Abacus VA N O U DERS VOOR O UDERS
JANUARI 2020
TOA biologie Alex de Wit ziet biologie als ‘de scheikunde van het leven’
Young Solar Challenge: 16 gymnasiasten bouwen goddelijke zonneboot
Verzuim op het SGA “Als een eersteklasser drie keer ziek is geweest valt dat op”
Drugsgebruik en ondermijning: aanpak drugsproblematiek Arnhemse scholen
In deze Abacus 2 Open Dagen 2020 3 Rectoris: Mirjam Stuiver over de nieuwe onderwijskoers
“In 2020 maken we weer een nieuw schoolplan”
4 Portret: Technisch onderwijsassistent Alex de Wit
“Er heerste hetzelfde saamhorigheidsgevoel”
7 Interview met AGB-bestuur FIRST
“De gezelligheid op school komt grotendeels vanuit
de AGB, wat dus ook een beetje onze taak is”
8 Na schooltijd: schoolorkest Euterpe
Abacus is een uitgave van de oudervereniging van het Stedelijk Gymnasium Arnhem (SGA) en verschijnt 4x per schooljaar. Oplage: 1.050 exemplaren.
“Ik zie biologie als de scheikunde van het leven”
6 Alumnus: Emmy Sollewijn Gelpke
COLOFON
“Bij ons orkest voelt iedereen zich snel thuis”
Redactie: Jan-Paul van Barneveld, Selinde van DijkKroesbergen, Lonneke Kranendonk (eindedactie). Vormgeving: Ilse Houtgast, Ontwerpbureau Neo. Druk: Damen Drukkers. Dank aan allen die foto’s beschikbaar stelden bij de artikelen. De Abacus is van ouders voor ouders van leerlingen
10 Ouderalert: drugsgebruik en ondermijning
op het SGA. Iedereen (leerlingen, ouders en mede-
werkers van het SGA) kan artikelen inzenden.
Aanpak drugsproblematiek Arnhemse scholen
12 Interview verzuimcoördinatoren Jago en Jessica
“Het is hier vaak een zoete inval!”
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten of aan te passen.
14 Young Solar Challenge
Abacus online bekijken en downloaden via Magister:
ELO > Studiewijzers > SGA Info > Abacus.
SGA-leerlingen bouwen zonneboot
15 Verslag van de Grote Actiedag van Togather
Ook in te zien op: issuu.com/abacus-sga.
15 Gebedsgroep Stadsklooster Arnhem
Nieuwe redactieleden zijn welkom! Mail naar:
16 Terugblik: kerstgala in Musis
redactieabacus@gmail.com
Het SGA gaat los! OPEN DAGEN SGA
Vrijdag 31 januari en zaterdag 1 februari zijn de Open Dagen en staan de deuren van het SGA weer helemaal open. Net als vorig jaar is aanmelding niet nodig. Basisschoolleerlingen kunnen samen met hun ouders op ontdekkingstocht, minilessen volgen, meedoen met workshops en een kijkje nemen bij het festival in de aula waar de schoolbands, toneelgroepen en leerlingenorkest Euterpe optredens verzorgen. Bezoekers kunnen praten met onze leerlingen, medewerkers, docenten… niets moet alles mag! Vorig jaar bezochten ruim 450 basisschoolleerlingen de Open Dagen. Ook dit jaar staan weer vele docenten en gymnasiasten klaar om het SGA van haar beste kant te laten zien. WANNEER?
De Open Dagen op het SGA zijn op: Vrijdag 31 januari van 18:00 uur tot 21:00 uur. Zaterdag 1 februari van 10:00 uur tot 13:00 uur.
2
MIRJAM STUIVER OVER DE NIEUWE ONDERWIJSKOERS
‘Meedenken over nieuw schoolplan’
R E C TO
RIS
“We zijn al bijna op de helft van het schooljaar. De eersteklassers zijn nu helemaal gewend, hebben hun eerste deltagesprek gehad en hebben kennisgemaakt met een aantal modules Schola. Dit is de tijd dat we weer nieuwe leerlingen werven. In november en december hebben we onze school gepresenteerd op de verschillende scholenmarkten. Dat levert vaak leuke gesprekken op met ouders, die veel over onze school willen weten. In dezelfde periode gaan leerlingen uit klas 1 terug naar hun basisschool om daar iets te vertellen over hun eerste ervaringen. Ze vinden dat erg leuk om te doen en van de basisscholen hoor ik terug dat ze trots zijn op hun oud-leerlingen die met veel enthousiasme vertellen.” “Op 31 januari en 1 februari hebben we open huis voor leerlingen van groep 8 en hun ouders. We hebben vorig jaar de opzet van deze kennismaking veranderd, zodat de bezoekers zelf keuzes kunnen maken in het programma en er doorlopend iets te doen is. Dit werd erg gewaardeerd en sommige bezoekers kwamen de volgende dag terug om nog meer te beleven.” “Zelf heb ik de afgelopen weken een bezoek gebracht aan verschillende basisscholen. Ik heb daar mooie gesprekken gevoerd met schoolleiders en docenten van groep 8. De gesprekken gaan vooral over verandering in het onderwijs. Ook de basisscholen maken een beweging naar het stimuleren van eigen verantwoordelijkheid voor het leren. Ik hoorde mooie voorbeelden van samen leren, thematisch leren en het maken van ruimte voor creativiteit. Het leren-leren krijgt ook op de basisschool steeds meer aandacht en ik denk dat we daar meer samen in op kunnen trekken om de overstap van basis- naar voortgezet onderwijs te verkleinen. Basisscholen hebben behoefte aan samenwerking rondom cognitief sterke leerlingen, leerlingen die tot de doelgroep van het SGA behoren. Hoe kunnen we samen zorgen dat deze kinderen steeds voldoende uitdaging vinden om zich optimaal te ontwikkelen? Het programma Octoplus voorziet voor een deel van de leerlingen in die behoefte, maar in de gesprekken ontstonden al meer ideeën.” “In 2020 gaan we weer een nieuw schoolplan maken, waarin we de koers voor de komende vijf jaar gaan vastleggen. De samenwerking met basisscholen zal daar zeker een plek in krijgen. Ik ben heel benieuwd naar de ideeën van onze leerlingen, vanuit hun eigen ervaringen. De komende maanden mogen zij vanzelfsprekend meedenken over het nieuwe schoolplan.”
Mirjam Stuiver, rector
3
TECHNISCH ONDERWIJSASSISTENT ALEX DE WIT:
‘Het practicum is een leuke afwisseling met de klassikale lessen’ De ‘grote liefde’ van technisch onderwijsassistent (TOA) Alex de Wit is eigenlijk scheikunde. Niet gek dus dat hij ging studeren aan de docentenopleiding scheikunde van de HAN in Nijmegen. “Het lesgeven ging bij mij van nature. Maar tijdens mijn stageperiode liep ik vast op de verslaglegging die er naast de lange werkdagen en andere verplichtingen nog gemaakt moest worden.” Alex stopte en ging een tijdje aan het werk als barman. Totdat hij aan het Rijnlands Lyceum in Wassenaar kon werken als TOAbiologie. Hij volgde de TOA-opleiding. Sinds begin van dit schooljaar werkt Alex als TOA-biologie bij het SGA. RAAKVLAKKEN MET SCHEIKUNDE
Ondanks zijn liefde voor scheikunde, werkt Alex nu voor het vak biologie. “Dat heeft alles te maken met de beschikbare plaats. Omdat dit vak veel raakvlakken heeft met scheikunde, vond ik het interessant genoeg om eraan te beginnen.”
‘Ik zie biologie als de scheikunde van het leven’ Alex ziet biologie als “de scheikunde van het leven.” Met natuurkunde heeft hij minder affiniteit. “Scheikunde en biologie gaan over dingen die je kunt zien en ervaren. Dat is met natuurkunde veel minder het geval.” WERKEN IN HET KABINET
De ruimte waar de leerlingen de proefjes uitvoeren heet het kabinet, ook wel LAB genoemd. De TOA is hier heer en meester. Hij zorgt dat het practicum veilig en gestructureerd kan verlopen. Het is een heerlijk lichte ruimte, de voorraad staat keurig georganiseerd op z’n plek en het geheel ademt biologie uit. Zo staat er een bak met guppy’s en ander waterleven, zijn er diverse skeletten te vinden en hangen er posters van het plantenrijk aan de muur. “De rust van deze ruimte is ook ideaal voor kinderen die een soort van ‘mental breakdown’ hebben en even tot rust moeten komen.” BESCHAAFDE KINDEREN
HIJ BESTELT REGELMATIG VAN ALLES BIJ DE SLAGER. GEEN INGREDIËNTEN VOOR EEN LEKKERE STOOFPOT. NEE, OP ZIJN BOODSCHAPPENLIJSTJE STAAN VARKENSHARTEN, KALFSHERSENEN EN KOEIENOGEN.
De leerlingen zijn volgens Alex meestal gemotiveerd. “Het is voor hen een leuke afwisseling met de klassikale lessen.” Hijzelf vindt het contact met de leerlingen het mooiste van zijn werk. “De kinderen hier zijn erg beschaafd, respectvol en tegelijkertijd kritisch en uitdagend. Ik moedig dat ook graag aan door hen erop te wijzen dat ze niet alles moeten geloven wat er gezegd wordt. Blijf vragen stellen!”
INGREDIËNTEN VOOR DE PRAKTIJKLESSEN VAN BIOLOGIE. TECHNISCH ONDERWIJSASSISTENT ALEX DE WIT (28) GEEFT ONS EEN KIJKJE IN ZIJN KABINET.
4
TIJD VOOR EEN PRAATJE
Alex geniet zichtbaar van de opvoedkundige rol die dit werk ook met zich meebrengt. Op dagen dat hij minder
tekst: Selinde van Dijk-Kroesbergen
P O RT R
ET
proeven moet voorbereiden, loopt hij graag de bètagang uit om elders in het gebouw met kinderen een praatje te maken. “De lessen duren maar 50 minuten. Docenten komen in die tijd vaak lang niet aan alle kinderen toe. Juist voor kinderen die wat extra aandacht nodig hebben, is een informeel gesprekje fijn.” BUITEN HET KABINET
Alex woont met zijn vriendin (en twee konijnen) in Arnhem. Hij is een fanatiek gamer en leeft zich uit met bouwspellen of games als Oxygen Not Included. Hij sport door te bewegen tijdens het spelen van Beat Saber (een virtual reality-ritmegame) en door te boulderen in de indoor klimhal. Verder is zijn werk zijn grootste hobby. Hij heeft nog wel een droom: “Ooit docent scheikunde worden.”
WAT IS EEN TOA?
Een technisch onderwijsassistent (ook wel amanuensis) is iemand die de docent assisteert bij de bètavakken op de middelbare school (scheikunde, natuurkunde en biologie) of bij vervolgopleidingen in deze richting in het mbo, hbo of op de universiteit. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om werkzaamheden als het voorbereiden en begeleiden van practica en het beheren en bestellen van materialen.
WAT DOET DE TOA OP HET SGA?
• Klaarzetten, begeleiden en opruimen van proeven • Beheren van het kabinet • Toezien op de veiligheid in het kabinet • Inventaris op peil houden • Bestellen van materialen • Nieuw lesmateriaal zoeken • Handleiding schrijven voor Natuur-Leven-Technologie • Meedenken met docenten over de ontwikkeling van nieuwe experimenten • Uitvoeren van (kleine) reparaties aan apparatuur of materialen • Assisteren bij het samenstellen en afnemen van toetsen • Begeleiden leerlingen bij vakoverstijgende projecten (bijvoorbeeld profielwerkstukken) • Bijdragen aan de onderwijsontwikkeling in het vakgebied
5
tekst: Lonneke Kranendonk ALUMNUS EMMY SOLLEWIJN GELPKE VERTELT: A LU M N
US
‘We hebben in naaktpakken door de stad gelopen’ EMMY SOLLEWIJN GELPKE (23) ZAT VAN 2009 TOT 2015 OP HET SGA. NA EEN JAAR BESTUURSKUNDE GEPROBEERD TE HEBBEN, VOLGDE ZE HAAR HART EN SWITCHTE NAAR KUNSTGESCHIEDENIS. DE LEIDSE STUDENTE EN VIERDEJAARS LID VAN STUDENTENVERENIGING MINERVA KOESTERT MOOIE HERINNERINGEN AAN HAAR SGA-TIJD.
Emmy, wat komt er in je op als je terugdenkt aan jouw tijd op het SGA? “Vooral een veilig gevoel. Het volwassen leven is heel individualistisch merk ik nu. Het was fijn dat je op het SGA iedereen in je jaarlaag kende en vrienden met elkaar was. Ook al was iedereen heel verschillend, er heerste hetzelfde saamhorigheidsgevoel. Je groeit echt met elkaar op. Er zijn hechte vriendschappen ontstaan die ik nog steeds heb.” Wat zijn je leukste herinneringen? “De Romereis! Een mooie herinnering die ik regelmatig deel met mijn middelbare schoolvrienden als we weer eens een weekend met elkaar zijn. Ook de AGB-week waarin ik in de lolpartij Nuditas zat. We hebben toen in naaktpakken door de stad gelopen. Dat was allemaal heel erg grappig en we hebben enorme lol gehad.” Had je een favoriete leerkracht? “Met meneer Van den Berg van Nederlands had ik wel een speciale band. Hij is op dezelfde dag jarig als ik en dan kwam hij altijd even naar me toe. ‘Verjaardagsgenoot, gefeliciteerd!’ zei hij dan.” EMMY SOLLEWIJN GELPKE
Wist je al snel wat je na het SGA wilde doen? “Ik was een enorme twijfelkont. Kon geen keuze maken. Geschiedenis vond ik een leuk vak en ik was er goed in. Ook was ik creatief, maar ik durfde niet de stap te nemen om Kunstgeschiedenis te gaan studeren. Het leek me wel leuk, maar wat moet je ermee? Ik begon met Bestuurskunde. Een veilige optie, dacht ik... Maar Bestuurskunde vond ik écht niet leuk. Mijn moeder stimuleerde me toen mijn hart te volgen en de overstap naar Kunstgeschiedenis te maken. Dat is de beste keuze ooit geweest! Ik zit nu in het derde jaar van mijn bachelor en vind het echt leuk om te studeren.” Heb je in je dagelijkse leven nog iets aan de dingen die je geleerd hebt op het SGA? “Als ik nu bij mijn studie iets over architectuur krijg, dan herken ik soms dingen van de Romereis. ‘Hé dat ken ik, ik heb daar gewoon gestaan!’ In mijn studie komen veel meer dingen terug die ik ken of gezien heb doordat ik de
6
klassieke talen heb gehad. Zoals schilderijen of beelden die verhalen vertellen uit de klassieke oudheid. En veel geschriften op middeleeuwse kunst zijn allemaal in het Latijn. Dan is het fijn dat je dat hebt gehad en bijvoorbeeld namen herkent. Maar wat je na het SGA ook gaat doen, luister naar jezelf en je talenten. Doe iets waar je passie voor hebt. Luister niet te veel naar anderen, maar kies wat je zelf wilt.”
INTERVIEW AGB-BESTUUR 2019-2020
tekst: Selinde van Dijk-Kroesbergen
‘Leerlingen FIRST’ AAN HET BEGIN VAN ELK SCHOOLJAAR KIEZEN DE LEDEN VAN DE ARNHEMSE GYMNASIASTEN BOND (AGB) EEN NIEUW BESTUUR. DIT SCHOOLJAAR IS BESTUUR FIRST, DAT BESTAAT UIT VIJF LEERLINGEN UIT DE VIJFDE KLAS, VERANTWOORDELIJK VOOR HET PROGRAMMA VAN LEERLINGENVERENIGING AGB. WAAR STAAT DE NAAM FIRST VOOR?
“Toen we de eerste keer bij elkaar zaten, bespraken we onze gedachten over wat een AGB-bestuur nou echt zou moeten inhouden. Al snel kwamen we tot de conclusie dat we voor het hele SGA staan en wij alles uit dit jaar willen halen om er voor onze leden een zo tof mogelijk jaar van te maken. Wij willen onze leden zo goed mogelijk vertegenwoordigen. Onze leden en leerlingen van onze school staan op de ‘first place’; leerlingen FIRST!” WAAROM WILDEN JULLIE GRAAG IN HET AGB-BESTUUR?
Merel van Herwaarden (17): “Ik ben één van de assessoren van FIRST en ik heb me opgegeven omdat het mij ontzettend leuk leek feesten en andere dingen te organiseren voor leerlingen.” Bram de Kort (15): “Ik ben de andere assessor van ons bestuur. Ik wil dit jaar onze school nog net iets leuker maken dan het al is!” Suze Leemans (15): “Ik ben de praeses van FIRST en ik heb me opgegeven als AGB-bestuurslid omdat ik het leuk vind om dingen te organiseren en te plannen.” Sophie Kyriazopoulos (16): “Ik ben de abactis en ik heb mijzelf opgegeven omdat ik veel kan leren van het organiseren van evenementen bij ons op school.” Ruben Zaagman (17): “Ik ben de quaestor van het AGBbestuur. Ik heb gekozen voor deze functie omdat het financiële deel mij erg aanspreekt.”
V.l.n.r. Merel, Bram, Suze, Sophie en Ruben van FIRST (te volgen op Instagram: @first.agb)
– en de voorafgaande maanden – alles gegeven en dat heeft zich dubbel en dwars uitbetaald met de winst!” WAT VINDEN JULLIE VAN HET SGA?
WELKE ACTIVITEITEN ORGANISEREN JULLIE DIT SCHOOLJAAR?
“Afgelopen december was er een supergezellig kerstdiner en we hebben de kerstvakantie ingeluid met een spetterend kerstgala, met als hoofdact Jack $hirak! Voor de rest van het jaar staat er nog veel meer op het programma. Een maatschappelijke stagedag voor klas 4, een studiekeuzedag voor klas 5, gepimpte klassenfoto’s, FIRST-Valentijn en een eindfeest bij StrandZuid.”
“Het leuke aan onze school vinden we de goede organisatie en structuur die er is. Daardoor is het een fijne school om les te krijgen. En gezellig! Die gezelligheid komt trouwens grotendeels vanuit de AGB, wat dus ook een beetje onze taak is. Over eventuele verbeteringen hebben we goed nagedacht. Dit heeft geresulteerd in onze standpunten en activiteiten die we dit jaar gaan uitvoeren!”
WAAROM DENKEN JULLIE DAT JULLIE GEWONNEN HEBBEN?
“Omdat we ons tijdens de AGB-week absoluut hebben kunnen bewijzen. We lieten ons promotiefilmpje zien waarin onze standpunten duidelijk werden gemaakt. ‘Geen woorden, maar daden’ zou je kunnen zeggen. We hebben het ook niet bij woorden gelaten. Op de dinsdag van de AGB-week heeft wereldkampioen hiphop en Hollands Got Talent -winnaar ShinShan een gave dans opgevoerd. Er zijn winacties geweest, er is ijs uitgedeeld en er heeft een Photobooth gestaan. We hebben die week
7
IN IEDERE ABACUS BERICHTEN WE OVER BUITENSCHOOLSE ACTIVITEITEN VAN LEERLINGEN
Euterpe verlegt muzikale grenzen
EUTERPE, HET SCHOOLORKEST VAN HET SGA, TELT ZO’N 25 ENTHOUSIASTE MUZIKANTEN. DE HUIDIGE CONCERTMEESTER, CASPER JEUKENDRUP (16), VERTELT OVER HET REILEN EN ZEILEN VAN HET ORKEST.
In 1991 besloten drie leerlingen van het SGA dat er een schoolorkest moest komen. Zij startten Euterpe met elf orkestleden. Het orkest groeide uit naar bijna 25 leden met allerlei gevarieerde optredens, ook ver buiten de schoolmuren. Casper Jeukendrup: “De naam Euterpe komt uit de Griekse mythologie waar Euterpe de muze is van het fluitspel en de lyrische poëzie. Ons orkest is voor alle leerlingen die iets met muziek doen. Het maakt niet uit welk instrument of welk niveau. Momenteel zijn we overigens hard op zoek naar slagwerkers, fluitisten en trompettisten!” REPETITIES OP DINSDAG
Dirigent en fagottist Antoine Janssen dirigeert en arrangeert al een aantal jaar voor Euterpe. Casper: “Onder zijn leiding repeteren we elke dinsdagmiddag in lokaal A0. Verder is het de bedoeling dat de leden thuis ook aandacht aan de stukken besteden. Natuurlijk gaat het niet altijd zo goed als we zouden willen. Af en toe vraagt de dirigent iemand om nog even goed naar een lastige passage te kijken. Omdat de partijen min of meer op
8
Slotconcert 2028-2019 in de aula van het SGA.
maat geschreven worden, zijn er nooit echt problemen. We helpen elkaar ook graag binnen het orkest. Dat vind ik mooi, daardoor leer je nieuwe dingen en verleg je de grenzen aan je kunnen. We zijn een hechte groep en tegelijkertijd heel open voor nieuwe leden. Daarom voelt iedereen zich snel thuis.” GEVARIEERD REPERTOIRE
De stukken worden grotendeels uitgezocht en bewerkt door de dirigent, maar de orkestleden hebben ook inspraak. “We hebben altijd een erg gevarieerd repertoire. We spelen muziek in alle stijlen, van klassiek tot tango en filmmuziek. Dit jaar spelen we onder andere delen uit Mendelssohns Midzomernachtsdroom , Libertango van Piazzolla en Meditation uit de opera Thaïs van Massenet. En voorgaande jaren speelden we bijvoorbeeld delen uit de opera Porgy and Bess van George Gershwin, een medley van liedjes van de band Coldplay, Bacchanale uit Samson en Delilah van Saint-Saëns en de Carmen-suite van George Bizet.” EIGEN COMPOSITIES
Euterpe speelt ook composities van Casper Jeukendrup zelf. “Het componeren doe ik onafhankelijk van Euterpe, maar ik schrijf soms wel composities voor het orkest. Ik schrijf klassieke muziek met een filmisch karakter, geïnspireerd door componisten als Rachmaninov, Mahler,
tekst: Selinde van Dijk-Kroesbergen
NA SCHOO TIJD
L-
Richard Strauss en Philip Glass. In het componeren komen mijn plezier in muziek en wiskunde samen. Het is een combinatie van inspiratie, voorstellingsvermogen en inzicht in de structuur van muziek. Het maken van een goede partituur is vaak een leuke en ingewikkelde puzzel.” NBE COMPOSITIEWEDSTRIJD
Afgelopen december won Casper de Compositiewedstrijd van het Nederlands Blazers Ensemble (NBE). Hij speelde het stuk samen met zijn broertjes Julian (viool) en Valentijn (cello) en het NBE. Casper: “Het thema was dit jaar ‘Roll over Beethoven’. Het stuk waarmee ik won heet Metamorfose - Alle Brüder werden Menschen . Het gaat over drie broers die allemaal hun eigen weg gaan, maar uiteindelijk is er toch weer verbroedering – maar dan in een groter geheel. We mochten het uitvoeren tijdens het Nieuwjaarsconcert in het Concertgebouw dat 1 januari werd uitgezonden op NPO2. Een geweldige ervaring om aan zo’n grote en mooie productie mee te werken!” ROL OUDERVERENIGING
De oudervereniging helpt bij de financiering van het orkest. Kosten die gedekt moeten worden zijn bijvoorbeeld kosten voor vervoer, instrumentarium en de dirigent. Mark Kreeftmeijer is contactpersoon voor Euterpe namens de oudervereniging. Mark: “Op het SGA wordt het vak muziek helaas niet onderwezen. Daarom is Euterpe belangrijk voor wie meer muzikale ervaringen wil opdoen. Het orkest biedt de leerlingen de kans zich te ontwikkelen en concerten te geven. Het is bekend dat je door samen muziek te maken bepaalde competenties ontwikkelt die ook de leerresultaten ten goede komen. Doordat alle jaarlagen vertegenwoordigd zijn, is Euterpe een verbindende factor binnen de school en een ontmoetingsplaats voor leerlingen die affiniteit hebben met muziek.”
Optreden tijdens de ALV van de oudervereniging op 7 januari 2020.
OPTREDENS EUTERPE
• Orkestival: festival waar alle schoolorkesten van zelfstandige gymnasia in Nederland spelen in het Concertgebouw in Amsterdam. • Uitwisseling met ander schoolorkest: zoals met het Duitse schoolorkest Espressivo uit Dinslaken. • Belangrijke gelegenheden op school: de Open Dagen en onlangs op de ALV en op het afscheidsfeest voor mevrouw Van ’t Klooster. • Optreden in samenwerking met Menander. • Slotconcert in de aula van het SGA.
9
DRUGSPROBLEMATIEK ARNHEMSE SCHOLEN
Aanpak drugsgebruik en ondermijning
OP MIDDELBARE SCHOLEN IS EEN TOENAME TE ZIEN VAN PROBLEMEN MET DRUGSGEBRUIK EN DEALEN. OOK BLIJKT DE STAP VAN AF EN TOE BLOWEN NAAR HET ONDERDEEL UITMAKEN VAN GEORGANISEERDE MISDAAD, KLEINER DAN GEDACHT. IN ARNHEMNOORD PAKKEN SCHOLEN DE DRUGSPROBLEMATIEK NU INTEGRAAL AAN.
In de georganiseerde misdaad in Nederland gaan vele miljarden om. En dat gebeurt niet alleen in de Randstad. Op 8 januari 2020 publiceerde De Stentor een artikel over het feit dat de wapen- en drugshandel in Oost-Nederland explosief was gestegen. Politie Oost-Nederland ontdekte in 2019 bijvoorbeeld 22 drugslaboratoria. Desalniettemin was er van 2015 tot 2017 een licht dalende trend te zien van het verdovende middelen gebruik onder Nederlandse scholieren. De enige uitzondering is lachgas. Aan de risico’s van lachgas is in de Abacus van juni 2019 al een artikel gewijd. In het najaar van 2019 verschenen zeer alarmerende berichten in de media over de schadelijke fysieke gevolgen van lachgas. Zo werden in Enschede twee twintigers opgenomen in het ziekenhuis met
10
ernstige verlammingsverschijnselen als gevolg van overmatig lachgasgebruik. De Arnhemse burgemeester riep recent het parlement en de regering op lachgas te verbieden. VERLEIDING VAN HET SNELLE GELD
Los van de risico’s van drugsgebruik onder jongeren, is er het risico om betrokken te raken bij drugscriminaliteit. ‘Ondermijning’ mag dan wel een modewoord zijn (en sommige manieren van de aanpak daarvan twijfelachtig), deze scepsis neemt niet weg dat er enorme hoeveelheden geld omgaan in het criminele circuit. Voor een beetje drugscrimineel is een paar honderd euro niks, maar voor veel scholieren is dat erg veel geld. Vooral scholieren die zelf drugs gebruiken zijn kwetsbaar voor ronselaars die ze met veel geld lokken om drugs te gaan dealen of transporteren. Het is schokkend dat de problematiek zich op dit moment zelfs verschuift naar kinderen van 12 en 13 jaar. Ook in Arnhem spelen die problemen. ‘ONSCHULDIGE’ KLUSJES
Inschakeling van scholieren en studenten kan aantrekkelijk zijn voor criminelen. Dat kan gaan om het bewaren, vervoeren en/of afleveren van drugs of
tekst: Jan-Paul van Barneveld
andere illegale voorwerpen, het volgen van mensen, het leveren van een mobiele telefoon of het doorgeven van berichten. Die hand- en spandiensten leveren geld op. Het lijken vaak eenvoudige of onschuldige klusjes, maar jongeren worden langzaam steeds meer meegezogen. En in vrijwel alle gevallen is het strafbaar. De jongeren nemen risico’s op zich voor de grotere spelers, die daardoor zelf meer buiten schot kunnen blijven. Los van het risico op strafvervolging, is het contact met criminelen niet zonder risico. Nabil A was een model-leerling op het ROC in Amsterdam. Alles leek goed te gaan, tot het hoofd van Nabil in 2016 werd gevonden voor een waterpijpcafé. Hij was waarschijnlijk maar een kleine speler, maar werd vervolgens om nog onduidelijke redenen – mogelijk als voorbeeld – vermoord. Ook de bekende kroongetuige Nabil B in de zaak tegen Ridouan T had aanvankelijk maar een kleine rol toen hij nog in Zeist op school zat. AANPAK IN ARNHEM
Afgelopen najaar is een overleg gestart rondom drugsproblematiek met alle middelbare scholen in Arnhem-Noord (Beekdal Lyceum, ’t Venster, Montessori College Arnhem, Thomas a Kempis College en het SGA) en vertegenwoordigers van de politie. Op alle scholen is een toename te zien van problemen met drugs, zowel ten aanzien van het gebruik als het dealen van hasj, wiet, xtc, lsd en cocaïne. De politie probeert op dit moment met beperkte middelen/ menskracht de problemen op straat aan te pakken. Het bestuur van het SGA is actief in overleg met andere schoolbesturen, gemeente, politie, GGD en andere partijen over een meer integrale aanpak van het probleem. De scholen maken onder andere afspraken over een eenduidige aanpak van de problemen in en om de school.
OUDER A LE RT
Die afspraken gaan over maatregelen tegen drugsgebruikers en dealers en over preventie. Concreet gaat dit onder meer inhouden dat: • Strafmaatregelen worden genomen tegen leerlingen die drugs gebruiken of verhandelen onder schooltijd. Daaraan is gekoppeld dat de leerling hulp zoekt en dat dit wordt besproken met leerling en ouders. • Er preventieve controle op drugs gaat plaatsvinden, bijvoorbeeld kluisjescontrole. • Onderling gegevens worden gedeeld over leerlingen die op andere scholen worden gesignaleerd in relatie tot drugsgebruik en -handel. De afspraken tussen de scholen worden op dit moment vastgelegd en zullen daarna worden gedeeld met leerlingen en ouders. ALERT OP ONDERMIJNING
Ook de gevaren van ondermijning staan bij de schoolbesturen op het netvlies. De stap van af en toe blowen naar het onderdeel uitmaken van georganiseerde misdaad (al dan niet uit vrije wil), blijkt soms snel gezet. Op mbo-scholen in onder meer Twente geven politie en andere partijen voorlichting over het herkennen van criminele signalen. Zoals een leerling die opeens met hele dure merkkleding gaat lopen, veel verzuimt, of in de buurt van school afspreekt met louche types. Ook het SGA is hiermee bezig. Begin januari zijn er gesprekken geweest met mensen van #studentalert en #leerlingalert. Zij hebben een programma ontwikkeld om jongeren te wijzen op de risico’s van ondermijning. Er zijn inmiddels afspraken gemaakt over het inzetten van hun programma voor leerlingen, docenten en ouders ter herkenning van ondermijning. Ook ouders hebben hierin een rol.
WAT IS ONDERMIJNING?
'Ondermijning' is een beetje een containerbegrip geworden, maar het komt erop neer dat bij ondermijning de onderwereld verweven raakt met de bovenwereld. Criminele bendes die voor hun illegale praktijken gebruikmaken van legale diensten, kanalen en structuren. Denk aan drugshandel- en productie, maar ook aan het witwassen van crimineel geld en verschillende vormen van fraude en cybercrime. Zo worden onschuldige burgers, ondernemers, scholieren en studenten en soms ook bestuurders het slachtoffer van ondermijning.
11
VERZUIM OP HET SGA
‘Het is hier vaak een zoete inval’
ABSENTIEMELDINGEN, VERLOFAANVRAGEN EN DE CONTROLE OP ABSENTIES WORDEN AFGEHANDELD DOOR VERZUIMCOÖRDINATOREN JESSICA VAN DAM (LEERJAAR 1 T/M 4) EN JAGO AGRICOLA (LEERJAAR 5 EN 6). IN HUN KAMER, RECHT BOVEN DE HOOFDINGANG VAN SCHOOL, PRATEN WE OVER HET VERZUIM OP HET SGA. WAT IS DE VOORNAAMSTE REDEN VAN VERZUIM OP HET SGA?
Jessica: “Ziekteverzuim staat bovenaan. Op het SGA is dat ook relatief hoog. Tenminste, als wij het vergelijken met andere scholen in de regio Arnhem waarmee we in een Werkgroep Verzuim zaten. Ons ziektepercentage lag zo’n 25 procent hoger. In die groep scholen waren we wel het enige gymnasium; een school waar de werkdruk veelal hoger ligt dan andere schooltypen. Ook zijn onze leerlingen relatief vaak slechts één dagje ziek.”
12
WAT STAAT OP DE TWEEDE PLEK?
Jago: “Tussen de onderbouw en bovenbouw zitten grote verschillen in het verzuim. Tot en met leerjaar vier staat een bezoek aan de orthodontist op nummer twee. In leerjaar 5 en 6 is dat ‘oriëntatie op studie en beroep’. In de zesde klas is dat type verzuim misschien nog wel groter dan het ziekteverzuim.” EN ONGEOORLOOFD VERZUIM?
Jessica: “Het spijbelgedrag op onze school ligt lager dan op de andere scholen in de regio. Onder ongeoorloofd verzuim valt ook het te laat komen, maar te laat komen kan ook geoorloofd zijn. De claviger bepaald of het geoorloofd of ongeoorloofd is. Op onze school hebben we relatief veel leerlingen die wat verder moeten reizen en met het openbaar vervoer komen. Die hebben een ‘laat-kompas’. Dat is een sleutelhanger met kompas waarmee ze wat later mogen komen tijdens het eerste of het tweede lesuur.” Jago: “Als het verzuim van een leerling uit de hand loopt, maak ik altijd een verzuimoverzicht. Bij leerlingen die
tekst: Lonneke Kranendonk
INTERV
IEW
té vaak te laat komen of spijbelen, volgen er vervolgens preventieve gesprekken met de leerplichtambtenaar.”
– als je naar de gevolgde lesuren kijkt – er ook netjes zes jaar over gedaan hebben…”
IS ER BIJ ONGEOORLOOFD VERZUIM OOK VERSCHIL TUSSEN ONDER- EN BOVENBOUW?
ZIEN JULLIE EEN VERBAND TUSSEN VERZUIM EN OVERGAAN?
Jago: “In de onderbouw wordt er bijna niet gespijbeld. Wel loopt absentie vanwege orthodontie daar soms de spuigaten uit. In de bovenbouw spijbelen leerlingen vaker. Ze zijn ook een stuk mondiger. Enkele zesdeklassers willen nog wel eens zelf bepalen of ze het nodig vinden een bepaalde les te volgen. Als prestaties, gedrag en cijfers verder goed zijn, dan kunnen we soms creatief met het lesrooster omgaan. Daarbij vraag ik me wel eens af of het strafsysteem met betrekking tot verzuim nog wel van deze tijd is…”
Jago: “Je kunt niet zeggen dat veel verzuim automatisch veel zittenblijvers oplevert, maar je kunt wel zeggen dat een leerling die veel heeft verzuimd, vaker zakt. Vooral ongeoorloofd verzuim heeft een relatie met zittenblijven.” Jessica: “Afspraken maken over het verzuim is maatwerk. De jongste leerling bij ons op school is 9 jaar en de oudste 21 jaar. Daar zit 12 jaar tussen! Zo staat er van 80 procent van de eersteklassers niks in ons overzicht. Als een leerling in de eerste klas drie keer ziek is geweest, valt dat op.” Jago: “In de bovenbouw valt het mij op dat leerlingen tegenwoordig makkelijker ziek worden gemeld tijdens de SE-week. Misschien wel te makkelijk… Bij het centraal examen is nooit iemand ziek!”
WORDT ER MEER OF MINDER VERZUIMD DAN VROEGER?
Jessica: “Er zijn iets meer absenties door consulten bij jeugdpsychologen en dergelijke, maar dat kan ook komen door meer openheid daarover. Verder is het verzuim de laatste tien jaar ongeveer gelijk gebleven. Waar we trouwens wel een verandering in zien, is dat leerlingen sinds de invoer van de proefwerkweken minder ziekmelden. Daarvoor waren er veel vaker inhaaltoetsen.” Jago: “Wij vinden goed aansluiting bij onze leerlingen. We zitten ook heel bewust midden in de school. De deur staat altijd open en leerlingen weten ons snel en gemakkelijk te vinden. Het is hier vaak een zoete inval. Leerlingen ervaren het contact ook als prettig. Wij beoordelen ze nooit.” IS ER OOK SPRAKE VAN MEER VERZUIM VLAK VOOR OF NA VAKANTIES?
Jessica: “Nee, dat valt heel erg mee. Buiten de schoolvakanties vrij nemen mag natuurlijk niet als het vermijden van verkeersdrukte of hogere kosten de aanleiding zijn. Wel kunnen ouders met bijvoorbeeld een eigen horecabedrijf vanwege economische redenen verlof aanvragen buiten de schoolvakantie. Dat komt wel eens voor.” Jago: “Ouders zijn over het algemeen heel netjes en vragen het verlof vooraf aan. Wij volgen gewoon de regels van de inspectie.” ZIJN ER KINDEREN DIE HUN HELE SGA-PERIODE NOOIT VERZUIMD HEBBEN?
Jago: “Leerlingen die hier zes jaar op school zitten, zie ik bijna allemaal wel eens voorbijkomen. Maar vorig jaar zijn er bijvoorbeeld ook leerlingen afgezwaaid die ik nog nooit gezien had. Aan de andere kant zijn er ook enkele leerlingen die twee keer zijn gedoubleerd en zoveel hebben verzuimd dat ze
MEER INFORMATIE
De verzuimregels van het SGA zijn te downloaden op: www.gymnasiumarnhem.nl/praktisch/downloads
SCHOOLVERZUIM IN NEDERLAND
In onderzoek uit 2017 gaf 13% van de jongeren van 12 tot en met 16 jaar aan de laatste maand minimaal één lesuur te hebben gespijbeld. Jongens spijbelen iets meer dan meisjes: 14% van de jongens tegen 12% van de meisjes. Duidelijk is dat oudere leerlingen vaker spijbelen dan jongere: bij 12-jarigen 4% en bij 16jarigen 23%. Verder blijken vwo-leerlingen minder vaak te spijbelen dan havo- en vmboleerlingen. Daarnaast spijbelen leerlingen uit onvolledige gezinnen vaker dan leerlingen uit intacte gezinnen. Tot slot blijken leerlingen uit gezinnen met een hoge welvaart meer te spijbelen dan leerlingen uit gezinnen met een lage of gemiddelde welvaart. Bron: HBSC-onderzoek (Health Behaviour in Schoolaged Children), Universiteit Utrecht, 2017
13
DEELNAME SGA AAN YOUNG SOLAR CHALLENGE
tekst: Selinde van Dijk-Kroesbergen
Goddelijke zonneboot
HET SGA DOET DIT JAAR VOOR HET EERST MEE AAN DE YOUNG SOLAR CHALLENGE. ZESTIEN LEERLINGEN GAAN SAMEN EEN BOOT OP ZONNE-ENERGIE BOUWEN. ZE ZIJN ENTHOUSIAST GESTART EN HOPEN IN MEI MEE TE KUNNEN DOEN AAN DE LANDELIJKE WEDSTRIJD.
Onder de naam Apollo 86 zijn zestien gymnasiasten uit klas 3, 4 en 5 gestart met de bouw van een boot die wordt aangedreven door zonne-energie. Dit doen ze in het kader van het landelijke project Young Solar Challenge. De boot op zonne-energie zal medio mei gereed moeten zijn. Want dan zal er tegen andere scholen geracet worden! OPSTARTFASE
Apollo 86 wordt begeleid door Jago Agricola en Jeroen Hendrix. “Wij vinden het prachtig dat deze leerlingen zich bezighouden met duurzaamheid en buiten de paden van het normale curriculum durven te treden. Momenteel zitten we in de opstartfase; het werven van sponsoren, het inrichten van het lokaal G5 en het bouwen van een bok, waarop in kleine stapjes een boot zal verrijzen. In mei zullen er wedstrijden zijn en wij hopen natuurlijk dat onze delegatie daar een mooi resultaat gaat neerzetten.” TECHNISCHE EN ORGANISATORISCHE UITDAGING
De Young Solar Challenge is een project voor jongeren tussen de 14 en 17 jaar uit het voortgezet onderwijs van alle niveaus.
14
Het doel is om meer jongeren enthousiast te maken voor techniek door op een leuke en interactieve manier een zonneboot te bouwen. Op deze manier komen de leerlingen niet alleen in contact met techniek, maar ook met innovatie en duurzaamheid. Daarnaast worden belangrijke vaardigheden ontwikkeld, als samenwerken, communiceren en plannen. De scholieren zullen ook zelf op zoek moeten gaan naar sponsoren. Apollo 86 is nog op zoek naar sponsoren. JUNIORCLASSES
De organisatie van Young Solar biedt een compleet bouwpakket aan. Dit pakket bestaat uit een bouwpakket voor de romp, zonnepanelen, motor en accu’s. Materialen voor het lamineren en het verven van de boot zal het team zelf moeten regelen. Young Solar organiseert drie bijeenkomsten, zogenaamde juniorclasses. In die bijeenkomsten leren de scholieren hoe ze de boot op moeten bouwen en hoe ze ervoor kunnen zorgen dat de techniek veilig wordt geïnstalleerd. Dinsdag 18 februari, 19.00 uur is er een inloopavond voor sponsoren, ouders, ambtenaren van de gemeente Arnhem, diverse media en alle andere geïnteresseerden. MEER INFORMATIE
Volg de ontwikkelingen van team Apollo 86 online via www.apollo86.nl en Instagram @apollo86_ysc. Wil je dit project financieel steunen, neem dan contact op met het team via: info@apollo86.nl.
KERSTACTIE TOGATHER
tekst: Lonneke Kranendonk
‘Het was een reuze succes!’ TOGATHER, DÉ VRIJWILLIGERSORGANISATIE VAN HET SGA, ORGANISEERDE AFGELOPEN DECEMBER EEN GROTE ACTIEDAG OM GELD IN TE ZAMELEN VOOR STICHTING KIND IN NEPAL.
Jaarlijks onderneemt Togather verschillende acties om geld op te halen voor goede doelen rondom onderwijs in ontwikkelingslanden. Net als vorig schooljaar is Stichting Kind in Nepal het gekozen goede doel. Tijdens de actiedag op 20 december was hiervoor bijna de hele school in touw. Leerlingen van de onderbouw hadden allerlei acties bedacht voor de kerstmarkt in de aula. Er werd heel veel lekkers verkocht, je kon je laten fotograferen, zelfgemaakte kerstkaarten of sieraden kopen en een dansvoorstelling bezoeken. Optredens van de schoolbands Red Fortune en Rumble brachten de (kerst)stemming er goed in. Ook bovenbouwleerlingen konden meehelpen met geld inzamelen voor het goede doel. Niet alleen door een bijdrage te leveren aan de kerstmarkt, maar ook door een bezoek aan de bioscoop: een percentage van de ticketprijs ging naar het goede doel. Voor de kerstmarkt waren leerlingen, medewerkers, ouders én buurtbewoners uitgenodigd. In de sfeervolle aula was het van 9.30 tot 12.00 uur een gezellige drukte. Het totaal opgehaalde bedrag, werd de dag erna bekendgemaakt via Instagram (@togather.sga): ‘Wat was de kerstmarkt een succes! We hebben gister 5.000 euro opgehaald! Heel erg bedankt voor de leuke dag, het was een reuze succes!’ Met het bedrag wordt een school in het Nepalese dorp Pokali voorzien van de broodnodige leermiddelen en andere schoolbenodigdheden. MEER INFORMATIE
Ouders en leerlingen die iets willen betekenen, kunnen mailen naar togather.sga@gmail.com. Meer informatie over Stichting Kind in Nepal is te vinden op www.kind-in-nepal.nl.
Oproep gebedsgroep Sinds twee jaar bestaat er een gebedsgroep van ouders van het SGA. Ouder Helen Mentz is op dit moment de coördinator van die gebedsgroep. De groep komt om de drie weken op vrijdagochtend bij elkaar in Stadsklooster Arnhem aan de Apeldoornseweg 19. Zij bidden voor de scholieren, leerkrachten en docenten van het SGA. Ouders die belangstelling hebben of meer informatie willen, kunnen contact opnemen met Helen Mentz via 06-52461602. Meer informatie over Stadsklooster Arnhem is te vinden op: stadskloosterarnhem.nl.
15
Terugblik
Abacus KERSTGALA 2019
Ook dit schooljaar organiseerde het AGB-bestuur een verkiezing om de locatie van het gala te bepalen. Musis kreeg wederom de meeste stemmen van de leerlingen en won het van de Koepelgevangenis en de Melkfabriek. Als hoofdact werd muziekproducent en dj Jack $hirak geboekt. Producent van twee nummer 1-hits van Lil' Kleine en Ronnie Flex en van artiesten als Josylvio en Jacin Trill. De ene na de andere hit vloog over de dansvloer. Er zijn weer veel kaartjes verkocht en Musis was sfeervol aangekleed. Hiernaast een kleine impressie uit de fotohoek en de zaal. Op de grote foto hiernaast: groepsportret van AGB-bestuur FIRST. Meer foto’s zijn te bekijken op www.facebook.com/gymnasiumarnhem
16