Het VAC Magazine

VAC oud-studenten aan het woord

9 jaar Babel

STUDENTEN MET EEN BIJZONDER VERHAAL

Tips

INTERVIEW HAN SPAUWEN

Het nieuws EEN PARELTJE uit 1981 Recepten van 40 jaar geleden

INHOUD Interview Han Spauwen .................................................................................................................... 4 Het nieuws uit 1981.............................................................................................................................. 8 Studenten met een bijzonder verhaal (Sanne Kok, Anne Nijholt en Sanne Klerks) .................................................................. 12 Fotocollage ................................................................................................................................................... 18 Recepten van 40 jaar geleden ................................................................................................. 20 40 jaar VAC: oud-studenten aan het woord .............................................................. 22 Een pareltje.................................................................................................................................................29 9 jaar Babel ................................................................................................................................................. 32 Tips......................................................................................................................................................................34 Cartoon........................................................................................................................................................... 35 Eindwoord ................................................................................................................................................... 35

COLOFON Tekst • • • • • • •

Ron Winteraeken | student Vertaalacademie Giulia van Doren | student Vertaalacademie Nina van ’t Veer | student Vertaalacademie Iris van de Ven | student Vertaalacademie Michèl Geraerts | student Vertaalacademie Judith Houben | redactrice dienst Marketing en Communicatie Ivette Meuwissen | Community coördinator Vertaalacademie

Revisie • Lianne Koster | docent Vertaalacademie • Robin Stoks | docent Vertaalacademie • Han Spauwen | oud-docent Vertaalacademie

Opmaak Tessa van Gameren - Studio Createss

Drukwerk De Bondt Grafimedia

Contactgegevens Vertaalacademie Brusselseweg 150 6217 HB Maastricht E. vertaalacademie@zuyd.nl M. 06 28 74 49 43 W. www.zuyd.nl/vertaalacademie

2

VOORWOORD Ik had het voorrecht om de artikelen in deze speciale editie van Het VAC-blad (voor deze editie genoemd ‘VAC Magazine’) vooraf al te mogen lezen en ik moet bekennen dat ik eigenlijk van plan was dat tussen de bedrijven door met de Franse slag te doen. Dat is niet gelukt. Eenmaal begonnen aan de artikelen heb ik ze in een ruk uitgelezen. Natuurlijk omdat ik nieuwsgierig was naar de verhalen van bekende docenten en studenten, maar al lezende werd ik ook gegrepen door het besef dat veertig jaar Vertaalacademie (VAC) is opgebouwd uit veertig jaar van ervaringen, verhalen, lessen, buitenlandstages, afstudeerceremonies, mentorgesprekken, teleurstellingen en overwinningsgevoelens van al die mensen die deel uit hebben gemaakt van de gemeenschap van de VAC. In de afgelopen veertig jaar hebben duizenden studenten deze opleiding doorlopen; honderden docenten en ondersteuners hebben eraan bijgedragen. Het is een groot goed om in een van de artikelen te lezen dat professionele vertalers graag samenwerken met collega-alumni van de VAC. Dat zegt iets over het niveau van de opleiding en over de manier waarop onze afgestudeerden dezelfde taal spreken. Het geeft mij een trots gevoel dat die basis hier is gelegd. Taal verbindt en dat geldt natuurlijk bij uitstek voor de Vertaalacademie. Of zoals onze docenten laatst in een gedicht van de Sint hebben kunnen lezen:

Taal is natuurlijk hét middel voor verbinding, het is en blijft een prachtige uitvinding.

“Hopelijk haal jij net zo veel leesplezier uit de artikelen als ik.”

Hoofd opleiding Vertaalacademie

3

Vertaalacademie Maastricht na 40 jaar nog steeds broodnodig Tekst: Judith Houden | Redactrice dienst Marketing en Communicatie, Zuyd Hogeschool

COMPUTERS SPEELDEN IN HET ONDERWIJS NOG NAUWELIJKS EEN ROL EN MAAR LIEFST VIERHONDERD EERSTEJAARS HADDEN ZICH INGESCHREVEN. ZO WAREN DE EERSTE JAREN OP DE VERTAALACADEMIE MAASTRICHT VAN ZUYD HOGESCHOOL, NU 40 JAAR GELEDEN. TERUGKIJKEND CONCLUDEERT OUD-DOCENT HAN SPAUWEN DAT TOLKEN EN VERTALERS OOK IN DE TOEKOMST ONMISBAAR ZIJN ONDANKS ALLE VERANDERINGEN.

Han Spauwen in overleg met een collega circa dertig jaar geleden.

Een leeg lokaal. Het symboliseert coronajaar 2021. Onderwijs vond de voorbije maanden grotendeels online plaats. Hoe anders was dat veertig jaar geleden tijdens de geboorte van de Vertaalacademie in Maastricht. Als er toen een pandemie was uitgebroken, had niemand online les kunnen krijgen.

4

“Sterker nog, we hadden niet eens computers”, vertelt oud-docent Duits en Nederlands Han Spauwen. Hij is in 2020 met pensioen gegaan en speciaal ter ere van het veertig­jarig bestaan van de Vertaalacademie is hij vandaag naar Zuyd Hogeschool in Maastricht gekomen. Robin Stoks, docent

Interview Han Spauwen

Opleiding tot Vertaler (zoals de Vertaalacademie toen heette) wilde solliciteren. Zo ben ik hier terechtgekomen in 1984.”

VIERHONDERD EERSTEJAARS

“Mijn liefde voor taal is op de middelbare school ontstaan”, vertelt Spauwen (64). “Daarom had ik ook vijf talen in mijn vakkenpakket naast scheikunde, natuurkunde en wiskunde.”

Engels en Vertalen, stapt met Spauwen in de tijdmachine ter ere van het veertigjarig jubileum van de Vertaalacademie.

Een ontmoeting tussen een docent van de nieuwe generatie en iemand van de oude garde.

LIEFDE VOOR TAAL “Mijn liefde voor taal is op de middelbare school ontstaan”, vertelt Spauwen (64). “Daarom had ik ook vijf talen in mijn vakkenpakket naast scheikunde, natuurkunde en wiskunde.

Na de middelbare school twijfelde ik tussen Frans en Duits.

Het is uiteindelijk een studie Duits in Amsterdam geworden.

Terwijl ongeveer 95 procent van mijn studiegenoten voor literatuur had gekozen, vond ik juist linguïstiek (taalwetenschap, red.) interessant. Ik ontdek graag hoe taal in elkaar zit en alle aspecten die daarbij een rol spelen. In 1982 ben ik afgestudeerd. Nog geen maand later belde een voorganger van het huidige ROC Vista. Zij verzorgden toen in Maastricht dag- en avondonderwijs voor volwassenen voor mbo, mavo, havo en vwo. Ik ben daar gaan werken en na een jaar belde een van mijn docenten uit Amsterdam, die al sinds 1981 in Maastricht aan de opleiding werkte. Of ik bij de Rijkshogeschool

Spauwen herinnert zich nog goed dat de Vertaalacademie in die tijd maar liefst vierhonderd eerstejaars mocht herbergen. Nu zijn dat er jaarlijks zo’n honderd en hij moet toegeven dat dit eigenlijk beter is. “In de jaren tachtig waren er veel minder verschillende opleidingen. Dus elke nieuwe opleiding leverde automatisch een stuwmeer aan aanmeldingen op. Bovendien waren talen toen veel meer in de mode dan nu.” Het leerlingenaantal is sindsdien nooit meer zo hoog geweest. De laatste tien jaar is het redelijk stabiel en dat vindt Spauwen een goed teken. De sobere studiefinanciering heeft veel nadelen, omdat studenten hierdoor meer onder druk staan. Maar een voordeel vindt Spauwen dat studenten hierdoor veel bewuster kiezen. “De tijd dat je vier jaar kon doen over de eerste twee studiejaren is voorbij. Soms vroeg ik studenten waarom ze halverwege het jaar van de pabo naar de Vertaalacademie overstapten. ‘Omdat de Pabo niks voor mij is en de Vertaalacademie in hetzelfde gebouw zit’, kreeg ik dan als motivatie te horen.”

RIP Na die vette beginjaren liep het studentenaantal in de jaren negentig flink terug. Er kwam steeds meer concurrentie van opleidingen op totaal andere vakgebieden.

Doordat er meer te kiezen viel, werd de spoeling voor de Maastrichtse opleiding dunner. Zelfs zodanig dat enkele reorganisaties volgden waarbij collega’s werden ontslagen.

Open dagen om meer studenten te werven, waren er wel.

“Maar daar hadden we geen speciale medewerkers voor zoals nu. Die organiseerden wij als docenten allemaal zelf.”

Dat gold ook voor het maken van de lesroosters. Dat deed Spauwen er een aantal jaren bij naast zijn lessen. Ook de waaier aan talen waaruit studenten konden kiezen, werd een beetje dichtgevouwen. Russisch, Italiaans en Portugees werden niet meer aangeboden vanwege het geringe aantal studenten voor die talen. Uitgerekend die keuze was voer voor een stel creatieve studenten. Ze maakten een spandoek waarop ze speelden met de initialen: ‘RIP Russisch Italiaans Portugees’.

ÉÉN COMPUTER OP SCHOOL Ook de komst van de computer hield de gemoederen bezig.

“Op een gegeven moment kregen we één computer met acht terminals. Dat was heel iets. Begin jaren tachtig had IBM de eerste personal computer op de markt gebracht. Ik weet nog dat die 20.000 gulden kostte en dan kreeg je er zelfs een floppy bij. Eind jaren tachtig heeft de opleiding een van de eerste aanbieders van een vertaalprogramma uitgenodigd voor een presentatie. Dit was een Amerikaans bedrijf dat voortgekomen was uit een eerder project van het Pentagon over automatisch vertalen uit het Russisch en uit het Vietnamees naar het Engels. Het aantal talen werd in de jaren zeventig en tachtig uitgebreid. 

5

Alles stond toen nog in de kinderschoenen.” Sinds die tijd hebben de snelle technische ontwikkelingen voor grote veranderingen gezorgd in de vertaalwereld en in het onderwijs.

De tijd van faxen en overheadprojectoren ligt inmiddels ver achter ons.

Vooral de opkomst van het internet leverde veel nieuwe mogelijkheden op. Studenten gebruiken vertaalwebsites zoals DeepL volop. Daar kunnen docenten zich wel tegen verzetten, maar dat heeft totaal geen zin en is niet realistisch, weet Spauwen “Waarom zou je ook? DeepL maakt bijvoorbeeld vrijwel geen grammaticale fouten in het Duits. Logisch dat studenten het gebruiken. Ze kunnen zich een leven zonder computer niet meer voorstellen. Documenteren en opzoeken gaan vliegensvlug. Maar als ik, toen DeepL net bestond, een student vroeg, waarom hij die grammaticale vorm of dat woord gebruikt had in zijn vertaling, wist hij het niet.

Hij had het gewoon overgenomen van DeepL en er verder niet over nagedacht.”

HET GEVAAR VAN INTERNET

Robin Stoks in gesprek met Han Spauwen.

6

De ontwikkeling van taal- en vertaalvaardigheid van studenten kwam in de knel. Ze herkenden de verschillende probleemcategorieën niet meer. Dat was moeilijk. Een goede vertaler moet de moderne technieken zeker kunnen gebruiken. Maar hij moet wel kritisch blijven”, vindt Spauwen. Afgestudeerde studenten van de Vertaalacademie moeten vaak ingewikkelde juridische, economische of technische dossiers foutloos vertalen. Als je die even door DeepL haalt, kan een klein foutje enorme gevolgen hebben. Spauwen en zijn collega’s stonden dus voor een uitdaging: hoe verhoog je het leervermogen van studenten en het leereffect van je onderwijs zonder dat je DeepL of Google verbiedt? “Je kunt internet wel gebruiken. Maar dat doe je pas echt goed als je kunt beoordelen of je een bepaalde uitspraak of zin wel of niet zo kunt vertalen als de computer het doet. Ik kon vaak aan de woordkeus van ingeleverde opdrachten meteen zien wie DeepL had gebruikt”, vertelt Spauwen.

Interview Han Spauwen

BERUFSBEVÖLKERUNG OF ARBEITSKRÄFTE? Als voorbeeld noemt hij een student die het woord ‘beroepsbevolking’ naar het Duits moest vertalen. Als Nederlander dacht hij dat Berufsbevölkerung wel Duits klonk. “En het was inderdaad te vinden op Google. Maar wat hij niet gezien had, was dat het op allemaal Nederlandse sites stond.” Nou hoeven studenten van Spauwen niet uit het hoofd te weten dat het, afhankelijk van de context, Erwerbspersonen of soms Arbeitskräfte moet zijn. “Maar ze moeten wel weten hoe je de juiste vertaling opzoekt. Tijdens die razendsnelle opkomst van internet, laptops en smartphones moesten docenten het onderwijs ombouwen. Studenten moeten leren alle moderne hulpmiddelen goed te gebruiken. Ze moeten daarvoor zo taal- en vertaalvaardig zijn, dat ze er net iets boven kunnen staan. Alleen dan kunnen ze beoordelen of dat wat de vertaalsoftware voorstelt of ze op Google vinden correct en

“Begin jaren tachtig had IBM de eerste personal computer op de markt gebracht. Ik weet nog dat die 20.000 gulden kostte en dan kreeg je er zelfs een floppy bij.” bruikbaar is. En dat is ook hun toegevoegde waarde op de vertaalmarkt. Dus de computer vertaalt en de vertaler moet die tekst kritisch nakijken. Dat doe ik zelf ook nog steeds. Ik kijk in de supermarkt altijd even of de vertaling op verpakkingen klopt. Een beruchte valkuil voor vertalers vormen

getallen in teksten. Dat miljoen en miljard verwisseld worden. Nou, dat is nogal wat. Ik ken een docent die eerst altijd keek of de getallen klopten in een vertaling. Zo niet, dan keek hij de rest van de vertaling niet meer na. Want als een student in een vertaling schrijft dat Duitsland vier miljard werklozen heeft, weet je dat hij niet heeft nagedacht. Zoveel inwoners heeft Duitsland niet eens. Hetzelfde geldt voor een vertaling waarin het gaat over een erg gewild automerk in de achttiende eeuw. Toen moest de eerste auto nog uitgevonden worden.”

AHA-MOMENT Als interviewster Robin Stoks vraagt wat het mooiste is van lesgeven, verschijnt er een lach op Spauwens gezicht: “Als een student dat aha-moment heeft. Dan zie je gewoon aan hun gezicht dat het kwartje is gevallen.

Dat waren de momenten waarop ik echt genoot van mijn werk. Dat was ook heel motiverend. Studenten die oprecht geïnteresseerd zijn.” Spauwen is ervan overtuigd dat het vak van tolk-vertaler ondanks alle technische ontwikkelingen broodnodig blijft voor de wereldwijde communicatie. Daarom wil hij ondanks zijn pensioen nog één wijze raad aan studenten meegeven ter ere van de veertigste verjaardag van de Vertaalacademie: “Zorg dat je de taal die je studeert ook buiten school zoveel mogelijk hoort en ziet. Dus hou je van windsurfen? Prima, kijk dan op YouTube naar filmpjes in die taal over windsurfen en lees er veel over. Ik weet dat studenten tegenwoordig steeds minder lezen. Maar straks krijg je op je werk ook veel lange teksten voor je neus Daarom is het goed jezelf daar volop in te trainen. Ook in je vrije tijd. Alleen zo krijg je echt gevoel voor die taal en word je een goede vertaler.” �

7

Het nieuws uit 1981 Tekst: Giulia van Doren | Student jaar 3, keuzetaal Duits

1 JANUARI: Griekenland wordt het tiende volwaardige lid van de Europese Gemeenschap.

5 JANUARI: Eerste uitzending van het Jeugdjournaal

DE VERTAALACADEMIE WERD IN 1981 OPGERICHT ONDER DE NAAM ‘RIJKSINSTITUUT VOOR HBO, OPLEIDING TOT VERTALER’. MAAR WAT GEBEURDE ER NOG MEER IN DAT JAAR?

23 FEBRUARI: Mislukte staatsgreep van kolonel Antonio Tejero in Spanje

Rellen in Nijmegen tijdens en na de ontruiming van kraakpanden die plaats moeten maken voor een omstreden parkeergarage, die er uiteindelijk niet is gekomen.

20 JANUARI: Ronald Reagan wordt beëdigd als de veertigste Amerikaanse president.

X 8

26 FEBRUARI: Tijdens een testrit haalt de Franse hogesnelheidstrein een topsnelheid van 381 km/u.

Het nieuws uit 1981 26 MAART: Vier Britse politici richten de Social Democratic Party op nadat ze uit de Labour-partij zijn gestapt.

30 MAART: Amerikaanse president Ronald Reagan wordt neergeschoten en raakt zwaargewond.

1 APRIL: De Zwitserse Psalm wordt officieel aangenomen als het volkslied van Zwitserland.

10 MEI: 12 APRIL: NASA behaalt een grote mijlpaal in de Space Race als haar Spaceshuttle Columbia de eerste is die in een baan rond de aarde vliegt

16 APRIL:

François Mitterrand is de eerste socialist die na de Tweede Wereldoorlog wordt gekozen als president van Frankrijk

13 MEI: Aanslag op Paus Johannes Paulus II

Rellen in Duitsland nadat Rote Armee Fraktion-lid Sigurd Debus overlijdt aan de gevolgen van een hongerstaking tegen de omstandigheden van zijn gevangenschap.

5 MEI: 5 JUNI: 12 APRIL: In de Efteling wordt de eerste achtbaan van het park, de Python, in gebruik genomen.

IRA-activist Bobby Sands overlijdt in Britse gevangenschap na een hongerstaking van 66 dagen

Dr. Michael Gottlieb beschrijft een tot dan toe onbekende, mysterieuze ziekte: aids.

7 JULI: Voor het eerst steekt een vliegtuig op zonne-energie Het Kanaal over

26 JULI: De internationale walvisvaartcommissie verbiedt de jacht op walvissen bijna volledig, om ervoor te zorgen dat bedreigde walvissoorten niet uitsterven

X 9

26 AUGUSTUS: 29 JULI: Bruiloft van Prince Charles en Lady Diana Spencer

de naam “RijksinstiDe Vertaalacademie wordt, onder r”, officieel geotuut voor HBO, opleiding tot vertale pend door Koningin Beatrix.

1 AUGUSTUS: Televisiezender MTV begint in de VS met het dag en nacht uitzenden van muziek met videoclips.

8 AUGUSTUS: Amerikaanse president Reagan besluit dat de VS een neutronenbom gaat produceren, wat leidt tot internationale protesten.

25 AUGUSTUS: Ruimtesonde Voyager 2 bereikt de planeet Saturnus.

X 10

25 AUGUSTUS: Sony presenteert de Sony Mavica, de eerste digitale fotocamera.

19 SEPTEMBER: In Washington demonstreren ruim 250.000 mensen tegen de economische en sociale politiek van president Reagan.

Het nieuws uit 1981

22 SEPTEMBER: In Frankrijk wordt de TGV officieel in gebruik gesteld, vijf dagen later volgt de eerste reguliere inzet op de spoorlijn tussen Parijs en Lyon.

10 OKTOBER: De grootste vredesdemonstratie die ooit in West-Duitsland heeft plaatsgevonden, wordt gehouden in de hoofdstad Bonn: 300.000 mensen protesteren tegen Amerikaanse atoomraketten die in Europa zullen worden geplaatst.

9 NOVEMBER: Grote ongerustheid in West-Duitsland over het afsterven van de bossen door luchtvervuiling en verzuring van de bodem.

21 NOVEMBER: Ook in Amsterdam protesteren honderdduizenden mensen tegen de plaatsing van Amerikaanse nucleaire wapens in West-Europa.

1 DECEMBER: In Genève vinden de eerste onderhandelingen plaats tussen de VS en de Sovjet-Unie over de beperking van wapens in Europa.

11 DECEMBER: François Mitterrand wordt officieel geïnaugureerd als president van Frankrijk, als eerste socialist sinds de Tweede Wereldoorlog.

STUDENTEN MET EEN BIJZONDER VERHAAL Tekst: Ivette Meuwissen | Community coördinator, Vertaalacademie

V 12

eertig jaar Vertaalacademie betekent veertig jaar vertaalacademiestudenten. Voor deze speciale editie van Het VAC-Blad interviewden we drie zittende studenten, ieder met een eigen bijzonder verhaal.

Studenten met een bijzonder verhaal SANNE KOK: JONG GELEERD IS OUD GEDAAN Eenzaamheid onder ouderen neemt de laatste jaren toe. Er is steeds minder aandacht voor deze kwetsbare groep. Gelukkig zijn er mensen die deze eenzaamheid willen helpen doorbreken. Zo ook derdejaarsstudente Sanne Kok.

Nagels lakken Het begon allemaal drie jaar geleden toen Sanne in het verzorgingstehuis bij haar in de buurt nagels ging lakken.

Ze zat in haar tweede tussenjaar en wilde zich buiten haar vaste baan nog op een andere manier nuttig maken.

“Qua fysiek contact hadden de bewoners alleen maar mensen die hen snel hielpen met wassen en zo. Ik was echter langere tijd en met volle aandacht met hun handen bezig. Ik merkte dat ze dat heel fijn vonden, net even die extra aandacht. Met zoiets kleins kun je al zo veel betekenen voor deze mensen.”

Kletsen over vroeger Toen ze voor haar studie bij de Vertaalacademie naar Maastricht verhuisde, wilde ze haar inzet voor ouderen voortzetten. Via de stichting Geinen Daank werd ze gekoppeld aan Joop, een inmiddels 98-jarige man die door zijn kleinkinderen was aangemeld voor dit specifieke buddyproject.

Joop heeft veel meegemaakt in zijn lange leven. Gebrek aan gesprekstof was er dus nooit. “Onze gesprekken gingen veel over vroeger. Hij vroeg me een keer of hij al zijn diploma’s niet kon doorverkopen, want ‘die zijn toch heel veel geld waard?’.”

ik nog steeds af en toe een ommetje met hem. Dit waren meestal de enige keren dat hij buiten kwam.”

De extra aandacht die Joop van Sanne kreeg, waardeerde hij enorm. Gewoon even z’n verhaal kwijt kunnen, dat was belangrijk voor hem. “Het was soms lastig om hem bepaalde dingen uit te leggen, bijvoorbeeld het hele principe van op kamers wonen. Ik kreeg hem niet uitgelegd dat vijf willekeurige mensen in één huis konden wonen, een badkamer, keuken en tuin konden delen, maar daar toch los van elkaar konden leven.”

Eén advies van Joop zal Sanne nooit vergeten: “Je moet je eigen kietelen, want een ander doet het niet.”

Van Maastricht naar Cannes Begin november vertrok Sanne voor haar stage naar Cannes, Frankrijk.

Daarmee stopte haar contact met Joop, maar ook in Cannes zet ze zich in voor ouderen als activiteitenbegeleider in een verzorgingstehuis.

“Ik heb het zo naar mijn zin hier! Ik kwam echt terecht in een warm bad.

Men zegt wel eens over Franse mensen dat ze zo nors kunnen zijn, maar daar merk ik niets van. Iedereen is echt ontzettend lief en aardig. Ik heb het zo goed voor elkaar hier. Het lijkt af en toe te mooi om waar te zijn.”

Van gymles tot spelletjesmiddag

Sanne noemde Joop voor de grap wel eens haar ‘sugar daddy’, want hij trakteerde haar altijd op vlaai.

Sanne werkt 5 dagen per week van 10.00-17.00 uur. ‘s Ochtends maakt ze een praatje met de mensen, brengt ze de krant (rond), hangt ze de dagplanning op in de liften, zet ze een muziekje op in de gezamenlijke ruimte en zet ze alles een beetje netjes.

“We wandelden regelmatig, maar naarmate hij ouder werd, ging dit steeds moeizamer. Toen hij eenmaal in het verzorgingstehuis woonde, maakte

“Om half elf pakt mijn stagebegeleider de krant erbij. Hij leest de koppen voor en praat met de mensen over de onderwerpen. Gewoon een gezellig

praatje over actuele zaken. En alleen de positieve dingen komen aan bod.”

Ook geeft Sanne gym op maandag en vrijdag. Op haar initiatief is er muziek in de les geïntegreerd, waardoor iedereen gezellig met elkaar gaat dansen.

“De mensen leven dan helemaal op.

Zelfs de mensen die in een rolstoel zitten, staan onder begeleiding op en dansen mee.”

Het einde van de dag staat in het teken van spelletjes. “Het is zo goed voor mij om mee te spelen met woordspellen, want daardoor leer ik heel veel Franse woorden. De bewoners zijn ook heel blij dat ze mij dingen uit kunnen leggen. Ze voelen zich ineens weer nuttig.”

De cirkel is rond, want ook hier geeft Sanne de bewoners manicurebehandelingen. “Mensen weten dat ik van de manicure ben en kunnen daarvoor een afspraak maken. Morgen heb ik er weer een staan. ”Een betere plek had Sanne zich niet kunnen wensen. “Dit is echt de perfecte match voor mij. Naast het feit dat mijn Frans vooruitgaat, kan ik me hier echt nuttig maken. Ik krijg heel vaak te horen hoe blij ze met me zijn, zowel bewoners als collega’s. Sommige bewoners noemen me ‘la petite Hollandaise’.

Ik merk ook dat ik steeds meer verantwoordelijkheid krijg, van het organiseren van een uitje naar het park tot het runnen van het winkeltje. Die zelfstandigheid en afwisseling vind ik heel fijn.”

Eenmaal terug in Nederland wil Sanne zich blijven inzetten voor ouderen, want, zo zegt ze zelf: “Deze mensen zijn zo lief en blij met wat ik doe. Ik kan echt een verschil maken!”

Wil je meer weten over stichting Geinen Daank en wat jij via deze stichting kunt betekenen voor ouderen, ga dan naar www.geinendaank.nl. 

13

ANNE NIJHOLT: ONS HUIS OP WIELEN

In volledige vrijheid de wereld ontdekken is hun droom. “Als je qua beroep niet gebonden bent aan een vaste plek, is het heel makkelijk om op een rustig tempo naar een ander land te reizen en ondertussen heel veel van de omgeving te zien.”

Tja, en als je dan op stage gaat naar Ierland en kunt kiezen tussen het huren van een appartement of een voorproefje op het lang gekoesterde vanlife, is de keuze voor Anne en Theo zo gemaakt. Bovendien is het ook nog eens een stuk goedkoper.

“We wilden in eerste instantie al in september klaar zijn met het ombouwen van de bus, omdat we naar Leiden moesten voor mijn minor. Dit lukte echter niet. Als een geluk bij een ongeluk werd de minor uiteindelijk volledig online gegeven wegens corona. Dit gaf ons extra tijd om aan de camper te werken. We gingen tijdelijk bij onze ouders wonen en bespaarden daarmee ook nog wat geld.”

Zo vader zo dochter

Kat Muppet.

Voor de één een nachtmerrie, voor de ander een droom: leven in een tiny house op wielen. Derdejaarsstudente Anne Nijholt (29 jaar) maakt op dit moment samen met haar man Theo (27 jaar) precies deze droom waar.

In de door hen zelf omgebouwde minibus ‘Woody’ zijn ze naar Ierland gereisd voor de stage van Anne. Ook huiskat Muppet mocht mee.

14

We spraken Anne vanuit haar compacte huis via Teams en vroegen haar hoe het gaat. Hoe beleven ze dit avontuur en wat zijn hun plannen voor de toekomst?

Vrijheid, blijheid Anne en Theo studeren allebei bij Zuyd: Anne heeft gekozen voor de Vertaalacademie en Theo voor HBO-ICT.

De wens om op wielen de wereld te ontdekken hebben Anne en Theo niet van een vreemde. Anne mocht vroeger in de zomer regelmatig mee naar Zwitserland met haar vader, die vrachtwagenchauffeur was. Theo zet met deze reis een familietraditie voort, aangezien zijn opa en vader vroeger ook regelmatig met de camper door Europa trokken.

Natuurlijk vraagt Anne zich wel eens af waar ze aan begonnen is, want uitdagingen zijn er genoeg: mankementen aan de bus, het lozen van afval, de was doen, gebrek aan warm water, het ontbreken van een douche en vast toilet, een slechte internetverbinding en de post: waar laat je die bezorgen als je geen vast adres hebt? Maar voor alles is een oplossing. Douchen doen ze bijvoorbeeld in de lokale sportschool en pakketjes laten ze bezorgen

Studenten met een bijzonder verhaal

bij het stagebedrijf van Anne. Emmers en flessen vervangen het ontbrekende toilet. Niet ideaal natuurlijk, maar het werkt prima, mits je goed kan inschatten hoeveel er in de emmer past. En nee, ook dat ging voorheen niet altijd goed.

Mooie plekken zijn er zat. “We staan nooit twee nachten achter elkaar op dezelfde plek. We gebruiken de app ‘Park4Night’ om geschikte locaties te vinden. Onze bus is soms net te groot en te zwaar, dus dit is niet altijd even makkelijk. Tot nu toe hebben we geluk gehad en telkens aan het water gestaan.

Dat is wel echt heel fijn wakker worden.”

Dit smaakt naar meer “Het is het zeker allemaal waard. Als je niet meer dagelijks op een bepaalde plek hoeft te zijn, kun en ga je veel meer zien van de omgeving. We hebben zelf nooit veel gereisd en hebben dus nog genoeg landen en plekken die we willen zien.”

“Als je qua beroep niet gebonden bent aan een vaste plek, is het heel makkelijk om op een rustig tempo naar een ander land te reizen en ondertussen heel veel van de omgeving te zien.”

Anne en Theo zijn dan ook nog lang niet uitgekeken op het nomadenleven. Het plan is om na hun stage drie weken in Ierland te blijven en langs de westkust te trekken, hier veel te wandelen en van de prachtige natuur te genieten.

In de toekomst willen ze waarschijnlijk ergens een stuk land kopen om een klein huis op te bouwen, bijvoorbeeld in Griekenland. “Zo hebben we altijd een vaste plek om naar terug te komen, mocht dit nodig zijn.”

Ben je geïnspireerd geraakt door dit verhaal en wil je zelf ook proeven van het vanlife? Anne en Theo hebben alvast een tip voor je: “Koop een kleine bus zodat het makkelijker is om dingen te ondernemen en je kunt kiezen uit veel verschillende staplaatsen. Isoleer verder je bus goed en ga niet in de winter op een berg staan. Dat kan erg koud zijn, weten wij uit ervaring.”

Ga (digitaal) mee op reis Volg het avontuur van Anne, Theo en Muppet via de website www. dutchexplorists.com en de Instagrampagina’s www.instagram.com/ dutchexplorists en www.instagram.com/muppettheexplorer. 

15

SANNE KLERKS: HET ROER OM OP JE 40e

Op je 40e starten aan een voltijd hbo-studie en dan ook nog drie kinderen thuis om voor te zorgen. Dat is niet voor iedereen weggelegd. Sanne Klerks deed het gewoon. Ze startte anderhalf jaar geleden bij de Vertaalacademie en heeft geen moment spijt van haar keuze.

Sanne, inmiddels 42 jaar, heeft drie dochters. Twee daarvan zitten op de middelbare school en wonen nog thuis.

Haar derde dochter studeert in Leiden.

Sanne is gescheiden, waardoor haar kinderen om de week bij haar wonen.

“Ik kan het goed vinden met mijn ex-partner, we werken goed samen.

Zo’n mazzeltje verwacht je niet altijd.”

Na haar middelbare school is Sanne direct gaan werken. “Ik wilde het omdraaien, namelijk eerst moeder worden, met de intentie daarna te gaan studeren en werken.” Ze vond werk als poetshulp, maar al na een dag werken wist ze: “Dit wil ik niet de rest van mijn leven blijven doen.” Dan toch maar het roer om en op zoek naar een interessante studie.

Dat ze iets met talen wilde, was vrij duidelijk. Een docent op de middelbare school had haar ooit gewezen op de Vertaalacademie en ze besloot toch eens te gaan kijken. Na zich verdiept te hebben in de opleiding besloot ze: dít wil ik en ik ga het gewoon doen. “Ik kon wel wachten op een rustiger moment, bijvoorbeeld als mijn kinderen het huis uit zouden zijn, maar dat ging nog lang duren. Het was gewoon doen of niet doen, wachten had echt geen zin.”

“Het is zeker af en toe pittig, vooral aan het begin van het studiejaar, want dan

16

moet ik weer van werkmodus naar studeermodus. Wat het in mijn situatie lastig maakt, is dat er soms echt dingen af moeten.

En op een dag dat de kinderen net thuiskomen en ook hun verhaal kwijt willen, ik nog moet koken en vaak ook voor taxi moet rijden, gaat de tijd heel snel. Dat zijn de knelmomenten. Ik denk dan soms heus wel: waar ben ik aan begonnen?”

Maar de klik met de opleiding is er. Taal heeft ze altijd leuk gevonden. Om dan ook nog praktisch bezig te zijn met taal, waar ze echt iets aan heeft, vindt ze heel fijn. Het leeftijdsverschil met haar medestudenten merkt ze soms zeker. “Ik kan echt af en toe als een ‘oudje’ uit de hoek komen.”

Sanne vindt heel veel leuk aan de opleiding. “Als ik moet kiezen welk vak ik het leukste vind, ga ik voor Spaans.

Vooral omdat het zo nieuw is. Qua lezen en schrijven zit ik ook echt al op een hoger niveau dan bij de start van de studie.”

De buitenlandstage vindt ze nog wel spannend. “Ik weet dat ik ga, maar nog niet hoe. Mijn kinderen zijn onder de pannen en dat loopt allemaal wel, maar ik heb ze nog nooit langer dan twee weken niet gezien, dus het zal zeker vreemd worden. Lang leve videobellen.”

“Het is goed voor je inzet als je weet hoeveel wc’s er gepoetst moeten worden om een les te kunnen volgen.”

Studenten met een bijzonder verhaal Gedicht geschreven door Sanne op de middelbare school.

Sanne ziet als voordeel van het op latere leeftijd starten aan een opleiding dat je veel beter weet wat je wilt. Ook zijn haar motivatie en doorzettingsvermogen inmiddels veel groter. “Het is goed voor je inzet als je weet hoeveel wc’s er gepoetst moeten worden om een les te kunnen volgen.”

Sanne wil uiteindelijk naar Spanje verhuizen. “Met een taal wordt de wereld groter. Het is af en toe pittig, maar geen haar op mijn hoofd die overweegt om met de opleiding te stoppen. Zelfs in alledaagse teksten kun je de mooiste taaloplossingen vinden.” �

Sanne Klerks en haar huidige partner tijdens de propedeuse-uitreiking.

17

X

X

Recepten n e d e l e g r a a j van 40

Tekst: Nina van ’t Veer | Student jaar 2, keuzetaal Spaans

1981 stond in het teken van snel en makkelijk.

Er verschenen steeds meer kant-en-klare (magnetron)maaltijden op de markt (Struik, Maggi magnetronmenu). ‘’Mag ik een Maggi-magnetronmenu van u?’’

Ook gelatine was erg populair in die tijd. Van gelatinepudding tot kaasmousse en terrines.

Als toetje breidde Mona haar assortiment uit met bavarois. En vergeet ook Domo Vla niet!

Met van die handige verpakkingen.

https://youtu.be/5ojdP7naGfk

https://youtu.be/qWo5fhkXJPg

Ook leerden men meer buitenlandse eetculturen kennen. Zo komt Knorr in 1982 met het eerste ‘Wereldgerecht’ op de markt: lasagne bolognese.

We hebben wat van deze lekkere recepten voor je uitgezocht. Eet smakelijk!

Het nieuwe fruit dat eind jaren ’70 zijn weg naar Nederland vond (kiwi en lychee) leverde ‘nieuwe’ gerechten op: schol met kiwi (schol Picasso) en kip met ananas.

Kip met ananas - 4 personen Kip met ananas recept - Allerhande | Albert Heijn (ah.nl) Ingrediënten: - 300 gr basmatrijst - 2 kipfilets of vegetarische kipstukjes - 2 tl paprikapoeder - 5 el zonnebloemolie - ¼ ananas - 2 kiwi’s - 3 el sweet chilisaus - 1 teen knoflook - 3 cm verse gember - 2 eieren - 400 gram sugarsnaps Bereiding: - Kook de rijst volgens de aanwijzingen op de verpakking. Giet af en laat het afkoelen tot gebruik.

Snijd ondertussen de kipfilets in de lengte in vieren. Meng in een schaal het paprikapoeder met 3 el olie, peper en zout. Voeg de kip/vegetarische kipstukjes toe en laat 30 minuten afgedekt in de koelkast marineren.

20

- Verwijder ondertussen de harde kern van de ananas. Snijd het vruchtvlees in klein blokjes en doe het in een kom. Snijd de kiwi’s in kleine blokjes en doe dit bij de ananas. Meng de chilisaus erdoorheen.

- Snijd de knoflook en gember fijn. Verhit 1 el olie in een wok en bak de knoflook en gember 1 minuut.

Voeg de rijst toe en roerbak 2 minuten.

- Schuif de rijst naar de zijkanten van de wok, zodat er in het midden ruimte ontstaat. Doe daar de rest van de olie in en breek de eieren erin. Laat de eieren al roerend stollen en schep de rijst erdoor.

- Kook de sugarsnaps 3 minuten in ruim kokend water. Verhit een grillpan en gril in 6 minuten de kipstukjes goudbruin en gaar. Kook de sugarsnaps 3 minuten in ruim kokend water.

- Serveer de kip met de salsa, sugarsnaps en gebakken rijst.

- Eet smakelijk!

Schol met kiwi (schol Picasso) – 4 Personen Schol á la Picasso recept | Smulweb.nl Ingrediënten: - 4 schollen - Snufje zout - 35 gram bloem - 4 ananasschijven - 1 blikje mandarijnen - 1 banaan - 1 gemberbolletje - 1 el gembersiroop - 3 tl citroensap - Rijst Voorbereiding: - Was de vissen en wrijf ze in met zout. Laat het zout 12 minuten intrekken.

- Haal de vissen door de bloem totdat ze geheel bedekt zijn.

- Laat de ananasschijven en mandarijnpartjes uitlekken en vang het vocht op. Bewaar dit vocht.

- Pel de banaan en snijd hem in plakjes.

- Snipper het gemberbolletje klein.

Bereiding: - Bak de schollen in de boter bruin en gaar (ongeveer 5 minuten aan elke kant). Schuif de koekenpan tijdens het bakken telkens zachtjes heen en weer om het vastplakken van de vis te voorkomen.

- Bak de ananasschijven, mandarijnpartjes en plakjes banaan in een klein beetje boter, kort in een andere koekenpan.

- Leg de gebakken schollen op een schaal en verdeel hierover de warme vruchten en de gembersnippers.

- Zeef de bruine bakboter van de vissen boven de pan waarin het fruit is gebakken, voeg hieraan de gembersiroop, wat ananas- en mandarijnsap en citroensap naar smaak toe.

- Breng de saus aan de kook en serveer apart bij de vis.

- Eet smakelijk!

Aardbeienbavarois – (6 á 8 stuks) Aardbeienbavarois recept | Rutgerbakt.nl Ingrediënten: - 3 ½ blaadjes gelatine (5,8 gr) - 300 gr verse rijpe aardbeien of diepvries aardbeien - Sap van ¼ - ½ citroen - 300 gr slagroom - 75 gr suiker Bereiding: - Week de gelatineblaadjes minimaal 10 minuten in koud water.

- Maak de aardbeien schoon, verwijder de kroontjes.

- Doe de aardbeien samen met de citroensap in een blender of in een keukenmachine.

- Pureer de aardbeien tot een gladde puree.

- Vervolgens doe je de slagroom met de suiker in een kom en klop je deze lobbig op. Klop de slagroom niet helemaal stijf, dat maakt het lastiger om de aardbeienpuree er goed doorheen te mengen.

- Doe 3-4 eetlepels van de aardbeienpuree in een steelpannetje en verwarm deze al roerend. Haal het pannetje van het vuur, knijp de gelatineblaadjes uit en los deze op in de warme puree.

- Meng dit vervolgens door de rest van de aardbeienpuree.

- Spatel de helft van de opgeklopte slagroom door het aardbeienmengsel tot deze goed gemengd is.

- Spatel daarna de andere helft van de puree door het mengsel en probeer daarbij de luchtigheid goed te behouden.

- Schep de aardbeienbavarois in 6 á 8 bakjes en zet deze minimaal 2 uur in de koelkast.

- Haal de aardbeienbavarois pas uit de koelkast wanneer het is opgestijft.

- Eet smakelijk!

21

40 jaaraVAC: an het woord oud-studenten

er eiding geweest om we nl aa de is ie em ad ac ietijd van de Vertaal e hebben zij hun stud Het 40-jarig bestaan Ho n. te en ud st dou men met Wie waren eens contact op te ne de Vertaalacademie? op e to n aa r ge oe vr t er ervaren? Hoe ging he ? en nt hun favoriete doce keuzetaal Frans / Iris raeken | Student jaar 2,

Tekst: Ron Winte

van vertalen en lesgeven toch het allerleukst vind.”

De opleiding aan de Vertaalacademie was voor haar de basis voor haar eigen bedrijf: “Mijn hele loopbaan is gestoeld op mijn diploma.

Het gaf me het vertrouwen dat ik ergens goed in was en dat ik daarin moest doorgaan. Eigenlijk bijna alles wat ik nu nog steeds doe, heb ik op de opleiding geleerd.

Sommige no-go’s zitten er enorm ingesleten en ik merk dat ik ook nu nog steeds het liefst werk met mensen die, net als ik, de opleiding in Maastricht hebben voltooid.”

Anouschka Schutte

Anouschka Schutte zat tussen 1994 en 1998 op de VAC. Haar keuzetaal was Spaans. Tegenwoordig is ze freelance vertaler en eigenaar van een vertaalbureau. Bovendien werkt ze sinds haar afstuderen als medisch vertaler, met name Nederlands-Engels. Daarnaast geeft ze cursussen over ondernemerschap voor vertalers en geeft ze regelmatig gastcolleges en lezingen over uiteenlopende onderwerpen, zoals vertalen en autisme.

“Ik heb gemerkt dat ik een combinatie

22

r 2, keuzetaal Frans

van de Ven | Student jaa

Het vertalen van realia was haar favoriete vak, vanwege de docent Diederik Grit: “Die man was zo boeiend, maar tegelijkertijd ook een beetje eng.

Spannend, want de grens tussen genialiteit en gek was bij hem een beetje vaag.

Maar hij was zo ontzettend goed, ik hoor zijn stem nog vaak in mijn achterhoofd.”

Volgens Anouschka is het niet altijd nodig door te gaan voor een master: “Je hebt als afgestudeerde van de VAC voldoende kennis om meteen aan de slag te gaan als vertaler.”

Renee Vesters, in 2020 afgestudeerd aan de VAC met keuzetaal Duits, werkt nu als projectmanager/ vertaler op haar oude stageplek. De beste tijd van haar studie was haar buitenlandstage in Manchester, Engeland: “Ik had een heel leuke stageplek en gezellige collega’s. Manchester is een geweldige stad, waar altijd iets te doen is.” Nicole Störmer was haar favoriete docent: “Ze is spontaan, lief en heeft een hart van goud. Ze staat altijd voor anderen klaar.”

Er werd ook gelachen tijdens de les: “In het eerste jaar hadden we drie uur lang een les waar je leerde hoe je moest plannen etc. We werden in groepjes opgedeeld en moesten een soort spel spelen. Mijn groepje had een wekker en toen mijn klasgenoot daarmee aan het klooien was, ontplofte die wekker.

Het klinkt misschien sadisRenee Vesters tisch, maar het was grappig.”

Tom Steinbusch studeerde aan de VAC van 2000 t/m 2004 en en werkt

Oud-studenten aan het woord ik een spannende, maar ook hele leuke inmiddels 17 jaar als vertaler en en leerzame ervaring, want ik had (en (voornamelijk) ondertitelaar bij VSI heb) nog nooit zo lang in het buitenNederland, een ondertitelbedrijf in land gewoond.

Hilversum: “Wij verEen van de spezorgen de ondertite“Ik ben blij dat ik cialisaties daar ling voor tv-zenders tijdens mijn stages was de vertaling als MTV, Comedy van softwareCentral en BBC First.” en mijn carrière als handleidingen Ondertitelen sprong ondertitelaar altijd en ik merkte al er voor hem tijdens vrij snel dat ik dat de opleiding meteen veel erkenning heb onderwerp niet uit: “Vandaar dat gekregen voor de zo heel spanik in het vierde jaar kwaliteit die ik nend vond. Maar bij een ondertitelbedrijf stage heb probeer te leveren.” weten wat je niet wilt is natuurlijk gelopen. De puzzel ook belangrijk! Ik die de restricties van vond het met name leuk om zo’n lange het ondertitelen je voorlegt, vond ik tijd in een nieuwe omgeving te zijn en gelijk interessant: de leessnelheid, het ik heb nog steeds goede herinneringen aan Engeland en de Engelsen. Cambridge heeft grappig genoeg wel wat weg van Maastricht: het is een universiteitsstad van vergelijkbaar formaat, met veel buitenlandse studenten. Mijn stage in het vierde jaar was bij een ondertitelbedrijf in de buurt van Amsterdam. Daar heb ik me met veel plezier voor het eerst echt kunnen vastbijten in het ondertitelvak. Wat het extra leuk maakte, was dat ik er tegeTom Steinbusch lijk stage liep met drie andere klasgenoten van de Vertaalacademie met wie ik het goed kon vinden.” beperkte aantal letters op een regel, zinnen opsplitsen en omgooien… En dat in combinatie met de film-, tv- en mediawereld, die me ook aanspreekt.”

Phil Hyams vond Tom een “hele goede docent, omdat hij op een leuke manier lesgaf en je echt kon zien dat hij een passie had voor de Engelse taal.”

Hij herinnert zich vooral de gemoedelijke sfeer op de VAC. “Het leukste vond ik de tweede helft van de opleiding, waarbij je aan de slag ging met specialisaties als ondertitelen en tolken, plus de stages, waarbij ik in het derde jaar bijvoorbeeld vijf maanden in de Britse stad Cambridge heb gewoond.

Dat vond ik echt heel tof. Mijn buitenlandstage was bij Alpha CRC, een groot vertaalbureau in Cambridge. Dat vond

geschool Opleiding Tolk-Vertaler (de RHOTV, een van de voorlopers van de Vertaalacademie) en in juli 1997 studeerde ze af. Naast Engels deed ze ook nog Russisch: “Dat was geen succes…”

Na de Vertaalacademie is ze Engelse Taal- en Letterkunde gaan studeren in Nijmegen. “Daarna heb ik de postdoctorale lerarenopleiding gedaan en ben ik gaan werken als docent Engels in het voortgezet onderwijs. Na een jaar of vijf heb ik op goed geluk contact opgenomen met de directeur van de faculteit waar de Vertaalacademie onder viel. Die heeft me toen ingezet voor allerlei cursussen Engels binnen Zuyd. Ik heb nog een tijdje iemand vervangen en kreeg toen de vraag of ik structureel Engels wilde geven bij OTC en VAC. Nou, dat wilde ik wel! Ik heb nog een aantal jaar zowel bij Zuyd als op een middelbare school hier in Maastricht lesgegeven, maar toen ik de overstap kon maken, heb ik dat gelijk gedaan. Inmiddels werk ik hier alweer vijftien jaar.”

Haar favoriete vak: “Het zal je verbazen, maar dat was en is Engels! Vertalen, taalbeheersing en zelfs tolken. 

“Ik ben blij dat ik tijdens mijn stages en mijn carrière als ondertitelaar altijd veel erkenning heb gekregen voor de kwaliteit die ik probeer te leveren. Twee duidelijke hoogtepunten daarin zijn dat ik zowel in 2012 als 2016 door mijn werkgever ben voorgedragen en door de beroepsvereniging ben genomineerd als een van de vijf beste ondertitelaars van Nederland.”

Cyntia Smeding-Prummel leerde op de VAC zelfs haar echtgenoot kennen. Ze is docent Engels op de Vertaalacademie en lid van de examencommissie. In september 1993 begon ze aan de Rijksho-

23

Een aantal docenten is haar bijgebleven: “Marcel Lemmens, hij was mijn mentor in jaar 1 en docent Engels en gaf me ooit een complimentje dat ik nooit ben vergeten: “You have a knack for writing English. ” Helmy van Nunen, ook docent Engels, heeft me de fijne kneepjes van het vertalen bijgebracht. Daarnaast heeft ze me weer aan het lezen gekregen. Na mijn middelbare school was ik het plezier in het lezen een beetje kwijt, maar door een leestip van Helmy (The Secret History van Donna Tartt) ben ik weer gaan lezen.”

Cyntia Smeding-Prummel

“Ik herinner me een les Russisch in het eerste jaar waar we de docent, een echte Rus, moesten nazeggen.

Zaten we daar met zo’n 25 studenten allemaal tegelijk (in het Russisch): Меня зовут Синтия. Мне 18 лет. Я изучаю голландский, русский и английский языки в Маастрихте.”

“Bij de lessen techniek liet de docent Han van de Staaij vaak zien hoe dingen werkten. Zo had hij een keer een speaker en strobe light meegenomen en konden wij in het donkere lokaal de vibraties van de speaker zien.

Machtig interessant!”

Ik zal trouwens de lessen ondertitelen ook nooit vergeten. Dat was destijds zeer technisch en ingewikkeld met een computer die aangesloten was op een televisie met videorecorder. Dat alles stond op een speciale kast met speciaal apparaatje zodat je de video frame voor frame kon afspelen. Daarnaast stond weer een ander dingetje waarmee je kon spotten. We zaten met zijn drieën achter een tafel en we deden alle drie iets…”

Ook haar buitenlandstage was onvergetelijk: “Die liep ik aan de South East Missouri State University in Cape Girardeau. In alle vakanties en lange weekenden ben ik eropuit getrokken: lang weekend Chicago, carnaval in New Orleans, spring break skiën in Lutsen, op bezoek bij Elvis in Graceland, the Grand Old Opry in Nashville, Trail of Tears en natuurlijk shoppen

24

in Saint Louis. Mijn stage was een combi-stage: studeren (SEMO) en ‘werken’. Dat werken moet je met een korreltje zout nemen, want ik ’werkte’ in het ziekenhuis. Ik mocht daar op bijna alle afdelingen meelopen en

“Tijdens mijn studie ben ik volwassen geworden. Ik heb leren koken, schoonmaken en andere huishoudelijke klusjes doen. Ik heb geleerd op mijn financiën te letten en zodanig te sparen (en werken) dat ik in september mijn collegegeld in één keer

Cyntia’s beste tips voor studenten aan de VAC: “Leer zoveel je kunt! Gooi niet met je pet naar je opleiding, ga niet voor een zesje, maar probeer zo veel mogelijk uit je studie te halen.” kijken wat er allemaal werd gedaan.

Ik heb daar enorm veel medische terminologie geleerd en gezien hoe een ziekenhuis werkt. Handig, want mijn specialisatie was medisch-biologisch.

De onderdompeling in het Amerikaanse studentenleven was ook een ervaring.”

kon betalen, maar ook genoeg over te houden, zodat ik na de toetsweek een paar dagen naar Parijs kon. En natuurlijk heb ik hier de basis gelegd voor mijn werkzame leven. Ik heb natuurlijk leren vertalen, maar ik heb ook de fijne kneepjes van het Engels en de basisvaardigheden van het plannen

Oud-studenten aan het woord en organiseren geleerd. Hier pluk ik nog steeds de vruchten van.”

Cyntia’s beste tips voor studenten aan de VAC: “Leer zoveel je kunt! Gooi niet met je pet naar je opleiding, ga niet voor een zesje, maar probeer zo veel mogelijk uit je studie te halen.

Na vier jaar ben je dan wel startbekwaam, maar eigenlijk weet je nog maar weinig… Hoe meer je in die vier jaar hebt geleerd, hoe meer je weet.

En hoe meer je weet, hoe meer verbanden je kunt leggen en dat maakt vertalen en je inlezen in nieuwe onderwerpen makkelijker. En geniet!

Je bent maar één keer jong en onbezonnen, dus neem het ervan.”

Jasmijn de Korte (26) is meteen na haar afstuderen in 2018 “in een soort opwelling” vertrokken naar Madrid om daar als Localization Tester te gaan werken bij Electronic Arts. “Na een klein jaartje ben ik weer terug naar Nederland gekomen om al even impulsief mijn eigen bedrijf (Taalbureau In Other Words) te beginnen. Op mijn visitekaartje beloof ik het verhaal van al mijn klanten in het allermooiste Nederlands te vertellen, op welke manier dan ook. Blijkbaar loont het om impulsief te zijn, want alles had niet beter uit kunnen pakken.

Ik werk nu bijna vier jaar met de leukste klanten en mijn werk is heel afwisselend. Ik heb een tijdje geleden een gastcollege mogen geven op de Vertaalacademie en als COVID eindelijk eens met pensioen gaat, kan ik ook weer in het buitenland gaan werken. Ik ben heel benieuwd wat me in de toekomst verder nog te wachten staat!”

Alle docenten Spaans waren haar favoriete docenten: “Meneer Verbeeck omdat we qua visie op het bourgondische aspect des levens (en meer) geheel overeenkwamen, mevrouw Voermans omdat we qua visie op het leven/mensen erg op elkaar leken (en we het eigenlijk ook gewoon heel goed konden vinden), en mevrouw Canals omdat ze de allerliefste docente van heel de Vertaalacademie is.”

De opleiding aan de VAC heeft Jasmijn bijna alles gebracht wat ze nu heeft: “Ik ben er zelfverzekerder geworden, omdat ik eindelijk iets ging doen waar ik écht goed in was (vind ik zelf dan). Ik ben wereldwijzer geworden, ik weet van vrijwel elk onderwerp wel iéts. Ik heb in Sevilla mogen wonen tijdens de studie en in Madrid kunnen werken na mijn afstuderen. Ik was er heilig van overtuigd dat ik toch geen vertaler ging worden, maar ik heb nu al bijna vier jaar een goedlopend bedrijf als vertaler/ ondertitelaar en ik ben daar heel trots op.”

Over timemanagement: “Mijn God, wat had ik een hekel aan die opdrachten met strakke deadlines of van die opdrachten die ineens uit het niets kwamen. Ik ben nu enorm blij dat we dat op de opleiding al vroeg geleerd hebben, want het leven van een freel-

Jasmijn de Korte

ance vertaler/ondertitelaar gaat niet over rozen en de deadlines vliegen je om de oren.”

“Ik heb enorm veel anekdotes waarmee ik waarschijnlijk vooral mezelf voor aap zet. Daarom zal ik vertellen over de keer dat we meneer Bindels redelijk voor aap hebben gezet. Vroeger, toen de koude schotel nog warm was, moest je verplicht twee maanden stage lopen in het Skillslab. Daar was meneer Bindels het opperhoofd en moesten wij leren hoe het was om in een eigen vertaalbureau te werken.

Helaas was het Skillslab in ons jaar nog vrij nieuw, dus hadden wij niet altijd genoeg werk te doen. Verveling onder studenten is levensgevaarlijk en dat heeft meneer Bindels aan den lijve ondervonden. Of eigenlijk vooral aan zijn bureau. Een paar vriendinnen en ik zijn naar de Jumbo gegaan om flink wat rollen aluminiumfolie te halen en vervolgens het bureau van meneer Bindels wat ‘’op te fleuren’’.

Het resultaat was een prachtig glimmend bureau, pennenbakje, pc, whiteboard, bureaustoel, toetsenbord, etc. Meneer Bindels zag het kunstwerk pas de volgende ochtend en 

25

kon er als een boer met kiespijn wel om lachen. Wij vonden, en vinden, het vanzelfsprekend hilarisch.”

Jasmijn liep stage in Sevilla: “Dat waren echt de beste zes maanden van mijn leven. Ik woonde in een prachtig appartement recht tegenover de kathedraal (mevrouw Canals was er zelfs jaloers op). Ik had een hele leuke stage met de allerliefste begeleiders.

Ik ben geen ochtendmens en mocht meestal in de middag beginnen met werken, dus dat was ook ideaal. Ik heb er echt heel veel mensen leren kennen die ik nu nog spreek en de stad zal altijd voelen als mijn tweede thuis. Ik ben er ongeveer drie maanden geleden nog eens naar teruggegaan en het voelde alsof er nooit iets veranderd was.”

Edith Stikvoort (52), Secretaris Examencommissie bij het University College Maastricht, studeerde in 1992 af aan de Vertaalacademie.

Ze wist aan het begin van de opleiding al dat ze nooit het beroep vertaler zou uitoefenen. “Daar vond ik het vertalen op papier te eentonig voor, alhoewel ik tijdens de opleiding erachter kwam dat het juist helemaal niet saai is. Ik vond het heel leuk om talen te spreken en om met verschillende culturen in contact te zijn. Ik heb allerlei banen gehad, maar niet als tolk of vertaler. Wel heb ik ooit als tolk mogen optreden bij de Franse voetbalclub Paris St Germain. De spelers waren destijds voor een trainingskamp in Nederland en kregen een excursie in een kaasboerderij waar ik als tolk fungeerde. Heel grappig en best spannend! Tijdens een andere functie was ik begeleider van een groep Amerikanen, die hier kwam kijken hoe in Nederland en België het onderwijs verliep. Tijdens hun verblijf was er een weekend naar Parijs gepland. Ik moest toen mee om hen door Parijs te gidsen. Qua taal geen probleem, maar mijn oriëntatiegevoel is hopeloos dus dat heeft tot ‘achteraf’ hilarische situaties geleid….”

26

“Het volgen van de opleiding heeft ertoe geleid dat ik me heb ontwikkeld. In die tijd ben ik op kamers gaan wonen, wat mij veel heeft bijgebracht. Ook krijg je een bepaalde denkwijze door een studie en door met teksten, opdrachten en scripties bezig te zijn. Destijds kwam ook de computer en de tekstverwerking op, hetgeen toen en nu nog steeds natuurlijk een hele vooruitgang was.”

Edith Stikvoort “Ik ben een echte taalpurist geworden. Het spreken van de Franse en de Spaanse taal blijft leuk. Je merkt dat je gemakkelijker met mensen in contact komt als je hun taal spreekt.

Aangezien ik geen baan heb in die richting, is het meer de algemene ontwikkeling die ik toepas in plaats van de echte vaktechnische dingen die ik geleerd heb.”

“Het afstuderen in de spiegelzaal aan de Grote Gracht was heel speciaal. Ook herinner ik me nog de kantine aan de Grote Gracht onderin het gebouw en we hebben zelfs nog in de Batterijstraat in een bijgebouw gezeten. Ook kan ik mij de urenlange en dagenlange sessies herinneren in de schoolbibliotheek aan de Keizersgracht. Tussen de middag gingen we dan altijd bij de Perroen een broodje eten.”

Haar favoriete docenten: “Karin Wellen voor Spaans, omdat zij destijds ongeveer onze leeftijd had, iets ouder. Serge, de achternaam weet ik niet meer. Ook een jongere vlotte gast waar je goed mee kon lachen.

Ik kan me herinneren dat Serge veel sjans bij de meiden had. Hij had

goede humor dus dat was altijd wel lachen in de les. Tijdens mijn mondeling examen Spaans aan het einde van mijn studie was ik zo zenuwachtig dat mijn maag zich omkeerde, wat het idee gaf dat ik ging bevallen aangezien ik hoogzwanger was. Ik was toen samen met een medestudente die ook zwanger was en even zenuwachtig als ik, dus het was kennelijk een vruchtbaar jaar.”

Ten slotte heeft Edith nog goede tips: “Zorg dat je zoveel mogelijk teksten leest die geschreven zijn in de taal die je studeert, zodat je je de zinsopbouw en cultuur van het land goed eigen maakt. Geniet van deze tijd in je leven. Studeren met wellicht een bijbaantje en je toekomst voorbereiden, ook al is die niet voor iedereen al heel concreet en uitgestippeld, is echt ontzettend leuk. Helaas kampen we nu met corona, maar hopelijk wordt dit langzaamaan minder en minder en kunnen we weer op een normale manier verder gaan.”

“Ik ben een echte taalpurist geworden.

Het spreken van de Franse en de Spaanse taal blijft leuk. Je merkt dat je gemakkelijker met mensen in contact komt als je hun taal spreekt.”

Simultaan en consecutief tolken Frans was het favoriete vak van Mischa Crijns (26). Ze studeerde vorig jaar af en is momenteel masterstudente tolken aan de Universiteit Antwerpen. “Toen ik net begon aan mijn opleiding op de VAC wist ik nog niet zo goed welk werk ik precies kon gaan doen na het afronden van de studie. In de jaren die daarna kwamen ben ik er, mede door de

Oud-studenten aan het woord

Mischa Crijns

specialisaties, achter gekomen waar mijn interesses binnen het vertalen liggen. Een groot voordeel van deze studie is dat ze ook internationaal georiënteerd is. Het is een fijn idee om te weten dat je door je brede talenkennis ook in het buitenland zou kunnen werken en met veel anderstaligen in contact kunt komen.

Ik heb veel leuke herinneringen aan de opleiding. Doordat het een kleine opleiding was, was er altijd veel persoonlijk contact en kende iedereen elkaar goed, waardoor er altijd een gezellige sfeer was tijdens de lessen.

ze was altijd erg persoonlijk betrokken bij de studenten. Verder had ik ook graag les van mevrouw Canals, mevrouw Störmer, mevrouw Barratt, meneer Bindels en mevrouw Custers. Ik moet zeggen dat ik het met de meeste docenten wel goed kon vinden en iedereen over het algemeen erg vriendelijk en behulpzaam was.”

Maastricht gedaan, een klein vertaalbedrijf met een prettige, informele werksfeer. De samenwerking met de collega’s was erg leuk en ik vond het fijn om meer praktijkervaring op te doen en echt aan de slag te gaan. Door deze stage heb ik ook een beter beeld gekregen van wat bij me past en wat ik graag zou willen doen als ik afgestudeerd ben.”

“In jaar 1 zijn we met de studenten Frans, mevrouw Dirks en meneer Bonenkamp op studiereis naar Parijs geweest. Hoewel we er maar kort waren, was het erg gezellig en hebben we elkaar allemaal beter leren kennen.”

“Geniet ook van je studententijd en al het moois dat Maastricht te bieden heeft.”

“Een blunder tijdens de lessen tolken is me wel bijgebleven. In de tekst die werd voorgedragen kwam een naam van een man voor: meneer Fukuyama. Tijdens mijn vertolking zei ik helaas in alle haast ‘meneer f*ckyouyama…’ Toen ik de docent heel hard zag lachen, wist ik ook meteen dat er op dat moment naar mij werd geluisterd door de koptelefoons.”

Mischa heeft nog een goede tip voor huidige studenten: “Probeer je vroeg te oriënteren op wat je graag na de studie wilt gaan doen: er zijn namelijk veel meer mogelijkheden dan je misschien in eerste instantie denkt.

Verder is het ook heel nuttig om te praten met mensen in het werkveld als je hier de kans voor hebt, want zij hebben vaak goede tips. En: geniet ook van je studententijd en al het moois dat Maastricht te bieden heeft.”

In het derde jaar heeft Mischa haar buitenlandstage in Nice (FR) gedaan op de talenschool Azurlingua: “Vooraf is het natuurlijk best spannend om in je eentje naar het

“Vooraf is het natuurlijk best spannend om in je eentje naar het buitenland te gaan, maar je leert er ook heel veel van. Persoonlijk denk ik dat naar het buitenland gaan en jezelf omringen met een andere taal en cultuur de beste manier is om een taal te leren.”

Verder heb ik ook leuke herinneringen aan mijn stages en de reis naar Parijs in jaar 1.”

Favoriete docent was “meneer Bonenkamp van de tolklessen Frans, vanwege zijn enthousiasme voor de Franse taal en cultuur.” Ook mevrouw Dirks was favoriet. “Zij was mijn mentor gedurende de opleiding en

buitenland te gaan, maar je leert er ook heel veel van. Persoonlijk denk ik dat naar het buitenland gaan en jezelf omringen met een andere taal en cultuur de beste manier is om een taal te leren. Ik heb leuke herinneringen aan deze stage overgehouden en er vrienden gemaakt die ik nog steeds regelmatig spreek. Mijn afstudeerstage heb ik bij Taalbureau

Floor van Dijck studeerde in 2017 af. Haar beste herinnering aan de studietijd: “Zonder twijfel mijn buitenlandstage bij Eclipse Translations in Alnwick (aanrader!). De eerste dagen waren pittig, maar toen ik eenmaal gewend was aan in mijn eentje daar te zijn en ook alleen op pad begon te gaan, vond ik het toch wel een heel gaaf avontuur. De stage zelf was leerzaam, al had ik graag meer vertaald en minder Russische teksten gecontroleerd ( ja, echt), maar Alnwick heeft een plekje veroverd in mijn hart. Zoek maar eens naar Alnwick Castle, Alnwick Treehouse en Barter Books, dan begrijp je meteen wat ik bedoel.”

“Mijn grappigste herinnering aan de Vertaalacademie is ook mijn meest gênante: in mijn eerste jaar ben ik eens in een vol auditorium gaan zitten en had ik pas na veel te lang door dat ik verkeerd zat. 

27

Oud-studenten aan het woord

Floor van Dijck

Haar advies voor studenten aan de VAC: “Probeer zoveel mogelijk ervaring op te doen in verschillende omgevingen en rollen om erachter te komen wat je het beste ligt en wat je het allerleukst vindt.”

Maar dat was nog niet het ergste: van iedereen in de zaal kreeg uitgerekend ik van de docente een microfoon in mijn gezicht geduwd en moest ik – in het Engels – reageren op de inhoud van haar presentatie… waar ik dus precies niks van had meegekregen.”

“Ik vond vooral de lessen ondertitelen en tolken heel leuk – ook al bakte ik niks van dat laatste – omdat ik daar echt kon ervaren hoe het was om in de praktijk te vertalen en te werken.

Docenten met humor en passie voor hun vak scoren hoog bij mij, dus ik ging altijd met veel plezier naar de lessen van Irene Canals (Spaans) en René Verwaaijen (vertalen).”

Nadat Floor was afgestudeerd, werkte ze bij het vertaalbureau waar ze stage

28

had gelopen als projectmanager.

“Daarna heb ik twee jaar als vertaler en tekstschrijver gewerkt bij een cosmeticabedrijf, tot ik besloot om mijn zolderkamer om te toveren tot kantoor en voor mezelf te beginnen. En nu zijn we zo’n anderhalf jaar verder. Mijn vaste baan opzeggen, naar de Kamer van Koophandel stappen en voor mezelf beginnen. Dat was even peentjes zweten, maar heeft gelukkig (tot nu toe) heel goed uitgepakt.”

“Zoals je op mijn visitekaartje ziet, ben ik copywriter, vertaler en redacteur, maar in de praktijk ben ik 99% vertaler. Creatief vertalen doe ik het vaakst en het liefst, dus transcreator vat het waarschijnlijk beter samen.

(Helaas heb ik dit al op zo’n 500 visi-

tekaartjes laten drukken die hier in de kast liggen stof te happen.)”

Haar advies voor studenten aan de VAC: “Probeer zoveel mogelijk ervaring op te doen in verschillende omgevingen en rollen om erachter te komen wat je het beste ligt en wat je het allerleukst vindt. En: in 2021 hoef je echt niet meer te investeren in visitekaartjes. ;-) ” �

Een pareltje

Een pareltje Tekst: Michèl Geraets | Student jaar 3, keuzetaal Duits

‘INTERVIEW IEMAN D IN JE OMGEVING EN WERK DIT UIT TOT EEN BOEIEN D VERHAAL’. DIT IS ÉÉ N VAN DE OPDRACHTEN DIE ON ZE DOCENTEN NEDE RLANDS IN DE AFGELOPEN 40 JAAR AAN HUN STUD ENTEN HEBBEN GEGEVEN. DERDEJAARSSTUDENTE M ICHÈL GERAERTS (TOEN NO G TWEEDEJAARSSTUD ENTE) INTERVIEWDE DOCE NTE NICOLE STÖRMER. HE T LEVERDE ONDERSTA AND PARELTJE OP. l: Michèl Geraets,

r: Nicole Störmer

DE BESTE ONDERTITEL HEB JE LOSGELATEN Ondertitels, wie kent ze niet? Televisie, streamingdiensten, de bioscoop, zelfs op het internet, je komt ze overal tegen. Wereldwijd kijken miljoenen mensen naar content met ondertitels in hun eigen taal. Maar waar komen deze ondertitels vandaan? Wie zorgt ervoor dat wij die nieuwe film in de bioscoop kunnen begrijpen? Ik sprak met Nicole Störmer over haar ervaringen als ondertitelaar.

Stiekem Nederlands leren Nicole groeide op in Zuid-Duitsland. Op school was ze altijd heel goed in Duits en Engels. Haar interesse voor taal heeft ze te danken aan het feit dat ze opgroeide met een ‘anderstalige’ moeder. Haar vader was erop tegen dat zijn kinderen tweetalig zouden worden opgevoed. “Hij dacht dat dat alleen maar verwarrend voor ons zou zijn”, zegt Nicole.

“Mijn broer en ik waren stiekem wel geïnteresseerd in de Nederlandse taal. We brachten de zomervakantie altijd door in Amstelveen, bij opa en oma. Daardoor leerde je de taal vanzelf een beetje en begon je daar belangstelling voor te krijgen. Je kwam van het dorp in Zuid-Duitsland en ging vervolgens naar de grote stad Amsterdam. Dat contrast was spannend en aantrekkelijk.” Bovendien wilde ze meer over ‘die kant’ weten. “Mijn Duitse familie woonde toentertijd nog achter het IJzeren Gordijn. Met hen hadden we helemaal geen contact. Dan ga je je toch richten naar de Nederlandse kant.”

Deze interesse en liefde voor taal hebben ertoe geleid dat ze Nederlands is gaan studeren. “Omdat in Nederland alles ondertiteld werd, was ik daar heel geïnteresseerd in”, zegt ze. Op de universiteit konden de studenten verschil-

lende cursussen en seminars volgen. Inschrijven ging toen nog via een papiertje dat werd opgehangen. “Ik stond ’s ochtends al heel vroeg bij de lijst om mijn naam op te schrijven.”

De eerste stap in de praktijk Na het afronden van de cursus was Nicole toch niet helemaal tevreden; het was allemaal te theoretisch. Ze was op zoek naar meer: hoe is het ondertitelen nou echt? In 1999 vond je nog niks online. Dus had ze haar oom, een journalist, gevraagd naar een aantal adressen van bedrijven die ondertitelden. Ze solliciteerde bij deze bedrijven in de hoop dat ze ergens stage kon lopen. Bij SDI Media kwam ze precies op het juiste moment, want ze hadden haar écht nodig. “In 1999 begonnen dvd’s en dvd-spelers betaalbaar te worden. Volgens de Europese wetgeving moeten alle films op dvd’s te zien zijn in het origineel met ondertitels. 

29

Dat had als gevolg dat heel veel films nog ondertiteld moesten worden,” vertelt ze. Genoeg werk dus.

Laat het los Dat werk vraagt soms wat creativiteit, omdat spreekwoorden, uitdrukkingen en woordgrapjes niet letterlijk vertaald kunnen worden. Bovendien heeft een ondertitel een limiet: er kan maar een bepaald aantal tekens (inclusief leestekens) voor een bepaalde tijd in beeld staan. Volgens Nicole is het belangrijk om dan de tekst los te laten. “Kijk naar wat ze bedoelen en niet naar wat ze precies zeggen”, adviseert ze. “Creatief worden is in het begin best lastig, maar loslaten is het enige dat helpt.” Niet alleen tekst, maar ook de grammaticale structuren moet je loslaten. “Wat heel vaak gebeurt, is dat bijvoorbeeld een Engelstalig persoon wat zegt en precies in die zins- of woordvolgorde de ondertitels in beeld komen. Terwijl het in het Nederlands onnatuurlijk is om die volgorde aan te houden”, licht ze toe. “Als

30

het dan andersom beter klinkt, doe je het andersom. Op dat moment maak je geen fout, je hebt alleen de vertaling omgedraaid.”

Haar werk Die tips en tricks paste ze toe bij het werk dat ze ondertitelde. Dat waren vooral films als ‘The Patroit’, ‘Pearl Harbor’ en ‘Mary Poppins’ en series als ‘Ally McBeal’, ‘Futurama’ en ‘The Simpons’. Ze ondertitelde ook wekelijks afleveringen van een tv-dominee die preken en verhalen vertelde. “Het was in het begin best lastig. Je moest de verzen in de volle lengte letterlijk uit de bijbel halen en daar is eigenlijk geen plek voor. Maar in de loop van de tijd word je een expert, dan weet je waar hij het over heeft en waar dat ongeveer in de bijbel staat,” aldus Nicole. Gek genoeg vond ze het programma met de tv-dominee toch wel een van de leukste dingen om te doen. “Ik vond hem altijd heel entertainend, omdat hij van die gekke dingen zei”, zegt ze lachend.

Een pareltje

Ook de films met Woody Allen blijven haar bij. “Dat is zo’n persoon die heel veel praat, net zoals Eddie Murphy. Het was leuk om te zoeken hoe je dat in hemelsnaam oplost.

Bij hem was dat zijn karakteristiek, maar ook die scènes waarin alles misgaat en er vijf of zes mensen door elkaar praten. Dat was heel lastig, maar ik vond dat ik dat heel goed opgelost had en daar was ik ook best trots op”.

Een andere uitdaging was ‘Pearl Harbor’. De film kwam op een vrijdagochtend 9:00 uur binnen en moest naar het Duits ondertiteld worden. Dat moest alleen dezelfde middag om 14:00 uur af zijn. Voor diegenen die het niet weten; Pearl Harbor is een film van drie uur. “Een film van drie uur binnen vier uur ondertitelen gaat simpelweg niet. Dus hebben ze de film verdeeld over iedereen die ook maar een beetje Duits sprak en begreep. Maar goed, één uur vertalen binnen drie uur is ook niks. De ondertiteling was dan ook slecht, want iedereen heeft zijn eigen stijl.”

kunnen. Je eigen werk verdedigen is daarom een groot deel van het beroep vertaler of ondertitelaar.

Een frisse wind Nicole’s cv bestaat naast het ondertitelen uit nog veel meer dingen. Zo heeft ze aan boeken meegewerkt, als tolk in de rechtbank gewerkt, instructiefilms ingesproken, technische vertalingen geleverd en gelokaliseerd. “De reden waarom ik zoveel verschillende dingen heb gedaan, is omdat ik heel veel wilde zien en meemaken. Ik wilde weten wat ik leuk vond om te doen”, vertelt ze. Uiteindelijk is ze gestopt als ondertitelaar bij SDI Media, omdat het bedrijf werd overgenomen door een Amerikaans bedrijf. Nicole had niet zo’n trek in een lager salaris en besloot om zich op andere dingen te focussen. Zo heeft ze nog een tijd getolkt en vertaald. “Uiteindelijk vond ik het niet meer opschieten, omdat klanten zo laat betaalden.

Acht weken later bijvoorbeeld, maar dan had je allang rekeningen moeten betalen. Het zou fijn zijn om toch een beetje veiligheid en zekerheid te hebben”, zegt ze. Op dat moment zocht de Vertaalacademie iemand voor een parttimebaan. Nicole solliciteerde, maar wist nog niet of ze lesgeven leuk vond. “Ik merkte dat ik blijkbaar toch heel goed kan uitleggen en dat ik studenten niet het gevoel geef dat ze maar een nummertje zijn, maar gewoon een persoon. Ik vind het geweldig om de dingen waarvan ik het meest hou, tolken en ondertitelen, door te geven aan de volgende generatie en om de nieuwe generatie groot te zien worden”, zegt Nicole glunderend.

‘Nicole’s cv bestaat naast het ondertitelen uit nog veel meer dingen.

Zo heeft ze aan boeken meegewerkt, als tolk in de rechtbank gewerkt, instructiefilms ingesproken, technische vertalingen geleverd en gelokaliseerd.’

Nicole zal 9/11 ook nooit meer vergeten. Ze was die dag in Amsterdam aan het ondertitelen.

“Iedereen moest op dat moment al het werk laten vallen en meehelpen met de live-ondertitels. Er kwam niets anders op de tv dan nieuwsuitzendingen en verslagen over de gebeurtenis. Het was een en al chaos bij ons, dat was heftig’, vertelt ze.

Azijnzeikers Al het werk dat Nicole heeft ondertiteld, vond ze leuk werk, maar er zullen altijd mensen zijn die kritiek leveren. “Ik vond bijna alles leuk, maar wat ik niet leuk vond was de Duitse vertaler die in Los Angeles woonde.” Het is gebruikelijk dat ondertitels door iemand anders nagekeken werden en dat gebeurde ook met Nicole’s ondertitels voor de film ‘The Exorcist’. “Ik heb toen van een actieve zin een passieve zin gemaakt, omdat dat beter in de ondertiteling paste.

Alleen die Duitse vertaler uit LA had altijd commentaar op mijn vertalingen, en dat was niet bepaald zinvol commentaar”, legt ze uit. Zo werd ze na het ondertitelen van laatstgenoemde film opgebeld en gevraagd of ze daadwerkelijk vertaler was, want het was eigenlijk toch wel teleurstellend dat ze dat zo deed. “Ik dacht bij mijzelf: ‘actief-passief omdraaien is toch geen vertaalfout?’”, gaat ze verder. Er zullen altijd mensen zijn die commentaar leveren op het werk van iemand anders of die denken dat ze het beter

‘Schneckenhaus’ Op dit moment is Nicole tevreden: “Ik ben daar waar ik wil zijn”. In de toekomst hoopt ze ooit zelf nog eens te mogen tolken. Dat begint toch weer te kriebelen als ze haar studenten ziet tolken. Ze wil ook haar zoontje zien opgroeien tot een mooie, volwassen man. “En zijn eerste vriendinnetje wegjagen”, grapt Nicole. Daarnaast is het belangrijk voor haar dat ze iets betekent voor haar studenten. “Als iemand binnenkomt als eerstejaars en dan zo groeit. Daar is alleen maar de juiste motivatie voor nodig en om dat te zien en mee te maken is echt een cadeau voor mij”, vertelt ze. Dat geeft haar voldoening. “Anderen halen voldoening uit anderen uitkafferen. Ik niet, ik wil die groei zien, ik wil de laatste uit zijn ‘Schneckenhaus’ (slakkenhuis) zien kruipen.

Dat ze vervolgens kunnen zeggen: ja, hier heb ik wat aan gehad. Dat is mijn doel.” �

31

9 JAAR BABEL OOK BABEL MAG DIT JAAR HAAR VERJAARDAG VIEREN! ONZE STUDIEVERENIGING BESTAAT AL 9 JAAR. HOE IS HET IDEE VOOR BABEL ONTSTAAN EN WAT VOOR SOORT ACTIVITEITEN WERDEN ER GEORGANISEERD? Tekst: Nina van ’t Veer | Student jaar 2, keuzetaal Spaans Oud-docent Paulien Copper en oud-voorzitter Kirsten van Rossum stonden aan de wieg van Babel. Zij vonden dat de onderlinge band tussen de verschillende talen én de verschillende jaarlagen verbeterd moest worden. Hieruit ontstond het idee van een studievereniging: Babel.

In het begin werden er verschillende activiteiten en terugkerende evenementen georganiseerd. Ieder blok werd geopend met een Blokopeningsborrel op dinsdag en ergens halverwege het blok stond er een pubquiz of een VACinema (filmmiddag) op het programma. Babel organiseerde ook

een aantal keer een BaBelQ (barbecue), aan het begin en aan het einde van het studiejaar. Later volgden er ook nog thema-middagen, zoals een Spaanse middag met verschillende hapjes en drankjes.

Een van de succesvolste evenementen was een walkingdinner: deelnemers liepen van studentenhuis naar studentenhuis en op iedere plek kregen ze een gerecht dat door studenten werd gemaakt. Veel evenementen werden afgesloten met een borrel in de Shamrock, de toenmalige stamkroeg van Babel. Ook werd in deze kroeg vaak de pubquiz georganiseerd.

Babel is een studievereniging, maar werd soms helaas (en onterecht!) bestempeld als studentenvereniging en daardoor geassocieerd met uitgaan, terwijl heel veel activiteiten daar niks mee te maken hadden. Daarom heeft Babel ook een paar keer hun pubquiz, die normaal gesproken in de Shamrock plaatsvond, omgetoverd tot een loungequiz op school. Om potentiële deelnemers enthousiast te maken, was het ook zeer belangrijk (en intensief…) om hier veel reclame voor te maken.

Om studenten enthousiast te maken voor aankomende evenementen werd er gebruikgemaakt van de Facebookpagina en het officiële mailaccount van Babel. Per mail werd er een overzicht gestuurd van alle activiteiten in dat blok. Als er kaartjes verkocht moesten worden, dan zaten er rond lunchtijd standaard twee Babel-leden in de kantine met herkenbare Babel-vesten aan. Hierbij was vooral het idee: als je niet wilt komen, is dat geen enkel probleem, maar je kunt niet zeggen dat je er niet van afwist.

Net zoals nu, wisselde het enthousiasme onder de studenten. In het oprichtingsjaar was er een erg grote, vaste groep met enthousiaste deelnemers. Die groep wisselde nog wel eens doordat studenten op buitenlandstage gingen.

Gelukkig zijn er nog steeds studenten die Babel willen voortzetten en die zich (met liefde) voor Babel inzetten.

Vandaag de dag worden er ook weer volop leuke activiteiten georganiseerd, zoals een online spelletjesavond, een borrel in de nieuwe stamkroeg (John Mullins Irish Pub) en een online kookworkshop.

Wil je de Babelcrew versterken en meehelpen om in de toekomst nog meer leuke activiteiten te organiseren, neem dan contact op door een mail te sturen naar studievereniging.babel@zuyd.nl. �

32

33

Tips Van de oud-studenten die we voor dit magazine hebben geïnterviewd, hebben wij goede tips gekregen.

We hebben er een paar voor je gebundeld.

Tekst: Ron Winteraeken | Student jaar 2, keuzetaal Frans Anouschka Schutte: “Op Netflix staan op dit moment heel veel oude Britse films: On The Buses enzo. Die zijn weliswaar oubollig, maar wel extreem goed voor je kennis van land en volk (cultuurkennis), een onmisbaar aspect van het vertalen. En op YouTube staat de cursus ‘Het verhaal van een taal’. Weliswaar uit de jaren 90, maar wel erg leuk omdat het gaat over het ontstaan en de ontwikkeling van de Nederlandse taal en literatuur (wij hebben indertijd het boek moeten lezen voor Nederlands op de OTV).”

Mischa Crijns: “Ik vond de Franse serie Lupin op Netflix erg goed.”

34

Cyntia Smeding-Prummel: “Een paar leuke boeken die ik laatst heb gelezen: The Midnight Library van Matt Haig, American Dirt van Jeanine Cummins, The Night Swim van Megan Golding. Als je lezen leuk vindt, maar je weet niet wat je moet lezen, kijk dan op Goodreads. Daar staan allerlei lijstjes waar je vast iets leuks tussen ziet.

En nog een tip: doe af en toe iets wat buiten je comfort zone ligt. Verleg je grenzen en verbaas jezelf.”

Edith Stikvoort: “Een bezoek aan de markt in Luik. Het Frans klinkt daar weer heel anders dan het traditionele Frans. Daarna een pint gaan drinken in een van de Afrikaanse

cafés waar weer het Afrikaans-Franse accent klinkt. Leukleukleuk.”

Jasmijn de Korte: “Ik zou zeggen, ga naar Sevilla als je de kans hebt, want het is zo’n prachtig leuke stad! Als je naar de bar Ruko ’N Roll gaat en de groetjes doet van Jasmijn, heb je ook meteen de avond van je leven. Ik ben van het bourgondische leven dus ik heb eigenlijk alleen maar tips op het gebied van eten, drinken en feesten, maar om het dichter bij huis te houden en toch in de Spaanse sferen te blijven: ga eens een hapje eten bij Café Madrid in Maastricht! En wat film-/ serietips betreft, vanuit eigenbelang zeg ik: kijk The Kissing Booth 2.”

Renee Vesters: “Game of Thrones. Wel de boeken dan hè, over seizoen acht praten we niet.”

Tom Steinbusch: “Helaas heb ik deze niet mogen ondertitelen, maar ik kan de serie Mr Robot warm aanbevelen: een waanzinnig goed geschreven psychologische thriller die heel veel interessante vragen opwerpt en ook nog eens (veel te zeldzaam bij tv-series) wordt afgerond met een uitstekend einde.”

Floor van Dijck: “Een boekentip heb ik wel: sluit een biebabonnement af! Ik vind alles van Jonathan Safran Foer, Ronald Giphart en Jojo Moyes fantastisch en ik kan iedereen The Help van Kathryn Stockett aanraden.” �

Eindwoord

Cartoon Getekend door Giulia van Doren | Student jaar 3, keuzetaal Duits

Ben jij geboeid door deze verhalen en lijkt het je wat om een bijdrage te leveren aan een volgende editie van Het VAC-Blad? Je bent van harte welkom om aan te sluiten bij ons redactieteam, als vast lid of eenmalig, het kan allemaal. Wellicht heb je leuke tips voor nieuwe artikelen; laat maar komen!

Ron Winteraeken, redactielid en tweedejaarsstudent: “Het is een leuke manier om je schrijfvaardigheid te ontwikkelen en het is nog gezellig ook.”

Neem voor meer informatie contact op via vertaalacademie@zuyd.nl.

35

X