga za sobą dodatkowe ryzyko, czy nie.

7. Zbawienne podejście. Dostępność metod kontroli płodności sprawia, że uczenie o seksualności i moralności jest sprawą jeszcze bardziej konieczną. Trzeba mniej potępiać, a więcej uczyć i prowadzić ludzi do zmiany sposobu życia, aby każdy człowiek osobiście powziął do tego przekonanie pod wpływem Ducha Świętego. * Niektóre ze współczesnych przykładów tych metod to środki domaciczne, tabletki hormonalne (w tym środki wczesnoporonne), zastrzyki i implanty. Celem wyjaśnienia wątpliwości co do tych metod należy zasięgnąć porady lekarza.

Oświadczenie zostało uchwalone w czasie Dorocznego Posiedzenia Rady Naczelnej Kościoła Adwentystycznego, 29 września 1999, w Silver Spring, Maryland, Stany Zjednoczone.

18

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Troska o stworzenie — oświadczenie w sprawie środowiska naturalnego Świat, w którym żyjemy, jest darem pełnego miłości Boga-Stwórcy, „który stworzył niebo i ziemię, i morze, i źródła wód” (Obj. 14,7; 11,17.18). Pośród tego stworzenia umieścił On ludzi, istoty trwające świadomie w związku z Nim, ze sobą nawzajem i z otaczającym ich światem. Dlatego my, jako adwentyści dnia siódmego, utrzymujemy ten stan i zabiegamy o to, by jak najlepiej służyć Bogu.

Bóg wyróżnił sabat, siódmy dzień tygodnia, jako pamiątkę i stałe przypomnienie swego stwórczego dzieła ustanowienia świata. Odpoczywając tego dnia adwentyści dnia siódmego wzmacniają ten szczególny aspekt więzi ze Stwórcą i stworzeniem. Zachowywanie sabatu podkreśla wagę naszej integracji z całym środowiskiem naturalnym.

Ludzka decyzja okazania nieposłuszeństwa Bogu obaliła pierwotny porządek stworzenia, co spowodowało pojawienie się dysharmonii obcej zamiarom Bożym. Stąd nasze powietrze i wody są skażone, lasy i fauna przetrzebione, a źródła surowców naturalnych wyeksploatowane. Ponieważ adwentyści dnia siódmego uważają ludzi za część Bożego stworzenia, ich troska o środowisko naturalne rozciąga się na sprawy osobistego zdrowia i stylu życia. Opowiadają się za pełnowartościowym sposobem życia i odrzucają używanie takich rzeczy, jak tytoń, alkohol i inne używki, które szkodzą ciału i uszczuplają naturalne zasoby ziemi; adwentyści promują też prostą, wegetariańską dietę.

Adwentyści dnia siódmego są gotowi do opartej na wzajemnym szacunku współpracy ze wszystkimi ludźmi, którzy uznają nasze wspólne pochodzenie i zdają sobie sprawę z naszej ludzkiej godności, którą zostaliśmy obdarzeni przez Stwórcę. Ponieważ ubóstwo ludzi idzie w parze z degradacją środowiska naturalnego, adwentyści dążą do poprawy jakości życia każdego człowieka. Ich celem jest stałe powiększanie środków służących zaspokojeniu ludzkich potrzeb.

Prawdziwy postęp w trosce o nasze środowisko naturalne jest przedmiotem zarówno osobistych, jak i zbiorowych wysiłków. Adwentyści dnia siódmego podejmują wyzwanie do działania zmierzającego do realizowania odwiecznych planów Bożych. Kierowani wiarą w Boga działają w celu uzdrowienia zarówno na osobistym, jak i środowiskowym poziomie, służąc swym uczciwym życiem Bogu i ludziom. W swoim oddaniu temu celowi wiernie zarządzają Bożym stworzeniem, ale wierzą, iż całkowite odrodzenie nastąpi dopiero wtedy, gdy Bóg uczyni wszystko na nowo.

Uchwała Rady Generalnej Konferencji podczas Dorocznej Sesji w Silver Spring, Maryland, Stany Zjednoczone, 12 października 1992 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

19

Oświadczenie w sprawie troski o umierających Dla ludzi, których życie jest podporządkowane Biblii, śmierć jest uważana za jeden z elementów obecnego stanu człowieka, stanu będącego pod wpływem grzechu (I Mojż. 2,17; Rzym. rozdz. 5; Hebr. 9,27). „Jest czas rodzenia i czas umierania” (Kazn. 3,2). Choć życie wieczne jest darem zagwarantowanym każdemu, kto przyjmie zbawienie w Jezusie Chrystusie, wierni chrześcijanie oczekują drugiego przyjścia Jezusa, które urzeczywistni ich nieśmiertelność (Jan 3,36; Rzym. 6,23; I Kor. 15,51-54). Czekając na powtórne przyjście Jezusa chrześcijanie mogą być wezwani do troszczenia się o umierających, mogą też sami stanąć w obliczu śmierci.

Ból i cierpienie towarzyszy każdemu człowiekowi. Fizyczne, umysłowe i emocjonalne dolegliwości trapią ludzi wokoło. Ludzkie cierpienie nie ma jednak ekspiacyjnej wartości i mocy zdobywania zasług. Biblia uczy, że nie ilość i intensywność ludzkiego cierpienia jest tym, co może oczyścić z grzechu. Tu wystarczające jest jedynie cierpienie Chrystusa. Pismo Święte wzywa chrześcijan, by nie poddawali się rozpaczy i oddawali zmartwieniu, zachęca natomiast, by nauczyli się posłuszeństwa (Hebr. 5,7.8), wytrwałości (Jak. 1,24) i cierpliwości w uciskach (Rzym. 5,3). Biblia daje także świadectwo zwycięskiej mocy Jezusa Chrystusa (Jan 16,33) i uczy, że usługiwanie cierpiącym jest ważnym obowiązkiem chrześcijan (Mat. 25,34-40). Taki był przykład i nauczanie Jezusa (Mat. 9,35; Łuk. 10,34-36) i taka jest Jego wola wobec nas (Łuk. 10,37). Chrześcijanie wyglądają owego dnia, gdy Bóg położy na zawsze kres cierpieniu (Obj. 21,4).

Osiągnięcia nowoczesnej medycyny skomplikowały decyzje związane z troską o umierających. W przeszłości niewiele można było zrobić, by przedłużyć ludzkie życie. Możliwości zapobiegania śmierci, jakie otworzyła przed ludźmi współczesna medycyna, sprawiły, że wyłoniły się zawiłe, moralne i etyczne kwestie. Jakie ograniczenia może chrześcijańska wiara nakładać na tego rodzaju możliwości? Kiedy odsunięcie chwili śmierci na dalszy czas powinno ustąpić dążeniu do zaoszczędzenia bólu umierającemu? Kto jest upoważniony do podejmowania decyzji? Jakie ograniczenia, o ile jakiekolwiek, powinna nakładać chrześcijańska miłość na działania zmierzające do położenia kresu cierpieniom człowieka?

Powszechnie roztrząsa się te kwestie pod hasłem eutanazji. Terminowi temu towarzyszy jednak spore zamieszanie. Oryginalne i literalne znaczenie tego wyrazu brzmiało: „dobra śmierć”. Obecnie jest on używany na dwa różne sposoby. Często termin eutanazja odnoszony jest do „miłosiernego zabi-

20

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

jania”, czyli celowego odebrania życia pacjentowi celem uniknięcia konieczności umierania w cierpieniach albo zdjęcia ciężaru z rodziny pacjenta lub ze społeczeństwa (jest to tak zwana czynna eutanazja). Eutanazją nazywa się jednak także, chociaż według adwentystów dnia siódmego niesłusznie, niestosowanie lub wycofanie medycznej interwencji sztucznie podtrzymującej ludzkie życie i nie pozwalającej człowiekowi umrzeć w sposób naturalny (jest to tak zwana bierna eutanazja). Adwentyści dnia siódmego uważają, że pozwolenie pacjentowi na śmierć naturalną przez zaniechanie stosowania medycznej interwencji przedłużającej tylko cierpienie i oddalającej moment śmierci różni się w moralnej ocenie od działań, których głównym celem jest bezpośrednie odebranie życia.

Adwentyści dnia siódmego starają się odnosić do kwestii etycznych związanych z zakończeniem życia w sposób, który odzwierciedla ich wiarę w Boga jako Stwórcę życia i Odkupiciela oraz wskazuje na to, że Boża łaska wyposaża ich w siłę do postępowania nacechowanego miłością do bliźnich. Adwentyści dnia siódmego uznają Boga za stwórcę ludzkiego życia, które uznają za cudowny dar, godny ochrony i podtrzymywania (I Mojż. rozdz. 1—2). Doceniają także cudowny Boży dar odkupienia dający wieczne życie tym, którzy wierzą (Jan 3,15; 17,3). Tak więc popierają stosowanie nowoczesnej medycyny, by przedłużyć doczesne życie człowieka. Jednakże możliwości medycyny powinny być używane w sposób nacechowany humanitaryzmem, odzwierciedlający Bożą łaskawość przez minimalizowanie cierpienia. Skoro mamy Bożą obietnicę wiecznego życia na odnowionej ziemi, chrześcijanie nie muszą trzymać się rozpaczliwie ostatnich chwil życia na tej ziemi. Nie jest konieczne dokonywanie czy poddawanie się wszelkim możliwym zabiegom lekarskim, które tylko wydłużają proces umierania.

Będąc zobowiązani do troszczenia się o całego człowieka, adwentyści dnia siódmego są zaangażowani w fizyczną, umysłową i duchową opiekę nad umierającymi. Jak dotąd kierują się następującymi zasadami opartymi na Biblii: 1. Osoba będąca u kresu życia i jest świadoma zasługuje na to, by znać swój prawdziwy stan, możliwości leczenia i skutki podejmowanych decyzji.

Prawda nie powinna być zatajana, ale wyjawiona z chrześcijańską miłością i wrażliwością, z uwzględnieniem osobistych i kulturowych uwarunkowań pacjenta (Efez. 4,15).

2. Bóg dał istotom ludzkim swobodę wyboru i prosił, by używały one tej wolności odpowiedzialnie. Adwentyści dnia siódmego wierzą, że wolność ta dotyczy również wyboru w kwestii opieki medycznej. Po zwróceniu się do Boga z prośbą o Jego prowadzenie i rozważeniu interesów tych, na których podjęte decyzje będą miały wpływ (Rzym. 14,7), jak również biorąc pod uwagę

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

21

radę lekarzy, osoba mająca świadomość powinna sama decydować o tym, czy przyjąć, czy też odrzucić przedłużającą życie interwencję medyczną. Taka osoba nie powinna być nakłaniana do poddania się takim zabiegom medycznym, które uważa za zabiegi nie do przyjęcia.

3. Bożym planem jest, by ludzie wymagający opieki znajdowali ją w rodzinie i w społeczności współwierzących. Decyzje dotyczące życia ludzkiego mogą być najtrafniej podejmowane w gronie rodzinnym po rozważeniu rad lekarzy (zob. I Mojż. 2,18; Mar. 10,6-9; II Mojż. 20,12; Efez. rozdz. 5—6). Gdy umierająca osoba nie jest w stanie wyrazić zgody lub swojej woli co do interwencji medycznej, decyzje powinien podjąć ktoś uprzednio wyznaczony przez tę osobę.

Jeśli nikt nie został wybrany, decydować powinien ktoś z rodziny umierającej osoby. Z wyjątkiem nadzwyczajnych przypadków personel medyczny ma obowiązek informować rodzinę umierającej osoby o podejmowanej medycznej interwencji. Życzenia i decyzje osoby umierającej najlepiej utrwalać na piśmie zgodnie z obowiązującymi w tej sprawie rozporządzeniami prawnymi.

4. Chrześcijańska miłość jest praktyczna i odpowiedzialna (Rzym. 13,810; 1 Kor. rozdz. 13; Jak. 1,27; 2,14-17). Taka miłość nie zapiera się wiary ani nie skłania nas do proponowania czy przyjmowania medycznych interwencji, których moralny ciężar przekracza ewentualne korzyści. Na przykład, jeśli opieka medyczna polega jedynie na podtrzymywaniu funkcji organizmu bez nadziei na przywrócenie pacjentowi świadomości, jest daremna i ze spokojnym sumieniem może zostać zaniechana czy powstrzymana. Podobnie podtrzymujące życie czynności mogą zostać zaniechane lub należy ich zaprzestać, jeśli tylko dodają cierpień pacjentowi i niepotrzebnie przedłużają proces umierania. Należy przy tym pamiętać, aby każde podejmowane działanie było w harmonii z obowiązującym prawem.

5. Chociaż chrześcijańska miłość może prowadzić do odmówienia lub zaprzestania medycznej interwencji, która jedynie zwiększa cierpienia czy przedłuża umieranie, adwentyści dnia siódmego nie popierają praktykowania „miłosiernego zabijania” czy pomagania w popełnieniu samobójstwa (I Mojż. 9,5.6; II Mojż. 20,13; 23,7). Są przeciwni czynnej eutanazji, celowemu odbieraniu życia cierpiącej czy umierającej osobie.

6. Chrześcijańskie współczucie wymaga łagodzenia cierpienia (Mat. 25,34-40; Łuk. 10,29-37). W trosce o umierających obowiązkiem chrześcijan jest niesienie ulgi cierpiącym tak dalece, jak to jest możliwe, bez uciekania się do czynnej eutanazji. Jeśli jest pewne, że żadne zabiegi medyczne nie są w stanie uratować pacjenta, głównym celem powinno być łagodzenie bólu.

7. W myśl biblijnej zasady prawości zaleca się, aby dodatkową troską otaczać potrzebujących, bezbronnych i bezradnych (Ps. 82,3.4; Przyp. 24,11.12;

22

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Iz. 1,1-18; Mich. 6,8; Łuk. 1,52-54). Ze względu na szczególny stan osób umierających należy dołożyć wszelkich starań, by były one traktowane z szacunkiem dla ich godności i bez jakiegokolwiek dyskryminowania. Troska o umierających powinna być oparta na ich duchowych i fizycznych potrzebach, a także wyrażonych przez nich decyzjach, a nie na ocenie ich społecznej przydatności (Jak. 2,1-9).

Adwentyści dnia siódmego, starając się stosować te zasady, czerpią nadzieję i odwagę z faktu, że Bóg odpowiada na modlitwy swoich dzieci i jest w stanie cudownie działać dla ich dobra (Ps. 103,1-5; Jak. 5,13-16). Idąc za przykładem Jezusa modlą się także o to, by umieć przyjąć wolę Bożą w każdej sprawie (Mat. 26,39). Ufają, że mogą prosić o Bożą moc mającą wesprzeć ich w trosce o zaspokojenie fizycznych i duchowych potrzeb ludzi cierpiących i umierających. Wiedzą, że łaska Boża wystarczy, by uzdolnić ich do zniesienia przeciwności (Ps. 50,14.15). Wierzą, że wieczne życie dla każdego, kto ma wiarę w Jezusa, jest pewne dzięki zwycięstwu Bożej miłości.

Oświadczenie zostało zatwierdzone przez Radę Generalnej Konferencji podczas Dorocznej Sesji w Silver Spring, Maryland, 9 października 1992 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

23

Używanie, nadużywanie i uzależnienie od środków chemicznych Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, oficjalnie zorganizowany w 1863 roku, niemal od początku swego istnienia zawsze ustosunkowywał się do używania alkoholu i tytoniu. Kościół potępiał korzystanie z tych substancji jako szkodliwe dla życia, rodziny i uduchowienia. Przyjął praktyczną definicję wstrzemięźliwości jako „całkowitej abstynencji od tego, co szkodliwe, oraz uważnego i rozsądnego korzystania z tego, co dobre”.

Stanowisko Kościoła w kwestii używania alkoholu i tytoniu nie zmieniło się.

W ostatnich dziesięcioleciach Kościół aktywnie promował kampanie antyalkoholowe i antynarkotykowe w samym Kościele, a we współpracy z innymi agendami także szkolenie szerszego społeczeństwa celem zapobiegania alkoholizmowi i narkomanii. Na początku lat 1960. Kościół wprowadził w życie program rzucania palenia, który zyskał światową popularność i pomógł dziesiątkom tysięcy palaczy zerwać z nałogiem. Znany jako „pięciodniówka antynikotynowa” jest bodaj najskuteczniejszym ze wszystkich programów odwykowych od palenia.

Stworzenie setek nowych narkotyków w laboratoriach oraz ponowne odkrycie i popularyzacja naturalnych środków odurzających, takich jak marihuana i kokaina, znacząco skomplikowało stosunkowo prosty niegdyś problem i rzuciło wyzwanie zarówno Kościołowi, jak i społeczeństwu. W społeczeństwie, w którym toleruje się korzystanie z narkotyków, a nawet do nich zachęca, uzależnienie narkotyczne jest coraz większym niebezpieczeństwem.

Podwajając swoje wysiłki na polu zapobiegania nałogowi, Kościół opracowuje nowe plany działania w szkołach i programy wsparcia, by dopomóc młodzieży w zachowywaniu abstynencji od narkotyków. Kościół stara się także wywierać wpływ przez zwracanie uwagi mediów, osób publicznych i prawodawców na szkody społeczne spowodowane promowaniem i dystrybucją alkoholu i tytoniu. Kościół jest przekonany, że pouczenie apostoła Pawła z I Kor. 6,19.20 ma zastosowanie także w naszych czasach, bowiem „ciała nasze są świątynią Ducha Świętego” i powinniśmy „wysławiać Boga” w nich. Należymy do Boga i jesteśmy świadectwem Jego łaski. Musimy usilnie starać się o zachowanie jak najlepszego zdrowia fizycznego i umysłowego, aby cieszyć się w pełni społecznością z Bogiem i wielbić Jego imię.

Oświadczenie zostało złożone przez przewodniczącego Generalnej Konferencji, Neala C. Wilsona, po konsultacji z szesnastoma wiceprzewodniczącymi Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, w dniu 5 lipca 1990 roku, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Indianapolis, Indiana, Stany Zjednoczone.

24

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Zagrożenia związane ze zmianami klimatycznymi — oświadczenie złożone rządom krajów wysoko rozwiniętych Uczeni ostrzegają, iż postępujące ocieplenie atmosfery spowodowane ludzką działalnością będzie miało poważne skutki dla środowiska naturalnego. Klimat ulegnie zmianie, co zwiększy liczbę takich zjawisk, jak huragany, powodzie i susze.

Aby utrzymać zmiany klimatyczne w dopuszczalnych granicach, emisja gazów cieplarnianych, w tym zwłaszcza dwutlenku węgla (CO2) powinna zostać znacząco ograniczona. Kraje uprzemysłowione są głównym źródłem tych emisji, natomiast pierwszymi ofiarami są państwa wyspiarskie i nizinne obszary krajów nadmorskich.

Pomimo wyraźnego ryzyka, wydaje się, że rządy reagują dość opieszale.

Wyznawcy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego na całym świecie domagają się, by rządy odpowiednich krajów podjęły kroki konieczne do odwrócenia zagrożenia: 1) Wypełnienie zobowiązań porozumienia podpisanego w Rio de Janeiro podczas Konferencji Klimatycznej w roku 1992, gdzie zobowiązano się utrzymać emisję dwutlenku węgla w roku 2000 na poziomie roku 1999.

2) Ułożenie planów dalszej redukcji emisji dwutlenku węgla po roku 2000.

3) Wszczęcie bardziej ożywionej, publicznej dyskusji nad ryzykiem, jakie ponosimy w związku ze zmianami klimatycznymi.

Podpisując to oświadczenie, adwentyści dnia siódmego deklarują swoje poparcie dla prostego, zdrowego stylu życia wolnego od pogoni za nadmierną konsumpcją dóbr materialnych i produkcją nieproporcjonalnie dużych ilości odpadów. Domagają się szacunku dla stworzenia, powściągliwości w korzystaniu z zasobów naturalnych i przewartościowania naszych osobistych potrzeb materialnych.

Oświadczenie zostało uchwalone przez Zarząd Generalnej Konferencji 19 grudnia 1995 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

25

Zajęcia z elementami współzawodnictwa — perspektywa i analiza Wprowadzenie Kościół Adwentystów Dnia Siódmego i jego różne organizacje, odnosząc się do współzawodnictwa i rywalizacji, pragnie wyjaśnić swoje stanowisko i dać pewne wskazówki co do zajęć, które mogą mieć element współzawodnictwa. Te propozycje mają na celu wskazać kierunek wyznawcom, zborom, diecezjom i instytucjom Kościoła patrząc na to z perspektywy Biblii i Ducha Proroctwa.

Boży plan 1) Lepsza droga. Współpraca i jedność Bożego Kościoła, jak zostało to przedstawione w I Kor. 12,12-31, gdzie części Kościoła, symbolizowane przez części ciała, współdziałają dla dobra całości jest Bożym ideałem. Współpraca ta opiera się na wzajemnej życzliwości, a nie na rywalizacji.

2) Plan Boga co do Jego dzieła. „Kształtowanie charakteru jest największym zadaniem, jakie kiedykolwiek zostało powierzone ludziom i nigdy dokładne studium nad nim nie było tak ważne, jak dzisiaj. (...) Nigdy młodzi ludzie nie stawali w obliczu tak wielkich niebezpieczeństw, jakie czyhają na nich dzisiaj. (...) W planie Bożym każda istota ludzka ma swoje miejsce na świecie.

Każdy człowiek powinien rozwijać swoje zdolności możliwie jak najbardziej, i kiedy jest wierny, niezależnie od tego, ile posiada tych talentów, ma prawo do uznania. W planie Bożym nie ma miejsca na egoistyczne współzawodnictwo” (Wychowanie, s. 159).

Zrównoważone podejście do życia Adwentyści dnia siódmego są przekonani, że człowiek jest integralną istotą, w której fizyczne, umysłowe, duchowe i społeczne potrzeby są wzajemnie ze sobą powiązane i współzależne. Od ich zaspokojenia zależy osobisty rozwój człowieka. Oznacza to, że każdy człowiek potrzebuje odpowiedniej fizycznej aktywności. Aby wyjść naprzeciw tej potrzebie, na przełomie wieków adwentystyczne instytucje, przeważnie umiejscowione na terenach wiejskich, proponowały odpowiednie możliwości zażywania fizycznej aktywności.

Obecnie instytucje adwentystyczne coraz częściej działają w środowisku miejskim z ograniczonymi możliwościami użytecznej pracy fizycznej na świeżym powietrzu jako środka rekreacji. Poza tą zmianą środowiska z wiejskiego

26

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

na miejskie nastąpiło także znaczne zmniejszenie liczby zajęć wymagających pracy fizycznej, wzrosła liczba czynników stresogennych, a sposoby spędzania wolnego czasu zostały zdominowane przez zajęcia o charakterze biernym pod względem fizycznym, takie jak słuchanie radia, oglądanie telewizji i wideo. Aby zrównoważyć jedno z drugim, potrzeba starannie opracowanego podejścia do aktywności fizycznej w kościelnych szkołach, zborach i innych instytucjach.

W jakimkolwiek zborze czy szkole, w których prowadzi się zajęcia fizyczne, wyniki mogą być korzystne, jeśli biorą górę następujące ideały: współpraca, pomoc, uczynność, serdeczność, radość z brania udziału w grze, a nie z samego tylko wygrywania, i przestrzeganie zasad w duchu, a nie tylko trzymanie się litery. „Rekreacja, zgodnie ze swą nazwą — odtworzenie — służy wzmocnieniu i budowaniu organizmu” (Wychowanie, s. 146). Prawdziwa rekreacja nie prowadzi do egoizmu, rywalizacji, wrogości, swarów, pragnienia dominacji, umiłowania rozrywki czy niezdrowego podekscytowania. Skuteczne przywództwo przyjmie na siebie odpowiedzialność za osiągnięcie tych celów.

Cele zajęć, w których uczestniczą wyznawcy Kościoła Wszystkie programy i zajęcia Kościoła powinny się przyczyniać do kształtowania chrześcijańskiego charakteru wyznawców i do skutecznego wydawania świadectwa o Bogu. Powinny sprzyjać osiągnięciu takich celów, jak: 1. Pełny rozwój chrześcijańskiej miłości i niesamolubnego podejścia do bliźnich (I Kor. rozdz. 13).

2. Wzajemny szacunek i wspólnota wśród wierzących, jak zostało to przedstawione w obrazie Kościoła jako całości (I Kor. rozdz. 12).

3. Wyzwolenie z egoistycznej rywalizacji i zdobywanie coraz większych doświadczeń we wspólnym dążeniu do określonego celu.

4. Rozwój zdrowego ciała, umysłu i ducha.

5. Zapewnienie utrzymywania zdrowych więzi międzyludzkich.

6. Inspirowanie i kierowanie do służby Bożej akceptowanej przez Stwórcę.

7. Zachęcanie do pracy w celu osiągania coraz wyższych i szlachetniejszych celów.

8. Aktywacja ogromnych zasobów ludzkich Kościoła celem zdobywania nowych uczniów dla Chrystusa.

Powinno się zaniechać wszelkich zajęć udaremniających osiągnięcie tych podstawowych celów.

Szczególna sytuacja

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

27

Stosownie do wymienionych wyżej celów, zaleca się co następuje w celu zminimalizowania rywalizacji jako narzędzia motywacyjnego w Kościele: 1. Niezachęcanie do uczestniczenia — czynnego lub biernego — w skomercjalizowanych imprezach charakteryzujących się agresywnym współzawodnictwem.

2. Poszukiwanie satysfakcjonujących alternatywnych zajęć pozwalających uniknąć niezdrowego współzawodnictwa.

3. Układanie planów działania Kościoła w ten sposób, by uczestniczący w ich wykonywaniu wyznawcy byli zachęcani dążeniem do osiągnięcia jak najwyższego poziomu, a nie rywalizacją między poszczególnymi osobami, zborami czy instytucjami.

4. Wyrażanie uznania dla osiągnięć indywidualnych i grupowych w taki sposób, aby raczej oddać Bogu chwałę za sukcesy i osiągnięcia, zamiast gloryfikować ludzi.

5. Układanie planów zajęć w taki sposób, by umożliwiały osiągnięcie sukcesu każdej zaangażowanej osobie, pomagając zachować indywidualność, tożsamość i osobowość, a jednocześnie uświadamiały stałą zależność od Boga. Każdy uczestnik powinien zostać należycie doceniony. Należy przy tym unikać ekstrawagancji i zbytniego wyróżniania.

6. Wyrażanie uznania w sposób zwracający uwagę na potrzebę dalszego podnoszenia efektywności w pracy dla Pana.

7. Posługiwanie się statystycznymi sprawozdaniami z rozwoju liczebnego czy spraw finansowych w taki sposób, by zachęcać do dobrych czynów służących zwiększeniu efektywności działania danej jednostki organizacyjnej, a nie przyjęcia postawy rywalizacji z innymi jednostkami organizacyjnymi Kościoła.

8. Ocenianie uczniów w systemie edukacyjnym w ten sposób, by podkreślić osobisty rozwój i postępy ucznia w nauce, a nie jego wybijanie się ponad innych uczniów.

9. Wszelkie zajęcia umożliwiające odniesienie sukcesu jedynie nielicznym osobom powinny być: a) przerwane, albo b) ograniczone i wkomponowane w szerszą ofertę zajęć rekreacyjnych, albo c) traktowane wyłącznie jako konieczne narzędzie do określenia podstawowych umiejętności niezbędnych w danym zawodzie, np. podczas egzaminów do szkół zawodowych.

28

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

10. Budowanie i rozbudowywanie kościelnych budynków podyktowane wyłącznie rzeczywistymi potrzebami, z należytym zwróceniem uwagi na dobry smak, wymogi estetyczne i piękno architektonicznej prostoty. Wszelkie próby rywalizowania w tej dziedzinie należy traktować jako niezgodne z adwentystycznymi ideałami. „Nigdy nie powinniśmy się opierać na uznaniu i randze, jakie możemy zdobyć w świecie. Powołując instytucje nigdy nie powinniśmy rywalizować ze świeckimi instytucjami rozmiarem budynków czy splendorem. Powinniśmy odnosić zwycięstwo nie w rozmiarach budynków, nie w rywalizowaniu (...) ale w pielęgnowaniu chrześcijańskiego ducha — ducha cichości i pokory” (Testimonies, t. VII, s. 100).

11. Zwalczanie rywalizacji i egoistycznych postaw ujawniających się wśród dzieci i młodzieży w domu rodzinnym oraz kształtowanie przez rodziców w dzieciach takich postaw, które pozwolą im unikać egoistycznej rywalizacji w dorosłym życiu.

Sponsorowane przez Kościół zajęcia z elementami współzawodnictwa Standardów osiągnięć i wynikających z nich nacisków nie należy mylić z destruktywną rywalizacją. Jasne jest, że we wszystkich dziedzinach działalności Kościoła mogą i powinny być standardy wyznaczone przez organizacje i odpowiedzialne komitety. Powyższe zalecenia należy stosować do wszystkich działań i programów zboru, diecezji i instytucji, takich jak: 1) kampanie ewangelizacyjne, 2) konkursy biblijne, zawody sportowe, debaty tematyczne, 3) rekreacja, w tym zajęcia sportowe, 4) systemy oceniania*, 5) tytuły i wyróżnienia naukowe, 6) dążenie do wyższych stanowisk, 7) projektowanie, styl i wymiary budynków, 8) dążenie do osiągnięcia celów wytkniętych przez Kościół.

Kontrolowanie programów motywujących Ponieważ światłe przywództwo jest istotne we wprowadzaniu w życie i kontrolowaniu programów motywacyjnych, zrobiono następujące spostrzeżenia: 1. Przywództwo. Wybierając przywódców programów kościelnych należy położyć nacisk na następujące kwalifikacje: a) uduchowienie, poświęcenie, doświadczenie i zdolności organizacyjne,

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

29

b) zdolność do zachowania szacunku uczniów i innych przywódców oraz odpowiedniego autorytetu i do utrzymywania dyscypliny, c) poświęcenie się celom i zamierzeniom wyrażonym w tym oświadczeniu, d) umiejętność inspirowania uczestników do entuzjastycznego brania udziału w osiąganiu celów, e) wiedza o prowadzonych zajęciach i ich implikacjach fizycznych, umysłowych, duchowych i społecznych.

2. Bezpieczeństwo i kontrola. Doświadczenie wskazuje na potrzebę odpowiednich zabezpieczeń i kontroli podczas zajęć kościelnych. Wywiązanie się z tego obowiązku obejmuje następujące sprawy: a) zdobycie i używanie odpowiedniego wyposażenia i urządzeń stosownie do wymogów bezpieczeństwa, b) planowanie przejazdów grup kościelnych pod kierownictwem odpowiedzialnych osób dorosłych, c) poszanowanie sabatu przez wstrzymanie się od podróży w celach świeckich i — o ile to możliwe — uczestniczenie w tym dniu w zajęciach religijnych, d) zadbanie o należyte ubezpieczenie uczestników i sprzętu podczas przejazdów i przewozów, e) ochrona zdrowia i zapewnienie bezpieczeństwa grupom turystycznym przez unikanie — w miarę możliwości — podróżowania nocą oraz przestrzeganie regularności w posiłkach i zapewnienie odpowiednich warunków zakwaterowania.

Zorganizowane zajęcia fizyczne i rekreacyjne 1. Cele zajęć fizycznych. a) poprawa fizycznego rozwoju i funkcjonowania organizmu osób uczestniczących w zajęciach, b) rozwijanie kontroli nerwowo-mięśniowej w zakresie podstawowych ruchów, ogólnej mechaniki ciała i podstawowych umiejętności za pomocą zajęć zgodnych z zasadami wytyczonymi w tym oświadczeniu, c) usunięcie wad, o ile mogą zostać skorygowane i poprawa ogólnego stanu fizycznego uczestników w stopniu możliwym do osiągnięcia przy pomocy właściwie zaplanowanego programu ćwiczeń. d) zapewnienie umysłowego i intelektualnego rozwoju przez zastosowanie strategii, podejmowania decyzji w trudnych sytuacjach i myślenia, co jest konieczne do skutecznego funkcjonowania.

30

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

e) rozwijanie takich cech charakteru, jak samodyscyplina, pewność siebie, opanowanie, poszanowanie praw innych ludzi oraz moralne i etyczne postępowanie oparte na chrześcijańskich ideałach. f) zapewnienie właściwych, fizycznych doświadczeń i uznania dla osiągnięć, które przyczynią się do poznawania samego siebie, emocjonalnej stabilności i umiejętności współpracy z innymi. g) rozwijanie duchowych i społecznych cech dobrego obywatela odznaczającego się chrześcijańską moralnością i etyką w kontaktach z ludźmi, h) rozwijanie umiejętności rekreacyjnych, które mają korzystne działanie jako zajęcia w wolnym czasie, i) rozwijanie zdolności gwarantujących bezpieczeństwo i samoobronę, co zwiększa możliwość chronienia siebie i innych podczas codziennych zajęć i w trudnych sytuacjach (nie należy do nich zaliczać szkolenia w walkach, w których kładzie się nacisk na agresywność i współzawodnictwo), j) rozwijanie świadomości wartości estetycznych związanych z zajęciami fizycznymi i rekreacyjnymi. k) promowanie umiłowania przyrody i przebywania na świeżym powietrzu oraz wkładu, jaki należy wnosić w prowadzenie szczęśliwego, pełnego życia, l) przyczynianie się do rozwoju filozofii życia obejmującej właściwe postawy i praktyki w kwestii troski o ciało. To rozważne podejście do fizycznego, umysłowego, duchowego i społecznego rozwoju może być i jest promowane przez następujące zajęcia: — rekreację na świeżym powietrzu i takie zajęcia, jak pływanie, jazda na rowerze, jazda konna, narciarstwo, wioślarstwo, gimnastyka, ogrodnictwo, piesze wycieczki, biwaki i obozy, zbieranie ciekawych kamieni, nurkowanie, zwiedzanie jaskiń i inne, — zajęcia praktyczne, takie jak ceramika, obróbka kamieni, mechanika samochodowa, uprawa roli, stolarstwo, kuśnierstwo, rzeźbiarstwo czy fotografika, — formalne zorganizowane i właściwie prowadzone zajęcia w pomieszczeniach zamkniętych z udziałem tych wszystkich, którzy pragną czynnie w nich uczestniczyć.

Zajęcia w pomieszczeniach zamkniętych i rekreacyjne Zajęcia w pomieszczeniach zamkniętych są z zasady ograniczone do określonego zboru, szkoły czy instytucji. Właściwie prowadzone kształtują cha-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

31

rakter, podnoszą sprawność fizyczną i wytwarzają zdrową atmosferę w grupie. Aby zapewnić właściwe korzyści, jakie można czerpać z odpowiednio zaprojektowanego programu zajęć w pomieszczeniach zamkniętych i zajęć rekreacyjnych, zaleca się, co następuje: 1. Należy powołać komitet reprezentujący przywódców i uczestników w celu ułożenia planu zajęć rekreacyjnych, organizowanych w zborze, szkole czy instytucji kościelnej i ich kontroli.

2. Osoby prowadzące zajęcia fizyczne powinne być świadome tego, że uczestnicy potrzebują rozsądnego programu rekreacji, zgodnie z którym będzie to rekreacja, oparta na innych podstawach niż zorganizowane zajęcia sportowe.

3. Należy dokonać odpowiedniej klasyfikacji uczestników według wzrostu, wieku i umiejętności oraz zadbać o to, by wszyscy chętni mogli brać udział w zajęciach.

4. Należy dołożyć starań, by zapewnić odpowiednie wyposażenie, ze względu na zdrowie i bezpieczeństwo.

5. Uczestnicy i kibice powinni być świadomi filozofii i celów wyrażonych w tym oświadczeniu jako podstawy organizacji zajęć fizycznych.

6. Należy unikać ekscesów wśród uczestników i kibiców, a wykwalifikowani urzędnicy powinni zadbać o odpowiedniego ducha i postawę.

7. Skład zespołów czy drużyn należy rotacyjnie zmieniać, aby uniknąć utrwalania się podziałów i rywalizacji.

Międzyszkolne zawody sportowe Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w swoim systemie edukacyjnym jest przeciwny organizowaniu międzyszkolnych zawodów sportowych. A oto dwa główne powody takiego stanowiska: 1. Ryzyko połączone z rywalizacją na poziomie międzyszkolnym, której często towarzyszą niewłaściwe zachowania uczestników i widzów.

2. Ilość poświęcanego czasu, wysiłku i środków jest zazwyczaj nieproporcjonalna do liczby uczestników.

Wnioski 1. Chrześcijanie w dążeniu do doskonałości w sporcie powinni się kierować najwznioślejszymi motywami.

2. Okazjonalne gry czy mecze z udziałem zespołów czy drużyn reprezentujących instytucje podczas różnych zjazdów kościelnych nie powinny być klasyfikowane jako zawody przeprowadzane w pomieszczeniach zamkniętych czy zawody międzyszkolne.

32

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

3. Wszyscy ludzie posiadają jakieś talenty — jedni więcej, drudzy mniej.

Bóg oczekuje wierności w służbie niezależnie od talentów (Mat. 20,116). Nawet jeśli talenty nie są rozdzielane równo, Bóg oczekuje, iż ludzie będą jak najlepiej rozwijali to, co otrzymali, a wówczas powierzona im zostanie odpowiedzialność stosowna do ich wierności. Pismo Święte przypomina nam: „Cokolwiek czynicie, z duszy czyńcie jako dla Pana, a nie dla ludzi, wiedząc, że od Pana otrzymacie jako zapłatę dziedzictwo, gdyż Chrystusowi Panu służycie” (Kol. 3,23.24). * Wiadomo, że w wielu systemach edukacyjnych promocja do przejścia na wyższy poziom kształcenia jest oparta na osiągnięciu lepszego wyniku na egzaminach wstępnych.

Przyjęcie do szkół zawodowych i wyższych, których ukończenie jest konieczne do zdobycia niektórych zawodów, jest dostępne dla tych, którzy uzyskają lepsze od innych kandydatów oceny. Podobnie sukces w wielu poszukiwanych zawodach można uzyskać jedynie przez osiągnięcie wyższego poziomu i wyeliminowanie konkurentów. Choć współczesne życie niesie ze sobą pewne aspekty współzawodnictwa, szczery chrześcijanin będzie się starał minimalizować skutki takiego stanu rzeczy. Mamy nadzieję, że podane tu wskazówki pomogą wyeliminować nacechowaną egoizmem rywalizację i nieszlachetne współzawodnictwo, szkodliwe z punktu widzenia kształtowania chrześcijańskiego charakteru.

Uchwała podjęta przez Radę Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego podczas Dorocznej Sesji w Nairobi, Kenia, 7 października 1988 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

33

Oświadczenie w sprawie używek i narkotyków Kościół Adwentystów Dnia Siódmego zachęca wszystkich ludzi i wszystkie narody do współpracy w zwalczaniu światowej epidemii narkomanii, która zagraża społecznej strukturze narodów, a w odniesieniu do jednostki często zabija swe ofiary albo prowadzi do rozmaitych przejawów zła i zbrodni.

Adwentyści dnia siódmego wierzą, iż Biblia uczy, że ciało każdego człowieka jest „świątynią Bożą”, o którą należy rozumnie dbać (I Kor. 3,16).

Zgodnie z opartą na Biblii 21. fundamentalną zasadą wiary Kościoła, „dostarczając ciału odpowiedniego ruchu i odpoczynku, mamy również stosować możliwie najzdrowszą dietę (...). Ponieważ napoje alkoholowe, tytoń i niewłaściwe stosowanie środków leczniczych, narkotyki, są szkodliwe dla naszego ciała, mamy się od nich wstrzymywać. Natomiast powinniśmy angażować się w to wszystko, co prowadzi nasze myśli i ciało do posłuszeństwa Chrystusowi, który pragnie, aby nasze życie było pełnowartościowe, szczęśliwe i dobre” (Wierzyć tak jak Jezus, s. 278).

Dla zdrowia i radości życia adwentyści dnia siódmego zalecają wszystkim styl życia wolny od tytoniu, napojów alkoholowych i narkotyków.

Oświadczenie złożone przez przewodniczącego Generalnej Konferencji, Neala C. Wilsona, po konsultacji z szesnastoma światowymi wiceprzewodniczącymi Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, w czerwcu 1985 roku, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Nowym Orleanie, Luizjana, Stany Zjednoczone.

34

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie w sprawie środowiska naturalnego Adwentyści dnia siódmego wierzą, że ludzkość została stworzona na podobieństwo Boże, a więc ludzie reprezentują Boga jako Jego szafarze i mają zarządzać środowiskiem naturalnym wiernie i owocnie.

Niestety, zepsucie i wyzysk znaczą sposób, w jaki ludzkość odnosi się do tego obowiązku. W coraz większym stopniu ludzie angażują się w megalomański proceder niszczenia zasobów ziemi, prowadzący do szerzenia się nędzy, degradacji środowiska naturalnego i niebezpieczeństwa zmian klimatycznych. Choć zachodzi potrzeba prowadzenia dalszych badań naukowych, to jednak dotychczas zgromadzone dowody świadczą o tym, że wzrost emisji szkodliwych gazów, zanik ochronnego płaszcza ozonowego, gwałtowne niszczenie amerykańskich lasów i tzw. efekt cieplarniany zagrażają ziemskiemu ekosystemowi.

Przyczyną tych problemów w głównie mierze jest egoizm człowieka i jego egocentryczne dążenie do zdobywania coraz większej liczby dóbr oraz stałego zwiększania produkcji, nieograniczonej konsumpcji i uszczuplania nieodnawialnych zasobów naturalnych. Kryzys ekologiczny wynika z ludzkiej chciwości i braku właściwego, wiernego szafowania Bożym stworzeniem.

Adwentyści dnia siódmego opowiadają się za prostym, zdrowym stylem życia, wolnym od nadmiernej konsumpcji dóbr, bezsensownego gromadzenia bogactw i bezmyślnego produkowania odpadów. Wzywamy do poszanowania stworzenia, powściągliwego korzystania z zasobów naturalnych świata, przewartościowania potrzeb i afirmacji życia.

Oświadczenie zostało zatwierdzone przez głosowanie przez Zarząd Generalnej Konferencji i złożone przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Utrechcie, Holandia, w dniach 29 czerwca — 8 lipca 1995 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

35

Oświadczenie w sprawie szafowania środowiskiem naturalnym Adwentyści dnia siódmego wierzą, że ludzkość została stworzona na podobieństwo Boże, a więc ludzie reprezentują Boga jako Jego szafarze i mają zarządzać środowiskiem naturalnym wiernie i owocnie. Przyroda jest darem Bożym.

Niestety, ludzie w coraz większym stopniu angażują się w megalomański proceder niszczenia zasobów ziemi, prowadzący do szerzenia się nędzy, degradacji środowiska naturalnego i groźby zmian klimatycznych. Choć zachodzi potrzeba prowadzenia dalszych badań naukowych, to jednak dotychczas zgromadzone dowody świadczą o tym, że wzrost emisji szkodliwych gazów, gwałtowne niszczenie amerykańskich lasów, zanik ochronnego płaszcza ozonowego i tzw. efekt cieplarniany zagrażają ziemskiemu ekosystemowi.

Przewiduje się globalne ocieplenie, podniesienie poziomu morza, wzrost liczby kataklizmów naturalnych oraz poszerzanie się obszarów pustynnych.

Te problemy są spowodowane w głównej mierze ludzkim egoizmem i chciwością prowadzącą do stałego zwiększania produkcji, nieograniczonej konsumpcji i uszczuplania nieodnawialnych zasobów naturalnych. Mówi się o solidarności z przyszłymi pokoleniami, ale pilne interesy biorą górę. Kryzys ekologiczny wynika z ludzkiej chciwości i braku właściwego, wiernego szafowania zasobami naturalnymi.

Rząd i naród Kostaryki zasługuje na pochwałę za popieranie rozumnej polityki kontrolowanego rozwoju w zgodzie z przyrodą.

Adwentyści dnia siódmego opowiadają się za prostym, zdrowym stylem życia wolnym od nadmiernej konsumpcji dóbr, bezsensownego gromadzenia bogactw i bezmyślnego produkowania odpadów. Wzywamy do poszanowania stworzenia, powściągliwego korzystania z zasobów naturalnych świata, przewartościowania potrzeb i afirmacji życia.

Oświadczenie zostało uchwalone przez Zarząd Generalnej Konferencji i złożone przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga, podczas Dorocznej Sesji Generalnej Konferencji w San Jose, Kostaryka, 1-10 października 1996 roku.

36

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Afirmacja rodziny Więzi rodzinne są najbliższymi, najczulszymi i najświętszymi z wszystkich więzi międzyludzkich na ziemi. Bóg ustanowił rodzinę, by była głównym źródłem ciepłych, opiekuńczych więzi, za którymi tęskni ludzkie serce.

W kręgu rodzinnym znajdują zaspokojenie głębokie, trwałe potrzeby przynależności, miłości i intymności. Bóg błogosławi rodzinę i pragnie, by jej członkowie pomagali sobie nawzajem w dążeniu do dojrzałości i pełni człowieczeństwa. W chrześcijańskiej rodzinie osobista wartość i godność każdej osoby znajduje potwierdzenie i ochronę w środowisku pełnym szacunku, równości, otwartości i miłości. W tym intymnym kręgu rozwijają się pierwsze i najtrwalsze postawy młodego pokolenia wobec więzi międzyludzkich, a wartości są przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Bóg pragnie także, by objawienie Jego samego oraz Jego postawy wobec ludzkości było widoczne w więziach rodzinnych. Małżeństwo, z jego wzajemną miłością, czcią, intymnością i dozgonnym oddaniem, ma odzwierciedlać miłość, świętość, bliskość i trwałość więzi łączącej Chrystusa z Jego Kościołem. Wychowanie dzieci przez rodziców oraz miłość dzieci w odpowiedzi na uczucie okazywane im przez rodziców odzwierciedla doświadczenie wierzących jako dzieci Bożych. Dzięki łasce Bożej rodzina może być potężnym czynnikiem prowadzącym ludzi do Boga.

Grzech wypaczył Boży ideał małżeństwa i rodziny. Ponadto coraz większa złożoność współczesnego społeczeństwa i nadmiar stresów wywołujących napięcia między ludźmi sprawiają, że wiele współczesnych rodzin przechodzi kryzys. Skutki są widoczne w zerwanych więziach i dysfunkcjonalnych rodzinach, których cechami charakterystycznymi są: brak zaufania, konflikty, wrogość i wyobcowanie. Wielu ludzi, w tym szczególnie matek i dzieci, cierpi z powodu dopuszczania się przemocy w rodzinie. Przemoc emocjonalna i fizyczna osiąga epidemiczne rozmiary. Rosnąca liczba rozwodów jest sygnałem pogłębiających się małżeńskich rozdźwięków i tragedii.

Rodziny potrzebują odnowy i reformacji. Pomoże to zmienić destruktywne postawy i praktyki, z którymi się nagminnie spotykamy we współczesnych rodzinach. Dzięki mocy ewangelii członkowie rodziny mogą wzajemnie wyznać swoją grzeszność, okazać skruchę, a Chrystus uleczy ich życie i więzi.

Choć niektóre więzi rodzinne mogą być dalekie od ideału, a odnowa po dewastujących życie doświadczeniach nie zawsze pełna, to jednak tam, gdzie panuje miłość Chrystusa, Jego Duch będzie prowadził do jedności i zgody czyniąc rodziny kanałami życiodajnej radości i mocy dla Kościoła i społeczeństwa.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

37

Oświadczenie to zostało złożone przez przewodniczącego Generalnej Konferencji, Neala C. Wilsona, po konsultacji z szesnastoma światowymi wiceprzewodniczącymi Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, 5 lipca 1990 roku, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Indianapolis, Indiana, Stany Zjednoczone.

38

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Przemoc w rodzinie Przemoc w rodzinie oznacza ataki wszelkiego rodzaju — słowne, fizyczne, emocjonalne, seksualne, a także aktywne i bierne zaniedbywanie — czyny, jakich w gronie rodzinnym dopuszcza się jedna osoba wobec drugiej. Współczesne badania prowadzone na skalę międzynarodową pokazują, że przemoc w rodzinie jest problemem ogólnoświatowym. Zdarza się wśród osób w różnym wieku, różnej narodowości i żyjących na różnym poziomie socjoekonomicznym, w rodzinach o różnego typu religijności, i w rodzinach areligijnych.

Stwierdzono, że przeciętna częstotliwość dopuszczania się przemocy w rodzinie jest mniej więcej taka sama w mieście, na przedmieściach i na terenach wiejskich.

Przemoc w rodzinie przejawia się na wiele sposobów. Na przykład, może polegać na fizycznym atakowaniu współmałżonka. Ataki emocjonalne, takie jak słowne groźby, wybuchy gniewu, poniżające osądy i nierealne wymagania także należy zaliczyć do przemocy. Przemoc może również mieć formę fizycznego przymusu i gwałtownych zachowań w sferze seksualnej albo groźby takich zachowań wyrażanej słowami i gestami mającymi na celu zastraszenie.

Do tego rodzaju zachowań należą czyny lubieżne i złe traktowanie oraz zaniedbywanie nieletnich dzieci przez rodziców i innych opiekunów, prowadzące do wyrządzania krzywdy nieletnim. Przemoc nad starszymi może się przejawiać w aspekcie fizycznym, psychologicznym, seksualnym, werbalnym, materialnym oraz medycznym, zarówno przez nadużycia, jak i zaniedbanie.

Biblia wyraźnie pokazuje, że znakiem wyróżniającym chrześcijanina jest jakość jego związków z ludźmi w Kościele i w rodzinie. Duch Chrystusowy objawia się miłością i akceptacją, dążeniem do wspierania innych, a nie do wykorzystywania i krzywdzenia. Wśród naśladowców Chrystusa nie ma miejsca na despotyczne panowanie jednych nad drugimi czy nadużywanie siły lub władzy. Motywowani miłością do Chrystusa, Jego naśladowcy są wezwani do okazywania szacunku innym i troszczenia się o ich dobro, do jednakowego traktowania mężczyzn i kobiet oraz uznania, że każdy człowiek ma prawo do szacunku i godności. Odnoszenie się do innych w sposób ignorujący te prawdy jest pogwałceniem ich człowieczeństwa oraz godności istot stworzonych i odkupionych przez Boga.

Apostoł Paweł mówi o Kościele jako „domownikach wiary”, a społeczność kościelną postrzega jako poszerzoną rodzinę, w której akceptacja, zrozumienie i pocieszenie mają być udziałem wszystkich, a zwłaszcza cierpiących i pokrzywdzonych przez los. Pismo Święte przedstawia Kościół jako rodzinę,

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

39

w której panują odpowiednie warunki do osobistego i duchowego rozwoju, bowiem poczucie opuszczenia, odrzucenia i smutku zostaje zastąpione poczuciem przebaczenia, ufności i spełnienia. Biblia mówi także o osobistej odpowiedzialności chrześcijan za ochronę świątyni ciała przed zbezczeszczeniem, ponieważ ciało człowieka jest miejscem zamieszkania Boga.

Niestety, w wielu chrześcijańskich domach używa się przemocy. Nie wolno tego tolerować. Przemoc dotkliwie rani tych, którzy jej ulegają, nierzadko powodując u nich długotrwałe wypaczenie obrazu Boga, siebie i bliźnich. Jesteśmy przekonani, że w tej kwestii na Kościele spoczywa wielka odpowiedzialność.

1. Kościół ma obowiązek troszczyć się o ofiary przemocy w rodzinie i wychodzić naprzeciw ich potrzebom przez: a) wysłuchanie i akceptowanie tych, którzy cierpią z powodu przemocy, a także okazanie im miłości i wsparcia jako osobom wartościowym i godnym szacunku, b) piętnowanie niesprawiedliwości i przemocy oraz występowanie w obronie ofiar zarówno w społeczności wiary, jak i w społeczeństwie w ogóle, c) zapewnienie opiekuńczej, wspierającej służby rodzinom dotkniętym przemocą, aby umożliwić zarówno ofiarom, jak i prześladowcom dostęp do adwentystycznych specjalistów albo innych źródeł profesjonalnej pomocy dostępnych w danym środowisku, d) zachęcanie, szkolenie i zatrudnianie odpowiednio przygotowanych adwentystycznych, specjalistycznych służb niosących pomoc ofiarom przemocy zarówno w Kościele, jak i w społeczeństwie, e) oferowanie służby pojednania, kiedy skrucha prześladowcy umożliwia przebaczenie i odbudowę więzi; skrucha zawsze musi się wiązać z przyjęciem pełnej odpowiedzialności za popełnione zło, gotowością do poprawy w każdy możliwy sposób i zmianą zachowania celem wyeliminowania wszelkich przejawów przemocy, f) wnoszenie światła ewangelii w więzi małżeńskie i rodzicielsko-dziecięce oraz inne bliskie więzi i wspierania rodzin we wzrastaniu do Bożego ideału wspólnego życia, g) zapobieganie odrzuceniu ofiar czy sprawców przemocy przez rodzinę i społeczność kościelną, przy jednoczesnym pociąganiu do odpowiedzialności sprawców przemocy.

2. Kościół jest powołany do wzmacniania życia rodzinnego przez: a) kształcenie z zakresu życia rodzinnego opartego na zasadach miłości i łaskawości, obejmujące biblijne zrozumienie wzajemności, równości i szacunku nieodzownego w chrześcijańskich więziach międzyludzkich,

40

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

b) nabieranie zrozumienia w kwestii czynników przyczyniających się do przemocy w rodzinie, c) rozwijanie sposobów zapobiegania przemocy, a zwłaszcza przerwania kręgu przemocy powtarzającej się w rodzinie w kolejnych pokoleniach, d) korygowanie popularnych poglądów religijno-kulturowych będących usprawiedliwieniem przemocy w rodzinie, np. Boże zalecenie wychowywania dzieci w karności Pańskiej nie daje rodzicom prawa do używania przemocy.

3. Zaakceptowanie naszego moralnego obowiązku bycia czujnym i reagowania zarówno na przemoc w rodzinach naszej społeczności, jak i w społeczności wiary, wyraźnie świadcząc, iż tego rodzaju zachowania są pogwałceniem adwentystycznych zasad. Wszelkie przejawy czy informacje o przemocy nie mogą być zlekceważone, ale starannie sprawdzone. Obojętność wyznawców wobec przemocy jest jednoznaczna z przyzwoleniem na nią.

Jeśli mamy żyć jak dzieci światłości, musimy rozświetlać ciemności tam, gdzie w naszym środowisku dochodzi do przemocy w rodzinie. Musimy troszczyć się o siebie nawzajem, choćby się nam wydawało, że łatwiej byłoby się nie angażować.

Powyższe oświadczenie jest oparte na zasadach wyrażonych w następujących fragmentach Pisma Świętego: II Mojż. 20,12; Mat. 7,12; 20,25-28; Mar. 9,33-45; Jan 13,34; Rzym.

12,10.13; I Kor. 6,19; Gal. 3,28; Ef. 5,2.3.21-27; 6,1-4; Kol. 3,12-14; I Tes. 5,11; I Tym. 5,5-8.

Oświadczenie zostało poddane pod głosowanie przez Radę Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego 27 sierpnia 1996 roku i przesłane do rozpatrzenia przez Doroczną Radę w San Jose, Kostaryka, 1-10 października 1996 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

41

Oświadczenie Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w sprawie hazardu Hazard — definiowany jako płatna gra losowa — stopniowo dotyka coraz więcej ludzi na świecie. Koncepcja wygrywania kosztem innych stała się przekleństwem współczesnego świata. Coraz drożej kosztują społeczeństwo towarzyszące temu zbrodnie, utrzymanie ofiar i rozpad rodzin obniżający jakość życia. Adwentyści dnia siódmego zdecydowanie sprzeciwiają się hazardowi, niezgodnemu z chrześcijańskimi zasadami. Hazard nie jest właściwą formą rozrywki ani sprawiedliwym sposobem zdobywania pieniędzy.

Hazard jest pogwałceniem chrześcijańskiej zasady szafarstwa. Bóg ustanowił pracę jako właściwą metodę uzyskiwania materialnych korzyści, a nie grę hazardową, której celem jest osiąganie zysków kosztem innych osób. Hazard ma ogromny wpływ na społeczeństwo. Finansowe koszty wynikają ze zbrodni popełnianych w celu zdobycia środków na uprawianie hazardu, z potrzeby dodatkowych działań policyjnych i wydatków na procesy sądowe, a także towarzyszących hazardowi przestępstw związanych z prostytucją i narkotykami. Hazard nie generuje zysków, ale odbiera środki licznej rzeszy swych ofiar i przekazuje ich część nielicznym zwycięzcom, podczas gdy prawdziwymi zwycięzcami są właściciele kasyn. Idea hazardu zawiera w sobie jedynie złudną perspektywę ekonomicznych korzyści. Ponadto hazard jest pogwałceniem chrześcijańskiego poczucia odpowiedzialności za rodzinę, sąsiedztwo, potrzebujących i Kościół (zob. I Tes. 4,11; I Mojż. 3,19; Mat. 19,21; Dz. 9,36; II Kor. 9,8.9).

Hazard wzbudza złudne nadzieje. Pragnienie „wysokiej wygranej” zastępuje prawdziwą nadzieję płonnym marzeniem o szczęśliwym trafie. Chrześcijanie nie powinni pokładać nadziei w bogactwie. Chrześcijańską nadzieją jest chwalebna przyszłość obiecana przez Boga. Tej przyszłości możemy być pewni, w przeciwieństwie do spełnienia hazardowych marzeń. Wielkim zyskiem, o jakim mówi Biblia, jest pobożność i zadowolenie z życia (zob. I Tym. 6,17; Hebr. 11,1; I Tym. 6,6).

Hazard uzależnia. Uzależniający charakter hazardu jest wyraźnie niezgodny z chrześcijańskim stylem życia. Kościół stara się pomagać tym, którzy cierpią z powodu nałogu hazardu i innych nałogów, a nie oskarżać i potępiać ich. Chrześcijanie uznają, iż są odpowiedzialni przed Bogiem za to, jak żyją i jak gospodarują powierzonymi im środkami (zob. I Kor. 6,19.20).

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego nie popiera loterii jako sposobu zdobywania pieniędzy i zaleca swoim wyznawcom, by nie uczestniczyli w ta-

42

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

kich przedsięwzięciach, choćby podejmowanych w najlepszych intencjach.

Kościół nie popiera także hazardu usankcjonowanego przez państwo. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego wzywa władze państwowe do ograniczania coraz powszechniejszej dostępności hazardu z jego destruktywnymi skutkami w życiu jednostek i społeczeństwa.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego odrzuca hazard jako zdefiniowany powyżej i nie zabiega o fundusze pochodzące z hazardu ani nie przyjmuje takowych.

Uchwała podjęta przez Radę Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego celem złożenia jej podczas Sesji Generalnej Konferencji w Toronto, Kanada, 29 czerwca — 9 lipca 2000 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

43

Zasady działania instytucji opieki zdrowotnej Zasady 1. Pełniąc swoją ziemską misję Chrystus wychodził naprzeciw wszystkim potrzebom ludzi. Za Jego przykładem, misja Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego obejmuje służbę uzdrawiania całego człowieka — ciała, umysłu i ducha. Służba uzdrawiania to troska i współczucie dla chorych i cierpiących. Służba ta to także dbanie o zdrowie. Uczenie o dobrodziejstwach przestrzegania praw zdrowia, związku praw duchowych z prawami naturalnymi, odpowiedzialności człowieka za przestrzeganie tych praw i łaski Chrystusa zapewniającej zwycięskie życie to integralne elementy służby uzdrawiania.

2. Instytucje opieki zdrowotnej (szpitale, kliniki medyczne i dentystyczne, domy opieki, ośrodki rehabilitacyjne itd.) funkcjonują w ramach służby Kościoła i są zobowiązane stosować się do kościelnych standardów, włączając w to respektowanie świętości sabatu przez przyczynianie się do wytworzenia szczególnej sobotniej atmosfery wśród personelu i pacjentów, unikanie rutynowych zajęć i wykonywanie w tym dniu wyłącznie niezbędnych zabiegów. Te standardy obejmują również propagowanie jarskiej diety wolnej od używek i alkoholu oraz środowiska wolnego od dymu tytoniowego. Należy również zalecać kontrolowanie apetytu, rozsądne korzystanie z leków oraz nie dopuszczać do stosowania technik polegających na kontrolowaniu umysłu pacjenta przez terapeutę. Instytucje medyczne są zarządzane jako placówki kościelne o działaniach i praktykach wyraźnie zdefiniowanych jako elementy chrześcijańskiego wydawania świadectwa przez adwentystów dnia siódmego.

3. Zgodnie z afirmacją ludzkiej godności i miłością objawioną przez Chrystusa, zgodnie z którą należy przebaczać i troszczyć się o bliźnich bez względu na przeszłość oraz pozostawić im swobodę wyboru co do przyszłości, adwentystyczne instytucje opieki zdrowotnej dają wysoki priorytet osobistej godności człowieka i znaczeniu więzi międzyludzkich. Oznacza to wymóg właściwego diagnozowania i leczenia przy udziale kompetentnego personelu, troskę o bezpieczne, opiekuńcze środowisko sprzyjające uzdrowieniu umysłu, ciała i ducha oraz nauczanie zasad zdrowego życia. Zasada ta obejmuje także wspieranie pacjenta i jego bliskich w obliczu śmierci.

44

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

4. Pragmatyka opieki medycznej i procedury medyczne muszą zawsze odzwierciedlać wysokie poszanowanie i troskę o wartość życia ludzkiego i osobistą godność człowieka.

5. Adwentystyczne instytucje opieki zdrowotnej funkcjonują jako część społeczeństwa i narodu, w którym działają. Reprezentując miłość Chrystusa wobec tych społeczności, troszczą się o zdrowie społeczeństwa i narodu. Jednocześnie instytucje te są zobowiązane do przestrzegania prawa krajowego oraz przepisów co do instytucji opieki zdrowotnej i personelu medycznego.

6. Adwentystyczne instytucje opieki zdrowotnej zezwalają na odwiedziny duchownych wszystkich wyznań, do których należą pacjenci.

7. Misją adwentystycznych instytucji opieki zdrowotnej jest reprezentowanie Chrystusa wobec społeczeństwa, a zwłaszcza tych, którzy korzystają z ich służby. Misja ta jest pełniona przez współczujących, kompetentnych pracowników stosujących się do praktyk i standardów Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. W dążeniu do rozwoju personelu instytucje planują regularne wykłady pomagające mu kroczyć drogą postępu w medycynie, a także wzrastać w zrozumieniu miłości Bożej i dzieleniu się nią. Długofalowe planowanie przygotowania adwentystycznego personelu medycznego obejmuje kształcenie przyszłych pracowników, którzy odbywają praktyki zawodowe w adwentystycznych instytucjach opieki zdrowotnej.

8. Instytucje muszą działać w sposób odpowiedzialny pod względem finansowym, zgodnie z Pragmatyką Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego.

9. Edukacja w dziedzinie profilaktyki i ochrony zdrowia jest integralną częścią działania adwentystycznych placówek służby zdrowia.

10. Administracja i funkcjonowanie poszczególnych instytucji opieki zdrowotnej powinno być oparte na regularnej i ciągłej współpracy z Sekretariatem Zdrowia i Wstrzemięźliwości. W kontakcie ze sobą powinny być: misja/diecezja, unia, wydział i Sekretariat Zdrowia i Wstrzemięźliwości Generalnej Konferencji, stosownie do okoliczności i potrzeb.

Ustanawianie i rozwiązywanie adwentystycznych instytucji opieki zdrowotnej 1. Rozważając otwarcie nowej instytucji, znaczną rozbudowę istniejącej instytucji albo ocenę dalszego działania istniejącej instytucji, należy wziąć pod uwagę takie elementy, jak:

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

45

a) długofalowe plany Kościoła co do danego terenu i miejsca instytucji w misji Kościoła, b) potrzeby w zakresie opieki zdrowotnej na danym terenie, c) dostępność środków, zwłaszcza finansowych, a także personelu i wyposażenia niezbędnego do prowadzenia instytucji, d) państwowe przepisy dotyczące prowadzenia instytucji opieki zdrowotnej, e) państwowe przepisy dotyczące rozwiązywania instytucji opieki zdrowotnej, f) wpływ, jaki otwarcie lub zamknięcie instytucji wywrze na Kościół i społeczeństwo na danym terenie, g) edukacyjne potrzeby Kościoła.

Oświadczenie złożone przez Radę Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego podczas Dorocznej Sesji w Nairobi, Kenia, w październiku 1988 roku.

46

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie w sprawie rodziny Zdrowie i dobrobyt społeczeństwa są bezpośrednio związane z powodzeniem jego najmniejszych komórek — rodzin. Obecnie, jak nigdy dotąd, mamy do czynienia z kryzysem rodziny. Socjolodzy głośno mówią o rozpadzie współczesnego życia rodzinnego. Tradycyjna chrześcijańska koncepcja małżeństwa jako związku jednego mężczyzny z jedną kobietą jest atakowana.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w czasie, kiedy rodziny przeżywają kryzys, zachęcają wszystkich, którzy je tworzą, do pogłębiania uduchowienia oraz zacieśniania więzi rodzinnych dzięki okazywaniu sobie wzajemnej miłości, czci, szacunku i ponoszenia odpowiedzialności.

Dwudziesta druga biblijna zasada wiary Kościoła głosi, że więzi małżeńskie mają „odzwierciedlać miłość, świętość, bliskość i trwałość więzów, jakie łączą Chrystusa z Jego Kościołem. (...) Chociaż niektóre związki rodzinne dalekie są od idealnych, to jednak małżonkowie, którzy złączeni są ze sobą w Chrystusie, mogą osiągnąć jedność w miłości, dzięki prowadzeniu przez Ducha Świętego i pomocy Kościoła. Bóg błogosławi rodzinie i pragnie, aby jej członkowie nawzajem sobie pomagali, aż do osiągnięcia całkowitej dojrzałości. Rodzice powinni wychować swoje dzieci w miłości i posłuszeństwie dla Pana. Własnym przykładem i słowem powinni uczyć je, że Chrystus jest miłosiernym, ale wymagającym wychowawcą, że jest zawsze łagodny i opiekuńczy oraz pragnie, aby stały się członkami Jego ciała, a więc Bożą rodziną” (Wierzyć tak jak Jezus, s. 294).

Ellen G. White, jedna z założycieli Kościoła, stwierdziła: „Dzieło, jakie mają do wykonania rodzice, stanowi tego podstawę. Społeczeństwo składa się z rodzin i jest takie, jakim je uczynią rodziny. Z serca »tryska źródło życia« (Przyp. 4,23), a sercem społeczeństwa, Kościoła i narodu jest rodzina.

Pomyślność społeczeństwa, powodzenie Kościoła, dobrobyt narodu zależą od wpływu rodziny” (Śladami Wielkiego Lekarza, s. 247).

Oświadczenie złożone przez przewodniczącego Generalnej Konferencji, Neala C. Wilsona, po konsultacji z szesnastoma światowymi wiceprzewodniczącymi Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, 27 czerwca 1985 roku, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Nowym Orleanie, Luizjana, Stany Zjednoczone.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

47

Bezdomni i ubodzy W świecie przesiąkniętym grzechem mnożą się gorzkie owoce chciwości, wojny i ignorancji. Nawet w tzw. „rozwiniętych społeczeństwach” przybywa bezdomnych i ubogich. Codziennie umiera z głodu ponad dziesięć tysięcy ludzi. Dwa miliardy mieszkańców świata cierpi z powodu niedożywienia, a dziesiątki tysięcy co rok traci wzrok wskutek niedoborów pokarmowych. Prawie dwie trzecie ludności żyje w skrajnym ubóstwie i jest zagrożone chorobami i śmiercią z powodu braku odpowiedniej ilości i jakości pożywienia.

Niektórzy sami ponoszą odpowiedzialność za taki stan rzeczy, ale większość tych osób i rodzin jest skazana na taką egzystencję przez uwarunkowania polityczne, ekonomiczne, kulturowe i społeczne, na które nie mają one prawie żadnego wpływu.

W przeszłości ludzie żyjący w takich warunkach, znajdowali zrozumienie i wsparcie w sercach naśladowców Jezusa Chrystusa. Instytucje charytatywne w wielu przypadkach są powoływane do istnienia przez Kościół, a następnie przejmowane przez agencje rządowe, ale bywa też odwrotnie. Agencje te, poza ideologicznym altruizmem, odzwierciedlają przekonanie społeczeństwa, że w interesie ogółu leży troska o tych, którym źle się powodzi.

Socjolodzy twierdzą, że ubóstwo przyczynia się do pomnażania się różnego rodzaju zła. Poczucie beznadziejności, wyobcowania, zawiści i rozżalenia często prowadzi do antyspołecznych postaw i zachowań. Społeczeństwo musi płacić za następstwa tego zła łożąc na utrzymanie sądów, więzień i systemu opieki społecznej. Ubóstwo i niepowodzenie jako takie nie doprowadzają do zbrodni ani nie są dla niej usprawiedliwieniem. Jednak kiedy ubogim nie okazuje się współczucia, łatwo wywołać uczucie zniechęcenia, a nawet złości.

Potrzeba chrześcijańskiego współczucia ma głębokie uzasadnienie. Nie wynika z uwarunkowań prawnych, ani z żadnej teorii społecznego porozumienia, ale z wyraźnego nauczania Pisma Świętego: „Oznajmiono ci, człowiecze, co jest dobre i czego Pan żąda od ciebie: tylko, abyś wypełniał prawo, okazywał miłość bratnią i w pokorze obcował ze swoim Bogiem” (Mich. 6,8).

Pięćdziesiąty ósmy rozdział Księgi Izajasza jest szczególnie ceniony przez adwentystów dnia siódmego. Uważamy, że w rozdziale tym przedstawiony został nasz obowiązek jako tych, którzy zostali powołani, by być „naprawcą wyłomów, odnowicielem rumowisk na zamieszkanie” (w. 12 BT).

Znajdujemy tam wezwanie do odnowy i rozwiązywania bezprawnych więzów, podzielenia się swoim chlebem z głodnym, przyjęcia biednych bez-

48

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

domnych do domu i przyodziania nagiego (w. 6.7). Tak więc, jako naprawcy wyłomów, mamy troszczyć się o ubogich i nieść im pomoc. Jeśli urzeczywistniamy zasady prawa Bożego w czynach miłosierdzia i miłości, reprezentujemy charakter Boga wobec świata we właściwy sposób.

Pełniąc dzisiaj służbę Chrystusową, musimy działać tak, jak On działał — nie tylko głosić ewangelię ubogim, ale także uzdrawiać chorych, karmić głodnych i podźwigać upadłych (zob. Łuk. 4,18.19; Mat. 14,14). Przykład Chrystusa jest miarodajny dla Jego naśladowców.

W odpowiedzi na pozorne troszczenie się Judasza o ubogich, Jezus powiedział: „Albowiem ubogich zawsze macie wśród siebie, ale mnie nie zawsze mieć będziecie” (Mat. 26,11), i tym samym przypomniał nam, że to „Chleb Żywota” jest najbardziej palącą potrzebą ludzi. Jednak dostrzegamy także nierozerwalny związek między fizycznym i duchowym wymiarem człowieczeństwa. Wspierając kościelne i publiczne organizacje niosące pomoc ubogim i osobiście uczestnicząc w dziele miłosierdzia przyczyniamy się do wypełnienia misji powierzonej przez Chrystusa Jego naśladowcom.

Oświadczenie złożone przez przewodniczącego Generalnej Konferencji, Neala C. Wilsona, po konsultacji z szesnastoma światowymi wiceprzewodniczącymi Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, 5 lipca 1990 roku, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Indianapolis, Indiana, Stany Zjednoczone.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

49

Oświadczenie Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w sprawie homoseksualizmu Kościół Adwentystów Dnia Siódmego uznaje fakt, iż każdy człowiek jest cenny w oczach Bożych, tak więc staramy się służyć wszystkim ludziom w duchu Jezusa. Wierzymy także, że dzięki łasce Bożej i wsparciu ze strony społeczności wiary człowiek może żyć w zgodzie z zasadami Słowa Bożego.

Adwentyści dnia siódmego wierzą, że seksualna intymność jest wyłączną domeną związku małżeńskiego między mężczyzną i kobietą. Takie było Boże postanowienie przy stworzeniu. W Piśmie Świętym czytamy: „Dlatego opuści mąż ojca swego i matkę swoją i złączy się z żoną swoją, i staną się jednym ciałem” (I Mojż. 2,24). W całym Piśmie Świętym mamy potwierdzenie tego heteroseksualnego wzorca. Biblia nie idzie na żaden kompromis w kwestii homoseksualnych poczynań czy związków. Seksualne czyny poza kręgiem heteroseksualnego małżeństwa są wyraźnie zabronione (III Mojż. 20,7-21; Rzym. 1,24-27; I Kor. 6,9-11). Jezus Chrystus jeszcze raz potwierdził boski zamiar co do człowieka mówiąc: „Czyż nie czytaliście, że Stwórca od początku stworzył mężczyznę i kobietę? I rzekł: Dlatego opuści człowiek ojca i matkę i połączy się z żoną swoją, i będą ci dwoje jednym ciałem. A tak już nie są dwoje, ale jedno ciało. Co tedy Bóg złączył, człowiek niechaj nie rozłącza” (Mat. 19,4-6). Dlatego adwentyści są przeciwni homoseksualnym praktykom i związkom.

Adwentyści dnia siódmego starają się iść za nauką i przykładem Jezusa.

On potwierdził godność człowieka i ze współczuciem odnosił się do osób i rodzin cierpiących z powodu grzechu. Oferował troskliwą służbę i słowa pocieszenia ludziom zmagającym się z życiem, ale okazując miłość grzesznikom w swoim nauczaniu otwarcie mówił o grzesznych praktykach.

Uchwała Dorocznej Rady Generalnej Konferencji z dnia 3 października 1999 roku w Silver Spring, Maryland.

50

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie o klonowaniu ludzi biorąc pod uwagę względy etyczne Od dziesięcioleci perspektywa powoływania do życia kolejnych członków ludzkiej rodziny za pomocą klonowania wydawała się nierealna. Jednak postępy w genetyce i biologii reproduktywnej wskazują na to, iż techniki klonowania człowieka wkrótce zostaną opracowane. W związku z tym chrześcijanie mają obowiązek zabrać głos w sprawie istotnych kwestii etycznych związanych z klonowaniem człowieka. Jako chrześcijanie, wierząc w Boże dzieło stworzenia i odkupienia, adwentyści dnia siódmego akceptują obowiązek głoszenia etycznych zasad wynikających z ich wiary.

Klonowanie obejmuje wszystkie te procesy, które są niezbędne do rozmnożenia żywej rośliny czy zwierzęcia przy pomocy aseksualnych środków — metodą nie wymagającą połączenia jaja i nasienia. Wiele naturalnych procesów ma formę klonowania. Na przykład, mikroorganizmy, jak choćby drożdże, rozmnażają się przez podział komórki na dwie nowe komórki, które są klonami komórki wyjściowej i swoimi nawzajem. Odcięcie oczka lub pędu z krzewu różanego i wszczepienie zrazu w łodygę kolejnego krzewu także pozwala uzyskać klon pierwszego krzewu. Podobnie wiele prostych zwierząt, takich jak rozgwiazdy, może regenerować kompletny organizm z małej części pierwotnego organizmu. Tak więc w świecie biologii zasada klonowania nie jest czymś nowym.

Nowa technika klonowania nosi nazwę transferu jądra komórki somatycznej. Metoda ta polega na pobraniu komórki z żyjącego organizmu i dokonaniu w niej takich manipulacji, by zaczęła się zachowywać jak komórka embrionalna. W odpowiednich warunkach komórka embrionalna może zacząć się rozmnażać i wytworzyć kompletny organizm. Obecnie to przeprogramowanie komórki jest dokonywane przez umieszczenie całej dorosłej komórki w większej komórce jajowej, której jądro zostało usunięte. Jajo używane w tym procesie spełnia rolę inkubatora, zapewniając niezbędne środowisko do powielenia genów dojrzałej komórki. Jajo przekazuje potomstwu jedynie niewielką ilość materiału genetycznego związanego z cytoplazmą, a nie z materiałem genetycznym jądra, jak ma to miejsce w przypadku reprodukcji płciowej. Tak spreparowane jajo musi następnie zostać umieszczone w macicy i zagnieździć się.

Biolodzy rozwinęli tę technikę jako narzędzie używane w hodowli zwierząt. Dzięki temu mają nadzieję uzyskać stado wartościowych zwierząt genetycznie identycznych z wybranym egzemplarzem. Potencjalne korzyści zasto-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

51

sowania tej techniki, w tym między innymi nadzieja na produkty do leczenia chorób u ludzi, bardzo interesują naukowców i przemysł wykorzystujący biotechnologie. Jednak ta sama technika może zostać użyta do reprodukcji ludzi, przez co budzi poważne etyczne niepokoje.

Pierwszą kwestią budzącą zaniepokojenie jest medyczne bezpieczeństwo.

Jeśli obecna technika transferu jądra komórki somatycznej miałaby być zastosowana w rozmnażaniu ludzi, komórki jajowe należałoby pozyskiwać od dawczyń. Większość z tych komórek jajowych ulegałaby przy tym zniszczeniu wskutek manipulowania komórką we wczesnym stadium rozwoju embrionalnego w laboratorium. Inne komórki obumierałyby po wszczepieniu, będąc spontanicznie odrzucane na różnych etapach rozwoju w macicy. Pod tym względem wrażliwość na wartość życia embrionalnego i macicznego byłaby podobna do rozwoju przy pomocy innych metod stosowanych w reprodukcji, takich jak zapłodnienie in vitro. Prawdopodobnie zwiększyłoby się także ryzyko wad rozwojowych u dzieci powołanych do życia w taki sposób. Obecnie obawy o fizyczne uszkodzenie rozwijającego się ludzkiego życia są na tyle poważne, by wykluczać użycie tej technologii.

Jednak nawet jeśli częstotliwość udanych prób wzrośnie, a medyczne ryzyko zostanie w znacznym stopniu zmniejszone, pozostanie jeszcze wiele problemów. Na przykład, czy powstanie organizmu w sposób inny niż przez zapłodnienie komórki jajowej przy pomocy nasienia nie pociągnie za sobą problemów, których nie odkryto do tej pory? Potrzeba dalszych badań, by odpowiedzieć na pytanie dotyczące znaczenia prokreacji w Bożym planie.

Innym często wymienianym źródłem zaniepokojenia jest obawa o to, że godność i wyjątkowość sklonowanej osoby mogą być zagrożone. Ryzyko to obejmuje psychologiczną krzywdę, która może zostać wyrządzona osobie będącej, jak ktoś powiedział, „spóźnionym identycznym bliźniakiem” dawcy pierwotnej komórki. Czy żyjące osoby mają prawo w takim stopniu kontrolować genetyczne przeznaczenie nowej osoby?

Istnieją także obawy, że klonowanie człowieka może spowodować zanik więzi rodzinnych. Może dojść do osłabienia zarówno funkcji jednoczącej, jak i funkcji prokreacyjnej związku małżeńskiego. Na przykład, należy rozważyć wątpliwą moralnie praktykę korzystania z jaja obcej kobiety. Użycie komórki jajowej dawczyni spoza małżeństwa może powodować problemy związane z więzią i odpowiedzialnością.

Kolejnym czynnikiem ryzyka jest to, że klonowanie może prowadzić do wykorzystywania osób sklonowanych. Na przykład, może istnieć pokusa klonowania ludzi w celu pozyskania organów do przeszczepów. Inni martwią się, że może dochodzić do celowego tworzenia osób przeznaczonych do speł-

52

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

niania określonych funkcji, z zamiarem ograniczenia ich autonomii. Osoby egoistyczne i narcyzowate mogą mieć skłonność do wykorzystywania tej technologii w celu „duplikowania” siebie.

Wreszcie, koszty finansowe klonowania byłyby znaczne, nawet mimo znacznego postępu technologicznego. Gdyby klonowanie ludzi zostało skomercjalizowane, sprzeczne interesy mogłyby być połączone z ryzykiem popełniania nadużyć.

Choć jest to jedynie część listy potencjalnych zagrożeń i nadużyć klonowania ludzi, wydaje się, że są one wystarczająco przekonywające, by dać chrześcijanom, którzy do sprawy klonowania ludzi przykładają moralne zasady swojej wiary, wiele do myślenia. Ważne jest, by obawy o nadużywanie technologii klonowania nie przesłoniły nam możliwości wykorzystania jej w celu wychodzenia naprzeciw autentycznym ludzkich potrzebom*. Możliwość klonowania ludzi, nawet jeśli jest jeszcze dość odległa, uzasadnia to oświadczenie o istotnych chrześcijańskich zasadach.

W transferze jądra komórki somatycznej, o ile technologia ta ma być zastosowana w klonowaniu ludzi, należy kierować się poniższymi zasadami etycznymi. Gwałtowny postęp w tej dziedzinie będzie wymagał okresowej rewizji tych zasad w świetle nowych odkryć.

1. Ochrona bezbronnego ludzkiego życia. Pismo Święte wyraźnie wzywa do ochrony życia, zwłaszcza życia tych, którzy są najbardziej bezbronni (V Mojż. 10,17-19; Iz. 1,16.17; Mat. 25,31-46). Biologiczna technologia klonowania jest etycznie nie do przyjęcia, jeśli zaskakuje nieproporcjonalnie dużym ryzykiem szkody dla ludzkiego życia.

2. Ochrona godności ludzkiej. Ludzie zostali stworzeni na podobieństwo Boże (I Mojż. 1,26.27) i tym samym obdarzeni osobistą godnością, która wymaga poszanowania i ochrony (I Mojż. 9,6). Klonowanie może zagrażać ludzkiej godności na wiele sposobów, a więc należy do niego podchodzić z wielką moralną czujnością. Jakiekolwiek użycie tej technologii, godzące w ludzką osobistą godność czy autonomię istot ludzkich, musi być odrzucone. Ten moralny zakaz odnosi się do wszelkiego klonowania ludzi, które podchodzi do ludzkiego życia głównie jako do źródła korzyści mających wartość komercyjną.

3. Łagodzenie ludzkiego cierpienia. Obowiązkiem chrześcijan jest zapobieganie cierpieniu i troska o jakość ludzkiego życia (Dz. 10,38; Łuk. 9,2).

Jeśli można zapobiec chorobie genetycznej dzięki użyciu transferu jądra komórki somatycznej, stosowanie tej technologii może być zgodne z ideą zapobiegania cierpieniu, którego można uniknąć.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

53

4. Wspieranie rodziny. Boży ideał zakłada, iż dzieci powinny wzrastać w atmosferze miłującej rodziny, przy obecności, uczestnictwie i wsparciu zarówno matki, jak i ojca (Przyp. 22,6; Ps. 128,1-3; Ef. 6,4; I Tym. 5,8). Wszelkie użycie transferu jądra komórki somatycznej jako środka służącego wspieraniu ludzkiej reprodukcji powinno mieć miejsce w kontekście wierności małżeńskiej i wsparcia stabilnej rodziny. Podobnie jak w przypadku innych form wspomagania płodności, udział osób trzecich oznacza moralne problemy, których lepiej byłoby uniknąć.

5. Szafarstwo. Zasady chrześcijańskiego szafarstwa (Łuk. 14,28; Przyp.

3,9) są istotne w zastosowaniu każdego ze sposobów wspomagania ludzkiej reprodukcji, w tym także w możliwym transferze jądra komórki somatycznej, która to metoda przypuszczalnie jest bardzo kosztowna. Małżeństwa chcące uzyskać tego rodzaju pomoc, powinny rozważyć spodziewane koszty w kategoriach wiernego szafowania dobrami powierzonymi im przez Boga.

6. Prawdomówność. Pismo Święte zaleca mówienie prawdy (Przyp. 12,22; Ef. 4,15.25). Jakiekolwiek zamierzone posługiwanie się klonowaniem powinno być poprzedzone stosowną informacją, w tym także o przyjętej procedurze, potencjalnych zagrożeniach i kosztach.

7. Zrozumienie Bożego stworzenia. Bóg pragnie, by ludzie rozwijali się w swym zrozumieniu Jego stworzenia, które obejmuje także wiedzę na temat ludzkiego ciała (Mat. 6,26-29; Ps. 8,3-9; 139,1-6; 13-16). Dlatego na uznanie zasługują wysiłki zmierzające do poznania biologicznej struktury życia za pomocą badań mieszczących się w granicach etyki. Biorąc pod uwagę obecny stan wiedzy i skuteczność, z jaką dokonuje się transferu jądra komórki somatycznej, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego uważa użycie tej techniki do klonowania ludzi za niedopuszczalne. Z uwagi na nasz obowiązek niesienia pomocy chorym i podnoszenia jakości ludzkiego życia, uważamy za dopuszczalne prowadzenie dalszych stosownych badań na zwierzętach.

Słownik Allele. Jedna z alternatywnych form określonego genu. Każdy gen organizmu może istnieć w nieco odmiennej formie. Te małe różnice są odpowiedzialne za pewne wariacje, jakie obserwujemy u różnych osób w naturalnych populacjach. Różne allele genów, które produkują białko krwi, hemoglobinę, mogą decydować na przykład o tym, jak dobrze komórki krwi przenosić będą tlen.

Klony. Dwie lub więcej osób o identycznym materiale genetycznym. Ludzkie klony występują w sposób naturalny w formie „identycznych bliźniąt”. Choć niemowlęta rozpoczynają życie z tym samym materiałem genetycznym, to jed-

54

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

nak wykazują pewne odmienności (np. inne linie papilarne). Ponadto każde z nich jest wyjątkową osobą o odrębnej osobowości wynikającej z różnych doświadczeń i dobrowolnych wyborów. Osoba poczęta przez transfer jądra komórki somatycznej może się różnić od swego przodka w sposób przynajmniej tak znaczący, jak różnią się między sobą naturalne bliźnięta jednojajowe.

Cytoplazma. Wszystko, co zawiera komórka poza jądrem. Cytoplazma jest środowiskiem, w którym zachodzi wiele ważnych procesów, w tym synteza białek i enzymów i wytwarzanie innych produktów komórki. Cytoplazma zawiera także mitochondria, małe ciała odpowiedzialne za rozkładanie pokarmu w celu produkowania energii potrzebnej do działania komórki.

Embrion. Wczesne stadium rozwoju zapłodnionego jaja. W przypadku transferu jądra komórki somatycznej, odnosi się to do wczesnych stadiów rozwoju jaja po wszczepieniu do niego dorosłej komórki klonowanego organizmu.

Wynukleowana komórka jajowa. Komórka jajowa, z której usunięto jądro. Zazwyczaj dokonuje się tego przez przebicie komórki jajowej cienką szklaną igłą i wydobycie jądra na zewnątrz. Tę operację przeprowadza się oczywiście pod mikroskopem, pod dużym powiększeniem.

Komórka rozrodcza. Komórka reprodukcyjna. U ssaków i człowieka komórki rozrodcze to plemniki i jaja.

Okres ciążowy. Czas rozwoju wewnątrzmacicznego od zapłodnionego jaja do w pełni rozwiniętego niemowlęcia. Okres ciąży rozpoczyna się zagnieżdżeniem się embrionu w macicy, a kończy porodem.

Jądro komórkowe. Struktura wewnątrz komórki zawierająca materiał genetyczny, czyli geny. Jądro komórkowe jest otoczone błoną, która oddziela je od pozostałej części komórki.

Komórka somatyczna. Jakakolwiek komórka ciała ssaka lub człowieka, poza komórką rozrodczą.

Transfer jądra komórki somatycznej. Techniczne określenie metody wykorzystanej do sklonowania pierwszego klonu zwierzęcego, owcy Dolly. Choć nazwa ta sugeruje użycie jądra komórki somatycznej, faktycznie cała komórka somatyczna jest wprowadzana do wynukleowanego jaja.

Plemnik. Męska komórka rozrodcza. * Być może w przyszłości dojdzie do sytuacji, w której klonowanie ludzi będzie można uznać za dobroczynne i moralnie dopuszczalne. Można, na przykład, wyobrazić sobie okoliczności, w których klonowanie może być rozważane w kontekście małżeństwa jako jedyny możliwy sposób reprodukcji w przypadku małżeństw, które nie mogą uczestniczyć w normalnej prokreacji. W innych przypadkach potencjalni rodzice mogą być nosiciela-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

55

mi defektywnych genów, wskutek czego będą musieli znaleźć sposób, by urodzić dziecko bez ponoszenia ryzyka choroby genetycznej. Użycie transferu jądra komórki somatycznej może ułatwić takim rodzicom posiadanie dziecka wolnego od zaburzeń genetycznych.

Oczywiście, będzie jeszcze wiele zagrożeń związanych z osobistą tożsamością i godnością dziecka, nawet w kręgu rodzinnym. Jak w przypadku innych form wspomagania płodności, potencjalne dobrodziejstwa transferu jądra komórki somatycznej należy rozważać z uwzględnieniem wszystkich zagrożeń związanych z tą metodą.

Oświadczenie przedstawione podczas Dorocznej Sesji Rady Generalnej Konferencji, 27 września 1998 roku, w Inguacu Falls, Brazylia.

56

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie o stosunku do ludzkości Adwentyści dnia siódmego potępiają i starają się zwalczać wszelkie formy dyskryminacji ze względu na kolor skóry, przynależność plemienną, narodowość czy płeć. Wierzymy, że każdy człowiek jest istotą stworzoną na podobieństwo Boże, ponieważ Bóg z jednej pary ludzkiej wywiódł wszystkie narody (Dz. 17,26). Staramy się pełnić pojednawczą służbę Jezusa Chrystusa, który zmarł za cały świat, aby w Nim nie było „Żyda ani Greka” (Gal. 3,28).

Wszelkie formy rasizmu są przeciwne chrześcijańskiej ewangelii.

Jednym z największych współczesnych problemów świata są przejawy rasizmu i nacjonalizmu w wielu społeczeństwach, czasami połączone z aktami przemocy, a zawsze negatywnie wpływające na życie ludzi. Jako ogólnoświatowa organizacja działająca w ponad dwustu narodach, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego stara się okazywać akceptację, miłość i szacunek wszystkim i szerzyć to uzdrawiające przesłanie w społeczeństwie.

Równość wszystkich ludzi jest jednym z naczelnych haseł naszego Kościoła. W naszej trzynastej, fundamentalnej zasadzie wiary stwierdzamy: „W Chrystusie jesteśmy nowym stworzeniem. Nie mogą nas dzielić różnice rasowe, kulturowe, oświatowe i narodowościowe, nie może również istnieć podział na mniejszych i większych, bogatych i biednych, mężczyzn i kobiety.

Wszyscy jesteśmy równi w Chrystusie, który przez jednego Ducha połączył nas w jedną wspólnotę ze sobą i każdym z nas. Powinniśmy zatem usługiwać i przyjmować usługiwanie bez wyróżnień i ograniczeń” (Wierzyć tak jak Jezus, s. 170).

Oświadczenie zatwierdzone przez głosowanie przez Zarząd Generalnej Konferencji i złożone przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Utrechcie, Holandia, 29 czerwca — 8 lipca 1995 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

57

Oświadczenie o 50. rocznicy uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Od czasu swego powstania w połowie XIX wieku Kościół Adwentystów Dnia Siódmego popiera prawa człowieka. Inspirowani wartościami biblijnymi, pierwsi adwentyści angażowali się w walkę przeciwko niewolnictwu i niesprawiedliwości. Utrzymywali, że każdy człowiek ma prawo wyboru wierzeń zgodnie ze swoim sumieniem oraz prawo do swobodnego praktykowania i nauczania swojej religii, bez dyskryminacji, z poszanowaniem równych praw innych osób. Adwentyści dnia siódmego są przekonani, że w sprawach religii użycie siły jest przeciwne Bożym zasadom.

Promując wolność religijną, życie rodzinne, edukację, troskę o zdrowie, wzajemne wsparcie, a także wychodząc naprzeciw palącym ludzkim potrzebom, adwentyści dnia siódmego podkreślają godność istoty ludzkiej stworzonej na podobieństwo Boże.

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, uchwalona w 1948 roku, została napisana i przyjęta przez osoby, które przeżyły bezprecedensowe zniszczenia, zamieszanie i nieszczęście II wojny światowej. To przerażające doświadczenie dało im wizję i pragnienie przyszłego świata pokoju i wolności. Wywodząca się z tego, co najlepsze i najwznioślejsze w ludzkim sercu, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka jest fundamentalnym dokumentem opowiadającym się zdecydowanie za ludzką godnością, wolnością, równością i niedyskryminowaniem mniejszości. Artykuł 18., który bezwarunkowo popiera wolność religijną w wierzeniach i praktykach, ma szczególne znaczenie, gdyż wolność religijna jest podstawą praw człowieka, ona podkreśla i podnosi wszystkie inne prawa człowieka.

Obecnie Powszechna Deklaracja Praw Człowieka bywa często łamana, nie wyłączając artykułu 18. Nietolerancja często podnosi swój ohydny łeb, pomimo postępu w dziedzinie praw człowieka, osiągniętego wśród wielu narodów. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego zwraca się do Organizacji Narodów Zjednoczonych, władz państwowych, przywódców religijnych i wiernych, a także organizacji pozarządowych, by wytrwale działali na rzecz wprowadzania w życie tej Deklaracji. Politycy, przywódcy związków zawodowych, nauczyciele, pracodawcy, reprezentanci środków masowego przekazu i wszyscy, którzy kształtują opinię publiczną, powinni ze wszystkich sił popierać przestrzeganie praw człowieka. Będzie to odpowiedzią i pomocą w zahamowaniu gwałtownego religijnego ekstremizmu, nietolerancji, nienawistnych zbrodni i dyskryminacji zarówno ze strony kręgów religijnych, jak i antyreligijnego sekularyzmu. W ten sposób Powszechna Deklaracja Praw Człowieka będzie nabierać praktycznego znaczenia i wymowy, dzięki czemu nigdy nie stanie się mało znaczącym dokumentem.

Oświadczenie zatwierdzone przez Zarząd Generalnej Konferencji 17 listopada 1998 roku i złożone przez Sekretariat Spraw Publicznych Generalnej Konferencji.

58

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w sprawie kryzysu w Kosowie Sytuacja w Jugosławii, a szczególnie w Kosowie, jest przedmiotem głębokiej troski Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. Kościół, dbając o dobro swoich licznych wyznawców i funkcjonowanie organizacji kościelnej w tej części świata, jest bardzo zatroskany pogorszeniem się sytuacji humanitarnej w Kosowie i w innych częściach regionu, gdzie setki tysięcy osób zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów i pozostaje bez dachu nad głową.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego jest ogólnoświatową społecznością religijną i z zasady stara się nie angażować w sprawy polityczne. Kościół zdecydowanie unikał czynienia tego i zamierza również zająć takie stanowisko w sprawie obecnego kryzysu w Kosowie. Jednakże potępia użycie przemocy jako metody rozwiązywania konfliktów, czy to w formie czystek etnicznych, czy bombardowań.

Mając za sobą długą tradycję aktywnej i wytrwałej pracy na rzecz przestrzegania praw człowieka, w tym szczególnie wolności religijnej i praw mniejszości, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego nadal jest gotów pełnić swoją rolę. Kościół będzie się starał to czynić za pośrednictwem swej ogólnoświatowej struktury organizacyjnej, we współpracy z przywódcami i wyznawcami Kościoła na Bałkanach, aby kształtować głębsze zrozumienie i poszanowanie praw człowieka oraz zasady równouprawnienia, celem wychodzenia naprzeciw palącym potrzebom i działaniom na rzecz pojednania między narodami, grupami etnicznymi i społecznościami religijnymi.

W obecnym kryzysie Kościół Adwentystów Dnia Siódmego czyni wszystko, co w jego mocy, za pośrednictwem Adwentystycznej Agencji Pomocy i Rozwoju (ADRA, organizacja humanitarna powołana przez Kościół), by nieść ulgę wielu tysiącom uchodźców, bez względu na przynależność religijną, pochodzenie etniczne czy status społeczny, uciekającym z Kosowa i udającym się na tereny sąsiednich państw, a jednocześnie stara się śledzić sytuację i potrzeby cywilnych mieszkańców Jugosławii w Kosowie i innych częściach kraju. Kościół korzysta ze swojej infrastruktury na tym terenie, by nieść pomoc humanitarną.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego wzywa społeczność międzynarodową i rządy krajów do jak najszybszego zakończenia kryzysu zgodnie z chrześcijańskimi, moralnymi i etycznymi zasadami praw człowieka, na drodze negocjacji prowadzonych w dobrej wierze, uczciwie traktując wszystkie strony i dążąc do poprawienia wzajemnych stosunków.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

59

Kościół nadal prosi wszystkich swoich wyznawców i całą społeczność wiary, by nie ustawali w modlitwach o Bożą pomoc w przywróceniu pokoju i dobrej woli w tym regionie naznaczonym cierpieniem.

Oświadczenie zatwierdzone przez Zarząd Generalnej Konferencji 6 kwietnia 1999 roku i złożone przez Sekretariat Spraw Publicznych Generalnej Konferencji.

60

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie o zwalczaniu analfabetyzmu Kościół Adwentystów Dnia Siódmego ceni wyjątkową rolę, jaką odgrywają kobiety w pełnieniu misji Kościoła, której celem jest głoszenie ewangelii. Częścią tej misji jest wychodzenie naprzeciw fizycznym, intelektualnym i społecznym potrzebom ludzi, wśród których żyjemy, podobnie jak to czynił Jezus, kiedy żył na ziemi.

Badania wykazują, że sześć najważniejszych wyzwań w życiu wszystkich ludzi — a zwłaszcza kobiet — to: analfabetyzm, bieda, przemoc, zdrowie, czas i warunki pracy oraz możliwość kształcenia się. W celu skuteczniejszego zaspokajania tych potrzeb Sekretariat Służby Kobiet Kościoła Adwentystycznego w roku 1995 rozpoczął wcielać w życie szeroko zakrojony program zwalczania analfabetyzmu.

Brak umiejętności czytania negatywnie wpływa na wszystkie aspekty życia człowieka — na zdolność zarobkowania, możliwość awansu zawodowego, dostęp do informacji w dziedzinie ochrony zdrowia, a nawet zdolność właściwego wychowywania dzieci. Bez umiejętności czytania niewiele można zdziałać w życiu.

Nauka czytania otwiera przed ludźmi liczne możliwości zdobywania informacji co do takich spraw, jak kariera zawodowa, zdrowie, rodzicielstwo i małżeństwo, a przed nauczycielem — wywierania wpływu na uczniów.

Adwentyści mają jeszcze jeden ważny powód do uczenia ludzi czytania.

Wierzymy, że umiejętność czytania Słowa Bożego — dobrej nowiny o zbawieniu — nie powinna być jedynie przywilejem nielicznych. Jesteśmy zdania, że każdy człowiek powinien mieć dostęp do prawd Biblii i jej uszlachetniającej mocy.

Oświadczenie zaaprobowane i poddane pod głosowanie przez Zarząd Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, a następnie złożone przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Utrechcie, Holandia, 29 czerwca — 8 lipca 1995.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

61

Afirmacja małżeństwa Kwestie związane z małżeństwem mogą być postrzegane we właściwym świetle jedynie wtedy, gdy patrzy się na nie w powiązaniu z boskim ideałem małżeństwa. Małżeństwo zostało ustanowione przez Boga w Edenie i potwierdzone przez Jezusa Chrystusa jako monogamiczny, heteroseksualny oraz dozgonny związek oparty na miłości i wspólnocie między mężczyzną i kobietą.

W kulminacyjnym akcie swego stwórczego dzieła Bóg stworzył na swoje podobieństwo człowieka jako mężczyznę i kobietę i powołał do istnienia małżeństwo oparte na przymierzu dwojga istot odmiennej płci, które emocjonalnie i duchowo stanowią od tej pory — jak mówi Pismo Święte — „jedno ciało”.

Powstająca na bazie odmienności płci jedność małżeństwa odzwierciedla w pewnym stopniu jedność istniejącą między istotami Bóstwa.

W Piśmie Świętym heteroseksualna więź małżeńska jest także symbolem więzi między Bogiem a człowiekiem. Jest symbolem i świadectwem ofiarnej miłości Boga oraz przymierza z Jego ludem.

Harmonijne współżycie mężczyzny i kobiety w małżeństwie tworzy podstawowa komórkę społecznej jedności, szanowana jako główny składnik stabilnego społeczeństwa.

Ponadto, Stwórca postanowił, by seks w małżeństwie służył nie tylko zjednoczeniu małżonków, ale także rozmnażaniu rodzaju ludzkiego. W Bożych zamierzeniach płodzenie potomstwa jest związane z tym samym procesem, w wyniku którego małżonkowie osiągają radość, przyjemność i fizyczne spełnienie. To miłość męża i żony umożliwia im wzajemne poznanie w głębokim seksualnym związku i sprawia, że może im zostać powierzone dziecko. Potomstwo jest żywym owocem ich jedności. Wzrasta w atmosferze, w której nabiera pewności, że zostało poczęte z małżeńskiej miłości i jedności, a jego przyjście na świat jest dobrodziejstwem dla rodziców.

Monogamiczna więź mężczyzny i kobiety w małżeństwie jest potwierdzona przez boskie rozporządzenie leżące u podstaw rodzinnego i społecznego życia i stanowi jedyną dopuszczalną formę seksualnego wyrazu. Małżeństwo nie jest jedynym elementem Bożego planu zaspokojenia ludzkiej potrzeby więzi.

Przyjaźń jest także Bożym zamierzeniem. Wspólnota i wspieranie się przyjaciół są podkreślone na kartach całego Pisma Świętego jako bardzo ważny aspekt życia ludzi. Wspólnota kościelna jako Boża rodzina jest dostępna dla wszystkich, bez względu na status małżeński. Pismo Święte kreśli

62

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

jednak wyraźną granicę między małżeństwem a przyjaźnią w kwestii towarzystwa i seksu.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego wyznaje w zupełności ten biblijny pogląd na małżeństwo, wierząc, że jakiekolwiek zaniżanie wyznaczonych przezeń standardów jest zaniżaniem niebiańskiego ideału.

Ponieważ małżeństwo zostało skażone przez grzech, jego czystość i piękno, zamierzone pierwotnie przez Boga, wymagają odtworzenia. Przez przyjęcie odkupieńczego dzieła Chrystusa i działanie Jego Ducha w ludzkich sercach pierwotny cel małżeństwa może zostać przywrócony, a wspaniałe i pełne doświadczenie małżeńskie może zostać zrealizowane przez mężczyznę i kobietę, którzy wiążą się ze sobą małżeńskim przymierzem.

Oświadczenie zaaprobowane i poddane pod głosowanie przez Zarząd Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego 23 kwietnia 1996 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

63

Oświadczenie w sprawie pokoju Jedną z najważniejszych kwestii politycznych i etycznych naszych czasów jest sprawa wojny i pokoju. Rozpacz ogarnia miliony ludzi żyjących w lęku, nie mających pewności życia wiecznego, obawiających się niespodziewanej, nuklearnej zagłady.

Obecnie mamy do czynienia z zupełnie nową sytuacją, nieporównywalną z żadną w dotychczasowej historii świata. Ludzkość zdobyła środki mogące służyć całkowitej samozagładzie, coraz bardziej „skuteczne” i „doskonałe”, choć nie jest rzeczą właściwą używać takich określeń w stosunku do śmiercionośnej broni masowego rażenia. Od czasów II wojny światowej cywile nie są już sporadycznymi, przypadkowymi ofiarami działań wojennych — stali się głównym celem ataków.

Chrześcijanie wierzą, że wojna jest skutkiem zaistnienia grzechu. Od upadku człowieka wrogość i waśnie stały się nieodłącznym elementem losu ludzkości. „Szatan uwielbia wojnę (...). Stara się podburzyć narody do wojny” (Wielki bój, s.

407-408). Wywoływanie konfliktów zbrojnych jest częścią jego taktyki służącej zapobieżeniu głoszenia ewangelii. Choć od kilkudziesięciu lat udaje się unikać globalnych konfliktów, to jednak w okresie tym toczyło się i nadal toczy około 150 wojen międzynarodowych i domowych, które pochłonęły miliony ofiar.

Obecnie rządy niemal wszystkich krajów opowiadają się za rozbrojeniem i pokojem. Jednak powszechnie znane fakty wydają się temu przeczyć. Narody świata wydają olbrzymią część swoich zasobów pieniężnych na gromadzenie, w coraz większej ilości, broni nuklearnej i konwencjonalnej. Środki masowego przekazu informują o milionach mężczyzn, kobiet i dzieci, którzy cierpią i umierają w wojnach i zamieszkach albo są zmuszeni żyć w niepokoju i nędzy. Wyścig zbrojeń, pociągający za sobą kolosalne wydatki finansowe, jest haniebnym świadectwem postawy współczesnej ludzkości.

Tak więc stosowne i właściwe jest propagowanie pokoju przez chrześcijan. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego wzywa wszystkie narody, by przekuły swoje „miecze na lemiesze, a swoje włócznie na sierpy” (Iz. 2,4). Siódma fundamentalna zasada wiary Kościoła adwentystycznego głosi, że ludzie zostali „stworzeni, by przynosić chwałę Bogu” oraz „wezwani do miłowania Go i siebie nawzajem oraz troszczenia się o swe otoczenie”, a nie do ranienia i zabijania się nawzajem. Chrystus powiedział: „Błogosławieni pokój czyniący, albowiem oni synami Bożymi będą nazwani” (Mat. 5,9).

Choć oficjalne wypowiedzi Kościołów nie zapewnią pokoju, prawdziwy Kościół chrześcijański ma działać na rzecz pokoju na ziemi w okresie oczeki-

64

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

wania na powtórne przyjście Chrystusa. Nadzieja powtórnego przyjścia Pana nie może istnieć w społecznej pustce. Adwentystyczna nadzieja musi się objawiać i przekładać na głęboką troskę o dobro każdego człowieka. To prawda, że działania chrześcijan nie wystarczą do zaręczenia, że na świecie panować będzie królestwo pokoju. Tylko Bóg może założyć to królestwo i uczyni to z chwilą powtórnego przyjścia swojego Syna.

W świecie pełnym nienawiści i walki, podzielonym w wyniku ideologicznych sporów oraz militarnych konfliktów, adwentyści dnia siódmego chcą być znani jako ludzie pokój czyniący oraz działający na rzecz ogólnoświatowego poszanowania sprawiedliwości i pokoju, z Chrystusem jako przywódcą nowej, odrodzonej ludzkości.

Oświadczenie złożone przez przewodniczącego Generalnej Konferencji Neala C. Wilsona, po uzgodnieniu z szesnastoma światowymi wiceprzewodniczącymi Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, 27 czerwca 1985 roku, podczas sesji Generalnej Konferencji w Nowym Orleanie, Luizjana, Stany Zjednoczone.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

65

Oświadczenie w sprawie przesłania pokoju do wszystkich ludzi dobrej woli Nasz świat jest pełen napięć w sytuacji międzynarodowej, wyzysku, chaosu ekonomicznego, terroryzmu i przemocy. Przejawy wrogości i niepewność zagrażają pokojowi i cywilizacji na naszej planecie. Stoją także na przeszkodzie głoszeniu ewangelii. Mogą także prowadzić do ograniczania wolności religijnej.

Adwentyści nie mogą zachować obojętności wobec problemów i zamieszania w świecie. Delegaci na 53. Sesję Generalnej Konferencji wzywają lud Boży na całym świecie do gorliwej modlitwy o pokój i powstrzymanie wichrów wojny. Adwentyści, słowem i przykładem, muszą działać na rzecz pokoju i dobrej woli — a tym samym być znani jako ludzie czyniący pokój i jako budowniczowie mostów.

Wzywamy wszystkich adwentystów dnia siódmego i innych ludzi dobrej woli do współudziału w tworzeniu atmosfery współpracy i braterstwa umożliwiającej wymianę między różnymi kulturami i systemami ideologicznymi oraz lepsze wzajemne zrozumienie między ludźmi różnych narodowości, wiary i politycznych przekonań.

Ponieważ czasu pozostało niewiele, a przed ludem Bożym otwierają się niezliczone możliwości głoszenia ewangelii, mimo przedapokaliptycznej sytuacji, pilnie wzywamy wszystkie dzieci Boże do uczestniczenia w zorganizowanych działaniach ewangelizacyjnych na wszystkich kontynentach, podejmowanych pod hasłem „Przez Jego Ducha”.

Oświadczenie złożone podczas Sesji Generalnej Konferencji w Dallas, Teksas, Stany Zjednoczone, w kwietniu 1980 roku.

66

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie w sprawie pornografii Różne sądy i instytucje kulturalne dyskutują nad definicją i skutkami pornografii, ale na podstawie odwiecznych zasad adwentyści dnia siódmego w każdej kulturze postrzegają pornografię jako coś, co jest destruktywne, poniżające, znieczulające i wyzyskujące.

Pornografia jest destruktywna dla związku małżeńskiego, a tym samym sprzeciwia się Bożemu planowi, zgodnie z którym mąż i żona mają tak ściśle się związać ze sobą, iż symbolicznie mają się stać „jednym ciałem” (I Mojż. 2,24).

Pornografia jest poniżająca, bowiem traktuje kobietę (a w niektórych przypadkach także mężczyznę) nie całościowo, jako istotę złożoną z ducha, umysłu i ciała, ale jako jednowymiarowy i dyspozycyjny obiekt seksualny, pozbawiając osobę ludzką jej wartości i szacunku należnego jej jako dziecku Bożemu.

Pornografia jest znieczulająca dla telewidza lub czytelnika, bowiem wypacza sumienie i „ogłupia”, tak iż człowiek jest wydany „na pastwę niecnych zmysłów” (Rzym. 1,22.28).

Pornografia jest wyzyskująca, z zasady nastawiona na wykorzystanie człowieka, a więc przeciwna złotej zasadzie postępowania, według której człowiek powinien czynić innym tylko to, co chciałby, aby jemu czyniono (Mat. 7,12).

Szczególnie odrażającym zjawiskiem jest pornografia dziecięca. Jezus powiedział: „Kto zaś zgorszy jednego z tych małych, którzy wierzą we mnie, lepiej będzie dla niego, aby mu zawieszono u szyi kamień młyński i utopiono go w głębi morza” (Mat. 18,6).

Choć Norman Cousins nie posłużył się biblijnym językiem, to jednak trafił w sedno sprawy pisząc: „Problem z szeroko dostępną pornografią (...) polega nie na tym, że prowadzi ona do zepsucia, ale że niszczy wrażliwość; nie na tym również, że wyzwala namiętności, ale że upośledza odczuwanie; nie na tym także, że zachęca do zachowań właściwych dorosłym ludziom, ale że jest nawrotem ku infantylnym obsesjom; nie na tym wreszcie, że usuwa klapki z oczu, ale że zaburza widzenie. Pornografia zachęca do seksualnej śmiałości, ale upośledza zdolność miłowania. Zamiast przynosić wyzwolenie odczłowiecza” (Saturday Review of Literature, 20 IX 1975).

Społeczeństwo trapione przez zanik standardów przyzwoitości, wzrost dziecięcej prostytucji, ciąże nieletnich, seksualną przemoc nad kobietami i dziećmi, degradację umysłową pod wpływem narkotyków i zorganizowaną przestępczość nie potrafi dostrzec związku pornografii z tymi przejawami zła.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

67

Zaiste, ze wszech miar mądra jest rada wielkiego nauczyciela chrześcijaństwa: „Myślcie tylko o tym, co prawdziwe, co poczciwe, co sprawiedliwe, co czyste, co miłe, co chwalebne, co jest cnotą i godne pochwały” (Filip. 4,8).

Usłuchanie tej rady jest obowiązkiem i przywilejem wszystkich chrześcijan.

Oświadczenie złożone przez przewodniczącego Generalnej Konferencji, Neala C. Wilsona, po konsultacji z szesnastoma światowymi wiceprzewodniczącymi Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, 5 lipca 1990 roku, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Indianapolis, Indiana, Stany Zjednoczone.

68

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie w sprawie rasizmu Jednym z odrażających przejawów zła w naszych czasach jest rasizm — wierzenie lub praktyki, według których postrzega się lub traktuje pewne grupy rasowe jako gorsze, a tym samym słusznie podlegające dominacji, dyskryminacji i segregacji.

Choć grzech rasizmu jest zjawiskiem istniejącym od dawna, opartym na ignorancji, lęku, wyobcowaniu, błędnie pojętej dumie, to jednak pewne jego najohydniejsze przejawy widać właśnie w naszych czasach. Rasizm i irracjonalne uprzedzenia tworzą zaklęty krąg nienawiści. Rasizm jest jednym z najgłębiej zakorzenionych uprzedzeń charakteryzujących grzeszne istoty ludzkie. Jego skutki są z reguły bardziej destruktywne, bowiem rasizm łatwo ulega zinstytucjonalizowaniu i zalegalizowaniu, a w swych ekstremalnych przejawach może prowadzić do systematycznych prześladowań, a nawet ludobójstwa.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego czuje odrazę do wszelkich form rasizmu, w tym politycznego apartheidu narzucającego segregację i zalegalizowaną dyskryminację.

Adwentyści dnia siódmego chcą być wierni służbie pojednania zleconej Kościołowi chrześcijańskiemu. Jako ogólnoświatowa społeczność wiary, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego pragnie objawiać w swych szeregach i dawać świadectwo jedności i miłości, które są ponad różnicami rasowymi i przezwyciężają dawne wyizolowanie ze względu na rasę.

Pismo Święte wyraźnie uczy, że każdy człowiek został stworzony na podobieństwo Boże, gdyż Bóg „z jednego pnia wywiódł też wszystkie narody ludzkie, aby mieszkały na całym obszarze ziemi” (Dz. 17,26). Dyskryminacja rasowa jest grzechem przeciwko bliźnim, którzy zostali stworzeni na podobieństwo Boże. W Chrystusie „nie ma Żyda ani Greka” (Gal. 3,28). Tak więc rasizm jest prawdziwie pewnego rodzaju herezją i w swej istocie formą bałwochwalstwa, bowiem ogranicza ojcostwo Boże zaprzeczając braterstwu wszystkich ludzi i głosząc wyższość jednej rasy nad drugą.

Standardem w tej kwestii jest dla adwentystów dnia siódmego oparta na Biblii fundamentalna, trzynasta zasada wiary — „jedność ciała Chrystusowego”. Czytamy w niej: „W Chrystusie jesteśmy nowym stworzeniem. Nie mogą nas dzielić różnice rasowe, kulturowe, oświatowe i narodowościowe, nie może również istnieć podział na mniejszych i większych, bogatych i biednych, mężczyzn i kobiety. Wszyscy jesteśmy równi w Chrystusie, który przez jednego Ducha połączył nas w jedną wspólnotę ze sobą i każdym z nas. Po-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

69

winniśmy zatem usługiwać i przyjmować usługiwanie bez wyróżnień i ograniczeń” (Wierzyć tak jak Jezus, s. 170).

Jakiekolwiek inne podejście do tej kwestii jest przeciwne istocie ewangelii Chrystusa.

Oświadczenie złożone przez przewodniczącego Generalnej Konferencji, Neala C. Wilsona, po konsultacji z szesnastoma światowymi wiceprzewodniczącymi Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, 27 czerwca 1985 roku, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Nowym Orleanie, Luizjana, Stany Zjednoczone.

70

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie o wolności religijnej Od ponad stu lat adwentyści dnia siódmego są aktywnymi rzecznikami wolności religijnej. Uznajemy potrzebę obrony wolności sumienia i religii, jako podstawowych praw człowieka, zgodnie z dokumentami Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego jest obecny w 209 krajach. Z nielicznymi wyjątkami, adwentyści stanowią mniejszość religijną, a czasami znoszą restrykcje i są poddawani dyskryminacji. W wyniku tego uznają za konieczne stawanie w obronie praw człowieka.

Jako lojalni obywatele, adwentyści wierzą, że mają prawo do wolności religijnej, na równi z innymi. Oznacza to wolność do zgromadzania się w celu nauczania i prowadzenia nabożeństw, świętowania siódmego dnia tygodnia (soboty) i publicznego głoszenia poglądów religijnych, także za pośrednictwem środków masowego przekazu. Ta wolność obejmuje także prawo do zmiany religii, a także proponowania innym osobom zmiany ich religii. Każdy człowiek ma prawo domagać się możliwości rozważenia, czy sumienie pozwala mu na uczestniczenie w pewnych religijnych obowiązkach, takich jak noszenie broni. Tam, gdzie Kościołom gwarantuje się dostęp do publicznych środków masowego przekazu, adwentyści powinni być traktowani z należytą uczciwością.

Będziemy nadal współpracować ze wszystkimi ludźmi dobrej woli w obronie religijnych praw wszystkich ludzi, w tym także tych, z którymi nie zgadzamy się w poglądach religijnych.

Uchwała Zarządu Generalnej Konferencji złożona przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Utrechcie, Holandia, 29 czerwca — 8 lipca 1995 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

71

Oświadczenie o zaangażowaniu i trosce o wolność religijną mniejszości religijnych Na przestrzeni dziejów mniejszości religijne często bywały przedmiotem dyskryminacji i jawnego prześladowania. Wydaje się, że obecnie nietolerancja i uprzedzenia religijne znowu się wzmagają. Pomimo afirmacji wolności wszystkich ludzi do zachowywania i szerzenia poglądów religijnych oraz zmiany wyznawanej religii — afirmacji podtrzymanej przez organy i dokumenty Organizacji Narodów Zjednoczonych, składające się na „Międzynarodową Kartę Praw” — wiele krajów odmawia swym obywatelom prawa do wolności religijnej.

Międzynarodowe organy potępiają dyskryminację mniejszości, ale tragiczne jest to, iż niektóre narody publikują listy ugrupowań religijnych bezpodstawnie określanych jako potencjalnie groźne sekty. Powoływane są komisje do walki z sektami, zatrudnia się personel śledczy celem inwigilowania środowisk mniejszościowych i wprowadza się restrykcyjne rozwiązania prawne. Na setki tysięcy niewinnych wyznawców rzuca się publiczne podejrzenie i traktuje się ich jako obywateli drugiej kategorii. Wszystko to jest pogwałceniem wolności religijnej, która jest najbardziej podstawową i najistotniejszą z fundamentalnych praw ludzkości. Adwentyści dnia siódmego są przekonani, że należy przestrzegać praw państwowych, o ile nie sprzeciwiają się one prawu Bożemu. Jednak sprzeciwiamy się każdemu prawu czy działaniu, które zmierza do dyskryminacji mniejszości religijnych.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego opowiada się za wolnością religijną dla wszystkich, jak również za rozdziałem Kościoła od państwa. Pismo Święte uczy, że Bóg dał ludziom życie i swobodę wyboru. Bóg przyjmuje cześć oddawaną jedynie dobrowolnie. Adwentyści dnia siódmego są przekonani, że prawo musi być stosowane jednakowo wobec wszystkich, bez faworyzowania kogokolwiek. Jesteśmy zdania, iż nie wolno piętnować całej grupy religijnej tylko dlatego, że jacyś jej wyznawcy okazali się ekstremistami. Granicą wolności religijnej jest ochrona praw innych ludzi.

Popierając artykuł osiemnasty Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i innych międzynarodowych organów Organizacji Narodów Zjednoczonych, zgodnie ze swymi wierzeniami i historią, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w pełni angażuje się w promowanie, obronę i popieranie wolności religijnej dla wszystkich i wszędzie. W tym celu będziemy współpracować z Komisją Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych i innymi międzynarodowymi agencjami oraz organizacjami religijnymi, by zachęcać wszystkie

72

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

narody do stosowania fundamentalnych praw wolności religijnej. Ponadto będziemy promować dialog i lepsze zrozumienie pomiędzy władzami państwowymi a obywatelami należącymi do mniejszości religijnej.

Uchwała Dorocznej Sesji Rady Generalnej Konferencji, 29 września 1999 roku w Silver Spring, Maryland, Stany Zjednoczone.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

73

Oświadczenie o wolności religijnej, ewangelizacji i prozelityzmie Adwentyści dnia siódmego są przekonani, iż wolność religijna jest podstawowym prawem człowieka. Jako chrześcijanie, stoją na stanowisku, że szerzenie religii jest nie tylko przywilejem, ale sprawiającym radość obowiązkiem opartym na boskim zleceniu wydawania świadectwa prawdzie.

Bóg powołał chrześcijan do ewangelizowania — zwiastowania dobrej nowiny o zbawieniu w Chrystusie (Mat. 28,19.20). Jest to istota chrześcijańskiego życia i wydawania świadectwa. Tak więc chrześcijaństwo z natury jest ruchem misyjnym.

Popierając globalną misję i ewangelizację adwentyści kierują się następującymi motywami: posłuszeństwem zleceniu Chrystusa i szczerym pragnieniem, by każdy człowiek mógł być zbawiony i odziedziczyć życie wieczne. Kierują nimi również takie motywy, jak poczucie pilności w oczekiwaniu na rychłe powtórne przyjście Chrystusa. Starając się spełniać ewangeliczne zlecenie, adwentyści dnia siódmego wydają świadectwo prawdzie, głoszą ewangelię i pełnią chrześcijańską służbę w ponad dwustu krajach świata.

W kontekście szerzenia religii, na czoło wysuwa się kwestia „prozelityzmu”, zwłaszcza że termin ten jest definiowany na wiele sposobów, a z biegiem czasu nadaje mu się coraz bardziej pejoratywne znaczenie, sugerując jego powiązanie z nieetycznymi środkami perswazji, w tym z przymusem.

Adwentyści dnia siódmego w całej rozciągłości potępiają tego rodzaju metody. Są przekonani, że wiara i religia są najskuteczniej popularyzowane przez przedstawianie swoich przekonań i nauczanie w duchu pokory i poszanowania oraz przez dawanie świadectwa prawdzie własnym życiem, zgodnym z głoszonym przesłaniem, co sprawia, że ci, którzy są objęci ewangelizacją, aprobują prawdę dobrowolnie i z radością.

Działania ewangelizacyjne i misjonarskie muszą być nacechowane poszanowaniem dla godności wszystkich ludzi. Osoby działające wśród wyznawców innych grup religijnych powinny odznaczać się prawdomównością i uczciwością. Używane słownictwo nie powinno zawierać niczego, co mogłoby urazić inne społeczności religijne. Przedstawianie w fałszywym świetle albo ośmieszanie innych religii jest niedopuszczalne.

Prawdziwe nawrócenie jest dziełem Ducha Świętego, więc w żadnym razie nie powinno być połączone z materialnymi bodźcami, proponowaniem i otrzymywaniem czegoś, co stanowiłoby zachętę. Choć należy w pełni respektować prawo każdej potrzebującej osoby do otrzymania pomocy humanitarnej, to

74

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

jednak nigdy działalność humanitarna nie może być połączona z ewangelizacją w sposób obliczony na pozyskanie ludzi podatnych na materialną zachętę proponowaną w zamian za zmianę religii.

Adwentyści dnia siódmego świadomie i odpowiedzialnie angażują się w służbę na rzecz bliźnich przez głoszenie wiecznej ewangelii wszystkim narodom, plemionom, językom i ludom (zob. Obj. 14,6).

Uchwała Zarządu Generalnej Konferencji złożona podczas Sesji Generalnej Konferencji w Toronto, Kanada, 29 czerwca — 8 lipca 2000 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

75

Stosunek adwentystów dnia siódmego do wyznania rzymskokatolickiego Adwentyści dnia siódmego uważają wszystkich ludzi za równych przed Bogiem. Odrzucamy bigoterię zwracającą się przeciwko komukolwiek, bez względu na rasę, narodowość czy przynależność religijną. Ponadto chętnie przyznajemy, że szczerzy chrześcijanie znajdują się we wszystkich wyznaniach, w tym także w wyznaniu rzymskokatolickim, a więc współpracujemy ze wszystkimi instytucjami i organizacjami, które starają się nieść ulgę cierpiącym i wywyższać Chrystusa przed światem.

Adwentyści dnia siódmego starają się mieć właściwe podejście do innych wyznań religijnych. Naszym pierwszoplanowym zadaniem jest głoszenie ewangelii Jezusa Chrystusa w kontekście rychłego powtórnego przyjścia Chrystusa, bez wskazywania wad innych denominacji religijnych.

Wierzenia adwentystów dnia siódmego są zakorzenione w biblijnej nauce apostolskiej, tak więc wiele zasad wiary jest wspólnych z innymi chrześcijanami, wyznawcami licznych Kościołów chrześcijańskich. Jednak posiadamy także szczególną tożsamość jako odrębny ruch. Nasze pilne przesłanie do chrześcijan i niechrześcijan niesie nadzieję wskazując na jakość życia, którego pełnia jest w Chrystusie.

W swym stosunku do wyznania rzymskokatolickiego adwentyści biorą pod uwagę zarówno przeszłość, jak i przyszłość. Nie potrafimy wymazać z pamięci ani ignorować historycznych zapisów świadczących o skrajnej nietolerancji i prześladowaniach, jakich dopuszczał się Kościół Rzymskokatolicki.

Rzymskokatolicki system rządów kościelnych, oparty na pozabiblijnej nauce o prymacie papieskim, doprowadził do poważnego nadużywania wolności religijnej wskutek sprzymierzenia się Kościoła z państwem.

Adwentyści dnia siódmego są przekonani o słuszności naszej proroczej wizji, zgodnie z którą ludzkość żyje obecnie w czasach ostatecznych. Na podstawie biblijnych proroctw adwentyści wierzą, że tuż przed powtórnym przyjściem Chrystusa mieszkańcy świata będą przeżywać bezprecedensowy kryzys religijno-społeczny, w którym kluczową rolę odegra siódmy dzień, sobota, jako dzień odpocznienia. W związku z tym wierzą, że światowe religie — w tym głównie większość ugrupowań chrześcijańskich — sprzymierzą się z siłami sprzeciwiającymi się Bogu i sabatowi. Ponownie przymierze Kościoła z państwem wywoła powszechną falę religijnych nacisków i prześladowań.

Przypisywanie wyłącznie jednemu wyznaniu pogwałcenie zasad chrześcijaństwa w przeszłości nie jest dokładnym przedstawieniem zarówno histo-

76

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

rii, jak i przesłania proroctw biblijnych. Przyznajemy, że protestanci, w tym także adwentyści dnia siódmego, czasami żywili uprzedzenie, a nawet odznaczali się bigoterią. Wykładając naukę Biblii, adwentyści dnia siódmego zaniedbywali należyte wyrażanie chrześcijańskiej miłości wobec tych, o których mówili. Taka postawa była jednoznaczna z wypaczeniem autentycznego chrześcijaństwa.

Adwentyści starają się być uczciwi w swoim postępowaniu wobec bliźnich. Tak więc jesteśmy nadal świadomi historycznych zapisów i podtrzymujemy nasze poglądy na wydarzenia czasów końca, jednak wyrażamy uznanie dla reform i zmian we współczesnym katolicyzmie oraz podkreślamy, iż jesteśmy przekonani, że wielu rzymskokatolików to bracia i siostry w Chrystusie.

Oświadczenie spisane 15 kwietnia 1997 roku przez Zarząd Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego i złożone przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

77

Oświadczenie o Piśmie Świętym Pismo Święte jest podstawą zrozumienia celu, przesłania i misji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. Szanujemy Biblię jako poselstwo Boże przekazane za pośrednictwem ludzkich pisarzy. Choć Pismo Święte jest spisane przez ludzi, którzy posługiwali się określonym językiem, w określonych warunkach kulturowych i historycznych, to jednak jego treść jest boskim przesłaniem przeznaczonym dla całej ludzkości, a zwłaszcza dla ludzi wierzących w Boga. Ponad różnicami językowymi i kulturowymi stoi jednocząca prawda, która wiąże całość Pisma Świętego czyniąc je Słowem Bożym.

Pismo Święte zawiera autentyczny, wiarygodny opis Boga-Stwórcy i Jego działań w powołaniu do istnienia świata i jego mieszkańców. Daje on wiedzę o genezie świata, znaczeniu życia i przeznaczeniu ludzkości.

A ponad wszystko Pismo Święte składa świadectwo o Jezusie Chrystusie, który jest ostatecznym objawieniem Boga wobec ludzkości. Zarówno Stary, jak i Nowy Testament świadczą o Nim. Z tych powodów Pismo Święte jest nieomylnym objawieniem woli Bożej, normą chrześcijańskich wartości i stylu życia, miarą wszystkich ludzkich doświadczeń i przeżyć oraz jedynym wiarygodnym przewodnikiem zbawienia w Chrystusie.

Oświadczenie zaaprobowane oraz poddane pod głosowanie przez Zarząd Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego i złożone przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Utrechcie, Holandia, 29 czerwca — 8 lipca 1995 roku.

78

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie w sprawie przemocy seksualnej nad dziećmi Przemoc seksualna nad dziećmi ma miejsce wtedy, kiedy osoba starsza lub silniejsza od dziecka używa swojej siły, autorytetu czy zaufania, jakie ono do niego ma, w celu angażowania dziecka w zachowania lub czynności seksualne. Kazirodztwo, jako szczególna forma przemocy seksualnej nad dziećmi, jest definiowane jako wszelkiego rodzaju seksualne czynności z udziałem dziecka i rodzica, rodzeństwa, osoby z dalszej rodziny albo rodzica zastępczego.

Osobami dopuszczającymi się przemocy seksualnej bywają mężczyźni lub kobiety w różnym wieku, różnej narodowości i o różnym statusie społeczno-ekonomicznym. Często są to ludzie mający rodziny i dzieci, przedstawiciele szanowanych zawodów, regularnie uczęszczający do kościoła. Ludzie tacy zazwyczaj wypierają się popełnianych nadużyć, nie chcą dostrzec wagi problemu spowodowanego ich zachowaniami i starają się usprawiedliwić te zachowania albo zrzucić winę na kogoś innego. Choć prawdą jest, że wiele osób dopuszczających się seksualnych nadużyć nad dziećmi daje dowody głęboko zakorzenionej niepewności i niskiego poczucia własnej wartości, to jednak problemy te nigdy nie mogą stanowić usprawiedliwienia dla seksualnego wykorzystywania dzieci. Większość autorytetów jest zdania, że prawdziwym źródłem seksualnej przemocy nad dziećmi jest pragnienie władzy i panowania nad drugim człowiekiem, a nie pragnienie doznań seksualnych.

Kiedy Bóg ustanowił instytucję rodziny, oparł ją na małżeństwie między mężczyzną i kobietą charakteryzującym się wzajemną miłością i zaufaniem.

Ten związek jest nadal podstawą stabilnej, szczęśliwej rodziny, w której chroni się i otacza szacunkiem godność, wartość i dobro każdego z domowników.

Każde dziecko, bez względu na płeć, zasługuje na to, by je cenić jako dar od Boga. Rodzice mają przywilej i obowiązek troszczyć się o byt, bezpieczeństwo i potrzeby dzieci powierzonych ich opiece przez Boga. Dzieciom należy stworzyć warunki, w których będą mogły czcić i szanować rodziców i krewnych oraz ufać im, bez obawy używania przemocy z ich strony.

Biblia zdecydowanie potępia przemoc seksualną nad dziećmi. Wszelkie próby zniekształcania, zacierania czy zaniżania osobistych, pokoleniowych i płciowych barier wskutek przemocy seksualnej są w biblijnej perspektywie postrzegane jako akt zdrady przeciwko Bogu i bliźniemu oraz skrajne pogwałcenie człowieczeństwa. Biblia otwarcie potępia nadużywanie siły, autorytetu i odpowiedzialności, bowiem wszelkie tego rodzaju nadużycia godzą w najgłębsze uczucia pokrzywdzonego dziecka w stosunku do samego siebie, in-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

79

nych ludzi i Boga, a także destruktywnie wpływają na jego zdolność miłowania i ufania. Jezus w najmocniejszych słowach potępił postępowanie tych, którzy słowem lub czynem doprowadzają dzieci do upadku. Środowisko adwentystyczne nie jest całkowicie wolne od przypadków seksualnej przemocy nad dziećmi. Wierzymy, że nasza wiara nakazuje nam zajęcie zdecydowanego stanowiska wobec tego rodzaju zjawisk i podejmowanie stanowczych działań nie tylko interwencyjnych, ale przede wszystkim zapobiegawczych. Staramy się także wspierać duchowo ofiary przemocy i jej sprawców oraz ich rodziny w procesie uzdrowienia, jak również uświadamiać pracownikom i świeckim przywódcom Kościoła potrzebę przyjęcia postawy właściwej duchowym przywódcom i ludziom cieszącym się zaufaniem.

Jako Kościół mamy przekonanie, iż nasza wiara zobowiązuje nas do: 1. Zachowywania zasad określonych przez Chrystusa w naszych więziach rodzinnych, w których szacunek do samego siebie, godność i czystość dzieci mają być uważane za prawa nadane przez Boga.

2. Tworzenia atmosfery, w której dzieci ulegające przemocy mogą odzyskać poczucie bezpieczeństwa i zwierzyć się komuś, kto jest gotowy je wysłuchać i zrozumieć.

3. Stałego informowania o przemocy seksualnej i jej wpływie na naszą społeczność kościelną.

4. Pomagania kaznodziejom i świeckim przywódcom w rozpoznawaniu ostrzegawczych oznak przemocy seksualnej nad dziećmi i właściwym reagowaniu, gdy podejrzewa się kogoś o dopuszczanie się przemocy lub opowiadają o niej dzieci, które jej ulegają.

5. Tworzenia wzorcowych więzi z zawodowymi doradcami i miejscowymi instytucjami zajmującymi się przeciwdziałaniem przemocy seksualnej, które dzięki profesjonalnym umiejętnościom mogą wspierać ofiary przemocy i ich rodziny.

6. Ustalaniu wytycznych celem wspierania przywódców kościelnych w: a) uczciwym traktowaniu osób oskarżanych o seksualną przemoc nad dziećmi, b) pociągania sprawców przemocy do odpowiedzialności za ich czyny i stosowania właściwej dyscypliny.

7. Wspierania kształcenia i uświadamiania rodzin przez: a) demaskowanie powszechnie przyjętych poglądów religijnych i kulturowych, które mogą być użyte jako usprawiedliwienie czy służyć za pokrywkę dla seksualnej przemocy nad dziećmi,

80

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

b) kształtowanie zdrowego poczucia osobistej wartości dziecka, umożliwiającej mu szanowanie zarówno siebie, jak i innych osób, c) wzmacnianie chrześcijańskich więzi między mężczyznami i kobietami w rodzinie i w Kościele.

8. Troskliwego wspierania i opartej na wierze służbie pojednania w społeczności kościelnej pełnionej dla ofiar i sprawców przemocy oraz wskazywanie im dostępu do profesjonalnej pomocy.

9. Zachęcania do szkolenia większej liczby doradców rodzinnych mogących kierować procesem uzdrawiania ofiar i sprawców przemocy.

Powyższe oświadczenie opiera się na zasadach wyrażonych w następujących fragmentach Pisma Świętego: I Mojż. 1,26-28; 2,18-25; III Mojż. 18,20; II Sam. 13,1-22; Mat. 18,6-9; I Kor. 5,1-5; Ef. 6,1-4; Kol. 3,18-21; I Tym. 5,5-8.

Oświadczenie poddane pod głosowanie podczas Wiosennej Sesji Rady Generalnej Konferencji, 1 kwietnia 1997 roku, w Loma Linda, Kalifornia, Stany Zjednoczone.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

81

Oświadczenie o zaniepokojeniu, jakie budzą zachowania seksualne W swej nieskończonej miłości i mądrości Bóg stworzył ludzi, zarówno mężczyznę, jak i kobietę, opierając ludzkie społeczeństwo na mocnej podstawie miłujących się rodzin.

Jednakże celem szatana jest wypaczanie wszelkiego dobra, a wypaczenie tego, co najlepsze, nieuchronnie prowadzi do tego, co najgorsze. Pod wpływem namiętności, które nie są hamowane przez zasady moralne i religijne, współistnienie płci w coraz bardziej niepokojącym stopniu degeneruje się w kierunku rozwiązłości i nadużyć prowadzących do zniewolenia. Za pomocą licznych filmów, programów telewizyjnych, wideo, programów radiowych i materiałów drukowanych, świat pogrąża się w otchłań hańby i deprawacji.

Uszkodzeniu ulega nie tylko podstawowa struktura społeczeństwa, rozpad rodziny sprzyja także innym rażącym przejawom zła. Następstwem tego jest zwichnięte życie dzieci i młodzieży dotkniętych nieszczęściem, a wszystko to nawarstwia się w kolejnych pokoleniach.

To zło staje się coraz bardziej widoczne i stanowi poważne zagrożenie dla ideałów i celów chrześcijańskiej rodziny. Do praktyk seksualnych niezgodnych z wyraźną wolą Bożą należy zaliczyć cudzołóstwo i seks przedmałżeński, a także obsesyjne zachowania seksualne. Seksualna przemoc nad współmałżonkiem, seksualna przemoc nad dziećmi, kazirodztwo, praktyki homoseksualne (gejowskie i lesbijskie), jak również zoofilia to wymowne wypaczenia pierwotnego planu Bożego. Ponieważ zaprzecza się wyraźnemu przesłaniu zawartemu w pewnych fragmentach Pisma Świętego (zob. II Mojż. 20,14; III Mojż. 18,22.23.29; 20,13; Mat. 5,27.28; I Kor. 6,9; I Tym. 1,10; Rzym. 1,2032), a dane w nich ostrzeżenie jest odrzucane i zastępowane ludzkimi opiniami, panuje coraz większa niepewność i zamieszanie. Tego właśnie pragnie szatan. On zawsze usiłował doprowadzić ludzi do zapominania o tym, że gdy Bóg stworzył Adama, powołał również do istnienia jego towarzyszkę, Ewę („jako mężczyznę i niewiastę stworzył ich” [I Mojż. 1,24]). Pomimo wyraźnych moralnych standardów wyznaczonych w Słowie Bożym co do więzi między mężczyzną i kobietą, współczesny świat stał się siedliskiem perwersji i deprawacji, których piętno nosi na sobie nasza cywilizacja.

Poniżające skutki obsesji na tle seksu w naszych czasach i pogoni za zmysłowymi przyjemnościami są wyraźne opisane w Słowie Bożym. Jednak dziełem Chrystusa jest niszczenie dzieł diabelskich i ustanawianie właściwych więzi międzyludzkich oraz przywrócenie więzi człowieka z Bogiem. Tak więc, cho-

82

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

ciaż wskutek upadku Adama podlegamy grzechowi, to jednak zwracając się w skrusze do Chrystusa, możemy otrzymać przebaczenie i wybrać lepszą drogę życia, drogę wiodącą do zupełnego odrodzenia. Dzięki ofierze Chrystusa złożonej za ludzkość na krzyżu, oraz mocy Ducha Świętego tworzącego w nas „nowego człowieka”, a także dzięki wsparciu ze strony wspólnoty Kościoła, wszyscy mogą zostać wyzwoleni z więzów zepsucia i grzesznych praktyk.

Przyjęcie łaski Bożej prowadzi wierzącego człowieka do życia i postępowania będącego „ozdobą nauki Zbawiciela naszego, Boga” (Tyt. 2,10). Prowadzi także Kościół do zdecydowanej, aczkolwiek nacechowanej miłością, dyscypliny stosowanej wobec wyznawców, których zachowanie nie jest godne Zbawcy i zaniża prawdziwe chrześcijańskie standardy życia i postępowania.

Kościół w pełni uznaje prawdziwość i moc motywacji zawartej w słowach Pawła skierowanych do Tytusa: „Albowiem objawiła się łaska Boża, zbawienna dla wszystkich ludzi, nauczając nas, abyśmy wyrzekli się bezbożności i światowych pożądliwości i na tym doczesnym świecie wstrzemięźliwie, sprawiedliwie i pobożnie żyli, oczekując błogosławionej nadziei i objawienia chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego, Chrystusa Jezusa, który dał samego siebie za nas, aby nas wykupić od wszelkiej nieprawości i oczyścić sobie lud na własność, gorliwy w dobrych uczynkach” (Tyt. 2,11-14; zob. także II Piotra 3,1114).

Oświadczenie zaaprobowane i poddane pod głosowanie podczas Dorocznej Sesji Rady Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Waszyngtonie, Stany Zjednoczone, 12 października 1987 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

83

Oświadczenie o wychodzeniu naprzeciw wyzwaniom związanym z chorobami przenoszonymi drogą płciową Współczesny świat stoi wobec poważnych problemów etycznych, medycznych i społecznych wynikających z postaw permisywistycznych i towarzyszącej im rozwiązłości seksualnej. Ponieważ chrześcijanie są częścią ogółu społeczeństwa, tego rodzaju postawy i zachowania przenikają także do Kościoła, co pociąga za sobą potrzebę zajęcia wobec nich stanowiska.

Wyzwania związane z chorobami przenoszonymi drogą płciową są tak poważne, iż Organizacja Narodów Zjednoczonych, w porozumieniu z rządami większości krajów świata, a także środowiskami lekarskimi i religijnymi oraz przywódcami politycznymi i ekonomicznymi, zainicjowała szereg rozległych projektów badawczych i programów edukacyjnych mających służyć zapobieganiu i leczeniu tego rodzaju chorób. Celem jest zapobiegać, leczyć i minimalizować skutki oraz ograniczać szerzenie się tych chorób.

Szczególnie zagrożeni są ludzie młodzi, którzy angażują się w życie seksualne w coraz młodszym wieku, szczególnie pod presją rówieśników, a także pod wpływem mediów lansujących styl życia, według którego przygodne przedmałżeńskie i pozamałżeńskie stosunki seksualne należy uważać za coś normalnego i dopuszczalnego. Wielu młodych ludzi ma za sobą pierwsze doświadczenia seksualne już we wczesnych latach nastoletnich, przy czym w przyszłości ci młodzi ludzie w swoim życiu seksualnym rzadko ograniczają się do współżycia z jednym partnerem.

Narastającej niekontrolowanej aktywności seksualnej towarzyszy gwałtowny wzrost zachorowań na choroby przenoszone drogą płciową, a następstwem tego są poważne problemy natury fizycznej i emocjonalnej.

Poczyniono postępy w następujących kierunkach: • badania pozwoliły zebrać dokładniejsze dane, • udowodniono skuteczność prezerwatyw w zapobieganiu niepożądanej ciąży i zapobieganiu zarażeniu się chorobami przenoszonymi drogą płciową, • rozpoznano, na jakie niebezpieczeństwa naraża rozwiązłość, • skuteczniejsze leczenie ograniczyło szerzenie się wielu chorób przenoszonych drogą płciową, • rozpoznano ryzyko emocjonalnych szkód powodowanych przypadkowymi kontaktami seksualnymi,

84

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

• udowodniono słuszność poglądu, iż nieangażowanie się w pozamałżeńskie kontakty seksualne służy zachowaniu zdrowia seksualnego i emocjonalnego.

Te postępy, mimo ich ograniczeń, okazały się dobroczynne i zasługują na uznanie ze względu na ich pozytywne skutki. Należy zachęcać adwentystycznych specjalistów do promowania tego rodzaju wysiłków, przy wydatnym wsparciu wyznawców. Pragmatyczne podejście do rozwiązywania tych poważnych problemów i wykorzystanie odpowiedniego podejścia nie powinno być interpretowane jako akceptacja czy usprawiedliwianie pozamałżeńskiej aktywności seksualnej i niewierności małżeńskiej. Wysiłki te należy postrzegać jako nacechowane współczuciem próby zapobiegania negatywnym skutkom szkodliwych zachowań seksualnych.

Czasami członkowie rodziny, pastorzy, nauczyciele, terapeuci, lekarze i inne osoby niosące profesjonalną pomoc mogą się zetknąć z osobami, które mimo usilnych napomnień nie chcą się odwrócić od seksualnego zepsucia i żyć zgodnie z wysokim Bożym standardem moralności. W takich przypadkach, w ostateczności, ci, którym powierzono pełnienie służby, mogą doradzać określonym osobom stosowanie środków antykoncepcyjnych i metod zapobiegawczych, takich jak prezerwatywa, celem uniknięcia niepożądanej ciąży i zmniejszenia ryzyka zarażenia chorobą przenoszoną drogą płciową. Wtedy jednak należy zatroszczyć się o to, by interweniując w tego rodzaju sprawach nie zasugerować takim osobom ani ogółowi, iż ma to oznaczać jakiekolwiek biblijne usankcjonowanie seksualnej intymności poza małżeństwem. Tego rodzaju działanie ze strony profesjonalistów powinno być traktowane jako wyjątkowe i stosowane wyłącznie w odosobnionym wypadku. Choć tego typu interwencje mogą zostawić trochę czasu na działanie łaski w sercach ludzi, to jednak nie są długofalowym rozwiązaniem. Kościół musi wykorzystywać każdą okazję, by wskazywać ludziom mądrość Bożego zamierzenia co do ludzkiej seksualności oraz zwracać uwagę ludzi na najwyższe standardy moralności.

Biblijne zasady Choć wysiłki opisane powyżej są na wiele sposobów dobroczynne, to jednak są one jedynie reakcją na istniejącą sytuację, do jakiej doprowadził grzech.

W Piśmie Świętym Bóg nakreślił nadrzędny plan, by pokierować naszym postępowaniem w korzystaniu z daru seksualności. Oparty na wielu podstawowych zasadach, ukazuje Boży ideał, zgodnie z którym lud Boży ma żyć na tym świecie dotkniętym grzechem.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

85

1. Seksualna intymność jest zarezerwowana dla małżeństwa. Seksualność jest darem Stwórcy dla ludzkości (I Mojż. 1,26.27). Ewangelia wzywa wierzących do uznania tego faktu i szafowania seksualnością zgodnie z Bożymi zamierzeniami (I Kor. 3,16.17; 6,13-20; Ef. 5,1-8; Filip. 1,27; I Tes. 4,3-7). W Bożym planie intymność seksualna jest zarezerwowana wyłącznie dla mężczyzny i kobiety połączonych małżeńskim przymierzem (I Mojż. 2,24.26; II Mojż. 20,14; Przyp. rozdz.

5; P.n.P. 4,12; 8,8-10; 2,6.7; 3,5; 8,3.4; Oz. 3,3; Hebr. 13,4). Wierność seksualna w małżeństwie jest istotna dla pełnego zrozumienia Bożej metafory przyrównującej małżeństwo do związku Boga z Jego ludem (Iz. 54,5; Oz. 2,14-23; II Kor. 11,2; Obj. 19,6-9; 21,9).

2. Intymność seksualna poza małżeństwem jest niemoralna i szkodliwa.

Taka intymność wywiera szkodliwy wpływ na człowieka (III Mojż. 18,613; Rzym. 1,24-27; I Kor. 6,18), jak również na więzi małżeńskie (Przyp. 5,1-23). Jest określona w Biblii jako grzeszna (Gal. 5,19; Kol. 3,5).

3. Bóg zna ludzką słabość. Jego boska wola co do człowieka i Jego zamiar przyświecający dziełu stworzenia nie uległy zmianie (Mal. 3,6; Mat. 5,17-20; Dz. 20,27). Jego absolutna miłość do człowieka i zamiary co do odkupienia są również niezmienne (Jan 3,16; Rzym. 5,8; 8,35-39; Ef. 1,1-14 3,14-19; I Jana 4,7-10). Poselstwo ewangelii, której centrum jest Jezus Chrystus, łączy ze sobą te prawdy (Ps. 85,10.11; I Jana 2,1.2). Łaska Boża jest jedyną nadzieją dla upadłej ludzkości (Rzym. 3,23.24; 5,1.2.20; Ef. 2,1-5). Bóg jest cierpliwy i wyrozumiały dla ludzkiej słabości (IV Mojż. 14,18.19; Ps. 86,15; 103,13.14; Oz. 11,8.9; Jon. 3,2; 4,10.11; Mat. 23,37; I Tym. 1,15.16). Chociaż łaska Boża nie daje zezwolenia na grzeszenie (Rzym. 6,1.2), to jednak dzięki niej Bóg wykonuje swoje zamiary co do odkupienia w okolicznościach, jakie zaszły wskutek grzechu (Rzym. 5,12-21). Praktyczne Boże wskazówki co do sposobu postępowania w przypadkach rozwodu (V Mojż.

24,1-5; Ezdr. 10,10.11; Mat. 19,7.8), poligamii (II Mojż. 21,10; V Mojż.

17,17; 21,15-17; Mat. 19,4.5), wprowadzenia do diety człowieka pokarmów mięsnych (I Mojż. 1,11.12.29.30; 9,3; III Mojż. 3,17; 11,47) czy ustanowienia ziemskiego monarchy (I Sam. 8,7; 10,19; Oz. 13,11) są przykładem interwencji dalekich od Bożego ideału. W takich przypadkach widzimy działanie łaski Bożej w świecie zdeformowanym przez grzech.

86

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

4. Kościół pełni swoją misję w upadłym świecie. Między warunkami panującymi w świecie a Bożym ideałem zachodzi jaskrawy kontrast.

Zarówno wierzący, jak i niewierzący są narażeni na seksualną niemoralność jako jeden z tragicznych skutków grzechu (Jan 17,15; I Jana 2,15). Kościół jest powołany do służenia nie tylko wierzącym, ale i niewierzącym, aby pozyskiwać grzeszników i prowadzić ich do Chrystusa (Mat. 28,19; Mar. 2,17; II Kor. 5,20.21), wspierać wierzących w ich duchowym rozwoju (Ef. 2,19-22; 4,11-13.15; I Tes. 5,11; II Piotra 3,18), podkreślać ogromną wartość każdego człowieka (Iz. 43,3.4.7; Mat. 12,12; Łuk. 12,7; 15,1-32; I Piotra 1,18.19), chronić życie i zdrowie ludzkie (Jan 10,10; I Kor. 6,19; III Jana 2) oraz wzywać ludzi do przyjęcia wzniosłej postawy, jako wybrany i święty lud Boży (Ef. 4,1; 5,8; I Piotra 1,15.16; 2,5.9). Służba Kościoła polega zarówno na wychodzeniu naprzeciw ludziom tam, gdzie się znajdują (I Kor. 3,1.2; 7,128), jak i na wzywaniu ich do przestrzegania wyższych standardów (Łuk. 19,5-10; Jan 8,3-11; Dz. 17,18-34).

5. W chrześcijańskim życiu należy oczekiwać rozwoju. Zmiana zachodząca w życiu chrześcijanina obejmuje zarówno nawrócenie (Jan 3,3.7; Dz. 3,19; Rzym. 12,2; II Kor. 5,17), jak i rozwój (Przyp. 4,18; Łuk.

2,52; Ef. 3,17-19; 4,11-15; II Piotra 3,18). Przy nawróceniu wierzący przyjmują doskonałe życie Chrystusa jako własne, przypisane im na podstawie wiary i pod wpływem Ducha Świętego doświadczają zmiany wewnętrznych wartości (Jan 3,5; Gal. 2,20). Zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne siły mogą sprawiać, że wracają oni do dawnego sposobu myślenia i postępowania (Gal. 5,16-18; I Jana 3,20), jednak robienie, dzięki łasce, postępów w chrześcijańskim życiu (I Kor. 15,10; Filip. 3,12-14; Kol. 1,28.29) i poleganie na środkach zapewnionych przez Boga (Rzym. 8,5-7; Gal. 5,24.25) prowadzi do wzrostu, do tego, by byli w stanie pełniej odzwierciedlać podobieństwo do Chrystusa (Gal. 5,22-25; Ef. 5,1).

Pismo Święte wzywa ludzi do robienia postępów, jeśli chodzi o moralność i duchowy wzrost (Łuk. 2,52; I Kor. 13,11; 14,20). Planowanie i umożliwianie takiego rozwoju jest nieodłączną częścią wypełniania ewangelicznego zlecenia (Mat. 28,20; Ef. 3,14-21). Zadaniem religijnego wychowania jest wspieranie wierzących w osobistym rozwoju i nauczanie prawdy w sposób zrozumiały dla słuchaczy (Mat. 11,15), tak aby mogli kroczyć do przodu i nie popełniali błędów (Rzym. 14,1-21; I Kor. 8,9-13). Choć należy mieć wzgląd na nieświadomych i niedojrzałych (Mat. 13,34; Jan 16,12; Dz. 17,30; I Kor. 3,1.2),

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

87

z czasem wierzący powinni wykazywać postępy w pełniejszym zrozumieniu woli Bożej (Jan 16,13) i wyrażaniu miłości do Boga i bliźnich (Mat. 22,37-39; Jan 13,35; 8,9; 13,11; I Jana 3,14; 4,11.12). Dzięki Bożemu błogosławieństwu, wyraźnemu nauczaniu ewangelii i uważnemu uczniostwu proces rozwoju przyniesie duchowe owoce, nawet wśród tych, którzy byli uwikłani w grzech na tle seksualnym (I Kor. 6,9-11).

Implikacje 1. Kościół przyjmuje biblijne stanowisko w sprawie seksualności jako zdrowego atrybutu ludzkiej natury, stworzonego przez Boga celem odpowiedzialnego korzystania z niego w ramach małżeństwa, jako jednej z części chrześcijańskiego uczniostwa.

2. Kościół aktywnie dzieli się biblijnym zapatrywaniem na ludzką seksualność, w sposób przemyślany i stosowny do uwarunkowań kulturowych. Kładziemy nacisk na docenienie i zrozumienie ludzkiego ciała i jego funkcjonowania, zachowywanie seksualnej czystości poza małżeństwem i wierności w małżeństwie oraz rozwijanie umiejętności podejmowania decyzji i wymiany informacji co do zachowań seksualnych. Kościół z zaangażowaniem głosi prawdę, iż niewłaściwe korzystanie z seksualności i przemoc seksualna są przeciwne Bożemu ideałowi.

3. Kościół wzywa ludzi do poświęcenia samych siebie Bogu, do seksualnej abstynencji poza związkiem małżeńskim i seksualnej wierności w małżeństwie. Oprócz zdrowego wyrażania seksualnej intymności w małżeństwie, abstynencja jest jedynym bezpiecznym i moralnym sposobem postępowania dla chrześcijan. W jakimkolwiek innym kontekście aktywność seksualna jest szkodliwa i niemoralna. Ten wysoki standard jest odzwierciedleniem Bożego zamiaru co do korzystania z Jego daru, a wierzący są wezwani do urzeczywistniania tego ideału, bez względu na to, jakie standardy są przyjęte w społeczeństwie.

4. Kościół uznaje grzeszność rodzaju ludzkiego. Ludzie popełniają błędy, wykazują brak zdrowego rozsądku, a czasami dobrowolnie angażują się w praktyki seksualne przeciwne Bożemu ideałowi. Są także tacy, którzy nie wiedzą, gdzie zwrócić się o pomoc, by prowadzić życie czyste pod względem moralnym. Jednak nic nie może uchronić takich osób od skutków odejścia od Bożego planu. Po ranach emocjonalnych i duchowych, jakie zadaje aktywność seksualna będąca pogwałceniem Bożego planu, nieuchronnie pozostają blizny. Jednak

88

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Kościół pełni Chrystusową służbę miłosierdzia i łaski oferując Boże przebaczenie, uzdrowienie i odradzającą moc. Zadaniem Kościoła jest zapewnienie osobistego, duchowego i emocjonalnego wsparcia, które uzdolni zranionych ludzi do polegania na środkach zaradczych wskazanych w ewangelii. Kościół musi także pomagać jednostkom i rodzinom w docieraniu do profesjonalnej pomocy dostępnej w społeczeństwie.

5. Kościół uznaje za moralnie dopuszczalne używanie środków antykoncepcyjnych, w tym prezerwatyw, przez pary małżeńskie, które chcą kontrolować swoją płodność. Prezerwatywy mogą być szczególnie zalecane w niektórych przypadkach — na przykład, kiedy jeden z partnerów w przeszłości był narażony na zakażenie lub został zakażony chorobą przenoszoną drogą płciową i współżycie połączone jest z poważnym ryzykiem zarażenia współmałżonka.

Z drugiej strony, używanie prezerwatyw w przedmałżeńskich i pozamałżeńskich kontaktach seksualnych — czy to w celu zmniejszenia ryzyka niepożądanej ciąży, czy też zapobiegania zarażeniu chorobami przenoszonymi drogą płciową — budzi moralne wątpliwości. Wątpliwości te należy rozważać w kontekście Bożego zamysłu przyświecającego ludzkiej seksualności, związku między Bożym zamysłem powziętym przy stworzeniu i Bożą wyrozumiałością dla ludzkiej słabości, między procesem wzrostu i moralnego rozwoju ludzi i charakterem misji Kościoła.

Fakt, iż prezerwatywy okazują się skuteczne w zapobieganiu ciąży i zakażeniu chorobami przenoszonymi drogą płciową*, nie czyni seksu pozamałżeńskiego moralnie akceptowalnym. Nie zapobiega też moralnym szkodom wynikającym z tego rodzaju zachowań. Kościół apeluje zarówno do młodzieży, jak i do starszych, do wierzących i niewierzących, aby żyli w sposób godny łaski okazanej nam w Chrystusie, polegając na boskich i ludzkich środkach i byli w zgodzie z Bożym ideałem ludzkiej seksualności.

6. Kościół uznaje, iż wtedy, gdy osoba będąca w związku małżeńskim jest narażona na zakażenie się chorobami przenoszonymi drogą płciową, w tym także HIV, od swego współmałżonka, użycie prezerwatywy jest nie tylko moralnie akceptowalne, ale także bardzo zalecane, o ile mąż i żona decydują się na dalsze współżycie. Osoby używające prezerwatyw muszą być świadome tego, iż należy ich używać umiejętnie,

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

89

aby wykorzystać ich stosunkowo dużą skuteczność w zapobieganiu zakażenia wirusem HIV. Apel Stoimy w obliczu kryzysu, który zagraża życiu i dobru wielu ludzi, w tym także wyznawców naszego Kościoła. Zagrożeni są zarówno młodzi, jak i starsi. Kościół niezwłocznie musi opracować spójną strategię edukacji i zapobiegania. Trzeba zmobilizować do działania służby ochrony zdrowia, służby społeczne, wychowawcze, kaznodziejskie i inne służby profesjonalne, zarówno w Kościele, jak i poza Kościołem. Kryzys ten wymaga pilnej uwagi, gdyż jest to priorytetowe zadanie — trzeba wykorzystać wszelkie środki i metody, jakie Kościół ma do dyspozycji, by wyjść naprzeciw tego rodzaju potrzebom w rodzinach, szkołach, zborach i społeczeństwie. Stawką jest przyszłość kolejnego pokolenia ludzkości, a czas działa przeciwko nam. * Badania wykazują, że prezerwatywy, właściwie używane, mają około 97-procentową skuteczność w zapobieganiu ciąży i około 85-90-procentową skuteczność w zapobieganiu zakażeniu się chorobami przenoszonymi drogą płciową. W tych grupach ludzi, którzy używają prezerwatyw systematycznie i prawidłowo, ich skuteczność w obu przypadkach wynosi 97%.

Oświadczenie Dorocznej Sesji Rady Generalnej Konferencji, 27 września 1998 roku, w Iguacu Falls, Brazylia.

90

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie o paleniu tytoniu w świetle etyki Palenie jest pierwszą z możliwych do zapobieżenia przyczyn zgonów na świecie. Powszechnie wiadomo, że profilaktyka jest lepsza niż leczenie.

Jeśli chodzi o palenie tytoniu, większość krajów świata stoi w obliczu etycznego paradoksu: wiele dziesięcioleci badań dowodzi niezbicie ryzyka zdrowotnego związanego z paleniem, a mimo to przemysł tytoniowy kwitnie, często przy znacznym wsparciu ze strony rządów. Etyka palenia tytoniu staje się sprawą tym bardziej palącą, iż w coraz większym stopniu potwierdza się związek między śmiertelnością i ryzykiem utraty zdrowia a biernym paleniem.

Poważną kwestią etyczną na gruncie międzynarodowym jest eksport papierosów do krajów rozwijających się — zwłaszcza papierosów zawierających większe ilości substancji szkodliwych, niż dopuszczają normy w krajach rozwiniętych.

Od ponad stu lat Kościół Adwentystów Dnia Siódmego ostrzega swoją młodzież i społeczeństwo przed destruktywnym wpływem nałogu palenia tytoniu. Papierosy to jedno z największych zagrożeń dla zdrowia i życia, co jest spowodowane zarówno uzależnieniem palaczy, jak i chciwością koncernów tytoniowych i części rynku. Adwentyści dnia siódmego są przekonani, że etyka i zapobieganie wymagają powszechnej taktyki, która będzie prowadzić do ograniczenia palenia, a przejawiającej się w: 1) powszechnym zakazie reklamowania wyrobów tytoniowych, 2) regulacjach prawnych chroniących dzieci i młodzież przed napastliwością koncernów tytoniowych, 3) surowych zakazach palenia w miejscach publicznych, 4) bardziej agresywnemu i systematycznemu wykorzystaniu mediów celem pouczania młodych ludzi o ryzyku palenia, 5) znacznie wyższych podatkach nałożonych na wyroby tytoniowe, 6) regulacjach prawnych zobowiązujących przemysł tytoniowy do ponoszenia kosztów związanych ze szkodliwym wpływem produktów tytoniowych na zdrowie.

Te i tym podobne kroki pozwoliłyby ocalić miliony istnień ludzkich każdego roku.

Oświadczenie zaaprobowane i poddane pod głosowanie przez Zarząd Generalnej Konferencji celem złożenia przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga podczas Dorocznej Sesji w San Jose, Kostaryka, 1-10 października 1996 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

91

Oświadczenie w sprawie palenia tytoniu Od ponad stu lat Kościół Adwentystów Dnia Siódmego ostrzega swoją młodzież i społeczeństwo przed destruktywnym wpływem nałogu palenia tytoniu.

Palenie jest pierwszą z możliwych do zapobieżenia przyczyn zgonów na świecie. Jedną z powszechnie przyjętych koncepcji etycznych w większości, jeśli nie we wszystkich społeczeństwach, jest to, że zapobieganie jest lepsze niż leczenie. Jeśli chodzi o palenie tytoniu, większość krajów świata stoi w obliczu etycznego paradoksu: wiele dziesięcioleci badań dowodzi niezbicie ryzyka zdrowotnego związanego z paleniem, a mimo to przemysł tytoniowy kwitnie, często przy wydatnym wsparciu ze strony rządów. Etyka palenia tytoniu staje się sprawą coraz bardziej palącą, ponieważ w coraz większym stopniu potwierdza się związek biernego palenia ze śmiertelnością.

Adwentyści dnia siódmego są przekonani, że etyka i zapobieganie wymagają powszechnego zakazu reklamowania wyrobów tytoniowych, bardziej agresywnej i systematycznej publicznej edukacji antytytoniowej i znacznie wyższych podatków na wyroby tytoniowe. Te środki pozwoliłyby ocalić miliony istnień ludzkich każdego roku.

Uchwała Zarządu Generalnej Konferencji złożona przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga podczas Sesji Generalnej Konferencji w Utrechcie, Holandia, 29 czerwca — 9 lipca 1995 roku.

92

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie w sprawie zaufania do Ducha Proroctwa My, delegaci zgromadzeni w Utrechcie podczas 56. Sesji Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, wyrażamy chwałę i dziękczynienie Bogu za Jego łaskawy dar w postaci Ducha Proroctwa.

W dwunastym rozdziale Objawienia Jana identyfikuje Kościół w czasach końca jako „resztę (...), która strzeże przykazań Bożych i trwa przy świadectwie o Jezusie” (w. 17). Wierzymy, że jest to krótki proroczy obraz, za pomocą którego autor opisał Kościół Adwentystów Dnia Siódmego. Zachowuje on nie tylko „przykazania Boże”, ale ma także „świadectwo Jezusa”, a jest nim „duch proroctwa” (Obj. 19,10).

W życiu i służbie Ellen G. White (1827-1915) widzimy spełnienie się Bożej obietnicy udzielenia „ducha proroctwa” Kościołowi „Ostatków”. Choć Ellen G. White nie przypisywała sobie tytułu „prorokini”, wierzymy, że wykonywała dzieło proroka, a nawet coś więcej. Powiedziała: „Moim zadaniem jest pełnić dzieło prorockie, ale nie tylko” (Selected Messages, t. I, s. 36); „Gdy inni tak mnie nazywają [prorokinią], nie wdaję się z nimi w spory co do tej kwestii” (tamże, s. 34); „Moje dzieło obejmuje znacznie więcej niż oznacza ten termin. Uważam się za posłańca, któremu Pan powierzył poselstwo dla swego ludu” (tamże, s. 36).

Głównym zadaniem Ellen G. White było kierowanie uwagi ludzi na Pismo Święte. Napisała ona: „Mało uwagi zwraca się na Biblię, więc Pan dał mniejsze światło, by prowadzić ludzi do większego światła” (Review and Herald, 20 I 1903). Wierzyła, ze chociaż jej pisma są jedynie „mniejszym światłem”, to jednak źródłem tego światła jest Bóg.

Jako adwentyści dnia siódmego, wierzymy, że „w swoim słowie, Biblii, Bóg przekazał ludziom wiedzę niezbędną do zbawienia. Stąd też Pismo Święte powinno zostać przyjęte jako autorytatywne, nieomylne objawienie woli Boga. Zawarty jest w nim ideał charakteru, do jakiego człowiek powinien dążyć, znajdują się w nim też wszelkie nauki i jest ono miernikiem naszego postępowania” (Wielki bój, s. 10). Uważamy kanon biblijny za zamknięty. Jednak wierzymy także, podobnie jak adwentyści współcześni Ellen G. White, że jej pisma mają boski autorytet, zarówno jako wskazówki co do pobożnego życia, jak i nauczanie wiary. Dlatego zalecamy: 1) byśmy jako Kościół szukali mocy Ducha Świętego, by w pełniejszym stopniu stosować w naszym życiu natchnione rady zawarte w pismach Ellen G. White oraz

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

93

2) byśmy dokładali coraz większych starań celem publikowania i rozpowszechniania tych pism na całym świecie.

Uchwała przyjęta na Sesji Generalnej Konferencji w Utrechcie, Holandia, 30 czerwca 1995 roku.

94

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Duchowa odnowa wpływa na zmiany w społeczeństwie Sama obecność zła w świecie i grzeszność ludzi, w połączeniu z gwałtownymi zmianami w edukacji, przemyśle, technologii i ekonomii, sprawiają, że na naszej planecie dokonują się ciągłe zmiany społeczne. Jednostki i rodziny często czują się bezsilne wobec systemu i okoliczności, nad którymi nie mają żadnej kontroli.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego jako część swojej misji postrzega rozszerzanie zakresu służby Chrystusowej w świecie pełnym cierpienia. Chrystus służył ludziom niosąc pociechę, wzmocnienie, wyzwolenie i pojednanie.

Wraz z innymi chrześcijanami, jesteśmy uzdrawiającą i stabilizującą siłą w tych zmiennych czasach. Kiedy wszystko wokół nas gwałtownie się zmienia, Kościół daje pewność, że jest Ktoś, kto jest ponad zgiełkiem tego świata, Ktoś, kto się nie zmienia i skutecznie realizuje swoje zamierzenia. Kościół służy jako strażnik w społeczeństwie, jest też społecznością zachęcającą jednostki i rodziny do ocenienia okoliczności, w których się znajdują, popierającą dobro i starającą się zmieniać to, co niewłaściwe.

O pierwszych chrześcijanach powiedziano: „Oto ci, którzy wszystek świat wzruszyli” (Dz. 17,6 BG). Ewangelia Chrystusowa jest czynnikiem powodującym pozytywne zmiany. W niej zawarte jest współczucie dla ludzkiej słabości, a jednocześnie zachęta do doskonałej więzi z Bogiem i bliźnimi, zgodnie z boskim planem przyświecającym stworzeniu ludzkości. Wierzymy, że dzięki mocy Ducha Świętego stajemy się nowym stworzeniem (Ef. 4,22-24), wychodzimy z ciemności idąc ku światłości (I Piotra 2,9) i doświadczamy przekształcającej mocy przyszłego świata (Hebr. 6,5). Ta duchowa odnowa przenika społeczeństwo jak sól nadająca smak i jak światło rozpraszające ciemność.

Obecność duchowo odnowionych osób w społeczeństwie może dokonać tego, czego nie są w stanie dokonać żadne inicjatywy polityczne i społeczne. Chrześcijanie, którzy doświadczyli przekształcającej mocy Chrystusa, są filarami społeczeństwa i służą zachowaniu wartości sprzyjających afirmacji życia. Są oni czynnikiem powodującym pozytywne zmiany na tle moralnego rozkładu świata. Ich aktywna obecność w społeczeństwie niesie nadzieję, bowiem jednostki i rodziny doznają uszlachetnienia dzięki chrześcijańskim zasadom widocznym w ich życiu, przez co wywierają wpływ na ludzi, wśród których żyją.

Uchwała Zarządu Generalnej Konferencji przedłożona przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga, podczas Dorocznej Sesji w San Jose, Kostaryka, 1-10 października 1996 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

95

Historyczne stanowisko w sprawie zasad wstrzemięźliwości i przyjmowania darów oraz jego wpływ na zmiany społeczne Od początków swego istnienia Kościół Adwentystów Dnia Siódmego uważa kwestię wstrzemięźliwości za jedną z najważniejszych dziedzin swej działalności i odgrywa główną rolę w wysiłkach zmierzających do zwalczania alkoholizmu, nikotynizmu i innych nałogów. Podczas gdy niektóre wyznania chrześcijańskie osłabiły swój nacisk na potrzebę wstrzemięźliwości, adwentyści dnia siódmego nadal żywo sprzeciwiają się piciu alkoholu, paleniu tytoniu i stosowaniu innych szkodliwych używek. Stanowisko Kościoła opowiadającego się za abstynencją od tych szkodliwych substancji znalazło wyraz w adwentystycznych, opartych na Biblii, fundamentalnych zasadach wiary.

Pewne fakty świadczą o tym, że w niektórych dziedzinach nastąpiło osłabienie promocji zasad wstrzemięźliwości w Kościele. Ten kierunek zmian, w połączeniu z natrętnymi kampaniami reklamowymi przemysłu alkoholowego i tytoniowego, sprawia, że adwentyści dnia siódmego bywają podatni na negatywne i zwodnicze wpływy.

Od czasu do czasu wypływa sprawa darów dla organizacji religijnych, oferta składana przez przemysł alkoholowy i tytoniowy. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego stoi na stanowisku, iż tego rodzaju oferty nie powinny być przyjmowane przez Kościół ani przez jego instytucje. Te pieniądze są splamione ludzką nędzą, a w przypadku przemysłu alkoholowego, „zostały zyskane kosztem zguby wielu ludzi” (Ellen G. White, Review and Herald, 15 V 1894). Ewangeliczna misja Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego nakazuje piętnować zło i nie zachęcać tych, którzy produkują „trucizny doprowadzające do nędzy i ruiny” i „zajmują się ograbianiem ludzi” (Ministry of Healing, s. 337).

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego potwierdza swoje dotychczasowe stanowisko w kwestii zasad wstrzemięźliwości, podtrzymuje swoją politykę i programy oparte na 21. fundamentalnej zasadzie wiary oraz wzywa wszystkich swych wyznawców do życia pełnego poświęcenia i abstynencji od alkoholu we wszelkich postaciach, od tytoniu, a także innych szkodliwych używek. Doroczna Rada w roku 1992 wzywa do odrodzenia idei przestrzegania zasad wstrzemięźliwości w Kościele oraz zachęca wyznawców i organizacje kościelne do odrzucania wszelkich darów i przywilejów proponowanych przez przemysł alkoholowy i tytoniowy.

Oświadczenie zaaprobowane i poddane pod głosowanie podczas Dorocznej Sesji Rady Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Silver Spring, Maryland, 11 października 1992.

96

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie o teologicznej i akademickiej wolności i odpowiedzialności Dokument pierwszy: Oświadczenie o teologicznej wolności i odpowiedzialności.

Kościół i jego instytucje Wolność adwentystycznych pastorów i pracowników instytucji kościelnych, dalej nazywanych pracownikami, jest oparta na teologicznym założeniu, iż Bóg ceni wolność i że bez niej nie mogą istnieć miłość, prawda i sprawiedliwość. Miłość wymaga uczucia i poświęcenia bez ograniczeń; przyjęcie prawdy wymaga dobrowolnego przeanalizowania i przyjęcia dowodów i argumentów; sprawiedliwość wymaga poszanowania osobistych praw i wolności. Obecność tych elementów w Kościele wzmacnia ducha jedności, o którą modlił się nasz Pan (Jan 17,21-23; Ps. 133). Źródłem tego szczególnego światopoglądu adwentystów dnia siódmego jest Stary i Nowy Testament. Wierzą oni, że biblijna prawda i wolność sumienia są ważnymi kwestiami w wielkim boju między dobrem a złem. Ze swej natury zło opiera się na zwiedzeniu i fałszu, a czasami także przemocy — bez nich nie może się obyć. Prawda trwa w klimacie wolności, perswazji i szczerego pragnienia czynienia woli Bożej (Jan 7,17; Ps. 111,10).

Tak więc zgodnie z adwentystycznym sposobem zarządzania uznajemy fakt, iż pracownicy mają przywilej dogłębnego studiowania Biblii w myśl zasady „wszystkiego doświadczajcie” (I Tes. 5,21). Byłoby błędem, gdyby Kościół głosił, że prawda i wolność nie mogą istnieć bez siebie nawzajem, a jednocześnie odmawiał swoim pracownikom i wyznawcom prawa do wnikliwego studiowania Pisma Świętego i należytej oceny duchowego światła, które odkrywają dzięki temu studiowaniu (Ps. 119,130).

Choć pracownik ma prawo do studiowania, to jednak nie powinien przypuszczać, że mimo swej osobistej, ograniczonej perspektywy nie potrzebuje pouczenia ani korygującego wpływu Kościoła. To, co uważa za prawdę, może być uznane za błąd przez szersze grono wierzących. Pracownicy i wyznawcy są wezwani do zachowania zgody w ważnych kwestiach, „aby nie było (...) rozłamów” w Kościele Chrystusowym (I Kor. 1,10).

Wolność dla poszczególnych chrześcijan „wyrasta” z ich przynależności do społeczności Chrystusowej. Według Biblii nikt nie jest wolny, jeśli nie trwa w więzi z Bogiem i bliźnimi. Tak więc teologiczna prawda znajduje potwierdzenie w społeczności. Jednostka może pobudzić społeczność do przestudiowania danej kwestii, ale jedynie lud Boży, a więc Kościół jako całość, może

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

97

decydować, co jest prawdą, a co nią nie jest w świetle Pisma Świętego. Żaden wyznawca ani pracownik nie może być nieomylnym interpretatorem dla kogokolwiek innego.

Ponieważ zwodnicze nauki, szkodliwe z punktu widzenia wiecznego dobra człowieka, mogą czasami pojawić się w samym Kościele (Dz. 20,29-31; II Piotra 2,1), jedynie bezpiecznym sposobem postępowania jest przyjmowanie i głoszenie nowych nauk wiary czy interpretacji jedynie po poddaniu ich osądowi doświadczonych braci, bowiem „gdzie jest wielu doradców, tam jest bezpieczeństwo” (Przyp. 11,14).

Nawet autentyczne odkrycie nowego aspektu czy elementu prawdy dokonane przez pracownika może początkowo nie spotkać się z uznaniem ze strony społeczności. Jeśli ta nowa nauka jest powodem podziałów, nie powinna być głoszona dopóty, dopóki nie zostanie należycie oceniona w sposób opisany powyżej. Sami apostołowie są przykładem takiego podejścia do tej sprawy (Dz. 15,2.6; Gal. 2,2). Głoszenie poglądu zagrażającego jedności Kościoła, która jest tak samo owocem prawdy jak sformułowane nauki wiary, byłoby jednoznaczne z nieodpowiedzialnym korzystaniem z wolności pracownika (Filip. 1,27; Rzym. 15,5.6).

Ponadto pracownicy powinni rozróżniać między zasadami wiary, z którymi nie wolno pójść na kompromis, aby nie naruszać ewangelicznego przesłania w kontekście trójanielskiego poselstwa, a zasadami, które nie mają tak fundamentalnego znaczenia. Przykładem tego może być decyzja podjęta podczas zjazdu przywódców kościelnych w Jerozolimie (Dz. rozdz. 15). Apostoł Paweł w Liście do Galacjan wyłożył zagadnienie wolności chrześcijańskiej, przedstawiając ewangelię chrześcijanom pochodzącym z pogan. Kiedy zasada ta została przyjęta przez Kościół, apostoł był gotów pójść na ustępstwa w sprawach mających mniejsze znaczenie, w imię zachowania jedności. Dając nowej zasadzie czy prawdzie czas, by mogła się przełożyć na codzienne życie Kościoła, okazujemy poszanowanie dla spójności kościelnej wspólnoty wierzących.

Jednak gdzie należy wytyczyć granicę między wolnością i odpowiedzialnością? Człowiek rozpoczynający pracę w Kościele niejako przyjmuje przywilej reprezentowania sprawy Bożej w sposób odpowiedzialny i prawy. Oczekuje się od niego należytego wykładania Słowa Bożego — świadomie i z troską o wieczne dobro tych, którzy są powierzeni jego opiece. Taki przywilej wyklucza promowanie poglądów teologicznych przeciwnych stanowisku przyjętemu przez Kościół.

Jeśli pracownik zawodzi pokładane w nim zaufanie, Kościół musi podjąć działania celem ochrony swej tożsamości (Dz. 20,28-31), aby społeczność wiary nie uległa rozpadowi wskutek głoszenia rozbieżnych poglądów doktrynalnych.

98

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

W konsekwencji przywileje pracownika są zagrożone. Dzieje się tak zwłaszcza dlatego, iż pracownik, będąc w służbie Kościoła, jest odpowiedzialny za to, by panowały w nim porządek i jedność (Mar. 3,24.25; Ef. 4,1-3; I Piotra 5,1-5).

W interesie rzeczywistego rozwoju duchowego pojmowania (II Piotra 3,18) Kościół liczy się z rozbieżnościami poglądów pracowników i za pośrednictwem właściwych komisji bada te poglądy, aby przekonać się, czy zawierają nowe światło. Wysłuchanie alternatywnych poglądów zawsze służy rozwojowi zrozumienia prawdy. Odmienny od przyjętego pogląd może albo pogłębić i poszerzyć to zrozumienie, albo zostaje uznany za błędny, dzięki czemu dotychczasowe stanowisko zostaje potwierdzone.

Aby zapewnić uczciwą i dojrzałą ocenę, administratorzy kościelni powinni przestrzegać, w postępowaniu z pracownikami deklarującymi odmienne od przyjętych przez Kościół poglądy w kwestii zasad wiary, podanych poniżej zaleceń.

Wskazówki co do dokonywania oceny rozbieżnych poglądów i stosowania sankcji dyscyplinarnych wobec dysydentów: zbory, diecezje, instytucje K-12 i instytucje nieakademickie Kościół zachowuje prawo do zatrudniania jedynie tych osób, które osobiście wierzą i podtrzymują poglądy doktrynalne Kościoła wyrażone jako fundamentalne zasady wiary Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego (zob. Wierzyć tak jak Jezus). Osoby takie otrzymują specjalne uwierzytelnienia wydawane przez odpowiednie gremia kościelne, identyfikujące ich jako pracowników Kościoła.

Jako członkowie zborów, pracownicy podlegają warunkom przynależności do zboru wyrażonym w Podręczniku zborowym. Dokument ten określa także warunki zatrudnienia i opłacania pracowników.

Jest zrozumiałe, że zastosowanie sankcji dyscyplinarnych wobec takiego pracownika Kościoła, który uparcie propaguje poglądy doktrynalne różniące się od przyjętych przez Kościół, jest postrzegane nie jako pogwałcenie jego wolności, ale raczej jako niezbędna ochrona jedności i tożsamości Kościoła.

Kościół posiada wspólnotowe prawa, które muszą być respektowane w stopniu nie mniejszym niż osobista wolność jednostki. Przywileje pracownika nie obejmują zezwolenia na wyrażanie poglądów mogących szkodzić społeczności, która wspiera i utrzymuje pracownika.

Pomimo starannego procesu doboru pracowników może się zdarzyć, że poglądy teologiczne pracownika będą wymagały dokonania krytycznej oceny.

Jeśli konieczne jest w tym celu powołanie pracownika do złożenia zeznań, zaleca się następujące postępowanie:

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

99

1. Osobistą konsultację przewodniczącego zarządu z pracownikiem. Konsultacja powinna zostać przeprowadzona w duchu pojednania, aby umożliwić pracownikowi swobodne wyrażenie jego przekonań w sposób otwarty i uczciwy. Jeśli ta wstępna rozmowa wykaże, iż pracownik broni poglądów religijnych odmiennych od przyjętych w teologii adwentystycznej oraz nie chce zaprzestać ich szerzenia, przewodniczący zarządu powinien skierować sprawę do rady diecezji czy instytucji, która następnie wybierze odpowiednią komisję do dokonania oceny stanowiska pracownika. W czasie konsultacji przewodniczącego zarządu z pracownikiem, przewodniczący powinien należycie zrozumieć daną sprawę, aby dokonać trafnego wyboru dalszej drogi postępowania. a) Jeśli pracownik dobrowolnie inicjuje konsultację i informuje przełożonego o swojej teologicznej niepewności, jest otwarty na przyjęcie udzielonej mu rady i nie przejawia nieodpartego dążenia do głoszenia swych wątpliwości i poglądów, wówczas zaleca się następującą drogę postępowania: 1) Pracownik może nadal pełnić swoje obowiązki, a swoje stanowisko powinien obszernie wyjaśnić w formie pisemnej w terminie nie dłuższym niż sześć miesięcy.

2) Jeśli w ciągu tego okresu sprawa zostanie zadowalająco rozwiązana, żadne dalsze działania nie są potrzebne.

3) Jeśli sprawa nie zostanie rozwiązana, zarząd diecezji/instytucji zatrudniającej pracownika powinien przesłuchać go przed komisją (poniżej opisano skład i funkcję takiej komisji). b) Jeśli pracownik aktywnie bierze udział w głoszeniu swego odmiennego stanowiska doktrynalnego, a konsultacja zostaje przeprowadzona z inicjatywy przewodniczącego, zaleca się następujące postępowanie: 1) Pracownik, stosownie do decyzji zarządu diecezji/instytucji, powinien pozostać na swoim stanowisku po udzieleniu mu wyraźnego pouczenia, aby powstrzymał się od prywatnego i publicznego przedstawiania swoich poglądów, albo powinien otrzymać wypowiedzenie, jeżeli tak zaleci komisja.

2) Zarząd diecezji/instytucji, w której pracownik jest zatrudniony, powinien przesłuchać pracownika przed komisją (poniżej opisano skład i funkcję takiej komisji).

2. Komisja — jej skład i funkcja. a) Komisja, w której skład wchodzi pracownik diecezji/instytucji równorzędny rangą przesłuchiwanemu pracownikowi, wybrany przez zarząd po uzgodnieniu z wyższym szczeblem w organizacji kościel-

100

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

nej, powinna zapoznać się z daną kwestią doktrynalną i dokonać jej oceny. b) Poglądy doktrynalne pracownika powinny zostać przedstawione przez niego komisji na piśmie w odpowiednim czasie poprzedzającym termin przesłuchania. Podczas prowadzenia przesłuchania pracownik powinien być do dyspozycji komisji i aktywnie uczestniczyć w omówieniu sprawy. c) Komisja powinna podejść do swego zadania z powagą, uczciwością i bezstronnością. Po dokonaniu dokładnej oceny zagadnienia powinna sporządzić szczegółowy, pisemny raport z rozmowy zawierający także zalecenia dla zarządu diecezji/instytucji. Jeśli w łonie komisji nie uda się ustalić wspólnego stanowiska, należy także uwzględnić raport mniejszości. d) Jeśli komisja stwierdzi, że poglądy pracownika są zgodne z fundamentalnymi zasadami wiary Kościoła, wówczas nie ma potrzeby podejmowania dalszych działań. Jednak jeśli stanowisko teologiczne pracownika odbiega od adwentystycznych zasad wiary, komisja powinna omówić swoje wnioski z pracownikiem i zasugerować mu: 1) Przestudiowanie jego teologicznego stanowiska w nadziei wyeliminowania rozbieżności.

2) Powstrzymanie się od głoszenia odmiennych poglądów doktrynalnych. e) Jeśli pracownik nie jest w stanie pogodzić swoich poglądów teologicznych ze stanowiskiem Kościoła i czuje się też zobowiązany do bronienia swoich poglądów, zarówno prywatnie, jak i publicznie, bo tak nakazuje mu jego sumienie, komisja powinna zalecić zarządowi cofnięcie uwierzytelnień tego pracownika. f) Jeśli pracownik odkrył nowe stanowisko, które zostanie uznane przez komisję za słuszne, wówczas pogląd ten powinien zostać zbadany przez urzędników unii (w przypadku wydziału czy Generalnej Konferencji — przez urzędników wydziału lub Generalnej Konferencji), a następnie, z właściwą rekomendacją, poddany ocenie Instytutu Badań Biblijnych przy Generalnej Konferencji celem dokonania ostatecznej oceny.

3. Możliwość apelacji. a) Pracownik szerzący odstępcze poglądy może złożyć apelację i stanąć przed komisją apelacyjną złożoną z siedmiu osób wyznaczonych przez zarząd unii (albo komisją wydziałową w przypadku pracowników wydziału lub Generalnej Konferencji). Komisji tej po-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

101

winien przewodniczyć przewodniczący unii albo osoba desygnowana przez niego. W jej skład powinien wchodzić unijny sekretarz do spraw kaznodziejstwa, dwaj reprezentanci wskazani przez zarząd wydziału lub Generalnej Konferencji, członek zarządu diecezji lub instytucji zatrudniającej pracownika oraz dwaj pracownicy równorzędni danemu pracownikowi, wybrani spośród pięciu wskazanych przez niego osób. b) Wszelkie zalecenia unijnej komisji apelacyjnej (wydziałowej, w przypadku instytucji wydziałowych) powinny być zreferowane zarządowi unii (wydziału). Urzędnicy unii (wydziału) za pośrednictwem jednego z członków zarządu powinni powiadomić pracownika o swojej kolektywnej decyzji. c) Wszelkie zalecenia zarządu unii (wydziału) powinny być zreferowane zarządowi diecezji lub instytucji celem podjęcia ostatecznych działań w kwestii zatrudnienia pracownika. d) Ostatnie odwołanie pracownik może złożyć w zarządzie wydziału, na terenie którego pracuje. Decyzja zarządu wydziału powinna być ostateczna i należy ją zakomunikować zarządowi diecezji/instytucji zatrudniającej danego pracownika. e) W czasie prowadzenia przesłuchania, dokonywania oceny i odwołania pracownik powinien powstrzymać się od publicznego dyskutowania na temat danej sprawy.

Dokument drugi: Wolność akademicka w adwentystycznych wyższych uczelniach.

Wszelkie uczenie się i nauczanie odbywa się w ramach światopoglądu na otaczającą nas rzeczywistość, człowieka, wiedzę i wartości. Korzenie chrześcijańskiego szkolnictwa wyższego osadzone są na zasadzie, która od dawien dawna przyświeca rozwojowi wszelkiego wyższego wykształcenia — zasadzie, która głosi, że najlepsze wykształcenie zdobywa się wtedy, gdy rozwój intelektualny odbywa się w środowisku, w którym koncepcje oparte na Biblii stoją na pierwszym miejscu w stosunku do celów edukacji. Takie jest podstawowe założenie edukacji adwentystycznej.

W adwentystycznych kolegiach i uniwersytetach, jak w wielu instytucjach szkolnictwa wyższego, zasada wolności akademickiej jest nieodłącznym elementem powiązanym ze wspomnianą koncepcją edukacji, służącą do osiągnięcia założonych celów . Zasada ta odzwierciedla wiarę w wolność jako istotne

102

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

prawo demokratycznej społeczności, w tym wypadku ze szczególnym odniesieniem do społeczności akademickiej. Jest ona gwarancją, iż nauczyciele i studenci będą mieli możliwość pełnienia swoich funkcji ucząc się, prowadząc badania naukowe i nauczając, przy minimalnych ograniczeniach. Odnosi się ona do zagadnień w zakresie zawodowej ekspertyzy profesorów, w której wolność jest niezbędna w dążeniu do poznania prawdy. Odnosi się ona także do atmosfery otwartej dyskusji niezbędnej w społeczności akademickiej, jeśli nauczanie ma być uczciwe i gruntowne.

Dla kościelnego kolegium czy uniwersytetu wolność akademicka ma jeszcze dodatkowe znaczenie. Jest nawet ważniejsza niż w świeckiej instytucji, bowiem jest niezbędna dla dobra samego Kościoła. Ten fakt nakłada na chrześcijańskich profesorów odpowiedzialność, stosownie do której powinni oni być zdyscyplinowani, odpowiedzialni i dojrzali w swym podejściu do nauczania, aby mogli badać, nauczać i publikować w ramach swoich akademickich kompetencji, bez zewnętrznych ograniczeń, ale z właściwym podejściem do charakteru i celów instytucji, która udziela im uwierzytelnienia, a także z troską o duchowe i intelektualne potrzeby studentów.

Adwentystyczne kolegia i uniwersytety podpisują się pod zasadami wolności akademickiej ogólnie uznawanymi za niezbędne w szkolnictwie wyższym.

Zasady te umożliwiają zdyscyplinowane i twórcze dążenie do zrozumienia prawdy. Adwentystyczne uczelnie wyższe uznają, że wolność nigdy nie jest absolutna, gdyż wiąże się z odpowiedzialnością. Podane poniżej zasady wolności akademickiej są wyrażone w kontekście odpowiedzialności, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ograniczenia konieczne ze względu na religijne cele chrześcijańskiej edukacji.

Rodzaje wolności 1. Wolność wypowiedzi. Choć prawo do prywatnej opinii jest częścią dziedzictwa ludzi jako istot stworzonych przez Boga, to jednak podejmując pracę w adwentystycznym kolegium czy na uniwersytecie, nauczyciel przyjmuje na siebie pewne ograniczenia dotyczące wyrażania jego osobistych poglądów. Jako przedstawiciel wyuczonego zawodu, musi rozumieć, że opinia publiczna będzie oceniać jego kwalifikacje zawodowe biorąc pod uwagę jego wypowiedzi. Dlatego też powinien wyrażać się jasno, i ze stosowną powściągliwością, mając w poszanowaniu cudze poglądy. Powinien wyraźnie zaznaczać, kiedy zabiera głos w imieniu instytucji, która go zatrudnia, a kiedy czyni to wyłącznie we własnym imieniu. Wyrażając osobiste poglądy, powinien brać pod uwagę, jak będzie to wpływać na reputację i cele instytucji, którą reprezentuje.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

103

2. Wolność prowadzenia poszukiwań. Chrześcijański wykładowca powinien prowadzić poszukiwania w kontekście swej wiary i z perspektywy chrześcijańskiej etyki. Może to czynić, ale w sposób odpowiedzialny, nie budzący zastrzeżeń, z poszanowaniem dla publicznego bezpieczeństwa.

3. Wolność nauczania. Nauczyciel może prowadzić swoją działalność zawodową i wykładać swój przedmiot nauczania w ramach światopoglądu opisanego na początku tego dokumentu. Jako specjalista w danej dziedzinie, ma prawo otwarcie dyskutować na temat swojego przedmiotu w sali wykładowej. Jednak nie powinien w swoim nauczaniu poruszać spraw kontrowersyjnych, nie związanych z przedmiotem.

Wolność akademicka jest wolnością szerzenia wiedzy i prawdy w ramach specjalności danego wykładowcy. Nie daje przyzwolenia na wypowiadanie kontrowersyjnych opinii w kwestiach wykraczających poza tę specjalność ani nie chroni wykładowcy przed ponoszeniem odpowiedzialności za to, czego naucza.

Powszechna odpowiedzialność Jak potrzeba akademickiej wolności ma szczególne znaczenie w instytucji kościelnej, tak samo wprowadzone ograniczenia w tej wolności odzwierciedlają szczególnego rodzaju troskę o tego rodzaju instytucję. Pierwszym obowiązkiem nauczyciela i przywódców takiej instytucji, jak również samego Kościoła, jest dążenie do szerzenia prawdy. Drugim ich obowiązkiem jest wzajemne radzenie się w kwestii odkryć naukowych mogących wywierać wpływ na poselstwo i misję Kościoła.

Prawdziwy uczony, pokorny w swym dążeniu do prawdy, nie będzie zatykał uszu na radę udzielaną przez innych specjalistów. Uzna, że inni także uczestniczą w odkrywaniu prawdy. Będzie się uczył od nich i usilnie szukał rady co do wyrażania poglądów choćby nieznacznie tylko niespójnych z nauczanymi przez Kościół, bowiem będzie miał na względzie spójność chrześcijańskiej społeczności, do której należy.

Z drugiej strony, przywódcy kościelni są powołani do podsycania atmosfery chrześcijańskiej serdeczności, w ramach której uczony nie będzie się czuł zagrożony, gdy stwierdzi, że jego odkrycia różnią się od tradycyjnych poglądów. Ponieważ dynamiczny rozwój Kościoła zależy od kontynuowania poszukiwań przez poświęconych naukowców, przewodniczący, członkowie rady i przywódcy kościelni powinni chronić uczonego nie tylko dla jego dobra, ale także w imię prawdy i dla dobra Kościoła.

Dotychczasowe stanowisko doktrynalne Kościoła zostało ustalone podczas kolejnych sesji Generalnej Konferencji i jest publikowane w Seventh-day

104

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Adventist Yearbook pod tytułem „Fundamental Beliefs” (zob. Wierzyć tak jak Jezus). Należy oczekiwać, że nauczyciele w kościelnych instytucjach edukacyjnych nie będą nauczać jako prawdy czegoś, co jest przeciwne tym fundamentalnym zasadom wiary. Powinni pamiętać, że do prawdy nie dochodzi się drogą sporów. Te prowadzą jedynie do rozłamów. Poświęcony nauczyciel będzie zachowywał daleko idącą ostrożność w przedstawianiu koncepcji, które mogą zagrażać jedności Kościoła i skuteczności jego działania.

Poza fundamentalnymi zasadami wiary są także konkluzje i interpretacje, w których Kościół dopuszcza różnice zdań, gdyż nie mają one wpływu na jedność i poselstwo Kościoła. Mówiąc o tego rodzaju różnicach, nauczyciel powinien być uczciwy w przedstawianiu ich i lojalny wobec Kościoła. Powinien wyraźnie rozróżniać hipotezy i fakty, a także sprawy zasadnicze i poboczne.

Kiedy podnoszone są wątpliwości co do zagadnienia akademickiej wolności, każda uczelnia powinna mieć wyraźnie określone procedury postępowania w trudnych sytuacjach. Procedury te powinny obejmować wywiad i ocenę środowiska nauczycielskiego, proces odwoływania się oraz przeanalizowanie sytuacji przez radę uczelni. Należy dołożyć starań, by zapewnić uczciwe i sprawiedliwe postępowanie, chroniące zarówno prawa nauczyciela, jak i dobro uczelni. Ochrona tych wartości jest nie tylko sprawą uczciwości, ale także tworzenia i zachowania poczucia wspólnoty na terenie uczelni. Jednocześnie stanowi zabezpieczenie przed rozłamami, służalczością i dwulicowością.

Zastosowanie Zaleca się, by powyższe oświadczenie o wolności akademickiej zostało przedstawione personelowi i kierownictwu każdej z uczelni adwentystycznych celem przyjęcia go za podstawę w procesie przygotowania przez poszczególne uczelnie oświadczeń o wolności akademickiej.

Oświadczenie zaaprobowane i poddane pod głosowanie przez Radę Generalnej Konferencji podczas Dorocznej Sesji w Waszyngtonie, Stany Zjednoczone, 11 października 1987 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

105

Oświadczenie w sprawie tolerancji Adwentyści dnia siódmego popierają ogłoszenie przez Organizację Narodów Zjednoczonych roku 1995 Rokiem Tolerancji. Ta proklamacja ma miejsce w stosownym czasie, kiedy przejawy nietolerancji mnożą się na wszystkich kontynentach — do głosu dochodzi ekstremistyczna religijna bigoteria, rasizm, nacjonalizm, tu i ówdzie przeprowadzane są czystki etniczne, mają miejsce dyskryminacja grup językowych oraz inne formy terroryzmu i przemocy. Chrześcijanie biorą udział w walce z uprzedzeniami i nieludzkim odnoszeniem się do człowieka.

Tolerancja jako zdolność znoszenia niepożądanych okoliczności, jest tylko początkiem drogi. Chrześcijanie i wszyscy ludzie dobrej woli muszą wyjść poza tę negatywną koncepcję i rozwijać umiejętność zajęcia postawy życzliwości wobec odmiennych wierzeń i praktyk, które nie tylko różnią się od ich własnych, ale wręcz są im przeciwne. Dialog jest z pewnością znacznie lepszy niż wzajemne zwalczanie się. Ludzie muszą umieć zgadzać się lub nie zgadzać ze sobą bez użycia przemocy; muszą umieć dyskutować nad odmiennymi punktami widzenia bez nienawiści i złości. Nie oznacza to dominacji czy podporządkowania, ale partnerstwo i szacunek dla innych, ponieważ wszyscy są równi wobec prawa. Każdy człowiek ma prawo i obowiązek otwarcie wyrażać zarówno swoje idee, jak i ideały, ale nie wolno mu przy tym uciekać się do gwałtownych słów i czynów.

I na zakończenie, tolerancja w jej najpełniejszym znaczeniu oznacza nie tylko akceptację innych poglądów i ludzi, ale postępowanie nacechowane dobroczynnością, uprzejmością i zrozumieniem innych — każdej istoty ludzkiej.

Oświadczenie zaaprobowane i poddane pod głosowanie przez Zarząd Generalnej Konferencji oraz złożone przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Utrechcie, Holandia, 29 czerwca — 8 lipca 1995 roku.

106

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie o pomyślności i znaczeniu dzieci Adwentyści dnia siódmego uznają prawo każdego dziecka do szczęścia i stabilnego środowiska domowego, a także wolności i opieki, niezbędnych do wzrastania do Bożego ideału człowieczeństwa. W 1989 roku Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych uznało fundamentalne znaczenie dzieci przyjmując Konwencję Praw Dziecka. Zgodnie z wzniosłymi zasadami tego dokumentu i znaczeniem, jakie przypisywał dzieciom Jezus Chrystus, kiedy powiedział: „nie zabraniajcie im przychodzić do mnie; albowiem do takich należy Królestwo Niebios” (Mat. 19,14), staramy się nieść pomoc dzieciom cierpiącym z powodu następujących, destruktywnych czynników: Ubóstwo wpływa bardzo negatywnie na rozwój dzieci, pozbawiając je niezbędnego pożywienia, ubioru i dachu nad głową, odbierając im zdrowie i możliwość zdobycia wykształcenia.

Analfabetyzm uniemożliwia rodzicom zdobycie pracy i środków do życia, tak iż nie mogą zapewnić dzieciom warunków do rozwoju ich zdolności.

Niedostateczna opieka medyczna. Miliony dzieci nie ma dostępu do opieki lekarskiej, ponieważ nie mają odpowiedniego ubezpieczenia społecznego albo żyją tam, gdzie nie stworzono systemu ochrony zdrowia.

Wykorzystywanie i degradacja moralna. Dzieci są wykorzystywane i degradowane moralnie, gdy są zmuszane do nisko płatnej pracy fizycznej, do pracy ponad siły, do brania udziału w konfliktach zbrojnych, gdy są deprawowane, seksualnie wykorzystywane przez dorosłych, a także przez dosadnie sprecyzowane, bez niedomówień, materiały prezentowane w środkach masowego przekazu i w Internecie.

Przemoc. Co roku wiele dzieci ginie wskutek przemocy. Znaczną część ofiar konfliktów zbrojnych stanowi ludność cywilna, w tym kobiety i dzieci.

Dzieci odnoszą poważne urazy fizyczne i psychiczne, których skutki dają o sobie znać jeszcze długo po zakończeniu konfliktów.

W odpowiedzi na powyższe problemy, adwentyści dnia siódmego występują w obronie następujących praw dzieci: 1. Prawo do miłości i stabilności w rodzinie gwarantującej bezpieczeństwo i wolność od wszelkiego rodzaju przemocy.

2. Prawo do odpowiedniego pożywienia, ubioru i dachu nad głową.

3. Prawo do właściwej opieki medycznej.

4. Prawo do wykształcenia przygotowującego dzieci do pozytywnej roli w społeczeństwie przez rozwijanie ich potencjału i umożliwienie im wyuczenia się zawodu pozwalającego zdobywać środki do życia w wieku dorosłym.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

107

5. Prawo do otrzymania religijnego wychowania w domu i w Kościele.

6. Prawo do wolności od dyskryminacji i wyzysku.

7. Prawo do zachowania osobistej godności, szacunku i rozwijania pozytywnej samooceny.

Uchwała Zarządu Generalnej Konferencji celem przedłożenia jej podczas Sesji Generalnej Konferencji w Toronto, Kanada, 29 czerwca — 9 lipca 2000 roku.

108

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenie o sprawach kobiet Adwentyści dnia siódmego wierzą, że wszyscy ludzie, mężczyźni i kobiety, są stworzeni jako istoty równe, na podobieństwo miłującego Boga. Wierzymy, że zarówno mężczyźni, jak i kobiety, są powołani do odegrania ważnych ról w pełnieniu pierwszoplanowej misji Kościoła Adwentystycznego — współdziałania dla dobra ludzkości. Jednak mamy także tę bolesną świadomość, iż w świecie, zarówno w krajach rozwijających się, jak i w krajach rozwiniętych, niesprzyjające warunki społeczne nie pozwalają kobietom w pełni wykorzystywać danego im przez Boga potencjału.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego dostrzega kilka ważnych spraw, należycie udowodnionych przeprowadzonymi badaniami, które często nie pozwalają kobietom na wnoszenie cennego wkładu w życie społeczeństwa.

Stres, środowisko i rosnące wymagania narażają kobiety na większe ryzyko problemów zdrowotnych. Bieda i nadmiar pracy nie tylko pozbawiają kobiety radości życia, ale także zagrażają ich fizycznej i duchowej pomyślności. Przemoc w rodzinie zbiera obfite żniwo.

Kobiety mają prawo do korzystania z przywilejów i możności, jakie daje Bóg, przeznaczonych dla każdej istoty ludzkiej — prawa do nauki czytania, do wykształcenia, do odpowiedniej opieki medycznej, do decydowania o swoim życiu, a także do wolności od przemocy psychicznej, fizycznej i seksualnej.

Utrzymujemy także, iż kobiety powinny odgrywać coraz większą rolę w środowiskach przywódczych i gremiach podejmujących decyzję, zarówno w Kościele, jak i w społeczeństwie.

I na zakończenie, wierzymy, że Kościół spełni swoją misję jedynie wtedy, kiedy wykorzysta cały swój potencjał.

Oświadczenie zaaprobowane oraz poddane pod głosowanie przez Zarząd Generalnej Konferencji i złożone przez Biuro Przewodniczącego, Roberta S. Folkenberga, podczas Sesji Generalnej Konferencji w Utrechcie, Holandia, 29 czerwca — 8 lipca 1995 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

109

Oświadczenie o stosunku adwentystów dnia siódmego do roku 2000 Adwentyści dnia siódmego opierają swoją nadzieję na życiu, śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa oraz z radością oczekują spełnienia tej nadziei przy powtórnym przyjściu Jezusa. Adwentyści opierają swą wiarę na naukach Pisma Świętego i wierzą, że upływ czasu nie ma zbyt wielkiego znaczenia, poza tym, że przybliża nas do najwspanialszego wydarzenia w dziejach ludzkości. Gorliwie oczekujemy widzialnego powtórnego przyjścia Chrystusa. Jednak nie spekulujemy co do dokładnej daty tego wydarzenia. Jezus powiedział: „Nie wasza to rzecz znać czasy i chwile, które Ojciec w mocy swojej ustanowił” (Dz. 1,7).

Tak więc adwentyści nie przypisują religijnego znaczenia zakończeniu tysiąclecia i rozpoczęciu nowego. Rok 2000 nie ma żadnego profetycznego znaczenia, nie jest wskazany w Biblii i wszelkie spekulacje co do jego religijnego znaczenia nie mają sensu. Jednakże nie zapominamy, że każdy mijający rok przybliża nas do powtórnego przyjścia naszego Pana.

Zdajemy sobie sprawę z tego, że przełom tysiącleci wywiera pewien wpływ na emocje ludzkie. Jest to wydarzenie wyjątkowe z punktu widzenia chronologii naszej cywilizacji. Wielu ludzi jest pełnych troski, oczekiwań, a nawet lęku, w miarę jak przybliża się rok 2000. Podczas gdy wielu ludzi obawia się zamieszania w przyrodzie i społeczeństwie, nasz Pan mówi: „Niechaj się nie trwoży serce wasze” (Jan 14,1). Tak więc jako chrześcijanie, adwentyści dnia siódmego, dzielimy się nadzieją chwalebnej przyszłości, która stanie się rzeczywistością w czasie wyznaczonym przez Boga.

Uchwała podjęta podczas Dorocznej Sesji Rady Generalnej Konferencji w dniu 29 września 1999 roku, w Silver Spring, Maryland, Stany Zjednoczone.

110

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

111

ZALECENIA

112

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Zalecenia odnośnie do aborcji Wiele współczesnych społeczeństw stanęło w obliczu konfliktu dotyczącego moralnego aspektu aborcji*. Taki konflikt ma także wpływ na wielu chrześcijan, którzy chcą ponosić odpowiedzialność za ochronę życia ludzkiego w okresie płodowym, zachowując równocześnie osobistą wolność kobiet. Potrzeba wskazówek co do tej sprawy stała się ewidentna, ponieważ Kościół stara się nie tylko stosować do Pisma Świętego, ale i udzielać moralnych wskazówek, szanując zarazem sumienie poszczególnych jednostek. Adwentyści dnia siódmego chcą odnieść się do zagadnienia aborcji zarówno w sposób, który odzwierciedli wiarę w Boga, jako Stworzyciela i Opiekuna wszelkiego życia, jak i w sposób, który odzwierciedli odpowiedzialność i wolność chrześcijańską. Mimo iż istnieją znaczne różnice w podejściu do zagadnienia aborcji w gronie adwentystów dnia siódmego, w poniższym dokumencie podjęto próbę ustalenia wytycznych do szeregu zasad i zagadnień. Są one oparte na szeroko pojętych zasadach biblijnych, które przedstawiamy do przestudiowania na końcu tego dokumentu**.

1. Prenatalne życie ludzkie jest wspaniałym darem Boga. Boska koncepcja ideału człowieka potwierdza świętość życia ludzkiego i wymaga dla tego życia w okresie płodowym szacunku. Jednak decyzje dotyczące życia muszą być podejmowane w kontekście upadłego świata.

Aborcja zawsze pociąga za sobą daleko idące skutki natury moralnej.

A zatem życie prenatalne nie może zostać bezmyślnie zniszczone.

Aborcja może być dokonana jedynie w najpoważniejszych przypadkach.

2. Aborcja jest jednym z tragicznych dylematów ludzkiego upadku. Kościół winien zaproponować pełne miłości wsparcie tym, którzy osobiście stoją przed decyzją co do aborcji. Potępienie wyrażane przez tych, którzy przyjęli ewangelię, nie jest rzeczą właściwą. Chrześcijanie wezwani są do tego, by być miłującą, troszczącą się wspólnotą wierzących, towarzyszącą tym, którzy są w sytuacji kryzysowej i rozważają dokonanie takiego wyboru.

3. W praktyczne, konkretne sposoby, Kościół, jako wspólnota wnosząca pozytywny wkład w życie, winien wyrazić swoje oddanie dla wartości życia ludzkiego. Sposoby te winny obejmować: a) wzmacnianie więzi rodzinnych, b) nauczanie przedstawicieli obu płci chrześcijańskich zasad ludzkiego seksualizmu,

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

113

c) podkreślanie odpowiedzialności zarówno mężczyzny, jak i kobiety za planowanie rodziny, d) wzywanie obu stron do bycia odpowiedzialnym za konsekwencje zachowań, które nie stoją w zgodności z zasadami chrześcijańskimi, e) wytwarzanie właściwej atmosfery wokół toczącej się dyskusji nad zagadnieniami moralnymi, związanymi z aborcją, f) oferowanie wsparcia i pomocy kobietom, które decydują się na donoszenie zagrożonej ciąży oraz g) zachęcanie i pomaganie ojcom w odpowiedzialnym wypełnianiu obowiązku ojcostwa wobec swoich dzieci. Kościół powinien poświęcić się także łagodzeniu niefortunnych czynników natury społecznej, ekonomicznej i psychologicznej, które prowadzić mogą do aborcji, i troszczyć się o tych, którzy cierpią z powodu osobistej decyzji, jaką podjęli co do tej sprawy.

4. Kościół nie jest sumieniem poszczególnych osób; powinien jednak udzielać moralnych wskazówek. Aborcje, których przyczyną jest kontrola urodzin, dokonanie selekcji płciowej czy wygoda nie mogą być przez Kościół usprawiedliwione. Jednak czasami kobiety mogą znajdować się w wyjątkowych okolicznościach, w obliczu trudnych, moralnych i medycznych, problemów, takich jak poważne zagrożenie życia kobiety ciężarnej, poważne zagrożenie jej zdrowia, poważne obciążenia dziedziczne (dokładnie zbadanego płodu) oraz ciąża w wyniku gwałtu lub kazirodztwa. Ostateczna decyzja co do przerwania ciąży lub jej utrzymania powinna być podjęta przez kobietę ciężarną, po odpowiedniej konsultacji. W podjęciu decyzji powinny kobiecie pomóc: dokładna informacja, zasady biblijne i kierownictwo Ducha Świętego. Co więcej, decyzje takie najlepiej jest podejmować w połączeniu ze zdrowymi więziami rodzinnymi.

5. Chrześcijanie na pierwszym miejscu i ponad wszystko świadomi są swej odpowiedzialności przed Bogiem. Starają się połączyć korzystanie z osobistej wolności z odpowiedzialnością przed wspólnotą wierzących, jak i ogółem społeczeństwa i jego prawami. Ich decyzje podejmowane są raczej na podstawie Pisma Świętego i prawa Bożego niż powszechnie przyjętych norm społecznych. Dlatego jakiekolwiek próby wymuszania na kobietach czy to utrzymania ciąży, czy jej przerwania winny być odrzucone, jako pogwałcenie osobistej wolności.

6. Niniejsze wskazówki winny zostać przekazane instytucjom Kościoła, by wykorzystały je jako podstawę do opracowania własnych przepi-

114

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

sów, stojących w zgodności z tym orzeczeniem. Od osób, które mają religijne czy etyczne wątpliwości co do aborcji, nie powinno się żądać uczestniczenia w dokonywaniu zabiegu aborcji.

7. Należy zachęcić członków Kościoła, aby zastanowili się nad swoją moralną odpowiedzialnością, jeśli chodzi o aborcję, w świetle nauki Pisma Świętego.

Zasady chrześcijańskiego pojmowania życia Wprowadzenie „A to jest żywot wieczny, aby poznali ciebie, jedynego prawdziwego Boga i Jezusa Chrystusa, którego posłałeś” (Jan 17,3). W Chrystusie dana jest obietnica życia wiecznego. Odkąd jednak ludzie zaczęli umierać, stanęli w obliczu trudnego zagadnienia życia i śmierci. Następujące zasady dotyczą całej osoby (ciała, duszy i ducha), jako niepodzielnej całości (I Mojż. 2,7; I Tes. 5,23). Życie: nasz cenny dar od Boga 1. Bóg jest źródłem, dawcą i obrońcą ludzkiego życia (Dz. 17,25.28; Job 33,4; I Mojż. 1,30; 2,7; Ps. 36,10; Jan 1,3.4).

2. Życie ludzkie ma wyjątkową wartość, ponieważ ludzie, chociaż upadli, stworzeni zostali na obraz Boży (I Mojż. 1,27; Rzym. 3,23; I Jana 2,2; 3,2; Jan 1,29; I Piotra 1,18.19).

3. Bóg ocenia życie ludzkie nie na podstawie ludzkich dokonań i zasług, lecz na podstawie tego, że jesteśmy Bożym stworzeniem i przedmiotem Jego zbawczej miłości (Rzym. 5,6-8; Ef. 2,2-6; I Tym. 1,15; Tyt. 3,4.5; Mat. 5,43-48; Ef. 2,4-9; Jan 1,3; 10,10). Życie: nasza odpowiedź na dar Boży 4. Bez względu na jego wartość, życie ludzkie nie jest przedmiotem jedynej czy ostatecznej troski. Poświęcenie się Bogu i Jego zasadom może być ważniejsze od samego życia (Obj. 12,11; I Kor. rozdz. 13).

5. Bóg wzywa do ochrony życia ludzkiego i czyni ludzkość odpowiedzialną za jego zniszczenie (II Mojż. 20,13; Obj. 21,8; II Mojż. 23,7; V Mojż. 24,16; Przyp. 6,16-17; Jer. 7,3-34; Mich. 6,7; I Mojż. 9,5-6).

6. Bóg w szczególny sposób jest zainteresowany ochranianiem słabych, bezbronnych i uciskanych (Ps. 82,3.4; Jak. 1,27; Mich. 6,8; Dz. 20,35; Przyp. 24,11.12; Łuk. 1,52-54).

7. Miłość chrześcijańska (agape) jest cennym poświęceniem naszego życia podniesieniu wartości życia innych. Miłość szanuje także god-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

115

ność osobistą i nie usprawiedliwia uciskania jednej osoby, by wesprzeć niewłaściwe zachowanie drugiej (Mat. 16,21; Filip. 2,1-11; I Jana 3,16; I Jana 4,8-11; Mat. 22,39; Jan 18,22.23; Jan 13,34).

8. Wspólnota wierzących jest wezwana do okazywania miłości chrześcijańskiej w sposób konkretny, praktyczny i rzeczywisty. Bóg wzywa nas do delikatnego odbudowywania tego, co zostało zburzone (Gal. 6,1.2; I Jana 3,17.18; Mat. 1,23; Filip. 2,1-11; Jan 8,2-11; Rzym. 8,1-14; Mat. 7,1.2; 12,20; Iz. 62,2-4). Życie: nasze prawo i odpowiedzialność za podejmowane przez nas decyzje 9. Bóg daje ludzkości wolną wolę, nawet, jeśli prowadzi to do jej nadużycia i tragicznych konsekwencji. Jego niechęć do wymuszania ludzkiego posłuszeństwa uczyniła śmierć Jego Syna konieczną. On pragnie, abyśmy używali Jego darów zgodnie z Jego wolą, w końcu bowiem osądzi ich niewłaściwe używanie (V Mojż. 30,19.20; I Mojż. rozdz. 3; I Piotra 2,24; Rzym. 3,5.6; Rzym. 6,1.2; Gal. 5,13).

10. Bóg wzywa każdego człowieka osobiście do podejmowania decyzji moralnych i badania Pisma Świętego w poszukiwaniu zasad biblijnych, tkwiących u podstaw tych decyzji (Jan 5,39; Dz. 17,11; I Piotra 2,9; Rzym. 7,13-25).

11. Najlepiej, jeśli podejmowanie decyzji co do życia ludzkiego, od jego początku aż do końca, jest połączone ze zdrowymi więzami rodzinnymi, przy wsparciu wspólnoty wiernych (II Mojż. 20,12; Ef. 5,6). Ludzie, podejmując decyzje, powinni zawsze koncentrować się na poszukiwaniu woli Bożej (Rzym. 12,2; Ef. 6,6; Łuk. 22,42). * Przez aborcję rozumie się w tym dokumencie jakiekolwiek działanie zmierzające do przerwania ciąży. Jest to coś innego niż antykoncepcja, której celem jest niedopuszczenie do ciąży. Niniejszy dokument koncentruje się na aborcji. ** Podstawowe zrozumienie niniejszych wskazówek opiera się na gruntownym studium Pisma Świętego, przedstawionym w „Zasadach chrześcijańskiego pojmowania życia” zawartych w niniejszym dokumencie.

Zalecenia te zostały zaaprobowane i poddane pod głosowanie przez Radę Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego podczas Dorocznej Sesji w Silver Spring, Maryland, Stany Zjednoczone, 12 października 1992 roku.

116

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Zalecenia Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego odnośnie do epidemii AIDS Uzasadnienie Globalna epidemia AIDS w znacznym stopniu wpływa na ogólnoświatową ewangeliczną misję Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. Przywódcy Kościoła są zobowiązani reagować na to inicjatywami w zakresie edukacji, zapobiegania i służby społecznej, a także osobistymi przejawami uprzejmości wobec osób i rodzin przeżywających kryzys. Epidemia AIDS nie zważa na granice państwowe, bariery wyznaniowe, płeć, status małżeński, wykształcenie, dochody czy pozycję społeczną. W wielu krajach świata dziesiątkuje ludność, odbierając życie wielu obywatelom, w tym także wyznawcom Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. Wszyscy ludzie, a zwłaszcza młodzi, dorastający w erze moralnego rozprzężenia, powinni poznać biblijne zasady ludzkiej seksualności i Boży zamiar, zgodnie z którym seksualna intymność powinna być doświadczana wyłącznie pod osłoną związku małżeńskiego. Przywódcy powinni dostarczyć wyznawcom rzetelnych informacji, przekazanych w ich własnym języku, w sposób stosowny do ich kultury. Kościół jest wezwany do bycia zarówno głosem profetycznym, jak i głosem miłosierdzia — rzecznikiem i sługą Boga w pełnieniu służby Chrystusowej na rzecz społeczeństwa.

Globalna misja Kościoła, mająca na celu docieranie do wszystkich narodów i ludów, sprawia, iż do grona wyznawców Kościoła przyłączają się osoby, które wcześniej zaraziły się AIDS. Niektórzy wyznawcy mają w swoich rodzinach osoby chore na AIDS. Epidemia zatacza tak szerokie kręgi, iż w niektórych krajach wkrótce będzie przez nią zaatakowana niemal każda rodzina.

Wiele osób uległo zakażeniu w sposób niezawiniony z ich strony. Postawa osądzania zawsze jest niewłaściwa, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie sposób jednoznacznie ustalić przyczyny zakażenia. Wielu ludzi odczuwa wstyd i lęk, a także cierpi z powodu utraty bliskich, nierzadko ukrywając prawdę o swym przykrym położeniu. Jezus Chrystus przyszedł, by przynieść uzdrowienie cierpiącemu światu, tak więc adwentyści dnia siódmego są wezwani do okazywania współczucia i troszczenia się o ludzi cierpiących z powodu AIDS. Odpowiednio przygotowani i pouczeni wyznawcy mogą bezpiecznie opiekować się chorymi, zarówno w domu, jak i w placówkach opieki zdrowotnej.

Zalecenia Kościół Adwentystów Dnia Siódmego uznaje swój chrześcijański obowiązek wychodzenia naprzeciw globalnemu kryzysowi wywołanemu przez

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

117

AIDS i jego dewastujący wpływ na ludzkość oraz pragnie reagować na wiele sposobów, w tym między innymi przez: 1. Pełnienie Chrystusowej służby nauczania i uzdrawiania na wzór Mistrza, który bez uprzedzeń troszczył się o potrzebujących, przez angażowanie się w wysiłki zmierzające do zmniejszania ryzyka zarażenia AIDS oraz pełne współczucia i pozbawione osądzania troszczenie się o tych wszystkich, których zaatakowała ta epidemia.

2. Wyznaczenie w każdym wydziale Kościoła osoby kierującej odpowiednim personelem i dysponującej środkami w celu wychodzenia naprzeciw wyzwaniom AIDS za pomocą odpowiednich inicjatyw i współdziałania z innymi organami społecznymi i krajowymi.

3. Rozwijanie i kontynuowanie programów edukacyjnych na temat AIDS przy wykorzystaniu dostępnych materiałów. Programy takie powinny być dostosowane do uwarunkowań oraz potrzeb kulturowych i językowych, a kierowane do: a) Pastorów. Za pomocą programu stałej edukacji i spotkaniom pastorów służącym szkoleniu pastorów w zakresie pomocy osobom dotkniętym AIDS. Pastorzy potrzebują informacji co do zapobiegania, służby miłosierdzia i stosowania funkcji kościelnych, takich jak przeprowadzanie uroczystości pogrzebowych osób zmarłych na AIDS. b) Nauczycieli. Za pomocą programu stałej edukacji i szkolenia osób przygotowujących się do pełnienia służby z położeniem nacisku na przekazywanie duchowych wartości oraz rozwijania wśród młodzieży umiejętności radzenia sobie z presją natury seksualnej. c) Rodziców. Za pomocą kształtowania stylu życia zgodnego z wartościami chrześcijańskimi, w tym zwłaszcza związanymi z życiem rodzinnym, a także uświadamiania, iż używanie alkoholu i innych szkodliwych używek ma bezpośredni negatywny wpływ na wartości i praktyki kształtujące zachowania seksualne młodzieży. d) Wyznawców. Za pomocą kazań, podręczników szkoły sobotniej, porad przedmałżeńskich i działań umacniających więzi małżeńskie, seminariów z AIDS oraz planu edukacji służącej informowaniu o seksualności ogółem i AIDS w szczególności. e) Społeczeństwa. Za pomocą wykorzystywania możliwości chrześcijańskiego świadczenia i służby w społeczeństwie, a także stosownych działań ewangelizacyjnych i uczestniczenia we wspólnych wysiłkach z innymi organizacjami.

118

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

4. Chronienie i wzmacnianie małżeństwa przez: a) podtrzymywanie dążenia do ideału w kwestii powstrzymywania się od seksu przedmałżeńskiego, b) zalecanie przedmałżeńskich badań na obecność wirusa HIV u obojga przyszłych współmałżonków w ramach kościelnego programu przygotowania do małżeństwa, c) wywyższanie Bożego ideału wierności małżeńskiej, d) zalecanie środków ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, w tym HIV. 5. Świadome przekazywanie chrześcijańskich wartości następnemu pokoleniu motywowane świadomością, iż osobiste wartości seksualne są ustanawiane w młodości. Należy zapewnić rzetelną informację, forum dla otwartej dyskusji, a także położyć nacisk na moralny wymiar podejmowania decyzji co do seksualności.

Napastowanie seksualne — wytyczne 1. Osobiste zachowanie. Pracownicy instytucji kościelnych mają być przykładem chrześcijańskiego stylu życia i powinni unikać wszelkich pozorów złego postępowania. Nie powinni ani przez chwilę pozwolić sobie na takie zachowania seksualne, które są szkodliwe dla nich samych lub dla innych osób oraz rzucają cień na ich poświęcenie się chrześcijańskim zasadom życia.

2. Wzajemny szacunek. Pracownicy powinni okazywać sobie szacunek i wspierać się nawzajem. Nigdy nie wolno im stawiać innego pracownika w sytuacji budzącej zakłopotanie czy pogardę wskutek seksualnych podtekstów. Takie postępowanie byłoby pogwałceniem prawa Bożego i prawa państwowego, które chroni człowieka w miejscu pracy.

3. Definicja. Napastowanie seksualne obejmuje między innymi: a) Niepożądane seksualne umizgi, propozycje kontaktów seksualnych i inne werbalne lub fizyczne poczynania natury seksualnej godzące w status pracownika. Tego rodzaju umizgi należy poczytywać jako napastowanie seksualne, gdy: 1) uleganie im jest wyraźnie lub pośrednio podnoszone jako warunek zatrudnienia, 2) uleganie im albo ich odrzucenie służy za podstawę podejmowania decyzji co do zatrudnienia, 3) mają na celu lub powodują nieuzasadnione zakłócenie przebiegu pracy i wytwarzają atmosferę poniżenia, osaczenia i wrogości w miejscu pracy,

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

4.

5.

6.

7.

119

4) są połączone z groźbami lub sugestiami, iż przyszła praca, awans czy zarobki danej osoby są uzależnione od tego, czy zaspokoi ona seksualne żądania lub czy będzie tolerować napastowanie. b) Przykre komentarze o wymowie seksualnej (żarty, zaczepki, docinki itd.). c) Ledwo uchwytna presja lub żądania zaangażowania się w sprawy seksualne. d) Niepożądane dotykanie osoby (głaskanie, szczypanie, obejmowanie, ocieranie się itd.). e) Żądanie uległości seksualnej. Środowisko w miejscu pracy. Instytucje kościelne powinny informować swoich pracowników o tym, że seksualne napastowanie w miejscu pracy nie będzie tolerowane. Wszyscy pracownicy powinni unikać niepożądanych zachowań wobec współpracowników, które mogą być interpretowane jako seksualne napastowanie. Każda instytucja powinna wyznaczyć jakąś osobę, do której pracownicy mogą się zwracać ze skargą w tej sprawie.

Donoszenie o incydentach. Jeśli pracownik spotyka się z seksualnym napastowaniem ze strony przełożonego, współpracownika, klienta czy innej osoby w miejscu pracy, należy niezwłocznie podjąć następujące kroki: a) jasno wytłumaczyć, iż takie postępowanie jest obraźliwe, b) powiedzieć o incydencie odpowiedniej osobie, o ile to możliwe skarga powinna zostać złożona w formie pisemnej, c) omówienie sprawy w sposób obiektywny i dogłębny oraz doradzenie osobie składającej skargę, by nie dyskutowała o tym gdzie indziej, z uwagi na delikatny charakter sprawy, osoba, na którą złożona jest skarga, powinna zachować wszelkie informacje w ścisłej tajemnicy, chyba że ich wyjawienie jest konieczne w celu pełnego zbadania sprawy. Świadectwo osób trzecich. Wszyscy pracownicy będący świadkami zajścia o charakterze wyraźnego napastowania seksualnego w miejscu pracy są zobowiązani do sporządzenia sprawozdania z takich incydentów i przekazania go odpowiedniej osobie celem ich zbadania.

Zbadanie sprawy. Skargi w sprawie napastowania seksualnego powinny zostać właściwie zbadane. Ocena, czy dane postępowanie jest seksualnym napastowaniem, czy też nim nie jest, powinna zostać dokonana na podstawie niezbicie ustalonych faktów. W ocenie, czy rzeczone postępowanie jest seksualnym napastowaniem, przełożony lub upo-

120

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

ważniona osoba powinni dokonać przeglądu zdarzeń oraz kontekstu, w jakim doszło do incydentu.

8. Działanie. Jeśli napastowanie seksualne zostanie stwierdzone w sposób niepodważalny i jednoznaczny, odpowiedni urzędnicy powinni podjąć zdecydowane działania naprawcze. W zależności od kategorii czynu, środki dyscyplinarne mogą być zróżnicowane — od pisemnego upomnienia, którego kopia zostaje dołączona do akt pracownika, aż po natychmiastowe zwolnienie dyscyplinarne.

Zalecenia zostały przyjęte przez Radę Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego podczas Dorocznej Sesji w Nairobii, Kenia, 6 października 1988 roku. Dokument ten został następnie poszerzony tak, aby odnosił się do wszelkich form napastowania i nękania (zob. dokument na następnej stronie).

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

121

Napastowanie 1. Środowisko w miejscu pracy. Generalna Konferencja uznaje swoją odpowiedzialność wobec wszystkich pracowników Kościoła i jego instytucji za to, żeby w gronie pracowników nie dochodziło do dręczenia i napastowania. Stara się zapewnić takie środowisko pracownikom ucząc ich, że napastowanie stanowi pogwałcenie prawa i nie będzie tolerowane przez Generalną Konferencję. Generalna Konferencja stara się także zapobiegać napastowaniu i nękaniu publikując niniejsze zalecenia, stosując odpowiednie sankcje w przypadku niewłaściwych zachowań, a także informując pracowników o ich prawach do wnoszenia skarg na osoby, które napastują i nękają innych.

Generalna Konferencja zaleca podjęcie następujących działań, by w miejscu pracy nie było przypadków napastowania i by nie dopuszczać do niewłaściwych zachowań: a) Każdy pracownik powinien otrzymać kopię niniejszych zaleceń i procedury wnoszenia skarg w przypadku napastowania. b) Każdy pracownik powinien osobistym podpisem potwierdzić otrzymanie kopii niniejszych zaleceń i procedury wnoszenia skarg oraz zapoznać się z nimi, a odpowiedni dokument powinien zostać dołączony do akt pracownika. c) Generalna Konferencja desygnowała dyrektora ds. pracowniczych i jego zastępcę jako osoby, do których — obok dyrektora kadr — mogą zwracać się ze skargą ci, którzy są napastowani.

2. Osobiste postępowanie. Pracownicy Generalnej Konferencji mają być przykładem chrześcijańskiego stylu życia i unikać wszelkich pozorów złego postępowania. Nie powinni ani przez chwilę brać udziału w tym, co jest szkodliwe dla nich samych lub dla innych osób oraz co rzuca cień na ich poświęcenie się chrześcijańskim zasadom życia. Pracownicy powinni okazywać sobie szacunek i wspierać się wzajemnie. Nigdy nie wolno im stawiać innego pracownika w sytuacji budzącej zakłopotanie czy pogardę wskutek napastowania czy nękania z powodu płci, rasy, koloru skóry, narodowości, wieku czy niepełnosprawności.

Takie postępowanie byłoby pogwałceniem prawa Bożego i prawa państwowego, które chroni człowieka oraz określa jego postępowanie w miejscu pracy.

3. Napastowanie seksualne jest jedną z form napastowania i nękania, a obejmuje niepożądane seksualne umizgi, propozycje kontaktów sek-

122

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

sualnych i inne werbalne, pisemne lub fizyczne poczynania natury seksualnej, kiedy: a) uleganie im jest wyraźnie lub pośrednio podnoszone jako warunek zatrudnienia, b) uleganie im albo ich odrzucenie służy za podstawę podejmowania decyzji co do zatrudnienia, c) mają one na celu lub powodują nieuzasadnione zakłócanie przebiegu pracy albo wytwarzają atmosferę poniżenia, osaczenia i wrogości w miejscu pracy.

4. Niewłaściwe zachowanie przełożonego, współpracownika, a w niektórych przypadkach także osób nie będących pracownikami instytucji, to między innymi: a) ledwo uchwytna lub jawna presja i propozycje kontaktów seksualnych, w tym wszelkie sugestie, iż uległość albo opór ze strony aplikanta czy pracownika może mieć wpływ na jego zatrudnienie lub warunki zatrudnienia. b) niepożądane flirtowanie czy propozycje o charakterze seksualnym. c) niepożądane lub niestosowne dotykanie osoby mające wymowę seksualną (np. głaskanie, szczypanie, obejmowanie, ocieranie się itd.). d) pokazywanie sugestywnych fotografii, rysunków lub przedmiotów o charakterze seksualnym. e) żądanie uległości seksualnej. f) przykre lub poniżające wypowiedzi na temat płci, rasy, koloru skóry, narodowości, wieku czy niepełnosprawności (żarty, docinki, kpiny, poniżające lub atakujące komentarze i gesty). g) poniżające uwagi o wyglądzie pracownika. h) odmawianie pracownikowi możliwości uczestniczenia w szkoleniach ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, narodowość, wiek czy niepełnosprawność. i) ograniczanie możliwości awansu, przeniesienia czy rozwoju zawodowego ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, narodowość, wiek czy niepełnosprawność. j) wymaganie od pracownika wykonywania trudniejszych czy mniej satysfakcjonujących zadań celem zmuszenia go do zrezygnowania z pracy.

5. Donoszenie o incydentach. Pracownicy przekonani, iż padli ofiarą napastowania, powinni natychmiast podjąć następujące kroki: a) wyraźnie oświadczyć, że dane zachowanie jest dla nich obraźliwe i zażądać jego zaprzestania.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

6.

7.

8.

9.

123

b) donieść o incydencie dyrektorowi instytucji albo dyrektorowi ds. pracowniczych lub jego zastępcy. Wstępny raport należy następnie uzupełnić pisemnym oświadczeniem o incydencie i wskazać potencjalnych świadków.

Sprawozdanie osób trzecich. Pracownicy będący świadkami incydentów połączonych z wyraźnym napastowaniem w miejscu pracy są zobowiązani do poinformowania o takich incydentach dyrektora instytucji czy dyrektora ds. pracowniczych lub jego zastępcy celem ich zbadania.

Zbadanie sprawy. Skargi w sprawie napastowania powinny zostać możliwie jak najszybciej zbadane i załatwione. Środki dyscyplinarne. Konsekwencją pogwałcenia niniejszych zaleceń może być zastosowanie środków dyscyplinarnych, ze zwolnieniem z pracy włącznie.

Zakaz odwetu. Generalna Konferencja zakazuje brania odwetu na pracowniku za wniesienie skargi o napastowanie.

Dokument, przyjęty przez Wydział Spraw Pracowniczych Generalnej Konferencji 20 października 2000 roku, odzwierciedla to, co stosuje w praktyce Wydział Północnoamerykański Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego.

124

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Zalecenia w sprawie użycia dziesięciny Wprowadzenie Zgodnie z Bożym planem finansowanie dzieła Bożego na ziemi ma się odbywać za pomocą dziesięciny i dobrowolnych darów ludu Bożego. Dziesięcina jest głównym źródłem finansowania głoszenia ewangelii przez Kościół Adwentystów Dnia Siódmego. Głoszenie to obejmuje zrównoważone i spójne, publiczne działania ewangelizacyjne, jak również duchową troskę o wyznawców Kościoła. Ponieważ dziesięcina jest zarezerwowana dla szczególnego celu, dobrowolne dary stanowią źródło finansowania wielu innych działań w dziele ewangelii.

Zasady użycia dziesięciny 1. Jedynie diecezje są upoważnione do dysponowania funduszem dziesięcinowym. Dziesięcina należy do Pana i powinna być oddawana do spichlerza, czyli do diecezji, za pośrednictwem zboru. „Przynieście całą dziesięcinę do spichlerza, aby był zapas w moim domu, i w ten sposób wystawcie mnie na próbę! — mówi Pan Zastępów — czy wam nie otworzę okien niebieskich i nie wyleję na was błogosławieństwa ponad miarę” (Mal. 3,10). „Dziesięcina jest święta, zarezerwowana przez Boga wyłącznie dla Niego.

Ma być przyniesiona do Jego spichlerza i wykorzystana na utrzymanie tych, którzy pracują w Jego dziele” (Gospel Workers, s. 226).

2. Diecezje i unie powinny dzielić się dziesięciną z Kościołem ogólnoświatowym. „Coraz bardziej musimy zdawać sobie sprawę z tego, że środki wpływające do diecezji z dziesięcin i darów ludu powinny być używane na kontynuację pracy nie tylko w amerykańskich miastach, ale także w misjach zagranicznych. Niechaj środki tak gorliwie zbierane będą wydawane w sposób nieegoistyczny. Ci, którzy uświadamiają sobie potrzeby misji, nie będą kuszeni, by używać dziesięciny niezgodnie z jej przeznaczeniem” (Manuscript 11, 1908).

3. To, czy pracownik powinien być uprawniony do utrzymania z funduszu dziesięcinowego, powinno być określane na podstawie charakteru jego pracy. Tak więc inne czynniki, w tym uwierzytelnienie, nie są ostatecznym kryterium decydującym o utrzymaniu z funduszu dziesięcinowego. „Z dziesięciny powinni być utrzymywani ci, którzy pracują słowem i pouczeniem, zarówno mężczyźni, jak i kobiety” (Manuscript 149, 1899).

4. Dziesięcina powinna być użyta jedynie na utrzymanie personelu pracującego w służbie ewangelizacyjnej i duszpasterskiej. „Dziesięcina

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

125

ma służyć jednemu celowi — utrzymaniu pracowników, których Pan powołał do swego dzieła. Ma być zużytkowana na utrzymanie tych, którzy niosą innym słowa żywota i ponoszą ciężary związane z opieką nad trzodą Bożą” (Manuscript 82, 1904).

5. Funkcjonowanie zboru jest ważne, ale nie powinno być finansowane z dziesięciny. a) „Dziesięcina ma służyć jednemu celowi — utrzymaniu pracowników, których Pan powołał do swego dzieła. Ma być zużytkowana na utrzymanie tych, którzy niosą innym słowa żywota i ponoszą ciężary związane z opieką nad trzodą Bożą” (Manuscript 82, 1904). b) „Dziesięcina nie może być wydawana na zaspokojenie nagłych potrzeb. Takie wydatki powinni pokrywać wyznawcy. Mają oni wspierać zbór swoimi darami” (Letter 81, 1897).

Taktyka zużytkowania dziesięciny: działania, na które dziesięcina może być przeznaczana 1. Utrzymanie ewangelistów, pastorów i instruktorów biblijnych.

2. Utrzymanie personelu administracyjnego i pomocniczego służb ewangelizacyjnych i duszpasterskich Kościoła. Obejmuje to pracowników diecezji, dyrektorów sekretariatów, księgowych, urzędników i sekretarek.

3. Niezbędne wydatki na prowadzenie działań ewangelizacyjnych i duszpasterskich Kościoła, takich jak: a) wydatki na ewangelizację, b) wydatki operacyjne urzędników diecezji, c) wydatki na wyposażenie biura diecezji i sprzęt ewangelizacyjny, d) wydatki na organizację zjazdów namiotowych.

4. Wspieranie działań, które są uważane za niezbędne dla działalności ewangelizacyjnej i duszpasterskiej Kościoła. a) szkoły podstawowe — przydział pewnych funduszy, do 30% ogółu wynagrodzeń i wydatków kierownictwa i nauczycieli, w uznaniu ich roli jako duchowych przywódców, b) szkoły średnie — równowartość wynagrodzenia nauczycieli przedmiotów biblijnych, dziekanów i kierownictwa, c) kolegia i uniwersytety — równowartość całkowitych kosztów funkcjonowania wydziałów biblijnych kolegium czy uniwersytetu, wynagrodzenia rektora i dziekanów, d) ewangeliści-kolporterzy — stosownie do przydziału środków dokonanego przez diecezję na rzecz ewangelistów-kolporterów,

126

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

e) ośrodki diecezjalne i spotkania namiotowe — stosownie do przydziału dokonanego przez diecezję na rzecz ośrodków diecezjalnych i spotkań namiotowych, f) programy medialne — materiały drukowane, programy radiowe i telewizyjne. g) emeryci — uposażenia emerytalne pracowników Kościoła (z wyjątkiem tych, którzy są uposażeni z innych źródeł, np. pracowników służby zdrowia).

Taktyka zużytkowania dziesięciny: działania, na które dziesięcina nie może być przeznaczana 1. Utrzymanie zboru i inne wydatki operacyjne. Powinny one być pokrywane z darów wyznawców.

2. Utrzymanie szkół podstawowych i inne wydatki operacyjne. Powinny być pokrywane z czesnego i subsydiów kościelnych.

3. Utrzymanie szkół średnich i wyższych oraz inne wydatki operacyjne. Powinny być pokrywane z czesnego i innych wpływów instytucji.

4. Budynki zborowe, diecezjalne i instytucji kościelnych. Powinny być finansowane przez wyznawców lub z innych źródeł, pozadziesięcinowych.

Oświadczenie w sprawie zarządzania funduszem dziesięcinowym 1. Rola Kościoła w zarządzaniu funduszem dziesięcinowym. Kościół ogólnoświatowy jest Bożą rodziną na ziemi. Każdy wyznawca, jako część tej rodziny, cieszy się przywilejami i podlega obowiązkom spoczywających na nim zgodnie ze sposobem zarządzania funduszem dziesięcinowym.

Rodzina działa wspólnie za pośrednictwem Sesji Generalnej Konferencji i Dorocznej Sesji Rady Generalnej Konferencji celem określania pragmatyki, zgodnej z Pismem Świętym i zasadami podanymi w Duchu Proroctwa, określającymi sposób zbierania, gromadzenia i zarządzania funduszem dziesięcinowym. Niniejsze oświadczenie jest owocem licznych konsultacji z wyznawcami, pastorami, administratorami diecezji i przywódcami Kościoła ogólnoświatowego. Jako członkowie rodziny, wszyscy wyznawcy, instytucje i organizacje będą okazywać szacunek rodzinie działając zgodnie z tymi zaleceniami w celu zapewnienia regularnego, niezawodnego i wciąż rozwijającego się systemu wspierania dzieła zwiastowania ewangelii całemu światu.

2. „Spichlerz” w Kościele Adwentystów Dnia Siódmego. Według Pisma Świętego, dziesięcina należy do Pana i ma być przyniesiona, jako wyraz uwielbienia i szacunku dla Boga, do Jego spichlerza. Kościół Ad-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

3.

4.

5.

6.

127

wentystów Dnia Siódmego dokonuje tego przesyłając dziesięcinę do skarbnika diecezji za pośrednictwem zborów, w których poszczególni wyznawcy ją oddają. W zwykłych warunkach wyznawcy w sprawie dziesięciny powinni się konsultować z urzędnikami swojej diecezji lub misji. Jakikolwiek inny plan wywołuje zamieszanie i rozbudza rywalizację, przez co podkopuje finansową strukturę Kościoła, osłabiając jego zdolność do pełnienia ogólnoświatowej misji. W celu kontynuowania prowadzonego z wielką rozwagą programu działalności Kościoła w świecie wyznawcy nie powinni przeznaczać dziesięciny Pańskiej na inne projekty, według własnego uznania.

Alternatywne drogi do „spichlerza”. a) Pan obiecuje niezmierne błogosławieństwa tym, którzy wiernie oddają dziesięcinę do spichlerza. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego uznaje, że normalną drogą do spichlerza jest droga wiodąca przez diecezję lub misję. b) Jeśli wyznawcy, na przykład dla zachowania dyskrecji, wolą wysyłać część dziesięciny do Generalnej Konferencji lub unii, odpowiedni urzędnicy powinni przyjąć taką dziesięcinę, ale później są zobowiązani odesłać ją bezimiennie do rodzimej diecezji danego wyznawcy celem dokonania dystrybucji ustalonej przez Kościół ogólnoświatowy. Takie osoby należy zachęcać, by w miarę możliwości korzystały z normalnego sposobu oddawania dziesięciny.

Podział dziesięciny. a) Plan podziału dziesięciny to rozważny sposób odpowiedniego dzielenia środków finansowych w całym Kościele ogólnoświatowym. Ten plan ma podstawowe i istotne znaczenie dla finansowego utrzymania systemu działalności Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w świecie. b) Zbory, diecezje, unie, Generalna Konferencja i wydziały Generalnej Konferencji nie przyjmą dziesięciny od wyznawców domagających się innego jej procentowego podziału, niż ten, który został przyjęty dla różnych szczebli organizacji kościelnej. c) Zbór jest uprawniony jedynie do przyjmowania dziesięciny od wyznawców i przekazywania jej w całości do skarbnika nadrzędnej diecezji lub misji.

Przyjmowanie dziesięciny. Pastorzy oraz administratorzy diecezji lub misji nie przyjmą dziesięciny od wyznawców z innych diecezji lub wydziału.

Kościół stara się zadbać o wyrównanie poziomu finansowania.

Dziesięcina dla instytucji kościelnych. Takie organizacje kościelne, jak Christian Record Braille Foundation, Voice of Prophecy, Faith For

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

128

7.

8.

9.

10.

11.

Today, It Is Written, Breath of Life (ChIW „Znaki Czasu”, ORTV „Głos Nadziei”, Korespondencyjna Szkoła Biblijna — przyp. tłum.) nie przyjmą funduszy, jeśli wiadomo, że pochodzą z dziesięcin adwentystów dnia siódmego. Kiedy wyznawcy wysyłają dziesięcinę do organizacji kościelnych, mają obowiązek nadmienić, iż jest to dziesięcina.

Dziesięcina wyznawców zmieniających miejsce zamieszkania. Wyznawcy zmieniający miejsce zamieszkania są zachęcani do przeniesienia członkostwa w ciągu sześciu miesięcy i wspierania nowego zboru i diecezji, gdzie obecnie korzystają z duszpasterskiej opieki i uczestniczą w życiu Kościoła.

Pożyczanie dziesięciny. Zbory, szkoły (dziesięcina uczniów), diecezje i indywidualne osoby nie powinny „pożyczać” pieniędzy z funduszu dziesięcinowego na pokrycie wydatków zboru, diecezji czy na zaspokojenie osobistych potrzeb. Fundusz dziesięcinowy nie powinien być przetrzymywany dłużej, niż wynika to z formalnej, ogólnie przyjętej daty wpłaty.

Odmowa przyjęcia dziesięciny. Jeśli zachodzi sytuacja, w której — według niniejszej taktyki — niedopuszczalne jest przyjęcie dziesięciny przez organizację kościelną, należy dołożyć starań, by uzyskać od wyznawcy zgodę na skierowanie jego dziesięciny na normalną drogę. Jeśli taka zgoda nie zostanie uzyskana, dziesięcina ma być zwrócona wyznawcy ze stosownym wyjaśnieniem i apelem o uczestniczenie w planie dziesięcinowym Kościoła zgodnie z pragmatyką kościelną.

Odmowa zwrócenia dziesięciny. Dziesięcina, która została przyjęta, nie powinna być zwracana osobie, która z jakiegokolwiek powodu domaga się jej zwrotu.

Odpowiedzialność przywódców. Przywódcy kościelni na wszystkich szczeblach organizacji Kościoła są obarczeni tymi świętym zobowiązaniami. Odmowa dostosowania się do przyjętej praktyki Kościoła w kwestii zarządzania dziesięciną prowadzi do osłabienia zdolności Kościoła do pełnienia jego światowej misji. Osoby, które lekceważą ten sposób postępowania, dyskwalifikują się jako przywódcy kościelni.

Uwaga. Powyższa taktyka nie odnosi się do dobrowolnych darów. Wyznawcy sami podejmują decyzję co do tego na co ich dobrowolne dary mają być przeznaczone.

Zalecenia przyjęte i poddane pod głosowanie przez Radę Generalnej Konferencji podczas Dorocznej Sesji w Waszyngtonie, 14 października 1985 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

129

Zalecenia co do adwentystycznych znaków chronionych Zalecenia Znaki chronione Kościoła, takie jak „Seventh-day Adventist”, „Adventist” i „Ministry”, mogą być używane jedynie w związku ze służbami kościelnymi i niekomercyjnymi działaniami zatwierdzonych grup laikatu i grup zawodowych. Posługiwanie się tymi znakami chronionymi powinno być kontrolowane przez Generalną Konferencję Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego za pośrednictwem jej Komisji Znaków Chronionych. Znaki chronione Kościoła nie powinny być wykorzystywane w sposób naruszający status Kościoła jako instytucji zwolnionej z obowiązków podatkowych.

Procedura 1. Istniejące jednostki administracyjne. Jednostki administracyjne mające status kościelny i zewidencjonowane w Seventh-day Adventist Yearbook w czasie, kiedy została przyjęta niniejsza procedura, mogą posługiwać się znakami chronionymi Kościoła w swoich nazwach głównych i nazwach swoich służb.

2. Nowe kościelne jednostki administracyjne. Nowe jednostki administracyjne, takie jak misje, diecezje, unie i wydziały, zatwierdzone przez Radę Generalnej Konferencji, mogą się posługiwać kościelnymi znakami chronionymi w swoich nazwach głównych i nazwach swoich służb.

3. Nowe instytucje kościelne. Kiedy nowe instytucje wnioskują o uzyskanie statusu kościelnego (zob. NADC 47), Komitet Planu Emerytalnego powinien skonsultować się w sprawie instytucji posługującej się jednym ze znaków chronionych z Komitetem Znaków Chronionych przy Generalnej Konferencji celem wyjaśnienia, zanim wniosek zostanie przyjęty przez Komitet Planu Emerytalnego.

4. Zbory. Zbory i grupy mogą posługiwać się znakami chronionymi w swoich służbach, jeśli ich status zostanie zatwierdzony przez właściwą diecezję lub misję.

5. Grupy laikatu. Grupy laikatu i grupy zawodowe mogą wnioskować do sekretarza Komitetu Znaków Chronionych przy Generalnej Konferencji o pisemne zezwolenie na posługiwanie się znakiem chronionym. Statuty i prawa pomocnicze takich grup muszą wskazywać na to, że są one niezależne od Kościoła i nie są jego przedstawicielami.

Po otrzymaniu pisemnego zezwolenia Generalnej Konferencji, gru-

130

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

py takie mogą posługiwać się kościelnymi znakami chronionymi wyłącznie w celach niekomercyjnych.

6. Cofnięcie zezwolenia. Jeśli zajdzie taka konieczność, Komitet Znaków Chronionych przy Generalnej Konferencji może cofnąć zezwolenie na posługiwanie się kościelnymi znakami chronionymi każdej jednostce organizacyjnej Kościoła czy grupie laikatu. Do takiej konieczności zalicza się między innymi: sprzeczność z celami lub zasadami wiary Kościoła wyrażanymi przez Generalną Konferencję i używanie kościelnych znaków chronionych w sposób komercyjny przez rzeczone jednostki organizacyjne i grupy.

Wewnętrzna procedura adwentystycznego Komitetu Znaków Chronionych 1. Wniosek o zezwolenie na posługiwanie się kościelnym znakiem chronionym. a) Komitet Znaków Chronionych rozpatruje wniosek. b) Jeśli Komitet zatwierdza wniosek, zostaje on odesłany do urzędników Generalnej Konferencji celem dalszego rozważenia. c) Jeśli urzędnicy zatwierdzą wniosek, Komitet powiadamia Korporację Generalnej Konferencji. d) Komitet wysyła pisemne powiadomienie jednostce składającej wniosek.

2. Ocena niewłaściwego używania kościelnego znaku chronionego. a) Komitet Znaków Chronionych ocenia problem, przy udziale Biura Doradczego i doradcy ds. znaków chronionych. b) Komitet powiadamia urzędników Generalnej Konferencji. c) Jeśli urzędnicy tak zdecydują, Biuro Doradcze przesyła notę zawierającą opis problemu i omawiającą możliwe rozwiązania. d) Jeśli odpowiedź jest negatywna, Komitet, a następnie urzędnicy ponownie rozważają problem. Jeśli urzędnicy tak zdecydują, doradca ds. znaków chronionych wysyła powiadomienie o wygaśnięciu prawa do posługiwania się kościelnym znakiem chronionym. e) Jeśli doradca otrzyma negatywną odpowiedź, wówczas Komitet Znaków Chronionych i urzędnicy rozważają sytuację i podejmują niezbędne działania prawne.

3. Cofnięcie zezwolenia na posługiwanie się kościelnym znakiem chronionym przebiega w taki sam sposób, jak opisany w punkcie 2. niniejszej wewnętrznej procedury, przy czym ostateczna decyzja o cofnięciu zezwolenia jest poddana pod głosowanie przez Zarząd Generalnej Konferencji.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

131

Wydziały inne niż Wydział Północnoamerykański są zobowiązane do podejmowania odpowiednich działań stosownie do powyższych zaleceń.

Zalecenia przyjęte przez Radę Generalnej Konferencji celem dodania ich do GC/NAD Working Policy podczas Dorocznej Sesji w Waszyngtonie, 11 października 1983 roku.

132

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

133

INNE DOKUMENTY

134

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Stosunek Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego do AIDS Wprowadzenie Epidemia AIDS (acquired immunodeficiency syndrome — syndrom nabytego upośledzenia odporności) zatacza coraz szersze kręgi każdego tygodnia. Obawiamy się o siebie i nasze rodziny. Martwimy się, nie znajdując skutecznego sposobu na opanowanie i leczenie tej strasznej choroby. Ponadto czujemy się bezradni w obliczu czegoś, co staje się współczesną plagą.

Jak adwentyści dnia siódmego powinni odpowiedzieć na ten globalny kryzys? Jak administracja kościelna, system edukacyjny, system służby zdrowia i zbory mają odpowiedzieć na ten problem? Jak powinni reagować indywidualni wyznawcy? Swoją odpowiedzią na epidemię AIDS adwentyści dnia siódmego świadczą o swojej misji i celach działania. Musimy zadać sobie pytanie: „Czy nasza misja i cele działania objawiają zamiary i nastawienie Boga wobec ludzkości ukazane w życiu i działalności Jezusa Chrystusa?” Pragnienie objawiania zbawczej miłości Chrystusa powinno nas skłaniać do oddzielenia choroby i ludzkiego cierpienia od kwestii moralności, okazywania współczucia i życzliwości ludziom chorym na AIDS, oferowania akceptacji i miłości oraz troszczenia się o ich potrzeby fizyczne i duchowe. Powinniśmy czuć się zawstydzeni widząc społeczną postawę odrzucenia, jaką zajmuje się wobec ludzi chorych na AIDS. Musimy także zadbać o zdobycie odpowiednich informacji o zagrożeniach związanych z AIDS i sposobach szerzenia się tej choroby. Musimy wykorzystywać te informacje, aby chronić siebie i innych ludzi.

Czym jest AIDS? AIDS jest chorobą zakaźną wywołaną wirusem zwanym wirusem ludzkiego braku odporności (human immunodeficiency virus — HIV). Wirus ten dostaje się do krwioobiegu i atakuje ważną część ludzkiego systemu odpornościowego. W ten sposób organizm zostaje pozbawiony możliwości obrony przed licznymi infekcjami i niektórymi rodzajami nowotworów.

Naukowcy intensywnie pracują nad odkryciem sposobu walki z AIDS. Niektóre leki opóźniają rozwój choroby, a inne pozwalają zwalczać pewne infekcje atakujące ludzi dotkniętych AIDS, jednak do chwili obecnej nie wynaleziono szczepionki ani leku na AIDS, a fachowcy twierdzą, że nie należy się tego spodziewać w najbliższej przyszłości.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

135

Jakie są objawy AIDS? Już wkrótce po zakażeniu wirusem ludzie mogą przekazywać chorobę dalej, choć sami czują się dobrze i nie mają żadnych objawów tej choroby.

Powszechnie używane testy krwi na wykrycie wirusa dają wyniki negatywne przez dwa do sześciu miesięcy od pierwszego kontaktu, a w niektórych przypadkach okres ten może wynosić nawet dwanaście miesięcy. Kiedy testy krwi na wykrycie wirusa zaczynają dawać wyniki pozytywne, osoby zarażone zazwyczaj nadal nie mają żadnych objawów przez kilka lat. Podczas tego okresu inkubacji nosiciele wirusa są potencjalnym źródłem zarażenia dla innych. AIDS rozwija się zazwyczaj od pięciu do piętnastu lat od pierwszego kontaktu z wirusem i zakażenia. W roku 1990 przewidywano, że niemal wszyscy zarażeni wówczas wirusem HIV z czasem zaczną chorować i umrą.

Pośrednie stadium choroby zwane AIDS-Related Complex (ARC, zespół objawów towarzyszących AIDS) charakteryzuje się różnorodnymi objawami, takimi jak utrata apetytu, gwałtowna utrata masy ciała, gorączka, owrzodzenia skóry, powiększenie węzłów chłonnych, biegunka, nocne poty, znużenie i osłabienie. Osoby zarażone mogą umrzeć już w fazie ARC, zanim rozwiną się szczególne infekcje związane z AIDS. Ludzie chorzy na AIDS cierpią zazwyczaj na liczne choroby związane z AIDS, z których większość stanowią choroby zakaźne. Do chorób tych zalicza się przede wszystkim zapalenie płuc, ciężkie postacie zapalenia jamy ustnej, gardła i jelit, biegunkę, utratę masy ciała, długotrwałą gorączkę i nietypowe postacie nowotworów. Wirus może także atakować system nerwowy, powodując uszkodzenie mózgu, utratę pamięci i koordynacji ruchowej, znaczące osłabienie i zmiany osobowości.

Globalny zasięg AIDS AIDS występuje niemal we wszystkich krajach świata. W latach 80. dwudziestego wieku AIDS stał się epidemią o zasięgu ogólnoświatowym, a liczba osób mających objawy choroby podwajała się w ciągu 18-24 miesięcy. Niektórzy nazwali AIDS plagą dwudziestego wieku. Ocenia się, że w roku 1990 około siedmiu milionów osób było nosicielami wirusa. Obecnie jednak dobrze znane choroby, takie jak malaria, przywrzyca i odra zabijają znacznie więcej ludzi na całym świecie niż AIDS. Jednak AIDS pozostaje jednym z największych zagrożeń zdrowia publicznego w wielu częściach świata. Światowa Organizacja Zdrowia twierdzi, że na początku XXI wieku ponad sto milionów ludzi na całym świecie będzie zarażonych wirusem HIV. Specjalista epidemiolog, dr B. Frank Polk z Johns Hopkins University w Stanach Zjednoczonych, twierdzi, że w połowie lat 90. XX wieku niektóre kraje mogą utracić 25% ludności wskutek AIDS.

136

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Czy AIDS można leczyć?

Takie leki, jak zidovudina (AZT) skutecznie spowalniają rozwój AIDS. Wiele dodatkowych leków jest na różnych etapach testowania i w najbliższej przyszłości może zostać wprowadzonych do dystrybucji. Oczekując na lepsze lekarstwa przeciwko HIV, pacjenci są leczeni na szczególne infekcje i nowotwory, jakie rozwinęły się u nich wskutek AIDS. W Stanach Zjednoczonych opieka medyczna nad jedną osobą chorą na AIDS kosztuje od 40 do 60 tysięcy dolarów rocznie. Szerzenie się AIDS przekracza możliwości placówek medycznych w wielu częściach świata. Wydatki związane z leczeniem osób chorych na AIDS grożą załamaniem się systemu opieki zdrowotnej nawet w najbogatszych krajach.

W jaki sposób ludzie zarażają się, a w jaki nie zarażają się AIDS AIDS jest przenoszona głównie przez kontakty seksualne. Zarażeni mężczyźni i kobiety przekazują wirusa partnerom seksualnym. Ponieważ wirus HIV przenosi się przez krew, do zakażenia może dochodzić także wtedy, gdy osoby przyjmujące leki dożylne używają tej samej igły lub strzykawki, jak również przez transfuzję zarażonej krwi i produktów krwi, a także nieskutecznie wysterylizowane igły przeznaczone do sterylizacji hipotermicznej. Narzędzia używane do tatuażu, przekłuwania uszu, rytualnych nacięć czy przekłuwania lub nacinania skóry w jakichkolwiek innych celach także mogą stać się nośnikiem zakażenia.

Matki mogą przekazywać zakażenie dziecku w okresie płodowym lub w czasie porodu, a także — choć rzadko — przez karmienie piersią.

AIDS nie rozprzestrzenia się przypadkowo. AIDS nie jest przekazywana przez uścisk dłoni, dotyk, obejmowanie się czy przebywanie w bliskości osób zarażonych, o ile nie dochodzi do kontaktu seksualnego lub kontaktu z krwią. Nie można się nabawić AIDS przez dotykanie klamek, używanie telefonu, jedzenie w restauracji, pływanie w publicznym basenie, korzystanie z publicznych toalet czy uczestniczenie w obrzędzie umywania nóg lub chrztu.

Choć wirus HIV występuje w bardzo nikłym stężeniu w wydzielinach gruczołów łzowych, wydzielinie śluzówki nosa i ślinie, nie rozprzestrzenia się przez kichanie, kaszel czy przypadkowy kontakt. Nie jest także przenoszony przez komary czy użądlenie owadów czy też przez kontakt ze zwierzętami. Nie można się nim zarazić oddając krew.

AIDS a ogólnoświatowa działalność adwentystów dnia siódmego Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, pełniący swą służbę w niemal dwustu krajach świata, wychodzi naprzeciw wyzwaniom, jakie niesie ze sobą AIDS. Przywódcy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego we wszystkich in-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

137

stytucjach i zborach muszą aktywnie kształcić wyznawców pod kątem zapobiegania zakażeniu wirusem HIV. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego wychodzi naprzeciw wyzwaniu, jakim jest AIDS, w sposób całościowy i ze współczuciem dla osób dotkniętych tą chorobą. W roku 1987 Generalna Konferencja Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego utworzyła Komitet do spraw AIDS. Składa się on z ekspertów medycyny, zdrowia publicznego i pielęgniarstwa, a także administracji kościelnej, spraw mniejszości, etyki, teologii i edukacji. Zalecenia tego Komitetu powinny być spełniane przez wszystkie zarządy i rady jednostek organizacyjnych i instytucji kościelnych, celem zagwarantowania zrównoważonego, całościowego i na czasie podejścia do AIDS i związanych z nim problemów.

AIDS a służba pastorska AIDS to szczególne wyzwanie dla adwentystycznych pastorów i kapelanów. W zborach, społecznościach i szpitalach adwentystycznych znajdują się ludzie zarażeni wirusem HIV. Liczba takich osób wzrasta. Pastorzy nie powinni się obawiać przypadkowego zetknięcia z takimi osobami, w tym uściśnięcia dłoni czy dokonania obrzędu chrztu. Pastorzy powinni odwiedzać chorych w ich domach czy w szpitalu. Zarażenie wirusem HIV nie powinno mieć wpływu na system odwiedzin pastorskich ani w żaden inny sposób ograniczać służby pastorskiej.

Kryzys wywołany AIDS daje pastorom i kapelanom okazję do publicznego wypowiadania się na temat AIDS, seksualności, świętości i piękna małżeństwa, więzi międzyludzkich oraz praktyk zdrowotnych, które zapobiegają chorobie AIDS. W zalecaniu i pouczaniu ludzi co do zachowań zapobiegających zarażeniu wirusem HIV, pastorzy i kapelani okazują Bożą miłość i współczucie w praktycznej służbie chrześcijańskiej Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego.

AIDS a opieka pastorska Obawa przed zarażeniem się AIDS nie powinna nas powstrzymywać od okazywania współczucia ludziom i głoszenia ewangelii. Osoby będące nosicielami wirusa HIV i mogące zachorować, powinny znajdować akceptację i wspólnotę w zborze. Powinni czuć się swobodnie podczas nabożeństw i uczestniczyć w kościelnych wydarzeniach, takich jak chrzest, umywanie nóg i wieczerza Pańska. Zbór może znaleźć wiele sposobów służenia osobom chorym na AIDS. Wyznawcy mogą przyłączać się do grup wsparcia i osobiście angażować się we wspieranie i wychodzenie naprzeciw potrzebom jednostek i rodzin dotkniętych AIDS.

138

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

AIDS a szkoły adwentystyczne Dziecku zarażonemu wirusem HIV nie można zabraniać uczęszczania do szkół adwentystycznych, gdyż byłoby to niezgodne z duchem ewangelii.

Jednak ponieważ AIDS predysponuje do innych chorób zakaźnych, takich jak gruźlica, w wypadku ich wystąpienia należy podjąć niezbędne środki zaradcze w celu ochrony innych uczniów. Rodzice i dzieci należy uświadamiać co do AIDS i możliwości zapobiegania rozprzestrzenianiu się tej choroby. Wytyczne dla instytucji wychowawczych i zalecany program nauczania o AIDS są dostępne w Sekretariacie Edukacji Generalnej Konferencji.

AIDS a adwentystyczne placówki służby zdrowia Adwentystyczne szpitale i kliniki powinny zapewnić takie środowisko, w którym pacjenci chorzy na AIDS otoczeni zostaną pełną współczucia, fachową opieką. Jednocześnie należy wdrożyć procedury i praktyki gwarantujące bezpieczeństwo kadry medycznej i minimalizujące możliwość nieopatrznego wystawienia się na zarażenie wirusem HIV. Wszelkie igły, strzykawki i narzędzia chirurgiczne muszą być odpowiednio sterylizowane. Krew i produkty krwi powinny być testowane celem zagwarantowania maksymalnego bezpieczeństwa ich stosowania. Zalecenia zapobiegające zarażeniu AIDS w placówkach służby zdrowia są dostępne w Sekretariacie Zdrowia i Wstrzemięźliwości Generalnej Konferencji.

AIDS a pracownicy międzynarodowi Pracownicy wyznaczeni do pracy na terenach poza ich rodzinnym krajem powinni przejść specjalne szkolenie co do problemów medycznych krajów, w których mają służyć. Pracownicy ci są szkoleni w zakresie wiedzy o AIDS. Kościół zaleca, by osoby odbywające podróże unikały przyjmowania leków w zastrzykach, jeśli dostępne są doustne substytuty tych leków. Doradza się także zabieranie ze sobą sterylnych, jednorazowych igieł i strzykawek do osobistego użytku w sytuacji, w której niezbędne jest zrobienie zastrzyku.

Zaleca się także unikanie transfuzji krwi i produktów krwi, które mogą budzić podejrzenie, iż nie zostały należycie przebadane.

AIDS a etyka chrześcijańska Wyznawcy i pracownicy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego mają chrześcijański obowiązek traktować ludzi chorych na AIDS tak jak Jezus, nasz Zbawiciel, traktował chorych i cierpiących. Tragiczne jest to, że świat tak odnosi się do ludzi cierpiących na AIDS jak niegdyś odnoszono się do trędowatych — jako „ukaranych przez Boga”, nosicieli śmierci, których należy unikać

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

139

i izolować. W Jezusie Bóg objawił swój sposób odnoszenia się do chorych i cierpiących. Jezus często przemierzał duże odległości, wiele dni pieszo wędrując po zakurzonych, kamienistych drogach Palestyny, by swym dotykiem uzdrowić chorych na trąd nieszczęśników. Zawsze okazywał takim ludziom miłość, akceptację, współczucie, a także przebaczał im, jeśli dopuścili się jakichś grzechów. W swej zbawczej miłości niósł życie i uwolnienie od ciężaru grzechu.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego stara się naśladować Chrystusa w Jego służbie. Dlatego też obowiązkiem adwentystów jest okazywanie miłości i akceptacji chorym i cierpiącym, a więc również osobom dotkniętym AIDS. W jaki sposób zapobiegać AIDS 1. Ograniczyć życie seksualne do monogamicznego związku małżeńskiego z osobą nie będącą nosicielem wirusa HIV. Kiedy jedna osoba jest zarażona, zaleca się ścisłe stosowanie prezerwatyw.

2. Używać wyłącznie sterylnych igieł i strzykawek.

3. Badać krew przeznaczoną do transfuzji.

4. Sterylizować ostre narzędzia używane do nacinania skóry, tatuażu i obrzezania.

5. Konsultować się z lekarzem we wczesnym okresie ciąży.

6. Uczyć innych ludzi jak zapobiegać AIDS. 7. Unikać takich ryzykownych zachowań, jak seks przedmałżeński i pozamałżeński czy używanie igieł, których sterylność budzi jakiekolwiek wątpliwości.

Dokument przygotowany przez Komitet do spraw AIDS przy Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego i wydany przez Sekretariat Zdrowia i Wstrzemięźliwości podczas Sesji Generalnej Konferencji w Indianapolis, Indiana, Stany Zjednoczone, w 1990 roku.

140

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Chrześcijańskie zasady interwencji genetycznych Wprowadzenie Większość nowych odkryć w genetyce jest wynikiem rozwoju wiedzy o podstawowej strukturze genów, nie tylko ludzkich, ale wszystkich form życia na ziemi (słowa podane kursywą są zdefiniowane w słowniku dołączonym do niniejszego dokumentu). Wśród tych odkryć znajduje się mapowanie genetyczne, nowa metoda testowania genetycznego, nowe możliwości inżynierii genetycznej i szereg metod eugenicznych, niewyobrażalnych jeszcze przed kilkoma laty. Krótko mówiąc, nowa wiedza w dziedzinie genetyki daje naukowcom niespotykane dotąd możliwości. Możliwości te niosą ze sobą potencjał działania zarówno dla dobra, jak i na szkodę człowieka. Wraz z tak wielkimi możliwościami przychodzi wielka odpowiedzialność. Z punktu widzenia wiary chrześcijańskiej, jesteśmy odpowiedzialni za to, jak wykorzystujemy te możliwości nie tylko w odniesieniu do ludzkości, ale także wszelkich form życia stworzonych przez Boga i powierzonych naszemu szafarstwu. Ostatecznie jesteśmy odpowiedzialni przed Stwórcą wszechświata, który zobowiązuje nas nie tylko do troszczenia się o siebie nawzajem, ale i o ziemię.

Kiedy świat wyszedł z rąk Stworzyciela, wszystko było „bardzo dobre” (I Mojż. 1,31). Genetyczne wyposażenie, jakie Adam i Ewa otrzymali od Stwórcy, było wolne od wszelkich wad i niedoskonałości. Choroby genetyczne, z powodu których ludzie cierpią obecnie, nie są wynikiem normalnych wariacji genetycznych. Choroby te rozwinęły się wskutek szkodliwych mutacji. Starając się przywracać ludzki genom do stanu w większym stopniu odpowiadającego zdrowiu, współczesna nauka usiłuje odtworzyć to, co było udziałem ludzkości po stworzeniu. W takim zakresie, w jakim pomocne genetyczne interwencje mogą być przeprowadzane w zgodzie z zasadami chrześcijańskimi, należy je przyjąć jako zbieżne z boskim zamierzeniem i dążeniem do złagodzenia bolesnych skutków grzechu. Wszelkie próby określenia ogólnych zasad etyki interwencji genetycznych muszą być konfrontowane z kompleksowością tej gwałtownie zmieniającej się dziedziny naukowej. Od odkrycia molekularnej struktury DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego), gwałtownie wzrasta wiedza o coraz większej liczbie form życia. Wielu nowym informacjom i technologicznym możliwościom towarzyszą poważne wątpliwości natury etycznej. Możemy sobie jedynie wyobrazić, jakie wyzwania etyczne przyniesie dalszy rozwój genetyki. Złożoność zagadnień i tempo zmian każą przypuszczać, iż z upływem czasu oświadczenia w sprawie właściwych chrześcijańskich zasad będą wymagały rozwinięcia i modyfikacji.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

141

Jednym z przykładowych obszarów gwałtownych zmian jest mapowanie genetyczne. Międzynarodowe przedsięwzięcie naukowe znane pod nazwą Human Genome Project (Projekt badań nad ludzkim genomem) ma na celu skonstruowanie dokładnego wykresu, czy też „mapy” genetycznej wszystkich ludzkich chromosomów. Ma to pomóc daniu dokładnego opisu sekwencji milionów par podstawowych DNA, zawartych w ludzkich chromosomach.

Naukowcy planują wykorzystanie tych informacji do identyfikowania i izolowania ludzkich genów, umożliwiających zrozumienie procesów rozwojowych człowieka i skuteczniejsze leczenie chorób. Ciągle odkrywane są nowe fakty związane z tożsamością, rolą i funkcjami ludzkich genów.

Coraz większa wiedza o tożsamości ludzkich genów otwiera także przed człowiekiem nowe możliwości testowania genetycznego. W przeszłości informacje genetyczne o danym osobniku były oparte na przeszłości jego rodziny i obserwacjach klinicznych fenotypu danego osobnika, czyli fizycznym obrazie funkcjonowania jego genów. Obecnie coraz większa liczba wysoko wyspecjalizowanych analiz genetycznych umożliwia zidentyfikowanie uszkodzonego genu wywołującego takie choroby genetyczne, jak zwłóknienie torbielowate, pląsawica Huntingtona oraz pewne rodzaje nowotworów. Wiele z tych testów można przeprowadzić już w okresie prenatalnym. Istnieje możliwość identyfikowania setek cech genetycznych, w tym szerokiego zakresu zaburzeń genetycznych.

Dalszym rezultatem rozwoju podstawowej wiedzy genetycznej jest możliwość celowego zmieniania genów, czyli inżynierii genetycznej. Za pomocą enzymów, które są w stanie „wycinać” określone segmenty genów, można dokonywać zmian „makijażu genetycznego” komórki przez celowe wstawianie, usuwanie czy zmienianie określonych genów. Inżynieria genetyczna daje nowe, zdumiewające możliwości, w tym między innymi możliwość przenoszenia genów przez biologiczne bariery, nie tylko między różnymi gatunkami zwierząt czy roślin, ale nawet ze świata zwierząt do świata roślin. Potencjał poprawiania form życia wydaje się więc nieograniczony. Genetycznie zmodyfikowane rośliny mogą być bardziej produktywne, odporniejsze na choroby i mniej podatne na wewnętrzne procesy rozkładu.

Inżynieria genetyczna znajduje dobroczynne zastosowanie w medycynie.

Na przykład, umożliwia ona produkcję ludzkiej insuliny i ludzkiego hormonu wzrostu, które w przeszłości nigdy nie były dostępne w wystarczających ilościach. Inżynieria genetyczna umożliwia także leczenie chorób za pomocą zmiany genów. W tego rodzaju leczeniu pacjent, którego komórki zawierają wybrakowane lub uszkodzone geny, otrzymuje niezbędny materiał genetyczny. Nie wiadomo, jak wiele chorób genetycznych można leczyć w ten sposób,

142

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

ale wstępne sukcesy w leczeniu takich chorób, jak zwłóknienie torbielowate budzą nadzieję, że inne nieprawidłowości genetyczne także okażą się możliwe do wyleczenia dzięki inżynierii genetycznej.

Rozwój wiedzy w dziedzinie genetyki daje także nowe możliwości z zakresu eugeniki, czyli dziedziny zajmującej się ulepszaniem zasobu genów różnych gatunków, w tym także człowieka. Najogólniej biorąc, tego typu działania można podzielić na dwie kategorie. Eugenika negatywna polega na wykorzystaniu metod, których celem jest zapobieganie dziedziczeniu szkodliwego genu. Eugenika pozytywna posługuje się metodami obliczonymi na sprzyjanie przekazywaniu genów pożądanych. Przykładem eugeniki negatywnej może być szeroko stosowane w przeszłości sterylizowanie osobników podejrzewanych o posiadanie wadliwych genów, które mogłyby być dziedziczone. Przykładem eugeniki pozytywnej jest sztuczne zapłodnienie nasieniem dawców, wybranych ze względu na takie cechy, jak np. wysoka inteligencja, które są uważane za pożądane.

Kwestie etyczne Aby przybliżyć zagadnienie, pomocne jest rozważenie niektórych współczesnych etycznych kwestii, dla których staramy się określić chrześcijańskie zasady. Te kwestie można podzielić na cztery zasadnicze kategorie: świętość życia ludzkiego, ochrona godności ludzkiej, odpowiedzialność społeczna i obowiązek właściwego szafowania Bożym stworzeniem. Świętość życia ludzkiego Jeśli genetyczny determinizm ogranicza znaczenie życia ludzkiego do roli mechanizmów biologii molekularnej, wówczas grozi poważne niebezpieczeństwo braku należytego poszanowania dla życia ludzkiego. Na przykład, nowe możliwości genetycznego testowania, w tym badanie ludzkich preembrionów przed implantacją, sprawia, że nasuwają się pytania o wartość ludzkiego życia, gdy jest ono genetycznie wadliwe. Jak poważna musi być genetyczna wada, zdiagnozowana prenatalnie, aby stanowić uzasadnioną przyczynę odrzucenia preembrionu albo wywołania poronienia? Niektóre zespoły, takie jak trisomia 18, są generalnie uznawane za stan uniemożliwiający przeżycie. Jednak względne znaczenie większości defektów genetycznych jest dyskusyjne.

Ochrona godności ludzkiej Ochrona osobistej prywatności i poufności jest jedną z głównych kwestii związanych z nowymi możliwościami testowania genetycznego. Znajomość profilu genetycznego danej osoby może mieć istotne znaczenie dla potencjal-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

143

nych pracodawców, firm ubezpieczeniowych i tych, którzy mają związek z daną osobą. To, czy testowanie genetyczne powinno być dobrowolne, czy obowiązkowe, kiedy i kto powinien go dokonywać, w jakim stopniu i komu można byłoby ujawniać jego wyniki — to sprawy o doniosłym znaczeniu etycznym. Nieuchronne byłoby też podejmowanie trudnych decyzji co do wyjątków od powszechnej zasady poufności i prywatności, w przypadku, gdy inne osoby mogłyby ponieść wymierne szkody z powodu braku informacji. Wchodzi tu w grę także kwestia ochrony osoby ludzkiej przed napiętnowaniem i dyskryminacją na podstawie profilu genetycznego.

Kolejną kwestią związaną z ludzką godnością jest możliwość intencjonalnego zmieniania ludzkich zasobów genetycznych. Medyczne interwencje w przypadku chorób genetycznych mogą mieć na celu leczenie komórek ciała genetycznie wadliwych albo zmianę komórek rozrodczych. Zmiany ludzkich komórek rozrodczych mogą na trwałe zmienić ludzkie zasoby genetyczne.

Interwencje mogą wykroczyć poza zakres wyznaczony przez leczenie chorób, tak iż obejmą one próby poprawiania tego, co wcześniej uważano za normalne ludzkie cechy. Jakie implikacje będzie to miało dla znaczenia bycia człowiekiem, jeśli dojdzie do interwencji mających na celu zmianę, na przykład, poziomu inteligencji czy wyglądu lub sprawności fizycznej?

Odpowiedzialność społeczna Możliwości, jakie otwiera przed człowiekiem rozwój wiedzy genetycznej budzą także troskę o etykę polityki społecznej i granicę, jaką osobistej wolności wyznacza społeczna odpowiedzialność. Na przykład, czy społeczeństwo powinno rozwijać politykę zachęcającą do pozytywnej czy negatywnej eugeniki? Czy osobnikom z poważnymi zaburzeniami genetycznymi należy dać całkowitą wolność prokreacji?

Inny obszar kwestii odpowiedzialności społecznej to korzystanie ze środków społecznych. Można zapytać, jaką ilość środków społecznych należy wydać na interwencje genetyczne, podczas gdy bardziej podstawowe usługi ochrony zdrowia nie są w pełni dostępne właśnie ze względu na niedostateczne ilości środków finansowych. Nasuwa się także inne pytanie dotyczące dystrybucji korzyści i obciążeń interwencji genetycznych oraz jak powinni w nich uczestniczyć ludzie zamożni i ubodzy w społeczeństwie.

Obowiązek właściwego szafowania Bożym stworzeniem W miarę jak możliwości inżynierii genetycznej są coraz bardziej rozwijane, wiele zmian u różnych gatunków może być dokonywanych. Zmiany te mogą być zarówno trwałe, jak i w pewnym stopniu nieprzewidywalne. Jakie

144

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

granice należy przyjąć w kwestii zmian genetycznych? Czy istnieją granice, których nie wolno przekraczać w przenoszeniu genów z jednej formy życia do innej? Możemy jedynie mieć nadzieję, że zmiany genetyczne zmierzają do wzbogacenia życia na naszej planecie. Jednak jest powód do obaw. Na przykład, rozważa się już genetyczne zmiany w celu tworzenia nowych rodzajów broni biologicznej. Wyzyskiwanie innych form życia w celach militarnych albo dla pomnażania zysków powinno skłaniać do uważnej moralnej oceny.

Tego rodzaju obawy natury etycznej skłaniają nas do wyrażenia poniższych chrześcijańskich zasad genetycznych interwencji.

Zasady 1. Poufność. Chrześcijańska miłość bliźniego wymaga, by więzi międzyludzkie opierały się na zaufaniu. Ochrona poufności jest niezbędna dla takiego zaufania. Aby strzec osobistej prywatności jednostki i chronić człowieka przed niesłuszną dyskryminacją, informacje o genetycznym statusie jednostki powinny być traktowane jako poufne, o ile sama osoba świadomie nie zechce ujawnić ich innym. W przypadkach, gdy inni ludzie mogą ponieść poważne i dające się uniknąć szkody wskutek braku informacji o statusie genetycznym danej osoby, moralnym obowiązkiem jest ujawnienie zainteresowanym niezbędnych informacji (Mat. 7,12; Filip. 2,4).

2. Prawdomówność. Chrześcijański obowiązek prawdomówności wymaga, by wyniki testowania genetycznego były uczciwe przedstawiane osobie poddanej testowaniu albo odpowiedzialnemu za tę osobę członkowi rodziny, o ile osoba ta nie jest w stanie zrozumieć tego rodzaju informacji (Ef. 4,25).

3. Poszanowanie dla podobieństwa Bożego w człowieku. Pośród wszystkich stworzonych istot na ziemi, jedynie ludzie zostali stworzeni na podobieństwo Boże (I Mojż. 1,26.27). Chrześcijanie uznają, iż Boże stworzenie jest przejawem Bożej mądrości i mocy, a więc stoją na stanowisku, iż należy zachować daleko idącą ostrożność przy wszelkich próbach trwałego zmieniania ludzkich zasobów genetycznych (I Mojż.

1,31). Opierając się na obecnej wiedzy należy ograniczyć interwencje genetyczne u ludzi do leczenia osób cierpiących wskutek zaburzeń genetycznych (terapia komórek somatycznych) i zaniechać prób zmieniania ludzkich komórek rozrodczych, gdyż mogłoby to wpływać na zatarcie podobieństwa do Boga w człowieku w przyszłych pokoleniach.

Wszelkie interwencje genetyczne u ludzi należy podejmować z wielką moralną ostrożnością i właściwym zabezpieczeniem ludzkiego ży-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

145

cia na wszystkich etapach jego rozwoju (w kwestii selektywnej aborcji, zob. zasady wyrażone w „Zaleceniach w sprawie aborcji”).

4. Zapobieganie cierpieniu. Powinnością chrześcijan jest zapobieganie i niesienie ulgi w cierpieniu wszędzie tam, gdzie jest to możliwe (Dz. 10,38; Łuk. 9,2). Dlatego też pierwszym celem genetycznych interwencji u ludzi powinno być leczenie i zapobieganie chorobom oraz łagodzenie bólu i cierpienia. Z powodu skłonności grzesznej ludzkiej natury, możliwości popełniania nadużyć i nieznanego biologicznego ryzyka, próby modyfikowania fizycznych i umysłowych cech za pomocą interwencji genetycznych u zdrowych osobników, wolnych od genetycznych zaburzeń, powinny być podejmowane z największą ostrożnością.

5. Wolność wyboru. Bóg wysoko ceni wolność człowieka i nie stosuje wobec nikogo przymusu. Ludzie zdolni decydować o sobie powinni mieć swobodę wyboru, czy chcą się poddać testowaniu genetycznemu. Powinni mieć także możliwość decydowania o tym, jak postępować opierając się na informacji uzyskanej w wyniku takiego testowania, z wyjątkiem sytuacji, w których innym osobom można zaoszczędzić zbytecznej szkody. Moralnie odpowiedzialnym wyborem może być uniknięcie udokumentowanego ryzyka poważnych wad genetycznych płodu będącego wynikiem prokreacji. Choć tego rodzaju decyzje związane z prokreacją i genetycznym testowaniem są sprawą bardzo osobistą, to jednak powinny być podejmowane z uwzględnieniem dobra publicznego.

6. Szafowanie stworzeniem. Troska o Boże stworzenie obejmuje poszanowanie różnorodności i ekologicznej równowagi świata przyrody z jego licznymi gatunkami istot żywych (I Mojż. rozdz. 1). Interwencje genetyczne w świecie roślin i świecie zwierząt powinny się odznaczać poszanowaniem dla bogactwa różnorodności form życia. Eksploatowanie i manipulowanie grożące zakłóceniem naturalnej równowagi i degradacją świata stworzonego przez Boga powinno być surowo zakazane.

7. Unikanie przemocy. Posługiwanie się manipulacjami genetycznymi w celu rozwijania środków bojowych jest bezpośrednim afrontem wobec chrześcijańskich wartości pokoju i życia. Moralnie niedopuszczalne jest nadużywanie Bożego stworzenia w celu zmieniania form życia w niszczycielską broń (Obj. 11,18).

8. Bezstronność. Bóg miłuje wszystkich ludzi, bez względu na ich aktualny status społeczny (Dz. 10,34). Dobrodziejstwa badań genetycznych

146

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

powinny być dostępne dla ludzi potrzebujących, bez niesprawiedliwej dyskryminacji.

9. Ludzka godność. Stworzeni na podobieństwo Boże ludzie są czymś więcej niż sumą genów (I Mojż. 1,27; Dz. 17,28). Ludzka godność nie może być ograniczana do mechanizmów genetycznych. Ludzi należy traktować z godnością i szacunkiem dla ich osobistych cech, a nie stereotypowo, na podstawie genetycznego dziedzictwa.

10. Zdrowie. Chrześcijanie są odpowiedzialni za zachowanie zdrowia, w tym także pod względem genetycznym (I Kor. 10,31). To znaczy, że chrześcijanie powinni unikać tego, co może być szkodliwe z punktu widzenia genetyki, zarówno dla nich, jak i ich dzieci, a więc takich czynników, jak stosowanie używek czy wystawianie się na nadmierne promieniowanie radioaktywne.

Słownik Pary bazowe. Pary uzupełniających się baz tworzących strukturę DNA; jednostki stosowane do mierzenia długości DNA. Pary bazowe składają się z adeniny (A), która musi zawsze tworzyć parę z tyminą (T), i guaniny (G), która musi zawsze tworzyć parę z cytozyną (C).

Chromosom. Skondensowana pałeczka utworzona z linearnego sznura DNA przeplecionego białkiem, będąca nośnikiem genów żywej komórki.

Ludzkie komórki mają po 23 pary chromosomów.

DNA (kwas dezoksyrybonukleinowy). Cząsteczka mająca kształt podwójnej spirali, zawierająca kod genetyczny, odgrywająca pierwszoplanową rolę w kwestii dziedziczenia u większości gatunków.

Enzym. Białko, które umożliwia szczególną chemiczną reakcję bez zmiany własnego charakteru.

Eugenika. Metody zmierzające do oprawiania puli genów danych gatunków przez niedopuszczanie do przekazywania niepożądanych cech albo zwiększania zdolności przekazywania cech pożądanych.

Gen. Podstawowa jednostka dziedziczenia; część DNA, która zawiera informację służącą do produkcji cząstek określonych białek.

Mapowanie genów. Proces ustalenia genetycznej sekwencji u danego gatunku.

Terapia genetyczna. Medyczne zastępowanie lub naprawianie wadliwych genów w żywych komórkach.

Inżynieria genetyczna. Proces zmieniania genetycznego układu komórki albo organizmu przez celowe wstawianie, usuwanie czy zmienianie określonych genów.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

147

Testowanie genetyczne. Badanie genetycznego układu osobnika celem określenia możliwych cech dziedzicznych, w tym defektów i nienormalności.

Genom. Całość materiału genetycznego w chromosomach komórki określonego osobnika.

Genotyp. Osobisty układ genetyczny.

Human Genome Project. Międzynarodowy projekt naukowy mający na celu stworzenie szczegółowej mapy ludzkich genów, określającej ich strukturę i funkcję.

Implantacja. Umieszczenie embriona w ścianie macicy.

Mutacja. Trwała zmiana DNA, która może być dziedziczona.

Negatywne eugeniki. Metody zapobiegania przekazywania cech genetycznych określanych jako niepożądane.

Fenotyp. Dostrzegalne cechy wynikające z określonego genotypu, ukształtowane pod wpływem czynników środowiskowych.

Pozytywne eugeniki. Metody wspomagania przekazywania cech genetycznych, które są określane jako pożądane.

Preembrion. Zapłodniona komórka jajowa przed implantacją i początkiem ciąży.

Rekombinacja DNA. Nowa sekwencja DNA sztucznie wyprodukowana przez połączenie segmentów DNA. Komórki somatyczne. Jakakolwiek komórka organizmu poza komórką reprodukcyjną.

Dokument przyjęty przez Christian View of Human Life Committee w marcu 1995 roku i poddany pod głosowanie przez Zarząd Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego 13 czerwca 1995 roku.

148

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego a ruch ekumeniczny Zarząd Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego nigdy nie złożył oficjalnego oświadczenia w sprawie stosunku Kościoła Adwentystycznego do ruchu ekumenicznego jako takiego. Kwestię tę wyjaśniono wyczerpująco w książce poświęconej zagadnieniu ekumenizmu (B. B. Beach, Ecumenism-Boon or Bane?) oraz w licznych artykułach, które na przestrzeni lat ukazywały się w publikacjach adwentystycznych, w tym między innymi w Adventist Review. Tak więc, choć nie ma oficjalnego stanowiska Kościoła w tej sprawie, to jednak mamy do dyspozycji wystarczająco dużo informacji, by wyraźnie określić adwentystyczny punkt widzenia.

Ogólnie rzecz biorąc, można powiedzieć, że choć Kościół Adwentystów Dnia Siódmego niezupełnie negatywnie odnosi się do ruchu ekumenicznego i jego głównej formy organizacyjnej, Światowej Rady Kościołów, to jednak jest krytycznie nastawiony do różnych aspektów tego ruchu i jego działań. Nie sposób zaprzeczyć, iż ekumenizm ma szczytne cele i pewne pozytywne wpływy. Jego wzniosłym celem jest widoczna chrześcijańska jedność. Nikt z adwentystów nie może się sprzeciwiać jedności, o którą modlił się sam Chrystus. Ruch ekumeniczny promuje uprzejme stosunki między Kościołami nacechowane dialogiem, wolne od sporów, pomagające rozpraszać nieuzasadnione uprzedzenia.

Za pośrednictwem swoich licznych organizacji i działań ruch ekumeniczny dostarcza gruntowniejszych i bardziej aktualnych informacji co do Kościołów, opowiada się za wolnością religijną i prawami człowieka, walczy z rasizmem i kieruje uwagę na socjoekonomiczne implikacje ewangelii. Wszystkie te działania przynoszą wiele dobrych owoców. Jednakże, w całości obrazu, minusy przeważają nad plusami. Przyjrzyjmy się niektórym z nich.

Adwentyzm ruchem profetycznym Adwentyści wierzą niezłomnie, iż Kościół Adwentystów Dnia Siódmego wkroczył na arenę dziejów w odpowiedzi na Boże powołanie. Adwentyści wierzą — należy mieć nadzieję, iż bez pychy i arogancji — że ruch adwentystyczny to wyznaczone przez Boga narzędzie zorganizowanego głoszenia „ewangelii wiecznej”, ostatniego Bożego poselstwa do świata, określonego z punktu widzenia profetyzmu biblijnego w rozdziałach 14. i 18. Objawienia Jana.

W intensywnym świetle profetycznego zrozumienia, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego postrzega siebie jako eschatologicznie zorientowany ruch

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

149

„ekumeniczny” ukazany w Objawieniu Jana. Rozpoczął się on od „wywołania” dzieci Bożych z „upadłych” formacji eklezjalnych, które stopniowo będą tworzyć zorganizowaną religijną opozycję sprzeciwiającą się wykonaniu zamierzeń Bożych. Wraz z owym „wywołaniem” nastąpiło pozytywne „powołanie” do zjednoczonego, ogólnoświatowego — i w tym sensie ekumenicznego — ruchu, którego cechami są między innymi „wiara Jezusa” i „zachowywanie przykazań Bożych” (Obj. 14,12). W Światowej Radzie Kościołów nacisk kładziony jest przede wszystkim na „wejście” do wspólnoty Kościołów w nadziei stopniowego „wyjścia” z powszechnego braku jedności. W ruchu adwentystycznym akcentuje się najpierw wyjście z „babilońskiego” zamieszania i braku jedności, a następnie „wejście” do wspólnoty jedności, prawdy i miłości w ogólnoświatowej rodzinie adwentystycznej.

Aby zrozumieć postawę adwentystów wobec ekumenizmu i wiodących Kościołów chrześcijańskich, należy pamiętać, że wczesny ruch adwentystyczny (zwany milleryzmem) miał wyraźny aspekt ekumeniczny — działał w wielu Kościołach. Tak więc adwentyści wywodzili się z wielu wyznań. Jednakże Kościoły przeważnie odrzucały poselstwo adwentystyczne. Adwentyści nierzadko byli wykluczani ze swoich Kościołów. Czasami pociągali za sobą część współwyznawców. Stosunki więc były pełne goryczy. O adwentystach puszczano w kurs kłamliwe plotki, a niektóre z nich, na nieszczęście, krążą do dziś. Pionierzy adwentyzmu mocno trwali przy swoich poglądach, a ich przeciwnicy byli nie mniej dogmatyczni. Jedni i drudzy zwracali większą uwagę na to, co ich dzieliło, niż na to, co ich łączyło. Zjawisko to wydaje się zrozumiałe. Dzisiaj, oczywiście, atmosfera jest znacznie spokojniejsza i nacechowana życzliwością.

Jakie problemy adwentyści dostrzegają w ekumenizmie? Zanim spróbujemy odpowiedzieć na to pytanie, trzeba pokazać, iż ruch ekumeniczny nie jest monolityczny w swoim sposobie myślenia i że można w nim znaleźć różnego rodzaju poglądy (co już samo w sobie stanowi problem!). Spróbujemy odnieść się do tego, co można uznać za główny nurt myślenia w ramach Światowej Rady Kościołów, organizacji reprezentującej obecnie ponad trzysta różnych Kościołów i wyznań.

Ekumeniczne zrozumienie jedności W Nowym Testamencie zostało pokazane, jak ma wyglądać prawdziwa jedność Kościoła w prawdzie — jedność oparta na świętości, radości, wierności i posłuszeństwie (zob. Jan 17,6.13.17.19.23.26). „Ekumentuzjaści” (jeśli można utworzyć takie słowo) wydają się przyjmować za pewnik, iż ostatecznie da się osiągnąć organiczną jedność i wspólnotę znacznej większości Kościołów.

150

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Podkreślają „skandaliczność podziałów”, jakby były one jakimś nieprzebaczalnym grzechem. Powszechnie ignorują fakt herezji i odstępstwa. Jednak w Nowym Testamencie wyraźnie została ukazana groźba antychrześcijańskiej penetracji w „świątyni Bożej” (II Tes. 2,3.4). Eschatologiczny obraz Kościoła Bożego przed powtórnym przyjściem Jezusa Chrystusa nie jest obrazem megaKościoła obejmującego całą ludzkość, ale raczej „resztki” chrześcijaństwa — tych, którzy zachowują przykazania Boże i mają wiarę Jezusa (zob. Obj. 12,17).

Jest taki wyraźny moment, kiedy odstępstwo od zasad wiary i niechrześcijański styl życia usprawiedliwiają odłączenie. Światowa Rada Kościołów najwidoczniej nie dostrzega tego momentu. Odłączenie i podział celem chronienia czystości i jedności Kościoła i jego poselstwa są lepszym wyjściem niż jedność w zeświecczeniu i błędzie.

Ponadto adwentyści są zaniepokojeni tym, że przywódcy Światowej Rady Kościołów nie przywiązują zbyt wielkiej wagi do osobistego uświęcenia i ożywienia religijnego. Istnieją przesłanki, iż niektórzy mogą uważać podkreślanie tych wartości za przejaw pietystycznego dziwactwa, a nie istotny składnik dynamicznego chrześcijańskiego życia. Zamiast o osobistej pobożności wolą mówić o moralności społeczeństwa. Jednak w adwentystycznym zrozumieniu, osobista świętość życia jest budulcem moralności społeczeństwa. Bez prawdziwie nawróconych chrześcijan wszelka formalna jedność organizacyjna będzie mieć jedynie sztuczny charakter i niewielkie rzeczywiste znaczenie.

Ekumeniczne zrozumienie wiary W wielu kręgach kościelnych otwarty umysł jest uważany za ekumeniczną zaletę. Twierdzi się, iż idealny ekumenista nie jest dogmatyczny w swych wierzeniach i zachowuje nieco płynności w swych doktrynalnych poglądach.

Okazuje wielki szacunek dla wierzeń innych ludzi, ale nie jest zbyt stanowczy w kwestii własnych zasad wiary. Jest pokorny i nieasertywny w sprawach doktrynalnych, z wyjątkiem tych, które odnoszą się do ekumenicznej jedności.

Zdaje sobie sprawę z tego, że jego wiedza nie jest pełna.

Opisana postawa ma godną pochwały stronę. Pokora i cichość są chrześcijańskimi zaletami. Piotr mówi, że zawsze mamy być gotowi do udzielenia wyjaśnień w sprawach wiary, ale musimy to czynić z pokorą, szacunkiem i czystym sumieniem (zob. I Piotra 3,15.16). Jednak niemal nieodłącznym elementem ruchu ekumenicznego jest stałe niebezpieczeństwo łagodzenia i relatywizowania zasad wiary. Kwestionowana jest też koncepcja herezji. Ostatnio zaczyna się też kwestionować ideę „pogaństwa”.

Typowa dla ekumenicznych założeń jest idea, iż wszelkie wyznaniowe formuły prawdy są uwarunkowane czasowo, są też relatywne, a więc częścio-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

151

we i nieadekwatne. Niektórzy ekumeniści poszli nawet tak daleko, iż proponują doktrynalną syntezę, scalenie różnych chrześcijańskich wierzeń w swego rodzaju teologiczną mieszaninę. Twierdzi się, że każdy Kościół znajduje się w stanie nierównowagi, a głównym zadaniem ekumenizmu jest przywrócenie równowagi i harmonii. W ramach łagodzenia różnorodności w ruchu ekumenicznym, zakłada się, że — jak powiedział Fryderyk Wielki — „każdy będzie zbawiony na swój sposób”.

Adwentyści wierzą, że bez silnych przekonań Kościół ma niewiele duchowej mocy. Istnieje niebezpieczeństwo, że Kościoły pogrążające się w „ekumenicznych ruchomych piaskach” nie unikną wyznaniowego obumierania.

Oczywiście, na to właśnie liczą skrajni entuzjaści ruchu ekumenicznego. Jednak adwentyści są zdania, iż należy się sprzeciwić tego rodzaju doktrynalnemu rozmyciu, gdyż w przeciwnym razie dojdzie do duchowego samorozbrojenia się i wkrótce nastanie era postchrześcijańska.

Ekumeniczne zrozumienie Pisma Świętego Adwentyści uważają Biblię za nieomylne objawienie woli Bożej, autorytatywne przedstawienie prawdy doktrynalnej i wiarygodny zapis o potężnych czynach Bożych w dziejach zbawienia (zob. Fundamental Beliefs of Seventhday Adventists, No. 1 The Holy Scriptures; zob. Wierzyć tak jak Jezus, s. 4).

Adwentyści uważają Biblię za nierozerwalną jedność. Według wielu przywódców Światowej Rady Kościołów Biblia sama w sobie nie jest normatywna i autorytatywna. Kładą oni nacisk na zróżnicowanie Biblii, a nawet czasami podkreślają potrzebę demitologizacji czterech ewangelii. Dla wielu ekumenistów, podobnie jak dla liberalnego chrześcijaństwa ogólnie biorąc, natchnienie leży nie w biblijnym tekście, ale w doświadczeniu czytelnika. Tak więc akcentuje się nie charakter Pisma Świętego jako objawienia, ale raczej doznania czytelnika.

Ekumeniści praktycznie pomijają rolę proroctwa apokaliptycznego w czasach ostatecznych. Jeśli nawet pro forma nawiązują do paruzji, to jednak nie wskazują na pilność związaną z tym wydarzeniem, a odniesienia te wywierają niewielki wpływ na ekumeniczną koncepcję misji ewangelizacyjnej. Taka postawa grozi niebezpieczeństwem eschatologicznej krótkowzroczności.

Adwentyści dnia siódmego widzą biblijny obraz grzechu i odkupienia w ramach „wielkiego boju” między dobrem a złem, między Chrystusem a szatanem, między Słowem Bożym a kłamstwami zwodziciela, między wiernym „ostatkiem” ludu Bożego a duchowym Babilonem, między tymi, którzy przyjmują „pieczęć Bożą” a tymi, którzy dają sobie narzucić „znamię zwierzęcia”.

Adwentyści są przede wszystkim i niezmiennie ludem Słowa. Wierząc w bezwarunkowy autorytet Pisma Świętego, uznają, że Biblia została „napi-

152

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

sana przez natchnionych ludzi, ale nie wyraża Bożego sposobu myślenia i wyrażania się. Pod tym względem nosi cechy nadane jej przez ludzi. Bóg nie jest w niej reprezentowany jako pisarz. (...) Autorzy ksiąg biblijnych byli Bożymi pisarzami, a nie narzędziami pisarskimi” (Selected Messages, t. I. s. 21). Wielu ekumenistów twierdzi, że tekst biblijny nie jest Słowem Bożym, ale zawiera to słowo w takim stopniu, w jakim ludzie zareagowali na nie i przyjęli je. W przeciwieństwie do tego poglądu, adwentyści wierzą, że wypowiedzi pisarzy biblijnych „są Słowem Bożym” (tamże). Bóg nie podlega osądowi, tak samo Jego Słowo, mimo krytyki form. To człowiek, stając twarzą w twarz z Biblią, jest przez nią sądzony.

Ekumeniczne zrozumienie misji i ewangelizacji Tradycyjne zrozumienie misji opiera się na ewangelizowaniu, to znaczy werbalnym głoszeniu ewangelii. Ekumeniczne podejście każe uważać misję za działalność zmierzającą do zaprowadzenia szalom, czegoś w rodzaju społecznego pokoju i zgody. Adwentyści nie mogą się zgodzić na jakiekolwiek zaniżanie pierwszorzędnego znaczenia zwiastowania dobrej nowiny o wyrwaniu ze szponów grzechu. Faktycznie, tradycyjny, w tym także adwentystyczny, pogląd na zbawienie to zbawienie ludzi z grzechu do życia wiecznego. Ekumeniczna ewangelizacja widzi zbawienie głównie jako zbawienie społeczeństwa od uciskających je reżimów, od tragedii głodu, od przekleństwa rasizmu oraz od wyzysku i niesprawiedliwości.

Adwentystyczne zrozumienie nawrócenia oznacza, że człowiek doświadcza radykalnej zmiany wskutek duchowego odrodzenia. W kręgach związanych ze Światową Radą Kościołów zazwyczaj kładzie się nacisk na zmianę niesprawiedliwych struktur społecznych.

Jak widać, w kwestii ewangelizacji i misji zagranicznych owoce (a raczej brak owoców) ekumenizmu często są w mniejszym stopniu ewangelizacyjne (w tradycyjnym zrozumieniu — od apostoła Pawła do Billy Grahama), w mniejszym stopniu nacechowane rozwojem, odznaczają się raczej mniejszą liczbą wyznawców, mniejszą liczbą misjonarzy i mniejszym finansowym wsparciem działań misyjnych. Faktycznie, główne Kościoły ekumeniczne niemal całkowicie zaprzestały działalności ewangelizacyjnej, jest ona w dalszym ciągu prowadzona przez konserwatywne Kościoły ewangeliczne. Smutne jest to, że tak wielki potencjał ewangelizacyjny jest stracony dla ruchu misyjnego, zwłaszcza w czasach zwiększonej aktywności ekspansywnej islamu oraz przebudzenia się religii Wschodu i religii krajowych.

Niedawna, zakończona sukcesem, adwentystyczna kampania ewangelizacyjna pod nazwą „1000 dni żniwa” to jedno z wielu zjawisk przeciwnych eku-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

153

menicznemu podejściu do misji. Ekumeniczne podejście może się wydawać sensowne, kiedy się o nim czyta, ale jak dotąd nie widać jego rezultatów. Jak w każdej dziedzinie życia, tak i tutaj teoria musi być powiązana z praktyką.

Ekumeniczne zrozumienie odpowiedzialności socjopolitycznej Trzeba przyznać, że kwestia odpowiedzialności społecznej i politycznej chrześcijan jest dość złożona. Światowa Rada Kościołów i inne rady ekumeniczne (takie jak National Council of Churches w Stanach Zjednoczonych) angażują się mocno w sprawy uważane powszechnie za polityczne. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego jest daleko bardziej powściągliwy w tym względzie (w przeciwieństwie do ewangelizacji, gdzie jest akurat odwrotnie!).

Ekumeniczny sposób myślenia w kwestii politycznej odpowiedzialności obejmuje: (1) sekularyzację zbawienia, (2) poglądy postmilenijne, według których możliwe jest stopniowa polityczna naprawa i socjalny postęp ludzkości prowadzący do założenia na ziemi królestwa Bożego przez ludzi, jako przedstawicieli Boga, (3) adaptację chrześcijaństwa do współczesnego świata, (4) ewolucyjną utopię rozwijającej się wiary, (5) socjalistyczny kolektywizm, popierający pewną formę egalitaryzmu i państwa dobrobytu, ale nie komunistyczny materializm.

Najwyraźniej ekumeniczni aktywiści społeczni uważają adwentyzm za utopijną wizję niebieskich migdałów i bujanie w obłokach. Nie trzeba dowodzić, że takie opinie są błędne. W obliczu licznych problemów społecznych, adwentyzm nie może pozostać i nie pozostaje apatyczny i obojętny. Wystarczy zwrócić uwagę na znaczną liczbę adwentystycznych szpitali, klinik i innych placówek służby zdrowia służących milionom ludzi na całym świecie, rozbudowany adwentystyczny system szkolnictwa z pięcioma tysiącami szkół różnego stopnia na wszystkich kontynentach, Adwentystyczną Agencję Pomocy i Rozwoju — szybko rozwijającą się, ogólnoświatową służbę Kościoła, działającą na terenach, gdzie są nieodzowne i chroniczne potrzeby. Można byłoby podać jeszcze inne przykłady służby adwentystów dla społeczeństwa.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego wierzy, że konieczne jest czynienie różnicy między socjopolityczną działalnością poszczególnych chrześcijan jako obywateli a angażowaniem się w politykę przez Kościół jako instytucji.

Zadaniem Kościoła jest sprawowanie pieczy nad zasadami moralnymi i wskazywanie biblijnego kierunku, a nie obrona politycznych dyrektyw. Światowa Rada Kościołów czasami angażuje się w polityczne rozgrywki. Adwentyzm ze swej strony stara się siać ziarno, które wydając plon niechybnie wywiera i nadal będzie wywierać trwały wpływ na społeczeństwo i politykę. Kościół nie angażuje się w politykę i nie ma zamiaru wikłać się w polityczne spory. Nasz Pan

154

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

i założyciel Kościoła chrześcijańskiego powiedział: „Królestwo moje nie jest z tego świata” (Jan 18,36), a więc podobnie jak On, Kościół chce „chodzić czyniąc dobrze” (Dz. 10,38). Nie ma w swych planach wywierania żadnego rodzaju presji — bezpośredniej czy pośredniej — na władze świeckie.

Ekumeniczne zrozumienie wolności religijnej We wczesnych latach istnienia Światowej Rady Kościołów, począwszy od jej pierwszego zgromadzenia w Amsterdamie w 1948 roku, wolność religijna była zapisywana w ekumenicznej agendzie. Wolność religijna była uważana za nieodłączny element ekumenicznej jedności. W roku 1968 władze naczelne Światowej Rady Kościołów powołały do istnienia sekretariat wolności religijnej. Jednak ostatnio stanowisko Światowej Rady Kościołów w sprawie wolności religijnej jest nieco dwuznaczne. W 1978 roku sekretariat został zlikwidowany, podobno z braku środków finansowych. Fakt ten wyraźnie świadczy o priorytetach, jakie przyświecają zorganizowanemu ruchowi ekumenicznemu w kwestii wolności religijnej.

Obecnie ekumeniczną tendencją jest uważanie wolności religijnej za jedno z praw człowieka, a nie za fundamentalną zasadę będącą podstawą wszystkich praw człowieka. Jest to oczywiście podejście, jakie dyktuje zsekularyzowany umysł. Sekularyści i humaniści odmawiają uznania wierzeń religijnych za stojące przed i ponad innymi dziedzinami ludzkiej aktywności. Grozi to niebezpieczeństwem, że wolność religijna utraci swój wyjątkowy charakter zasady stojącej na straży wszelkiej prawdziwej wolności.

Nie wolno zapominać o tym, że w przeszłości jedynie zrównoważenie władzy świeckiej i kościelnej, jako wzajemnie przeciwważnych, neutralizowało nietolerancję religijną i pozwalało na zachowanie względnej wolności religijnej. Formalna jedność religijna panowała jedynie pod przymusem. Tak więc w społeczeństwie istnieje naturalne napięcie między jednością a wolnością religijną. Faktycznie, eschatologiczny obraz wydarzeń czasów końca w dramatyczny sposób nakreśla wizję prześladowań religijnych, kiedy zmasowane siły apokaliptycznego Babilonu podejmą próbę wtłoczenia Kościoła „Ostatków” w formę powszechnego odstępstwa.

Wreszcie, nie sposób zaprzeczyć, iż nad wolnością religijną gromadzą się czarne chmury, kiedy weźmie się pod uwagę, iż pewni ekumeniczni aktywiści z niebywałą łatwością akceptują ograniczenia wolności religijnej wyznawców innych opcji religijno-politycznych, rzekomo zajmujących niesłuszną postawę społeczną. Ponadto niektórzy przywódcy ruchu ekumenicznego, w sytuacjach rewolucyjnych, są gotowi uznać potrzebę „czasowego zawieszenia” wolności religijnej w imię jedności, budowania narodu i „dobra” ogółu społe-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

155

czeństwa. Ludzie myślący nie mogą nie dostrzegać zagrożeń, jakie niosą ze sobą tego rodzaju postawy.

Wpływ zrozumienia proroctw biblijnych To, co napisaliśmy do tej pory, świadczy o tym, że adwentyści zachowują pewną rezerwę, jeśli chodzi o angażowanie się w zorganizowany ruch ekumeniczny. Ogólna postawa, jaką Kościół Adwentystów Dnia Siódmego przyjął wobec innych Kościołów i ruchu ekumenicznego niewątpliwie została ukształtowana na podstawie powyższych przesłanek i zdeterminowana zrozumieniem proroctw biblijnych. Patrząc wstecz, adwentyści widzą stulecia prześladowań i antychrześcijańskich przejawów eklezjalnego władztwa średniowiecznego.

Widzą dyskryminację i wiele nietolerancji ze strony państwa i dominujących Kościołów. Patrząc w przód, widzą zagrożenie w związku ze sprzymierzeniem się katolicyzmu z protestantyzmem w celu wywierania politycznych nacisków w kierunku dominacji i związanego z nią potencjalnego niebezpieczeństwa prześladowań. Widzą wierny Kościół Boży nie jako mega-Kościół, ale raczej Kościół „Ostatków”. Widzą siebie jako jądro owych „Ostatków”, a więc dalecy są od łączenia się z nurtem powszechnego odstępstwa w łonie chrześcijaństwa w czasach końca.

Patrząc na teraźniejszość, adwentyści uważają, że ich zadaniem jest głoszenie ewangelii wiecznej wszystkim ludziom, wzywanie do oddawania czci Stwórcy, posłuszne trzymanie się wiary Jezusa i głoszenie nadejścia godziny sądu Bożego. Niektóre aspekty tego poselstwa nie cieszą się popularnością.

W jaki sposób adwentyści mogą skutecznie wypełnić swoje profetyczne powołanie? Według nas, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego może wypełnić boskie zlecenie jedynie wtedy, gdy będzie strzegł swej tożsamości, motywacji, własnej oceny sytuacji i własnych metod działania.

Ekumeniczna współpraca?

Czy adwentyści powinni współpracować ekumenicznie? Powinni współpracować w takim zakresie, w jakim możliwe jest głoszenie autentycznej ewangelii i wychodzenie naprzeciw palącym potrzebom ludzi. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego pragnie zachować swoich wyznawców w swych szeregach i odmawia jakichkolwiek związków, które mogłyby osłabiać siłę jego szczególnego poselstwa. Jednak adwentyści pragną być „świadomymi współpracownikami”. Ruch ekumeniczny jako działanie oparte na współpracy ma pewne dobre aspekty, choć jest zdecydowanie wątpliwy jako czynnik mający służyć organicznej jedności Kościołów.

156

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Związki z innymi organizacjami religijnymi Już w roku 1926, na długo przed nastaniem mody na ekumenizm, Zarząd Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego złożył ważne oświadczenie, które obecnie jest częścią General Conference Working Policy (O 75). Ta deklaracja zawiera ważne odniesienie do ekumenizmu. Przedmiotem oświadczenia była działalność misyjna i związki z innymi „towarzystwami misyjnymi”. Jednak oświadczenie zostało obecnie poszerzone, tak iż dotyczy ogólnie „organizacji religijnych”. Potwierdzono w nim, że adwentyści dnia siódmego „uznają każde działanie, które wywyższa Chrystusa przed ludźmi, jako część boskiego planu ewangelizacji świata i (...) wysoko cenią chrześcijan w innych społecznościach, którzy angażują się w zdobywanie bliźnich dla Chrystusa”. W postępowaniu Kościoła wobec innych Kościołów mają dominować „chrześcijańska uprzejmość, przyjazne nastawienie i uczciwość”.

Pewne praktyczne sugestie mogą pomóc uniknąć nieporozumień i okazji do sporów. Jednak w oświadczeniu wyraźnie zaznaczono, że „lud adwentystów dnia siódmego” otrzymał specjalne „zobowiązanie” podkreślania powtórnego przyjścia Jezusa jako wydarzenia, które jest „tuż u drzwi” oraz „przygotowania drogi Pańskiej w sposób objawiony w Piśmie Świętym”. To boskie „zlecenie” sprawia, iż adwentyści nie mogą ograniczać swojej działalności ewangelizacyjnej „do jakiegokolwiek określonego terenu” oraz są zobowiązani głosić ewangelię „wszędzie i wszystkim ludziom”.

W roku 1980 Generalna Konferencja powołała do istnienia Council on Interchurch Relations (radę do spraw kontaktów między Kościołami) w celu dania ogólnych zaleceń i nadzorowania kontaktów Kościoła z innymi organizacjami religijnymi. Rada od czasu do czasu aprobowała dialog Kościoła z innymi organizacjami, gdy uznano, że będzie to pomocne.

Adwentystyczni przywódcy powinni być znani jako budowniczowie mostów. Nie jest to łatwe zadanie. Znacznie łatwiej jest wysadzać międzykościelne mosty i być nieodpowiedzialnym „chrześcijańskim komandosem”. Ellen White napisała: „Potrzeba wiele mądrości, by docierać do kaznodziejów i ludzi wpływowych” (Evangelism, s. 562). Adwentyści nie zostali powołani do życia w getcie otoczonym murem, myślenia tylko o sobie, publikowania dla siebie czy przejawiania sekciarskiego ducha izolacjonizmu. Oczywiście, łatwiej i wygodniej jest żyć w adwentystycznych fortecach, za zamkniętymi bramami. Jednak Ellen White nie popierała izolacjonistycznej mentalności: „Nasi kaznodzieje powinni się starać zbliżyć do kaznodziejów innych wyznań. Módlcie się za tych ludzi i z nimi, bo Chrystus wstawia się za nimi w niebie. Spoczywa na nich wielka odpowiedzialność. Jako posłańcy Chrystusa, powinniśmy okazywać głębokie, gorliwe zainteresowanie tymi pasterzami trzody” (Testimonies, t. VI, s. 78).

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

157

Użyteczność statusu obserwatorów Doświadczenie uczy, że najlepszą formą relacji z różnymi zgromadzeniami kościelnymi (narodowymi, regionalnymi i światowymi) jest zachowanie statusu obserwatora-konsultanta. Umożliwia to Kościołowi trzymanie ręki na pulsie oraz zrozumienie panujących trendów i kierunków rozwoju. Pomaga poznać chrześcijańskich myślicieli i przywódców. Adwentyści mają okazję zaznaczać swoją obecność i zapoznawać innych chrześcijan z poglądami Kościoła adwentystycznego. Członkostwo jest niewskazane. Organizacje ekumeniczne zazwyczaj nie są „neutralne”. Często mają określone cele i politykę oraz aktywnie angażują się w sprawy społeczne i polityczne. Bycie członkami biernymi (w najlepszym razie), czy członkami pro forma (jak w przypadku wielu Kościołów), czy też opozycjonistami (co byłoby przypuszczalnie nieuchronne) nie miałoby sensu.

Na poziomie lokalnym, w sprawach bardziej praktycznych niż teologicznych, można dopuścić pewne formy uczestnictwa adwentystów dnia siódmego w działaniach ruchu ekumenicznego, oczywiście z należytą ostrożnością.

Mamy tu na myśli takie zorganizowane grupy, jak stowarzyszenia kaznodziejskie, organizacje zborowe, grupy studiujące Biblię, grupy pomocy społecznej.

Adwentyści nie mogą być odbierani jako ludzie sprzeciwiający się wszelkim chrześcijańskim inicjatywom na rzecz społeczeństwa.

W ostatnich latach adwentystyczni przywódcy i teolodzy mieli wiele okazji do prowadzenia dialogu z przedstawicielami innych Kościołów. Te doświadczenia okazały się prawdziwym dobrodziejstwem. Zaczęto się darzyć wzajemnym szacunkiem. Odrzucono przedawnione stereotypy i usunięto niewłaściwe i fałszywe poglądy. Bezceremonialnie odrzucono na bok uprzedzenia.

Wyostrzono teologiczne narzędzia i zrozumienie. Dostrzeżono nowe wymiary i możliwości ewangelizacji. Nie ma powodu do tego, by adwentyści mieli kompleks niższości. Być adwentystą dnia siódmego i wiedzieć, iż Kościół Adwentystyczny ma pewne i stabilne podstawy teologiczne i organizacyjne, to wspaniały przywilej.

Zwiastuni prawdziwej oikumene Adwentyści są zwiastunami prawdziwej i trwałej oikumene. W Liście do Hebrajczyków znajdujemy nawiązanie do „świata [gr. oikumene], który ma przyjść” (2,5), przyszłego królestwa Bożego. W ostatecznym rozrachunku, właśnie na rzecz takiego ekumenizmu adwentyści działają. Wszelki inny ruch ekumeniczny jest jedynie namiastką tej rzeczywistości. Jednak obowiązkiem chrześcijan jest „skoncentrowanie się na całkowitym poświęceniu się Chrystusowi”, w głębi swego serca. „Chrystusa Pana poświęcajcie w sercach wa-

158

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

szych, zawsze gotowi do obrony przed każdym, domagającym się od was wytłumaczenia się z nadziei waszej, lecz czyńcie to z łagodnością i szacunkiem.

Miejcie sumienie czyste” (I Piotra 3,15.16).

Dokument po raz pierwszy ukazał się w Pattern for Progress, The Role and Function of Church Organization Waltera Raymonda Beacha i Berta B. Beacha. Był przez nich aprobowany, a następnie został wydany w związku z Sesją Generalnej Konferencji w Nowym Orleanie, Luizjana, Stany Zjednoczone, w czerwcu 1985 roku. Obecnie jest dostępny w Sekretariacie Spraw Publicznych i Wolności Religijnej przy Generalnej Konferencji.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

159

Oświadczenie o etycznych podstawach funkcjonowania Generalnej Konferencji i jej pracowników Nasza misja Misją Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego jest głoszenie wszystkim ludziom wiecznej ewangelii w kontekście trójanielskiego poselstwa z Obj. 14,612, prowadząc ich do przyjęcia Jezusa jako osobistego Zbawiciela, zachęcając do przyłączenia się do Jego Kościoła oraz przygotowania na Jego bliski powrót. W ramach tej misji działa instytucja Generalnej Konferencji służąca kierowaniu Kościołem w ogólnoświatowym wydawaniu świadectwa o królestwie Bożym i pozyskiwaniu uczniów dla Jezusa Chrystusa.

Nasze obowiązki Pracownicy Generalnej Konferencji oświadczają: Wierzymy, że: • Jesteśmy odpowiedzialni przede wszystkim przed Bogiem, naszym Stwórcą. Indywidualne i zbiorowe działania muszą odzwierciedlać Jego charakter i świadczyć o Jego miłości.

• Jesteśmy odpowiedzialni przed społecznościami, w których pracujemy i żyjemy, a także przed społecznością światową. Przyjmujemy wyzwanie, jakim jest dawanie przykładu swoim życiem osobistym i we wspólnocie. Popieramy czynienie dobra i dobroczynność. Zachęcamy wszystkich do rozwoju, dążenia do lepszej jakości życia, zdrowia i wykształcenia.

• Jesteśmy odpowiedzialni przed współwyznawcami. Jako przywódcy odpowiadamy za właściwe decyzje i stosowne szafarstwo.

• Jesteśmy odpowiedzialni przed sobą nawzajem. Każdy człowiek zasługuje na to, by traktować go z należytym szacunkiem, doceniać jego wkład w dzieło, zapewnić mu bezpieczne i dobre środowisko pracy, pozytywne wyzwania, otwartość i zadowolenie.

Nasze wartości • Cenimy Biblię jako najważniejszy przewodnik życia i wartości.

• Cenimy doskonałość we wszystkim, co robimy.

• Cenimy etyczne i moralne postępowanie w każdych okolicznościach i we wszystkich kontaktach międzyludzkich.

• Cenimy zdolności twórcze i innowacyjne w pełnieniu naszej misji.

• Cenimy uczciwość, szczerość i odwagę jako podstawę naszych działań.

160

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

• Cenimy zaufanie pokładane w nas przez kolegów i wyznawców Kościoła ogólnoświatowego.

• Cenimy ludzi jako dzieci Boże, braci i siostry w wielkiej ludzkiej rodzinie.

Etyczna odpowiedzialność pracodawcy W dążeniu do spełnienia swojej misji, trwając przy swojej odpowiedzialności i wartościach, Generalna Konferencja działa zgodnie z następującymi etycznymi zaleceniami: • Jednakowe możliwości zatrudnienia. Poza oczywistym wymogiem przynależności do Kościoła jako warunkiem zatrudnienia oraz koniecznością przestrzegania zasad ordynacji kaznodziejskiej, Generalna Konferencja zachowuje procedury zapewniające jednakowe możliwości zatrudnienia, wynagrodzenia i awansu na podstawie kwalifikacji i jakości pracy.

• Sprawiedliwość, uczciwość i równouprawnienie. Generalna Konferencja traktuje wszystkich ludzi i grupy sprawiedliwie oraz z chrześcijańską miłością. Nie toleruje dyskryminacji ze względu na rasę, narodowość, płeć, wiek, status małżeński, status kombatancki czy niepełnosprawność, o ile nie stoi na przeszkodzie w wykonywaniu zadań związanych z pracą.

• Zgodność z prawem państwowym. Generalna Konferencja prowadzi swoją działalność zgodnie z prawem państwowym, o ile prawo to nie sprzeciwia się wyraźnie objawionej woli Bożej.

• Lojalność i wypełnianie zobowiązań. Generalna Konferencja wypełnia zobowiązania nałożone na nią w autoryzowany sposób. W przypadku nieporozumień co do tych zobowiązań Generalna Konferencja będzie uczestniczyć w procedurach rozwiązywania konfliktów w zakresie organizacji, zanim zwróci się o pomoc do szerszej społeczności.

• Atmosfera bezpieczeństwa i zadowolenia. Generalna Konferencja stara się zapewnić środowisko pracy nacechowane fizycznym bezpieczeństwem. Stara się także promować atmosferę autentycznego zadowolenia przez ugruntowanie w świadomości ludzi, iż każdy pracownik jest cenny, a każde zadanie, bez względu na jego rutynowość czy pozorną nieatrakcyjność, jest częścią służby Bożej. Generalna Konferencja łączy nabożeństwo, pracę i świętowanie w taki sposób, że podkreśla pełnię w życiu i więziach międzyludzkich.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

161

• Poszanowanie ludzkiej godności i indywidualności. Generalna Konferencja afirmuje i szanuje wyjątkowość każdego pracownika. Uznaje, że wartość człowieka przewyższa wartość jego wkładu w funkcjonowanie organizacji. Uznajemy, iż wspólna harmonia i realizacja wspólnych celów zyskują dzięki szerokiej mozaice osobowości, talentów, umiejętności i punktów widzenia osób oddanych Jezusowi Chrystusowi. Generalna Konferencja stara się zachowywać łączność, która jest na czasie, szczerą, otwartą, bezstronną i uprzejmą.

Etyczna odpowiedzialność pracowników Uznajemy, że zatrudnienie w Kościele Adwentystów Dnia Siódmego oznacza poświęcenie się spełnianiu misji organizacji i dostosowanie się do określonych zobowiązań i wartości. Wierzymy, że kontakty pracodawcapracownik powinny być utrzymywane w atmosferze wzajemnego szacunku.

Nasza rozumna służba jako pracowników obejmuje następujące etyczne zobowiązania: • Życie zgodne z poselstwem i misją Kościoła. Jako pracownicy Generalnej Konferencji będziemy żyć w sposób zgodny z wierzeniami i wartościami Kościoła. Będziemy wywyższać, słowem i postępowaniem, nauki i zasady podtrzymywane i głoszone przez Kościół Adwentystów Dnia Siódmego.

• Poszanowanie dla własności kościelnej. Będziemy szanować własność naszej organizacji, w tym własność intelektualną pozyskaną w trakcie naszego zatrudnienia. Będziemy posługiwać się własnością, wyposażeniem i środkami wyłącznie dla dobra naszej organizacji, o ile nie otrzymamy zezwolenia na użycie ich w innym celu albo nie zadbamy o należyte finansowe zadośćuczynienie za tego rodzaju ich używanie.

• Szacunek dla kolegów. Będziemy szanować i wspierać naszych współpracowników. Powstrzymamy się od wszelkiego celowego wprawiania ich w zakłopotanie, znieważania czy napastowania. Będziemy unikać zachowań, które mogą być odebrane jako seksualnie niepoprawne. Będziemy szanować prywatność i strzec bezpieczeństwa innych osób.

• Efektywność i pilność w pracy. Godziny pracy będziemy poświęcać na wykonywanie powierzonych nam zadań. Nie będziemy w tym czasie załatwiać własnych spraw nie związanych z pracą przydzieloną nam przez przełożonych. Nie będziemy angażować się w inne prace, które mogłyby osłabić naszą wydajność w pracy dla Generalnej Konferen-

162

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

cji. Będziemy dążyć do większej efektywności i lepszego wykorzystania czasu, wysiłku i środków.

• Osobista uczciwość w sprawach finansowych. Nie będziemy się dopuszczać żadnej kradzieży ani defraudacji, fałszowania sprawozdań czy nieprawidłowego wydawania środków, za które jesteśmy odpowiedzialni.

• Unikanie niewłaściwych korzyści. Uznajemy, że dawanie lub otrzymywanie podarunków w pracy może bez trudu stać się ukrytą pobudką i niewłaściwie wpływać na wykonywaną pracę i relacje pracodawcapracownik. Dlatego za niedopuszczalne uważamy podarunki, premie motywacyjne czy uznaniowe jako nagrody otrzymywane w zamian za określone postawy i sposoby postępowania. Nie będziemy oferować podarunków, przywilejów, pieniędzy i jakichkolwiek innych nagród mających bezpośrednio lub pośrednio wynagradzać określone postawy czy działania.

• Zachowywanie etycznego środowiska w pracy. Zobowiązujemy się do zachowywania etycznych standardów w życiu osobistym i w pracy. Jesteśmy przekonani, że naszym obowiązkiem jest informowanie, odpowiednimi poufnymi drogami, o zachowaniu, które jest niestosowne i godzi w etyczne środowisko w miejscu pracy. Zgadzamy się odpowiadać przed przełożonymi i współpracownikami za postępowanie odzwierciedlające moralne i etyczne wartości Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego.

Dokument przyjęty przez Radę Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego podczas Dorocznej Sesji w Silver Spring, Maryland, Stany Zjednoczone, 29 września 1999 roku. Dokument został poprzedzony zaleceniem, by wydziały Generalnej Konferencji zaadaptowały to oświadczenie do swoich potrzeb.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

163

Oświadczenie Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w sprawie genitalnego okaleczania kobiet Wprowadzenie Jako część swojej misji w świecie adwentyści dnia siódmego uważają angażowanie się w sprawy opieki zdrowotnej służącej ochronie i przywracaniu zdrowia ludzkiego. Przez zdrowie rozumiemy harmonijny rozwój fizyczny, intelektualny, społeczny i duchowy człowieka w więzi miłości z Bogiem, wyrażający się dobroczynną służbą dla bliźnich. Ponieważ jako adwentyści wierzymy że każdy człowiek jest stworzony na podobieństwo Boże jako nierozdzielne połączenie ciała, umysłu i ducha, a nie czasowy zlepek ciała i duszy, mamy świadomość potrzeby służby, która dzięki łasce Bożej wpływa na wszystkie aspekty ludzkiego życia, w tym także fizyczne i emocjonalne samopoczucie.

Służenie człowiekowi w zaspokajaniu wszelkich jego potrzeb sprawia, iż adwentyści dnia siódmego są zatroskani o szeroko rozpowszechnioną praktykę genitalnego okaleczania kobiet*. Praktyka ta, często nazywana „kobiecym obrzezaniem” albo ostatnio „okaleczaniem genitaliów kobiecych”, brutalnie godzi w dobro milionów kobiet i dziewcząt, przynosząc corocznie miliony nowych ofiar. Trudno ocenić rzeczywistą liczbę dziewcząt, które umierają wskutek radykalnych form genitalnego okaleczania. Praktyki te obejmują różne stopnie okaleczenia — od wycięcia szczytu łechtaczki, po całkowite usunięcie warg sromowych i łechtaczki. W niniejszym oświadczeniu pragniemy wyrazić sprzeciw wobec wszelkich form okaleczania kobiecych genitaliów, które prowadzi do fizycznej dysfunkcji i emocjonalnego cierpienia. Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt, iż tego rodzaju praktyki są czynione przy pomocy brudnych narzędzi, bez znieczulenia i z użyciem siły wobec dziewczynek w wieku od czterech do dwunastu lat. Dodatkowe skutki nierzadko towarzyszące tym barbarzyńskim okaleczeniom to: krwawienie, szok, zakażenie, nietrzymanie moczu i kału, uszkodzenie organów wewnętrznych i rozległe blizny. Obok tych fizycznych spustoszeń, okaleczenie genitaliów jest także głębokim urazem psychicznym.

Kobiety, które padły ofiarą genitalnego okaleczenia często także mają różnego rodzaju niemałe i długotrwałe kłopoty ginekologiczne, w tym między innymi przetoki, chroniczne infekcje i problemy menstruacyjne. Dla okaleczonych kobiet, które wstąpiły w związek małżeński, stosunek płciowy jest zazwyczaj bolesny i przerażający, a nierzadko wymaga ponownego nacięcia blizn po okaleczeniu. Rodzenie dzieci także może być przyczyną dodatkowych

164

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

cierpień wskutek zbliznowacenia tkanek. Nierzadko dochodzi do śmierci płodu i matki wyłącznie wskutek wcześniejszego genitalnego okaleczenia.

W kulturach, w których praktykuje się genitalne okaleczanie kobiet, praktyka ta jest uzasadniana na różne sposoby. Na przykład, niektórzy wierzą, że takie okaleczenie pozwoli zachować dziewictwo niezamężnej kobiety, pomoże jej kontrolować popęd płciowy i wzmocni jej seksualną wierność w małżeństwie, a także przyczyni się do zwiększenia seksualnej przyjemności męża. Inni wierzą także, iż usunięcie całych kobiecych genitaliów lub ich części przyczyni się do poprawienia higieny, jest pożądane ze względów kosmetycznych i uczyni poród bezpieczniejszym dla dziecka. Z powodu tego rodzaju wierzeń kobiety, które nie zostały poddane tym praktykom, mogą być uważane za nie nadające się do małżeństwa. Mimo licznych dowodów obalających powyższe wierzenia, a także mimo wysiłków licznych organizacji praw człowieka, praktyka genitalnego okaleczania kobiet jest podtrzymywana w wielu kulturach, przy czym w niektórych krajach odsetek okaleczonych kobiet wynosi aż dziewięćdziesiąt procent!

W niektórych kulturach genitalne okaleczanie kobiet jest uważane za praktykę religijną. Choć adwentyści dnia siódmego usilnie występują w obronie wolności religijnej, to jednak wierzymy, że prawo do praktykowania religii nie może być usprawiedliwieniem dla krzywdzenia innych. Tak więc odwołanie do wolności religijnej nie usprawiedliwia genitalnego okaleczania kobiet.

Biblijne zasady Kościół adwentystyczny sprzeciwia się genitalnemu okaleczaniu kobiet opierając się na następujących zasadach biblijnych: 1. Zachowanie życia i zdrowia. Biblia wyraźnie podkreśla, iż wszystko, co stworzył Bóg — w tym także istoty ludzkie — było bardzo dobre (I Mojż. 1,31; Ps. 139,13.14). Bóg jest Źródłem i Sprawcą ludzkiego życia (Job 33,4; Ps. 36,10; Jan 1,3.4; Dz. 17,25.28). Bóg wzywa do zachowania ludzkiego życia i pociąga ludzi do odpowiedzialności za czyny godzące w cudze życie (I Mojż. 9,5.6; II Mojż. 20,13; V Mojż. 24,16; Jer. 7,3-34). Ludzkie ciało jest „świątynią Ducha Świętego”, wyznawcy Boga mają dbać o swoje ciała i zachowywać je w zdrowiu, a poszanowanie Bożego daru seksualności uważać za część swojej duchowej odpowiedzialności (I Kor. 6,15-19). Ponieważ genitalne okaleczanie kobiet jest szkodliwe dla zdrowia, zagraża życiu i upośledza funkcje seksualne, należy je uznać za całkowicie niezgodne z wolą Bożą.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

165

2. Błogosławieństwo małżeńskiej intymności. Pisarze biblijni z wielkim uznaniem wyrażali się o ustanowionym przez Boga darze seksualnej intymności w małżeństwie (Kazn. 9,9; Przyp. 5,18-19; P.n.P. 4,16 — 5,1; Hebr. 13,4). Praktyka genitalnego okaleczania kobiet powinna być odrzucona, gdyż przeciwstawia się zamiarowi Stwórcy, zgodnie z którym oboje małżonkowie mają doświadczać radości z pożycia seksualnego.

3. Zdrowa prokreacja. Dar małżeńskiej więzi seksualnej niesie ze sobą kolejne błogosławieństwo wydawania na świat potomstwa (Ps. 113,9; 127,3-5; 128,3; Przyp. 31,28). Fakt, iż pomyślne urodzenie dziecka może zostać utrudnione lub uniemożliwione wskutek genitalnego okaleczania kobiet jest kolejnym argumentem przemawiającym za sprzeciwianiem się takiej praktyce.

4. Ochrona bezbronnych. W Piśmie Świętym mamy polecenie podejmowania szczególnych wysiłków, by otoczyć troską ludzi bezbronnych (V Mojż. 10,17-19; Ps. 82,3.4; Ps. 24,11.12; Iz. 1,16.17; Łuk. 1,52-54).

Jezus nauczał, że dzieci należy miłować i chronić (Mar. 10,13-16; Mat. 18,4-6). Genitalne okaleczanie dziewcząt jest bezpośrednim pogwałceniem biblijnego obowiązku opiekowania się dziećmi i chronienia ich przed krzywdą i wykorzystywaniem.

5. Współczucie. Miłość do bliźnich skłania chrześcijan do współczucia i troski o pokrzywdzonych (Łuk. 10,25-37; Iz. 61,1). Chrześcijanie są wezwani do okazywania współczucia i troszczenia się o te kobiety i dziewczęta, które doznały psychicznego i fizycznego urazu z powodu genitalnego okaleczenia.

6. Szerzenie prawdy. Chrześcijanie są wezwani do walki z kłamstwem przez szerzenie prawdy w sposób nacechowany miłością bliźniego (Ps. 15,2.3; Ef. 4,25). Prawda ewangelii ma na celu wyzwolenie ludzi z wszelkiego rodzaju niewoli kłamstwa (Jan 8,31-36). Tak więc chrześcijanie powinni łączyć się razem w udzielaniu rzetelnych informacji o szkodliwości genitalnego okaleczania kobiet i wierzeniach, które stanowią podstawę tych praktyk.

7. Poszanowanie dla odmiennych kultur. Chrześcijanie powinni być wrażliwi i okazywać szacunek kulturowym różnicom (I Kor. 9,19-23; Rzym.

12,1.2). Jednocześnie jednak musimy mieć świadomość, że Boże zasady są ważniejsze niż kulturowe tradycje (Dan. 1,8.9; 3,17.18; Mat. 15,3; Dz. 5,27-29). Fundamentalne zasady Pisma Świętego służą za podstawę przekształcania praktyk kulturowych. Choć przyznajemy, że genitalne okaleczanie kobiet stało się nieodłącznym elemen-

166

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

tem wielu kultur, to jednak nie mamy wątpliwości co do tego, iż należy zwalczać tę praktykę jako całkowicie niezgodną z zasadami objawionymi przez Boga.

Podsumowanie Ponieważ genitalne okaleczanie kobiet zagraża fizycznemu, emocjonalnemu i społecznemu zdrowiu, adwentyści dnia siódmego sprzeciwiają się tej praktyce. Kościół adwentystyczny wzywa medycznych profesjonalistów w swych szeregach, a także wszystkich wyznawców i wszystkich ludzi dobrej woli na całym świecie do współpracy w celu eliminowania praktyk genitalnego okaleczania kobiet. Dzięki edukacji i właściwemu przedstawianiu ewangelii mamy nadzieję i zamiar uratować jak najwięcej dziewcząt zagrożonych tymi praktykami oraz zapewnić możliwie najlepszą ochronę i fachową pomoc tym kobietom i dziewczętom, które padły ofiarą tych praktyk. * „Obecnie praktykowane jest różnego typu genitalne okaleczanie kobiet, rozpoznane i sklasyfikowane następująco: Typ I — usunięcie szczytu łechtaczki wraz z możliwym częściowym lub całkowitym usunięciem łechtaczki.

Typ II — usunięcie łechtaczki wraz z możliwym częściowym lub całkowitym usunięciem warg sromowych mniejszych.

Typ III — Usunięcie częściowe lub całkowite wszystkich zewnętrznych genitaliów i zwężenie wejścia pochwy.

Typ IV — niesklasyfikowane: obejmują takie okaleczenia, jak nakłucia, przekłucia czy nacięcia łechtaczki i warg sromowych; zniekształcenia spowodowane przypalaniem łechtaczki i otaczającej ją tkanki; tarcia tkanki otaczającej wejście pochwy [nacięcia angurja] albo nacięcia wewnątrz pochwy [nacięcia gisziri]; wprowadzenie rozkładających się substancji albo ziół do pochwy celem spowodowania krwawienia albo zacieśnienia pochwy; wszelkie inne procedury podlegające podanej powyżej definicji genitalnego okaleczania kobiet”.

Klasyfikacja została zaczerpnięta z: Female Genital Mutilation: A Joint WHO, UNICEF, UNFPA Statement, wyd. World Health Organization, Genewa 1997.

Dokument przyjęty przez Komitet Chrześcijańskiej Wizji Życia Ludzkiego przy Generalnej Konferencji w kwietniu 2000 roku, a następnie przekazany odpowiednim sekretariatom i instytucjom kościelnym.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

167

Oświadczenie Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w sprawie terapii za pomocą genów ludzkich Wprowadzenie Najnowsze postępy w medycynie i technologii genetycznej umożliwiają leczenie chorób przez zmianę genów w komórkach pacjentów. Choć metody medycyny genetycznej wciąż są doskonalone, tempo klinicznych terapii i najnowsze postępy sugerują, iż terapia genetyczna stanie się powszechną opcją w medycynie. Ta perspektywa zmusza chrześcijan do określenia moralnych zasad ich wiary odnoszących się do stosowania terapii za pomocą genów ludzkich.

Ogólny opis Terapia genowa polega na zastosowaniu DNA i RNA, substancji chemicznych tworzących geny, celem leczenia albo ulepszania odziedziczonych defektów lub nabytych chorób. Genetyczny materiał terapeutyczny może zostać przygotowany tak, by zastąpić nim uszkodzone geny w komórkach pacjenta albo dostarczyć uzupełniającą informację genetyczną w celu uregulowania funkcji normalnych genów. DNA może pochodzić niemal z dowolnego źródła — ze zwierząt, roślin, mikrobów, wirusów — albo może zostać wytworzony syntetycznie, nie mając odpowiednika w przyrodzie. Efekt działania wprowadzonego materiału może być celowo doraźny, ale może też być trwały. Często rezultaty osiągnięte dzięki terapii genowej nie mogłyby być uzyskane w żaden inny sposób. Początkowo kwalifikowano do leczenia za pomocą terapii genowej rzadkie dziedziczne nieprawidłowości. Stopniowo jednak zaczęto przechodzić do genowej terapii powszechnie występujących schorzeń — raka, chorób serca, nadciśnienia, cukrzycy itd.

Odkrycie skutecznych sposobów wprowadzania genów do znacznej liczby określonego typu komórek, które najwięcej skorzystają z tego zabiegu, było technicznym wyzwaniem ograniczającym użyteczność terapii genowej. W większości testów klinicznych używa się wirusów jako „wektorów” albo „nośników” wprowadzających nowe DNA, gdyż wirusy są niezwykle skuteczne w infekowaniu komórek własnymi genami. Wirusowy wektor jest z reguły konstruowany przez usunięcie genów, których wirus mógłby użyć w celu rozmnażania się albo uszkadzania komórek, do których wnika, i zastąpienie ich genami terapeutycznymi. Adenowirusy (wirusy zimne), retrowirusy (podobne do HIV), wirusy adenoasjocjacyjne (małe wirusy nie powodujące choroby), wirus opryszczki i kilka innych wirusów było użytych w różnych przypadkach.

168

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Wszystkie wirusowe wektory mają cechy, które ograniczają ich użyteczność, a ich użycie często wiąże się z medycznym ryzykiem. Inne środki służące wprowadzaniu genów do komórek bez udziału wirusów także są rozwijane, ale bezwirusowe metody zazwyczaj są mniej skuteczne.

Somatyczna terapia genowa Kategorie terapii genowych są zdefiniowane w zależności od dziedziczności zmian, jakie powodują. Somatyczna terapia genowa zmienia geny w dowolnych komórkach organizmu, z wyjątkiem komórek rozrodczych. Wiele różnych organów może być celem terapii genowej — szpik kostny, wątroba, mięśnie, skóra, płuca, naczynia krwionośne, serce, mózg. Jednak w przypadku somatycznej terapii genowej świadomie unika się dokonywania zmian, które mogłyby zostać przekazane potomstwu pacjenta. Tak więc taka forma terapii genowej ma cele zbieżne z celami konwencjonalnej medycyny — ratowanie życia chorych i niesienie im ulgi w cierpieniu.

Somatyczna terapia genowa dzieli się na dwie klasy w zależności od sposobu, w jaki wprowadzane są nowe geny. W wielu sytuacjach komórki są najpierw pobierane od pacjenta, a następnie poddawane leczeniu w laboratorium — procedura ta nosi nazwę terapii genowej ex vivo. Po dokonaniu modyfikacji genetycznej, komórki są wszczepiane pacjentowi, w nadziei, że przyjmą się w tkance docelowej w liczbie wystarczającej do uzyskania zamierzonego efektu.

Ponieważ procedury ex vivo muszą być planowane indywidualnie dla każdego pacjenta, są pracochłonne i kosztowne. Obecnie pracuje się nad dokonywaniem genetycznych modyfikacji in vivo, przez wprowadzanie genów terapeutycznych bezpośrednio do organizmu pacjenta. Jednak jak dotąd żaden z dostępnych nośników nie jest w stanie przenieść ładunku genów z wystarczającą skutecznością, by uzyskać zamierzony efekt.

Choć przeprowadzono już wiele klinicznych kuracji za pomocą somatycznej terapii genowej, niewiele z nich okazało się skuteczne. Techniki wprowadzania genów terapeutycznych do komórek ciała nadal pozostają stosunkowo prymitywne, nieskuteczne i potencjalnie ryzykowne. Śmierć młodego pacjenta podczas klinicznej kuracji w roku 1999 świadczy o tym, iż nie osiągnięto jeszcze odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa.

Terapia genowa komórek rozrodczych W przeciwieństwie do somatycznej terapii genowej, terapia genowa komórek rozrodczych polega na dokonywaniu zmian genetycznych obejmujących także komórki rozrodcze. W jej wyniku zmiany mogą być dziedziczone przez potomstwo pacjenta. Tak więc w terapii genowej komórek rozrodczych celo-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

169

wo poprawia się stan nie tylko pacjenta, ale także jego potomków w przyszłych pokoleniach. Pod tym względem terapia ta ukazuje zupełnie nowy zakres interwencji medycznych. Oferuje potencjał korzyści polegających na eliminowaniu przyczyn upośledzeń, w przeciwieństwie do wybiórczego leczenia skutków tychże w każdym kolejnym pokoleniu.

Technika tej terapii polega na precyzyjnym, manualnym wprowadzeniu DNA do pojedynczego, zapłodnionego jaja albo komórek embrionu w bardzo wczesnym stadium rozwoju. Obecnie modyfikacje komórek rozrodczych są dokonywane jedynie u zwierząt. Obok ryzyka zdrowotnego podobnego jak w zaawansowanych technologiach reprodukcyjnych*, terapia genowa komórek rozrodczych wiąże się z wielkim ryzykiem obumarcia embriona lub płodu, śmierci niemowlęcia, a także fizycznych deformacji i defektów genetycznych. Poza fundamentalną kwestią bezpieczeństwa, terapia genowa komórek rozrodczych budzi poważne obawy natury etycznej. Niektóre z tych problemów to: niemożność uzyskania świadomej zgody ze strony osób jeszcze nie narodzonych, ocenienia długoterminowych skutków modyfikacji genetycznych, możliwe zredukowanie różnorodności wśród ludzi przez systematyczne eliminowanie pewnych cech, genetyczny determinizm narzucony przez decyzje pacjenta i genetycznego terapeuty, perspektywa wykorzystania terapii genowej komórek rozrodczych w programach eugenicznych i problematyczna kwestia wykorzystania kosmetycznych ulepszeń genetycznych. Z powodu nierozwiązanych problemów bezpieczeństwa i kwestii etycznych, terapia genowa komórek rozrodczych jest powszechnie odradzana lub zakazana.

Zasady biblijne Choć terapia genowa jest nadal jeszcze we wczesnym stadium rozwoju, naszym moralnym obowiązkiem, jako sumiennych chrześcijan, jest uświadomienie sobie jej potencjału w wychodzeniu naprzeciw ludzkim potrzebom, zrozumienie biologicznego i genetycznego ryzyka z nią związanego oraz unikanie jej nadużywania. Decyzje w tej złożonej i szybko zmieniającej się dziedzinie powinny być zgodne z następującymi zasadami biblijnymi: 1. Niesienie ulgi w cierpieniu i ochrona życia. Biblia przedstawia Boga jako głęboko zainteresowanego zdrowiem, dobrobytem i odrodzeniem Jego stworzeń (Przyp. 3,1-8; Ps. 103,2.3; Mat. 10,29-31; 11,4.5; Dz. 10,38; Jan 10,10). Jezus wyraźnie nakazał nam kontynuowanie Jego służby uzdrawiania (Mat. 10,1; Łuk. 9,2). W stopniu, w jakim terapia genowa może zapobiegać chorobom genetycznym i przywracać zdrowie, jest zalecana jako środek do współpracowania z boską inicjatywą niesienia ulgi w cierpieniu, które może być złagodzone.

170

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

2. Bezpieczeństwo, chronienie od krzywdy. Pismo Święte zobowiązuje nas do bronienia ludzi bezradnych i bezbronnych w społeczeństwie (V Mojż. 10,17-19; Ps. 9,9; Iz. 1,16.17; Mat. 25,31-46; Łuk. 4,18.19).

W przypadkach, gdy choroba czy zaburzenie genetyczne nie zagraża życiu, dokonanie interwencji genetycznej należy rozważać jedynie wtedy, gdy można zagwarantować wysoki stopień bezpieczeństwa i ochronę życia we wszystkich jego stadiach rozwoju. Nawet w sytuacjach, w których stawką jest życie, ryzyko związane z interwencją genetyczną musi być zrównoważone perspektywą wyleczenia.

3. Poszanowanie obrazu Bożego w człowieku. Ludzie, stworzeni na podobieństwo Boże (I Mojż. 1,26.27), różnią się rodzajem i rangą od wszelkich innych ziemskich stworzeń. Otrzymali od Boga zdolność rozumowania, oceniania wartości duchowych i podejmowania moralnych decyzji (I Król. 3,9; Dan. 2,20-23; Filip. 4,8.9; Ps. 8,3-8; Kazn.

3,10.11). Wielka ostrożność musi towarzyszyć wszelkim działaniom, które mogłyby doprowadzić do trwałych zmian ludzkiego genomu w sposób naruszający wymienione cechy.

4. Ochrona autonomii człowieka. Bóg przywiązuje wielką wagę do ludzkiej wolności (V Mojż. 30,15-20; I Mojż. 4,7). Niedopuszczalne są wszelkie zmiany genetyczne ograniczające osobiste zdolności, uczestniczenie w życiu społeczeństwa, zmniejszające autonomię albo odbierające osobistą wolność.

5. Zrozumienie Bożego stworzenia. Ponieważ Bóg wyposażył ludzi w inteligencję i twórcze zdolności, pragnie, aby byli odpowiedzialni za Jego stworzenie (I Mojż. 1,28) i wzrastali w zrozumieniu zasad życia, w tym także funkcjonowania swych organizmów (Mat. 6,26-29; I Kor. 14,20; Ps. 8,3-9; 139,1-6.13-16). Etyczne poszukiwania i analizy mogą jedynie zwiększyć nasze uznanie dla Bożej mądrości i dobroci. * Zob. oświadczenie CVHLC zatytułowane „Considerations on Assisted Human Reproduction”, 26 lipca 1994 roku.

Dokument przyjęty przez Komitet Chrześcijańskiej Wizji Życia Ludzkiego przy Generalnej Konferencji w kwietniu 2000 roku, a następnie przekazany odpowiednim sekretariatom i instytucjom kościelnym.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

171

Metody studiowania Biblii Studiowanie Biblii: Założenia, zasady i metody Wstęp To oświadczenie jest skierowane do wszystkich wyznawców Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego — zarówno wykwalifikowanych biblistów, jak i pozostałych osób — w celu podania wskazówek co do sposobu studiowania Biblii.

Adwentyści dnia siódmego uznają i doceniają wkład tych biblistów na przestrzeni dziejów, którzy stosowali użyteczne i sprawdzone metody studiowania Biblii, zgodne z twierdzeniami i naukami Pisma Świętego. Adwentyści z poświęceniem przyjmują biblijną prawdę i pragną stosować się do niej, posługując się wszelkimi metodami interpretacji zgodnymi z tym, co Pismo Święte mówi samo o sobie. Metody te są wymienione poniżej wśród przedstawionych założeń.

W minionych dziesięcioleciach za najważniejszą metodę studiowania Biblii zwykło się uważać metodę historyczno-krytyczną. Teolodzy posługujący się tą metodą, zgodnie z jej klasyczną formułą, opierają się na założeniach, które już przed przystąpieniem do studiowania tekstu biblijnego odrzucają wiarygodność opisów cudów i innych nadnaturalnych wydarzeń, o których mowa w Biblii. Nawet zmodyfikowane zastosowanie tej metody zachowujące zasadę krytycyzmu poddającego Biblię ocenie ludzkiego umysłu jest niedopuszczalne z adwentystycznego punktu widzenia.

Metoda historyczno-krytyczna minimalizuje potrzebę wiary w Boga i posłuszeństwa Jego przykazaniom. Ponadto, ponieważ metoda ta osłabia nacisk na boski element w Biblii jako natchnionej księdze (w tym również wynikającą z natchnienia jedność Biblii) i deprecjonuje albo błędnie tłumaczy proroctwa apokaliptyczne i eschatologiczne wypowiedzi Biblii, wzywamy adwentystów studiujących Biblię, by unikali polegania na założeniach metody historyczno-krytycznej i wynikających z nich dedukcjach właściwych tej metodzie.

W przeciwieństwie do metody historyczno-krytycznej i jej założeń, pomocne jest wyznaczenie zasad studiowania Biblii zgodnych z nauczaniem samego Pisma Świętego, podkreślających jego jedność i opartych na podstawowym założeniu, iż Biblia jest Słowem Bożym. Takie podejście prowadzi do satysfakcjonującego i bogatego doświadczenia z Bogiem.

172

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Założenia wynikające z wypowiedzi Pisma Świętego 1. Pochodzenie A. Biblia jest Słowem Bożym oraz pierwszoplanowym i autorytatywnym środkiem, przy pomocy którego Bóg objawia się ludziom.

B. Duch Święty natchnął pisarzy biblijnych myślami, ideami i obiektywnymi informacjami, oni zaś wyrazili je własnymi słowami. Dlatego Pismo Święte jest nierozerwalnym połączeniem elementów ludzkiego i boskiego, z których żadnego nie należy uwypuklać kosztem drugiego (II Piotra 1,21; por. Wielki bój, s. 9.10).

C. Całe Pismo Święte jest natchnione przez Boga i powstało w wyniku działania Ducha Świętego. Jednak nie zostało spisane jako nieprzerwany ciąg objawień. W miarę jak Duch Święty przekazywał prawdę pisarzom biblijnym, pisali oni stosownie do tego, jak On ich pobudzał, podkreślając ten aspekt prawdy, który w danym czasie należało uwypuklić. Dlatego chcąc uzyskać pełnię informacji na dany temat student Biblii musi wiedzieć, że Biblia najlepiej interpretuje się sama, a studiowana jako całość przedstawia spójną, harmonijną prawdę (II Tym. 3,16; Hebr. 1,1.2; por. Selected Messages, t. I, s. 19.20; Wielki bój, s. 9.10).

D.Chociaż Biblia pierwotnie była kierowana do mieszkańców Bliskiego Wschodu i basenu Morza Śródziemnego, to jednak przekracza granice kulturowe i służy jako Słowo Boże ludziom we wszystkich kulturach, narodach i sytuacjach życiowych we wszystkich wiekach.

2. Autorytet A. Sześćdziesiąt sześć ksiąg Starego i Nowego Testamentu jest wyraźnym, nieomylnym objawieniem woli Bożej i zbawienia Bożego.

Biblia jest Słowem Bożym i jedynie ona jest standardem, według którego należy oceniać wszelkie nauki i doświadczenia (II Tym. 3,15.17; Ps. 119,105; Przyp. 30,5.6; Iz. 8,20; Jan 17,17; II Tes. 3,14; Hebr. 4,12).

B. Pismo Święte jest autentycznym, wiarygodnym zapisem historii i Bożych dokonań w dziejach ludzkości. Dostarcza normatywnej teologicznej interpretacji tych dokonań. Nadnaturalne wydarzenia objawione w Piśmie Świętym są historycznie autentyczne.

Na przykład, rozdziały 1-11 Genesis są faktycznym opisem historycznych wydarzeń.

C. Biblia różni się od wszelkich innych książek. Jest niepodzielnym połączeniem dwóch elementów: boskiego i ludzkiego. Jej zapis wielu szczegółów historii świata jest integralnie połączony z jej

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

173

nadrzędnym celem, jakim jest przedstawienie historii zbawienia.

Choć czasami studenci Biblii mogą stosować równoległe procedury w celu potwierdzenia danych historycznych, to jednak zazwyczaj techniki badań historycznych, oparte na ludzkich założeniach i skupione na ludzkim elemencie, są niewystarczające do interpretowania Pisma Świętego, które jest połączeniem tego, co boskie, z tym, co ludzkie. Jedynie metoda w pełni uznająca niepodzielną naturę Pisma Świętego pozwala uniknąć zniekształcenia jego przesłania.

D.Ludzki rozum musi być podporządkowany Biblii, a nie stawiany na równi, czy tym bardziej ponad nią. Założenia dotyczące Pisma Świętego muszą być zgodne z twierdzeniami Pisma Świętego i podlegać korekcie z jego strony (I Kor. 2,1-6). Bóg postanowił, że ludzki rozum ma być wykorzystywany w pełni, jednak w kontekście i poddaniu się autorytetowi Słowa Bożego, a nie niezależnie od niego.

E. Objawienie Boga w całej przyrodzie, właściwie zrozumiane, jest zgodne ze spisanym Słowem i ma być interpretowane w świetle Pisma Świętego.

Zasady podchodzenia do interpretacji Pisma Świętego Duch Święty uzdalnia wierzącego człowieka do przyjęcia, zrozumienia i stosowania Biblii w życiu, kiedy poszukuje on mocy Bożej do bycia posłusznym wszystkim biblijnym wymaganiom i przyjmuje wszystkie biblijne obietnice. Jedynie ci, którzy idą za światłem, jakie dotychczas zostało im dane, mogą mieć nadzieję, że otrzymają dalsze oświecenie przez Ducha Świętego (Jan 16,13.14; I Kor. 2,10-14).

Pismo Święte nie może być poprawnie zinterpretowane bez pomocy Ducha Świętego, bowiem to On uzdalnia wierzącego człowieka do zrozumienia i stosowania nauk Pisma Świętego. Dlatego wszelkie studium Słowa powinno być poprzedzone prośbą o kierownictwo i oświecenie przez Ducha Świętego.

Ci, którzy przystępują do studiowania Słowa, muszą to czynić z wiarą, w duchu pokory i gotowości do uczenia się, starając się usłyszeć to, co Biblia do nich mówi. Muszą być gotowi podporządkować wszelkie założenia, opinie i wnioski rozumu osądowi i korekcie samego Słowa. Przyjmując taką postawę student Biblii może podejść do Słowa bezpośrednio i z uwagą studiować, dochodząc do zrozumienia istotnych z punktu widzenia zbawienia spraw, nie polegając na żadnych ludzkich wyjaśnieniach, choć i te czasami mogą się okazać pomocne. W taki sposób przesłanie Biblii staje się dla studiującego ważne.

174

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Studiowaniu Pisma Świętego musi towarzyszyć szczere pragnienie poznania woli Bożej i bycia jej posłusznym, a nie dążenie do poparcia albo udowodnienia wcześniej powziętych idei.

Metody studiowania Biblii Wybierz do studiowania taki przekład Biblii, który jest wierny językom, w których Biblia została pierwotnie napisana, przy czym kieruj się zasadą, iż lepsze są przekłady dokonane przez duży zespół tłumaczy i opublikowane przez ponadwyznaniowych wydawców, niż przekłady sponsorowane przez określone wyznanie religijne czy dokonane przez wąską grupę reprezentującą jedną opcję doktrynalną.

Pamiętaj, by nie ustalać istotnych zasad doktrynalnych na jednym przekładzie Biblii. Wyszkoleni bibliści posługują się tekstami greckim i hebrajskim, co pozwala im zapoznać się z brzmieniem starożytnych manuskryptów.

Wybierz określony plan studiowania, unikając przypadkowości i bezcelowości. Zaleca się następujące plany studiowania: 1) analizowanie poselstwa biblijnego „księga po księdze”, 2) metoda „werset po wersecie”, 3) studiowanie nakierowane na znalezienie biblijnego rozwiązania określonego życiowego problemu, zaspokojenie określonej potrzeby czy znalezienie odpowiedzi na konkretne pytanie, 4) studium tematyczne (wiara, miłość, powtórne przyjście Jezusa, itd.), 5) studiowanie określonego słowa, 6) studium biograficzne.

Staraj się uchwycić proste, najbardziej oczywiste znaczenie fragmentu, który studiujesz.

Staraj się odkryć najistotniejsze tematy Pisma Świętego prezentowane w poszczególnych wersetach, większych fragmentach i całych księgach. Dwa główne, powiązane ze sobą tematy przewijają się przez całe Pismo Święte: 1) osoba i dzieło Jezusa Chrystusa, 2) wielki bój między dobrem a złem, obejmując takie zagadnienia, jak autorytet Słowa Bożego, upadek człowieka, pierwsze i powtórne przyjście Chrystusa, oczyszczenie z zarzutów Boga i Jego prawa oraz przywrócenie Bożego planu dla wszechświata. Tematy te wynikają z całości Pisma Świętego i nie są narzucone z zewnątrz.

Uznaj, że Biblia najlepiej interpretuje się sama i że znaczenie słów, wersetów i fragmentów najdokładniej można ustalić przez pilne porównywanie jednych fragmentów Pisma Świętego z innymi fragmentami.

Studiuj kontekst rozważanego fragmentu odnosząc go do wypowiedzi i akapitów bezpośrednio poprzedzających go i następujących po nim. Staraj

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

175

się odnosić idee zawarte w danym fragmencie do toku myśli w danej księdze biblijnej.

Tak dalece, jak to możliwe, zapoznaj się z historycznymi uwarunkowaniami, w których powstał dany fragment napisany przez pisarza pod natchnieniem Ducha Świętego.

Określ rodzaj literacki, jakim posłużył się autor. Niektóre materiały biblijne mają formę przypowieści, porzekadeł, alegorii, psalmów i proroctw apokaliptycznych. Ponieważ wielu pisarzy biblijnych przekazało swoje poselstwa w formie poezji, dobrze jest posługiwać się przekładem Biblii, który wyraża je w sposób poetycki, bowiem fragmenty, w których zastosowane są złożone figury retoryczne nie mogą być interpretowane w taki sam sposób, jak czysta proza.

Pamiętaj, że dany tekst biblijny może nie pasować w każdym szczególe do współczesnych rodzajów literackich. Uważaj, by nie narzucać tych rodzajów przy interpretowaniu znaczenia tekstu biblijnego. Ludzką skłonnością jest znajdowanie tego, czego się szuka, nawet jeśli bywa to niezgodne z intencją autora.

Zwróć uwagę na gramatykę i budowę zdania, aby zrozumieć przesłanie autora. Studiuj kluczowe słowa w danym fragmencie porównując, przy pomocy konkordancji biblijnej oraz encyklopedii i słowników biblijnych, ich użycie tutaj ze sposobem użycia tych słów w innych częściach Biblii.

Obok studium tekstu biblijnego, zbadaj czynniki historyczne i kulturowe. Archeologia, antropologia i historia mogą wydatnie przyczynić się do zrozumienia tekstu biblijnego.

Adwentyści dnia siódmego wierzą, że Bóg natchnął Ellen G. White.

Dlatego jej komentarz do Biblii jest natchnionym przewodnikiem pomagającym zrozumieć tekst biblijny, choć nie wyczerpuje jego znaczenia i pozostawia szerokie pole do dalszej egzegezy (np. zob. Wielki bój, s. 131.132.412; Testimonies, t. V, s. 665.682.707.708; Counsels to Writes and Editors, s. 33-35).

Po przestudiowaniu danego fragmentu Biblii według powyższych wskazań sięgnij do różnych komentarzy i drugorzędnych pomocy, takich jak dzieła teologiczne, by dowiedzieć się, jak inni zrozumieli ten fragment. Następnie uważnie oceń różne punkty widzenia odnosząc je do Pisma Świętego jako całości.

Interpretując proroctwa pamiętaj, że: 1. Biblia stwierdza, iż Bóg posiada zdolność przepowiadania przyszłości (Iz. 46,10).

2. Proroctwo ma cel natury moralnej. Nie zostało spisane jedynie dla zaspokojenia ciekawości, co będzie w przyszłości. Niektóre cele proroctwa to wzmocnienie wiary (Jan 14,29) i napomnienie do świętego

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

176

3.

4.

5.

6.

życia i gotowości na powtórne przyjście Chrystusa (Mat. 24,44; Obj. 22,7.10.11).

Większość proroctw dotyczy Chrystusa (zarówno Jego pierwszego, jak i drugiego przyjścia), Kościoła i czasów ostatecznych.

Normy interpretacji proroctw znajdują się w samej Biblii: Biblia wyraźnie wyróżnia proroctwa odnoszące się do czasu i ich historyczne wypełnienia; Nowy Testament cytuje szczególne proroctwa Starego Testamentu odnoszące się do Mesjasza i podaje ich spełnienie; Stary Testament przedstawia opisy osób i wydarzeń, które symbolicznie wskazują na Mesjasza.

W nowotestamentowym wypełnieniu starotestamentowych proroctw niektóre dosłowne imiona i nazwy są używane jako symbole elementów duchowej rzeczywistości, np. Izrael reprezentuje Kościół, a Babilon — odstępczy system religijny itd.

Istnieją dwa ogólne typy pism proroczych: nieapokaliptyczne proroctwa, takie jak w Księdze Izajasza czy Księdze Jeremiasza, oraz apokaliptyczne proroctwa w Księdze Daniela i Objawieniu Jana. Te dwa rodzaje proroctw posiadają odmienne cechy: a) proroctwa nieapokaliptyczne są skierowane do ludu Bożego; proroctwa apokaliptyczne mają bardziej ogólny zasięg, b) proroctwa nieapokaliptyczne często mają charakter warunkowy, dając ludowi Bożemu możliwość wyboru błogosławieństwa za posłuszeństwo albo przekleństwa za nieposłuszeństwo; proroctwa apokaliptyczne podkreślają suwerenność Boga i Jego panowanie nad dziejami świata, c) proroctwa nieapokaliptyczne często przechodzą od lokalnego kryzysu do eschatologicznego „dnia Pana”; proroctwa apokaliptyczne przedstawiają bieg historii od czasu, w którym żyje prorok, do końca świata, d) proroctwa nieapokaliptyczne odnoszące się do czasu zazwyczaj dotyczą długich okresów, np. 400 lat niewoli Izraela (I Mojż. 15,13) i 70 lat niewoli babilońskiej (Jer. 25,12). Proroctwa apokaliptyczne odnoszące się do czasu są zazwyczaj wyrażone w mniejszych jednostkach, np. 10 dni (Obj. 2,10) czy 42 miesiące (Obj. 13,5). Apokaliptyczne okresy czasu są symbolicznym wyrażeniem dłuższych rzeczywistych okresów.

7. Proroctwa apokaliptyczne zawierają wiele symboli i powinny być stosownie do tego interpretowane. Interpretując symbole należy posługiwać się następującymi metodami:

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

177

a) poszukaj interpretacji (bezpośredniej lub pośredniej) w samym fragmencie (np. Dan. 8,20.21; Obj. 1,20), b) poszukaj interpretacji w danej księdze albo innych pismach tego samego autora, c) przy pomocy konkordancji biblijnej studiuj użycie danych symboli w innych częściach Pisma Świętego, d) studium dokumentów starożytnego Bliskiego Wschodu może rzucić światło na znaczenie symboli, choć ich biblijne użycie może być nieco odmienne.

8. Zrozumienie literackiej struktury księgi często pomaga w jej interpretowaniu. Przykładem może być paralelny charakter proroctw Daniela. Paralelne zapisy w Piśmie Świętym czasami ukazują różnice w szczegółach i rozłożeniu akcentów (np. por. Mat. 21,33.34; Mar. 12,1-11 i Łuk. 20,9-19; albo II Król. rozdz. 18-20 i II Kron. rozdz.

32). Studiując takie fragmenty, najpierw zbadaj je uważnie, by upewnić się, że domniemane paralele faktycznie odnoszą się do tego samego wydarzenia. Na przykład, wiele przypowieści Jezusa mogło zostać wygłoszonych w różnych sytuacjach do różnych słuchaczy i w nieco innych słowach.

W przypadkach, gdy wydaje się, iż mamy do czynienia z różnicami w paralelnych sprawozdaniach, należy pamiętać, że całość poselstwa Biblii jest syntezą wszystkich jej części. Każdy z pisarzy przekazał to, co Duch Święty mu objawił i do napisania czego go natchnął. Każdy z nich wniósł swój wkład w bogactwo, różnorodność i urozmaicenie Pisma Świętego (zob. Wielki bój, s.

9-10). Czytelnik musi niejako dopuścić do głosu każdego z pisarzy biblijnych, a następnie rozpoznać jedność boskiego samoobjawienia.

Kiedy wydaje się, że paralelne fragmenty ujawniają niespójności i sprzeczności, należy szukać podstawowej, ukrytej zgodności. Trzeba pamiętać, że pewne różnice mogą wynikać z drobnych pomyłek kopistów (zob. Selected Messages, t. I, s. 16) albo mogą być wynikiem odmiennego rozłożenia akcentów lub doboru materiałów przez różnych pisarzy, którzy pisali pod natchnieniem i kierownictwem Ducha Świętego, ale kierowali swoje poselstwa do innych odbiorców i w innych okolicznościach (zob. Selected Messages, t. I, s.

21.22; Wielki bój, s. 9.10).

Może się okazać niemożliwe pogodzenie drobnych rozbieżności w szczegółach nieistotnych dla głównego, wyraźnego przesłania danego fragmentu.

W niektórych przypadkach należy się wstrzymać z sądem do czasu, gdy będzie więcej informacji i będą dostępne bardziej przekonywające dowody, by rozwiązać pozorne rozbieżności.

178

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Pismo Święte zostało napisane dla praktycznego celu, jakim jest objawienie woli Bożej wobec ludzkości. Jednak aby nie wypaczać znaczenia pewnego rodzaju wypowiedzi, należy pamiętać, że pierwotnie przekaz biblijny był skierowany do ludzi żyjących w kulturze starożytnego Bliskiego Wschodu i basenu Morza Śródziemnego, a więc wyraża ich sposób myślenia.

Takie wyrażenia, jak „Pan spotęgował upór faraona” (II Mojż. 9,12) czy „duch zły od Boga” (I Sam. 16,15), psalmy złorzeczące albo „trzy dni i trzy noce” Jonasza w kontekście czasu, w jakim Chrystus przebywał w grobie po swojej śmierci (Mat. 12,40) są powszechnie niezrozumiane, gdyż próbuje się je interpretować z punktu widzenia współczesnego sposobu rozumowania.

Podstawowa wiedza o kulturze Bliskiego Wschodu jest niezbędna dla zrozumienia tego rodzaju wyrażeń. Na przykład, hebrajska kultura przypisywała człowiekowi odpowiedzialność za czyny, których nie popełnił, ale do ich popełnienia dopuścił. Dlatego natchnieni pisarze Pisma Świętego powszechnie przypisują Bogu aktywne uczestniczenie w czynach, o których z punktu widzenia kultury Zachodu powiedzielibyśmy, iż Bóg jedynie do nich dopuścił, jak na przykład do spotęgowania uporu faraona.

Innym aspektem Pisma Świętego, który przysparza kłopotów współczesnym czytelnikom jest Boże polecenie dla Izraelitów, by prowadzili wojnę przeciwko narodom Kanaanu, a nawet dokonali ich eksterminacji. Izrael początkowo był zorganizowany jako państwo teokratyczne, w którym Bóg sprawował władzę bezpośrednio, posługując się w tym celu cywilnym rządem (I Mojż. 18,25). Tego rodzaju teokracja była czymś wyjątkowym w dziejach ludzkości. Obecnie nie istnieje żaden jej odpowiednik i nie może ona być uważana za bezpośredni wzorzec dla współczesnych chrześcijan.

Pismo Święte podaje, że Bóg akceptował osoby, których postępowanie i sposób myślenia nie były zgodne z duchowymi zasadami Biblii jako całości.

Jako przykłady możemy tu podać przypadki używania alkoholu, poligamię, rozwody, niewolnictwo. Choć potępienie tego rodzaju głęboko zakorzenionych społecznych zwyczajów nie jest wyraźne, to jednak Bóg nie pochwalał ani nie zalecał tego wszystkiego, a jedynie czasowo dopuścił do tego w życiu patriarchów i narodu izraelskiego. Jezus wyjaśnił tę zasadę wypowiadając się na temat rozwodu (Mat. 19,4-6.8).

Ideą Pisma Świętego jest odrodzenie. Bóg działa cierpliwie, by podnieść upadłą ludzkość z głębin grzechu na wyżyny boskiego ideału. Tak więc nie możemy brać przykładu z postępowania grzeszników, którzy zostali opisani w Biblii.

Pismo Święte przedstawia rozwój Bożego objawienia przeznaczonego dla człowieka. Na przykład, Kazanie na Górze wygłoszone przez Jezusa po-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

179

szerza i rozwija pewne starotestamentowe koncepcje. To Chrystus jest dla ludzkości ostatecznym objawieniem charakteru Bożego (Hebr. 1,1-3).

Choć od I Księgi Mojżeszowej do Objawienia Jana Biblia cechuje się wyjątkową spójnością i choć wszystkie części Biblii są jednakowo natchnione, to jednak Bóg objawiał się ludziom w sposób wychodzący naprzeciw ich duchowym i intelektualnym zdolnościom. Bóg się nie zmienia, ale stopniowo rozwija swoje objawienie przed ludźmi, w miarę jak są w stanie je pojąć (Jan 16,12; The SDA Bible Commentary, t. VII, s. 945; Selected Messages, t. I, s. 21).

Każde doświadczenie czy stwierdzenie zapisane w Piśmie Świętym jest natchnionym przez Boga zapisem, ale nie każde stwierdzenie czy doświadczenie jest normatywne dla chrześcijańskiego zachowania w naszych czasach. Tak więc należy rozumieć nie tylko literę, ale także ducha Biblii (I Kor. 10,6-13; Życie Jezusa, s. 101; Testimonies, t. IV, s. 10-12).

Wreszcie, pamiętaj o ostatecznym celu, jakim jest stosowanie tekstu Pisma Świętego. Odpowiedz sobie na następujące pytania: „Jakie poselstwo i cel pragnie Bóg zakomunikować za pomocą Pisma Świętego?” „Jakie znaczenie ma dany tekst dla mnie?” „Jak odnosi się to przesłanie do mnie w obecnej sytuacji?” Odpowiadając na te pytania pamiętaj, że choć wiele wypowiedzi Pisma Świętego miało lokalne znaczenie, to jednak zawierają one ponadczasowe zasady odnoszące się do wszystkich ludzi, w każdej kulturze i w każdym czasie.

Podsumowanie We wstępie do Wielkiego boju (s. 9) Ellen G. White napisała: „Biblia jednak, zawierająca objawione przez Boga prawdy, lecz wyrażone w języku ludzkim, stanowi jedność tego, co boskie, z tym, co ludzkie. Taka właśnie jedność istniała w naturze Chrystusa, który był równocześnie Synem Bożym i Synem Człowieczym. O Biblii można więc powiedzieć to samo, co powiedziano o Chrystusie: »Słowo ciałem się stało i zamieszkało wśród nas« (Jan 1,14)”.

Jak niemożliwe jest, by ci, którzy nie akceptują boskości Chrystusa, mogli w pełni zrozumieć cel Jego inkarnacji, tak również niemożliwe jest, by ci, którzy widzą Biblię jedynie jako książkę napisaną przez ludzi, mogli w pełni zrozumieć jej poselstwo, bez względu na to, jak uważnie i rygorystycznie podchodziliby do jej studiowania.

Nawet chrześcijańscy teolodzy, którzy akceptują bosko-ludzką naturę Pisma Świętego, ale wskutek przyjętych metod głównie zwracają uwagę na jego ludzki aspekt, ryzykują pozbawienie poselstwa biblijnego jego mocy, gdyż koncentrują się nie na rzeczywistym celu Biblii, ale na samej formie przekazu. Zapominają, że forma i treść są nierozerwalnie ze sobą związane i że for-

180

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

ma bez treści jest pustą skorupą, która nie jest w stanie zaspokoić duchowe potrzeby ludzkości.

Poświęcony chrześcijanin będzie więc posługiwał się jedynie takimi metodami, które w pełni uwzględniają dualną, nierozdzielną naturę Pisma Świętego oraz pozwalają zrozumieć i stosować jego poselstwo, jak również wzmacniają wiarę w Boga.

Oświadczenie przyjęte i zatwierdzone przez głosowanie przez Radę Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego podczas Dorocznej Sesji w Rio de Janeiro, Brazylia, 12 października 1986 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

181

Stosunek do innych Kościołów chrześcijańskich i organizacji religijnych Aby uniknąć nieporozumień i waśni w naszych kontaktach z innymi Kościołami chrześcijańskimi i organizacjami religijnymi, kierujemy się następującymi zasadami: 1. Uznajemy czynniki wywyższające Chrystusa przed ludźmi za część Bożego planu ewangelizacji świata i darzymy głębokim szacunkiem chrześcijan i chrześcijanki, którzy należą do innych wspólnot i angażują się w zdobywanie dusz dla Chrystusa.

2. Gdy w naszej działalności misyjnej mamy do czynienia z innymi towarzystwami misyjnymi i organizacjami religijnymi, powinien nas cechować zawsze duch chrześcijańskiej uprzejmości, życzliwości i uczciwości.

3. Uznajemy, że prawdziwa religia oparta jest na sumieniu i przekonaniu. Dlatego też naszym celem jest zawsze to, by żadne osobiste, nacechowane egoizmem interesy albo doczesne korzyści nie były powodem przyłączania się ludzi do naszej wspólnoty i aby nic, prócz prawdziwej więzi z Chrystusem, nie wiązało sumień i przekonań naszych wyznawców. Jeśli zmiana przekonań nie pozwala wyznawcy pozostawać nadal w harmonii z wiarą i praktykami adwentystów dnia siódmego, uznajemy, że taki wyznawca ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zmienić religijną przynależność zgodnie z jego wierzeniami. Oczekujemy jednocześnie, że inne organizacje religijne będą kierować się tym samym duchem wolności religijnej.

4. Przed przyjęciem do Kościoła wyznawców innych organizacji religijnych należy upewnić się, że kandydaci chcą zmienić swą przynależność religijną w wyniku zmiany przekonań i przez wzgląd na ich osobisty związek z Bogiem.

5. Osoba pozbawiona członkostwa w innej organizacji religijnej z powodu jasno dowiedzionego sprzeniewierzenia się chrześcijańskim standardom moralnym nie może być przyjęta w szeregi wyznawców Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, zanim w jej życiu nie będzie wyraźnego dowodu nawrócenia i reformy.

6. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego nie może ograniczyć swej misji do wydzielonego obszaru geograficznego, a to z powodu szczególnego zrozumienia powierzonego mu ewangelicznego zlecenia. Dzięki działaniu opatrzności Bożej w historycznym rozwoju dzieła Bożego

182

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

na ziemi powstawały co jakiś czas denominacje i ruchy religijne mające położyć nacisk na różne aspekty prawdy ewangelii. U podstaw i początków powstania ruchu adwentystycznego legło szczególne podkreślenie dobrej nowiny o powtórnym przyjściu Chrystusa, jako mającym nieodwołalnie nastąpić wydarzeniu, skłaniającym do głoszenia biblijnych prawd stanowiących specyficzne poselstwo przygotowania opisane w biblijnym proroctwie, a zwłaszcza w Obj. 14,6-14. To polecenie głoszenia ewangelii wiecznej „wszystkim narodom i plemionom, i językom, i ludom” oznacza przedstawienie jej wszystkim ludziom na całym świecie. Jakiekolwiek ograniczenie świadczenia do wybranego terenu stanowiłyby więc przeciwstawienie się ewangelicznemu zleceniu. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego uznaje przy tym prawo innych religijnych organizacji do działania bez geograficznych ograniczeń.

Tekst zaczerpnięty z General Conference Working Policy, nr O75.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

183

Zalecenia w sprawie zachowywania sabatu Cel i perspektywa Głównym celem tego dokumentu dotyczącego zachowywania sabatu jest danie rad i zaleceń wyznawcom Kościoła pragnącym pełniejszego i mającego większe znaczenie doświadczenia wyniesionego z zachowywania sabatu. Mamy nadzieję, że pomoże on zainicjować prawdziwą ogólnoświatową reformę zachowywania sabatu. Świadomi faktu, iż ogólnoświatowa społeczność wierzących ma liczne trudności z zachowywaniem sabatu, które wynikają z danej kultury i kontekstu ideologicznego, musimy brać je pod uwagę. Intencją tego dokumentu nie jest danie odpowiedzi na każde pytanie dotyczące zachowywania sabatu, ale raczej przedstawienie biblijnych zasad i zaleceń Ducha Proroctwa, które pomogą wyznawcom Kościoła, starającym się iść za przykładem Pana.

Mamy nadzieję, że rady dane w tym dokumencie okażą się pomocne.

Jednak decyzje podejmowane w trudnych okolicznościach muszą być motywowane osobistą wiarą i zaufaniem do Pana Jezusa Chrystusa.

Sabat — ochrona naszej więzi z Bogiem Sabat jest klamrą spinającą naszą więź z Bogiem. Wskazuje na Boże działania w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Sabat chroni przyjaźń człowieka z Bogiem i zapewnia czas niezbędny do umacniania tej więzi. Sabat wyjaśnia związek między Bogiem a ludzkością, ponieważ wskazuje na Boga jako Stwórcę, w czasach, gdy ludzie usiłują uzurpować sobie miejsce Boga we wszechświecie.

W obecnej erze materializmu, sabat wskazuje ludziom sprawy duchowe. Konsekwencje niepamiętania o sabacie są poważne. Prowadzi to do zakłócenia i zerwania związku człowieka z Bogiem.

Kiedy sabat jest zachowywany, jest świadectwem wszystkiego, co daje nam zaufanie do Boga jako tego, który nas podtrzymuje przy życiu, ratuje i daje nam nadzieję na przyszłość. Jako taki, sabat jest rozkoszą, gdyż pozwala nam wejść do Bożego odpocznienia i przyjąć zaproszenie do wspólnoty z Bogiem.

Kiedy Bóg wzywa nas do pamiętania o sabacie, czyni to dlatego, iż chce, byśmy pamiętali o Nim. Biblijne podstawy i zasady zachowywania sabatu 1. Charakter i cel sabatu. Sabat pochodzi z tygodnia stworzenia, kiedy to Bóg dokończył swoje dzieło i odpoczął w siódmym dniu (I Mojż.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

184

2.

3.

4.

5.

rozdz. 1-3). Sabat ma znaczenie cyklicznego znaku wiecznego przymierza między Bogiem a Jego wyznawcami, aby pamiętali, kto ich stworzył (II Mojż. 31,17) i uświęca (II Mojż. 31,13; Ezech. 20,12) oraz uznawali Go jako swego Pana i Boga (Ezech. 20,20).

Wyjątkowość sabatu. Sobota jest szczególną okazją do oddawania czci Bogu jako Stwórcy i Odkupicielowi, a także Panu życia, z którym ludzkość połączy się po powtórnym przyjściu Chrystusa. Przykazanie sobotnie znajduje się w centrum prawa moralnego jako pieczęć Bożego autorytetu. Ponieważ sabat jest symbolem Bożej więzi miłości z Jego ziemskimi dziećmi, ludzie są zobowiązani szanować ten dar w poczuciu, iż uczynią wszystko, co w ich mocy, by umacniać trwałą więź z Bogiem. Tak więc wierzący będą czynić jedynie to, co jest zgodne z wolą Bożą i służy dobru człowieka, a nie to, co zaspokaja egoistyczne pragnienia.

Powszechność sabatu. Powszechność sabatu wynika z jego genezy sięgającej tygodnia stworzenia. Tak więc jego przywileje i zobowiązania dotyczą ludzi wszystkich narodowości i grup społecznych (zob. II Mojż.

20,11; 23,12; V Mojż. 5,13; Iz. 56,1-8). Zachowywanie sabatu obowiązuje wszystkich domowników, w tym także dzieci, a nawet „obcego przybysza, który mieszka w twoich bramach” (II Mojż. 20,10).

Ramy czasowe sabatu. Dane biblijne: sabat rozpoczyna się z końcem szóstego dnia tygodnia i trwa jedną dobę, od wieczora do wieczora (I Mojż. rozdz. 1; Mar. 1,32). Tak więc rozpoczęcie sabatu jest wyznaczone zachodem słońca. Tam, gdzie moment zachodu słońca jest trudny do ustalenia, osoby zachowujące sabat powinny zaczynać jego świętowanie o zmroku.

Zasady zachowywania sabatu. Choć Biblia nie odnosi się bezpośrednio do wielu szczegółowych pytań dotyczących zachowywania sabatu w naszych czasach, to jednak mamy w niej sformułowane ogólne zasady, które zachowują ważność do dziś (zob. II Mojż. 16,29; 20,8-11; 34,21; Iz. 58,13; Neh. 13,15-22). „Prawo zabrania zwykłych zajęć w dniu Pańskim, jak też pracy zarobkowej czy takiej, która służy ziemskim przyjemnościom i korzyściom. Ale wzorem Boga, który zaniechał swego dzieła tworzenia, odpoczął w dniu sobotnim i pobłogosławił ten dzień, ludzie powinni zaniechać codziennych zajęć i oddać te święte godziny wzmacniającemu zdrowie odpoczynkowi, modlitwie oraz dobrym uczynkom” (Życie Jezusa, s. 143). Jednak ta koncepcja nie sugeruje zupełnej bezczynności. Zarówno Stary, jak i Nowy Testament zapraszają nas do troszczenia się w tym dniu o potrzebują-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

185

cych i niesienia ulgi cierpiącym, bowiem sabat jest dniem dobroci dla wszystkich, a szczególnie dla poniżonych i uciśnionych (II Mojż.

23,12; Mat. 12,10-13; Mar. 2,27; Łuk. 13,11-17; Jan 9,1-21). Nawet dobre uczynki w sabat nie mogą być w sprzeczności z zasadniczą biblijną cechą zachowywania sabatu, a mianowicie odpoczywaniem (I Mojż. 2,1-3). Dotyczy to zarówno odpoczynku fizycznego (II Mojż.

23,12), jak i duchowego odpocznienia w Bogu (Mat. 11,28). To duchowe odpocznienie każe człowiekowi zachowującemu sabat poszukiwać Bożej obecności i więzi z Bogiem (Iz. 48,13) zarówno w osobistych rozmyślaniach (Mat. 12,1-8), jak i nabożeństwie (Jer. 23,32; II Król. 4,23; 11,4-12; I Kron. 23,30; Iz. 56,1-8). Jego celem jest uznanie Boga jako Stwórcy i Odkupiciela (I Mojż. 2,1-3; V Mojż. 5,12-15), a odpocznienie to ma być dzielone z bliskimi i szerszą społecznością (Iz. 56,1-8).

6. Sabat a autorytet Słowa Bożego. Ellen G. White podkreśla, że przykazanie sobotnie jest wyjątkowe, bowiem zawiera pieczęć prawa Bożego. Jedynie ono „podaje imię i tytuł Prawodawcy. Stwierdza, że Bóg jest Stworzycielem nieba i ziemi i w ten sposób ukazuje powód, dla którego ma On prawo żądać czci i uwielbienia. W żadnym innym z dziesięciu pozostałych przykazań Dekalogu nie ma informacji przez kogo to prawo zostało nadane” (Wielki bój, s. 311). Sabat jako znak Stwórcy wskazuje na obszar Jego władzy i Jego autorytet. Świadome zachowywanie sabatu jest więc oznaką akceptacji Boga jako Stwórcy i Właściciela oraz uznaniem Jego władzy nad całym stworzeniem, w tym także nad człowiekiem. Zachowywanie sabatu jest oparte na autorytecie Słowa Bożego. Nie ma żadnego innego logicznego uzasadnienia. Ludzie mają wolność, by wkroczyć w więź ze Stwórcą wszechświata jako osobistym przyjacielem. Osoby zachowujące sabat mogą czasami napotykać na opór ze strony otoczenia z powodu świętowania sabatu. Dla tych, którzy nie uznają Boga jako swego Stwórcy, może się wydawać arbitralne czy niewygodne zaprzestanie pracy w dniu sabatu wyłącznie z religijnych powodów. Świadome zachowywanie sabatu świadczy o tym, że wybraliśmy posłuszeństwo Bożemu przykazaniu. W ten sposób potwierdzamy, że nasze życie jest teraz zgodne ze Słowem Bożym. Tak więc nietrudno zrozumieć, dlaczego sabat stanie się szczególną próbą wiary w czasach końca. Wierzący będą musieli dokonać wyboru, czy słuchać Słowa Bożego, czy też nakazów ludzkich władz (Obj. 14,7.12).

186

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Życie domowe i rodzinne w związku z sabatem 1. Wprowadzenie. Życie domowe jest kamieniem węgielnym właściwego zachowywania sabatu. Jedynie wtedy, gdy człowiek sumiennie zachowuje sabat w domu i spełnia swoje obowiązki jako członek rodziny, Kościół jako całość może objawiać przed światem radość i przywileje związane z Bożym świętym dniem.

2. Różne rodzaje rodzin. W XX wieku mamy do czynienia z różnego rodzaju rodzinami — np. takimi, które składają się z męża, żony i dzieci; rodzinami, w których jest mąż i żona, ale nie ma dzieci; rodzinami, w których samotny rodzic wychowuje dzieci (z powodu śmierci współmałżonka lub rozwodu musi pełnić zarówno funkcję matki, jak i ojca); a także domami, w których żyją samotne osoby, czy to z wyboru, czy wskutek rozwodu, bez dzieci; jak również z rodzinami, w których tylko jedno z rodziców jest wyznawcą Kościoła Adwentystycznego.

W odniesieniu do potrzeb i problemów poszczególnych kategorii rodzin, należy rozumieć, że niektóre z poniższych zasad i sugestii odnoszą się do wszystkich grup, a inne tylko do części z nich.

3. Dwie święte instytucje — rodzina i sabat. „Na początku” Bóg umieścił mężczyznę i kobietę w ogrodzie Eden, który miał być ich domem.

Także „na początku” Bóg dał ludziom sabat. Te dwie instytucje — rodzina i sabat — idą ze sobą w parze. Obie są darem Bożym i dlatego są święte, przy czym sabat w wyjątkowy sposób umacnia więzi istniejące w rodzinie. Bliskie więzi są nieodłącznym elementem rodziny. Bliska wspólnota z innymi osobami jest także ważnym elementem zachowywania sabatu. Łączy rodziny i przybliża je do Boga, a poszczególnych domowników do siebie nawzajem. Patrząc z perspektywy, nie sposób przecenić znaczenie sabatu dla rodziny.

4. Odpowiedzialność dorosłych jako nauczycieli. Wybierając Abrahama jako ojca narodu wybranego, Bóg powiedział: „Wybrałem go bowiem, aby nakazał synom swoim i domowi swemu po sobie strzec drogi Pana” (I Mojż. 18,19). Tak więc jasne jest, iż na dorosłych w rodzinie została złożona wielka odpowiedzialność za duchowe powodzenie ich dzieci.

Zarówno nauką, jak i przykładem mają oni tworzyć atmosferę, w której sabat stanie się radością dla dzieci i ważną częścią ich chrześcijańskiego życia, tak iż w przyszłości, kiedy opuszczą dom rodzinny, nadal będą zachowywać to, czego nauczyły się w dzieciństwie. Zgodnie z zaleceniem: „Będziesz je [przykazania Boże] wpajał w twoich synów” (V Mojż. 6,4-9), dorośli członkowie rodziny powinni nauczać dzieci miłości do Boga i zachowywania Jego przykazań. Powinni je

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

187

uczyć, by były wierne Bogu i postępowały zgodnie z Jego wskazaniami. Od wczesnego dzieciństwa dzieci powinny być przyuczone do uczestniczenia w rodzinnych nabożeństwach, tak by nabożeństwo w domu modlitwy było dla nich niejako poszerzeniem nabożeństwa rodzinnego. Także od najwcześniejszego dzieciństwa należy uczyć dzieci znaczenia uczęszczania do zboru jako jednego z nieodłącznych elementów zachowywania sabatu. Dorośli w rodzinie powinni dawać dzieciom przykład uczęszczania na sobotnie nabożeństwa, stanowić wzorzec, który będzie postrzegany jako ważny i zostanie wzięty pod uwagę przez dzieci, kiedy będą one decydować, co jest dla nich wartościowe w życiu. Przez rozmowy i studiowanie Biblii należy uczyć dzieci znaczenia sabatu, jego związku z chrześcijańskim życiem i trwałej wartości Bożego dnia odpoczynku.

5. Przygotowanie na sabat. Jeśli sabat ma być zachowywany właściwie, cały tydzień należy zaplanować w taki sposób, aby każdy z domowników był gotowy powitać Boży dzień, kiedy ten nastanie. Oznacza to, że dorośli członkowie rodziny powinni tak zaplanować wszystkie obowiązki domowe — zakupy i przygotowanie żywności, przygotowanie ubiorów i wszelkie inne niezbędne czynności, aby zakończone zostały przed zachodem słońca w piątek. Dzień odpoczynku powinien stanowić przeciwwagę dla sześciu dni pracy. Kiedy nadchodzi piątkowy wieczór i zbliża się zachód słońca, dorośli i dzieci powinni powitać sabat w spokoju umysłu, wszelkie przygotowania muszą być zakończone, a wszyscy mają być gotowi do spędzenia kolejnych dwudziestu czterech godzin z Bogiem i ze sobą nawzajem. Dzieci mogą pomagać w przygotowaniach do sabatu, stosownie do swego wieku i umiejętności. Sposób, w jaki rodzina podchodzi do rozpoczęcia sabatu o zachodzie słońca w piątek i sposób, w jaki spędza piątkowy wieczór jest podstawą do przyjęcia błogosławieństwa Pańskiego przeznaczonego na cały dzień sabatu.

6. Właściwy sobotni ubiór. Tam, gdzie w domu są dzieci, w sobotni poranek, kiedy rodzina ubiera się do wyjścia na nabożeństwo, dorośli przykładem i pouczeniem mogą uczyć dzieci, że jednym ze sposobów uczczenia Boga jest przybycie do domu modlitwy w czystym, odświętnym ubraniu, stosownym do kultury, w której żyją.

7. Znaczenie studium Biblii. Tam, gdzie dzieci nie mają przywileju uczęszczania do szkół adwentystycznych, Szkoła Sobotnia staje się najważniejszym ośrodkiem religijnego nauczania poza domem rodzinnym.

Nie sposób przecenić wartości tego studium Biblii. Dlatego rodzice

188

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

powinni uczęszczać na lekcje Szkoły Sobotniej i dołożyć starań, aby ich dzieci także w nich uczestniczyły.

8. Zajęcia rodzinne w sabat. W wielu kulturach sobotni obiad, kiedy rodzina zgromadza się wokół stołu, jest kulminacyjnym punktem tygodnia. Duch świętej radości i wspólnoty, narastający i trwający w czasie nabożeństwa w zborze, dopełnia się. Wolni od troski i powszedniej atmosfery, domownicy mogą rozmawiać o sprawach ważnych dla nich, stosownie do duchowego charakteru dnia sobotniego. Kiedy właściwie rozumie się święty charakter sabatu, a rodziców z dziećmi łączą więzy miłości, wszyscy będą się starali chronić święte godziny sabatu przed takimi zakłóceniami, jak świecka muzyka, radio, filmy wideo i programy telewizyjne, gazety, książki i czasopisma.

Sobotnie popołudnia, o ile tylko jest to możliwe, powinny być spędzane na rodzinnych zajęciach — podziwianiu przyrody, odwiedzinach misyjnych w domach dziecka i domach opieki, odwiedzaniu chorych i potrzebujących pocieszenia, a także uczestniczeniu w spotkaniach w zborze. W miarę jak dzieci dorastają, zakres ich sobotnich zajęć poszerzy się o uczestniczenie w życiu grupy rówieśniczej w zborze. Planując takie uczestnictwo, dzieci powinny zadać sobie pytanie: „Czy te zajęcia pomogą mi lepiej zrozumieć charakter i świętość soboty?” W ten sposób właściwe zachowywanie sabatu w rodzinie będzie wywierać nieprzemijający wpływ, zarówno w życiu doczesnym, jak i we wieczności.

Zachowywanie sabatu a zajęcia rekreacyjne 1. Wprowadzenie. Zachowywanie sabatu obejmuje zarówno nabożeństwo, jak i wspólnotę. Zaproszenie do uczestniczenia w nich jest otwarte i serdeczne. Sobotnie nabożeństwo nakierowane na Boga zazwyczaj odbywa się w społeczności wierzących. Społeczność ta stanowi także wspólnotę. Zarówno nabożeństwo, jak i wspólnota oferują nieograniczone możliwości wielbienia Boga i wzbogacania chrześcijańskiego życia. Kiedy sobotnie nabożeństwo i sobotnia wspólnota ulegają zniekształceniu i są nadużywane, zarówno chwała dla Boga, jak i osobisty rozwój są zagrożone. Jako Boży dar dla nas, sabat przynosi prawdziwą radość w Panu. Jest dla wierzących okazją do dostrzegania i osiągania potencjału danego im przez Boga. Dzięki temu sabat jest rozkoszą dla tych, którzy go zachowują.

2. Czynniki obce zachowywaniu sabatu. Sabat może być z łatwością zakłócony przez czynniki obce jego duchowi. W przeżywaniu nabożeń-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

189

stwa i wspólnoty wierzący człowiek musi być świadomy obcych czynników, które mogą obniżać stopień jego zrozumienia świętości sabatu. Poczuciu świętości sabatu grozi zwłaszcza niebezpieczeństwo niewłaściwego towarzystwa i nieodpowiednich zajęć. Natomiast wtedy, gdy Stwórca jest w centrum zajęć w sabat, poczucie świętości tego dnia wzrasta.

3. Zjawiska uwarunkowane kulturowo a zachowywanie sabatu. Należy rozumieć, że chrześcijanie okazują posłuszeństwo Bogu i zachowują sabat w określonym miejscu, czasie i kulturze, w której żyją. Jest możliwe, że historia i kultura mogą nas niewłaściwie kształtować i wypaczać nasze wartości. Odwołując się do kultury, możemy popełnić błąd polegający na pozwalaniu sobie na uczestniczenie w sporcie i zajęciach rekreacyjnych niezgodnych ze świętością sabatu. Na przykład, intensywny wysiłek fizyczny i różne formy turystyki nie są zgodne z prawdziwym zachowywaniem sabatu.

Wszelkie próby regulowania zachowywania sabatu poza biblijnymi zasadami przez tworzenie listy sobotnich zakazów byłyby szkodliwe dla duchowego doświadczenia. Chrześcijanin powinien testować swoje doświadczenie zachowywania sabatu na podstawie biblijnych zasad. Powinien pamiętać, że głównym celem sabatu jest umacnianie więzi z Bogiem. Tak więc zajęcia zgodne z biblijnymi zasadami i wspierające ich zachowanie są stosowne.

Ponieważ nikt z ludzi nie jest w stanie właściwie ocenić osobistych motywów drugiego człowieka, chrześcijanin musi zachować daleko idącą powściągliwość w krytykowaniu swoich braci i sióstr żyjących w odmiennej, od ich własnej, kulturze, angażujących się w sobotnie zajęcia rekreacyjne, które aprobują.

Podczas podróży turyści adwentystyczni powinni dołożyć wszelkich starań, by zachowywać sabat w gronie współwierzących w miejscu, w którym się znajdują. Szanując świętość siódmego dnia tygodnia, zalecane jest, aby adwentyści unikali zwykłego w czasie wypoczynku zwiedzania i świeckiej aktywności.

Zbory i instytucje kościelne Ustalając specjalne wytyczne i sposób postępowania dla zborów i instytucji kościelnych, Kościół daje przykład zachowywania sabatu dla ogółu wyznawców. Obowiązkiem wyznawców jest trzymać się słusznych zasad zachowywania sabatu. Kościół może jedynie pomóc w tym, wskazując zasady zachowywania sabatu znajdujące się w Biblii i duchu proroctwa, ale nie może zastąpić sumienia wyznawców.

190

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

1. Zbory — rola zboru i rodziny w sobotnich zajęciach popołudniowych.

Pastor i przywódcy zboru mają obowiązek zadbać o starannie zaplanowane zajęć w sobotnie popołudnie dla rodzin i osób samotnych, podkreślających znaczenie sabatu jako dnia radości, nabożeństwa i odpoczynku. Zajęcia w zborze powinny raczej uzupełniać, a nie zastępować sobotnie zajęcia w rodzinie.

2. Zbory — sobotnia muzyka. Muzyka może wywierać silny wpływ na nastroje i emocje człowieka. Przywódcy zboru powinni wybierać muzykę i muzyków, przyczyniających się do wytworzenia bardziej podniosłej atmosfery podczas nabożeństwa w sabat oraz wzmocnienia więzi słuchaczy z Bogiem. Należy unikać prób chóru podczas regularnych spotkań sobotnich.

3. Zbory — służba na rzecz społeczeństwa. Chociaż chrześcijanie mogą brać udział w różnego rodzaju pracy społecznej, troszcząc się o ludzi będących w potrzebie zarówno w mieście, jak i w okolicy, nie zwalnia ich to z obowiązku wywierania właściwego wpływu na rzecz konsekwentnego zachowywania sabatu. Uczestnicząc w zajęciach edukacyjnych dla dzieci i młodzieży, będą w tym dniu wybierali tematy i zajęcia odmienne od tych, które prowadzili w dni powszednie, tak aby przyczyniały się one do duchowego rozwoju uczniów. Normalne zajęcia można zastąpić, nie wymagającymi zbyt wielkiego wysiłku, wycieczkami na łono przyrody.

4. Zbory — zbieranie darów na rzecz potrzebujących. Ogólną praktyką w zborach adwentystycznych jest zbieranie darów materialnych w inne dni niż w sabat. Tam, gdzie praktykuje się zbieranie darów w sabat, należy wprowadzić w życie plan, dzięki któremu zbieranie darów stanie się duchowym dobrodziejstwem dla wszystkich.

5. Zbory — kolekta sobotnia. Nauka o chrześcijańskim szafarstwie jest nauką biblijną. Akt dawania ma uzasadnione miejsce w nabożeństwie.

Kiedy zwracamy się do uczestników nabożeństwa z apelem o dary, należy to czynić w sposób stosowny do świętości nabożeństwa i samego sabatu.

6. Zbory — uroczystości ślubne w sabat. Uroczystość ślubna jest świętością i nie jest sama w sobie niezgodna z duchem sabatu. Jednak większość uroczystości ślubnych wymaga pracochłonnych przygotowań, którym nieuchronnie towarzyszy świecka atmosfera. Aby nie zakłócać atmosfery sabatu, należy zachęcać do organizowania uroczystości ślubnych w inne dni niż w sabat.

7. Zbory — uroczystości pogrzebowe w sabat. Z reguły adwentyści starają się unikać prowadzenia uroczystości pogrzebowych w sabat. Jednak

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

191

w niektórych klimatach i w pewnych szczególnych okolicznościach może się okazać konieczne niezwłoczne przeprowadzenie pogrzebu, bez względu na sabat. W takich przypadkach należy wszystkie możliwe przygotowania poczynić wcześniej, a te prace, które mogą być odłożone na później, należy wykonać następnego dnia. W niektórych przypadkach nabożeństwo żałobne można przeprowadzić w sabat, a pochówku dokonać później.

8. Adwentystyczne placówki służby zdrowia. Adwentystyczne instytucje opieki zdrowotnej są dla wielu ludzi jedynym źródłem wiedzy o Kościele Adwentystów Dnia Siódmego. Adwentystyczne szpitale powinny być czymś więcej niż tylko instytucjami medycznymi. Mają one wyjątkową sposobność chrześcijańskiego świadczenia przez dwadzieścia cztery godziny na dobę w społeczeństwie, któremu służą.

Ponadto mają przywilej co tydzień przedstawiać praktyczne poselstwo o sabacie. Lecząc chorych i uwalniając ich od cierpienia, także w sabat, Chrystus dał nam przykład, za którym powinniśmy iść zakładając i prowadząc adwentystyczne placówki służby zdrowia. Dlatego instytucje oferujące opiekę medyczną społeczeństwu muszą być przygotowane do zaspokajania potrzeb ludzi chorych i cierpiących bez względu na dzień i porę. Nakłada to na każdą instytucję obowiązek rozwijania i stosowania praktyk, które odzwierciedlają przykład Chrystusa i pozwalają stosować zasady zachowywania sabatu znajdujące się w Piśmie Świętym i nauczane przez Kościół Adwentystów Dnia Siódmego. Zarządzający ponoszą szczególną odpowiedzialność za dopilnowanie, by wszystkie instytucje medyczne miały właściwe podejście do zachowywania sabatu, stosując odpowiednie procedury związane z tym dniem, aby nie dopuścić do uchybień w tej kwestii. Zaleca się, by zasady zachowywania sabatu znalazły następujące zastosowanie: A. Zapewnić pomoc medyczną w nagłych przypadkach, kiedy tylko będzie potrzebna, chętnie i fachowo. Jednak ani adwentystyczne instytucje medyczne, ani lekarze i dentyści nie powinni wykonywać w sabat rutynowych czynności, jakie wykonują w dni powszednie.

B. Przerwać wszelkie rutynowe czynności, które mogą być zawieszone. Zazwyczaj oznacza to zupełne zamknięcie tych placówek i wydziałów, które nie są bezpośrednio związane z opieką nad pacjentami, oraz utrzymanie minimalnej liczby pracowników opiekujących się pacjentami i pełniących dyżury w razie nagłych wypadków.

192

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

C. Odłożyć na później czynności diagnostyczne i zabiegi terapeutyczne. Lekarz prowadzący powinien podjąć decyzję, jakie czynności diagnostyczne i zabiegi powinny zostać wykonane niezwłocznie, a jakie mogą być wykonane w późniejszym terminie. Jeśli w tej kwestii dochodzi do nadużyć, sprawą powinno się zająć kierownictwo szpitala. Pracownicy, którzy nie wchodzą w skład zarządu, nie powinni uczestniczyć w podejmowaniu decyzji ani nie powinni być zmuszani do konfrontacji z lekarzami prowadzącymi. Nieporozumień można uniknąć dzięki wyraźnemu określeniu w przepisach pomocniczych, iż w sabat można wykonywać jedynie takie zabiegi chirurgiczne, diagnostyczne i terapeutyczne, które nie mogą być przełożone na później ze względu na stan pacjenta. Należyte wyjaśnienie sprawy wszystkim, którzy są zaangażowani w niezbędne czynności, pozwoli uniknąć nieporozumień i nadużyć. Zaleca się nie planować wykonywania zabiegów w piątek. Co prawda, planowanie zabiegów na piątek pozwala pacjentowi przebywać w szpitalu przez weekend, co nie powoduje dodatkowej absencji w pracy. Jednak wskutek takiej procedury pierwszy dzień pooperacyjny, kiedy wymagana jest najintensywniejsza opieka pielęgniarska, wypada w sobotę.

D.Zamknąć biura administracji i zaprzestać rutynowych czynności administracyjnych. Choć może się okazać konieczne przyjęcie i wypisanie pacjenta w sabat, to jednak zaleca się unikanie wystawiania rachunków i pobierania opłat w sobotę. Nigdy zachowywanie sabatu nie powinno być źródłem irytacji dla tych, którym staramy się służyć i których pragniemy prowadzić do zbawienia. Sabat powinien być przez nich kojarzony raczej z „dziećmi światłości” (Ef. 5,8; Działalność apostołów, s. 159).

E. Uczynić sabat szczególnym dniem dla pacjentów, przedstawiając chrześcijańskie świadectwo, które nie zostanie przez nich zapomniane. Właściwe zachowywanie sabatu jest znacznie łatwiejsze w instytucji zatrudniającej głównie adwentystów. Wierzący pracownicy, którzy opiekują się pacjentami, mogą osobom spoza naszego Kościoła przedstawić sabat we właściwym świetle i wywierać na ich życie przekonywający wpływ.

F. Bezpośrednia opieka nad chorymi to całotygodniowy obowiązek.

Choroba nie kieruje się kalendarzem. Jednak planując dyżury personelu, kierownictwo instytucji powinno brać pod uwagę szczere religijne przekonania i praktyki każdego pracownika czy przyszłe-

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

193

go pracownika. Instytucja, kierując się rozsądkiem i biorąc pod uwagę jego religijne wierzenia, powinna pójść z nim na ugodę, o ile to nie utrudni jej funkcjonowania. Jest zrozumiałe, że poszczególne osoby różnią się między sobą w swych przekonaniach co do koniecznej pracy w sabat. Ani Kościół, ani jego instytucje nie mogą zastępować sumienia pracowników. Należy raczej w miarę możliwości dostosować się do ich osobistych przekonań.

G.Nie ulegać naciskom, aby zaniżyć adwentystyczne standardy. Niektóre instytucje są pod presją społeczności, kadry medycznej i pracowników (tam, gdzie większość pracowników stanowią nieadwentyści), by naruszyć zasady i praktyki zachowywania sabatu lub odstąpić od nich i traktować ten dzień tak samo jak pozostałe. W niektórych przypadkach naciski te zmierzają do tego, by w sabat instytucje funkcjonowały tak, jak w powszednie dni, a za to ograniczały swoją działalność do niezbędnych czynności w niedzielę. Tego rodzaju naciskom należy się zdecydowanie przeciwstawić. Pójście na kompromis w tej kwestii oznaczałoby potrzebę poważnego rozważenia dalszej przynależności danej instytucji do Kościoła Adwentystycznego.

H.Szkolić pracowników, którzy nie są adwentystami dnia siódmego, w kwestii zasad zachowywania sabatu przestrzeganych przez instytucję. Każdy nieadwentysta, w czasie gdy jest zatrudniony w adwentystycznej instytucji służby zdrowia, powinien zostać uświadomiony co do zasad adwentystycznych, zwłaszcza tych, które są związane z praktyką zachowywania sabatu. Choć nieadwentyści nie muszą podzielać naszej wiary, to jednak od początku powinni wiedzieć, jak powinni przystosować się do programu funkcjonowania instytucji, aby mogli pomagać w realizacji jej celów.

I. Wzmacnianie postawy stałego chrześcijańskiego świadczenia ze strony adwentystycznych pracowników. Dla wielu nieadwentystów pracujących w adwentystycznych instytucjach może to być jedyna forma kontaktu z adwentystami. Należy się do tych osób odnosić przyjaźnie, uprzejmie i z miłością, której przykład dał nam w swym życiu Wielki Lekarz. Współczucie dla chorych, pozbawione egoizmu zainteresowanie się bliźnimi, gorliwość w pracy oraz niewzruszona lojalność wobec Boga i Kościoła mogą się stać wonią życia ku życiu. Zachowywanie sabatu jest przywilejem i zaszczytem, jak również obowiązkiem. Nigdy nie powinno się stać nieznośnym ciężarem dla tych, którzy sabat zachowują, jak i tych, którzy współpracują z nimi.

194

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

9. Praca w sabat w instytucjach nieadwentystycznych. Chociaż w placówkach medycznych w każdym czasie niezbędne jest wykonywanie minimum obowiązków niezbędnych dla dobra i wygody pacjentów, to jednak adwentystyczni pracownicy w instytucjach niekościelnych, w których godziny sabatu nie są wolne od rutynowych obowiązków, są zobowiązani pamiętać o zasadach regulujących kwestię pracy w dniu sobotnim. Aby uniknąć sytuacji, w których adwentyści mieliby problemy z zachowywaniem sabatu w nieadwentystycznych instytucjach medycznych, zaleca się, co następuje: A. Kiedy adwentysta dnia siódmego rozpoczyna pracę w nieadwentystycznym szpitalu, powinien powiadomić przełożonych o zasadach zachowywania sabatu i poprosić o taki plan pracy, który pozwoli mu uniknąć wykonywania w sabat swych obowiązków.

B. Tam, gdzie grafik dyżurów lub inne czynniki to uniemożliwią, adwentyści powinni wyraźnie określić obowiązki, jakie z czystym sumieniem mogą wykonywać w sabat, a także określić ich częstotliwość.

C. Tam, gdzie nie ma możliwości uzyskania zgody na jakiekolwiek ustępstwa, adwentyści powinni stawiać lojalność wobec Boga na pierwszym miejscu i wstrzymywać się od wykonywania pracy w sabat.

10. Adwentystyczne instytucje edukacyjne. Adwentystyczne szkoły średnie odgrywają ważną rolę w kształtowaniu zwyczajów zachowywania sabatu przez przyszłe pokolenia wyznawców Kościoła, a adwentystyczne kolegia i uniwersytety czynią wiele dla kształtowania sposobu myślenia przyszłej kościelnej kadry i inteligencji. Dlatego też ważne jest, by zarówno teoria, jak i praktyka radosnego korzystania z błogosławieństwa sabatu były w tych instytucjach jak najbliższe ideałowi. Stosowanie tej zasady powinno obejmować: A. Odpowiednie przygotowanie do sabatu.

B. Wyraźne przestrzeganie pór rozpoczęcia i zakończenia sabatu.

C. Stosowne zajęcia w szkole i w domu — nabożeństwo, grupy modlitewne, działalność ewangelizacyjna itd.

D.Ograniczenie niezbędnych obowiązków do minimum — najlepiej powierzenie ich ochotnikom niż tym, którzy wykonują je odpłatnie w dni powszednie.

E. Inspirujące nabożeństwa, odpowiadające oczekiwaniom zborów składających się w większości lub w znacznej części z młodzieży uczącej się.

F. Stosowne i zróżnicowane zajęcia w sobotnie popołudnie.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

195

G.Układanie planu tygodniowego w taki sposób, by sabat był dniem radości i kulminacyjnym czasem w tygodniu, a nie nudnym preludium do zajęć planowanych na sobotni wieczór.

1) Sprzedaż w stołówce. Szkolne stołówki mają służyć uczniom i odwiedzającym ich rodzicom oraz gościom. Nie powinny być otwarte dla innych osób w sobotę. Aby uniknąć niepotrzebnego obracania pieniędzmi w sabat, każda instytucja powinna zapewnić sposób, w jaki można by było wnieść opłatę, poza godzinami sabatu, za korzystanie z posiłków w sabat.

2) Uczestnictwo adwentystycznych nauczycieli w spotkaniach grup zawodowych. W niektórych krajach adwentystyczni nauczyciele mają przywilej uczestniczyć w specjalnych spotkaniach, co umożliwia im baczniejsze śledzenie postępu w ich dziedzinach. Może się okazać, że chęć uczestniczenia w tego rodzaju spotkaniach także w sabat będzie silną pokusą. Jednak zaleca się, by w sabat personel adwentystycznych szkół i uczelni uczestniczył raczej w nabożeństwie niż w spotkaniach grup zawodowych.

3) Stacje radiowe. Uczelniane stacje radiowe mogą być błogosławieństwem dla społeczności, w których działają. Aby błogosławieństwo to spotęgować, programy w sabat powinny odzwierciedlać podejście Kościoła Adwentystycznego do Bożego dnia odpoczynku. Jeśli w sabat występuje się z prośbą o dary, powinny to być przedstawiane w sposób podkreślający świętość tego dnia.

4) Wycieczki szkolne. Aby zachować „wielbiący Boga” charakter sabatu, wycieczki szkolne powinny być planowane w takich sposób, by zminimalizować potrzebę podróżowania w sabat i zapewnić uczestnikom maksimum czasu na nabożeństwo w społeczności współwyznawców. Godziny sabatu nie powinny też być poświęcane na podróżowanie celem wzięcia udziału w zajęciach planowanych na sobotni wieczór.

5) Zachowywanie sabatu w seminariach kształcących przyszłych pastorów. Pastorzy ponoszą wielką odpowiedzialność za kształtowanie, dając przykład, duchowego życia Kościoła. Dlatego instytucje kształcące przyszłych pastorów i ich małżonki powinny dbać o to, aby mieli oni zdrowe podejście do zachowywania sabatu. Właściwe wskazówki otrzymane w szkole mogą służyć autentycznej odnowie zachowywania sabatu w życiu pastorów i ich rodzin, jak również w życiu zborów.

196

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

6) Egzaminy w sabat. Adwentyści dnia siódmego, którzy stoją w obliczu obowiązku zdawania w sabat egzaminów w nieadwentystycznych szkołach lub miejscach pracy, mają do rozwiązania trudny problem. W takich sytuacjach zalecamy zwrócenie się z prośbą do odpowiednich władz o przesunięcie terminu egzaminu i wyznaczenie go w innym czasie, a nie w sabat. Kościół zachęca swych wyznawców do skrupulatnego zachowywania sabatu i wszędzie, gdzie to możliwe, wstawia się u odpowiednich władz, aby umożliwić wyznawcom zarówno poszanowanie Bożego dnia świętego, jak i dostęp do egzaminów.

Sabat a praca i biznes 1. Określenie zasady. Biblijna wizja sabatu obejmuje zarówno boski, jak i ludzki wymiar (Mat. 12,7). Z Bożej perspektywy, sabat zaprasza wierzącego do odnowienia jego poświęcenia się Bogu przez powstrzymanie się od powszedniej pracy w celu pełniejszego oddania chwały Bogu (II Mojż. 20,8-10; 31,15.16; Iz. 58,13.14). Z ludzkiej perspektywy, sabat wzywa człowieka do oddania chwały Bogu jako miłującemu Stwórcy i Odkupicielowi przez okazywanie miłosierdzia i troski wobec bliźnich (V Mojż. 5,12-15; Mat. 12,12; Łuk. 13,12; Jan 5,17). Tak więc sabat obejmuje zarówno powstrzymanie się od świeckiej pracy celem oddania chwały Bogu, jak i dokonywanie czynów miłosierdzia i okazywanie uprzejmości wobec bliźnich.

2. Praca niezbędna i interwencyjna. Aby podkreślić świętość sabatu, adwentyści dnia siódmego muszą dokonywać mądrych wyborów w sprawie zatrudnienia, kierując się sumieniem oświeconym przez Ducha Świętego. Doświadczenie pokazuje, że dość ryzykowne jest wybieranie zawodów, które nie pozwalają im wielbić Stwórcę w sabat, ponieważ nie mogą być wolnymi od obowiązków w świeckiej pracy. To znaczy, że adwentyści powinni unikać zawodów, które mimo iż są dobre i potrzebne, mogą nieść ze sobą problemy związane z zachowywaniem sabatu.

Pismo Święte i duch proroctwa wyraźnie wypowiadają się na temat obowiązków chrześcijan wobec bliźnich, także w dniu sobotnim.

W obecnym czasie wiele osób, zatrudnionych w zawodach związanych z ratowaniem życia i własności jest wzywanych w nagłych wypadkach.

Planowanie wykonywania zwykłych, powszednich prac w sabat, a nierzadko także praca wyłącznie w weekendy dla podreperowania domowego budżetu, nie są zgodne z zasadami zachowywania sabatu

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

197

danymi przez Chrystusa. Reagowanie na wyjątkowe, zagrażające życiu i zdrowiu ludzi sytuacje jest zupełnie czymś innym, niż rutynowe angażowanie się w tego rodzaju pracę w sobotę, co często wiąże się z czynnościami finansowymi, świeckimi i rutynowymi (zob. komentarz Chrystusa do ratowania owcy, która wpadła do dołu i pomagania ludziom w potrzebie: Mat. 12,11; Łuk. 13,16). Pozostawanie w sabat z dala od domu modlitwy i pozbawianie się wspólnoty z wierzącymi może wpływać niekorzystnie na duchowe życie człowieka.

Wielu pracodawców w tzw. pogotowiach chętnie idzie na rękę osobom zachowującym sabat. Tam, gdzie nie jest to możliwe, wyznawcy powinni uważnie przestudiować biblijne zasady zachowywania sabatu i w ich świetle poddać ocenie rodzaj zajęć, środowisko, wymagania pracodawcy oraz osobiste motywacje, zanim przystąpią do pracy w sobotę. Powinni pytać Pana tak, jak czynił to Paweł w drodze do Damaszku: „Panie, co chcesz, abym uczynił?” Kiedy taką postawę wiary zajmuje wyznawca, wówczas możemy mieć pewność co do tego, że Pan nim pokieruje, aby mógł uświadomić sobie Jego wolę oraz otrzymać siłę i mądrość, aby zgodnie z tą wolą postępować.

3. Moralne decyzje w kwestii zachowywania sabatu. Sobotnie przywileje są czasami zagrożone w wojsku, w szkole lub na uczelni, w polityce i wielu organizacjach. Aby zapobiec takim sytuacjom albo rozwiązać je, gdy do nich dochodzi, należy rozważyć następujące zalecenia: Kompetentny urzędnik kościelny, najlepiej dyrektor Sekretariatu Spraw Publicznych i Wolności Religijnej, powinien zapoznać się z sytuacją, która może zagrażać swobodzie zachowywania sabatu. O ile to konieczne, urzędnik może udać się do odpowiednich władz celem interweniowania w przypadku wywierania presji na adwentystów dnia siódmego. Taki sposób postępowania może zapobiec uchwalaniu praw, które mogłyby ograniczać lub odebrać przywileje, jakie mamy w związku z sabatem.

Adwentystów należy zachęcić, by mocno i z wiarą trwali przy zasadach zachowywania sabatu, bez względu na okoliczności, polegając na zapewnieniu, iż Bóg uczci ich poświęcenie dla Niego. Wyznawcy powinni zaproponować duchową, moralną i — jeśli zajdzie taka potrzeba — materialną pomoc tym współwyznawcom, którzy przeżywają problemy związane z zachowywaniem sabatu. Takie wsparcie wzmocni poświęcenie dla Pana nie tylko tych, którzy doświadczają problemów, ale także w zborze jako całości.

4. Kupowanie i usługi w sabat.

198

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

A. Sabat jest ustanowiony jako dzień duchowej wolności i radości dla każdego człowieka (II Mojż. 20,8-11). Jako chrześcijanie, musimy wspierać to podstawowe prawo człowieka zagwarantowane każdemu przez Stwórcę. Jako generalną zasadę należy przyjąć, iż w sabat należy unikać kupowania, jadania w restauracjach i płacenia za usługi wykonywane przez inne osoby, gdyż czynności te nie są zgodne z zasadami i praktyką zachowywania sabatu.

B. Ponadto wymienione powyżej czynności komercyjne odwracają umysł od świętości sabatu (zob. Neh. 10,31; 13,15). Dzięki właściwemu planowaniu można podjąć odpowiednie kroki w celu wcześniejszego zadbania o zaspokojenie niezbędnych, dających się przewidzieć potrzeb w sabat.

5. Podróżowanie w sabat. Choć podróżowanie w sabat może być konieczne do uczestniczenia w sobotnich nabożeństwach, nie wolno dopuścić do odbywania w tym dniu podróży w celach świeckich. Ponadto należy wcześniej poczynić przygotowania do podróży. Paliwo do samochodu i inne rzeczy należy przygotować przed rozpoczęciem sabatu.

6. Postępowanie w określonych przypadkach związanych z zatrudnieniem.

Kiedy wyznawca Kościoła jest zmuszony zrezygnować z zatrudnienia albo zostaje zwolniony z pracy z powodu problemów z zachowywaniem soboty, a następnie zostaje zatrudniony przez Kościół na podobnym stanowisku, gdzie ze względu na charakter wykonywanych czynności wymaga się od niego pracy także w sabat, proponuje się, co następuje: A. Staranne wyjaśnienie charakteru pracy, która będzie wykonywana przez wyznawcę.

B. Dołożenie wszelkich starań, by jedynie niezbędne sprawy w nowej pracy były wykonywane w dniu sobotnim. Administratorzy powinni także wyjaśnić nowemu pracownikowi religijne cele i podstawowe zadania organizacji zatrudniającej.

C. Należy ułożyć tak plan, by wyznawca świadomie przyjmujący funkcję wymagającą wykonywania interwencyjnych prac w sabat, tak często, jak to możliwe, miał wolną sobotę i mógł brać udział w nabożeństwach i innych sobotnich zajęciach.

7. Praca w systemie zmianowym. Kiedy adwentysta dnia siódmego pracuje tam, gdzie wprowadzony jest system zmianowy, może się spotkać z żądaniem pracy w sabat. W takich okolicznościach wyznawca może rozważyć następujące możliwości:

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

199

A. Powinien się starać być jak najlepszym pracownikiem, cennym dla pracodawcy.

B. Gdy napotka trudności, powinien starać się z nich wybrnąć zwracając się osobiście z prośbą do pracodawcy o pójście na ugodę na zasadzie dobrej woli i uczciwości.

C. Wyznawca powinien pomóc pracodawcy, proponując takie zmiany, jak: 1) odpracowanie sobotniej zmiany w innym terminie, 2) wzięcie mniej atrakcyjnej zmiany, 3) zamiana z innym pracownikiem, 4) praca w dni wolne.

D.Jeśli pracodawca nie zechce pójść na rękę wyznawcy, ten powinien zwrócić się z prośbą o pomoc do pastora, a także, w miarę możliwości, do urzędników Sekretariatu Spraw Publicznych i Wolności Religijnych.

Rada Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego podczas Sesji Generalnej Konferencji w Indianapolis, Indiana, Stany Zjednoczone, 9 lipca 1990 roku uchwaliła przyjęcie tekstu powyższego dokumentu w sprawie zachowywania sabatu.

200

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Całkowite poświęcenie się Bogu Deklaracja duchowej odpowiedzialności w rodzinie wiary W historii Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego pełno jest przykładów osób i instytucji składających żywe świadectwo swej wiary. Dzięki pełnemu poświęceniu się Panu i przyjęciu Jego obfitej miłości, ludzie ci mieli ten sam cel: dzielenie się ewangelią z bliźnimi. Pobudzał ich do tego pewien szczególny fragment Biblii, który rozpala dusze adwentystów dnia siódmego na całym świecie. Jest to tzw. ewangeliczne zlecenie, mandat udzielony przez samego Pana, polecenie zapisane w Mat. 28,19.20: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego” (BT).

To polecenie Pańskie jest proste, piękne i stale obowiązujące. Dotyczy każdego naśladowcy Chrystusa, bez względu na to, jakie funkcje pełni w Kościele — Idźcie... nauczajcie.... udzielając chrztu. Ta zasada rozpala misję Kościoła i wyznacza standard wszelkiej miary, oceny sukcesu. Dotyczy wszystkich, bez względu na ich obowiązki, zarówno zwykłych wyznawców, jak i etatowych pracowników Kościoła utrzymywanych z dziesięciny. Obejmuje wszystkie elementy życia Kościoła, od zboru po Generalną Konferencję, poprzez szkoły i uczelnie, wydawnictwa, placówki służby zdrowia oraz instytucje zajmujące się produkcją i dystrybucją żywności wegetariańskiej. W ślubowaniu kandydatów do chrztu, w oświadczeniu o misji, celach, zadaniach i dążnościach oraz w rozporządzeniach i przepisach zawarte jest zobowiązanie: „świadczyć o Jego zbawieniu dokonanym z miłości do człowieka”, „przyczyniać się do głoszenia ewangelii wiecznej”, „nieść ludziom chleb żywota”, „wspierać wierzących w przygotowaniu na powtórne przyjście Jezusa Chrystusa”. Potrójny rozkaz: Idźcie... nauczajcie.... udzielając chrztu, brzmi wszędzie, gdzie pracują i zgromadzają się adwentyści dnia siódmego.

W miarę liczebnego i organizacyjnego rozwoju Kościoła, coraz więcej wyznawców, pastorów i administratorów zadaje sobie poważne pytania dotyczące tego, jak Kościół odnosi się do tego ewangelicznego zlecenia. Czy mechanizmy kościelne funkcjonują już tylko dla samych siebie tworząc biurokratyczny kierat niezrozumiały dla ludzi z zewnątrz i nie wnoszący nic w ich życie? A może jednak Kościół dba o to, by jego działalność służyła przedstawianiu ludziom drogi do życia wiecznego? Te pytania dotykają każdego aspektu funkcjonowania Kościoła i wszystkich jego instytucji.

Nadszedł czas, kiedy Kościół jako całość musi zadać sobie trudne pytanie o to, jak odnosi się do przewodniej zasady ewangelicznego zlecenia. Jak

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

201

ta naczelna zasada może być urzeczywistniana dzisiaj w życiu wyznawców, pastorów i zborów? Jak oceniają oni swoje postępy w realizacji ewangelicznego zlecenia? W jaki sposób kościelne uniwersytety, kolegia i szkoły średnie, fabryki wegetariańskiej żywności, nowoczesne instytucje służby zdrowia, kliniki, oficyny wydawnicze i ośrodki medialne mogą rozwijać swoją odpowiedzialność opartą na ewangelicznym zleceniu?

To wyzwanie wymaga szczerego i analitycznego podejścia w dokonaniu oceny, gdzie w odniesieniu do przykazania Pańskiego jest Kościół. Nie wystarczy określać wielkości sukcesu świeckimi standardami, ani nie należy tym standardom dawać pierwszeństwa. Całkowite poświęcenie się Bogu obejmuje przede wszystkim całkowitą akceptację zasad chrześcijaństwa wymienionych w Biblii i popartych przez Ducha Proroctwa. Zbory, instytucje, pracownicy Kościoła i wyznawcy mogą z łatwością doświadczyć uczucia zadowolenia, patrząc na osiągnięte cele, zebrane dary, ukończone projekty budowlane, zrównoważone budżety, osiągnięte i odnowione akredytacje, a jednak zawieść Boga, jeśli chodzi o ciążącą na nich odpowiedzialność za spełnienie ewangelicznego polecenia. Pierwszym i stałym priorytetem dla Kościoła musi być prosta dyrektywa dana przez Pana: Idźcie... nauczajcie.... udzielając chrztu.

Chociaż ewangeliczne polecenie się nie zmienia, można je spełniać na różne sposoby. Pastor pracuje inaczej niż nauczyciel, lekarz czy administrator. Pełniąc zarówno indywidualne, jak i instytucjonalne role, wszyscy są odpowiedzialni za wykonanie Bożego rozkazu. Jednym z wielkich dobrodziejstw wynikających z oceny efektywności jest większe zaufanie, które rośnie w miarę, jak wyznawcy, pastorzy, administratorzy i instytucje właściwie odnoszą się do tego priorytetu i zwracają na niego należytą uwagę.

Boża rodzina uznaje, że każdy człowiek jest osobiście odpowiedzialny przed Bogiem. Jednocześnie wierzący są zachęcani do dokonania głębokiej samooceny (zob. II Kor. 13,5). Proces duchowej samooceny jest częścią osobistego życia człowieka. Powinien też mieć miejsce w działalności organizacji.

Właściwa duchowa ocena jest sprawą bardzo delikatną. Z natury rzeczy, ludzkość widzi to zagadnienie jednostronnie. Ziemskie odniesienia zawsze są ograniczone do tego, co jest widzialne i do krótkiego czasu. Mimo to wiele można zyskać dzięki uważnej i rozumnej ocenie życia osobistego i działalności organizacji.

Możliwe jest określenie kilku zasad, którymi należy się kierować w takiej ocenie. Choć każda próba podjęta w tej kwestii będzie niedoskonała, następujące dziedziny poddane szczegółowej ocenie pozwolą zwiększyć stopień świadomości i odpowiedzialności wobec Boga oraz misji będącej nieodłączną częścią więzi chrześcijanina ze Stwórcą i poświęcenia się Mu. Lista ta z pew-

202

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

nością nie jest pełna, ale zwraca uwagę na te zasady, które mają uniwersalne zastosowanie do wszystkich osób, organizacji i instytucji.

Co oznacza całkowite poświęcenie się Bogu dla każdego wyznawcy Kościoła Każdy adwentysta dnia siódmego, czy to pracownik Kościoła, czy też nie, otrzymał obietnicę Ducha Świętego, który uzdolni go do duchowego wzrastania w łasce Pańskiej i wyposaży w dary duchowe do składania świadectwa prawdzie i do służby. Obecność Ducha Świętego w życiu wierzących przejawia się w: • prowadzeniu takiego chrześcijańskiego domu, w którym standardy i zasady Chrystusa są nie tylko wyjaśniane, ale i urzeczywistniane; • doznawaniu uczucia radości i pewności zbawienia, które prowadzi, dzięki Duchowi Świętemu, do skutecznego, osobistego świadczenia o prawdzie innym ludziom oraz doświadczaniu łaski Chrystusowej tak przekształcającej charakter, aby był w zgodzie z wolą Bożą objawioną w Słowie Bożym; • posługiwaniu się darami duchowymi, które Bóg obiecał wszystkim wierzącym; • poświęcaniu czasu, darów duchowych i środków, systematycznie i z modlitwą, na zwiastowanie ewangelii indywidualnie i w rodzinie zborowej; stawaniu się solą i światłością dla świata przez dzielenie się miłością Bożą w życiu rodzinnym i służbie dla społeczeństwa, motywowanym poczuciem rychłego powtórnego przyjścia Pana i Jego przykazania głoszenia ewangelii zarówno w domu, jak i poza nim; • uczestniczeniu w planie systematycznego duchowego rozwoju i dokonywaniu oceny osobistego chodzenia z Bogiem przez uczestniczenie we wzajemnie odpowiedzialnym duchowym partnerstwie, którego głównym celem jest wspieranie jeden drugiego w modlitwie.

Co oznacza całkowite poświęcenie się Bogu dla pastora Adwentystyczny pastor, powołany i wyposażony do służby przez Ducha Świętego, kierujący się miłością do bliźnich, wskazuje grzesznikom Chrystusa jako Stwórcę i Odkupiciela oraz naucza ich, jak dzielić się wiarą i stawać się w pełni uczniami Mistrza. Regularnie udziela innym duchowego pokarmu, który czerpie z modlitwy i studiowania Słowa Bożego. Pastor ukazuje zbawienną łaskę i przekształcającą moc ewangelii przez: • dążenie do wzorowego prowadzenia rodziny zgodnie z Bożym ideałem,

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

203

• głoszenie biblijnego, chrystocentrycznego poselstwa wspierającego wyznawców i Kościół oraz nauczanie podstawowych zasad wiary z poczuciem pilności opartym na adwentystycznym zrozumieniu proroctw, • wzywanie wszystkich do poddania się przekształcającej mocy Ducha Świętego, aby ewangelia mogła dokonać swego dzieła w życiu wierzących, • prowadzenie zboru do podjęcia intensywnych działań ewangelizacyjnych przysparzających nowych wyznawców i służących zakładaniu nowych zborów, przy jednoczesnym wydatnym wspieraniu lokalnej i ogólnoświatowej działalności Kościoła, • świadczenie o skuteczności w służbie, w miarę jak rodzina Boża powiększa się liczebnie i rozwija duchowo, dzięki czemu przyjście Pańskie staje się coraz bliższe, • potwierdzanie priorytetów osobistego, duchowego rozwoju i skuteczności w misji przez regularne uczestniczenie w procesie dokonywania duchowej oceny; wydział tworzy odpowiedni wzorzec takiej oceny, by mógł być następnie stosowany przez unie i diecezje, który obejmuje zarówno wzorzec samooceny, jak również elementy odnoszące się do odpowiedzialności pastora wobec zborów i organizacji Kościoła ogólnoświatowego.

Co oznacza całkowite poświęcenie się Bogu dla zboru Zbór adwentystyczny twórczo i samokrytycznie funkcjonuje jako społeczność składająca świadectwo prawdzie i wspierająca wyznawców w ich duchowym rozwoju, umożliwiająca głoszenie ewangelii zarówno lokalnie, jak i w skali globalnej. Zbór istnieje w świecie jako „ciało Chrystusowe” przejawiając taką samą troskę i pozytywnie działając na rzecz bliźnich, jak Pan podczas swej ziemskiej misji przez: • przejawianie trwałej pewności zbawiennej łaski Chrystusa oraz poświęcenia w nauczaniu szczególnych prawd Słowa Bożego, • zrozumienie i akceptowanie swojej roli jako części ruchu adwentystycznego w czasach końca, z jego lokalną, regionalną i globalną odpowiedzialnością za głoszenie ewangelii, • rozwijanie strategicznych planów dzielenia się dobrą nowiną ze społeczeństwem w celu upewnienia się, że wszyscy ludzie w tym społeczeństwie rozumieją, jak Jezus zmienia życie swoich naśladowców i przygotowuje ich na swoje rychłe powtórne przyjście, oraz w celu zakładania nowych zborów,

204

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

• wspieranie wyznawców i ich rodzin w ich duchowym życiu, aby mogli wzrastać duchowo oraz wiernie trwać przy misji i prawdach wyrażających się w nauczaniu i działalności Kościoła Bożego w czasach ostatecznych, • uznanie przywileju, jakim jest przynależność do adwentystycznego zgromadzenia, oraz odpowiedzialności wobec światowej rodziny zborów adwentystycznych, jak wskazano w Podręczniku zborowym, przez akceptowanie i wprowadzanie w życie wielkich planów głoszenia ewangelii w szerszym kontekście oraz przez uczestniczenie w organizacyjnym, finansowym i reprezentacyjnym systemie umożliwiającym ogólnoświatową działalność Kościoła, • uczestniczenie w planie dokonywania oceny, co prowadzi zbór do uświadomienia sobie swoich silnych i słabych stron oraz postępów w misji nauczania, czynienia uczniami i chrzczenia. Plan dokonywania oceny powinien stać się programem przedstawianym przez zbór corocznie na spotkaniu zborowym, okresowo może obejmować on ocenę uczestnictwa zboru i jego odpowiedzialności wobec szerszej organizacji kościelnej. Każdy wydział opracowuje własny plan dokonywania oceny we współpracy z uniami i diecezjami.

Co oznacza całkowite poświęcenie się Bogu dla adwentystycznych szkół podstawowych i średnich Adwentystyczne szkoły podstawowe i średnie tworzą klimat wspomagający uczniów w ich rozwoju duchowym, umysłowym, fizycznym i społecznym, a także umacniający ich zaufanie do znaczenia, roli, poselstwa i misji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. Szkoły osiągają najwyższy poziom edukacji adwentystycznej przez: • rozwijanie ogólnego planu duchowego postępu i terminarza poszczególnych wydarzeń, aby obok nauczania szkolnego przekazywać także adwentystyczny światopogląd i połączyć wiarę z nauką, • zatrudnianie poświęconych, kompetentnych adwentystycznych nauczycieli, aktywnie zaangażowanych w działalność zboru i łączących wiarę z nauką celem wspierania uczniów, aby stawali się dobrymi wyznawcami i obywatelami, • współpracę z rodzicami i zborami w celu upewnienia się, że uczniom należycie przedstawia się wymagania Chrystusa oraz daje się im możliwość podjęcia decyzji przyjęcia Go jako osobistego Zbawiciela i potwierdzenia tej decyzji przez chrzest,

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

205

• przekazywanie uczniom zrozumienia biblijnej roli ludu Bożego w czasach ostatecznych i zaproszenia do uczestniczenia w pełnieniu misji Kościoła, • angażowanie nauczycieli i uczniów do podejmowania inicjatyw ewangelizacyjnych w sposób stosowny do wieku uczniów oraz planowanie sposobności wydawania świadectwa, • systematyczne uczestniczenie w wydziałowych, unijnych i diecezjalnych procesach oceny, których wynikiem jest doroczny raport przedkładany radzie szkolnej i innym organom kierowniczym.

Co oznacza całkowite poświęcenie się Bogu dla kolegiów i uniwersytetów Adwentystyczne kolegia i uniwersytety oferują dobre akademickie wykształcenie adwentystycznym studentom, którzy korzystają z możliwości studiowania w adwentystycznym środowisku, przez: • rozwijanie ogólnego planu, proponowanego przez kadrę uczelni i zatwierdzanego przez radę, nakierowanego na przekazywanie studentom duchowych prawd i wartości, zarówno poznawczych, jak i relacjonalnych, w których popularyzacji uczestniczy instytucja oraz szeroko zakrojoną identyfikację możliwości przekazywania tych wartości w okresie pobytu studentów na terenie uczelni, • zachowanie w sali wykładowej, jak i w całej uczelni takiego środowiska, które umożliwia nie tylko przekazywanie wiedzy akademickiej, ale i nauczanie ewangelii, dzięki czemu absolwenci zyskają uznanie zarówno Kościoła, jak i społeczeństwa w zawodowych i duchowych aspektach swego przyszłego życia, stając się ludźmi miłującymi Pana i zachowującymi wysokie standardy życia, tworzącymi silne zbory oraz pełniącymi rolę soli i światłości w społeczeństwie, pracując czy to w Kościele, czy poza nim, • niedwuznaczną afirmację, zarówno w sali wykładowej, jak i w życiu uczelni, światopoglądu adwentystycznego, dzielenie się z innymi ewangelią, mówienie o zaufaniu pokładanym w roli ruchu adwentystycznego nadanej mu przez Boga w wydarzeniach czasów końca, tworzenie możliwości angażowania się wykładowców i studentów w głoszenie ewangelii i chrześcijańską służbę oraz zachęcanie wykładowców i personelu do zachowywania stylu życia i postaw wyrażających wsparcie i zrozumienie dla studentów, • zatrudnianie poświęconych, kompetentnych adwentystycznych wykładowców, aktywnie zaangażowanych w działalność zboru, łączących wiarę z na-

206

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

uczaniem w kontekście wspierania studentów, aby byli dobrymi obywatelami i wyznawcami, współpracujących z rodzicami w celu zrozumienia i spełnienia wysokich oczekiwań związanych z programem edukacji, • ocenienie osiągnięcia celów wytkniętych w ogólnym planie za pomocą stworzonego przez kadrę i zatwierdzonego przez radę uczelni programu dokonywania oceny, który pozwala z dostateczną precyzją ocenić każdy element życia uczelni i wskazać administracji uczelni, co należy zmienić i poprawić; efektem tej oceny powinien być raport o duchowym zdrowiu instytucji, składany radzie uczelni i innym organom kierowniczym.

• przekazanie proponowanego planu i programu dokonywania oceny wyznaczonej przez Generalną Konferencję grupie wysoko wykwalifikowanych specjalistów w dziedzinie edukacji, którzy dostarczą radzie uczelni pisemną ocenę tegoż planu i programu.

Co oznacza całkowite poświęcenie się Bogu dla adwentystycznych szpitali i innych placówek służby zdrowia Adwentystyczne szpitale i inne placówki służby zdrowia służą społeczeństwu wysoko wykwalifikowaną opieką zdrowotną nie tylko w aspektach fizycznym, umysłowym i społecznym, ale także duchowym, przeprowadzając w tym celu szeroko zakrojony plan duchowej oceny, który obejmuje: • tworzenie dobrze zaplanowanej, pozytywnej atmosfery nakierowanej na uzdrawiającą obecność Pana, • rozwijanie zawodowo kompetentnego, nakierowanego na misję i ze współczuciem odnoszącego się do pacjentów personelu, który z należytą wrażliwością służy pacjentom w kontekście ogólnochrześcijańskiej wiary, jak również szczególnych wierzeń adwentystów dnia siódmego, • zagwarantowanie, iż wszyscy ludzie pozostający w sferze wpływu danej instytucji, będą świadomi, że instytucja ta jest prowadzona pod protektoratem Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, dzięki przeprowadzaniu programu kształcenia personelu i uświadamianiu społeczeństwa w sposób przedstawiający w pozytywnym świetle daną instytucję, jak również Kościół, który jej patronuje, • taktowne rozbudzanie duchowych zainteresowań i systematyczne wychodzenie im naprzeciw, • takie lokowanie środków finansowych i zasobów personalnych, by mogła być możliwa lokalna, regionalna i globalna misja Kościoła w jej aspektach ewangelizacyjnych, edukacyjnych i medycznych,

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

207

• pokazywanie, że ponosi się odpowiedzialność za pełnienie misji przez uczestniczenie, przynajmniej trzykrotnie w ciągu roku, w ogólnym programie oceny rozwoju, planowania i nadzoru przeprowadzanym przez zarząd wydziału celem dokonania oceny postępów w osiąganiu określonych, wymiernych celów misyjnych.

Co oznacza całkowite poświęcenie się Bogu dla instytucji medialnych: oficyn wydawniczych, ośrodków medialnych, księgarń i stacji radiowych Adwentystyczne instytucje masowej informacji zapewniają dobrej jakości produkty służące szerzeniu misji Kościoła i pogłębianiu poświęcenia wyznawców w pełnieniu tej misji przez: • wspieranie inicjatyw i dystrybucję materiałów wyłącznie o charakterze zgodnym z dziełem głoszenia ewangelii i duchowego wspierania wyznawców w kontekście poselstwa biblijnego przeznaczonego na czasy końca, • planowanie i wspieranie działań ewangelizacyjnych mogących prowadzić do osobistych kontaktów ewangelizacyjnych i zaangażowania zborów, gdziekolwiek jest to możliwe, • posługiwanie się technologią i sposobami uwzględniającymi najbardziej ekonomiczne wykorzystanie środków przeznaczonych na misję Kościoła, • koordynowanie inicjatyw wspólnie z innymi instytucjami i jednostkami organizacyjnymi Kościoła w celu zapewnienia należytego współdziałania i wsparcia w realizacji szeroko zakrojonych programów i projektów, • zapewnienie możliwie jak najlepszej kadry oraz współpracy z pastorami i zborami w dalszej pracy na rzecz osób pozyskanych w wyniku działań ewangelizacyjnych oraz rozwijanie systemu rozwoju i modyfikacji, • tworzenie, pod kierunkiem odpowiednich gremiów kierowniczych, systemów okresowego przeglądu materiałów i programów, zarówno dla wyznawców, jak i dla społeczeństwa, celem dostarczenia grupom kierowniczym analizy efektywności osiągania celów misyjnych, zapewniając o ich zgodności z adwentystycznymi zasadami wiary i praktykami oraz przygotowania raportów do przedłożenia na regularnych zgromadzeniach kościelnych dokonujących oceny działalności Kościoła i jego instytucji.

208

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Co oznacza całkowite poświęcenie się Bogu dla producentów zdrowej żywności Adwentystyczni producenci żywności zajmują się produkcją żywności sprzyjającej zdrowiu i są ośrodkiem realizacji zdrowotnego aspektu misji ewangelii w czasach ostatecznych przez: • produkcję i sprzedaż jedynie tych produktów, które są zgodne z boskimi zasadami odżywiania i zdrowia, • szkolenie personelu w informowaniu społeczeństwa o właściwych praktykach zdrowotnych oraz wspieranie Kościoła w stopniowym podnoszeniu poziomu zdrowotności wyznawców, • dostarczanie taniej żywności wegetariańskiej krajom rozwijającym się, • przeprowadzanie programów, dzięki którym osoby interesujące się poselstwem zdrowia będą miały okazję otrzymania informacji o Kościele adwentystycznym i zapoznania się z nim, • finansowe wspieranie misji Kościoła na podstawach ustalonych przez zarząd wydziału, • okresowe oceny działalności w kwestii efektywności, opłacalności inwestycji i wkładu w misję Kościoła, opierając się na systemie stosowanym przez zarząd wydziału, w porozumieniu z International Health Food Association.

Co oznacza całkowite poświęcenie się Bogu dla diecezji i unii Adwentystyczne diecezje i unie, pod kierownictwem administratorów utrzymujących osobistą więź z Jezusem Chrystusem i poddających się prowadzeniu Ducha Świętego, motywują wyznawców, pastorów, nauczycieli i innych pracowników Kościoła do przedstawiania ich sąsiadom i społeczeństwu zbawiennej prawdy w jej eschatologicznym wydaniu, a także nadzorują i ustalają priorytety w planach, inicjatywach i finansach, dając pierwszeństwo służbie ewangelizacji i duszpasterstwa przez: • określanie i promowanie duchowych celów, zarówno ewangelizacyjnych, jak i duszpasterskich, dla diecezji i unii przez strategiczne planowanie i finansowanie, obejmujące wspólne uczestnictwo wyznawców i organizacji, • okazywanie, przez osobisty przykład przywództwa, że Kościół kontynuuje, niezmiennie, wyznaczoną mu przez Boga rolę polegającą na składaniu świadectwa prawdy wobec ginącego i potrzebującego świata, • wspieranie pastorów, wyznawców i zborów we wzrastaniu w uczniostwie i spełnianiu ewangelicznego zlecenia,

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

209

• sprawowanie administracyjnego przywództwa w instytucjach i jednostkach pozostających pod ich kierownictwem celem zapewniania wyraźnego skoncentrowania się na misji Kościoła oraz rozwijania i realizowania inicjatyw zmierzających do tworzenia nowych zborów, • zapewnienie budżetowego wsparcia dla miejscowych, narodowych i globalnych poczynań ewangelizacyjnych z uwzględnieniem potrzeb wynikających z duszpasterskiej opieki nad wyznawcami, równie ważnej jak ewangelizacja, • współpracę z wydziałem w celu rozwijania i realizowania metod dokonywania oceny, nadzorowanych przez komitet wyznaczony przez Generalną Konferencję, dzięki którym wyznawcy, pastorzy, zbory, instytucje oraz same diecezje i unie mogą ocenić swoje poświęcenie i efektywność w wypełnianiu ewangelicznego zlecenia oraz zgłosić wnioski odpowiednim zespołom kierowniczym.

Co oznacza całkowite poświęcenie się Bogu dla Generalnej Konferencji i jej wydziałów Generalna Konferencja Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego i jej wydziały, pod kierownictwem przywódców utrzymujących osobistą więź z Jezusem Chrystusem i poddających się prowadzeniu przez Ducha Świętego, pełni ogólnoświatową rolę kierowniczą w duchowym życiu i misji Kościoła, rozwija plany strategiczne i taktykę, występuje z inicjatywami i programami oraz rozdziela środki finansowe i zasoby ludzkie w sposób podyktowany pilnością, jakiej wymaga pełnienie misji Kościoła oraz podporządkowanie się zleceniu: Idźcie... nauczajcie.... udzielając chrztu, przez: • dawanie pierwszeństwa podczas Dorocznych Sesji i Wiosennych Sesji Rady Generalnej Konferencji i rad wydziałów wspieraniu duchowego życia i rozwoju Kościoła z wyraźną misją głoszenia całemu światu wiecznej ewangelii w czasach końca, w kontekście trójanielskiego poselstwa, • wyznaczanie małych komitetów o międzynarodowym składzie do dokonywania oceny i przygotowywania zaleceń dla właściwych rad i zarządów w kwestii rozwijania ich programów dokonywania oceny działalności kościelnej, • podporządkowanie inicjatyw i działań o ograniczonym znaczeniu szerszej, skoordynowanej misji Kościoła i kierowanie tworzeniem budżetów w sposób promujący głoszenie ewangelii w świecie, • zapewnienie właściwego zrozumienia i pełnienia misji Kościoła dzięki metodom dokonywania oceny pozwalającym kontrolować postęp

210

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

w osiąganiu celów misyjnych, zarówno w kwestii duszpasterstwa, jak i ewangelizacji, • układanie ogólnego planu rozwoju duchowego i programu dokonywania oceny jego wykonania celem kontrolowania skuteczności przez komitety, wyznaczone przez Radę Generalnej Konferencji i rady wydziałów w kwestii misji Kościoła oraz wspierania jednostek organizacyjnych na każdym szczeblu organizacji kościelnej i wszystkich instytucji kościelnych w ocenie ich skuteczności wykonywania planów duchowego rozwoju.

Rzeczywiście, duchowe zlecenie jest proste: Idźcie... nauczajcie.... udzielając chrztu. Odpowiedzialni wyznawcy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego i wszyscy pracownicy Kościoła muszą pamiętać, że każdy będzie musiał zdać sprawę przed Bogiem z tego, jak spełnił to polecenie. Kiedyś Pan zapyta nas: „Co uczyniłeś, polegając na mojej łasce, z darami, talentami i możliwościami, jakie ci dałem?”

Pan, tak samo jak to uczynił dwa tysiące lat temu, tak i dzisiaj nakazuje swojemu Kościołowi: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”. Idźcie... nauczajcie.... udzielając chrztu. Całkowite poświęcenie się Bogu jest konieczne do spełnienia zlecenia, które jest i pozostanie jedyną prawdziwą miarą sukcesu.

Ten dokument został omówiony i uchwalony przez Radę Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego podczas Dorocznej Sesji w San Jose, Kostaryka, 1-10 października 1996 roku.

Oświadczenia, zalecenia i inne dokumenty

Wierzyć tak jak Jezus Zbiór zasad wiary wyznawanych i nauczanych przez ogólnoświatowy Kościół Adwentystów Dnia Siódmego.

Komentarz opracowany przez najlepszych specjalistów. Format B5, str. 382.

Cena 25,00 zł.

Zamówienia na książki prosimy kierować pod adresem: Dział Handlowy ChIW „Znaki Czasu”, ul. Foksal 8/5, 00-366 Warszawa; tel. (0...22) 827-58-19; faks (0...22) 827-86-19; e-mail: jalakpaw@poczta.onet.pl.

211

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

212

Bert Beach, John Graz

Adwentyści pytają. 101 pytań W tej książce znajdziesz m.in. odpowiedzi na następujące pytania: Jak reagować, gdy Kościół adwentystyczny nazywany jest „sektą”? Czy adwentyści powinni rozwiązywać swoje problemy w sądach? Jaka powinna być postawa adwentystów wobec wojny i służby wojskowej?

Publikacja dostarcza wszechstronnych informacji i rad, aby nasze relacje z otaczającą rzeczywistością były jak najlepsze i zostały oparte na zdrowych zasadach Pisma Świętego, które jest najwyższą regułą wiary i podstawą chrześcijańskiego życia.

Str. 152. Cena 12,00 zł.