WSPÓŁCZESNA RZEŹBA POLSKA - wystawa

WYSTAWA WSPÓŁCZESNA RZEŹBA POLSKA

prace ze zbiorów Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

WYSTAWA WSPÓŁCZESNA RZEŹBA POLSKA

prace ze zbiorów Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

Kraków 2011 2

3

Jednym z organizatorów tej wystawy jest Katedra Gospodarki i Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Katedra ta prowadzi unikatowy kierunek studiów pod taką samą nazwą. Unikatowość tego przedsięwzięcia nie odnosi się tylko do programu studiów, ale szerzej do zasad pracy ze studentami. Staramy się tworzyć środowisko akademickie, w którym bezpośredniość i intensywność kontaktów między nauczycielami akademickimi a studentami idzie w parze z jego otwarciem na inne środowiska i dziedziny aktywności. Wyróżniać ma nas przekonanie, że Uniwersytet to nie tylko uczelnia, korporacja akademicka, ale także ważna instytucja kultury. Instytucja, która kształtuje wysokie kompetencje, także kulturowe, formuje młodą inteligencję o szerokich zainteresowaniach.

Studiującym na naszym kierunku zapewniamy możliwość zaspokojenia potrzeb kulturalnych i artystycznej ekspresji. Studenci mogą uczestniczyć w przygotowywaniu filmów, redagowaniu gazety, projektowaniu różnych form aktywizacji kulturalnej społeczności lokalnych. Mogą organizować i współtworzyć różnego rodzaju wydarzenia kulturalne, w szczególności ze studentami uczelni artystycznych Krakowa. W tym nurcie naszych działań mieści się współpraca z Akademią Sztuk Pięknych, której efektem jest między innymi organizowanie – przy okazji naszych wyjazdowych sympozjów – wystaw prac pracowników, doktorantów i studentów ASP. Takie ekspozycje trwają jednak krótko i może z nich skorzystać stosunkowo niewielka grupa osób.

Postanowiliśmy zatem spowodować na naszym Uniwersytecie coś większego. Stąd pomysł organizowania wystaw na terenie naszego kampusu. Zaczynamy od prezentacji prac z kolekcji Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. To nasz kolejny instytucjonalny partner.

Razem z kierownictwem tej narodowej instytucji kultury zamierzamy także organizować dla studentów wycieczki do Orońska, gdzie istnieje możliwość obejrzenia nie tylko wybitnych prac, ale również zobaczenia warsztatów rzeźbiarskich oraz wysłuchania prezentacji i wykładów znakomitych artystów, historyków i krytyków sztuki.

Prof. dr hab. Jerzy Hausner Kierownik Katedry Gospodarki i Administracji Publicznej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

5

Kolekcja Muzeum Rzeźby Współczesnej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku Centrum Rzeźby Polskiej ma swoją siedzibę w niewielkiej wsi Orońsko, położonej przy drodze krajowej nr 7, 16 km od Radomia i 120 km od Warszawy. Zajmuje obszar XIX-wiecznego założenia parkowo-dworskiego z dominującym pałacem, kaplicą, oranżerią, budynkami gospodarczymi i malowniczym, zabytkowym parkiem. Kulturalna tradycja Orońska narodziła się około połowy XIX wieku i związana jest ze słynnym polskim malarzem – Józefem Brandtem.

Najnowszą historię Centrum zapoczątkowały warsztaty twórcze i plenerowa ekspozycja prac artystów w 1965 roku. Wkrótce otwarto Ośrodek Pracy Twórczej Rzeźbiarzy. Od 1981 roku Centrum Rzeźby Polskiej zaczęło funkcjonować jako placówka państwowa podlegająca Ministerstwu Kultury i Sztuki. Obecnie Orońsko jest miejscem spotkań artystów z różnych stron świata, z różnymi kulturowymi doświadczeniami, różnymi tradycjami. Odbywają się tu warsztaty artystyczne, plenery akademickie, seminaria problemowe, wystawy sztuki współczesnej.

Centrum Rzeźby Polskiej, jako instytucja objęta mecenatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, gromadzi dzieła sztuki z myślą o tworzeniu zbioru reprezentatywnego dla kondycji współczesnej rzeźby polskiej. Obecnie zbiór składający się z rzeźb, obiektów, instalacji liczy ponad tysiąc prac, a uzupełnia go ponad pięćset depozytów.

Orońska kolekcja formowała się równolegle z przeobrażeniami i dziejami całej instytucji. Pewnej systematyzacji uległa w roku 1992, tj. w momencie opracowania programu dla utworzonego Muzeum Rzeźby Współczesnej. Zasadniczy korpus kolekcji tworzą w większości dzieła artystów polskich, którzy pojawili się w Orońsku jako uczestnicy warsztatów artystycznych lub mieli tutaj prezentację swojej twórczości. Z tego tytułu dokonywali darów na rzecz Centrum, albo przekazywali swoje prace w formie depozytów. Często powodem był fakt, że jedynie CRP dysponowało odpowiednią powierzchnią do przechowywania obiektów wielkogabarytowych, np. „Ukon” Magdaleny Abakanowicz.

Dla większości obiektów przyjmuje się cezurę czasową 2. połowę XX wieku, chociaż w zbiorach są dzieła z początków stulecia, jak chociażby prace Konstantego Laszczki czy Stanisława Ostrowskiego, oraz z okresu międzywojnia, np. Katarzyny Kobro, Olgi Niewskiej, Jacka Pugeta i Augusta Zamojskiego.

6

7

Kolekcja Muzeum Rzeźby Współczesnej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku Centrum Rzeźby Polskiej ma swoją siedzibę w niewielkiej wsi Orońsko, położonej przy drodze krajowej nr 7, 16 km od Radomia i 120 km od Warszawy. Zajmuje obszar XIX-wiecznego założenia parkowo-dworskiego z dominującym pałacem, kaplicą, oranżerią, budynkami gospodarczymi i malowniczym, zabytkowym parkiem. Kulturalna tradycja Orońska narodziła się około połowy XIX wieku i związana jest ze słynnym polskim malarzem – Józefem Brandtem.

Najnowszą historię Centrum zapoczątkowały warsztaty twórcze i plenerowa ekspozycja prac artystów w 1965 roku. Wkrótce otwarto Ośrodek Pracy Twórczej Rzeźbiarzy. Od 1981 roku Centrum Rzeźby Polskiej zaczęło funkcjonować jako placówka państwowa podlegająca Ministerstwu Kultury i Sztuki. Obecnie Orońsko jest miejscem spotkań artystów z różnych stron świata, z różnymi kulturowymi doświadczeniami, różnymi tradycjami. Odbywają się tu warsztaty artystyczne, plenery akademickie, seminaria problemowe, wystawy sztuki współczesnej.

Centrum Rzeźby Polskiej, jako instytucja objęta mecenatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, gromadzi dzieła sztuki z myślą o tworzeniu zbioru reprezentatywnego dla kondycji współczesnej rzeźby polskiej. Obecnie zbiór składający się z rzeźb, obiektów, instalacji liczy ponad tysiąc prac, a uzupełnia go ponad pięćset depozytów.

Orońska kolekcja formowała się równolegle z przeobrażeniami i dziejami całej instytucji. Pewnej systematyzacji uległa w roku 1992, tj. w momencie opracowania programu dla utworzonego Muzeum Rzeźby Współczesnej. Zasadniczy korpus kolekcji tworzą w większości dzieła artystów polskich, którzy pojawili się w Orońsku jako uczestnicy warsztatów artystycznych lub mieli tutaj prezentację swojej twórczości. Z tego tytułu dokonywali darów na rzecz Centrum, albo przekazywali swoje prace w formie depozytów. Często powodem był fakt, że jedynie CRP dysponowało odpowiednią powierzchnią do przechowywania obiektów wielkogabarytowych, np. „Ukon” Magdaleny Abakanowicz.

Dla większości obiektów przyjmuje się cezurę czasową 2. połowę XX wieku, chociaż w zbiorach są dzieła z początków stulecia, jak chociażby prace Konstantego Laszczki czy Stanisława Ostrowskiego, oraz z okresu międzywojnia, np. Katarzyny Kobro, Olgi Niewskiej, Jacka Pugeta i Augusta Zamojskiego.

6

7

Ważną cześć kolekcji stanowią prace składające się na najnowszy rozdział historii rzeźby polskiej, a szczególnie powstałe w ostatnich latach. Dotyczy to przede wszystkim prac młodego pokolenia, które w ramach organizowanych przez Centrum Triennale Młodych (od 1992 roku odbyło się pięć edycji), miało tu możliwość artystycznego debiutu. Prace te służyły także realizowanej przez Centrum serii wystaw tzw. dekadowych (prezentujących kolejno lata: 60., 70., 80. i 90.), w ramach których podejmowano próby syntezy najnowszych dziejów sztuki polskiej.

W zbiorach Muzeum znajdują się m.in. realizacje: Magdaleny Abakanowicz, Sylwestra Ambroziaka, Mirosława Bałki, Andrzeja Bednarczyka, Krzysztofa M. Bednarskiego, Jana Berdyszaka, Jerzego Beresia, Tomasza Brejdaka, Marka Chlandy, Bronisława Chromego, Wandy Czełkowskiej, Barbary Falender, Mirosława Filonika, Zbigniewa Frączkiewicza, Wiktora Gajdy, Tadashi Hashimoto, Władysława Hasiora, Ewerdta Hilgemanna, Stanisława Horno-Popławskiego, Jerzego Jarnuszkiewicza, Marii Jaremy, Zdzisława Jurkiewicza, Alfonsa Karnego, Tomka Kawiaka, Marka Kijewskiego, Grzegorza Klamana, Katarzyny Kobro, Grzegorza Kowalskiego, Edwarda Krasińskiego, Jana Kucza, Stanisława Kulona, Przemysława Kwieka i Zofii Kulik, Edwarda Łazikowskiego, Tadeusza Łodziany, Józefa Łukowskiego, Adama Myjaka, Sławoja Ostrowskiego, Antoniego J. Pastwy, Marii Pinińskiej-Bereś, Andrzeja Pawłowskiego, Adama Prockiego, Adolfa Ryszki, Tadeusza Siekluckiego, Stanisława Słoniny, Adama Smolany, Antoniego Starczewskiego, Ludmiły Stehnovej, Macieja Szańkowskiego, Andrzeja Szewczyka, Henryka A. Tomaszewskiego, Olgierda Truszyńskiego, Jacka Waltosia, Magdaleny Więcek-Wnuk, Mariana Wnuka, Ryszarda Wojciechowskiego, Zofii Woźnej, Romana Woźniaka, Barbary Zbrożyny, Gustawa Zemły oraz wielu innych.

8

Wystawa Jerzy Mizera Adam Myjak Krzysztof Nitsch Małgorzata Olkuska Sławoj Ostrowski Antoni Janusz Pastwa Andrzej Pawłowski Adam Procki Jacek Puget Stanisław Radwański Adolf Ryszka Gustaw Zemła

Stefan Borzęcki Bronisław Chromy Barbara Falender Wiktor Gajda Władysław Hasior Ewa Janus Krystian Jarnuszkiewicz Alfons Karny Katarzyna Kobro Zdzisław Koseda Jan Kucz Józef Łukomski Zbigniew Maleszewski 9

Ważną cześć kolekcji stanowią prace składające się na najnowszy rozdział historii rzeźby polskiej, a szczególnie powstałe w ostatnich latach. Dotyczy to przede wszystkim prac młodego pokolenia, które w ramach organizowanych przez Centrum Triennale Młodych (od 1992 roku odbyło się pięć edycji), miało tu możliwość artystycznego debiutu. Prace te służyły także realizowanej przez Centrum serii wystaw tzw. dekadowych (prezentujących kolejno lata: 60., 70., 80. i 90.), w ramach których podejmowano próby syntezy najnowszych dziejów sztuki polskiej.

W zbiorach Muzeum znajdują się m.in. realizacje: Magdaleny Abakanowicz, Sylwestra Ambroziaka, Mirosława Bałki, Andrzeja Bednarczyka, Krzysztofa M. Bednarskiego, Jana Berdyszaka, Jerzego Beresia, Tomasza Brejdaka, Marka Chlandy, Bronisława Chromego, Wandy Czełkowskiej, Barbary Falender, Mirosława Filonika, Zbigniewa Frączkiewicza, Wiktora Gajdy, Tadashi Hashimoto, Władysława Hasiora, Ewerdta Hilgemanna, Stanisława Horno-Popławskiego, Jerzego Jarnuszkiewicza, Marii Jaremy, Zdzisława Jurkiewicza, Alfonsa Karnego, Tomka Kawiaka, Marka Kijewskiego, Grzegorza Klamana, Katarzyny Kobro, Grzegorza Kowalskiego, Edwarda Krasińskiego, Jana Kucza, Stanisława Kulona, Przemysława Kwieka i Zofii Kulik, Edwarda Łazikowskiego, Tadeusza Łodziany, Józefa Łukowskiego, Adama Myjaka, Sławoja Ostrowskiego, Antoniego J. Pastwy, Marii Pinińskiej-Bereś, Andrzeja Pawłowskiego, Adama Prockiego, Adolfa Ryszki, Tadeusza Siekluckiego, Stanisława Słoniny, Adama Smolany, Antoniego Starczewskiego, Ludmiły Stehnovej, Macieja Szańkowskiego, Andrzeja Szewczyka, Henryka A. Tomaszewskiego, Olgierda Truszyńskiego, Jacka Waltosia, Magdaleny Więcek-Wnuk, Mariana Wnuka, Ryszarda Wojciechowskiego, Zofii Woźnej, Romana Woźniaka, Barbary Zbrożyny, Gustawa Zemły oraz wielu innych.

8

Wystawa Jerzy Mizera Adam Myjak Krzysztof Nitsch Małgorzata Olkuska Sławoj Ostrowski Antoni Janusz Pastwa Andrzej Pawłowski Adam Procki Jacek Puget Stanisław Radwański Adolf Ryszka Gustaw Zemła

Stefan Borzęcki Bronisław Chromy Barbara Falender Wiktor Gajda Władysław Hasior Ewa Janus Krystian Jarnuszkiewicz Alfons Karny Katarzyna Kobro Zdzisław Koseda Jan Kucz Józef Łukomski Zbigniew Maleszewski 9

Stefan Borzęcki (1930) – Zwycięzca i zwyciężony, 1983, drewno W latach 1955–1961 studiował w ASP w Krakowie, na Wydziale Rzeźby oraz w Studium Konserwacji Dzieł Sztuki, uzyskując dyplom z zakresu konserwacji rzeźby kamiennej. Od 1961 do 2000 roku pedagog na macierzystej uczelni, pełnił funkcje m.in. dziekana Wydziału Rzeźby oraz prorektora ASP. Wielokrotny laureat nagród i wyróżnień, m.in: nagroda I stopnia MKiS (1969, 1975); nagroda artystyczna Miasta Krakowa Za wybitne osiągnięcia w dziedzinie rzeźby (1969); Medal Edukacji Narodowej (1993). W latach 1986–1989 członek Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego przy Ministrze Kultury i Sztuki.

Tworzy w zakresie realizacji pomnikowo-plenerowych, rzeźb sakralnych, autonomicznych cykli rzeźbiarskich, portretów, reliefów oraz małych form (plakiet i medali). Artysta pracuje głównie w drewnie i w kamieniu, nawiązując do starych tradycji. Podstawowym medium formalnym jego sztuki są asocjacje przedmiotowe z postacią ludzką. Artysta operuje syntezą, geometryzuje.

W swoich pracach często wykorzystuje efekty kolorystyczne.

10

11

Stefan Borzęcki (1930) – Zwycięzca i zwyciężony, 1983, drewno W latach 1955–1961 studiował w ASP w Krakowie, na Wydziale Rzeźby oraz w Studium Konserwacji Dzieł Sztuki, uzyskując dyplom z zakresu konserwacji rzeźby kamiennej. Od 1961 do 2000 roku pedagog na macierzystej uczelni, pełnił funkcje m.in. dziekana Wydziału Rzeźby oraz prorektora ASP. Wielokrotny laureat nagród i wyróżnień, m.in: nagroda I stopnia MKiS (1969, 1975); nagroda artystyczna Miasta Krakowa Za wybitne osiągnięcia w dziedzinie rzeźby (1969); Medal Edukacji Narodowej (1993). W latach 1986–1989 członek Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego przy Ministrze Kultury i Sztuki.

Tworzy w zakresie realizacji pomnikowo-plenerowych, rzeźb sakralnych, autonomicznych cykli rzeźbiarskich, portretów, reliefów oraz małych form (plakiet i medali). Artysta pracuje głównie w drewnie i w kamieniu, nawiązując do starych tradycji. Podstawowym medium formalnym jego sztuki są asocjacje przedmiotowe z postacią ludzką. Artysta operuje syntezą, geometryzuje.

W swoich pracach często wykorzystuje efekty kolorystyczne.

10

11

12

Bronisław Chromy (1925) – Pieśń sycylijskiego woźnicy, 1973, brąz, kamień

Barbara Falender (1947) – Między jawą a snem, 1977, marmur

W latach 1950–1956 studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie, w pracowni Xawerego Dunikowskiego. Dyplom uzyskał w 1956. Profesor i wieloletni prorektor, wykładał rzeźbę w filii krakowskiej ASP w Katowicach, od 1986 w ASP w Krakowie. W latach 1983–1990 członek Narodowej Rady Kultury oraz Polskiej Akademii Umiejętności. Rzeźbiarz, medalier, malarz, rysownik, wielokrotny laureat nagród uhonorowany m.in. Krzyżem Oficerskim oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Autor wielu realizacji pomnikowych m.in. Braterstwa Broni Partyzantów w Lasach Janowskich (1973), Jana Pawła II w Tarnowie (1981), Polski Walczącej w Krakowie (1992) oraz plenerowych Smok wawelski (1970).

Tworzy w zakresie rzeźby kameralnej i pomnikowej. Ważnym wątkiem treściowym twórczości Bronisława Chromego jest przejmujący obraz wojny i związany z nim dramat człowieka. Motyw ten podejmuje artysta zarówno w realizacjach pomnikowych, rzeźbach kameralnych, jak i w medalach. Monumentalność treści ukazuje bez uciekania się do monumentalizmu formy. Artysta stworzył swój własny styl, w którym bogata metafora, anegdota czy refleksyjna ironia oraz olbrzymi ładunek ekspresji i dynamiki ujęte zostały w postrzępioną, chropowatą formę.

W latach 1966–1972 studiowała na Wydziale Rzeźby w ASP w Warszawie, w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. Dyplom z wyróżnieniem uzyskała w 1972 roku. Wielokrotnie nagradzana, otrzymała m.in.: Stypendium Rządu Włoskiego z Laboratorio dei marmi Carlo Nicoli w Carrarze (1976), Stypendium Rządu Francuskiego (1994), Stypendium The Kościuszko Foundation w Nowym Jorku (1998).

Tworzy w zakresie rzeźby, rysunku i fotografii. Pracuje głównie w kamieniu i brązie oraz w porcelicie. W latach 1973–1974 prowadziła badania nad zastosowaniem epoksydu w rzeźbie. W jej twórczości o klasycznym rodowodzie przewijają się dwa nurty – nawiązanie do form geometrycznych i fascynacja ludzkim ciałem.

W latach 70. twórczość artystki zdominowały rzeźby o tematyce erotycznej. Niemal równolegle z fascynacją formami geometrii występującymi w naturze, Falender zdecydowała się na wprowadzenie do swych rzeźb elementów geometrycznych wykonywanych przy użyciu piły mechanicznej. Zaczęła traktować materiał bardzo szkicowo, wręcz brutalnie, pozostawiając ostre ślady cięcia i żłobkowania piły.

13

12

Bronisław Chromy (1925) – Pieśń sycylijskiego woźnicy, 1973, brąz, kamień

Barbara Falender (1947) – Między jawą a snem, 1977, marmur

W latach 1950–1956 studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie, w pracowni Xawerego Dunikowskiego. Dyplom uzyskał w 1956. Profesor i wieloletni prorektor, wykładał rzeźbę w filii krakowskiej ASP w Katowicach, od 1986 w ASP w Krakowie. W latach 1983–1990 członek Narodowej Rady Kultury oraz Polskiej Akademii Umiejętności. Rzeźbiarz, medalier, malarz, rysownik, wielokrotny laureat nagród uhonorowany m.in. Krzyżem Oficerskim oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Autor wielu realizacji pomnikowych m.in. Braterstwa Broni Partyzantów w Lasach Janowskich (1973), Jana Pawła II w Tarnowie (1981), Polski Walczącej w Krakowie (1992) oraz plenerowych Smok wawelski (1970).

Tworzy w zakresie rzeźby kameralnej i pomnikowej. Ważnym wątkiem treściowym twórczości Bronisława Chromego jest przejmujący obraz wojny i związany z nim dramat człowieka. Motyw ten podejmuje artysta zarówno w realizacjach pomnikowych, rzeźbach kameralnych, jak i w medalach. Monumentalność treści ukazuje bez uciekania się do monumentalizmu formy. Artysta stworzył swój własny styl, w którym bogata metafora, anegdota czy refleksyjna ironia oraz olbrzymi ładunek ekspresji i dynamiki ujęte zostały w postrzępioną, chropowatą formę.

W latach 1966–1972 studiowała na Wydziale Rzeźby w ASP w Warszawie, w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. Dyplom z wyróżnieniem uzyskała w 1972 roku. Wielokrotnie nagradzana, otrzymała m.in.: Stypendium Rządu Włoskiego z Laboratorio dei marmi Carlo Nicoli w Carrarze (1976), Stypendium Rządu Francuskiego (1994), Stypendium The Kościuszko Foundation w Nowym Jorku (1998).

Tworzy w zakresie rzeźby, rysunku i fotografii. Pracuje głównie w kamieniu i brązie oraz w porcelicie. W latach 1973–1974 prowadziła badania nad zastosowaniem epoksydu w rzeźbie. W jej twórczości o klasycznym rodowodzie przewijają się dwa nurty – nawiązanie do form geometrycznych i fascynacja ludzkim ciałem.

W latach 70. twórczość artystki zdominowały rzeźby o tematyce erotycznej. Niemal równolegle z fascynacją formami geometrii występującymi w naturze, Falender zdecydowała się na wprowadzenie do swych rzeźb elementów geometrycznych wykonywanych przy użyciu piły mechanicznej. Zaczęła traktować materiał bardzo szkicowo, wręcz brutalnie, pozostawiając ostre ślady cięcia i żłobkowania piły.

13

14

Wiktor Gajda (1938) – Przekwitanie, 1969, brąz

Władysław Hasior (1928–1999) – Czarownik, 1970/1971, drewno, metal, technika własna

W latach 1956–1962 studiował na Wydziale Malarstwa ASP w Warszawie w pracowni prof. Artura Nachta-Samborskiego oraz pod kierunkiem prof. Jana Ślusarczyka. Dyplom uzyskał w 1962 roku.

Tworzy w zakresie rzeźby, malarstwa, rysunku i grafiki. Artysta rzeźbi torsy, grupy figuralne (wątki mitologiczne i sakralne), portrety znanych osobistości, charakteryzujące się specyficznym dla niego typem deformacji, o formie ekspresyjnej i fantastycznej.

Rzeźby Gajdy charakteryzuje pewna konwencja przedstawiania ludzi, przywodząca na myśl witkacowską, obsesyjną wizję sztuki jako zamierzonej i przemyślanej, surrealistycznej metafory. Ujęcia figury ludzkiej o często kapryśnych, niezgodnych z prawami anatomii kształtach wyrażają napięcie wewnętrzne. Pracom rysunkowym, rzeźbom oraz ostatnim obiektom towarzyszy zawsze element specyficznego, sarkastycznego humoru. Początkowo twórczość Gajdy łączono z pokoleniem nowej figuracji lat 70. Wielomateriałowe obiekty powstające od połowy lat 90. mniej dramatyczne w formie, zdecydowanie barwne, cytując sztukę naiwną zbliżają się do groteski. Artysta tworzy w szlachetnych materiałach, głównie w brązie i marmurze, ale też w ceramice i tworzywach z życia codziennego.

W latach 1947–1952 uczył się w PLTP w Zakopanem pod kierunkiem prof. Antoniego Kenara. W latach 1952–1958 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w 1958 roku w pracowni prof. Mariana Wnuka. W roku 1959, jako stypendysta rządu polskiego i francuskiego Ministra Kultury, kontynuował studia w pracowni rzeźbiarza Ossipa Zadkine’a w Paryżu. W latach 1957–1970 pedagog w PLTP w Zakopanem. Wykładowca w PWSSP we Wrocławiu. W 1984 roku otworzył w Zakopanem galerię autorską. Doktor honoris causa ASP w Gdańsku. Twórczość w zakresie rzeźby (pomniki, kompozycje przestrzenne), instalacji, assemblage, collage, malarstwa i scenografii.

Nawiązywał do nowoczesnych prądów artystycznych (surrealizmu, rzeźby abstrakcyjnej, nowego realizmu), ale także do tradycyjnego rzemiosła i twórrczości o charakterze ludowym – odpustowym i jarmarcznym oraz do sztuki religijnej. Rozpoczął działalność artystyczną na początku lat 60., szokując pracami na pograniczu rzeźby i malarstwa. Do kompozycji używał gotowych, zniszczonych, znalezionych na śmietniku przedmiotów. Zestawione w nowym porządku, nabierały w jego pracach nowych wartości i poetyki, tworząc zaskakujące paradoksy. W sztuce Hasiora niezwykle ważna jest wielostronność jej znaczeń i oddziaływań. Każdy element w dziele pełnił funkcję metafory. Z kompozycji czynił artysta element wielkiego teatru plastycznego, do którego wprowadzał dźwięk, ruch, światło.

15

14

Wiktor Gajda (1938) – Przekwitanie, 1969, brąz

Władysław Hasior (1928–1999) – Czarownik, 1970/1971, drewno, metal, technika własna

W latach 1956–1962 studiował na Wydziale Malarstwa ASP w Warszawie w pracowni prof. Artura Nachta-Samborskiego oraz pod kierunkiem prof. Jana Ślusarczyka. Dyplom uzyskał w 1962 roku.

Tworzy w zakresie rzeźby, malarstwa, rysunku i grafiki. Artysta rzeźbi torsy, grupy figuralne (wątki mitologiczne i sakralne), portrety znanych osobistości, charakteryzujące się specyficznym dla niego typem deformacji, o formie ekspresyjnej i fantastycznej.

Rzeźby Gajdy charakteryzuje pewna konwencja przedstawiania ludzi, przywodząca na myśl witkacowską, obsesyjną wizję sztuki jako zamierzonej i przemyślanej, surrealistycznej metafory. Ujęcia figury ludzkiej o często kapryśnych, niezgodnych z prawami anatomii kształtach wyrażają napięcie wewnętrzne. Pracom rysunkowym, rzeźbom oraz ostatnim obiektom towarzyszy zawsze element specyficznego, sarkastycznego humoru. Początkowo twórczość Gajdy łączono z pokoleniem nowej figuracji lat 70. Wielomateriałowe obiekty powstające od połowy lat 90. mniej dramatyczne w formie, zdecydowanie barwne, cytując sztukę naiwną zbliżają się do groteski. Artysta tworzy w szlachetnych materiałach, głównie w brązie i marmurze, ale też w ceramice i tworzywach z życia codziennego.

W latach 1947–1952 uczył się w PLTP w Zakopanem pod kierunkiem prof. Antoniego Kenara. W latach 1952–1958 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w 1958 roku w pracowni prof. Mariana Wnuka. W roku 1959, jako stypendysta rządu polskiego i francuskiego Ministra Kultury, kontynuował studia w pracowni rzeźbiarza Ossipa Zadkine’a w Paryżu. W latach 1957–1970 pedagog w PLTP w Zakopanem. Wykładowca w PWSSP we Wrocławiu. W 1984 roku otworzył w Zakopanem galerię autorską. Doktor honoris causa ASP w Gdańsku. Twórczość w zakresie rzeźby (pomniki, kompozycje przestrzenne), instalacji, assemblage, collage, malarstwa i scenografii.

Nawiązywał do nowoczesnych prądów artystycznych (surrealizmu, rzeźby abstrakcyjnej, nowego realizmu), ale także do tradycyjnego rzemiosła i twórrczości o charakterze ludowym – odpustowym i jarmarcznym oraz do sztuki religijnej. Rozpoczął działalność artystyczną na początku lat 60., szokując pracami na pograniczu rzeźby i malarstwa. Do kompozycji używał gotowych, zniszczonych, znalezionych na śmietniku przedmiotów. Zestawione w nowym porządku, nabierały w jego pracach nowych wartości i poetyki, tworząc zaskakujące paradoksy. W sztuce Hasiora niezwykle ważna jest wielostronność jej znaczeń i oddziaływań. Każdy element w dziele pełnił funkcję metafory. Z kompozycji czynił artysta element wielkiego teatru plastycznego, do którego wprowadzał dźwięk, ruch, światło.

15

Ewa Janus (1964) – Homo Viator III, 2007, cynk – Homo Viator IV, 2007, cynk W latach 1986–1991 studiowała na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie w pracowni prof. Stefana Borzęckiego. Uzyskała dyplom z Medalem Rektora w roku 1991. W latach 1994–1995 otrzymała stypendium i odbyła staż w pracowni prof. Alfio Mongelliego w ASP w Rzymie. Obecnie jest adiunktem na Wydziale Rzeźby macierzystej uczelni, gdzie prowadzi pracownię rysunku i pracownię rzeźby.

Twórczość w zakresie małej formy rzeźbiarskiej, medalierstwa i rysunku. Jako tworzywo stosuje cynę, brąz i aluminium. Tworzy prace bogate w metafory o lirycznym charakterze, których temat stanowią rozważania egzystencjalne i odniesienia do historii.

16

Krystian Jarnuszkiewicz (1930) – Głowa św. Jana, 1975, miedź, cynk W latach 1952–1965 studiował w PWSSP we Wrocławiu, następnie w latach 1952–1959 na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie.

Dyplom uzyskał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. Wykładowca w Pracowni Rzeźby na Wydziale Wzornictwa Przemysłowego ASP w Warszawie.

Twórczość w dziedzinie rzeźby kameralnej, małych form medalierskich i ceramicznych. Jest również autorem licznych kompozycji plenerowych, urbanistycznych aranżacji przestrzennych oraz projektów pomnikowych. Pracuje głównie w metalu, często polichromowanym, patynowanym, bądź uzupełnianym innymi materiałami. Tworzy abstrakcyjne kompozycje przestrzenne złożone z wielu geometryzujących elementów, czerpiące z formuły minimal-artu i konstruktywizmu. Jego rzeźby charakteryzuje wysublimowana i maksymalnie oszczędna forma.

17

Ewa Janus (1964) – Homo Viator III, 2007, cynk – Homo Viator IV, 2007, cynk W latach 1986–1991 studiowała na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie w pracowni prof. Stefana Borzęckiego. Uzyskała dyplom z Medalem Rektora w roku 1991. W latach 1994–1995 otrzymała stypendium i odbyła staż w pracowni prof. Alfio Mongelliego w ASP w Rzymie. Obecnie jest adiunktem na Wydziale Rzeźby macierzystej uczelni, gdzie prowadzi pracownię rysunku i pracownię rzeźby.

Twórczość w zakresie małej formy rzeźbiarskiej, medalierstwa i rysunku. Jako tworzywo stosuje cynę, brąz i aluminium. Tworzy prace bogate w metafory o lirycznym charakterze, których temat stanowią rozważania egzystencjalne i odniesienia do historii.

16

Krystian Jarnuszkiewicz (1930) – Głowa św. Jana, 1975, miedź, cynk W latach 1952–1965 studiował w PWSSP we Wrocławiu, następnie w latach 1952–1959 na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie.

Dyplom uzyskał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. Wykładowca w Pracowni Rzeźby na Wydziale Wzornictwa Przemysłowego ASP w Warszawie.

Twórczość w dziedzinie rzeźby kameralnej, małych form medalierskich i ceramicznych. Jest również autorem licznych kompozycji plenerowych, urbanistycznych aranżacji przestrzennych oraz projektów pomnikowych. Pracuje głównie w metalu, często polichromowanym, patynowanym, bądź uzupełnianym innymi materiałami. Tworzy abstrakcyjne kompozycje przestrzenne złożone z wielu geometryzujących elementów, czerpiące z formuły minimal-artu i konstruktywizmu. Jego rzeźby charakteryzuje wysublimowana i maksymalnie oszczędna forma.

17

18

Alfons Karny (1901–1989) – Autoportret, 1946/1991, brąz

Katarzyna Kobro (1898–1951) – Akt dziewczęcy, 1948, brąz

W latach 1925–1930 studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, w pracowni prof. Tadeusza Breyera. Laureat nagród i wyróżnień, m.in. Złoty Medal i Order króla Leopolda III na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Współczesnej w Brukseli (1935); Złoty Medal na wystawie Sztuka i Technika w Paryżu (1937); Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1959); Nagroda Państwowa I stopnia za całokształt twórczości w dziedzinie rzeźby (1978); oraz wiele innych odznaczeń. Dorobek artysty eksponowany jest w Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego w Białymstoku (od 1994 roku).

Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej i kameralnej. Motywami dominującymi w działalności artysty są: akty, torsy, portrety, w granicie i brązie, wybitnych postaci kultury przedstawiane początkowo realistycznie, w późniejszym okresie bardziej umownie i symbolicznie. Podczas wojny dorobek rzeźbiarza uległ zniszczeniu, a on sam zaangażował się w podziemne nauczanie. Po wojnie, mimo socrealistycznej tematyki, pozostał wierny swojej stylistyce. W okresie tzw. odwilży nie uległ fali nowoczesności, tematem najważniejszym pozostał portret, tyle że pojmowany coraz bardziej umownie. Psychologiczna wiarygodność tych wizerunków stała się legendarna, przynosząc artyście wielką popularność.

Urodziła się w Moskwie. W latach 1917–1920 studiowała rzeźbę w Moskiewskiej Szkole Malarstwa, Rzeźby i Architektury. Po ślubie z Władysławem Strzemińskim, osiedliła się w Polsce i otrzymała polskie obywatelstwo. Współtworzyła grupy „Blok”, „Praesens” i „a.r.”. Sumą teoretycznych rozważań i poglądów artystycznych Kobro i Strzemińskiego była ich wspólna książka pt. Kompozycja przestrzeni. Obliczanie rytmu czasoprzestrzennego (1931), która stanowiła wykładnię zasad unizmu.

Twórczość w zakresie rzeźby abstrakcyjnej, kompozycji przestrzennych, kubistycznych w formie aktów kobiecych. Początkowo bliski jej był konstruktywizm, potem w swoich rzeźbach i kompozycjach przestrzennych realizowała opracowany z mężem program teoretyczny. Większość prac artystki znajduje się w Muzeum Sztuki w Łodzi. Kobro zrewolucjonizowała myślenie o rzeźbie. Odeszła od pojmowania rzeźby jako bryły. Pod wpływem konstruktywizmu odrzucała indywidualizm, subiektywizm i ekspresjonizm sztuki, w ich miejsce postulując obiektywizm formy. Podstawowym jej celem była budowa abstrakcyjnego dzieła sztuki, opartego na uniwersalnych i obiektywnych prawach, odkrywanych na drodze eksperymentu i analizy. Punktem wyjścia koncepcji rzeźby Kobro było abstrakcyjne pojęcie nieskończonej przestrzeni. Przestrzeń tak pojęta jest jednorodna i nie posiada żadnych szczególnych miejsc, żadnego punktu odniesienia (np. w rodzaju środka układu współrzędnych). Stąd Kobro dążyła w swoich pracach do takiego zorganizowania przestrzeni, aby nie było w niej podziału na przestrzeń zamkniętą w bryle i otoczenie, ale by dzieło współistniało z przestrzenią, pozwalając się jej przenikać.

19

18

Alfons Karny (1901–1989) – Autoportret, 1946/1991, brąz

Katarzyna Kobro (1898–1951) – Akt dziewczęcy, 1948, brąz

W latach 1925–1930 studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, w pracowni prof. Tadeusza Breyera. Laureat nagród i wyróżnień, m.in. Złoty Medal i Order króla Leopolda III na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Współczesnej w Brukseli (1935); Złoty Medal na wystawie Sztuka i Technika w Paryżu (1937); Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1959); Nagroda Państwowa I stopnia za całokształt twórczości w dziedzinie rzeźby (1978); oraz wiele innych odznaczeń. Dorobek artysty eksponowany jest w Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego w Białymstoku (od 1994 roku).

Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej i kameralnej. Motywami dominującymi w działalności artysty są: akty, torsy, portrety, w granicie i brązie, wybitnych postaci kultury przedstawiane początkowo realistycznie, w późniejszym okresie bardziej umownie i symbolicznie. Podczas wojny dorobek rzeźbiarza uległ zniszczeniu, a on sam zaangażował się w podziemne nauczanie. Po wojnie, mimo socrealistycznej tematyki, pozostał wierny swojej stylistyce. W okresie tzw. odwilży nie uległ fali nowoczesności, tematem najważniejszym pozostał portret, tyle że pojmowany coraz bardziej umownie. Psychologiczna wiarygodność tych wizerunków stała się legendarna, przynosząc artyście wielką popularność.

Urodziła się w Moskwie. W latach 1917–1920 studiowała rzeźbę w Moskiewskiej Szkole Malarstwa, Rzeźby i Architektury. Po ślubie z Władysławem Strzemińskim, osiedliła się w Polsce i otrzymała polskie obywatelstwo. Współtworzyła grupy „Blok”, „Praesens” i „a.r.”. Sumą teoretycznych rozważań i poglądów artystycznych Kobro i Strzemińskiego była ich wspólna książka pt. Kompozycja przestrzeni. Obliczanie rytmu czasoprzestrzennego (1931), która stanowiła wykładnię zasad unizmu.

Twórczość w zakresie rzeźby abstrakcyjnej, kompozycji przestrzennych, kubistycznych w formie aktów kobiecych. Początkowo bliski jej był konstruktywizm, potem w swoich rzeźbach i kompozycjach przestrzennych realizowała opracowany z mężem program teoretyczny. Większość prac artystki znajduje się w Muzeum Sztuki w Łodzi. Kobro zrewolucjonizowała myślenie o rzeźbie. Odeszła od pojmowania rzeźby jako bryły. Pod wpływem konstruktywizmu odrzucała indywidualizm, subiektywizm i ekspresjonizm sztuki, w ich miejsce postulując obiektywizm formy. Podstawowym jej celem była budowa abstrakcyjnego dzieła sztuki, opartego na uniwersalnych i obiektywnych prawach, odkrywanych na drodze eksperymentu i analizy. Punktem wyjścia koncepcji rzeźby Kobro było abstrakcyjne pojęcie nieskończonej przestrzeni. Przestrzeń tak pojęta jest jednorodna i nie posiada żadnych szczególnych miejsc, żadnego punktu odniesienia (np. w rodzaju środka układu współrzędnych). Stąd Kobro dążyła w swoich pracach do takiego zorganizowania przestrzeni, aby nie było w niej podziału na przestrzeń zamkniętą w bryle i otoczenie, ale by dzieło współistniało z przestrzenią, pozwalając się jej przenikać.

19

20

Zdzisław Koseda (1928) – Portret Paderewskiego, ok. 1984/1985, brąz, podstawa drewno

Jan Kucz (1936) – Życiorys I, 1978, brąz

Studiował na Wydziale Rzeźby PWSSP w Gdańsku. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Stanisława Horno-Popławskiego w 1958 roku.

Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej i kameralnej. Autor m.in. pomnika generała Mariusza Zaruskiego w Gdyni (1984); pomnika Josepha Conrada w Gdyni (realizacja z Wawrzyńcem Sampem, 1976). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1978).

W 1955 roku ukończył LTP w Bielsku-Białej. Studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie, pod kierunkiem prof. Franciszka Strynkiewicza. Dyplom uzyskał w roku 1961. Od 1960 pedagog w macierzystej uczelni, profesor na Wydziale Rzeźby, nauczyciel wielu wybitnych rzeźbiarzy. Wieloletni członek Rady Programowej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Autor realizacji pomnikowych w kilkunastu miastach w kraju, m.in. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Częstochowie, Jana Pawła II w Kaliszu (za które otrzymał nagrodę Brata Alberta w 2001 roku), Fryderyka Chopina we Wrocławiu, Jana Kochanowskiego w Radomiu. Za pracę pedagogiczną i artystyczną został uhonorowany m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1983) oraz Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki (1992).

Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej, plenerowej i kameralnej oraz rysunku. Artysta w swoich pracach analizuje wieczny związek i zarazem konflikt pomiędzy człowiekiem a światem materialnym. Tworzy rzeźby figuratywne, przedstawiające głównie postać ludzką, najczęściej zredukowaną do głowy, osaczoną, zniewoloną przez swoje słabości i kompleksy, ośmieszaną przez innych. Artysta opisuje egzystencję, podkreślając jej strony groteskowe, a rzeźbom nadając ironiczno-dramatyczny charakter. Pracuje w różnych materiałach.

21

20

Zdzisław Koseda (1928) – Portret Paderewskiego, ok. 1984/1985, brąz, podstawa drewno

Jan Kucz (1936) – Życiorys I, 1978, brąz

Studiował na Wydziale Rzeźby PWSSP w Gdańsku. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Stanisława Horno-Popławskiego w 1958 roku.

Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej i kameralnej. Autor m.in. pomnika generała Mariusza Zaruskiego w Gdyni (1984); pomnika Josepha Conrada w Gdyni (realizacja z Wawrzyńcem Sampem, 1976). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1978).

W 1955 roku ukończył LTP w Bielsku-Białej. Studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie, pod kierunkiem prof. Franciszka Strynkiewicza. Dyplom uzyskał w roku 1961. Od 1960 pedagog w macierzystej uczelni, profesor na Wydziale Rzeźby, nauczyciel wielu wybitnych rzeźbiarzy. Wieloletni członek Rady Programowej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Autor realizacji pomnikowych w kilkunastu miastach w kraju, m.in. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Częstochowie, Jana Pawła II w Kaliszu (za które otrzymał nagrodę Brata Alberta w 2001 roku), Fryderyka Chopina we Wrocławiu, Jana Kochanowskiego w Radomiu. Za pracę pedagogiczną i artystyczną został uhonorowany m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1983) oraz Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki (1992).

Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej, plenerowej i kameralnej oraz rysunku. Artysta w swoich pracach analizuje wieczny związek i zarazem konflikt pomiędzy człowiekiem a światem materialnym. Tworzy rzeźby figuratywne, przedstawiające głównie postać ludzką, najczęściej zredukowaną do głowy, osaczoną, zniewoloną przez swoje słabości i kompleksy, ośmieszaną przez innych. Artysta opisuje egzystencję, podkreślając jej strony groteskowe, a rzeźbom nadając ironiczno-dramatyczny charakter. Pracuje w różnych materiałach.

21

Józef Łukomski (1920–1996) – obraz z cyklu Epitafia, 1984/1985, technika własna – obrazy z cyklu Portrety, 1975, technika własna W latach 1944–1950 studiował w Centralnej Akademii Sztuk Pięknych w Pekinie, a następnie w 1956–1958 w ASP w Warszawie.

Dyplom uzyskał w pracowni prof. Aleksandra Kobzdeja w 1958.

Laureat Nagrody Krytyki im. C.K. Norwida w roku 1979.

Twórczość w zakresie malarstwa, collage, rzeźby i environment.

Artysta początkowo zajmował się malarstwem. W latach 60. tworzył płótna o grubych, niemal reliefowych strukturach, następnie zajął się budowaniem form przestrzennych z utwardzonych żywicą epoksydową tkanin (zużyte ubrania, pogniecione szmaty i in.).

Nawiązując w sposób mniej lub bardziej bezpośredni do postaci ludzkiej, przestrzenne struktury Łukomskiego pozostają w kręgu rozważań o przemijaniu. Szeregi powtarzających się monochromatycznych ubrań demonstrują nieobecność człowieka, ślad po jego cielesnej postaci.

22

Zbigniew Maleszewski (1924) – Dante i Beatrycze, nd., marmur „Biała Marianna” Studiował architekturę na Politechnice Warszawskiej (ukończył w 1952 roku) oraz rzeźbę w ASP w Warszawie (w 1953). Uczeń Franciszka Strynkiewicza. Od roku 1954 prezentuje swoją twórczość rzeźbiarską, uzyskując liczne nagrody i medale. Jest laureatem krajowych i zagranicznych konkursów rzeźbiarsko-architektonicznych oraz autorem zrealizowanego pomnika poświęconego marszałkowi Kazimierzowi Pułaskiemu w Denver (stan Kolorado, USA). Jego rzeźby znajdują się w muzeach krajowych oraz prywatnych kolekcjach na świecie.

Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej, plenerowej i pomnikowej oraz form kameralnych. Artysta tworzy wyłącznie w szlachetnych materiałach, jak marmur, granit, sjenit, bazalt. Jego realizacje inspirowane są odwieczną zagadką bytu. Twórca odwołuje się do kosmologii, matematyki, fizyki i filozofii. Inspiracją do prac są również liczne podróże po Europie, Afryce, Azji oraz Ameryce. W 1976 zorganizował trwającą rok podróż dookoła świata. W jego twórczości obecne są zarówno formy abstrakcyjne, jak i figuratywne (portrety, popiersia, akty).

23

Józef Łukomski (1920–1996) – obraz z cyklu Epitafia, 1984/1985, technika własna – obrazy z cyklu Portrety, 1975, technika własna W latach 1944–1950 studiował w Centralnej Akademii Sztuk Pięknych w Pekinie, a następnie w 1956–1958 w ASP w Warszawie.

Dyplom uzyskał w pracowni prof. Aleksandra Kobzdeja w 1958.

Laureat Nagrody Krytyki im. C.K. Norwida w roku 1979.

Twórczość w zakresie malarstwa, collage, rzeźby i environment.

Artysta początkowo zajmował się malarstwem. W latach 60. tworzył płótna o grubych, niemal reliefowych strukturach, następnie zajął się budowaniem form przestrzennych z utwardzonych żywicą epoksydową tkanin (zużyte ubrania, pogniecione szmaty i in.).

Nawiązując w sposób mniej lub bardziej bezpośredni do postaci ludzkiej, przestrzenne struktury Łukomskiego pozostają w kręgu rozważań o przemijaniu. Szeregi powtarzających się monochromatycznych ubrań demonstrują nieobecność człowieka, ślad po jego cielesnej postaci.

22

Zbigniew Maleszewski (1924) – Dante i Beatrycze, nd., marmur „Biała Marianna” Studiował architekturę na Politechnice Warszawskiej (ukończył w 1952 roku) oraz rzeźbę w ASP w Warszawie (w 1953). Uczeń Franciszka Strynkiewicza. Od roku 1954 prezentuje swoją twórczość rzeźbiarską, uzyskując liczne nagrody i medale. Jest laureatem krajowych i zagranicznych konkursów rzeźbiarsko-architektonicznych oraz autorem zrealizowanego pomnika poświęconego marszałkowi Kazimierzowi Pułaskiemu w Denver (stan Kolorado, USA). Jego rzeźby znajdują się w muzeach krajowych oraz prywatnych kolekcjach na świecie.

Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej, plenerowej i pomnikowej oraz form kameralnych. Artysta tworzy wyłącznie w szlachetnych materiałach, jak marmur, granit, sjenit, bazalt. Jego realizacje inspirowane są odwieczną zagadką bytu. Twórca odwołuje się do kosmologii, matematyki, fizyki i filozofii. Inspiracją do prac są również liczne podróże po Europie, Afryce, Azji oraz Ameryce. W 1976 zorganizował trwającą rok podróż dookoła świata. W jego twórczości obecne są zarówno formy abstrakcyjne, jak i figuratywne (portrety, popiersia, akty).

23

24

Jerzy Mizera (1955) – Pasażerowie, 1982, marmur

Adam Myjak (1947) – Portret AM, 1997, brąz

W latach 1975–1980 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza w roku 1980. Obecnie prowadzi pracownię rzeźby na Wydziale Wzornictwa Przemysłowego w ASP w Warszawie.

Twórczość w zakresie rzeźby.

W latach 1965–1971 studiował na Wydziale Rzeźby warszawskiej ASP. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w pracowni prof. Bohdana Chmielewskiego. Kierownik artystyczny pisma „Nowy Wyraz” (do 1979). Wieloletni pedagog na macierzystej uczelni; cztery kadencje pełnił funkcję rektora uczelni. Obecnie kieruje pracownią dyplomującą na Wydziale Rzeźby oraz pracownią rzeźby na Wydziale Grafiki. Prowadzi również Zakład Rzeźby na Wydziale Artystycznym UMCS w Lublinie. Wielokrotnie nagradzany, m.in. Złotym Medalem Gloria Artis za zasługi na polu kultury (2005).

Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej i kameralnej oraz medalierstwa. Bliski prądowi tzw. Nowej figuracji lat 70. Od początku swojej drogi artystycznej, tworzy cykle prac o wieloznacznej, aluzyjnej treści. Fascynują go tradycyjne formy rzeźbiarskiego portretu i popiersia, poprzez które omawia intymną przestrzeń problemów egzystencjalnych skupionych wokół człowieka współczesnego i jego kondycji. Działa formą zwartą, monumentalną, pełną wewnętrznej energii, czasem ekspresyjną, a czasem kubizującą, łącząc ją z wymową podkreślającego modelunek koloru. Przy niezmiennej treści zmianie ulegają działania w obrębie formy.

Przemieszcza rysy, deformuje je, poddaje wewnętrznemu wirowi, wtapiając w materię rzeźby blizny i pęknięcia. Innym razem działa powierzchnią wypolerowaną, obłą, gładką.

25

24

Jerzy Mizera (1955) – Pasażerowie, 1982, marmur

Adam Myjak (1947) – Portret AM, 1997, brąz

W latach 1975–1980 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza w roku 1980. Obecnie prowadzi pracownię rzeźby na Wydziale Wzornictwa Przemysłowego w ASP w Warszawie.

Twórczość w zakresie rzeźby.

W latach 1965–1971 studiował na Wydziale Rzeźby warszawskiej ASP. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w pracowni prof. Bohdana Chmielewskiego. Kierownik artystyczny pisma „Nowy Wyraz” (do 1979). Wieloletni pedagog na macierzystej uczelni; cztery kadencje pełnił funkcję rektora uczelni. Obecnie kieruje pracownią dyplomującą na Wydziale Rzeźby oraz pracownią rzeźby na Wydziale Grafiki. Prowadzi również Zakład Rzeźby na Wydziale Artystycznym UMCS w Lublinie. Wielokrotnie nagradzany, m.in. Złotym Medalem Gloria Artis za zasługi na polu kultury (2005).

Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej i kameralnej oraz medalierstwa. Bliski prądowi tzw. Nowej figuracji lat 70. Od początku swojej drogi artystycznej, tworzy cykle prac o wieloznacznej, aluzyjnej treści. Fascynują go tradycyjne formy rzeźbiarskiego portretu i popiersia, poprzez które omawia intymną przestrzeń problemów egzystencjalnych skupionych wokół człowieka współczesnego i jego kondycji. Działa formą zwartą, monumentalną, pełną wewnętrznej energii, czasem ekspresyjną, a czasem kubizującą, łącząc ją z wymową podkreślającego modelunek koloru. Przy niezmiennej treści zmianie ulegają działania w obrębie formy.

Przemieszcza rysy, deformuje je, poddaje wewnętrznemu wirowi, wtapiając w materię rzeźby blizny i pęknięcia. Innym razem działa powierzchnią wypolerowaną, obłą, gładką.

25

26

Krzysztof Nitsch (1948) – Schody III, 1985, brąz

Małgorzata Olkuska (1953) – Epitafium dla Stańczyka, 1984, marmur

Studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie, w pracowniach prof. Stefana Borzęckiego i prof. Jerzego Bandury. Dyplom i medal dla najlepszego studenta uzyskał w 1975 roku. Pozostał na uczelni jako asystent prof. J. Bandury, potem prof. M. Koniecznego.

W 1992 roku został mianowany profesorem. Od roku 1993 prowadzi samodzielnie Pracownię Odlewnictwa ASP. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi za twórczość artystyczną i dydaktyczną (1998).

Twórczość w zakresie małych formach rzeźbiarskich: plakiet, medalionów, medali. Artysta ma znaczący wkład w osiągnięcia polskiej szkoły medalierskiej lat 70. i 80. Wzbogacił ją własnymi, odkrywczymi propozycjami, np. przestrzenny medal bity (z wizerunkiem Marii Skłodowskiej-Curie). Dotychczas wykonywane medale były płaskie, stanowiło to zatem novum na skalę światową. Jest też autorem dużych realizacji, m.in. rzeźby-fontanny Żywy Obraz przy gliwickim Muzeum Miejskim, czy 3-tonowego elementu w ołtarzu w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Krakowie-Łagiewnikach.

Studiowała na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie. W 1977 roku uzyskała dyplom z wyróżnieniem i medalem w pracowni prof. Mariana Koniecznego. Profesor w Instytucie Sztuki Akademii Pedagogicznej w Krakowie, obecnie pełni funkcję prodziekana Wydziału Pedagogicznego. Stypendystka Rządu Francuskiego w 1984 roku.

Twórczość w zakresie rzeźby kameralnej i monumentalnej w kamieniu, brązie i ceramice oraz medalierstwa. Autorka prac konserwatorsko-rekonstrukcyjnych.

W swoich pracach, układających się w cykle (Kobieta, Epitafia, Problemat Wieży Babel i inne), oscyluje pomiędzy rzeźbą realistyczną, symboliczną, a abstrakcyjną. Inspiracją dla działań plastycznych jest dla artystki krąg kultury śródziemnomorskiej: mity, legendy, Biblia. Chętnie sięga po terakotę, tworząc motywy zoomorficzne, abstrakcyjne i biologiczne. Portrety rzeźbiarskie artystki charakteryzuje delikatny, impresyjny modelunek, natomiast w pracach z cyklu Z ziemi i z wody widoczne są inspiracje sztuką antyczną.

27

26

Krzysztof Nitsch (1948) – Schody III, 1985, brąz

Małgorzata Olkuska (1953) – Epitafium dla Stańczyka, 1984, marmur

Studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie, w pracowniach prof. Stefana Borzęckiego i prof. Jerzego Bandury. Dyplom i medal dla najlepszego studenta uzyskał w 1975 roku. Pozostał na uczelni jako asystent prof. J. Bandury, potem prof. M. Koniecznego.

W 1992 roku został mianowany profesorem. Od roku 1993 prowadzi samodzielnie Pracownię Odlewnictwa ASP. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi za twórczość artystyczną i dydaktyczną (1998).

Twórczość w zakresie małych formach rzeźbiarskich: plakiet, medalionów, medali. Artysta ma znaczący wkład w osiągnięcia polskiej szkoły medalierskiej lat 70. i 80. Wzbogacił ją własnymi, odkrywczymi propozycjami, np. przestrzenny medal bity (z wizerunkiem Marii Skłodowskiej-Curie). Dotychczas wykonywane medale były płaskie, stanowiło to zatem novum na skalę światową. Jest też autorem dużych realizacji, m.in. rzeźby-fontanny Żywy Obraz przy gliwickim Muzeum Miejskim, czy 3-tonowego elementu w ołtarzu w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Krakowie-Łagiewnikach.

Studiowała na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie. W 1977 roku uzyskała dyplom z wyróżnieniem i medalem w pracowni prof. Mariana Koniecznego. Profesor w Instytucie Sztuki Akademii Pedagogicznej w Krakowie, obecnie pełni funkcję prodziekana Wydziału Pedagogicznego. Stypendystka Rządu Francuskiego w 1984 roku.

Twórczość w zakresie rzeźby kameralnej i monumentalnej w kamieniu, brązie i ceramice oraz medalierstwa. Autorka prac konserwatorsko-rekonstrukcyjnych.

W swoich pracach, układających się w cykle (Kobieta, Epitafia, Problemat Wieży Babel i inne), oscyluje pomiędzy rzeźbą realistyczną, symboliczną, a abstrakcyjną. Inspiracją dla działań plastycznych jest dla artystki krąg kultury śródziemnomorskiej: mity, legendy, Biblia. Chętnie sięga po terakotę, tworząc motywy zoomorficzne, abstrakcyjne i biologiczne. Portrety rzeźbiarskie artystki charakteryzuje delikatny, impresyjny modelunek, natomiast w pracach z cyklu Z ziemi i z wody widoczne są inspiracje sztuką antyczną.

27

28

Sławoj Ostrowski (1943) – Emeryt, 1990, drewno polichromowane

Antoni Janusz Pastwa (1944) – Pielgrzym, 1984/1985, drewno polichromowane

W latach 1963–1969 studiował na Wydziale Rzeźby PWSSP (obecnie ASP) w Gdańsku. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Alfreda Wiśniewskiego w 1969 roku. Obecnie pełni funkcję dziekana Wydziału Rzeźby w macierzystej uczelni.

Twórczość w zakresie rzeźby, projektowania architektoniczno-rzeźbiarskiego oraz rzeźby pomnikowej. Artysta pracuje głównie w drewnie, ale też w kamieniu i brązie, rzeźbiąc kompozycje figuralne, torsy, popiersia, głowy i płaskorzeźby postaci w formie portretowej. Środkiem do uzyskania indywidualnego wyrazu modela staje się różnorodność przekształcanych, deformowanych form natury oraz wspólna wszystkim pracom, bez względu na materiał – polichromia. Portrety często ograniczają się do głowy z wyraziście potraktowaną twarzą, bądź podkreślają jej wymowę ramionami albo nawet całym torsem. Niewielkie rzeźby są najczęściej transformacjami człowieka w ogóle oraz podobiznami osób z otoczenia artysty. Poprzez prace rzeźbiarza przemawia głęboko w nich tkwiąca zaduma nad istnieniem i ludzką kondycją. Obserwując kształt prowadzi Ostrowski badanie fizjonomii w jej wewnętrznej formie, zajmuje się stanem świadomości obejmującej zjawiska intelektualne i emocjonalne.

Absolwent Liceum Plastycznego w Kielcach. W latach 1964–1970 studiował na Wydziale Rzeźby w ASP w Warszawie, najpierw w pracowni prof. Mariana Wnuka, a później w pracowni prof. Stanisława Słoniny. Dyplom uzyskał w 1970 w pracowni prof. Bogdana Chmielewskiego. W latach 1974–1981 był asystentem u prof.

Słoniny. W 1980 roku został adiunktem. Od 1981 prowadził pracownię kamienia. W 1987 otrzymał tytuł docenta, natomiast w 1992 mianowany został profesorem sztuk plastycznych. W latach 1990–1996, 1999–2002 dziekan Wydziału Rzeźby macierzystej uczelni. Członek ZPAP oraz Rady Programowej CRP w Orońsku. Współautor (z Adamem Myjakiem) Kwadrygi na frontonie Teatru Wielkiego w Warszawie.

Twórczość w zakresie rzeźby, medalierstwa i rysunku. W swoich pracach artysta prowadzi indywidualne poszukiwania w temacie postaci ludzkiej, tworząc formy na granicy figury i abstrakcji. Prace Pastwy cechują się wielką sprawnością warsztatową uwidocznioną w finezji wykonywania bryły oraz odpowiednim doborze materiału (głównie kamień i drewno) i poszanowaniu natury.

29

28

Sławoj Ostrowski (1943) – Emeryt, 1990, drewno polichromowane

Antoni Janusz Pastwa (1944) – Pielgrzym, 1984/1985, drewno polichromowane

W latach 1963–1969 studiował na Wydziale Rzeźby PWSSP (obecnie ASP) w Gdańsku. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Alfreda Wiśniewskiego w 1969 roku. Obecnie pełni funkcję dziekana Wydziału Rzeźby w macierzystej uczelni.

Twórczość w zakresie rzeźby, projektowania architektoniczno-rzeźbiarskiego oraz rzeźby pomnikowej. Artysta pracuje głównie w drewnie, ale też w kamieniu i brązie, rzeźbiąc kompozycje figuralne, torsy, popiersia, głowy i płaskorzeźby postaci w formie portretowej. Środkiem do uzyskania indywidualnego wyrazu modela staje się różnorodność przekształcanych, deformowanych form natury oraz wspólna wszystkim pracom, bez względu na materiał – polichromia. Portrety często ograniczają się do głowy z wyraziście potraktowaną twarzą, bądź podkreślają jej wymowę ramionami albo nawet całym torsem. Niewielkie rzeźby są najczęściej transformacjami człowieka w ogóle oraz podobiznami osób z otoczenia artysty. Poprzez prace rzeźbiarza przemawia głęboko w nich tkwiąca zaduma nad istnieniem i ludzką kondycją. Obserwując kształt prowadzi Ostrowski badanie fizjonomii w jej wewnętrznej formie, zajmuje się stanem świadomości obejmującej zjawiska intelektualne i emocjonalne.

Absolwent Liceum Plastycznego w Kielcach. W latach 1964–1970 studiował na Wydziale Rzeźby w ASP w Warszawie, najpierw w pracowni prof. Mariana Wnuka, a później w pracowni prof. Stanisława Słoniny. Dyplom uzyskał w 1970 w pracowni prof. Bogdana Chmielewskiego. W latach 1974–1981 był asystentem u prof.

Słoniny. W 1980 roku został adiunktem. Od 1981 prowadził pracownię kamienia. W 1987 otrzymał tytuł docenta, natomiast w 1992 mianowany został profesorem sztuk plastycznych. W latach 1990–1996, 1999–2002 dziekan Wydziału Rzeźby macierzystej uczelni. Członek ZPAP oraz Rady Programowej CRP w Orońsku. Współautor (z Adamem Myjakiem) Kwadrygi na frontonie Teatru Wielkiego w Warszawie.

Twórczość w zakresie rzeźby, medalierstwa i rysunku. W swoich pracach artysta prowadzi indywidualne poszukiwania w temacie postaci ludzkiej, tworząc formy na granicy figury i abstrakcji. Prace Pastwy cechują się wielką sprawnością warsztatową uwidocznioną w finezji wykonywania bryły oraz odpowiednim doborze materiału (głównie kamień i drewno) i poszanowaniu natury.

29

30

Andrzej Pawłowski (1925–1986) – Manekin uszkodzony, 1964/1995, brąz

Adam Procki (1909–1990) – Znak czasu, 1974, drewno

W latach 1945–1950 studiował na Wydziale Rzeźby i Wydziale Architektury Wnętrz ASP w Krakowie. Na początku lat 60. zorganizował przy ASP Wydział Form Przemysłowych, na którym później był profesorem i dziekanem, aż do 1986. Był członkiem-założycielem Grupy Krakowskiej, a także Stowarzyszenia Projektantów Form Przemysłowych. Należał do ZPAP i ZPAF, uczestniczył w Międzynarodowej Radzie Stowarzyszeń Wzornictwa Przemysłowego (ICSID). Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1976).

Twórczość w zakresie malarstwa, rzeźby, fotografiki, filmu, architektury wnętrz, wystawiennictwa, projektowania form przemysłowych oraz metodyki projektowania. Artysta eksperymentujący, poszukujący nowych środków wyrazu dla artystycznych idei. Obok wzornictwa przemysłowego tworzył dzieła kinetyczne (tzw. kineformy) oraz fotogramy wykonywane bez użycia kamery. Zajmował się również projektowaniem wystaw, aranżacją stałych ekspozycji muzealnych, m.in. w Muzeum Narodowym w Krakowie.

W latach 1938–1939 studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie, w pracowni prof. Tadeusza Breyera. Studia przerwane przez wojnę podjął ponownie w 1946 roku. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Breyera w 1951 roku.

Twórczość w zakresie rzeźby kameralnej i pomnikowej. Wymowa rzeźb Prockiego, uniwersalna w swojej problematyce, dotyczy treści ogólnoludzkich: życie, śmierć, rozwój i trwanie. Od pierwszych akademickich prac utrzymanych w konwencji realistycznej przeszedł artysta do kształtów uogólnionych do granic abstrakcji, symbolu. Chętnie pracował w twardych materiałach, jak granit, porfir, labrador. W latach 60. tworzył plastyczne cykle odnoszące się do dramatycznych przeżyć lat wojennych oraz prace będące symbolami procesu stawania się. Pod koniec lat 60. bryła rzeźbiarska, dotąd statyczna, uległa rozbiciu na rzecz dynamizowania kompozycji rytmicznymi płaszczyznami. W latach 70. zainteresował się pracą w drewnie, zwłaszcza twardym jak wiąz. Całą twórczość Prockiego, zarówno tę w kamieniu, jak i drewnie charakteryzuje dążenie do syntezy oraz rozwiązania eksponujące zwartość i architektonikę rzeźbiarskiej bryły.

31

30

Andrzej Pawłowski (1925–1986) – Manekin uszkodzony, 1964/1995, brąz

Adam Procki (1909–1990) – Znak czasu, 1974, drewno

W latach 1945–1950 studiował na Wydziale Rzeźby i Wydziale Architektury Wnętrz ASP w Krakowie. Na początku lat 60. zorganizował przy ASP Wydział Form Przemysłowych, na którym później był profesorem i dziekanem, aż do 1986. Był członkiem-założycielem Grupy Krakowskiej, a także Stowarzyszenia Projektantów Form Przemysłowych. Należał do ZPAP i ZPAF, uczestniczył w Międzynarodowej Radzie Stowarzyszeń Wzornictwa Przemysłowego (ICSID). Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1976).

Twórczość w zakresie malarstwa, rzeźby, fotografiki, filmu, architektury wnętrz, wystawiennictwa, projektowania form przemysłowych oraz metodyki projektowania. Artysta eksperymentujący, poszukujący nowych środków wyrazu dla artystycznych idei. Obok wzornictwa przemysłowego tworzył dzieła kinetyczne (tzw. kineformy) oraz fotogramy wykonywane bez użycia kamery. Zajmował się również projektowaniem wystaw, aranżacją stałych ekspozycji muzealnych, m.in. w Muzeum Narodowym w Krakowie.

W latach 1938–1939 studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie, w pracowni prof. Tadeusza Breyera. Studia przerwane przez wojnę podjął ponownie w 1946 roku. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Breyera w 1951 roku.

Twórczość w zakresie rzeźby kameralnej i pomnikowej. Wymowa rzeźb Prockiego, uniwersalna w swojej problematyce, dotyczy treści ogólnoludzkich: życie, śmierć, rozwój i trwanie. Od pierwszych akademickich prac utrzymanych w konwencji realistycznej przeszedł artysta do kształtów uogólnionych do granic abstrakcji, symbolu. Chętnie pracował w twardych materiałach, jak granit, porfir, labrador. W latach 60. tworzył plastyczne cykle odnoszące się do dramatycznych przeżyć lat wojennych oraz prace będące symbolami procesu stawania się. Pod koniec lat 60. bryła rzeźbiarska, dotąd statyczna, uległa rozbiciu na rzecz dynamizowania kompozycji rytmicznymi płaszczyznami. W latach 70. zainteresował się pracą w drewnie, zwłaszcza twardym jak wiąz. Całą twórczość Prockiego, zarówno tę w kamieniu, jak i drewnie charakteryzuje dążenie do syntezy oraz rozwiązania eksponujące zwartość i architektonikę rzeźbiarskiej bryły.

31

32

Jacek Puget (1904–1977) – Głowa kobiety, nd., brąz

Stanisław Radwański (1941) – Teściowa, nd., marmur

W latach 1921–1923 studiował w ASP w Krakowie, w pracowni prof. Xawerego Dunikowskiego, był również uczniem Henryka Kuny. W latach 1923–1925 uczył się rzeźby w atelier Émile-Antoine Bourdelle’a w Paryżu. Od 1939 roku członek Stowarzyszenia Artystycznego „Rzeźba”. Wykonywał projekty scenograficzne dla Teatru Cricot. Laureat nagród, m.in. I nagroda za portret Stefana Jaracza na II Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w Warszawie, nagroda państwowa II stopnia (1952). Od 1945 roku profesor na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie.

Twórczość w zakresie rzeźby portretowej. Pierwsze dojrzałe rzeźby to studia animalistyczne, następne prace inspirowane m.in. sztuką staroegipską. Na indywidualny styl artysty składają się takie cechy, jak scalona bryła, wyważona statyka, strukturalizm w portretach, wnikliwość psychologiczna i subtelny światłocień.

Absolwent Liceum Plastycznego w Orłowie w Gdyni. Studiował w PWSSP (obecnie ASP) w Gdańsku. Dyplom uzyskał w pracowni rzeźby prof. Stanisława Horno-Popławskiego w 1968 roku. Od 1973 pracuje na macierzystej uczelni. W latach 1981–1983 był prodziekanem, w latach 1983–1987 i 1987–1990 dziekanem Wydziału Rzeźby. Od roku 1990 do 1996 pełnił funkcję rektora. Profesor, kierownik Katedry Rzeźby na Wydziale Rzeźby.

Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej i kameralnej oraz malarstwa. Zrealizował rzeźby plenerowe w Kościerzynie, Lublinie, Ostromecku, Avallon i Oleron we Francji oraz rzeźby dla Opery Bałtyckiej w Gdańsku Wrzeszczu i Filharmonii Pomorskiej im.

Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy (1984). Jest również autorem pomników: Jacka Malczewskiego w Radomiu (1984), Karola Marcinkowskiego w Poznaniu (2005), Jana Pawła II w Toruniu (2007) i innych. W twórczości artysty widoczna jest predylekcja do dialogu z tradycją. Przybiera to formy różnorakie – od dwugłosu odwiecznie przewijających się w sztuce wątków: klasycznego i ekspresyjnego, po nowe interpretacje stylów historycznych, przepuszczonych przez filtr współczesności i własnej wrażliwości.

33

32

Jacek Puget (1904–1977) – Głowa kobiety, nd., brąz

Stanisław Radwański (1941) – Teściowa, nd., marmur

W latach 1921–1923 studiował w ASP w Krakowie, w pracowni prof. Xawerego Dunikowskiego, był również uczniem Henryka Kuny. W latach 1923–1925 uczył się rzeźby w atelier Émile-Antoine Bourdelle’a w Paryżu. Od 1939 roku członek Stowarzyszenia Artystycznego „Rzeźba”. Wykonywał projekty scenograficzne dla Teatru Cricot. Laureat nagród, m.in. I nagroda za portret Stefana Jaracza na II Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w Warszawie, nagroda państwowa II stopnia (1952). Od 1945 roku profesor na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie.

Twórczość w zakresie rzeźby portretowej. Pierwsze dojrzałe rzeźby to studia animalistyczne, następne prace inspirowane m.in. sztuką staroegipską. Na indywidualny styl artysty składają się takie cechy, jak scalona bryła, wyważona statyka, strukturalizm w portretach, wnikliwość psychologiczna i subtelny światłocień.

Absolwent Liceum Plastycznego w Orłowie w Gdyni. Studiował w PWSSP (obecnie ASP) w Gdańsku. Dyplom uzyskał w pracowni rzeźby prof. Stanisława Horno-Popławskiego w 1968 roku. Od 1973 pracuje na macierzystej uczelni. W latach 1981–1983 był prodziekanem, w latach 1983–1987 i 1987–1990 dziekanem Wydziału Rzeźby. Od roku 1990 do 1996 pełnił funkcję rektora. Profesor, kierownik Katedry Rzeźby na Wydziale Rzeźby.

Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej i kameralnej oraz malarstwa. Zrealizował rzeźby plenerowe w Kościerzynie, Lublinie, Ostromecku, Avallon i Oleron we Francji oraz rzeźby dla Opery Bałtyckiej w Gdańsku Wrzeszczu i Filharmonii Pomorskiej im.

Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy (1984). Jest również autorem pomników: Jacka Malczewskiego w Radomiu (1984), Karola Marcinkowskiego w Poznaniu (2005), Jana Pawła II w Toruniu (2007) i innych. W twórczości artysty widoczna jest predylekcja do dialogu z tradycją. Przybiera to formy różnorakie – od dwugłosu odwiecznie przewijających się w sztuce wątków: klasycznego i ekspresyjnego, po nowe interpretacje stylów historycznych, przepuszczonych przez filtr współczesności i własnej wrażliwości.

33

34

Adolf Ryszka (1935–1995) – Sarkofag I (Wenecki), 1982/2006, brąz

Gustaw Zemła (1931) – Ujarzmiony, 1989, brąz

W latach 1957–1962 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza w 1963 roku. Członek Europejskich Sympozjonów Rzeźbiarskich, a później członek Zarządu tego stowarzyszenia. Od roku 1983 kierował Zakładem Rzeźby na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu.

Twórczość w zakresie realizacji pomnikowych i plenerowych (w Japonii, Danii, Kanadzie), rzeźby kameralnej oraz medalierstwa.

Większość jego prac cechuje skłonność do rozwijania form w szeregach tematycznych, skupiających uwagę nad życiem i śmiercią, trwaniem i przemijaniem, przejawiających się w zderzeniach tego, co naturalistyczne z tym, co płynne i nieokreślone. Artysta pracował cyklami na przemian w różnych okresach swojej twórczości, w różnych materiałach (cykle: Pablo Casals, Sarkofagi, Hełmy i inne).

Często posługiwał się zabiegiem roztapiania wizerunku postaci w bezkształtnej bryle, poszukując formy człowieka. Z rzeźb Ryszki emanuje filozoficzna zaduma, ale też poetycko-metaforyczny klimat, zdyscyplinowanie konstrukcyjne połączone z liryzmem.

Większość prac cechuje malarskość, rozwibrowanie powierzchni, jedynie w monumentalnych rzeźbach plenerowych artysta koncentruje się niemal wyłącznie na czysto konstruowanej bryle.

W latach 1952–1958 studiował w warszawskiej ASP, początkowo w pracowni prof. Ludwiki Nitschowej, od III roku w pracowni prof.

Franciszka Strynkiewicza. Od 1958 do 2002 roku związany z macierzystą uczelnią, pełniąc kolejno funkcję dziekana na Wydziale Rzeźby, prorektora, profesora zwyczajnego. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień za sztukę oraz odznaczeń: Nagrodę Państwową I stopnia (1980), Krzyż Oficerski Kawalerów Maltańskich (1990), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1995), Oficerski Krzyż Zasługi – Peru (1999), Nagroda im. bł. Brata Alberta za figurę Chrystusa w Kościele w Mistrzejowicach (1984).

Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej, plenerowej i kameralnej. Działalność rzeźbiarską Zemły charakteryzuje bardzo silne poczucie dramatyzmu oraz metaforyczność i symboliczny charakter formy. Artysta tworzy prace o tematyce martyrologicznej i sakralnej. Znany jest przede wszystkim jako autor monumentalnych pomników, m.in. Powstańców Śląskich w Katowicach (1967) – realizacji uważanej za jeden z najwybitniejszych przykładów rzeźby pomnikowej. Dynamiczna, monumentalna forma, przypominająca szarpane wiatrem flagi lub draperie, jest personifikacją trzech kolejnych Powstań Śląskich.

35

34

Adolf Ryszka (1935–1995) – Sarkofag I (Wenecki), 1982/2006, brąz

Gustaw Zemła (1931) – Ujarzmiony, 1989, brąz

W latach 1957–1962 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza w 1963 roku. Członek Europejskich Sympozjonów Rzeźbiarskich, a później członek Zarządu tego stowarzyszenia. Od roku 1983 kierował Zakładem Rzeźby na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu.

Twórczość w zakresie realizacji pomnikowych i plenerowych (w Japonii, Danii, Kanadzie), rzeźby kameralnej oraz medalierstwa.

Większość jego prac cechuje skłonność do rozwijania form w szeregach tematycznych, skupiających uwagę nad życiem i śmiercią, trwaniem i przemijaniem, przejawiających się w zderzeniach tego, co naturalistyczne z tym, co płynne i nieokreślone. Artysta pracował cyklami na przemian w różnych okresach swojej twórczości, w różnych materiałach (cykle: Pablo Casals, Sarkofagi, Hełmy i inne).

Często posługiwał się zabiegiem roztapiania wizerunku postaci w bezkształtnej bryle, poszukując formy człowieka. Z rzeźb Ryszki emanuje filozoficzna zaduma, ale też poetycko-metaforyczny klimat, zdyscyplinowanie konstrukcyjne połączone z liryzmem.

Większość prac cechuje malarskość, rozwibrowanie powierzchni, jedynie w monumentalnych rzeźbach plenerowych artysta koncentruje się niemal wyłącznie na czysto konstruowanej bryle.

W latach 1952–1958 studiował w warszawskiej ASP, początkowo w pracowni prof. Ludwiki Nitschowej, od III roku w pracowni prof.

Franciszka Strynkiewicza. Od 1958 do 2002 roku związany z macierzystą uczelnią, pełniąc kolejno funkcję dziekana na Wydziale Rzeźby, prorektora, profesora zwyczajnego. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień za sztukę oraz odznaczeń: Nagrodę Państwową I stopnia (1980), Krzyż Oficerski Kawalerów Maltańskich (1990), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1995), Oficerski Krzyż Zasługi – Peru (1999), Nagroda im. bł. Brata Alberta za figurę Chrystusa w Kościele w Mistrzejowicach (1984).

Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej, plenerowej i kameralnej. Działalność rzeźbiarską Zemły charakteryzuje bardzo silne poczucie dramatyzmu oraz metaforyczność i symboliczny charakter formy. Artysta tworzy prace o tematyce martyrologicznej i sakralnej. Znany jest przede wszystkim jako autor monumentalnych pomników, m.in. Powstańców Śląskich w Katowicach (1967) – realizacji uważanej za jeden z najwybitniejszych przykładów rzeźby pomnikowej. Dynamiczna, monumentalna forma, przypominająca szarpane wiatrem flagi lub draperie, jest personifikacją trzech kolejnych Powstań Śląskich.

35

Organizatorzy Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Gospodarki i Administracji Publicznej Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

Wydawca Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie ul. Rakowicka 27 31-510 Kraków www.uek.krakow.pl

Wystawa WSPÓŁCZESNA RZEŹBA POLSKA Prace ze zbiorów Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku Sala Wystawowa, Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 24 lutego - 7 kwietnia 2011 r.

Kurator: Jarosław Pajek Aranżacja: Jarosław Pajek

Materiały do folderu zapewniło Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku ul. Topolowa 1 26-505 Orońsko tel. + 48 48 618 45 16, fax + 48 48 618 44 70 www.rzezba-oronsko.pl Projekt, skład i druk PRESSPRINT Piotr Góral 29-100 Włoszczowa ul. Partyzantów 107 tel. 693 03 22 11

Katalog Teksty: Anna Podsiadły Fotografie: Jan Gaworski Opracowanie redakcyjne: Monika Bartoszek, Halina Gajewska Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

36

37

Organizatorzy Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Gospodarki i Administracji Publicznej Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

Wydawca Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie ul. Rakowicka 27 31-510 Kraków www.uek.krakow.pl

Wystawa WSPÓŁCZESNA RZEŹBA POLSKA Prace ze zbiorów Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku Sala Wystawowa, Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 24 lutego - 7 kwietnia 2011 r.

Kurator: Jarosław Pajek Aranżacja: Jarosław Pajek

Materiały do folderu zapewniło Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku ul. Topolowa 1 26-505 Orońsko tel. + 48 48 618 45 16, fax + 48 48 618 44 70 www.rzezba-oronsko.pl Projekt, skład i druk PRESSPRINT Piotr Góral 29-100 Włoszczowa ul. Partyzantów 107 tel. 693 03 22 11

Katalog Teksty: Anna Podsiadły Fotografie: Jan Gaworski Opracowanie redakcyjne: Monika Bartoszek, Halina Gajewska Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

36

37

38