Orphée aux Enfers

ontmoeten. T/m 5 november in Labiomista. Op 28 mei: Dag van de Cosmologem. labiomista.be

HASSELT

> Cornershop of Daydreams. In samenwerking met Designregio Kortrijk toont Z33 het werk van het Designers in Residence-programma van 2022. T/m 4 juni. Healing Water. De kunstenaars en ontwerpers in deze tentoonstelling spelen in op de opmerkelijke eigenschappen van water. FORMAT 2023: Water Expeditions. In FORMAT 2023 toont een nieuwe lichting ontwerpers en architecten verfrissende inzichten over onze interacties met water.

T/m 20 augustus. River of Rebirth. Kunstenaars laten zich inspireren door de vele verhalen over water.

T/m 27 augustus in Z33. z33.be

HEERLEN

> Bertien van Manen: Gluckauf. Foto’s die Van Manen maakte in Groot-Brittannië, portretten van vrouwelijke mijnwerkers → →

Op 25 mei kunnen operaliefhebbers in Theater aan het Vrijthof in Maastricht genieten van de komische opera Orphée aux Enfers, uitgevoerd door Opera Zuid. Componist en meestersatiricus Jacques Offenbach geeft een draai aan deze klassieke mythe.

Na het succes van Fantasio (2019) regisseert Benjamin Prins opnieuw een opera van Offenbach bij Opera Zuid. Orphée aux Enfers is een parodie op de oudheid en toont het conflict tussen hel en paradijs. ‘Er is geen goed zonder kwaad, geen verantwoordelijkheid zonder plezier. Ons huidige positieve mensbeeld is zo eenzijdig, terwijl de mens behoorlijk ambivalent is. Dat wil Offenbach ons laten zien.’ De magie van de goden sluit naadloos aan bij de bruisende muziek van Offenbach. ‘De muziek is kwetsbaar als een zeepbel én extreem extravagant.’

Niet alleen Prins keert terug bij Opera Zuid. Ook dirigent Enrico Delamboye, Francis van Broekhuizen en Anna Emelianova sluiten opnieuw aan om er met levendige melodieën, verliefde stervelingen en vermomde goden een bijtende satire van te maken. Orphée aux Enfers wordt uitgevoerd in het Frans met Nederlandse en Engelse boventiteling.

Orphée aux Enfers, op 25 mei om 19.30 uur in Theater aan het Vrijthof in Maastricht. Om 18.30 uur geeft Len van Schaik een inleiding. theateraanhetvrijthof.nl in de Verenigde Staten en de serie Moonshine, waarin een mijnwerkersfamilie in Cumberland, Kentucky centraal staat. T/m 3 september. Zondagsrondleiding op 21 mei om 12.00 uur. Chaim van Luit. Installatie over het mijnverleden én -heden in de vitrine van het Glaspaleis. T/m 3 september. Muurschildering Fiona Lutjenhuis: Sideways Universe. Haar graphic novels, schilderijen en muurschilderingen vertellen verhalen die werkelijkheid en fantasie aan elkaar verbinden. T/m 18 februari 2024 in Schunck. schunck.nl

HELMOND

> Tussenruimte.

Groepstentoonstelling met Nathalie Brans, Tinka Pittoors, Leo Vroegindeweij en Ton Slits. T/m 14 mei in De Cacaofabriek. cacaofabriek.nl/expo

> Uniform - Kunst uit de collectie Mens en Werk. Tentoonstelling over verleden, heden en toekomst van het uniform. T/m 10 september in Museum Helmond. museumhelmond.nl

MAASMECHELEN

> Zin in Zien - Hugo Duchateau. De presentatie van Duchateau wordt aangevuld met werk van o.a. Raoul De Keyser, Bram Bogaert, Vincent van den Meersch, Urbain Mulkers en Piet Stockmans. T/m 26 mei in Galeriën cc. ccmaasmechelen.be

MAASTRICHT

> Een mythe in transitie: Underland. Werk van Jannel, Margôt Kuiper, Borka Vanhautem, Petran Kockelkoren en Ballon Happening. Op 6 & 7 mei in de Andrieskapel.

> Táctica Sintáctica. Kunstspeelplaats voor bezoekers, door Diego Bianchi & Mariano Mayer. T/m 28 mei in Marres, Huis voor Hedendaagse Cultuur. marres.org

> A Room of One’s Own. Vrouwelijke kunstenaars uit de Bonnefantencollectie en gastpresentaties van Carol Rhodes (1959-2018), Lydia Schouten (1948) en Marijke Stultiens (1927). Piet Killaars 100 jaar. Een overzicht van sculpturen en voorstudies afkomstig uit de collectie van Bonnefanten. T/m 7 januari. Tussen kunst en kopie. Het Maastricht Institute of Arts bestaat 200 jaar en presenteert een deel van haar collectie gipsen afgietsels: de Academische Gipsotheek Maastricht. T/m 25 februari 2024. Ed Templeton: Wires Crossed. Templeton is fotograaf, kunstenaar en een van de meest invloedrijke skateboarders aller tijden. T/m 18 september in Bonnefanten. bonnefanten.nl

NEERPELT

> Ontwaren. Multidisciplinaire expositie van projectatelier ARK&D in Genk. T/m 13 mei in Dommelhof. gavoorkunst.be

TEGELEN

> Keramische signalen. Expositie over kalligrafie. T/m 7 mei. Expositie Koos Buster. Koos Buster-Stroucken heeft de bijnaam 'Minister van keramische zaken'. T/m 10 september in Keramiekcentrum Tiendschuur. tiendschuur.net

TILBURG

Harry Penningsprijs 2023

In 2023 viert Pennings Foundation haar eerste lustrum. Reden voor het presentatieplatform en kenniscentrum voor fotografie om de Harry Penningsprijs te organiseren. De prijs is verbonden aan de naam van de oprichter van een van de eerste fotogaleries van Nederland. Een jury heeft een selectie gemaakt uit kandidaten die zijn voorgedragen door mensen uit het veld. De fotografieprojecten waarvoor ze zijn geselecteerd zijn te zien in de groepsexpositie.

Bezoekers kunnen hun stem uitbrengen voor de publieksprijs. De prijsuitreiking is zaterdag 10 juni. Dan wordt naast de juryprijs ook de publieksprijs bekend gemaakt.

Groepsexpositie Harry Penningsprijs, 6 mei t/m 24 juni bij Pennings Foundation, Eindhoven. penningsfoundation.com

> KRAAAN. Overzicht van het werk van Raphaela Vogel. Collectie opstelling - Nu te zien in De Pont. Werken van onder meer Bill Viola en Richard Serra. T/m 27 augustus. Renée van Trier. Krachtig, absurdistisch en tegelijk ongemakkelijk: de tragikomische performances van de Tilburgse kunstenaar Renée van Trier laten niemand onberoerd. Van 13 mei t/m 3 september in De Pont Museum. depont.nl

> In the garden of doubt and panic. Tentoonstelling van Sylvie Zijlmans & Hewald Jongenelis. T/m 11 juni in PARK. park013.nl

TURNHOUT

> Don't Tell Me Not to Tell You

What to Do. Werk van Dennis Tyfus. T/m 13 augustus in de Warande. warande.be

VALKENBURG

> Reisbeelden. Werk van Annemiek Jongen dat zij maakte naar aanleiding van een reis naar Zuid-Afrika in 2018. T/m 4 juni. Van Kotona naar Varpullan. De veelzijdige werken van zes Limburgse kunstenaars uit één familie. Eugène Laudy. Laudy was een belangrijke exponent van de groep Monumentalisten. T/m 23 juli in Museum Valkenburg. museumvalkenburg.nl

VALKENSWAARD

> De Toorop Lijn. Hoe Jan en Charley Toorop en Edgar Fernhout elkaar beïnvloeden en wat lithografie voor hen betekent. T/m 9 juli in het Nederlands Steendrukmuseum. steendrukmuseum.nl

VELDHOVEN

> Signs of Nature. Werk van Rien Claessen, Conny Jongmans en Ilse Kauffman. T/m 4 juni in de Kunstpraktijk. dekunstpraktijk.nl

V ENLO

> Femina Ludens. Werk van Kitty Maria over de spelende vrouw. T/m 2 juli. Armando: door de ogen van een vriend. Tentoonstelling doorvlochten met gesprekken tussen Armando en levensvriend Cherry Duyns. T/m 3 september in Museum van Bommel van Dam. vanbommelvandam.nl

VENRAY

> Door de bomen, het bos. Werk van schilder Bas de Weerd. T/m 15 juli. Shifting Horizons. Tentoonstelling met site-specifiek werk van kunstenaars die zich hebben laten leiden door de verhalen en geografie van de omgeving. T/m 16 juli in Odapark. odapark.nl

WEERT

> Reshuffle #2. Collectiepresentatie met werk van Jan Dibbets, Frans Franciscus, Gijs Frieling, Jan Tullemans, Eli Content en Daniël Groen. T/m 10 september. Adagio Violente – op pelgrimage met Frans Franciscus. Oud en nieuw werk van Frans Franciscus, variërend van schilderijen op groot formaat tot fotografie en keramiek. Van 13 mei t/m 29 oktober in Museum W. museumw.nl

WIJLRE

> Spark birds & the loneliness of species. In deze tentoonstelling wordt door de lens van kunstenaars gekeken naar vogels, en hoe deze ons iets kunnen leren over wie we zijn. Van 17 mei t/m 3 december in Buitenplaats Kasteel Wijlre. kasteelwijlre.nl

Fotografie &film

ANTWERPEN

> Susan Meiselas – Meditations. Meiselas vestigt de aandacht op minderheden en conflicten die vaak over het hoofd gezien worden. Melanie Bonajo – When the Body says Yes. Immersieve videoinstallatie over de aanraking als remedie. T/m 4 juni. Grace Ndiritu reimagines the FOMU Collection. De Brits-Keniaanse kunstenaar stelt een fotografisch universum samen van schilderkunst, textiel en interieurontwerp. T/m 7 januari in het FOMU. fomu.be

EINDHOVEN

> Harry Penningsprijs. Groepsexpositie met genomineerden voor de Harry Penningsprijs. Van 6 mei t/m 24 juni. Prijsuitreiking met juryprijs en publieksprijs op 10 juni om 16.00 uur. Het beeld hervonden. Expositie

Rudi Struik met gebruikmaking van gevonden fotografisch beeld na aardbeving in Iran in 2003. Van 13 mei t/m 24 juni. Workshop Verhalende Fotografie. Workshop van Forum BEELDtaal. Op 13 mei om 10.00 uur. Non-Photography Photography. TalentWall: Karsten Kronas. Zoektocht naar de ware essentie van analoge fotografie. T/m 24 juni in Pennings Foundation. penningsfoundation.com

HELMOND

> Alex Webb - Errand and Epiphany / Photographs 1978-2022. Webb toont de wereld als een bijzondere plek waar het alledaagse zich soms als iets buitengewoons openbaart. T/m 1 oktober in Kunsthal Helmond. museumhelmond.nl

> Goeikes - Achter de schermen. Openluchtexpositie bij fotofestival voor amateurfotografie. T/m 25 juni in de binnenstad van Helmond. goeikes.nl

MAASTRICHT

> Hrair Sarkissian: The Other Side of Silence. Met levensgrote foto’s legt de Syrisch-Armeense kunstenaar Hrair Sarkissian de wonden van conflicten bloot. T/m 14 mei in Bonnefanten. bonnefanten.nl

MONSCHAU

> Von Menschen und Kunst. Fotografietentoonstelling met de museumbezoeker als onderwerp.

Hannes Killian: Fotografien 1937–1976. Werk van een van Duitslands belangrijkste naoorlogse fotografen. T/m 11 juni in Fotografie-Forum. kuk-monschau.be → →

BONNEFANTEN MAASTRICHT, EN DINGEMAN KUILMAN, DIRECTEUR STEDELIJK MUSEUM BREDA, SCHRIJVEN HIER BIJ TOERBEURT OVER BEELDENDE KUNSTEN EN ANDERE ZAKEN.

De sluitertijd van Vermeer

Mijn vader, inmiddels 91, vertelde me een keer over de periode dat hij in de leer was bij een gerenommeerde kinderarts. Op een dag kwam een jongetje de behandelkamer binnen. Mijn vader liep op hem af om hem te onderzoeken. ‘Wacht even,’ zei de kinderarts. ‘Je moet eerst kijken, naar houding, beweging, oogopslag. Eerst kijken en reflecteren op je indrukken, anders mis je straks essentiële informatie.’

De kinderarts deelde de opvatting van Goethe dat denken belangrijker is dan weten, maar dat kijken nog belangrijker is.

Ik zal de grote Vermeer-tentoonstelling in het Rijksmuseum niet bezoeken, uit angst dat ik daar niet kan kijken. Ondanks de ruime opzet lijkt het me onmogelijk om Vermeer tussen de andere, vrolijk fotograferende bezoekers de vereiste aandacht te geven. Ook de veelheid aan informatie zit me in de weg. Bij Vermeer voel ik de sterke behoefte om zijn schilderijen steeds opnieuw met een onbevangen blik te bekijken. Net zoals ik soms een dierbaar boek opnieuw voor het eerst zou willen lezen.

Ieder schilderij kun je zien als een reflectie op het fenomeen tijd. Landschappen verwijzen naar de seizoenen, portretten naar een levensfase. In de belangrijkste werken van Vermeer lijkt alles te draaien om het moment. Ik ken geen andere schilder die de tijd zo scherp observeert en in beeld brengt. Het gezicht op Delft toont het korte moment dat het licht op de kerktoren valt. Het was al voorbij voordat de kunstenaar zijn schetsboek had opengeslagen. Het meisje met de parel kijkt achterom, maar voordat hij haar blik kon beantwoorden had ze het hoofd weer gedraaid.

Vermeer maakte vermoedelijk gebruik van een camera obscura, de voorloper van de fotocamera. Dat hij daarmee de werkelijkheid kon vastleggen in licht en kleur, is op zichzelf al een wonder. Maar dat hij op die manier ook het moment wist vast te houden, is ronduit verbluffend. Vermeer begreep al wat een foto was voordat de techniek die mogelijk maakte. Kijk maar naar het straaltje melk uit de kan van het melkmeisje: Vermeer is de schilder met de kortste sluitertijd.