A3 Architecten interieur
referentieprojecten
maart 2016
Wim van As
Maaskade 171D Postbus 24325 3007 DH Rotterdam Tel.: 010 411 3630 alg@A3architecten.nl www.A3architecten.nl
“ontwerpen vanuit een sociaal hart�
directeur A3Architecten Architect
Martijn Graafmans directeur A3Architecten Architect - Stedenbouwkundige
Introductie Profielschets
Visie
A3 Architecten, maatschap voor stedenbouw, architectuur
In de ruim 27 jaar dat het bureau bestaat is er in de
en bouwtechniek, is een architectenbureau dat momenteel
architectuur en de techniek, maar ook in de maatschappij
uit een 18-tal medewerkers bestaat. De leiding berust bij de
veel veranderd. Binnen deze veranderingen blijven de
eigenaren: Wim van As en Martijn Graafmans.
kernwaarden van het bureau een constante, ze komen in al onze ontwerpen naar voren, en vormen de basis van elk
Het bureau is opgericht in 1988 en gevestigd aan de
nieuw ontwerp:
Maaskade 171d op het Noordereiland te Rotterdam. Vakmanschap en techniek als basis van uitvoerbare projecten Het bureau is actief op alle niveaus van het bouwen. Een
Vakmanschap vormt de basis. Deze komt voort uit de kennis
team van stedenbouwkundigen, (interieur-) architecten en
van techniek, maar vooral ook uit ervaring. Deze ervaring
bouwkundigen heeft ervaring in het realiseren van een breed
wordt opgedaan in een sterke betrokkenheid bij het totale
scala aan projecten.
bouwproces. Ook houdt het bureau nauw contact met het onderwijs, en biedt het ruimte aan stagiairs en jonge
Hieronder vallen het ontwerpen en realiseren van
architecten. Hierdoor ontstaat een brede basis van kennis en
stedenbouwkundige studies en plannen, woningbouw in
ervaring.
de sociale en de vrije sector (zowel binnenstedelijke- als uitleggebieden), kantoorgebouwen in de particuliere en
Ontwerpen gericht op de dialoog
overheidssector, bibliotheken, gezondheidscentra, sport- en
Alle ontwerpen dienen een verhaal aan te gaan met hun
recreatieobjecten, winkelcentra, sociaal-culturele centra,
omgeving. Elk ontwerp vertelt op deze manier zijn eigen
kerkelijke centra en bedrijfshuisvesting.
verhaal, maar is tegelijk verbonden met de context. Dit kan een dialoog oud-nieuw zijn, een dialoog openbaar-
Ook in het bestaande vastgoed heeft ons bureau ruime
privé of bijvoorbeeld individu-maatschappij. Maar ook in
ervaring. Renovaties, grootonderhoud aan bestaand bezit van
het proces staat de dialoog centraal. Altijd wordt gezocht
woningcorporaties en beleggers, maar ook transformaties met
naar een optimale verhouding tussen kosten en kwaliteit,
functiewijziging.
of bijvoorbeeld naar een dialoog tussen de verschillende
In 2015 werd ons ontwerp voor “Einsteinbaan” in Nieuwegein
belangen van opdrachtgever, gemeente en gebruiker.
bijvoorbeeld genomineerd voor de Gulden Feniks, de Nationale Renovatieprijs. Bij dergelijke opgaven vormt de
Ontwerpen vanuit een sociaal hart
bewonersparticipatie een belangrijk onderdeel van het
Ontwerpen begint bij een sterk bewustzijn van de context.
ontwerpproces.
Dit is natuurlijk de ruimtelijke context, staat het gebouw binnenstedelijk of in het landschap, maar het betreft hier
A3 Architecten is een bureau wat zoekt naar oplossingen.
ook de sociale context. Voor wie bouwen we, en hoe
Door projecten niet enkel vanuit de architectuur, maar
kan een ingreep de sociale samenhang binnen een wijk
ook vanuit de gebruiker, de sociale kant, de techniek, de
versterken. Ook duurzaamheid, de impact van bebouwing
duurzaamheid en de financiële kant te benaderen, realiseren
op leefomgeving en maatschappij is een belangrijk aspect
we doordachte projecten, welke in de loop der tijd hun waarde
binnen ons ontwerp. Deze duurzaamheid zit zowel op het
ook hebben bewezen.
niveau van flexibel en aanpasbaar ontwerpen tot materiaalen energiegebruik.
Woudagebouw
Rietveld woningen
ZSW Gouda
OCLC Leiden
Einsteinbaan
Crispijn v. Outgaerden
Capri Bronovo
MFA Zwijndrecht
Inhoud Introductie Profielschets
5
Visie 5
Interieur ‘t Weegje » ‘s Gravendeel 9 Capri Bronovo » Den Haag 12 MFA » Zwijndrecht 14 OCLC » Leiden 16 Delta Electronics » Hoofddorp 23 Kantoor Rentokil » Den Haag 25 Frontoffice WBS » Wassenaar 27 Clubgebouw » Capelle a/d IJssel 29 Aula vmbo Slinge » Rotterdam 31
A3 Architecten
BIM 35 Duurzaamheid 37
t’ Weegje
De Componist
6
7
referentieprojecten
Interieur
8
9
locatie ‘s Gravendeel opdrachtgever HZ Wonen type opgave interieur status opgeleverd
‘t Weegje
interieuropgave te ‘s Gravendeel Een groot deel van ‘t Weegje, een
Naast de bestaande functies,
voormalige rabobank, was leeg
waaronder een horecagelegenheid,
komen te staan en kon zijn naam
een tandartsenpraktijk en een
van dienstencentrum niet meer waar
biljartvereniging, hebben verschillende
maken.
nieuwe partijen inmiddels hun intrek
Grote struikelblok voor vestigen in ‘t
genomen. Het dienstencentrum
Weegje was de lege donkere centrale
is versterkt met de komst van
hal en slechte logistiek.
onder andere de bibliotheek,
Door het aanbrengen van een nieuwe
twee huisartsenpraktijken, een
grote vide met open trap direct onder
fysiotherapeut, een psycholoog en een
het bestaande daklicht, is een grote
manicure.
ruime lichte ruimte ontstaan die alle
‘t Weegje mag zich met recht weer een
functies met elkaar verbind.
dienstencentrum noemen.
‘t Weegje » ‘s Gravendeel ˆˆ de oude donkere centrale hal ‹ receptie van de huisartsenpraktijk ˆ interieur van de huisartsenpraktijk ›› de nieuwe vide met trap ›› bibliotheek ›› bestaand daklicht boven de vide
10
11
12
locatie Den Haag opdrachtgever Capri Hartrevalidatie type opgave interieur status opgeleverd
Capri Bronovo interieuropgave te Den Haag Hubertusduin is de nieuwste uitbreiding
Door A3 Architecten is het interieur
van het Bronovoziekenhuis in Den
voor deze vestiging ontworpen.
Haag. In deze uitbreiding is een
Wachtruimtes, spreekkamers, “fiets-“
vestiging van Capri Hart Revalidatie
kamer, en administratieruimtes. Frisse
gevestigd. Capri revalideert patiënten
kleuren, moderne vormgeving en
na een hartfalen of operatie door
verwijzing naar het actieve leven waren
middel van diverse cursussen en
bepalend voor keuzes van kleuren en
fysieke trainingen.
materialen.
Capri Bronovo » Den Haag ˆ nieuwe situatie wachtruimte ˘ nieuwe situatie vergaderruimte › nieuwe situatie wachtruimte
13
14
locatie Zwijndrecht opdrachtgever Trivire type opgave Interieur | utiliteit
MFA Zwijndrecht Multifunctionele accomodatie Bij de stedenbouwkundige inpassing wordt getracht de
vragen om meerdere entrees van het complex.
structuur van de bestaande bebouwing en openbare ruimte
Vanuit een centrale plek zijn de verschillende onderdelen
te versterken. Daarnaast speelt het bevorderen van de
van het p.v.e. zichtbaar en bereikbaar. De verschillende
sociale veiligheid en het versterken van de relatie van het
elementen van het ruimtelijk programma zijn duidelijk
gebouw met zijn directe omgeving een belangrijke rol.
afleesbaar zijn in het totale plan.
De zichtlijnen in de stedenbouwkundige structuur bestaan uit drie richtingen die samenkomen op de locatie. Deze plaats
De opzet van de plattegronden gaat uit van het definieerden
is met de verschillende richtingen bepalend voor de wijze
van een aantal plekken maar tegelijk ook het bieden van
waarop het volume van het MFA in onderdelen wordt vorm
een aantal plekken die nader kunnen worden ingevuld door
gegeven.
de gebruiker. Op deze wijze nodigt het gebouw uit tot een
De verschillen in het ruimtelijk programma tussen onderdelen
creatieve interactie met de geboden ruimte.
met een wijkfunctie en die met een bovenwijks karakter
MFA » Zwijndrecht ˆ overzicht MFA ˆ› impressie gevelaanzicht ˇ impressie dentrale entreehal › schema organisatie
15
16
locatie Leiden opdrachtgever OCLC Leiden type opgave interieur status opgeleverd
OCLC Leiden nieuwe entree en kantoorinrichting
De opgave was het ontwerpen van de een nieuwe representatieve entree en een complete herinrichting van het kantoor In de entree is een ruime vide aangebracht met een nieuwe opvallende trap. De werkplekken zijn opnieuw ingericht volgens het nieuwe werken.
OCLC » Leiden
› nieuwe situatie ‹ nieuwe situatie algemene ruimte ˇ nieuwe situatie
17
18
19
20
21
22
23
locatie Hoofddorp opdrachtgever Delta Electronics type opgave interieur omvang 2150 m2
Delta Electronics kantoorinrichting Delta Electronics is een Taiwanees bedrijf dat internationaal
door de beperkte aanwezige ruimte.
actief is en al enige tijd hun hoofdkantoor in Hoofddorp
Door op meubel niveau de innovatie te zoeken, is uiteindelijk
huurde. Bij de aankoop van hetzelfde pand als dat zij
een erg efficiënte maar ook ruimtelijke indeling ontstaan.
voorheen huurde werd een nieuwe weg ingeslagen en
Naast de interieur opgave zijn uiteindelijk ook diverse studies
gekozen voor een grote renovatie met een duurzame insteek
naar de entree en gevel gedaan om niet alleen het interieur
en een hedendaagse uitstraling. De nieuwe kantoorruimte
maar ook het exterieur een frisse uitstraling mee te geven.
moest een open indeling hebben met een efficiënte indeling
Delta Electronics » Hoofddorp ˆ oude situatie › plattegronden ‹ impressies
24
25
locatie Den Haag opdrachtgever Rentokil / Initial type opgave interieur status opgeleverd omvang 1850 m2
Rentokil
Kantoor Rentokil » Den Haag › axonometrie plattegronden ‹ nieuwe situatie algemene ruimte ˇ nieuwe situatie kantoren
kantoorinrichting
Initial en dochterbedrijf Rentokil
voor een open kantoorlandschap. Per
besloten 3 verschillende locaties samen
afzonderlijke afdeling is gezocht naar
te voegen in één nieuw hoofdkantoor
een passende invulling aansluitend
voor Nederland in Den Haag. Voor
op de visie van een open kantoor
de nieuwe locatie is het bestaande
landschap. De strategie is een structuur
kantoorpand langs A4 gekozen, net ten
met veel ruimte voor groei en krimp.
noorden van de afslag Leidschendam.
Ook is er rekening gehouden met een
Voor het nieuwe kantoor is gekozen
grote hoeveelheid flexwerkplekken.
26
27
locatie Wassenaar opdrachtgever Wassenaarsche Bouwstichting (WBS) type opgave Interieur
Frontoffice WBS entree Wassenaarsche Bouwstichting
Voor de Wassenaarsche Bouwstichting
Een rustig kleurenpalet, warme
is een ontwerp gemaakt voor een
materialen en de overzichtelijke
nieuwe frontoffice. De entreehal, de
indeling, zorgen voor een bijna
balies en het meubilair maakten allen
huiselijke sfeer.
onderdeel uit van het plan.
Frontoffice WBS » Wassenaar ‹ impressies › plattegrond
28
29
locatie Capelle aan de IJssel opdrachtgever Tennisvereniging T.C. Capelle type opgave nieuwbouw status opgeleverd
Clubgebouw Nieuwe accommodatie tennisclub Capelle a/d IJssel Voor de Capelse tennisclub C.T.C. en
Het clubgebouw bestaat uit twee
tennisclub L.T.C. de Blinkert is op het
bouwlagen met een doorgang naar
bestaande sportpark Schenkel een
de achtergelegen tennisoverkapping.
nieuwe accommodatie gerealiseerd,
Voor het clubgebouw ligt een verhoogd
ter vervanging van de twee oude
terras met uitzicht over het tennispark.
accommodaties.
Clubgebouw » Capelle a/d IJssel ‹ˆ exterieur en interieur van het nieuwe clubgebouw ˇ dwarsdoorsnede over het clubgebouw en de hal
30
31
locatie Rotterdam opdrachtgever LMC vmbo Zuid type opgave Interieuropgave status uitgevoerd
Aula vmbo Slinge Interieuropgave te Rotterdam Flexibiliteit is een belangrijk aspect
Daarnaast worden bestaande wand-
bij de uitwerking van het voorstel.
en vloerafwerkingen vervangen door
In de aula is een tribune bedacht
meer geluidsabsorberende materialen.
die divers gebruik mogelijk maakt.
Binnen onze visie is het van belang dat
Onder het hoogste gedeelte van de
de ruimte van de aula als een geheel
tribune ontstaat een permanente
ervaren wordt. Bij het creëren van een
ruimte die met kluisjes ingevuld
‘prikkelarme omgeving die aansluit op
kan worden. De ruimte die hierdoor
de belevingswereld van de leerling’ is
vrijkomt, kan worden gebruikt voor
gekozen voor het toepassen van warme
een nieuwe uitgiftebalie en kantine
houttinten afgewisseld met heldere
met tafels. Door het verplaatsen van
kleuraccenten. Hierdoor ontstaat een
deze ‘kantinefunctie’, wordt een deel
uniform en herkenbaar beeld voor de
van het geluid in de aula voorkomen.
totale ruimte.
Aula vmbo Slinge » Rotterdam ˆ doorsnede aula ‹ impressie nieuwe uitstraling › nieuwe situatie
32
33
A3 Architecten
A3 Architecten & BIM voorbeelden van planuitwerking in BIM Sinds enkele jaren werk A3 Architecten
BIM protocol
met het Bouwwerk Informatie Model
Bij het opzetten van een BIM project
(BIM). Met verscheidene projecten,
dient vooraf een BIM protocol opgesteld
uiteenlopend van renovatie tot
te worden. In dit protocol komen o.a. de
transformatie, is hiermee inmiddels de
volgende zaken aan bod:
nodige ervaring opgedaan.
- Projectinformatie - Projectdoelen en BIM ambities
Het werken met BIM is een methode
- Projectpartners en contactpersonen
die zorgt voor centraal beheer
- Organisatie project
van data (tekening, berekeningen,
- BIM proces
inzichtelijk documenten, hoeveelheden,
- BIM informatie niveau componenten
gebruiksaanwijzingen en berekeningen,
- Procedure samenwerking
etc.) en centrale communicatie.
- Afspraken BIM model
Eilandjesstructuur is hiermee verleden
- Kwaliteitscontrole
tijd. Om tot de juiste BIM afspraken Het voordeel is tevens meer inzicht
te komen met de partners, is het
voordat de bouw start voor alle partijen
noodzakelijk om met de opdrachtgever
zoals de opdrachtgever, architect,
eerst de informatiebehoefte af te
constructeur, installateur en alle
stemmen.
overige relevante bouwpartners. Alle knelpunten kunnen vooraf inzichtelijk worden gemaakt, worden besproken en direct worden opgelost, ondersteund door een uitgebreid 3D-model.
BIM ˆ renovatie Mendelweg te Boskoop ‹ˆ renovatie Bomenbuurt te Dongen ‹ transformatie Brinkwal te Nieuwegein › voorbeeld van een BIM protocol
A+
A+
NOM
A3 Architecten & Duurzaamheid uitgaan van behoud Een belangrijke vorm van
bestaande woningvoorraad. Soms
duurzaamheid is behoud. Dus niet
gebeurd dit met maar met enkele
slopen, maar hergebruiken wat
stappen, zoals het project Isabellaland
goed is en aanpassen waar nodig.
in Den Haag. De woningen zijn van
Inmiddels hebben we diverse
een gemiddeld label E/D naar een
transformatieprojecten uitgevoerd
energielabel B gegaan.
waarbij het bestaande gebouw zoveel
Maar het kan ook zeer rigoureus,
mogelijk wordt behouden en toch
bijvoorbeeld in een ‘Slim en Snel’
d.m.v. allerlei ingrepen woningen
traject van platform 31. Het project
met een energielabel A+ zijn
Sens in Krimpen aan den IJssel is
gerealiseerd. Een voorbeeld hiervan
een voorbeeld van zón traject dat we
is het transformatieproject Brinkwal in
hebben doorlopen. Deze woningen
Nieuwegein.
zouden uiteindelijk naar een A+ label zijn gegaan.
Energielabelverbetering Een andere voor de hand liggende
Nul-op-de-meter
manier van duurzaamheid is het
nog een stap verder gaat het ‘nul-op-
besparen van energie door het na-
de-meter concept’. Voor onder andere
isoleren van bestaande woningen,
woningcorporatie Mitros en SSW de
eventueel i.c.m. het aanbrengen van
Bilt deden we mee aan trajecten om
zonnepanelen of andere duurzame
gestapelde woningen ‘Nul-op-de-meter’
ingrepen. Het resultaat is een
te krijgen.
energielabelverbetering van de
Duurzaamheid ‹ˆ Transformatie | Brinkwal, Nieuwegein ˆ Slim & Snel | Krimpen a/d IJssel ‹‹Nul-op-de-meter | SSW, De Bilt ‹ labelverbetering | Isabellaland, Den Haag
Maaskade 171D Postbus 24325 3007 DH Rotterdam Tel.: 010 411 3630 alg@A3architecten.nl www.A3architecten.nl