Βραβ δημ σωτηρακατεχόμενες εκκλησίες πισιήα 1 σωτήρας by Κύπρος-Ελλάδα-Ομογένεια Εκπαιδευτικές Γέφυρες

Πεοιεςόμεμα Ννυιμγμξ-Οεμείςζε οπεφζοκεξ εθπαηδεοηηθμφ Δεμημονγία Έθζεζεξ Νχξ ενγαζηήθαμε - Ννυζθιεζε εγθαηκίςκ ΢αηνεηηζμυξ απυ μηθείμ Γπηζεςνεηή Δεμμηηθήξ Γθπαίδεοζεξ ΢αηνεηηζμυξ απυ Δηεοζφκηνηα ημο ζπμιείμο ΢αηνεηηζμυξ εθ μένμοξ Νακ. Ιεηνμπμιίημο Ηςκζηακηίαξ θ. Βαζηιείμο Ννυγναμμα Γθδήιςζεξ Γγθαηκίςκ (θανηειάθη πνμγνάμμαημξ) Ηαιςζυνηζμα θαη Οθεπηηθυ Έθζεζεξ απυ ηα παηδηά ηεξ Οη΄ ηάλεξ Καηεςόμεμεπ Γκκληζίεπ-Μξμαζηήοια, Καηαζκερέπ-Μελέηεπ παιδιώμ Ε εθθιεζία ημο Αγίμο Ακαζηαζίμο, Ιειίκα Ανέζηε Ε εθθιεζία ημο Απμζηυιμο Ακδνέα: Αζακάζημξ Ιάνθμο θαη ΢νήζημξ Γοζηαζίμο Ηςκζηακηίκμξ Αγαζαγγέιμο Ακδνέα Δήμμξ Ναπαπακαγηχημο Ηοπνηακυξ Οανάκηεξ Πμ Ιμκαζηήνη ημο Απμζηυιμο Ακδνέα, ΢νοζηάιια Ζςάκκμο Θέθια ΢νίζημο Ε εθθιεζία ηεξ Ακαιήρεςξ ζηεκ Απενίημο, Ιηπάιεξ Ακδνέμο Ε Ιμκή ημο Απμζηυιμο Βανκάβα, Γιέκε ΢αηδεγεςνγίμο Ashleigh Wilson Δέζπμηκα Ηαναπάζηε Πμ μμκαζηήνη ημο Άγημο Γεςνγίμο. Κίθμξ ΢νηζημθυνμο Γθθιεζία Ννμθήηε Ειία, Οηφιιμη Αμμμπχζημο, ΢νοζμβαιάκης Κηθμιάμο Άγημξ Θένηζζμξ, Γηαιμφζα Οηέθακμξ ΢αναιάμπμοξ Ζενά Ιμκή Αγίμο Ζςάκκμο ημο ΢νοζμζηυμμο Ιανία ΢νηζημθή Ε εθθιεζία ημο Αγίμο Ιάμα, Ακηνέαξ Γεςνγίμο Ηονηαθή Βιαζίμο Ανπάγγειμξ Ιηπαήι, Ακηηθςκεηήξ, Άκκα Ιίζηε Δεμήηνεξ Ηιευπαξ Άγημξ Κηθυιαμξ, ΢άνεξ Γεςνγίμο Ε Νακαγία ε Αθέκηνηθα ΢ανά Ιάνθμο Πμ μμκαζηήνη Αγίμο Οπονίδςκα, Πνεμεημοζηά, Ναναζθεοάξ Κηθμιάμο Έκζεημ - «Πμ ζπίηη πμο γεκκήζεθα» Ηςζηή Ναιαμά Ε εθθιεζία ημο Αγίμο Γεςνγίμο Θημκηχκ θαη ημ ζπίηη πμο γεκκήζεθα,

3 4 6-7 8 9 10 11 12 18-54 19 21 23 24 25 27 29 30 32 34 36 37 38 40 41 43 45 47 49 51 52 53 55

΢νηζηηάκα Νηενμοιιή Νηζηήα (πανμοζίαζε ζηεκ Έθζεζε απυ Antoaneta Yovchevska) 56 Φςημγναθίεξ απυ ηηξ δηάθμνεξ λεκαγήζεηξ ζηεκ Έθζεζε 16-17, 18, 28, 46, 57-58, 60 Γπηζημιή παηδηχκ πνμξ Ιεηνμπμιίηε 59 Έπαηκμξ παηδηχκ 60 Γεκηθή Γπμπηεία θαη Γπημέιεηα Έθδμζεξ: ΢νηζηηάκα Νηενμοιιή Νηζηήα

Ποόλξγξπ-΢ημείτζη ρπεύθρμηπ εκπαιδερηικξύ

Ημονάγημ, μηθνμθυνε μαξ, πμο μαξ εγίκεηξ μάκα,

φμκμξ θαη ζνήκμξ ηεξ δςήξ θη ακάζηαζεξ θαμπάκα. (Γηάκκεξ Ξίηζμξ)

Μ μαφνμξ Ζμφιεξ ημο 1974 ζεμάδερε ηεκ Ηφπνμ, ηε «μηθνμθυνε μαξ», με ηεκ πνχηε εηζβμιή ηεξ Πμονθίαξ. Μ Αφγμοζημξ ημο 1974 ζεμάδερε ημ κεζί με ηε δεφηενε εηζβμιή. Απυ ηυηε, ε Ηφπνμξ βνίζθεηαη οπυ ημονθηθή θαημπή. Ωξ Έιιεκεξ Ηφπνημη έπμομε πνέμξ κα θναηήζμομε άζβεζηε ηε μκήμε ηςκ θαηεπυμεκςκ εδαθχκ μαξ. ΢νέμξ θαη απμζημιή ε δηεθδίθεζε ηςκ δηθαίςκ ημο ιαμφ μαξ. Οημ πιαίζημ ηεξ οιμπμίεζεξ ηςκ ζηυπςκ ημο Ρπμονγείμο Ναηδείαξ θαη Νμιηηηζμμφ (ΡΝΝ), γηα ηηξ ακάγθεξ ζομμεημπήξ ημο Α΄ Δεμμηηθμφ Οπμιείμο Οςηήναξ ζημ Νακειιήκημ Γθπαηδεοηηθυ Ννυγναμμα «Ηφπνμξ 1974-2014: Δεκ λεπκχ… δηεθδηθχ… δεμημονγχ» θαη ζογθεθνημέκα ζημκ Νακειιήκημ Δηαγςκηζμυ “Ηφπνμξ 1974-2014, 40 πνυκηα Δεκ Λεπκχ, δηεθδηθχ, δεμημονγχ”, ηα παηδηά ηεξ Οη΄ ηάλεξ μειέηεζακ θαη πανμοζίαζακ θαηεπυμεκεξ εθθιεζίεξ θαη μμκαζηήνηα ηεξ Ηφπνμο. Οθμπυξ ηεξ εκ ιυγς μειέηεξ ήηακ ε δεμημονγία «Έθζεζεξ Ηαηεπυμεκςκ Γθθιεζηχκ θαη Ιμκαζηενηχκ ηεξ Ηφπνμο», ζηεκ «Αίζμοζα Ηαηενίκαξ Κηθαιάμο», ζημ Α΄ Δεμμηηθυ Οπμιείμ Οςηήναξ. Οηυπμξ ηεξ μειέηεξ θαη πανμοζίαζεξ ήηακ ημ ζοκαηζζεμαηηθυ δέζημμ ηςκ παηδηχκ με θαηεπυμεκα εθθιεζηαζηηθά μκεμεία ηεξ Ηφπνμο. Ε δεμημονγία ηςκ ενγαζηχκ, μη μπμίεξ απμηειμφκ ηεκ πανμφζα έθδμζε, έγηκε με πμιιή αγάπε, ζοκενγαζία, ζφμπκμηα, ζομπυνεοζε θαη αιιειμτπμζηήνηλε παηδηχκ, γμκηχκ θαη εθπαηδεοηηθμφ. Ιέζ’ απυ ηεκ υιε δηαδηθαζία (ζφιιερε ηεξ ηδέαξ, πναγμαημπμίεζε Έθζεζεξ, ζειίδςζε πανμφζαξ έθδμζεξ θηι) υιμη μη ζομμεηέπμκηεξ θαη ζομμεηέπμοζεξ επςθειήζεθακ/ακαπηφπζεθακ. Νηζηεφς πςξ, γηα θάζε εθπαηδεοηηθυ, ε πανμπή εθπαίδεοζεξ, ε αγςγή θαη ε ακάπηολε ηςκ μαζεηχκ θαη μαζεηνηχκ, θαζχξ θαη ε γαιμφπεζή ημοξ με πακακζνχπηκεξ αλίεξ είκαη πνέμξ θαη απμζημιή. Ννυζζεηα, ε πανμπή ίζςκ εοθαηνηχκ ζε υιμοξ θαη υιεξ, ε ζηαζενή θαη ζζεκανή οπμζηήνηλε γηα επίηεολε μαζεζηαθχκ απμηειεζμάηςκ θαη ε δεμημονγία πνεζηχκ εκ δοκάμεη πμιηηχκ είκαη ημ δεημφμεκμ. Γηδηθυηενα, μη μαζεηέξ θαη μη μαζήηνηεξ ημο ηυπμο μαξ, έπμοκ 3

δηθαίςμα θαη οπμπνέςζε κα γκςνίζμοκ θαη κα δηεθδηθήζμοκ ηα θαηεπυμεκα μένε ημο κεζημφ, θαζχξ θαη κα μεηαιαμπαδεφζμοκ άζβεζηε ηε θιυγα ηεξ απειεοζένςζεξ ηεξ γεξ μαξ. Ηιείκμκηαξ, επηζομχ κα εοπανηζηήζς υιμοξ υζμη ζοκέβαιακ γηα κα πναγμαημπμηεζεί ε «Έθζεζε Ηαηεπυμεκςκ Γθθιεζηχκ θαη Ιμκαζηενηχκ ηεξ Ηφπνμο». Ζδηαίηενα εοπανηζηχ ηε ζοκάδειθμ Ιανγανίηα Θίιε (ΒΔ) γηα ηε ζοκεπή θαη αθεηδχιεοηε ζομπανάζηαζε, ημ ζοκάδειθμ Ιάνημ Νέηνμο (δάζθαιμ Οπεδηαζμμφ θαη Πεπκμιμγίαξ) θαη ηε Οηέιια Ακηςκίμο (εθπαηδεοηηθυ) γηα ηεκ ηεπκηθή βμήζεηα πμο πανείπακ ζηα παηδηά. Γπίζεξ, εοπανηζηχ ηε Δηεοζφκηνηα, ηε Γναμμαηέα θαη ηηξ θνμκηίζηνηεξ ημο Οπμιείμο, ημ Οφκδεζμμ Γμκέςκ θαη ημοξ γμκείξ ηςκ παηδηχκ ηεξ έθηεξ ηάλεξ γηα ηεκ πμιφηημε βμήζεηα. Πέιμξ, εοπανηζηχ ηεκ Μμάδα Άμεζεξ Νανέμβαζεξ (ΜΑΝ) ημο ΡΝΝ γηα ηεκ επηπμνήγεζε ηεξ πανμφζαξ έθδμζεξ.

΢νηζηηάκα Νηενμοιιή Νηζηήα Βμεζυξ Δηεοφκηνηα (ΒΔ) Ρπεφζοκε Έθζεζεξ θαη Έθδμζεξ

Σα παιδιά ηηπ ΢η΄ ηάνηπ και ξι δαζκάλεπ ηξρπ

Δημιξρογία Έκθεζηπ Οημ πιαίζημ ημο μαζήμαημξ ηεξ Ζζημνίαξ, ζε ζπμιηθυ πνυκμ θαη με ηεκ οπμζηήνηλε ηεξ δηδάζθμοζαξ ημο μαζήμαημξ, θονίαξ ΢νηζηηάκα Νηενμοιιή Νηζηήα (ΒΔ), ηα παηδηά επέιελακ θαη μειέηεζακ απυ μηακ θαηεπυμεκε εθθιεζία ή μμκαζηήνη θαη εημίμαζακ ζπεηηθή πανμοζίαζε, θηκμφμεκα ζε ηνεηξ άλμκεξ (βιέπε «Ηαιςζυνηζμα θαη Οθεπηηθυ απυ ηα παηδηά ηεξ Οη΄ ηάλεξ», ζει 12-14). Οημ ζπίηη, με ηεκ οπμζηήνηλε ηςκ γμκηχκ ημοξ, εημίμαζακ ηνηζδηάζηαημ μμμίςμα ηεξ εθθιεζίαξ (θαηαζθεοή) ή ημο μμκαζηενημφ πμο επέιελακ αλημπμηχκηαξ άπνεζηα οιηθά, ζε πνχηε θάζε. Οηε ζοκέπεηα, μη θαηαζθεοέξ ηςκ παηδηχκ ηειεημπμηήζεθακ ζημ ζπμιείμ θαη ζοκδέζεθακ με ηα θείμεκα-πανμοζηάζεηξ ηςκ παηδηχκ. Αθμιμφζςξ, εθηέζεθακ ζηεκ «Αίζμοζα Ηαηενίκαξ Κηθμιάμο», ζημ Α΄ Δεμμηηθυ Οπμιείμ Οςηήναξ. Ε ηδέα ηεξ έθζεζεξ γεκκήζεθε υηακ ηα παηδηά επηζθέθζεθακ ηεκ Έθζεζε Ηαηεπυμεκςκ Γθθιεζηχκ, ζημ πιαίζημ ηεξ «3εξ Έθζεζεξ Βηβιίμο», ηεκ μπμία δημνγάκςζε ε Ζενά Ιεηνυπμιε Ηςκζηακηίαξ θαη Αμμμπχζημο, ημ Κμέμβνημ ημο 2014. Ιε αθμνμή ηεκ επίζθερε αοηή, ηα παηδηά έραλακ ζημ δηαδίθηομ, μειέηεζακ ζπεηηθά βηβιία θαη πενημδηθά θαη νχηεζακ γμκείξ, παππμφδεξ, γηαγηάδεξ θαη ζογγεκείξ, γηα κα μαδέρμοκ υζμ πημ πμιιέξ πιενμθμνίεξ μπμνμφζακ. ΋ηακ υια ήηακ έημημα, λεκαγήζεθακ ζηεκ έθζεζε ηα οπυιμηπα παηδηά ημο ζπμιείμο θαη μη εθπαηδεοηηθμί. Οημ πχνμ ηεξ έθζεζεξ θαη δίπια απυ θάζε έθζεμα, ζηεθυηακ ημ παηδί πμο ημ δεμημφνγεζε θαη πανμοζίαδε ηεκ εθθιεζία ή ημ μμκαζηήνη πμο μειέηεζε. Μη ενγαζίεξ ηςκ παηδηχκ ζα ιάβμοκ μένμξ ζε Νακειιήκημ Δηαγςκηζμυ γηα ηεκ Ηαηεπυμεκε Ηφπνμ. Γπηπνυζζεηα, ηα παηδηά πνμζπάζεζακ κα ελαζθαιίζμοκ θμκδφιηα γηα κα εθδχζμοκ ηηξ ενγαζίεξ ζε βηβιίμ γηα κα ζομίδμοκ ζε υιμοξ πςξ, μη εθθιεζίεξ θαη ηα μμκαζηήνηα ηεξ θαηεπυμεκεξ Ηφπνμο πενημέκμοκ ηε ιεοηενηά. Απχηενμξ ζηυπμξ ηεξ υιεξ δηαδηθαζίαξ θαη δμοιεηάξ ήηακ ηα ζογθεθνημέκα παηδηά ηεξ Οη΄ ηάλεξ κα εζηηάζμοκ ζηε μάζεζε αθήκμκηαξ πίζς ηεκ παναβαηηθή ζομπενηθμνά ηεκ μπμία πανμοζηάδμοκ ηα ηειεοηαία πνυκηα ζημ ζπμιείμ. Γπίζεξ, ε πνμζπάζεηα απμζθμπμφζε ζημ κα πεηζημφκ ηα ίδηα ηα παηδηά υηη μπμνμφκ κα αλημπμηήζμοκ ηηξ ηθακυηεηέξ ημοξ γηα πμημηηθέξ μειέηεξ θαη πανμοζηάζεηξ. Ννυζζεηα, κα ακηηιεθζμφκ υηη μη πανμοζηάζεηξ ημοξ δοκαηυ κα 5

επενεάζμοκ ζεηηθά ηεκ ηζημνηθή πμνεία ημο ηυπμο μαξ, με ηεκ έκκμηα υηη ηα παηδηά αοηά έπμοκ ήδε δηαζθαιίζεη έκα ζοκαηζζεμαηηθυ δέζημμ με ημ εθθιεζηαζηηθυ μκεμείμ ημ μπμίμ μειέηεζακ θαη πανμοζίαζακ με ημκ ηνυπμ αοηυ. Οοκεπχξ, ηα παηδηά γίκμκηαη εκ δοκάμεη δηεθδηθεηέξ ηεξ απμθαηάζηαζεξ θαη απειεοζένςζεξ ηςκ μκεμείςκ αοηχκ, θαζχξ θαη πνεζημί πμιίηεξ. Γίκαη γηα αοηυ ημ ιυγμ πμο ηζημνηθέξ ή/θαη άιιεξ ακαθνίβεηεξ, μη μπμίεξ πηζακυ κα εμπενηέπμκηαη ζε θάπμηεξ απυ ηηξ ενγαζίεξ ηςκ παηδηχκ αθέζεθακ ζε πνχηε θάζε ςξ δεοηενεφμοζαξ ζεμαζίαξ, ζηεκ πανμφζα έθδμζε. Γκδέπεηαη μη πιενμθμνίεξ κα δηαζηαονςζμφκ ηζημνηθά ζε εοζεηυηενμ πνυκμ ζε μηα εκδεπυμεκε επακέθδμζε ημο εκ ιυγς εγπεηνήμαημξ.

Πώπ εογαζηήκαμε Πμ βηβιίμ πμο θναηάηε ζηα πένηα ζαξ είκαη ημ επίηεογμα θαη ημ θαμάνη ηςκ παηδηχκ ηεξ έθηεξ ηάλεξ ημο Α΄ Δεμμηηθμφ Οπμιείμο Οςηήναξ Αμμμπχζημο. Οημ πιαίζημ ημο μαζήμαημξ ηεξ Ζζημνίαξ, ηα παηδηά επέιελακ θαη μειέηεζακ απυ μηακ θαηεπυμεκε εθθιεζία ή μμκαζηήνη θαη εημίμαζακ ζπεηηθή πανμοζίαζε, θηκμφμεκα ζε ηνεηξ άλμκεξ. Μη ηνεηξ άλμκεξ ηεξ πανμοζίαζεξ ήηακ: Ποώηξπ άνξμαπ παοξρζίαζηπ  Νμηα είκαη ε εθθιεζία πμο πανμοζηάδεηξ  Νμφ βνίζθεηαη (κα ημ πεηξ θαη κα ημ δείλεηξ ζημ πάνηε, ακ ζέιεηξ)  Θίγα ιυγηα γηα ηεκ ηζημνία ηεξ Δεύηεοξπ άνξμαπ παοξρζίαζηπ  Γηα πμημοξ ιυγμοξ επέιελεξ κα πανμοζηάζεηξ αοηή ηε ζογθεθνημέκε εθθιεζία (ζπέζε ζμο ή/θαη μηθμγέκεηάξ ζμο μαδί ηεξ, θηι). Σοίηξπ άνξμαπ παοξρζίαζηπ  Νχξ ενγάζηεθεξ γηα κα εημημάζεηξ ηεκ πανμοζίαζή ζμο. Γφνεζε πιενμθμνηχκ, εημημαζία οιηθμφ, με πμημοξ ζοκενγάζηεθεξ, πμημη ζε βμήζεζακ θαη πχξ, δοζθμιίεξ θαη πνμβιήμαηα πμο ακηημεηχπηζεξ, ηα ζοκαηζζήμαηά ζμο, μη ζθέρεηξ ζμο, ηη ζμο είπακ μη γμκείξ, θηι Παοηυπνμκα, ηα παηδηά εημίμαζακ πνυζθιεζε εγθαηκίςκ. Ηάιεζακ ημκ Ιεηνμπμιίηε Ηςκζηακηίαξ Αμμμπχζημο, θ. Βαζίιεημ, ημοξ ηενείξ ηεξ Οςηήναξ, 6

ημ Δήμανπμ θαη ημ Δεμμηηθυ Οομβμφιημ Οςηήναξ, ημκ Ννυεδνμ θαη ηα Ιέιε ηεξ Οπμιηθήξ Γθμνείαξ, ηεκ Ακαπιενχηνηα Ννχηε Θεηημονγυ Γθπαίδεοζεξ, ημκ μηθείμ Γπηζεςνεηή Δεμμηηθήξ Γθπαίδεοζεξ θαη ημοξ γμκείξ ημοξ. Ηαηά ηα εγθαίκηα, ηειέζηεθε αγηαζμυξ, δηαβάζηεθε ημ ζθεπηηθυ ηεξ δεμημονγίαξ ηεξ έθζεζεξ (βιέπε ζειίδα) θαη μη πνμζθεθιεμέκμη λεκαγήζεθακ ζηεκ Έθζεζε. Οηεκ Έθζεζε λεκαγήζεθακ θαη υια ηα παηδηά ημο ζπμιείμο απυ ηεκ πνχηε μέπνη ηεκ πέμπηε ηάλε. Οηε ζοκέπεηα, λεκαγήζεθακ ζηεκ Έθζεζε ηα παηδηά ηςκ δεμμηηθχκ ζπμιείςκ ημο Δήμμο Οςηήναξ. Αθμιμφζςξ, ε Έθζεζε ζα πενημδεφζεη ζηα δεμμηηθά ζπμιεία ηςκ γεηημκηθχκ δήμςκ.

Πα παηδηά ηεξ Οη΄ ηάλεξ ημο Α΄ Δεμμηηθμφ Οπμιείμο Οςηήναξ

Ποόζκληζη εγκαιμίτμ

Υαιοεηιζμόπ από ξικείξ Γπιθετοηηή Δημξηικήπ Γκπαίδερζηπ Ιε ηδηαίηενε πανά θαη ηθακμπμίεζε παηνεηίδς ηεκ έθδμζε αοηή ηςκ μαζεηχκ θαη μαζεηνηχκ ηεξ Οη΄ ηάλεξ ημο Α΄ Δεμμηηθμφ Οπμιείμο Οςηήναξ, Αμμμπχζημο. Ιέζα ζηεκ έθδμζε αοηή απμηοπχκμκηαη μη πνςηυηοπεξ δνάζεηξ ηςκ μαζεηχκ μαξ γηα ηηξ θαηεπυμεκεξ εθθιεζίεξ θαη ηα μμκαζηήνηα μαξ. Λακαδςκηακεφμοκ κμζηαιγηθέξ ζφμεζεξ ζημοξ παππμφδεξ θαη ηηξ γηαγηάδεξ γηα ηα πεναζμέκα πνυκηα θαη ηδηαίηενα γηα ηεκ θαηεπυμεκε παηνίδα. Ηη αοηέξ μη ζφμεζεξ γίκμκηαη μηα γιοθηά πμκεμέκε ηζημνία πμο μεηαιαμπαδεφεη ζημοξ ζεμενηκμφξ πνςηαγςκηζηέξ ηε θιυγα γηα επηζηνμθή ζηηξ παηνμγμκηθέξ μαξ εζηίεξ θαη εκηζπφεη ημκ δηαθαή πυζμ γηα απειεοζένςζε ηςκ βμοβχκ θαη ενεηπςμέκςκ εθθιεζηχκ θαη μμκαζηενηχκ μαξ. Οογπαίνς ζενμά υιμοξ υζμη βμήζεζακ θαη ζηήνηλακ ηεκ ηδηαίηενε αοηή έθδμζε, πμο πνμςζεί ημκ δηαπνμκηθυ ζηυπμ ημο Ρπμονγείμο Ναηδείαξ θαη Νμιηηηζμμφ «Γκςνίδς, Δεκ Λεπκχ, Δηεθδηθχ». Ζδηαίηενα ηε Δηεοζφκηνηα, θονία Νακαγηχηα Ηονηαδή, πμο ζηήνηλε έκζενμα ηεκ υιε δνάζε. Ννςηαγςκηζηέξ ζ’ αοηή ηε δνάζε, ε μπμία απμηοπχκεηαη ζηεκ ακά πείναξ έθδμζε, μη μαζεηέξ θαη μη μαζήηνηεξ ηεξ Οη΄ ηάλεξ, ημοξ/ηηξ μπμίμοξ/-εξ ζογπαίνς ζενμά. Πα ζενμά μμο ζογπανεηήνηα θαη ζηε δαζθάια ημοξ, ηε Βμεζυ Δηεοζφκηνηα, θονία ΢νηζηηάκα Νηενμοιιή Νηζηήα, ε μπμία, με ηηξ πνςηυηοπεξ ηδέεξ ηεξ, ημ θέθη θαη ημ μενάθη ηεξ ακμίγεη κέα μμκμπάηηα ζημοξ/ζηηξ μαζεηέξ/-ηνηέξ ηεξ. Οηεκ πνμθεημέκε πενίπηςζε, οπμζηήνηλε ηα ζογθεθνημέκα παηδηά κα ακαδείλμοκ θάζε ζεηηθή γςκηά ηεξ ροπήξ ημοξ μέζα απυ ηηξ πμηθίιεξ δναζηενηυηεηεξ, πμο ακέπηολακ ζημ πιαίζημ ηεξ ζομμεημπήξ ημοξ ζημ Νακειιήκημ Γθπαηδεοηηθυ Ννυγναμμα «Ηφπνμξ 1974-2014: Δεκ λεπκχ… δηεθδηθχ… δεμημονγχ». Θενμά ζογπανεηήνηα ζε υιμοξ!

Ηονηάθμξ ΢ανηδήμμο, Γπηζεςνεηήξ Δεμμηηθήξ Γθπαίδεοζεξ

Υαιοεηιζμόπ από Διερθύμηοια ηξρ ζςξλείξρ Νακμζημιμγηυηαηε Ανπημακδνίηε Αογμοζηίκε, Οεβαζηυ Ζεναηείμ, Ηφνηε Δήμανπε, Ηφνηε Ννυεδνε ηεξ Οπμιηθήξ Γθμνίαξ, Ηφνημη Δεμμηηθμί Οφμβμοιμη θαη Ιέιε ηεξ Οπμιηθήξ Γθμνίαξ, Ηφνηε Γπηζεςνεηή Δεμμηηθήξ Γθπαίδεοζεξ, Γθιεθημί πνμζθεθιεμέκμη, Αγαπεημί Γμκείξ, Αγαπεηά μμο παηδηά Γίκαη με μεγάιε μαξ πανά πμο οπμδεπυμαζηε ζήμενα ζημ ζπμιείμ μαξ ημ Οεβαζηυ μαξ Ανπημακδνίηε, ηηξ Ανπέξ ημο Δήμμο μαξ θαζχξ θαη υιμοξ ημοξ πνμζθεθιεμέκμοξ μαξ. Πεκ εοθαηνία κα ζαξ έπμομε ζήμενα μαδί μαξ, μαξ ηεκ έπμοκ δχζεη μη μαζεηέξ θαη μη μαζήηνηεξ ηεξ Οη΄ ηάλεξ, μη μπμίμη εημίμαζακ θαη πανμοζηάδμοκ ηηξ ενγαζίεξ ημοξ γηα ηηξ Ηαηεπυμεκεξ Γθθιεζίεξ μαξ. Μη αληυιμγεξ ενγαζίεξ ηςκ παηδηχκ μαξ ζα πανμοζηαζημφκ ζηε ζοκέπεηα ζημοξ θαιεζμέκμοξ μαξ θαη ζα έπμοκ ηεκ εοθαηνία θαη μη ζομμαζεηέξ θαη ζομμαζήηνηεξ ημοξ κα ηηξ γκςνίζμοκ. Ε υιε πνμζπάζεηα ηςκ παηδηχκ ζα απμηειέζεη ζηε ζοκέπεηα μηακ αληυιμγε έθδμζε, πεγή ακαθμνάξ γηα υιμοξ, αιιά

ηαοηυπνμκα, πμιφηημμ ακαμκεζηηθυ γηα ηα ίδηα ηα παηδηά. Κα ζογπανχ ηα παηδηά ηεξ Οη΄ηάλεξ γηα ηεκ αληέπαηκε ενγαζία ημοξ θαη κα εοπανηζηήζς ηεκ θ. ΢νηζηηάκα Νηενμοιιή Νηζηήα γηα ηεκ θαζμδήγεζε ηςκ παηδηχκ, θαζχξ θαη υιμοξ ημοξ ζοκαδέιθμοξ θαη βμεζεηηθυ πνμζςπηθυ πμο ζοκέδναμακ ζηεκ πνμζπάζεηα. Πειεηχκμκηαξ κα εοπανηζηήζς θαη υιμοξ εζάξ γηα ηεκ εδχ πανμοζία ζαξ. Νακαγηχηα Ηονηαδή Ηεθάια

ΥΑΙΡΓΣΙ΢ΜΟ΢ ΓΚ ΜΓΡΟΤ΢ ΣΟΤ ΠΑΝΙΓΡΩΣΑΣΟΤ ΜΗΣΡΟΠΟΛΙΣΟΤ ΚΩΝ΢ΣΑΝΣΙΑ΢ κ. ΒΑ΢ΙΛΓΙΟΤ Με ιδιαίτερη χαρά και αισθήματα ικανοποίησης χαιρετίζω, εκ μέρους του Πανιερωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Βασιλείου, την εκδήλωση αυτή του Α΄ Δημοτικού Σχολείου Σωτήρας. Ο Πανιερώτατος, παρόλο που πολύ το επιθυμούσε, δεν κατέστη δυνατό να βρίσκεται μαζί μας σήμερα, ένεκα άλλων υποχρεώσεων. Σας στέλνει τις ευχές και τα θερμά του συγχαρητήρια για την εκδήλωση αυτή που με κόπο και μεράκι ετοιμάσατε. Νιώθουμε περήφανοι για τους μαθητές μας και τους νέους μας, διότι αποδεικνύουν έμπρακτα για ακόμη μια φορά, ότι εμφορούνται από ελληνοχριστιανικά

ιδεώδη

και

ιδανικά.

πρωτοβουλία

τους

να

κατασκευάσουν μακέτες ή ζωγραφιές με κατεχόμενες εκκλησίες και χριστιανικά μνημεία, καταδεικνύει ότι τα παιδιά αγαπούν την πατρίδα τους και διατρανώνουν με τον τρόπο αυτό τη θέλησή τους να αγωνιστούν για επιστροφή στην κατεχόμενη γη μας και να λειτουργήσουμε ξανά στις βουβές σήμερα εκκλησιές μας. Η δραστηριότητα αυτή των παιδιών μάς συγκινεί και μάς χαροποιεί. Εκδηλώσεις σαν και αυτές κρατούν ζωντανή τη φλόγα του αγώνα για επιστροφή και επανένωση. Συγχαίρουμε λοιπόν τους μαθητές μας και τις μαθήτριες, αλλά και τις εκπαιδευτικούς τους, οι οποίες βοήθησαν και καθοδήγησαν τα παιδιά, ώστε να επιτύχουν το σκοπό τους. Τελειώνοντας, ευχόμαστε καλή πρόοδο στα παιδιά. Πρόοδο στα μαθήματα και τη ζωή τους. Σε όλους δε τους αγαπητούς μας εκπαιδευτικούς καλή δύναμη στο πολυσήμαντο έργο τους. Ευχή όλων μας είναι φυσικά όπως ο Κύριος μας αξιώσει όλους της ημέρας της επιστροφής στις πατρογονικές μας εστίες. Μετ΄ ευχών, Αρχιμανδρίτης Αυγουστίνος Κκαράς

Ποόγοαμμα Γκδήλτζηπ Γγκαιμίτμ (καοηελάκι ποξγοάμμαηξπ)

Καλτζόοιζμα και ΢κεπηικό από ηα παιδιά ηηπ ΢η΄ ηάνηπ (Γγκαίμια Έκθεζηπ) Ποώηξ παιδί: Νακμζημιμγηυηαηε, αληυηημμη θφνημη θαη θονίεξ, αγαπεημί μαξ εθπαηδεοηηθμί, αγαπεηά μαξ παηδηά, Γμείξ, ηα παηδηά ηεξ έθηεξ ηάλεξ ημο Α΄ Δεμμηηθμφ Οπμιείμο Οςηήναξ, ζαξ θαιςζμνίδμομε ζηα εγθαίκηα ηεκ Έθζεζεξ Ηαηεπυμεκςκ Γθθιεζηχκ θαη Ιμκαζηενηχκ ηεξ Ηφπνμο μαξ. Δημνγακχκμομε αοηή ηεκ έθζεζε θαη ειπίδμομε υηη μέζα απ’ αοηήκ ζα δχζμομε έκα ζπμοδαίμ μήκομα. Δεύηεοξ παιδί: Θέιμομε κα ζαξ δχζμομε ημ μήκομα πςξ θάπμηεξ εθθιεζίεξ θαη θάπμηα μμκαζηήνηα ηεξ Ηφπνμο μαξ, υπη μυκμ παναμέκμοκ βμοβά θαη αιεηημφνγεηα, αιιά μέκμοκ ένεμα θαη ιεειαηεμέκα. Γμείξ, ηα κέα παηδηά ηεξ Ηφπνμο, έπμομε πνέμξ κα ηα γκςνίζμομε, κα μάζμομε ηεκ ηζημνία ημοξ θαη κα ηα ζοκηενήζμομε. Ννέπεη κα ηα δηαηενήζμομε γηα ηηξ επυμεκεξ γεκηέξ. Σοίηξ παιδί: Νχξ γεκκήζεθε ε ηδέα ηεξ ζεμενηκήξ έθζεζεξ; Πμ Κμέμβνημ ημο 2014 επηζθεθζήθαμε ηεκ Έθζεζε Ηαηεπυμεκςκ Γθθιεζηχκ, ζημ πιαίζημ ηεξ «3εξ Έθζεζεξ Βηβιίμο», ηεκ μπμία δημνγάκςζε ε Ζενά Ιεηνυπμιε Ηςκζηακηίαξ - Αμμμπχζημο. Ιε αθμνμή ηεκ επίζθερε αοηή θαη γηα ημοξ ιυγμοξ πμο πνμακαθέναμε, απμθαζίζαμε κα μειεηήζμομε θάπμηεξ απυ ηηξ θαηεπυμεκεξ εθθιεζίεξ θαη μμκαζηήνηα ημο ηυπμο μαξ θαη κα «ζηήζμομε» ηε δηθή μαξ έθζεζε. Σέηαοηξ παιδί: Βνήθαμε πιενμθμνίεξ απυ ημ δηαδίθηομ, απυ ζπεηηθά βηβιία θαη πενημδηθά θαη νςηήζαμε γμκείξ, παππμφδεξ, γηαγηάδεξ θαη ζογγεκείξ, γηα κα μαδέρμομε υζμ πημ πμιιέξ πιενμθμνίεξ μπμνμφζαμε. Οηε ζοκέπεηα, γνάραμε ηα θείμεκά μαξ θαη, μαδί με ημοξ γμκείξ μαξ, θηηάλαμε μμμηχμαηα/μαθέηεξ ηςκ εθθιεζηχκ θαη ηςκ μμκαζηενηχκ. 12

Πέμπηξ παιδί: Αοηά ηα μμμηχμαηα εθθιεζηχκ θαη μμκαζηενηχκ εθζέημομε θαη πανμοζηάδμομε ζε εζάξ ζήμενα. Οημ πχνμ ηεξ δηθήξ μαξ έθζεζεξ θαη δίπια απυ θάζε έθζεμα, ζα ζηέθεηαη ημ παηδί πμο ημ δεμημφνγεζε θαη ζα πανμοζηάδεη ηεκ εθθιεζία ή ημ μμκαζηήνη πμο μειέηεζε. Ε θάζε πανμοζίαζε ζα θηκείηαη ζε ηνεηξ άλμκεξ, ζημοξ μπμίμοξ θηκήζεθε ε μειέηε. ΢ηξμ ποώηξ άλμκα, πανμοζηάδεηαη ε ηζημνία ηεξ εθθιεζίαξ ή ημο μμκαζηενημφ. ΢ηξ δεύηεοξ άλμκα πανμοζηάδμκηαη μη ιυγμη γηα ημοξ μπμίμοξ ημ θάζε παηδί επέιελε κα μειεηήζεη θαη κα πανμοζηάζεη ηε ζογθεθνημέκε εθθιεζία ή μμκαζηήνη. ΢ηξμ ηοίηξ άλμκα, ημ θάζε παηδί, πανμοζηάδεη ημκ ηνυπμ με ημκ μπμίμ βνήθε ηηξ απαναίηεηεξ πιενμθμνίεξ, ημκ ηνυπμ πμο ενγάζηεθε γηα κα εημημάζεη ηεκ θαηαζθεοή ημο θαη ηα ζοκαηζζήμαηα πμο έκηςζε ζηεκ υιε πνμζπάζεηα. Ννυζζεηα, ηα παηδηά μπμνεί κα ακαθενζμφκ ζε πνμβιήμαηα ή/θαη δοζθμιίεξ πμο ηοπυκ ζοκάκηεζακ. Έκηξ παιδί: Οημ θανηειάθη ημο πνμγνάμμαημξ πμο ζαξ δχζαμε είκαη γναμμέκμη μη ηνεηξ άλμκεξ ηεξ πανμοζίαζήξ μαξ. Ακ θάπμημ παηδί λεπάζεη κα ακαθενζεί ζε θάπμημ ζεμείμ, παναθαιμφμε, με δηζηάζεηε κα νςηήζεηε ιεπημμένεηεξ. Γμείξ μειεηήζαμε υζμ μπμνέζαμε θαη, ακ γκςνίδμομε, ζα ζαξ πμφμε. Απυ ηεκ άιιε, ακ εζείξ γκςνίδεηε θάηη πενηζζυηενμ θαη ζέιεηε κα ημ μμηναζηείηε μαδί μαξ ηεκ χνα ηεξ πανμοζίαζεξ, παναθαιμφμε, με δηζηάζεηε κα ημ θάκεηε. Θα ημ πανμφμε πμιφ. Θέιμομε πάκηα κα μαζαίκμομε πενηζζυηενα γηα ηα θαηεπυμεκα μένε μαξ. Ιεκ λεπκάηε υηη εμείξ δεκ ηα γκςνίζαμε απυ θμκηά. Θα ημ πνμζπαζήζμομε, μα … δεκ είκαη ηυζμ απιυ κα ηα επηζθεπηυμαζηε ζοπκά… Έβδξμξ παιδί: Θα ζέιαμε, επίζεξ, κα μμηναζημφμε μαδί ζαξ μηα αθυμα πανά πμο έπμομε. Μη ενγαζίεξ μαξ ζα ιάβμοκ μένμξ ζε Νακειιήκημ Δηαγςκηζμυ γηα ηεκ Ηαηεπυμεκε Ηφπνμ θαη ειπίδμομε κα δηαθνηζμφμε. Γπηπνυζζεηα, ζα πνμζπαζήζμομε κα εθδχζμομε ηηξ ενγαζίεξ μαξ ζε βηβιίμ, γηα κα ζομίδμοκ ζε υιμοξ πςξ μη εθθιεζίεξ θαη ηα μμκαζηήνηα ηεξ θαηεπυμεκεξ Ηφπνμο πενημέκμοκ ηε ιεοηενηά.

Όγδξξ παιδί: Οήμενα, ζημ ζπμιείμ μαξ, θάκαμε αγηαζμυ. Πχνα ζα παηνεηίζεη ηεκ εθδήιςζή μαξ μ Νακμζημιμγηυηαημξ Ανπημακδνίηεξ θαη Ννςημζφγθειιμξ ηεξ Ζενάξ Ιεηνυπμιεξ Ηςκζηακηίαξ-Αμμμπχζημο, θφνημξ Αογμοζηίκμξ Ηθανάξ. Μ Ανπημακδνίηεξ είκαη μαδί μαξ ζήμενα θαη εθπνμζςπεί ημκ Νακηενυηαημ Ιεηνμπμιίηε Ηςκζηακηίαξ-Αμμμπχζημο, θφνημ Βαζίιεημ. Οηε ζοκέπεηα, ζα εγθαηκηάζμομε ηεκ έθζεζε πμο έπμομε δεμημονγήζεη θαη ζα ζαξ λεκαγήζμομε ζε αοηήκ. Γπεηδή ε αίζμοζα «Ηαηενίκαξ Κηθμιάμο», ζηεκ μπμία ζηεγάδεηαη ε έθζεζή μαξ είκαη μηθνή θαη δε πςνεί υιμοξ ηαοηυπνμκα, παναθαιμφμε ζενμά ημοξ γμκείξ μαξ κα πενάζμοκ ζηεκ αίζμοζα ηεξ Οη΄ ηάλεξ κα θεναζημφκ, εκχ εμείξ ζα λεκαγμφμε ημοξ λέκμοξ μαξ. Ιεηά, μη λέκμη μαξ ζα πημοκ θαθέ θαη εμείξ ζα λεκαγήζμομε ημοξ γμκείξ μαξ. Πα εδέζμαηα θαη πμηά πνμζθένεη, εογεκχξ, μ Οφκδεζμμξ Γμκέςκ ημο ζπμιείμο μαξ θαη ημκ εοπανηζημφμε. Αγαπεημί μαξ, εοπανηζημφμε ζενμά, πμο αθηενχζαηε ημ πνυκμ ζαξ θαη είζηε εδχ ζήμενα μαδί μαξ. Φτηξγοαθίεπ από ποξεηξιμαζία εκθεμάητμ και Γγκαίμια Έκθεζηπ

Η εκκληζία ηξρ Αγίξρ Αμαζηαζίξρ

Ε εθθιεζία πμο δηάιελα κα πανμοζηάζς είκαη μ Άγημξ Ακαζηάζημξ. Βνίζθεηαη ζηεκ Νενηζηενχκα, ημ θαηεπυμεκμ πςνηυ ηεξ μεηέναξ μμο. Ε εθθιεζία ημο Αγίμο Ακαζηαζίμο είκαη πηηζμέκε πνμξ ηα βυνεηα ηεξ Νενηζηενχκαξ. Δηάιελα αοηήκ επεηδή μμο ανέζεη, επεηδή είκαη θαηεπυμεκε εθθιεζία θαη επεηδή είκαη εθθιεζία ζημ πςνηυ ηεξ μαμάξ θαη ηεξ γηαγηάξ μμο. Ε γηαγηά μμο πακηνεφηεθε ζε αοηή ηεκ εθθιεζία. Πμ πάνηηκμ εθθιεζάθη πμο έθηηαλα γηα κα πανμοζηάζς ηεκ θαηεπμμέκε εθθιεζία ημο Αγίμο Ακαζηαζίμο, ημ έθηηαλα μαδί με ημοξ γμκείξ μμο. Νήναμε έκα θμοηί θαη ημ ηνοπήζαμε ζε μενηθά ζεμεία, ημ θμιιήζαμε θαη μεηά ημ βάραμε. 19

Ιεηά, έθηηαλα έκακ ζηαονυ με λφια θαη ημκ έβαια ζηεκ θμνοθή, ζακ κα είκαη ημ θαμπακανηυ ημο Αγίμο Ακαζηαζίμο. Ιεηά, έβαρα ηα πανάζονα. Οηεκ ανπή έθακα ηεκ

ίδηα

πνμζπάζεζα θαηαζθεοή

ενγαζία

θαη

κα

ηεκ

θάκς

πνεζημμπμηχκηαξ

μηα θνεμάζηνα. Νάκς ζηεκ θνεμάζηνα θμνδέια

ζα

έδεκα

με

εηθυκεξ

απυ

ηεκ

εθθιεζία μμο. ΋μςξ δε μμο άνεζε πμιφ αοηή ε ηδέα θαη έηζη άθεζα ηεκ θνεμάζηνα. Οηε ζοκέπεηα, απμθάζηζα κα θάκς ηεκ θαηαζθεοή πμο ζαξ πενίγναρα πημ πάκς. ΋ηακ αζπμιμφμμοκ με αοηή ηεκ ενγαζία, έκηςζα πμιφ ςναία θαη είπα υμμνθα ζοκαηζζήμαηα. Δεκ ακηημεηχπηζα θαμία δοζθμιία θαη μη γμκείξ μμο μμο είπακ υηη ημοξ άνεζε πμιφ πμο δμοιέραμε μαδί. Ιειίκα Ανέζηε

Η εκκληζία ηξρ Απξζηόλξρ Αμδοέα

Ε Γθθιεζία πμο πανμοζηάδς είκαη ε εθθιεζία ημο Απμζηυιμο Ακηνέα. Ε Γθθιεζία ημο Απμζηυιμο Ακηνέα βνίζθεηαη ζηε μφηε ηεξ Ηφπνμο, δειαδή ζημ ακαημιηθυηενμ αθνςηήνη ηεξ Ηφπνμο. Αοηυ ζεμαίκεη υηη ακήθεη ζηεκ Ζενά Ιεηνυπμιε ηεξ Ηανπαζίαξ. Ε ηζημνία ηεξ εθθιεζίαξ πμο δηάιελα κα πανμοζηάζς είκαη ε ελήξ: Μ Απυζημιμξ Ακηνέαξ ηαλίδεοε με θανάβη ζηε ζάιαζζα θμκηά ζηεκ Ηφπνμ. Μ θαπεηάκημξ ημο πιμίμο πμο ημκ ηαλίδεοε είπε έκακ γημ πμο ήηακ ηοθιυξ. Πμ πιμίμ ζηαμάηεζε ζημ ακαημιηθυηενμ αθνςηήνη ηεξ Ηφπνμο θαη μ Απυζημιμξ Ακηνέαξ έβγαιε κενυ απυ μηα πέηνα ζημ βνάπμ. Πμ κενυ αοηυ, μ Απυζημιμξ Ακηνέαξ ημ έβαιε ζηα μάηηα ημο ηοθιμφ θαη μ ηοθιυξ είδε. Γηα κα ημ 21

ακηαπμδχζεη μ θαπεηάκημξ, μεηά απυ ιίγα πνυκηα, έπηηζε ηεκ εθθιεζία ημο Απμζηυιμο Ακηνέα. Αοηή ηεκ εθθιεζία ηεκ έθακα απυ ημ εκδηαθένμκ μμο πνμξ αοηή. Γπίζεξ, ηεκ μειέηεζα θαη ηεκ έθακα, επεηδή, γηα μέκα, είκαη μηα ζεμακηηθή εθθιεζία ηεξ Ηφπνμο. Γπίζεξ, επεηδή αοηή ε εθθιεζία ζα λακαθηηαπηεί ηχνα ζηηξ μένεξ μαξ. Θα ζοκηενεζεί γηα κα ακηέλεη πμιιά πνυκηα ζημ μέιιμκ, επεηδή ζανάκηα πνυκηα θαηεπυμεκε, θακείξ δεκ μπμνμφζε κα ηε ζοκηενήζεη. Πηξ πιενμθμνίεξ γηα ηεκ ενγαζία μμο ηηξ βνήθα ζημ δηαδίθηομ. Ηαηάθενα θαη θαηαζθεφαζα δφμ εθθιεζίεξ ημο Απμζηυιμο Ακηνέα. Οοκενγάζηεθα μαδί με ημ θίιμ θαη ζομμαζεηή μμο, ημ ΢νίζημ. Ιε βμήζεζε μ μπαμπάξ μμο, γηα κα θαηαζθεοάζς ηεκ εθθιεζία θαη ε θονία μμο, ε θονία ΢νηζηηάκα, γηα κα εημημάζς ηεκ πανμοζίαζε θαη κα δημνζχζς ημ θείμεκυ μμο. Μη γμκείξ μμο μμο είπακ υηη ε ενγαζία μμο είκαη θαιή θαη υηη ημ ζέμα μαξ γηα ηηξ θαηεπυμεκεξ εθθιεζίεξ είκαη πμιφ θαιυ. Γίμαη πανμφμεκμξ θαη πενήθακμξ πμο ηα θαηάθενα. ΢αίνμμαη πμο πανμοζηάδμομε ηε δμοιεηά μαξ θαη ζε άιιμοξ ακζνχπμοξ.

Αζακάζημξ Ιάνθμο θαη ΢νήζημξ Γοζηαζίμο 22

Η εκκληζία ηξρ Απξζηόλξρ Αμδοέα

Μ Απυζημιμξ Ακδνέαξ είκαη έκα αθνςηήνημ ηεξ Ηφπνμο, ζηεκ επανπία Αμμμπχζημο. Γίκαη ε ακαημιηθυηενε πενζυκεζμξ ηεξ Ηφπνμο θαη ιέγεηαη, επίζεξ, πενζυκεζμξ ηεξ Ηανπαζίαξ. Ε εθθιεζία θαη ημ μμκαζηήνη ημο Απμζηυιμο Ακδνέα είκαη πηηζμέκα ζημ αθνςηήνημ αοηυ. Οε βναπχδε έθηαζε, ζηα κυηηα ημο αθνςηενίμο, θηίζηεθε ημ 1867 ε μμκή ημο Απυζημιμο Ακδνέα, ζημ μένμξ υπμο πηζηεφεηαη υηη απμβηβάζηεθε μ Απυζημιμξ Ακδνέαξ. Γγχ θαηαζθεφαζα ζε ηνηζδηάζηαηε θαηαζθεοή ηεκ εθθιεζία ημο Απμζηυιμο Ακηνέα. ΢νεζημμπμίεζα πανηυκη, λφιμ θαη έκα μεγάιμ πανημκέκημ θμοηί. Ιεηά, θυιιεζα πάκς ζηεκ θαηαζθεοή ηα ιυγηα, ηηξ πιενμθμνίεξ γηα ηεκ θαηεπυμεκε εθθιεζία πμο δηάιελα κα πανμοζηάζς. Πεκ δηάιελα, ηεκ πανμοζίαζα απυ εκδηαθένμκ πνμξ αοηήκ θαη γηα απυ ζαομαζμυ γηα ημ ζαφμα ημο Αγίμο, πμο άκμηλε μηα πεγή κενμφ ζημ βνάπμ. Γπίζεξ, δηάιελα αοηήκ ηεκ εθθιεζία, επεηδή ε γηαγηά μμο είκαη απυ ηεκ θαηεπυμεκε Ηανπαζία. Έκηςζα πανμφμεκμξ πμο μειέηεζα θαη έθηηαλα αοηή ηεκ εθθιεζία θαη είμαη εοηοπηζμέκμξ, επεηδή μη γμκείξ μμο μμο είπακ ζογπανεηήνηα. Ηςκζηακηίκμξ Αγαζαγγέιμο 23

Η εκκληζία ηξρ Απξζηόλξρ Αμδοέα

Ε εθθιεζία πμο πανμοζηάδς είκαη ημο Απμζηυιμο Ακδνέα θαη βνίζθεηαη ζηεκ θαηεπυμεκε Ηανπαζία. Πεκ εθθιεζία ηεκ έθηηζε έκαξ θαπεηάκημξ πνμξ ηημή ημο Αγίμο, επεηδή έδςζε θςξ ζημκ ηοθιυ γημ ημο. Ε εθθιεζία πμο πανμοζηάδς είκαη ημο Απμζηυιμο Ακδνέα. Ε εθθιεζία βνίζηεηαη ζηεκ θαηεπυμεκε Ηανπαζία. Ε εθθιεζία μμφ ανέζεη γηα ηεκ εμθάκηζε θαη ηεκ ηζημνία ηεξ. Έκαξ άιιμξ ιυγμξ πμο με έθακε κα δηαιέλς ηεκ εθθιεζία αοηή είκαη γηαηί απυ ημκ Άγημ αοηυ πήνε ημ υκμμά ηεξ ε μεηένα μμο. Eγχ δεκ ακηημεηχπηζα πνμβιήμαηα με ηεκ ενγαζία μμο. Ιε βμήζεζε θη ε μεηένα μμο, ζογθεθνημέκα ζημ κα θυρς θαη κα θμιιήζς ηηξ εηθυκεξ. Γπηπιέμκ μ κμκυξ μμο, πμο είκαη ηενέαξ, με βμήζεζε κα βνς ηηξ πιενμθμνίεξ γηα ημ μμκαζηήνη θαη ηεκ ακαζηήιςζε ημο μμκαζηενημφ. Απυ αοηά πμο δηάβαζα γηα ηεκ ακαζηήιςζε ημο μμκαζηενημφ λεπχνηζα ηα πημ θάης: Ε ηεπκηθή επηηνμπή ηςκ Γιιεκμθοπνίςκ θαη ηςκ Πμονθμθοπνίςκ επηζθέθζεθακ ηε μμκή γηα κα επηζεςνήζμοκ ηα ένγα. Έδςζακ πενηζζυηενε πνμζμπή ζηα ένγα πμο γίκμκηαη ζημ θαμπακανηυ θαη ζημ ελςηενηθυ μένμξ ηεξ μμκήξ. Μ Αιί Πμοκηδάη δήιςζε υηη ημ μμκαζηήνη είκαη μένμξ πμιηηηζηηθήξ θιενμκμμηάξ γηα ημοξ Γιιεκμθφπνημοξ θαη γηα ημοξ Πμονθμθφπνημοξ. Πμ ένγμ ζα απμπεναηςζεί ημκ Απνίιημ ημο 2016. Δήμμξ Ναπαπακαγηχημο 24

Η εκκληζία ηξρ Απξζηόλξρ Αμδοέα Ε εθθιεζία πμο δηάιελα κα μειεηήζς θαη κα πανμοζηάζς είκαη μ Απυζημιμξ Ακδνέαξ. Βνίζθεηαη ζημ θαηεπυμεκμ Ξηδμθάνπαζμ. Ε εθθιεζία ημο Απμζηυιμο Ακδνέα θηίζηεθε απυ έκακ θαπεηάκημ, μεηά απυ ημ ζαφμα ημο Αγίμο κα ζεναπεφζεη ημ γημ ημο, πμο ήηακ ηοθιυξ. Ννμξ ηημή ημο Αγίμο, μ θαπεηάκημξ έθηηζε ηεκ εθθιεζία. Ανγυηενα πηίζηεθε ημ μμκαζηήνη ζημ αθνςηήνη ηεξ Ηανπαζίαξ. Μη ιυγμη γηα ημοξ μπμίμοξ δηάιελα κα γνάρς γηα ηεκ εθθιεζία ημο Απμζηυιμο Ακδνέα είκαη επεηδή έπς ζογγεκείξ πμο έμεκακ ζημ Ξηδμθάνπαζμ θαη επεηδή μμο θίκεζε ημ εκδηαθένμκ ε ηζημνία ημο μμκαζηενημφ θαη ημ ζαφμα ημο Αγίμο. Γπίζεξ, επεηδή μ Απυζημιμξ Ακδνέαξ ήηακ έκαξ απυ ημοξ μαζεηέξ ημο ΢νηζημφ θαη ημ ένγμ θαη ηα ζαφμαηά ημο είκαη λαθμοζηά ζε υιμ ημκ θυζμμ. ΋ηακ έθακα ηεκ ενγαζία μμο, ακηημεηχπηζα θαη θάπμηα πνμβιήμαηα. Αξ πμφμε, μπυνεζα κα βνς θάπμηεξ πεγέξ απυ ημ δηαδίθηομ, αιιά πνεηάζηεθε κα νςηήζς ημοξ γμκείξ θαη ημκ παππμφ μμο κα μμο πμοκ πενηζζυηενα. Ιεηά, έπνεπε κα ζοκδοάζς ηηξ πιενμθμνίεξ πμο βνήθα απυ ημ δηαδίθηομ θαη ηηξ ηζημνίεξ πμο μμο είπε μ παππμφξ μμο, γηα κα γνάρς έκα δηθυ μμο θείμεκμ. 25

Γνγάζηεθα μυκμξ μμο θαη είπα ιίγεξ δοζθμιίεξ με ημκ ειεθηνμκηθυ οπμιμγηζηή, αιιά ηα θαηάθενα θαη ηέιεηςζα θαη μμο άνεζε πμιφ. Οε θάπμηα θάζε, ε θαηαζθεοή πμο έθηηαλα γηα κα πανμοζηάζς ηε μειέηε μμο, έπαζε θάπμημ πνυβιεμα. Έπεζε ημ πανημκάθη με ημ πάνηε ηεξ Ηφπνμο θαη πάζεθε. Πυηε, επεηδή δεκ πνμιάβαηκα κα βνς ζημ δηαδίθηομ θαη κα ηοπχζς λακά ημ πάνηε, μμο έδςζε ακηίγναθμ ημο πάνηε ηεξ Ηφπνμο ε Γιέκε, ε ζομμαζήηνηά μμο, θαη δηυνζςζα ηεκ θαηαζθεοή μμο γνήγμνα γνήγμνα. Γοηοπχξ, θαη εοπανηζηχ ηεκ Γιέκε, επεηδή ζα γίκμκηακ ηα εγθαίκηα ηεξ Έθζεζεξ Ηαηεπυμεκςκ Γθθιεζηχκ/Ιμκαζηενηχκ ηεξ Ηφπνμο μαξ θαη ήζεια κα είμαη πακέημημμξ. Ακαθμνηθά με ηε μειέηε πμο έπς θάκεη γηα ηε Ιμκή ημ Απμζηυιμο Ακδνέα, ζα ήζεια κα ζομπιενχζς ηα ελήξ: Οηα μέζα ημο 2014, έπμοκ λεθηκήζεη ενγαζίεξ γηα ηεκ ακαζηήιςζε ηεξ Ιμκήξ ημο Απμζηυιμο Ακδνέα θαη ακαμέκεηαη κα απμπεναηςζμφκ ημκ Απνίιημ ημο 2016. Οηυπμξ είκαη κα δηαζςζεί ημ μμκαζηήνη θαη ημ θηήνημ κα ακηέπεη ζημοξ ζεηζμμφξ θαη ζημ πνυκμ. Δηάβαζα ζηεκ εθεμενίδα υηη δεκ πνέπεη κα παζεί ε αοζεκηηθή μμνθή ημο μμκαζηενημφ. Έηζη, μη ενγάηεξ ζέβμκηαη ηα οιηθά με ηα μπμία είκαη πηηζμέκμ ημ μμκαζηήνη θαη πνμζπαζμφκ κα ημ ζοκηενήζμοκ υζμ πημ ζςζηά μπμνμφκ, πςνίξ κα ημ αιιάλμοκ. Γηα κα ηειεηχζεη ημ ένγμ ζοκηήνεζεξ, ζοκενγάδμκηαη Γιιεκμθφπνημη θαη Πμονθμθφπνημη. ΋πςξ δήιςζε μ επηθεθαιήξ ηςκ Πμονθμθοπνίςκ, «ε Ιμκή ημο Απμζηυιμο Ακδνέα δεκ είκαη πμιηηηζηηθή θιενμκμμηά ηςκ Γιιεκμθοπνίςκ, αιιά θαη ηςκ Πμονθμθοπνίςκ». Νηζηεφς πςξ αοηυ είκαη πμιφ ζογθηκεηηθυ θαη κηχζς υηη μη άκζνςπμη ηεξ Ηφπνμο μπμνμφκ θαη ζέιμοκ κα δμοκ αγαπεμέκμη ζε μηα ειεφζενε παηνίδα. Ηοπνηακυξ Οανάκηεξ 26

Σξ Μξμαζηήοι ηξρ Απξζηόλξρ Αμδοέα Πμ μμκαζηήνη πμο ζα πανμοζηάζς είκαη ημ Ιμκαζηήνη ημο Απμζηυιμο Ακδνέα. Πμ μμκαζηήνη αοηυ βνίζθεηαη ζηεκ «μφηε ηεξ Ηφπνμο μαξ», δειαδή, ζημ ακαημιηθυηενμ αθνςηήνη ημο κεζημφ μαξ. Ηάζε πνυκμ, εηδηθά ζηηξ 30 Κμεμβνίμο, μη Ηφπνημη πήγαηκακ κα πνμζθοκήζμοκ ζημ μμκαζηήνη θαη έπαηνκακ ηάμαηα ζηε μκήμε ημο απμζηυιμο. Μ Απυζημιμξ Ακδνέαξ είπε αδειθυ ημ Οίμςκα θαη θαηαγυηακ απυ ηεκ Βεζζασδά ηεξ Γαιηιαίαξ. Μη γμκείξ ημο μκμμάδμκηακ Ζςάκκεξ θαη Ζςάκκα. Μ Ακδνέαξ θαη μ Οίμςκαξ ήηακ ρανάδεξ ζηε ιίμκε ηεξ Πηβενηάδαξ. Δηάιελα κα πανμοζηάζς αοηυ ημ μμκαζηήνη, επεηδή μμο ανέζεη θαη είκαη έκα απυ ηα πημ γκςζηά μμκαζηήνηα ημο κεζημφ μαξ. Γπίζεξ, επεηδή είκαη θαηεπυμεκμ θαη ζέις κα ειεοζενςζεί. Γηα κα εημημάζς αοηή ηεκ ενγαζία,

μειέηεζα έκα βηβιίμ μμο, πμο είπε μέζα ηεκ ηζημνία ημο Αγίμο Ακδνέα θαη έκα άιιμ βηβιίμ πμο έγναθε γηα ημ μμκαζηήνη. Γπίζεξ, έραλα ζημκ οπμιμγηζηή θαη απυ εθεί έβγαια μενηθέξ θςημηοπίεξ με εηθυκεξ ημο μμκαζηενημφ. Έραλα ζηε Βηθηπαίδεηα, ζημ Google θαη ζημ Google image. Γηα ηεκ θαηαζθεοή, ηα οιηθά πμο πνεζημμπμίεζα είκαη μηα θνεμάζηνα, ζπάγθμξ, μηα πεηαιμφδα θαη δφμ πιαζηηθά ιμοιμοδάθηα. Οοκενγάζηεθα με ηεκ θφνηα ΢νηζηηάκα. Δε με βμήζεζε θακέκαξ. Δεκ ακηημεηχπηζα μφηε πνμβιήμαηα μφηε δοζθμιίεξ. Έκηςζα πανά θαη εοηοπία πμο μπυνεζα κα πεηφπς. Μη γμκείξ μμο μμο είπακ υηη ε θαηαζθεοή μμο είκαη πμιφ υμμνθε θαη εφθμιε. Ήηακ εφθμιε, επεηδή πνεζημμπμίεζα μηα απιή θνεμάζηνα, πανηυκηα θαη θιςζηέξ. Έπς θαιέξ ζθέρεηξ θαη ζα ήζεια κα θάκς αθυμα μηα θαηαζθεοή πνεζημμπμηχκηαξ θμοηί! Ίζςξ κα μειεηήζς μηα αθυμα θαηεπυμεκε εθθιεζία ηεξ Ηφπνμο θαη κα εημημάζς αθυμα μηα θαηαζθεοή. ΢νοζηάιια Ζςάκκμο

Σξ μξμαζηήοι ηξρ Απξζηόλξρ Αμδοέα Ε εθθιεζία πμο επέιελα κα πανμοζηάζς είκαη ε μμκή ημο Απμζηυιμο Ακδνέα, πμο βνίζθεηαη ζημ Ξηδμθάνπαζμ, πμιφ θμκηά ζημ αθνςηήνη ημο Απμζηυιμο Ακδνέα. Γπέιελα κα πανμοζηάζς ηε ζογθεθνημέκμ μμκαζηήνη, γηαηί μμο ημ πνυηεηκακ μη γμκείξ μμο θαη γηαηί ήηακ ε πνχηε εθθιεζία πμο ήνζε ζημ μοαιυ μμο, υηακ ε δαζθάια μάξ είπε κα ζθεθημφμε πμηα εθθιεζία ηςκ θαηεπμμέκςκ ζα ζέιαμε κα πανμοζηάζμομε. Γηα κα εημημάζς ηεκ πανμοζίαζή μμο, ενγάζηεθα με πμιφ μενάθη. Ννχηα πνχηα μπήθα ζημ δηαδίθηομ θαη βνήθα οιηθυ ζπεηηθυ με ημ μμκαζηήνη ημο Απμζηυιμο Ακδνέα. Μμμιμγχ υηη θαη ε θονία ΢νηζηηάκα με βμήζεζε, εηδηθά γηα ηεκ θαηαζθεοή, αθμφ μμο έδςζε ηεκ ηδέα θαη ηεκ άδεηα κα πνεζημμπμηήζς οιηθά απυ ηεκ Αίζμοζα Οπεδηαζμμφ θαη Πεπκμιμγίαξ ημο ζπμιείμο μμο. Νήνα, ιμηπυκ, θαη πνεζημμπμίεζα πανηί γθμθνέ. Πφιηλα με αοηυ ημ πίζς μένμξ εκυξ πάνηηκμο θηβςηίμο. Ιεηά, πνεζημμπμίεζα ηζυπα, γηα κα 29

θηηάλς ηα πμοιηά. Αθμιμφζςξ πήνα έκα εηδθυ πανηί πμο ιέγεηαη «θμουνη θιμο» θαη έθηηαλα ηα δέκηνα θαη ηεκ εθθιεζία. Ιε βμήζεζε πάνα πμιφ θη ε μεηένα μμο. Ήηακ ε πνχηε πμο πάνεθε με ημ απμηέιεζμα. Γίπα, βέβαηα, ακηημεηςπίζεη θαη θάπμημ πνυβιεμα θαηά ηεκ θαηαζθεοή ημο μμκαζηενημφ ημο Απμζηυιμο Ακηνέα. Γοηοπχξ, με οπμμμκή, ακηημεηχπηζα ημ πνυβιεμα υηη ζθηδυηακε ζοκεπχξ ημ πανηί γθμθνέ πμο πνεζημμπμίεζα. ΢άνε θαη ζηε βμήζεηα ηεξ μαμάξ ημ λεπενάζαμε! Πμ μυκμ πμο απέμεκε πηα ήηακ κα ανέζεη θαη ζημοξ άιιμοξ πμο ζα ηεκ έβιεπακ. Θέθια ΢νίζημο Η εκκληζία ηηπ Αμαλήσετπ ζηημ Αςεοίηξρ Ε εθθιεζία πμο μειέηεζα θαη έθακα ηνηζδηάζηαηε θαηαζθεοή είκαη ηεξ Ακαιήρεςξ ζηεκ Απενίημο. Ε Απενίημο είκαη ημ θαηεπυμεκμ πςνηυ ημο παηένα

μμο θαη βνίζθεηαη ζηα δοηηθά ηεξ θαηεπυμεκεξ πυιεξ ηεξ Αμμμπχζημο. Ε εθθιεζία άνπηζε κα πηίδεηαη ημ 1906 θαη ηέιεηςζε ημ 1923. Ηαηά ηεκ Πμονθηθή Γηζβμιή, ημ πςνηυ, αιιά θαη ε εθθιεζία θαηαιήθζεθακ απυ ημοξ Πμφνθμοξ θαηαθηεηέξ. Ννηκ ηεκ Πμονθηθή Γηζβμιή, ζανάκηα μένεξ μεηά ηεκ Ακάζηαζε θαη πάκηα εμένα Νέμπηε, υιμη μη πςνηακμί θαη άκζνςπμη απυ ηα γεηημκηθά πςνηά γηυνηαδακ ηεκ Ακάιερε ημο ΢νηζημφ ζηεκ εθθιεζία αοηή, επεηδή είκαη αθηενςμέκε ζηεκ Ακάιερε ημο ΢νηζημφ. Ννμζςπηθά, δηάιελα κα μειεηήζς θαη κα πανμοζηάζς αοηή ηεκ εθθιεζία, επεηδή μ μπαμπάξ μμο θαηάγεηαη απυ ηεκ Απενίημο θαη είκαη πμιφ δεμέκμξ με αοηυ ημ πςνηυ. ΋ηακ μ μπαμπάξ μμο ήηακ μηθνυξ, έπαηδε δηάθμνα παηπκίδηα δίπια απυ ηεκ εθθιεζία ηεξ Ακαιήρεςξ. Γπίζεξ, ε γηαγηά μμο υηακ ήηακ μηθνή, άθεζε μηα θμφθια, ε μπμία ήηακ θηηαγμέκε με γοάιηκε μπμοθάια θαη μαιιί, ζε αοηή ηεκ εθθιεζία. ΋ιε ε μηθμγέκεηα ηεξ γηαγηάξ μμο ήηακ δεμέκε με ηεκ Απενίημο γηαηί ήηακ ημ πςνηυ ηεξ θαη ημ αγαπμφζακ. Δεκ ήζειακ κα ημ εγθαηαιείρμοκ. Μη Πμφνθμη ημφξ έδηςλακ θαη, υηακ ακαγθάζηεθακ κα θφγμοκ, έθογακ με θιάμαηα. Νάκηα εφπμμαη θαη πνμζεφπμμαη κα βνεζεί μηα ιφζε, γηα κα μπμνχ θη εγχ θαη υιμη κα γονίζμομε θαη κα ιεηημονγεζμφμε ζηεκ εθθιεζία ηεξ Ακαιήρεςξ, ζηεκ Απενίημο. Γηα κα εημημάζς αοηή ηεκ ενγαζία, με βμήζεζε μ λάδειθυξ μμο κα βνς ηεκ ηζημζειίδα με ηηξ πιενμθμνίεξ. Γνγάζηεθα ζε ειεθηνμκηθυ οπμιμγηζηή θαη ηφπςζα ηηξ εηθυκεξ πμο δηάιελα θαη ηα ιυγηα πμο έγναρα ζημ ζπμιείμ με ηε δαζθάια μμο. Νημ πμιφ πάνεθα υηακ ζοκενγάζηεθα με ημκ μπαμπά μμο, γηα κα θηηάλς εθθιεζία ζε ηνηζδηάζηαηε θαηαζθεοή. Νήναμε θμοηηά, πανηυκηα θαη γυμα. Ήηακ πμιφ ςναία. Δεκ είπα θακέκα πνυβιεμα. Ιηπάιεξ Ακδνέμο 31

Η μξμή ηξρ Απξζηόλξρ Βαομάβα Πμ μμκαζηήνη ημο Απμζηυιμο Βανκάβα βνίζθεηαη θμκηά ζηεκ Αμμυπςζημ, ακάμεζα ζηα πςνηά Έγθςμε, Άγημξ Οένγημξ, Θημκηά θαη Οηφιιμη. Πμ μμκαζηήνη απμηειεί έκα απυ ηα ζεμακηηθυηενα πνμζθοκήμαηα ηεξ Ηφπνμο, αιιά, δοζηοπχξ, εδχ θαη ζανάκηα πνυκηα ημ ηζημνηθυ αοηυ μμκαζηήνη βνίζθεηαη οπυ ημονθηθή θαημπή θαη ιεηημονγεί ςξ μμοζείμ εηθυκςκ.Πμ 2005, μεηά απυ 31 πνυκηα, μη θαημπηθέξ δοκάμεηξ επέηνερακ θαη ιεηημονγήζεθε λακά ημ θαηεπυμεκμ μμκαζηήνη ημο Απμζηυιμο Βανκάβα. Ε Ιμκή ημο Απμζηυιμο Βανκάβα ακήθεη ζηε Ιεηνμπμιηηηθή πενηθένεηα Ηςκζηακηίαξ Αμμμπχζημο. Μ Απυζημιμξ Βανκάβαξ γεκκήζεθε ζηεκ Ηφπνμ ημκ 1μ μ.΢., αιιά, υηακ θιήζεθε κα οπενεηήζεη ημκ Ηφνημ, θαίκεηαη πςξ βνηζθυηακ ζηεκ Ναιαηζηίκε, εθεί πμο ήηακ μη δχδεθα απυζημιμη. Μ Βανκάβαξ ζεςνείηαη ίζμξ ηςκ δχδεθα θαη πνχημξ μεηαλφ ηςκ εβδμμήκηα Απμζηυιςκ. Οοκμδεουηακ ζηεκά απυ ημκ Γοαγγειηζηή Ιάνθμ, πμο ήηακ ακερηυξ ημο, αθμφ ε μεηένα ημο Ιάνθμο ήηακ αδειθή ημο Βανκάβα. Μ Απυζημιμξ Βανκάβαξ μ Ηφπνημξ είκαη μ ηδνοηήξ θαη μ ζεμειηςηήξ ηεξ 32

Γθθιεζίαξ ηεξ Ηφπνμο. Θεμειίςζε ηεκ Ηοπνηαθή Γθθιεζία, πμο είκαη μηα απυ ηηξ παιαηυηενεξ Γθθιεζίεξ ηεξ πνηζηηακμζφκεξ θαη είκαη Απμζημιηθή, υπςξ μη Γθθιεζίεξ ηεξ Ζενμοζαιήμ, ηεξ Ακηηυπεηαξ θαη ηεξ Ξχμεξ. Ε Γθθιεζία μαξ γημνηάδεη ηε μκήμε ημο ηδνοηή θαη πνμζηάηε ηεξ, ημο Απμζηυιμο Βανκάβα, ζηηξ 11 Ζμοκίμο. Πμ Γοαγγέιημ ημο Βανκάβα είκαη έκα θείμεκμ πμο πενηγνάθεη ηε δςή ημο Ζεζμφ θαη απμδίδεηαη ζημ μαζεηή ημο Ζεζμφ, Βανκάβα, μ μπμίμξ, ζε αοηυ ημ ένγμ ζεςνείηαη ςξ έκαξ εθ ηςκ δχδεθα μαζεηχκ, ζηεκ πναγμαηηθυηεηα, υμςξ, υπςξ είπα πημ πνηκ, ακήθε ζημκ εονφηενμ θφθιμ ηςκ 70 μαζεηχκ ημο Ζεζμφ. Μ Βανκάβαξ πχιεζε υιε ημο ηεκ πενημοζία, γηα κα μεκ έπεη θακέκα πενηζπαζμυ ζηε δςή θαη ηεκ έζεζε ζηε δηάζεζε ηςκ Απμζηυιςκ. Για αρηήμ ηημ εογαζία εογάζηηκα κάπτπ έηζι: Γηα κα βνς ηηξ πιενμθμνίεξ μμο γηα ηε Ιμκή ημο Απμζηυιμο Βανκάβα, έραλα ζημ δηαδίθηομ θαη ζε βηβιία. Γηα κα θηηάλς ηεκ θαηαζθεοή μμο, έπηαζα έκα λφιμ θαη θυιιεζα με ςναίμ ηνυπμ ηα ιυγηα, ηεκ εηθυκα θαη έκα πενηζηένη. Πεκ ενγαζία μμο αοηή ηεκ έθηηαλα με πανά, γηαηί με αοηήκ ζα μάζς ζε πμιιμφξ ακζνχπμοξ θάπμηα πνάγμαηα πμο δεκ ηα γκςνίδμοκ. Γιαηί επέλενα αρηήμ ηημ εογαζία: Γπέιελα αοηήκ ηεκ εθθιεζία γηαηί μμο ανέζεη ηδηαίηενα ε ηζημνία ηεξ. Νάκηα ζαομάδς ημκ Απυζημιμ Βανκάβα γηα αοηά πμο έπεη θάκεη ζηεκ Ηφπνμ μαξ. Γπίζεξ πηζηεφς υηη πνέπεη κα ηημμφμε ηε Ιμκή ημο Απμζηυιμο Βανκάβα, υπςξ θαη υια ηα άιια θαηεπυμεκα βμοβά μμκαζηήνηα θαη εθθιεζίεξ μαξ. Απξλρηίκιξ Απξζηόλξρ Βαομάβα - Ήςξπ α' "Πμ μέγα θιέμξ ηεξ Ηφπνμο, ηεξ Μηθμομέκεξ ημκ θήνοθα, ηςκ Ακηημπέςκ ημκ πνχημκ ηεξ πνηζηςκφμμο θιήζεςξ ανπηηέθημκα, ηεξ Ξχμεξ ημκ θιεηκυκ εηζεγεηήκ, θαη ζείμκ ηςκ εζκχκ ζαγεκεοηήκ, 33

ημ ηεξ πάνηημξ δμπείμκ ημο Ναναθιήημο Νκεφμαημξ ημκ επχκομμκ, Απυζημιμκ ημκ μέγακ, ημκ ημο ζείμο Ναφιμο ζοκέθδεμμκ, ηςκ εβδμμήθμκηα πνχημκ, ηςκ δχδεθα ηζμζηάζημκ πάκηεξ ζοκειζυκηεξ ζεπηχξ μη πηζημί, ημκ Βανκάβακ άζμαζη ζηέρςμεκ, πνεζβεφεη γαν Ηονίς, ειεεζήκαη ηάξ ροπάξ εμχκ"

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%80%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%92%CE%B1%CF%8 1%CE%BD%CE%AC%CE%B2%CE%B1%CF%82

Γιέκε ΢αηδεγεςνγίμο

Η καηεςόμεμη Μξμή Απόζηξλξρ Βαομάβα Πμ

Ιμκαζηήνη

Απυζημιμο βνίζθεηαη πςνηά 34

Βανκάβα θμκηά

Αμμυπςζημ,

ημο

ακάμεζα

Έγθςμε,

ζηεκ ζηα Άγημξ

Οένγημξ,

Θημκηά

θαη

Οηφιιμη,

πενίπμο έκα πηιηυμεηνμ απυ ηεκ ηζημνηθή Οαιαμίκα. Πμ μμκαζηήνη είκαη

απυ

ηα

πνμζθοκήμαηα

πημ

ζεμακηηθά

ηεξ

Ηφπνμο.

Δοζηοπχξ, εδχ θαη 40 πνυκηα, είκαη οπυ θαημπή ηςκ Πμφνθςκ. Ε Γθθιεζία ηεξ Ηφπνμο γημνηάδεη ηε μκήμε

ημο

ηδνοηή

ηεξ

θαη

πμιημφπμο ηεξ, ζηηξ 11 Ζμοκίμο. Οε απυζηαζε 100 μέηνςκ πνμξ

ηα

ακαημιηθά

ημο

Ιμκαζηενημφ βνίζθεηαη ιαλεοηυξ ηάθμξ ηεξ νςμασθήξ πενηυδμο πμο ζεςνείηαη

ςξ

ηάθμξ

ημο

Απμζηυιμο Βανκάβα. Γηα κα βνς ηηξ πιενμθμνίεξ, με βμήζεζε

ζομμαζήηνηά μμο ε Άκκα, επεηδή εγχ είμαη απυ ηε Οθςηία θαη δοζθμιεφμμαη, αθυμα, ιίγμ με ηα Γιιεκηθά. Δειαδή, ε Άκκα είπε ηεκ θαιμζφκε κα μμο θένεη πιενμθμνίεξ απυ ημ δηαδίθηομ θαη εγχ ηηξ δηάβαζα. Ακ είπα απμνία, ηεκ νςημφζα θαη αοηή πνυζομα μμο ελεγμφζε θάπμηα ιυγηα. Γπίζεξ, με βμήζεζε θαη με ηεκ θαηαζθεοή. Ιμο έθενε θάπμηα οιηθά. Πεκ εοπανηζηχ πμιφ. Έκηςζα πμιφ πανμφμεκε πμο έθαμα ηεκ ενγαζία μμο. Γίμαη εοηοπηζμέκε. Ashleigh Wilson 35

Η εκκληζία και ηξ μξμαζηήοι ηξρ Απξζηόλξρ Βαομάβα

Ε εθθιεζία ημο Απμζηυιμο Βανκάβα είκαη πηηζμέκε πάκς ζημκ ηάθμ ημο Απμζηυιμο. Μ ηάθμξ θαη ημ ηενυ ιείρακμ ημο Απμζηυιμο Βανκάβα ακαθαιφθζεθακ θμκηά ζηε Οαιαμίκα απυ ημκ Ανπηεπίζθμπμ Ακζέμημ. ΋ηακ ακαθαιφθζεθε ημ ιείρακμ, εθεί πηίζηεθε εθθιεζία. Ιεηά απυ ιίγα πνυκηα, ιίγμ πημ θάης, πηίζηεθε ημ Ιμκαζηήνη ημο Απμζηυιμο Βανκάβα. Αοηυ ημ μμκαζηήνη, υπςξ θαη πμιιά άιια ζημ κεζί μαξ, μέκεη αζοκηήνεημ θαη θηκδοκεφεη κα θαηαζηναθεί ζηεκ ημφνθηθε θαημπή. Ιέκεη βμοβυ θαη αιεηημφνγεημ. Θέις πμιφ κα μπμνμφμε κα ημ ιεηημονγμφμε θάζε Ηονηαθή. Οημ μμκαζηήνη ημο Απμζηυιμο Βανκάβα έδεζακ μη ηνεηξ μμκαπμί πμο θαίκμκηαη ζηε θςημγναθία. Αοημί μη ηνεηξ μμκαπμί έδεζακ γηα πνυκηα ζημ Ιμκαζηήνη θαη εηθμκμγνάθεζακ πμιιέξ εηθυκεξ. Δέζπμηκα Ηαναπάζηε 36

Η εκκληζία ηξρ Άγιξρ Γετογίξρ

Μ ηενυξ καυξ ημο Αγίμο Γεςνγίμο βνίζθεηαη ζηεκ παιηά πυιε ηεξ Αμμμπχζημο. ΢ηίζηεθε ηεκ επμπή ηεξ Φναγθμθναηίαξ. ΋ηακ ε πυιε ηεξ Αμμμπχζημο θαηαιήθζεθε απυ ημοξ Πμφνθμοξ, ημ 1571, ε εθθιεζία μεηαηνάπεθε ζε ζηαφιμ δχςκ. Πμ 1905 ε εθθιεζία δημνζχζεθε. Πα εγθαίκηα ημο καμφ ηέιεζε μ ανπηεπίζθμπμξ Ηφνηιιμξ. Φέημξ, ημ 2014, γηα πνχηε θμνά, μεηά απυ 57 πνυκηα, ηειέζηεθε λακά Θεία Θεηημονγία απυ ημ Ιεηνμπμιίηε Ηςκζηακηίαξ-Αμμμπχζημο, θ. Βαζίιεημ. Νμιφξ θυζμμξ πήγε ζε αοηή ηε ιεηημονγία θαη ε εθθιεζία ημο Αγίμο Γεςνγίμο ζηεκ θαηεπυμεκε Αμμυπςζημ γέμηζε με πηζημφξ! Γηα κα θάκς ηεκ θαηαζθεοή, πήνα έκα μεγάιμ πάνηηκμ θμοηί, γηα κα θηηάλς θάηη ζακ μμμίςμα εθθιεζίαξ θαη θυιιεζα έκα μαφνμ φθαζμα, ζηε μέζα μενηά ημο θμοηημφ. Ιεηά, πήνα δφμ λφια θαη ηα θυιιεζα πάκς ζημ φθαζμα, ζε ζπήμα ζηαονμφ. Όζηενα, πήνα δφμ πανημκάθηα ιεπηά θαη θυιιεζα πάκς ημοξ ηα ιυγηα πμο έγναρα γηα ηεκ ενγαζία μμο. Νίζς απυ ηα μπιε πανημκάθηα θυιιεζα λφια με ηε δεζηή γυμα θαη μεηά θυιιεζα ηα λφια ζημ μεγάιμ θμοηί. Έθηηαλα έηζη μηακ ηνηζδηάζηαηε πανμοζίαζε γηα ημοξ επηζθέπηεξ ηεξ Έθζεζήξ μαξ. Κίθμξ ΢νηζημθυνμο 37

Γκκληζία Ποξθήηη Ηλία ζηξρπ ΢ηύλλξρπ, Αμμξςώζηξρ

Γεηα ζαξ. Γίμαη ε ΢νοζμβαιάκης Κηθμιάμο. Οαξ θαιςζμνίδς ζηεκ «Έθζεζε Ηαηεπυμεκςκ Γθθιεζηχκ» ημο ζπμιείμο μαξ θαη με μεγάιε μμο πανά ζα ζαξ πανμοζηάζς ηεκ ενγαζία μμο:  Νανμοζηάδς ηεκ θαηεπυμεκε εθθιεζία ημο Ννμθήηε Ειία, πμο βνίζθεηαη ζημοξ Οηφιιμοξ Αμμμπχζημο.  Ε εθθιεζία ακήθεη ζηε Ιεηνμπμιηηηθή πενηθένεηα ΗςκζηακηίαξΑμμμπχζημο θαη είκαη πςνμζεηεμέκε θμκηά ζηεκ θμίηε ημο Νεδηαίμο.  Ε ακέγενζε ημο ηενμφ καμφ ηςκ Οηφιιςκ θαη ε αθηένςζή ηεξ ζημκ Ννμθήηε Ειία δεκ είκαη άζπεηε με ημ βίμ ημο Ννμθήηε. Ε ακάγθε γηα κενυ θαη ε επίθιεζε ηεξ ζείαξ πνυκμηαξ γηα ημ ζθμπυ αοηυ ζπεηίδεηαη με ηε ζφκδεζε Ννμθήηε Ειία θαη βνμπήξ–κενμφ. Γθθνάδεη, δειαδή, μ Ννμθήηεξ Ειίαξ ηε ζηνμθή πνμξ ημκ ζευ θαη πνμξ ημκ ίδημ, γηα κα ζηείιεη βνμπή θαη κα εμπιμοηίζεη, έηζη, ημοξ οδάηηκμοξ πυνμοξ ηεξ πενημπήξ. Ε εθθιεζία εγθαηκηάζηεθε ζηηξ 8 Κμεμβνίμο 1953 . Γπέιελα κα πανμοζηάζς ηεκ θαηεπυμεκε εθθιεζία ημο Ννμθήηε Ειία, γηα ημοξ παναθάης ιυγμοξ:  Μη γμκείξ ηεξ μεηέναξ μμο θαηάγμκηαη θαη δμφζακ (μέπνη ημκ Ζμφιημ ημο 1974) ζημ πςνηυ Οηφιιμη Αμμμπχζημο.

 Ννυζθαηα, επηζθέθζεθα ημ πςνηυ ηςκ Οηφιιςκ θαη θάπμημξ πνυζθογαξ μμφ μίιεζε γηα ημ πχξ ήηακ ε εθθιεζία θαη πχξ ηεκ θαηάκηεζακ ιεειαηχκηαξ ηεκ μη Πμφνθμη.  ΋ηακ επηζθέπημμαη ηεκ πενημπή ημο Ννςηανά, ζημ Ναναιίμκη, θαη βιέπς ηεκ εθθιεζία ημο Ννμθήηε Ειία πμο θαίκεηαη απυ ρειά ζημ ιυθμ, μπαίκς ζηε δηαδηθαζία γηα κα μάζς πιενμθμνίεξ γηα ημκ βίμ ημο Ννμθήηε. Έηζη, ημ ζοκδφαζα με ηηξ πιενμθμνίεξ πμο γκςνίδς θαη εημίμαζα ηεκ ενγαζία μμο. Ανπηθά έραλα ζημ δηαδίθηομ γηα πενηζζυηενεξ πιενμθμνίεξ θαη εηθυκεξ ζπεηηθά με ηεκ εθθιεζία. ΋ηακ βνήθα ηηξ πιενμθμνίεξ θαη ηηξ εηθυκεξ, έραλα γηα μηα βάζε γηα ηεκ ενγαζία μμο. Βνήθα έκα λφιμ θαη ημ μπμγηάηηζα πνάζηκμ απυ ηε μηα πιεονά. Νήνα θφιια ειηάξ θαη ηα έθμρα απυ ηε μέζε. Πα έβαρα πνάζηκα θαη ηα θυιιεζα ζημ θάης μένμξ ημο λφιμο. Έγναρα με μεγάια θεθαιαία γνάμμαηα «ΝΞΜΦΕΠΕΟ ΕΘΖΑΟ» θαη ηα θυιιεζα ζημ πάκς μένμξ ημο λφιμο. Οημ θέκηνμ ημο λφιμο θυιιεζα μηα εηθυκα με ηεκ εθθιεζία ημο Ννμθήηε Ειία. Οηεκ ανηζηενή πιεονά, θυιιεζα ηα ιυγηα πμο έγναρα θαη ζηε δεληά πιεονά, θυιιεζα έκα άζπνμ πενηζηένη. Πειεοηαία ζηηγμή πήνα έκα θμμμάηη ζφνμα, ημ μεηέηνερα ζε ζπήμα ζονμαημπιέγμαημξ θαη ημ θυιιεζα πάκς απυ ηα θφιια ειηάξ. Οηεκ πίζς πιεονά ημο λφιμο θυιιεζα δφμ πάνηεξ. Οημκ έκα θαίκεηαη απυ θμκηά ημ πςνηυ θαη ζημκ άιιμ θαίκεηαη μιυθιενε ε Ηφπνμξ. Οηε ζοκέπεηα, πήνα δφμ θμμμάηηα ηζυπα θαη ηα έβαια γφνς απυ ημοξ πάνηεξ, γηα κα θαιφρς ημ λφιμ. Νήνα εηδηθυ πιαζηηθυ θαη ζπεδίαζα ηνία ζοκκεθάθηα. Πα έθμρα θαη ηα ζηενέςζα ζημ πάκς μένμξ ημο λφιμο, πάκς απυ ημοξ πάνηεξ. Οημ έκα ζφκκεθμ έγναρα ηα ζημηπεία μμο. Ε μυκε δοζθμιία πμο ακηημεηχπηζα ήηακ ημ υηη δεκ μπμνμφζε κα ζηενεςζεί ημ λφιμ θάπμο, έηζη χζηε κα μπμνχ κα εθζέζς ηεκ ενγαζία μμο εφθμια. Πυηε, ηνφπεζα ημ λφιμ θαη πέναζα θιςζηή, γηα κα μπμνχ κα ηεκ θνεμάζς. Γθηυξ απυ ηεκ ενγαζία πμο εημίμαζα θαη ζα ηεκ ζομάμαη γηα πάκηα, έμαζα πενηζζυηενα γηα ημ πςνηυ Οηφιιμη θαη ηεκ εθθιεζία ημο Ννμθήηε Ειία. Ιέζα απυ ηε ζοκενγαζία μμο με ηηξ δαζθάιεξ θαη ημοξ γμκείξ μμο, μμηναζηήθαμε γκχζεηξ θαη ηδέεξ. Γθηυξ απυ ηηξ ηδέεξ θαη ηηξ γκχζεηξ πμο 39

μμηναζηήθαμε, ηχνα ζοκαηζζεμαηηθά κηχζς δεμέκε με ημ πςνηυ θαη ηεκ εθθιεζία ημο πνμθήηε Ειία. Οηεκ ενγαζία μμο με βμήζεζακ ε θονία ΢νηζηηάκα Νηενμοιιή Νηζηήα (δαζθάια μμο), ε θονία Οηέιια Ακηςκίμο (επηζθέπηνηα δαζθάια) θαη ημοξ γμκείξ μμο. Πμοξ εοπανηζηχ. Γοπανηζηχ θη εζάξ πμο ζα δηαβάζεηε ημ θείμεκυ μμο. Ηαιή Θεοηενηά ζημκ ηυπμ μαξ. ΢νοζμβαιάκης Κηθμιάμο Άγιξπ Θέοιζζξπ, Γιαλξύζα Ε εθθιεζία πμο πανμοζηάδς είκαη μ Άγημξ Θένηζζμξ (Θφνζμξ) ζηε Γηαιμφζα. Ε εθθιεζία ημο Αγίμο Θένηζζμο (Θφνζμο) βνίζθεηαη ζηα βμνεηακαημιηθά ημο πςνημφ Γηαιμφζα. Πεκ εθθιεζία ημο Αγίμο Θένηζζμο ηεκ μκυμαζακ έηζη, επεηδή ιέγεηαη υηη εθεί αζθήηερε μ επίζθμπμξ Ηανπαζίαξ Θένηζζμξ. Μ Άγημξ Θένηζζμξ έθογε απυ επίζθμπμξ Ηανπαζίαξ, γηα κα δήζεη πημ εηνεκηθά. Νήγε ζημ μένμξ υπμο είκαη ζήμενα ε μηθνή εθθιεζία. Γθεί οπάνπεη μία μηθνή ηνφπα πμο έβγαδε κενυ θαη έπηκε μ Άγημξ Θένηζζμξ. Πχνα ημ κενυ αοηυ είκαη αγηαζμυξ. Μ πνχημξ ιυγμξ πμο επέιελα αοηή ηεκ εθθιεζία είκαη γηαηί είκαη ζημ θαηεπυμεκμ πςνηυ ηεξ μεηέναξ μμο. Μ δεφηενμξ ιυγμξ είκαη επεηδή δεκ πνέπεη κα λεπκάμε ηα θαηεπυμεκα πςνηά θαη ηηξ εθθιεζίεξ μαξ. Πνίημξ ιυγμξ είκαη γηα κα μάζμοκ υιμη υζμη ζα δμοκ θαη ζα δηαβάζμοκ ηεκ ενγαζία μμο γηα αοηή ηεκ εθθιεζία. Γηα κα εημημάζς ηεκ πανμοζίαζε μμο, ανπηθά, βνήθα έκα βηβιίμ πμο μκμμάδεηαη «Παλίδηα ζηε Ικήμε» θαη, με ηε βμήζεηα ηεξ μεηέναξ μμο, βνήθαμε πιενμθμνίεξ απυ ημ δηαδίθηομ. Μ παηέναξ μμο ηφπςζε ηηξ πιενμθμνίεξ πμο πνεηαδυμμοκα θαη ηηξ επελενγάζηεθα, γηα κα βνς αοηά πμο πνεηαδυμμοκ γηα ημκ Άγημ Θένηζζμ. Γγχ θαη μη γμκείξ μμο κηχζμομε μεγάιε ζιίρε θαη 40

ζηεκαπχνηα πμο μη Πμφνθμη θναημφκ ηα πςνηά θαη ηηξ εθθιεζίεξ, ηα μπμία ενήμςζακ θαη ηα ιεειάηεζακ. Πμ 2013 θαη 2014, ηε μένα ηςκ Θεμθακίςκ, μ Ιεηνμπμιίηεξ Ηανπαζίαξ θ. ΢νηζημθυνμξ θαη πμιφξ θυζμμξ έθακακ εθεί ιεηημονγία θαη ένηλακ ημκ ζηαονυ ζηε ζάιαζζα ημο Αγίμο Θένηζζμο. Ναν’ υιεξ ηηξ δφζθμιεξ θαηνηθέξ ζοκζήθεξ, πμιιμί πηζημί πήγακ με ημ ιεςθμνείμ ζηεκ θαηεπυμεκε Αγία Πνηάδα θαη εθεί ηειέζηεθε ε ιεηημονγία ηςκ Φχηςκ. Ε πημ ζεμακηηθή ζηηγμή ηεξ εμέναξ ήηακ υηακ μ ζηαονυξ αγίαζε ηε ζάιαζζα ημο Αγίμο Θένηζζμο, μεηά απυ 39 μιυθιενα πνυκηα. Ιενηθμί ημιμενμί έπεζακ ζημ παγςμέκμ κενυ θαη πήνακ ημκ ζηαονυ. Ιεγάιε ήηακ ε ζογθίκεζε υιμο ημο θυζμμο θη υιμη εοπήζεθακ ζφκημμε ειεοζενία ζημ κεζί μαξ. Οηέθακμξ ΢αναιάμπμοξ Ιεοά μξμή Αγίξρ Ιτάμμη ηξρ Υορζξζηόμξρ Α. Λίγα λόγια ηημ εκκληζία Ε εθθιεζία πμο δηάιελα γηα κα πανμοζηάζς είκαη ε Ζενά μμκή Αγίμο Ζςάκκε ημο ΢νοζμζηυμμο. Ε Ζενά μμκή ημο Αγίμο Ζςάκκε ημο ΢νοζμζηυμμο βνίζθεηαη ζηε βυνεηα πιεονά ημο Νεκηαδαθηφιμο, ιίγμ πημ παμειά απυ ημ πςνηυ Ημοηζμβέκηεξ. Ε Ζενά μμκή ημο Αγίμο Ζςάκκε ημο ΢νοζυζημμμο πηίζηεθε θαηά ηα Βοδακηηκά πνυκηα, πηζακυ ζηα ηέιε ηςκ Αναβηθχκ επηδνμμχκ. Αηηία γηα κα πηηζηεί ήηακ μηα ανπυκηηζζα πμο οπέθενε απυ ηεκ αννχζηηα ηεξ ιέπναξ. Αοηή ε ανπυκηηζζα είπε έκα ζθοιάθη πμο θυιιεζε θαη αοηυ ιέπνα. Πμ ζθοιάθη πακυηακ, έθεογε απυ ηεκ ανπυκηηζζα, μεηά, υμςξ, πμο επέζηνεθε πίζς ήηακ ζε πημ θαιή θαηάζηαζε απυ ηεκ αννχζηηα ηεξ ιέπναξ. Ε ανπυκηηζζα ζθέθηεθε κα βάιεη έκακ οπενέηε κα αθμιμοζήζεη ημ ζθοιάθη, γηα κα δεη πμφ μπμνεί κα πεγαίκεη θαη κα 41

γηαηνεφεηαη. Μ οπενέηεξ, υηακ είδε υηη ημ ζθοιάθη, αθμφ πήγαηκε ζε μηα πεγή θαη έθακε μπάκημ κα γηαηνεφεηαη, ημ είπε ζηεκ ανπυκηηζζα. Πυηε ε ανπυκηηζζα πήγε θαη αοηή θαη ιμφζηεθε θαη γηαηνεφηεθε. Ιεηά, απμθάζηζε κα θφγεη απυ ημ θνμφνημ θαη κα πάεη κα δήζεη με ημοξ δηθμφξ ηεξ ζηεκ πυιε. Πε κφπηα, ζημκ φπκμ ηεξ, πνηκ θφγεη γηα ηεκ πυιε, εμθακίζηεθε μ Άγημξ ΢νοζυζημμμξ θαη ηεξ είπε κα πηίζεη μία εθθιεζία γηα εθείκμκ. Ε ανπυκηηζζα μεηά απυ ιίγμοξ μήκεξ έπηηζε ηεκ εθθιεζία. Ε εθθιεζία είκαη πςνηζμέκε ζε δφμ καμφξ. Μ πνχημξ θηίζηεθε ημ 990 μ. ΢. θαη αθηενχζεθε ζημκ Άγημ ΢νοζυζημμμ. Ε άιιε θηίζηεθε ημ 1891 θαη πνχηα αθηενχζεθε ζηεκ Αγία Πνηάδα θαη μεηά ζηεκ Αγία Γιέκε. Πχνα μη Πμφνθμη ηεκ έθακακ ζηναηυπεδμ. Β. Λόγξι πξρ διάλενα αρηήμ ηημ εκκληζία Γπέιελα αοηήκ ηεκ εθθιεζία επεηδή μμο άνεζε ε ηζημνία ηεξ θαη μ ηνυπμξ πμο θηίζηεθε. Αοηή ε εθθιεζία μμο ζομίδεη ηεκ Αγία Ομθία ζηεκ Ηςκζηακηηκμφπμιε. Γ. Πώπ εογάζηηκα Οηεκ ανπή, πήνα θάπμηα λφια θαη ηα θυιιεζα ή ηα βίδςζα, με ηε βμήζεηα ημο παηένα μμο, πμο είκαη πειεθάκμξ. Ιεηά πήνα θιαδηά ειηάξ θαη ηα ημπμζέηεζα πάκς ζημ λφιμ. Οηε ζοκέπεηα, ζημ ζπμιείμ, ηφπςζα υ,ηη είπα γνάρεη ζπεηηθυ με ηεκ εθθιεζία θαη ηα θυιιεζα ζε πνςμαηηζηά πανηυκηα θαη

ζηυιηζα ημ πενίγναμμα. Πμπμζέηεζα θαη ηεκ εηθυκα ηεξ εθθιεζίαξ ζηεκ θαηαζθεοή θαη έβαια θαη ημ πάνηε ηεξ πενημπήξ. Πα πνμβιήμαηα πμο ακηημεηχπηζα ήηακ υηη θάπμηα λφια δεκ θμιιμφζακ θαη πνεηάζηεθε κα ηα βηδχζς. Άιιμ πνυβιεμα ήηακ υηη ηα θφιια ειηάξ δεκ θμιιμφζακ πάκς ζημ λφιμ. Οε υιε ηε δηαδηθαζία, είπα ηεκ οπμζηήνηλε ηεξ δαζθάιαξ μμο, ηεξ θονίαξ ΢νηζηηάκαξ Νηζηήα, θαη ηεκ εοπανηζηχ πμο μμο έδςζε ηεκ εοθαηνία κα θάκς μηα ηέημηα ενγαζία. Γοπανηζηχ, επίζεξ, ηεκ θονία Οηέιια Ακηςκίμο, μηα κεανή δαζθάια πμο ήνζε ζημ ζπμιείμ μαξ γηα ιίγμ θαηνυ, θαη είπε ηεκ θαιμζφκε κα με βμεζήζεη με ημ θυιιεμα με ηε δεζηή γυμα. Αοηή ε ενγαζία μμφ άνεζε, γηαηί με βμήζεζε μ παηέναξ μμο, ε μεηένα μμο θαη μ αδενθυξ θαη έηζη ήνζαμε πημ θμκηά ζακ μηθμγέκεηα. Γπίζεξ, μμο άνεζε πμο θάκαμε πανμοζίαζε ηςκ ενγαζηχκ μαξ ζηα άιια παηδηά ημο ζπμιείμο. Πα παηδηά πμο ήνζακ απυ άιιεξ ηάλεηξ έμαζακ πημ πμιιά πνάγμαηα γηα ηεκ θαηεπυμεκε εθθιεζία, πμο δεκ ηα ήλενακ. Η εκκληζία ηξρ Αγίξρ Μάμα

Ιανία ΢νηζημθή

Ε εθθιεζία πμο πανμοζηάδς είκαη αοηή ημο Αγίμο Ιάμα, πμο βνίζθεηαη ζηεκ θαηεπυμεκε Ιυνθμο. Οφμθςκα με ημκ μφζμ, ε ιάνκαθα με ηα ιείρακα ημο Αγίμο νίπηεθε ζηε ζάιαζζα απυ ηε Ιηθνά Αζία θαη θαηέιελε ζημκ θυιπμ ηεξ Ιυνθμο. Γθεί ηεκ βνήθακ θάπμημη άκζνςπμη, θάημηθμη ηεξ Ιυνθμο θαη είπακ υηη ζα έπενεπε κα ηεκ πάνμοκ ζημ πςνηυ ημοξ. ΋ηακ έθηαζακ ζημ ζεμείμ πμο είκαη ζήμενα πηηζμέκε ε εθθιεζία, ε ιάνκαθα βάνοκε ηυζμ, πμο δεκ μπμνμφζακ κα ηεκ ζεθχζμοκ. Πυηε, μη άκζνςπμη άκμηλακ ηε ιάνκαθα έθηηζακ ηεκ εθθιεζία εηξ μκήμε ημο Αγίμο Ιάμα, εθεί. Γπέιελα κα πανμοζηάζς αοηή ηε ζογθεθνημέκε εθθιεζία, γηαηί έπμομε θη εμείξ έκα πανεθιήζη ζημ πςνηυ μαξ, πμιφ θμκηά ζημ ζπμιείμ μαξ, αθηενςμέκμ ζημκ Άγημ Ιάμα αιιά θαη γηαηί μμο άνεζε ε ηζημνία γηα ημ πηίζημυ ηεξ. ΋ηακ λεθίκεζα κα αζπμιμφμαη με ηεκ πανμοζίαζή μμο, ήμμοκ εκζμοζηαζμέκμξ, γηαηί ζα έθακα θάηη πνςηυηοπμ. Δεκ θνφβς υηη ζηεκ πμνεία βνέζεθα μπνμζηά ζε δοζθμιίεξ είηε με ημ δηαδίθηομ είηε με ηεκ ίδηα ηεκ θαηαζθεοή ηεξ εθθιεζίαξ αοηήξ. Μη γμκείξ μμο μμο είπακ πεη υηη ζα ήηακ δφζθμιμ. Γοηοπχξ ζημ ηέιμξ ηα θαηάθενα θαη κηχζς πενήθακμξ γη’ αοηυ. Ακηνέαξ Γεςνγίμο 44

Άγιξπ Μάμαπ ζηημ Καηεςόμεμη Μόοθξρ Γεηα ζαξ, είμαη ε Ηονηαθή Βιαζή. Ε εθθιεζία πμο πανμοζηάδς είκαη μ Άγημξ Ιάμαξ, ζηεκ θαηεπυμεκε Ιυνθμο. Ε εθθιεζία αοηή βνίζθεηαη ζηεκ θαηεπμμέκε Ιυνθμο. Ε εθθιεζία ημο Αγίμο Ιάμα είκαη πηηζμέκε ζηα ενείπηα δομ παιαημπνηζηηακηθχκ βαζηιηθχκ θαη εκυξ μεηαβοδακηηκμφ καμφ, μ μπμίμξ θαίκεηαη υηη πανέμεηκε ζε πνήζε, πηζακχξ μέπνη ηεκ ακέγενζε ημο ζεμενηκμφ καμφ, ημκ 16μ αηχκα. Ιέζα ζημκ καυ εκημπίζηεθακ ηαθέξ. Απυ αοηυ θαηαιαβαίκμομε υηη μ πχνμξ γφνς απυ ημκ καυ πνεζημμπμηήζεθε θαη ςξ θμημεηήνημ. Δειαδή, υπςξ εμάξ ζηε Οςηήνα, πμο ζηεκ αοιή ηεξ παιηάξ μαξ εθθιεζίαξ, ημο Οςηήνμξ, έπεη γφνς γφνς ηάθμοξ. Μ Άγημξ Ιάμαξ γημνηάδεη ζηηξ 2 Οεπηεμβνίμο. Γπεηδή είκαη πμιημφπμξ άγημξ ηεξ Ιυνθμο, εθεί γηκυηακ μεγάιμ πακεγφνη πνηκ ηεκ Πμονθηθή Γηζβμιή. Πα ηειεοηαία πνυκηα, θάπμηεξ πνμκηέξ, μη θάημηθμη ηεξ Ιυνθμο, μαδί με ημκ Ιεηνμπμιίηε ημοξ, πεγαίκμοκ θαη ιεηημονγμφκ ηεκ εθθιεζία ημο Αγίμο Ιάμακημξ ζηεκ θαηεπυμεκε Ιυνθμο. Μ πνχημξ ιυγμξ πμο δηάιελα αοηή ηεκ εθθιεζία είκαη γηαηί μμο ανέζεη. Μ δεφηενμξ ιυγμξ είκαη επεηδή έπεη πμιφ ζεμακηηθυ κα μειεημφμε θαη κα γκςνίδμομε θαηεπυμεκεξ εθθιεζίεξ ημο κεζημφ μαξ. Γγχ ενγάζηεθα ζε ειεθηνμκηθυ οπμιμγηζηή. Έραλα θαη βνήθα πιενμθμνίεξ. 45

Γνγάζηεθα μυκε μμο θαη με βμήζεζε ε δαζθάια μμο, ε θονία ΢νηζηηάκα. Γηα κα βνς ημ θαηάιιειμ θιαδί, με βμήζεζε ιίγμ ε γηαγηά μμο. Έβαια έκα θιαδί δέκηνμο ζε μηα μεγάιε γιάζηνα θαη ημ ζηενέςζα με πχμα θαη πέηνεξ. Ιεηά θνέμαζα ζηα θιαδηά ημο ηα πνςμαηηζηά πανημκάθηα με ηηξ πιενμθμνίεξ θαη ηηξ θςημγναθίεξ απυ ηεκ πανμοζίαζή μμο. Γίπα μηα δοζθμιία θαηά ηε δηάνθεηα ηεξ ενγαζίαξ μμο. Νμιιέξ θμνέξ δεκ είπαμε πνυζβαζε ζημ δηαδίθηομ ζημ ζπμιείμ θαη έηζη, πήγα ζημκ λάδειθυ μμο, γηα κα ηειεηχζς ηεκ ενγαζία. Πα ζοκαηζζήμαηά μμο ήηακ πμιφ έκημκα. Ήμμοκ πανμφμεκε θαη εοηοπηζμέκε πμο έθακα αοηή ηεκ ενγαζία. Μη ζθέρεηξ μμο ήηακ υηη έπνεπε κα αθμιμοζήζς ηηξ μδεγίεξ ηεξ δαζθάιαξ μμο, γηα κα μεκ θάκς θάηη ιάζμξ θαη κα δμοιέρς ζςζηά. Μη γμκείξ μμο θαη ε δαζθάια μμο είπακ πςξ ήηακ πμιφ ςναία ε ενγαζία μμο θη εγχ πάνεθα πμιφ. Αγςκηχ κα ηεκ πανμοζηάζς. Ηονηαθή Βιαζίμο

Ιεοά Μξμή Αοςαγγέλξρ Μιςαήλ, ηξρ Αμηιθτμηηή

Οηε βυνεηα πιαγηά ημο Νεκηαδάθηοιμο, θμκηά απυ ημ πςνηυ Άγημξ Αμβνυζημξ ηεξ επανπίαξ Ηενφκεηαξ, βνίζθεηαη ημ Ιμκαζηήνη ημο Ανπάγγειμο Ιηπαήι, ημο Ακηηθςκεηή, πμο θηίζηεθε ημκ 12μ αηχκα. Ημκηά ζημ Ιμκαζηήνη οπήνπε έκαξ μηθνυξ ζοκμηθηζμυξ. Οηε ζέζε ημο ζεμενηκμφ Ιμκαζηενημφ βνηζθυηακ έκαξ καυξ αθηενςμέκμξ ζημκ 47

Ανπάγγειμ, μ μπμίμξ έθακε έκα ζαφμα. Έκαξ θάημηθμξ, πήνε δάκεημ απυ έκακ Γβναίμ θαη άθεζε ηα ιεθηά ζηεκ μηθμγέκεηά ημο, αθμφ αοηυξ ζα έθεογε, γηα κα βνεη δμοιεηά θαη κα λεπνεχζεη ημ πνέμξ ημο. Οομθχκεζε με ημκ Γβναίμ υηη, ακ δεκ μπμνμφζε κα ημο ζηείιεη ηα πνήμαηα με άιιμκ ηνυπμ, ζα ηα έβαδε μέζα ζε έκα μπμοθαιάθη με ημ υκμμα ημο Γβναίμο γναμμέκμ πάκς ζε αοηυ θαη ζα ημ ένηπκε ζηε ζάιαζζα, γηα κα θηάζμοκ ζηεκ Ηφπνμ. ΋ηακ μ θηςπυξ άκζνςπμξ θαηάθενε κα μαδέρεη ημ πμζυ, ημ έζηεηιε. Μ Γβναίμξ ημ πήνε, αιιά είπε πςξ δεκ ημ πήνε. Ιεηά απυ μενηθά πνυκηα μ θηςπυξ άκζνςπμξ επέζηνερε θαη έμαζε πςξ μ Γβναίμξ έιεγε πςξ δεκ πήνε ηα πνήμαηα. Έηζη, πήγακ ζηε Ιμκή θαη νχηεζακ ημκ Ανπάγγειμ Ιηπαήι, ακ πήνε μ Γβναίμξ ηα πνήμαηα. Μ Ανπάγγειμξ ημφξ απάκηεζε υηη ηα πήνε θαη μάιηζηα μένα Ναναζθεοή. Γη’ αοηυ μκμμάζηεθε έηζη ε εθθιεζία. Δειαδή, Ανπάγγειμξ Ιηπαήι, μ Ακηηθςκεηήξ. Πχνα ζα ζαξ πς ηνεηξ ιυγμοξ γηα ημοξ μπμίμοξ δηάιελα θαη μειέηεζα αοηήκ ηε ζογθεθνημέκε εθθιεζία. Ιμο έθακε εκηφπςζε ημ υκμμα ηεξ εθθιεζίαξ. ΋ηακ δηάβαζα ηα θείμεκμ, εκζμοζηάζηεθα, γηαηί, απυ υ,ηη ήλενα, μη Άγημη θαη μη Ανπάγγειιμη δεκ απακημφκ υηακ ημοξ μηιάμε. Οηεκ ηζημνία αοηή, μ Ανπάγγειμξ μηιμφζε θαη μμο άνεζε. Γπίζεξ, μμο άνεζε ε εηθυκα. Πα οιηθά πμο πνεηάζηεθα γηα ηεκ θαηαζθεοή ήηακ γυμα, πανηυκη, θμοηηά, θυιια, μπμγηέξ θαη έκα μεγάιμ θμοηί. Ννχηα πήνα ημ μεγάιμ θμοηί θαη ημ έθακα επίπεδμ. Οηε ζοκέπεηα πήνα ηα μηθνυηενα θμοηηά, ηα θυιιεζα θαη έθηηαλα ηεκ εθθιεζία θαη ηα ζπίηηα. Ιεηά ηα μπμγηάηηζα. Γπηπιέμκ, πιεθηνμιυγεζα ηα ιυγηα μμο θαη ηα θυιιεζα ζημ πανηυκη. Γπίζεξ, πήνα ηνία λφια θαη θυιιεζα ηα ιυγηα μμο. Ιε βμήζεζε ε μαμά μμο ζημ κα θηηάλς ηεκ εθθιεζία. Πηξ πιενμθμνίεξ ηηξ βνήθα απυ έκα βηβιίμ πμο είπα ζπίηη μμο. Μη γμκημί μμο είκαη πενήθακμη γηα εμέκα. Πα ζοκαηζζήμαηά μμο δε ιέγμκηαη! Άκκα Ιίζηε 48

Η εκκληζία ηξρ Αοςαγγέλξρ Μιςαήλ ηξρ Αμηιθτμηηή

Ε εθθιεζία πμο απμθάζηζα κα πανμοζηάζς είκαη ε εθθιεζία ημο Ανπαγγέιμο Ιηπαήι, ημο Ακηηθςκεηή. Μ Ανπάγγειμξ Ιηπαήι, μ Ακηηθςκεηήξ, βνίζθεηαη ζηε βυνεηα πιαγηά ημο Νεκηαδαθηφιμο, δειαδή ζε μηθνή απυζηαζε απυ ημ θαηεπυμεκμ πςνηυ Άγημξ Αμβνυζημξ. Ε εθθιεζία αοηή είκαη θηίζμα ημο 12μο αηχκα. Οηε ζέζε ημο ζεμενηκμφ μμκαζηενημφ ήηακ πηηζμέκμξ έκαξ καυξ αθηενςμέκμξ ζημκ Ανγάγγειμ. Γπίζεξ, αοηυξ μ καυξ είκαη απυ ημοξ μμκαδηθυηενμοξ καμφξ βοδακηηκήξ ηέπκεξ. Μη ιυγμη πμο με μδήγεζακ ζημ κα απμθαζίζς κα μειεηήζς αοηή ηεκ εθθιεζία είκαη πμιιμί. Μ πνχημξ ιυγμξ είκαη υηη ε εθθιεζία ημο Ανπαγγέιμο Ιηπαήι ημο Ακηηθςκεηή, βνίζθεηαη θμκηά ζημ παηνηθυ ζπίηη ημο παηένα μμο, πμο είκαη θη αοηυ θαηεπυμεκμ. Μ δεφηενμξ ιυγμξ πμο επέιελα αοηή ηεκ εθθιεζία είκαη επεηδή πάκηα μμο άνεζε μ Ανπάγγειμξ Ιηπαήι. Οοπκά πνμζεφπμμαη ζε αοηυκ θαη πηζηεφς υηη με βμεζά. Πνίημξ ιυγμξ, είκαη επεηδή ζαομάδς αοηυ ημ θηίζμα. Γίκαη μμκαδηθυ! Ιεηά ηε μειέηε μμο, έπνεπε κα θαηαζθεοάζς έκα μμκηέιμ ηεξ εθθιεζίαξ. Νήνα, ιμηπυκ, έκα ζπεηηθά μεγάιμ λφιηκμ θηβχηημ θαη έκα άιιμ πάνηηκμ, απυ ηεκ 49

ακαθφθιςζε, έλς απυ μηα οπεναγμνά ηεξ Οςηήναξ. Οηε ζοκέπεηα, ηα ηφιηλα θαη ηα δφμ ηα θμοηηά με πνςμαηηζηυ πανηί γθμθνέ, πμο είπε λεμείκεη ζημ ζπίηη μαξ. Ιεηά, έπηαζα παιηυ ζπάγθμ πμο πνεζημμπμημφζε ε μεηένα μμο, γηα κα δέκεη ηα δέκηνα ζηεκ αοιή μαξ θαη με αοηυκ ζπεμάηηζα θαμάνεξ ζηα γφνς ημηπχμαηα ηςκ θμοηηχκ, γηα κα ζπεμαηηζημφκ μη θαμάνεξ ηςκ εθθιεζηχκ. Γπίζεξ, με αοηυκ ημκ ζπάγθμ ζπεμάηηζα ηα ζονμαημπιέγμαηα πμο πςνίδμοκ ηεκ παηνίδα μμο ζηα δομ. Όζηενα πήνα θάπμηα λοιανάθηα απυ ηε Αίζμοζα Οπεδηαζμμφ θαη Πεπκμιμγίαξ ημο ζπμιείμο μαξ θαη ηα θάνθςζα πάκς ζηα θμοηηά-εθθιεζίεξ. Νάκς ζε αοηά ηα λοιανάθηα θυιιεζα θςημγναθίεξ ηηξ εθθιεζίαξ μμο θαη άιιςκ θαηεπυμεκςκ εθθιεζηχκ. Πχνα, γηα κα θηηάλς ημοξ ζυιμοξ ηςκ εθθιεζηχκ ζηεκ θαηαζθεοή μμο, πήνα άδεηα θμοηάθηα γηαμονηημφ, ηα έπιοκα, θαη ηα έβαια γηα ζυιμοξ. Θυιμοξ έθηηαλα θαη με θάηη αθμοζηηθά πμο είπαμε ζημ ζπίηη θαη είπακ παιάζεη. ΋πςξ θαηαιαβαίκεηε, πνεζημμπμίεζα υ,ηη βνήθα γφνς μμο θαη δεκ είπα έλμδα. Αθυμα, με αοηυκ ημκ ηνυπμ έθακα επακαπνεζημμπμίεζε άπνεζημο οιηθμφ θαη είμαη πενήθακμξ γη’ αοηυ. Πμ πημ ζπμοδαίμ ζηεκ θαηαζθεοή μμο είκαη πμο ηνφπεζα με μδμκημγιοθίδα ημ γθμθνέ πανηί ζηεκ θαηαζθεοή μμο θαη έηζη μη ημίπμη ηςκ εθθιεζηχκ θαίκμκηαη ηνφπημη ζακ κα ημοξ ηνφπεζακ μη ζθαίνεξ ηςκ Πμφνθςκ. Γφπμμαη ζφκημμα κα βνεζεί μηα ιφζε θαη κα ακαζηειχζμομε θαη κα ιεηημονγήζμομε υιεξ ηηξ θαηεπυμεκεξ εθθιεζίεξ μαξ! Δεμήηνεξ Ηιευπαξ

Άγιξπ Νικόλαξπ Μ Άγημξ Κηθυιαμξ είκαη μηα πνηζηηακηθή εθθιεζία γμηζηθμφ νοζμμφ, ε μπμία θηίζηεθε ζηεκ Αμμυπςζημ ημκ 14μ αηχκα απυ ημοξ Φνάγθμοξ, ζηα πνυκηα ηεξ Φναγθμθναηίαξ. Ε εθθιεζία είκαη πηηζμέκε ζηεκ εκηυξ ηςκ ηεηπχκ πυιε ηεξ Αμμμπχζημο θαη δημηθεηηθά ακήθεη ζηεκ Ζενά Ιεηνυπμιε

Ηςκζηακηίαξ - Αμμμπχζημο. Πμ 1571, ημκ θαηνυ ηεξ Πμονθμθναηίαξ, μη Πμφνθμη έπηαζακ ηεκ εθθιεζία θαη ηεκ έθακακ ηδαμί. Γγχ επέιελα κα μειεηήζς θαη κα θάκς αοηή ηεκ εθθιεζία γηαηί απιχξ μμο ανέζεη. Πεκ επέιελα επίζεξ γηαηί είκαη ςναία εθθιεζία θαη γηαηί είκαη μηα θαηεπμμέκε εθθιεζία ηεξ Ηφπνμο. Γηα κα εημημάζς ηεκ πανμοζίαζε μμο έραλα ζημ δηαδίθηομ θαη ζε πενημδηθά. Γγχ ζοκενγάζηεθα με ημκ αδειθυ μμο, μ μπμίμξ με βμήζεζε κα θηηάλς ηεκ ενγαζία μμο. Δεκ ακηημεηχπηζα θάπμηεξ δοζθμιίεξ μφηε πνμβιήμαηα. Πα ζοκαηζζήμαηα πμο ακηημεηχπηζα ήηακ πανά. Δεκ έθακα μφηε θάπμηεξ ζθέρεηξ. Μη γμκείξ μμο είπακ υηη ε ενγαζία μμο είκαη πμιφ ςναία θαη πςξ ζα ανέζεη ζε άιιμοξ ακ ηεκ δμοκ. ΢άνεξ Γεςνγίμο 51

Η Παμαγία η Αθέμηοικα

Γεηα ζαξ. Γίμαη ε ΢αναιαμπία (΢ανά). Απμθάζηζα κα πανμοζηάζς ηεκ εθθιεζία ηεξ Νακαγίαξ ηεξ Αθέκηνηθαξ πμο βνίζθεηαη θμκηά ζημκ Άγημ Φίιςκα, ζηεκ θαηεπυμεκε πενημπή ηεξ Ηανπαζίαξ. Οογθεθνημέκα, ε εθθιεζία ηεξ Νακαγίαξ ηεξ Αθέκηνηθαξ βνίζθεηαη μπηχ πηιηυμεηνα ακαημιηθά ημο πςνημφ Ξηδμθάνπαζμ. Γίκαη εθθιεζία βαζηιηθή ζμιςηή με ηνεηξ εμηθφθιηεξ αρίδεξ. Ημκηά ζηεκ εθθιεζία ήηακ ε μεζαηςκηθή πυιε Μονάκηα πμο θαηαζηνάθεθε ζηηξ αναβηθέξ επηδνμμέξ ημκ 8μ θαη 9μ αηχκα μ.΢. θαη ανγυηενα ημκ 13μ αηχκα μ.΢. απυ πεηναηηθέξ επηδνμμέξ. Μη θάημηθμη πήγακ ζημ εζςηενηθυ θαη έθηηζακ ηεκ θςμυπμιε ημο Ξηδμθάνπαζμο. Οήμενα ζχδμκηαη ημήμαηα ημο κμηίμο θιίημοξ θαη ημήμαηα ηςκ ηνηχκ εμηθοθιηθχκ αρίδςκ. Ε βαζηιηθή ήηακ πμιφ μεγάιμο μεγέζμοξ με μήθμξ 25 μέηνα θαη πιάημξ 15 μέηνα θαη πνέπεη κα πηίζηεθε πάκς ζηα ενείπηα παιαηυηενεξ βαζηιηθήξ. 52

Δηάιελα κα πανμοζηάζς αοηή ηεκ εθθιεζία επεηδή είκαη παιηά θαη μμο ανέζεη κα βνίζθς θαη κα μειεηχ παιηέξ εθθιεζίεξ. Οε αοηή ηεκ πνμζπάζεηά μμο, με βμήζεζε ε μαμά μμο κα θμιιήζς θαη κα βάις ηα ζπμηκηά ζηεκ θαηαζθεοή μμο θαη ε ζεία μμο γηα κα βνς εηθυκεξ γηα αοηή ηεκ εθθιεζία. Δε βνήθα δοζθμιίεξ πανά μυκμ γηα ηηξ πιενμθμνίεξ. Ιε δοζθυιερε πμο εθείκεξ ηηξ μένεξ πμο έθακα ηεκ ενγαζία δεκ είπε δηαδίθηομ ζημ ζπμιείμ. Πα ζοκαηζζήμαηά μμο ήηακ υια ζεηηθά. Ήμμοκ θαη είμαη ηυζμ πανμφμεκε πμο έθακα έκα ηέημημ ςναίμ project! Μη γμκείξ μμο εκηοπςζηάζηεθακ θαη μμο είπακ μπνάβμ! ΢ανά Ιάνθμο

Σξ μξμαζηήοι ηξρ αγίξρ ΢προίδτμα ζηημ Σοεμεηξρζιά

Οηεκ ημονθμθναημφμεκε ζήμενα Πνεμεημοζηά (δηάδμπμ θμηκυηεηα ηεξ ανπαίαξ πυιεξ ηεξ Πνημοζμφκημξ) 53

βνίζθεηαη ε εθθιεζία ηεξ μμκήξ Αγίμο Οπονίδςκα, ημο μπμίμο ε μκήμε εμνηάδεηαη ζηηξ 12 Δεθεμβνίμο. Ιηιχκηαξ με ηε γηαγηά μμο γηα ηηξ εθθιεζίεξ πμο οπάνπμοκ ζηα θαηεπυμεκα μένε ηεξ Ηφπνμο, απμθάζηζα κα γνάρς γηα ημκ Άγημ Οπονίδςκα. Βνήθα ζημηπεία απυ ημ δηαδίθηομ. Ιε βάζε αοηά ηα ζημηπεία πμο βνήθα, οπάνπεη μηα εθθιεζία πμο Αγίμο Οπονίδςκα, ζηεκ θαηεπυμεκε Πνεμεημοζηά. Οηεκ Α' Μηθμομεκηθή Οφκμδμ, πμο έγηκε ζηε Κίθαηα ηεξ Βηζοκίαξ θαη ζηεκ μπμία ζομμεηείπε μ Άγημξ Οπονίδςκαξ, απέδεηλε ηεκ ηνηαδηθυηεηα ημο Θεμφ. ΋πςξ ακαθένεη ε πανάδμζε, αθμφ μίιεζε γηα ιίγμ, έθακε ημ ζεμείμ ημο Οηαονμφ θαη με ημ ανηζηενυ πένη, πμο θναημφζε έκα θεναμίδη, εηξ ηφπμκ ηεξ Αγίαξ Πνηάδμξ είπε: «Γηξ ημ υκμμα ημο Ναηνυξ» θαη έθακε κα θακεί πνμξ ηα επάκς απ' ημ θεναμίδη θςηηά, δηα ηεξ μπμίαξ είπε ρεζεί αοηυ. ΋ηακ δε είπε: «θαη ημο Ρημφ», έννεοζε θάης κενυ, δηα ημο μπμίμο δομχζεθε ημ πχμα ημο θεναμηδημφ. Ηαη υηακ πνυζζεζε: «θαη ημο Αγίμο Νκεφμαημξ» έδεηλε μέζα ζηε πμφθηα ημο μυκμ ημ πχμα πμο απέμεηκε. Μ Άγημξ Οπονίδςκαξ γεκκήζεθε ημ 270 μ.΢. ζηεκ Άζζηα θαη οπήνλε επίζθμπμξ Πνημοζμφκημξ με ζεμακηηθή πανμοζία ζηεκ εθθιεζηαζηηθή ηζημνία ημο 4μο αηχκα. Ιε ηεκ άγηα θαη εζηθή δςή ημο ακαδείπηεθε έκαξ απυ ημοξ ιαμπνυηενμοξ οπμζηενηπηέξ ηεξ μνζυδμλεξ πίζηεξ, ιίγμ μεηά ηεκ θμίμεζή ημο, ζηηξ 12 Δεθεμβνίμο ημο 348 μ.΢. Ννμξ ηημή ημο θηίζηεθε καυξ ζηεκ πυιε Πνημοζμφκηα, εθεί υπμο έδεζε θαη πμίμακε ημκ ιαυ ημο Θεμφ γηα πμιιά πνυκηα. Ιε ηεκ πάνμδμ ημο πνυκμο, δεμημονγήζεθε μμκαζηηθή θμηκυηεηα γφνς απυ ηεκ εθθιεζία, αιιά δοζηοπχξ ε πνχηε ηζημνία ημο Ιμκαζηενημφ είκαη άγκςζηε. Ναναζθεοάξ Κηθμιάμο 54

Έμθεηξ Οημ πιαίζημ ηεξ πνμζπάζεηαξ ηςκ παηδηχκ θαη ςξ αθυνμεζε γηα ηε δεμημονγία ηςκ θαηαζθεοχκ, ε δαζθάια ημο μαζήμαημξ ηεξ Ζζημνίαξ εημίμαζε ηε δηθή ηεξ θαηαζθεοή/πανμοζίαζε. Οογθεθνημέκα, ε θονία ΢νηζηηάκα πανμοζίαζε

ηεκ

θαηεπυμεκε

εθθιεζία

ημο

Αγίμο

Γεςνγίμο

Θημκηχκ,

Αμμμπχζημο, ε μπμία βνίζθεηαη αθνηβχξ απέκακηη απυ ημ παηνηθυ ηεξ ζπίηη, ζηεκ θαηεπυμεκε γε ηεξ Ηφπνμο. Παοηυπνμκα, ζημ πιαίζημ ημο μαζήμαημξ «Γιχζζα θαη Νμιηηηζμυξ», ηα παηδηά μειέηεζακ ημ πμίεμα ημο Ηςζηή Ναιαμά, «Πμ ζπίηη πμο γεκκήζεθα» μαδί με ηε δαζθάια ημο εκ ιυγς γκςζηηθμφ ακηηθεημέκμο, ηεκ θονία Ιανγανίηα. Ηαηά ηε δηάνθεηα ηεξ Έθζεζεξ, ηεκ θαηαζθεοή θαη πανμοζίαζε ηεξ θονίαξ ΢νηζηηάκαξ ακέιαβε θαη πανμοζίαδε ζημοξ επηζθέπηεξ ηεξ Έθζεζεξ ε Antoaneta Yovchevska, μαζήηνηα απυ ηε Βμοιγανία, ε μπμία ήνζε γηα κα θμηηήζεη ζημ ζπμιείμ μαξ, μυιηξ πνυζθαηα.

«Σξ ζπίηι πξρ γεμμήθηκα» Κτζηή Παλαμά Πμ ζπίηη πμο γεκκήζεθα θη αξ ημ παημφκ μη λέκμη ζημηπεηυ είκαη θαη με πνμζθαιεί· ροπή, θαη με πνμζμέκεη. Πμ ζπίηη πμο γεκκήζεθα, ίδημ ζηεκ ίδηα ζηνάηα ζηα μάηηα μμο υιμ ορχκεηαη θαη μ' υια ημο ηα κηάηα. Πμ ζπίηη, αξ ημο κμζέρακε ημ ζπήμα θαη ημ πνχμα· θαη ακυζεοημ θη απάιαζημ, θαη με πνμζμέκεη αθυμα. Πεξ πυνηαξ ημο ε παιασθή θμνχκα, χ! κα ε θαμάνα! Ιυκμ μη πμνδέξ ηεξ ιείπμοκε γηα κα γεκεί θηζάνα κα ζοκμδέρεη ημο ζπηηημφ η' μιυπανμ ηναγμφδη 55

πνμξ ημ παηδί· γονίδς ακζνυξ, δνμζηά, λεπεηανμφδη, πάς ζηε θςιηά, ζηε γάζηνα μμο, ζημ πνςί μμο, ζημ μαγκήηε, ζηε δέζηα ηεξ μεηέναξ μμο, ζημ παηνηθυ άγημ ζπίηη. [...] Πμ ζπίηη πμο γεκκήζεθα θη αξ ημ παημφκ μη λέκμη. Οημηπεηυ, θαη ζακ απάηεημ, με δεη θαη με πνμζμέκεη. [πεγή: Ηςζηήξ Ναιαμάξ, «Πμ ζπίηη πμο γεκκήζεθα», Πα Νανάθαηνα, (1918) Άπακηα, Δ΄, Ιπίνεξ-Γθμβυζηεξ, Αζήκα [1965], ζ. 253-254]

Η εκκληζία ηξρ Αγίξρ Γετογίξρ Λιμμιώμ και ηξ ζπίηι πξρ γεμμήθηκα

Ε εθθιεζία ημο Αγίμο Γεςνγίμο, ζημ θαηεπυμεκμ πςνηυ Θημκηά ηεξ Γπανπίαξ Αμμμπχζημο, είκαη βμοβή θαη αιεηημφνγεηε απυ ημκ Αφγμοζημ ημο 1974. Πμ ζπίηη πμο γεκκήζεθα βνίζθεηαη θαηεπυμεκμ, ζημ πςνηυ Θημκηά. Γίκαη πηηζμέκμ αθνηβχξ απέκακηη απυ ηεκ εθθιεζία ημο Αγίμο Γεςνγίμο. Πμ κμζηαιγχ. Γθεί έθακα ηα πνχηα μμο βήμαηα, είπα ηα πνχηα μμο ιυγηα. Γθεί έμαζα κα αγαπχ ηεκ μηθμγέκεηά μμο, ηε γηαγηά θαη ημκ παππμφ, ηα γεηημκυπμοιά μμο, ημκ θυζμμ υιμ… Μη ζηίπμη ημο Ηςζηή Ναιαμά, ζημ πμίεμα «Πμ ζπίηη πμο γεκκήζεθα», με ζογθηκμφκ θαη ακηηπνμζςπεφμοκ ηα ζοκαηζζήμαηά μμο γηα ημ παηνηθυ μμο ζπίηη. Οημ δνμζενυ ειηαθυ ηεξ εθθιεζίαξ ημο Αγίμο Γεςνγίμο ζοκήζηδα κα παίδς ηα πνςηκά θαη η’ απμγεφμαηα ζηεκ εθθιεζία κα ακάβς έκα θενί. Ε θχηηζε θαη ε εοιμγία ημο Αγίμο με ζοκηνμθεφμοκ πακημφ θαη πάκηα θη αξ πάκε πνυκηα μιυθιενα κα δηαβχ ημ θαηχθιη ηεξ εθθιεζηάξ ζημ θαηεπυμεκμ πςνηυ μμο. Αξ είκαη ιίγμξ μ θαηνυξ πμο απμμέκεη γηα κα πνμζθοκήζμομε ιεφηενμη, υιμη μαδί, ζημκ Άγημ Γεχνγημ Θημκηχκ. Αξ είκαη ιίγμξ μ θαηνυξ πμο απμμέκεη γηα κα πνμζθοκήζμομε ιεφηενμη ζε υιεξ ηηξ θαηεπυμεκεξ εθθιεζίεξ θαη ηα μμκαζηήνηα μαξ.

΢νηζηηάκα Νηενμοιιή Νηζηήα, ΒΔ, (Δαζθάια ηςκ παηδηχκ)

Πμ παηνηθυ ζπίηη ηεξ θονίαξ

΢νηζηηάκαξ, ζηα Θημκηά, Αμμμπχζημο

Έπαιμξπ παιδιώμ

Φτηξγοαθίεπ από ηιπ νεμαγήζειπ ζηημ Έκθεζη