ABSOLUUT 16 by absbouwteam

ABSOLUUT A RCH I T ECT U U R — DESIGN — K U NST — L I F EST Y L E

N°16

L EN T E—ZO M ER 18 — € 7

“Het gebeurt wel vaker dat architectuur die een diepe indruk op mij nalaat later in mijn carrière op de een of andere manier weer bij mij terechtkomt.”

Glenn Sestig

I NT E R I E UR

Knesselare & Erpe-Mere Mape staat voor derde generatie interieurbouwers, ultramodern machinepark, gebruik van duurzame materialen, innoverende team interieurarchitecten en esthetiek in harmonie met functionaliteit.

www.mape.be

ABSOLUUT VOORAF

ARCHITECT U UR EN AGRICULT U UR “Verwondering is de dochter van de onwetendheid. Gezegend is die onwetendheid, want zij zorgt ervoor dat we ons openstellen om op zoek te gaan naar nieuwe dingen die ons verwonderen. Het is vanuit die utilitaristische visie op wat ons omringt dat de nieuwsgierige westerse mens met zijn handelingen streeft naar een zo groot mogelijk geluk, waaronder ook het geluk van andere mensen valt. Het was Alain de Botton (°1969) die ons leerde dat niet alleen Architectuur gelukkig maakt, maar evenzeer Kunst, Literatuur, Reizen en de Liefde. Maar hoe zit het dan met wat we eten? Het hoeft geen betoog dat de culinaire tempels met sterren ons geleerd hebben dat we niet alleen eten voor onze gezondheid, maar ook om blij van te worden” “Ruimtelijke Ordening en Voedsel kennen een parallel wanneer het op onze gezondheid aankomt. Helaas doen de meest recente berichten uit de beide stielen me de wenkbrauwen fronsen. Dat er iets mis is met onze private en openbare ruimte weet ik al lang, maar dat gefoefel met ons eten blijkt ondertussen ook monsterlijke proporties aan te nemen. Tijd om Architectuur en Agricultuur aan mekaar te spiegelen. Je leest het in mijn column op p. 84.

Anton Gonnissen ABSOLUUT aannemer en uitgever Sint-Martens Laten, 8 april 2018

NÂ°16

ABSOLUUT ARCHITECTUUR

ABSOLUUT H OT

Glenn Sestig / 02 Architecturale karma

ABSoluut favourites / 25 / 47 / 71 Enveloppewoning / 26 ABS-realisatie met zicht op oneindig

Woord vooraf / 05 Architectuur en agricultuur

Pool side, best side / 34 De absolute wanted list voor deze zomer

Riverside Tower / 08 Bunker op de bovenste verdieping Brute zachtheid / 18 Vrouwelijk design met een verhaal

Crisisarchitectuur / 40 Mobiele concepten voor mensen in nood

Coverbeeld: uit de reportage 'Riverside Tower', vanaf pagina 8 (Tim Van de Velde)

ABSOLUUT INHOUD

lente - zomer 2018

104

ABSOLUUT DESIGN

ABSOLUUT NERD

ABSOLUUT T R AV E L

ABSoluut portfolio / 44 / 68 / 96

De tripletvilla van ABS Bouwteam / 74 Collectief bouwen is de toekomst

Serpentine Pavilion / 98 Interview met architecte Frida Escobedo

Binnenkijken in het atelier van Ben en Nathalie / 48 Designers aan de slag in een nieuwe creatieve coworkinghub Milaan 2018 / 58 Offroaddesign Magnifiek Milaan / 62 Hotspots in de Italiaanse designstad

Column Anton / 54 Architectuur en agricultuur Big business bots / 88 De doorbraak van AI in het bedrijfsleven Smart cities / 92 Intelligente steden doen het zo!

CĂŠsar Manrique / 104 De schilder die Lanzarote vorm gaf Groene hotspots / 110 Expo en books / 112

Glenn Sestig Riverside Tower

ABSOLUUT ARCHITECTUUR

Elke editie gaan twee kenners in gesprek over Belgische architectuur. Dit keer trekken Anton Gonnissen, zaakvoerder van ABS Bouwteam en uitgever van dit magazine, en Glenn Sestig naar het dak van Antwerpen. Met de keuze voor een monumentaal penthouse in de Riverside Tower, een brutalistisch jarenzeventigbouwwerk van de hand van LĂŠon Stynen en Paul De Meyer, eert de Belgische toparchitect niet alleen het werk van dit iconische architectenduo, maar reflecteert hij ook over zijn eigen carriĂ¨re die al een aantal keer werd beloond met de herwerking van een Stynen-project.

Riverside Tower penthouse Bunker op bovenste verdieping

Als achttienjarige architect in opleiding stond Glenn Sestig in het penthouse op de hoogste verdieping van de Riverside Tower in Antwerpen, een studiebezoek dat hem altijd zou bijblijven. Vandaag kan hij, na de uitgekiende renovatie van het duplexpenthouse, ook zijn naam onder het bouwwerk van LĂŠon Stynen schrijven. Net zoals Anton Gonnissen koestert hij bewondering voor de Belgische meester in functioneel minimalisme, zonder zich daarbij te verliezen in verafgoding. Want iconische architectuur moderniseren zonder eraan te raken, vergt een objectief oog. 10

“Straks heb ik nog een gesprek over een andere Stynen-opdracht”, valt Glenn Sestig vanuit de spierwitte Carrara-inkomhal letterlijk en figuurlijk met de deur in huis. “Ik ben enorm enthousiast.” Samen met Anton staat de Gentenaar op de hoogste verdieping van de Riverside Tower in Antwerpen, waar hij eind 2016 op vraag van een Belgische topontwerper uit de modewereld (wenst anoniem te blijven, nvdr) de renovatie van het penthouse afrondde. Het brutalistische bouwwerk werd in 1972 ontworpen en neergezet door het architectenduo Léon Stynen en Paul De Meyer en bewoond door De Meyer en zijn gezin. Hij schikte het tot in het kleinste detail naar zijn eigen wensen, inclusief de toevoeging van een bureauvenster met zicht op ’t Stad en meer bepaald op de Boerentoren, het bankgebouw dat hij na de beschadiging door

een V-bom in 1944 samen met Stynen van een nieuwe vleugel en een gemoderniseerd interieur voorzag. Na het overlijden van De Meyer bleef zijn vrouw er wonen, tot zij het in 2015 verkocht aan bovengenoemde modeontwerper/ architectuurliefhebber. Hoe Glenn van de glamour van de Culture Club in Gent, de extravagante rock-’n-roll van de muziekstudio van de broers Dewaele en het luxueuze duplexpenthouse van kunstenaar Luc Tuymans tot het minimalistische, brutalistische werk op de bovenste verdieping van de Riverside Tower is gekomen, vraagt Anton. En als Glenn aarzelt, is het zijn medewerker die antwoordt: “Het cliënteel van Glenn is een verzameling van bijzondere persoonlijkheden die stuk voor stuk autoriteiten zijn in hun creatieve vakgebied en heel goed weten wat ze willen. Ze kloppen bij Glenn aan

omdat hij het talent heeft om zichzelf weg te cijferen, zich te verdiepen in hun wereld en die te vertalen naar architectuur. Het project boven het ego, zeg maar.” En laat het net die troef zijn die Glenn ook in het Stynen-penthouse op de Antwerpse Linkeroever uitspeelde. Glenn: “Ik ben wel een kameleon, dat klopt. En dit penthouse zit qua architectuur zo goed, dat wilde de nieuwe eigenaar respecteren en daar wilde ik niet aan raken. Ik wilde wel de schoonheid ervan accentueren en kleine toevoegingen of aanpassingen doen waar het functioneel nodig was. Of omdat ik sterk aanvoelde dat Stynen en De Meyer het anno 2018 ook zouden veranderen. Want je evolueert natuurlijk constant. Ook ik bekijk mijn vroege werk nu met een ander oog.”

De Riverside Tower was in de jaren 70 een van de eerste hoogbouwblokken die de skyline van Antwerpen voorgoed zouden veranderen.

Ode aan Le Corbusier De Riverside Tower was in de jaren 70 een van de eerste hoogbouwblokken die de skyline van Antwerpen voorgoed zouden veranderen. Ze deden hun intrede naar het idee van ‘Ville Radieuse’ van Le Corbusier en namen de plaats in van de oude, verkommerde historische wijken op Linkeroever. Samen met de aanleg van de ring moesten de hoogbouwblokken van Antwerpen een ‘moderne stad’ maken. Riverside Tower is met zijn sokkel, de focus op beton, het penthouse met grote glaspartijen en de uitgepuurde rondingen in vensters en muren een ode aan Le Corbusier, de architect die Léon Stynen na zijn beginjaren van cottages en art-decowoningen bouwen tot inzicht bracht.

Riverside Tower is met zijn sokkel, de focus op beton, het penthouse met grote glaspartijen en de uitgepuurde rondingen in vensters en muren een ode aan Le Corbusier.

De Antwerpse architect verdiepte zich in de esthetiek van het ‘nieuwe bouwen’ en wilde het modernisme vertalen naar een Belgische context. Maar op de gevel op de benedenverdieping van de Riverside Tower prijkt het naambord ‘Paul De Meyer’. Samen met hem kon Stynen, die ook intensief actief was als docent, schooldirecteur, onderwijshervormer en prominent lid en bezieler van architectenverenigingen, culturele organisaties en belangengroeperingen, zijn architectenbureau na de Tweede Wereldoorlog uitbouwen tot een van de belangrijkste spelers. Léon Stynen was over het hele land actief, van de kust tot in Wallonië, maar bleef een grote voorliefde koesteren voor zijn geboortestad.

Dank u, karma Heeft Glenn zich op zijn beurt laten beïnvloeden door Stynen, wil Anton weten. “Neen, eigenlijk niet. Ik heb altijd veel bewondering gehad voor bepaalde architecten, zoals Stynen, Mies van der Rohe, Marcel Breuer en Frank Lloyd Wright. Ik heb het vooral voor architect-designers, maar daarom ga ik me er nog niet in verdiepen. De Riverside Tower was een verplicht locatiebezoek tijdens mijn opleiding. Ik was achttien jaar en toen hadden we het nog niet over de term ‘brutalisme’, maar ik stond

wel perplex. Ik was me heel bewust van het uitzonderlijke karakter van deze duplex. En toen ik Raf Simons hoorde praten over ‘een vriend met een bijzonder pand op Linkeroever’, wist ik intuïtief waar hij het over had. Je kan je wel voorstellen dat dit een droomproject voor mij was en nog steeds is. Het gebeurt wel vaker dat architectuur die een diepe indruk op mij nalaat later in mijn carrière op de een of andere manier weer bij mij terechtkomt.” "Karma noemen we dat", merkt Anton fijntjes op.

“Als je in een betonnen penthouse uit de jaren zeventig woont, moet je er enkele ongemakjes bijnemen. De muren zijn koud en als het waait, waai je mee. You live with it, want hier kom je wonen voor de schoonheid en de ervaring.”

Voor de schoonheid en ervaring Het Stynen-penthouse maakte met Glenn Sestig eindelijk de switch naar de 21ste eeuw. Technieken werden vernieuwd, de kleine keuken met industrieel uitzicht werd vervangen door een Obumex-keuken by Glenn Sestig in grijze travertin en kreeg een nieuwe plek aan de tuinzijde van het penthouse met zicht op de plezierhaven. Beton werd vanonder tapijt of vanachter houten wandpanelen gehaald, gezandstraald en blootgelegd. Geen trappen in de duplex, maar wel een betonnen, hellend vlak om van de ene naar de andere verdieping te gaan. Bij het passeren langs een klein waterlek in het stukje woning onder de 45 jaar oude tuin die merkt Glenn op: “Als je in een betonnen penthouse uit de jaren zeventig woont, moet je er enkele ongemakjes bijnemen. De muren zijn koud en als het waait, waai je mee. You live with it, want hier kom je wonen voor de schoonheid en de ervaring. ’s Avonds vanuit je betonnen bureau de miljoenen lichtjes van de haven zien glinsteren, is onbetaalbaar. Dat is dit penthouse sowieso, want vandaag kan je een betonnen bunker als deze niet meer bouwen.” Buiten herstelden de landschapsarchitecten van Wirtz de sterk verloederde tuin in al zijn modernistische glorie. Aan de ene kant van de tuin goot het team van Sestig ter plekke een ronde betonnen tafel met een diameter van 2 meter, terwijl aan de andere kant een betonnen zittablet aan het halfronde betonnen muurtje werd toegevoegd. In het gezelschap van een parmantige pijnboom is deze eyecatcher van formaat goed voor een instant vakantiegevoel. Anton: “Net zoals bij een plastisch chirurg is jullie beste werk hier onzichtbaar. Een betonnen dampkap werd in Stynen-stijl bijgegoten, een veranda zonder sporen weggewerkt, een extra betonnen muur lijkt hier al decennia te staan. Of hoe meerwaarde in al zijn subtiliteit zo aanwezig kan zijn. Jullie hebben in deze duplex tapijten en houtpanelen gestript, schrijnwerk verwijderd, leidingen vervangen en chape opnieuw gegoten. Maar hoe is al dat beton hier geraakt?” Glenn: “Met de enige betonpomp van 60 meter hoog in België. Goed op voorhand reserveren en dan je vingers kruisen.”

In 2018 besteden het Vlaams Architectuurinstituut en zijn erfgoedafdeling Architectuurarchief VlaanderenÂ ruime aandacht aan de nalatenschap van LĂŠon Stynen, met deSingel, de provincie Antwerpen en Stad Antwerpen als belangrijke partners. Op het programma van de Stynen-viering staan dit jaar nog een tentoonstelling en een boek (najaar), een wandelkaart (i.s.m. Stad Antwerpen) en veel aandacht voor Antwerpse Stynen-realisaties tijdens Open Monumentendag 2018. Ook op Erfgoeddag (22 april 2018) ging aandacht naar Stynen, met rondleidingen en een tentoonstelling. Meer info: www.stynen2018.be

Aan de ene kant van de tuin werd een betonnen zittablet aan het halfronde betonnen muurtje toegevoegd.

Obumex-keuken by Glenn Sestig

BRUTE ZACHTHEID

vrouwelijk design met een verhaal Wat krijg je als drie vrouwelijke designers al hun gevoel en emotie steken in brute, zware materialen? Een nieuwe interpretatie van het woord ‘finesse’. Want hoe sculpturaal en robuust het werk van Nel Verbeke, Charlotte Jonckheer en Linde Freya Tangelder ook is, toch slaagt dit Belgische trio erin een uitgelijnd, poëtisch verhaal te brengen op de grens tussen kunst en design.

NEL VERBEKE “Als conceptdesigner vloeit mijn werk altijd voort uit het verhaal dat ik wil vertellen en in mijn huidige collectie gaat dat over melancholie. Vroeger was er in ons leven veel meer plaats voor bitterzoete emoties, nu lijkt het alsof we met zijn allen een eenzijdig geluk nastreven. Dat wil ik met mijn werk in vraag stellen. Ik wil plaats geven aan de veelzijdigheid van het menselijke gemoed, vertaal die boodschap naar objecten met een sterke materialiteit en beland daarmee in het segment van gelimiteerd design.”

(foto): ‘Relic of time’ is een wandsculptuur en klok, die tijd in een ander perspectief plaatst. Binnenin zit een houtskoolplug die een beweging per seconde maakt. Door de frictie van de draaiing valt er as naar beneden. Dat gebeurt met intervallen en niet zoals onze gestandaardiseerde manier van tijd berekenen. Het object fungeert zo niet alleen als vanitassymbool, maar schept ook ruimte om even stil te staan bij het moment. Het maakt ons bewust van het belang, de schoonheid en de waarde van tijd. 20

(foto): ‘Archetyping Daybed’. Dit afstudeerproject is het resultaat van een heel intuïtieve zoektocht langs de tactiliteit en structuren van archetypische vormen, zoals de zuil.

“Ik ben erg hands-on, een afbreker en een bouwer, zeg maar. Als ontwerper focus ik op de materialiteit van een object en laat ik me inspireren door architectuur en sculpturale vormen. Maar ik laat ook een vrouwelijke stempel na, die schuilt in de curves. Ik ontwerp zowel gelimiteerd als seriedesign, waarbij het eerste me natuurlijk meer vrijheid geeft om te experimenteren en mezelf te zijn. Mijn grootste streven is met mijn werk de markt te veranderen. Zo werk ik de jongste tijd veel met baksteen: een arm materiaal voor velen, maar niet voor mij. Als ik dit materiaal een vaste plek zou kunnen geven binnen het veld van productdesign, dan zou dat me veel voldoening geven.”

LI N D E F R E YA TA N G E LD E R 21

C H A R LOT TE JONCKHEER “Mijn werk is steeds een onderzoek naar de relatie tussen een object en de mens en naar de manier waarop de band tussen de twee wordt opgebouwd. Omdat ik streef naar duurzaamheid, voeg ik er graag een emotionele gelaagdheid aan toe. Zo krijgt het object meer waarde. De esthetiek is voor mij erg belangrijk, maar ook de tactiliteit. Daarom grijp ik vaak naar textiel. Nochtans is je als creatief persoon telkens opnieuw verdiepen in een nieuwe materie een erg boeiend proces. Je hebt er de kennis van experten voor nodig. Die samenwerkingen zijn voor mij heel leerrijk en voor de expert vormen ze een moment van bezinning. Het zorgt er vaak voor dat zij hun vertrouwde materie op een andere manier gaan bekijken.” (foto): ‘Impressions – Paysage 1’, een samenwerking met Serge Lesage. Het tapijt is het resultaat van een onderzoek naar grijs waarbij de kleur, volledig gestript tot op de pixel, een abstract landschap van kleurvlakken vormt. 22

BRUT COLLECTIVE

Nel, Charlotte en Linde namen dit jaar deel aan Salone del Mobile in Milaan onder de naam ‘BRUT’, het eerste Belgische kunstdesigncollectief waar ook de mannelijke designers Ben Storms, Bram Vanderbeke en Cédric Etienne toe behoren. Het stelt het zestal in staat om praktisch gezien onder meer hun netwerk, kosten en zakelijke skills te delen, maar ook om op creatief vlak met een nieuwe, gedeelde scenografie een totaalverhaal te brengen. Nel: “We hebben elkaar gevonden in de nichewereld van het collectible design. Onze werken passen geweldig goed bij elkaar, maar tegelijk hebben we elk onze eigen signatuur. Samen vormen we dus een sterk collectief, maar dat collectief maakt ook ons als individuele designer sterker. Het is de bedoeling dat we in de toekomst naar buiten zullen komen met nieuw werk dat ontstaat rond eenzelfde vooropgesteld concept en scenografie. Heel spannend om te zien hoe we elk apart eenzelfde thema zullen aanpakken.”

DOMUS AUREA Wereldarchitectuur in Gent

Gestileerde, strakke blokken op elkaar gestapeld: architectenduo Govaert & Vanhoutte ging resoluut voor een ultramodern concept in de Vlaanderenstraat. Door zowel op de voor- als de achtergevel het principe van de Gulden Snede toe te passen, behielden ze de link met de historische gebouwen rondom. “Op die manier konden we een hedendaags gebouw uittekenen dat toch volledig op zijn plaats is in zijn omgeving.” Het gebouw werd ingedeeld in een handelsruimte, drie appartementen en een penthouse. Met het project ‘Golden Ratio’ kaapten ABS Bouwteam en Govaert & Vanhoutte als ‘popular choice winner’ een van de Amerikaanse Architizer A+Awards weg in de categorie ‘unbuilt residential’.

Er is momenteel nog één appartement beschikbaar. Meer info? pascal@absbouwteam.be - 0495/52.44.05

ABSOLUUT FAVOURITES

DELFIN / Perfect imperfecte keramiek

Na jaren van keramiek maken én verzamelen, deelt Delphine Bekaert voor het eerst haar creaties met het grote publiek. Vanuit haar studio in Puglia, diep verscholen in de hak van de Italiaanse laars, creëert ze keramiek die ze zelf bestempelt als ‘perfecte imperfecties’. Met klei aan de handen, muziek op de achtergrond en het mystieke Pugliaanse licht dat haar studio binnenvalt, combineert ze haar passie voor stenen goed met haar drang om te creëren. Het resultaat is duurzaam stenen tafelgoed – puur wit of vrolijk gekleurd – dat uniek, elegant en met een twist van elke tafel een plek maakt om op verhaal te komen.

www.iets.be

ENVELOPPE â&#x20AC;&#x201D; WONING MET ZICHT OP ONEINDIG

In een van de kronkelende straatjes van het glooiende Pajottenland kreeg residentie SH een plek. De minimalistische zwart-witvilla werd ontworpen in functie van het landschap en plooit zich als een enveloppe volledig open naar het panoramische uitzicht. Het is voor de bewoners – een gezin van vijf – een boeiende plek om te wonen én te beleven.

Met plafondhoge en gevelbrede raampartijen lijkt de leefruimte wel een ‘kader op het landschap’. En door de plafonds en vloeren buiten door te trekken naar een zwevende, overdekte terrasstrook wordt dat gevoel alleen maar versterkt.

Residentie SH zoekt met overtuiging de contrasten op: tussen strak en warm, wit en zwart, maar ook tussen open en gesloten. Zo kreeg de woning aan de straatzijde een volledig gesloten façade door de opeenstapeling van twee volumes in respectievelijk witte crepi en grijze beton boven een gevelbrede, zwarte garagepoort. Ook de introverte inkomhal doet niet vermoeden dat zich bovenaan de trap een open, warme leefruimte bevindt. Met plafondhoge en gevelbrede raampartijen lijkt de leefruimte wel een ‘kader op het landschap’. En door de plafonds en vloeren buiten door te trekken naar een zwevende, overdekte terrasstrook wordt dat gevoel alleen maar versterkt. Het is duidelijk dat de glooiende omgeving – dé reden waarom de bewoners als een blok voor deze plek vielen – de hoofdrol speelt in residentie SH. Daar zorgden

architect Tom Lierman en ABS Bouwteam voor. “Alledaagse activiteiten, zoals koken, ontwaken in de masterbedroom of je opfrissen in de badkamer, worden zoveel intenser met zo’n uitzicht”, aldus Anton Gonnissen van ABS Bouwteam.

Voor het leven Een andere tegenstelling in de woning is het contrast tussen eenheid en individualiteit. De villa blendt perfect met de omgeving, maar pronkt tegelijk statig en onafhankelijk door zijn zwevende karakter. Het woonvolume werd immers op een donkere sokkel een kleine meter boven het maaiveld geheven. “De kers op de taart wordt de zwemvijver in de tuin”, vertelt de eigenaar. “Vanuit onze hoger getilde woning zal het lijken alsof de zwevende terrasstroken in het

zwembad overgaan.” De karakteristieke architectuur maakt van de woning niet alleen een boeiende plek om te wonen, maar ook een totaalervaring. “Het is fijn samenwerken met een bouwteam dat oog heeft voor de architecturale kwaliteiten van een project en daarom hebben we ook gekozen voor een tijdloze interieurstijl. Dit is geen woning voor even. We selecteerden een materialenmix die over de hele woning terugkeert”, aldus de architect. “Zowel beneden als boven zie je maatwerkmeubels met een donkere fineerafwerking, keuken- en badkamermeubels in wit Corian, licht parket en donkere leisteentegels. Van de gedempte inkomhal naar de open leefruimte met adembenemend zicht, zo geborgen en luchtig tegelijk en zo verbonden met de omgeving, dat is een woning voor het leven.”

Een materialenmix van maatwerkmeubels met een donkere fineerafwerking, keuken- en badkamermeubels in wit Corian, licht parket en donkere leisteentegels keert over de hele woning terug.

“Alledaagse activiteiten, zoals koken, ontwaken in de masterbedroom of je opfrissen in de badkamer, worden zoveel intenser met zo’n uitzicht.”

TRADITION De traditie van echt vakmanschap

HARINCK n.v.

Heirweg 95, 8710 Wielsbeke, BelgiĂŤ T +32 (0)56 67.40.50 F +32 (0)56 67.40.51 info@frager-fralu.com

www.frager-fralu.com

MINIMAL Huisdeuren in hun puurste vorm

HARINCK n.v.

Heirweg 95, 8710 Wielsbeke, BelgiĂŤ T +32 (0)56 67.40.50 F +32 (0)56 67.40.51 info@frager-fralu.com

www.frager-fralu.com

P O O L S I D E B E S T S I D E

Badmuts Speedo – Galeria Inno Gent – € 11

Badpak Eres ‘Dense’ kleur shammy – Eres Antwerpen – € 430

Onze wanted list voor deze zomer is al even summier als onze ambities onder de zon. Zalig zwembad zwijmelen, our favourite waste of time. Wat niet wil zeggen dat ze minder doordacht is samengesteld. Met enkele hand-picked must haves die baden in een verslavende zomerse waas zijn we klaar voor het zwembad, de zon en zalig niets doen.

Badpak Believer – La Fille d’O – € 190 Handdoek – Baklava white – orlanda.store online – € 21 Zonnebril ‘Thoughtful’ – Laurence D’Ari – € 329

Hemd – Frescobol Carioca – Stripe white/blue – orlanda.store online – € 190 Tasje Cult Gaia – The Lilleth small natural – orlanda.store online – € 235

Bikini top Eres ‘Show’ kleur shape – Eres Antwerpen – € 155 Zomerjurk CristaSeyaW – Graanmarkt Antwerpen – € 528

Daybed, Charpai Study II – Small – Studio Mumbai / Bijoy Jain – Maniera Brussel – € 1800

Peignoir – Raquel Allegra – Graanmarkt Antwerpen – € 588 Broche – ‘Curved wire Brooch’ – Wouter & Hendrix – € 240

Buitengewone momenten beleeft u in een omgeving waar alles klopt. Met materialen die zijn wat ze lijken.

hogeheerweg 3 9051 sint-denijs-westrem 09 222 23 40 info@bulthaupgent.be gent.bulthaup.be

martelaarslaan 200 9000 gent 09 248 05 55

Crisisâ&#x20AC;&#x201D; architec tuu r mobiele concepten voor mensen in nood

Uit de toenemende vraag naar nieuwe, flexibele woonconcepten die beter afgestemd zijn op onze steeds mobielere levensstijl, groeit ook architectuur met een hart. Lees: inventieve concepten die inklapbaar en opvouwbaar zijn, maar ook tijdelijk een sterke en comfortabele bescherming bieden in rampgebieden of aan mensen zonder huis. We plaatsen ze op een piĂŤdestal: van concept in ontwikkelingsfase tot wereldwijd succes.

HEX HOUSE d o o r A r c h i te c t s f o r S o c i e t y

De zeshoekige kant-en-klare Hex Houses moeten mensen in nood, zoals vluchtelingen of slachtoffers van natuurrampen, snel een waardig onderkomen bieden. Deze kleine huisjes met groots effect worden geleverd als een soort zelfbouwpakket. De bewoners kunnen de platte panelen eigenhandig in elkaar zetten tot een ruimte van vijftig vierkante meter. Een ondergronds waterreservoir, zonnepanelen en een systeem voor het hergebruik van regenwater maken ook deel uit van het ontwerp. De Hex Houses, die wel 50 tot 70 jaar meegaan, kunnen op zichzelf staan of gecombineerd worden tot hele woonwijken.

—01 BASIC HOUSE door Mar tín A zúa

Het is goud, het zweeft en het is bewoonbaar. Het is Basic House, het experimentele concept van de Spaanse designer Martín Azúa dat het idee van huisbezit in vraagt stelt. Basic House is gemaakt uit gemetalliseerde polyester en kan je opvouwen tot het in je broekzak past. Het is een immaterieel huis, dat zichzelf opblaast met lichaamswarmte en beschermt tegen hitte of kou. Kortom: ideaal voor noodgevallen of een leven in beweging zonder materiële banden. Sinds 2017 behoort Basic House tot de permanente collectie van het MoMA in New York.

—02 42

SHIFTPOD 2.0 d o o r C h r i s t i a n We b e r

—03

Shiftpod debuteerde in 2005 op Burning Man. Doorgewinterde festivalganger Christian Weber wilde er voor zichzelf een luxueuze en isolerende all-weather shelter creëren. De ontstaansreden van Shiftpod mag dan niet zo nobel zijn, het ontwerp werd wel een instantsucces. Ondertussen kwam Weber tot inzicht, erkende hij de levensreddende mogelijkheden en spendeerde hij de voorbije jaren aan het finetunen van zijn design. Shiftpod 2.0 biedt bijvoorbeeld meer ruimte en is gemaakt uit nog sterkere materialen. Bovendien kan je tot zes shiftpods samenvoegen, ideaal voor families. Shiftpod werd uitgeroepen tot ‘best portable shelter on the planet’ en werd al ingezet in rampgebieden van Haïti tot Nepal. Extra mooi: per twintig verkochte shiftpods doneert Webers bedrijf ASSI er één aan een familie in nood.

—04

W E AV I N G A H O M E door Abeer Seikaly

De conceptuele noodopvang van de vrouwelijke architecte en designer Abeer Seikaly is een opvouwbaar, licht en mobiel weefsel dat door zijn rekbare structuur omhult en bescherming biedt, maar ook ruimte laat voor hedendaags comfort zoals stromend water en elektriciteit. Weaving a Home is niet alleen een mooi voorbeeld van mobiele architectuur, het is ook een treffende metafoor voor de ontelbare mensen die met niets anders dan een tent hun leven opnieuw aan elkaar moeten weven.

ABSOLUU T TR AVEL CAPITAL HILL RESIDENCE Uitvoerder: Zaha Hadid Architects Opdrachtgever: Vladislav Doronin, Russische zakenman, filantroop en man achter de luxeresortketen AMAN Jaar: 2006-2018 Locatie: Moskou Concept: Capitall Hill Residence ligt op de noordelijke heuvel van het Barvikha-woud in de buurt van Moskou, omringd door bomen tot wel 20 meter hoog. Het is de enige residentie in het portfolio van wijlen Zaha Hadid. De villa met hoog James Bond-gehalte bestaat uit drie royale verdiepingen die gedeeltelijk in het hellende terrein ingebed liggen. DĂŠ eyecatcher van het ontwerp is de mastersuite die bovenop een smalle betonnen steel hoog boven het bladerdak zweeft. Het zorgt voor volledige afzondering en een ongestoord panoramisch uitzicht. Verder op de lijst van bijzonderheden met een duidelijke stempel van de architecte: schuine glazen gevels, grillige brede daken en een strook gerasterde beglazing die over de lengte van de ondersteunde kolom van de suite loopt. De blueprint van het ontwerp tekende Zaha Hadid zoâ&#x20AC;&#x2122;n tien jaar geleden op een servet tijdens een ontmoeting met Doronin. Hadids voormalige businesspartner Patrik Schumacher, die na haar overlijden het roer van het bedrijf overnam, beschrijft het project als een droomcommissie.

ABSOLUUT PORTFOLIO

ABSoluut in Motion

ABSoluut in Motion geeft u een blik achter de schermen. Omdat onze realisaties niet mogelijk zijn zonder team, visie en gedrevenheid. Kijkt u mee?

#3 HET BOUWTEAM

#1 PENTHOUSE

ABS Bouwteam breidde de organisatie sterk uit met nieuw talent. Maak kennis met het team van 28 interne medewerkers. Samen vormen ze een hechte en enthousiaste ploeg. Acquisitie, vergunningen, verkoop, uitvoering, oplevering en nazorg zijn bij ABS Bouwteam één holistisch geheel dat groter is dan de som der delen dankzij haar creatieve evolutie. Dit team maakt van elk project een succes.

Met meer dan 30 jaar ervaring op zijn palmares, heeft onze CEO Anton Gonnissen een duidelijke visie op architectuur en wonen. “Waardecreatie is mijn olympische vlam”, zegt hij daarover. Hij leidt je met veel plezier rond in zijn hoofd, zijn hart en penthouse in Gent.

Anton Gonnissen maakt u wegwijs in een nieuwbouwrealisatie van ABS Bouwteam. Met ‘ABSoluut Plaza’ krijgt de Kortrijksesteenweg in Sint-Denijs-Westrem er immers een eyecatcher van formaat bij. Het nieuwbouwcomplex biedt plaats aan 800 m² kleinhandel, 900 m² kantoren en 8 hoogwaardige tweeslaapkamerappartementen met inpandige terrassen (binnenkort te huur!). En wat meer is: het is een toonbeeld van bouwen met duurzame energie.

#2 ABSOLUUT PLAZA

Bekijk nu alle video’s op de website absbouwteam.be

ABSOLUUT FAVOURITES

MARBLE PORN / Bloc studios

Tijdens de designweek in Milaan presenteerde Bloc studios zijn nieuwe serie marmerobjecten in samenwerking met designers Valentina Cameranesi en Nick Ross, alsook designstudio Objects of Common Interest. We zagen onder meer een reeks sculpturale totems uit stapelbare, contrasterende materialen en minimalistisch kleinmeubilair in nieuwe kleurtinten, zoals jadegroen en noir antique. Bloc studios werd in 2014 opgericht in Carrara met als missie het transformeren van ruw marmer in toegankelijk design. De Italiaanse designstudio vertrekt vanuit het idee dat elk stuk marmer een verhaal met zich meedraagt dat verteld moet worden. En dat is waarom elk stuk uniek is, en samen een boeiende collectie van absolute must haves vormt.

Foto: Camille Vivier

www.bloc-studios.com

Binnenkijken in het atelier van Ben Storms en Nathalie Van der Massen 48

Binnenkijken bij NATHALIE EN BEN

Zo tactiel als marmer en zo sculpturaal als textiel. Bekijk je het werk van Nathalie Van der Massen en Ben Storms, dan gaat deze stelling meer dan op. De textielontwerpster en designer installeerden hun atelier in een nieuwe creatieve coworkinghub voor designers in Deurne. En daar leren we vooral dat verenigde krachten tot heel veel moois kunnen leiden.

"We delen niet alleen een werkplek, maar ook onze knowhow en ons netwerk. Samen expo’s houden, is veel interessanter dan alleen." — Ben Storms

Creatief samenhokken Meubelzaak Pluym was drie generaties lang een begrip in Deurne. En toen de zaak met kleurrijke glasfaçade eind vorig jaar noodgedwongen de deuren moest sluiten, stond de Belgische designer Ben Storms als eerste voor de deur, klaar om het bijzondere pand te kopen. Vandaag is het er een en al bedrijvigheid, want een boeiende lichting creatieve ondernemers neemt er zijn intrek. De ruimte wordt ingedeeld, de muren geschilderd en studio’s gevormd. Ben: “Mijn werk is heel solitair van aard, maar zelf ben ik een sociaal beestje. In dat opzicht is het fijn in dit pand toch wat mensen om me heen te hebben. Verder is het vooral de bedoeling dat hier een kruisbestuiving tot stand komt. We delen niet alleen een werkplek, maar ook onze knowhow en ons netwerk. Samen expo’s houden, is veel interessanter dan alleen. En samen heb je ook gewoon meer vaardigheden. Die kracht heb ik al ervaren toen ik mijn atelier nog verhuisde van het ene naar het andere antikraakpand. Toen moest ik wel altijd klaarstaan om te vertrekken en die fase ben ik nu toch wel ontgroeid.”

Nathalie Van der Massen luidt met haar eigen studio en haar eerste collectie voor de projectmarkt het begin in van haar carriĂ¨re als fulltime zelfstandig designer.

Spelen met transparantie

De eerste designer die eind vorig jaar haar plekje reserveerde in het pand was jonge belofte Nathalie Van der Massen. De Oost-Vlaamse textielontwerpster bleef na haar studies in Antwerpen hangen en luidt nu met haar eigen studio en haar eerste collectie voor de projectmarkt het begin in van haar carrière als fulltime zelfstandig designer. Intens koud is het er op de dag van dit interview, maar de studio ademt in al zijn fragiliteit wel al perfect het DNA van haar werk uit. “Hier maken (interieur)architecten hun keuze uit mijn collectie en denk ik mee over het project. Of ik werk in opdracht van particulieren aan een nieuw product. Ik vind het industriële productieproces erg boeiend, maar ik wil er toch altijd dat handmatige insteken.” Bij het binnenkomen hangt Nathalies jongste werk, een textielpaneel met blauw landschap. Aan de ene zijde prijkt een grafische, blauwe afbeelding van een landschap, aan de andere zijde zijn de draden niet ingebonden. Nathalie: “Zo kan ik knippen waar ik wil en met transparantie spelen. En zo hoef je ook geen kant meer te kiezen, het is een 3D-werk geworden. Een architectenkoppel heeft twee stukken gekocht en die maak ik volledig op maat met een custom ophangsysteem, zodat

ze mooi passen in het maatmeubel dat erbij wordt gemaakt. Mijn creatie wordt zo veel meer dan een functioneel of decoratief wandpaneel in textiel. Het staat als een object op zich.” Ruimtes voelen, spelen met licht: er schuilt een interieurarchitecte in Nathalie Van der Massen. “Ik verdiep me graag in het onderwerp, dat klopt. Na een jaartje productontwikkeling te hebben gestudeerd, ben ik aan mijn opleiding grafisch ontwerp begonnen. Het was tijdens mijn afstudeerproject van die opleiding dat ik de liefde voor textiel heb ontdekt. Het heeft me tot in Luca in Gent geleid, waar ik nog een tweede master Textielontwerp heb gevolgd. De tactiliteit van textiel boeit me mateloos. En dan kies ik graag voor linnen, een natuurlijk materiaal met een vrij unieke kwaliteit. Het is ook duurzaam en het reageert mooi op mijn experimenten. Ik geloof erin. En ja, de cirkel is voor mij rond als ik mag meedenken over een ruimte of iets mag ontwikkelen in functie van een ruimte. Textiel is terug van weggeweest, dat merk ik wel. Architecten willen hun werk altijd in hun puurste vorm zien, maar ontdekken nu ook de kracht en de meerwaarde die textiel kan bieden.”

“Textiel is terug van weggeweest, dat merk ik wel. Architecten willen hun werk altijd in hun puurste vorm zien, maar ontdekken nu ook de kracht en de meerwaarde die textiel kan bieden.” — Nathalie Van der Massen

Materie als vertrekpunt

Wat een contrast met het ruwe werk van coworker Ben Storms. En toch zijn er raakvlakken, vinden beiden. “We vertrekken allebei vanuit de materie”, aldus Ben. “Het is een studie en een zoektocht naar de technische grenzen ervan en een trial en error van experimenten tot we komen op een punt waar niemand eerder is geweest.” Contrast loopt als een rode draad door het werk van de Antwerpse designer. Het moet de kijker wakker schudden en in verwondering doen stilstaan. Zo is er de ‘In Hale’ koffietafel, waar opgeblazen metaal als een kussen de brute kracht van ruw marmer draagt en zo de zwaartekracht lijkt te tarten. Ben: “In al zijn brute kracht vind ik mijn werk even tactiel als dat van Nathalie. Iedereen wil het aanraken, eraan voelen. En dat mag.” Het werk van Ben en Nathalie lijkt bovendien ook visueel te matchen. “Als je mijn werk een paar jaar geleden op een tapijt had geshowd, zou ik me daar sterk vragen bij gesteld hebben. Maar nu is het zo dat overal waar mijn werk komt, er ook textiel aanwezig is. En ik begrijp het ook. Het werkt.”

“Hoe exclusiever, hoe meer creatieve vrijheid ik heb en des te interessanter het voor mij wordt.” — Ben Storms

Social design

Van de showrooms van Delvaux tot Alexander Wang, van galerie tot designliefhebber: met zijn werk bereikt Ben Storms collectioneurs die op zoek zijn naar een uniek stuk. Collectible design wordt het tegenwoordig met een duur woord genoemd. Het is de corebusiness van de designer. “Hoe exclusiever, hoe meer creatieve vrijheid ik heb en des te interessanter het voor mij wordt.” Dat legt de designer geen windeieren. En hoewel Ben zijn pad langs de happy few schijnbaar nonchalant, maar in werkelijkheid heel bewust heeft uitgestippeld, lijkt hij in de toekomst toch een andere weg te ambiëren. “Ik werk graag zoals ik nu werk: alleen en gelimiteerd. Maar later – over twintig jaar ofzo, als ik voor mezelf iets opgebouwd heb – wil ik me graag toeleggen op social design. Ik heb het talent om dingen op een andere manier te bekijken en ik wil dat graag gebruiken om een bijdrage te leveren aan een betere wereld. Het zou me enorm veel voldoening geven om bijvoorbeeld in de medische sector een oplossing te kunnen vinden voor één persoon met een specifiek probleem. Door middel van design het levenscomfort van die mens verbeteren, dat lijkt me het einde.”

Energiebewust voor uw toekomst Trendsetter in warmtepompen en klimatisatie

Tim Van de Velde Photography

tuinarchitect Frederiek Snaet M o l e n s t ra a t 5 2 c 9 8 6 0 B a l e g e m ( O o s t e rz e l e ) 09 362 80 62 info@tuinensnaet.be w w w.t u i n e n s n a e t . b e

M O FF IL R AA O A N D 2 D 0 E S 18 IG N

Tussen 17 en 22 april werd Milaan met Salone del Mobile naar jaarlijkse gewoonte omgetoverd tot het schouwtoneel van internationaal design. Wij trokken liever de stad in en daar hadden de eerste zon, een ellenlange wachtrij voor de beurs en vooral het uitgebreide en boeiende offroadprogramma veel mee te maken. Onze selectie, prego!

DE KEUKEN IN

Te midden van de vergane grandeur van Palazzo dell’Ufficio Elettorale ging Caesarstone met ‘Altered States’ zijn zesde samenwerking aan. Dit keer koos de steengigant voor het New Yorkse conceptbureau Snarkitecture om onderzoek te doen naar de alledaagse rol van water, stoom en ijs in de keuken. Onder de koepel van de binnenruimte zette het duo een indrukwekkende, haast mystieke installatie neer met rond een monumentaal keukeneiland, gehouwen uit Caesarstones White Attica, ook een monochromatisch landschap van cilindrische sokkels uit metaalgaas, afgedekt met – uiteraard – de Caesarstone Metropolitan betoncollectie.

HET ERFGOED VAN LINA BO BARDI

20 E S 18 IG N

Nilufar Gallery pakte tijdens de designweek uit met een eerbetoon aan de ItaliaansBraziliaanse architecte en designer Lina Bo Bardi (1914-1992). Het was meteen de grootste verzameling van haar werk die ooit op ĂŠĂŠn plek werd tentoongesteld. Ook de scenografie met fijne, doorschijnende en plafondhoge voiles en de opzetjes voor het design in glas en baksteen waren een knipoog naar haar werk.

M FF I R

TAPIJT MET GESCHIEDENIS

Foto: Elea Clancier

Tijdens haar reis naar Can Lis, de villa die in 1971 door de Deense architect Jørn Utzon werd gebouwd op de zuidelijke kliffen van Mallorca, ging de Franse architecte Sophie Dries aan de slag met de reliëfs op de muren. Die sporen van vervlogen tijden zette ze met houtskool over op papier en die vormden de basis voor het dessin van TRACES, het tapijt in wol en zijde dat ze in samenwerking met de vermaarde Jan Kath produceerde tot een uniek, ultraverfijnd reliëftapijt. Tijdens de designweek kreeg het tapijt een plek in Alcova, de voormalige site van een van de oudste panettonefabrieken van Milaan.

ZEN IN MILAAN

Het barokke Palazzo Litta, dat maar zelden zijn deuren opent voor het publiek, vormde dit jaar het decor voor ‘Tempietto nel Bosco’, een installatie van Asif Khan. Gekend voor zijn holistische visie op architectuur koos deze Londense architect voor een samenkomst van hoge houten pilaren in rode oker rond een ronde marmeren vloerplaat van de Belgische steenfabrikant Van Den Weghe. Met hangmatten tussen de pilaren en wit grind onder de voeten zorgde ‘Tempietto nel Bosco’ voor een zenmomentje tijdens de designweek.

Ook gespot in Palazzo Litta: de kleurrijke baden uit klei van Studio LoHo. Wie in deze bijzondere exemplaren wil badderen, moet naar Kind of OJ, een eigenzinnige kunstgalerie en guesthouse in Brugge.

WANDELING DOOR MAROKKAANSE KLEUREN

Hermès Maison liet zijn plaatsvervangend artistiek directeur Charlotte Macaux Perelman de scenografie ontwikkelen om de nieuwe collectie te showen in Museo della Permanente. Het werd een uitgebalanceerde doorloop van ruimtes bekleed met kleurrijke, handgemaakte Marokkaanse zellige tegels die perfect blenden met de kleuren van Hermès Maison. Wij onthouden naast de zintuiglijke impact van de installatie, vooral de bamboebankjes en kleurrijke geborduurde plaids.

KLEURRIJKE TEXTIELZOOL

Omdat we fan zijn van de in Milaan gevestigde tapijtproducent CC-Tapis vermelden we ook graag hun samenwerking met het Italiaanse schoenenmerk Fratelli Rossetti voor de uitgave van twee special edition mocassins met kleurrijke textielzool.

REFLECTIES VAN DE HEMEL

Geïnspireerd door de renaissancearchitectuur, de Milanese hemel en de uitgepuurde designesthetiek van kledingmerk COS, bracht de Amerikaanse artiest Phillip K. Smith op het binnenplein van Palazzo Isimbardi dit trio samen in de grootschalige, steeds veranderende installatie ‘Open Sky’.

Ook gespot: de nieuwe REBAR salon- en bijzettafel van Sylvain Willenz voor HAY design. Met het marmeren blad en onderstel uit versterkt staal verkent de Belgische designer de mogelijkheden om bouwmaterialen in het veld van productdesign te integreren. Het Deense designmerk kon ook de broers Bouroullec strikken voor een tuincollectie in gepoedercoat staal en showde die samen met alle andere nieuwigheden in het prachtige Palazzo Clerici in het hart van Milaan.

SCULPTURAAL LICHTJUWEEL

De Italiaanse verlichtingsfabrikant Flos vierde de lancering van zijn nieuwe collectie ‘Arrangements’ in zijn showroom met een installatie van designer Michael Anastassiades. ‘Jewels after Jewels after Jewels’ houdt het midden tussen een lichtsculptuur en een designobject en toont zich vernieuwend door het gebruik van een modulair systeem van geometrische ledelementen die elektriciteit aan elkaar doorgeven en die je zelf makkelijk kan loskoppelen en vasthaken. Zo maak je je eigen lichtcompositie die de ruimte decoreert zoals een juweel de mens siert.

MAGNIFIEK MILAAN 62

Het hele jaar door hangt er een heerlijke vibe in Milaan, ook nadat de Salone del Mobile al lang afgelopen is. Wij geven je niet te missen adressen om de stad te verkennen.

Natúúrlijk moet je in Milaan naar het dak van de Duomo, moet je rondstruinen op de Via Monte Napoleone en moet je naar Da Vinci’s Laatste Avondmaal gaan staren. Maar er is meer.

SLAPEN SENATO In het hart van de stad vind je het chique Senato hotel in een indrukwekkend neoclassicistisch pand dat voordien generaties lang een privéwoning was. De lokale architect Alessandro Bianchi besliste over elk detail van het hotel en maakte er een wel erg verfijnde plek van. Een heerlijk zen adres om uit te blazen nadat je eindeloos door de wirwar van straten geflaneerd hebt.

CASA BASE Dat designhostels nog altijd in de lift zitten, bewijst Casa Base. Je slaapt er voordelig in stijlvolle less is more kamers. En dat kunnen dorms zijn, maar evengoed slaapkamers waar je gewoon met z’n tweeën schaapjes telt. De kamers zijn ingericht met vintagemeubels uit de jaren 50 en 60 en met Vitra-designstukken. In het gebouw zit ook een coworkingspace, een bistro en een expositieruimte waar geregeld interessante tentoonstellingen plaatsvinden.

Via Senato 22, www.senatohotelmilano.it

ROOM MATE GIULIA De Spaanse architecte Patricia Urquiola zorgde ervoor dat Giulia het paradepaardje van de Room Mate hotelgroep werd. Verwacht je aan een mikmak van kleuren en materialen, die toch heel erg goed bij elkaar passen. Via Silvio Pellico 4, www.room-matehotels.com/en/giulia/

Via Bergognone 34, www.base.milano.it/en/casabase/

VILLA NECCHI CAMPIGLIO Verstopt in een idyllische tuin in het centrum van de stad ligt Villa Necchi Campiglio, een museum slash architecturaal hoogstandje ontworpen in de jaren 30 door de Italiaanse architect Piero Portaluppi voor de welgestelde familie Necchi Campiglio. Het huis is nog helemaal intact en neemt je dus zo mee terug naar de tijd van toen.

ZIEN

Via Mozart 14, www.fondoambiente.it/luoghi/ villa-necchi-campiglio

ARMANI SILOS Modeliefhebbers moeten naar het Armani Silos museum. Je krijgt er een overzicht van de meest bewonderenswaardige ontwerpen van Giorgio Armani. Naast de permanente tentoonstelling zijn er ook tijdelijke exposities. Zo kan je er nog tot 29 juli het werk van fotograaf Paolo Ventura bewonderen. Via Bergognone 40, www.armanisilos.com

Tip: boek zeker ook een avond in een echte Italiaanse osteria. Ga bijvoorbeeld naar Antica Trattoria della Pesa voor de beste ossobuco met saffraanrisotto. Ook bij Delbinari en La Langosteria smul je in een authentiek kader tussen de locals. www.anticatrattoriadellapesa.com - www.osteriadelbinari.com - www.langosteria.com

BULGARI & ARMANI HOTEL

DRY

De binnentuin van het Bulgari hotel is nog altijd dé place to be voor je aperitivo. En meteen ook de plek om de drukte van de stad te ontvluchten. Het hotel ligt pal in het midden van Milaan, maar daar merk je niets van zodra je je in de tuin nestelt. Oase van rust? Check!

Voor pizza met een plus en perfect geshakete cocktails moet je naar het hippe Dry. Hier geen kunst aan de muren, wel artistieke videoprojecties.

Ook de bar van het Armani hotel blijft een niet te missen klassieker. Je drinkt er cocktails in een überstijlvol interieur (denk: hoge ramen en veel marmer) met een waanzinnig uitzicht op de stad. Via Privata Fratelli Gabba 7b, www.bulgarihotels.com/en_US/milan Via Alessandro Manzoni 31, www.armanihotelmilano.com

Viale Vittorio Veneto 28 of Via Solferino 33, www.drymilano.it

CARLO E CAMILLA Foodies kunnen niet om de eetervaring bij Carlo e Camilla heen. Je zit aan lange gemeenschappelijke tafels in een interieur waar je mond van openvalt. Naast het interieur is ook het eten waanzinnig. Sterrenchef Carlo Cracco schotelt je het ene onvergetelijke gerecht na het andere voor. Niet op tijd geboekt? Ga er dan op z’n minst een cocktail drinken. Segheria, Via Giuseppe Meda 24, www.carloecamillainsegheria.it

TO E AT

G E L ATO & SW E E TS & COFFEE

MASCHERPA Nog maar nét open en de locals fluisteren nu al dat je bij Mascherpa misschien wel van de allerbeste tiramisu van Milaan smikkelt. Dat vraagt om getest en goedgekeurd te worden. Via De Amicis 7, www.facebook.com/mascherpatiramisu/

ORSONERO COFFEE Wie niet zonder een perfect gezet kopje zwart goud kan, moet naar specialty coffeebar Orsonero. Dé plek om je dag te beginnen met een espresso en een smeuïge croissant. Via Broggi 15, www.facebook.com/orsonerocoffee/

ANTICA GELATERIA SARTORI & GROM Zoetebek of niet, je kan niet naar huis zonder geproefd te hebben van een ambachtelijk gedraaide gelato. Ga voor je ijsje naar Gelateria Sartori, hét adres waar de rij al sinds 1973 buiten begint. Ook de ijsjes van Grom, de hippere variant, zijn om over naar huis te schrijven. Piazza Luigi di Savoia, www.gelateriasartori.it Piazza Gae Aulenti 8 of Via Alberto da Giussano 1a, www.grom.it

10 CORSO COMO Conceptstore 10 Corso Como is al jaren een begrip in Milaan en blijft een must-do als je er op citytrip bent. Je kan er tonnen inspiratie opdoen in het shopgedeelte, de kunstgalerij bezoeken, eten in de zalige binnentuin of zelfs blijven slapen. Ga dat zien! Corso Como 10, www.10corsocomo.com

AESOP CORSO MAGENTA Het Australische skincaremerk Aesop slaagt er elke keer weer in de mooiste, unieke – vaak minimalistische – winkels te openen. In Milaan mocht het een tikkeltje meer zijn; je wordt er ondergedompeld in een groen betegeld beautywalhalla. Via Meravigli 18, www.aesop.com

MULTIBRANDSTORE ANTONIOLI Highfashionlabels voor mannen en vrouwen shop je in de bekende multimerkenwinkel Antonioli. De moeite om langs te gaan, al is het maar om inspiratie op te doen. Verwacht je aan stukken van Haider Ackermann, Rick Owens, Prada, Saint Laurent Paris, Junya Watanabe en Ann Demeulemeester. Grote namen dus. Via P. Paoli 1, www.antonioli.eu

SPAZIO ROSSANA ORLANDI De galerij van Rossana Orlandi – misschien wel de opvallendste figuur uit de kunstgalerijwereld (denk: fel gemaquilleerd omaatje met gigantische witte bril) – is een vat vol inspiratie. Je spot er zowel hedendaagse stukken van opkomend talent als van bekende namen uit de designwereld. Trek hier genoeg tijd voor uit, want in dit pareltje van de Magenta-wijk kan je uren rondsnuisteren. In de al even fantastische binnentuin sip je nadien van een drankje. Via Matteo Bandello 14-16, www.rossanaorlandi.com

SHOPPEN

ABSOLUU T TR AVEL Fondazione Prada Uitvoerder: OMA Architects Jaar: 2008-2018 Locatie: Milaan Concept: Het hoogtepunt van Milaans culturele leven is gevestigd in een oude jeneverstokerij uit 1910. Nieuwe en geregenereerde gebouwen, zoals de voormalige brouwschuur en het laboratorium, komen er samen en vormen zo een verfrissende verzameling van zeven gebouwen met een weldoordacht spel van looks en hoogtes om kunst in tentoon te stellen. Zo is er de ‘Haunted House’ met een façade van 16 karaats bladgoud waar in een huiselijke setting permanente stukken van Robert Gober en Louise Bourgeois worden getoond. Met de laatste toevoeging – de ‘Torre’ – drukte Rem Koolhaas in samenwerking met Chris van Duijn en Federico Pompignoli dit voorjaar finaal zijn stempel op de site. De zestig meter hoge toren in wit beton omvat zes expositieruimtes, een restaurant en een panoramisch terras met een bar op het dak. De onregelmatige vorm zorgt opnieuw voor een radicale veelheid aan variaties in ruimtes, de glazen opening in de betonnen Milanese landmark voor overvloedig veel Italiaans licht en er is ook de trap, het enige element dat alles verbindt.

ABSOLUUT PORTFOLIO

Naturoof Groendaken & Daktuinen ontwerpt, plaatst en onderhoudt groendaken en daktuinen met een grote passie en interesse voor bouwtechnische oplossingen en groen. Ons bedrijf legt zich naast aanleg ook toe op het adviseren van bouwheren en architecten bij het correct dimensioneren en toepassen van groendaken en daktuinen.

WWW.NATUROOF.BE

Roeselare & De Pinte info@naturoof.be | +32 (0) 476 36 96 00

ABSOLUUT FAVOURITES

ATELIER TURQUOISE / kleurrijke keramiek

Styliste Charlotte Everaert en haar moeder, keramiste Kristien De Ridder, delen één bijzondere interesse en dat is kleur. Die brengen ze samen in het nieuwe Gentse guesthouse én de gelijknamige keramiekcollectie Atelier Turquoise. Even uitbundig als de kleuren, is de explosie van spontaniteit die uit de collectie spreekt. Geen vaste recepten, geen uitgebalanceerde ontwerpen, maar unieke stuks die ze met veel gevoel en goesting in hun atelier creëren. Ook het guesthouse werd door het duo met evenveel zin voor kleurrijke en vintage deco ingericht. In het statige herenhuis vlak bij het Sint-Pietersstation kan je kiezen voor een heel eclectische of een bohochique overnachting. De collectie shop je in de webshop.

www.atelier-turquoise.be

DUURZAME RAMEN EN DEUREN HOUT-ALUMINIUM | HOUT | PVC-ALUMINIUM

www.internorm.be

UW PARTNER

PROVENCE, WHERE ELSE? 6 K A N T OR EN ME T EEN SEL EC T IE VA N UI T ZONDER L IJK E EIGENDOMMEN VA N DE MON T V EN T OU X T O T S A IN T-T R OP E Z

Bonnieux 84480 Cours Elzear Pin +33 (0) 4.90.75.96.98

Lourmarin 84160 8, Av Philippe de Girard +33 (0) 4.90.79.03.82

Saint-Rémy-de-Provence 13210 33, Bd Victor Hugo +33 (0) 4.90.21.57.01

L'Isle sur la Sorgue 84800 5, Av des 4 otages +33 (0) 4.90.92.35.35

Vaison-la-Romaine 84110 4, Av du Général de Gaulle +33 (0) 4.90.41.82.40

Grimaud 83310 La Fons Couverte +33 (0) 4.94.44.10.44

www.janssens-immobilier.com | contact@janssensimmobilier.com

T R I P L E TVILLA Kijkwoningen zijn er in Vlaanderen genoeg. Dus gooide ABS Bouwteam het over een andere boeg met de bouw van een bijzondere inspiratiewoning in samenwerking met het Brugse architectenduo Govaert & Vanhoutte. De minimalistische tripletvilla bestaat uit verschillende flexibele woonentiteiten, maakt ondergronds verbinding met de villa/meegroeiwoning ernaast en toont zo een boeiende visie op samenwonen: flexibel, en zonder in te boeten aan privacy en esthetiek.

ABS Bouwteam bouwde zijn nieuwe kijkwoning in het landelijke Oosterzele, in een klassieke verkaveling met normale voorschriften, op de plek waar sinds 1970 een klassieke villa met zwembad en tennisveld stond. Maar tegen het klassieke concept van de ‘kijkwoning’ als kille doos met fake meubilair in, koos het Gentse bouwteam om een ‘inspiratiewoning’ te creëren die vandaag bewoond wordt door Pascal, Ann en hun kinderen Lynn en Massimo.

Zowel Pascal, Ann als Lynn werken bij ABS Bouwteam en realiseerden met dit project niet zomaar een eengezinswoning, maar bouwden een next generation kangoeroewoning, waarbij zoon en dochter op het gelijkvloers in twee identieke, flexibele lofts wonen en de ouders in het penthouse, die de twee bovenverdiepingen inneemt. Via de ondergrondse parking is de woning ook verbonden met de ruime eengezinswoning en het kantoor van de buren. Dat zijn Els, de zus van Ann, haar man en hun drie kinderen. In hun woning werd ook ruimte voorzien om in een tweede fase een zorg- of meegroeiloft te creëren.

“We rijden op gemeenschappelijke grond naar de ondergrondse garage en dan splitsen we op, elk naar ons eigen huis”, vertelt Pascal. “Onze kinderen delen de tuin en het onderhoud en wij genieten ervan om – nu onze kinderen volwassen zijn – opnieuw kinderloos te wonen zonder dat we ze ook echt hoeven te missen. Kortom: we besparen op onnodige kosten en schaarse ruimte en we denken aan de toekomst met flexibele woonindelingen, duurzame technologieën en familie in de buurt. Het is niet zo dat we elkaar elke dag zien, maar het idee dat er familie in de buurt is die voor je kan zorgen als het nodig is, is zeer geruststellend.”

Govaert & Vanhoutte

"Wonen in een tripletvilla, is collectief wonen zonder in te boeten aan privacy, comfort en esthetiek.”

Voor het ontwerp van de inspiratiewoning koos ABS Bouwteam voor een samenwerking met Govaert & Vanhoutte. Naar het voorbeeld van hun eerdere samenwerking voor het ABS-project Light Falls in Melle, werd voor de nieuwe woonvorm ‘triplets’ gekozen. Ann: “Een triplet ziet eruit als één grote minimalistische villa, maar is opgesplitst in drie woonentiteiten, elk met een privétuin of groot zonneterras. Dat betekent niet alleen op het vlak van architectuur een plus door de innoverende structuur

met een beperkt aantal gekoppelde woonunits, maar ook financieel. Je deelt immers de gemeenschappelijke delen en zo ook de kosten. De ecologische meerwaarde zit dan weer in het feit dat er minder open ruimte wordt ingenomen. Een triplet brengt dus eigenlijk de troeven van een eengezinswoning, een kangoeroewoning, een schakelwoning, een zorgwoning en een appartementsgebouw samen. Het is collectief wonen zonder in te boeten aan privacy, comfort en esthetiek.”

Lage-energiebouw

"ABS Bouwteam pleit voor het vormen van een ‘design-build team’, waarbij de aannemer het eerste aanspreekpunt en de coördinator is van het bouwproject en de architect voluit voor de creatie gaat."

Ook op het vlak van energie en isolatie trok ABS Bouwteam de kaart van het toekomstgericht bouwen. Driedubbel glas en goed geïsoleerde buitenmuren worden in de tripletvilla gecombineerd met ventilatiesysteem D en een geothermische waterpomp met vloerverwarming en passieve koeling. Verder kon een huislift niet ontbreken met het oog op levenslang wonen, alsook een ‘Smart Home’ domoticasysteem, dat de bewoners op hun wenken bedient met efficiënt energiebeheer, toegangscontrole, vooraf ingestelde sferen, audio en bediening van de screens.

Design-build team

De inspiratiewoning van ABS past perfect binnen de visie van het bouwteam. Dat pleit ervoor om als eerste aanspreekpunt en adviseur het volledige bouwtraject op zich te nemen, inclusief de keuze van de juiste architect voor het project. CEO Anton Gonnissen verduidelijkt: “Vandaag zien we vaak dat mensen naar een architect stappen en daarna lukraak verschillende bouwbedrijven contacteren. Verschillende deskundigen werken dan naast elkaar, en niet zozeer mét elkaar. Onze voorkeur gaat uit naar voor het vormen van een ‘design-build team’, een projectgebonden samenwerking tussen

verschillende deskundigen waarbij de aannemer het eerste aanspreekpunt en de coördinator is van het bouwproject en de architect voluit voor de creatie gaat. Als de aannemer kennis van architectuur heeft en de architect technisch meedenkt, blijkt dit in onze steeds complexer wordende bouwwereld de meest tijds- en kostenefficiënte manier van werken te zijn. Wij doen als bouwteam bovendien zoveel meer dan enkel bouwen. We geven ook advies over de nieuwste duurzame technologieën, fiscaliteit, … In het geval van onze inspiratiewoning was de match compleet.”

Een kijkje nemen in de inspiratiewoning? Mensen met bouwplannen die de kijkwoning wensen te bezoeken, kunnen contact opnemen met lynn@absbouwteam.be of 0472 230 782.

“We besparen op onnodige kosten en schaarse ruimte en we denken aan de toekomst met flexibele woonindelingen, duurzame technologieën en familie in de buurt.”

ABS BOUWTEAM INSPIREERT OPNIEUW MET IPBUILDING SMART LIVING ONTBREEKT NIET IN BAANBREKEND CONCEPT VOOR COLLECTIEF WONEN De nieuwe inspiratiewoning van ABS Bouwteam staat terecht centraal in dit nummer van ABSOLUUT. ABS Bouwteam wil inspireren en dat doen ze op alle vlakken. In het voorgaande artikel werd er gefocust op het tijdloze en visionaire ontwerp van het architectenduo Govaert & Vanhoutte, de keuze van materialen en vanzelfsprekend het energiebeheer. Opnieuw koos ABS Bouwteam voor IPBuilding om de verschillende woonentiteiten uit te rusten tot een volwaardige toekomstgerichte Smart Home. Dit niet voor het eerst, intussen werden reeds verschillende woonprojecten van ABS Bouwteam voorzien van de innovatieve technologie van IPBuilding. DE WOONOMGEVING VAN MORGEN Zoals aangegeven is IPBuilding ook in deze nieuwe realisatie

Kris Pensaert (Managing Partner IPBuilding): “IPBuilding creëert één

geïntegreerd en werd een volwaardige Smart Home uitgewerkt en

geïntegreerde IP-totaaloplossing voor Smart Homes waarbij alle slimme

gerealiseerd. Concreet gaat het om een Full Smart Home waarbij alle

technieken en toestellen worden verzameld op één gebruiksvriendelijk

functionaliteiten (verlichting, verwarming, screens, videofonie, sensoren

platform. De door ons aangereikte oplossingen verhogen het comfort, de

en automatisaties,...) worden samengebracht op één gebruiksvriendelijk

efﬁciëntie en de veiligheid, leiden tot energiebesparing èn optimaliseren

platform. In iedere woonzone kunnen deze functionaliteiten bediend

de communicatie in en om de woning.”

worden via een vast 10 inch touchscreen (bevestigd aan de muur) of via de smartphone of tablet van de eigenaar en dit zowel lokaal als vanop afstand. Tot slot stond IPBuilding ook in voor de multiroom audio, goed voor 16 zones met integratie van Spotify en Apple Airplay. ABS Bouwteam speelt hiermee meer dan in op de trends die zich aftekenen in de woningbouw en realiseert met dit inspiratieproject de woonomgeving van morgen. IPBuilding is niet aan haar proefstuk toe met deze inspiratiewoning. Het plaatste al meer dan 1300 intelligente systemen voor zowel particuliere woningen en appartementen als voor assistentiewoningen, woonzorgcentra, kantoren en winkels. IPBuilding is een internationaal actief Belgisch bedrijf gespecialiseerd in de ontwikkeling van toepassingen voor Smart Homes, Smart Building en Smart Care. IPBuilding heeft meer dan 10 jaar ervaring in het onderzoek, de ontwikkeling en de productie van de hardware en bijbehorende software om woningen en gebouwen intelligent uit te rusten. Daarbij staan de gebruiksvriendelijkheid en de ﬂexibiliteit voor de eindgebruiker steeds centraal.

Meer info: IPBuilding - Smart Homes: www.ipbuilding.be

SINT-MARTENS-LATEM

B U I L T

F O R

E T E R N I T Y

Maenhoutstraat 31/B 9830 Sint-Martens-Latem - www.fidauro.be

like us on facebook

Het comfort van de huislift

Hoogteverschillen en comfort en luxe met elkaar rijmen is een uitdaging. Het is belangrijk om met een zo klein mogelijke ingreep een zo groot mogelijk verschil te maken, en dat zonder afbreuk te doen aan het karakter van het gebouw. Meer nog, het moet het karakter net versterken. JARENLANGE ERVARING thyssenkrupp heeft een jarenlange ervaring met de integratie van huisliften in de meest verschillende soorten gebouwen. Er is een breed aanbod van liften. Van klein en compact (1m2 volstaat), tot liften die zo goed als onbeperkt gepersonaliseerd kunnen worden, zowel technologisch als esthetisch. Zo smelt de HE Huislift samen met het gebouw. De lift kan in de achtergrond verdwijnen, of net die exclusieve toetst aan het interieur geven. Onze realisaties zijn bijzonder divers: een herenhuis van vier verdiepingen, bijvoorbeeld, waar we rekening hielden met de authenticiteit, de lichtinval, en het ruimtegevoel van het huis. Een strakke eigentijdse woning, dat met zijn brede lift met afgelijnd design vlot communiceert met de architectuur. Of een biermuseum waar de lift samensmelt met de koperen elementen in het interieur.

thyssenkrupp Home Solutions bekijkt graag samen met u hoe we een gepersonaliseerde huislift in uw huis kunnen integreren om zo een unieke en eigentijdse symbiose tussen luxe, comfort en toegankelijkheid te realiseren.

Een thyssenkrupp huislift betekent ook: • geen liftput of uitstekende koker in het dak • geen complexe bouwkundige aanpassingen • een duurzame investering

Wenst u bijkomende inlichtingen of hebt u vragen? 0800 94 365 (gratis) www.tk-huislift.be info.home.be@thyssenkrupp.com

Publireportage

C O L U M N

ARCHITECTUUR EN AGRICULTUUR Niettegenstaande de productie van groenten, fruit en vlees in België hoger ligt dan het verbruik ervan en de omzet in de sector jaarlijks blijft stijgen, blijkt zelfmoord onder boeren een gekend en erkend fenomeen te zijn. Ook in de ons omringende landen komt agrosuïcide voor. Vreemd. Het bezongen beroep van de landbouwer die één met de natuur noest door de kluiten klei ploegt terwijl hij tevreden een druppel snot van zijn neus veegt met de rug van zijn ruwe hand… blijkt niet te zijn.

C O L U M N

Cijfers over zelfmoord bij architecten zijn er niet, maar er loopt een rechte lijn tussen de frustratie in beider beroepen. Waar de boerenstiel is overgenomen door internationale conglomeraten die landerijen opkopen om macroagricultuur met geëvolueerde zaden en volgepompte vaarzen toe te passen, is ook onze ruimtelijke ordening al decennia het speelveld van immens rijke vennootschappen waarvoor het jaarlijkse dividend vele malen belangrijker is dan de woon- en levenskwaliteit die het doel zou moeten genereren.

Hoe die bedrijven die monumentale leugens eigenlijk verkocht krijgen aan de consument is simpel: door in aangepaste media de indruk te wekken dat de boer nog steeds letterlijk en figuurlijk voortploegt en de architect nog altijd vastgekluisterd zit aan zijn tekentafel. Terwijl Dr. Oetker in zijn advertenties de pizza laat aanreiken door een Italiaanse mama in een geruite schort, toont de gehaaide ontwikkelaar op de pagina erna het beeld van een slank, grijzend koppel dat vanop het ruime terras van hun nieuwe appartement nipt van een exclusief drankje terwijl de zon in de verte ondergaat. In beide advertenties staat onderaan iets over hoe mooi het leven wel kan zijn.

Mijn punt is het volgende: de origine van beide stielen is authentiek, eerlijk en levert een product op dat doet wat het moet doen: voor smakelijk eten en een optimale woonkwaliteit zorgen. Winstmaximalisatie heeft zich echter in de bloedbanen genesteld als een destructief virus waarna termen als marktverbreding en omzetverhoging belangrijk zijn geworden. Mannen in maatpakken laten vlees uit 2004 in diepvriescamions naar Kosovo brengen, nadat ze het hebben overplakt met etiketten van 2016. Mannen in dezelfde maatpakken, eveneens niet gehinderd door enige stielkennis, beslissen bij grote woonprojecten hoe hoog plafonds worden, waar en hoeveel groen er voorzien zal worden en welk type instapdouche de hoogste winst oplevert. Isolatie, energienormen en levenskwaliteit worden daardoor obstakels in

plaats van streefdoelen. De vraag blijft dan door mijn hoofd spelen: hoe komen die ondernemers, want zo worden ze toch genoemd en geroemd, in godsnaam tot dat soort van verlakkerij?

Ik denk dat ik het weet. Waarom zou iemand de regels overtreden, het vertrouwen schenden en het risico lopen ontmaskerd te worden als een farce? We zien het evengoed bij professionele atleten die illegale drugs gebruiken en we horen te vaak over het bedrog van politici. Om ze beter te begrijpen, moeten we terug naar hun jonge jaren. De aspirant zwendelaar zag misschien vals spelen bij een test of plagiaat plegen bij een proefwerk als een manier om anderen voor te zijn. Later zal die persoon dan een kaduuk cv opmaken of inkomsten niet correct declareren op zijn belastingaangifte. Misschien is er gedurende een kort moment in het hoofd van die persoon enige rationalisatie waarbij hij of zij de (financiële) beloning tegen het risico afweegt en het beschouwt als een actie die onschuldig genoeg is met als ultiem argument dat het een misdaad is zonder slachtoffers. Ze denken dan: "iedereen doet het, wat is het probleem?". Neem bovenvermelde argumentenmix, combineer het met een slechte impulscontrole en je hebt een valsspeler. That’s how it works. Maar ik laat me afleiden. Feit blijft dat ons voedsel en onze woonkwaliteit erg onder het fenomeen van winstmaximalisatie lijden.

Bericht bereikt ons echter dat jonge boeren, wars van de globalisering van hun stiel, de ploeg wel weer ter hand nemen en opnieuw, met een kleinere productie, een eigen markt creëren voor zichzelf. Het percentage bioboerderijen neemt jaarlijks toe en de afzetmarkt krimpt tot enkele tientallen kilometers rond de boerderij. De jonge boer negotieert zijn eigen prijzen, zorgt voor verantwoorde verpakking en schakelt zijn omgeving in bij de verkoop. De consument ziet een eerlijker product en haakt langzaam af van het mainstreamartikel. Voor de jonge architect ligt ook daar een soortgelijk alternatief, al is het voor hem moeilijker. Eerst moet hij zijn klant afleren het bouwproces zelf te willen besturen.

Zelfbouwen is niet meer van deze tijd en Batibouw is niet de plaats waar zijn klant onderdelen van de woning kan gaan kiezen. Daarenboven moet de zelfbewuste architect voet bij stuk houden en weigeren een Spaanse haciënda neer te poten in een plattelandsverkaveling en blijven uitleggen, tot de aanvaarding ervan, dat geothermie initieel duurder is, maar op termijn voor een riante besparing zal zorgen. Maar bovenal moet hij de ridicule mallemolen om steeds opnieuw dezelfde prijzen op te vragen en te vergelijken een halt toeroepen en het slimme alternatief van bij het eerste intakegesprek laten aanvaarden. Een architect moet, net zoals de jonge boer, zijn product voor hem of haar laten spreken. De autoriteit die dat genereert, moet voor de klant voldoende zijn om een unieke samenwerking tussen de architect en het bouwteam van zijn keuze te aanvaarden als garantie voor een correct en succesvol bouwproces. Hier komt een belangrijk onderdeel consumentenopvoeding bij kijken. Het is de bottleneck waar de architect eerst door moet wil hij zijn stiel redden.

De boer en de architect hebben uiteindelijk hetzelfde hoofdargument om hun dringende koerswijziging te argumenteren: de ene zorgt voor de lichamelijke en de andere voor de geestelijke gezondheid van zijn klanten. Want wat als onze gezondheid nu eens onze enige échte rijkdom was? Wat als ruimtelijke ordening veel meer met onze gezondheid te maken heeft dan we al decennia denken? Zijn we dan niet al geruime tijd verkeerd bezig met dit over te laten aan Jan en alleman? Mogen actoren vreemd aan het beroep beslissingen nemen inzake de CO2-neutraliteit van een gebouw? Prangende vragen in tijden waar bijvoorbeeld de waarheid rond fijn stof en de schadelijkheid van de overconsumptie van vlees alsmaar duidelijker aan het worden is… Toch?

Anton Gonnissen Sint-Martens-Latem, 8 april 2018

BECAUS TUINEN & ZWEMBADEN | VANTEGEMSTRAAT 33 â&#x20AC;&#x201C; 9230 WETTEREN | T 09 363 09 63 | info@becaus.be

www.becaus.be

ALUMINIUM RAMEN EN DEUREN, GLAS- EN GEVELCONSTRUCTIES, ROLLUIKEN EN ZONWERING

Alulim aluminiumconstructies is uw toonaangevende partner in de productie en plaatsing van aluminium constructies, ramen en deuren bij zowel projectbouw als particuliere woningbouw. Alulim werkt met hoogwaardig aluminiumproducent SchĂźco en steekt veel energie in kwaliteit, innovatie en esthetische afwerking.

Alulim bvba Nijverheidslaan 1563 3660 Opglabbeek +32 (0)89 30 83 37 info@alulim.be www.alulim.be

BIG BUSINESS BOTS De doorbraak van AI in het bedrijfsleven

Of het nu om een middelgroot bouwbedrijf of om een wereldwijde biermultinational gaat: big data zijn het nieuwe goud voor ĂŠlk bedrijf. Het voormalige Nederlandse TEDx-gezicht Jim Stolze richtte in Amsterdam een agentschap op dat in bots handelt. Er werken geen mensen, maar algoritmen en die kunnen heel wat betekenen voor bedrijven.

“Beperk je niet tot hapklare AI-pakketten” Aigency zag twee jaar terug het daglicht in Amsterdam Science Park, maar heeft geen mensen in dienst. Het verhandelt bots, stukjes software gebaseerd op artificiële intelligentie die veel beter zijn in één welbepaalde toepassing dan om het even welk menselijk brein. “We hebben er vandaag zo al 73 die voor ons werken”, legt Jim Stolze uit. Toen hij enkele jaren terug een tijdje in Silicon Valley verbleef, kon hij daar met zijn eigen ogen vaststellen hoe ver de mogelijkheden van artificiële intelligentie vandaag al reiken. “De algoritmen die voor ons werken, zijn vooral ontwikkeld door doctoraatsstudenten, zowel hier in Amsterdam als elders in de wereld. Wij zitten hier met Aigency echt in een walhalla van nerds, met een massa studenten data science of kunstmatige intelligentie die niet zelden al jarenlang op nieuwe algoritmen zitten te broeden. Vaak hebben zij heel lang zitten schrijven en schaven aan een bepaalde toepassing, waarna ze die dan meestal uitproberen op bestaande datasets. Die vind je ook gewoon online, maar doorgaans hebben die datasets niet meteen al concrete toepassingen voor ogen. Die nerds leven soms echt in een andere wereld, en vaak weten ze gewoon niet wat voor goud ze in handen hebben. Dat bracht mij op het idee om hun knowhow te koppelen aan de noden van het bedrijfsleven. Zo hebben we hier vandaag bijvoorbeeld een bot in huis die niets anders doet dan 24 uur per dag naar een bepaalde radiozender luisteren. Vervolgens brengt de bot heel precies in kaart wanneer er op die zender spelletjes te horen waren, welke muziek er gedraaid is, wanneer en hoe lang de presentatoren of nieuwslezers aan het woord waren, enzovoort. Zoiets wil je een mens niet aandoen. (lacht) De data die de bot aanlevert, combineren wij dan met data van onze opdrachtgever over het gedrag van de luisteraars. Op basis daarvan kunnen we radiozenders voldoende inzicht geven en dus ook bepaalde modellen laten bouwen, bijvoorbeeld om het ideale moment voor reclamespots te bepalen.”

HELPDESK Zelfs al zijn AI en zelflerende systemen vandaag al bijzonder hot, het merendeel van de bedrijven heeft nog geen flauw idee van wat ze met hun data allemaal aankunnen. Of zoals Stolze het stelt: “Terwijl iedereen vandaag de mond vol heeft van algoritmen en artificiële intelligentie zijn de meeste ondernemingen al lang blij als ze hun dataprocessen min of meer op orde hebben.” Een heel concreet voorbeeld van de meerwaarde van artificiële intelligentie is een toepassing die Aigency bouwde voor helpdeskmedewerkers van bedrijven. Doorgaans valt de medewerker daarvoor terug op een soort draaiboek met een aantal antwoorden op de meest gestelde vragen. Aigency liet enkele bots ontwikkelen die voor dat bedrijf alle correspondentie van pakweg de voorbije twee jaar doorzochten. Die bots ontdekten daar een aantal vaste clusters in, en kwamen zo tot de conclusie dat er finaal maar een tiental basisvragen zijn die continu terugkeren, zij het in enigszins afwijkende varianten. Op basis daarvan werd een systeem ontwikkeld waarmee de helpdeskmedewerker van dat bedrijf bij elke nieuwe vraag ogenblikkelijk drie mogelijke antwoorden gesuggereerd krijgt. De helpdeskmedewerker moet dan enkel nog de best passende optie selecteren, waarbij de twee andere antwoorden als minder geschikt gekwalificeerd worden. Bij een volgende vergelijkbare vraag zullen die twee antwoorden dan ook niet meer gesuggereerd worden. Zo leert het systeem dus constant bij en stijgt uiteraard ook de klantentevredenheid bij dat bedrijf.

Philippe Nemery (SAP)

“Belgische kmo’s die AI in hun business willen implementeren, kijken vandaag vooral in de richting van zogenaamde prepackaged applicaties”, stelt Philippe Nemery, presales manager platform solutions bij SAP. “Hapklare toepassingen zeg maar waarin artificiële intelligentie ingebouwd zit en die cloudoplossingen kunnen bieden voor bepaalde, vaak voorkomende noden. Hoeveel kmo’s daar nu al mee bezig zijn, valt moeilijk in te schatten: veel hangt af van de sector. Marketingbedrijven bijvoorbeeld zijn anno 2018 heel sterk afhankelijk van data, en zullen dus sneller op zoek gaan naar interessante AI-toepassingen. Ook vanuit HR zien we een groeiende vraag, omdat dit in vele bedrijven stilaan een cruciaal departement geworden is.” Volgens Nemery beseffen vandaag veel kmo’s nog te weinig hoe groot de impact en meerwaarde van AI op hun business kan zijn. “Ze nemen dus in eerste instantie hun toevlucht tot pakketten die een oplossing bieden voor heel concrete problemen of toepassingen, zonder al te zware investeringen. Pas in tweede instantie beseffen ze dat AI hen veel meer toegevoegde waarde kan opleveren dan ze aanvankelijk hadden ingeschat. En daar wringt vandaag toch nog enigszins het schoentje in België. Er is wel degelijk nood aan een soort platform dat het mogelijk maakt om de bestaande oplossingen en pakketten veel meer te gaan personaliseren, aan te passen aan de specifieke noden van één welbepaald bedrijf, zeg maar. Een platform waar ook bepaalde innovaties kunnen worden uitgetest. Alleen hebben kleinere bedrijven de expertise daarvoor doorgaans niet in huis, en met kant-en-klare pakketten zal je uiteraard ook niet meteen het verschil gaan maken met de concurrentie.” Waar kunnen kmo’s die qua AI-toepassingen toch een stuk verder willen gaan vandaag dan terecht? “Je hebt uiteraard de grote consultancybedrijven, maar ik begrijp dat dit voor een kmo niet altijd haalbaar is. Daarnaast kan je voor onderzoeksprojecten uiteraard ook terecht bij een onderzoeksinstelling als Imec, dat intussen het vroegere iMinds heeft opgeslorpt. Soms loont het ook de moeite om online op zoek te gaan naar zogenaamde community based solutions, waar digitale ninja’s vaak met interessante innovaties op de proppen komen. AI staat sowieso pas op de rand van de grote doorbraak. Het is nu aan het bedrijfsleven om mee op die kar te springen.”

kortedagsteeg 37-39, 9000 gent - 09 223 95 72 www.bouverne.be

S M A R T C I T I E S 92

Elke (middel)grote stad die naam waardig heet tegenwoordig ook slim te zijn. Nochtans werden de voorbije jaren weinig begrippen zo mis begrepen – en vaak ook misbruikt – als smart city. “Smart city isn’t a destination. It’s an ongoing process”, weet Mike Lake, CEO van de Amerikaanse non-profitorganisatie Leading Cities. Zijn organisatie adviseert steden wereldwijd om efficiënte en slimmere beleidskeuzes te maken.

Grote steden zullen in de toekomst slim zijn of niet meer zijn. Wereldwijd verhuizen elke week zowat drie miljoen mensen van het platteland naar de stad, vooral in ontwikkelingslanden. Steden die slimme keuzes maken, moeten dat dus niet doen uit marketingoverwegingen, maar wel omdat die toekomstgerichte slimme oplossingen voor de meeste steden op een goede dag gewoon deel uit zullen maken van een pure overlevingsstrategie. Mike Lake ziet het als een soort drietrapsraket. “In de eerste plaats moet zo’n stad begrijpen waar hij echt naartoe wil, wat de grootste noden van de bevolking zijn. Vervolgens moet er werk gemaakt worden van de juiste structuren, good leadership zeg maar, om de noodzakelijke innovaties en oplossingen

uit te werken. Last but not least is er natuurlijk het financiële plaatje: veel steden beseffen nog te weinig dat er daarvoor vaak heel creatieve oplossingen bestaan en dat samenwerking met de privésector of andere steden heel veel deuren kan openen. Als je kijkt naar steden als Seoel, Barcelona of Tel Aviv, die doorgaans hoog scoren in de rankings van smart cities, dan merk je wel dat gedurfde politieke keuzes die steden nu echt ten goede komen.” Vaak volstaat het al om als stadsbestuur het ondernemerschap in je stad te stimuleren, waardoor lokale ondernemers dan zelf met innovatieve en slimme oplossingen voor lokale problemen op de proppen komen.

Groene groenten in de grootstad Hoe voeden we honderden miljoenensteden zonder daar een imposante ecologische voetafdruk tegenover te plaatsen? In Londen experimenteert GrowUp Urban Farms met een zogenaamde ‘verticale stadsboerderij’. Dankzij ledverlichting op maat van Philips wordt daar nu onder meer al twintig ton sla per jaar geoogst met een minimale ecologische impact. De Londense GrowUp Urban Farm werd – letterlijk – uit de grond gestampt in een verlaten industrieel pand in Oost-Londen. Het uitgangspunt was simpel: hoe kunnen we in de grootstad een commercieel leefbaar model voor lokale voedselproductie – in dit geval groenten en vis – ontwikkelen, waarbij de ecologische impact zo beperkt mogelijk blijft? Traditionele landbouwgrond zal immers op termijn niet enkel schaarser worden, aan het vervoer van verse voedingsproducten van het platteland naar de steden hangt ook een stevig ecologisch prijskaartje. “In een stad als Londen, waar ruimte peperduur is, moesten we dus op zoek naar een model waarbij we onze groenten letterlijk in de hoogte konden laten groeien”, vertelt oprichtster Kate Hofman. “Vanuit die ambitie zijn we op zoek gegaan naar een geschikte ruimte én naar een geschikte lichtbron om de planten optimaal te laten groeien.” De initiatiefnemers klopten finaal aan bij het GrowWise Center van Philips in Eindhoven, waar al enkele jaren onderzoek wordt gedaan naar lichttechnieken voor zogenaamde vertical farms. In Londen hebben ze nu een grow room opgebouwd met een totale oppervlakte van 250 vierkante meter en tien groeilagen boven elkaar. Daardoor bedraagt de totale opper-

vlakte van de stadsboerderij geen 250 maar 750 vierkante meter. De planten worden niet in de aarde gekweekt maar in een soort hydrocultuur, waarbij aan het water allerlei vloeibare mineralen en nutriënten worden toegevoegd. De vis wordt gekweekt in aquacultuur. Dankzij de binnenproductie én het kunstlicht op maat blijft de kwaliteit van de slaplanten dag in dag uit identiek, ongeacht het seizoen of het weer. Hierdoor tonen ook flink wat Londense restaurants interesse in deze innovatieve vorm van lokale productie. Nauwelijks twaalf uur nadat de plantjes geoogst zijn, worden ze al geleverd aan restaurants en winkels in Londen. Anno 2018 is de verticale stadsboerderij op ledlicht de experimentele fase volledig ontgroeid en worden sla en vis – respectievelijk 200.000 zakjes en 4000 kilogram per jaar – zowel online als in een aantal Londense winkels en restaurants verkocht. Voor deze verticale stadsboerderij ontwikkelde Philips Lighting speciale ledverlichting, die zorgt voor het juiste licht en de juiste kleur, met de juiste intensiteit in functie van het moment van de dag. Bovendien warmen ledlampen een stuk minder op dan de traditionele lampen die tot nog toe in de tuinbouw werden gebruikt, waardoor ze dichter bij de plantjes kunnen worden geplaatst en de hoeveelheid licht die ze ontvangen ook een stuk uniformer is. Last but not least is ledverlichting ook veel energiezuiniger: in vergelijking met de traditionele fluolampen verbruiken ze 85 procent minder energie.

Straatverlichting die voedt Alle studies rond elektrische wagens leggen de vinger op dezelfde wonde: het beperkte rijbereik en de angst om ergens halverwege twee laadpalen zonder stroom te vallen, houden vandaag het gros van de potentiële kopers tegen. De Duitse autoconstructeur BMW werkt nu aan een even originele als beloftevolle oplossing voor dit probleem. Het luxemerk experimenteert in thuisstad München met een systeem waarbij ultrazuinige verlichtingspalen op de openbare weg tegelijk ook als elektrische laadpalen kunnen worden gebruikt. Die doorbraak is te danken aan het gebruik van ledverlichting in de straatverlichting, waardoor de verlichtingspalen een ‘stroomoverschot’ hebben. Die extra capaciteit kan worden gebruikt om elektrische wagens op te laden. Het zogenaamde Light and charge-systeem kan ook worden geïntegreerd in het bestaande IChargeNow-netwerk van de Duitse autoreus, dat gebruikers nu al toelaat om via een eenvoudige app op hun

smartphone te betalen voor het opladen van alle mogelijke elektrische wagens in de bestaande oplaadstations van BMW. Ook in de VS loopt sinds kort een gelijkaardig proefproject, al is het daar geen autobouwer maar het stadsbestuur van Los Angeles dat het initiatief nam. Dat stadsbestuur investeerde de voorbije jaren zomaar eventjes 57 miljoen dollar in de vervanging van de oude straatverlichting door gloednieuwe en bijzonder milieuvriendelijke ledstraatlampen. Geen goedkope investering, maar ze zou zichzelf wel eens sneller kunnen terugverdienen dan aanvankelijk gedacht. Het stadbestuur bespaart immers niet enkel 9 miljoen dollar aan elektriciteitskosten en 60.000 ton CO2-uitstoot per jaar, de ledlampen blijken ook in LA extra mogelijkheden te bieden. Door er nu ook laadpalen voor elektrische wagens aan te koppelen, zou zo’n wagen na een uurtje laden aan zo’n verlichtingspaal ruim dertig kilometer extra rijbereik krijgen.

Tableau Uitvoerder: Studio David Thulstrup Opdrachtgever: Deense bloemist Julius Vaernes Ivernes Jaar: 2018 Locatie: Kopenhagen

Foto: Irina Boersma

Concept: In het hart van de Deense hoofdstad werd de bloemenwinkel opnieuw uitgevonden. In ‘Tableau’ worden bloemen tot kunst verheven, krijgt de shop de functie van een installatie en de planten een podium om te schitteren en te shinen. Architect Thulstrup ontwierp zes architecturale podia, telkens gemaakt uit één materiaal zoals terrazzo, transparante glasstenen, Bornholm-steen, … en maakte zo van een shop een galerie met plantensculpturen om door te wandelen.

SERPENTINE PAVILION 2018 Meditatie op de meridiaan tussen schaduw en licht

Frida Escobedo (38) ontwerpt dit jaar het tijdelijke Serpentine Pavilion in Londen. De Mexicaanse architecte treedt zo als jongste ontwerper ooit in de voetsporen van grootheden zoals Zaha Hadid en Frank Gehry en is vastberaden een stukje Mexico naar Kensington Gardens te brengen. “Licht en schaduw zijn essentiële componenten van de Mexicaanse architectuur. In het paviljoen brengen ze je in een absolute zenmodus.”

De muren van de omsloten binnenplaats werden gevormd met grijze cementtegels. Schuin gestapeld vormen ze geperforeerde schermen, of celosia's, traditionele windmuren die veel voorkomen in Mexicaanse huizen.

Het Serpentine Pavilion is een van de hoogtepunten van de zomer in Londen. Wat betekent het voor je om zo’n landmark te mogen ontwerpen?

cultuur. Die lokale eigenheid heeft het paviljoen vooral in de keuze van materialen en op het vlak van beleving bepaald.”

Frida: “Ik heb al heel wat tijd doorgebracht in Londen. In 2015 heb ik een installatie gemaakt voor het Victoria and Albert Museum en het jaar erop gaf ik een zomercursus in de Architectural Association. Het is een van mijn favoriete steden, en daarom voelt het ook bijzonder goed om aan een project te mogen werken dat de inwoners zelf al jaren zo hoog inschatten.”

Welke link is er tussen het ontwerp en jouw andere werk?

Elk paviljoen was tot nu toe uniek. Wat maakt het jouwe anders? “De architecten die me in Londen zijn voorgegaan, hadden elk een heel sterke identiteit. Dat zal dit jaar ook zo zijn, want mijn kantoor vertrekt vanuit een heel andere context dan mijn voorgangers. Ons werk wordt bepaald door eigen ervaringen die, hoe je het ook draait of keert, sterk verankerd zijn in onze eigen achtergrond en

“We willen inderdaad dat ons ontwerp tegelijk beantwoordt aan de specifieke vereisten van deze site, en een schakel vormt in het verhaal dat we met het kantoor willen vertellen. Zo ben ik altijd gefascineerd geweest door de Franse filosoof Henri Bergson, die een onderscheid maakte tussen de meetbare tijd uit de natuurwetenschappen en de échte tijd zoals we die als mens ervaren. Volgens Bergson moet de tijd gezien worden als een opeenstapeling van ervaringen, en niet als het wegtikken van de minuten op een klok. Ik koppel die tijdbeschouwing aan de notie van ruimte, die volgens mij sterk met de tijd verbonden is. Dat is het idee dat ik in mijn architectuur probeer uit te drukken: ik creëer dynamische ruimtes die verschillende en steeds evoluerende ervaringen mogelijk maken.”

“In mijn ontwerp heb ik de meetbare tijd gelinkt aan de ruimte door de binnenplaats te roteren zodat ze in lijn is met de meridiaan van Greenwich, die nauwelijks een paar kilometer verder naar het oosten ligt. De Greenwichmeridiaan was heel lang de globale tijdsstandaard, wat inhield dat hij ons hele dagelijkse leven beheerste: de economische activiteit, navigatie, telecommunicatie, … Het maakt van de binnenplaats een soort tijdsindicator, waarbij licht en schaduw, die door de muurrooster van cementdakpannen valt, het verstrijken van de dag aangeven. De omsloten binnenplaats wordt gevormd door twee rechthoekige volumes, waarbij de muren gemaakt zijn van grijze cementtegels. Schuin gestapeld vormen ze geperforeerde schermen, of celosia's, traditionele windmuren die veel voorkomen in onze Mexicaanse huizen. In het paviljoen worden ze gemaakt uit het alledaagse, ondefinieerbare materiaal dat wordt gebruikt voor Britse daken.”

Welke materialen heb je verder nog gebruikt en waarom?

Hoe belangrijk is het gebruik van licht en schaduw in je ontwerpen? “Licht en schaduw zijn essentiële componenten van de Mexicaanse architectuur, omdat het temperatuurverschil tussen zon en schaduw bij ons

100

Wat denk je dat bezoekers aan de ervaring zullen overhouden? “Ik denk dat elk paviljoen tot nog toe een unieke relatie met Kensington Gardens en de Serpentine Gallery heeft opgebouwd, en ik hoop dat het dit jaar niet anders zal zijn. Ik hoop dat de bezoekers een ruimte ontdekken waarbinnen het verstrijken van de tijd ietwat wazig wordt – leuk en meditatief tegelijk – en hun zintuigen uitgedaagd worden. En aan de praktische kant denk ik dat het een goeie plaats is om bij te praten, om aan de zon te ontsnappen en misschien een beetje te pootjebaden.”

Frida Escobedo / Foto: Ana Hop

“Ik maak altijd zoveel mogelijk gebruik van alledaagse materialen die eigen zijn aan de plaats van het project en die probeer ik naar een hoger plan te tillen. Dat zorgt weleens voor uitdagingen, want elk materiaal heeft zijn eigen beperkingen. Toen we besloten om de muren op te trekken uit materialen die normaal gezien voor daken worden gebruikt, moesten we bijvoorbeeld meteen gaan nadenken hoe we de vorm en textuur ten volle konden benutten voor een resultaat dat tegelijk licht genoeg was om de omgeving naar binnen te laten, en compact genoeg om je toch het gevoel te geven dat je indoor en besloten zit. De vloer is dan weer van donker beton. Al die keuzes moeten het de toeschouwer mogelijk maken zich als het ware te verliezen in een moment van meditatie. Daar zorgen de weerspiegelingen van de lucht en de bomen voor, die vervormd worden door de curve van het plafond en het spiegelende en reflecterende oppervlak van het water, het park dat binnendringt door de celosia en het onvoorspelbare spel van licht en schaduw in het paviljoen.”

soms tot tien graden kan bedragen. De schaduwen zijn in Mexico City ook heel scherp, in die mate zelfs dat architecten er ook voor de visuele kant van hun ontwerp rekening mee houden. Dat kan je in onze hele architecturale geschiedenis zien, van de pre-Spaanse terrasstructuren over de koloniale binnenplaatsen tot het modernisme van Luis Barragán, Mathias Goeritz of Juan O’Gorman. Zowel mijn omgeving als onze geschiedenis zijn altijd een grote inspiratiebron voor mij geweest, dus neemt het spel van licht en schaduw ook in mijn ontwerpen een belangrijke rol in. Het is ook een uitstekende tool om mijn ideeën over de relatie tussen tijd en ruimte mee uit te drukken.”

Frida Escobedo richtte haar eigen kantoor op in 2006. Haar werk focust voornamelijk op de reactivatie van verwaarloosde of vergeten stedelijke ruimtes – van residenties tot hotels en galerieruimtes – en haar carrière is een aaneenrijging van bekroningen, nominaties en selecties. De binnenplaats van La Tallera in het Mexicaanse Cuernavaca en de artistieke installatie in het Victoria & Albert Museum in Londen zijn twee belangrijke realisaties. Met respectievelijk de toepassing van geperforeerde betonnen muren en de installatie van een flexibel, spiegelend podium op water, zijn het mooie illustraties van enkele karakteristieke elementen die ook in het Serpentine Pavilion terugkeren. Het tijdelijke paviljoen opent deze zomer op 15 juni in de Londense Kensington Gardens.

101

LIGHTPOINT staat voor een enthousiast team met een passie voor licht. Als consument, installateur en architect kan u bij onze lichtadviseurs terecht voor de opmaak van een professioneel lichtplan. Wij bieden kwaliteitsvolle & energievriendelijke verlichting voor uw bedrijf en project, evenals sfeervolle & functionele verlichting voor uw woning en tuin. Graag ontvangen wij u in onze toonzalen om u de laatste technieken & nieuwste modellen te demonstreren. LIGHTPOINT, het juiste licht op de juiste plaats!

LIGHTPOINT info@lightpoint.be www.lightpoint.be OUDENAARDE Westerring 27 055 69 99 60 & GENT Steendam 50 09 224 24 89 Maandag gesloten - dinsdag t/m vrijdag: 9u-12u30 en 13u30-18u - zaterdag: 10u-17u doorlopend

TRAPPEN

PRIVE

TERRASSEN

parket

lefevere

www.parket-lefevere.be | 0475 91 77 59

CÃ&#x2030;SAR MANRIQUE 104

De schilder die Lanzarote vorm gaf Volgend jaar is het honderd jaar geleden dat César Manrique (1919-1992) geboren werd op Lanzarote, het Spaanse eiland dat de architect, schilder en beeldhouwer als zijn canvas zag. De laagbouw, het behoud van traditionele Canarische architectuurelementen, het gebruik van vulkanisch gesteente als bouwmateriaal, het eindeloze respect voor de plaatselijke vegetatie, …: Manrique shapete Lanzarote naar zijn ecologische en artistieke visie. De bevolking is hem daarvoor altijd dankbaar geweest, en wij ook, want het eiland is vandaag hotter dan ooit.

Daarin schuilt net de contradictie van het eiland, want wie het oeuvre van César Manrique wil eren, doet dat eigenlijk best vanop afstand. De man verfoeide massatoerisme en promootte in de jaren 60 en 70 het ambitieuze idee om de allereerste toeristische industrie op het eiland af te stemmen op het landschap. César was niet alleen schilder en beeldhouwer, hij zette zich op Lanzarote ook in als architect, ecoloog,

monumentenbeschermer, bouwadviseur en ontwerper van de stedelijke ontwikkelingen, landschappen en tuinen. Een mondvol titels die zijn liefde en inzet voor zijn geboorteland duidelijk maken. Zo heeft Manrique in de architectuur gezorgd voor een hoogtegrens van vier verdiepingen, voor het verbannen van reclameborden langs de weg tot zelfs een tijdelijke bouwstop.

105

World Prize voor ecologie en toerisme Op Lanzarote leverde Manrique het bewijs dat de verbinding van de toeristenindustrie met de politieke besluitvorming over de stedelijke ontwikkeling mogelijk is. In die tijd toch. In 1978 werd hij bekroond met de World Prize voor ecologie en toerisme en in de jaren 80 organiseerde hij protesten tegen nieuwbouw ten voordele van het massatoerisme. Zijn liefde voor het eiland was eindeloos en zijn ecologische en artistieke visie dicteert een samensmelting van kunst, natuur en architectuur. Als je de natuur van Lanzarote kent, kan je hem geen ongelijk geven. Denk vulkanische landschappen, de aanwezigheid van basalt, ijzer, krijt en fosfaat die voor een ongeĂŤvenaarde kleurenrijkdom zorgt en een vegetatie die gaat van palmen en cactussen tot bijzondere woestijnflora.

106

Lavabel wordt sixties kamer in de Fundacion César Manrique

Volcano House

César Manrique deed op Lanzarote wat Jože Plečnik voor Ljubljana en Oscar Niemeyer voor Brasilia deed: hij drukte een onuitwisbare stempel op het eiland. In zijn oorspronkelijke woonhuis, El Taro de Tahíche, is nu de Fundacíon César Manrique aka ‘Volcano House’ gevestigd. De woning illustreert de artistieke en persoonlijke idealen van de Spaanse schilder en architect en werd gebouwd na zijn verblijf in New York van 1964 tot 1966. Manrique had toen beslist zich permanent op Lanzarote te vestigen en koos als bijzondere locatie voor zijn huis de top van een vulkanische lavastroom, gevormd tijdens de periode van vulkaanuitbarstingen tussen 1730 en 1736. Vijf vulkanische bubbels werden omgevormd tot een bijzondere leefruimte. De buitenkant van het huis en de bovenste verdieping zijn dan weer perfect geïnspireerd op de traditionele architectuur van Lanzarote. Manrique zou er uiteindelijk twintig jaar wonen.

107

Monstera Deliciosa in de Fundacion CĂŠsar Manrique

108

Camouflagearchitectuur De grillige vormen van LagOmar

Vulkanisch gesteente en architectuur die blenden in wederzijds respect, dat zie je ook in Mirador del Rio. Zie het als een soort van camouflagearchitectuur, want het restaurant en de shop zijn vanop afstand nauwelijks zichtbaar. Ook LagOmar is zo’n voorbeeld, ontworpen door kunstenaar Jesús Soto naar een idee van Manrique. Het huis werd in 1989 gekocht door de Duitse architect Dominik van Boettinger en de Uruguayaanse Beatriz van Hoff. Het koppel werkte de bijzondere woning af met respect voor Manriques erfgoed. De bestaande ondergrondse ruimtes werden gerenoveerd met lokale materialen, inheemse flora zoals cactussen en palm werden toegevoegd en glas, beton en kiezelstenen werden gebruikt om cirkelvormige patio’s, een meertje, watervallen en een reeks gewelfde ruimtes te creëren. Vandaag doet LagOmar dienst als museum, bar en restaurant met mediterraanse keuken. Er worden ook twee appartementen verhuurd met privaat zwembad en zicht op de vulkanen en de zee. Ook de Jameos del Agua vind je ondergronds. Aangelegd in een ondergrondse vulkaantunnel, was dit het eerste centrum

voor kunst, cultuur en toerisme dat Manrique creëerde. Via de drie ‘jameos’ of openingen ga je via een ondergrondse ruimte en donkere grot met meer terug bovengronds naar een tuin met weelderige vegetatie rond een in vol zonlicht intens blauwe vijver. Het contrast kan niet groter zijn. Dat niet-aflatende respect voor de natuurlijke omgeving brengt ons naadloos bij de Jardín de Cactus. Die is volledig geïntegreerd in het landschap en is het laatste werk dat Manrique op het eiland realiseerde. Het werk van César Manrique is de reden waarom graag gesteld wordt dat Lanzarote vandaag aanvoelt als het meest authentieke van de Canarische eilanden. Wie eerlijk is, moet toegeven dat massatoerisme vandaag de overhand neemt. Maar wie geen aanstoot neemt aan het betere slalomwerk tussen smakeloze Duitse toeristen en Russen met selfiesticks zal de schoonheid van het eiland vinden, appreciëren en blijven herinneren. In 1992 kwam César op 73-jarige leeftijd om het leven bij een verkeersongeval, op een kruispunt op 50 meter van zijn oorspronkelijke huis.

109

GROENE HOTSPOTS

Hummelo

Tot 7 juli en van 26 juli tot 26 oktober kan je nog inspiratie opdoen rond natuurlijk tuinieren in de privĂŠtuin van de internationaal bekende tuinen landschapsarchitect Piet Oudolf en zijn vrouw Anja. Rep je naar het Nederlandse Hummelo, want de tuin opent dit jaar voor de laatste keer zijn deuren. (op donderdag, vrijdag en zaterdag van 11u tot 16u) www.oudolf.com 110

GROENE HOTSPOTS

Jardin Secret Hotel

Jardin Secret Hotel is een verborgen plek in Elsene, waar het groen weelderig tiert, de rust je als een deken omarmt en de plantshop aan de straatzijde het hotel onzichtbaar maakt voor het oog en de drukte van de stad. Het nieuwe hotel ligt op een boogscheut van Brussel, maar is volledig opgevat als een plantrijke incognito oase met de laidback van een New Yorkse hipster. www.jardinsecrethotel.be

Villa Slow In 2014 kocht architecte Laura Alvarez een stuk land vlak bij haar geboorteplaats in het noorden van Spanje. Vandaag staat op die plek ‘Villa Slow’. Het vakantiehuis ligt volledig afgelegen, te midden van de heuvels en bergen van Natuurpark Valles Pasiegos in Cantabrië, op twee uur rijden van Bilbao, en is geïnspireerd op een traditionele ‘Cabaña Pasiega’. Dat is een combinatie van een huis en een schuur. Villa Slow is een passief huis met een ruwe, stenen gevel en dak en een warm, minimalistisch interieur en heet iedereen welkom die op de grens tussen natuur en architectuur het leven even wil vertragen. www.villaslow.com

GROEN 111

Foto: Nickolas Muray

EXPO

Poème Brut

Het Londense Victoria & Albert Museum opent in juni een tentoonstelling rond de Mexicaanse kunstenares Frida Kahlo (1907-1954). Daar zullen ook meer dan tweehonderd van haar persoonlijke bezittingen te zien zijn. Het is de eerste keer dat de kleding, juwelen, make-up en zelfs een prothesebeen van Kahlo buiten Mexico getoond worden. De objecten komen uit ‘Casa Azul’, de volledig blauw geschilderde woning in Mexico City die Kahlo deelde met haar echtgenoot Diego Rivera en die na haar dood werd omgebouwd tot museum.

Samen met een selectie designers biedt de expo 'Poème Brut' nog tot 2 september in het Designmuseum Gent weerwerk tegen de heersende globalisering en wegwerpcultuur. Curatoren Siegrid Demyttenaere en atelier lachaert dhanis selecteerden zowel internationaal gerenommeerde designers als opkomend jong talent en tonen de hernieuwde interesse van designers in ambachten, lokale technieken en materialen. Sommige werken focussen op oude, vergeten materialen die met een nieuwe techniek of technologie verwerkt worden, andere zijn het resultaat van een oud ambacht dat toegepast wordt op een nieuw materiaal. Het resultaat is een mooie confrontatie en nieuwe inzichten in een poëtische expo met een overwegend brute vormentaal.

112

Foto: Michael Feser

Foto: Jason Schmidt

Frida Kahlo, making herself up

Rebellen in Rotterdam

Collectief bouwen

You gotta love Gelatin. Met hun sensationele situaties, zoals een sculptuur van bevroren urine (Zapf de Pipi, 2005) of een 50 meter lang roze pluchen konijn op een berghelling in Italië (Hase / Rabbit / Coniglio, 2005) weet het rebelse, artistieke kwartet kijkers op een humoristische, absurde en radicale manier wakker te schudden uit de dagelijkse routine. Van 19 mei tot en met 12 augustus neemt Gelatin met nieuw werk de grote Bodonzalen van Museum Boijmans Van Beuningen over. De sculpturenexpo ‘Vorm-Fellows-Attitude’ wordt hun eerste grote solotentoonstelling in Nederland.

De rondreizende tentoonstelling ‘Daheim / Bauen und Wohnen in Gemeinschaft’ van het DAM (Deutsches Architekturmuseum Frankfurt) is tot 16 september te bezoeken in de abdijkerk van het STAM. De tentoonstelling toont in eenentwintig buitenlandse referentieprojecten hoe collectiviteit kan leiden tot vernieuwende oplossingen voor dichter wonen. Er vallen immers vele vormen collectief bouwen en wonen te bedenken en ze vormen door de verdichting in steden een opportuniteit voor de woningbouw in Vlaanderen.

BEACH BOOKS

Surf & Stay Journaliste Veerle Helsen stelde haar out of office in voor zes maanden, kocht een oude camper en reisde in haar eentje langs de surfkusten van Spanje en Portugal. Het resultaat is ‘Surf & Stay’, haar eerste boek gevuld met authentieke surfspots, strandresto’s, verborgen hotels, architecturale parels en geheime camperplekken. Weg van de wereld, op het ritme van de golven.

Foto: Stephan Vanfleteren

(Uitgeverij Lannoo – € 34,99)

Surf Tribe ‘Surf Tribe’ is het nieuwe fotoboek van Stephan Vanfleteren over de internationale surfcultuur. De bekende fotograaf toont dat surfen veel meer is dan een competitiesport, maar dat het gaat over respect voor de natuur en voor elkaar, over gevechten met jezelf én de wereld. Verwacht je niet aan actiefoto’s op azuurblauwe golven, maar aan serene zwart-witportretten van levende iconen en jong talent, van competitiesurfers en freesurfers. Het is een gemeenschap gebald in een boek, een beeldenreeks van mensen overal ter wereld, vastgelegd op plekken waar de oceaan het land raakt, met de natuur als enige leider.

Foto: Maikel Kersbergen

(Uitgeverij Hannibal - € 59)

113

COLOFON

ABSOLUUT ONLINE

Uitgever Anton Gonnissen ABS Bouwteam, Schoonzichtstraat 33, 9051 Sint-Denijs-Westrem, T 09 242 85 65 info@absbouwteam.be www.absbouwteam.be Hoofdredactie Leslie Vanhecke – Savvy PR & Communicatie www.savvy.be Lay-out www.newdays.be

YOUR DAILY SHOT OF PURE ARCHITECTURE & GREAT LIFESTYLE

Redactie Leslie Vanhecke Stijn Vanbiervliet (eindredactie) Filip Michiels (p. 88 - 95 ) Marie Monsieur (p. 62 - 67) Anton Gonnissen (p. 5, p. 84 - 85) Pool side, best side (p. 34 – 37) Styling: Dimitra Apostolidis Fotografie: Frederik Vercruysse@Initials LA Illustraties Elise Vandeplancke (p. 88 – 95) Beeld Tim Van de Velde (coverbeeld, p. 2, p. 8 - 17, p. 48 – 55) Alexander Popelier (p. 18 - 23) Thomas De Bruyne (p. 74 – 79) Annick Vernimmen (p. 26 – 31) Jesse Willems (p. 104 – 109) Redactie bereiken? redactie@absoluutmagazine.be Adverteren? contacteer Ann De Roo - ann@absoluutmagazine.be ABSoluut verschijnt tweemaal per jaar. Het volgende nummer komt uit in november 2018. U kunt alle edities integraal online raadplegen op onze website www.absoluutmagazine.be

follow read the blog www.absoluutmagazine.be

Uitgever en auteurs betrachten grote zorgvuldigheid bij de samenstelling van dit magazine. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ten aanzien van hetgeen in deze uitgave is opgenomen is getracht voor zover deze niet bekend waren de auteursrechthebbende te achterhalen. Voor zover er sprake is van onjuiste vermelding van auteursrechthebbende is dit gebaseerd op te goeder trouw verkregen gegevens. Uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventueel ontbreken van toestemming van auteursrechthebbenden.

GROTE STEENWEG 13, B-9870 OLSENE AUTOSTRADE 30, B-1840 LONDERZEEL M. +32 495 29 41 02 - T. +32 9 338 77 72 WWW.STONE.BE

CONTACT BOSMANSHAARDEN EEGENE 91-93, 9200 DENDERMONDE W BOSMANSHAARDEN.BE BOSMANSHAARDEN

GET OUR GOLDEN EDITION MAGAZINE . 10 MAIL US : MAGAZINE@BOSMANSHAARDEN.BE