ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ»
1
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» ΜΕΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ Αλεξανδρόπουλος Γεώργιος Γιαννoπούλου Θεοδώρα Δεβελίδης Αδαμάντιος Δουράκης Αλέξανδρος Καραγιάννη Στυλιανή Κοκοτός Βασίλειος Κυρίτση Νικολέττα Λαδοπούλου Αρετή Λαμπρόπουλος Σπυρίδων Μιχάλη Γιονάλντ Παπαθανασίου Γεωργία Ρούμι Χριστίνα Σταμπολιάδης Ευάγγελος Τσάπαλος Νικόλαος Τσιώλης Κωνσταντίνος ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Σούμπαση Σταυρούλα
2
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ»
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θέλουμε να ευχαριστήσουμε την κ. Σούμπαση Σταυρούλα, καθηγήτρια Αγγλικών του σχολείου μας και υπεύθυνη καθηγήτρια για την εργασία μας, για την βοήθεια που μας παρείχε καθώς και την κ. Φυσάκη Κατερίνα, καθηγήτρια Πληροφορικής και υπεύθυνη για τις ερευνητικές εργασίες στο σχολείο μας, για την πολύτιμη συμβολή της στην διεξαγωγή της έρευνας και στον προγραμματισμό της ερευνητικής μας εργασίας. Ακόμη, ευχαριστούμε πολύ τους καθηγητές διαφόρων ειδικοτήτων του σχολείου μας για τις συνεντεύξεις που μας έδωσαν σχετικά με τις μαθησιακές στρατηγικές που προτείνουν για τα μαθήματα που διδάσκουν. Τέλος, ευχαριστούμε τους συμμαθητές μας από όλες τις τάξεις για τις απαντήσεις τους στο ερωτηματολόγιό μας.
3
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ....................................................5 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ......................................6 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ...........................................8 ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ ΣΤΙΛ.......................................11 Η ΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ....14 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ................19 ΠΗΓΕΣ..........................................................20
4
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ερευνητική εργασία που εκπονήσαμε στο δεύτερο τετράμηνο του σχολικού έτους 2013-2014 αποτελεί συνέχεια του προβληματισμού μας πάνω στο θέμα της μάθησης. Κατά το πρώτο τετράμηνο η ίδια ερευνητική ομάδα είχαμε μελετήσει το φαινόμενο της μάθησης και των σχετικών με αυτή γνωστικών λειτουργιών, δηλαδή της προσοχής, της αντίληψης και της μνήμης. Κατανοήσαμε τις διαδικασίες οικοδόμησης της γνώσης και το ρόλο της μεταγνώσης στη μάθηση και μελετήσαμε την έννοια της ευφυίας και του μαθησιακού προφίλ. Στο δεύτερο τετράμηνο αποφασίσαμε να εστιάσουμε στο θέμα των μαθησιακών στρατηγικών που είναι αποτελεσματικές και συμφωνήσαμε να κάνουμε έρευνα για να διερευνήσουμε τις στρατηγικές χρησιμοποιούν οι μαθητές του σχολείου μας. Αρχικά διερευνήσαμε το προσωπικό μας μαθησιακό προφίλ και συζητήσαμε τις μαθησιακές στρατηγικές που χρησιμοποιούμε οι ίδιοι. Στη συνέχεια καταγράψαμε τις μαθησιακές στρατηγικές που σύμφωνα με την βιβλιογραφία είναι αποτελεσματικές και τις χωρίσαμε σε κατηγορίες Στρατηγικές μελέτης Στρατηγικές κατανόησης κειμένου Μεταγνωστικές στρατηγικές για την επίλυση προβλημάτων Στρατηγικές εξετάσεων Έπειτα προχωρήσαμε στην έρευνα με δύο ερευνητικά εργαλεία: τη συνέντευξη και το ερωτηματολόγιο. Έτσι χωριστήκαμε σε ομάδες και πήραμε συνεντεύξεις από καθηγητές διαφορετικών ειδικοτήτων, γιατί το κάθε μάθημα απαιτεί τις δικές του στρατηγικές μάθησης και μελέτης. Εκτός από αυτό καταρτήσαμε ένα ψηφιακό ερωτηματολόγιο απευθυνόμενο σε μαθητές του σχολείου μας ηλικίας 15-18. Σκοπός του ερωτηματολογίου ήταν να διαπιστώσουμε κατά πόσο οι μαθητές χρησιμοποιούν τις προτεινόμενες στρατηγικές Η ερευνητική μας υπόθεση ήταν ότι το ποσοστό των μαθητών που χρησιμοποιούν τις προτεινόμενες στρατηγικές είναι πολύ χαμηλό, γεγονός που μοιάζει να επιβεβαιώνεται από την έρευνά μας, όπως θα δούμε στη συνέχεια.
5
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» Δραστηριότητες Στις 07/02/14 αρχίσαμε την ερευνητική εργασία με τίτλο «Μαθησιακές Στρατηγικές». Στην αρχή ασχοληθήκαμε με τις στρατηγικές ανάγνωσης και συγκεκριμένα με τη μέθοδο ανάγνωσης που ονομάζεται TOTAL RECALL method, δηλαδή – ολική ανάκληση. Σε ολομέλεια επεξεργαστήκαμε τις μεθόδους και τις στρατηγικές ανάγνωσης. Στην συνέχεια ατομικά δοκιμάσαμε ένας-ένας να διαβάσουμε ένα κείμενο με αυτή τη μέθοδο. Στο τέλος συζητήσαμε σε ολομέλεια και καταλήξαμε στις παρακάτω στρατηγικές για την κατανόηση κειμένου. 1. Εντοπίζω και υπογραμμίζω τα κυρία σημεία με πολλά χρώματα 2. Σκέφτομαι ερωτήσεις «Ποτέ; ποιοι; Τι;» και προσπαθώ να τις απαντήσω από το κείμενο 3. Σχεδιάζω νοητικούς χάρτες και διαγράμματα 4. Διαβάζω δυνατά. Στην συνέχεια εντοπίσαμε τις εξής μεταγνωστικές στρατηγικές για την επίλυση προβλημάτων Α φάση :σχέδιο δράσης Σκέφτομαι πως θα με βοηθήσει η προηγουμένη γνώση μου Αναρωτιέμαι τι αναζητώ και τι γνωρίζω ήδη για το πρόβλημα. Αποφασίζω τιι πρέπει να κάνω πρώτα Αποφασίζω πόσο χρόνο θα αφιερώσω για την επίλυση του προβλήματος Β ΦΑΣΗ: εκτέλεση σχεδίου δράσης Αυτορρυθμίζω την δράση μου. Αναρωτιέμαι ποιες πληροφορίες πρέπει να θυμηθώ. Αναρωτιέμαι μήπως πρέπει να αλλάξω πορεία. Προσαρμόζω τον ρυθμό σκέψης μου στο πρόβλημα. Γ ΦΑΣΗ: αξιολόγηση Κρίνω πόσο καλά τα πήγα; Αναρωτιέμαι αν πέτυχα να βρω τα ζητούμενα Αν έχω κάνει λάθος, αναρωτιέμαι τι
πρέπει
να
κάνω
διαφορετικά
Ακόμη εντοπίσαμε στρατηγικές μελέτης : Διαχείριση άγχους Διαχείριση ανίας Συγκέντρωση με εσωτερικό διάλογο Τέλος, εντοπίσαμε μαθησιακές στρατηγικές για το μάθημα της έκθεσης : Καταιγισμός ιδεών (νοητικός χάρτης) Πληροφορίες Σχεδιάγραμμα (παραγράφοι) Συγγραφή Έλεγχος για λάθη ως προς την δομή το περιεχόμενο και την γλώσσα
6
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» Στις 14/02/14 της ερευνητικής μας εργασίας χωριστήκαμε σε υποομάδες για να πάρουμε συνεντεύξεις από διδάσκοντες με θέμα τις στρατηγικές μελέτης που προτείνουν οι ίδιοι σύμφωνα με το μάθημα που διδάσκουν. Οι μαθητές που πήραν συνεντεύξεις από τους καθηγητές είναι οι εξής. 1. Ο Γιώργος και η Χριστίνα πήραν συνέντευξη από την κ. Φυσάκη, καθηγήτρια Πληροφορικής και τον κ. Ραμζί, καθηγητή Οικονομίας. 2. Η Στέλλα και η Νικολέτα πήραν συνέντευξη από τον κ. Λυμπερτά, καθηγητή Πληροφορικής. 3. Η Γεωργία, η Αρετή και η Στέλλα πήραν συνέντευξη από τον κ. Τσουλουχά, καθηγητή Μαθηματικών. 4. Ο Σπύρος και ο Κωσταντίνος πήραν συνέντευξη από τον κ. Μπερναλή, καθηγητή Ιστορίας και την κ. Πατσιλίβα, Φιλόλογο. 5. Ο Αλέξανδρος και ο Μιχάλης πήραν συνέντευξη από τον κ. Λοντόρφο, καθηγητή Καλλιτεχνικών. 6. Ο Αδαμάντιος και ο Βασίλης πήραν συνέντευξη από τον κ. Σταματόπουλο, καθηγητή Χημείας και Βιολογίας. 7. Ο Βαγγέλης πήρε συνέντευξη από τον κ. Σαρίκο, καθηγητή Γυμναστικής 8. Η Θεοδώρα πηρέ συνέντευξη από την κ. Λέλη, καθηγήτρια Θρησκευτικών 9. Σε ολομέλεια ενημερωθήκαμε για τις στρατηγικές μάθησης ξένων γλωσσών από την κυρία Σούμπαση, καθηγήτρια Αγγλικών.
7
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» Συνεντεύξεις Ενδεικτικά παραθέτουμε τις συνεντεύξεις από τους καθηγητές του σχολείου μας
Α. Στη συνέντευξη που πήραν ο Βασίλης και ο Αδαμάντιος από τον κύριο Σταματόπουλο, Χημικό, τον ρώτησαν ποιες στρατηγικές μάθησης προτείνει για τα μαθήματα που διδάσκει και αυτός τόνισε τις εξής: Για τη Χημεία: 1) Να κάνουμε πολλά πειράματα ώστε να μαθαίνουμε καλύτερα βλέποντας στην πράξη αυτά που μαθαίνουμε στη θεωρία. 2) Να λύνουμε τις ασκήσεις με προσοχή (δηλαδή να καταλαβαίνουμε πλήρως την άσκηση πριν την λύσουμε). 3) Να ξέρουμε καλά τους χημικούς τύπους. Για τη Βιολογία: 1) Να μην «κολλάμε» ποτέ σε μια λέξη που είναι δύσκολη και να προσπαθούμε να την λέμε με δικά μας λόγια 2) Να προσπαθούμε να βγάζουμε μέσα από το κείμενο τα ποιο σημαντικά και μετά να τα διαβάζουμε με προσοχή Β. Συνέντευξη κ. Τσουλουχά – Μαθηματικού Ο κ. Τσουλουχάς δήλωσε ότι τα Μαθηματικά δεν διαβάζονται όπως η Ιστορία. Τα Μαθηματικά θέλουν χαρτί, μολυβί και σκληρή επιφάνεια, δηλαδή εξάσκηση στη λύση προβλημάτων. Άλλη μια στρατηγική μάθησης είναι να διακρίνεις το γενικό από το ειδικό. Επίσης πρέπει οι μαθητές να μάθουν να κάνουν συνδέσεις, δηλαδή να γενικεύουν και να βγάζουν κανόνες. Επιπλέον, σημαντικές για τα Μαθηματικά είναι η επιχειρηματολογία και η απόδειξη. Χωρίς αποδείξη τα Μαθηματικά γίνονται μεταφυσική, θρησκεία αλλά όχι επιστήμη. Γ. Η κ. Φυσάκη, καθηγήτρια Πληροφορικής έδωσε συνέντευξη στον Γιώργο
και την Χριστίνα με θέμα «τι πρέπει να κάνει ο μαθητής για να κατανοήσει το μάθημα της Πληροφορικής;». Απάντησε πως η οργάνωση, η θετική στάση, η δημιουργικότητα και η αυτοπεποίθηση βοηθούν στη σωστή κατανόηση του μαθήματος. Ακόμη, πρέπει να μαθαίνουμε την θεωρία με στρατηγικές όπως είναι η κριτική ανάγνωση. Οι μεταγνωστικές στρατηγικές και η ανάλυση του προβλήματος σε μέρη κάνουν τον μαθητή να κατανοήσει και να μπορέσει να λύσει ασκήσεις. Αυτό βέβαια θα γίνει αν ο μαθητής λύνει συχνά ασκήσεις, κάνει συχνές επαναλήψεις, Επίσης, πρέπει να τηρείται ένα χρονοδιάγραμμα και η μελέτη να γίνεται χωρίς διασπάσεις.. Τέλος, είναι απαραίτητος ο έλεγχος με τη βοήθεια άλλων για να γίνουν σημαντικές διορθώσεις που συμβάλλουν στην βελτίωση του μαθητή.
8
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» Στην ίδια ερώτηση, ο κ. Λυμπερτάς, καθηγητής Πληροφορικής επίσης, μας είπε ότι τρεις στρτηγικές πρέπει να ακολουθούν οι μαθητές έτσι ώστε να αποκομίσουν αποτελεσματικά γνώσεις,όσον αφορά το μάθημά του. Αρχικά οι ίδιοι οι μαθητές είναι καλό να μπορούν να ανακαλύψουν τη γνώση παρά να περιμένουν τη απάντηση/λύση σε ένα πρόβλημα από μία αυθεντία διότι έτσι η γνώση μένει για πάντα στο μυαλό του μαθητή. Το δεύτερο στοιχείο είναι το βιωματικό. Εάν οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να περάσουν από τη θεωρία στην πράξη τότε θα μπορέσουν να λύσουν τυχόν απορίες που έχουν προκύψει μόνο από την εμπέδωση της θεωρίας. Τέλος η μελέτη στο σπίτι δεν είναι απαραίτητη εφόσον υπάρχει επαρκής χρόνος διδασκαλίας στο σχολείο έτσι ώστε ο μαθητής να κατανοήσει το μάθημα. Σε γενικές γραμμές όμως το παιδί πρέπει να κάνει από μόνο του επαναλήψεις σε προηγούμενες γνώσεις και να μην περιμένει να διαβάσει μόνο για ένα διαγώνισμα γιατί οι συγκεκριμένες γνώσεις είναι προσωρινές. Δ. Ο Αλέξανδρος και ο Γιάννης πήραν συνέντευξη από τον κύριο Λοντόρφο σχετικά με τις στρατηγικές που προτείνει για το μάθημα των Kαλλιτεχνικών. Ο κ. Λοντόρφος τόνισε τη σημασία της εξάσκησης. ‘Τα παιδιά πρέπει να εξασκήσουν μόνα τους στο σπίτι τις δεξιότητες που μάθανε στο σχολείο.’ Ε. Η κ. Σούμπαση, καθηγήτρια Αγγλικών μας μίλησε σε ολομέλεια για τις στρατηγικές εκμάθησης ξένων γλωσσών. Μας τόνισε ότι η εκμάθηση μιας γλώσσας είναι πολύπλευρη γι αυτό πρέπει να την εξετάσουμε αναλύοντάς την σε δεξιότητες. Γραμματική Για να μάθω τη γραμματική χρησιμοποιώ τις γνώσεις της γραμματικής που έχω αποκτήσει από την μητρική μου γλώσσα. Σύνταξη Για να μπορώ να κάνω σωστή σύνταξη στη ξένη γλώσσα πρέπει να καταλάβω καλά τους κανόνες και τις διαφορές που έχουν αυτοί από την μητρική μου γλώσσα. Κατανόηση λόγου Α) Κατανόηση προφορικού λόγου Για να καταλάβω αυτό που ακούω πρέπει να μάθω να το προφέρω σωστά την ξένη γλώσσα. Επίσης, πρέπει να βλέπω ταινίες χωρίς ελληνικούς υποτίτλους έτσι ώστε να εξασκούμαι στην κατανόηση του προφορικού λόγου. Τέλος, βοηθάνε και τα τραγούδια στην ξένη γλώσσα Β)Κατανόηση γραπτού λόγου Για να κατανοήσω τον γραπτό λόγο στην ξένη γλώσσα πρέπει να προσπαθώ να βρω την ρίζα των ξένων λέξεων που δεν καταλαβαίνω για να καταλάβω τι σημαίνουν από την ετυμολογία τους. Επίσης, είναι καλό να μαντεύω την σημασία τους από τα συμφραζόμενα. Σε κάθε 9
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» περίπτωση, δεν πρέπει να σταματώ το διάβασμα αν κολλήσω σε κάποια λέξη ή φράση αλλά να συνεχίσω έτσι ώστε να καταλάβω τη σημασία από ολόκληρη την πρόταση. Λεξιλόγιο Πρέπει να συνδέω το άκουσμα τις ξένης λέξης με κάτι που μου θυμίζει από την ιδία ή από άλλες γλώσσες. Επίσης, πρέπει να κάνω συχνές επαναλήψεις του λεξιλογίου με διαφορετικά παραδείγματα. Τέλος, πρέπει να διαβάσω το ίδιο λεξιλόγιο τουλάχιστον 3 φορές σε 72 ώρες κατά προτίμηση αργά το βράδυ ή νωρίς το πρωί . Πολιτισμός Βοηθά πολύ να βλέπω ταινίες και να διαβάζω βιβλία στην ξένη γλώσσα με θέματα του πολιτισμού και της ιστορίας της Παραγωγή λόγου Α. Παραγωγή γραπτού λόγου Χρησιμοποιώ σχεδιαγράμματα ανάλογα με το κειμενικό είδος . Επίσης, χρειάζεται να απομνημονεύω έτοιμες εκφράσεις για κάθε κειμενικό είδος. Β. Παραγωγή προφορικού λόγου Βοηθάνε τα τραγούδια και οι ταινίες ενώ είναι καλό να επαναλαμβάνω αυτά που ακούω και να μιμούμαι την προφορά και τον επιτονισμό των φυσικών ομιλητών.
10
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» Μαθησιακό Στιλ Ύστερα απαντήσαμε στο επόμενο ερωτηματολόγιο σχετικά με το μαθησιακό μας στιλ: 1.Μου αρέσει να ακούω και να συζητώ την δουλειά μου σε ομάδα. 2.Μου αρέσει να ακούω την φωνή μου ηχογραφημένη 3.Προτιμώ να μαθαίνω κάτι καινούργιο διαβάζοντάς το. 4. Συχνά σημειώνω οδηγίες που κάποιος μου έχει δώσει έτσι ώστε να μην τις ξεχάσω. 5.Μου αρέσει να εξασκούμαι. 6. Μαθαίνω καλύτερα όταν μπορώ να βλέπω καινούργιες πληροφορίες σε σχήμα εικόνας. 7.Ειμαι ικανός να φαντάζομαι νοητικές εικόνες εύκολα. 8. Συνήθως σημειώνω πράγματα έτσι ώστε να μπορώ να τα κοιτάξω αργότερα. 9.Εαν κάποιος πει μια μεγάλη λέξη, μπορώ να μετρήσω της συλλαβές που ακούω. 10. Έχω καλή μνήμη για παλιά τραγούδια ή μουσική. 11.Μου αρέσει να συζητώ σε μικρές ομάδες. 12. Συχνά θυμάμαι το μέγεθος, σχήμα και το χρώμα των αντικειμένων. 13. Συχνά επαναλαμβάνω δυνατά τις οδηγίες που κάποιος μου έχει δώσει. 14.Διασκεδάζω να δουλεύω με τα χέρια μου. 15. Μπορώ να θυμάμαι πρόσωπα ηθοποιών, σκηνικά και αλλά ορατές λεπτομέρειες από μια ταινία που είδα στο παρελθόν. 16. Συχνά χρησιμοποιώ τα χέρια μου και κινήσεις του σώματος μου όταν εξηγώ κάτι. 17. Προτιμώ να εξασκούμαι στο να γράφω σε πίνακα παρά στο χαρτί. 18. Μου φαίνεται ότι μαθαίνω καλύτερα εάν σηκωθώ και περπατήσω ενώ διαβάζω. 19.Αν ήθελα να συναρμολογήσω ένα ποδήλατο, θα χρειαζόμουν εικόνες και διαγράμματα. 20. Θυμάμαι αντικείμενα καλύτερα όταν τα έχω αγγίξει ή έχω δουλέψει με αυτά. 21. Μαθαίνω καλύτερα όταν βλέπω κάποιον άλλον να κάνει κάτι . 22. Χτυπώ τα δάχτυλα και τα χέρια μου ενώ κάθομαι.
11
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» 23. Μιλάω μια ξένη γλώσσα. 24. Διασκεδάζω με το να κατασκευάζω πράγματα. 25. Μπορώ να ακολουθώ την πλοκή μιας ιστορίας στο ραδιόφωνο. 26. Διασκεδάζω με το να επιδιορθώνω πράγματα στο σπίτι . 27. Μπορώ να κατανοήσω μια διάλεξη όταν την ακούω ηχογραφημένη. 28. Είμαι καλός στο να χρησιμοποιώ μηχανήματα ή εργαλεία. 29. Βρίσκω το να κάθομαι ακίνητος για πολύ ώρα δύσκολο. 30. Μου αρέσει να μιμούμαι. 31.Μπορώ να ξεχωρίσω μοτιβα σε σχέδια. 32. Μου αρέσει να γράφω ποιήματα. 33. Μπορώ εύκολα να καταλάβω ανθρώπους με διαφορετική προφορά. 34. Μπορώ να ακούσω πολλές διαφορετικές μελωδίες στην μουσική. 35. Μου αρέσει να χορεύω και να δημιουργώ καινούργιες κινήσεις. 36. Συμβάλλω σε δραστηριότητες που χρειάζονται συντονισμό του σώματος. 37. Ακολουθώ γραμμένες οδηγίες καλύτερα από τις προφορικές. 38. Μπορώ να αναγνωρίσω διαφορές ανάμεσα σε γνωστούς ήχους. 39.Μου αρέσει να δημιουργώ και να χρησιμοποιώ ρίμες για να μάθω. 40. Προτιμώ μαθήματα εργαστηριακά. 41.Μπορώ γρήγορα να πω αν δυο γεωμετρικα σχηματα είναι ομοια. 42.Τα πραγματα που θυμαμε καλυτερα είναι τα πραγματα που εχω δει σε εικονες. 43. Ακολουθώ προφορικες οδηγιες καλυτερα από τις γραπτες οδηγιες. 44.Μπορώ να μάθω τα ονόματα από 15 αντικείμενα πολύ πιο εύκολα αν τα αγγίξω και να τα ερευνήσω. 45.Θυμάμαι λεπτομέρειες καλυτέρα όταν τις λέω δυνατά. 46.Μπορώ να δω ένα σχήμα και να το αντιγράψω σωστά στο χαρτί. 47.Μπορώ συχνά να διαβάζω χάρτες χωρίς δυσκολία.
12
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» 48.Μπορώ να ακούσω τα λόγια κάποιου και τον τόνο τις φωνής του μετά από μέρες από όταν μου είχε μιλήσει. 49.Θυμάμαι οδηγίες για το πώς να πάω κάπου όταν μου δίνουν σημάδια όπως κτήρια ή δέντρα. 50.Αναγνωρίζω πολύ καλά χρώματα και συνθέσεις χρωμάτων. 51.Μου αρέσει να ζωγραφίζω, σχεδιάζω και να κατασκευάζω με τα χέρια. 52.Μπορώ να θυμηθώ με λεπτομέρειες μια εμπειρία που έχω ζήσει. ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ ΣΤΙΛ Αν απάντησες ΝΑΙ στις ερωτήσεις: 3,4,6,7,9,13,16,20,22,32,39,43,44,48,49,51,52 Είσαι οπτικός τύπος Αν απάντησες Ναι στις ερωτήσεις: 1,2,8,10,11,12,14,24,26,28,34,35,36,40,41,45,47,50 Είσαι ακουστικός τύπος Αν απάντησες ΝΑΙ στις ερωτήσεις: 5,15,17,18,19,21,23,25,27,29,30,31,33,37,38,42,46 Είσαι κιναισθητικός τύπος
13
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» Η Έρευνα με ερωτηματολόγιο Ο σκοπός αυτής της ερευνητικής εργασίας είναι να παρουσιάσουμε τα ευρήματα μίας πρόσφατης έρευνας που διεξήχθει τον Μάρτιο του 2014 από την ομάδα της πρώτης τάξης του 3ο Γενικού Λυκείου «ΜΙΛΤΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑΣ», που βρίσκεται στην Αθήνα και συγκεκριμένα στη Νέα Φιλαδέλφεια, στο κατά πόσο οι μαθητές από 12-18 χρονών χρησιμοποιούν μαθησιακές στρατηγικές .Ο συνολικός αριθμός των απαντητών ήταν 144. Τα ακόλουθα είναι τα πιο σημαντικά συμπεράσματα αυτής της έρευνας. Αρχικά οι πρώτες δύο ερωτήσεις μας αφορούσαν το φύλο και την ηλικία. Όσον αφορά το φύλο, οι γυναίκες υπερέχουν σε αριθμό και αυτό είναι φυσιολογικό, διότι ο πληθυσμός της χώρας μας
αποτελείται από κυρίως από γυναίκες. Επιπλέον, η
πλειοψηφία των απαντητών κυμαινόταν από 16 έως 18 χρονών.
14
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» Σχετικά με το ποιες στρατηγικές χρησιμοποιούν οι μαθητές για να γράψουν έκθεση , το μεγαλύτερο ποσοστό των απαντητών υπογραμμίζουν τις λέξεις-κλειδιά στο κείμενο. Έπειτα, ακολουθούν με μικρότερο ποσοστό η δημιουργία μίας θεματικής πρότασης για κάθε παράγραφο όπως επίσης και η δημιουργία σχεδιαγράμματος πριν γράψουν την έκθεση. Αρκετά απογοητευτικό ήταν το ποσοστό των μαθητών, μόλις ένας στους επτά, οι οποίοι ελέγχουν το γραπτό τους πριν το παραδώσουν. Από αυτή την ερώτηση επιβεβαιώνεται η ερευνητική μας υπόθεση ότι οι μαθητές δεν χρησιμοποιούν μαθησιακές στρατηγικές.
15
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» Στη συνέχεια, το ποσοστό των μαθητών που χρησιμοποιούν μαθησιακές στρατηγικές για την κατανόηση κειμένου είναι αρκετά ενθαρρυντικό σε αντίθεση με την προηγούμενη ερώτηση. Πιο αναλυτικά, ένας στους τρείς εντοπίζει και υπογραμμίζει τα κύρια σημεία του κειμένου με πολλά χρώματα. Επίσης, ένας στους τέσσερις σκέφτεται ερωτήσεις που μπορούν να τον βοηθήσουν και προσπαθεί να τις απαντήσει μέσα από το κείμενο. Αντίστοιχα, ένα ανάλογο ποσοστό προτιμάει να διαβάζει δυνατά. Τέλος, ένας στους έξι σχεδιάζει νοητικό χάρτη για την κατανόηση κειμένου.
16
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» Όσον αφορά ποιες στρατηγικές χρησιμοποιούν οι μαθητές όταν μελετάνε, ένας στους τέσσερις κρατάνε σημειώσεις κατά τη διάρκεια ανάγνωσης του κειμένου. Ενώ μόλις ένας στους πέντε διαχειρίζονται τον χρόνο τους όταν μελετούν. Επιπλέον, ένα ελάχιστο ποσοστό θέτει στόχους για την επίδοσή του και συγκεντρώνεται με εσωτερικό διάλογο. Τέλος, 10% των μαθητών διαχειρίζεται το άγχος και την ανία του. Και σε αυτή την ερώτηση η ερευνητική μας υπόθεση επαληθεύεται.
17
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» Με την τελευταία μας ερώτηση, θέλαμε να δούμε ποιες στρατηγικές χρησιμοποιούν οι μαθητές για να επιλύσουν ένα πρόβλημα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 53% των μαθητών αναρωτιέται τι γνωρίζει ήδη σχετικά με το πρόβλημα. Αρκετά υψηλό είναι το ποσοστό αυτών που αναρωτιούνται τι πρέπει να κάνουν πρώτα. Επιπλέον, 41% των απαντητών διορθώνουν τα λάθη τους, ενώ περίπου το 31% αναρωτιούνται ποιες πληροφορίες χρειάζεται να θυμηθούν για να επιλύσουν το πρόβλημα. Στη συνέχεια, ένας στους τέσσερις αναρωτιέται πόσο χρόνο θα αφιερώσει. Μόλις ένας στους έξι αναρωτιέται εάν πρέπει να αλλάξει πορεία σε περίπτωση που έχει κάνει λάθος. Τέλος, το 22% των μαθητών αξιολογούν πόσο καλά τα πήγαν. Ίσως αυτή η ερώτηση είναι η πιο ενθαρρυντική σε σχέση με τις προηγούμενες ως προς τα αποτελέσματα που πήραμε.
.
18
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» Συμπέρασμα και προτάσεις Γενικά, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι απαντητές του ερωτηματολογίου δεν χρησιμοποιούν τις μαθησιακές στρατηγικές που προτείνονται σε ικανοποιητικό βαθμό. Ίσως γι αυτό το λόγο δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του Λυκείου. Συνεπώς θα θέλαμε να προτείνουμε στους εκπαιδευτικούς σχεδιαστές να γίνεται πάντα διερεύνηση του μαθησιακού προφίλ του κάθε μαθητή από το Δημοτικό αλλά και στη συνέχεια της εκπαίδευσης και να διδάσκονται οι μαθησιακές στρατηγικές που θα τον βοηθήσουν να μάθει πιο αποτελεσματικά.
19
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ «ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ» Πηγές http://mathslife.eled.uowm.gr/sites/default/files/usersfiles/tell1.pdf What Is Your Learning Style? | Edutopia www.edutopia.org/multiple-intelligences-learning-styles 3 Learning Styles blc.uc.iupui.edu/.../LearningStyles/3Learning Styles and Strategies
20