Advent 3 In balans by Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten

ADVENT

Het Kerkblad van het Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten / 3 / 2020

In Balans/ lichaam

en Geest

IN BALANS/AGENDA

september 2020 |

In Balans

COLOFON

et thema van deze Advent is ‘In balans’. Ik kwam laatst een artikeltje tegen over hoe belangrijk het is voor ouderen om in balans te zijn. Er is zelfs een organisatie met de naam In Balans die zich bezighoudt met bewegingsinterventie voor ouderen. Zij helpen ouderen om zich bewust te worden waar en op welke momenten zij risico lopen om zich te bezeren en om te voorkomen dat zij vallen. Daarbij moest ik ook denken aan ons als adventisten. Ook voor ons is het belangrijk dat zowel ons fysieke als ons geestelijk leven in balans zijn. Ik ben heel blij dat onze kerk niet alleen aandacht heeft voor een gezond geestelijk leven, maar ook voor mensen een gezondheids-

boodschap heeft. Er zijn grenzen getrokken maar veel wordt ook aan onze eigen verantwoordelijkheid overgelaten en we mogen daarin onze eigen keuzes maken. Dat is belangrijk om in balans te leven. Fanatisme is nooit gezond. Maar ook in wat wij geloven is het belangrijk om in balans te blijven. Aan de ene kant zie ik leden die het geloof langzamerhand kwijtraken en die aan de rand van de kerk terechtkomen. Aan de andere kant zie ik een enorme opkomst van fanatisme waarin met name op de sociale media de meest extreme samenzweringstheorieën worden verkondigd. Bijvoorbeeld dat het vaccin tegen COVID-19 een 5G-chip zou bevatten. En Bill Gates zou een groot deel van de

Duurzaamheid is belangrijk voor de Adventkerk. Ook Advent werkt mee aan een betere wereld, daarom wordt het gedrukt op papier dat het resultaat is van verantwoord bosbeheer. Onze drukker gebruikt inkten op plantaardige basis en machines draaiend op groene stroom.

REDACTIE

Hoofdredacteur Enrico Karg Redactie Jacob Engelgeer, Jeroen de Jager, Henk Koning, Jeanette Lavies, Erik Macville, Thijs de Reus, Jan Spijk, Jeroen Tuinstra en Irene van Valen Vormgeving Paul de Bruin – Limelight Design Studio Foto omslag Khosro/Shutterstock.com Druk Van de Ridder – VdR Druk & print Oplage 3.800 exemplaren Verschijningsfrequentie 4 maal per jaar Wanneer u het blad ADVENT niet meer wilt ontvangen, kunt u dat kenbaar maken door ons te mailen op het adres: advent@adventist.nl

SEPTEMBER Amicus studenten- congres – online 25-26 Koempoelan 25-27 Training basiskennis boekhouden 27

wereldbevolking willen uitroeien. Openbaring 13 wordt erbij gesleept om aan te tonen dat degenen die zich laten vaccineren niet meer kunnen kopen of verkopen. Als kerk moeten wij afstand nemen van zowel linkse als rechtse extremen. Het is belangrijk dat wij als zevendedagsadventisten een geloof hebben dat in balans is en waarbij wij onze ogen gericht houden op Jezus als onze Redder. Wij worden opgeroepen samen te bouwen aan een gemeenschap waarin de liefde van Christus gestalte krijgt. Samen mogen wij uitzien naar het moment waarop Christus ons zal brengen naar het beloofde land.

OKTOBER Tienerclub Trainingskamp Vesperdienst

3 9 31

NOVEMBER Tienerkamp 7 Gebedsweek 7-14 Training Conscribo 8 Leven & Gezondheid 20 DECEMBER Tienerclub

Alle evenementen zijn in verband met het coronavirus onder voorbehoud. Houd onze website in de gaten. Daar staat de meest actuele informatie: www.adventist.nl/agenda

Nederland

België

Rob de Raad Voorzitter Nederlandse Adventkerk

REDACTIEADRES Amersfoortseweg 18, 3712 BC Huis ter Heide Telefoon Landelijk Kantoor: 030 – 6939375 E-mail advent@adventist.nl Web www.adventist.nl of www.adventist.be

GIFTEN Advent wordt gerealiseerd dankzij uw giften. Giften specifiek voor kerkblad Advent/@vent kunt u overmaken op NL95RABO0117287253, ten name van Kerkgenootschap der ZDA. Voor financiële zaken, inclusief donaties en wilsbeschikkingen, kunt u contact opnemen met R. Panneflek: rpanneflek@adventist.nl

AGENDA

INHOUD/IN BALANS

september 2020 |

Wat is er verkeerd aan fanatisme?

Leven & Gezondheid

Uit balans, wat nu?

In balans met de geest

VERDER IN DIT NUMMER 04 Van het bestuur 17 Blog: Arnout van den Broek 18 Boekbespreking: Ik heb een toekomst 19 Advent verwent 20 Nieuws uit de regio & puzzel

De predikant / Silbert Elizabeth

22 Nieuws uit de wereldkerk 28 Interview met proponenten 30 Geloofspunten â&#x20AC;&#x201C; Deel 19 32 Verdieping bij de sabbatschool 36 PS & Doop

IN BALANS/VAN HET BESTUUR

september 2020 |

travelfoto/Shutterstock.com

De balans

We zijn alweer ruimschoots over de huidige bestuursperiode heen. In februari hebben wij een tussentijds congres gehouden waarbij afgevaardigden van alle gemeenten in Almere bij elkaar waren. Als voorzitter heb ik in hoofdlijnen een beschrijving gegeven van de uitdagingen waar wij in de afgelopen periode mee te maken hebben gehad. In het kader van transparantie lijkt het mij juist om u als lezer van Advent daar openheid van zaken over te geven. Tekst/Rob de Raad

Reorganisatie

p het congres van 2017 was het al duidelijk dat de Nederlandse Unie nog altijd met enorme financiële uitdagingen te maken had. Ook al waren de tekorten uit het verleden al flink teruggedrongen, toch waren de structurele uitgaven nog steeds aanzienlijk hoger dan de (tienden)inkomsten. Dat hield in dat er op het landelijk kantoor gereorganiseerd moest worden en dat we afscheid van mensen moesten gaan nemen.

Dat is geen gemakkelijke opgave en het was ook geen gemakkelijke start van onze bestuursperiode. Het betekende ook dat er veel meer taken gelegd werden op de schouders van medewerkers die nu op het Landelijk Kantoor werkzaam zijn. Het is niet raadzaam om met deze minimale bezetting in de toekomst door te gaan. Met name de aandacht voor jongeren en de groei van de kerk ondervinden de consequenties hiervan.

Aantal predikanten

In de afgelopen drie jaar hebben wij binnen de Nederlandse Unie een verloop van het aantal predikanten gezien. Eén van onze predikanten heeft een “call” aanvaard om in Duitsland te gaan werken. We hebben daarnaast afscheid genomen van twee andere predikanten. Dan zijn er predikan-

/Wij kunnen met

een dankbaar hart erkennen dat de Heer Zijn kerk in Nederland in balans heeft gehouden ten die de pensioengerechtigde leeftijd nog binnen deze bestuurstermijn bereiken en het recht hebben om te stoppen. Wij hebben de meeste van hen gelukkig bereid gevonden om op parttimebasis

toch de pastorale verantwoordelijkheid voor een gemeente te blijven dragen.

Door al deze ontwikkelingen hebben wij een tekort aan predikanten. Er waren in 2017 onvoldoende mensen die op Newbold College de theologische opleiding volgden om het tekort op te vangen. Daarom moesten wij mensen vanuit het buitenland naar Nederland halen. Inmiddels zijn vier predikanten aangesteld om onze gelederen te versterken en komt er nog dit najaar één bij.

We hebben op dit moment proponenten die onder begeleiding in verschillende gemeenten ervaring opdoen en waarvan wij hopen dat zij na hun praktijkperiode aangesteld zullen worden. Zeven aspirant-predikanten studeren momenteel op Newbold College om predikant in Nederland te worden. Wij hebben ze hard nodig omdat er in de komende jaren velen met emeritaat zullen gaan.

VAN HET BESTUUR/IN BALANS De discussie over het inzegenen van vrouwelijke predikanten houdt onze gemoederen nog steeds bezig. Als Nederlandse Unie zien wij geen bijbelse bezwaren tegen het inzegenen van vrouwelijke predikanten. Maar de wereldorganisatie waartoe wij behoren, staat ons niet toe om een laatste stap te nemen om te komen tot volledige gelijkwaardigheid tussen vrouwelijke en mannelijke predikanten.

Als Nederlandse Unie hebben wij een meewerkende c.q. ‘compliant’ koers gevaren, omdat wij als Unie-orgaan binnen de kerkelijke organisatie niet gemachtigd zijn om daar zelfstandig een beslissing in te nemen. Tegelijkertijd oefenen wij onze invloed uit bij de Generale Conferentie om samen tot oplossingen te komen. De wereldkerk kent vrouwelijke predikanten als ‘commisioned’, wat betekent dat zij alle handelingen van een ingezegend predikant mogen verrichten zoals dopen en voorgaan bij de viering van het avondmaal maar als voorzitter van een veld door de wereldkerk niet worden erkend. Dat is de positie van onze vrouwelijke predikanten in Nederland. Het is jammer dat deze discussie zo politiek geladen is en dat het daardoor erg moeilijk is deze open te breken. Vrouwelijke collega’s worden regelmatig niet erkend in hun rol als predikant en vaak wordt dit op een zeer pijnlijke manier aan hen duidelijk gemaakt. Als Nederlandse Unie willen wij in samenwerking met de wereldkerk zoeken naar haalbare oplossingen. Tegelijkertijd willen wij ons inzetten om onze vrouwelijke collega’s te ondersteunen en te erkennen. Wij willen hen duidelijk maken dat de Geest zowel mannen als vrouwen roept om Hem te dienen in de kerk.

In de zomer van 2019 zag het landelijk bestuur zich genoodzaakt een nieuwe penningmeester te kiezen. Wij zijn heel blij deze te hebben gevonden in de persoon van Rozita Panneflek. Inmiddels werkt zij al meer dan een jaar voor de Nederlandse Unie en is al helemaal ingewerkt.

Corona

De financiële uitdagingen waarmee de kerk vorig jaar zomer te maken kreeg waren enorm en daar bovenop kwam de COVID-19 pandemie waar we nog steeds mee te maken hebben. Ook in Nederland is de impact ervan enorm wat betreft de gezondheid van mensen. Ook zijn de economische gevolgen aanzienlijk door het verlies van banen en bedrijven die failliet gaan. De gemeenten moesten noodgedwongen sluiten om verspreiding van het virus te beperken. Van de ene op de andere dag is de kerk in Nederland online gegaan. Predikanten hebben het initiatief genomen om in gemeenten de pastorale zorg aan mensen te kunnen blijven geven. Langzamerhand beginnen gemeenten weer fysiek bij elkaar te komen met inachtneming van de noodzakelijke beperkingen. Maar het werk van God is niet te stoppen.

mogen ontvangen en die wij willen inzetten om de drie-engelenboodschap zo goed mogelijk te verkondigen in de tijd die ons is gegeven. Zonder uw bijdrage is dit onmogelijk. Ondanks alle uitdagingen groeit de kerk en blijven wij uitzien naar die grote dag waarop alle uitdagingen achter ons liggen en wij mogen ingaan in het Koninkrijk dat God zelf zal verwezenlijken. Als wij het bovenstaande in acht nemen dan kunnen we met een dankbaar hart en op onze blote knieën erkennen dat de Heer Zijn kerk in Nederland in balans heeft gehouden ondanks de moeilijke tijd, situatie en barre omstandigheden. We zetten ons in voor de verdere verspreiding van het evangelie en de uitbouw van Zijn lichaam in Nederland.

Als Nederlandse Unie zijn wij ontzettend dankbaar dat u als leden van de kerk in Nederland ons beleid enorm gesteund heeft en ons gedenkt in uw gebeden. Van 2017 t/m 2019 zijn de tiendeninkomsten structureel met vier ton omhooggegaan. In 2020 zien we dat in de eerste helft van het jaar, ondanks de corona, er meer tienden zijn binnen gekomen dan het jaar daarvoor. Deze trend lijkt zich ook na juni voort te zetten. Wij danken onze Heer voor de zegeningen die wij jaar op jaar

alphaspirit/Shutterstock.com

5 september 2020 |

Discussie vrouw in het ambt Nieuwe penningmeester

IN BALANS/FANATISME

september 2020 |

Wat is er ongezond aan fanatisme? De adventistische psychiater Torben Bergland bespreekt hoe je fanatisme moet begrijpen en kunt voorkomen. Hij citeerde daartoe een medeoprichter van de Aventkerk en zei dat gezondheidshervorming geen ‘gezondheidsvervorming’ mag worden. ‘Wat ik vandaag met je ga delen, is mogelijk een uitdaging en het kan leiden tot een serieus gewetensonderzoek’, zei Torben Bergland op de 3e wereldwijde conferentie over gezondheid en levensstijl aan de Universiteit van Loma Linda op 12 juli 2019. Met deze uitspraak opende hij zijn toespraak. Zijn presentatie droeg de titel ‘Wat is er ongezond aan fanatisme?’ Daarin maakte Bergland, associate director van Adventist Health Ministries, duidelijk hoe de fanatieke geest denkt en werkt en hoe je dit kunt voorkomen. Bergland citeerde uit het woordenboek van Merriam-Webster de volgende definitie: ‘Fanatisme is een zienswijze of gedrag, dat vooral blijkt uit overmatig enthousiasme, onberedeneerde ijver of wilde en extravagante ideeën over een bepaald onderwerp.’ Hij waarschuwde er tegelijkertijd voor dat fanatisme niet alleen een kwestie is van anderen een etiket opplakken maar dat we allemaal fanatisch kunnen worden. Een deel van het probleem is dat we vergeten dat we als mens feilbaar zijn, zei hij. Tekst/Marcos Pagessi Vertaling/Thijs de Reus

FANATISME/IN BALANS

september 2020 |

Ollyy/Shutterstock.com

IN BALANS/FANATISME

september 2020 |

De kwestie van feilbaarheid ergland citeerde de geleerde H.J. Perkinson: ‘fanatisme is een vlucht voor feilbaarheid, ofschoon het een feit is dat mensen feilbaar zijn.’ Hij legde uit dat mensen moeilijk kunnen accepteren dat feilbaarheid een realiteit is, omdat iedereen perfect wil zijn. Hoewel alles wat God heeft gemaakt volmaakt is, is alles wat de mens maakt onvolmaakt en ontoereikend. Volgens Bergland wijst Perkinson ons erop dat de mens zijn feilbare

toestand kan negeren en over zichzelf zegt dat zijn kennis waar is en zijn daden goed zijn. Hij kan er met andere woorden toe komen te beweren als God te zijn. ‘Op dat moment wordt iemand een fanatiekeling’, zei hij. Bergland baseerde zich op het werk van Perkinson en betoogde dat een fanaticus dogmatisch is. Hij houdt immers vol dat zijn theorieën, zijn ideologie en zijn oplossingen de juiste zijn. De fanaticus is ook een obscurantist. Dat is iemand die doelbewust andere mensen in onwetendheid houdt en die zelfstandig denken verhindert. Zo’n persoon negeert argumenten, feiten of consequenties. Het kan ook zijn dat die persoon gewoon niet in staat is die dingen op te merken die zijn oplossingen weerleggen. ‘Ten slotte moet je vaststellen dat een fanaticus autoritair is’, citeerde Bergland opnieuw Perkinson. ‘Als hij macht heeft, probeert hij zijn antwoorden aan anderen op te leggen.’ ‘Het fundamentele bezwaar tegen fanatisme is dat het verbetering verhindert’, citeerde Bergland weer. ‘In plaats van te zoeken naar verbetering van wat ze al bezitten en nog gaan reproduceren, verheerlijken fanatici op

thieuryy/Shutterstock.com

/Mensen ‘die

slecht presteren, lijken zich op sociaal en intellectueel terrein veelal niet bewust te zijn van hoe gebrekkig hun kunde is.’ dogmatische wijze wat ze hebben, verhullen ze de tekortkomingen ervan en streven ze ernaar het aan anderen op te leggen.’

Onwetendheid en geloof

Fanatisme is vaak verbonden met onwetendheid. Daarin zijn ‘de onwetenden te onwetend om te weten dat ze onwetend zijn’, zei Bergland en noemde dit het Dunning-Kruger-effect. Mensen ‘die slecht presteren, lijken zich op sociaal en intellectueel terrein veelal niet bewust te zijn van hoe gebrekkig hun kunde is.’ Dit lijkt een dubbel probleem te zijn. Bergland legde uit dat hun ‘onvolledige en misplaatste kennis ertoe leidt dat ze fouten maken.

Diezelfde tekortkomingen verhinderen echter dat ze toegeven dat ze fouten maken en dat andere mensen meer verstandige keuzes maken.’ Bergland citeerde E. Hoffer en zei dat ‘de fanaticus niet van zijn zaak kan worden losgemaakt door een beroep te doen op zijn verstand en zijn morele besef’. Dat komt omdat ‘hij het niet moeilijk vindt om plotseling en willekeurig van de ene heilige zaak over te springen op de andere. Hij kan niet worden overtuigd. Hij kan alleen tot bekering komen.‘ Bergland legde uit dat een fanatiekeling vaak daden verricht van zelfverloochening, waardoor hij het recht lijkt te hebben om ook hard en genadeloos tegen anderen te zijn. Hij haalde Hoffer nog een keer aan en las: ‘Het besef van onvolkomenheden en tekortkomingen doet gefrustreerde mensen ertoe neigen om kwade bedoelingen en gemeenheid te ontdekken bij hun medemensen. We streven er meestal naar om bij anderen de onvolkomenheden te onthullen terwijl we die van onszelf verbergen.’ ‘Als mensen veel veroordelen en nogal hardvochtig omgaan met anderen, dan vraag ik me af wat

Adventisten, gezondheid en fanatisme

Medeoprichter en vooraanstaand auteur van de Adventkerk Ellen White had een diepgaand inzicht in fanatisme, merkte Bergland op. Zij pleitte voor veranderingen op het gebied van dieet en andere zaken die belangrijk zijn voor een betere gezondheid. Zij legde uit dat de neiging om tot het uiterste te gaan, in haar woorden, ‘de wens en het plan van de tegenstander’ was. ‘Onze vijand wil dat zich onder ons mensen mengen die tot uitersten zullen gaan’ ’, schreef ze in haar boek Evangelism. ‘Mensen met een bekrompen geest, die kritisch en scherp zijn, en zeer vasthoudend in hun eigen opvattingen over wat de waarheid inhoudt.’ Ze voegde eraan toe: ‘Ze zullen

veeleisend zijn, en zullen proberen mensen strenge regels op te leggen. Zij zullen zich tot het uiterste inspannen in zaken van ondergeschikt belang, terwijl ze de gewichtigere zaken van de wet verwaarlozen - oordeel en barmhartigheid en de liefde van God’ (p. 212). Ze waarschuwde dat ‘als de tegenstander mensen niet vast kan houden in het ijs van onverschilligheid, hij zal proberen ze in het vuur van fanatisme te duwen’ (Brief 34, 1889). Zo wordt het geloof in diskrediet gebracht. In Counsels on Diet and Foods voegt Ellen White daar dit aan toe: ‘Extremisten doen in een paar maanden meer kwaad dan dat ze in hun verdere leven weer ongedaan kunnen maken. Ze zijn bezig met een werk dat de tegenstander graag ziet gebeuren. Er zijn mij twee groepen met mensen voorgehouden. Dat zijn ten eerste zij die niet leven naar het licht dat God hun heeft gegeven. En ten tweede, de mensen die te star zijn in het uitvoeren van hun eenzijdige ideeën over hervormingen en ze opdringen aan anderen. Als ze

een standpunt innemen, houden ze daar koppig aan vast en drijven alles door tot in het absurde.’ (p.195-196) In 1901 schreef Ellen White ook nog dit: ‘Ik heb iets te zeggen met betrekking tot extreme opvattingen over gezondheidshervorming. Gezondheidshervorming wordt gezondheidsvervorming, iets dat de gezondheid vernietigt, wanneer het tot het uiterste wordt doorgevoerd’ (Brief 37). Aan de andere kant zal het echt navolgen van het voorbeeld van Jezus ons ervan weerhouden door te gaan tot in het extreme, zei Bergland. Hij citeerde nogmaals Ellen White, dit keer uit haar boek Gospel Workers en benadrukte: ‘Zij die dicht bij het Woord zijn en Christus volgen in nederigheid van ziel, zullen niet tot in het extreme doorgaan. De Heiland ging nooit tot het uiterste, verloor nooit zijn zelfbeheersing, overtrad nooit de wetten van goede smaak’ (p. 371). Tot slot zei Bergland: ‘Het is mijn gebed dat de kerk, het adventistisch gezondheidswerk en de gezondheidsdepartementen en ook wij allemaal, zullen zijn zoals Jezus.’

Torben Bergland: Wat is er ongezond aan fanatisme? © Adventist News Network

In zijn presentatie met de titel ‘Wat is er ongezond aan fanatisme’, riep deze psychiater en adjunctdirecteur van de Adventist Health Ministries de kerk op om fanatisme te vermijden en zich op Jezus te concentreren om evenwicht te vinden. Hij sprak tijdens de 3e wereldwijde conferentie over gezondheid en levensstijl aan de Loma Linda University op 12 juli 2019.

Door: Marcos Paseggi, Adventist Review Datum: 19 juli 2019

9 september 2020 |

ze proberen te verbergen of waarvoor ze vluchten’, zei Bergland. ‘Als iemand zich ogenschijnlijk overdreven richt op een specifieke zonde, dan vraag ik me af of de persoon zelf misschien worstelt met exact hetzelfde of iets wat daarop lijkt.’

IN BALANS/UIT BALANS WAT NU? om k.c

september 2020 |

achanovich/Shutter ai K sto ki al c M

Uit balans, wat nu?

‘Hoe krijg ik weer het evenwicht terug in mijn leven?’ Tegenover mij (Naomi) zit een cliënt, een man van middelbare leeftijd met een gezin en een drukke baan. Hij stelt deze vraag na verscheidene obstakels aan mij te hebben voorgelegd: van het niet kunnen ontspannen na een drukke dag, een onrustige slaap bij een toename van stress tot het niet kunnen genieten van een simpele wandeling op het strand. Deze vraag heeft ons tot verder nadenken gezet over een probleem dat herkenbaar is voor een groot deel van de hedendaagse maatschappij: disbalans in een samenleving waarin menigeen bezwijkt onder een prestatiegerichte leefen werkcultuur. Tekst/Rebecca en Naomi Korbee

Uit balans

ie is er in zekere zin niet uit balans gebracht door de huidige coronapandemie welke een groot beroep doet op onze flexibiliteit? Behalve dat zijn er ook andere ingrijpende gebeurtenissen die ons uit evenwicht kunnen brengen. Denk aan een sterfgeval, ontslag, verhuizen naar een nieuwe omgeving, constante druk als mantelzorger, problemen binnen de relationele sfeer. Disbalans in het leven van dag tot dag blijft ook niet zonder de bijkomende symptomen: slaapproblemen, uitputting, bovenmatige prikkelbaarheid en stemmingswisselingen zijn enkel het topje van de ijsberg. Zodra het kunnen ontspannen niet meer een vanzelfsprekendheid is en tegelijkertijd de sleur van het drukke leven doorgaat, lever je in feite meer in dan wat

je ervoor terugkrijgt. Het gevolg: je bevindt je in een neerwaartse spiraal waarvan de eindbestemming onzeker en doorgaans onprettig is. Dit alles doet de vraag rijzen: welke stappen kun je zetten richting een meer evenwichtig en harmonisch leven?

Een (in)effectieve omgang met stress

Iedereen heeft wel van die momenten dat het leven niet gaat zoals verwacht of je hebt het gevoel dingen niet (langer) aan te kunnen. Als gebeurtenissen buiten jouw macht om plaatsvinden, roept dat een bepaalde stressreactie op. Stress kan worden omschreven als een toestand waarbij jouw draaglast een grens overstijgt. Dr. Albert Bandura, een bekend sociaal psycholoog, bedacht in dit verband de term ‘self-efficacy’, in het Nederlands ‘zelfeffectiviteit’. Dat wil zeggen

het vertrouwen dat je hebt in je eigen kunnen om succesvol om te gaan met (ingrijpende) gebeurtenissen. Het concept controle vervult een essentiële rol in het al dan niet ervaren van stress. Als je het idee hebt geen controle te hebben over een uitdagende situatie dan roept dit gevoelens van machteloosheid en stress op. Nu we weten hoe disbalans en stress zich tot elkaar verhouden, wordt het tijd aandacht te besteden aan de biologische reactie op het moment dat we het evenwicht verliezen.

Stress en het menselijk lichaam

Het op bepaalde momenten ervaren van stress is niet altijd nadelig en kan zelfs in sommige gevallen de situatie ten goede komen. Bij kortdurende (acute) stress komt adrenaline vrij, wat onder andere leidt tot een verhoogde hartslag en

UIT BALANS WAT NU?/IN BALANS atrofie (verlies van weefsel) in sommige hersendelen die betrokken zijn bij het geheugen. Tot slot is een verhoogd stressniveau ook gelinkt aan stemmings- en angstklachten. Kortom: een beetje stress is gunstig, maar een te lange blootstelling daaraan kan schadelijk zijn. Zodra je last hebt van langaanhoudende, chronische stress geeft je lichaam duidelijke signalen af. Voorbeelden hiervan zijn concentratie- en geheugenproblemen, hoofdpijn, gespannenheid en spijsverteringsproblemen. Dit leidt tot de vraag hoe je deze waarschuwingssignalen tijdig kunt herkennen.

11 september 2020 |

Bij aanhoudende (chronische) stress wordt het stresshormoon cortisol door het lichaam aangemaakt, wat juist minder gunstig is en tot verschillende fysieke problemen kan leiden. Denk bijvoorbeeld aan een ontwrichting van het hormonale systeem en een verlaagd immuunsysteem. Daarnaast kan chronische stress leiden tot een verhoogde productie van cholesterol, omdat het lichaam vanwege de stresssituatie meer energie nodig denkt te hebben. Ten gevolge hiervan wordt het risico op hart- en vaatziekten verhoogd. Vaak onbekend is dat cortisol ook gelinkt is aan hersen-

Halfpoint/Shutterstock.com

bloeddruk, versnelde ademhaling en een beter denkvermogen waardoor we ons effectiever kunnen concentreren. Deze vorm van stress is nuttig, aangezien het ons in staat stelt om scherp te handelen in bepaalde (nood)situaties.

BalLi8Tic/Shutterstock.com

IN BALANS/UIT BALANS WAT NU?

september 2020 |

Signalen leren herkennen: het stoplichtmodel

Het stoplichtmodel is een door mij (Rebecca) vaak gebruikte methode om bij jezelf eerder fysieke- of stressklachten op te merken. De bedoeling is om eerder je grenzen te leren herkennen en daar vervolgens wat aan te doen. Het model volgt hetzelfde principe als een stoplicht: bij groen kun je zo doorgaan, bij oranje moet je oppassen en bij rood moet je flink op de rem trappen. In de oranjefase kun je anticiperen op het aanpakken van beginnende problemen of het voorkomen van een crisissituatie, in dit geval, disbalans. Het heeft in die zin de functie van een waarschuwingsfase. De kunst om de balans te behouden is tweeledig: probeer zoveel mogelijk in de groene fase te blijven. Lukt dit niet, probeer dan de waarschuwingssignalen uit de oranje fase te herkennen en hierop te reageren.

Houd je stoplicht op groen

Zodra je weet in welke fase je zit, kun je gaan handelen want signaleren alleen is onvoldoende. De keuzes die je na het signaleren maakt, zijn cruciaal. Als je systematisch over je eigen grenzen

/bij groen kun je

zo doorgaan, bij oranje moet je oppassen en bij rood moet je flink op de rem trappen heengaat, werk je je eigen disbalans in de hand. Als je bewust gezonde keuzes maakt kan dit het herstel van een mogelijke disbalans ten goede komen. De volgende vragen kunnen je helpen om een signaleringsplan op te stellen: wat voel ik en wat doe ik

als het goed met me gaat? Welke signalen zijn er als het dreigt mis te gaan? Wat voel ik en welk gedrag vertoon ik wanneer ik duidelijk in de gevarenzone ben? Het is aan te raden om dit voor jezelf op papier te zetten. Zodra je het weer eens moeilijk hebt, kun je sneller op je eigen oplossingen terugvallen. De ervaring leert dat het erg helpt om hierover met een naaste te sparren. Sommige waarschuwingssignalen heb je misschien zelf niet door, maar zijn wel zichtbaar voor een ander. Een voorbeeld van een ingevuld stoplichtmodel staat in Tabel 1.

De balans gekalibreerd: evenwicht in God

Wat is kortgezegd volgens onze ervaring vanuit de klinische praktijk de essentie van onze boodschap om weer in balans te komen? Dat is de verhoging van zelfcontrole door terug te gaan naar de basis, waarbij het vroegtijdig signaleren van kenmerken

UIT BALANS WAT NU?/IN BALANS

Fase

Gevoel

Signalen

Acties

Groen Goed/ neutraal

Goed in je vel zitten Goed slapen Uitgerust voelen Ondernemen

Dagstructuur behouden Haalbare doelen stellen Dagelijks bewegen Sociaal contact

Oranje Onrust

Slecht slapen Piekeren Terugtrekken Met meerdere dingen tegelijkertijd bezig Geïrriteerd zijn Emotioneel/prikkelbaar zijn Spanning in lichaam voelen

Meer structuur aanbrengen in je dag Blijven bewegen Meer leuke/ontspannende activiteiten ondernemen Gedachtes relativeren Problemen met anderen bespreken Sociale contacten opzoeken Doelen bijstellen

Rood Paniek

Vermoeidheidsklachten Minder genieten van hobby’s

Jezelf verplichten iets leuks te ondernemen Bewust ontspannende activiteiten ondernemen, zoals naar de sauna gaan Je grenzen aangeven Meer actief bewegen, met name wandelen en fietsen Omgeving op de hoogte houden Zo nodig, professionele hulp zoeken

Geen vrije tijd maken voor leuke dingen Nergens meer zin in hebben Stemmingsschommelingen Problemen of tegenslagen uitvergroten

en het adequaat handelen hierop van essentieel belang zijn. Tot nu toe ligt de focus op het handelen vanuit jezelf. De oplossing voor disbalans echter zou niet volledig zijn als die zou beginnen bij en eindigen in het eigen kunnen van de mens (dat is immers beperkt). Nee, de zoektocht naar een evenwichtig leven zonder God zou hetzelfde zijn als een niet goed geijkte weegschaal. De perfecte balans kan nooit worden gevonden omdat het instrument waarmee wordt gemeten van het begin af aan al niet betrouwbaar is. Waar vanuit een werelds perspectief de nadruk ligt op het behouden van controle om in balans te komen, mogen we bij Christus juist die controle aan Hem geven. Laten we het de ‘paradox van controle’ noemen: hoe meer we proberen alles zelf in de hand te houden, des te minder ruimte we voor God overlaten om de regie over ons leven te voeren en des te meer we uiteindelijk de controle over ons

leven verliezen (in de negatieve zin van het woord). Ware balans in het leven schuilt in het verliezen van onszelf in God. ‘Werp uw bekommernis op de Here, Hij zal voor u zorgen’ (Psalm 55:23a, NBG) aldus de psalmist. Dit alles neemt niet weg dat ons eigen aandeel niet kan worden gemist, want ook onze relatie met God werkt vanuit een balansprincipe: ‘Nadert tot God, en Hij zal tot u naderen’ (Jakobus 4:8, NBG).

Rebecca en Naomi Korbee zijn twee zussen en lid van de gemeente Den Haag. Rebecca is werkzaam als psycholoog binnen de specialistische geestelijke gezondheidzorg. Naomi werkt als psycholoog in het ziekenhuis in het Centrum voor slaap- en waakstoornissen.

Katsiaryna Budnikava/ Shutterstock.com

13 september 2020 |

Een voorbeeld van een stoplichtmodel (Tabel 1)

IN BALANS/LEVEN & GEZONDHEID

september 2020 |

In balans

Prediker 4:5-6: De dwaas weigert te werken en verhongert daardoor bijna. Beter nu en dan een beetje rust, dan steeds maar hard werken en zinloos gejaag. (Het Boek). Vrijwel iedereen herkent het, onze balans is soms flink zoek. Te veel werken, te veel eten, te veel in de auto, te weinig beweging en te weinig rust. Zet daarnaast nog eens te weinig contact met vrienden, te weinig tijd voor Bijbelstudie en gebed. En dan verzuchten we dat het ‘even’ niet anders is. Ik hoorde het vroeger al van mijn opa: ‘alles waar te voorstaat is slecht, behalve tevreden’. Maar ondanks dat we dat allemaal eigenlijk wel weten, lukt het ons blijkbaar niet om de balans te bewaren. Balans in ons leven, zowel ons aardse als ons geestelijk leven. Maar we zoeken ook de balans in onze gezondheid, zowel lichamelijk als geestelijk en emotioneel.

ls‌ voorzitter van de Stichting ‌ Leven & Gezondheid en ‌verantwoordelijk voor het ‌gezondheidsdepartement van de kerk, maar ook in mijn werk als huisarts, kom ik het ‘uit balans’ zijn veel tegen. Zowel in privézaken, als bij de activiteiten die we organiseren of ontwikkelen. Het lijkt wel of we ook binnen de kerk de balans wat betreft gezond-

Tekst/Hanneke Tan-Koning heid wat zijn kwijtgeraakt en de rol die gezondheid speelt in ons leven, maar ook zeker in de kerk. Terwijl zorg voor de gezondheid in het verleden werd gezien als ‘de rechterarm van de kerk’. De wereldkerk heeft een indrukwekkend netwerk van gezondheidszorginstellingen over de hele wereld, van klein tot groot. Er zijn veel adventisten die in een tak van sport binnen de gezondheidszorg werken.

Blue Zones

Het is heel bijzonder dat Loma Linda in Californië (een gebied waar veel adventisten wonen en werken) een van de Blue Zones in de wereld is. Een Blue Zone is een gebied waar mensen van oudsher gemiddeld lang leven en gezond oud worden. Er zijn vijf Blue Zones in de wereld. Deze blue zones hebben leefgewoonten met een aantal opvallende overeen-

LEVEN & GEZONDHEID/IN BALANS

beweging in het dagelijks leven; zingeving of een doel om voor te leven; stressreductie en slaap; maag: 50% gevuld met voedsel, 25% vocht en 25% leeg; hoge consumptie van fruit, groente en peulvruchten; (geloofs)gemeenschap; familiebanden; sociale relaties.

Gezondheidspromotie in het verleden

Kijkend naar de geschiedenis van de Stichting Leven & Gezondheid valt het op dat na de overdraging van het programma ‘Stoppen met Roken’ aan de overheid, er vanuit de Stichting weinig meer is gedaan aan gezondheidspromotie binnen de kerk. Wel zagen we in de afgelopen 25 jaar initiatieven ontstaan, soms vanuit gemeenten, maar vaak door leden om gezondheid te promoten. Helaas zijn we ook daarin de balans kwijtgeraakt. We hebben ons daarbij te veel gericht op voeding en dan vooral met enige nadruk op wat we niet mochten eten. Zoals we kunnen zien in de opsomming met leefgewoonten is voeding belangrijk, maar niet het enige om gezond te kunnen leven en gezond oud te worden. Er moet een balans zijn tussen de diverse gebieden. En als we ons alleen op voeding richten dan zijn we uit balans.

Maak van Nederland een Blue Zone

Leven & Gezondheid is een paar jaar geleden met nieuw elan begonnen om gezondheid binnen en buiten de kerk weer de plek te geven die het verdient. De (nieuwe) missie van de Stichting is mensen begeleiden om gezond(er) te leven, op lichamelijk, mentaal, sociaal en spiritueel gebied, zoals

God het bedoeld heeft. We laten ons hierbij leiden door de Bijbel en wetenschappelijk onderzoek. De droom van de bestuursleden van Leven & Gezondheid is Nederland toe te voegen aan de Blue Zones. Groot dromen, maar klein

/ Als we ons alleen op voeding

inspirerende bron die de Bijbel is. Gericht op gezond omgaan met je lichaam, je medemens en de natuur. Het Health Adventure programma wordt op dit moment vernieuwd, de nieuwste wetenschappelijke inzichten worden verwerkt en het programma krijgt een digitale upgrade.

richten dan zijn we uit balans

beginnen om die droom waar te maken. De Bijbel biedt ons genoeg aanknopingspunten om gezond te leven. Het voedsel in de Hof van Eden, de leefen eetregels in Leviticus, ze helpen ons om te bepalen wat we kunnen doen in ons leven. We weten van Daniel en zijn vrienden dat het leven volgens de regels van de Bijbel zijn vruchten afwierp aan het hof. Zij blonken uit in gezondheid in vergelijking met de mensen die zich niet aan deze bijbelse regels hielden. De vraag is nu hoe Leven & Gezondheid deze leefgewoonten dan wil promoten. We hebben een aantal onderdelen waarmee we gezondheid willen herstellen, maar ook zeker willen promoten.

Health Adventure Op reis naar heel-zijn Algemene workshops

Health Adventure

Health Adventure is een lifestyle programma voor jong en oud. Dit uitdagende gezondheidsprogramma doe je met een groep en duurt tien weken. Daarna zul je nieuwe ideeën en inzichten hebben over je voeding, beweging en beleving. In het programma is er aandacht voor mensen die hun leefgewoonten willen verbeteren, vanuit de

Op reis naar heel-zijn

Dit is een ondersteunend programma op het gebied van geestelijke gezondheid. Het programma is gericht op mensen die vechten tegen zaken die henzelf of mensen waarvan ze houden beschadigen. Een serie deelnemerswerkboeken presenteert een twaalf-stappen-programma om God te begrijpen en onszelf als Gods schepping te zien. Het is bedoeld om iedereen te helpen die zich in de greep bevindt van een ongezonde afhankelijkheid van verslavende stoffen en andere beschadigende gedragingen.

Op reis naar heel-zijn is een uitgebreid reispakket dat de deelnemers helpt bij het aanpakken van allerlei problemen. Daarbij reizen we samen als individuen die zich ten doel stellen gezondheid en genezing, rust en kalmte in hun hoofd te vinden. Het is ontworpen om te gebruiken binnen kleine interactieve groepen met als basisprincipe dat mensen samen wel

15 september 2020 |

komsten die mogelijk (mede) een verklaring bieden voor de goede gezondheid van de bewoners en hun lange levensduur. Deze leefgewoonten zijn:

IN BALANS/LEVEN & GEZONDHEID

september 2020 |

/In onze

programma’s zoeken we de balans tussen lichaam en geest kunnen bereiken wat hun alleen niet lukt. Ondanks de moeilijkheden en omwegen van ons verleden, zullen we samen ontdekken dat wanneer we op weg zijn naar heelzijn en geestelijke volwassenheid, de oplossing ligt in het vertrouwen op Gods kracht. Zijn kracht komt eerder tot uiting in wijsheid en samendoen, dan in wilskracht van een mens alleen. Dit programma duurt minimaal 48 weken.

Algemene workshops

Onze algemene workshops zijn zeer divers. Denk aan simpele uitleg over bepaalde medische onderwerpen als suikerziekte en hoge bloeddruk, in spelvorm of als lezing. De mogelijkheid om bloeddruk of suiker te meten is aanwezig. Maar Leven & Gezondheid loopt ook niet weg voor de maatschappelijke discussies rondom levenseinde en gender-

problematiek. Zo organiseerden we al eens een weekend ethiek waar deze onderwerpen besproken werden.

Toch moeten we als bestuursleden ook zoeken naar een balans in wat we kunnen bieden, we zijn maar met een kleine groep, zijn onderdeel van een relatie, een gezin en werkomgeving. Ook wij zijn mensen die soms afhankelijk zijn van verslavende gedragingen of er minder goede leefgewoonten op nahouden. Ook wij zullen de balans moeten zoeken tussen wat we aan tijd kunnen investeren in onze programma’s en de rust die we nodig hebben. We zoeken daarom nog steeds leden om ons te ondersteunen, zowel in tijd als financieel. Zodat we meer programma’s kunnen ontwikkelen en ook zelf in balans kunnen blijven.

In onze programma’s zoeken we de balans tussen lichaam en geest, daarbij willen we dichtbij de actualiteit van dit moment blijven. We leven in een wereld die gebroken en uit balans is en in brand staat. Maar we hebben een krachtige Bijbelse boodschap over een beter leven, zowel nu als in de toekomst.

Hanneke Tan-Koning is apotheekhoudend huisarts, voorzitter van de Stichting Leven en Gezondheid en lid van de gemeente Meppel

MEER WETEN? Meer informatie over de Stichting Leven & Gezondheid en haar activiteiten kunt u vinden op: www.levengezondheid.nl

BLOG/ARNOUD VAN DEN BROEK

In balans. Vorig jaar zou ik dit thema als eerste geassocieerd hebben met een artikel uit een damesblad over yoga, speciale thee en een momentje voor jezelf. Maar sinds begin dit jaar denk ik eerder aan alles wat er veranderd is door onder andere de coronacrisis en de dood van George Floyd. Maar ook de toename van het aantal geweldsincidenten en de waarschuwingen voor zogeheten nepnieuws. Je zou kunnen zeggen dat de balans, welke we gewend waren, verdwenen is. De wereld is in onbalans en de vraag is of er een nieuwe balans komt en hoe die er dan uit zal zien. Tekst/Arnoud van den Broek

O Pyjama

ok binnen de kerk klinken geluiden dat de manier waarop we gemeente zijn definitief gaat veranderen, al dan niet ingegeven door de coronacrisis. Zo kreeg ik twee links doorgestuurd van artikelen geschreven door adventisten. Het eerste artikel is van Admiral Ncube en verscheen op de website van Spectrummagazine in augustus 2020, tijdens de coronacrisis. Het tweede is geschreven door Shawn Brace en verscheen op de site van Adventistreview in 2016, lang voor corona dus.

De schrijver van het artikel uit 2020 stelt dat door de coronacrisis en de daaruit volgende toename van onlinediensten, de sabbat weer aan ons is teruggegeven. In plaats van op sabbat vroeg op te staan en je te haasten naar de kerk, is de sabbat nu weer een dag van rust geworden. Je kunt de hele dag in je pyjama blijven zitten, terwijl je op de tijd die jou uitkomt een onlinedienst naar keuze bekijkt. Volgens de schrijver komt dit onze geestelijke groei ten goede. Zijn pleidooi is minder organisatie en meer interactie. Leden moeten wel zelf meer inbrengen. ‘Terug naar normaal’ zit er niet meer in, ook niet in de toekomst met meer

pandemieën. Daarom moeten we investeren in betere onlinediensten. Met name jongeren met kennis van techniek zouden hier een actieve rol in moeten gaan spelen.

Verloedering

De schrijver van het artikel uit 2016 pleit ervoor dat de kerk er weer toe doet, dienstbaar wordt aan de buurt en een zegen wordt voor de maatschappij waarin we leven. De kerk zou thema’s moeten gaan behandelen waar men in de maatschappij behoefte aan heeft. In plaats van ons te richten op de wekelijkse dienst en te denken dat we daarmee het evangelie verkondigen, moeten we meer zichtbaar zijn op straat en in de maatschappij en zo laten zien wat het evangelie in praktische zin is.

Badwater

Voor beide pleidooien kan ik de nodige sympathie opbrengen. Mij bekruipt ook wel eens het gevoel dat we als adventisten te veel in ons eigen wereldje leven. Maar beide dreigen ook het kind met het badwater weg te gooien. De wekelijkse sabbatdiensten, waarbij we vroeg opstaan, onze beste kleren aantrekken en een redelijk vast patroon volgen, hebben een belangrijk nut. Die regelmaat is een belangrijk onderdeel om het geloof vast te houden.

Evangelisatie

Inmiddels (het is eind augustus als ik dit schrijf) hebben we weer een aantal fysieke diensten in Nederland bezocht. Het is allemaal nog wat behelpen: afstand houden en niet mogen zingen. Maar één ding is mij wel duidelijk, de fysieke dienst op sabbat is en blijft voor mij belangrijk en is onderdeel van de balans. Wel is het fijn als de dienst op sabbatmorgen eenvoudig en gemoedelijk blijft. Het passieve consumeren met hoge verwachtingen van de muziek en van de overdenking mag er wat mij betreft uit. De tijd en energie die we daarmee besparen kunnen ten goede komen aan evangelisatie, doordeweeks en buiten het kerkgebouw. Wat mij betreft zijn wij dan weer in balans en draagt de kerk op haar beurt bij aan de balans in de maatschappij en wordt de kerk weer relevant.

Bronnen: 1. www.spectrummagazine.org/ views/2020/adventism-crossroads 2. www.adventistreview.org/close churches Arnoud van den Broek studeert theologie aan Newbold College

september 2020 |

De balans weer relevant

september 2020 |

Boekbespreking

Ik heb een toekomst omlevst en eendningtoenek eeuwig Ik rhdoeb od, opsta ove

Reinder

Bruinsma

Reinder

Veel mensen denken helemaal niet na over de dood. Veel mensen zijn daarentegen bang voor de dood en vragen zich af wat er met ze gebeurt als ze sterven. Veel mensen hebben troost bij de gedachte dat hun dierbaren na de dood naar de ‘hemel’ gaan of in een of andere gelukkige staat verder leven als bewuste ziel. Mijn man is al enige jaren geleden overleden. Ik hoor mensen weleens tegen me zeggen: ‘Hans kijkt vanaf boven toe, hij beleeft het mee’.

Bruinsma

? n hierna een leve eerlijke rt k probee en veel e ven op dez van Jezus pstanding n mogelijk leve uit keer tot destijds dat Jezus al heeft ma or r ons alle En daarvo l dit boek. vee Er blijven wig en aan. dat eeu eid erh e zek ereik is. een nt. Hij had itus-predika de Zevendeap van in nootsch posten illende an versch officieel met r hij in ctie, voo de Adventkerk in schap van r en als spreker te als schrijve T is het dertigs MS KO EN TOE d. han jn

n toekom

Ik heb ee

ctieven. e Perspe uwe s naar nie den a’s. Zij bie wat op ng ulli anv en hun gen will n.

IN BALANS/BOEKBESPREKING

Tekst /Jeanette Lavies

Iedereen is betrokken

et boek van Reinder Bruinsma zet de levensvragen over de dood en wat daarna komt in de context van de Bijbel. Het is geen abstracte theologische verhandeling over zaken als dood, opstanding en hiernamaals voor mensen die de Bijbel kennen. Dit boek raakt aan de persoonlijke betrokkenheid van elk mens. Dat is al te zien aan de titel van dit boek: Ik heb een toekomst. Dus ik, u, jij, wij allemaal. Die toekomst is eeuwig leven, tenminste als we dat willen. Want een eeuwig leven wordt ons niet opgedrongen. God biedt dat ons in liefde aan.

Geloof het of niet

Opstanding en eeuwig leven zijn zaken van geloof en vanuit onze ratio niet te begrijpen. Dit boek kan ertoe bijdragen dat mensen tot geloof komen. Als je leest wat de Bijbel vertelt over deze onderwerpen, dan is het eigenlijk een kwestie van kiezen. Wil ik dit geloven of wil ik dat niet omdat ik het onzin vind.

Voor mensen die niet thuis zijn in de Bijbel en die misschien niet naar een kerk gaan, kan dit boek verhelderend werken voor vragen waarmee de mensheid zich al vanaf het begin van zijn bestaan bezighoudt. Overigens was dit niet de eerste doelgroep waarvoor Reinder schreef. Het boek is bestemd voor theologen maar ook voor ‘gewone’ leden van de kerk van allerlei richtingen. Ook voor mensen die zich aan de rand van hun kerk bevinden maar nog wel geïnteresseerd zijn in geestelijke onderwerpen.

De onderwerpen van dit boek

Dit boek gaat in op zaken als: Wat is de dood? Bijna-dood ervaringen; De opstanding van Christus; De opstanding van mensen; Eeuwig leven en de nieuwe aarde; Bestaat er een hel? Kunnen overleden mensen contact met ons maken? Twijfel en zekerheid.

Zekerheid

Kunnen we zeker weten dat we gered en een kind van God zijn? Het antwoord in dit boek is een volmondig ‘ja’. Een prachtig boek om cadeau te geven aan iemand die een antwoord zoekt op levensvragen. Maar die ook op zoek is naar troost bij het verlies van dierbaren. En voor mensen die twijfelen aan hun verlossing en onzeker zijn of hun geloof wel zal standhouden, kan dit boek een bemoediging zijn. Want iedereen heeft een toekomst.

OOK LEZEN?

Reinder Bruinsma Ik heb een toekomst: over dood, opstanding en eeuwig leven 2019, 205 blz. ISBN 9789082542455 € 12,95. Te koop via ons servicecentrum: www.servicecentrum-adventist.nl

Kathy Matsunami/Shutterstock.com

ADVENT VERWENT/VEGETARISCHE & VEGANISTISCHE RECEPTEN

september 2020 |

Advent verwent In elke Advent vindt u een recept om uzelf of anderen mee te verwennen. De recepten zijn vegetarisch of veganistisch. Deze keer verwent Advent u met een lekker currygerecht met veel groenten: Thaise groene curry met kikkererwten Tekst/Jeanette Lavies Dit heeft u nodig (voor 6 tot 8 personen) Kook 1 kop bruine zilvervliesrijst (lange korrel) met 2 koppen water in 20/30 min. gaar en droog. Groenten 2 eetlepels olie 1 ½ kop gesnipperde uien 2 geplette teentjes knoflook 1 eetlepel verse gemberpuree (gember fijngemalen in de blender) 1 kop gesnipperde rode uien 1 rode peper fijngesneden 2 koppen paddenstoelen naar keuze 12 lange sperziebonen (nog net niet gaargekookt) 1 zucchini (soort lichtgroene courgette) in blokjes gesneden 2 koppen broccoliroosjes 1 theelepel kurkuma (geelwortel) 1 eetlepel milde Thaise groene currypasta 1 kop heet water

½ kop kokosmelk 2 eetlepels vloeibare honing 1 kop gare kikkererwten uit pot 1 theelepel zout

aardbeien, bosbessen en zwarte

bessen (blackberries)

1. Schik het fruit op een ovenplaat of schaal. Bedruppel met vloeibare Bereiden honing en zet het fruit ongeveer 4 1. Fruit in de olie ui, knoflook, gember, minuten onder de grill. rode ui en rode peper een paar minuten 2. Dien het fruit op met appel/cashewaan. Voeg toe: sperziebonen, zucchini, noten/kaneel-crème broccoli en laat 4 minuten mee fruiten 1 kop ongebrande cashewnoten 1 kop appelsap Voeg toe: paddenstoelen en kurkuma. 1 theelepel kaneel 2. Vermeng de currypasta met heet 3. Doe alles in de blender en mix tot water. Verhit het mengsel tot het er een zachte crème is ontstaan. bubbelt. Voeg dan toe: de honing, kokosDruppel iets van de crème over het melk, kikkererwten en zout. Vermeng gegrilde fruit en geef de rest erbij. alles en laat goed warm worden. 3. Dien op met bruine rijst en geef er Eet smakelijk! gegrild fruit bij. We zouden het leuk vinden om recepten van lezers te plaatsen. Heeft u een Gegrild fruit 1 ananas in plakken gesneden lekker vegetarisch of veganistisch 2 bananen, geschild en in schuine plakken recept? Stuur het op met foto naar: 2 grote sinaasappels geboend en niet advent@adventist.nl. Wie weet komt gepeld in plakken gesneden uw recept in de volgende Advent!

NIEUWS/UIT DE REGIO

september 2020 |

O BEZOEK OP AFSPRAAK

oor de versoepeling van de overheidsmaatregelen per 1 juli is ons Landelijk Kantoor weer geopend. Wij zijn telefonisch bereikbaar op 030 – 693 9375 tijdens kantooruren van maandag t/m donderdag. Bij geen beantwoording kunt u een voicemailbericht inspreken. U moet een afspraak maken als u het kantoor op landgoed Oud Zandbergen in Huis ter Heide wilt bezoeken.

De richtlijn voor alle medewerkers van het Landelijk Kantoor is: blijf tot 1 september 2020 zoveel mogelijk thuiswerken. Het staat voor elke medewerker vrij om naar kantoor te komen. Op kantoor gelden de regels van de overheid waaronder de 1,5 meter afstand en hygiënemaatregelen. Wie gezondheidsklachten heeft, komt niet naar kantoor. Om een afspraak te maken kunt u het formulier op onze website gebruiken: http://bit.ly/ afspraakHtH.

VESPERDIENST DEN HAAG

p sabbat 31 oktober 2020 om 16.00 uur is er weer een vesperdienst. In de vesperdienst neemt, naast een overdenking en aandacht voor liturgie in de vorm van muziek, stilte en gebed een centrale plaats in. Voor deze keer wijken we uit naar de Adventkerk Den Haag, Robijnhorst 197, Den Haag. Daar is meer ruimte voor bezoek en om de coronamaatregelen toe te passen. De overdenking wordt verzorgd door ds. Reinder Bruinsma. Het thema dat hij heeft gekozen is: je bent niet wie je was. ‘Veel mensen laten hun hele leven bepalen door ervaringen uit het verleden en komen daar nooit van los. Het is belangrijk ons verleden met ons mee te nemen, ervan te leren, maar er ook van los te komen en in het heden te leven en dat optimaal te beleven. Dat is ook wat het christelijk geloof ons voorhoudt’, zegt ds. Bruinsma. Meer info (vooral belangrijke coronabezoekregels) op: http://bit.ly/ Haagse-vesper

JONGEREN & GEZINNEN

oor het coronavirus kunnen veel fysieke bijeenkomsten en trainingen niet doorgaan. We hebben deze met pijn in het hart moeten annuleren of uitstellen. Gelukkig zijn er ondertussen vele online alternatieven ontwikkeld. Op onze website vind je verschillende materialen van het departement Jongeren & Gezinnen. Je vindt dit mooie materiaal op: http://bit.ly/ JenG-materiaal

TERUGHOUDENDHEID BIJ SAMENZANG

et Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO) heeft de gezamenlijke kerken geadviseerd te kiezen voor een ‘terughoudende benadering’ voor samenzang tijdens erediensten. Het CIO concludeert dat zingen in groepen nog steeds zekere risico’s kan opleveren. Het CIO behartigt de belangen van de kerken bij de landelijke overheid. In een brief aan alle kerkbesturen van ons kerkgenootschap schrijft landelijk voorzitter Rob de Raad dat plaatselijke kerkbesturen zelf moeten afwegen of gemeentezang in hun kerkgebouw verantwoord is. ‘Wij roepen op het gezonde verstand te gebruiken door voorzichtigheid te betrachten. Ons advies is: bij twijfel niet doen!’

UIT DE REGIO/NIEUWS AFSCHEID EN INTREDE WIM ALTINK

21 maart 2020 |

ADRA BEIROET

n twee oorverdovende knallen veranderde Beiroet in een geruïneerde stad van afgebrokkelde muren, versplinterd glas en geknakte zendmasten. Het ADRA-kantoor van onze internationale ontwikkelingsorganisatie, het kerkgebouw, de adventscholen, het ADRA Advent Learning Center, een school voor ruim 120 Syrische vluchtelingkinderen, zijn beschadigd. Voor zover wij weten zijn onze collega’s, kinderen en gemeenteleden ongedeerd. Toch is het verdriet groot. Blijft u alstublieft bidden voor de slachtoffers in Beiroet. Wilt u helpen met een donatie? Maak dan uw gift over op: NL57 RABO 0378 3857 47 t.a.v. ADRA Nederland o.v.v. Adventisten helpen Beiroet. Dank u wel!

p sabbat 25 juli nam de gemeente Amersfoort afscheid van ds. Wim Altink. Hij werd hartelijk bedankt voor zijn catechisatie en aandacht voor de jongeren. Anita Möbius, als eerste ouderling, bracht duidelijk onder woorden dat de samenwerking met Wim werd gewaardeerd. Sinds november 2017 was Wim aan de gemeente Amersfoort verbonden en vanaf 1 augustus 2020 aan de gemeente Gouda (steeds in combinatie met gemeenten Den Haag, Leiden en Leerhuis Ark). Een week later, op sabbat 1 augustus, verwelkomde Peter de Raad (ouderling) Wim in de gemeente Gouda. Lees meer op: http://bit.ly/afscheid-intrede

Puzzel Door/Erik Macville

Vul het diagram in volgens de beschrijving hiernaast. Gelijke getallen zijn gelijke letters. Begin met invullen na het genummerde vakje aan het begin van de regel. Bij juiste invulling ontstaat in de verticale gele kolom een woord.

Welk woord zoeken wij? Stuur uw oplossing naar erikmacville@ casema.nl, zodat Erik een inzicht krijgt t.o.v. de belangstelling voor zijn inspanning.

3 2

4 5

3 6

8 9

6 7

1. Evenwicht bewaren (10) 2. Opnieuw beslissen (12) 3. Ander woord voor negatief bedrag (12) 4. Overzicht bij de start van een periode (11) 5. Godin van de rechterlijke macht (14) 6. Waarde van iemands schulden (7) 7. Synoniem voor zwaarte /een bepaalde massa (7) 8. Waardevermindering van bezit (11) 9. Computers gebruiken voor werkzaamheden (13) 10. Waarde van je bezittingen (6) 11. Balans voor voertuigen (8)

Oplossing puzzel uit Advent nr. 2 (2020) Het woord wat we zochten was: bevlieging 1. Liefhebberij 3. Bruidsvlucht 5. Ingeving 2. Geestdrift 4. Willmar 6. Bezieling

De oplossing komt in de volgende Advent. 8

6 4

7. Modegril 8. LDaVinci

9. LSLenormand 10. Begeistert

NIEUWS/UIT DE WERELDKERK

september 2020 |

NIEUWE ENCYCLOPEDIE/VAN HET ADVENTISME IS NU ONLINE

e laatste editie van de Seventh-day Adventist Encyclopedia dateert van 1996. Na zo’n 25 jaar was deze aan een update toe. De kerk koos ervoor een geheel nieuwe encyclopedie van het Adventisme uit te brengen en deze staat nu online.

Onder leiding van dr. David Trim, de directeur van het Bureau voor Statistiek en Archieven in het hoofdkantoor van de kerk in Silver Spring (VS), is de afgelopen vijf jaar hard gewerkt aan dit project. Schrijvers vanuit de gehele wereld, ook van de Nederlandse Unie, hebben tot nu toe ruim 2100 artikelen en 3200 foto's geleverd. Dat zal gaan groeien naar zo'n 6000 artikelen plus audio- en videobestanden.

Het project heeft de naam ESDA meegekregen (enigszins verwarrend voor Nederlandse adventisten die vertrouwd zijn met het ESDAkantoor voor schriftelijke cursussen in Huis ter Heide). De letters staan voor Encyclopedia of Seventh-day Adventists. Iedereen heeft gratis toegang via: https://encyclopedia.adventist. org. Voor enkele Nederlandse artikelen die inmiddels online staan, kijk onder: Wintzen, Voorthuis, Eelsing, Esda-institute, Netherlands Junior College.

MILITAIRE HULP/ ADVENTISTISCHE ZIEKENHUIZEN

en aantal ziekenhuizen in de Amerikaanse staat Californië kreeg in de loop van de maand juli vanwege de coronacrisis te kampen met ernstige personeelstekorten. Deze ziekenhuizen, waaronder twee van het adventistische consortium van ziekenhuizen in het westen van de VS kregen hulp van artsen en verplegend personeel die in actieve dienst zijn van de Amerikaanse luchtmacht.

Het Adventist Health Lodi Memorial ziekenhuis kreeg versterking van 21 medische krachten. In deze instelling werden ongeveer 40 Covid-19-patiënten verpleegd, waarvan zes op de intensive care. De personeelsproblematiek gaf echter meer zorgen dan de beschikbare capaciteit. Californië is een van de staten in de VS die het zwaarst getroffen is door de coronacrisis, met meer dan een half miljoen besmettingen en ongeveer 10.000 doden.

ADVENTISTE/IN NIEUWE SURINAAMSE REGERING

askia Walden werd op 16 juli 2020 beëdigd als minister van Economische Zaken, Handel en Technologische Innovatie door de onlangs gekozen president van Suriname, Chandrikapersad Santokhi. De voorzitter van de Surinaamse Adventkerk, ds. Edward Blackman, had een aandeel in de beëdigingsplechtigheid en sprak een gebed uit voor de nieuwe minister. Walden werd in Suriname geboren en ging daar naar school, om vervolgens Business Administration te studeren aan een adventistisch college in Trinidad. Daarna volgde zij diverse andere opleidingen in financieel management en accountancy. In de periode dat minister Walden in Nederland woonde, was zij enige tijd penningmeester

van de Nederlandse Unie (20032005). Ds. Reinder Bruinsma, die destijds voorzitter was van de Nederlandse Adventkerk, bewaart heel goede herinneringen aan haar: ‘Het was een plezier om met haar samen te werken en ik vond het heel spijtig dat visaproblemen het haar onmogelijk maakten de kerk in Nederland langer te dienen.’ Hij voegt daaraan toe: ‘Het verbaast mij niet dat Saskia sinds zij bij ons was een succesvolle carrière heeft opgebouwd in Suriname en dat zij nu op een hoge regeringspost is terechtgekomen. Wij zijn heel erg trots op haar!’

UIT DE WERELDKERK/NIEUWS

HET IS GELUKT/1 MILJOEN HANDTEKENINGEN

n oktober 2019 startte ADRA, de humanitaire arm van de wereldwijde Adventkerk, een handtekeningenactie in het kader van een strategie om te bewerkstelligen dat alle kinderen en jongeren onderwijs kunnen krijgen. Volgens de statistieken van Unesco zijn er in onze wereld ruim 300 miljoen kinderen die elke vorm van onderwijs moeten ontberen. Door de huidige coronacrisis is dat aantal (hopelijk tijdelijk) met nog eens 75 miljoen toegenomen.

ADRA wil, samen met andere organisaties, in de komende jaren initiatieven ontplooien om verandering te brengen in deze situatie. In bijna 200 landen hebben vrijwilligers van ADRA handtekeningen verzameld. Daarbij werd medio augustus de mijlpaal van één miljoen handtekeningen bereikt. Het is de aanloop naar verdere initiatieven die onderwijs binnen het bereik moeten brengen van alle kinderen wereldwijd. Voor meer details, ga naar: ADRA.org/InSchool.

275 COVID-19-DODEN/ADVENTGEMEENTEN, CHIAPAS, MEXICO

erwijl het coronavirus heel Mexico in zijn greep heeft, wordt vooral de provincie Chiapas in het zuidoosten van het land, aan de grens met Guatemala, zwaar getroffen. Binnen de adventistische gemeenschap in Chiapas zijn ook veel slachtoffers te betreuren. Volgens de kerkleiders zijn in juli en augustus meer dan 275 kerkleden aan COVID19 bezweken. Onder hen zijn twee kerkelijke employees en een gepensioneerde predikant.

Volgens ds. Ignacio Navarro, de voorzitter van de kerk in Chiapas, zijn tenminste 79 kerkelijke medewerkers en meer dan 4000 kerkleden positief getest. Er zijn daarnaast grote aantallen leden met symptomen die duidelijk op een COVID-19-besmetting wijzen, maar die niet zijn getest. Ondanks deze grote moeilijkheden doet de kerk, vooral ook via ADRA, al het mogelijke om zoveel mogelijk mensen te helpen ten aanzien van hun directe levensbehoeften en blijft de kerk digitaal actief in haar evangelisatiewerkzaamheden.

NIEUWE LEIDERS/NOORDAMERIKAANSE DIVISIE

s. Daniel R. Jackson, de voorzitter van de kerk in Noord-Amerika, kondigde al geruime tijd geleden aan dat hij tijdens de Generale Conferentie in juli 2020 met emeritaat wilde gaan. Het wereldcongres werd door de coronacrisis uitgesteld tot 2021, maar Jackson besloot toch zijn kerkelijke carrière nu te beëindigen. De procedure voor benoemingen van leiders in de periode tussen de congressen werd in werking gesteld, met als resultaat dat G. Aleander Bryant tot opvolger van Jackson werd gekozen. Bryant was de algemene secretaris van de Noord-Amerikaanse Divisie (NAD) sinds 2010.

Op 20 augustus gaf de Generale Conferentie goedkeuring aan het voorstel dat vertegenwoordigers van de Noord-Amerikaanse Divisie op 18 augustus hadden bekrachtigd. Ds. Kyoshin Ahn, die al deel uitmaakte van de leiding van de divisie, is nu de nieuwe algemeen secretaris van de kerk in NoordAmerika. Bryant is Afro-Amerikaan, terwijl Ahn van Koreaanse afkomst is. De nieuwe benoemingen weerspiegelen de multi-etnische samenstelling van de NAD, die momenteel 1.253.144 leden telt.

23 september 2020 |

Tekst/Reinder Bruinsma

IN BALANS/OVERDENKING

september 2020 |

In balans met de Geest Als ik in de winter rondloop en bibber van de kou is mijn temperatuur rond 37 graden. Als in de zomer het zweet me aan alle kanten uitbreekt ben ik 37 graden. Overal is mijn lichaamstemperatuur ongeveer hetzelfde. Het lopen van een marathon van 42 km kost veel energie en doet je lichaamstemperatuur stijgen. Theoretisch kan dat wel 26 graden zijn. Het lichaam kan zijn temperatuur echter zo goed reguleren dat de toename in de orde van grootte is van 1 tot 2 graden.

Het lichaam van de mens heeft een enorm vermogen tot het vinden van een balans. Die balans heb je ook nodig in je geestelijk leven. De belangrijkste factor bij het reguleren van je lichaamstemperatuur is water. Het lichaam blijft koel doordat het vocht verliest. Als je onvoldoende vocht bij je hebt of tijdens een marathon niet genoeg drinkt, dan is het snel afgelopen met je vermogen je temperatuur in balans te houden. Als water het middel is om je lichaamstemperatuur in balans te houden, wat zorgt er dan voor dat je geestelijk leven in balans blijft? Tekst/Thijs de Reus

/IN BALANS

september 2020 |

HomeArt/Shutterstock.com

IN BALANS/OVERDENKING De geest als leraar en als trooster

Als je het hebt over de Geest en over in balans blijven, dan moet de werking van de Geest zelf natuurlijk ook ‘gebalanceerd’ zijn. De Geest bepaalt je bij je redding in Jezus. Dan is het logisch dat die Geest je wijst op een manier van leven die overeenstemt met wat je Redder, Jezus Christus, heeft uitgeleefd.

e leerlingen van Jezus wachtten in Jeruzalem op de uitstorting van de Geest. Israël vierde toen het historische feit dat God zijn wet op de Sinaï had gegeven. Gods regels die ook voor ons gelden. Als je naar die wet kijkt en naar de menselijke neiging de regels te breken en daarbij denkt aan de straf daarvoor, dan draai je door. Er worden zware lasten op één kant van de weegschaal gelegd. Je raakt uit balans.

De zonde tegen de heilige Geest

Met dit in gedachten staan we even stil bij de zonde tegen de heilige Geest. Die zonde wordt niet vergeven en daarom zijn veel mensen er bang voor. ‘Heb ik op een onbewaakt moment gezondigd tegen de heilige Geest?’

Als Israël herdenkt dat ze de wet hebben ontvangen, dan stort God de heilige Geest uit, maar dan als Helper, Trooster of Pleitbezorger. Zo wordt Hij beschreven in Johannes 16:8-13. Dat zorgt voor balans. De werking van de wet wordt in balans gehouden door de werking van de Geest.

Wat is de grote taak van de Geest in het leven van de mens? Overtuigen van zonde, gerechtigheid en oordeel! Dat doet Hij door te getuigen van Jezus. Het werk van de heilige Geest is ons te wijzen op wie Jezus is en wat Hij voor ons doet. Als je dat consequent afwijst, dan laster je de Geest. Die wijst je de weg ten leven en die wil je niet opgaan.

Wacht eens even. Maakt die tekst uit Johannes het niet alleen maar erger? De heilige Geest maakt duidelijk wat zonde, gerechtigheid en oordeel is. Dat lijkt weinig troost te bieden! Hij vertelt me wat zonde is en laat me zien wat goed en rechtvaardig is. Dat doe ik nou juist niet. Ik heb misschien wel het gevoel dat ik dat helemaal niet kan. Als klap op de vuurpijl vertelt Hij me ook nog wat het oordeel inhoudt. De balans slaat nog verder door. Is dat een Trooster of een Pleitbezorger?

Door zo te redeneren leg je een vals verband tussen de werking van de Geest en de wet. De toelichting daaronder, maakt dat duidelijk. De Geest overtuigt van zonde, omdat zij in Mij (=Jezus) niet geloven. Duidelijk maken wat zonde is, heeft te maken met geloven in Jezus en staat in verband met redding door Jezus. Het werk van de heilige Geest heeft alles te maken met de mens wijzen op Jezus Christus. Het oordeel is over de heerser van deze wereld.

Marcus 3:29-30 zegt dit over de zonde tegen de heilige Geest: ‘wie lastertaal spreekt tegen de heilige Geest, krijgt in alle eeuwigheid geen vergeving, want zo iemand

vchal/Shutterstock.com

september 2020 |

is schuldig aan een onuitwisbaar vergrijp.’ Het volgende vers legt uit waarom er geen vergeving is: ‘omdat ze gezegd hadden: “Hij is bezeten door een onreine geest”.’

De Schriftgeleerden zeggen dat Jezus wonderen doet, niet omdat Hij door God wordt geleid, maar omdat Hij zich laat leiden door Beëlzebul. Samengevat zeggen ze: Jezus is niet uit God, maar uit de duivel.

/De aanwezig-

heid van water geeft de mens het vermogen om zijn lichaamstemperatuur te reguleren en in balans te houden De Geest overtuigt van zonde, gerechtigheid en oordeel door op Jezus te wijzen en te vragen: wie is Hij? Door wie wordt Hij geleid? Als je zegt door Beëlzebul, dan breng je het oordeel over je. Als je zegt door God, dan zeg je dat je in zijn voetsporen wilt treden. Leven naar het voorbeeld van Jezus

OVERDENKING/IN BALANS

Hoe ziet zo’n uitgebalanceerd leven eruit? Als je versleten banden vervangt, dan worden die nieuwe banden ‘gebalanceerd’. De band wordt op een machine gezet en snel rondgedraaid, net zoals dat op de weg gebeurt. Dan slaan ze een stukje lood op de velg van de band. Als ze dat niet doen en de band van uw auto is zelfs maar een klein beetje uit balans, dan trilt die band. Dat rijdt bij wat hogere snelheden niet lekker. Dus daarom slaan ze een stukje lood aan de binnen- of de buitenkant van je band. Het balanceren van een autoband is ingewikkelder dan ik kan bevatten. Je moet aan beide kanten aandacht geven om tot een echte balans te komen. In het leven moet je ook aan beide kanten van een zaak aandacht geven. Het is niet goed alleen te letten op het nauwkeurig uitvoeren van de letter van de wet. Het is ook niet goed alleen oog te hebben voor Gods genade.

Bijbelteksten in een preek, dat hoort, maar als er alleen teksten worden voorgelezen dan is het geen preek. Als de gespreksleider een prachtige uiteenzetting geeft over een tekst, maar alleen zelf aan het woord is, dan is het geen gespreksgroep. Als ik niet of nauwelijks drink, dan droog ik uit. Als ik in het water val, dan verdrink ik. Als ik niet eet, dan sterf ik van ondervoeding. Als ik te veel eet dan groei ik uit mijn voegen en sterf ik door overvoeding. Als ik iedere nacht maar een paar uur slaap dan raak ik uitgeput. Als ik iedere dag een gat in de dag slaap, dan ben ik lui.

/De aanwezigheid van Gods Geest in ons leven stelt ons in staat om ook geestelijk in balans te blijven

onschuldig zijn. Niemand staat onschuldig voor zijn Heer. We hoeven meestal niet zo heel ver terug te gaan voor een moment waarvan we moeten zeggen: dat was fout.

Vanuit de oorspronkelijke taal is het woord Pleitbezorger nauwkeuriger dan het woord Trooster. Als je dat woord letterlijk vertaalt dan is het iemand die geroepen is naast je te staan. Als je verdriet hebt en er komt iemand naast je staan en die slaat een arm om je heen, dan is dat troostend. De weergave Trooster is dus ook niet zo gek. Ook hierin zie je het in balans komen en blijven in beeld komen. Als je verdriet hebt, dan ben je niet in balans. Een trooster beurt je op en zorgt voor balans.

Het leven heeft veel weg van een balans die telkens doorslaat naar links of naar rechts. Soms proberen we te hard het zelf te doen, dan weer verschuilen we ons achter Gods genade en maken ons er makkelijk van af. Het gaat om de gulden middenweg. Dat geldt voor alle aspecten van het leven. Je moet met al je kracht werken aan een veilige en prettige omgeving voor je kinderen, maar je moet ze ook niet verwennen.

Het woord heeft ook te maken met het Griekse militaire apparaat. Griekse soldaten gingen paarsgewijs de strijd in. In zekere zin vochten ze naast elkaar, maar de bedoeling was eigenlijk dat ze rug aan rug vochten. Zo beschermden ze elkaars ‘dode hoek’ en konden ze niet in de rug worden aangevallen. Samen vormden die soldaten een uitgebalanceerde gevechtseenheid. Samen met de Geest van God zijn wij een uitgebalanceerde persoon. Hij troost ons, leert ons en corrigeert ons. De aanwezigheid van water geeft de mens het vermogen om zijn lichaamstemperatuur te reguleren en in balans te houden. De aanwezigheid van Gods Geest in ons leven stelt ons in staat om ook geestelijk in balans te blijven.

27 september 2020 |

Een leven in balans

Een mens waarvan het leven in balans is, heeft de moed zijn leven aan God toe te vertrouwen omdat God een liefdevolle God is. Dat is leven vanuit het besef dat we niet

fizkes/Shutterstock.com

maakt het leven niet zwaar, maar het brengt het leven in balans. Dat geeft ons die balans in het leven, die kenmerkend is voor het leven van Jezus als mens.

INTERVIEW/PROPONENTEN m .co

com/Shutters toc k

es. mag eni k a Kr

september 2020 |

Nieuwe gezichten op de kansel Aan de hand van een aantal vragen stellen we een paar proponent predikanten aan u voor. Tekst/Irene van Valen

De vragen die wij stelden waren: Wie ben je: naam, leeftijd, afkomst, gezinssituatie, hoelang woon je in Nederland? Waarom werd je predikant? Wat verwacht je voor de toekomst als predikant? Wie is je grote voorbeeld? Wat doe je ter ontspanning? Waar ben je bang voor? Maak kennis met: Choni Miguel en Riemer Renato Postma.

Choni Miguel

honi is 36 jaar en komt oorspronkelijk uit Aruba. ‘Ik woon nu 18 jaren in Nederland. Ik ben elf jaar getrouwd en we hebben twee kinderen; een zoon van vier en een meisje van één.’

Choni op de campus van Newbold College.

Choni voelde zich geroepen om predikant te worden tijdens een succesvolle evangelisatiecampagne voor jongeren waar hij medewerker was. ‘Mijn overtuiging dat God mij roept wordt regelmatig bevestigd door gemeenteleden, predikanten, docenten en andere werknemers aan Newbold College.’

Als predikant verwacht Choni plezier en voldoening in Christus te mogen ervaren door zichzelf in te zetten voor de persoonlijke en spirituele ontwikkeling van anderen. ‘De weg vooruit zal niet gemakkelijk zijn maar in Christus is alles mogelijk,’ is zijn overtuiging. ‘Mijn moeder is mijn grote voorbeeld. Zij leerde me zelfstandig te zijn, voor mezelf op te komen, mijn eigenwaarde niet makkelijk te laten beïnvloeden door mijn omgeving en om eigen verantwoordelijkheid te nemen voor mijn keuzes.’ Choni’s moeder door-

PROPONENTEN/INTERVIEW vrouwen is het gevolg van hoe hij zijn moeder ziet.

september 2020 |

Ter ontspanning bekijkt Choni vaak foto’s van zijn gezin. Ik hou ervan om herinneringen te herbeleven, zoals de ontwikkeling van onze kinderen en activiteiten en vakanties die we samen beleefden.

Choni in de voortuin van Newbold College met een bloem voor zijn vrouw. leefde moeilijke omstandigheden als alleenstaande moeder van negen kinderen. Choni’s respect voor de kracht en waarde van

Riemer Renato Postma

iemer is 35 jaar en geboren in Heemskerk. Hij is getrouwd met de Braziliaanse Cristina. Zij hebben drie kinderen en wonen sinds 2019 in Nederland. Daarvoor woonden zij vier jaar in Brazilië en vijf jaar in Venezuela. In Venezuela behaalde Riemer zijn B.A. in theologie en momenteel volgt hij zijn M.A. in systematische theologie op Newbold College. ‘Ik werd predikant omdat God mij daartoe riep. Ik besefte dat veel mensen God niet kennen en wil daarin een getuige zijn. Ik heb geen verwachtingen voor

Riemer en Christina.

Ik ben niet opgegroeid in de kerk. Ik weet wat ik allemaal opgaf en achterliet om Jezus te volgen. God gaf mij niet alleen een nieuw perspectief op het leven, maar ook een getuigenis om te delen. Eens was het mijn missie om het bouwbedrijf van mijn aardse vader marktleider te maken op Aruba. Nu ik een kind van God ben, is het de toekomst. Wel hoop ik een aanwinst en zegen te zijn voor de Nederlandse kerk; als een instrument in Gods handen.’

Riemer bewondert verschillende mensen, waaronder ds. Andy Espinoza. Hij was leraar tijdens Riemers opleiding in Venezuela en inspireerde zijn studenten om ‘denkende predikanten’ te worden door kritisch te zijn, door te vragen, maar ook tolerant en respectvol te zijn. Hij is een echte missionaris en studeerde en werkte in verschillende landen. Nu werkt hij in Dubai. ‘Hij is voor mij een bijzondere leraar, predikant, persoonlijkheid en vriend.’

Riemer vertrouwt op God en is niet bang. God leidde het gezin in de afgelopen jaren en was duidelijk aanwezig tijdens Riemers studie in Venezuela. Het land kampt met de hoogste inflatie ter wereld. Dat verlamt het land en leidt tot voedseltekorten, wat weer leidt tot geweldstoename. Honger, gevaar en angst leidden ertoe dat het gezin zich soms afvroeg wat ze daar nog deden. Door zijn Woord, vrienden en leraren zei God: ‘Blijf, al is het op sommige momenten bijzonder zwaar.’ God gaf het gezin kracht,

Autovakantie Kroatië 2019. Familiefoto voor de Ossiacher See in Oostenrijk. mijn missie om zaadjes van het Koninkrijk van mijn hemelse Vader te planten in het hart van iedereen waarmee ik in aanraking kom. moed en doorzettingsvermogen om vol te houden. Uiteindelijk ontbrak het hun aan niets. Zij hielden vol. ‘Wij hopen onder Gods leiding een goed werk te verrichten tot eer en opbouw van zijn Naam.’

Riemer en Christina

Riemer, Christina en hun kinderen.

Ontmoeting met een slang in Brazilië.

GELOOFSPUNTEN/DEEL 19

dag

uim

h u tt agery/S erstock.com

september 2020 |

Weten wat je gelooft Adventisten hebben 28 geloofspunten afgesproken waar ze samen voor staan. Sommige geloofspunten komen regelmatig aan de orde in de kerk, andere wat minder. Advent bespreekt elke keer een paar geloofspunten. Zodat ze ons weer helder voor de geest staan. En zodat we weten wat we geloven. Dit keer geloofspunt 22: het gedrag van de christen.

donatas1205/Shutterstock.com

Tekst/Thijs de Reus

ij zijn geroepen om een gemeenschap te zijn die, zowel persoonlijk als maatschappelijk, denkt, voelt en handelt in overeenstemming met de bijbelse beginselen. Om de heilige Geest de gelegenheid te geven in ons het karakter van de Heer te herscheppen, wensen wij alleen betrokken te zijn bij die dingen die een christelijke reinheid, gezondheid en vreugde in ons leven tot stand brengen. Dit wil zeggen dat ontspanning en vrijetijdsbesteding moeten voldoen aan de hoogste normen van christelijke smaak en schoonheid. In culturele verscheidenheid hoort

onze kleding eenvoudig, bescheiden en netjes te zijn, zoals het past bij mensen van wie schoonheid niet bestaat uit uiterlijke versierselen, maar uit een zachtaardige en stille geest die niet kan vergaan. Omdat ons lichaam een tempel is van de heilige Geest, horen wij daar op een verstandige manier mee om te gaan. Naast voldoende lichaamsbeweging en rust, horen wij zo gezond mogelijk te eten en geen onrein voedsel, zoals in de Bijbel is aangegeven, te eten. Omdat alcoholische dranken, tabak en het onverantwoordelijk gebruik van medicijnen en verdovende middelen schadelijk zijn voor het lichaam, behoren wij ons ook daarvan te onthouden. In plaats daarvan moeten wij bezig zijn met al die dingen die onze gedachten en ons lichaam brengen onder het gezag van Christus, die het beste met ons voorheeft. (Genesis 7:2; Exodus 20:15; Leviticus 11:1–47; Psalm 106:3; Romeinen 12:1-2; 1 Korintiërs 6:19-20; 10:31;

2 Korintiërs 6:14–7:1; 10:5; Efeziërs 5:1–21; Filippenzen 2:4; 4:8; 1 Timoteüs 2:9-10; Titus 2:11-12; 1 Petrus 3:1–4; 1 Johannes 2:6; 3 Johannes 2.)

Wat voorafging

Wat is rentmeesterschap en hoe gaan we om met huwelijk en gezin en met de sabbat. Dat waren de laatste thema’s die aan de orde kwamen in het deel van de geloofspunten dat gaat om de praktische invulling van het leven en waar Gods wet richting aan geeft. Dat volgde op wat de gemeente de gelovigen aanbiedt, zoals doop, avondmaal en geestelijke gaven. Dat was het vervolg op het grote perspectief waarmee we deze serie begonnen: vragen naar het wezen van God en de mens, hoe het komt dat God en mens van elkaar zijn vervreemd en hoe God de band met de mens herstelt. Dit keer gaan we in op de vraag hoe een christen leeft en zich gedraagt.

DEEL 19/GELOOFSPUNTEN

Dit onderwerp beslaat een groot scala aan onderwerpen. Dat is onvermijdelijk als het gaat over het gedrag van de christen. Romeinen 12:1-2 vat dat zo samen: ‘Stel uzelf als een levend, heilig en God welgevallig offer in zijn dienst, want dat is de ware eredienst voor u. U moet uzelf niet aanpassen aan deze wereld, maar veranderen door uw gezindheid te vernieuwen, om zo te ontdekken wat God van u wil en wat goed, volmaakt en hem welgevallig is.’

Leef zodat het een eredienst is. Bij dat woord denken we aan de wekelijkse sabbatsdienst. We komen samen om Gods naam te eren. Het is Gods wens dat wij elk moment van iedere dag zo leven als wat we gepast vinden voor een eredienst. We moeten onszelf bij alles wat we doen afvragen of we dat ook op sabbatmorgen in de eredienst zouden doen. Dat is niet op alles toe te passen, want er zijn dingen die goed zijn en die we toch niet op sabbatmorgen zouden doen. Toch is het goed als we aldoor weer de vraag stellen: zou ik dit of dat ook zeggen op sabbatmorgen in de tegenwoordigheid van God?

Onze tempel

Het idee dat we doorlopend zouden moeten beseffen dat God heel dichtbij ons is, past goed bij die andere tekst die we zo goed kennen: ‘Of weet u niet dat uw lichaam een tempel is van de

heilige Geest, die in u woont en die u ontvangen hebt van God, en weet u niet dat u niet van uzelf bent? U bent gekocht en betaald, dus bewijs God eer met uw lichaam’ (1 Korintiërs 6:19-20).

We passen die tekst met name toe op gezond leven. De intentie van de tekst is veel breder dan het voedsel en het drinken dat we tot ons nemen. De context is veel spiritueler. Je hebt het lichaam niet

/Het grootste

en belangrijkste offer dat God van ons vraagt is dat we alles offeren: namelijk ons eigen ik gekregen om het te hechten aan een hoer. Als in jou de Geest van God woont, dan doe je dat niet. Dan kun je je alleen hechten aan de Heer.

Overspel wordt in de Bijbel niet alleen in de letterlijke zin van het woord verboden. Het heeft met name te maken met het volgen van een andere weg dan de weg die de Here ons wijst. Zo keren we weer terug bij die eerste tekst: ons hele leven is een dienst tot eer van God.

In een tempel wordt geofferd

De tempel, het heiligdom, is de plaats waar God woont te midden van zijn volk. Dat is geruststellend, want zo weten we dat we de zekerheid mogen hebben dat we in Gods tegenwoordigheid leven. Dat geeft God ons door middel van die tempel. In die tempel geven we als mens ook iets aan God. Daar brengen mensen namelijk ook offers ter ere van God. Dat vraagt God ook van ons: een leven dat wordt gekenmerkt door de bereidheid tot het brengen van offers. Het grootste en belangrijkste offer dat God van ons vraagt is dat we alles offeren: namelijk ons eigen ik.

Dat is helemaal niet zo vreemd, want God zelf heeft alles opgeofferd voor ons. Dat deed Hij in Jezus Christus toen Hij mens werd. Het gedrag van de christen kan dus alleen maar lijken op het gedrag van Gods vertegenwoordiger op deze aarde: zijn Zoon, Jezus Christus.

fspunt Geloo

MEER WETEN?

Wilt u meer weten over de geloofspunten? Het bekende boek van dr. Reinder Bruinsma Wat zevendedags-adventisten geloven is in een nieuw jasje gestoken. Het boek is volledig in kleur en behandelt de in 2015 herziene geloofspunten. Te koop bij het servicecentrum (www.adventist.nl) voor slechts €5,95.

Hoeen leefitseten? chr 118

lijk rsoon wel pe die, zo met de te zijn mming schap enste in ons meen in overe geven een ge handelt heid te n te EN om en en kke EP leg elt tro vo be t de ge N GERO in denk t, alleen e Gees WIJ ZIJ ugde en wij pelijk, heilig en vre , wens atschap Om de ndheid heppen jetijdsals ma selen. , gezo g en vri te hersc begin reinheid annin aak Heer bijbelse telijke ijke sm t ontsp van de ris tel da ch ter ris rak een dig, zeggen van ch het ka n die eenvou Dit wil rmen . g dinge no en din die nogste breng ze kle zijn bij de ho e schoo stand ort on en aan van wi en tot heid ho en nsen eiden n voldo ons lev rdige bij me versch chtaa st e g moete za pa rel n din t ltu ee van de beste als he . In cu ar uit pel is zijn, zo n, ma tem . oonheid te n ele s ee sch tje en te gaan versiers haam en ne erlijke ons lic mee om eiden t r uit lijk da nie sch be moge at uit e ma an. Om t besta gezond rstandig n. n verga zo ve ka n t wij heid nie ee nie n, te ete ar op t, horen est die ik ngegeve wij da en rus aa bru g is ren stille ge ge l gin be lijk t, ho we de Bij e Gees aamsbe twoorde lichaam, als in heilig veran ende lich voedsel, zo or het het on voldo n wij zijn vo ak en jk Naast onrein ete tab eli , en mo en arvan n schad n en ge e drank ngen ddele ats da te ete bre mi pla olisch e am In oh ha vend en. t alc ons lic verdo enesis thoud Omda en en ten en eeft. (G an te on dicijn gedach daarv tiërs s voorh van me onze s ook 1 Korin met on n die wij on ; 12:1, 2; dinge t beste behoren 2:4; 4:8 Rome t al die , die he enzen 106:3; zijn me Christus 1; Filipp Psalm nes 2.) bezig g van rs 5:1–2 11:1–47; 3 Johan zië ; t geza s he Efe 2:6 icu s r ; 10:5; anne ; Levit onde 6:14–7:1 us 20:15 –4; 1 Joh rs od 3:1 n s tië Ex 7:2; Petru een ee 2 Korin 1, 12; 1 niet all ; 10:31; 2:1 is l 20 or us be vo 9, 6:1 lgen , 10; Tit de Bij l gevo üs 2:9 en in voora trouw 1 Timote ar heeft d en ver en, ma f in Go ing loo Ge rstell van lee en nn ke n het 119 zaak va

31 september 2020 |

Een breed onderwerp

VERDIEPING BIJ DE SABBATSCHOOL/CHRISTELIJK ONDERWIJS

nit

o/S

september 2020 |

h u ttersto ck .co m

In 1 Korintiërs 12 schrijft Paulus over de vele gaven die christenen ontvangen van Gods Geest, zoals de gave van lesgeven, van genezen, helpen en leidinggeven of de gave om het goede nieuws te brengen. Deze gaven zorgen ervoor dat we met elkaar zijn verbonden. We vullen elkaar aan, ieder met zijn eigen gave en elke gave is ook belangrijk. Niemand kan zeggen dat hij met zijn gave belangrijker is dan een ander. Toch is er één gave die al onze gaven overstijgt en die de allerbelangrijkste is: de liefde. Daarover schrijft Paulus in het 13e hoofdstuk van zijn brief aan de Korintiërs. Hij geeft aan dat we niet zonder de liefde kunnen. Sterker nog, we stellen niets voor als we die liefde niet hebben en uitdragen. Zelfs al zouden we de boodschap van God met anderen delen en al zouden we alles weten wat er te weten valt, zonder de liefde is alles wat we zeggen en doen compleet zinloos. Dat geldt ook voor christelijk onderwijs. Onderwijs vanuit een christelijk perspectief heeft liefde als basis. Tekst/Jacob Engelgeer

Karaktervorming

n haar boek Karaktervorming onderstreept Ellen White ook het belang van liefde als basis voor onderwijs/opvoeding. Op bladzijde 13 en 14 stelt ze dat liefde niet alleen de grondslag is van de schepping en de verlossing, maar ook ‘van de ware opvoeding. Dit wordt ten volle duidelijk in de wet die God heeft gegeven als de gids voor het leven. Het eerste en grote gebod is: “Gij zult de Here, uw God, liefhebben uit geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw kracht en met geheel uw verstand” (Lucas

10:27). Hem, de Oneindige, de Alwetende, lief te hebben met alle kracht en verstand en hart, houdt in de hoogste ontwikkeling van elk vermogen. Het wil zeggen dat in het gehele wezen - het lichaam, het verstand en ook de ziel - het beeld van God hersteld zal worden.’

Beeld van God

God heeft ons geschapen naar zijn beeld, zodat we op Hem lijken in doen en laten, in spreken en zwijgen. Het is aan ons om de uitdrukking ‘God is liefde’ handen en voeten te geven, zodat het duidelijk is dat we Hem weerspiegelen

in het leven van alledag. Zijn naam ‘Ik ben die er zijn zal’ (Exodus 3:14) wordt vooral zichtbaar in onze nabijheid en aanwezigheid. Menszijn in naam van God is dan ook: jíj bent er, jíj bent dichtbij, jíj bent die naaste, jíj deelt uit, jíj hebt lief. Jezus gaf immers aan dat naast het gebod God lief te hebben boven al, we de naasten moeten liefhebben als onszelf (Marcus 12:31).

God is liefde

De liefde komt van God. Sterker nog, God ís liefde (1 Johannes 4:8). Het zijn woorden die je terugvindt in de Bijbel en die je op verschil-

fizkes/Shutterstock.com

CHRISTELIJK ONDERWIJS/VERDIEPING BIJ DE SABBATSCHOOL

september 2020 |

/Zonder de liefde is alles wat we zeggen en doen compleet zinloos

lende plekken hoort, zowel binnen als buiten de kerk. De woorden ‘God is liefde’ roepen tegengestelde reacties op. Van aanbidding tot boosheid, van eerbied tot onbegrip en frustratie, van geloof tot ongeloof, van erkenning tot afwijzing. Het zijn woorden die je kunt zeggen, lezen en zingen. Je kunt erover nadenken en er met elkaar over discussiëren in gespreksgroepen en studiekringen. Dat kan allemaal erg zinvol zijn. Maar, wil deze uitdrukking werkelijk doordringen in je bewustzijn, willen deze woorden je niet koud laten, dan zullen ze moeten doordringen tot je hart. Je zult de woorden ‘God is liefde’ moeten ondervinden, moeten ervaren.

God ervaren

Het is noodzakelijk als je God wilt ervaren om je voor Hem open te stellen en een relatie met Hem aan te gaan. Wie dat doet zal Hem beleven als een steun in de rug en als de grond onder zijn voeten. Er zijn

immers voldoende situaties in het leven van alledag waarin je die steun goed kunt gebruiken en die grond onder je voeten wilt voelen om niet weg te zinken in een moeras van tegenslagen en verdriet. Zolang het je goed gaat voel je die behoefte misschien niet zo, maar o wee als het leven tegenzit. Niemand van ons ontkomt daaraan. Iedereen komt in aanraking met tegenspoed en ellende. Juist op die momenten is de ervaring van Gods nabijheid van wezenlijk belang.

Onderwijs de daden van God

Ook het volk Israël getuigt van zijn relatie met God waarin prachtige ervaringen centraal staan. In het oudtestamentische deel van de Bijbel lezen we over de relatie tussen God en het volk Israël. Hij heeft het volk uitgekozen zijn grote daden te verkondigen, daden waarin de bevrijding uit de slavernij in Egypte in het middelpunt staat God is een bevrijdende God en heeft het volk Israël – en daarmee de mensheid – regels gegeven om die vrijheid in stand te houden. In de Torah, de eerste vijf boeken van de Bijbel, verwoordt Mozes hoe belangrijk het is om die bevrijdende relatie

met God te onderhouden. Centraal daarin staat het verbond dat God met zijn volk bij de berg Sinaï heeft gesloten. Daarom herinnert Mozes het volk eraan wat God voor hen in Egypte en in de woestijn heeft gedaan. Hij heeft hen op wonderbaarlijke wijze bevrijd en geleid en heeft hen nooit in de steek gelaten. Deze grote daden van God mogen niet worden vergeten. Christelijk onderwijs en opvoeding vanuit een christelijk perspectief spelen daarin zeker een belangrijke rol. DIALOOG

| IN GE

SPREK ME

T HET WO

ORD

Christel ijk onderw ijs

Wijsheid ontzag begint met voor de HEER 4e kwartaa l

Dialoog 3e kwartaal 2020

Dit kwartaal bestuderen we in de sabbatschool diverse thema’s met betrekking tot christelijk onderwijs en christelijke opvoeding. Ik wens u daarbij Gods zegen.

DE PREDIKANT/SILBERT ELIZABETH

september 2020 |

De predikant Silbert Elizabeth Silbert Elizabeth is 52 jaar geleden geboren op Curaçao, is getrouwd met Brendalee en heeft een zoon, Silbertico. Hij woont 21 jaar in Nederland waarvan hij negen jaar als predikant werkt. Het was Gods stem die hem herhaaldelijk riep, voordat hij er gehoor aan gaf.

Tekst/Irene van Valen

Serieuze keus

oor Silbert zijn de kerk en het geloof een belangrijk onderdeel van zijn leven. ‘Mijn ouders werden gedoopt toen ik vijf was. Ikzelf werd gedoopt toen ik tien was. Dat is jong. Als ik echter zie hoe serieus een kind in God kan geloven en kiest voor Jezus, dan kan ik de doopwens van een kind niet negeren. Ik wil het bevestigen.’ Veel van Silberts vrienden werden als tieners gedoopt. De meesten zijn nog steeds in de kerk. Hij nam al jong actief deel aan jeugdprogramma’s en zat op een adventistische school. ‘Ik was overtuigd van God. Samen met een even oude goede vriend, ontmoette ik een predikant die naar Amerika wilde verhuizen en ons meevroeg. Hij wilde dat wij predikant werden.’ Silbert wilde niet weg en al helemaal geen predikant worden. Zijn vriend evenmin. Hij lacht: ‘We zijn nu beiden predikant.’

Predikant? Niet zijn plan

Dertig jaar lang, van zijn tiende tot veertigste, wezen verschillende mensen Silbert op het predikantschap. Hij raakte mensen met zijn heldere boodschap. ‘Ik ken de kerk. Ik vervulde verschillende taken en maakte veel mee, maar ik zag het predikantschap niet als mijn werkplek.’ Als kind droomde Silbert ervan piloot te worden. Hij rondde achtereenvolgens de mavo, havo en het vwo af en wilde arts worden. Hij kreeg echter geen beurs. Hij werd röntgenlaborant en specialiseerde zich tot vasculair diagnostisch laborant. Hij werd een leidinggevende. ‘Tot ik een nieuwe uitdaging zocht en de hartafdeling me wilde hebben. Ik stapte niet over want ik kreeg opslag op de plek waar ik werkte. Als ik wel over was gestapt, zou ik denk ik nooit predikant zijn geworden.’

Geroepen door God

De roeping tot predikant werd een proces waar Silbert in groeide. Een droom maakte behoorlijke indruk. Daarin sprak Reinder Bruinsma, toenmalig voorzitter van de kerk,

hem toe: ‘Jongen, als jij predikant wilt worden, steunen wij je.’ Een volgende boodschap hoorde Silbert tijdens zijn werk bij een MRI-apparaat. Een heldere stem zei: ‘Jij moet predikant worden.’ Hij was zo verbouwereerd dat hij een collega vroeg zijn werk over te nemen. ‘Ik dacht dat het tussen mijn oren zat.’ Tot hij op een zondag een televisiepredikant hoorde zeggen dat als God je roept, je moet antwoorden met een ja. Silbert besprak alles met ds. Van Ommeren, waarna hij Gods oproep beantwoordde. Hij vond het spannend op zijn werk te vertellen van zijn ontslag. Over geloof werd nooit gesproken. Integendeel, hij werkte met specialisten die vanuit hun werk bijna voor God speelden. ‘In die wereld moet je geloof echt zijn, want je kunt het gevoel hebben op Gods plek te staan.’ Bij het bekendmaken van zijn plan zeiden collega’s dat het echt iets voor hem was. Anderen gingen geloofsgesprekken met hem aan of erkenden christen te zijn. ‘Mijn vertrek werd mijn getuigenis.’

SILBERT ELIZABETH/DE PREDIKANT

/‘In mijn

momenten van zorgen en twijfel bemoedigt God me’

God bereidde me voor

‘God bereidde me voor op dit werk. Eerst moest ik levenservaring opdoen. Het werd steeds persoonlijker toen de tijd rijp was.’ Silbert bezocht Newbold College en volgde een proefles, waar hij niets van begreep en waardoor hij alle vertrouwen verloor.’ Juist toen hoorde hij dezelfde stem zeggen: ‘Geen zorgen, Ik zorg voor jou.’ Toen nam Silbert een stap in geloof. Hij vertrok naar Engeland waar hij de verkorte theologie studie volgde. ‘Het was heel hard werken. Ik slaagde uiteindelijk cum laude en wist dat mijn inzet gezien werd door medestudenten. Zij werden daardoor gemotiveerd.’

God gebruikt anderen

Silbert ervoer Gods steun toen en nu nog. ‘In mijn momenten van zorgen en twijfel bemoedigt God me. Niet altijd met die stem, vaak via andere mensen. Soms geeft iemand me het antwoord op een probleem waar ik mee worstel, zonder dat die persoon ervan weet. Dat moet God zijn. De stem klinkt vaker; altijd onverwacht en achteraf gezien altijd op het juiste moment.’

‘Ik vind het werk als predikant niet gemakkelijk. Ik leid drie gemeenten en ontmoet veel mensen. Het lijkt erop dat gemeenteleden verwachten dat ik alles kan. Ik heb echter ook mijn sterke en zwakke kanten. Ik ben als introvert persoon sterk in een-op-eengesprekken.’ Silbert volgt een studie klinische psychologie om daarna cognitieve gedragstherapie te gaan studeren. Hij wil mensen helpen hun denken te veranderen. De samenwerking met ouderlingen en diaconie is voor hem van grote waarde. ‘Ik kan niet iedereen bezoeken, daar helpen zij mee. Bij moeilijke situaties bezoek ik de leden zelf, wat vaak voorkomt.’

Predikanten moeten ook ontspannen

‘Als predikant zit ik veel in de auto en achter de computer. Mijn hersenen zijn steeds actief. Ik kom dan tot mezelf door powerwalking. Daarmee krijg ik een goede conditie en val af, maar meer nog helpt het me ontspannen. In de natuur praat ik met God, luister ik muziek en ervaar ontspanning in de inspanning.’

Muziek is belangrijk voor Silbert. Hij groeide op in een muzikale familie. ‘Mijn opa speelde gitaar en gaf mij later zijn gitaar.’ Silbert volgde vanaf zijn twaalfde lessen in klassieke gitaar. Later speelde hij als muzikant in verschillende bands. Zijn muziekleraar wees hem op het conservatorium. Dat wilde hij niet. Wel schreef hij muziek en leerde door de oprichting van een orkest alle muziekinstrumenten afzonderlijk kennen. Hij schreef partijen voor ieder instrument apart. Als hij nu muziek luistert, hoort hij ieder instrument afzonderlijk. ‘Dat maakt de muziek nog mooier.’

Door zijn studie en werk is Silbert minder met muziek bezig. Pakt hij de gitaar dan kan hij uren spelen. ‘Dat geeft ook ontspanning.’ Hij speelt naast gitaar, ook basgitaar en piano en zijn zoon drumt. Nu hij predikant is, mist hij het spelen in een band weleens. ‘Toch ben ik als predikant op mijn plek. Het is Gods plek voor mij.’

september 2020 |

PS/OVERLIJDENSBERICHTEN

september 2020 |

Folkert Pietersma

24 jan 1932–27 mei 2020 Folkert Pietersma had de laatste jaren veel gezondheidsproblemen. Zo moest hij steeds meer kwaliteit van leven inleveren na een loopbaan van hard werken als stoffeerder en later als beheerder in een Joodse synagoge. Daarnaast droeg Folkert ook als huismeester, ouderling en sabbatschoolgespreksleider zijn steentje bij aan de gemeente Rotterdam Noord. Het laatste jaar was zwaar voor hem omdat hij niet meer in staat was de kerk te bezoeken en nauwelijks meer buiten kwam. Hij miste daardoor het contact met de gemeente. Ook konden Folkert en zijn vrouw Jannie door het coronavirus hun 50–jarig huwelijk helaas niet vieren. In besloten kring is er afscheid van Folkert Pietersma genomen. Max Peroti ging voor in de dienst. Hij is te ruste gelegd in Haastrecht waar hij wacht op zijn Heer en Heiland.

Geertruida Neeltje Dijkstra–Dijkstra

29 dec 1935–11 apr 2020 Op heel persoonlijke wijze hebben kinderen, kleinkinderen, broers en schoonzussen afscheid genomen van Geertruida (Truus) Dijkstra–Dijkstra. Haar dochters beschreven tijdens de dienst wat hun moeder voor hen betekende en lazen gedichten voor. Jan Rokus Belder ging voor in de dienst en las Romeinen 14:8: ‘Want als wij leven, leven wij voor de Heere en als wij sterven, sterven wij voor de Heere. Of wij dan leven of sterven, wij zijn van de Heere.” Dit was kenmerkend voor haar leven. Ze straalde dit uit, was zorgzaam, liefdevol en sociaal. Ze verzorgde 24 jaar haar man Willem Dijkstra die aan de ziekte van Parkinson leed. Verder wees Belder op de hoop waarin zij te ruste is gelegd: de spoedige komst van Jezus en het neerdalen van het hemels Jeruzalem.

Truus Dijkstra betekende veel voor de Adventkerk in Leeuwarden. Ze was belangstellend naar anderen en heeft als diacones, dichtbij en ver weg, gemeenteleden vaak bezocht. Ook heeft ze een aantal jaren de kindersabbatschool verzorgd. De laatste jaren van haar leven gingen haar geestelijke vermogens achteruit en werd ze opgenomen in het woonzorgcentrum Talma Hûs te Feanwâlden. Ook daar zorgde ze op haar eigen manier voor haar medebewoners. Na een periode van intensieve zorg overleed Truus op 11 april 2020 in het bijzijn van haar familie.

Corrie van Delden–de Boer

16 okt 1928–28 apr 2020 Corrie van Delden–de Boer (geboren in Amsterdam) kwam na de Tweede Wereldoorlog naar Meppel. Ze was een van de eerste adventisten en altijd aanwezig bij de diensten. Ze hield van

OVERLIJDENSBERICHTEN/PS zullen haar vreselijk missen. Op het overlijdensbericht was een schilderij van Josef Jan Michnia afgebeeld: het dochtertje van Jaïrus met de woorden van Jezus ‘Talita koem – meisje, sta op.’

Ronald Walter (Wally) Reijnhout

24 sept 1933–9 mei 2020 Wally Reijnhout was een actieve man die niet van stilzitten hield. Tot op hoge leeftijd Plonie van der Kamp– heeft hij allerlei Mulder werkzaamhe3 okt 1942–2 mei 2020 den verricht. Ook Als je in Leiden op 3 liep hij bijna dagelijks zijn rondje oktober gebonaar het winkelcentrum om een ren wordt, paar boodschappen te halen. Sinds zoals Plonie, enkele jaren moest hij het door een dan ben je een hartaandoening rustiger aandoen. ‘feestkind’ of Het overlijden van zijn broer in ‘zondagskind.’ januari van dit jaar greep hem erg aan. De beide broers hadden Leidens Ontzet samen roerige tijden meegemaakt wordt elk jaar op 3 oktober groots in Nederlands–Indië. gevierd. Plonie vond dat zij een Enige tijd voor zijn overlijgelukkig leven had en dus komt dat den kreeg Wally last van aspect van ‘zondagskind’ wel om koortsaanvallen. Na een korte de hoek kijken. Zij was een opgeziekenhuisopname overleed hij ruimde en blijmoedige vrouw. Het thuis in het bijzijn van zijn famiwas bij haar eerder zonnig dan lie. Wally ging niet meer naar de bewolkt. Plonie was loyaal aan de kerk, maar is wel altijd lid van de kerk en aan haar partner/predigemeente Eindhoven gebleven. kant die voor de kerk werkte. Vanwege de coronabeperkingen Dat kwam zeker naar voren in de gemeente Amersfoort waar zij vond de uitvaartplechtigheid in (samen met Bram) de afgelopen besloten kring plaats. Belangstel37 jaar naar de kerk ging. En daarlenden konden de dienst via een voor in de gemeenten Leeuwarden livestream volgen. en Breda. Zij had een groot vermogen om Anneke Klössinger–van Dijk met iedereen contact te leggen en 23 sept 1941–21 apr 2020 te onderhouden. Vele jaren heeft Anneke Klössinger is zij als vertaalster gewerkt voor samen met haar Veritas en de Nederlandse Unie. man Hein op 19 Alles ging door haar handen. Het december 1970 neveneffect was dat haar denken gedoopt en lid ruimer werd. Dat was merkbaar geworden van de kerk in Apelin de maandelijkse bijeenkomsten doorn. Ze is altijd van de Herberg. Daar voelde zij een trouw lid van de gemeente zich thuis en haar puntige vragen, geweest. Ze was zo’n beetje haar opmerkingen en overdenkingen hele volwassen leven kapster. Heel zullen daar erg gemist worden. veel mensen zijn jarenlang klant bij De kerkleden, maar Bram, hun haar geweest en ze getuigde als het kinderen en kleinkinderen voorop

maar even kon van haar geloof. Dat vertellen ook verschillende kerkleden die altijd met veel plezier hun haar door Anneke lieten verzorgen. Veel mensen zullen die gezellige momenten missen. Helaas is Anneke snel achteruitgegaan en uiteindelijk opgenomen in het Zonnehuis in Beekbergen. De coronacrisis bracht veel onzekerheid en verdriet. En dat ging ook aan Anneke niet voorbij. Na een kort ziekbed heeft ze haar ogen gesloten in het vaste vertrouwen eenmaal weer op te staan zoals Jezus heeft beloofd: Ik ben de opstanding en het leven; die in Mij gelooft zal leven, ook al is hij gestorven.

Jopie van Diessen–Koedood 24 jun 1941–27 jul 2020 Op de rouwkaart van Jopie van Diessen–Koedood stonden karaktereigenschappen zoals: zorgzaam, eigenwijs, nuchter, humor, krachtig, Rotterdamse, levensgenieter en onvergetelijk. Jopie groeide op in Rotterdam Zuid in een adventistisch gezin. Ze vermaakte zich op onder andere jeugdkampen, maar verliet als puber de kerk. Haar levenspad is niet over rozen gegaan, maar door haar humor kon ze zich staande houden. Door de contacten met vriendinnen en familie, voelde ze het verlangen om in 2009 gedoopt te worden. Ze zamelde jarenlang kleding in voor Roemenië, haar halve woning stond vol met bananendozen! Je kon op haar rekenen, ze was een lief mens, goed voor haar naasten en ze heeft haar taak volbracht. Jopie was gek op tuinieren in haar volkstuintje. Vooral fuchsia’s kweken was haar hobby. Jopie werd ziek en kon niet meer beter worden. Het laatste half jaar werd ze liefdevol verzorgd door haar zoon, schoondochter en de thuiszorg. Ze voelde zich gezegend en beschermd de laatste jaren.

37 september 2020 |

zingen met gemeentelid mevrouw C. Lijkendijk en woonde de laatste jaren in een aanleunwoning in Staphorst. Corrie van Delden kreeg nog regelmatig bezoek van gemeenteleden (waaronder haar contactpersoon Jennie Koning– Kramer) en anderen. Een aantal van haar kinderen en kleinkinderen overleed helaas vroegtijdig. Dit verlies maakte haar leven zwaar. De begrafenis werd vanwege de corona–uitbraak zeer sober gehouden.

PS/OVERLIJDENSBERICHTEN God brengt haar waar ze thuis hoort en daar zijn vele woningen en hopelijk is daar ook een tuintje bij. In de afscheidsdienst sprak ds. Dwight van Ommeren woorden van troost met de tekst uit Openbaring 21: 3–5: ‘Ik maak alle dingen nieuw.’ Jopie is ingeslapen met de hoop en verlangen naar de wederkomst.

Klazina Elisabeth van Oossanen–Steens

19 mei 1934–19 apr 2020 Stienie was de oudste in een gezin met vijf kinderen dat in Den Haag in de oorlog in aanraking kwam met de Adventkerk. Door bijbelstudie met de Duitse predikant John en later door doop van de ouders werd het gezin lid van de gemeente aan de Lange Beestenmarkt in het centrum van de stad. Na haar middelbare school volgde ze een jaar bijbelse vakken die op de pas opgezette theologische academie Oud Zandbergen werden gedoceerd. Later werd ze in Den Haag als jongste werknemer secretaresse. Ze bezocht graag op zaterdagavond met haar zusjes de AJV–bijeenkomsten. Later bleek waarom ze nooit een bijeenkomst oversloeg. De avon-

Pieter Jacobus Hammendorp den werden vaak geleid door een 13 jan 1934 – 3 jan2020 leuke proponent in opleiding tot Als gedoopt lidmaat predikant met de naam Karel heeft Piet verschilvan Oossanen. De zussen wisten lende functies het zeker, Stienie en Karel waren binnen de kerk verliefd op elkaar. Weldra vierden bekleed, zoals de families een verloving en spoesabbatdig erna het bruiloftsfeest. schoolleraar, Stienie volgde haar echtgenoot sabbatschoolleider, die predikant werd in Leiden. Met zendingsleider en was hij erg actief haar jonge gezin maakte ze menig in de lokale gemeente Rotterdam jeugdkamp, padvinderskamp, en Centrum en later in Rotterdam Zuid. jeugdcongres mee toen haar echtPiet doorliep de vierjarige theologigenoot jeugdsecretaris van de sche opleiding op Oud Zandbergen Nederlandse Unie werd. Later in Huis ter Heide met goed resultaat. werd hij voorzitter. Karel was vaak Daarna heeft hij jaren als colporvan huis voor vergaderingen in teur (van evangelische publicaties) binnen– en buitenland. gewerkt en zijn studiekosten volleToen de meeste kinderen het huis dig terugbetaald. Piet heeft ook uit waren, ging Stienie bij het jaren in Bremen bij een vereniESDA–Instituut werken. Een hele ging van evangelische uitgaven ingrijpende verandering in haar gewerkt. Ds. Dwight van Ommeren leven was de benoeming van haar leidde de uitvaartdienst van Piet. echtgenoot tot secretaris bij de Noord–Europese Divisie in Engeland, St. Albans. Na een mooie Christien Lammers periode in Engeland gingen Stienie 8 okt 1935–15 jun 2020 en echtgenoot richting NederChristien werd in land om daar van hun pensioen te Zutphen gebogaan genieten. Totdat zij ernstig ren en ze zou ziek werd en een zware operatie het grooten bestraling moest ondergaan. ste gedeelte Helaas werd een tumor in haar van haar leven longen aangetroffen, die moeilijk werken binnen behandelbaar was en haar uiteinde Adventkerk. Zo delijk noodlottig werd. Zij overleed heeft ze gewerkt in ons kindertein alle rust, omringd door man, huis Zonheuvel in Bosch en Duin. kinderen en kleinkinderen. Vanaf de oprichting van Walterbosch in Apeldoorn is zij tot aan haar pensioen directeur van het, wooncentrum geweest. Ze was al die jaren een trouw lid van onze kerk in Apeldoorn. Ze was geen vrouw die op de voorgrond trad, maar wel altijd berokken bij wat er in de kerk plaatsvond. Ze was gezellig en er kon altijd een glimlach vanaf als je haar ontmoette. Na een korte tijd in een woonzorgcentrum in Apeldoorn te hebben gewoond zag ze ernaar uit om naar Vredenoord (Huis ter Heide) te mogen verhuizen. Ook daar heeft ze maar kort mogen wonen. Christien is na een kort ziekbed rustig ingeslapen in de zekerheid Foto: Jorden Hoff (broer van Aron). dat haar Verlosser leeft.

Gedoopt 18 juli 2020 / Apeldoorn Elise den Ouden (16) Haren, DE Aron Hoff (19) Dalfsen

Jan Rokus Belder verzorgde de preek, nam de doopvragen af en voltrok de doophandeling.

Romolo Tavani/Shutterstock.com

september 2020 |

FWStudio/Shutterstock.com

IN BEELD/IN BALANS

september 2020 |

Het leven kan verrassen Je van slag brengen Vanuit jezelf of van buitenaf Raak je compleet uit balans Het dwingt ons ergens anders

Vaste grond te vinden Ergens anders te wortelen Bewust te zijn van afhankelijkheid In en door alles heen Op God te vertrouwen

Hij heeft alles in de hand Zoek je balans in Hem Hij is onze vaste grond Tekst en beeld/Irene van Valen

r is een verscheidenheid aan meetinstrumenten die organisatiewetenschappers hanteren om te bepalen hoe ‘gezond’ een organisatie is. De toetsing is per groep verschillend, maar hoe gezond een organisatie is komt meestal op drie algemene principes neer: rangorde, binding en evenwicht. Het evenwicht wordt gezien als de motor voor de eerste twee. Een ander woord voor evenwicht is balans. Een organisatie is in balans als er een goede wisselwerking bestaat tussen geven en nemen bij de werknemers en bij de leiding. Of met andere woorden: ‘voor wat hoort wat’. Of om het nog gecompliceerder te zeggen: ‘de wetmatigheid van wederkerigheid’. Een organisatiewetenschapper legt dit principe als volgt uit: je geeft een goede vriend op zijn verjaardag 25 euro cadeau. Wanneer deze vriend jou vervolgens op jouw verjaardag verrast met 100 euro kun je het gevoel krijgen dat je hem nog iets verschuldigd bent. Binnen een organisatiestructuur speelt precies hetzelfde. Wanneer werkers, klanten of leveranciers het gevoel krijgen meer te geven dan zij ervoor terugkrijgen kan een gevoel van onbalans ontstaan.

Ad Ventje

Victoria VIAR PRO/Shutterstock.com

Hoofdredactioneel E

Als zevendedagsadventisten ervaren we in de geloofspraktijk niet veel van de kerk als organisatie. Maar door bijvoorbeeld vraag negen van onze doopgelofte zijn we ons bewust dat de kerk ook als organisatie is opgezet. We mogen nooit uit het oog verliezen dat alles wat wij voor elkaar en voor de kerk doen, zoveel mogelijk in balans blijft. Voor de persoonlijke geloofsbeleving gaat dit ook op. Want je kunt het gevoel krijgen in gebreke te blijven bij wat je God verschuldigd bent. Wanneer

Illustratie/Aad Berger

we God als de vriend uit het hierboven genoemde voorbeeld zien, die ons met 100 euro zegent, dan is het mogelijk dat je je uit balans voelt als je bedenkt dat je Hem maar 25 euro teruggeeft. De redactie van Advent ziet het thema ‘in balans zijn’ als relevant voor alle werkers aan zijn Koninkrijk. En hierbij is het de kunst om een gebalanceerde levensfilosofie niet uit het oog te verliezen. De redactie draagt met het uitbrengen van dit nummer graag haar steentje hieraan bij.

Ds. Enrico Karg, hoofdredacteur

Advent 3 In balans

Articles inside

Van het bestuur

Verdieping bij de sabbatschool

Interview met proponenten

Nieuws uit de wereldkerk