Γιατί τα θέματα των Μαθηματικών στις Πανελλήνιες, ήταν δύσκολα και το 2017 . Γιάννης Π. Πλατάρος -Μαθηματικός Για να γίνουν κατανοητά τα λίγα που θα αναπτύξουμε πρέπει να πάμε στην «ιστορία των Πανελληνίων.» Εν Αρχή λοιπόν ήτο το προ των Πανελληνίων Σύστημα, το προ των Πανελλαδικών, το προ του «Ακαδημαϊκού Απολυτηρίου» Σε αυτό το σύστημα οι εξετάσεις ήταν ανά Σχολή και για όσες Σχολές προλάβαινε να δώσει ο υποψήφιος. Τα θέματα προ 5060-65 ετών ήταν απίστευτα δύσκολα σε σχέση με το επίπεδο της τότε Εκπαίδευσης. Τα πανδύσκολα θέματα είχαν σχέση με την εν δυνάμει εμπορική τους αξία, έτσι ώστε αν ήξερε κάποιος ένα και μοναδικό πανδύσκολο θέμα να μπορούσε να εισαχθεί εκεί που ήθελε, αφού και ο θεματοθέτης δεν μπορούσε να βάλλει πάνω από ένα θέματα. Αυτή είναι η επικρατούσα διήγηση περί την σκοτεινή αυτή εποχή προ των Πανελληνίων. Οι Πανελλήνιες ήλθαν ως απάντηση στην φημολογούμενη διαφθορά ( εικάζουμε ότι ήταν αλήθεια) και επικράτησε ένα σύστημα διαφανές και αξιοκρατικό για πολλές δεκαετίες, που πήρε χαρακτηριστικά αξιοκρατικού θεσμού και επικράτησε στην συνείδηση του κόσμου ως ό,τι το πλέον αξιόπιστο είχε να επιδείξει η Ελληνική Πολιτεία. Πολύ σωστά, έτσι ήταν, έτσι ακόμα είναι , μέχρι να καταργηθεί σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Υπουργείου. Εν τω μεταξύ, την δεκαετία του 70, εξαπλώθηκε η φοίτηση στα τότε Λύκεια, αυξήθηκε ο ανταγωνισμός, η αναλογία εισαγωμένων ανά Σχολή ήταν 1:4 , 1:8 , 1:14 κ.ο.κ. Απολύτως φυσικό να γιγαντωθούν τα φροντιστήρια που έλαβαν μυθική διάσταση (Μπελεζίνης Τζουγανάτος , Ηράκλειτος, Θεωρητικόν, Μανωλκίδης και πολλά άλλα) Η πίεση για δύσκολα θέματα έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στην ύπαρξη του ανταγωνισμού και στην δευτερογενή ύπαρξη των φροντιστηρίων, συνεχίστηκε, έως τις μέρες μας. Λέγεται ότι υπήρχαν διάφορα παρατράγουδα και σε αυτή την περίοδο, [1] όμως ο κόσμος γνωρίζει μόνο το σκάνδαλο «Ράμμου» με την διαρροή θεμάτων. Στους πιο νέους, ούτε το «σκάνδαλο Ράμμου» λέει κάτι. Η στρέβλωση του θεσμού μπορεί να είχε μειωθεί με τις διαρροές των θεμάτων, όμως η στρέβλωση των φροντιστηρίων ήταν μοναδική Παγκόσμια ιδιαιτερότητα που εξακολουθεί υφιστάμενη. Πριν από κάποια έτη οι μετρήσεις έλεγαν «Όσοι είναι διορισμένοι στην Δευτεροβάθμια, άλλοι τόσοι έξω επιδίδονται επίσημα ημιεπίσημα ή ανεπίσημα στα φροντιστήρια.» Στην παρούσα χρονική στιγμή λόγω πλήρους αδιοριστίας, μπορούμε να υποθέσουμε ότι ένας τεράστιος αριθμός καθηγητών υποαπασχολείται σε φροντιστήρια. Άγνωστο ποιος , αλλά πολύ μεγάλος. Εδώ υπενθυμίζουμε, ότι ο εκάστοτε Υπουργός Παιδείας είναι υπουργός και της ιδιωτικής Εκπαίδευσης και υπουργός των φροντιστηρίων, κάτι που η υπεραπλουστευμένη συνδικαλιστική «λογική» αγνοεί. Ποίο είναι το κρατούν σύστημα σήμερα; Πρόκειται για ένα ολόκληρο σύστημα που πιέζει ασφυκτικά για δύσκολα θέματα. Τα δύσκολα θέματα συντηρούν και επαυξάνουν τον υπάρχοντα ανταγωνισμό ενώ τροφοδοτούν με εργασία κάποιες χιλιάδες εργαζομένους στα φροντιστήρια. Με την συγκυρία της ενδημούσας μακρόχρονης οικονομικής κρίσης ισχύει απολύτως το αξίωμα «Δύσκολα θέματα = Ζωή για χιλιάδες εργαζομένους» Αυτή είναι η στρεβλωμένη Ακαδημαϊκή θεώρηση, η μία πλευρά του λόφου, ωστόσο η ζώσα ενεργός πραγματικότητα.
Υπάρχει και η «άλλη πλευρά του λόφου.» Η άλλη πλευρά, υποστηρίζει την παγκόσμια Ακαδημαϊκή αλήθεια : 1. Δεν έχουμε καμίας μορφής «εξετάσεις» Έχουμε αυτό που στα Ελληνικά αποδίδουμε με τον όρο «διαγωνισμός» Η ειδοποιός διαφορά των εννοιών, είναι ότι στις «εξετάσεις, όποιος περάσει την βάση «περνάει» ανεξαρτήτως αριθμού εξεταζομένων, ενώ στον «διαγωνισμό» ο αριθμός των επιτυχηθησομένων είναι γνωστός εκ των προτέρων και αν γράψουν όλοι 1,2,3 θα περάσουν με το 3 , ενώ αν γράψουν όλοι 17,18,19,20, θα περάσουν με το 20. 2. 2. Η επιστήμη της Διδακτικής έχει βρει τρόπο να μετράει με την μέγιστη δυνατή ακρίβεια τους διαγωνιζόμενους και να ξεχωρίζει ο καλός από καλύτερο και ο κακός από τον χειρότερο και να μην αδικείται κανείς συμμετέχων. Υπάρχουν λοιπόν κανόνες που διδάσκονται σε όλα τα Πανεπιστήμια του Κόσμου και σε προπτυχιακό επίπεδο και σε μεταπτυχιακό και στην Ελλάδα και πολλές για δεκαετίες. Τι λένε οι «κανόνες» αυτοί; Α) Τα θέματα να καλύπτουν κατά το δυνατόν το μέγιστο κομμάτι της ύλης, να μετρούν όντως την κατοχή της ύλης για όσους τα περάσουν επιτυχώς και να είναι «σαφή και κατανοητά» . Αναφέρεται με την ορολογία «Εγκυρότητα» Β) Να είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας (γιατί άραγε; ) Γ) Να είναι «Αξιόπιστα» (Με παρόμοιου επιπέδου εξεταζόμενους ή τους ίδιους να δίνουν παρόμοια αποτελέσματα) Δ) Να είναι «Αντικειμενικά» (Είμαστε βέβαιοι, ότι τα τελευταία πολλά χρόνια , είναι έτσι. Δεν έχουμε διακρίσεις, διαρροές ή ειδικές μεταχειρίσεις, αν και το τελευταίο έχει νοθευτεί. ) Ε) Να έχουν «Διακριτότητα» δηλ. να ξεχωρίζει ο καλός από τον καλύτερο και ο κακός από τον χειρότερο, κάτι που πρέπει να είναι αποτέλεσμα της ορθής εφαρμογής του Β) δηλ. της κλιμακωτής διαβάθμισης θεμάτων. [2],[3] Μαθηματικώς, «διακριτότητα» σημαίνει να ακολουθούν τα αποτελέσματα την κανονική κατανομή του Gauss ή «της καμπάνας» , ήτοι: Οι μισοί να έχουν γράψει κάτω από 10, οι άλλοι μισοί πάνω από 10, η διάμεσος παρατήρηση να είναι το 10, ο μέσος όρος των βαθμολογιών να είναι το 10, ενώ μέσα σε 6 τυπικές αποκλίσεις να έχουμε το 100% των βαθμολογιών.
Μια εικόνα αυτής της κατανομής βαθμολογιών είναι η παρακάτω:
Σε αυτό το σχήμα απεικονίζεται το 70% των υποψηφίων να έχουν λάβει βαθμό στο διάστημα [6,5-13,5] ενώ το υπόλοιπο 30% να μοιράζεται σε πάνω από 13,5 (το 15%) και το υπόλοιπο 15% κάτω από 6,5 Ανακοινώθηκε λοιπόν το εύρημα «90% κάτω από 10 στα Μαθηματικά.» Αυτό δηλώνει σύμφωνα με την Θεωρία της Διδακτικής: Τα θέματα ήταν αποτυχημένα ως προς την κλιμάκωση. Οι θεματοθέτες ανίκανοι να πετύχουν μια κανονική κατανομή συμμετρική ως προς το 10. Είναι όμως έτσι; Και πέρυσι παρόμοια κατανομή και πρόπερσι και πάντα. Αν θα τεθούν θέματα εμφανώς ευκολότερα και πάντα διαβαθμισμένα τι θα γίνει; Θα περάσουν κάποιοι άλλοι στις Σχολές; Εδώ η θεωρία λέει ότι θα περάσουν οι ίδιοι και το σύστημα θα είναι δικαιότερο και φυσικά οικονομικότερο και λιγότερο αγχωτικό. Μπορεί να έχει κάποιος αντίρρηση επί της ουσίας; Γιατί άραγε δεν γίνεται; Η απάντηση έχει ήδη δοθεί. Κάποιες χιλιάδες συνανθρώπων μας που κάνουν φροντιστήρια ζουν νομίμως και αξιοπρεπώς απ΄αυτό, άλλοι φυτοζωούν, ενώ έχουμε και αυτούς που παρασιτούν ως σαπρόφυτα σε αυτούς που φυτοζωούν και δεν τους αφήνουν να ζουν. Πιστεύει κάποιος εκπαιδευτικός ότι μπορεί να αλλάξει κάτι απ΄αυτό ιδίως τώρα; Φυσικά όχι. Αλλά υπάρχει και η άλλη οπτική που μου είχε αντιτάξει ένας Πανεπιστημιακός ασχολούμενος με τα θέματα των Πανελληνίων: «Ναι, αλλά αν γίνει έτσι όπως το λες θα πέσει το επίπεδο των Πρωτοετών φοιτητών!» Μια αλήθεια εξέφρασε: Θα πέσει το επίπεδο, διότι τώρα υπάρχει υπερ-εντατικό φροντιστήριο έξω από το Σχολείο σε πολλαπλάσιες του Σχολείου ώρες. Θέλουμε να πέσει το επίπεδο των Πρωτοετών και να μην γνωρίζουν καλά λ.χ. Απειροστικό Λογισμό; Η αλήθεια είναι ότι «παρ΄όλα ταύτα, παρ΄όλο το παρόν Σύστημα, ούτε τώρα γνωρίζουν την βασική έννοια του Απειροστικού που είναι το όριο» αλλά από «αλγεβρικά κολπάκια» , άλλο τίποτε!...Μεγάλη ρηχότητα στην μάθηση. Αυτές οι ώρες των φροντιστηρίων έξω, πρέπει να έλθουν μέσα στα Λύκεια. Λεφτά δεν υπάρχουν, το ξεχνάμε
έτσι όπως το διατυπώσαμε; Υπάρχει μήπως εναλλακτική πρόταση. Υπάρχει και την έχει ήδη διατυπώσει ο κ. Υπουργός: «Θα αυξηθούν οι ώρες των εξεταζομένων μαθημάτων, χωρίς να αυξηθεί το εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα.» Έχει ήδη προεξαγγελθεί. Είναι μια κάποια λύση, να μην πέσει το επίπεδο. Φυσικά πρέπει να γίνουν κι άλλα. Για παράδειγμα, άκουσα κάτι κραυγές για το ότι «η συνάρτηση συνημίτονο -που ετέθη - ήταν εκτός ύλης» και έμεινα ενεός. Εμπέδωση εννοιών εις βάθος πρέπει να γίνει. Όχι κολπάκια αλγεβρικά για να επιλυθούν καμουφλαρισμένες διαφορικές εξισώσεις. Όχι στένεμα του εύρους της ύλης με δυσθεώρητη εκτόξευση της δυσκολίας θεμάτων. Τα ξέρουν όλοι καλά, δεν είναι ανάγκη να τα λέω και γω. Βάσεις, υποδομή, εμβάθυνση στην έννοια, όχι σε ειδικές ευρετικές («κολπάκια») Διδασκαλία και εξέταση όλων των κλάδων των Μαθηματικών, με επίλυση προβλήματος. Να ξαναμπεί στην ύλη η Λογική (Μαθηματική και μη) και η Γεωμετρία . Στα λεγόμενα θεωρήματα ύπαρξης να γίνεται εμβάθυνση στην Γεωμετρική τους σημασία και στην σύνδεσή τους με την Φυσική την Οικονομία και άλλες επιστήμες. Και βέβαια αξιοποίηση των ειδικών εκπαιδευτικών λογισμικών ΤΠΕ, οι οποίες με την υπάρχουσα δομή των Πανελληνίων φαντάζουν….άχρηστες! Και ενώ όλα τρέχουν στον Πλανήτη και ειδικά στην Ελλάδα πιο γρήγορα και κατηφορικά για τον πάτο, η ΟΛΜΕ μέσω των αριστερίστικων παρατάξεων σχεδιάζει την προλεταριακή επανάσταση με «μπροστάρηδες» τους καθηγητές, έμμισθούς υπαλλήλους και αναπαραγωγούς του Συστήματος , ενώ το ΚΕ.ΜΕ.ΤΕ. της ΟΛΜΕ, εξετάζει ακόμα τον βαθμό επιστημοσύνης του δελτίου των τεσσάρων αδιαβάθμητων ερωτήσεων. Η προηγούμενη οπτική, είναι όντως διασκεδαστική, αλλά αναπόφευκτα αναρωτιέσαι και για πόσο καιρό μπορείς να γελάς με τα χάλια σου…
Αναφορές: [1] Αδαμόπουλος Νίκος . «Διαρροές και αγοροπωλησίες θεμάτων στο Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα» [2] Τσιριγώτης Δημήτρης (2017) : Χαμηλές επιδόσεις και πτώση των βάσεων. Τις πταίει; [3] Πλατάρος Γιάννης (2012) Πώς πρέπει να είναι τα θέματα των Πανελλήνιων εξετάσεων