Qanita-Abdullah

1 ดวยพระนามของอัลลอฮฺ ผูทรงกรุณา ปรานี ผูทรงเมตตาเสมอ อัลฮัมดูลิลละฮฺ และแลวหนังสือ เลมนี้ ก็ทันไดแจกจายในงานนิกะฮฺของเราทั้งคู เปนการรวบรวม งานเขียนดีๆ ที่อิงแงคิดอิสลาม ของบรรดารุนพี่รุนนอง และเพื่อนๆ ที่รูจัก ดวยเพราะเปนคนชอบอานและชอบขีดเขียน (แตเขียนเอง ไมเจงเทาไหร) และอยากใหสักขีพยานงานนิกะฮฺของเรา ไดสัมผัส งานเขียนดีๆ ซึ่งเราอานแลวชื่นชอบ ใหแงคิดสำคัญที่บำรุงหัวใจ ใหยำเกรงตออัลลอฮฺมากขึ้น มีทั้งที่เคยลงวารสาร เว็บไซต หรือ forword mail มาแลว และที่เพิ่งประดิษฐขึ้นใหม เพื่องาน นิกะฮฺของเราโดยเฉพาะ ขอพระองคทรงตอบแทนพี่นองนักคิด นักเขียนทุกคน ที่ทำใหหนังสือเลมนี้มาถึงสายตาทานในขณะนี้ โดยเฉพาะอยางยิ่ง สเปซของพี่หนูดี http://pee-nu-d.spaces. live.com/ ขอชวนทุกทานที่ชื่นชอบงานเขียนแนวนี้ หาอานเพิ่ม เติมไดในเว็บไซต ยังมีแถมทายดวย เสนทางรักระหวางเราคราวๆ เนื่องจาก เราทั้งคู ตางไดรับคำถามมาไมนอย ถือเปนโอกาสดีของเรา ที่ไดตอบ บอกเลาเรื่องราวใหผูที่อยากรู ไดทราบกัน ทางเจาบาวเจาสาว จึงขอมอบหนังสือเลมเล็กๆ เลมนี้ เปน ของขวัญแทนคำขอบคุณ และขอใหทุกทานไดเปนหนึ่งในบรรดาผู ที่อัลลอฮฺทรงโปรดปรานดวยเถิด... อามีน ~เจาบาว~เจาสาว~

¤Ó¹Ó

2 ÊÒúÑÞ 7

ªÒ·Õè´Õ…ËÞÔ§·Õè´Õ àÁ×èÍÍÔÊÅÒÁÍÂÙè·Õè...

16

à¾ÃÒÐà¸Í.... ¼ÁäÁè¡Ô¹¢Ô§

23

20

Çѹ·Õè©Ñ¹»èÇÂ…

In My Dream

30

13

»Õ¡·ÕèËÒÂä»

27

3 ÊÒúÑÞ

32

¤Ø³ËÁͧ͢ÍØÁÁÕ âÅ¡·ÕèäÁèÍÒ¨¼Ù¡¾Ñ¹...

47

àÁ×èͶ֧Çѹ¹Ñé¹ âçàÃÕ¹¢Í§¡Ô駡×Í

54

44

50

à»ç¹à¸Íä´éä§? ¤¹á»Å¡Ë¹éÒ¤¹¹Õé... ·ÕèàÅ×Í¡áÅéÇ

58

4 ¨Ò¡ÍÒ¨ÒÃÂì¼Ùéà¤ÒþÃÑ¡ มนุษยเปนสิ่งถูกสรางที่ดีที่สุด (มัคลูก) ที่อัลลอฮฺ ไดทรง แตงตั้งมาทำหนาที่เปนผูแทน (เคาะลีฟะฮฺ) ของพระองค มาสราง สรรค บูรณะและพัฒนาโลกใบนี้ใหสดใส สวยงามและนาอยูตาม เจตนารมณของพระองค ครอบครั ว เป น สถาบั น หลั ก ที่ ส ำคั ญ ที่ สุ ด ในการผลิ ต คนรุ น ใหมที่มีคุณภาพในการมารับใชอิสลามและสังคม ครอบครัวจะเขม แข็งหรือแข็งแรงก็ขึ้นอยูกับคนสองคน คือ เซาฺ และเซาญะฮฺ (สามี และภรรยา) ดุจดั่งคูชีวิต คูทุกขคูสุข เพื่อนชีวิต ดังนั้น ถาทั้งสองรูจักสิทธิและหนาที่ของแตละฝายอยางแท จริง ดำเนินชีวิตตามกรอบของอิสลามและซุนนะฮฺของทานนบีอยาง บริสุทธใจ (อิคลาศ) รวมทั้งการรูจักการบริหารจัดการครอบครัวที่ดี โดยการใชหลักธรรมศาสนา บูรณาการกับศิลปะและจิตวิทยาการ ครองรักครองเรือนแลว ก็สามารถนำนาวาชีวิตถึงฝง และสถาบัน ครอบครัวก็จะเปนวิมานบนดิน อันเปนยอดปรารถนาของทุกคน อินชาอัลลอฮฺ การสรางครอบครัวอิสลามเปนภารกิจที่ยิ่งใหญ เปนแนวทาง ของทานนบี เปนจุดกำเนิดและปฐมบทของสังคม เปนความผูกพัน

5 ของชายหญิงในอันที่จะอยูครองเรือนกันและชวยเหลือซึ่งกันและ กัน เปนที่พักพิงทั้งกายและใจ โดยในอัล-กุรอานใชคำวา “นิกะหฺ” หมายถึงนิติสัมพันธ นั้นเอง การแตงงานเปนงานใหมของคนสองคน จึงจำเปนจะตอง ศึกษา เรียนรูทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติจากแหลงขอมูลตางๆ ทั้งตำรา หนังสือ งานวิจัย สื่อทุกแขนง รวมทั้งขอคำแนะนำจากผูมี ประสบการณ ไมยิ่งหยอนไปกวางานอื่นๆ การที่ทั้งสองคน หมายถึง สามีและภรรยาปรับตัวเขากันไดทั้งครอบครัวหรือญาติพี่นองของ แตละฝายไดเร็วเทาใด ชีวิตการแตงงานก็จะประสบพบพานกับ ความสุขมากขึ้นเทานั้น ในทางกลับกันถาหากทั้งสองฝายมาพยายามปรับตัว ยึดตัวเองเปนใหญ ถือทิฐิ ไมยอมผอนหนักเปนเบา คอยแตจะใหอีกฝายยอมตามเสมอไปแลว ชีวิตแตงงานจะผาสุกก็ จะนอยลงไปทุกที ผลสุดทายทุกสิ่งทุกอยางที่ไมพึงประสงคก็จะตก ไปสูลูกในที่สุด (นะอูซูบิลลาฮฺ) จุดประสงคที่สำคัญที่สุดของการสรางครอบครัวอิสลาม คือ การผลิตและเพิ่มพูนสมาชิกใหมใหเปนคนดีที่มีคุณภาพ (ศอลิฮฺ) เปนอัตรากำลังที่จะรับใชอิสลามและสังคมในอนาคต เปนผูพิทักษ อิสลาม ดังนั้น การอบรมเลี้ยงดูและบมเพาะลูกๆ จึงเปนงานที่ทา ทาย และเปนงานที่ยาก โดยเฉพาะการเลี้ยงลูกตามแนวทางอิสลาม (ตัรบียะฮฺอิสลามียะฮฺ) ลูกเปนของขวัญของฝากที่อัลลอฮฺ ไดทรง ประทานมาใหพวกเราไดดูแลใหดีที่สุด ไมใชลูกฟกลูกแฟงที่จะ

6 ปลอยใหเติบโตตามธรรมชาติหรือตามยถากรรม เราจะตองมีขั้น ตอน กระบวนการ และจิตวิทยาพัฒนาการการเลี้ยงลูกดวย ความ รักอยางเดียวคงไมพอ จะตองหลอหลอมใหเด็กเจริญเติบโตทั้งดาน รางกาย จิตใจ จิตวิญญาณ สติปญญา และอารมณ สามารถจัดการ ชีวิต มีทักษะชีวิต รูเทาทันคน รูเทาทันโลกได และสามารถรักผูอื่น และทำงานรวมกันกับคนรอบขางไดอยางมีความสุข ดังนั้นจึงใครขอวิงวอนมายังคุณพอ คุณแม และผูที่เกี่ยวของ ทุกทาน ขอใหพวกเรามารวบรวมสติกันใหมดวยการทบทวนบท บาทและหนาที่ของเรา ขอใหทุกคนใหความสำคัญกับครอบครัว เปนอันดับแรก ครอบครัวเปนโรงเรียนแหงศรัทธา โจทยใหญที่สุด ของพวกเราก็คือ จะทำอยางไรที่จะนำพาตัวเรา และสมาชิกในครอบ ครัวใหรอดพนปลอดภัยจากไฟนรกในโลกนี้ และไฟนรกในโลก อาคีเราะฮฺ ประการสำคัญ ขอเรียกรองคุณพอ คุณแม อยาเปนศัตรู ทำลายสมาชิกครอบครัวเสียเองนะครับ ทายนี้ ขอฝากเคล็ดลับหรือหัวใจการจัดการครอบครัว คือ ความรัก ความหวงใย (มะวัฎฎะฮฺและเราะฮฺมะฮฺ) อดทน (เศาะบัร) และ การใหอภัยกันและกัน ขอดุอาอฺจากอัลลอฮฺ ไดทรง ประทานความบะรอกะฮฺและความสำเร็จในชีวิตคูของครอบครัว อับดุลลอฮฺ กับ กอนิตะฮฺ ดวยเถิด อามีน ดวยสลามและดุอาอฺ อุสมาน ราษฎรนิยม

7 ªÒ·Õè´Õ…ËÞÔ§·Õè´Õ

“อัสลามูอาลัยกุม” ฉันกรอกเสียงลงในโทรศัพทดวยเสียงที่หมด แรงเต็มที่ “วาอาลัยกุมมุสลามวาเราะฮมาตุลลอฮ” เสียงเขาตอบออก มาอยางแผวเบาไมแพกัน “ไมสบายอีกแลวหรอ” อีกแลว…เสียงที่แสดงความหวงใย อีกแลว… ชางหวงใยจริงๆ เลยผูชายคนนี้ “อืม” ฉันตอบออกไปสั้นๆ “กินขาวแลวยัง” ประโยคเดิมๆ ที่เขาถามทุกวันและเปนประโยคเดิมๆ ที่เมื่อกอนมักทำใหฉันแอบ ยิ้มเสมอ “อืม” เปนอีกครั้งที่พูดแคนี้… แตฉันแอบยิ้มคนเดียว เขา สงสัยแนเลย ทำไมฉันพูดนอย

8 “วันนี้…บังลงพื้นที่มา…เจอเด็กๆ เยอะเลย เหนื่อยจัง” เขา เริ่มพูดในสิ่งที่ฉันมักกระตือรือรนเสมอ ฉันชอบฟงในเรื่องที่เขาเลา “อืม” คำเดิม แตความรูสึกของฉันไมเหมือนเดิม…หวั่นไหวมากขึ้น ………………………………….. “ไมสบายอีกแลวหรอ โดนแดดอีกละซี บอกแลววาใหระวัง ไมไหวเลยนะ ดูแลคนอื่นดีนักเชียว…แตไมรูจักดูแลตัวเอง แลว ขาวนี้ยังไมกินใชไหม ไมไหวเลยนะ…แบบนี้” เมื่อไรจะหยุดพูด ซักทีนะ ฉัน…กำลังจะแพ…อีกแลว.... “แคนี้กอนแลวกัน คลื่นไส” ฉันรีบพูดออกไป เพราะ อาการผะอื ด ผะอมที่ เ ป น ตั้ ง แต เ มื่ อ เช า เริ่ ม กลั บ มาอี ก ครั้ ง …และ มันจะเปนแบบนี้เสมอ เมื่อฉัน…เครียด “อยาวางสายนะ บังเปนหวง” ฉันไดยินเสียงเขาตะโกนออก มา กอนที่ฉันจะอาเจียนจนหมดแรง และทุกอยางกลายเปนสีดำไป หมดในความรูสึกฉัน “เปนไงบาง! รูไหม ตอนที่เธอเปนลมไป บังเขาโทรตามพวก ฉัน ตามยาม แลวก็ตามเธอมาที่โรงพยาบาลนี่แหละ” เพื่อนฉันรีบบอก ทันทีที่ฉันลืมตาขึ้น หลังจากที่ฉันฟนขึ้นมา ฉันเหลือบไปมองหนาเขา เห็นความกังวลอยางเห็นไดชัด เขา หวงฉันมากจริงๆ มากซะจนลืมคิดถึง…อะไรบางอยาง… “เธอนะโชคดีรูไหม ที่บังเขาคอยเปนหวง ทั้งๆ ที่บังเขาไมเคย

9 ใสใจใครมากขนาดนี้มากอนเลยนะ พวกกะที่อยูเอกเดียวกับบังเขา บอกวา บังเขาแทบจะไมคุยกับผูหญิงคนไหนมากอนเลย เธอหนะ โชคดีนะ ที่ทำใหเจาชายน้ำแข็งหัวใจละลายได ใครๆ ก็อิจฉากัน ทั้งนั้น” เพื่อนของฉันแยงกันพูด หลังจากที่เขาขอตัวไปละหมาด จน ฉันหันซายหันขวาตามแทบไมทัน นอกจากยิ้ม…และยิ้ม ! “โชคดี” คำนั้นหลุดจากริมฝปากของฉัน ฉันหมดแรง หมดแรงทั้งกายและใจ ไมใชเพราะอะไร แตมัน เกิดจากการที่ฉันรูสึกผิด รูสึกผิดตออัลลอฮฺ ที่นับวันฉันเขาใกลคำ วาซินามากขึ้นทุกทีทุกที ฉันหมดแรง เพราะหลายเดือนที่ผานมาหลังจากที่ไดรูจักกับ ผูชายคนนั้น…ฉันใชเวลาหลังมักริบไปกับการคุยโทรศัพท ไปกับ การแอบอมยิ้มเมื่อรูวา…เขาเปนหวง กับการหัวเราะกับเรื่องที่เขา เอามาเลา ………………………………….. ความรู สึ ก ของฉั น ไม เ หมื อ นเดิ ม เพราะฉั น ไม ไ ด รู สึ ก ว า เขา เปนแคคนรูจักอีกตอไป ฉันรูสึกกับเขามากกวานั้น พี่ชายหรอ เพื่อนสนิท คนรัก หรือ…อะไร ฉันก็ไมสามารถตอบได ฉันรูแตวาฉันเปนหวง ฉันแคร และรูสึกดีเมื่อรับรูวาเขาก็คิด ไมตางจากฉัน แต…เมื่อฉันนั่งทบทวนดูแลว ฉันไมพบคำวาพี่ชาย กับผูชายตางสายเลือดตามหลักการอิสลาม

10 ฉันไมพบคำวา คนรักตามหลักการของอิสลาม นอกจากคน ที่แตงงานกันแลว และฉันก็ไมเคยรับรู วาคำวาเพื่อนสนิทระหวาง ชายกับหญิงจะมีตัวอยางมันใหเห็นในสมัยนบี ฉันกับเขาเปนอะไรกัน…เขาถึงไดหวงใยฉันขนาดนี้ ฉันไม สามารถตอบคำถามตัวเองได พอๆ กับที่ฉันไมสามารถตอบกับ อัลลอฮฺไดเชนกัน ………………………………….. ฉันรับรูแคเพียงวา สำหรับชายหญิงที่ไมใชพี่นองและไมได แตงงานแลว…การเขาใกลเกินขอบเขต…นั้นคือซินา “ขอบคุณสำหรับความหวงใย…แตจะดีกวานี้หากเราเดินตาม แนวทางของอัลลอฮ ไมมีคำวาเพื่อนสนิท คนรัก หรือพี่ชาย สำหรับเราสองคน เพราะอิสลามไมอนุมัติ เชื่อวาบังคงเดินตาม แนวทางที่ถูกตอง มาอัฟดวยที่ตลอดระยะเวลาที่ผานมาเปนภาระ กับบังตลอด และมาอัฟมากๆ เลย ที่เปนคนดึงใหบังตกต่ำลงจากที่ๆ บังเคยอยู” “แทจริงแลวชายที่ดี ยอมคูควรกับหญิงที่ดี คิดวาบังนาจะ หาคนอื่นที่เหมาะสมมากกวาผูหญิงที่ออนแอทั้งกายและอีหมาน คนนี้ อัสลามูอาลัยกุม” ………………………………….. หลังจากจบประโยคนั้น เธอก็วางสายไป จากการคุยกับเธอ ทำใหผมไดรูวา เธอรูสึกผิดมากที่ทำใหผูชายที่ไมเคยโทรหาผูหญิง

11 อยางผม ตองโทรหาเธอทุกคืน เธอรูสึกวาตัวเองเปนคนเริ่มตนที่ทำ ใหผมทำในสิ่งที่ไมดี ที่ตัวเองไมเคยทำ เธอทำใหผมละอาย เมื่อกอน…เธอคุยกับผูคนไมเลือก และไมปฏิเสธที่จะคุยกับผม เมื่อกอน…เธอไมอานอัลกรุอานทุกวัน เมื่อกอน…เธอใสหิญาบผืนสั้นนิดเดียว เมื่อกอน…เธอทั้งพูดและหัวเราะเสียงดัง ………………………………….. ตั้งแตรูจักกัน…ผมโทรหาเธอทุกคืน ตั้งแตรูจักกัน…ผมไมมีเวลาอานอัลกรุอาน ตั้งแตรูจักกัน…ผมทำอะมาลนอยลง ตั้งแตรูจักกัน…ผมไมเคยเบื่อเลยที่จะคุยกับเธอ แต…ผมมักจะหยิบยื่นหนังสือที่เกี่ยวกับอิสลามใหเธอเสมอ เพราะเธอบอกวา เธอรูนอยเพราะเรียนสามัญมา แต…หนังสือพวกนั้น…ทำใหเธอหางไกลจากผมทุกที ๆ เธอเปลี่ยนไป ในขณะที่ผมเหมือนเดิม ………………………………….. เธอ…มักจะไมรับโทรศัพทผมหลังมักริบ เพราะอางวาอาน อัลกรุอาน เธอ…ไมคุยกับผมหลังอีซา เพราะเธอจะไปทำฮาลาเกาะ เธอ…ไมคุยกับผมตอนเชา เพราะบอกวาอานอัซกัร เธอ…พูดกับผมนอยลง เพราะบอกวา…ไมมีอะไรจะพูด !

12 ผมเสียเธอไป…เพราะหนังสือ…ที่ผมเปนคนหยิบยื่นให การ ที่คนเราไมใชเนื้อคูกันนั้นเปนเพราะความดีของเราไมมากพอกับ ความดีของเขา หรือเปนเพราะความดีของเขาไมมากพอกับความดี ของเรา แทจริงแลว…ชายที่ดี…ยอมคูควรกับหญิงที่ดี เธอบอกใหผมเลิกโทรหาเธอ พรอมกับฝากขอความนี้มากับ เพื่อนของเธอ ………………………………….. “แลวพอไปติดตอแมยังไงคะ” เด็กสาววัย 18 ถามขึ้น “พอก็ใหปูกับยา ไปคุยกับตากับยาย หลังจากที่พอเรียน จบโท” ผมตอบ พรอมกับหันไปยิ้มกับเธอที่นั่งเย็บผาฟงผมเลา เรื่องของเราใหลูกฟง “แลวแมรูไดไงครับวาความดีของพอกับแมคูควรกัน” ลูกชายซึ่งกลับมาจากมอ.ปตตานีถามขึ้น “ก็ดูพฤติกรรมของพอเขาซี พอเขาก็เหมือนเดิม หลังจาก ที่คุยกับแมครั้งหลังสุด กลับไปอานอัลกรุอาน ละหมาดสุนัต และ อยูกับอัลลอฮฺมากขึ้น จากคำบอกเลาของนาชายเราไง” “ออ อยางนี้นี่เอง ชายที่ดี ยอมคูควรกับหญิงที่ดี จริงๆ ดวยคะ และลูกก็ดีใจที่ทั้งสองคนเปนพอกับแมของหนู” เด็กสาววัยรุนสรุปดวยสีหนายิ้มแยมตามดวยเสียงหัวเราะ ของทุกคนในครอบครัว ………………………………….. ใช…ชายที่ดี…ยอมคูกับหญิงที่ดี…

13 àÁ×èÍÍÔÊÅÒÁÍÂÙè·Õè... โดย...พี่หนูดี

เมื่ออิสลามอยูที่ทอนขา... เสนทางไปมัสยิดจะเปนที่ดึงดูดแกเรามากกวา เสนทางไปรานเกมส เมื่ออิสลามอยูที่ออมแขน... การแบงปนจะเปนที่มุงหวังของเรามากกวาการ กอบโกย เมื่ออิสลามอยูที่ปลายนิ้ว... การนับคำซิกรุลลอฮฺจะเปนที่คุนเคยแกเรามาก กวาการกดเบอรโทรศัพทของใครคนนั้น เมื่ออิสลามอยูที่หนาทอง... อาหารของพี่นองมุสลิมจะเปนที่โอชารสแกเรา มากกวาอาหารของผูที่ฆาพี่นองมุสลิม

14 เมื่ออิสลามอยูที่สีขาง... การเขาเฝาอัลลอฮฺในยามค่ำคืนจะเปนที่ปรารถนาของเรามา กกวาการหลับใหล เมื่ออิสลามอยูที่กระดูกสันหลัง ที่อยูอาศัยในโลกหนาจะเปนที่หวังพักพิงของเรามากกวาที่อยู อาศัยในโลกนี้ เมื่ออิสลามอยูที่คอหอย... ความตายจะเปนที่ระลึกถึงของเรามากกวาการมีชีวิตอยู เมื่ออิสลามอยูที่ริมฝปาก... คำพูดอันออนโยนจะเปนที่คุนชินแกเรามากกวาคำดาทอ เมื่ออิสลามอยูที่ฟนกราม... ความอดกลั้นตออุปสรรคที่มาประสบจะเปนที่เพิ่มพูนแกเรา มากกวาความทอแท เมื่ออิสลามอยูที่ใบหู... เสียงกุรอานจะเปนที่รื่นรมยแกเรามากกวาเสียงดนตรี เมื่ออิสลามอยูที่ใบหนา... กิบลัตจะเปนที่ผินหนาของเรามากกวาจอโทรทัศน

15 เมื่ออิสลามอยูที่ศีรษะ... ความนอบนอมจะเปนสิ่งที่เราแสดงออกมากกวาความโอหัง เมื่ออิสลามอยูในดวงตา... ความตายของพี่นองมุสลิมในดินแดนที่ถูกกดขี่จะเปนที่หลั่ง น้ำตาของเรามากกวาความตายของตัวละครในภาพยนตร เมื่ออิสลามอยูในสำนึก... ปญหาของประชาชาติอิสลามจะเปนที่ขบคิดของเรามากกวา ปญหาของตัวเอง เมื่ออิสลามอยูในหัวใจ... ความรักที่มีตออัลลอฮฺจะเปนที่อิ่มเอิบแกเรามากกวาความ รักใดใด เมื่ออิสลามอยูในชีวิต... การใชชีวิตเพื่ออิสลามจะเปนที่พอเพียงแกเรามากกวาทุกสิ่ง ที่บรรจุอยูในโลกดุนยา “ใหอิสลามเปนทุกสิ่งทุกอยางของเรา แลวเราก็จะมีทุกสิ่งทุกอยาง”

16 à¾ÃÒÐà¸Í....

โดย...คนทำสวน

อีกวันแลวที่ผมเกิดอาการนอนไมหลับ ใหตายซิ ผมไม อยากนึกถึงเธอเลย แตภาพเธอวนเวียนปวนเปยนอยูใน สมองผมตลอดเวลา ขอบตาผมเริ่มดำคล้ำจนเพื่อนรวม งานผมตองทัก จะไมใหคล้ำไดไงหละ ทุกคืนกวาผมจะ หลับก็เลยเที่ยงคืนแลว ผมตองนอนกระสับกระสายกาย หนาผากแทบทุกคืน เพราะเธอคนเดียว เพราะเธอคน เดียวที่ทำใหผมเปนแบบนี้ เธอจะรูตัวหรือเปลาวา เธอ กำลังจะทำใหผมเปนบา ผมพยายามขมตาหลับอีกครั้ง

17 เสียงอะซานบอกเวลาศุบฮฺดังแววเขามาทางหนา ตาง ผมหยีตาพรอมกับบิดขี้เกียจ ผมเพลียเหลือเกิน อยากนอนยาวๆ อีกสักตื่น แตใจอีกดานหนึ่งของผม ตะโกนใหผมรีบลุกไปละหมาด ผมรีบจ้ำอาวไปยังสุเหรา ใกลบาน หวังวาอิหมามคงจะยังไมเริ่มนะ ผมคิดในใจ อากาศเชานี้ชางสดใส ผมรีบกินปาทองโกกับน้ำ เตาหู อาหารเชาสุดโปรดที่ผมกินไดทุกวันไมเคยเบื่อ “จะ แปดโมงแลวนะไอนัส เดี๋ยวก็ไปทำงานสายหรอก” เสียง แมผมตะโกนดังจากในครัว ผมรีบควากระเปาทำงาน แลวขับมอเตอรไซคคูกายไปยังออฟฟศ ระหวางที่ผมติด ไฟแดงตรงสี่แยกสุดทายกอนถึงออฟฟศ สายตาของผม ก็พลันเห็นเธอ เธอเดินมาพรอมกับเพื่อนอีกสองคน ผม พยายามลดสายตาต่ำ แตใจผมซิ มันรุมรอนอีกแลว เธอเดินขามทางมาลายผานหนาผม “สวัสดีจะ พี่นัส วันนี้มาสายเหมือนกันเลยนะ แลวเจอกันที่บริษัทนะพี่” แลวเธอก็เดินผานไป เสียงหัวใจของผมมันเตนดัง จนผมแทบจะไมไดยินอะไร “ปนนนนนน” เสียงบีบแตร จากรถเกงคันหลังดังไลใหผมรีบออกตัวหลังจากที่สัญญา ณไฟเขียวไดไมนาน ผมเลี้ยวรถเขามาจอดใตอาคาร แลวรีบวิ่งไปใหทัน ลิฟทที่กำลังจะปด “รอดวยครับ” ผูใจดีที่ยืนอยูใกล

18 กับปุมเปดลิฟทรอผม ขางในคอนขางจะแนนดวยผูคน เพราะสายเลยแปดโมงแลว ผมเบียดตัวเขาไป อากาศ คอยเย็นลงหนอย ผมปาดเหงื่อเม็ดโปงที่ผุดกลางหนา ผาก “เจอกันอีกแลวนะคะ” เสียงหวานคุนหู ทำใหผม ตองสะดุง “เธออีกแลวเหรอนี่” ผมสบถอยูในใจ เธอกำลัง ยืนเบียดอยูขางๆ ผม ผมรูสึกอึดอัดเปนบาเลย ก็หนาอก ของเธอนะซิ มันดันมาเบียดถูกตัวผมดวย มือผมเต็มไปดวย เหงื่อ ผมปาดเหงื่อบนหนาผากอีกครั้ง “เมื่อไหรจะถึงชั้น หกสักทีหวะ” วันนี้ผมมีความรูสึกวาผมยืนอยูบนลิฟทนาน เปนชั่วโมง ทั้งที่จริงไมถึงหานาที สัญญาณไฟเลื่อนไปที่ หมายเลขหกแลว “ติ๊ง” ลิฟทเปดออก ผมรีบกาวออกมาให พนธรณีลิฟทแลวเดินไปออฟฟศทันทีโดยไมเหลียวหลังรอ เธอเลย กาแฟกลิ่นหอมกรุนถูกเสริฟมาที่โตะผม ผมแหงน หนามองคนเสริฟ “วันนี้มพี รีเซนตงานไมใชเหรอ ดื่มกาแฟ กอนซิ จะไดมีกำลัง” เธอยื่นกาแฟถวยนารักมาใหผม “ขอบ คุณครับ แตผมไมดื่มกาแฟ” เธอทำหนามุย แลวหยิบถวย กาแฟเดินจากไป “แกนี่ใจรายจริงๆ เลยนะไอนัส นองฟาเคา อุตสาหมีน้ำใจ ยังไมรับอีก” วิทยา เพื่อนรวมงานโตะขางๆ ตอวาผม ผมไมมีกะจิตกะใจจะตอลอตอเถียงมัน งานที่ผม กำลังจะพรีเซนตอีกครึ่งชั่วโมงสำคัญกวาที่ผมจะอธิบายให

19 ไอวิทยมันเขาใจ มันเปนงานชิ้นสุดทายที่ผมจะทำ “ยอดมากเลย คุณอานัส วันนี้คุณทำใหลูกคาของเรา พอใจมาก คุณจอหน เขาชอบสินคาที่คุณพรีเซนตมาก แลว ผมจะเพิ่มโบนัสใหคุณอยางงาม” ผูจัดการตบบาใหกำลังใจ ผมเบาๆ หลังจากที่การเสนอผลงานของผมผานไปดวยดี ผมยิ้มให เขาพรอมกับยื่นซองสีขาวให เขาทำหนางงเล็กนอย “นี่มันอะไรกัน” ผูจัดการเปลี่ยนสีหนาอยางเห็นไดชัด “ผมขอลาออกครับ” ผูจดั การ หัวเราะดังลั่น “คุณนี่ ตลกจริงๆ เลยนะ” “ผมไมไดลอเลนนะครับ ผมขอลาออกจริงๆ” ผูจัดการนิ่งเงียบ “คุณไมพอใจอะไรหรือเปลา คุณเปนพนักงานที่ดีมาก ปนี้ผมกำลังคิดจะเลื่อนตำแหนงใหคุณ ผม ไมเคยคิดเลยวา คุณจะมาขอลาออก ผมใหเงินเดือนคุณนอยไป หรือเปลา” “ไมเลยครับ ผมมีความสุขที่ไดทำงานกับคุณ” ผมรีบ ตอบผูจัดการเพื่อใหเขาสบายใจ “งั้นผมขอทราบเหตุผล แลวผมจะ เซ็นอนุมัติทันที” ผมมองผูจัดการแลวตอบไปวา “เพราะโลกมัน รอนนะครับ” แลวผมก็เดินจากไป ทิ้งใหผูจัดการยืนงงดวยเหตุผล ของผม “ก็ถาโลกมันไมรอนจริง เธอ นองฟาคนสวยคนนั้นคงไม สวมเสื้อรัดติ้ว นุงกระโปรงสั้น โชวเนื้อหนังใหใครตอใครไดแทะโลม หรอก ผมก็มีจิตใจเหมือนกันนะ ตอไปนี้ผมคงจะไดนอนหลับสนิท สักที”

20 ¼ÁäÁè¡Ô¹¢Ô§ โดย...ดาวุด ลาวัง

ผมเปนคนไมกินขิง เหตุที่ไมกิน เพราะไมชอบ เหตุที่ไมชอบ เพราะขิงเผ็ด มันไม อรอยดวยแหละ ทุกครั้งที่กินขาวหนาเปด หรือกินโจก ผมก็จะเขี่ย ขิงทิ้งไปทุกครั้ง จนเมื่อชวงตนปที่แลว ผมเกิดอาการไมสบาย ปวดหัวมากๆ เมื่อไปหาหมอก็ไดคำตอบวาเปนความดันสูง อีกครั้งเมื่อไปละหมาด วันศุกรที่ศูนยกลางอิสลามแหงประเทศไทย เห็นสมาคมแพทย มุสลิมมาตรวจสุขภาพ จึงเขาไปตรวจ หมอก็บอกวาความดันต่ำ

ผมเลยงุนงงกับชีวิต วาตกลงความดันของผมสูงหรือต่ำ กันแน หรือวาความดันของผมขึ้นสุดลงสุดแบบวิดพื้น เมื่อบนๆ ถึงอาการที่เปนใหนองๆ ที่รูจักกันฟง ก็ไดความรูและคำแนะนำมาวา กินขิงสิกินขิงแลวจะ ชวยเรื่องความดัน ผมเลยตัดสินใจกินขิง ทั้งๆ ที่ไมไดชอบ แตที่ ตัดสินใจกิน เพราะมันมีประโยชนตอรางกาย หากเอาวิธีคิดแบบการตลาดมาใชก็คือ การเปลี่ยน จากการตัดสินใจโดย Emotional มาเปนตัดสินใจโดย Functional แปลเปนไทยอีกทีแตไมไดแปลตรงตัวก็คือ เลิกใช อารมณ หันมาใชเหตุผลแทน ยกตั ว อย า งให เ ห็ น ภาพก็ คื อ การตั ด สิ น ใจแบบ ปเตอร รีด ไมใชตัดสินใจแบบธีรเทพ วิโนทัย ปเตอร รีดเปนโคช เลนฟุตบอลจากนอกสนาม สวนลีซอ ธีรเทพ เลนฟุตบอลในสนาม ทั้งสองมีความ ตางตรงที่ลีซอคลุกคลีและมีสวนรวมในการเลน การลง ไปเลนเอง บางทีก็ทำใหมองอะไรไดไมรอบดาน แตหาก เขามองจากนอกสนาม มองจากมุมมองของคนอื่นที่ไม ใชคนเลนเอง

21

22

ปเตอร รีดจะตัดสินใจดวยเหตุผลมากกวาเอา อารมณมาเปนหลัก ดังนั้นปญหาอะไรก็แลวแตในโลกนี้ ไมวาจะเปน เรื่องเด็กทะเลาะกัน เรื่องปญหาในครอบครัวเรื่องปญหา ระดับชาติ หรือไปจนระดับโลก หากเราเอาเหตุผลมา กอนอารมณ หากเรารูจักมองในมุมของคนอื่นที่ไมเกี่ยว ของกับเหตุการณ (ถึงแมเราจะเปนหนึ่งในคนที่เกี่ยวของก็ ตาม) การตัดสินใจของเราก็จะวางอยูบนความสมเหตุสม ผล และคลี่คลายปญหาไดดวยปญญาที่ไมมืดบอด เพราะ หากตัดสินใจดวยอารมณ หรือไมยอมถอนตัวเองออกมา จากเหตุการณเสียกอน ความหนามืดตามัวความโกรธ เกลียดก็จะครอบงำเรา จนกระทั่งการตัดสินใจไมไดวางอยู บนทางเลือกที่ดีที่สุด และคุณก็จะไมมีวันหัดมากินขิงเสียที

23 Çѹ·Õè©Ñ¹»èÇÂ… by...Nurulgolb

วันนั้น ฉันยังจำไดดี ถึงชวงเวลาที่ไดรับรูวา มีบางสิ่งภายใน รางกายของฉันผิดปกติ อวัยวะที่อยูภายในรางกายฉันมากวา 20 ป วันนี้มันไดมีบางอยางเปลี่ยนแปลงไป อาจสงผลตอการทำงานของ อวัยวะสวนนั้น และการทำหนาที่ของลูกผูหญิงคนหนึ่งในอนาคต มันคือ กอนเลือดกอนหนึ่งที่ถูกบรรจุอยูในอวัยวะที่เรียกวา “รังไข” มันคือ เลือดจำนวนหนึ่งที่รอการหลอเลี้ยงชีวิตหนึ่งมาฝงตัว แตแลวมันก็มารวมตัวกัน ณ ที่ซึ่งไมใชที่ของมัน

24

มันคือ กอนเลือดที่มีขนาดประมาณสมผลหนึ่ง และมันถูกตั้งชื่ออยางนากินวา “ช็อกโกแลต ซีสต” วินาทีที่ไดรับรูจักกับมัน ฉันไดกลายเปนคนปวยไปโดยปริยาย แตกตางจากไมกี่วินาทีกอนหนานั้น ที่ฉันยังคงพูดคุย ราเริง โดยไมรู ถึงความจริงที่รออยูตรงหนา ณ ตอนนี้ ฉันปวย ฉันทุกข ฉันรองไห น้ำตาที่ทวมสองตาของฉัน มันลนทะลักออกมา โดยไมฟง เสียงที่บอกใหกลั้นเอาไวของฉัน ฉันใชเวลาจมดิ่งอยูกับความทุกข พยายามกัดฟนยอมรับสิ่งที่เกิดขึ้น แตบอยครั้งที่น้ำตาก็ยังคงไหล ลงอาบแกม ฉันพยายามที่จะรูเทาทันสิ่งที่เกิดขึ้น มันอาจเปนสวนเกินใน รางกายของฉัน และเปนสิ่งแปลกปลอมในชีวิต แตจะวาไป มันก็อยู กับฉันมานานแลว เพียงแตเราเพิ่งรูจักกันอยางเปนทางการเทานั้น ฉันรูสึกวาเปนเรื่องยากมากที่จะทำใจยอมรับ ฉันไมยินดีที่จะ ตอนรับมันเขามาในชีวิต และมักจะไดยินเสียงกระซิบขางหูแวววา “ทำไมจึงเปนฉัน” แตฉันพยายามที่จะไมเปลงออกมาดังๆ ใหใคร ไดยิน เพราะรูวา นี่คือขอสอบของฉัน ฉันตองระวังความคิดของฉัน ใหดี เพราะฉันอาจสอบตกได ดังนั้นฉันจึงตองแกโจทยนี้ที่ไดรับ และสอบผานไปใหได เพราะ....ผูที่หยิบยื่นขอสอบนี้ใหกับฉันไมใชใคร................ คือ พระผูทรงกำหนดใหฉันมีชีวิตขึ้นมา ดวยคำวา “จงเปน”

คือ พระผูทรงกำหนดสิ่งนี้ขึ้นมาในรางกายของฉัน คือ พระผูทรงรูดีที่สุดถึงสิ่งที่อยูภายในรางกายของฉัน ยิ่งกวา ตัวฉันเอง คือ พระผูทรงเฝามองดูฉัน วาฉันจะยอมแพหรืออดทน แตสำหรับตัวฉันแลว.......... ฉันไมสามารถที่จะกำหนดใหตัวของฉันมีชีวิตอยูหรือตาย ฉันไมสามารถที่จะกำหนดใหบางสิ่งมีหรือไมมีขึ้นในรางกาย ของฉัน ฉันไมไดรูดีถึงสิ่งที่อยูภายในรางกายของฉัน ฉันไมใชเจาของรางกายของฉัน...ที่แทจริง ฉันจึง อดทน ยอมรับ และยินดีตอสิ่งที่ถูกกำหนดมาแลวให กับฉัน ทานนบี กลาววา “เมื่อพระองคทรงรักกลุมชนใด พระองคจงทรงทดสอบพวก เขา ดังนั้นถาผูใดไดยินยอมนอมรับ อดทนไมทอถอย ความยินยอม ของอัลลอฮฺก็เปนของเขา และถาผูใดโกรธเคือง ไมพึงพอใจตอ กำหนดของอัลลอฮฺ ความโกรธกริ้วของอัลลอฮฺ ก็เปนของเขา” บันทึกโดยอัตติรมิซีย ฉันจึงวิงวอนขอความชวยเหลือและความเมตตาจากพระองค “แทจริงพระเจา ของขาพระองคเปนผูทรงไดยินการวิงวอน

25

26 อยางแนนอน” อิบรอฮีม : 39 ฉันจึงไมสิ้นหวังในพระเมตตาของพระองค “เขากลาววา และจะไมมีผูใดที่สิ้นหวังในพระเมตตาของ พระเจาของเขา นอกจากพวกหลงผิด” อัลฮิจรฺ : 56 ฉันและ “ช็อกโกแลต ซีสต” ไดรวมใชชีวิตดวยกันมาเปน ระยะเวลากวา 9 เดือน แลวเราก็ไดแยกจากกัน ดวยความประสงค และความชวยเหลือของอัลลอฮฺ ฉันเองไมรูวา ณ ตอนนี้ภายใน รางกายของฉันเปนอยางไรและฉันกับ “ช็อกโกแลต ซีสต” จะไดกลับมาเจอกันอีกหรือไม ณ ตอนนี้ ฉันรูวานี่คือสิ่งที่ดีมากมายกับชีวิตของฉัน เปน โอกาสที่ดีที่ฉันไดพบเจอ ตอสู และเรียนรู น้ำตาที่เคยเออลน อยูในดวงตา วันนี้ยังไมแหงหาย แตเปนน้ำตาที่เออลนจากขางใน หัวใจ สงมายังดวงตาทั้งสองขาง แทนคำขอบคุณอยางมากมาย ขอบคุณ! อัลฮัมดุลิลลาฮิรอบบิลอาละมีน มวลการสรรเสริญทั้งมวลเปนกรรมสิทธิ์ของอัลลอฮฺ ผูทรง เปนพระเจาแหงสากลโลก

27 In My Dream

by...as flower

เมื่อคืนฉันฝน.... ฝนวาฉันใกลตาย ตอนนั้นฉันทำอะไรไมไดแลว แมแตจะเตาบัต เปนความฝน... ที่ฉันคิดวามันคือความจริง ทำไมนะฉันถึงรูสึกกลัวมาก ทั้งที่รูดีวา ทุกชีวิตยอมไดลิ้มรส แหงความตาย เพียงแตจะมาชาหรือเร็วก็เทานั้น อาจเปนเพราะฉัน....เพราะฉัน....เพราะฉัน... ฉันยังไมพรอม เสบียงของฉันมีเพียงนอยนิดเหลือเกิน

28

แลวฉันจะเอาอะไรไปพบพระองคหละ????? ฉันเลยรูสึกกลัว รูสึกวายังไมอยากตาย ฉันวิงวอนตอพระองค อยาเพิ่งใหฉันตายนะ ฉันยังไมอยาก ตาย ไมใชเพราะฉันรักดุนยา เสียดายกับสิ่งที่ฉันลุมหลงมา แตเปนเพราะวาฉันขอโอกาสแกตัว ขอใหฉันไดเก็บเสบียงให มากกวานี้ แตสายไปเสียแลว..... แลวหลังจากนั้น ในฝนของฉัน ก็มีแสงสวางวาบขึ้นมา ฉันลืมตาขึ้น รูสึกไดถึงเหงื่อที่ทวมกาย เสียงหายใจของฉันหอบมากขึ้น แลวฉันก็เริ่มรองไห ฉันกลัว...ฉันกลัว...ฉันกลัว... ถาเพียงเวลาที่ผานมาฉันรำลึกถึงพระองคใหมากๆ ถาเพียงเวลาที่ผานมาฉันหมั่นเก็บเสบียงอยูตลอดเวลา ถาเพียงเวลาที่ผานมาฉัน..... ในฝน ฉันก็คงไมตกใจกลัวมากขนาดนี้ ฉันคงจะยอมรับและพรอมที่จะกลับไปหาพระองคในสภาพ ของผูเปนบาวที่สมบูรณ แลวเสียงๆ หนึ่งก็ดังขึ้นอยูในใจของฉัน มันยังไมสายไปหรอกนะ .... มันยังไมสายไปดังเชนในฝน

29 ฉันตื่นมาในความเปนจริงที่รูอยูเต็มอกวา ยังไมสายเกินไป... แตกตางจากในความฝนที่รูอยูเต็มอกวา มันสายไปเสียแลว... รางกายของฉันโชกไปดวยน้ำที่ขับออกจากรางกาย ฉันลุกจากเตียง เดินไปเอาน้ำละหมาดเพื่อทดแทนน้ำที่ขาด หายไป แลวฉันก็กมลงศิโรราบ ตอผูที่ทำใหฉันฝน... ตอผูที่ทำใหฉันคิดได... ตอผูที่ยังรักและยังเมตตาฉันอยู... ทามกลางความมืดมิดยามราตรี แตกลับรูสึกไดถึงแสงสวาง มันมาจากหัวใจของฉันนั่นเอง....

30 »Õ¡·ÕèËÒÂä» โดย...ชัยคฺ ดร. ยูซุฟ อัล ก็อรฎอวียฺ จาก Muslimahtoday.com

ปกที่หายไป เสียงแรกที่กึกกองในการสนับสนุนการดะอฺวะฮฺ (การเผยแผอิสลาม) ของทานนบีมูฮัมมัด หาใชเสียงผูชายไม แต เปนเสียงของผูหญิง นั่นคือเสียงของทานหญิงเคาะดีญะฮฺ เลือดหยดแรกที่หลั่งออกมาเพื่ออิสลาม ชะฮีด(ผูพลีชีพเพื่อ อิสลาม) คนแรกในประวัติศาสตรของศาสนานี้ ประวัติศาสตรแหง อิสลาม หาใชผูชายไม ชะฮีดคนแรกเปนผูหญิง เธอคือสุมัยยะฮฺ

31 แมของอัมมาร ภรรยาของยาสิร ขออัลลอฮฺประทาน ความเมตตาใหกับพวกเขาทั้งหมดดวยเถิด ผูหญิงไดมีบทบาทนับตั้งแตเริ่มตนประวัติศาสตร อิสลาม พวกเธอไดมีสวนรวมในชัยชนะของงานดะอฺวะฮฺ อิสลาม พวกเธอไดมีสวนรวมในการสรางอารยธรรม อิสลาม มีคนกลาววา ผูหญิงเปนครึ่งหนึ่งของสังคม นี่ถูก ตองในแงของตัวเลข แตวาความจริงแลวผูหญิงเปนมาก กวาครึ่ง เพราะวาเธอนั้นมีอทิ ธิพลตออีกครึ่งหนึ่งของ สังคม เธอมีอิทธิพลตอสามีของเธอทั้งดานบวกและดาน ลบ เธอมีอิทธิพลตอลูกๆ ของเธอทั้งดานบวกและดานลบ ดวยเหตุนี้ เราจะไมยินยอมใหใครมาหักปกอันนี้ สังคมตองมีทั้งสองปก เปนเรื่องที่เลี่ยงไมไดในการใหผู หญิงเคลื่อนไปพรอมกับผูชาย เปนสองดานที่ไปดวยกัน....

32 ¤Ø³ËÁͧ͢ÍØÁÁÕ

โดย...อบูอิคลาศ

ฉั น กั บ อบี ( พ อ )ยื น มองไปยั ง ตึ ก แถวสี่ ชั้ น เบื้ อ งหน า ที่ อ บี เ ป น ผู ออกทุนคาตึกใหกอน ตัวตึกทาสีขาวสะอาดตา ชางสามคนงวนอยู กับการติดตั้งปายอะลูมิเนียมขนาดใหญบริเวณระเบียงชั้นสอง ตัว อักษรสีเงินโดดเดนสะดุดตาพอที่จะประกาศใหคนที่สัญจรไปมารู วา ที่นี่คือ คลีนิคผดุงครรภ “มารดาแหงศรัทธาชน” สถานผดุง ครรภแหงแรกของประเทศที่ใหบริการโดยมุสลิมะหเพื่อคุณแมผู ศรัทธาทั้งหลาย “วันเปดคลีนิคพรุงนี้ อุมมี(แม)จะมารึปลาวคะอบี” “ถาไมติดไปตัดริบบิ้นเปดงานสมาคมแมบานที่ไหนก็คงมา แหละ” อบีเริ่มปลอยมุก

“นา… ลูกสาวเปดกิจการทั้งที… มาแหละ เชื่อบีสิ” อบีแตะ ไหลฉันเบาๆ อุมมีกับอบีแยกทางกันตั้งแตฉันเขาเรียนชั้นมัธยมปลาย พอ ดีกับชวงที่วิศวกรอยางอบีตองไปประจำที่แทนขุดเจาะพลังงาน กลางอาวไทย สองเดือนถึงจะกลับมาบานสักครั้ง สวนอุมมีก็ได เลื่อนตำแหนงเปนผูบริหารระดับเพชรของธุรกิจขายตรงแหงหนึ่ง งานของอุมมีคือการขยายเครือขายระบบธุรกิจ อุมมีตองออกตาง จังหวัดบอยเพื่อฝกอบรมสมาชิกในสายของอุมมีเอง เวลาเกือบทั้ง หมดของอุมมีถูกใชไปกับงานนอกบาน จนทำใหเกิดเรื่องในบาน เมื่อฟุรกอนนองชายคนเดียวของฉันเกือบเสียคนเพราะริลองยา เสพติด ดีที่อบีพาไปเลิกยาได ดวยเหตุนี้อบีกับอุมมีจึงมีปากเสียง กันเรื่อยมา อบีถึงกับยื่นคำขาดใหอุมมีเลือกระหวางเลิกทำธุรกิจนี้ หรือไมก็เลิกรางกันไป เร็วเกินกวาที่อุมมีจะมีเวลาตัดสินใจ อบีก็ ดวนพาฉันยายออกมาอยูบ า นของโตะทีบ่ างบัวทอง ฉันจึงถูกเรียกวา “ลูกสาวอบี” สวนฟุรกอนก็เปนกรรมสิทธิ์ของอุมมีไป ถามีใครสัก

33

34 คนถามหาความสมัครใจจากคนเปนลูก ฉันยืนยันที่จะเปนลูกสาว ของทั้งอุมมีและอบีมากกวา ถึงแมไมมีใครแตงงานใหมหลังจาก แยกบาน แตอบีและอุมมีไมเคยคิดจะกลับไปใชชีวิตรวมกันอีก คง เหลือไวเพียงความผูกพันในฐานะคน(เคย)คุนเคย ถึงฉันและฟุรกอน มีสิทธิ์เขาออกทั้งสองบาน แตความสัมพันธระหวางฉันกับอุมมีนั้น มีมานบางๆ ขวางอยูเสียแลว อุมมีจะรูมั้ยนะ วากวาที่ฉนั จะไดคำนำหนาชื่อวาแพทยหญิง ผูมีความเชี่ยวชาญดานสูตินรีแพทย สวนหนึ่งก็เพราะอุมมีนั่นแหละ อบีเลาใหฟงเสมอวา สมัยที่อุมมีอุมทองฉัน อุมมีมักแบกรับ ความกังวลใจเปนสองเทาเสมอ ไหนจะกังวลกับการตั้งทองครั้งแรก ในชีวิต แลวยังจะตองกังวลวา การไปโรงพยาบาลแตละครั้งจะเจอ แจคพ็อตตองตรวจกับคุณหมอผูชายรึปลาว ทั้งๆ ที่อบีก็ทำเรื่อง แจงความจำนงกับเจาหนาที่ไปแลววา หญิงมุสลิมไมสะดวกที่จะ ตรวจกับหมอตางเพศ โดยเฉพาะการตรวจครรภสำหรับคุณแมซึ่ง ตองใชการสัมผัสตามจุดตางๆ รวมดวย “อันนี้มันก็แลวแตตารางเวรนะคะ ถาเวรนั้นๆ ไมมีหมอ ผูหญิงเลย คุณก็ตองตรวจกับหมอผูชาย ที่นี่ไมมีเสนคะ” หญิง ใสหมวกขาวแตมีขีดสีดำเพียงขีดเดียวบนหมวก กระแทกเสียงตรง พยางคสุดทายพรอมหนางอๆ เหมือนปลาทูคางเขง ถาไมติดวา อุมมีปรามไวกอน อบีเกือบจะตะโกนใสหนาหักๆ งอๆ ของหลอน เหลือเกินวา

35 “หมอสูติฯนี่มีแตผูชายรึไง แคหาหมอผูหญิงมาประจำแคเวร ละคนนี่มันจะตายหรือไงนะ(คุณปา)” อยางที่สุด ที่ใน แตถือเปนความโปรดปรานของอัลลอฮฺ คราวที่คับขันจริงๆ อุมมีก็สามารถเสาะหาหมอผูหญิงที่เขาเวรใน วันนั้นมาตรวจจนได กวาฉันจะลืมตามาดูโลกวุนๆ นี้ อุมมีคงตอง ลุนระทึกทุกครั้งแนๆ ความทุกขรอนของอุมมี จุดประกายใหฉัน เลือกเรียนสูตินรีแพทย ยิ่งเรียนยิ่งทำใหฉันรักในวิชาชีพนี้ พูดแลว จะหาวาสรางภาพ จริงๆ แลวฉันอยากไดบุญ ฉันอยากชวยเหลือ มุสลิมะหที่ประสบปญหาเดียวกับอุมมี และเมื่อวันที่ฉันเปนแมคน ฉันจะไดไมตองคอยลุนตัวโกงอยางอุมมีอีกไงละ แตก็เปนอุมมีนั่นแหละ ที่แสดงอารยะขัดขืนอยางเปดเผย อุมมีบอกวา ผูหญิงตอไปตองเปนภรรยา ซึ่งตองรับหนาที่ดูแลเรื่อง ในบานอีกรอยแปด แตอาชีพหมอ ตองอุทิศเวลาสวนตัวเพื่อรับใช สังคม ทำใหไมสามารถดูแลบาน ดูแลลูกไดอยางเต็มที่ ประสบการณ ชีวิตเปลี่ยนอุมมีจนไมเหลือเคาของอุมมีคนเดิม “วาเขาไปนั่น ถาหมอทุกคนเปนอยางที่อุมมีหนูวาจริง ปาน นี้หมอคงขึ้นคานกันหมดประเทศแลวมั้งลูก” อบีพูดติดตลก แตอุมมี ดูจะไมขำดวย “มีคณะอื่นอีกตั้งเยอะแยะที่เหมาะกับผูหญิงเรา ไมลองคิดดู ใหมเหรอลูก เภสัชก็นาสนนะ เปดรานขายยาที่บาน จะไดมีเวลา ใหครอบครัว” อุมมีหวานลอม

36 เหตุผลของอุมมีถูกยืนยันดวยวันวานของพวกเราทั้งสี่คน “การทำหนาที่แม หนาที่ภรรยาก็สำคัญ แตมันก็นาจะดีกวา มั้ยคะ ถาสังคมเราจะมีหมอสูติฯที่เปนมุสลิมะฮฺเพิ่มอีกซักคน ที่ สำคัญ…หนูละหมาดอิสติคอเราะหแลวคะ”เมื่อเรื่องถูกมอบหมาย ใหสิ้นสุด ณ ผูสราง ทั้งสองบานจึงจำตองปดการสนทนาในหัวขอ นี้ไปโดยปริยาย แตก็มเี สียงคานลอยลมมาประปราย ยิ่งชวงไหน ฉันไปคางบานอุมมีแลวตรงกับชวงที่ตองอานหนังสือหนักจนลม หมอนนอนเสื่อ คนที่คอยหายาใหทานก็อดไมไดที่จะบนประมาณ วา “อุมมีบอกแลว เรียนหมอมันไมเหมาะกับหนู” ตลอดแปดปของการศึกษาที่อยูในบรรยากาศของการยอมรับ อยางเสียไมไดของอุมมี ทำใหฉันมีขออางสารพัดที่จะไมกลับไปคาง กับอุมมี ถึงฉันจะไมชอบการเผชิญหนากับเสียงบนของอุมมี แตนั่น ก็ไมเคยทำใหฉันเปลี่ยนความตั้งใจ ยิ่งวงจรชีวิตตองคลุกคลีอยูกับ คนไขและบุคลากรทางการแพทยและพยาบาล ยิ่งทำใหความตั้งใจ ของฉันเริ่มชัดเจนขึ้นทุกที ยังมีคนไขมุสลิมะฮฺอีกเยอะที่เครงครัด ในหลักการ แตแพทยมุสลิมะฮฺมีไมเพียงพอ นอกจากนั้นปญหา พยาบาลกับสิทธิในการคลุมฮิญาบ ซึ่งเปนปญหาเรื้อรังมานาน ก็วน เวียนมาใหปวดหัวอยูไดเรื่อยๆ ปญหาทุกอยางจบสิ้นแลว ทันทีที่แบบรางโครงการคลีนิค ผดุงครรภ “มารดาแหงศรัทธาชน” ของฉันถูกทำใหเปนภาพความ จริงในที่สุด

37 บรรยากาศเปดคลินิกวันแรกคอนขางคึกคักกวาที่คิด ทั้งคน รูจักและไมคุนหนามาใหกำลังใจจนแนนคลินิก ฟุรกอนนองผูเคย ฝามรสุมชวงวัยรุนจนจบสถาปตย แวะมาดูความเรียบรอยของหอง ผาตัดที่ยังไมแลวเสร็จตั้งแตเชามืด คาดวาอีกสามวันนาจะเปดให บริการได100% เจาหนาที่และพยาบาลมุสลิมะหทั้งหกคนในชุด ฮิญาบสีเขียวออน ชวยตอนรับแขกและคนไขอยางขันแข็ง อาจารย หมอหลายทานเอยปากชมวาเครื่องไมเครื่องมือของคลีนิคมีความ ทันสมัยแตในสวนการผาตัดเคสหนักๆ อาจตองรอใหพรอมกวานี้ คนไขสวนใหญคลุมหนากันมาเกือบทั้งนั้น พวกเธอเขามาจับมือฉัน แนน พรอมพูดน้ำเสียงจริงจังวา “ดุอาอฺที่พวกเราเฝาขอมาหลายป ถูกตอบรับแลว” กวาคนจะเริ่มซาก็บายแกๆ แลวนั่นแหละ อบีรีบเอาขาว เที่ยงมาให กอนที่คนไขรายตอไปจะกลายเปนฉันเสียเอง “คนไขที่มาฝากทองกับเราวันนี้มีหารายคะหมอ สวนที่โทร มาแจงวาจะเปลี่ยนจากโรงพยาบาลเดิมมาฝากกับเราอีกเจ็ดรายจะ ทยอยมาอาทิตยหนา” อารีซา พยาบาลรุนนองที่เคยตอสูเรื่องสิทธิ ในการคลุมฮิญาบในสถานพยาบาลที่ลำปาง รายงานสถานการณใน วันแรกราวกับเลขาผูบริหารระดับสูง “ออ กอนกลับภรรยาของเชคมุฮัยมินบอกวา ตอนนี้ขาว คลีนิคเราถูกโพสตที่เว็บไซดเครือขายคนทำงานอิสลามกวาหาสิบ เว็บเลยแหละ” ฉันแจงขาวดี อบีและเจาหนาที่ทุกคนยิ้มหนาบาน

38

กันเลยทีเดียว “เออ…แลวซา เห็นอุมมีของหมอบางปลาวคะ” ฉันถามทั้งที่ นาจะเดาคำตอบได “เอ ซาวาซาไมเห็นนะคะหมอ” “อุมมีเคายุงๆ เรื่องนองสะใภหนูนั่นแหละ เห็นบนเจ็บทอง ตั้งกะเมื่อคืน” อบีพยายามทำใหฉันรูสึกดี “มีแววคลอดกอนกำหนดหรือคะลุง เพิ่งเจ็ดเดือนไมใชเหรอ แตเทาที่ดู ทองก็ใหญอยูนะ” อารีซาถามน้ำเสียงเปนหวง “ที่ใหญๆ นะขางในมีสองคนนะ รูปลาว” “อาว ฝาแฝดหรอกเหรอคะ ดีสิคะ ไปไหนมาไหนคุณปู กะเตงคนนึง คุณยาคนนึง สนุกดีออก” อารีซารีบปดปาก ราวกับ นึกไดวาหลุดปากเรื่องที่ไมควรพูดออกมา “งานเขานะสิไมวา ปาเคาเลยตองไประแวดระวังซะหนอย ไมงั้นวันนี้ตองมาแลวแหละ” อบีตบเขาเรื่องจนได

39 จริงๆ ฉันก็ไมไดซีเรียสอะไรมากนักหรอก นองสะใภก็นา เปนหวง แววๆ วาเมื่อคืนมีปากเสียงกับฟุรกอน นองชายฉัน เจานั่น ก็เหลือเกิน ภรรยากำลังทองกำลังไส ยังจะไปลอวาอืดเหมือน พะยูนอีก ลำพังอุมทองก็เหนื่อยจะแยยังตองมาหงุดหงิดเพราะ ความปากเสียของสามีแทๆ เลย กอนที่ประตูเหล็กดานนอกคลินิกจะปดลง เกงคันงามก็เขามา จอดราวกับมีคนคอยกำกับ อุมมีในชุดฮิญาบสีเทา ลงจากรถมา พรอมกับเจานองชายตัวดี ฉันพรอมเจาหนาที่ทุกคนใหสลามกอน “นั่นไง บีวาแลว จริงๆ ก็อยากมา แตทำฟอรมไปงั้นแหละ” อบีพูดหนาระรื่น “อืม ตึกก็ดูดีกวาที่คิดนะ” อุมมีน้ำเสียงเรียบ เจาหนาคนอื่นๆ เริ่มขอตัวกลับ “หนูคิดวา อุมมีจะไมมาซะอีก” ฉันพูดพลางมองหนาอุมมี “อุมมีจะมาตั้งแตเที่ยงแลว พอดีวานีเคาปวดทอง แนน หนาอกนะ นี่ขนาดบอกใหกินนอยๆ แลวนะเนี่ย” ฟุรกอนไมวาย พาดพิงถึงภรรยา “แลวนายมีพี่สาวเปนหมอสูติฯไวทำไมยะ ทำไมไมพามา คลินิก ชั้นไมชารทเพิ่มหรอกนา” ฉันไดที “อัสวานีเคาไมเปนไรมากแลวลูก ทองสาวก็อยางนี้แหละ” อุมมีออกรับแทน “แตยังไงก็นาจะพามาใหหนูดูซะหนอย เอางี้มั้ย เดี๋ยวกลับไป

40 หนูจะเลยไปตรวจให” ฉันจริงจัง “ไวพรุงนี้ก็ไดนิ วันนี้เหนื่อยมาทั้งวันแลว อุมมีวันนี้เราไป เลี้ยงใหนิหนอยดีมั้ย” ฟุรกอนนี่ไมไดหวงภรรยาเลย “จริงดวย ไปกินเนื้อยางเกาหลีสินอาทรกันมั้ย บีเลี้ยงเอง” อบีเสนอ “อุมมีขอตัวแลวกัน วันนี้เพลียๆ ยังไงไมรู” แลวโอกาสที่เรา จะไดทานขาวพรอมหนาก็มีอันตองลมไปอีกครั้ง ……………………………………. “นิ …วานีแยแลว ชวยวานีดวย” ฟุรกอนพรอมเจาหนาที่คลินิกเข็นเปลนอนเขามาอยางเรง รีบ โดยมีอุมมีวิ่งกระหืดกระหอบอยูรั้งทาย บนนั้นมีนองสะใภฉัน ซึ่งนอนตัวเกร็ง ตาเหลือกคาง นิ้วมือหงิกเกร็ง ฉันพรอมเจาหนาที่ที่ เหลือรวมตัวกันโดยสัญชาตญาณ วินาทีนี้คนไขสำคัญที่สุด “เข็นเขาหองสามเลย” ฉันตะโกนบอกพยาบาล “ชวยนอง ชวยหลานดวยนะลูก” อุมมีเสียงขาดเปนหวงๆ ฉันบอกใหพยาบาลรีบใชไมกดลิ้นที่พันดวยผากอชกันไมใหวานี กัดลิ้นตัวเอง แลวจึงใชอุปกรณเพื่อกันลิ้นตกไปปดทางเดินหายใจ พรอมกันนั้นก็ซักฟุรกอนเพื่อประกอบการวินิจฉัยโรค “กอนหนานี้วานีเปนไงบาง” “เขาหงุดหงิดตั้งแตเมื่อคืนแลว เชามาก็แวดๆ ใสผมอีกยกนึง แลวอยูดีๆ ก็บนแนนหนาอกแลวก็เกร็งชักอยางที่เห็นนี่แหละ”

41 ฟุรกอนเสียงสั่น สวนอุมมีรีบหลบไปยืนดู อยูมุมหอง ดวยเกรงวาฉันจะทำงานไม สะดวก “ตอนลม หัวฟาดพื้นรึปลาว” “เปลา ผมกับอุมมีชวยกันจับเอาไว” “ซา วัดความดันใหที” อารีซาซึ่ง คลองที่สุดในบรรดาเจาหนาที่ ไมทำใหฉัน ผิดหวัง “ความดันอยูที่ 180/110 คะหมอ” ความดันสูงขนาดนี้ ไมผิดแลว วานีครรภ เปนพิษแนนอนเร็วเทาความคิด ฉันรีบ เตรียมยาฉีดกันชัก ขณะเข็มทิ่มเขาตรง หลอดเลื อ ดดำฉั น รี บ บอกให พ ยาบาลอี ก คนใหน้ำเกลือเปดเสนไวกอน นอกจากแม แลว เด็กในทองก็ตองไดรับความชวยเหลือ พรอมกัน “เตรี ย มเครื่ อ งทำเอ็ น เอสที ใ ห ห มอ ดวย” การที่แมชักแบบนี้ บางทีแมอาจ ขาดออกซิเจนซึ่งจะสงผลตออัตราการเตน ของหัวใจเด็ก

42 “หมอคะ คนไขหายใจชาลง” พยาบาลอีกคนบอกฉัน หนา ตาตื่น “วานี เปนไงลูก” อุมมีซึ่งเห็นเหตุการณทั้งหมดถามอยางอด ไมได “เตรียม 10% แคลเซียมกลูโคเนต ใหดวย” ฉันตองรีบ เปลี่ยนยาฉีดทันที ขณะที่สายตายังจับจองไปที่เสนกราฟหนาจอที่ แสดงการเตนของหัวใจเด็ก ซึ่งนาทีนี้หัวใจเด็กเตนเร็วมาก อาการชักของวานีเปนปกติแลว หลังจากยาเข็มใหมผานเขาสู หลอดเลือด แตหัวใจเด็กยังเตนเร็วกวาปกติอยู ฉันรอไมไดแลว “เอารถออก คนไขตองไดรับการผาตัดดวน” ฉันตะโกนบอก ทุกคน …………………………………………………………………… อัสวานีหายใจสม่ำเสมออยูอยูบนเตียงคนไข ทองของเธอแฟบ ลงแลว ไมมีใครมีโอกาสเห็นหลานฝาแฝดของเราเพราะทางโรง พยาบาลไมสามารถชวยชีวิตเขาเอาไวได ไมมีบทสนทนาระหวางฉันกับอุมมี เราสองคนมองไปยังหนา ซีดๆ ของอัสวานีที่หลับอยู อุมมีซึ่งนั่งอยูบนโซฟาขางๆ เอื้อมมือ มาจับมือฉัน “อุมมีรูวาหนูกำลังคิดอะไร อัลลอฮฺกำหนดแลววาตองเปน แบบนี้ อุมมีเห็นนะ เห็นดวยตาตัวเองวาหนูทำเต็มที่แลว” อุมมี

43 เสียงสะอื้น ขณะที่ฉันกมหนานิ่ง รูสึกผิดเกินกวาจะสบตาอุมมี “หนูรูมั้ย ตอนที่วานีมาถึงมือหนู อุมมีไมคอยวางใจเทาไหร แตเมื่อเห็นสายตาที่ลูกมองวานี น้ำเสียงเฉียบขาดที่สั่งพยาบาล สองมือเล็กๆ ที่อุมมีเคยเห็น วันนี้ถูกใชหยิบเครื่องมือโนนนี่อยาง ชำนาญ รวมถึงทุกอยางที่หนูไดทำไปทั้งหมด ทำใหอุมมีถึงกับ ตกใจวา วันนี้ลูกสาวตัวเล็กๆ ของอุมมีไดกลายเปนคุณหมอไปแลว หนูเปนคุณหมอเต็มตัวแลวจริงๆ” ฉันโผกอดอุมมีแนน กอดอยาง ที่อยากกอดมานาน “อุมมีนาจะรูมาตั้งนานแลววา อัลลอฮฺใหหนูเกิดมาเพื่อ รักษาคน” แววตาแสนออนโยนของอุมมียืนยันถึงความรักที่เจืออยู ในคำพูดนั้น “ถึงเวลางานของคนเปนหมอจะแนนแคไหน แตโควตาเวลา ของอุมมีที่ตองไดรับจากหนู ถูกวางไวแนนอนลวงหนาแลวคะ จาก นี้หนูจะอยูกับอุมมีใหมากขึ้น” เราสองแมลูกมองตากันนิ่งนาน “เอาเวลาไวดูแลสามีเถอะจะ อายุก็ไมใชนอยๆ แลว ยังไมมี ใครมาขออีก จะขึ้นคานรึปลาวเนี่ย ลูกสาวชั้น” ฉันจำไมไดแลววา ครั้งสุดทายที่อุมมีเคยหยอกเยาแบบนี้กับ ฉันนั้นเมื่อไหร ยังไงก็ชางเถอะ เพราะตอนนี้อะไรตอมิอะไรระหวาง ฉันกับอุมมีกลับมาเปนเหมือนเดิมแลว

44 âÅ¡·ÕèäÁèÍÒ¨¼Ù¡¾Ñ¹... โดย...พี่หนูดี

เราใชชีวิตอยูบนโลกใบนี้มานานเทาไหร?

20ป...40ป...หรือรวมรอย ในระยะเวลาเหลานั้น...คงมีสถานที่หลายแหงที่เราผูกพัน มีคนหลายคนที่เรารัก...และถูกรัก

45 บางครั้ง...สายใยที่ผูกโยงเราไวกับผูคน และสรรพสิ่งบนโลก ใบนี้ก็ซับซอน และสวยงามเกินไป จนทำใหเราลืมไปวา...ทุกอยางที่ปรากฏอยูเบื้องหนาเราใน วันนี้ไมไดเปนอะไรมากไปกวาเรื่องชั่วคราว แมแตชีวิตของเราเอง -- วันหนึ่งมันก็ยอมจะจากลาโลกนี้ไป ผู ค นที่ ต ำแหน ง หน า ที่ ท ำให เราผู ก พั น กั น ...ถึ ง วั น นั้ น ก็ สิ้ น สายใย ผูคนที่อิสลามทำใหเราผูกพันกันตางหาก...คงอยู ทรัพยสมบัติที่เรารับเขามา...ถึงวันนั้นก็ไรคา ทรัพยสมบัติที่เราใหออกไปตางหาก...คงอยู ใบปริญญาที่เราขวนขวายมาประดับฝาบาน...ถึงวันนั้นก็มีคา เพียงเศษกระดาษ ความรูที่เราไดใชมันไปในหนทางของอัลลอฮฺตางหาก...คงอยู มิตรภาพที่เรากลัววาจะสูญเสียไป...ถึงวันนั้นก็ไมยังประโยชน คำตักเตือนที่เรากลาวออกไปโดยบริสุทธิ์ใจตางหาก...คงอยู

46 ค่ำคืนที่เราขดตัวหลับใหลอยูใตผาหม...ถึงวันนั้นก็วางเปลา ค่ำคืนที่เรายันสีขางขึ้นมาเขาเฝาอัลลอฮฺตางหาก...คงอยู ความสวยงามที่เราเฝาดูแลรักษา...ถึงวันนั้นก็เนาเปอย ความดีงามตางหาก...คงอยู ดุนยาที่เราเฝาลุมหลง...ถึงวันนั้นก็ดับสูญ อาคิเราะฮฺตางหาก...คงอยู ...อาคิเราะฮฺตางหากเปนนิรันดร...

47 àÁ×èͶ֧Çѹ¹Ñé¹

โดย...สุภาพชน

เมื่อวันหนึ่ง วันแหงการฟนคืนชีพมาถึง เราคงรูสึกอยากแกไขอะไรหลายๆ อยางในชีวิตที่ผานมา เรื่องราวในอดีตที่เราคิดวามันเปนเรื่องสนุกสนาน แตมันกลับขมขื่นยิ่ง ณ วันนั้น วันที่เราเดินควงแขนกับตางเพศทั้งที่ยังไมไดแตงงาน วันนั้นเรามีความสุขเหลือเกิน ใจสองเราอยูใกลชิดกัน วันที่เราละเลยไมใสใจกับเวลาของการละหมาด จนเวลาลวงเลยผานมา เราก็ยังทำเปนเฉยชา

48

วันที่หูของเราเคลาแตเสียงเพลง มากกวาที่มันจะฟงเสียงกุรอาน วันที่ปากของเรากัดกินเนื้อพี่นองที่ตายไปแลว มากกวาที่จะเปลงคำพูดเพื่อตักเตือนกัน วันที่สองมือของเราถูกขยับเพื่อใชแช็ทกับเพื่อนขามคืนอยาง ไรสาระ มากกวาที่มันจะถูกหยิบจับเพื่อการบริจาค วันที่นิ้วของเราถูกใชเพื่อกดเบอรโทรศัพทหาใครบางคน มากกวาที่มันจะขยับลูกประคำ วันที่น้ำตาของเราถูกหลั่งเพื่อดูบทพระเอกพร่ำกับนางเอก กอนตาย มากกวาที่มันจะถูกหลั่งจากการเกรงกลัวอัลลอฮฺ วันที่สองเทาของเราย่ำเขาไปในโรงหนังทุกอาทิตย มากกวาที่มันจะถูกย่ำไปมัสยิดทุกเวลา วันนี้ของเรา ยังไมถึงวันนั้น วันที่ทานจะไมพูดอะไร นอกจากเทาของทาน มือของทาน จะเปนผูตอบเอง ทานยังมีเวลาที่จะกลับตัว เตาบัต

แกไขในวันขางหนาใหอยูบนเสนทางที่เที่ยงธรรม อยาหลอกตัวเอง วาอีกนาน กวาความตายจะมาถึง อยาหลับตา โดยที่ไมนึกถึงเลยวา พรุงนี้ทานอาจจะไมตื่น อยาทำเปนรูดี วาตอนนี้ฉันทำบุญมากมายเพียงพอแลว อยาปดหู หากมีคนมาบอกทานวา เพื่อนของทานถึงแก อะญั้ลแลว อยาเดินผานกุโบร โดยที่ทานไมเหลียวมองมันเลยวา วันหนึ่งฉันก็ตองอยูในนั้น วันแหงการฟนคืนชีพ ใกลมาถึงแลว โลกใบกลมเบี้ยวๆ ใบนี้ แกมากแลว เหนื่อยมากแลว อีกไมนานก็ตองดับสูญ แตมนุษยยังคงตองตื่นอีกครา เพื่อเรียกมาสอบสวนและใหผลตอบแทนในสิ่งที่กระทำไวบน ดุนยา เปนวันซึ่งไมมีใครชวยเหลือใครไดเลย...... “และจงเกรงกลัววันหนึ่ง ซึ่งในวันนั้นไมมีใครสามารถที่จะ ชวยใครไดแตอยางใด และการไถโทษแทนจากใครก็จะไมเปนที่ ยอมรับ การขอไถแทนก็จะไมเปนประโยชนแกใคร และผูที่ทำผิด ทั้งหลายจะไมไดรับการชวยเหลือ” อัลบากอเราะฮฺ : 123

49

50 âçàÃÕ¹¢Í§¡Ô駡×Í โดย...พี่หนูดี

กิ้งกือตัวนั้นโผลหนาออกมาจากรอยแยกระหวางกอนดิน ฉัน(ดวยความอยากรูอยากเห็นเปนที่สุด) ถามอยางอดไมไดวา มีอะไรอยูใตนั้นบาง...ใตดินของสถานที่ๆ เงียบที่สุดของชุมชน... เงียบ นิ่ง และเย็น ไมวาผูคนภายนอกจะโหวกเหวก วุนวาย และ รอนรุมสักแคไหน ...ใตดินของกุบูรขางมัสยิด กิ้งกือไมไดตอบคำถามของฉัน เพียงแตหยุดนิ่งอยูครู 1 หลัง จากพาลำตัวยาวๆ ของมันพนกอนดินบนหลุมฝงศพหลุม 1 ออกมา

51 ได แลวก็ลอยนวลจากไปอยางไมรับรูวากำลังมีคนจองมองมันอยู พรอมกับคำถาม ฝนเพิ่งหยุดตกเมื่อตอนบายแกๆ กลิ่นหอมแบบดินๆ ชวนให รูสึกสงบและเย็นเกินกวาจะถือโกรธกิ้งกือที่ผละจากไปอยางไมแย แสแบบนั้น เสียงวุนวายของผูดำรงชีวิตอยูภายนอกรั้วแหงนี้ดังมาใหได ยินแตเพียงแววๆ แตยังดังพอใหสงสัยวา...แคชั่วกำแพงกั้นเทานั้น ทำไมการรับรูของผูคนกลับตางกันไกลแสนไกล คนในชุมชนแหงนี้ แนละ รวมถึงตัวฉันดวย เดินผานกุบูรกัน ทุกวัน ถาไมลืม...ก็ไดทักทายชาวกุบูรกันบางตามมารยาท แตนอย ครั้งเหลือเกินที่จะสำนึกวาที่ๆ เราเดินผานอยูนี้ วันหนึ่ง...เราจะไป อาศัยอยูและกลายเปนผูถูกเดินผาน กุบูรในทุกชุมชนควรเปนที่ใหบทเรียนที่ดีที่สุดของชุมชน แต ในความเปนจริง...ถามันไมถูกใชเปนสถานที่สำหรับฝากรองรอย ของความเชื่ออันเลอะเทอะ ก็มักจะถูกใชเปนเสมือนสัญลักษณแหง ความนาหวาดกลัวที่ไมคอยมีใครอยากเขาใกล ทั้งที่เราไมควรกลัว อนาคตของตัวเองเลย ฉันพบวามีบทเรียนใหมๆ จากกุบูรเสมอ กุบูรบอกฉันวา การทำงานเพื่อหวังความชื่นชมจากผูคน

52 (ริยาอฺ) นั้นไรคาเพียงใด ความเดียวดายของชาวกุบูรทั้งที่มีชื่อ เสียง ร่ำรวย และเคยเปนที่นับหนาถือตาเมื่อครั้งยังมีชีวิตอยูทำให สำนึกไดวา ทายที่สุดแลว...ความคิดเห็นของผูคนไมอาจชวยอะไร เราไดเลยในวันที่นอนเดียวดายอยูใตดิน มันไมสำคัญเอาซะเลยวาผูคนจะรูจักเราในฐานะอะไร และ มองเราอยางไร แตอัลลอฮฺรูจักเราในฐานะอะไรและมองเราอยางไร ตางหากที่สำคัญ ไมมีใครสักคนที่จะมารวมรับรูปญหาที่เราตองตอบในกุบูร.... ความเปนอยูในสุสานเดียวดายเสมอ อดนึกไมไดวา...หรือที่เราหลายๆ คน ใชชีวิตอยูในระบบของ ชาวดุนยายากนักหนาก็เพราะเรื่องนี้ดวย ...เพราะในระบบการ ศึกษา การทำงาน หรือแมแตการใชชีวิตที่กำหนดขึ้นโดยชาว ดุนยา(ฉันชอบใชคำนี้ในความหมายวา ผูที่มีชีวิตอยูเพื่อดุนยา ดุนยา และก็ดุนยา) มันยากมากที่เราจะเปนชาวอาคิเราะฮฺโดยสมบูรณ มันแทบเปนไปไดเลยที่เราจะเตรียมตัวเพื่อพบกับความตาย ในทุกชั่วขณะ เมื่อพรุงนี้ยังมีการบานที่ตองทำสงอาจารย มีหนังสือ ที่ตองอานเตรียมสอบ มีงานที่ตองนำเสนอลูกคา และอะไรตอมิ อะไรอีกมากมายสำหรับชีวิตในดุนยาของเรา เพราะชีวิตของเราตองมีพรุงนี้ ในขณะที่สำหรับชาว อาคิเราะฮฺแลว...ชีวิตของเขาตองไมมีพรุงนี้

53 กิ้งกือตัวนั้นไมรูนวยนาดหายไปไหนแลว มันอาจมุดเขาไปใน กอนดินของอีกหลุมฝงศพหนึ่ง เทาๆ กับที่อาจขดตัวอยูในพงหญา ใกล ๆ นั่น แตฉันคอนขางแนใจวามันจะยังอยูในนี้...ในกุบูรที่ผูคน ในชุมชนไมใสใจตราบใดที่ยังไมถึงคราวที่ตัวเองตองเขามานอน ...บางที ถาเราไดรำลึกถึงบั้นปลายของชีวิตที่แทจริง ชีวิตเรา คงงายขึ้น เพราะปจจัยสำหรับดำรงชีวิตอยูของเราจะนอยกวาที่เรา ตองการอยูในทุกวันนี้ไมรูกี่เทาตอกี่เทา ฝนตั้งเคาอีกครั้ง ฉันทิ้งกิ้งกือ กอนดิน และรางทั้งหลายใต นั้นใหนอนตากฝนอยูเบื้องหลัง กลิ่นหวานๆ แตนาหวาดระแวงของ ดุนยาฟุงขึ้นมาแทนกลิ่นเย็นๆ ของดิน เมื่อน้ำหนักของหนังสือ เรียนในกระเปาที่ถืออยูทำใหนึกไดวา พรุงนี้ยังมีงานอีกหลายชิ้น ตองทำสงอาจารย ฉันถอนหายใจ...นึกอิจฉากิ้งกือขึ้นมาแวบ 1 อยางชวยไมได

54 à»ç¹à¸Íä´éä§?

เมื่อพูดถึงการเลือกคูครอง แนนอนแตละคนยอมมีสเปคของ คูครองตางกัน รวมไปถึงวิธีการคัดเลือก ทำความรูจัก อันเนื่อง มาจากความเขาใจและยอมรับในหลักการและเปาหมายที่ตางกัน จริงๆ เสนทางรักของผม ไมไดผิดปกติอะไร แตอาจจะแปลกสำหรับ สังคมปจจุบันและสรางความงุนงงแกหลายๆ คน แต..ก็มีคนจำนวน ไมนอยเหมือนกัน ที่ทำเชนเดียวกับผม ผมเห็นความสุขที่มาพรอม ความดีงาม ผมอมยิ้มทุกครั้งที่นึกถึงแบบอยางเหลานั้น และผม อยากใหอัลลอฮฺรักผม ใหผม เหมือนที่พวกเขาไดรับเชนกัน หากคนที่เรารูจักจะแตงงาน เราก็อยากจะรู วาแตงกับใคร.. ชื่ออะไร..คนที่ไหน.. เรียนจบอะไร.. แลวทำงานที่ไหน.. ลูกเตาเหลา ใคร? อะไรประมาณนี้ ใชมั๊ยครับ ผมกำลังจะเปนเจาบาว ผมจึงตอง วนเวียนอยูกับคำถามเหลานี้ แลวคำถามตอมานี้ละครับที่ทำใหผม ตองตอบยาว คือ ไปรูจัก และรักกันไดยังไง ??? หลายคนชื่นชม แตไมนอยที่แอบงงอยูในใจ บางคนกลาหนอย ก็ถามตรงๆ วา เฮย

55 ไมคบกัน ไมคุยโทรศัพทกัน ไมไปไหนมาไหนดวยกัน แลวจะรูไดไง วาเปนคนยังงัย เขากันมั๊ย ไมรักกันกอนแลวจะอยูดวยกันไดหรือ? เมื่อคำถามเยอะ คนถามก็แยะ ผมก็ตองตอบ… เรื่องราวระหวางเธอกับผม ผมเรียนที่นครศรีฯ เธอเรียน ที่กรุงเทพฯ ผมไดเจอเธอ..ในชวงที่ผมไปฝกงานที่กรุงเทพฯ ไปพัก อยูในซอยเดียวกับบานพักของเธอ ประทับใจตั้งแตครั้งแรกเลย ยอมรับวา สิ่งที่ทำใหประทับใจ คือ หนาตาและบุคลิกภายนอก แปลกดี ผมวาเธอไมใชคนสวย แตดูแลวไมเบื่อ การแตงกายเรียบรอย แตก็ดูคลองแคลว มีมนุษยสัมพันธดี จากนั้นก็เจออีก แตไมบอย นัก นับครั้งได ผมสืบเบื้องตนวาเธอเปนใคร แตในชวงที่ฝกงาน ที่นั่นเกือบ 4 เดือน ก็ไมไดคุยหรือบอกเรื่องนี้กับใครเลย ทั้งที่พี่ๆ รอบตัวผมสนิทสนมกับพี่ชายเธอทั้งนั้น ผมฝกงานเสร็จก็กลับไป เรียนตอ และไดมีโอกาสมากรุงเทพฯอีกครั้งหนึ่ง เพื่อมางานนิกะฮฺ ของบังที่ผมรูจัก และครอบครัวเธอก็รูจัก เจอเธอวันนั้น ผมยัง ประทับใจเหมือนเดิม ผมเริ่มหาขอมูลของเธออยางละเอียด ขอมูล ที่ไดมาจากเพื่อนๆ พี่ๆ ทำใหมั่นใจในระดับหนึ่งละวา แบบนี้ แหละ! ใชเลย เปนคนใสใจและมีจิตสำนึกในเรื่องของอิสลามอยู เสมอ ครอบครัวมีความรูและตักเตือนกันดวยอิสลาม เปนที่ยอมรับ ของคนในสังคม ผมจึงใหเพื่อนสนิท (ซึ่งมารูทีหลังวารูจักเธอ ยิ่ง กวานั้นยังเคยคิดจะแนะนำเธอใหผมดวยซ้ำ แตเพราะอยูกันคนละ

56 ที่ ดูเหมือนจะเปนไปไมไดเลย จึงไมบอกผม) ผมใหเขาชวย เสนอเธอวาผมสนใจ ไมไดรับทั้งการตอบรับและคำปฏิเสธ ผม นั่งคิด จะทำความรูจักเธออยางไรเพื่อเปนการใหเกียรติเธอที่สุด ในเมื่อเธอมีมะฮฺรอม นั่นคือพอและพี่ชาย ผมจึงตัดสินใจโทรบอก พี่ชายเธอ ไดรับคำแนะนำใหหาขอมูลของกันและกันดูกอน เพราะ ยังเรียนกันไมจบ คงตองใชเวลาอีกสักพัก ที่ผมจะตองศึกษาเธอ และเธอจะพิจารณาผม สองป ที่ไมไดเจอกันเลย ไมเคยคุยโทรศัพทกัน แตมีสื่อกลาง คือเพื่อนและพี่นองที่รูจักเธอและครอบครัว คอยใหขอมูล ทำให ตางฝายตางไดรับรูวากำลังทำอะไรอยูที่ไหน ระหวางเรามีการ สนทนากันบาง ผานทางอีเมลล และ MSN เพื่อรูนิสัยใจคอกันใน ระดับหนึ่ง แมผมจะเชื่อมั่นในเธอ แตผมก็ไมมั่นใจวา ที่สุดแลว พระองคจะจัดใหเราไดเปนคูครองกันหรือไม ผมขอดุอาอฺและมอบ หมายการงานที่กระทำอยูใหอัลลอฮฺ เพราะพระองคคือผูทรง กำหนด ผูทรงวางแผน ผูทรงรอบรูทุกสิ่งทุกอยางบนโลกนี้ ผมมั่น ใจขึ้นเรื่อยๆ แตก็ไมใชเพราะขอมูลที่ไดรับมากขึ้นเรื่อยๆ แตคือ การละหมาดอิสติคอเราะฮฺเสมอๆ จนกระทั่งประมาณ 6 เดือน กอนหนานี้ (31 ส.ค. 51) ผมจึงตัดสินใจพาผูใหญทางบานมาสูขอ เธออยางเปนทางการ อัลฮัมดุลิลลาฮฺ อัลลอฮฺทรงใหความสะดวก และงายดายในการสูขอครั้งนั้น...แตการละหมาดอิสติคอเราะฮฺและ

57 ดุอาอฺตออัลลอฮฺ ยังคงตองทำอยูเสมอจนกวาจะถึงวันนิกะหฺ วันนี้ ผมตองขอบคุณ และขออัลลอฮฺทรงตอบแทนทุกทาน ที่เคยพูดคุยใหขอมูลแกผมและเธอ โดยเฉพาะอยางยิ่ง บังฮาฟส บังดิศรและกะสา สุไลมาน กะอัสมะอ และอาจารยอุสมาน ราษฎรนิยม ทุกคนมีสวนชวยประคองเสนทางรักของผม ใหเดินไป ในทิศทางที่อัลลอฮฺทรงโปรดปราน “โอพระผูอภิบาลของเรา ขอพระองคทรงประทานคูครอง และลูกหลานที่ชื่นตาชื่นใจแกพวกเรา และโปรดทำใหพวกเรา เปนแบบอยางแกผูศรัทธาทั้งหลายดวยเถิด” ~ เจาบาวของวนิตา ~

58 ¤¹á»Å¡Ë¹éÒ¤¹¹Õé... ·ÕèàÅ×Í¡áÅéÇ

ทามกลางบรรยากาศการพูดคุยสบายๆ ของครอบครัว ใน บานพักหลังเล็กๆ หลังจากเสร็จสิ้นอาหารมื้อค่ำที่พิเศษกวาทุกวัน เพราะเปนวันที่พอกับแมของฉัน ขึ้นมางานรับปริญญาพี่สาว และ ไดมีโอกาสเลี้ยงเพื่อนๆ ของลูกๆ ที่รานบังดี้ “อาเยาะๆ สนใจเด็กคนนั้นเปนลูกเขยมั๊ย โอ..ใชไดเลย เวิ๊คๆ” ผูเปนพอไดแตอมยิ้ม เมื่อลูกชายถามพรอมทำแววตาทะเลนๆ มาที่ฉัน เปนเรื่องปกติของพี่ชายฉัน ที่เวลาเห็นใครเขาทาหนอย จะเอามาลองเชิงลอเลียนฉันทุกที ขยันจับคูใหคนไปทั่ว และไมพน จะจับคูใหนองดวย “เฮอ..คนไหนอีกละเนี่ย” ฉันทำหนาหงุดหงิด ชักเซ็งกับการ ที่ใครๆ จะจับคูใหคนนั้นทีคนนี้ที อันที่จริง ชั้นปสุดทายของการ

59 เรียนปริญญาตรี มันก็ควรจะมองๆ ใครไวบางแลว แตฉันรูสึก ตัวเองยังไมโตพอที่จะคิดเรื่องแบบนี้ ยังไมเจอคนที่ใช และยังไม อยากจะพิจารณาใคร “คนที่นั่งขางพี่ดิศรอะ หันหลังใหเธอนะแหละ” คนที่นั่งขาง วาที่พี่เขยหรอ?..คุนๆ แตก็นึกหนาตาไมออก --------------------------------------------------หลังจากกลับจากมหาลัย ในซอยแคบๆ พลุกพลานดวยรถ และผูคน ฉันเดินสวนกับชายคนหนึ่ง หนาตาหวานแบบเขมๆ บุคลิกดูสุภาพ เรียบรอย ขรึมนิดนึง ...นาจดจำ และฉันก็คุนๆ วา เปนคนที่เดินคูกับวาที่พี่เขยของฉันเมื่อเชานี้ เราเดินสวนกันและ ทักทายกันตามประสาคนกำลังจะนับญาติ ริมถนนใหญใจกลางกรุง ...เขาเปนคนแปลกหนาสำหรับฉัน และสำหรับที่นี่ดวย แวบขึ้นมา หรือจะเปนคนนี้ ที่พี่ชายพูดถึงเมื่อวันกอน...

--------------------------------------------------“ตาๆ มีเรื่องจะปรึกษาหนอย” เพื่อนมุสลิมีนคนหนึ่ง โทรมา จากปตตานี เขาเปนคนที่มีแนวคิด และอุดมการณคลายกับฉัน คุย กันรูเรื่อง “เพื่อนเรามันไปปงผูหญิงคนนึง มันคิดจริงจังถึงขั้นจะแตง งานเลย แตยังเรียนอยูทั้งคู ตาคิดวาควรทำไง” ฉันแนะวิธีการคราวๆ วามุสลิมีนควรทำอยางไรเมื่อรูสึกพอใจ

60 มุสลิมะฮฺคนหนึ่งเขา.. “วาแต...ตาอยูแถวไหนนะ เพื่อนเรามันไปฝกงาน พักแถวกิ่ง เพชร ผูหญิงคนนั้นก็อยูแถวนั้นแหละ เห็นวาเรียนจุฬา” ฉันหัวเราะ “งั้นบอกชื่อมา เคาก็อยูกิ่งเพชร ถาอยูจุฬาหรอ รูจักแนนอน มีกันอยูไมกี่คน พวกเรารูจักกันหมดแหละ” “ไมรูอะ มันไมไดบอกชื่อ แตบอกวาพี่ชายก็เรียนจุฬา เหมือนกัน” เอะ...นึกแลวนึกอีก “ไมเห็นจะมีเลย ที่ทั้งพี่ทั้งนองเรียนจุฬา จะมีก็ญาติเคาเอง แตตอนนี้พี่ชายซิ่วไปอยู มศว แลว ลองถามใหม ดิ๊ ขอมูลมั่วปาว ถามชื่อมาเลย” เขาวางสายไป และโทรกลับมาอีกครั้ง ใหสลามแลวขำในคอ เงียบสักพักแลวบอกวา “ผูหญิงคนนั้น..คือเธอนะแหละ เพื่อนเราเขาใจวาตาเรียนจุฬา!!! เวลาเราคุยกับมัน ก็นึกถึง ตา คุยกับตาก็นกึ ถึงมัน เราคิดจะแนะนำ แตดูเปนไปไมได เพราะ อยูกันคนละที่ เราไมคิดเลยวามันจะไปเจอตาที่นั่น” ฉันอึ้งไปซักพัก รูสึกหนาชา ทำไมจุดไตตำตอแบบนี้ ที่แนะ นำไปตั้งนาน สุดทายแนะนำใหทำกับตัวเองหรือเนี่ย แตผูชายคนนี้ ก็นาตำหนิเหลือเกิน จะจริงจังถึงขั้นแตงงาน แตแคเรื่องสถาบัน ที่เธอเรียน ยังพลาด!!! ถามไปถามมา ถึงบางออ ผูชายคนนั้น ก็คือ “คนแปลกหนา” และเปนคนเดียวกับที่พี่ชายฉันพูดถึงวันนั้น และ

61 ที่ฉันเจอเขาในงานแตงงานรุนพี่เมื่อสองวันกอน ---------------------------------------------------------หาวันตอมา พี่ชายบอกฉันวา “คนแปลกหนา” คนนั้น โทรมา แสดงความจำนง ใหพิจารณาเขา ความรูสึกตอนนั้น ยอมรับวา เริ่มพอใจเขาอีกระดับ หลัง จากที่ประทับใจบุคลิกภาพภายนอกแลว การเขาหาก็มาในรูปแบบ ที่เราเคยตั้งสเปคไว แตเรื่องนี้เราจะตัดสินใจบนความรูสึกของเรา อยางเดียวไมได เพราะคืออนาคตทั้งชีวิต มีผลตอเราในโลกอาคีรัต ฉันไมยอมรับระบบการคบหาเปนแฟนกัน ฉันถูกอบรมสั่งสอนและ ขัดเกลามาแบบนี้ ฉันใชวิธีสืบขอมูลเขาจากบุคคลในเกือบทุกสังคม ที่เขาเคยคลุกคลีอยู ฉันตองการจะรูคุณสมบัติไมกี่อยางหรอก สิ่ง สำคัญคือ ความยำเกรงตออัลลอฮฺ แนวคิดและความรูความเขาใจ ในหลักการศาสนา ที่สอดคลองกับการประพฤติปฏิบัติตัว สวน เรื่องนิสัยใจคอ ไมมีใครสมบูรณหรอก และเปนเรื่องที่ปรับกันได หากคนสองคนเจออุปสรรคใดๆ ขอเพียงกลับไปยึดและยอมรับใน หลักการเดียวกัน ทุกอยางยอมคลี่คลายลง ฉันพบวา คนที่ฉันไววางใจและยอมรับนับถือหลายคน ตาง ก็ชื่นชมและรับรองเขา ทั้งพี่ชาย พี่เขย รุนพี่ เพื่อนๆ นองๆ ใน ชมรมทั้งในมหาวิทยาลัยของฉันและของเขา แตก็ยังไมใชสาเหตุที่ ทำใหฉันตองเลือกเขา เพราะผูที่รูดียิ่งในทุกสิ่งคือ อัลลอฮฺเทานั้น

62 ฉันพยายามทำใหตัวเองใกลชิดพระองคมากที่สุด เพื่อใหพระองค เปนผูชี้ทางให ดวยการละหมาดอิสติตอเราะฮฺอยางสม่ำเสมอ อัลฮัมดูลิลละฮฺ พระองคใหสัญญานมากมายวาเปนเขา เวลาผาน ไปนานเปนป มีการพูดคุยผานทางอีเมลลและ MSN เพียงไมกี่ ครั้ง เราตางมีคำตอบในใจ รักษาระดับความใกลชิดไวเพียง “คน แปลกหนาคนหนึ่ง” ซึ่งไมผูกมัดใดๆ ตอกัน ฉันยังตองละหมาด อิสติคอเราะฮฺอยูเรื่อยๆ เมื่อตางฝายตางมีใครใหพิจารณา หากเรา เปนคูที่อัลลอฮฺทรงกำหนดไว แนนอนสักวัน พระองคจะตองจัด ใหทุกอยางงายดาย และวันนี้ เขาคือคนที่ฉันเลือกแลว เปลี่ยนฐานะจาก “คน แปลกหนา” ใหเปนลูกชายอีกคนของครอบครัวฉัน เปนคนรวม สานฝนอุดมการณที่มี เปนผูนำฉัน ในการเดินทางตลอดทั้งดุนยา และอาคีรัต อินชาอัลลอฮฺ เราจะเปนอาภรณของกันและกันตลอด ไป “โอพระผูอภิบาลของเรา ขอพระองคทรงประทานคูครอง และลูกหลานที่ช่นื ตาชื่นใจแกพวกเรา และโปรดทำใหพวกเราเปน แบบอยางแกผูศรัทธาทั้งหลายดวยเถิด” ~ เจาสาวของอานนท ~

63 ¤ÓμÒÁ

ขอขอบคุณ :: อัลลอฮฺ :: ผูทรงชวยเหลือ ใหทุกการงานสำเร็จลุลวงดวยดี :: ครอบครัวสาและ & ครอบครัวเหมือนกู :: เบื้องหลังการกอราง สรางงาน :: พี่มัด บังดาวุด ยา ดีน มูฮัมหมัด พี่หนูดี นองมัรยัม นองๆ มวล. และนองๆ มอย. :: เหลานักเขียน-นักคน ที่ถูกกดดัน ใหรีบสงงาน :: เพื่อนเจาบาว (กลุมบานอามานะฮฺ) และ เพื่อนเจาสาว (ชาวmustu#46) :: ผูถายทอดความรูสึกถึงเราและฝากคำนาซี ฮัตดีๆ ให :: แตนาเสียดาย..หนาหนังสือไมเพียงพอใหเอาลงเลม ขอมาอัฟมากๆ :: พี่อริศ :: ผูออกแบบปกและรูปเลม ผูเรงจนทันเห็นเลมเนี่ย :: หนังสือ “เราตองมีชีวิตอยู..เพื่ออิสลาม” ของบังนูรุลอัยนฺ– พี่นูรียะห :: ตนแบบใหเลียนแบบ ^_^

64 :: Hotmail และ MSN เครื่องมือที่ทำใหพวกเราติดตอกันขาม ประเทศขามทวีป จนสามารถรวมกันสรรคสรางหนังสือเล็กๆ ที่มีคาเลมนี้ได :: แขกที่มารวมงาน :: ผูสละเวลามารวมยินดีกับเรา :: ผูมีสวนรวมทุกคนที่ไมไดเอยนาม :: อยาลืมพวกเราในดุอาอฺของทาน