BRAMA DOSTATNIA

••• ŚWIADKOWIE DUCHOWEGO PIĘKNA – ADAM STANOWSKI / TOMASZ DOSTATNI OP

Kiedy opuszczałem Lublin w czasie wakacjii gdy we wrześniu żegnałem się, po 20 latach, z miastem i ludźmi, przyjaciółmi, jednym z prezentów, który dostałem, była książka zatytułowana: Adam Stanowski. Wyszła w 2004 roku w serii „Świadkowie duchowego piękna” pod redakcją ks. Alfreda Wierzbickiego w Wydawnictwie Gaudium.

Przyznam się, że nie znałem osobiście Adama Stanowskiego, ale bardzo wiele o nim słyszałem, spotkałem całe mnóstwo ludzi, którzy go znali, a niektórzy od bardzo dawna. Znam jego syna Krzysztofa i poznałem żonę Alinę, w okolicznościach ciekawych. Profesor Jerzy Kłoczowski od lat organizował na Chopina w kaplicy domowej mszę na koniec roku w Sylwestra. A potem u państwa Kłoczowskich była kolacja dla kilku osób. Najbliższe grono przyjaciół. I tam przez kilka lat spotykałem się z panią Aliną Stanowską.

Teraz przeczytałem książkę wspomnień i trochę biografię, gdzie ci, którzy piszą o Adamie Stanowskim, znali go długo i blisko z nim współpracowali. Jest tekst Jerzego Kłoczowskiego, który obok Jana Józefa Lipskiego był ze Stanowskim w jednym oddziale w Powstaniu Warszawskim. Kłoczowski był wtedy ich dowódcą. Tylko że Stanowski dosłownie w pierwszych dniach Powstania uległ poparzeniu i resztę walk spędził już w szpitalu walcząc o życie. Ciekawie opowiedział ten wątek Łukasz Garbal w swojej monumentalnej biografii J.J. Lipskiego.

Tutaj, w tej lubelskiej książeczce, prof. Kłoczowski pisze o swoim pokoleniu i o Adamie, jak wchodził w festiwal pierwszej Solidarności: Myślę, że Adam bardziej niż ja i z wielką kompetencją wchodził szczegółowo w aspekty ściśle społeczne wielkiego ruchu, gdy dla mnie wysuwało się zdecydowanie na czoło jego znaczenie polityczne i niepodległościowe (dla Adama oczywiście też ono było ważne). W bezkrwawym powstaniu polskim – taka świadomość istniała i była wyraźnie formułowana w różnych miejscach i okolicznościach! – czuliśmy się znowu jak gdyby powstańcami z Warszawy w 1944 roku, tym razem z rodzącą się z największym trudem przez lata nadzieją, że jednak w końcu zwyciężymy. To porównanie: Powstanie Warszawskie – powstanie Solidarności, to dla ich pokolenia analogia, która odkrywaliśmy wszyscy.

Inni wspominający w lubelskiej książce Stanowskiego to: Czesław Deptuła, który pisze długi, biograficzny tekst, ojciec Ludwik Wiśniewski, który ze Stanowskim blisko współpracował jako duszpasterz akademicki w latach 70. XX wieku w Lublinie, także Adam Cichocki, swoje wspomnienia piszą też ks. Alfred Wierzbicki, Jerzy Bartmiński, ks. Zdzisław Cholewiński i inni.

Książkę tę wspominam, gdyż jej lektura pozwala mi zrozumieć to pokolenie, pokolenie moich rodziców, ale i ludzi, którzy po wojnie budowali nową Polskę. Byli z jej ustroju niezadowoleni, ale innej Polski nie było. Pozostawili ślad, który warto przypominać, gdyż tacy ludzie jak Adam Stanowski pozwalali innym dojrzewać w kwestiach społecznych w chrześcijańskim, katolickim kręgu.

Wielu mi opowiadało przez te moje lata lubelskie, jak Stanowski był dla nich drogowskazem w trudnych latach, trudnych wyborów, jak był sumieniem i powiernikiem. Dlatego, choć sam tak późno odkryłem tę książkę, to zachęcam, może ktoś ją jeszcze odnajdzie i przeczyta. Warto, nie tylko by bohatera wspominać, ale też by zobaczyć jej aktualność w dzisiejszych zwariowanych czasach.