WSPÓŁCZESNA RZEŹBA POLSKA Prace ze zbiorów Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku Kraków 2012
Organizatorzy: Agencja Artystyczna GAP Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Wystawa: WSPÓŁCZESNA RZEŹBA POLSKA Prace ze zbiorów Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku Sala Wystawowa, Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 16 maja – 19 czerwca 2012 r. Kurator: Jarosław Pajek Aranżacja: Jarosław Pajek Wydawca: Agencja Artystyczna GAP Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej ul. Rakowicka 10b/10, 31-511 Kraków www.agencja.e-gap.pl Materiały do folderu: Noty biograficzne: Anna Podsiadły Fotografie: Jan Gaworski Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku ul. Topolowa 1, 26-505 Orońsko tel. +48 48 618 45 16, fax +48 48 618 44 70 www.rzezba-oronsko.pl Projekt katalogu: Anna Miśkowiec
Szanowni Państwo, nie ulega wątpliwości, że studia są czasem poświęconym na zdobywanie specjalistycznej, ściśle ukierunkowanej na daną dziedzinę wiedzy. Ale jednocześnie kilka lat studiowania to dla młodych ludzi czas wszechstronnego rozwoju, kształtowania własnej osobowości i poszerzania horyzontów. Dlatego też należy dołożyć wszelkich starań, aby najczęściej spotykana konfiguracja nauki z rozrywką nie zdominowała w całości okresu, który nie bez powodu nazywany bywa jednym z najprzyjemniejszych w całym dorosłym życiu. Agencja Artystyczna GAP, tak jak inne organizacje, kluby i stowarzyszenia wysuwa szereg pomysłów zagospodarowania wolnego czasu dla studentów. Propozycją, którą tym razem chcemy Państwu przedstawić jest sztuka. Dzięki owocnej współpracy z Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku już po raz drugi w murach Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie zagoszczą prace współczesnych polskich rzeźbiarzy. Jesteśmy przekonani, że wystawa, a także wydany z tej okazji katalog przybliżą wszystkim zainteresowanym sylwetki wybitnych rodzimych twórców, a same prace zainspirują do twórczego działania na innych polach. Być może zachęcą one także do samodzielnego poznawania współczesnej sztuki polskiej – odwiedzania muzeów, pracowni artystycznych, uczestnictwa w przeglądach, wernisażach i festiwalach. Być może także namacalne przenikanie się dwóch placówek – muzeum i uczelni, stanowić będzie przyczynek do szerszej dyskusji o znaczeniu kultury dla gospodarki. Jak bowiem pokazują ostatnie lata, pojęcia te są ze sobą ściśle związane. Kultura w dużej mierze determinuje rozwój, a to zaledwie jeden z wielu dowodów na nierozerwalność tych zjawisk.
Życzymy wielu wrażeń podczas zwiedzania Agencja Artystyczna GAP
Kolekcja Muzeum Rzeźby Współczesnej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
C
entrum Rzeźby Polskiej ma swoją siedzibę w niewielkiej wsi Orońsko, położonej przy drodze krajowej nr 7, 16 km od Radomia i 120 km od Warszawy. Zajmuje obszar XIX-wiecznego założenia parkowo-dworskiego z dominującym pałacem, kaplicą, oranżerią, budynkami gospodarczymi i malowniczym, zabytkowym parkiem. Kulturalna tradycja Orońska narodziła się około połowy XIX wieku i związana jest ze słynnym polskim malarzem – Józefem Brandtem. Najnowszą historię Centrum zapoczątkowały warsztaty twórcze i plenerowa ekspozycja prac artystów w 1965 roku. Wkrótce otwarto Ośrodek Pracy Twórczej Rzeźbiarzy. Od 1981 roku Centrum Rzeźby Polskiej zaczęło funkcjonować jako placówka państwowa podlegająca Ministerstwu Kultury i Sztuki. Obecnie Orońsko jest miejscem spotkań artystów z różnych stron świata, z różnymi kulturowymi doświadczeniami i tradycjami. Odbywają się tu warsztaty artystyczne, plenery akademickie, seminaria problemowe, wystawy sztuki współczesnej. Centrum Rzeźby Polskiej, jako instytucja objęta mecenatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, gromadzi dzieła sztuki z myślą o tworzeniu zbioru reprezentatywnego dla kondycji współczesnej rzeźby polskiej. Obecnie zbiór składający się z rzeźb, obiektów, instalacji liczy ponad tysiąc prac, a uzupełnia go ponad pięćset depozytów. Orońska kolekcja formowała się równolegle z przeobrażeniami i dziejami całej instytucji. Pewnej systematyzacji uległa w roku 1992, tj. w momencie opracowania programu dla utworzonego Muzeum Rzeźby Współczesnej. Zasadniczy korpus kolekcji tworzą w większości dzieła artystów polskich, którzy pojawili się w Orońsku jako uczestnicy warsztatów artystycznych lub mieli tutaj prezentację swojej twórczości. Z tego tytułu dokonywali darów na rzecz Centrum, albo przekazywali swoje prace w formie depozytów. Często powodem był fakt, że jedynie CRP dysponowało odpowiednią powierzchnią do przechowywania obiektów wielkogabarytowych, np. Ukon Magdaleny Abakanowicz.
Dla większości obiektów przyjmuje się jako cezurę czasową 2. połowę XX wieku, chociaż w zbiorach są dzieła z początków stulecia, jak chociażby prace Konstantego Laszczki czy Stanisława Ostrowskiego, oraz z okresu międzywojnia, np. Katarzyny Kobro, Olgi Niewskiej, Jacka Pugeta i Augusta Zamoyskiego. Ważną cześć kolekcji stanowią prace składające się na najnowszy rozdział historii rzeźby polskiej, a szczególnie powstałe w ostatnich latach. Dotyczy to przede wszystkim prac młodego pokolenia, które w ramach organizowanych przez Centrum Triennale Młodych (od 1992 roku odbyło się sześć edycji), miało tu możliwość artystycznego debiutu. Prace te służyły także realizowanej przez Centrum serii wystaw tzw. dekadowych (prezentujących kolejno lata: 60., 70., 80. i 90.), w ramach których podejmowano próby syntezy najnowszych dziejów sztuki polskiej. W zbiorach Muzeum znajdują się m.in. prace: Magdaleny Abakanowicz, Sylwestra Ambroziaka, Mirosława Bałki, Andrzeja Bednarczyka, Krzysztofa M. Bednarskiego, Jana Berdyszaka, Jerzego Beresia, Tomasza Brejdaka, Marka Chlandy, Bronisława Chromego, Wandy Czełkowskiej, Barbary Falender, Mirosława Filonika, Zbigniewa Frączkiewicza, Wiktora Gajdy, Tadashi Hashimoto, Władysława Hasiora, Ewerdta Hilgemanna, Stanisława Horno-Popławskiego, Marii Jaremy, Jerzego Jarnuszkiewicza, Zdzisława Jurkiewicza, Alfonsa Karnego, Tomka Kawiaka, Marka Kijewskiego, Grzegorza Klamana, Katarzyny Kobro, Grzegorza Kowalskiego, Edwarda Krasińskiego, Jana Kucza, Stanisława Kulona, Zofii Kulik i Przemysława Kwieka, Edwarda Łazikowskiego, Tadeusza Łodziany, Józefa Łukomskiego, Adama Myjaka, Sławoja Ostrowskiego, Antoniego J. Pastwy, Andrzeja Pawłowskiego, Marii Pinińskiej-Bereś, Adama Prockiego, Adolfa Ryszki, Tadeusza Siekluckiego, Stanisława Słoniny, Adama Smolany, Antoniego Starczewskiego, Ludmiły Stehnovej, Macieja Szańkowskiego, Andrzeja Szewczyka, Henryka A. Tomaszewskiego, Olgierda Truszyńskiego, Jacka Waltosia, Magdaleny Więcek-Wnuk, Mariana Wnuka, Ryszarda Wojciechowskiego, Zofii Woźnej, Romana Woźniaka, Barbary Zbrożyny, Gustawa Zemły oraz wielu innych.
Autorzy prac: Krzysztof M. Bednarski 11 Aleksander Dętkoś 12 Jerzy Grygorczuk 13 Stanisław Horno-Popławski 14 Maria Jarema 15 Jerzy Jarnuszkiewicz 16 Stanisław Kulon 17 Tadeusz Łodziana 18 Józef Marek 19 Tadeusz Markiewicz 20 Irena Molin-Sowa 21 Adolf Ryszka 22 Stanisław Słonina 23 Jacek Waltoś 24 Jan Stanisław Wojciechowski 25 Zofia Woźna 26 Antonina Wysocka-Jonczak 27 August Zamoyski 28 Barbara Zbrożyna 29
Krzysztof M. Bednarski (ur. 1953) – Gest, 1979, żeliwo, brąz W latach 1973–1978 studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza w 1978. Od 1984 mieszka w Rzymie. Rzeźbiarz, akcjoner, twórca instalacji i obiektów, plakacista. Artysta poszukuje źródeł rzeźby i jej relacji do miejsca jako metafory przestrzeni, odsyłając widza do innych dzieł sztuki i literatury. Interesują go zasady sprzeczności i rozdzielności treści od formy. Realizacje plastyczne Bednarskiego obejmują rzeźbę, relief, rysunek oraz przedmioty pozornie gotowe lub rzeczy z bezpośredniego otoczenia człowieka wkomponowane w sytuację typu environment. Przedmiot (obiekt) zawsze występuje tu w relacji do przestrzeni pojmowanej jako miejsce, a miejscem staje się dzięki rzeźbie (obiekt). W ostatnich pracach artysta ukazuje dialog człowieka z naturą poprzez dwa dopełniające się elementy: ziemię i współczesną technologię.
11
Aleksander Dętkoś (ur. 1939) – My – Wy – Oni, 1986, brąz Absolwent Szkoły im. Antoniego Kenara w Zakopanem (1955–1960). Studia artystyczne odbył w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku, na Wydziale Rzeźby i Ceramiki, w pracowni prof. Stanisława Horno-Popławskiego (1960–1966). W tym samym czasie ukończył też studium pedagogiczne. W latach 1966–1969 pracował jako plastyk-pedagog w szkolnictwie specjalnym na Wybrzeżu. Od 1978 rzeczoznawca MKiS w Bydgoszczy. Wielokrotnie nagradzany za dorobek artystyczny. Tworzy prace kameralne w brązie i kamieniu. Postacią centralną jego rzeźb jest człowiek, postrzegany często przez pryzmat sacrum. Artysta realizuje prace narratywne, symboliczne i metaforyczne. Łączy ze sobą formy uproszczone, często zredukowane do znaku, symbolu z formami realistycznymi, przedstawiającymi, a nawet naturalistycznymi. Bohater tych przedstawień uwikłany jest w określoną sytuację, współistnieje ze światem symbolicznych znaków, które określają i jednocześnie komunikują jego egzystencjalną i kulturową rolę.
12
Jerzy Grygorczuk (ur. 1944) – Awangarda, 1988, blacha miedziana, żywica Studiował na Wydziale Malarstwa i Rzeźby w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w pracowni prof. Franciszka Duszeńki w 1970. Jest pedagogiem na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej. Tworzy w zakresie rzeźby pomnikowej, plenerowej, małych form rzeźbiarskich i medalierstwa oraz rysunku. Obok rzeźby tradycyjnej, przedstawiającej, głównie realizacji o tematyce sakralnej i płaskorzeźbionych obrazów, konstruuje obiekty z przedmiotów codziennego użytku, rzeźby-zagadki bliskie surrealizmowi i popartowi. W wielu pracach artysty tytuł-hasło naprowadza odbiorcę na właściwą ścieżkę interpretacji.
13
Stanisław Horno-Popławski (1902–1997) – Rycerz w tygrysiej skórze, 1978, granit Studiował malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych w Moskwie (1916–1921), następnie na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1921), a także w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni prof. Tadeusza Pruszkowskiego oraz w pracowni rzeźby prof. Tadeusza Breyera (1922– 1931). Był pedagogiem i kierownikiem Zakładu Rzeźby na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Po wojnie repatriowany do Białegostoku. Profesor nadzwyczajny UMK w Toruniu oraz dziekan Wydziału Rzeźby PWSSP w Gdańsku. Tworzył rzeźby ujmujące doskonałością opanowanego warsztatu i oryginalnością wizji. Był nauczycielem kilku pokoleń artystów. Autor rzeźb plenerowych i pomnikowych, m.in. pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie. Początkowo prace Horno-Popławskiego utrzymane były w konwencji realistycznej. W ostatnich latach życia artysta coraz bardziej odchodził od klasyki w stronę kompozycji z nieznacznie tylko obrobionych polnych kamieni.
14
Maria Jarema (1908–1958) – Akt, 1936/1995, brąz, odlew W latach 1929–1935 studiowała pod kierunkiem Xawerego Dunikowskiego na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie. Rzeźbiarka, malarka, scenografka. Jako aktorka i projektantka kostiumów związana była z teatrem Cricot i Cricot 2 Tadeusza Kantora oraz teatrzykiem kukiełkowym Adama Polewki, który tworzył szopki polityczne w środowisku polityków. Należała do Grupy Krakowskiej oraz Grupy Młodych Plastyków. Prace artystki reprezentowały sztukę polską m.in. na Biennale w Wenecji (1958) i pośmiertnie na Biennale Sztuki Współczesnej w São Paulo (1961). Początkowo tworzyła gładkie formy rzeźbiarskie nawiązujące do świata organicznego. Po wojnie zajmowała się głównie malarstwem, realizowała fakturowe obrazy inspirowane fantastyką. W latach 50. fascynowała ją postać ludzka, jej miejsce w przestrzeni, a także przedstawienie ruchu w obrazie. Prace realizowała w technice monotypii, którą często łączyła z olejem i temperą. Dla artystki charakterystyczne jest balansowanie na granicy figuratywności i abstrakcyjnego znaku. Z czasem figury w jej pracach stały się tylko znakami plastycznymi, sugerującymi ruch w wielowarstwowej przestrzeni.
15
Jerzy Jarnuszkiewicz (1919–2005) – Kaganiec I, 1973/1977, cement patynowany, brąz chromowany W latach 1936–1938 studiował w Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie, następnie w warszawskiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w pracowni prof. Tadeusza Breyera (1938–1939). Po wojnie kontynuował studia w ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Franciszka Strynkiewicza w 1950. Jako wieloletni pedagog w macierzystej uczelni wychował grono wybitnych dziś rzeźbiarzy. Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej i plenerowej oraz medalierstwa. Autor exlibrisów, monet obiegowych, grafik. Pierwsze prace obejmowały kompozycje realistyczne: małe formy, figurki, portrety w gipsie i studia z natury. Od końca lat 50. tworzył przestrzenne konstrukcje plenerowe w metalu, łącząc dramatyczną ekspresję i dynamikę formy z rygoryzmem podziałów przestrzennych. W końcu lat 60. powrócił do przedstawień figuralnych, sięgając po tematy o metafizycznym i duchowym sensie. W jego twórczości dają się prześledzić zmiany, jakim podlegała nie tylko sztuka, ale szeroko rozumiana kultura polska. Od projektów związanych z odbudową kraju i socrealizmem, przez odwilż, fascynację formami nowoczesnymi i ekspresyjnymi doszedł w latach 60. do rzeźby geometrycznej, by w latach 70. i 80. swe najwybitniejsze dzieła poświęcić tematyce religijnej.
16
Stanisław Kulon (ur. 1930) – Dzieci, 1969, drewno polichromowane Absolwent PLSP w Zakopanem. W latach 1952–1958 studiował na Wydziale Rzeźby warszawskiej ASP, w pracowniach rzeźby prof. Ludwiki Nitschowej i Mariana Wnuka. Profesor i prodziekan Wydziału Rzeźby w macierzystej uczelni. Jest autorem realizacji plenerowych i pomnikowych, jak pomnik Marii Konopnickiej w Ogrodzie Saskim (1966), pomnik Sapera (1975) w Warszawie. Artyście bliskie są te tradycje sztuki ludowej, w których prostota formy ma największą siłę oddziaływania. Najchętniej i z powodzeniem rzeźbi w drewnie, które potem wykańcza delikatną patyną i powleka polichromią w czystych barwach z użyciem złota. Z równym powodzeniem używa gipsu, cementu, granitu i terakoty, a jako odrębną gałąź twórczości traktuje ceramikę. W tworzonych rzeźbach opowiada legendę o narodzinach człowieka. Sednem tych opowieści jest humanizm. Często wprowadza w swoje kompozycje postać dziecka, która spełnia niejednokrotnie również rolę symboliczną.
17
Tadeusz Łodziana (ur. 1920) – Rzeźba przydrożna, 1959/1996, brąz, odlew W latach 1937–1939, 1941–1942 studiował w Instytucie Sztuk Plastycznych we Lwowie, następnie w PWSSP w Sopocie (1945–1950). W roku 1954 uzyskał dyplom na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie. Wykładowca warszawskiej ASP, od 1971 na stanowisku profesora. Dziekan Wydziału Rzeźby w latach 1966–1969 oraz 1972– –1978. Twórca form monumentalnych znany z opracowania rzeźbiarskiego (wraz z R. Guttem i S. Słoniną) mauzoleum na Pawiaku w Warszawie (1964), pomnika Ofiar Obozu Radogoszcz w Łodzi (1961). W latach 60. rzeźby Łodziany balansują na granicy abstrakcji organicznej, jednocześnie zachowując cechy aluzyjnego aktu. Uważano je za szczytowe osiągnięcia rzeźby polskiej tego czasu. Rzeźba przydrożna to abstrakcyjna synteza figury Chrystusa Frasobliwego, utrzymana w charakterystycznej dla artysty konwencji, wyróżnia się gładkością i obłością czystej, wypolerowanej formy oraz oszczędnością zastosowanych środków.
18
Józef Marek (ur. 1922) – Drabina, 1985, brąz, granit Studiował w ASP w Krakowie, uzyskując w 1952 r. dyplom w pracowni prof. Xawerego Dunikowskiego. W latach 1961–1971 był asystentem, następnie adiunktem na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej; 1965–1969 wykładowcą na Wydziale Form Przemysłowych ASP w Krakowie; 1971–1986 docentem na Wydziale Architektury Wnętrz; od 1986 profesorem macierzystej uczelni. Malarz, rzeźbiarz, medalier, poeta, wielokrotnie nagradzany i wyróżniany, uhonorowany m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1983), złotą odznaką „Za Pracę Społeczną dla Miasta Krakowa” (1984), Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta (1989). Artysta początkowo rzeźbił realistyczne głowy, stopniowo upraszczając je i poddając geometryzującym zabiegom. Następnie eksperymentował z figurą ludzką, wydłużając ją i deformując. Niezależnie jakim transformacjom w twórczości Józefa Marka ona podlegała, artysta snuje opowieść o człowieku. Ulubionym materiałem jest dla twórcy drewno.
19
Tadeusz Markiewicz (ur. 1936) – Unik, 1985, brąz, drewno W latach 1959.–.1965 studiował na Wydziale Rzeźby warszawskiej ASP. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w pracowni prof. Franciszka Strynkiewicza. Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej, pomnikowej i kameralnej oraz medalierstwa. Jest autorem m.in. pomnika Matki Polki w Łodzi. Wielokrotnie nagradzany za twórczość, m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Tworzy prace w różnych materiałach: brązie, drewnie, ceramice i kamieniu. W swoich rzeźbach przybliża zagadnienia i motywy symboliczne oraz sakralne, poruszając się po obszarze figuracji. Niekiedy przedstawioną formą odwołuje się do europejskich nurtów artystycznych i ich stylistyki, transformując interesujące go motywy i zagadnienia na swój, indywidualny sposób.
20
Irena Molin-Sowa (ur. 1926) – Na temat Arpa, 1971, brąz, odlew Studiowała na Wydziale Rzeźby PWSSP we Wrocławiu, uzyskując dyplom w roku 1952. Twórczość w dziedzinie rzeźby, form architektonicznych, medalierstwa i rysunku. Pełniła funkcję rzeczoznawcy MKiS w zakresie rzeźby i oceny dzieł sztuki współczesnej. Uczestniczyła w Międzynarodowych Sympozjach Rzeźby w Marmurze w Villány-Siklós (Węgry), Bukareszcie, Madrycie, Helsinkach, Oslo, Rawennie, Dortmundzie, Pradze. Autorka realizacji pomnikowych, m.in. pomnika poświęconego Ofiarom Faszyzmu w Leszczynach (1965, w zespole z M. Sową), Żołnierzom I Warszawskiej Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki na Powązkach w Warszawie (1969). Oprócz realizacji monumentalnych Irena Molin-Sowa stworzyła wiele rzeźbiarskich portretów utrzymanych w nurcie realizmu syntetycznego. Artystka nie dąży w nich do uchwycenia fizjonomicznego podobieństwa portretowanej osoby. Poszczególne partie głowy buduje za pomocą gładkich, obłych, ostro zakończonych brył, które wraz z przesadnie zarysowanymi, charakterystycznymi rysami podkreślają ekspresję i silną osobowość portretowanego.
21
Adolf Ryszka (1935–1995) – Niewinna I, z cyklu Niewinni, 1965/2001, brąz, odlew W latach 1957–1962 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza w 1963. Członek Europejskich Sympozjonów Rzeźbiarskich, a później członek Zarządu tego stowarzyszenia. Od roku 1983 kierował Zakładem Rzeźby na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Twórczość w zakresie realizacji pomnikowych i plenerowych (w Japonii, Danii, Kanadzie), rzeźby kameralnej oraz medalierstwa. Większość jego prac cechuje skłonność do rozwijania form w szeregach tematycznych, skupiających uwagę nad życiem i śmiercią, trwaniem i przemijaniem, przejawiających się w zderzeniach tego, co naturalistyczne z tym, co płynne i nieokreślone. Artysta pracował cyklami na przemian w różnych okresach swojej twórczości, w różnych materiałach (cykle: Pablo Casals, Sarkofagi, Hełmy i inne). Często posługiwał się zabiegiem roztapiania wizerunku postaci w bezkształtnej bryle, poszukując formy człowieka. Z rzeźb Ryszki emanuje filozoficzna zaduma, ale też poetycko-metaforyczny klimat, zdyscyplinowanie konstrukcyjne połączone z liryzmem. Większość prac cechuje malarskość, rozwibrowanie powierzchni, jedynie w monumentalnych rzeźbach plenerowych artysta koncentruje się niemal wyłącznie na czysto konstruowanej bryle.
22
Stanisław Słonina (ur. 1936) – Tetoriente, 1971, metal Absolwent Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem (1951–1956). W latach 1956–1962 studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w pracowni prof. Mariana Wnuka w 1962. W macierzystej uczelni pracował jako pedagog przez 44 lata. Uhonorowany nagrodą Narodowego Komitetu UNESCO na wystawie sztuki współczesnej w Monte Carlo (1966). Twórczość w zakresie rzeźby plenerowej i pomnikowej, medalierstwa i rysunku. Autor pomników Jana Pawła II w Buenos Aires, Łowiczu, Żyrardowie oraz monumentu marszałka Józefa Piłsudskiego w Częstochowie i Płocku. Zrealizował rzeźby o tematyce sakralnej dla kościołów, m.in. w Warszawie i Pruszkowie, liczne nagrobki, tablice pamiątkowe. Słonina jest również autorem kompozycji plenerowych oraz rzeźb kameralnych.
23
Jacek Waltoś (ur. 1938) – Sam, 1972/2002, brąz patynowany, odlew W latach 1957–1963 studiował na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie. Dyplom uzyskał pod kierunkiem Emila Krchy w 1963. Współzałożyciel krakowskiej grupy Wprost. W 1967 otrzymał Nagrodę Krytyki Artystycznej im. C.K. Norwida. W latach 1975–1979 prowadził Galerię Pryzmat w Krakowie. Kieruje Pracownią Malarstwa w ASP w Krakowie. Autor esejów i artykułów o sztuce (pseudonim literacki: Jacek Buszyński), współautor książki 100 najsłynniejszych obrazów (z Andrzejem Osęką). Twórczość w zakresie malarstwa, rzeźby, rysunku i grafiki. Prace artysty z lat 60. związane są ze zjawiskiem nowej figuracji. W latach 80. tworzy obrazy, w których wykorzystuje symboliczne znaczenie światła, odwołując się do mistyki iluminacji. Główny temat jego twórczości stanowi człowiek postrzegany przez pryzmat wątków biblijnych, literackich narracji czy mitologii. Podejmowane motywy rozwija w serię prac wykonanych w różnych technikach (cykle). W sposób symboliczny przedstawia tematy uniwersalne, jak stany emocjonalne, dwoistość natury ludzkiej, zagadnienia moralne, wątki religijne. Stosowane przez Waltosia formy negatywowe, ażurowe, zespalają prace z otaczającą je przestrzenią, wyrażając ważną dla artysty ideę braku, opuszczenia.
24
Jan Stanisław Wojciechowski (ur. 1948) – Romantyczny duch powierzchni II, 2004, brąz W latach 1967–1973 studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie pod kierunkiem prof. Jerzego Jarnuszkiewicza i Oskara Hansena. Dyplom uzyskał w 1973. Autor wielu recenzji, szkiców i książek o sztuce, organizator życia artystycznego i naukowego, krytyk i teoretyk sztuki, specjalista w zakresie wiedzy o kulturze i polityce kulturalnej. W latach 70. artysta tworzy prace skupione wokół problemów środków artystycznych, interakcji i komunikacji wizualnej oraz pojęcia sztuki. Następnie rozwija rzeźbiarski, warsztatowy aspekt swojej twórczości, realizując serie ceramicznych głów zderzonych z symbolami pop-kultury. Odlewy ciała destruuje za pomocą cięć i odkształceń. Pracom rzeźbiarskim często towarzyszą rysunki, collage i rozbudowany werbalny autokomentarz autorski. Twórczość Wojciechowskiego określana bywa jako konceptualna i postmodernistyczna.
25
Zofia Woźna (1911–1984) – Z cyklu Morze, ok. 1960, cement W latach 1929–1934 studiowała na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie, w pracowni prof. Wojciecha Weissa i Józefa Pankiewicza. W latach 1950–1970 odbyła liczne podróże artystyczne do wielu krajów Europy. Twórczość w zakresie rzeźby kameralnej, między innymi w brązie i betonie, oraz malarstwa sztalugowego. Realizowała głównie popiersia figuralne oraz wybitnie sugestywne głowy portretowe o skupionej ekspresji, redukując z czasem środki wyrazu do minimum. Są to blokowe, spokojne figury o niezwykle smukłej sylwecie i archaicznym dostojeństwie. Sztuka artystki pełna jest poetyckiego liryzmu, wyciszona, kontemplacyjna, kameralna, przedstawiająca i narracyjna. W centrum zainteresowań Woźnej pozostaje postać człowieka służąca do wyrażania wzruszeń i przeżyć. W kompozycjach pomnikowych ujawniała skłonność do syntezy oraz kubizowanego traktowania formy.
26
Antonina Wysocka-Jonczak (1942–2011) – Subiektywny II, 1980, drewno (mahoń, klon) – Rozdarty, 1984, drewno (mahoń) Ukończyła Liceum Sztuk Plastycznych w Szczecinie w 1960. Studia artystyczne odbyła w warszawskiej ASP na Wydziale Rzeźby. Dyplom uzyskała w pracowni prof. Mariana Wnuka w 1966. Jest laureatką wielu nagród. Brała udział w licznych wystawach, konkursach, plenerach i sympozjach w kraju i za granicą. Twórczość w zakresie rzeźby kameralnej, monumentalnej i plenerowej oraz medalierstwa, rysunku i malarstwa. Artystka często ograniczała kompozycję do najważniejszych brył i linii, pozostając na granicy abstrakcji. Obrazowała symbole, metafory i idee. Realizowała również sztukę przedstawiającą, ekspresyjne popiersia oraz syntetycznie potraktowane grupy rzeźbiarskie. Pracowała w różnych materiałach, głównie w kamieniu, drewnie i brązie.
27
August Zamoyski (1893–1970) – Ich dwoje, 1922/2002, brąz, odlew Artystycznie kształcił się w Berlinie i Monachium, gdzie zetknął się z niemieckim ekspresjonizmem. Brał udział w wystawach grupy Bunt, wystawiał też z polskimi formistami. W 1937 uzyskał Grand Prix na paryskiej Wystawie Światowej. W latach 1940–1955 mieszkał w Brazylii, gdzie wykonał pomnik Chopina (1944). W Rio de Janeiro prowadził szkołę rzeźby. Zajmował się teorią i filozofią, ogłosił traktat Sztuka i substancja (1954). W początkach swojej twórczości podejmował eksperymenty nawiązujące do ekspresjonizmu, kubizmu i futuryzmu, w drewnie i gipsie realizował śmiałe eksperymenty formalne. Następnie ewoluował w stronę rzeźby klasycyzującej. Tworzył akty i kobiece portrety o realistycznym charakterze, skłaniające się ku syntezie i monumentalnej hieratyczności. W ostatnim okresie twórczości stosował ostre deformacje. W jego działalności artystycznej dominować zaczęła tematyka religijna.
28
Barbara Zbrożyna (1923–1995) – Macierzyństwo, 1957/2008, brąz, odlew W latach 1945–1947 studiowała w pracowni prof. Xawerego Dunikowskiego w ASP w Krakowie, następnie w 1947–1950 w ASP w Warszawie pod kierunkiem prof. Franciszka Strynkiewicza. Dyplom uzyskała w 1952. Twórczość w zakresie rzeźby, malarstwa i grafiki. Prowadziła działalność pedagogiczną w liceach plastycznych oraz w Centralnym Ośrodku Pedagogicznym Szkolnictwa Artystycznego. Współzałożycielka awangardowej Grupy 55. Autorka rzeźb figuralnych, licznych portretów, kompozycji przestrzennych oraz pomników, w tym pomników nagrobnych, np. Xawerego Dunikowskiego, Artura Sandauera i Erny Rosenstein na Powązkach w Warszawie. Zbrożyna zrealizowała również rzeźby o tematyce sakralnej, jak cykl świętych i błogosławionych dla kościoła Jezuitów w Warszawie. Styl jej ewoluował od realizmu, przez syntetyczne uproszczenia i ekspresyjno-metaforyczną deformację aż do abstrakcji.
29
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego