คู่มือมนุษย์
HANDBOOK FOR MANKIND พุ ท ธทาสภิ ก ขุ
BUDDHADASA BHIKKHU
กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม www.dra.go.th
°√¡°“√»“ π“ °√–∑√«ß«—≤π∏√√¡ æ‘¡æ出¬·æ√à æ.». ÚııÚ (Àâ“¡´◊ÈÕ-¢“¬)
§Ÿà¡◊Õ¡πÿ…¬å¢Õßæÿ∑∏∑“ ¿‘°¢ÿ ºŸâ®—¥æ‘¡æå °√¡°“√»“ π“ °√–∑√«ß«—≤π∏√√¡ ªï∑’Ëæ‘¡æå æ.». ÚııÚ ®”π«πæ‘¡æå ı, ‡≈à¡ ISBN 978-974-9536-62-9 ∑’˪√÷°…“ Ò. 𓬠¥ ·¥ß‡Õ’¬¥ Õ∏‘∫¥’°√¡°“√»“ π“ Ú. 𓬪°√≥å µ—π °ÿ≈ √ÕßÕ∏‘∫¥’°√¡°“√»“ π“ Û. 𓬰ƒ…»≠æß…å »‘√‘ ºŸÕâ ”π«¬°“√ ”π—°æ—≤π“§ÿ≥∏√√¡®√‘¬∏√√¡ Ù. π“¬æ‘ ‘∞ ‡®√‘≠ ÿ¢ ºŸâÕ”π«¬°“√°Õß»“ Ÿª∂—¡¿å ı. π“ß “«¿—§ ÿ®‘Ï¿√≥å ®‘ªî¿æ ‡≈¢“πÿ°“√°√¡°“√»“ π“ §≥–ºŸâª√– “πß“π Ò. 𓬪í≠≠“ ≈–∑Õßµ√ß π—°«‘™“°“√»“ π“™”π“≠°“√摇»… Ú. π“ß»√’π«≈ ≈—¿°‘µ‚√ π—°«‘™“°“√»“ π“™”π“≠°“√ Û. π“ß “««‘¿“√—µπå °Õ欗§¶‘π∑√å π—°«‘™“°“√»“ π“™”π“≠°“√ Ù. π“ß “«Õ¡√“ ‰À¡æ‘¡æå π—°«‘™“°“√»“ π“™”π“≠°“√ ı. π“ß “«√—°™π° …¡“ ‘√‘ π—°«‘™“°“√»“ π“™”π“≠°“√ ˆ. 𓬪√–™“ ‡™“«πå«‘«—≤π“æ√ π—°«‘™“°“√»“ π“ªØ‘∫—µ‘°“√ ˜. 𓬙𖰑® §™™’ π—°«‘™“°“√»“ π“ªØ‘∫—µ‘°“√ ¯. π“ß “«¿§¿√≥å Õ¡√√—µπå π—°«‘™“°“√»“ π“ªØ‘∫—µ‘°“√ ˘. π“¬∏πæ≈ æ√¡ ÿ«ß…å π—°«‘™“°“√»“ π“ªØ‘∫—µ‘°“√ Ò. π“¬¬Õ¥™“¬ · ß»‘√‘ π—°«‘™“°“√»“ π“ ÒÒ. 𓬫’√–æß…å ©—µ√‡«∑‘π π—°«‘™“°“√»“ π“ ÒÚ. π“ß “«∫ÿ…¬“ · ß∑‘æ¬å ‡®â“Àπâ“∑’Ë∫—π∑÷°¢âÕ¡Ÿ≈ ÕÕ°·∫∫ª°/√Ÿª‡≈à¡ π“¬¬ß¬ÿ∑∏ —ß§π“§‘π∑√å °√¡»‘≈ª“°√ °√–∑√«ß«—≤π∏√√¡ æ‘¡æå∑’Ë
‚√ßæ‘¡æå™ÿ¡πÿ¡ À°√≥å°“√‡°…µ√·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ ®”°—¥ ˜˘ ∂ππß“¡«ß»å«“π ·¢«ß≈“¥¬“« ‡¢µ®µÿ®—°√ °√ÿ߇∑æ¡À“π§√ Ò˘ ‚∑√. -ÚıˆÒ-Ùıˆ˜ ‚∑√ “√ -Úı˜˘-ıÒÒ π“¬‚™§¥’ ÕÕ ÿ«√√≥ ºŸâæ‘¡æ废₶…≥“ æ.». ÚııÚ
§”π” °“√®— ¥ ß“π — ª ¥“Àå à ß ‡ √‘ ¡ æ√–æÿ ∑ ∏»“ π“ ‡π◊Ë Õ ß„π‡∑»°“≈ «—πÕ“ “ÃÀ∫Ÿ™“·≈–«—π‡¢â“æ√√…“ ª√–®”ªï ÚııÚ °√¡°“√»“ π“ æ‘®“√≥“ ‡ÀÁπ«à“Àπ—ß ◊Õ ç§Ÿà¡◊Õ¡πÿ…¬åé (¿“…“‰∑¬-Õ—ß°ƒ…) ¢Õßæ√–∏√√¡‚°»“®“√¬å (æÿ∑∏∑“ ¿‘°¢ÿ) ¡’‡π◊ÈÕÀ“ “√–‡À¡“– ¡Õ¬à“߬‘Ëß∑’Ë®–®—¥æ‘¡æ出¬·æ√à ·°àæÿ∑∏»“ π‘°™π ‡æ◊ËÕ𔉪»÷°…“§âπ§«â“ª√–惵‘ªØ‘∫—µ‘ „π™’«‘µª√–®”«—π æ√âÕ¡∑—ßÈ ®–‰¥â¡Õ∫„Àâ»πŸ ¬å»°÷ …“æ√–æÿ∑∏»“ π“«—πÕ“∑‘µ¬å·≈–Àπ૬‡º¬·æ√à »’≈∏√√¡∑“ßæ√–æÿ∑∏»“ 𓠄𧫓¡√—∫º‘¥™Õ∫¢Õß°√¡°“√»“ π“ ´÷Ëß¡’Õ¬Ÿà ∑—«Ë ª√–‡∑»‰¥â„™âª√–‚¬™πå„π°“√ —ßË ÕπÕ∫√¡‡¥Á° ‡¬“«™π„Àâ∑«—Ë ∂÷ßµàÕ‰ª¥â«¬ °√¡°“√»“ π“ ‰¥â¢ÕÕπÿ≠“µ∏√√¡∑“π¡Ÿ≈π‘∏‘‡æ◊ËÕ®—¥æ‘¡æåÀπ—ß ◊Õ ¥—ß°≈à“« ∑—Èß¿“…“‰∑¬·≈–¿“…“Õ—ß°ƒ…Õ¬Ÿà „π‡≈ࡇ¥’¬«°—π ‡æ◊ËÕ –¥«° ·°à°“√»÷°…“§âπ§«â“ Õâ“ßՑߢÕ߇¥Á° ‡¬“«™π ·≈–ª√–™“™π ºŸâ „ ΩÉ „® „πæ√–æÿ∑∏»“ π“„Àâ°«â“ߢ«“ß¡“°¬‘Ëߢ÷Èπ ®÷ߢբÕ∫§ÿ≥∏√√¡∑“π¡Ÿ≈π‘∏‘ ∑’Ë ‰¥âÕπÿ≠“µ„Àâ®—¥æ‘¡æåÀπ—ß ◊Õ∑’Ë¡’§ÿ≥§à“Õ¬à“߬‘Ëßπ’È °√¡°“√»“ π“ À«—ß«à“Àπ—ß ◊Õ ç§Ÿà¡◊Õ¡πÿ…¬åé ∑’Ë®—¥æ‘¡æå¢÷Èππ’È ®–‡ªìπª√–‚¬™πåµàÕæÿ∑∏»“ π‘°™π·≈–ºŸâ π„®‚¥¬∑—Ë«°—π
(𓬠¥ ·¥ß‡Õ’¬¥) Õ∏‘∫¥’°√¡°“√»“ π“
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
46
47
48
49
50
51
52
53
54
56
57
58
59
60
61
62
63
64
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141