II
Tó uwwere[d GtasgeveI in houten diagrid Sprinkler maakt houten vloer brandveilig Statig bankgebouw krijgt atrium terug Btob met kantoren en winkels in Eindhoven
Vakbl.ad over bouwtechniek
www.bouwwere[d.nI 21105/2010
Jaargang 10ó
t,ÈS-t:_----l---_ t
'
irrl]
-
-
-
--
-:": - --T. l-
,.t rl
*:
1:
iL
_-::-
ii f
- j
i
_
=::-----
Een kantoor op de kop van lJburg heeft een opvaLtende geveI gekregen middets een diagrid in de gtazen gevet. Het diagrid is in hout
z
uitgevoerd waarbij één diagonaaI buiten het gevetvlak is gelegd. Dat verlaagde de kosten en geeft meer dieptewerking in de gevet. Tekst: Henk Wind; Foto's: Dirk Jan van Wieringhen Borski,
Luuk Kramer en Henk Wind I
.l: Jatoba houten rib Getaagd gtas
L-profiet 1 80x90x1
;
i
0 : :
Vo
Ike rn ku
nststofptaat
Rachets 24x45, gewoImaniseerd
Btad tood
Houten kozijn ó7x139 Jatoba
L-profiet 1 80x90x1
Batkongevet
0
-14070+ --L
Dakrand
I Afwerkvtoer Jatoba houten rib
ptaatsetij k d
BegtazingsprofieI
G5
Houten kozijn Jatoba
L-profiet 180x90x10
Jatoba kozijn
Vtoerrand
N eo p
Horizonta[e doorsnede
Koppeting
rrr";-== t:
j=. ï
Bovenziide entree
reen
Hoekbevestiqinq
ffi
Jatoba rib
= = =
ë
; =
Twee maanden kregen B0ó architectenbureau en bnb architecten van de gemeente Amsterdam om samen te komen tot een schetspLan voor een kantoor op de kop van lJburg, een financieeI plan en intentieverktaringen van bedrijven voor het afnemen van ó5 procent van het te reatiseren vloeroooervlak van 3500 m2. AanvuLLende eisen: het moest een atzijdig markant gebouw worden en het moest
zonder ontwikkeLaar gebouwd worden voor eindgebruikers.
Juist door de korte voorbereidingstijd is een opvaLlend diagrid in de geveI ontstaan.'ConceptueeL hebben we het heeI eenvoudig gehouden', verteLt Dirk Jan van Wieringhen Borski van bnb architecten. 'De periode van twee maanden was a[[een haaLbaar door een aansprekend ontwerp te maken en door de kosten zo Laag mogeLijk ie houden door er naast ons honorarium geen winst uit te wilten ralen. AtLe deelnemers zijn daarom mede-opdrachtgevers en .rede-eigenaren geworden, waarbij Lingotto Vastgoed door de ergenaren werd ingehuurd en zo aLs gedeLegeerd opdrachtgever 'ungeerde.'
L Het kantoor is ontworpen a[s een atzijdig icoon. 2. Doordat één diagonaaI
uit het geve[v[ak is gehaa[d,
ontstaat extra dieptewerking.
Vastgestetde maten
3. Bij de batkons is dezelfde geveldetaitlering gebruikt,
le
twee architectenbureaus waren met eLkaar in contact gebracht :cor de gemeente Amsterdam, omdat ze daar na Lang zoeken :LLebei de vraag gesteLd hadden hoe ze aLs kLeine bureaus kantoor-u mte in eigendom zouden kunnen krijgen. GezamenLijk kregen :: vervo[gens de kaveL op lJburg aangeboden, waarbil de maten .an het gebouw aI compLeet vastLagen, incLusief de schuin afgesne-
:en achtergeveL.
iet gebouw zetÍ is heeL basic: een staLen draagstructuur en beton-en vloeren, zonder systeemptafonds en dergeLijke. Etke verdieping s in vijf beuken opgedeeLd, die een eigen Leidingkoker hebben en :*s aLs zeLfstandige unil kunnen worden gebruikt. Bijzonder is dal je onts[uiting aan de geveL Ligt, middets een [anggerekte gang met =en gebouwhoge vide ernaast. Doordat de wand tussen kantoren en :ang is uitgevoerd in gLas, bLi.lft het gebouw voLLedig transparant.
-ln
de andere geveL is een baLkon gesitueerd over de geheLe ge-
:ouwLengte. Een baLkon is heet bilzonder voor kantoren, maar -.pft vnlnonc nnq êên hool nrntp mpcrura:rde Het "-'helkon ic- oeleJ--zonwering werkt aLs het dus tevens op de zuidgeveL, waardoor ;:n
,:or
de gtasgeveL.'
-:t
diagrid in de geveL is aLzijdig en loopt dus ook voor de batkons :ngs. Atteen is er daar geen dubbeL gLas ingezet, maar enkeL
gLas over de hatve hoogte aLs doorvaLbeveiLiging.'Verder is -= novol nronioq dozolfdo alc do andere npvcls
;:.aagd
Keuze voor hout
--:i het diagrid in hout zou worden uitgevoerd, stond niet vanaf
::g
n af aan
het
vast. We hebben verschiltende materiaLen bekeken,
,',aaronder beton en aLuminium. ln beton waren grote maten nodig .:or het diagrid en zou de gevel te weinig transparant btijven. r^ r^"^'-^^;^'- vdt atuminium koziinen kwamen we er niet uit. "^+ ' :t uc tcvct dt lLtgt - "-^ I e bLeven vasthouden aan onder- en bovendorpeLs, terwijLwij een:=ifde profiLering voor aLLe profieLen witden hebben. 0ok aansLuitin:=n onder 45 graden waren moeiIijk in aluminium. Daarbij kwam -:g oat de vier geveLs atLemaaL iets verschiLLend zijn. De geveLLeng::s stonden namelijk precies vast en het Lukte niet om dat in te vuL=- met geLijke deLen, die eLkaar op de hoeken dan precies goed : ^imoeten. Dat hebben we opgeLost door de hoeken van het diagrid I
: - - oeveL minimaaI te Laten
-:irdeliik
verschiLLen. l-rleef dan ook hout over. En daarmee is
hei ook mooe-
maar is alteen geLaagd glas ats doorvatbeveitiging ge
ptaatst.
=
s
z
straatt.' In hout was ook voor aL[e onderdeten eenzelfde profitering mogeLijk, zij het dat de onderdorpeL weI minimaaL is aÍgeschuind om water aÍ te voeren. ijkosten De architecten kwamen voor dit houtwerk terecht bij houtbouwer Timmerfabriek Gebrs. Bos uit Goudriaan, die weinig probtemen voorzag en een goede prijs neerlegde. Deze timmerfabriek werd Sn
dan ook voorgeschreven in het bestek. Inmiddets was ook een tweede stap gemaakt in de ontwikketing van het diagrid. Het bLeek nameLijk dat de snijkosten van het gtas weL erg hoog werden door de veLe driehoeken in de gevet. 'We hebben toen bestoten om één diagonaaLuit het grid te haten en die voor de geve|. [angs te pLaatsen. De gLasruiten hebben daardoor een wiebertjesvorm gekregen.' Daarmee daaLden de snijkosten fors en werd de gevel eenvoudiger te maken.
Meer diepte Esthetisch pakte deze keuze ook heet goed uit. 'De diagonaaL die nu buiten het gevetvlak [igt, weerspiegeLt in het achterliggende gLas. De geveL krijgt daardoor veel meer dieptewerking. De diagonaaLis overigens niet uitsLuitend esthetisch, maar heeft ook een constructieve werking. Zonder deze elementen is de geveL nameIi1k veeI minder stijf" De toegevoegde diagonaaL maakt er weer driehoeken van, waardoor het geheel van zichzetf weer stijf is. 0p de hoekpunten van de achtergeveI werd het weI tastig. De pLattegrond is hier niet haaks, waardoor de buiten het gevelvtak Liggende diagonaten eLkaar niet netjes strak ontmoeten. 'Wij hadden een en ander aL '1 :1 uitgetekend en hebben vervoLgens Timmerfabriek Bos gevraagd om een mockup te maken van zo'n hoek. We hebben er met elkaar Lange tijd over nagedacht hoe we dit netjes konden optossen. UiteindeIijk hebben we de punten van de d iagonalen vrij van elkaar gehouden en met een staten beugeLtle aan eLkaar gekoppel.d. Dat was vooraLnodig om ze niet vrij te Laten wapperen. Ze ontmoeten nametijk ook niet de punt van de achterLi ggende kozijndorpeL.'
4. Puzzelen met de hoekstukken in de werkptaats van
timmerÍabriek Gebrs. Bos. 5. De etementen zijn onzichtbaêr gekoppetd.
ó. De balkons zijn voor a[[e gebruikers een betangrijk ptusp u nt. 7. De gevel is opgebouwd uit verdiepingshoge elementen
van twee ruiten boven elkaar.
pLaatsen zit er geen enkeLe to[erantie meer in zo'n geveL.'Na het bouwen van de geveI is het zonwerende gLas van binnenuit gep La
atst.
Als houtsoort is gekozen voor Jatoba (met FSC-keur). Dit is een houtsoort die weinig werking vertoont en die onbehandel.d kan btijven. Wet is het hout voor de bouw eenmatig behandeLd om vervuiLing tijdens de montage iegen te gaan.
Projectgegevens Locatier Pedro Medinataan 53
i/m 87, lJburg
lnítiatiefnemers en antwerp: bnb architecten, www.b
n b.nl en BOó architecten-
bureau, www.boó.nl 0pdrachtgevers: Co[[ectief Zaketijk 0pdrachtgeverschap, VerenÍging van Opdrachtgevers, www.dexxx.nlr bnb architecten bv, BOó architecten, Design Matters,
Duinker van der Torre architecten, Eduquality, Lingotto Vastgoed, pure, Senso Vloeren, Zzesto.
Prefab elementen De geveL is geproduceerd in verdiepingshoge eLementen van twee boven eLkaar getegen wiebertjes. De naden tussen de eLementen ziln afgedekt met [atten, die wegva[[en in de gekozen detaiLLering. De hoekstukken zijn als 3D-eLementen geprefabriceerd en in eén keer gepLaatst. Timmerfabriek Bos heeft na het bouwen van het
Advies en projectmanagement: Lingotto Vastgoed, Amsterdam, www.llngolto.nl Constructie adviseuri Van Rossu m Raad gevende
I
n
genieu rs, Amsterdam,
www.vanrossumbv.nl U
ítvoe rin
g
:
Aannem
i
n
gsbedrijÍ K. Dekker, Krabbenda m, www.
kd bv. nl
Geve[bouw: Timmerfabriek Gebrs. Bos, Goudriaan, www.i fabos
Bouwperiode: februar 2009 tot maart 2010
nL