Τη ζωή του και όλο το γνωστό εύρος και βάθος της φιλοσοφίας του (οντολογία, κοσμολογία, ανθρωπολογία, γνωσιολογία, λογική, ηθική, πολιτειολογία κ.λπ.) παρουσιάζει η παρούσα μονογραφία του Θανάση Θ. Παπαδόπουλου, η οποία, με τη σφραγίδα της επιστημονικής και ιδεολογικής του συγκρότησης, χαρακτηρίζεται από μεθοδικότητα, εύληπτο ύφος, εξαντλητική παράθεση πηγών και, ως προς το θέμα της, εξακολουθεί μέχρι σήμερα να είναι η εκτενέστερη στην ελληνική βιβλιογραφία.
Η παρούσα έκδοση είναι βελτιωμένη αισθητικά και ενημερωμένη βιβλιογραφικά, ώστε και οι νεότεροι αναγνώστες να γνωρίσουν καλύτερα τον Δημόκριτο, καθώς και τη συμβολή του Θανάση Θ. Παπαδόπουλου στην ιστορία της ελληνικής φιλοσοφίας, με την ευχή να είναι ανέρειστο το δημοκρίτειο ρητό: «Ἦλθον γάρ […] εἰς Ἀθήνας καὶ οὔτις με ἔγνωκεν» (DK 68B 116)