Primeur 2 - 2021

Onafhankelijk vakblad voor de agf-handel

februari 2021 35ste jaargang

2

In dit nummer :

Uien - Bananen Voedselveiligheid

Één aanspreekpunt voor alles voor uw industriële deuren in de voedingsindustrie

Advies, engineering, levering, installatie, 24/7 service of onderhoud?

Voor meer informatie bel met

+31 55 576 75 15 www.prodoor.nl

EVERY ONION COUNTS!

Optisch sorteren geeft zekerheid over de interne kwaliteit, aanzienlijke besparing op arbeidskosten en een hogere opbrengst uit elke partij uien. Kies voor Elisam - Ellips en zorg dat elke ui telt! sales@ellips.com

+31 40 245 6540

www.ellips.com

6 Visie

“Duurzaamheid en gezondheid als politiek kompas naar de toekomst” Janine Luten, GroentenFruit Huis

26

26 “Ik heb de indruk dat er meer fruit gegeten wordt” Robert Greeve

30 “Bananen zijn een ‘must have’ geworden” Thierry Montagne 32 “Het was een bewogen jaar” Christophe Vandenbroeck 39 “Snelheid is onze troef!”

Jakob Van Poucke 43 “True price om de prijsdruk op bananen te doorbreken” Randy van Dinter 45 “Het is belangrijk dat de koudeketen gewaarborgd is” Annemie Bosschaerts

Special: Voedselveiligheid

Thema: Bananen

28 “Wij kunnen nu carbonneutral biobananen aanbieden” Pol Vermeiren

64 64 “Strengere normen en regels rond voedselveiligheid in aantocht” Martijn Pulles en Bartel Debbaut 69 “Het zijn de mensen die het verschil maken” 72 Stoom reinigt goed, makkelijk en doodt bacteriën 74 Al 20 jaar in het teken van voedselveiligheid, productkwaliteit en duurzaamheid

50 Internationale handel in bananen in 2020 iets gegroeid

86

88 “Eerste maanden van het jaar worden problematisch” Dignus Boone

Thema: Uien

90 “Het blijft lastig inschatten hoe groot de voorraden elders in Europa zijn” Eric Moerdijk 92 “De polonaise is ingezet, maar nog niet iedereen is ingestapt” Erik Waterman 94 “Drie broers, drie teeltbedrijven, één verpakkingslocatie” Nicolas van Vynckt 97 “Tweedeling tussen supermarkten die het gros van de uien zelf importeren of importeurs het voorwerk laten doen” Gerard Hoekman 98 “Er is dit seizoen verschrikkelijk veel gespeculeerd” Lindert Moerdijk 100 “SQ Paper en Bio Net zijn mooie en duurzame alternatieven voor de traditionele uienverpakking” Alec van den Heuvel

104 “Meer vraag naar geprimed uienzaad door meer extreme droogte en neerslag” Ed Veldhuijzen, Jaap Jonker 111 Hoeveel Hollandse uien kunnen er geteeld worden in Nederland?

10 vragen aan Gijsbrecht Gunter 124 “We willen jaarrond biologische uien van Nederlandse bodem kunnen leveren” Wouter Snippe

35ste jaargang • februari 2021

Inhoudsopgave 4

“Navels voor de pers is voor Nederland iets bijzonders” Jeroen Wind

9

Mango’s kunnen stressniveau verlagen

9

Bacterie-etend virus voorkomt het bederven van vruchtensap

10 “Met onze innovatieve droogtechniek kunnen we in 20 minuten appelchips maken” Peter Coucke 12 “Lokale teelt van industriegroenten in Midden-Europa groeit” Rien Veraart 14 Dynamisch bewaren voor extra hardheid en houdbaarheid 16 Supermarkten blijven de AGF-markt domineren 17 Duitse retailer is oppermachtig 17 Druiven beschermen tegen huidschade door de zon 18 “Onze ambities liggen hoog, we hebben een sterke drift om omzet te scoren” Tonny van Eldijk 20 Turkse babywatermeloenen van vijf gram 21 “We proberen een gezonde snoepwinkel te zijn waarbij we consumenten proberen te inspireren” Dave Kanters 25 Vitamine C kan spiermassa bij 50-plussers in stand houden

58 Limgroup heeft de smaak te pakken 62 “Onze Russische bladkool, paarse peulen, mosterkool en gele snijbonen worden dagvers verkocht” Janneke en Cees Klootwijk 63 Burger King deelt gratis zakken aardappelen uit bij bezoek aan drive-thru 78 Pistachenoten kunnen bijdragen aan gewichtsverlies’ 78 Blauwe bessen gezond voor de lever 78 Blauwe bessen helpen bij behandeling depressie 78 Ghana: Tekort aan tomaten dreigt door aanhoudende overvallen op snelwegen 79 Deze tomatenteler ‘praat’ met consument dankzij QR-code 82 Oppassen met avocadoverkopers langs Zuid-Afrikaanse wegen 83 Het eten van fruit kan hart- en vaatproblemen bij mannen bestrijden 83 Gratis AGF en virtueel voedingsonderwijs in Noord Michigan 84 “AGF-handel zit er ingegrift” Bertwin Carijn 86 “Wij geven kleinere telers van exoten de kans om hun producten naar Europa te brengen” Jack Niama

25 Druiven zijn een natuurlijke bron tegen Coronavirus 57 China versterkt mondiale monopoliepositie voor knoflook 57 6 mln ton bittere sinaasappelen in de straten van Sevilla geplukt 57 Kamalam in plaats van dragonfruit

Vaste rubrieken 61 AGF-ster: Yeliz Kaya

140 Dick Pijpers: Avocado

82 Geswitcht: Dieneke Nobel

141 Inventaris: Paul van Treijen

87 Hoe is het met Geert van Koeverden

142 Apps en Gadgets

109 Hobby van Leon van Meir

144 25 jaar geleden

137 Nevenactiviteit: Arie van Baalen

PietPraat

63 VS is grootste gemberimporteur

Hoeveel familiebedrijven zijn er wel niet actief in de uien? We stuurden een oproepje aan de familiebedrijven in de uienhandel om hen op de foto vast te leggen. Collega Martijn van Nijnatten ging met z’n fotocamera een ronde doen. Het resultaat vind je in deze Primeur. Leuk voor nu, nog mooier voor later!

Uiteraard deden we ook weer een rondje langs verpakkers en exporteurs om de stemming te peilen. Komt het nog goed in de tweede seizoenshelft nu we van de ‘zesde naar de eerste versnelling’ zijn geschakeld? Van die lagere versnelling heeft de bananensector geen last. Dit keer reportages bij onder meer Del Monte, Van Damme, Anaco en Fresh Fruit.

Verder in deze Primeur: Hoe wordt de koek de komende jaren in de sector verdeeld? Jan-Willem Grievink verwacht dat supermarkten de AGF-markt zullen blijven domineren. Met category manager Dave Kanters bespraken we de opmars van Boon’s Markt.

We nemen deze editie afscheid van onze redacteur Thom Dobbelaar die het ‘hogerop’ zoekt bij de luchtmacht. Zijn vertrek hebben we intern opgevuld, onder meer met een oude bekende Colinda van HemertSmits die op freelancebasis de redactie zal versterken.

Pieter Boekhout

139 Column Juglen Zwaan

AGF Primeur 2 • 2021

3

Citrus

Jeroen Wind (r), Gebrs van Aarle:

“Navels voor de pers is voor Nederland iets bijzonders” Reinold Tünnissen, Giorgos Synergatiki en Jeroen Wind (vlnr)

De citrusafzet was het afgelopen jaar erg goed. Door corona ging iedereen op zoek naar extra weerstand en wist daarvoor ook de AGF-specialist te vinden. Sinaasappelen kan voor hen een echte klantenbinder zijn, weet Jeroen Wind, in- en verkoper bij Gebrs van Aarle en inkoper van Creta Star. Deze navel is niet alleen gewild als handsinaasappel, maar loopt ook goed omdat ze extra smaak toevoegen aan vers geperst sinaasappelsap.

“C

reta Star is een product dat zichzelf verkoopt,” aldus Jeroen. “Het is een omfietssinaasappeltje, een AGF-specialist zonder Creta Star slaat in mijn ogen de plank mis.” Creta Star wordt geteeld in Kreta. Door de vele zonuren ligt het Griekse eiland klimatologisch zeer gunstig. Sinaasappelplantages liggen er aan de voet van de berg Levka-Ori, in het dal waar het smeltwater van de bergen doorheen stroomt.

“Daardoor hebben die plantages koele nachten en warme dagen en dat zijn ideale omstandigheden voor de sinaasappel. Hierdoor kan de sinaasappel op natuurlijke wijze van groen naar diep oranje kleuren en is 4

AGF Primeur 2 • 2021

het vruchtvlees bijzonder zoet en zacht. De vruchten rijpen aan de boom en ze worden niet groen geplukt en vervolgens gestookt zoals vaak wel gebeurt in Spanje.”

Gebrs van Aarle is exclusief importeur en distributeur van de Creta Star die ze rechtstreeks inkopen bij het Griekse familiebedrijf Synergatiki. De vader en broers Giorgos en Kiriakos zijn altijd vol passie met de teelt bezig. Import start vanaf 1 januari en loopt ongeveer door tot mei. “Geen bedrijf waar dagelijks vrachtwagens vol weggaan, maar een of twee keer in de week waardoor elke sinaasappel nog aandacht krijgt. We

nemen de hele boomgaard af en de afzet groeit elk jaar. Er zijn afnemers die specifiek voor Creta Star komen en we exporteren ook wat naar Duitsland. Door meer afzetmogelijkheden creëren we een stukje zekerheid voor de teler.”

Creta Star blijft AGF en kent dus zijn uitdagingen. Vorig jaar was de maatvoering voornamelijk erg klein en dit jaar juist grof.

Daarom wordt druk geschakeld met de telers om het product prijstechnisch aantrekkelijk te maken. “Doordat je alle maten krijgt, moet je goed naar de optimale verpakking kijken.” Toen vader Synergatiki nog de scepter zwaaide op de plantage was dat ingewikkelder, omdat hij maar twee soorten verpakking kende. Nu de zoons in de zaak zitten merken ze dat ze mee ontwikkelen, omdat ze hebben ervaren dat anders minder handel naar Nederland gaat. “Onze klanten willen graag het middensegment voeren, maar als er alleen maar grove en ondermaten zijn zul je toch creatief moeten zijn en optimaal verpakken om het interessant te houden. Uiteindelijk is het de smaak

Verpakking wordt jaarlijks afgestemd op de maatvoering

die overtuigt en is het feit dat een sinaasappel 5 mm kleiner of dikker is niet heel spannend, mits de prijs in dezelfde lijn ligt. Dit jaar hebben we veel dikke maten en kijken we of we die in 17 en 18 kilodozen kunnen doen om zo de kostprijs voor iedereen te drukken.”

Voor de kleine maten heeft Gebrs van Aarle zo ook een creatieve oplossing gevonden: als perssinaasappel. “Navels voor de pers is voor Nederland iets bijzonders, maar in andere Europese landen eigenlijk heel gewoon. We zijn er drie jaar geleden mee

begonnen en het is echt een succes, zeker voor klanten met een thuispers. Zij mengen Salutiana of Valencia met Creta Star om nog meer die zoetigheid in het sap naar boven te halen, waardoor ze zich ook weer onderscheiden van de supermarkt die vaak alleen Valencia hebben.”

Reinold Tünnissen in de verpakkingsloods

2 euro of minder zijn overal te krijgen, maar wil je echt een wow-moment verkopen, dan hebben we Creta Star”, besluit Jeroen. (ML)  jeroen@aarlegebrs.nl

Via Creta Star kunnen AGF-specialisten zich dus zowel door een premium sinaasappel als door premium sap onderscheiden. “Je bereikt de consument niet met een massaproduct. Het is een stukje luxe dat je biedt, een verwenmomentje. Sinaasappelen voor

Q U O T E S “Ik denk niet dat ik de plukrobot nog ga meemaken”

Tomatenteler Kees van Veen (Agro Care) in Elsevier Weekblad over de toekomst van de tuinbouw

“JEM staat trouwens voor ‘Jefry en Martijn’ ”

Martijn van Andel blikt terug op het 25-jarig jubileum van JEM-id

“Grapefruit wordt een steeds belangrijker item in het schap”

Jordi Fijnheer (FruitPro) is positief gestemd over de consumptie van grapefruit

AGF Primeur 2 • 2021

5

Visie

D

e agenda werd de afgelopen tijd bepaald door onder andere corona en Brexit, maar ook door de af te sluiten CAO en de overgang naar een nieuw pensioenfonds. Het behartigen van de belangen van de leden is de core business van het GroentenFruit Huis. Met Primeur sprak Janine onder meer over hoe ze de sector leert kennen in coronatijd, wat de speerpunten van het beleid zullen zijn, Brexit en de handel.

Vorig jaar trad je aan als algemeen directeur van GroentenFruit Huis. Wat is je ambitie?

"Met de sector willen we een corporate story bouwen. Het verhaal van de sector mooi vertellen en voorkomen dat anderen het verhaal over onze sector gaan vertellen. Je ziet snel dat men al een oordeel over ons heeft zonder dat men echt weet hoe de sector eruit ziet en wat er gebeurt. Ik denk dat de corporate story, vertaald naar onze eigen visie, missie en strategie een kompas kan zijn naar de toekomst voor ons als sector, voor GroentenFruit Huis, voor onze individuele leden en voor externe stakeholders, zoals het ministerie van LNV, de NVWA of banken. Mijn wens is samen verder te bouwen aan een geïntegreerde, duurzame, plantaardige voedingsketen met een gezond verdienvermogen. Mijn ambitie voor GroentenFruit Huis is dat het een vereniging is waar je bij wilt horen en samen in wilt investeren.

Janine Luten, GroentenFruit Huis:

“Duurzaamheid en gezondheid als politiek kompas naar de toekomst” Janine Luten trad eind vorig jaar aan als algemeen directeur van GroentenFruit Huis, de koepelorganisatie die 80% van de omzet in de AGF vertegenwoordigt. Zij heeft in haar werkzame leven al veel sectoren gezien, maar nog nooit echt kennis genomen van de groenten- en fruitsector. Zij is verrast door de dynamiek en de veelzijdigheid ervan. Bij haar laatste werkgever Zuivel NL hield Janine zich onder meer bezig met de stikstofcrisis en zij gebruikt haar ervaring nu voor de vele uitdagingen waar ook de AGF-sector mee wordt geconfronteerd.

6

AGF Primeur 2 • 2021

Hoe ga je de handel leren kennen in coronatijden?

“Corona belemmert mij enigszins om de sector echt te leren kennen. Toen ik begon zaten we met corona tussen de eerste en de tweede golf in en heb ik nog een aantal bedrijven bezocht. In ieder geval de meeste van mijn bestuursleden. Maar ook heel veel bedrijven niet en dat is jammer, want daardoor mis je echt de fijne kneepjes. Ik werk nu veelal digitaal en via de telefoon.

Maar op deze manier leer je een persoon wel enigszins kennen, maar het bedrijf niet. Daarvoor moet je echt op het bedrijf komen. Nu krijg ik wel te maken met veel diverse aspecten die in de bedrijven spelen.

Gelukkig heb ik een geweldig team met heel veel kennis. Dus door veel met mijn collega’s te schakelen en te bellen begin ik de meeste onderwerpen onder de knie te krijgen. Steeds meer leden weten mij te vinden met vragen. Het is divers en er speelt veel, maar ik houd van deze dynamiek.”

Waar zou je je persoonlijk voor willen inzetten en wat zou je anders willen doen dan je voorganger?

"Laat ik beginnen met te zeggen dat mijn voorganger een geweldig "Huis" heeft neergezet waar heel veel gebeurt. Ik zou wat meer focus willen aanbrengen in wat we

doen. Ik heb de ambitie opgevat om naar de toekomst in te zetten op twee pijlers. Enerzijds is dat duurzaamheid en anderzijds gezondheid. We hebben door de eerst golf van de coronacrisis gezien dat gezondheid echt een heel belangrijk element is. Mijn voorganger Gert Mulder heeft heel veel moeite gedaan om dit onderwerp op de agenda te krijgen. Onze sector is heel internationaal gericht. Corona heeft ons pijnlijk duidelijk gemaakt dat gezondheid niet alleen nationaal speelt, maar over de hele wereld. Het is een onderwerp waar je niet op tegen kunt zijn en kunt gebruiken in de politieke lobby om je sector op de kaart te zetten. Ik was nog maar net in dienst bij GroentenFruit Huis toen ik digitaal een manifest mocht aanbieden aan staatssecretaris Paul Blokhuis, helaas nu demissionair, om de btw op groenten en fruit omlaag te krijgen, zodat groenten en fruit ook beschikbaar worden voor die doelgroepen die iets minder te besteden hebben en iets lager op de sociale ladder staan. Hij heeft dit voorstel opgenomen in zijn verkiezingsprogramma en we hopen dat het tegen de zomer in beleid wordt omgezet. Inmiddels hebben een aantal politieke partijen de verlaging van btw op groenten en fruit in hun verkiezingsprogramma opgenomen. Dat geeft ons een steuntje in de rug en daar doen we het natuurlijk voor. We hebben het tij mee op het gebied van voeding en gezondheid.

Om aan de dagelijkse aanbevolen hoeveelheden groenten en fruit te komen zal er nog veel meer groenten en fruit geconsumeerd moeten worden. Met fruit zitten we nog maar op 13% en met groenten op 16% van de aanbevolen hoeveelheid.

Deze campagne die in het begin van de coronapandemie werd ontwikkeld, werd door miljoenen mensen bekeken

Anderzijds is duurzaamheid een belangrijk beleidsterrein. We hebben de Horti Footprint-module ontwikkeld, die op een objectieve manier berekent wat de footprint is van bepaalde producten. Voor de ui en de tomaat is de footprint al berekend. Dit gaan we voor meer producten doen. Ik vind het belangrijk om op een objectieve manier aan fact finding te doen door data te verzamelen. Wij zijn een ketenorganisatie en vertegenwoordigen bijna de hele plantaardige voedingsketen en kunnen door middel van data de keten verder optimaliseren. Aan de hand van fact finding kunnen we het "echte" verhaal vertellen aan onze externe stakeholders. Er worden veel vraagtekens gezet bij de noodzaak van globalisering en import en export van groenten en fruit.

Import en export zou not done zijn. Er is de trend van korte ketens en producten mogen

volgens de Rabobank niet verder dan 800 kilometer geëxporteerd worden. Maar als je kijkt waar onze producten heen gaan, dan is dat voor 95% naar onze buurlanden. Europa importeert voornamelijk fruit. Er wordt nu gekeken of die producten ook dichter bij huis geteeld kunnen worden, maar je zou ook kunnen bekijken of deze producten op een duurzame manier geïmporteerd kunnen worden. Hier gaan we de komende jaren nog heel veel veranderingen zien. Ik vind dat wij als sector een belangrijke verantwoordelijkheid hebben om op dit soort ontwikkelingen vroegtijdig in te spelen. En vergeet ook niet dat bedrijven die producten uit bepaalde gebieden importeren waar de welvaart nog niet zo hoog is, ook bijdragen aan de ontwikkeling van die gebieden."

Onlangs werd bekend dat tijdens de coronacrisis meer groenten en fruit werd gegeten door de consument. Wat kan er worden gedaan om de consumptie van groenten en fruit verder op te drijven?

Een aantal jaar geleden is samen met het ministerie van LNV het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit (NAGF) in het leven geroepen. Dit is opgericht om samen met bedrijven activiteiten te ontwikkelen die de consumptie van groenten en fruit stimuleren. Onder andere de website Veggiepedia is verder uitgebouwd waarmee we in 2020 anderhalf miljoen consumenten bereikten. En het bezoekersaantal groeit jaarlijks. Dit biedt een mooie kans om hier ook te communiceren over duurzaamheid van onze producten. Aan het begin van de coronapandemie hebben we een campagne

TRANSPORTKRATTEN VOOR ELK LOGISTIEK SYSTEEM

NIEUW

in drie verschillende hoogtes

hoge krat beschikbaar vanaf maart 2021

met gladde of ribben bodem

WWW.BEEKENKAMP.NL AGF Primeur 2 • 2021

7

Visie

ontwikkeld "Zorgt u voor elkaar? Zorgen wij voor uw groenten en fruit" die door miljoenen mensen is bekeken. Dit initiatief hebben we eind 2020 verder uitgebouwd via een adventskalender waarbij elke dag een nieuw product in de schijnwerpers stond met een bijpassend recept. De cijfers liegen er niet om. In Nederland maar ook in heel Europa is afgelopen jaar 4% meer fruit geconsumeerd. De coronacrisis heeft daarbij geholpen en ik denk dat mensen zich meer dan ooit zijn gaan realiseren dat een gezonde levensstijl heel belangrijk is en gezonde voeding een belangrijk onderdeel daarvan is. Tijdens corona is de afname van kant-en-klaarmaaltijden afgenomen; men heeft meer tijd genomen om zelf te koken.

Je weet niet wat er gebeurt als corona afgelopen is, maar je hoopt wel dat daar iets van overeind blijft."

Het is heel lang een heet hangijzer geweest: Brexit. Nu het eindelijk is geregeld, lijken de gevolgen in eerste instantie mee te vallen. Wat is je visie op deze handelsbelemmering?

"Wij hebben keihard gewerkt om onze leden op de Brexit voor te bereiden. We zijn uiteindelijk heel erg blij dat het geen snoeiharde Brexit-deal is geworden. Het is een non-tarifaire Brexit-deal geworden. Zoals het was, zal het helaas niet meer worden, het gaat nu om de export naar een derde land, met dit verschil dat het om veel grotere hoeveelheden gaat dan we gewoonlijk gewend zijn bij de export naar derde landen. We bekijken nog hoe we het proces nog verder kunnen optimaliseren. Er lopen pilots met voorraadkeuringen en we zijn bezig met Green Lanes - om goederenstromen met voorrang op de ferry te krijgen onder de aandacht te brengen. Per 1 april wordt het opnieuw spannend, omdat dan de fytosanitaire keuringen voor groenten en fruit ook een rol gaan spelen en dat gaat wel wat betekenen, omdat het dan ook om grotere hoeveelheden zal gaan dan aan het

8

AGF Primeur 2 • 2021

Janine Luten zet in op de pijlers gezondheid en duurzaamheid

begin van dit jaar. Vijftig procent van de top 5 exportproducten naar het VK: peer, ui, tomaat, paprika en aubergine, komt uit Nederland. Dat moet nu allemaal gecontroleerd worden en dat vraagt wel wat. We doen voor ongeveer € 1,2 miljard. Dat zijn 50.000 vrachtwagens per jaar. Die hoeveelheden liegen er niet om.”

Ook meer in het algemeen lijkt de trend eerder richting meer handelsbarrières te gaan dan minder.

Hoe staat GroentenFruit Huis tegenover handelsverdragen en handelsbarrières die worden opgeworpen en wat kunnen jullie doen op dit vlak?

Er is een collega dagelijks bezig om de markttoegang te beslechten. Bij het ministerie van LNV en bij de NVWA houden ook diverse mensen zich hiermee bezig. Al is de capaciteit nog weleens een probleem, terwijl we voor een sterke plantaardige sector een sterke NVWA nodig hebben waarin geïnvesteerd moet worden. Corona draagt

er momenteel niet aan bij om handelsbelemmeringen op te lossen. Normaal gesproken ging je naar het desbetreffende land om de belemmeringen te bespreken, maar dat is nu niet mogelijk. Het is nu allemaal een beetje behelpen op dat vlak. Voor sommige dossiers moet er echt wat gebeuren. Dit kan de handel beïnvloeden. Voor wortel-knolgewassen bijvoorbeeld moest er ineens binnen de EU 100% fytosanitair gekeurd worden. Dat hebben we weer terug weten te krijgen naar 10%. Daar zijn leden blij mee, want dat scheelt tijd, capaciteit en kosten. We hebben af en toe wel succesjes.

Maar het is veel politiek gelobby. Toch lukt het ons nog steeds, ondanks alle uitdagingen om Zuid-Afrikaanse sinaasappelen naar Nederland te krijgen. En dat past weer in onze drive als sector om dagelijks te zorgen voor de beschikbaarheid van kwalitatief goede en gezonde producten." (MW)  Communicatie@groentenfruithuis.nl

Diversen

Mango’s kunnen stressniveau verlagen

N

ieuw onderzoek wijst uit dat slechts een halve mango 90% van de aanbevolen dagelijkse voedingsinname voor vitamine C bevat. Deze vitamine zorgt voor een gevoel van psychologisch welzijn en een betere hersenfunctie. Dit heeft tot gevolg dat mango's niet alleen helpen om stress te verlagen, maar dat ze ook zorgen voor een langer fitter gevoel en een gezonde darmfunctie. Voedingsdeskundige Jemma O’Hanlon: "Alleen al door het eten van een halve mango krijg je in feite twee gram van je dagelijkse hoeveelheid vezels binnen, wat helpt bij een gezonde darmfunctie. Ze

hebben ook een lage GI-waarde, wat voor een minder snelle trek zorgt. En de natuurlijke suikers geven energie om actief bezig te kunnen zijn." Het is het beste om een goed rijpe mango te eten, omdat vezels en zetmeel in dat geval sneller afbreken en meer voedingsstoffen afgeven, wat betekent dat je meer van de goede kwaliteiten van het fruit opneemt. Het eten van een mango zorgt dus voor een betere gezondheid van de darmflora, meer energie en een betere hersenfunctie. "Reden genoeg om er af en toe eentje te eten," aldus O’Hanlon. 

Bacterie-etend virus voorkomt het bederven van vruchtensap

P

epsiCo heeft onderzoek gedaan naar een alternatieve manier om te voorkomen dat vruchtensap bederft door een bacterie genaamd Alicyclobacillus acidoterrestris (ACB).

In de VS veroorzaakt ACB naar schatting 32 miljoen dollar schade per jaar aan sinaasappel-, mango-, peren-, druivenen tomatensappen. Het voorkomen van bederf werd aan de deelnemers gepresenteerd in een internationale wedstrijd voor voedseloplossingen van het Europese EIT-voedselinnovatieproject. De eerste prijs

ging naar studenten biotechnologie en levensmiddelentechnologie van het Technion-Israel Institute of Technology in Haifa.

Het Technion-team gebruikte een bacteriofaag - een virus dat bacteriën infecteert - om de pasteurisatiebestendige ACB selectief te vernietigen. Dit proces is een natuurlijke, goedkope oplossing zonder genetische manipulatie. De bacteriofaag heeft geen schadelijke gevolgen voor de menselijke gezondheid en heeft geen invloed op de kosjere of halalistische status van sapproducten. 

Grote politie inzet vanwege watermeloendiefstal De inspanningen van een 87-jarige Amerikaanse watermeloenteler om zijn gewassen te beschermen tegen wasberen en coyotes, hebben geresulteerd in een forse inzet van de politie. Elke nacht verdwenen er 10 tot 12 watermeloenen van het veld. Om de roofdieren af te schrikken plaatste de teler een propaankanon in het veld. Aangestuurd door een timer vuurde het kanon drie schoten af, net op het moment dat gewaarschuwde agenten poolshoogte kwamen nemen. Alle voorzichtigheid in acht nemend riepen zij versterking op, waarop er onder andere een drone en een gepantserd voertuig werd ingezet. “Ze hebben er een grote operatie van gemaakt,” aldus de verbouwereerde teler. “Maar om mijn gewassen te beschermen, is het gebruik van dit kanon legaal.”

AGF Primeur 2 • 2021

9

Bewerkte AGF

Peter Coucke, Fruit Layer:

Rode appelchips in een speciale Valentijnsverpakking

“Met onze innovatieve droogtechniek kunnen we in 20 minuten appelchips maken” Van een sappige appel naar appelchips. Het Belgische Fruit Layer heeft maar 20 minuten nodig voor het drogen van fruit. Enkele jaren geleden stapte het bedrijf over van de ontwikkeling van fruitleer op de productie van appelchips. Inmiddels staat de installatie van de tweede productielijn op de planning en heeft het bedrijf nog plannen genoeg voor de toekomst.

V

ier jaar geleden is Fruit Layer opgericht. In eerste instantie om fruitleer te ontwikkelen. Inmiddels heeft het bedrijf de ontwikkeling van fruitleer laten varen en zijn ze volop bezig met het produceren van appelchips. “Fruitleer bleek toch moeilijker dan we in eerste instantie verwacht hadden,” vertelt Peter Coucke van Fruit Layer.

“Het technische proces ging erg moeizaam en daarom hebben we besloten om dat idee te laten voor wat het is. De machine die we

De standaard van 25 gram

10

AGF Primeur 2 • 2021

gebruikten om het fruit te drogen bleek echter zeer geschikt voor de productie van appelchips. Deze droogtechniek hebben we zelf ontwikkeld en onderscheidt zich van conventionele droogtechnieken. Door het gebruik van deze techniek zijn slechts 20 minuten nodig om het fruit te drogen. Hierdoor blijft de smaak en de kleur veel beter behouden, in vergelijking met de conventionele manier van drogen.”

GRANOLA EN MUESLI De appelen die Fruit Layer gebruikt om te drogen zijn voornamelijk van de variëteit Greenstar. “Deze appelen bevatten veel vitamine C, waardoor de bruinverkleuring minimaal is. Maar ook andere appelen, zowel conventioneel als biologisch geteeld, kunnen verwerkt worden tot chips. Voor Colruyt en Okay maken we appelchips van Magic Star-appelen die te groot zijn om te verkopen. Ook hebben we een samenwerking met BelOrta, om Kanzi-appelen te verwerken,” legt Peter uit. “Voor Valentijnsdag verwerken we roodvlezige-appelen, om mooie rode appelchips te maken die we in een leuke verpakking stoppen. Deze rode appelchips kunnen ook goed gebruikt worden in granola’s en muesli’s. De mooie en opvallende kleur van de Red Moon-appelen geeft een fraai visueel effect aan het

product en de zoetzure smaakcomponenten geven een verrassend lekkere smaak.

Door samen te werken met verschillende telers kunnen we inspelen op de vraag naar verschillende variëteiten. In april arriveert onze tweede verwerkingslijn, de eerste grote industriële lijn, zodat we in twee shiften kunnen draaien. Tevens willen we het proces nog verder automatiseren. Momenteel is het proces nog erg arbeidsintensief, maar door automatisering willen we onze capaciteit verhogen.”

PEREN, COURGETTES EN ZOETE AARDAPPELEN “Voor de productie van de appelchips gebruiken we het liefst klasse 1 appelen.

Ook met klasse 2 kunnen we werken, een klein plekje op de schil door hagelstenen kan geen kwaad. Als de appel flink beschadigd is, is deze niet geschikt voor de appelchips, omdat je dit op de chips terugziet,” zegt Coucke. Naast appelen is Fruit Layer ook op zoek naar andere producten om te drogen. “Tijdens de zomermaanden neemt de vraag naar appelchips wat af en deze periode willen we overbruggen door andere producten aan te bieden. Niet alle producten zijn geschikt om te drogen, vandaar dat we veel testen. We hebben al testen gedaan met peren, maar ook groenten, zoals courgettes en zoete aardappelen, zijn geschikt om te drogen.”

OP DE BORRELPLANK De vorm van het product is belangrijk voor het snijden in dunne plakjes. “Daarom zijn we een samenwerking aangegaan met een teler die rechte courgettes voor ons gaat telen, die net een beetje groter zijn dan de

Het diepvriesfruit gaat voornamelijk naar de bedrijven in de bakkerijsector

gangbare maten. Het leuke van de courgettechips is dat als we ze een beetje zouten, ze heerlijk smaken op de borrelplank of bij een gin-tonic. Zoete aardappelchips zijn juist weer heerlijk om te dippen. Er zijn mogelijkheden genoeg en binnen een halve dag kunnen we een product testen, waardoor we snel weten of een product wel of niet geschikt is om te verwerken tot chips,” zegt Peter.

VERPAKKING Op dit moment worden de appelchips voor het binnenland per 25 gram in plastic potjes verpakt, met rondom een kartonnen sleeve. Zowel de container als de sleeve zijn recycleerbaar. Toch zijn we op zoek naar een185 nieuwe X 132 verpakking, eurovent ilan maar EN.pdfdat1 is

zo makkelijk nog niet. De verpakking moet het aroma behouden, maar het vocht buiten houden. De houdbaarheid van de appelchips is nu drie maanden, maar deze willen we verlengen, mede door middel van een andere verpakking. Een verpakking in de stijl van Pringles is eigenlijk een mooi voorbeeld, maar helaas niet duurzaam. We moeten dus op zoek naar een verbeterde versie van deze verpakking,” vervolgt Peter. Voor de Duitse en Poolse klanten heeft Fruit Layer een zakje van 250 gram. “Appelchips is in Polen en Duitsland al jaren een gekend product, waardoor de voorkeur uitgaat naar een grotere verpakking.”

Naast appelchips levert Fruit Layer ook diepvriesfruit.

2.02.2021 10:44 “Dit diepvriesfruit kopen we

in en verkopen we aan bedrijven in o.a. de bakkerijsector. In eerste instantie zijn we hiermee gestart, omdat appelchips nog in de opstartfase zat en we de inkomsten van het diepvriesfruit konden investeren in de ontwikkeling van appelchips. Inmiddels zijn we vier jaar verder en maakt appelchips al bijna 50% uit van de omzet. Dat betekent dat de verkoop ontzettend snel is gegroeid. Door de komst van de nieuwe lijn krijgen we veel capaciteit bij en zijn we op zoek naar nieuwe afzetkanalen en uitbreiding van ons assortiment. Iedereen die goede ideeën heeft, is bij ons meer dan welkom,” besluit Peter. (SR)  peter.coucke@fruitlayer.com

Dry Coolers C

Certified

M

Y

CM

MY

Vertical Type Dry Cooler with Axial Fan

CY

CMY

Horizontal Type Dry Cooler with Axial Fan

K

V Type Dry Cooler

Reliable Solution Partner

vwww.friterm.com info@friterm.com

AGF Primeur 2 • 2021

11

Groenten

Rien Veraart, Veraart Agri:

“Lokale teelt van industriegroenten in Midden-Europa groeit” Vanuit die teelt is uiteindelijk ook zijn handel ontstaan in de AGF. “We leverden in eerste instantie vaak direct groenten als pastinaak en knolselderij voor de industriële verwerking,” legt Rien uit. “Maar een fabriek draait 52 weken in het jaar en een teler heeft meestal niet zijn producten voor eenzelfde periode tot zijn beschikking, we werken immers met natuurproducten.

Dus op een gegeven moment werd mij gevraagd of ik nog aan een lading wortelen kon komen voor de verwerking en zodoende kwam ik in de handel op de vrije markt terecht. Partijen kopen en verkopen. Een aanvullende handel voor de verwerkende AGF-sector en ook iets wat niet zomaar van de markt verdwijnt.”

Rien Veraart op het land in Oud-Vossemeer

Na een lange nachtelijke rit komt een vrachtwagen met Spaanse uien aan op de groothandelsmarkt in Berlijn. Bij het uitladen gaat het mis, drie pallets klappen tegen de grond met als gevolg forse beschadigingen aan de zorgvuldig geselecteerde uien. De handelaar zoekt in zijn telefoon het nummer van Rien Veraart, of hij nog wat beschadigde uien kan wegzetten voor de industrie? Een paar uur later kan de lading, die eerst als verloren werd gezien, alsnog terecht bij een Poolse uienschillerij.

H

12

et is maar een voorbeeld van hoe een werkdag van Rien soms kan verlopen en waar hij snel op in moet spelen. Zelf is hij op Tholen ook actief als teler. Er komen voornamelijk tafelaardappelen van zijn land en kleine partijen pastinaak, knolselderij, zwarte bessen en graszaad. De laatste producten zijn hoofdzakelijk bedoeld voor de industriële verwerking, waar ook Rien’s specialisatie in de handel ligt. Daarnaast

probeert hij ook graag wat nieuws op zijn boerderij. “Zo ben ik vorig jaar voor het eerst in lange tijd begonnen met een perceel uien (die doen het normaal namelijk niet zo goed op Tholen door de teelt van zilveruien in het verleden), en een soort plant waar men een alternatief voor rubber uit kan winnen,” vertelt Rien vanuit zijn nieuwe kantoor van Veraart Agri, dat er alweer een goed jaar staat.

Op de eigen teeltbedrijf heeft Rien een aantal docks staan, op de achtergrond het kantoor

Binnenhalen van de uien in het seizoen 2020

AGF Primeur 2 • 2021

In de jaren ’90 kwam Rien terecht op de Tsjechische markt. “Dat begon in 1995 toen we er een teeltbedrijf kochten voor het verbouwen van groenten voor de industriële verwerking. Later, in 1999, opende ik er een handelskantoor in het Tsjechische Podivin, tussen Brno en de Slowaakse hoofdstad Bratislava. De zaken gaan er momenteel goed op de markt. We kopen er groenten in bij de telers in de buurt en verkopen die weer aan de drogerijen, snijderijen, diepvries- en conservenindustrie.

In de afgelopen jaren is ons assortiment ook van een kleine 3 producten gegroeid naar 15 verschillende soorten groenten, zoals pastinaak, wortelen, knolraap, kolen, bieten, etc. en dat gaat kriskras door heel Europa. Zo komt het voor dat we een lading kool in Slowakije kopen en daar een koper in Frankrijk voor vinden of andersom.

Achteraf hebben we het goed bekeken om al in een vroeg stadium na de val van de muur te focussen op deze markt. We zitten er namelijk centraal en dat in een regio waar industriegroenten nog een belangrijk aandeel hebben op de markt en zelfs enigszins groeit. Na de verwerkende industrie in

Rien levert voornamelijk groenten voor de bewerkte AGF door heel Europa

West-Vlaanderen is de Poolse conservenindustrie de grootste in Europa.”

Het uitgebreide assortiment wordt toegeschreven aan een groeiende lokale groenteteelt in de Oost-Europese landen. “Midden-Europees,” verbetert Rien. “We duiden landen als Polen, Tsjechië en Slowakije nog altijd aan als de voormalige Oostbloklanden, maar men vergeet dan nog weleens de rijke geschiedenis van voor de wereldoorlogen. Zo was Tsjechië lange tijd een van de meest geïndustrialiseerde regio’s van Europa binnen het Habsburgse Rijk en is in Praag een van de oudste universiteiten van Europa gevestigd.”

Rien blijft de handel vooral zien als een leuke bijverdienste. “Ik ben graag onder de mensen en dol op reizen, dus dan vind ik het fijn als ik voor de handel in AGF nog eens

ergens kom en niet alleen op mijn boerderij bezig ben, wat ik ook graag doe. Nu met het coronavirus is het echter al een tijdje geleden dat ik ben afgereisd naar Tsjechië, waar ik normaal veel kom in het jaar en ook vaak een uitstapje tussen de bedrijven door weet te plannen naar een van de steden in de buurt. Dat reizen staat nu even stil, maar gelukkig heeft de handel er niet onder te lijden. Mensen moeten toch blijven eten.

Omdat er volop ruimte blijkt te zijn voor de aanvullende handel op de Europese markt en ook een toename van de groenteproductie en de vraag op de markten in Europa, ben ik zelfs op zoek naar een extra werknemer daar op locatie. Iemand die verstand heeft van de handel en de Poolse, Duitse en Engelse taal beheerst.”

“Daar pak ik op jaarbasis leuke marges mee en de handel zelf verschilt van dag tot dag.

De ene keer hebben ze weer komkommers nodig in Polen, die ik dan voor een goeie prijs op de kop kan tikken in het Westland en de andere dag zijn het paprika’s, sperziebonen, wortelen, etc. Bovendien zijn de marges die telers voor hun producten krijgen ook flink gekrompen in de afgelopen jaren. Aardappelen en knolselderij worden op het moment bijvoorbeeld onder de kostprijs op de markt verkocht. Dan moet je toch wat als teler.” (TD)  Veraart.agri@planet.nl

Maar naast het sociale aspect van de handel levert het ook nog goed rendement op.

GEBR. TROOST www.troostpallethandel.nl ABC Westland 622, 2685 DH Poeldijk | M. 06 - 43 00 03 15 ∙ E. aram-troost@live.nl

Voor al uw Industriegroenten www.VeraartAgri.eu veraart.agri@planet.nl

AGF Primeur 2 • 2021

13

Bewaren

Dynamisch bewaren voor extra hardheid en houdbaarheid Waarbij na-oogstbehandelingen kunnen worden vermeden

In onder andere Zuid-Afrika wordt dynamische bewaring op peren toegepast

Waar het bewaren van appelen en peren in een standaard ULO (Ultra Low Oxygen) cel met vaste zuurstof (O2) en kooldioxide (CO2) waarden al grote voordelen oplevert, blijkt het toepassen van een dynamische bewaring nog meer profijt op te leveren, legt Niels Remmelink van Van Amerongen CA Technology uit.

H

et bedrijf specialiseert zich in de bewaring van groenten en fruit. "Het Advanced Control Respiration (ACR) systeem kijkt naar de ademhaling van het product; de zuurstofopname en de CO2-productie in een bepaalde tijdsspanne. Aan de hand van die meting wordt er bepaald of de zuurstof verder naar beneden kan, gelijk moet blijven of verhoogd dient te worden." Het doel daarbij is te komen tot de laagste zuurstofwaarde die acceptabel is voor het fruit.

Niels geeft aan dat bewaring bij extreem lage zuurstofcondities een aantal voordelen met zich mee brengt. "De hardheid tijdens het uitstalleven wordt verhoogd. Bij Elstar-appelen kan het bruine schilvlekjes voorkomen. En bij Granny Smith voorkomt het de ziekte Skald die de appel onverkoopbaar maakt." Een ander pluspunt is dat na-oogstbehandelingen van het fruit vermeden kunnen worden. "Telers in Zuid-Afrika bereiken zonder het gebruik van 1-MCP (op de markt o.a. bekend onder de naam Smart Fresh) dezelfde resultaten in hardheid van de appelen tijdens het uitstalleven door het bewaren bij hele lage zuurstofwaarden. Als het mogelijk is om door dynamische bewaring vergelijkbare en zelfs betere resultaten te halen, scheelt dat in de kosten." Daarnaast 14

AGF Primeur 2 • 2021

Niels Remmelink inspecteert het ACR bewaringssysteem

speelt er nog een kostenvoordeel. "Doordat het bewaarde fruit minder respireert, produceert het ook minder warmte en dat leidt weer tot minder koelacties, waardoor het energieverbruik omlaag gaat."

AUTOMATISCHE METINGEN In eerste instantie wordt na de oogst het product in standaard ULO condities bewaard. Na verloop van tijd wordt, afhankelijk van de conditie van het product, dynamische bewaring toegepast. Het ACR-systeem verricht dan eenmaal per drie dagen automatisch metingen en past de waarden, indien nodig, aan. "Het is belangrijk om een

aantal dagen tussen de metingen te hebben, want het fruit moet kunnen wennen aan de nieuwe zuurstofconcentratie." Aspecten als herkomst van de appelen, klimaatomstandigheden tijdens de teelt, ras en uniformiteit van de partij, kunnen invloed hebben op de minimale zuurstofwaarden die een vrucht kan verdragen. Daarom wordt geadviseerd om deze bewaring vooral toe te passen op uniforme partijen fruit in het ideale geval van één herkomst. In Nederland wordt het dynamisch bewaren vooral bij appelen toegepast. In Zuid-Afrika, Australië en Portugal, waar het ACR-systeem veel wordt gebruikt, worden ook bijvoorbeeld Packham, Forel en Rocha-peren bij extreem lage zuurstof bewaard. Conference-peren bleken in het verleden wat minder geschikt voor bewaring bij lagere zuurstofwaarden.

Onder andere in België worden nu testen gedaan waarbij andere aspecten, zoals bijvoorbeeld de CO2-waarden, worden aangepast in combinatie met een lager zuurstofgehalte. Niels constateert dat de eerste resultaten positief zijn.

VEILIGHEIDSMARGES Optimalisatie staat centraal bij dynamische bewaring. Want waar een zo laag mogelijk zuurstofgehalte voordelen biedt, kunnen te lage waarden schade aan het fruit toebrengen. "Als je te laag gaat in de zuurstof, krijg je op een gegeven moment fermentatie. Daar kun je de appelen en peren mee beschadigen. Als dat te lang duurt, wordt de smaak en de kwaliteit aangetast en dan zijn ze onverkoopbaar. Het doel van het ACR-systeem is om op een veilige manier zo laag mogelijk in zuurstof te gaan." In het systeem zijn een aantal veiligheidsmarges ingebouwd. Zo wordt er op twee plekken in de cel gemeten, zijn zuurstofmeters extra nauwkeurig en zijn er extra ijkingen om foutieve metingen te voorkomen. "Het systeem wil dat er voldaan wordt aan een aantal factoren om een meting goed te keuren."

Ook is het mogelijk om een grens te stellen aan hoe snel de zuurstof wordt teruggebracht of een minimum zuurstofwaarde in te stellen. "Dat kan klantafhankelijk. Sommige klanten hebben al zes jaar ervaring en kennen hun eigen product en het ACR-systeem door en door, en die vertrouwen op het vaststellen/meten van de respiratie door het ACR-systeem en laten daardoor het zuurstofgehalte geheel automatisch bepalen." (MW)  NRemmelink@van-amerongen.com

OPLOSSINGEN

Wat wilt u vandaag produceren?

Wij ontwerpen gespecialiseerde oplossingen in verschillende branches en toepassingen.

Al 70 jaar bepalen onze oplossingen de norm voor rendement, efficiëntie en veiligheid in een breed scala van industrieën. Onze complete verwerkings- en verpakkingssystemen produceren de hoogste kwaliteit chips, frites en andere aardappelproducten. Met turnkey systemen die het lossen, opslaan, elektroporeren en bereiding van aardappelen t/m frituren, kruiden, verpakken en inspecteren omvatten.

Wat uw aardappelproduct ook nodig heeft, wij kunnen er met precisie en passie aan voldoen.

Voorbereiden | Bakken | Distributie | Kruiden + Coaten | Inspectie | Besturing + Informatie

heatandcontrol.com | info@heatandcontrol.com | Telephone +31 320 809 960

Retail

Supermarkten blijven de AGF-markt domineren Afgelopen jaar deden supermarkten, voedingsspeciaalzaken en maaltijdbezorgers goede zaken. De omzet schoot omhoog door de sluiting van de horeca en ontmoediging van op reis te gaan. Het bood ook ruimte aan vele nieuwe (korte keten) initiatieven, toch zullen supermarkten de markt in vers blijven domineren en zelfs uitbreiden. “Ze schuiven verder op naar horeca door verse kant-en-klare gemaksoplossingen te bieden,” zegt Jan-Willem Grievink, directeur van FSIN.

A

ndere marktpartijen krijgen wel even adempauze, pas tweede helft 2021 of begin 2022 zullen supermarkten nieuwe stappen ondernemen, verwacht hij. “Ontwikkelingen staan momenteel stil, supermarkten hebben de handen vol aan het bijbenen van de groei. Het zijn immers productiviteitsmachines. Verstoring van zo’n proces is heel ingewikkeld voor ze, dus vernieuwing heeft nu geen prioriteit.”

Toekomstige innovaties zullen gericht zijn op het overnemen van de horecafunctie.

Door de sluiting van de horeca en de toename in het thuiswerken lieten consumenten niet alleen in het weekend, maar in het afgelopen jaar ook doordeweeks vaker maaltijden thuisbezorgen. Vooral een grote groep jonge mensen, de millennials en de Generatie Z, ziet in maaltijdbezorging een goed alternatief voor zelf koken en de kant-en-klaarmaaltijden van de supermarkt.

“Niemand zal bij een supermarkt uit eten gaan, maar vanwege het gemaksmotief zullen supermarkten hier zeker een rol gaan spelen. Gewone boodschappen gaan meer online, in de winkel komt meer beleving en gemak. Supermarkten nemen al het niet-ambachtelijke over en ontwikkelen zich verder als efficiencymachine in alles wat met voedings- en genotsmiddelen te maken heeft.”

De marktpositie van de supermarkt zal zich komende jaren naar verwachting dus verder uitbreiden en verstevigen. Iets wat ook weerstand opwekt. Korte keteninitiatieven, die inspelen op lokaal en herkomst en producenten een gezicht geven, kregen afgelopen jaar een extra impuls, veelal in de vorm van maaltijdboxen die in 2020 aan populariteit hebben gewonnen. Een voorbeeld is maaltijdboxenbedrijf Boerschappen, dat binnen een netwerk van 125 lokale telers 16

AGF Primeur 2 • 2021

boxen maakt die de klant kan ophalen of laten bezorgen. Het bedrijf uit Brabant zag de omzet in 2020 met 350% groeien.

“Het zijn beslist geen kansrijke tegenspelers,” zegt Jan-Willem. “Het is logisch dat men erover nadenkt en door corona heeft dit extra aandacht gekregen. Korte keten initiatieven zijn er echter altijd al geweest, maar worden niet groot. Vergeleken met de omzet van supermarkten blijft het achter-de-komma-werk. Veel initiatieven zijn geboren uit idealisme, allemaal emoties die haaks staan op rationaliteit en lekker.

Het hele westerse consumentengedrag is in de eerste plaats gericht op lekker en in de tweede plaats op voordelig. Daarna komen gevoelens als ethiek, nostalgie en storytelling, maar die voeren niet de boventoon. Boerschappen gaat pas echt succesvol worden als het lekkerder is of voordeliger, anders blijft het gewoon in de marge, zoals al die andere initiatieven die de afgelopen 40 tot 50 jaar zijn ontstaan. Dat is ook heel goed, maar je kunt er niet echt van leven.”

Ketenintegratie zal wel doorzetten via de supermarkten. Supermarkten zullen proberen rechtstreeks toegang te krijgen tot de bron, dat kan een teler zijn in Nederland, maar ook in Spanje. “Daar heeft een supermarkt vier redenen voor. Leveringszekerheid wordt steeds belangrijker en op die manier ben je niet afhankelijk van schakels waar je niets over te zeggen hebt. Het tweede is dat ze zo meer controle over de veiligheid krijgen. Juist omdat supermarkten zo groot zijn, is er een groot afbreukrisico wanneer er iets mis is. Een derde belangrijke reden zijn kosten. Wanneer je een schakel ertussenuit kunt halen, scheelt dat meteen 3 tot 4 procent en soms wel meer.

De vierde reden is onderscheid. Je kunt exclusief toegang krijgen tot een product

of ras dat een ander niet heeft, of een land van oorsprong waar een ander niet bij kan,” licht Jan-Willem verder toe.

De supermarkt blijft een oppermachtig succesvol verkoopsysteem. “Door alle concurrentie en overvloed zijn we als Nederland ook nog eens de goedkoopste. Nederland is een land van overdaad en AGF doet daar ook aan mee. Als je zoveel komkommertelers hebt dat ze elkaar bijna om de oren moeten slaan om ze kwijt te kunnen, blijven prijzen onder druk staan. Het wordt de supermarkten eigenlijk allemaal in de schoot geworpen.”

Volgens Jan-Willem Grievink zullen spelers die technologie en data in handen hebben wel geduchte tegenstanders worden van het fenomeen supermarkt. “Digitale platforms en de kassaloze supermarkt schudden de markt op. De verbinding met robots en kookprogramma’s, de koppeling tussen eten en gezondheid, daar komen disrupties vandaan, niet zozeer in verkoopsystemen,” besluit Jan-Willem. (ML)  JanWillem@fsin.nl

Diversen

Duitse retailer is oppermachtig De levensmiddelenhandel in Duitsland is het grootste afzetkanaal voor de Duitse levensmiddelproducenten. In 2019 behaalde de sector een omzet van 252,7 miljard euro (inclusief non-food). Dat is 2% meer dan in het voorgaande jaar, schrijft de DBV (Deutsche Bauernverband) in haar actuele situatierapport. De hierin inbegrepen foodcategorie steeg met 2,1% naar 210 miljard euro.

76% MARKTAANDEEL De bedrijfsconcentratie is hoog, de vijf grootste bedrijven – Edeka, Rewe, Schwarz-group, Aldi en Metro – hebben samen bijna 76% van het marktaandeel in handen. Zij staan tegenover meer dan 6.100 overwegend kleine en middenstandslevensmiddelproducenten. Door deze ongelijk verdeelde onderhandelingsposities ontstaat onder de levensmiddelproducenten een harde kwaliteits- en prijsconcurrentie, en daarmee een intensieve concurrentie om de hoogste plaatsen te behalen in de ranglijst van handelsbedrijven.

CONCENTRATIE NEEMT VERDER TOE De met afstand grootste Duitse handelsketen is de Edeka-group met een omzetaandeel van 24,5% (2019). Daarna volgen de Rewe-group met 17,7%, de Schwarz-group (Lidl) met 16,5% en de Aldi-group met 11,7%. De Duitse consumenten

werden in 2019 door 37.400 filialen van levensmiddelenwinkels dagelijks van verse levensmiddelen en dranken voorzien. Tien jaar eerder (2009) waren dat nog 40.400 filialen, aldus de DBV. Binnen 10 jaar tijd is het aantal filialen daarmee met bijna 7% gedaald.

Voor het jaar 2020 verwachten de levensmiddelhandelaren onder de streep een omzetgroei van 2 tot 3%. Enorme omzetstijgingen in de levensmiddelenhandel, veroorzaakt door corona, staan tegenover sterke verliezen in de groothandelssector. Internationaal vergeleken is het marktaandeel van de discounters in Duitsland met 44,9% nog steeds zeer hoog.

Terwijl conventionele supermarkten zoals Edeka en Rewe sterker inzetten op flexibele aanbiedingen (acties), service, eigen merken en agressieve marketingstrategieën, bieden discounters zoals Aldi en Lidl voordeligere prijzen en nemen zij steeds meer merkpro-

ducten en versproducten in het assortiment op. Om zich op de markt te profileren worden er in toenemende mate productprogramma's ingevoerd waarbij duurzaamheidsaspecten op de voorgrond staan. Het levensmiddelaanbod in Duitsland omvat meer dan 170.000 producten. Jaarlijks wordt het aanbod uitgebreid met zo'n 40.000 nieuwe producten, waardoor ook nieuwe marktsegmenten ontstaan. Slechts zo'n 13.000 daarvan weten zich meer dan twee jaar staande te houden, de rest wijkt voor nieuwe trends.

Convenience staat daarbij op de eerste plaats van de belangrijkste innovatievoortbrengers.

83,5% van de wereldwijde noviteiten in 2018 viel volgens een trendonderzoek van BVE en Innova Market Insights in de convenience categorie.

Op plaats 2 en 3 volgen de kenmerken 'gezond' (53,6%) en 'duurzame consumptie' (44,9%). Daarbij combineren noviteiten tegenwoordig over het algemeen meer dan slechts één van deze kenmerken.

NOVITEITEN ZETTEN OOK IN OP GEZONDHEID EN DUURZAAMHEID Convenience producten nemen de consumenten keukenwerk zoals snijden, kruiden of opwarmen uit handen. Sommige producten zijn ook al direct eetbaar. Convenience producten onderscheiden zich naar de wijze hoe ze houdbaar gemaakt worden (bijvoorbeeld invriezen, conserveren of verpakken) of ook afhankelijk van hoe ver ze al bereid zijn (bijvoorbeeld kant-en-klaar en ready-to-cook). 

Druiven beschermen tegen huidschade door de zon Druiven beschermen mogelijk tegen huidschade veroorzaakt door de ultraviolete straling in zonlicht, zo blijkt uit een nieuw onderzoek van de faculteit dermatologie van de Universiteit van Alabama.

D

e studie, die in het Journal of the American Academy of Dermatology werd gepubliceerd, toonde aan dat de natuurlijke bescherming van de huid van 19 gezonde volwassen proefpersonen met 74,8% toenam wanneer zij gedurende 14 dagen oraal een poeder van gevriesdroogde druiven innamen. Onderzoek wees uit dat een categorie natuurlijke stoffen, fenolen, die voorkomen in druiven en andere groenteen fruitsoorten, schade door directe UV-straling bij gezonde volwassenen kan verminderen.

Daarnaast kan het de eiwitten, die ontstekingen in het lichaam bevorderen, reduceren. Dit is de eerste studie die aantoont dat orale inname van druiven een beschermende werking tegen zonnebrand bij de mens heeft. Naast de consumptie van het poeder wees het onderzoek ook uit dat de toepassing van een topisch extract gemaakt van polyfenolen uit druivenpitten, proanthocyanidinen, de vorming van zonnebrandcellen kan reduceren. Bovendien wijzen voorlopige resultaten erop dat druiven wellicht ook bij

kunnen dragen aan het voorkomen van huidkanker, hoewel er meer onderzoek nodig is om

definitieve conclusies te kunnen trekken.  AGF Primeur 2 • 2021

17

Horeca

Ruud Sommerdijk met Nanny en Tonny van Eldijk

Tonny van Eldijk:

“Onze ambities liggen hoog, we hebben een sterke drift om omzet te scoren” Maaltijddelivery en boodschappenbezorging zijn de twee grote winnaars van de coronacrisis. In 2020 groeide de totale deliverymarkt met 43,1% en zijn de deliveryspelers samen goed voor bijna 10% van de totale uitgaven aan eten en drinken, becijferde FSIN. Met zowel een been in de consumenten- als de zakelijke markt kon Van Eldijk groenten & fruit, horeca & maaltijden daar afgelopen jaar goed op inspringen.

V

an Eldijk levert een breed assortiment aan producten en diensten in Nijmegen en omgeving. Kort gezegd is het een groothandel in AGF en lokaal vers en leverancier van werkfruit, horeca en maaltijden. “Veel mensen hebben ons geadviseerd om niet al dat werk op onze nek te nemen en meer te focussen op de bedrijfsvoering. Dat heb ik in mijn winkel niet gedaan en dat doe ik hier ook niet. Het mooie van ons bedrijf is dat alle dingen die we doen met elkaar te maken hebben. Het past in elkaar en versterkt elkaar. Tijdens een crisis blijven mensen eten en drinken, maar het afgelopen uitzonderlijke jaar heeft wel bewezen dat gespecialiseerde bedrijven heel hard achteruit kunnen vallen, ook in food,” vertelt Tonny van Eldijk.

Van Eldijk is en begrip in Wijchen en omgeving, waar Tonny en zijn vrouw Nanny 18

AGF Primeur 2 • 2021

meer dan 28 jaar een AGF-speciaalzaak hadden. Daar groeiden ze met het leveren aan horeca en startten al vroeg voor de trend inzette met dagverse kant-en-klaarmaaltijden en een bezorgservice. Ruim 4,5 jaar geleden groeiden ze in de winkel uit hun jasje en besloten ze te verhuizen naar een bedrijfspand om daar, samen met compagnon en chef-kok Ruud Sommerdijk, de AGF-horecagroothandel en maaltijdservice door te zetten en uit te bouwen. Het winkeldeel werd verkocht, maar via de maaltijdservice en tegenwoordig het online-kanaal, weten veel particulieren Van Eldijk ook nog altijd te vinden. “Ons klantenbestand is ongeveer 50-50 verdeeld, we leveren aan rond de 200 zakelijke en 150 particuliere klanten,” vertelt Tonny.

Van Eldijk groeit hard. Horeca en maaltijdservice waren al groot, de professionele uitrol van werkfruit heeft in 2019 flink bij-

gedragen aan de groei van Van Eldijk. Via het werkfruit groeide ook de tak overwerkmaaltijden en bedrijfscatering mee. “Onze ambities liggen hoog, we hebben een sterke drift om omzet te scoren. Het pand hadden we op de groei gekocht. In 2016 zijn we, naast ons drie, met 2 fte begonnen en op dit moment hebben we werk voor 24 fte.”

LOKALE SAMENWERKING Het bedrijfspand bestaat uit drie delen: warme keuken, snijkeuken en orderpick.

Van daaruit vinden diverse activiteiten plaats: groothandel in (gesneden) AGF voor horeca, winkels, bedrijfskantines (werkfruit), scholen, instellingen en (vers)boodschappen van particulieren en de maaltijdservice en catering voor bedrijven en particulieren. Naast AGF biedt Van Eldijk een assortiment lokale (vers)producten aan via de Stichting Van Lokaal voor Lokaal, een korte keteninitiatief. “Ik heb altijd al zoveel mogelijk lokaal ingekocht, dat zit een beetje in mijn DNA. Het is niet altijd makkelijk, maar ik vind het leuk en het is onderscheidend naar klanten toe. In 2017 startte Rabobank en Diversio een korte keteninitiatief in onze regio waarbij alle telers, boeren en tuinders werden uitgenodigd. Het idee was om hen rechtstreeks te laten leveren aan horeca, ziekenhuizen en

Alle chauffeurs bij Van Eldijk

instellingen, maar al snel werd duidelijk dat dat niet haalbaar was voor telers en boeren.

Ik kwam toen in beeld als groothandel. Daar is de Stichting Van Lokaal Voor Lokaal uit ontstaan waar 28 bedrijven zijn ingestapt, niet alleen telers, boeren en tuinders, maar ook een slager en poelier bijvoorbeeld. We proberen daarmee zo’n compleet mogelijk pakket te leveren. Dit is wonderbaarlijk leuk van de grond gekomen en laat zien dat, als je open en eerlijk zaken doet, er iets moois kan ontstaan.”

Van Eldijk levert vanuit de korte keten wanneer het (seizoensmatig) kan. “We hebben gezegd dat, als de teler met kwaliteit en prijs van de markt mee kan, we álles daar inkopen. Wij zijn daardoor niet echt goedkoper, maar zeker niet duurder uit. Het grote voordeel is dat ik het product wel beter kan verkopen, omdat het een mooi verhaal heeft. Bovendien heeft het bredere pakket aan producten voordelen, als ik werkfruit aflever in de kantine kan ik ook

meteen (vlees)waar, zuivel en kaas leveren.

Bovendien hebben wij voor het bereiden van maaltijden ook deze producten nodig.

In coronatijd hebben we een webshop gemaakt waar AGF en alle lokale producten te koop zijn voor particulieren, wat nu ook al zijn vruchten afwerpt.”

Met de keus voor lokaal beperkt Van Eldijk zich bewust tot lokaal ondernemen. “Tegen een mogelijke klant in Arnhem zeggen we bij voorbaat nee. 20 kilometer rondom Wijchen is voor ons het maximum in bezorgen, 50 km de limiet voor inkoop. Alleen zo kunnen we de service blijven bieden en voor die klant die op zaterdagavond belt dat hij iets is vergeten, nog in de auto stappen.”

Logistiek gezien past alles goed in elkaar.

Het is voor Van Eldijk een kwestie van bestellingen doorgeven bij de leveranciers en ophalen. “Ik kan met kleine voorraden werken en in de ochtend bestellingen doorgeven die aangesloten leveranciers die dag

GreenCommerce

voor ons klaarzetten. Na het uitleveren van onze bestellingen halen de wagens ’s middags de producten op. Zo hebben we altijd echt vers product in huis, want, met alle respect voor spelers in de branche, veel AGF is toch langer onderweg.”

OPPEPPERS Toen afgelopen jaar de omzet horeca, werkfruit en overwerkmaaltijden instortte, werd die op verschillende manieren opgevangen. “De maaltijdservice heeft het bedrijf overeind gehouden,” vertelt Tonny. Er was zowel meer vraag vanuit de particuliere markt als vanuit instellingen.

Bewoners van verpleeg- en zorginstellingen met woongroepen gebruikten vaak nog gezamenlijk de maaltijd, maar moesten door de beperkingen overschakelen naar kant-en-klare eenpersoonsmaaltijden die bewoners op hun eigen kamer konden eten. Van Eldijk kon juist op die vraag goed inspelen. Een tijdelijke piek bij de groothandel ontstond in de weken na de eer-

Dé AGF-software www.greencommerce.nl

AGF Primeur 2 • 2021

19

Horeca

Overzicht kookkeuken

ste lockdown. Tonny: “De dag dat bij ons ineens alles stilviel qua horeca, kwamen de eerste telefoontjes vanuit de supermarkten. Die stonden in de eerste weken van de lockdown voor veel te weinig handel ingeschaald. Wij hebben toen giga veel omzet kunnen maken, nauwelijks marge, maar goed, het is handel.” Een andere oppepper in die tijd was de pop-up aardbeiendrive, een initiatief van dochter Claudia die in de sportwereld actief is en in het aardbeienhoogseizoen niets omhanden had.

De omzetten van horeca en werkfruit zijn afgelopen jaar gehalveerd, hoewel daar ook lichtpuntjes te noemen zijn. “Een aan-

tal restaurants hebben het bezorgen goed opgepakt, mede gestimuleerd door een gemeentelijk ondersteuningsinitiatief. Een drietal draaide met Kerst zelfs vele malen grotere omzetten dan ze in hun restaurant kwijt hadden gekund. Wat ook mooi is, is dat we voor een aantal bedrijven het budget, dat ze aan werkfruit uitgaven, mochten invullen om ziekenhuizen en zorginstellingen te voorzien van werkfruit. Iets wat ze tot op de dag van vandaag nog volhouden.”

en teeltbedrijf in de zuidelijke Turkse provincie Antalya, dat speciale groenten en fruit in microformaat teelt, is begonnen met de verkoop van zogenaamde babywatermeloenen die slechts vijf gram per stuk wegen. De prijs van een zakje van 100-150 gram kost 15-20 Turkse Lira (€1,65-2,22). Burak Akbulut, de marketing manager van Erüst Tarım, die deze speciale

ziet Van Eldijk vol vertrouwen tegemoet.

“Wanneer maatregelen worden versoepeld verwachten we het enorm druk te krijgen in de horeca. Bovendien zit er nog zoveel potentie in ons bedrijf. We hebben het destijds gebouwd voor de omzet maal vijf, we zitten nu op vier. We hebben nog altijd de ruimte en ambitie om te groeien,” besluit Tonny. (ML)  info@eldijk.nl

Al met al was het een jaar waarbij de omzet ongeveer gelijk bleef, maar door alle extra uren er geen winst is gemaakt. De toekomst

Turkse babywatermeloenen van vijf gram

E

Overzicht snijkeuken

producten kweekt in kassen in Antalya en de naburige provincie Burdur: "De babywatermeloenen zien eruit als watermeloenen, maar ze smaken naar komkommers." Akbulut voegde eraan toe dat ze na een teeltexperiment van een jaar zijn begonnen met de online-verkoop van deze babywatermeloenen. Het bedrijf teelt deze watermeloentjes jaarrond. 

WWW.STAPELBED.COM

Metalen stapelbare bedden, als enkel of als dubbel bed

v.a.

Kwaliteit: Hufter- en Hooligan proof!!

Metalen nieuwe lockerkasten • hang-leg • SNF norm Een-deurs kast 45x50x185

á

Loggerstraat 80 1976 CX IJmuiden T: 0255-513598 F: 0255-513835 E: post@ppk.nl

AGF Primeur 2 • 2021

E 89,-

Twee-deurs kast 60x50x185

á

E 119,-

Kantinetafels & Stoelen Matrassen & Kussens

Industrieweg 30B 2382 NW Zoeterwoude Tel: 071-5230184 info@stapelbed.com WWW.STAPELBED.COM

www.ppk.nl Stapelbed com pr4 NL VS2 geel.indd 1

20

E 59,-

20-4-2020 12:51:08

Retail

Category Manager Dave Kanters over de opmars van AGF in Boon’s Markt:

“We proberen een gezonde snoepwinkel te zijn waarbij we consumenten proberen te inspireren” Afgelopen jaar werd Boon’s Markt in het Kerstrapport van GfK uitgeroepen tot de beste supermarkt van Nederland, met ook nog eens het hoogste waarderingscijfer door klanten ooit gegeven. Vers is een speerpunt in Boon’s Markt waarin AGF een inhaalslag heeft gemaakt.

AGF-Category Manager Dave Kanters heeft zelfs de ambitie om voor de Beste in groente en fruit te gaan.

D

e prijs voor beste supermarkt kwam afgelopen december niet helemaal uit de lucht vallen. “We maakten steeds grote sprongen, maar de eerste plek is nooit vanzelfsprekend. Dat we de hoogste score ooit kregen, dat was zeker een verrassing.

Helemaal omdat het een consumentenoordeel betreft,” vertelt Dave. Hoewel het Kerstrapport de gehele winkel onder de loep neemt, is vers waarmee Boon’s Markt zich wil onderscheiden. “Je kunt overal een pak suiker kopen, maar vers blijft meestal hangen. Bij Boon’s Markt loop je op de AGF-afdeling binnen en die is dus een wezenlijk onderdeel van de versbeleving.”

Dave heeft een achtergrond in AGF-retail en detailhandel. Boons Food Group, eigenaar van Boon’s Markt, trok hem drie jaar

geleden aan om het stokje over te nemen voor de categorie AGF en om de categorie verder uit te bouwen. “Van oudsher waren we altijd al goed in brood en vlees. Met AGF hebben we hard ons best gedaan om daarbij aan te haken. Dat is goed gelukt, gezien de stijging in zowel de omzet als fairshare van AGF.” De jacht op de titel Beste in Groente en Fruit is ingezet. Dave: “We gaan daar zeker voor, het zou de kroon op het werk zijn. De ervaring leert echter dat het als full service supermarkt heel lastig is om die titel te veroveren.”

Verzorging van de AGF-afdeling heeft prioriteit. “We kunnen nóg zo ons best doen aan de achterkant, het zijn de mensen op de winkelvloer die het doen. We investeren fors in opleiding. Twee keer per jaar is er

Dave Kanters, Category Manager AGF Boon’s Markt

een uitgebreide training voor de AGF-chefs.

Voor winkelpersoneel hebben we samen met SVO een cursus opgezet. Mede daardoor scoren we op het onderdeel kennis en service erg hoog in het Kerstrapport.”

Elke Boon’s Markt heeft een AGF-chef die, afhankelijk van de winkelgrootte, wordt AGF Primeur 2 • 2021

21

Retail

Aanbiedingen in hardlopers en in specialties

ondersteund door een dedicated en/of flexibel team. Vanuit Boon Food Group bestaat het AGF-team uit een inkoper, een keurmeester, een AGF specialist en Category Manager Dave. “De lijnen zijn kort, zowel richting directie als richting de winkel. Als iets niet goed is, hoor ik dat direct. Je kunt gemakkelijk schakelen en iedereen meenemen in toekomstige ontwikkelingen.”

BUDGET- EN TOPLINE Om tot beste supermarkt uitgeroepen te worden moet je “de consument” goed kennen, maar die is niet gemakkelijk te definiëren. “Klanten zijn heel divers. Er komen zowel mensen die wat minder te besteden hebben tot mensen waar het bedrag niet zoveel uitmaakt als de kwaliteit maar goed is. Om beide groepen te faciliteren proberen we bij de artikelen waar dat kan, zowel budgetline en een topline neer te zetten.

Verder vind ik het belangrijk om klanten te blijven prikkelen, met een aantrekkelijke actie in de grote groepen, maar ook met innovaties van minder grote artikelen.”

Een consument is niet alleen meer of minder prijsbewust, maar heeft meer hoedanigheden. “De één heeft alle tijd van de wereld en begint van scratch af met een maaltijd, een volgende wil graag een recept, waarbij een verspakket uitkomst biedt. Of ze gaan voor makkelijk en snel, dan is panklaar en convenience weer een optie. Als ze voor zichzelf koken, pakken ze liever 22

AGF Primeur 2 • 2021

iets goedkoops, als er eters komen pakken ze weer wat duurders. Dat kan allemaal dezelfde consument in diezelfde week zijn die je moet faciliteren.”

Op hoofdlijnen zijn winkels ingedeeld in small, medium en large assortiment, maar daarbinnen schuift nog een en ander. “In hartje stad zal een consument nooit 5 kilo aardappels meenemen op zijn fietsje, terwijl ze op het platteland één keer per week met de auto boodschappen halen en dan wel die 5 kilo aardappelen meenemen.

Samen met de AGF-specialist beoordelen we wat er af kan en wat er bij.”

In het assortiment zijn al een aantal duurzame keuzes gemaakt. Bij een groot aantal artikelen is er naast het reguliere product een biologisch alternatief, er liggen alleen fairtrade bananen in het schap, Nederlands product krijgt de voorkeur en dat is grotendeels al On the way to Planet Proof gecertificeerd. “In de afgelopen jaren is het aantal directe koppelingen met Nederlandse telers uitgebreid waardoor ik heel goed kan schakelen. De versheid en kwaliteit van die producten zijn top en de betrokkenheid van beide kanten is groot. Prijs is voor ons geen reden om dan voor een buitenlands product te kiezen.”

Een andere trend die zich aftekent, is dat consumenten steeds bewuster kopen. “Dat hangt ook sterk af van de locatie. In een Boon’s Markt in Utrecht zijn er meer vragen dan bij een Boon’s Markt in de midden-Betuwe, zelfs binnen een stad zelf kan het sterk verschillen. Maar het bewustzijn groeit wel en daar moet je als retailer op voorbereid zijn.”

KOP EN STAART Hoe klantspecifiek er ook gesleuteld wordt aan het assortiment en presentatie, voor

Een categorie die overall groeit is het gemaksassortiment. Daarbinnen zijn verspakketten een welkome vernieuwing, omdat zij op een ander type gemak inspelen. “Het prikkelt mensen om eens iets anders uit te proberen. Binnen dat segment zie je wel heel sterk dat je de mensen moet blijven verrassen en er steeds nieuwe innovaties op moet loslaten.”

Het reduceren van plastic is iets waar Boon’s Markt ook zeker op inzet. Dat heeft niet alleen te maken met duurzaamheid, minder verpakken geeft een betere vers uitstraling.

“Uiteindelijk word je het meest blij van alle kleuren op een AGF-afdeling. Het etiket is voor de kassa, maar niet voor jou als consument, behalve bij biologisch is het etiket relevant. Als we kiezen om te verpakken, gebruiken we zo veel mogelijk recyclebaar plastic. Daarnaast proberen we in plastic te reduceren. Onze potkruiden bijvoorbeeld zitten in een zakje dat zo ontwikkeld is, dat er tijdens de groei geen pot nodig is. Zoiets levert een enorme reductie in plastic op.”

Dave is het allerbelangrijkste om jaarrond constante kwaliteit te kunnen leveren.

“Ik loop altijd graag rondjes door het DC om te voelen wat er gebeurt. Je kunt niet alles van papier afhalen. Ik wil de kop en de staart van een product kennen. Voor de consument is een mandarijn een mandarijn. Om ervoor te zorgen dat die consument mandarijnen zonder na te hoeven denken kan meenemen, moet ik op het juiste moment kunnen schakelen tussen de talloze rassen, herkomstlanden en specifieke kenmerken. Het is een uitdaging om dat goed voor elkaar te krijgen. Ondanks dat we alles willen standaardiseren is de input van leveranciers en telers, die eerlijk zeggen hoe het ervoor staat, cruciaal. Je kunt wel een topline van druiven willen voeren, maar als die er niet zijn, is nee ook een antwoord. Liever dat en even geen topdruiven, dan een ontevreden klant.”

van oudsher bekend om zijn handelsgeest en kwalitatieve inkoop, maar andere landen wereldwijd timmeren ook aan de weg en dat wordt in de toekomst nog een interessante ontwikkeling.”

Corona zorgde ervoor dat klanten meer interesse kregen in AGF. “We hebben veel innovaties kunnen introduceren, zoals ovengroente en leuke theepakketten met verse gember, citroen en munt. Uiteindelijk is de AGF-afdeling een gezonde AGF-afdeling Boon’s Markt snoepwinkel waar mensen meer in zijn gaan snuffelen.

Wij hopen dit in de toekomst Corona heeft een duidelijke invloed gehad verder uit te bouwen. Een eerste prijs krijop het koopgedrag. “Eigenlijk konden we gen is heel fijn, maar moeilijker is het om in de breedte van het assortiment meer deze te behouden. Het beste resultaat boek neerleggen en meer omzet draaien. Dat is je wanneer je het van teler tot leverancier niet alleen maar positief, het legt veel extra tot de winkel aan toe goed met elkaar kan druk op de organisatie en in de keten met blijven doen,” besluit Dave. (ML)  allerlei gevolgen. De vraag naar citrus steeg info@boonfoodgroup.nl wereldwijd met wel 40%. Nederland staat

THE Complete End of Line Portfolio Clever design based on all the latest technologies Seamless project management & install 50 years of experience

Looking for advice on how to Automate?

Get in touch with us! +32 (0) 55 33 57 57 info@scottautomation.be www.scottautomation.be

AGF Primeur 2 • 2021

23

Diversen

Vitamine C kan spiermassa bij 50-plussers in stand houden

E

en nieuwe studie toont aan dat mensen boven de 50 jaar, die veel vitamine C tot zich nemen, bijvoorbeeld via de consumptie van citrus, zachtfruit of groenten, beschikken over de beste spiermassa. Dit is belangrijk omdat de spiermassa van het menselijke lichaam bij het ouder worden atrofieert. Volgens de onderzoeker verliezen mensen boven de 50 elk jaar tot één procent van hun spiermassa. Het is een groot probleem, omdat het kan leiden

tot kwetsbaarheid en andere minder gunstige effecten zoals atrofie, lichamelijke beperkingen, type 2-diabetes en een verminderde levenskwaliteit."We weten dat de consumptie van vitamine C verbonden is met de spiermassa van het menselijke lichaam. Het helpt de cellen en weefsels die deel uitmaken van het lichaam te verdedigen tegen potentieel schadelijke vrije radicalen. Deze vrije radicalen kunnen bijdragen aan de teloorgang van de spieren, waardoor

de leeftijdsgerelateerde achteruitgang wordt versneld. Het onderzoeksteam bestudeerde gegevens van meer dan 13.000 mensen tussen 42 en 82 jaar oud. De onderzoekers ontdekten dat mensen met de hoogste hoeveelheden vitamine C in hun eetpatroon of bloed de grootste spiermassa hadden, vergeleken met de mensen met de laagste hoeveelheden vitamine C. 

Druiven zijn een natuurlijke bron tegen Coronavirus

E

en recent in het wetenschappelijke tijdschrift Clinical Infectious Diseases gepubliceerd onderzoek heeft uitgewezen dat een tekort aan vitamine K een grotere kans geeft op een slechter verloop van Covid-19. De onderzoekers stelden vast dat de behoefte aan

vitamine K gedurende Covid-19 verhoogd is en dat een tekort aan vitamine K desastreuze gevolgen voor de longen kan hebben.

VITAMINE K Vitamine K, dat van nature voorkomt in druiven, speelt

een cruciale rol bij de bloedstolling en zorgt voor een juist evenwicht tussen pro- en anti-stollingsfactoren. Een laag gehalte aan vitamine K kan dit evenwicht verstoren, waardoor het bloed de neiging heeft bloedstolsels te vormen. Hoewel Covid-19 een luchtweginfectie is, kan de vorming van bloedstolsels het verloop van de ziekte verslechteren. Vitamine K speelt ook een rol bij de verkalking van weke delen en de degeneratie van elastische vezels. Aderverkalking wordt in verband gebracht met een hoger risico op bloedstolsels en de degeneratie van elastische vezels kan de werking van het longweefsel aantasten. Daarnaast staat vitamine K bekend om haar ontstekingsremmende eigenschappen.

FLAVONOÏDEN Een andere studie suggereert dat bepaalde flavonoïden, die voorkomen in onder meer druiven, groene thee, cacao en pure chocolade, eveneens een gunstig effect hebben op het verloop van Covid-19, dankzij de werking van een enzym dat bijdraagt om de effectiviteit van het virus te remmen. Voor deze studie werd gebruikgemaakt van computermodelleringstechnieken en laboratoriumonderzoek om te voorspellen hoe bepaalde flavonoïden, en dan met name flavan-3-ols en proanthocyandinen, zich binden aan een cruciaal enzym dat de effectiviteit van Covid-19 beïnvloedt en hoe zij de werking van dit enzym tegengaan. 

Prijs durian afhankelijk van je bolide Als je een liefhebber bent van durian, kun maar beter overwegen om deze prijzige en zware vrucht te voet te kopen. Naar verluidt stijgen de prijzen bij Indiase fruitverkopers, afhankelijk van het type auto dat je bestuurt. De prijs van een durian kan wel tot twee tot drie keer hoger liggen wanneer een klant een luxe bolide bestuurt. Het Indiase ministerie van Binnenlandse Zaken zegt de praktijken van fruitverkopers goed in de gaten te houden. Sjoemelende fruitverkopers kunnen in ernstige problemen komen wanneer prijzen niet transparant zijn of wanneer ze betrapt worden op het gebruik van nietgeautoriseerde weegmachines.

AGF Primeur 2 • 2021

25

Thema

Bananen

Robert Greeve, Anaco & Greeve International:

“Ik heb de indruk dat er meer fruit gegeten wordt” “We zijn aardig aan het groeien, vandaar dat we uit moeten breiden,” zegt Robert Greeve van Anaco & Greeve International, dat zich heeft gespecialiseerd in overzeese producten. Robert geeft aan dat de groei onder andere veroorzaakt wordt door een toenemend volume bij bestaande klanten.

“I

k heb de indruk dat er meer fruit gegeten wordt en cijfers ondersteunen dat ook. Een banaan is een stukje fruit dat relatief goedkoop is per kilo. Dan is het makkelijk als je gezond wilt eten om een banaantje extra te kopen. Het is sowieso een trend dat er gezonder gegeten wordt.” Robert observeert groei over het hele vlak. Zo zijn er nieuwe klanten, bijvoorbeeld de kleine retail en de foodservice, die voor groei zorgen. Daarnaast speelt de spotmarkt een rol.

“Tegen de verwachting in zit daar ook nog groei in.” Het gaat dan vooral om groothandelsmarkten en retailers die ad hoc bananen nodig hebben. Maar ook in biologische bananen constateert Anaco & Greeve toenemende verkopen.

26

AGF Primeur 2 • 2021

UITBREIDING Anaco & Greeve breidt de bestaande rijpingscellen uit met een capaciteit van 12.000 kartons, zodat het bedrijf, als de cellen in april gereed zijn, een kleine 50.000 kartons bananen per week kan afrijpen.

“Een belangrijke focus bij de nieuwbouw is energiegebruik,” vertelt Robert. Dit geldt zowel voor de machinekamer als voor de rijpingskamer. Zo zorgt bijvoorbeeld het ontwerp van de vinnen van de ventilators ervoor dat er minder energie nodig is om de lucht te verplaatsen. Voor de aanvoer van energie worden zonnepanelen geplaatst.

Verder zijn de cellen zo ontworpen dat ook mango’s en avocado’s kunnen worden gerijpt. Anaco & Greeve houdt hiermee de

mogelijkheid open om in de toekomst ook het afrijpen van deze fruitsoorten te kunnen verkennen.

UITDAGINGEN Toch ziet Anaco & Greeve ook uitdagingen. Zo noemt Robert de coronacrisis. “De afzet naar de foodservice is een stuk minder geworden.” Hij geeft aan dat de invloed vooral in de maanden maart en april van 2020 werd gevoeld. Nu ziet Robert dat, hoewel we met zijn allen gewend zijn aan de situatie, de groothandelsmarkten worden getroffen door een vermindering van omzet. Daar staat voor het handelshuis dan weer tegenover dat de retail-omzet is toegenomen. Verder geeft Robert aan dat de orkanen in Honduras en Guatemala in november door verwoesting hebben gezorgd voor minder aanvoer van bananen op de Noord-Amerikaanse markt. “Dan gaat het allemaal verschuiven, dus de Noord-Amerikanen kopen nu bananen in Costa Rica, Colombia en Ecuador. Als het goed is

komen de plantages in Guatemala en Honduras in de zomer weer in productie.” Robert stelt vast dat deze ontwikkeling de prijzen in Noord-Amerika wel heeft beïnvloed, maar de Europese prijzen niet.

BREXIT De gevolgen van Brexit zijn een ander actueel aspect. “Daar merken we wel veel van,” zegt Robert. Vooral de toegenomen administratieve lasten, kosten van documenten en de dubbele invoerrechten spelen Anaco & Greeve parten. Bij het importeren van bananen uit derde landen worden eerst bij aankomst in Nederland invoerrechten betaald en bij deellading wordt er in het Verenigd Koninkrijk nog een keer invoerrechten geheven. “Er wordt aan dit probleem gewerkt, dus hopelijk wordt dat in de nabije toekomst beter, maar het valt nu niet mee. Dat merken we ook wel in de afzet.” Qua logistiek heeft Anaco & Greeve geen nadelige gevolgen ondervonden van Brexit. Wel ziet Robert een ander logistiek probleem dat invloed heeft op de handel in bananen: de congestie van containers in voornamelijk China. “Er is een disbalans bij het containervervoer. Op één plek staan er te veel containers en op de andere plek te weinig.” Dit houdt in dat de prijzen voor

containervervoer stijgen. “Dit effect komt door corona. Pas tegen het einde van het jaar verwacht ik hierin verbetering.”

PLASTIC “Je ziet dat plastic zakjes eruit gaan en dat er veel wordt overgeschakeld op banderol. Dat scheelt weer plastic,” meldt Robert over de toenemende focus op het verminderen van het gebruik van plastic, ook bij bananen. Dat begint in de landen van oorsprong. De grote geoogste bananentrossen worden in plastic verpakt. Robert vertelt dat daar wordt gezocht naar meer duurzame alternatieven zoals afbreekbaar plastic.

“Daar zijn proeven mee gaande, maar dat is allemaal nog in ontwikkeling. Ik denk dat aan de producentenkant de eerste stap gemaakt wordt en dat er daarna wordt gekeken hoe we het gebruik van plastic in het karton kunnen verbeteren.” (MW)  rg@anacogreeve.nl

Voor al uw bananen

ABC Westland 666, 2685 DH Poeldijk T +31(0)174 - 63 86 66 / +31(0)174 - 21 02 00 • E info@anacogreeve.nl W W W. A N AC O G R E E V E . N L

AGF Primeur 2 • 2021

27

Thema

Bananen

Pol Vermeiren, Fresh Fruit:

“Wij kunnen nu carbonneutral biobananen aanbieden”

Het Fresh Fruit team in de Dominicaanse Republiek

"De biosector blijft groeien en die groei is ook in de Verenigde Staten aanzienlijk. Maar er is al jaren een overaanbod van conventionele bananen. Wij hebben de indruk dat die lagere prijzen de normale groei van biologische bananen op zijn minst moeilijker maakt," zegt Pol Vermeiren, Business Development Manager bij Fresh Fruit, dat zich bezighoudt met de productie en het vermarkten van biologische bananen uit de Dominicaanse Republiek. Ook de Covid-19-pandemie speelt de afzet van bananen parten. Pol zag dat het begin van de pandemie een gunstige invloed had op de vraag naar biologische bananen.

M

aar nu observeert hij dat de lockdowns en maatregelen zorgen voor ontwrichtingen in het normale patroon van de consument en dat weegt op de markt.

"De situatie van vroeger, waar er een grotere vraag naar bio-bananen was dan er aanbod was, is zeker al een aantal jaren achter ons. Er wordt nu veel geteeld en ik denk

dat het aanbod toch zeker aan de normale vraag beantwoordt en dat brengt nieuwe uitdagingen voor ons." Een van die uitdagingen zijn de wensen van de afnemers. Steeds vaker wordt er gevraagd om bananen al in het land van oorsprong voor de consument te verpakken zodat bij aankomst alleen nog afgerijpt hoeft te worden. "Daarom hebben we in een distributiecentrum geïnvesteerd dat nu een jaar in gebruik is." Een ander thema dat voor alle bananentelers zwaar begint te wegen, is een overaanbod van certificeringen. "Daar zitten ontzettend veel overlappingen en zelfs contradicties in en dat kost allemaal handenvol centen voor de producent."

PRODUCTIVITEIT VERDUBBELD Toen Fresh Fruit in de Dominicaanse Republiek begon met de teelt van biologische bananen lag de productiviteit op ongeveer de helft van de concurrerende landen: 1.500 kartons per hectare. Inmiddels 5 jaar verder is er geen verschil meer en levert ook Fresh Fruit rond de 3.000 kartons per hectare. Pol houdt er in eerste instantie het Fresh Fruit-team van jonge en gemotiveerde mensen voor verantwoordelijk. Maar ook de investeringen in onderzoek betalen zich terug. "Het principe bij biologisch telen is om van in het begin de ideale grond op te zoeken." Zo hebben bananen een specifieke chemische samenstelling van de grond nodig en ook de bodemstructuur is van belang. Dit helpt mee om sterke vruchten te telen, omdat er immers niet, zoals bij conventionele teelt, ingegrepen kan worden.

Voor het beheersen van plagen zoekt Pol

VOOR HET BESTE FAIRTRADE EN BIOLOGISCH GECERTIFICEERDE FRUIT T. +31(0)180 643 900

28

AGF Primeur 2 • 2021

E. SALES@AGROFAIR.NL

WWW.AGROFAIR.NL

Bananen van Fresh Fruit zijn CO2 -neutraal

het in nieuwe technieken, zoals het gebruik van positieve insecten. "Er komt veel innovatie bij kijken. Wij gebruiken alle nieuwe methodes op dat gebied en doen ontzettend veel onderzoek en proberen precisietuinbouw met biodiversiteit toe te passen."

Ook de klimaatverandering speelt een rol bij de bananenteelt. Pol geeft aan dat het er voor de Dominicaanse Republiek naar uitziet dat er periodes van lange droogte kunnen ontstaan. Het is de reden dat Fresh Fruit ervoor heeft gekozen de plantages upstream bij rivieren aan te planten en grote waterbekkens aan te leggen en alle teeltbedrijven hebben irrigatie met sprinklers

Fresh Fruit legt grote waterbekkens aan bij de bananenplantages

wat het waterverbruik 5 maal lager maakt dan de klassieke methode van flood irrigatie. Een ander toenemend risico zijn de orkanen. "Dat proberen we op te vangen door de farms aan verschillende rivieren aan te planten; risicospreiding qua locatie."

VOETAFDRUK Maar niet alleen duurzaamheid van de teelt, duurzaamheid in alle aspecten van de bedrijfsvoering is belangrijk voor Fresh Fruit. Zo heeft het bedrijf de berekening van de CO2-voetafdruk vanaf het veld tot aan de consument afgerond. De studie is uitgevoerd door een extern bedrijf en

Banafood Services GmbH Carl-Kühne Straße 7 47638 Straelen

wordt nu nog gecertificeerd door een derde partij om 100% transparant te kunnen zijn naar de klanten en de consumenten.

“Wij kunnen nu met veel trots carbonneutral biobananen aanbieden.” Pol geeft aan dat het streefdoel is om vanuit operationeel oogpunt nog verder te gaan en al de eigen CO2-uitstoot volledig zelf te compenseren door verdere investeringen en nieuwe projecten. “Daarmee is Fresh Fruit al een heel eind op weg.” (MW)  pol.v@freshfruit.com.do

Cold s to availa rage for 60 ble 0 pa spots llet !

Hans Maagendans: +31 (0)653-263 826 T. 0049(0)2839 5689100 F. 0049(0)2839 5689110 E. info@banafood.eu I. www.banafood.eu

The solution for your success!

AGF Primeur 2 • 2021

29

Thema

Bananen

Thierry Montagne, Fresh Del Monte:

“Bananen zijn een ‘must have’ geworden” "Bij Fresh Del Monte hebben we in 2020 in Europa opnieuw een gestage groei van de vraag naar bananen gezien, ondanks de veelvuldige verstoringen in de verschillende kanalen en consumptiegewoonten als gevolg van de Covid-pandemie," zegt Thierry Montagne, Marketing Directeur Del Monte Europe Afrika.

"D

it is een duidelijke bevestiging van het feit dat dit fruit een ‘must have’ is geworden in bijna alle huishoudens, vooral die met kinderen, aangezien we nu het hele jaar door een penetratiegraad van meer dan 80% in de huishoudens bereiken." Thierry is hoopvol dat de gestage

groei blijvend zal zijn. "We verwachten dat deze vraag in 2021 in heel Europa zeer solide zal blijven."

DYNAMIEK "Biologische bananen en fairtrade bananen maken deel uit van de groei in onze portfo-

lio. We zijn er ook erg trots op dat we een belangrijke erkenning hebben gekregen van de SCS-Global Services Stewardship voor onze duurzame teeltaanpak in Centraal-Amerika, een van de meest veeleisende certificeringen op dit gebied." Fresh Del Monte ziet innovatie als een belangrijk middel om de vraag van de consument naar bananen op peil te houden. "We hebben veel nieuws in het verschiet op het gebied van duurzaamheid, consumentenmarketing en formaatinnovatie gedurende de rest van het jaar, omdat we duidelijk verwachten dat dit de manier zal zijn om de dynamiek van de vraag te behouden."

Bananen direct van de bron!

Erex International B.V. Oosteinde 5 2991 LG Barendrecht / Holland T: +31 180 72 69 40 www.erexint.com / info@erexint.com

30

AGF Primeur 2 • 2021

sche moeilijkheden, klanten en consumenten nog steeds plaatsmaken voor producten van de hoogste kwaliteit in de categorie bananen." Hoewel de vraag niet te lijden heeft gehad onder Covid, moet Thierry toch vaststellen dat 2020 ook niet zonder confrontaties is verlopen. "2020 heeft ook heel wat uitdagingen met zich meegebracht, want de orkanen ETA en IOTA hebben de teeltgebieden van Guatemala en Honduras zo zwaar getroffen, bovenop de enorme sociale gevolgen van deze gebeurtenis in deze landen. Dit vermindert de totale volumes die begin 2021 beschikbaar zijn."

TOEGEVOEGDE WAARDE Thierry ziet dat kwaliteit een van de belangrijkste beslissingsfactoren blijft voor de consument. "We hebben het afgelopen jaar ook gemerkt dat toegevoegde waarde en premiummerken zoals Del Monte de categoriegroei blijven aanvoeren en dit is een duidelijk teken dat, ondanks de economi-

LANGE TERMIJN Een andere uitdaging is de toenemende prijsdruk op bananen. "Het is duidelijk een feit dat de daarmee gepaard gaande druk op de kosten en de prijzen moeilijk te beheersen is bij zo'n populair artikel," legt Thierry uit. Del Monte zoekt het antwoord op deze situatie in een lange termijn aanpak en strategische partnerschappen. "Gelukkig hebben we bij Fresh Del Monte een lange termijn benadering van de vraag en strategische partnerschappen met klanten die ons helpen om door deze uitdagende situatie te navigeren. In het algemeen geloven we dat elke schakel van de waardeketen

De beste vervanging van uw oude PROBA regelaar... is een nieuwe PROBA regelaar.

Thierry Montange

een sterke betrokkenheid zal blijven tonen om de inspanningen te ondersteunen die door spelers in de sector, zoals wij bij Fresh Del Monte, worden gedaan voor duurzaamheid van de tuinbouw op lange termijn, innovatie en maatschappelijk verantwoord ondernemen, wat elke dag bovenaan onze agenda staat." (MW)  TMontange@FreshDelmonte.com

De PROBA 5 is de nieuwste generatie regelsystemen voor het rijpen van tropisch fruit.

De parameters en instellingen zijn vrij toegankelijk, zodat u niet afhankelijk bent van leveranciers en installateurs.

Net als alle VDH regelaars is de PROBA 5 betrouwbaar, veelzijdig, economisch en eenvoudig te gebruiken en daarom de beste optie om oudere systemen zoals de PROBA 110 te vervangen. Met VDH bent u simpelweg In control. www.vdhproducts.com

AGF Primeur 2 • 2021

31

Thema

Bananen

Christophe Vandenbroeck, Vandamme:

“Het was een bewogen jaar” “In het begin van de eerste lockdown hebben wij met moeite aan de gevraagde volumes kunnen geraken,” aldus Christophe Vandenbroeck, van Vandamme dat wekelijks ongeveer 80.000 kartons bananen omzet en daarmee voornamelijk supermarkten bedient. “Het was een speciaal jaar naar aanleiding van de Covid19-pandemie.” Hij geeft aan dat er in het begin van de pandemie een tekort was aan fruit, omdat er noodgedwongen veel meer via het supermarktkanaal verkocht werd. “De aanvragen waren heel hoog, zo’n 20 tot 25% meer dan gebruikelijk. Het was moeilijk, maar we hebben kunnen spelen met onze voorraden. Na enkele weken hebben wij voldoende kunnen inslaan om aan de vraag van de supermarkten te kunnen voldoen.”

C

hristophe geeft aan dat na de eerste drie maanden de volumes weer zijn genormaliseerd. Gewoonlijk is er in de zomerperiode een lagere bananenprijs. Die gebruikelijke dip is het afgelopen seizoen uitgebleven. “Ik zeg niet dat de prijzen hoog waren, maar de gewone prijzen en de prijzen in de zomer zijn ongeveer op hetzelfde niveau gebleven. Waarschijnlijk hebben we door Covid-19 niet kunnen spreken van een zomerperiode.” Hij observeert dat hoewel de prijzen misschien niet schitterend waren, door de toegenomen volumes het geen slecht jaar is geweest. “Dit jaar was voor onze sector nog haalbaar, en dit waar andere sectoren zoals horeca en contactberoepen spijtig genoeg niet of nauwelijks nog kunnen overleven.”

PRIJSDRUK NEEMT TOE Wel merkt Christophe op dat de nieuwe

KARSTEN BV Centrale Groothandelsmarkt 116 1051 LJ AMSTERDAM

32

AGF Primeur 2 • 2021

contracten die met de supermarkten voor 2021 zijn afgesloten, heel scherp zijn. Door de gunstige dollarkoers en lagere brandstofkosten bij het transport zijn de kosten iets gedaald, maar hij stelt vast dat de prijzen in de nieuwe contracten veel lager zijn dan deze kostenreducties rechtvaardigen. “Er is echt een druk gekomen van de supermarkten ten opzichte van de prijs doordat de prijzen nog een stuk lager zijn dan de werkelijke situatie.” Voor de toekomst voorziet Christophe dat deze situatie zou kunnen leiden tot het uitblijven van investeringen bij de producenten, wat uiteindelijk zijn weerslag zal hebben op de kwaliteit van de bananen waardoor de consument zou kunnen kiezen voor ander fruit. “Het probleem met lage prijzen is dat er altijd een leverancier is die ‘ja’ zegt tegen die lage prijzen. Producenten staan meer en meer onder druk. Ze hebben geïnves-

Christophe Vandenbroecke

teerd en als er contracten gemaakt worden staan ze onder druk van de prijzen. Dat is een balans die niet op niveau is. Producentenorganisaties hebben geklaagd over de strategie van de supermarkten: steeds lagere prijzen. Maar dat protest heeft weinig tot niets opgeleverd. Het is spannend op ieder niveau, maar de grootste problemen zijn bij de producenten.” Hoewel Christophe vaststelt dat de afzet van biologische en fairtrade bananen nog elk jaar stijgt met een percentage van twee cijfers, staan ook de prijzen voor deze producten onder druk.

“Wel staan de prijzen van biologische en fairtrade bananen minder onder druk dan de conventionele bananen. Ik heb de indruk dat door de structuur van de biologische en fairtrade organisaties een minimumprijs gegarandeerd is, waardoor ze iets beter af zijn dan met de gangbare bananen. Het verandert een beetje, maar niet veel.”

T +31 (0)20 682 45 55 - F +31 (0)20 684 22 41 E-mail: info@ceka.nl - Internet: www.karstenfood.eu

R I J P E R I J

-

M Û R I S S E R I E

Industrielaan 3 1740 Ternat Belgie – Belgique

Tel: +32 (0)2 582 31 31 info@vandamme.be www.vandamme.be

VanDamme_Advertentie_A4.indd 1

10/01/19 11:52

ON THE LEFTBANK WITH EXCELLENT CONNECTIONS TO HINTERLAND DESTINATIONS VIA MAINROADS AND SUFFICIENT BARGE CONNECTIONS TO THE IMPORTANT EUROPEAN PORTS. ©wimsuy

EFP being specialized in handling fruit and perishables (mainly bananas) situated at a multi purpose water related terminal containing: • 13600 sqm coldstore • 8100 sqm dry warehouse for export • Container hub & repair site of 17500 sqm and 500 reefer plugs STRENGTHS: • Expertise in stevedoring • Liable in Warehouse Management • Excellent Warehouse Management system with barcode scanning for track and trace • FAVV approved • Experienced and skilled employees to •

For further info do not hesitate to contact EFP directly on info@eurofruitports.com · www.eurofruitports.com

AGF Primeur 2 • 2021

33

Thema

Bananen

Vandamme ziet dat de prijsdruk op de bananen toeneemt

MEER PLASTIC Ook als gevolg van corona ziet Christophe dat de tendens om minder plastic te gebruiken bij het verpakken van bananen, gedeeltelijk weer is teruggedraaid. “Door Covid is een stap teruggezet, omdat de consument de zekerheid miste die plastic rond fruit biedt. Wij hebben veel producten gezien in de supermarkt die toch verpakt waren en dat was niet de tendens van de laatste jaren.

We gaan nog plastic verpakkingen zien in

de supermarkt tot het gedaan is met het virus. Nadien komt er een andere strategie in de supermarkten om toch minder plastic te gebruiken.” Er wordt gezocht naar alternatieven zoals bijvoorbeeld het gebruik van afbreekbare banderol. Intern wordt gestreefd naar een CO2-neutrale koeling. Er zijn investeringen gedaan in koelsystemen op basis van ammoniak om het gebruik van het milieubelastende freon te vermijden.

Het koelsysteem op basis van ammoniak is

in een aparte beschermde technische ruimte geplaatst. In de rijpingskamers wordt uitsluitend water op de juiste temperatuur gebruikt. “Met alle milieuproblemen in de wereld proberen wij met deze investering proactief te zijn en zijn we bijna CO2-neutraal.” Wat de koeling qua energie aan reststromen oplevert, wordt aangewend om de overige ruimten te verwarmen. (MW)  cv@vandamme.be

HÜTTGES CUSTOMS SERVICES

Perfect gebouwd met polyiscocyanuraat (P.I.R.) of polystyreen isolatiepanelen van topkwaliteit Compleet programma schuifdeuren en hefdeuren Gasdichte koelcellen Brandwerende panelen Renovatie en onderhoud Rijp, -koel en -vriescellen

Fiscal Clearance - TI Docs - Export Docs | Eur 1 Certificates Phytosanitair Certificates Specialized in the preparation of documents in the fruit / fresh industry

Netherlands - Rotterdam Euroweg 2, 2988 CM Ridderkerk Tel: +31 (0)10-2451180 E-Mail: info@hts-nederland.nl CEO: Raymond Westmaas Sales: Rob van Bekkum

Germany - Hamburg

Germany - Kranenburg

Nienstedtener Markplatz 26 D-22609 Hamburg Tel: +49 (0)40-33464320 E-Mail: info.hh@hts-deutschland.de CEO: Christine Hüttges

Im Hammereisen 57 D-47559 Kranenburg Tel:+49 (0)2826-91420 E-Mail: info@hts-deutschland.de Ceo: Jürgen Esser

Member of Dutch Forwarding and Logistics organisation and Authorised Economic Operator

Breda tel: 076 - 5720586

34

AGF Primeur 2 • 2021

www.javeko.nl info@javeko.nl

AEO since April 2012 NL AEOC0001456

Advertorial

Logistieke afhandeling van fruit bij IDP in goede handen Sinds meer dan 20 jaar is IDP NV actief in de haven van Antwerpen met de behandeling van voedingsproducten.

Dit met specialisatie op vers fruit, zuidvruchten, noten en allerhande temperatuurgecontroleerde voedingsproducten. Bananen spelen hierbij zeker een vooraanstaande rol.

Voor de afwikkeling van de bananenimport hebben we ons sinds jaren toegespitst op de snelle afwikkeling van het volledige proces.

Hoofdzakelijk wikkelt IDP de importen af die binnenkomen in de haven van Antwerpen.

Gezien onze klanten zich meestal niet beperken tot 1 vaste rederij, komen de goederen ook regelmatig binnen in de havens van Rotterdam en Vlissingen.

De containers die daar aankomen, worden ook door IDP afgewikkeld over het magazijn in Antwerpen.

Voor de opslag van het fruit werken we met 18 verschillende koelcellen met een capaciteit tussen de 180 en 480 paletplaatsen per cel.

Elk van deze cellen kan ingesteld worden op de specifiek gewenste temperatuur.

Om onze eigen werking en kwaliteitsbewaking nog beter onder controle te krijgen, hebben we sinds een 5-tal jaren I.F.S. alsook B.R.C. certificaten die jaarlijks met succes hernieuwd werden. De volgende hernieuwing staat er binnenkort weer aan te komen. De toenemende opkomst van de bio-producten heeft IDP ook aangezet om samen met de B.R.C. en I.F.S. certificatie, onze afwikkeling te laten accrediteren voor de behandeling van organic producten.

Alle diensten, die we nodig hebben om een goede import van het fruit te waarborgen, worden door IDP in eigen huis georganiseerd.

Hier denken we dan aan forwarding,

douanedocumenten, inklaring, aanbieding bij het voedselagentschap, containertracties, lossing en opslag. Bij de aankomst kan er ook gezorgd worden voor een kwaliteitscontrole die door een onafhankelijke surveyor wordt uitgevoerd om aan de klant een duidelijk en onafhankelijk rapport te kunnen bezorgen.

Voor het aansluitende transport naar de eindbestemmingen bieden we u nadien ook nog onze transportmogelijkheden aan.

Op vraag van enkele klanten organiseren we momenteel ook de afwikkeling aan van phytosanitair gebonden re-exporten.

Naar de toekomst toe zal IDP zich blijven inzetten om zijn taak als voedingslogistieker verder te ontwikkelen. Momenteel wordt ons warehousemanagementsysteem aangepast om de veranderingen in de digitale wereld ook op de voet te kunnen volgen.

YOUR FRUITFUL PARTNER IN FOOD SUPPLY CHAIN IN THE PORTS OF NORTHERN EUROPE 20,000m2 of temperature controlled food storage in the heart of Europe

IDP

Zuidkaai 5 B-2170 Antwerp BELGIUM T. +32-3-644.77.73 T. +32-3-644.77.63 Email: commercial@idpartners.be www.idpartners.eu

AGF Primeur 2 • 2021

35

Thema

36

Bananen

AGF Primeur 2 • 2021

Containeroverslag blijft groeien in North Sea Port, mede dankzij AGF en dan met name uien en bananen. “Van 200.000 ton zeegebonden containervervoer uit onze haven zo’n 8 jaar geleden, naar een dikke 2,5 miljoen ton het afgelopen jaar,” vertelt Jean Ruinard van North Sea Port. “Naast CMA-CGM met de dienst op West-Afrika, is ook MSC weer in Vlissingen met directe afvaarten naar West-Afrika. Daarnaast is er ook aan- en afvoer van containers via de binnenvaart.”

Bijna alle uienverschepers maken gebruik van de lijnen. “Uienhandel MSP is hiervan de aanjager en grote ambassadeur geweest,” vertelt Jean.

Voor bananen en tropisch fruit is Chiquita (Great White Fleet) rederij in Vlissingen, daarnaast Uni-

feeder voor doortransport naar Scandinavië en Samskip voor doorvoer naar Engeland. Verder loopt Seatrade wekelijks met meerdere afvaarten Vlissingen aan met diverse fruitsoorten.

Rederijen Chiquita, Unifeeder en Samskip vervoeren containers. Seatrade combineert vervoer van containers en pallets op reeferschepen.

“Er zijn tegenwoordig dus veel mogelijkheden vanuit North Sea Port met containerrederijen en reefers. Veel bedrijven vinden onze haven en zijn happy om congestie in de omliggende havens te kunnen ontwijken. Ook het aanbod van rederijen groeit. We zien de toekomst hierin zonnig tegemoet!” aldus Jean.

AGF Primeur 2 • 2021

37

Luik Natie Coldstore

The shortest way for fresh or frozen cargo from producer to customer www.luiknatie.be

Ripening SOLUTIONS THAT GIVE YOU THE CHILLS!

38

AGF Primeur 2 • 2021

Jakob Van Poucke, Luik Natie Coldstore, over de afhandeling van bananen:

“Snelheid is onze troef!”

"Ondanks de huidige coronacrisis is het wel duidelijk dat wij sowieso ons werk blijven hebben, alhoewel 2020 een moeilijk jaar was voor onze bananenimporteurs," zegt Jakob Van Poucke van Luik Natie Coldstore, dat zich richt op de geconditioneerde opslag en logistieke afhandeling van onder andere containers met bananen.

E

en andere invloed die Jakob merkt als gevolg van corona, is de wereldwijde congestie van containers. "Door de coronacrisis blijkt er wereldwijd een tekort te zijn aan beschikbare reefercontainers. Dat zorgt ervoor dat men andere oplossingen gaat zoeken en dat men goederen boekt op reeferschepen. Ik verwacht dat dit tijdelijk is, omdat de kwaliteit van bijvoorbeeld de bananen altijd beter is als ze toekomen in een reefercontainer dan op een reeferschip en er minder kans op schade is aan het product."

KETTING Jakob merkt dat voor zijn klanten aspecten als CO2-neutraal, biologisch en fairtrade belangrijk zijn. Een reden voor Luik Natie om deze aspecten in de bedrijfsvoering ook serieus te nemen. "Wij zetten daarop heel hard in en proberen daarmee klanten die biologisch, fairtrade en CO2-neutraal hoog in het vaandel dragen, te overtuigen om met ons samen te werken zodanig dat die

Luik Natie richt zich op de geconditioneerde opslag en logistieke afhandeling van onder andere containers met bananen

ketting eigenlijk 100% is. Wij proberen op dit gebied één van de voortrekkers te zijn in de Antwerpse haven." Zo beschikt Luik Natie over een eigen regenwaterreservoir, is er een windmolen, zijn er zonnepanelen op de daken en wordt er binnenkort energie opgeslagen in een batterij. Hierdoor is Luik Natie een CO2-neutraal bedrijf, waarvoor later dit jaar de certificering wordt verwacht. Daarnaast zijn er plannen om binnen enkele jaren met een gedeelte van het vrachtwagenpark over te schakelen op elektrische voertuigen. "Niet voor onze hele vloot van 25 vrachtwagens, maar enkele elektrische vrachtwagens kunnen perfect in de haven rondrijden en tijdig opgeladen worden."

OPTIMALISATIE "Wij weten dat de bananenmarkt op dit moment niet ideaal is," zegt Jakob. "Het zet de hele keten onder druk en kostenoptimalisering is daardoor van belang voor onze klanten. Wij zijn de kortste verbinding tussen de kaai, onze coldstore en het leveringsadres van de klant. Luik Natie bevindt zich op Linkeroever op enkele minuten rijtijd van de grote containerterminals.

Wij rijden met eigen vervoer waardoor we heel kort op de bal kunnen spelen en grote volumes kunnen verzetten. Onze snelheid is onze troef. Doordat we alles in eigen beheer hebben, kunnen we competitieve prijzen afgeven." Jakob benoemt snelheid en service als de belangrijkste aspecten bij AGF Primeur 2 • 2021

39

Thema

Bananen

Snelheid en service zijn de belangrijkste aspecten bij de afhandeling van bananen

de afhandeling van bananen. "Hier zal je geen chauffeurs vinden die staan te wachten met een container bananen. Het zijn onze eigen chauffeurs die zorgen voor de overvoer kaai-Coldstore, waarbij we containers onmiddellijk afpikken bij aankomst op onze site. Hierdoor besparen we veel tijd en kan de afhandeling van de bananen worden geoptimaliseerd," geeft Jakob aan. "Tijd besparen is altijd belangrijk op de bananenmarkt; hoe sneller een banaan geladen en geleverd kan worden, hoe beter." De rijpingsschema's en beleveringen aan de retail zijn immers vaak just in time gepland.

40

AGF Primeur 2 • 2021

FOUTEN VERMIJDEN Jakob geeft aan dat Luik Natie onlangs een nieuw diepvriesmagazijn heeft geopend.

Voor dat nieuwe magazijn is een specifiek ict-systeem ontwikkeld, dat operationeel is sinds februari. Dit nieuwe systeem wordt binnenkort ook toegepast in het bananenmagazijn. Het geeft de mogelijkheid om elke pallet die binnenkomt te volgen door heel het magazijn. Het heeft als voordeel dat foutladingen kunnen worden uitgesloten. "De volgende stap is dat de klanten hun voorraad online kunnen raadplegen en van daaruit ook laadinstructies kunnen geven.

Luik Natie is een CO2-neutraal bedrijf

Zij kunnen à la minute zien wat er in stock is en wat er al weg is. Dit is een hele stap voorwaarts voor de Luik Natie Group.

Als iemand een laadopdracht moet typen, is er kans op fouten. Als de lading online geselecteerd kan worden en wij kunnen dat online volgen, vermijd je ook daar weer kans op fouten en misladingen." (MW)  jakob.vanpoucke@luiknatie.be

Van der Lem b.v.

Hét beste adres voor het rijpen van uw bananen.

Ook gespecialiseerd in biologische bananen.

www.vdLem.nl AGF Primeur 2 • 2021

41

Duinkerke

Sète

Randy van Dinter, BeFrank:

“True price om de prijsdruk op bananen te doorbreken”

“Welke discussie je ook voert op het gebied van food, er is één aspect dat altijd terugkomt: dat de grote supermarkten of online-warenhuizen steeds meer willen voor steeds minder,” zegt Randy van Dinter van BeFrank dat true price-bananen op de markt brengt.

“D

at is een vicieuze cirkel naar beneden die ten koste gaat van iemand.”

BeFrank ziet de oplossing niet in het verhogen van de winst, maar in het verhogen van de consumentenprijs. Door de true price-methode te hanteren worden ook kosten, die bij de standaardprijs van bananen verborgen blijven, meegenomen in de consumentenprijs. Het gaat dan om de kosten van duurzaamheid en sociale aspecten.

“Dan krijgt iedereen weer een fatsoenlijke bijdrage voor zijn aandeel in de keten.”

Randy ziet dat dit er niet alleen toe leidt dat alle schakels in de keten een boterham verdienen, maar dat ondernemingen

BeFrank pakster

daardoor ook weer wat vet op de botten kunnen krijgen. Dat geeft ruimte aan het hanteren van sociale normen en ontplooien van duurzaamheidsinitiatieven. Hij ziet het belang van eerlijke prijzen voor de gehele keten, maar ziet dat het vooral de mensen aan het begin van de productieketen zijn, die het meeste lijden onder de prijsdruk aan het eind van de keten. Gemiddeld zijn true price-boodschappen 30 tot 35% duurder en voor bananen komt dat uit op €2,39-2,49 per kilo waar standaard geprijsde A-merk bananen € 1,99 per kilo kosten. De BeFrank-bananen zijn onder andere te verkrijgen bij AGF-specialisten en online-supermarkt Crisp.

GROTERE SCHAALGROOTTE Transparantie is voor BeFrank een belangrijk element. “We hebben heel wat uit te leggen,” zegt Randy over de communicatie met de consument. Hij geeft aan dat er geen eenduidige consument is, maar dat uitleg vaak helpt om de consument mee te krijgen. "Het is een geleidelijk proces, maar de mensen die willen, gaan gewoon om.

We hopen dat we mensen aan het denken

BeFrank farm

zetten en dat we met elkaar een stap in de goede richting gaan zetten." Niet alleen de consument, maar ook de handel moet worden meegenomen in dat proces. "De aandeelhouders die rendement willen zien, zijn daarbij vaak een struikelblok," geeft Randy aan. Het creëren van continuïteit door volume is belangrijk. "Daarvoor hebben we een aantal spelers nodig van een grotere schaalgrootte. We willen met een aantal Europese ketens van supermarkten of gezondheidswinkels dit concept verder ontwikkelen." Daarbij kan het verhaal van BeFrank een doorslaggevende rol spelen.

Randy stelt vast dat bananen vrij homogene producten zijn met weinig verhaal. "Wil je je als keten of AGF-specialist onderscheiden, dan heb je met ons verhaal iets wat heel ver gaat."(MW)  randy@befrank.world

kleine advertentie. grote missie.

De wereld eerlijk en leefbaar maken. We gaan de opbrengst in de bananenketen eerlijk en transparant verdelen. Zo kunnen we de kleine boeren en arbeiders helpen om een menswaardig bestaan te krijgen.

Ook willen we de aarde goed doorgeven aan de volgende generaties.

Hier gaan wij ons 100% voor inzetten.

Advertentie BeFrank 185x30mm DEF.indd 1

Franklin Ginus WOrd ook held! Bel 06 53 335 504

11-02-2020 17:37

AGF Primeur 2 • 2021

43

ALWAYS IN CONTROL OF YOUR RIPENING.

CHECK OUR NEW WEBSITE

BRINGING SPACES UNDER CONTROL. Quality equipment is a precondition for optimum results in fruit cooling and ripening for a wide range of fruits, including bananas.

Perfectly insulated fruit ripening rooms ensure satisfactory performance. BG Door has developed a superior range of gas-tight doors and ripening room equipment using high-grade materials and seals. A thorough assessment of your requirements enables us to prepare an exclusive tailor-made design for your facility. Making sure you’re always in control of your ripening.

Searching for control? www.bgdoor.com

Annemie Bosschaerts, MSC:

“Het is belangrijk dat de koudeketen gewaarborgd is” “Het voorbije jaar is gebleken dat de beschikbaarheid van equipment één van de grootste uitdagingen was op de markt,” zegt Annemie Bosschaerts, Reefermanager bij containerrederij MSC in Antwerpen over de impact van corona. “Maar MSC heeft de nodige inspanningen geleverd om dit op de beste manier aan te pakken. Aangezien MSC een global carrier is, kunnen we onze logistiek op een vrij flexibele manier beheren en zijn we in staat om te anticiperen wanneer dat nodig is om de beschikbaarheid van ons equipment voor onze klanten te optimaliseren.”

D

aarbij constateert Annemie dat het tekort aan arbeidskrachten, als gevolg van het coronavirus, gevolgen heeft voor de hele cold supply chain. “Bijvoorbeeld door de social distancing in de pakhuizen, waardoor er minder mensen tegelijk aanwezig zijn. Daarbovenop heb je ook tekorten aan mankracht in havens, containerdepots en bij transportbedrijven. Dus net als elk ander product heeft ook de banaan te lijden gehad onder het coronavirus.” Aan de consumptiezijde ziet ze dat de vraag naar bananen ook is beïnvloed door het coronavirus,

aangezien hotels, scholen, restaurants en bars doorheen het jaar hun deuren moesten sluiten.”

Verder ziet Annemie dat biologische en fairtrade bananen de laatste jaren meer en meer in de belangstelling van de consument staan. “Consumenten letten er steeds meer op dat wat zij eten op een duurzame, milieuvriendelijke en fairtrade manier is geproduceerd. Dit is niet anders voor bananen. Daarom wordt er op de plantages voortdurend geïnvesteerd in duurzamere

en milieuvriendelijkere processen om aan de meest recente doelstellingen te blijven voldoen. Over Brexit spreekt ze de hoop uit dat de impact ervan beperkt zal zijn. “Het zal deels afhangen van de vraag of het VK handelsafspraken maakt met landen waar bananen vandaan komen.”

CONTAINERS In de laatste jaren ziet MSC een verschuiving in het transport van bananen van conventionele verschepingen naar containers.

Annemie geeft aan dat ongeveer driekwart van de bananen in containers vervoerd wordt. “Sinds drie jaar is dit marktaandeel stabiel tussen de 73-75 procent.” Dit heeft volgens haar vooral te maken met de intrinsieke voordelen die containertransport biedt: “Containervervoer biedt meer flexibiliteit, omdat door de aard van de containers de bananen in kleinere hoeveelheden verscheept worden, wat het makkelijker maakt het aanbod over verschillende bestemmingen te verspreiden. Tevens is het zelfs mogelijk om de bestemming in transit te wijzigen. Bovendien heeft MSC een uitAGF Primeur 2 • 2021

45

gebreide vloot van reefercontainers die uitgerust zijn met controlled atmosphere technologie. Deze technologie maakt het mogelijk om het rijpingsproces dermate te vertragen ten einde ook langere transittijden te overbruggen en dus overal een topproduct in de winkelschappen te krijgen.”

KOUDEKETEN Ten aanzien van de prijsdruk op bananen stelt Annemie vast, zoals bij alle producten waar de marges steeds kleiner worden, dat men probeert om manieren te vinden om te besparen. “Helaas is de eerste reactie te kijken naar de kosten van het vervoer. Het is echter belangrijk dat de koude bevoorradingsketen gewaarborgd is en dat alle actoren in staat zijn te blijven investeren in infrastructuur. Vanuit het oogpunt van de vervoerders betekent dit dat we moeten blijven investeren in een gespecialiseerde reefervloot, schepen met voldoende reeferplugcapaciteit en port of calls te kunnen blijven waarborgen. MSC wil niet alleen investeren in haar port to port-infrastructuur, maar zet ook in op multimodale oplossingen op maat van de klant.” MSC investeert echter niet enkel in producten en diensten, maar bovenal ook in mensen: “MSC gelooft als familiebedrijf sterk in de kracht van de mensen en heeft daarom over de hele wereld een lokale vertegenwoordiging met toegewijde reeferexperts, die streven naar een diep inzicht in de bananensector: De perspectieven van hun spelers en hun behoeften, de oogstprogramma’s, de

Centraal-Amerika, het Afrikaanse continent en elke andere belangrijke herkomst van bananen. Bovendien heeft MSC een lokale vertegenwoordiging op heel het Europese continent.”

Annemie Bosschaerts, Reefermanager bij MSC in Antwerpen

marktdynamiek, de seizoensgebonden vereisten,” bevestigt Annemie.

De reefermanager benadrukt het belang van het fundament van de koudeketen. “Het is essentieel om een goed begrip van de business te hebben en dicht bij je klanten te staan, zowel telers als ontvangers. Aangezien de banaan een versproduct is, is de houdbaarheid beperkt. Een betrouwbare en snelle service in combinatie met snelle operaties zijn cruciale factoren voor het succesvol verschepen van bananen. MSC speelt hierin een vitale rol omdat we dedicated reefer aanlopen kunnen aanbieden met snelle transittijden en een stabiele en betrouwbare service. We kunnen onze klanten dan ook van dienst zijn vanuit alle belangrijke bananenregio’s, zoals Zuid- en

EUROPESE CONTINENT De eerste stop van de meeste origines is de haven van Antwerpen. “Antwerpen heeft een centrale ligging voor verdere distributie naar ontvangers in de buurlanden.

Antwerpen als eerste haven in Europa aandoen, ligt dus voor de hand. Daarbovenop komt een cluster van gespecialiseerde fruitkoelhuizen, allemaal in de onmiddellijke nabijheid van de terminal. Dit alles maakt van Antwerpen de bananenhub van Europa.” Na Antwerpen lopen de MSC-schepen tevens Rotterdam en Bremerhaven aan om zo het Europese bananendistributienetwerk te vervolledigen. “Deze hubs op het noordwestelijke continent hebben verbindingen met een breed feeder netwerk, dat ook Scandinavië en de Baltische landen omvat en MSC in staat stelt het hele Europese continent te bestrijken. Dit netwerk in combinatie met multimodale oplossingen zorgen voor een vlotte afwikkeling om de bananen tot aan de deur geleverd te krijgen. Op deze manier weet MSC de volledige gekoelde logistieke keten te behappen en zich in de markt te zetten als logistieke integrator.” (MW)  Annemie.bosschaerts@msc.com Axel.vandevelde@msc.com

AGF Primeur 2 • 2021

46

Time to grow and engage the category together?

Discover More…

We’ve been bringing great tasting, top quality tropical fruits to market for over a century. Our commitment to natural taste, sustainability and social responsibility has helped us to develop balanced partnerships with our growers, their communities and our retail partners.

Discover more about all this and how we can support you.

Fyffes.nl Fyffes.com b/FyffesNL

The Netherlands

Dutch Harbour, Alaska

Bjuv, Zweden Bremerhaven, Germany

Seattle, USA Bayside, Canada

Harnes, France

KLOOSTERBOER LEADING IN TEMPERATURE CONTROLLED LOGISTICS

We are Kloosterboer, an international family company specialised in complete storage and logistics solutions for temperature controlled products. When it comes to customer relationships we think long term, meaning our service level is high and our costs are low. With locations worldwide, we offer a total storage capacity of 4.7 million cubic metres and generate an annual turnover of 4.5 million pallets.

These are just some of the reasons why clients from all over the world already put their goods in our hands.

Get acquainted with Kloosterboer and start benefitting from generations of commitment and entrepreneurship.

Durban, South Africa

warehousing | processing | forwarding | stevedoring | customs

www.kloosterboer.com

Kloosterboer is één van de meest toonaangevende logistieke dienstverleners in Europa met bijna 100 jaar ervaring in de opslag en transport van temperatuur gecontroleerde voedselproducten.

Het familiebedrijf, dat aanvankelijk is opgericht in 1925 als handelsbedrijf in groenten en fruit, is uitgegroeid tot een strategische partner van totaaloplossingen in de toeleveringsketen van grondstof tot eindproduct.

Zo duurzaam en innovatief werkt Kloosterboer Met een breed netwerk van vestigingen wereldwijd en ruim 4.700.000 m3 opslagcapaciteit kan Kloosterboer voldoen aan de specifieke logistieke behoeftes van elke klant. Zo heeft het bedrijf een breed scala aan opslagmogelijkheden speciaal ingericht voor de behandeling van o.a. fruit. Denk hierbij aan: bananen, citrusvruchten, druiven, ananas, etc. Onze logistieke specialisten lossen de meest uiteenlopende vraagstukken op om uw supply chain zo gunstig en duurzaam mogelijk in te richten.

Meer barges, minder footprint Sinds 2015 fungeert Kloosterboer’s locatie in Vlissingen als een ‘bananenhub’ voor Chiquita, één van de grootse leveranciers van bananen ter wereld. Vanaf deze locatie worden de pallets verder getransporteerd naar de rijperijen in Noord-Europa. Dat Kloosterboer duurzaamheid belangrijk vindt, blijkt ook uit de samenwerking met BCTN en Bakker Barendrecht om de bananen per barge over het water te vervoeren en zo gemiddeld 40 trucks per week van de weg te halen.

Daarnaast maken we combinaties tussen inkomende en uitgaande goederenstromen. Door de diversiteit aan producten in de koel- en vriesketen kunnen we de meest efficiënte en duurzame verbindingen maken om lege kilometers te beperken.

gewenste temperatuur te houden.

De containerterminal is uitgerust met 4 geautomatiseerde, elektrisch aangedreven Rubber Tired Gantry (RTG) kranen die een hoge opslagcapaciteit garanderen.

Door de toenemende containerisatie is het gebruik van reefercontainers de afgelopen jaren sterk toegenomen. Om deze groeiende containerstromen te kunnen faciliteren nu en in de toekomst blijft Kloosterboer investeren. De locatie in Vlissingen biedt mogelijkheden voor uitbreiding naar een opslagcapaciteit van 1.600 reefer plugs (400.000 TEU).

Meer dan 1000 reefer plugs Kloosterboer Vlissingen beschikt sinds vorig jaar over een ultra moderne containerterminal met een capaciteit van totaal 1.600 FEU/2.040 TEU. Wat deze terminal zo bijzonder maakt zijn de 1.020 reefer plugs, waardoor de containers continue gekoeld blijven om de voedingswaren op de

Meer informatie: www.kloosterboer.com of neem contact op met Joost Heere, Commercial manager, tel.: + 31 6 38 401935 / email: joost.heere@kloosterboer.nl

Uitzonderlijke positie in de markt Door de combinatie van een multimodaal bereikbare terminal en de direct nabijgelegen koel- en vrieshuizen is Kloosterboer Vlissingen in staat om de inkomende containers direct te lossen en te laden in het koel-/vrieshuis en de lading weer verder te transporteren per truck of barge. Wekelijks zijn er diverse afvaarten per barge van en naar Antwerpen/Rotterdam. Hierdoor heeft Kloosterboer alles in eigen hand en is een unieke oplossing voor de klant.

Cool Port Rotterdam Kloosterboer’s ultramoderne koel-/ vrieshuis Cool Port Rotterdam biedt de klant een uitgebreid pakket, zoals opslag, sorteren, verpakken, kwaliteitscontrole en cross docking. Kortom, een one-stop shop. Door een inhouse verpakstation zijn extra transportbewegingen van terminal naar ompakstation verleden tijd.

De ideale ligging van Cool Port op de City Terminal in de Rotterdamse haven met haar multimodale verbindingen geeft een uniek financieel voordeel in de logistiek van en naar de Maasvlakte.

Thema

Bananen

Exportwaarde 12 miljard euro

Internationale handel in bananen in 2020 iets gegroeid Factsheet Bananen Primeur februari 2021; 1 februari 2021

In het afgelopen coronajaar 2020 zijn er iets meer bananen internationaal verhandeld dan in 2019. In totaal ging het om een hoeveelheid van ca. 22,5 miljoen ton. In 2017 en 2018 ging het om 20,5 miljoen ton en daarvoor groeide de handel gestaag. In 2015 was het nog 18,5 miljoen ton en in 2012 nog 15,5 miljoen ton.

Bananen (excl. plantains): Productie en export

30%

120.000

25%

1000 TON

100.000 80.000

14%

15%

17%

16%

18%

18%

19%

20% 15%

60.000 40.000

10%

20.000

5%

-

2012

2013

2014

2015

% export

50

17%

AGF Primeur 2 • 2021

2016

2017

Productie

2018

2019

2020

Netto export

0%

D

e internationale handel in bananen vertegenwoordigt een waarde van 12 miljard euro. Dit inclusief de re-export. In hoeveelheid gezien werd er in 2020 ruim 4 miljoen ton bananen gere-exporteerd.

Bananen is wereldwijd veruit het belangrijkste AGF-product dat internationaal verhandeld wordt. In hoeveelheid gezien is uien het tweede product met minder dan 10 miljoen ton, gevolgd door appelen en tomaten met 8 à 9 miljoen ton. Naar waarde gezien is bananen ook wel de grootste, maar het verschil met de nummer 2 appelen (8 miljard euro) en de nummer 3 druiven (7,5 miljard euro) is kleiner.

BELANGRIJK EIGEN CONSUMPTIE TEELTLANDEN, EXPORT GROEIT WEL Naar schatting wordt er wereldwijd inmiddels een kleine 120 miljoen ton bananen geteeld. De meeste bananen die geteeld worden, gaan niet de grens over, maar het aandeel van de export in de bananenteelt is wel wat gegroeid, van een procent of 15 in 2012 naar 19% nu.

Wereldwijde productie van bananen (excl. plantains) Bron: FAO Wereld India China Indonesië Brazilië Ecuador Filipijnen Guatemala Angola Tanzania Columbia Costa Rica Mexico Vietnam Rwanda Kenia Pap Nw Guinea Egypte Thailand Dom Rep Kameroen Burundi Laos Soedan Overige

2010 108.325

2019 116.782

+/- in % 8%

29.780 9.848 5.755 6.969 7.931 9.101 2.561 2.048 3.156 2.020 2.020 2.103 1.618 2.749 1.583 1.050 1.029 1.585 893 1.334 1.913 179 684 10.416

30.460 11.998 7.281 6.813 6.583 6.050 4.342 4.037 3.407 2.914 2.437 2.227 2.194 1.851 1.716 1.408 1.359 1.298 1.209 1.207 1.180 1.056 919 12.835

2% 22% 27% -2% -17% -34% 70% 97% 8% 44% 21% 6% 36% -33% 8% 34% 32% -18% 35% -9% -38% 492% 34% 23%

Wereld

Azië Zuid-Azië Zuidoost-Azië Oost-Azië West-Azië

Amerika Zuid-Amerika Centraal Amerika Caribbean

Afrika Oost-Afrika Midden-Afrika Noord-Afrika West-Afrika Zuidelijk Afrika

Oceanië Melanesië Australië

Europa Zuid-Europa

2010 108.325

2019 116.782

+/- in % 8%

60.174 30.952 18.730 9.848 643

63.142 31.850 18.347 11.998 946

5% 3% -2% 22% 47%

27.436 17.806 7.991 1.631

29.739 17.591 10.145 1.999

8% -1% 27% 23%

18.884 11.524 3.988 2.002 964 406

21.482 10.982 6.330 2.628 1.130 413

14% -5% 59% 31% 17% 2%

1.409 1.072 302

1.781 1.433 310

26% 34% 3%

422 422

638 431

51% 2%

Wereldwijde export van bananen (excl. plantains; in 1000 ton) 2012

2015

2016

2017

2018

2019

2020R

+/- in %

Samen

18.669

22.912

24.760

24.553

26.155

26.400

1%

Export landen Ecuador Filipijnen Guatemala Costa Rica Colombia Honduras Mexico Panama Ivoorkust Kameroen Vietnam Peru India Nicaragua Dom Rep Pakistan Cambodja Bolivia Myanmar Ghana Mozambique Belize Brazilië Laos Ov. export

15.755 5.205 2.648 1.914 1.882 1.733 240 165 274 339 232 5 122 54 44 136 30 95 6 43 229 92 7 260

21.951

18.645 6.070 3.600 2.283 1.974 1.589 689 417 257 305 283 20 191 80 74 138 53 125 66 65 81 80 5 201

19.186 5.974 3.250 2.187 2.365 1.842 659 448 278 364 295 90 202 112 104 383 50 0 123 109 0 72 64 24 189

20.633 6.415 3.550 2.344 2.525 1.885 649 561 332 387 276 90 203 90 126 327 46 12 139 233 88 93 41 10 210

20.408 6.554 3.388 2.361 2.484 1.748 633 552 328 377 310 127 227 116 136 125 65 27 118 120 95 120 70 65 9 250

22.050 6.668 4.351 2.434 2.382 1.896 593 503 421 411 298 255 218 174 140 140 116 112 109 100 97 96 92 78 54 310

22.300 7.000 4.140 2.400 2.500 1.950 575 470 438 400 300 270 215

1% 5% -5% -1% 5% 3% -3% -7% 4% -3% 1% 6% -1%

150 141

7% 1%

2.914

3.305

3.727

4.127

4.145

4.104

4.100

0%

200 1.229 516 278 265 69 57 43 6 18 12 33 25 164

400 1.114 568 381 287 74 32 27 33 20 45 59 23 242

803 1.182 573 358 254 90 52 38 40 38 37 61 24 174

909 1.287 594 343 251 96 67 60 39 58 49 64 41 271

1.073 1.162 584 247 250 105 82 79 40 76 42 57 58 290

1.260 1.089 594 283 205 99 75 74 67 65 57 54 53 133

1.283 1.050 594 308 171 93 76 81 81 43 50

2% -4% 0% 9% -17% -6% 2%

Re-export landen Nederland België VS Duitsland Frankrijk Spanje Italië Rusland Paraguay Polen Slovenië Tsjechië Griekenland Ov. re-export

24%

De grootste teeltgebieden van bananen zijn te vinden in Zuiden Oost-Azië. Daar wordt meer dan de helft van de wereldproductie gerealiseerd. Landen in Latijns-Amerika zijn goed voor een kwart van de wereldwijde productie. Het continent Afrika is goed voor een kleine 20%.

India is als land veruit de belangrijkste producent met een jaarlijkse opbrengst van meer dan 30 miljoen ton. De export van India is met ruim 100.000 ton van bescheiden omvang. China is de tweede met 12 miljoen ton. China exporteert nauwelijks bananen, maar importeert wel 2 miljoen ton. Als teeltland volgen dan Indonesië en Brazilië. Ecuador, ’s werelds belangrijkste exportland, is de nummer vijf.

BAKBANANEN Deze analyse behelst alleen “gewone” bananen exclusief de plantains of “bakbananen”. De wereldhandel in dit product groeit ook, naar meer dan 2 miljoen ton in 2019. De wereldproductie van plantains wordt geschat op meer dan 40 miljoen ton. De belangrijkste teeltlanden liggen in Afrika.

Nederland importeert wel steeds meer plantains; in het afgelopen jaar ging het om een kleine 60.000 ton.

ECUADOR DE GROOTSTE EN MOOIE GROEI IN 2020

De wereldhandel was in het afgelopen jaar wel vrijwel gelijk aan die van 2019, maar onderhuids zijn er wel verschillen te zien. ’s Werelds belangrijkste exportland Ecuador exporteerde meer dan voorheen. Op basis van de ontwikkeling van de import van de belangrijke afnemers wordt de Ecuadoraanse bananenexport in 2020 geschat op ca. 7 miljoen ton, ofwel 5% meer dan in 2019. De EU27 is de belangrijkste afnemer. In het afgelopen jaar is er in de EU27 met ruim 1,5 miljoen ton 10% meer uit Ecuador ingevoerd dan in 2019. Toen was er wel sprake van een dip. In 2018 was het ook al bijna 1,5 miljoen ton.

Rusland is de tweede afnemer AGF Primeur 2 • 2021

51

Thema

Bananen

Wereldwijde import van bananen (excl. plantains; in 1000 ton) Samen VS China Rusland Duitsland Nederland België Japan VK Italië Frankrijk Canada Polen Argentinië Turkije Zuid-Korea Spanje Oekraïne Chili Iran Irak Algerije Portugal Griekenland Afghanistan Ver Arab Em Zweden Roemenië Tsjechië Zuid-Afrika Oostenrijk Saoedi-Arabië Finland Slovenië Zwitserland Nieuw Zeeland Ierland Servië Denemarken Noorwegen Kroatië Slowakije Overige

EU27: Import bananen, excl. plantains (in 1000 ton)

2012

2015

2016

2017

2018

2019

17.435

19.550

4.629 1.074 1.205 1.399 525 1.218 959 1.128 679 581 562 315 427 219 363 234 146 214 0 88 246 146 139 143 147 206 82 160 33 128 232 115 72 87 84 76 49 87 85 56 66 1.146

19.981

21.820

22.350

22.926

23.100

1%

4.593 887 1.356 1.401 803 1.283 956 1.166 712 555 570 338 433 209 365 274 192 228 1 107 197 162 152 30 164 200 103 192 77 126 197 110 72 90 95 81 58 78 84 59 68 1.156

4.811 1.039 1.544 1.417 909 1.406 986 1.162 758 669 579 444 488 208 437 308 238 258 0 307 96 179 180 133 183 211 133 194 115 129 211 114 82 92 97 92 66 82 86 61 76 1.242

4.774 1.545 1.557 1.256 1.073 1.326 1.003 1.095 777 725 577 451 449 155 427 365 251 269 0 305 60 189 209 143 177 192 158 193 149 128 158 112 78 95 95 88 76 96 84 66 80 1.340

4.674 1.940 1.512 1.330 1.260 1.148 1.045 1.023 731 671 581 445 433 122 368 359 281 252 224 221 207 202 209 197 173 189 167 183 156 140 131 110 92 95 93 94 77 79 83 78 81 1.469

4.660 1.847 1.539 1.286 1.282 1.159 1.075 972 773 697 588 557 350 318 275 255 235 208 186 180 179 152 143 109 118 101 93 91 88 83 83 76 72 -

0% -5% 2% -3% 2% 1% 3% -4% 6% 4% 1% 25%

4.353 626 1.256 1.202 350 1.289 1.087 1.036 616 532 513 197 370 225 368 184 243 135 222 133 121 16 32 184 54 123 3 120 209 74 39 78 58 63 37 74 77 46 45 1.046

2020R +/- in %

-5% -12% 9% 15% 16% -1%

-2% 8% -2% -2% 2% -1% 29% 6% -1% -4% 5% 0% -2% -11%

EU27: Import bananen, excl. plantains (in 1000 ton) Bron: Eurostat EU27 extra 1000 ton miljoen euro euro per ton

2016

4.453 2.798 628

2017

4.843 3.244 670

2018

5.047 3.329 659

2019

2020R

+/- in %

4.963 3.260 657

5.168 3.363 651

4% 3% -1%

EU27 landen 1000 ton miljoen euro euro per ton

2.503 1.943 776

2.805 2.062 735

2.736 1.942 710

2.818 2.107 747

2.824 2.081 737

0% -1% -1%

Bron: Eurostat Wereld

2016 6.956

2017 7.648

2018 7.783

2019 7.782

Uit EU27 extra Ecuador Columbia Costa Rica Ivoorkust Panama Dom. Rep. Guatemala Kameroen Peru Nicaragua Ghana Belize Ver Kon Mexico Honduras Suriname Ov. EU extra

4.453 1.187 995 966 265 170 156 86 252 114 32 26 28 53 52 7 50 15

4.843 1.347 1.137 966 248 214 145 106 234 115 79 35 31 64 56 17 44 4

5.047 1.496 1.106 1.012 270 233 162 136 179 126 75 46 38 64 35 19 40 10

4.963 1.364 1.128 941 315 255 231 183 152 108 61 61 44 46 24 16 19 16

5.167 1.521 1.174 1.014 318 256 232 173 155 100 56 52 42 30 15 10 2 18

4% 12% 4% 8% 1% 1% 0% -6% 2% -8% -9% -14% -5% -35% -37% -39% -92% 13%

2.503

2.805

2.736

2.818

2.825

0%

871 585 314 291 134 77 34 33 64 100

989 717 344 272 140 64 59 42 57 122

955 712 269 261 146 68 75 39 55 156

866 873 349 221 127 71 58 51 57 146

934 836 326 184 130 77 75 59 49 155

8% -4% -7% -17% 2% 9% 30% 17% -14% 6%

Uit EU27 landen België Nederland Duitsland Frankrijk Spanje Italië Polen Slovenië Tsjechië Ov. EU27

2020R +/- in % 7.992 3%

Nederland: Import bananen, excl. plantains (in 1000 ton) Bron: Eurostat Totaal EU27 extra EU27 landen Ecuador Costa Rica Panama België Columbia Dom. Rep. Guatemala Duitsland Peru Honduras Mexico Frankrijk Brazilië Nicaragua Overige

2016

2017

2018

2019

803 639 164

909 726 182

1.073 867 207

1.260 1.032 228

2020R +/- in % 1.283 1.030 253

2% 0% 11%

97 133 155 68 151 9 34 93 29 19 3 9 1 2

109 127 207 87 150 15 58 92 30 4 20 2 3 1 4

146 164 195 135 125 71 73 60 41 14 11 3 3 18 14

231 202 193 159 129 114 95 59 39 13 6 5 5 1 8

243 237 204 179 114 106 67 60 38 8 7 8 4 3 9

5% 17% 6% 12% -12% -8% -30% 1% -4% -38% 16% 48% -16% 208% 4%

freshconnection.be 52

AGF Primeur 2 • 2021

België: Import bananen, excl. plantains (in 1000 ton) Bron: Eurostat Totaal EU27 extra EU27 landen Columbia Ecuador Costa Rica Kameroen Ivoorkust Nederland Dom. Rep. Peru Ghana Duitsland Guatemala Nicaragua Mexico Belize Spanje Brazilië Suriname Overige

2016 1.283 1.191 92

2017 1.406 1.293 113

2018 1.326 1.202 124

2019 1.148 1.048 100

2020R 1.160 1.060 100

+/- in % 1% 1% -2%

444 185 169 120 100 65 50 46 16 16 5 2 2 0 5 0 48 8

495 170 251 122 81 79 64 38 19 21 1 0 3 2 11 0 44 3

419 202 261 100 79 82 41 39 16 16 7 1 1 4 14 1 32 12

391 171 159 129 58 74 40 40 34 18 7 1 3 3 5 3 9 3

365 186 168 130 77 70 51 37 30 23 8 4 4 3 3 0 3

-7% 9% 6% 2% 33% -5% 25% -9% -10% 22% 10% 404% 6% -4% -40% -88% -100% -108%

EU27: Import bananen uit Ecuador (in tonnen) Bron: Eurostat EU27 totaal Italië Nederland Duitsland Griekenland België Polen Zweden Slovenië Bulgarije Kroatië Litouwen Spanje Overige

2016 1.186.890

2017 1.347.287

2018 1.495.985

2019 1.364.116

2020R 1.521.000

+/- in % 12%

143.889 96.947 365.824 114.242 184.989 113.216 40.235 37.653 24.502 22.613 8.498 1.576 32.706

293.948 108.706 305.522 134.689 170.261 143.997 70.010 19.687 32.349 19.716 10.426 2.114 35.861

312.891 146.226 293.635 164.439 201.994 151.519 89.438 17.013 38.367 18.141 22.226 7.547 32.549

232.959 231.326 221.522 178.245 170.738 96.607 83.351 28.222 39.061 21.210 18.002 12.394 30.478

272.000 242.500 213.000 192.500 186.000 113.000 96.000 51.500 42.000 35.000 27.000 8.050 42.450

17% 5% -4% 8% 9% 17% 15% 82% 8% 65% 50% -35% 39%

Verenigd Koninkrijk : Import bananen, excl. plantains (in 1000 ton) 2015

2016

2017

2018

2019

2020R

+/- in %

1.128

1.166

1.162

1.095

972

-4%

Columbia 282 Costa Rica 160 Dom Rep 200 Ecuador 136 Belize 64 Ghana 29 Kameroen 37 Guatemala 14 Panama 24 Nicaragua Ivoorkust 41 Ierland 91 Nederland 9 Brazilië 7 St Lucia 8 België 14 Mexico 6 Peru 2 Honduras 0 Overige 5 T/m 2018 Eurostat; vanaf 2019 UK Trade info

295 159 219 111 44 31 45 13 31 2 43 95 9 6 7 20 21 2 1 10

276 187 160 141 53 35 36 7 35 5 68 93 19 0 8 12 9 2 1 13

289 200 139 124 45 30 33 19 23 6 46 88 10 3 10 11 7 3 2 10

1.011

282 224 134 113 42 24 37 19 28 13 25 30 8 8 6 4 5 3 5 2

275 238 126 114 49 26 24 24 23 21 16 11 11 5 4 3 2 1 1 1

-2% 6% -6% 1% 15% 8% -36% 24% -18% 58% -38% -63% 31% -38% -32% -18% -56% -63% -83% -64%

Totaal

van bananen uit Ecuador. In het afgelopen jaar werd er met 1,49 miljoen ton weliswaar 2% meer ingevoerd dan in 2019, maar het was wel wat minder dan de recordimport in 2018. De Verenigde Staten zijn de andere grote afnemer. In het afgelopen jaar ging het evenals de twee voorgaande jaren om ca. 0,67 miljoen ton. Dan volgt China. In het afgelopen jaar is er echter wel sprake geweest van een forse daling van de bananenhandel tussen Ecuador en China. In totaal ging het in 2020 om 0,40 miljoen ton tegen 0,46 in 2019.

Cijfers van het Turkse CBS laten in 2020 een forse stijging zien van de import van bananen uit Ecuador. Tegelijkertijd neemt de re-export naar buurlanden ook fors toe. Het gaat hier vooral om Iran en Irak, maar ook naar Syrië, Cyprus en Azerbeidzjan gaan veel bananen via Turkije.

MINDER UIT DE FILIPIJNEN De Filipijnen is wereldwijd gezien de tweede exporteur van bananen. In het afgelopen jaar is de export iets gekrompen na het recordjaar 2019. In totaal ging het om ruim 4,1 miljoen ton. Japan is de belangrijkste afnemer. In het afgelopen jaar werd er volgens het Japanse CBS 1,54 miljoen ton uit de Filipijnen ingevoerd; 10% meer dan in 2019. De export naar China, in 2019 nog de belangrijkste afnemer, viel in het afgelopen jaar sterk terug.

Andere belangrijke exportlanden zijn de Latijns-Amerikaanse landen: Guatemala, Costa Rica, Columbia, Mexico en Panama. Costa Rica en vooral Columbia en Panama wisten in het afgelopen jaar meer uit voeren dan in 2019. Guatemala exporteert vrijwel uitsluitend bananen naar de Verenigde Staten. De VS is ook voor Costa Rica de belangrijkste afnemer, gevolgd door Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Columbia en Panama exporteren vooral bananen naar de EU. CHINA IN 2020 VEEL MINDER INGEVOERD De Verenigde Staten zijn wereldwijd de belangrijkste AGF Primeur 2 • 2021

53

Thema

Bananen

Duitsland: Import bananen, excl. plantains (in 1000 ton) Naar land van oorsprong 2016 Bron: SBA (land van oorsprong) Totaal 1.401 Ecuador Columbia Costa Rica Dom Rep Guatemala Peru Nicaragua Panama Kameroen Ivoorkust Overige

480 359 327 54 16 60 10 20 14 46 16

Bron: Eurostat (land van herkomst) Totaal EU27 landen EU27 extra

Verenigde Staten : Import bananen, excl. plantains (in 1000 ton)

2017

2018

2019

2020R

+/- in %

1.417

1.256

1.330

1.281

-4%

412 458 308 47 10 66 45 16 23 16 16

397 345 311 47 21 60 57 9 2 2 6

374 333 325 85 53 44 43 40 11 10 10

341 317 313 104 50 30 49 44 22 3 9

-9% -5% -4% 22% -5% -32% 14% 10% 99% -70% -14%

1.401 742 659

1.417 787 630

1.256 671 585

1.330 751 579

1.286 711 575

-3% -5% -1%

273 419 366 65 134 10 9 12 38 75

327 438 306 88 116 45 9 6 44 38

291 364 294 78 98 55 15 8 36 17

458 278 222 126 118 43 29 22 19 17

375 292 213 138 95 49 37 35 10 44

-18% 5% -4% 10% -19% 14% 27% 61% -48% 162%

Rusland : Import bananen, excl. plantains (in 1000 ton) 2015

2016

2017

2018

2019

2020R

+/- in %

World

1.205

1.356

1.544

1.557

1.512

1.539

2%

Ecuador Costa Rica Guatemala Colombia Filipijnen Mexico Overige

1.188 9 0 3 3 1

1.332 15 0 0 2 6 1

1.486 20 6 5 3 23 2

1.495 22 13 12 1 12 1

1.465 16 3 23 1 3 3

1.489 20 18 10 0 0 2

2% 28% 588% -58% -44% -94% -23%

Russ. Douane

54

219

2017

2018

2019

2020 +/- in %

4.629

4.593

4.811

4.774

4.674

4.660

0%

Guatemala Costa Rica Ecuador Mexico Honduras Colombia Peru Panama Nicaragua Overige

1.726 668 861 306 627 315 61 50 15

1.691 806 850 291 595 255 64 40 3

1.983 952 583 381 570 260 66 12 3

1.954 827 669 419 526 283 75 3 15 4

1.935 796 672 425 505 242 82 12 2 1

1.888 836 661 390 485 284 76 28 7 6

-2% 5% -2% -8% -4% 17% -8% +++ +++ +++

China : Import bananen, excl. plantains (in 1000 ton) Totaal

Nederland België Ecuador Columbia Costa Rica Nicaragua Dom. Rep. Guatemala Peru Overige

Bron:

2015 Totaal

AGF Primeur 2 • 2021

Filipijnen Ecuador Vietnam Myanmar Columbia Cambodia Costa Rica Thailand Indonesië Overige

2015

2016

2017

2018

2019

1.074

887

1.039

1.545

1.940

2020R +/- in % 1.847

-5%

687 283 10 56 3 26 9 0

614 174 29 51 0 17 2 0

730 166 51 66 0 1 18 6 0

1.017 240 135 102 2 7 23 18 0

1.033 459 278 83 20 18 15 14 10 8

900 432 311 26 18 106 6 11 2 35

-13% -6% 12% -69% -12% 505% -61% -24% -78% 318%

Japan : Import bananen, excl. plantains (in 1000 ton) 2015

2016

2017

2018

2019

Totaal

959

956

986

1.003

1.045

2020R +/- in % 1.075

3%

Filipijnen Ecuador Mexico Guatemala Costa Rica Peru Columbia Taiwan Indonesië Vietnam Thailand Overige

824 100 4 15 1 4 2 3 3 0 2 0

751 158 9 17 5 4 2 2 6 1 2 0

791 147 20 10 4 4 2 1 3 2 2 0

838 111 28 8 1 6 2 2 2 2 2 0

836 119 54 13 3 6 3 3 3 3 2 0

805 136 85 22 7 5 3 3 3 3 2 1

-4% 14% 57% 75% 102% -6% 2% 0% 0% -1% -1% 933%

importeur maar al jaren is de import stabiel.

Voor de VS zijn naast Guatemala, Costa Rica en Ecuador de andere grote leveranciers.

China is wereldwijd de tweede importeur gevolgd door Rusland. De Chinese import viel in het afgelopen jaar terug.

Niet alleen uit de Filipijnen werd minder ingevoerd, ook de import uit Ecuador was 6% kleiner. Uit Vietnam, de derde Chinese leverancier, kon wel meer worden ingevoerd.

Zuid-Korea : Import bananen, excl. plantains (in 1000 ton) 2015

2016

2017

2018

2019

2020R

+/- in %

Totaal

363

365

437

427

368

350

-5%

Filipijnen Ecuador Guatemala Peru Vietnam Mexico Columbia Overige

329 6 20 6 0 0 3

304 26 17 8 1 5 3

345 44 20 9 5 12 0 2

332 43 19 13 7 10 0 1

287 33 20 13 7 6 1 1

265 20 17 10 7 6 25 1

-8% -39% -18% -25% 5% -5% +++ -52%

Ecuador : Export bananen, excl. plantains (in 1000 ton) 2015

2016

2017

2018

2019

2020R

+/- in %

6.070 4.993

5.974 4.924

6.415 4.972

6.554 5.175

6.668 5.190

7.000 5.533

5% 7%

Rusland 1.188 Ver Staten 861 China 283 Turkije 2) 145 Italië 153 Chili 211 Nederland 55 Argentinië 250 Duitsland 457 Griekenland 89 België 237 Japan 100 Oekraïne 134 Ver Kon 136 Polen 191 Ver Arab Em 18 Algerije 229 Zweden 51 Canada 126 Nieuw-Zeeland 55 1) 2020 op basis van mutatie mirror data 2) cijfer 2020 geflatteerd door meer re-export

1.332 850 174 170 144 227 97 256 366 114 185 158 155 111 113 42 189 40 103 73

1.486 583 166 175 294 256 109 309 306 135 170 147 133 141 144 65 96 70 60 76

1.495 669 240 144 313 266 146 271 294 164 202 111 113 124 152 89 100 89 61 71

1.465 672 459 116 233 249 231 233 222 178 171 119 128 116 97 105 100 83 81 75

1.489 661 432 320 272 270 243 235 213 193 186 135 130 114 113 110 100 96 82 74

2% -2% -6% 176% 17% 9% 5% 1% -4% 8% 9% 13% 2% -2% 17% 5% 0% 15% 1% -1%

Totaal werkelijk 1) Samen MIRROR

Panama : Export bananen, excl. plantains (mirror data in 1000 ton) 2015

2016

2017

2018

2019

2020R

+/- in %

Samen

244

231

267.982

274

316

330

4%

EU27 VK Zwitserland VS

184 24 37 -

170 31 30 -

213.946 35.465 18.571 -

233 23 15 3

255 28 21 12

256 23 23 28

1% -18% 8% 132%

Rusland haalt bijna alle bananen uit Ecuador. In het afgelopen jaar was dat een hoeveelheid van 1,49 miljoen ton tegen 1,47 miljoen in 2019 en 1,50 miljoen ton in 2018. De Russische import uit andere landen stelt niet veel voor.

IMPORT IN EU27 IS VERDER GEGROEID De import van bananen in de EU27 is ook in het afgelopen jaar weer iets gegroeid.

In totaal is er 5,17 miljoen ton ingevoerd tegen 4,96 miljoen in 2019. Vooral uit Ecuador werd veel ingevoerd. In totaal is er in 2020 ruim 1,5 miljoen ton uit Ecuador ingevoerd. Dat is meer dan in 2019. Andere leveranciers van de EU27 zijn: Columbia (1,17 miljoen ton) en Costa Rica (1,01). Dan volgt een gat met Ivoorkust (0,32), Panama (0,26), de Dominicaanse Republiek (0,32) en Guatemala (0,17). De EU27 import van bananen uit Suriname in Frankrijk en België is in een aantal jaren naar vrijwel nul gedaald.

Nederland en België zijn met afstand de belangrijkste importlanden in de EU27, maar wat betreft Ecuador is Italië de belangrijkste. En vooral Italië heeft in 2020 veel meer (rechtstreeks) uit Ecuador ingevoerd dan voorheen.

STEEDS MEER VIA NEDERLAND In 2019 werd er door de opmars van de bananenterminal in Vlissingen voor het eerst sinds decennia in Nederland meer bananen ingevoerd dan in BelAGF Primeur 2 • 2021

55

Thema

Bananen

gië. In 2020 is de import in Nederland iets sterker gegroeid dan in België. Volgens Eurostat cijfers is er in het afgelopen jaar in Nederland 1,28 miljoen ingevoerd en 1,16 miljoen ton in België. Voor het overgrote deel zijn deze bananen bestemd voor re-export. In hoeverre er ook bananen via Nederland en België doorgevoerd worden en niet in de Eurostat cijfers zijn verdisconteerd, is niet bekend.

Voor Nederland zijn Ecuador (+5% in 2020 t.o.v. 2019), Costa Rica (+17%), Panama (+6%) en België (+12%) de belangrijkste leveranciers. Voor België is dat allereerst Columbia (-7%) en op enige afstand ook Ecuador (+9%) en Costa Rica (-4%).

In de EU27 is Duitsland veruit de belangrijkste netto-importeur van bananen. In het afgelopen jaar ging het om een import van ruim 1,25 miljoen ton. De meeste komen via Nederland binnen, gevolgd door België en als derde, de rechtstreekse import uit Ecuador. Als het om land van oorsprong gaat is Ecuador

Filipijnen : Export bananen, excl. plantains (in 1000 ton)

de belangrijkste, op de voet gevolgd door Columbia en Costa Rica.

Totaal

ITALIË IMPORTEERT VEEL RECHTSTREEKS Andere belangrijke importlanden in de EU27 zijn Italië (in het afgelopen jaar import van 0,77 miljoen ton), Frankrijk (0,70) en Polen (0,55).Italië importeert vooral direct uit Ecuador, Columbia en Costa Rica. Frankrijk haalt veel bananen rechtstreeks uit Ivoorkust en verder veel via België.

Japan China Zuid-Korea Iran Saoedi Arabië Irak Hong Kong Koeweit Ver Arab Em Singapore Qatar Oman Maleisië Nieuw-Zeeland Bahrein Mongolië Rusland Overige

De import van bananen van het ex-EU-lid het Verenigd Koninkrijk is in het afgelopen met een paar procent gedaald en is onder de grens van 1 miljoen ton uitgekomen. Columbia is de belangrijkste leverancier, gevolgd door Costa Rica, de Dominicaanse Republiek en Ecuador. De top-4 is goed voor ruim driekwart van het totaal. 

2018

2019

2020R

+/- in %

3.388 1.092 1.273 420 170 76 43 40 27 175 16 13 4 16 13 5 2 1 1

4.351 1.397 1.569 547 189 189 61 78 36 146 44 30 16 20 14 10 2 1 2

4.140 1.540 1.230 470 317 166 74 70 68 60 41 40 21 16 12 10 2 4

-5% 10% -22% -14% 68% -12% 22% -10% 88% -59% -7% 34% 28% -19% -12% -5% 2% -100% 57%

Guatemala: Export bananen, excl. plantains (mirror data in 1000 ton)

Jan Kees Boon Fruit and Vegetable Facts www.fruitandvegetablefacts.com fruitvegfacts@gmail.com

2016

2017

2018

2019

2020 +/- in %

Samen

1.824

2.125

2.135

2.170

2.123

-2%

VS EU27 VK Japan Zuid Korea

1.691 86 13 17 17

1.983 106 7 10 20

1.954 136 19 8 19

1.935 183 19 13 20

1.888 173 24 22 17

-2% -6% 24% 75% -18%

EU27: Import bananen excl. plantains van november 2019 t/m oktober 2020 (in 1000 ton) Bron: Eurostat

EU 27

Totaal EU27 extra EU27

7.968 5.144 2.823

1.506 1.168 1.007 926 841 317 256 232 174 155 101 57 53 42 31 17 10 1.076

Ecuador Columbia Costa Rica België Nederland Ivoorkust Panama Dom. Rep. Guatemala Kameroen Peru Nicaragua Ghana Belize VK Mexico Honduras Ov. landen

56

AGF Primeur 2 • 2021

Duits land

Neder land

België

Italië

Fran krijk

1.291 576 715

1.280 1.030 250

1.157 1.059 98

769 730 39

694 363 330

545 277 268

323 209 113

231 127 104

Grieken land 208 206 2

214 137 97 290 384 0 36 33 10 48 0 0 0 41

241 116 233 176 203 107 70 38 2 1 6 9 78

185 368 167 71 74 0 49 8 131 37 2 31 3 3 0 28

269 228 179 0 33 8 1 2 31 0 6 0 0 0 3 0 6

2 42 10 212 40 230 0 0 7 23 21 26 81

112 119 23 49 133 1 18 2 1 0 86

8 62 118 13 4 5 0 1 1 0 0 4 0 4 102

14 36 69 0 0 0 0 0 0 0 110

191 8 6 0 0 0 1 0 0 2

Po len Span je

Portu gal

Zwe den

Tsje Roeme Oosten chië nië rijk

Slove Ier land nië

Ov. EU27

186 163 23

179 1 179

178 13 165

142 0 142

116 101 15

91 86 5

579 204 375

95 9 20 16 11 26 0 1 0 7

45 29 1 105

3 1 9 28 11 0 126

0 0 72 45 0 24

49 39 12 7 1 8

0 1 42 3 0 6 0 35 1 1 2

123 3 21 36 68 40 4 4 10 0 0 0 0 271

Diversen

China versterkt mondiale monopoliepositie voor knoflook

I

n 2020 heeft China zijn dominante positie op de wereldmarkt voor knoflook versterkt door de uitvoer met 28% te verhogen in vergelijking met 2019.

Spanje, dat tweede staat op de wereldranglijst van exporteurs van knoflook, verkocht ter vergelijking maximaal 185.000 ton knoflook per jaar. Naast Spanje is er wereldwijd slechts één land, Argentinië, dat meer dan 100.000 ton verse knoflook per jaar exporteerde, en dat gebeurde slechts één keer. Het Chinese aandeel in het volume van de internationale knoflookhandel bedraagt gewoonlijk bijna 80%.

In 2020 kan dit percentage echter nog hoger liggen, hoewel veel landen, door de groeiende vraag naar knoflook, ook hun knoflookteelt en uitvoer hebben verhoogd. China exporteert de grootste hoeveelheden verse knoflook naar landen in Zuidoost-Azië: Indonesië, Vietnam en Maleisië. Daarnaast zijn Pakistan, Brazilië, Bangladesh, de Filipijnen, Thailand en de Verenigde Arabische Emiraten ook belangrijke afzetmarkten

voor Chinese knoflook. Nederland is de grootste importeur van Chinese knoflook binnen de EU-landen, en in 2020 verhoogde het de invoer met een derde tot 36.100 ton. 

Kamalam in plaats van dragonfruit De Indiase deelstaat Gujarat heeft besloten de naam van dragonfruit te veranderen, met als argument dat de oorspronkelijke naam werd geassocieerd met China.

D

e regering van Gujarat heeft besloten dat het woord dragonfruit niet gepast is, en met China wordt geassocieerd. De vorm van de vrucht is als een lotus, en daarom hebben ze het een nieuwe Sanskrietnaam gegeven, kamalam.

Gujarat is de thuisstaat van premier Narendra Modi. De lotus, of kamal zoals hij in het Hindi wordt genoemd, is het symbool van Modi's regerende Bharatiya Janata Party (BJP). Zij denken dat de acceptatie van deze fruitsoort ook zal toenemen als deze als een Indiase vrucht wordt beschouwd. Dragonfruit wordt ook geteeld in de naburige deelstaat Maharashtra en in het noordoosten van India.

Niets wijst erop dat de plaatse-

lijke overheden daar van plan zijn de naam te veranderen.

De oppositiepartij Congress noemde de naamsverandering een gimmick. India en China zijn momenteel verwikkeld in een militaire impasse langs hun betwiste Himalaya-grens, na een bloedige botsing tussen troepen waarbij afgelopen juni 20 Indiase soldaten om het leven kwamen. New Delhi heeft daarop gereageerd met een verbod op in China gemaakte apps en een beperking van de import, terwijl de-escalatiebesprekingen tot stilstand lijken te zijn gekomen. 

project gestart waarbij het sap van de sinaasappelen wordt omgezet in biogas om de waterzuiveringsinstallaties van de stad op het gebied van energie zelfvoorzienend te maken. Het bedrijf Bordas, dat een deel van de sinaasappelen van de stad aankoopt, zegt leider te zijn in de export van bittere sinaasappelen uit Sevilla. “In geen

enkele andere stad ter wereld worden zoveel bittere sinaasappelen geteeld”, zo luidt het. 

6 mln ton bittere sinaasappelen in de straten van Sevilla geplukt De oogst van bittere sinaasappelen van de 46.000 bomen in de stad Sevilla wordt dit jaar geraamd op bijna 6 miljoen ton. Het wordt een recordoogst.

A

ntonio Martínez, manager van het bedrijf Naranjas Agridulces SL, legt uit dat sommige bomen tot 300 kilo fruit produceren, bijna drie keer zo veel als in andere jaren. Door de overvloed aan sinaasappelen in

de bomen is de oogst dit jaar een maand eerder begonnen dan normaal. Bittere sinaasappelen worden gebruikt in de cosmetica en om marmelade te maken. Maar vorig jaar is de gemeente Sevilla ook een

AGF Primeur 2 • 2021

57

Aardbeien

Limgroup heeft de smaak te pakken Van 1 naar 7 miljoen aardbeiplanten. En voor het seizoen 2021-22 een verwachte verdrievoudiging naar ruim 20 miljoen planten. Eenmaal verderop in de keten hebben koper, verkoper en consument niet echt een boodschap aan zulke getallen, maar voor veredelingsbedrijf Limgroup zijn het cijfers die laten zien dat het goed gaat met het ras Limvalnera. Een ras waarvan dit seizoen begin november al vruchten werden geplukt. Extreem vroeg, als gevolg van buitengewoon goed weer in de belangrijkste teeltregio, Huelva.

D

at vroeg op de markt komen, dat is voor telers belangrijk en daarom ook voor veredelingsbedrijven. Het Noord-Limburgse Limgroup zet er naast smaak specifiek op in bij de veredeling, die is opgesplitst in een Noordwest-Europees en een Spaans/ Mediterraan programma. Uit dat laatste programma werd in oktober 2019 het ras Limvalnera gepresenteerd.

Weinig aanvoer, veel kwaliteitsproblemen importaardbeien richting Valentijnsdag Traditioneel trekt de handel in aardbeien in de aanloop naar Valentijnsdag aan. Dit jaar is dat anders. De markt is moeizaam in week 6, toch de week waarin op zondag Valentijn gevierd wordt. De oorzaken laten zich raden: kou en corona. Die laatste zorgde er eerder ook al voor dat het Egyptische importseizoen moeizaam was.

Het aanbod aardbeien uit Spanje was aan het begin van week 6 beperkt. “De kwaliteit bij onze telers is dusdanig zwak, dat we hebben besloten te wachten totdat de kwaliteit weer beter is,” vertelt Filipe da Silva van Jaguar TFC. Het handelsbedrijf

58

AGF Primeur 2 • 2021

is gewend om tijdens Valentijn acties te houden met mooie, speciale verpakkingen, maar dat komt er dit jaar niet van.

“Ook de coronacrisis draagt daaraan bij.

Normaal zou de vraag vanuit de retail hoger zijn.”

Vanuit Spanje weet hij dat het slechte weer in januari de kwaliteit van de huidige oogst geen goed heeft gedaan.

“Gezond fruit is momenteel schaars. Ook op dit moment zijn de nachten er nog koud, al is het weer beter dan het begin januari is geweest.” Na Valentijn verwacht Filipe daarom wel weer een betere aanvoer.

Datzelfde geldt voor Ronnie Moorman van Willen Dijk AGF. Ook hij signaleert dat er momenteel niet of nauwelijks aanvoer is. “We doen een kwart van normaal,” vertelt hij maandagmiddag 8 februari, als Nederland met een wit pak sneeuw bedekt is. “De grote volumes die na de Spaanse kou vrijkwamen, zijn alweer achter de rug. Op dit moment is de markt slecht. De kwaliteit laat ook te wensen over. Ik heb gewoon niet genoeg om klanten echt met volumes te kunnen helpen. We hebben onze Valentijnsactie geannuleerd om niet in de problemen te komen met teler en klant.”

Limvalnera tunnel Spanje

MONDGEVOEL Met het ras mikt Limgroup op telers in hoofdzakelijk de Spaanse regio’s Huelva en Andalusië en in mindere mate ook op telers in Zuid-Italië, Griekenland en Marokko, terwijl de eerste planten inmiddels in Egypte zijn geleverd én ook Portugal nog een klein aandeel afneemt. Allemaal telers die voor een groot deel hun product afzetten op Noordwest-Europa en naar wie goed geluisterd is tijdens het ontwikkelen van het ras.

“Net als dat er naar alle andere ketenpartijen is geluisterd,” legt Jos Aben, Product Lead Strawberry bij het veredelingsbedrijf, uit. “Wij hebben alle informatie van de ketenpartners opgezogen en doorgegeven

Ronnie verwacht dat de kwaliteit na een ruime twee weken wel weer herstelt. Ook Wilko van der Zwaard van Wilko Fruit rekent erop dat de problemen met vooral de houdbaarheid van de aardbeien nog wel even aanhouden.

Hij verwacht eind februari/begin maart

aan de veredelaars. Zij hebben er concrete veredelingsdoelen uitgehaald met dit ras als resultaat.”

Limvalnera is, hoewel in het zuiden geteeld, een ras dat optisch aan de Noordwest-Europese wensen voldoet. “De kans is ook groter dat je ons ras in de winkels hier tegenkomt, dan in Spanje of Portugal. Het ras sluit goed aan op de wensen van de consument in Nederland, België, Duitsland, Scandinavië en het Verenigd Koninkrijk met een zoete, iets zachter mondgevoel dan wat de consument in Spanje of Portugal wil. Daar is men meer op zoek naar een crispy bite. Het is een kwestie van mondgevoel.”

verbetering. Overigens ziet hij dat niet alle rassen evenveel problemen hebben. “Met Calinda hebben we geen probleem met zwakke vruchten. Hier hebben we goede reacties van klanten.”

Eerder verliep ook het Egyptische seizoen moeizaam. Daarin was Luciën de Wit van LuBa Fresh actief. Ook hij kende een moeilijk importseizoen met in zijn geval Egyptische aardbeien. “Van begin december tot de eerste week van januari heb ik geïmporteerd. Dat was al later dan gebruikelijk, omdat het Egyptische seizoen langzamer van start ging. De beperkte beschikbaarheid van vluch-

MIDDENVROEG Of van smaak, zogezegd, en deze verschilt.

“Voor een veredelingsbedrijf is het de kunst om daar met de juiste genetica op in te spelen,” zegt Jaap Vromans, Head Breeding Strawberry. “Wij werken aan een dertig- tot veertigtal eigenschappen, waaronder veel uiterlijke aspecten, maar ook aspecten die zorgen dat een plant goed weerbaar is en telers bedrijfszekerheid geeft.” Belangrijk voor telers is een hoge productie als de prijzen hoog zijn. Dat is vaak het geval vroeger in het seizoen. “Limvalnera valt in het middenvroege segment, maar schuurt wel tegen vroeg aan,” aldus Jos.

ten maakte het ook lastig. Er kwamen substantieel minder aardbeien deze kant op.” En ook de vraag was er niet echt. Vooral de Kerstmarkten werden gemist. “Dat is normaal gesproken onze belangrijkste afzetmarkt, maar die hebben we nu volledig gemist.” (TT) filipe.dasilva@jaguartfc.nl ronnie@willemdijk.nl l.dewit@LuBaFresh.com wilko@wilkofruit.com

AGF Primeur 2 • 2021

59

Aardbeien

Zeker dit jaar, waarin het weer in Huelva met veel licht en genoeg warmte een extra vroege eerste oogst mogelijk maakte. “Naarmate het seizoen vordert, daalt vaak de prijs die een teler voor een kilo krijgt. Vroeg in het seizoen heeft een teler in het zuiden het voordeel van een gunstiger klimaat. Daarmee is hij een geduchte concurrent van telers in de kas hier. Het kostenplaatje is totaal anders voor telers in Spanje die zonder stoken en belichten kunnen. Door hen een ras te bieden dat aan de Noordwest-Europese smaaknormen voldoet kunnen zij een importaardbei aanbieden die niet onderdoet voor binnenlands product.”

COMPETITIE Daarbij helpen o.a. een goede houdbaarheid en het feit dat de aardbei niet doorkleurt na de oogst. “Anders bestaat het risico dat vruchten een beetje bruin worden,” weet Jos. Een ander sterk punt is wat in de internationale communicatie met telers ‘no cavity’ wordt genoemd. In Nederlands: geen holle kern in de vrucht, maar volledig gesloten vruchtvlees. “Dit is opvallend genoeg vooral belangrijk voor in de verwerkende industrie. In Marokko is die groot. Dat land

gaat na Egypte in productie en krijgt dan korte tijd de voorkeur van afnemers voor de versmarkt. Daarna is veel product hier voor de verwerkende industrie en die wil geen holle vruchten, zodat ze makkelijk blokjes en plakjes kunnen snijden om in te vriezen. Wereldwijd is dat een grote markt, met o.a. afzet in Japan, waar ze er culinair goed raad mee weten.”

Culinair of niet, ook in Noordwest-Europa is de aardbei niet meer weg te denken uit de keuken. Belangrijk daarbij voor zowel verkopers als veredelingsbedrijven is dat de consument herhalingsaankopen doet.

“Daarvoor is uiterlijk en smaak in combinatie heel belangrijk. En een product moet constant goed zijn. Als dat zo is, geeft dat een ras commercieel écht een boost,” weet Jos. Aan hem de taak, nu het seizoen 202021 in volle gang is, om het aantal supermarkten waarbij het ras op de rassenlijst staat te vergroten door food samples te blijven sturen, zodat men kan proeven en kennis kan maken met het nog steeds relatief nieuwe ras in de markt. “De rassenmarkt in het Zuiden is erg competitief,” weet Jos. “Dat komt omdat hier de keuze in verschillende teeltsystemen beperkt is. Substraat-

teelt is er nog maar mondjesmaat en de vraag is hoe snel dat gaat toenemen zolang telers erin slagen goed in de grond te blijven telen. Een dikke negentig procent van de markt doet dat laatste nog. Het maakt het vergelijken van rassen relatief makkelijk. Stilstaan is er daarom niet bij.” Maar dat waren ze in Noord-Limburg en op de testlocatie in Huelva toch al niet van plan.

Men heeft de smaak goed te pakken en voor 2021-2022 wordt wederom een groei voor Limvalnera verwacht. “Ik schat nu 20 miljoen planten, maar die schatting is eerder te laag dan te hoog, denk ik. Als dit jaar doorzet zoals het nu gaat, dan kan het nog weleens meer worden. Als telers gaan kiezen, onthouden ze de laatste maanden altijd het best. Die moeten dus ook goed zijn.” (TT)  jaben@limgroup.eu jvromans@limgroup.eu

Foto’s: Limgroup

Limvalnera Excellente smaak en houdbaarheid

Voor het juiste uitgangsmateriaal neemt u contact op met onderstaande plantenkwekers:

• www.coviro.it • www.cunadeplatero.net • www.rapo.nl • www.viveroscampinas.com Voor meer informatie: www.limgroup.eu

Jaap Vromans en Jos Aben

60

AGF Primeur 2 • 2021

AGF'ster

Yeliz Kaya is een AGF’ster met een missie:

“Heel Nederland kan trots zijn op de kleinste tomaat ter wereld” “Een hoogtepunt was bijvoorbeeld de lancering van de speciale Tomberry-verpakking op Fruit Logistica. Het is een verpakking die alles communiceert: gebruikstips, toepassingen, houdbaarheid, maar bovenal gebruiksgemak.”

Als een typische mannenwereld heeft Yeliz de AGF-sector niet ervaren. “Ik ben geen ‘dino’ in de sector natuurlijk, maar bij ons is de verdeling altijd zo ongeveer 50-50. Misschien dat het vroeger anders was, maar bij moderne bedrijven die met de tijd meegaan is het volgens mij geen issue meer.” Het was wel zo dat Yeliz in eerste instantie voor een project werd ingehuurd waar ze een man voor in gedachten hadden. “Of een pittige tante, dus ze namen me toch. Ik moest naar de groothandelsmarkten toe en daar beginnen ze natuurlijk heel vroeg. Als moeder is dat soort werk vanwege de zorg voor de kinderen lastiger om te combineren, maar ze hadden een heel schema voor me gemaakt, zodat dat lukte en dat was heel prettig.”

Het was liefde op het eerste gezicht toen Yeliz Kaya een rondleiding kreeg in de loods van Eminent. “Zulke mooie bijzondere producten had ik nog nooit gezien, ik werd meteen enthousiast. Hier wil ik werken,” vertelt Yeliz.

Y

eliz werkt inmiddels alweer 7,5 jaar bij Eminent Food. Als accountmanager is ze elke dag weer super gemotiveerd om de producten van Eminent te vertegenwoordigen en verkopen. “Het enthousiasme van die eerste dag blijft. Ik denk dat dat komt omdat we als bedrijf Eminent Produce en Eminent Food altijd in ontwikkeling zijn en elkaar aanvullen. Productontwikkeling, productie en verkoop zijn in één bedrijf verweven en dat maakt dat iedereen nauw betrokken is bij de producten en nieuwe ontwikkelingen. Ontwikkeling van producten vraagt jaren geduld. Eerst doe je duizenden kruisingen met de zaden en je houdt uiteindelijk maar een klein aantal van over die je in de markt kunt zetten. Als er dan zo’n pasgeboren baby is, dan moet Eminent Food dat naar de buitenwereld brengen. Het is heel mooi om dat allemaal mee te maken.”

Een aansprekend voorbeeld is Tomberry.

“Daar zijn we supertrots op, maar eigenlijk kan heel Nederland daar trots op zijn. Het is nog altijd de kleinste tomaat van de wereld en dat die van Nederlandse bodem komt, maakt je extra trots. Als Eminent exporteren we niet zelf, maar overal in de wereld vind je onze producten. Zo kwam ik ze al eens tegen in een supermarkt in Dubai, mooi toch? Dat geeft weer extra motivatie.”

Wat Tomberry betreft heeft Yeliz echt een missie. “Heel Nederland moet Tomberry leren kennen. We stonden bijvoorbeeld op een beurs van Libelle en kregen daar super leuke reacties. Bezoekers vonden ze heel bijzonder en schattig. Ik heb bijvoorbeeld een open podium traject gedaan bij Albert Heijn waardoor Tomberry een aantal jaar in de schappen heeft gelegen.” Het bezoeken van (internationale) beurzen is een belangrijk en leuk onderdeel van het werk.

Sales ligt Yeliz goed. “Vanuit eerdere ervaring wist ik al dat ik het leuk vond om te verkopen. Ik werkte hiervoor in de toeristenbranche en skills die je daar gebruikte voor het verkopen van reizen zijn niet echt anders dan in de AGF. Je moet weten wat de klant wil en een reis verkoop je makkelijker als je er zelf veel vanaf weet. Doordat Eminent de eigen productontwikkeling en productie doet, weet je wat er achter de schermen gebeurt en je krijgt echt een feeling met de producten. Door dan goed te analyseren wat de klant wil, kan je een goede match maken.”

Terugkijkend op het afgelopen jaar is Yeliz niet ontevreden. “Het is natuurlijk een moeilijk jaar voor ons geweest, omdat de horeca gesloten is en dat zijn indirect toch grote afnemers van onze producten, maar we mogen niet klagen,” besluit Yeliz. (ML)  Y.Kaya@eminentfood.nl

AGF Primeur 2 • 2021

61

Groenten

Janneke en Cees Klootwijk aan het werk in de kas

Janneke en Cees Klootwijk, Klootwijk AGF:

“Onze Russische bladkool, paarse peulen, mosterkool en gele snijbonen worden dagvers verkocht” Ruim 350 verschillende soorten groenten zijn er te vinden in de kas van Klootwijk in het Noord-Brabantse Raamsdonk. Wie denkt dat er tussen dat ruime assortiment aan AGF ook tomaten, paprika’s en komkommers te vinden zijn, heeft het echter mis. In de kas van 2,5 hectare vind je vooral microgroenten, vergeten groenten, en vooruit, ook een aantal bijzondere soorten komkommers.

D

e groenten worden geteeld op de koude grond en omdat de kas niet verwarmd wordt gaan broer en zus Cees en Janneke Klootwijk, de eigenaren van Klootwijk AGF, met de seizoenen mee. De Russische bladkool, paarse peulen, mosterdkool en gele snijbonen worden pas op de dag van verkoop geoogst zodat alles dagvers geleverd kan worden. De oogst bij Klootwijk is een arbeidsintensief proces. Onkruid wat tussen de bijzondere groenten groeit wordt 62

AGF Primeur 2 • 2021

ook met de hand verwijderd. Dagen van 1 uur in de ochtend tot 4 uur in de middag zijn Janneke en Cees dan ook niet vreemd in deze wintermaanden. Door dat intensieve proces zou je de groenten in de kas bijna als biologisch kunnen beschouwen al staat er geen keurmerk op. “Daar zijn we niet aan begonnen,” vertelt Janneke vanuit de kas.

“Het had nogal veel voeten in de aarde om alle groenten apart te gaan certificeren voor een bio-keurmerk. Bovendien experimen-

Brave Hendrik is slechts één van de 350 verschillende soorten groenten

teren we altijd wel met wat nieuwe soorten groenten voor in de kas, ongeveer 25 soorten op jaarbasis. Na afloop kijken we welke

Diversen

groenten het goed hebben gedaan in de zandgrond en we kunnen opnemen in ons assortiment. Maar duurzaamheid is voor ons wel belangrijk en dat dragen we ook uit met ons certificaat van GlobalGAP en PlanetProof, die gelden voor het bedrijf als geheel.”

Cees en Janneke zijn opgevoed in de AGF. Hun ouders hadden al een kas in Ridderkerk die echter plaats moest maken voor het nieuwe kantoor van het Waterschap.

“In de kas teelden we eerst komkommers in de zomermaanden en andijvie en sla in de winter,” licht Janneke toe. “Onze interesse voor bijzondere soorten groenten kregen we pas toen er tussen een nieuwe lading slaplanten per ongeluk ook wat paksoiplanten zaten. We besloten het maar eens te proberen en dat sloeg aan.

We waren tevreden met het resultaat en sindsdien zijn we ons volledig gaan richten op de teelt van paksoi. In 2006 stapten we over naar de nichemarkt van bijzondere groenten. De paksoi rekenen we tegenwoordig wel als een basisproduct bij ons.

Dat wordt tegenwoordig zo ‘en masse’ geteeld dat dit niet echt meer een bijzonderheid is.”

De klantenkring van Janneke bestaat grofweg uit twee kanalen. “We hebben de horeca en de horecagroothandelaren aan de ene kant en aan de andere kant verzorgen we leveringen aan bedrijven die zich richten op de rechtstreekse verkoop van de teler aan de consument, de zogenaamde korte keten. Het behoeft bijna geen uitleg dat onze normale verkoop door het coronavirus in 2020 wel wat overhoop is gehaald. Dat begon in het voorjaar toen eerst de Belgische horeca haar deuren moest sluiten. We hadden toen vrij snel het idee opgepakt om verder te gaan met de samenstelling van verrassingsboxen voor de verkoop in de korte keten, waarmee de consument nieuwe soorten kan ontdekken. De verkoop van onze verrassingsboxen heeft zijn vruchten afgeworpen; de verkoop in dit segment is meer dan verdubbeld in 2020.”

Het werk gaat bij Janneke en Cees dan ook gewoon op volle kracht door. “We doen gewoon ons ding en daar zijn we ook goed in. Voor ons is het uiteindelijk belangrijk dat de consument een kwalitatief goed product krijgt waarmee hij aan de slag kan. Daarvoor kijken we vooral wat deze eindgebruiker wil hebben. Die wens zetten we om in een teelt die gericht is op deze eindgebruiker. Het is uiteindelijk voor hen bedoeld.” (TD)  Janneke@klootwijkagf.nl

VS is grootste gemberimporteur

D

e Verenigde Staten zijn 's werelds grootste importeur van gember. Ongeveer 89% van de Amerikaanse gemberimport bestaat uit product uit de conventionele teelt. De import groeit ook jaarlijks gestaag met een gemiddeld percentage van 8,3%.

In 2019 importeerde de VS 78.505 ton gember. Tussen januari en augustus 2020 importeerden de VS 63.392 ton, 17% meer dan in dezelfde periode van 2019 (54.100 ton). Deze groei wordt in verband gebracht met een verhoogde consumptie vanwege de pandemie, aangezien gember het immuunsysteem versterkt.

China is de belangrijkste leverancier van gember aan de VS, met een gemiddeld aandeel van 77% van de totale Amerikaanse import.

Toch daalt dat aandeel jaarlijks. In 2013 bedroeg het nog 83%, terwijl het in 2019 gezakt is naar 76%

(59.555 ton) en in de periode januari-augustus 2020 zelfs naar 69% (43.729 ton). Het verloren Chinese aandeel wordt opgepikt door Brazilië, een speler die op de Amerikaanse markt gestaag groeit met een gemiddeld jaarlijks percentage van 19%. In 2018 verdubbelde het zijn aanvoer naar de Verenigde Staten in vergelijking met 2017, van 3.158 ton naar 6.488 ton. In 2019 steeg de Braziliaanse gemberexport naar de VS met 23% (in totaal 7.957 ton), waardoor groeiende herkomstlanden zoals Peru en Costa Rica van de markt werden verdrongen. Het Braziliaanse aandeel in de totale Amerikaanse gemberimport is reeds opgeklommen tot 10%. In een bepaalde periode van 2020 bedroeg het zelfs 12%. Peru is de op twee na grootste leverancier van gember aan de VS, met een gemiddeld

jaarlijks groeipercentage van 15,1%.

Bio-gember maakt momenteel slechts 11% uit van de totale Amerikaanse gemberimport. In de periode januari-augustus 2020 is het aandeel evenwel gestegen tot 12%. De VS voerde toen 8.404 ton bio-gember in, 85% meer dan in dezelfde periode van 2019 (4.500 ton). Peru is de belangrijkste leverancier van biologische gember aan de VS, met een aandeel van 86,5% in de periode januari-augustus 2020 (7.267 ton). In 2019 verzond Peru 5.682 ton biologische gember naar de VS. Peru heeft de fakkel overgenomen van China, die vroeger het gros van de Amerikaanse bio-gemberimport op zich nam (80%). In de periode januari-augustus 2020 is het aandeel van China echter gedaald tot slechts 4,7%. 

Burger King deelt gratis zakken aardappelen uit bij bezoek aan drive-thru

B

urger King Frankrijk geeft bij elk bezoek aan de drive-thru een zak aardappelen weg. De actie is bedoeld om telers die hun product niet kunnen verkopen wegens de landelijke sluiting van de horeca te steunen. De nieuwe

Burger King-campagne werd bedacht door het Parijse creatieve bureau Buzzman en heeft ervoor gezorgd dat de fastfoodketen 200 ton aardappelen extra heeft ingekocht. 

AGF Primeur 2 • 2021

63

SPECIAL • Voedselveiligheid

Martijn Pulles en Bartel Debbaut:

“Strengere normen en regels rond voedselveiligheid in aantocht” Nieuwe normen kunnen vaak een hoofdpijndossier zijn voor bedrijven

De regels rond voedselveiligheid worden jaar na jaar strenger. Ook voor 2021 staan er weer een aantal nieuwe revisies en wijzigingen op de agenda die hun invloed gaan hebben op de huidige voedselveiligheidscertificaten voor de AGF-handel. Twee experts van Kleemans adviesbureau geven toelichting op wat de sector te wachten staat.

V

oedselveiligheidscertificaten en normeringen bestaan al langer en moeten o.a. voorkomen dat bepaalde ziekteverwekkers, zoals EHEC, Listeria of Salmonella of te hoge gehalten van residuen van gewasbeschermingsmiddelen, problemen geven ergens in de keten met alle gevolgen van dien. Lange tijd ging dat via nationale wetgeving gebaseerd op richtlijnen van de WHO (de zogeheten Codex Alimentarius).

Later werden er certificeringsmogelijkheden ontwikkeld door certificerende instanties waarmee voedselproducerende bedrijven hun inspanningen aantoonbaar konden maken. Dit zorgde in de loop der jaren voor een wirwar aan certificaten. Om orde te scheppen in de chaos werd 21 jaar geleden de Global Food Safety Initiative (GFSI) 64

AGF Primeur 2 • Voedselveiligheid • 2021

opgericht. “De nieuwe GFSI-richtlijnen vormden de meetlat waaraan de aanwezige voedselveiligheidscertificaten op de markt zich konden meten,” licht Martijn Pulles toe, operationeel directeur bij organisatieadviesbureau Kleemans uit Bavel. “Denk aan de BRC, belangrijk voor de Britse markt, de IFS voor de Duitse markt en FSSC 22000. De richtlijnen die zijn vastgesteld bij de GFSI zijn echter niet in steen gebeiteld en veranderen door invloed van externe factoren.

Zo heeft recent het Coronavirus aanleiding gegeven om opnieuw de regels rond de uitvoering van de voedselveiligheidsaudits te herzien en dus kan de sector zich opmaken voor een aantal nieuwe regels omtrent de wijze van auditing via online-toepassingen.

Maar ook recente schandalen in de wereld

Martijn Pulles

rondom voedselfraude en Listeria-uitbarstingen hebben hun impact gehad op de richtlijnen van het GFSI.”

“In de nieuwe BRC Storage and Distribution-norm (versie 4) staan bijvoorbeeld twee hoofdstukken met betrekking tot groenten en fruit op de agenda om in regelgeving te veranderen,” vertelt Bartel Debbaut. Sinds 2015 is hij de belangenbehartiger voor het Nederlandse bedrijf in België waar het in hetzelfde jaar een aparte afdeling opende voor Belgische klanten, een groeimarkt voor het bedrijf. “Het gaat hierbij om cross-docking en E-commerce. Hedendaagse ontwikkelingen die verder worden verankerd in de wetgeving. Daarbij is eigenlijk een algemene trend te onderscheiden dat meer en meer partijen in de keten worden betrokken bij de certificering. Dat zagen we ook bij de aanpassing van wat de BRC-variant voor voedselproductiebedrijven ziet als een ‘primaire verpakking’. Die is veel uitgebreider geworden, meer partijen raken zo betrokken bij de voedselveiligheid en dat maakt de zaken er niet makkelijker op. Naast de nieuwe versie van de BRC S&D (versie 4) zijn een nieuwe vorm van FSSC 22000 (versie 5.1) en een nieuwe versie van IFS Food in aankomst. Deze zullen in de loop van 2021 gaan gelden.”

EUROPESE SUPERMARKTEN Naast de externe factoren die een rol spe-

er zijn meerdere factoren die hierin een rol spelen,” vertelt Bartel. “Als eerste de groei van de supermarkten in de afgelopen decennia. Door een verdere globalisering is er vanuit de consument meer behoefte aan jaarrond groenten en fruit die op zijn beurt daardoor ook beschikbaar is geworden. Zijn sperziebonen niet in het seizoen in Europa, dan worden ze ingevlogen vanuit Kenia, etc. De certificeringen en de normen van voedselveiligheid breiden zich daarmee verder uit over de wereld. Neem bijvoorbeeld de FSSC22000, dat is wereldwijd een bekende normering en wordt ook veel gebruikt in Azië en Amerika.”

Bartel Debbaut

len, zoals voedsel- en fraudeschandalen en het coronavirus, is er nog een andere belangrijke ontwikkeling te onderscheiden als het gaat om de verstrenging van veel regels rond voedselveiligheid en dat zijn de verdergaande eisen van supermarkten.

“Dat is echter geen eenduidig verhaal, want

Themanummer maart 2021:

“Daarmee verbonden is echter ook de aantrekkingskracht van de Europese supermarkten. Telers, exporteurs, handelaren, ze importeren allemaal graag richting Europa, omdat de markt hier aantrekkelijk is ondanks de vaak strenge eisen. Die supermarkteisen stijgen vaak uit boven de wetgeving van de staat zelf. Die strikte eisen zijn er niet voor niets, want de supermarkten willen hier te allen tijde een terugroepactie of grote recall voorkomen.

Je ziet immers dat op het moment dat het misgaat dat grote gevolgen heeft, denk aan de EHEC-bacterie, de Listeria-uitbraak in organisatieadvies

Bewerkte AGF Wegen & verpakken • ISO 22000 / 9001 / 14001 • FSSC / BRC / IFS • AEO Reserveer nu uw advertentie:

Andries Gunter andries@agfprimeur.nl T. +31 (0)166 69 82 32

0161-745007 info@kleemans.nl www.kleemans.nl

AGF Primeur 2 • Voedselveiligheid • 2021

65

SPECIAL • Voedselveiligheid

diepvriesgroenten of buiten de AGF-sector de Salmonella in zalmfilet en het paardenvleesschandaal.”

AUDITS Volgens Martijn staat er naast deze ontwikkelingen nog een belangrijk punt op de agenda van 2021. “Dat zijn de audits van de verschillende certificaten. Een aantal grote voedselveiligheidsnormen zoals BRC en FSSC22000 verplichten de certificaathouder tot 1 onaangekondigde audit per 3 jaar en dat heeft mogelijk een grote impact op bedrijven. Eens in de drie jaar, of vaker, komen ze dan langs zonder zich vooraf te melden en dan moet je de zaken binnen het bedrijf wel op orde hebben.”

Martijn geeft daarbij aan dat met de hedendaagse technologie er wel veel meer mogelijk is voor bedrijven om zich goed voor te bereiden op meer frequente en verplichte audits. “Bij veel bedrijven, zoals sorteerders en verpakkers, zullen auditoren nog ter plaatse moeten komen, maar je hebt ook veel brokers op de markt die zelf geen fysieke voorraad hebben staan. Die volstaan met de juiste papieren en documenten.”

Kleemans bestaat dit jaar 25 jaar en levert als organisatieadviesbureau goede raad op gebied van de nieuwste normen en regels rond voedselveiligheidscertificaten tot aan de privacywetgeving AVG. Kleemans kijkt daarin vooral naar de mogelijkheden hoe de organisatie van bedrijven ingericht kan worden op een praktische en zinvolle manier om dergelijke zaken op orde te hebben. Met kennis van zaken over de normen, ervaring met de AGF-sector en een filosofie om waardevol advies te geven zijn al veel AGF-bedrijven hiermee geholpen. Naast het efficiënt invullen van certificeringsvraagstukken biedt Kleemans ook online-tools waar het nodige papierwerk snel en overzichtelijk is in te zien. Dat scheelt zoekwerk naar dat ene formuliertje in de kasten van de afdeling administratie als de controleur onaangekondigd voor de deur staat.

we onze klanten daarmee,” vertelt Martijn.

“Zo weet je precies als bedrijf wat er allemaal nodig is om te voldoen aan de certificering. Bovendien staat onze technologie ook niet stil en hebben we een online-tool ontwikkeld waarmee de auditoren en medewerkers op elke gewenste plaats en tijd de relevante stukken kunnen inzien. Wij kunnen als adviesbureau ook helpen met het organiseren van alle relevante documentatie, omdat we precies weten wat nodig is bij audits. Dat remote werken is natuurlijk een uitkomst met het coronavirus en misschien wel een blijvertje als alles weer normaal is.

Het doel van de adviseurs van Kleemans is dat we onze klanten ‘Bewust Beter willen laten Ondernemen’. Een certificering moet je helpen, niet tegenwerken.” (TD)  Bartel.Debbaut@kleemans.be Martijn.Pulles@kleemans.nl

Maar als de auditor op een dag op de stoep staat moet je niet hebben dat je achter in de archiefkasten moet duiken op zoek naar dat ene A4tje dat op dat moment gevraagd wordt. “Als organisatieadviesbureau helpen

185x132.qxp_Opmaak 1 06-04-18 13:55 Pagina 1

FAST, COMPREHENSIVE ANALYSIS OF

FRUIT & VEGETABLES

Bij een kwetsbare en bederfelijke productgroep als groente en fruit is snel handelen cruciaal. Wilt u testen op belangrijke verontreinigingen en bestanddelen?

TLR biedt u een ruim analyse aanbod aan en test pesticiden in groente en fruit binnen 24 uur!

Een greep uit onze analyse portfolio: • Pesticiden residu screening • Ethephon • Fosetyl-Al • Perchloraat, chloraat • Dithiocarbamaten • BAC / DDAC • Bacteriële kiemgetallen • Pathogenen • Isotoopratio analyse

Kijk voor meer informatie op onze website www.tlr.nl

66

AGF Primeur 2 • Voedselveiligheid • 2021

INTERNATIONAL LABORATORIES

Advertorial

Ambitieus Kiwa AQS wil certificeringen AGF-sector uitbreiden Sinds vorig jaar is AQS Nederland, onafhankelijke keuringsinstantie voor de AGF-sector, onderdeel van Kiwa Group.

Binnen Kiwa’s agrifood-tak Kiwa CMR speelt AQS een belangrijke rol in de ambitie om de positie van Kiwa in deze sector te verstevigen, onder meer met een nóg ruimer aanbod van diensten op het gebied van testen, inspecteren en certificeren.

Kiwa CMR’s regiomanager Jan Kees de Wit vertelt er meer over.

De voorloper van het huidige Kiwa AQS werd in 1997 opgericht door het KwaliteitsControle-Bureau (KCB). Vanuit Nieuwegein, en daarvoor vanuit Zoetermeer, verzorgt AQS kwaliteitscontroles voor alle AGFproductgroepen uit binnen- en buitenland.

‘Ons team bestaat uit ervaren vakmensen met jarenlange praktijkervaring’, vertelt Jan Kees de Wit. ‘We hebben kennis van zowel Nederlandse als importproducten en de daarvoor geldende wet- en regelgeving.

Tot onze opdrachtgevers behoren telers, handelsbedrijven, verwerkers, sorteer- en pakstations, retailers, zaadbedrijven/veredelaars en brancheorganisaties.’

Onafhankelijke experts De mensen van Kiwa AQS staan te boek als flexibele, onafhankelijke experts die de taal van de sector spreken. ‘Onze klanten kunnen bij ons terecht voor product- en systeeminspecties, kwaliteitsinspecties en inspecties van winkels en distributiecentra.

Ook verzorgen we monsternames. Hiervoor zijn we bijvoorbeeld RvA-geaccrediteerd volgens de norm NEN/ISO 17020 voor monstername in het kader van residuen van gewasbeschermingsmiddelen op producten.’ Ook voor opleidingen kunnen AGF-professionals bij Kiwa AQS terecht, onder meer voor trainingen voor keurmeesters of medewerkers in de groente- en fruitsector.

Uitbreiden services plantaardige sector Nadat Kiwa eerder al de Franse en Poolse vestigingen van AQS had overgenomen, volgde in 2020 ook AQS Nederland. Zowel voor Kiwa als voor AQS een positieve ontwikkeling. ‘Als Kiwa AQS kunnen we onze dienstverlening uitbreiden en een verdere professionaliseringsslag maken met de expertise en systemen van Kiwa CMR.’ Ook

voor Kiwa is de toevoeging van AQS belangrijk. ‘Het past perfect in Kiwa’s strategie om zijn services in de plantaardige sector uit te breiden, met name met keurmerken op het gebied van duurzaamheid. On the way to PlanetProof bieden we nu al aan en daar willen we op termijn Global G.A.P. aan toevoegen.’

Over Kiwa Met onafhankelijke dienstverlening op het gebied van testen, inspecteren en certificeren (TIC) creëert Kiwa wereldwijd vertrouwen in de producten, diensten, processen, (management)systemen en medewerkers van klanten. Dit gebeurt in markten uiteenlopend van food, feed en farm tot drinkwater en van energievoorziening tot zorg. Kiwa’s klanten zijn organisaties in de industrie, dienstverlening, en nutssector en overheden en internationale instellingen.

De onafhankelijke inspectie-instelling voor de Agro- en foodsector

1/2 Kiwa AQS

Deskundig, flexibel en 100% kwaliteit: • Productinspecties • Trainingen • Monstername • Certificeringen Meer weten?

Ga naar www.kiwa-aqs.nl

AQS_Advertentie_185x132.indd 1

12/02/2021 10:23:54

AGF Primeur 2 • Voedselveiligheid • 2021

67

Hygiëne is belangrijker dan ooit in de horticultuur

CONTACTLOOS HANDEN DESINFECTEREN

Dat hygiëne van cruciaal belang is binnen de horticultuur is niet nieuw. Bij Elpress heeft hygiëne al meer dan 40 jaar prioriteit nummer 1. Toch is hygiëne nu belangrijker dan ooit. Elpress is dé toonaangevende producent op het gebied van industriële hygiëne. Elpress zorgt ervoor dat uw gehele hygiëneprotocol naar een nog hoger niveau wordt getild. Het verhogen van dit niveau doen wij vanuit een totaaloplossing.

Efficiënte persoonlijke hygiëne In elke sector is persoonlijke hygiëne een belangrijk onderdeel. Ook de horticultuur heeft steeds meer te maken met het gevaar van bacteriën, virussen en schimmels die ziektes kunnen veroorzaken in gewassen. Om besmettingsgevaar in de breedste betekenis van het woord te verkleinen hebben wij u tal van mogelijkheden te bieden: van sterilisatiebekkens tot complete hygiënesluizen en van laarzenrekken tot wasbakken.

Effectieve reinigingssystemen afgesteld op uw ruimte Hygiëne is binnen de horticultuur al jaren zeer belangrijk. Daarnaast zet de trend van zo min mogelijk gewasbescherming gebruiken zich voort. Het belang van hygiëne wordt daardoor steeds belangrijker. Protocollen en opleiding zijn hierbij van cruciaal belang. Werknemers dienen zich bewust te zijn van de risico’s en het is essentieel dat zij de middelen en werkwijze toegereikt krijgen om het hygiëne niveau te handhaven.

Bij Elpress weten we dat als geen ander en daarom voldoen onze hoogwaardige reinigingssystemen aan alle voorwaarden op het gebied van voedselveiligheid. Om de voedselveiligheid en kwaliteit te waarborgen voldoen onze systemen aan de wet- en regelgeving.

Innovatieve industriële wassystemen Met onze industriële wassystemen reinigt u ladingdragers, kratten, pallets of boxen. Dit betekent efficiënt omgaan met kosten en milieu; onze systemen zijn zuinig met water, energie en reinigingsmiddelen, uiteraard zonder dat er aan de reiniging zelf afbreuk wordt gedaan. Bovendien zijn onze installaties gebruikersvriendelijk en ergonomisch verantwoord. De Elpress wassystemen zijn van bewezen kwaliteit.

Een gepersonaliseerd aanbod voor uw bedrijf Bent u benieuwd wat Elpress kan betekenen voor uw bedrijf?

Neem dan contact op met een van onze experts.

www.elpress.com

Elpress BV Handelstraat 21 Industriegebied Saxe Gotha NL-5831 AV Boxmeer Nederland

T +31 (0)485 51 69 69 F +31 (0)485 51 40 22 E sales@elpress.com W www.elpress.com visit our website

Bedrijfscultuur belangrijk onderdeel binnen voedselveiligheid

“Het zijn de mensen die het verschil maken” Danny de Brabander op bezoek bij Chiquita. Foto: Lucienne Fotografie

Dertig jaar geleden was het heel normaal dat de roldeur openstond en dat de kat door de schuur liep. Bijkomend voordeel: er was geen muis te bekennen. De tijden zijn veranderd en daarmee ook de eisen en normen rondom kwaliteit en voedselveiligheid. Toch zijn het nog altijd de mensen die het verschil maken. Des te belangrijker om het kwaliteitsbewustzijn onder medewerkers zo hoog mogelijk te houden.

W

at gebeurt er als er een dotje kauwgom tussen een flowpack verpakt product beland? “Ja, dit is een verhaal dat ik vaak aanhaal tijdens mijn bedrijfsbezoeken met voor mij als doel het belang van kwaliteitsbewuste medewerkers aan te geven. Een ontevreden medewerker kan de organisatie zomaar een claim van duizenden euro’s opleveren,” vertelt Danny de Brabander. Als onafhankelijk adviseur zet hij kwaliteitsmanagementsystemen op voor AGF-bedrijven en biedt hij begeleiding van het certificeringstraject. “Je kunt alles nog zo goed geregeld hebben en een dotje kauwgom doet echt niets af aan de voedselveiligheid van het product, maar het gaat om de bewustwording van kwaliteit.”

Het zet bedrijven volgens hem altijd aan het denken. Wat zat hierachter en hoe

kun je zoiets voorkomen? “Risico’s kun je ondervangen door een plan te maken met activiteiten, waarmee een bijdrage wordt geleverd aan de bewustwording rondom kwaliteit en door deze te borgen in je kwaliteitsmanagementsysteem. Denk aan activiteiten zoals trainingen, overleg, betrokkenheid van management, het dichthouden van de deuren, omdat er anders ongedierte binnenkomt, melden van ongewenste situaties, en het opvolgen van de bedrijfshygiëneregels.” Het heeft allemaal te maken met Product Safety and Quality Culture, een ‘nieuw’ onderdeel in de BRC Food norm, die nu ook opgenomen is in de nieuwe versie van de BRC Storage en Distribution versie 4, waaraan gecertificeerde bedrijven per 1 mei 2021 moeten voldoen. “Product Safety and Quality Culture gaat over cultuur in de organisatie en hoe deze van invloed is op

de voedselveiligheid en de kwaliteit van de bedrijfsprocessen van deze organisatie. Ik heb het altijd over de vier P’s: Product, Proces, Plaats en Personeel. De laatste P is het belangrijkst. Gemotiveerde kwaliteitsbewuste medewerkers, dat is het doel van een effectief Product Safety and Quality Culture plan. Als je dit plan weet te managen (plan, do, check, act), dan spreek je pas over risicobeheersing.” Danny merkt dat de behoefte aan advies rondom bewustwording van de kwaliteit toeneemt en staat AGF-bedrijven hier graag in bij. “Staan de neuzen nog dezelfde kant op en zijn we allemaal met dezelfde focus bezig met het merkproduct?

Bedrijven komen er vaak al snel achter dat dit niet altijd het geval is. Een medewerker die om persoonlijke redenen z’n horloge niet wil afdoen tijdens het werk, is zich hier dus niet van bewust,” verduidelijkt hij.

KWALITEIT EN RISICO’S KETENINTEGRAAL Danny begon in 2017 met zijn eigen onderneming in kwaliteitsmanagement. Hij is zoon van een glastuinder en vertelt altijd al de drang te hebben gehad om voor zichzelf te starten. “Met meer dan 30 jaar werkervaring in de AGF-sector op het gebied van AGF Primeur 2 • Voedselveiligheid • 2021

69

SPECIAL • Voedselveiligheid

kwaliteitsmanagement en voedselveiligheid ken ik alle aspecten van teler tot retailer. Ik ben me enorm bewust van kwaliteit en risico’s ketenintegraal en heb mij in de loop der jaren gespecialiseerd in de AGF-keten, in teelt, handel, productie, transport en opslag.”

Zijn werkzaamheden zijn divers en verschillen per bedrijf en organisatie. Zo zet hij kwaliteitssystemen op, is hij vaak het klankbord rondom MRL’s en bijvoorbeeld nieuwe GFSI-eisen, begeleidt hij bij certificeringen en voert hij de nodige audits uit.

“Tegenwoordig ben ik steeds meer bezig met advies gericht op mijn expertise. Ik kijk bijvoorbeeld voor AGF-bedrijven mee in dossiers over ongediertebestrijding. Ik beoordeel dan zo’n plan en breng advies uit, waarbij ik kritisch durf te zijn, maar nog belangrijker, altijd de risico’s voor het bedrijf meeweeg. Dat geldt ook nu met Covid-19. De bedrijfseconomische risico’s worden vaak vergeten bij vragen in de audit, maar het is belangrijk om duidelijk te krijgen wat jouw bedrijf nog meer kan raken buiten het risico dat er mensen ziek kunnen worden. Er zijn bijvoorbeeld tijdelijk geen importproducten, verpakkingen of diensten beschikbaar, en alternatieven

70

AGF Primeur 2 • Voedselveiligheid • 2021

deel risicomanagement hanteer ik daarbij allereerst de volgende vragen: welke type risico’s kent de organisatie, hoe beheerst de organisatie dat risico, dan wel niet, wat is ervoor nodig om het risico te beheersen en hoe gaan we dat onderhouden?” Met de door Danny ontwikkelde Q-module is het voor bedrijven mogelijk een eigen kwaliteitsmanagementsysteem op te zetten, wat structuur brengt in de bedrijfsvoering, zodat bedrijven grip krijgen op alle bedrijfsrisico’s.

moeten aantoonbaar voldoen, om niet onnodig risico’s te lopen. Verandering van omgeving kan gevolgen hebben.

Ik neem de gehele omgeving mee in de analyse van het bedrijf. Dit doe ik aan de hand van mijn eigen kwaliteitsmanagementsysteem, de Q-module. Bij het onder-

BEWUSTZIJN DRAAGT BIJ AAN KWALITEIT “Het draait allemaal om de mensen. Zij maken het verschil tussen goede en minder goede kwaliteit. Wanneer je met veertig man in een loods staat, is het zaak dat ze allemaal meedoen. Dat je samen kijkt op welke punten je kunt verbeteren. Als iedereen zich hiervan bewust is, gaat vanzelf de kwaliteit omhoog.”

Danny merkt op dat dit evengoed geldt voor de mensen aan de kant van de leverancier en de klant. En daar is volgens hem nog veel verbetering mogelijk. “Als je kijkt naar een bepaalde geëiste verpakking bijvoorbeeld. Om daarvan de juiste bron duidelijk

te krijgen en daarnaast verteld krijgen wat de richtlijnen zijn, dat is nog steeds wel de kunst. Daar wil ik graag een rol in spelen.

Het hangt trouwens ook weer samen met Product Safety and Quality Culture. Je hebt te maken met internationale producten, keten integrale processen, multiculturele samenleving en verschillende bedrijfsculturen in de keten. Een meloen uit Spanje is hetzelfde product als een meloen uit Costa Rica, afkomstig van verschillende culturen.

Om volledige controle op dit proces te krijgen, moet je de klanteisen goed duidelijk hebben en dit protocol wegleggen bij je leveranciers en hierop controleren. Dan pas is je inkoopstroom in control. Het vraagt inspanning, zeker als je het hebt over versproducten, maar het is enorm waardevol om juist dit traject op orde te hebben.”

CORONA DRAAGT BIJ AAN HYGIËNE OP DE WERKVLOER Hoewel er nog veel winst valt te behalen als het om bedrijfscultuur gaat, is er onder andere op gebied van hygiëne in de afgelopen jaren al veel vooruitgang geboekt. Zo was twintig jaar geleden het tekenen van het bezoekersregister en het wassen van de handen bij binnenkomst nog niet vanzelfsprekend bij productiebedrijven. “Nu is

dat volledig geïntegreerd en geaccepteerd.

Er is veel verbeterd in het bewustzijn en het belang van goede hygiëne. Daar draagt corona overigens ook aan bij. En je kunt je nu toch niet meer voorstellen dat er een kat door de schuur loopt en dat er gerookt wordt op de werkvloer? Dat was vroeger heel normaal.”

Wat volgens hem vooral nog lastig is voor bedrijven, is de complexiteit aan wetgeving, regelgeving, normverandering en klanteisen, ofwel het onderdeel Compliance in de

Q-module van De Brabander Kwaliteitsmanagement. “Vanuit de module help ik bedrijven, zodat ze weten waar ze aan moeten voldoen, hoe ze dit moeten organiseren en ik zorg ervoor dat het kwaliteitssysteem daarop is ingericht. Daardoor kom je nooit voor verrassingen te staan.” (IH/CH)  Foto’s: www.luciennefotografie.com

www.dbkwaliteit.nl

AGF Primeur 2 • Voedselveiligheid • 2021

71

SPECIAL • Voedselveiligheid

Verpakker Lempak investeert in schoonmaakmachines van Innovi:

“Stoom reinigt goed, makkelijk en doodt bacteriën” Met de Hydrobox worden de bewaarcellen schoongemaakt

Hygiëne en voedselveiligheid zijn nu eenmaal onlosmakelijk met elkaar verbonden. Daarom is het goed reinigen van machines in de voedingsindustrie erg belangrijk. Hoewel er verschillende manieren zijn om het machinepark te reinigen, is stoom volgens Kees Duivenvoorde van Lempak één van de beste manieren. “Stoom reinigt goed, makkelijk en doodt bacteriën.” En… bespaart 80% water en chemie.

H

et bedrijf Lempak is gevestigd in Uitgeest en verricht verpakkingswerkzaamheden voor Groothandel Van der Lem. “We verpakken hier voornamelijk fruit, van sinaasappelen tot appelen en bananen,” vertelt Kees Duivenvoorde. “We hebben de inpakruimte die vol staat met inpakmachines, transport- en sorteerbanden. Daarnaast hebben we ook diverse bewaarcellen, waar we de producten kunnen opslaan.

Binnen het bedrijf waren we op zoek naar een meer grondige reinigingsmethode voor onze inpakmachines en transportbanden.

Maar wel met minder water. Via een advertentie in één van de vakmedia kwam ik in aanraking met het bedrijf Innovi. Na een demonstratie hebben we besloten om twee verschillende schoonmaakmachines aan te schaffen: de Hydrobox en de Steambox.”

72

AGF Primeur 2 • Voedselveiligheid • 2021

STEAMBOX Voor het schoonmaken van onze inpakmachines maakten we voorheen gebruik van stoomcleaners. Deze machines geven ontzettend veel water. De Steambox die we momenteel gebruiken, is een krachtige stoomunit die perfect reinigt en een waterbesparing geeft van 80%, waardoor het schoonmaken een stuk makkelijker gaat en de schoonmaakkwaliteit een stuk beter is geworden. Stoom dringt diep door in de poriën en weekt het vuil los. De machines worden hierdoor echt goed schoon. Ook verwijdert stoom stickerresten op de rollen. Tevens is het gebruik van minder water een stuk duurzamer en kunnen we sneller werken, omdat er minder gedweild moet worden,” legt Kees uit.

HYDROBOX De Hydrobox gebruikt Lempak voor het schoonmaken van de bewaarcellen. “Het is belangrijk dat de cellen en de verdampers goed gereinigd worden. Voordat we de Hydrobox in handen hadden, maakten we het cellencomplex schoon met een stoomcleaner die op dieselolie draaide. Niet echt een duurzame manier van schoonmaken.

En heel veel (afval-)water. De Hydrobox die we nu gebruiken heeft een waterverbruik van 2l/min en draait op elektriciteit,” aldus Kees. “We zijn nu een stuk flexibeler dan voorheen. De Hydrobox is tevens zeer makkelijk te bedienen. Je zet de temperatuur op de gewenste stand en je kunt aan de slag.

De eenvoud van bedienen was voor ons ook één van de redenen om de twee schoonmaakmachines van Innovi aan te schaffen.”

“We werken nu ruim een maand met de Hydrobox en Steambox en tot nu toe zijn we zeer tevreden. De machines worden iedere dag gebruikt en we hebben nog geen problemen ondervonden. Ook over de samenwerking met Innovi zijn we tevreden. Het bedrijf biedt een goede service en zal de machines ook de nodige onderhouds-

Stoom dringt diep door in de poriën en weekt het vuil los

beurten geven wanneer dat nodig is. Het gebruiksgemak en de mate van reiniging van beide machines is zeer goed en we zijn blij dat we de overstap hebben gemaakt.

Wij gaan met voedsel om. En waar je met voedsel omgaat, daar moet het schoon zijn,” benadrukt Kees nog een keer.

Innovi is gevestigd in de plaats Vroomshoop en is gespecialiseerd in het aanbieden

reinigingsoplossingen zoals droogijsstralen, stoomreiniging en enzymatische reiniging. Het bedrijf is exclusief importeur van de machines van Tecnovap, Intelblast en Duplex en enzymatische reinigingsproducten van Realco. “Wij zijn echte probleemoplossers,” vertellen de mensen achter Innovi. “Door onze relaties slimmer te laten werken, kunnen we het verschil maken. Het goed uitgekiende aanbod van ecologische

Q·A Services

reinigingsproducten biedt voor elke situatie een duurzame oplossing. We streven ernaar om per oplossing een zo klein mogelijke voetprint achter te laten.” (SR)  kees@vdlem.nl

JAAR

Keeps an eye on your quality!

AGF Primeur 2 • Voedselveiligheid • 2021

73

SPECIAL • Voedselveiligheid

Laboratorium voor voedselanalyses Primoris viert zijn 20ste verjaardag

Primoris viert jubileum:

Al 20 jaar in het teken van voedselveiligheid, productkwaliteit en duurzaamheid Ooit tot stand gekomen als spin-off van de Faculteit Landbouwwetenschappen van de Universiteit van Gent, viert het laboratorium voor voedselanalyses Primoris (aanvankelijk Fytolab genaamd) dit jaar zijn 20ste verjaardag als zelfstandig, commercieel laboratorium. “Er is veel evolutie geweest in die periode,” vertelt Carine de Clercq, tot voor twee jaar directeur van Primoris Belgium en nu directeur van Primoris Holding.

Z

ij zag door het oprichten van het Europese voedselagentschap EFSA in combinatie met nationale voedselagentschappen het toezicht op de voedselveiligheid de afgelopen 20 jaar steeds strikter worden.

De retail heeft daarbij ook een rol gespeeld.

“Met hun controles en extralegale eisen heeft de retail een belangrijke duw aan een strikter beleid gegeven.” Maar ook de technologie is geëvolueerd. Zo kan er meer, sneller en lager worden geanalyseerd.

74

AGF Primeur 2 • Voedselveiligheid • 2021

LAGER EN SNELLER “Er is zeker meer vraag om lager te detecteren,” meldt Lies Vanhee, directeur van Primoris Belgium. “De uitdaging ligt er dan in om voldoende interpretatie bij de analyseresultaten te voorzien.” Als voorbeeld noemt zij het Franse initiatief Zeroresidu.

“Wat is ‘zero’? Wat we niet meer kunnen detecteren of onder een bepaalde limiet?

Dat is toch een uitdaging om juist te interpreteren voor onze klanten. Daar voelen we

duidelijk aan dat de extra ondersteuning die we bieden noodzakelijk is.” Primoris ondervindt ook dat er steeds meer vraag is naar snelle analysetermijnen. Toen Carine in 2001 begon was een analyseresultaat binnen vijf dagen al een hele prestatie. Lies geeft aan dat vandaag de dag ongeveer 15% van de stalen op dezelfde dag geanalyseerd en gerapporteerd wordt. Lies en Carine verwachten dat sneltesten met apps of foto’s via de mobiele telefoon een grotere rol gaan spelen, maar zeker niet de laboratoriumtesten zullen vervangen. Lies geeft aan dat er een paar apps op de markt zijn die als screening kunnen worden gebruikt, maar daarna toch door een laboratoriumanalyse moeten worden bevestigd.

RESIDUDEFINITIE Carine stelt vast dat er op het gebied van voedselveiligheid veel aandacht is voor

Primoris ziet dat er vraag is om lager en sneller te detecteren

residuen van gewasbeschermingsmiddelen. Zij verwacht dat dit voorlopig zo zal blijven, al zal er ook meer aandacht komen voor de controle van microbiologische aspecten, zoals bijvoorbeeld virussen.

Een tendens is dat de residudefinitie, die hoort bij een maximale residulimiet (MRL), verandert en niet alleen betrekking heeft op de actieve stof van de gewasbeschermingsmiddelen, maar ook op de afbraakproducten (metabolieten) ervan. “Er worden meer en meer metabolieten gevraagd in de wetgeving om te testen. Om een goed beeld te krijgen van het gebruik van een gewasbeschermingsmiddel, wordt de combinatie van het product en de metabolieten die gevormd zijn, getest,” geeft Lies aan. In het verlengde daarvan verwacht Carine dat er een beweging zal zijn vanuit Europa om MRL’s te bepalen, niet per actieve stof, maar gegroepeerd op basis van werkzame stoffen met een analoge werking.

Daarbij constateert zij dat uit de jaarlijkse Europese monitoring blijkt dat er steeds minder overschrijdingen in MRL’s zijn en dat er een beweging richting een vast niveau zichtbaar is. Toch voorziet Carine dat het monitoren van MRL’s belangrijk zal blijven, omdat de impact van een overschrijding veel groter is geworden dan voorheen. “In 2001 werd niet zoveel gevolg gegeven aan een overschrijding.

Vandaag de dag zijn de gevolgen zeer uitgebreid. Dat gaat van recalls tot het vernietigen van producten en het terechtkomen

op de website van de overheid en sneller klanten verliezen.

De impact is zeer groot en dat toont aan dat het belang om te analyseren nog een hele tijd zal blijven bestaan.”

ORIGINE Een ander thema dat nu heel actueel is, betreft het bepalen van de origine van goederen.

Primoris constateert dat lokaal aankopen en de korte keten tijdens de coronacrisis belangrijker zijn geworden voor de consument en dat dit in het kader van duurzaamheid een blijvende tendens zal zijn. De controle op de herkomst van groenten en fruit wordt daarmee door de toegenomen focus op voedselfraude ook belangrijker. “Als in Frankrijk bijvoorbeeld Franse appelen voor twee keer zo veel verkocht kunnen worden, wordt de verleiding heel groot om appelen met andere origine te herlabelen als Franse appelen,” zegt Carine. Ciboris, de onderzoeksafdeling binnen de Primoris-groep, legt zich toe op voedselfraude in brede zin. Zo werd het verschil onderzocht tussen witloof die is geteeld in de volle grond of via hydrocultuur. En ook het controleren van variëteiten behoort tot de mogelijkheden. “Elke vraag met betrekking tot voedselfraude vraagt een aparte benadering.

Dit leidt telkens tot een project op maat van de klant.” (MW)  communications.be@primoris-lab.com

20 jaar

wereldwijde ondersteuning in betrouwbare analyses van pesticideresiduen en contaminanten in de agrovoedingssector

EXPERTISE

ANALYSE

SNELHEID SERVICE

www.primoris-lab.com info@primoris-lab.com +32(0)9 330 10 10

AGF Primeur 2 • Voedselveiligheid • 2021

75

Advertorial

Eurofins lanceert vernieuwd totaalconcept voor voedingsproducenten ‘Lekker lang houdbaar’ “Consumenten wensen een smakelijk, vers en veilig product dat niet te snel bederft”

Door bundeling van krachten en expertise op het gebied van voedselhoudbaarheid en voedselveiligheid wil Eurofins Food, Feed, Water Benelux voedselproducenten meer zekerheid bieden over de houdbaarheid van producten. De nieuwe module, ‘Lekker Lang Houdbaar’, bestaat uit drie stappen:

1. Advies op het gebied van receptuuropbouw en het testen van de werking van additieven en natuurlijke conserveermiddelen.

2. Het berekenen en toetsen van de gewenste houdbaarheid aan de hand van wiskundige modellen en ten slotte 3. Het onderbouwen van de houdbaarheid volgens wet- en regelgeving met een check, inclusief de challengetest.

Sandra Roesink-Smale, Project Leader Food Safety: “De food markt wordt complexer. De markt voor verse ready-

to-eat-producten groeit, daarnaast zien we een groeiende vraag naar natuurlijke conserveermiddelen of juist minder conserveermiddelen. Consumenten wensen een smakelijk, vers en veilig product dat niet te snel bederft.”

“Eurofins wil met het totaalconcept voorkomen dat producenten pas aan

het eind van de keten de houdbaarheid van hun producten laten testen. “We zien producten soms niet door de challengetest heen komen met als conclusie dat de gewenste THT niet haalbaar is. Dat betekent dat de hele route van productontwikkeling en receptuur opnieuw gestart moet worden.

Met een beetje pech ben je dan weer maanden onderweg.”

Andere of minder conserveermiddelen De start van het traject is essentieel voor de daaropvolgende stappen. Zo hebben natuurlijke conserveermiddelen of

minder gebruik van conserveermiddelen een ander effect op de smaak en textuur van een product dan de E-nummers.

Na de eerste fase voorspelt Eurofins met behulp van erkende wiskundige modellen de groeipotentie van Listeria monocytogenes of andere pathogene micro-organismen in het versproduct.

Tegelijkertijd wordt de houdbaarheid van de nieuwe receptuur getest en getoetst aan de criteria.

Houdbaarheidstermijn Lekker Lang Houdbaar wordt afgesloten met de challengetest waarin onderzocht wordt hoe het daadwerkelijk is gesteld met de uitgroei van Listeria monocytogenes en andere ziekteverwekkende micro-organismen in het product gedurende de gehele houdbaarheidstermijn. “In deze periode mogen micro-organismen niet uitgroeien tot aantallen die hoger zijn dan de wettelijke criteria”, licht Sandra Roesink toe. Eurofins werkt conform de wettelijke eisen zoals beschreven in Infoblad 85 waarin de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit de regels rondom microbiologische criteria voor levensmiddelen toelicht. De duur van het gehele traject hangt onder andere af van de houdbaarheid van het product.

Voor meer informatie: www.lekkerlanghoudbaar.com

Uw product langer houdbaar met Eurofins!

Terwijl u een smakelijk & gezond product behoudt èn voedselverspilling voorkomt.

Direct aan de slag met ons 3-stappenplan?

Wij helpen u graag! +31(0)888 31 03 30 foodsafetysolutions@eurofins.com

lekkerlanghoudbaar.com Testing for life

Diversen

Blauwe bessen helpen bij behandeling depressie

‘Pistachenoten kunnen bijdragen aan gewichtsverlies' Volgens een studie kan het toevoegen van Amerikaanse pistachenoten aan je eetpatroon bijdragen aan gewichtsverlies.

Daarnaast kan het ook andere voordelen voor de gezondheid hebben, zoals het verlagen van de bloeddruk.

O

nderzoekers van de Universiteit van Californië in San Diego onderzochten of pistachenoten kunnen worden gebruikt als onderdeel van een gewichtsverliesprogramma in een studie met 100 personen met een gezond gewicht, met overgewicht en met mensen die lijden aan obesitas. Volgens de 4 maanden durende studie werd het eten van pistachenoten gekoppeld aan een ver-

hoogde inname van voedingsvezels en een verminderde consumptie van zoetigheden.

Regelmatige consumptie van pistachenoten werd in verband gebracht met een vergelijkbare mate van gewichtsverlies, en vergelijkbare reducties in BMI en tailleomtrek, bij mannen en vrouwen met overgewicht of obesitas in vergelijking met een controlegroep. 

Blauwe bessen gezond voor de lever

P

ortugese wetenschappers van de Universiteit van Coimbra (UC) hebben vastgesteld dat "de voortdurende consumptie van blauwe bessen een gunstiger invloed heeft op de lever," wat relevante aanwijzingen geeft voor een gunstig effect van de consumptie van dit zachtfruit. Het onderzoek ging uit van een dagelijkse portie blauwe bessen van ongeveer 240 gram. De ontdekking werd gedaan tijdens een studie die tot doel had om mogelijke gunstige effecten van blauwe bessensap te meten in de context

78

AGF Primeur 2 • 2021

van pre-diabetes, een voorfase van diabetes type 2. Gezien de verrijkte fytochemische samenstelling van de blauwe bes, in een verscheidenheid aan bioactieve bestanddelen die "in verschillende omstandigheden ontelbare beschermende effecten lijken te kunnen hebben, leek het de onderzoekers relevant om ook de impact van de consumptie van dit 'superfood' op de lange termijn bij gezonde mensen vast te stellen", verklaarden de coördinatoren van de studie. 

Er zijn drie studies verschenen die wijzen op een antidepressief potentieel voor de nederige blauwe bes. Alle drie de onderzoeken zijn afkomstig van één groep onder leiding van Claire Williams van de Universiteit van Reading, Engeland. Zij testten het effect van een drankje met poeder van blauwe bessen gelijk aan een kopje verse blauwe bessen - op de stemming bij 144 kinderen, adolescenten en jongvolwassenen in drie willekeurige, placebogecontroleerde onderzoeken. Het placebodrankje had hetzelfde suiker- en vitamine C-gehalte als het blauwe bessensap, en beide drankjes werden zo gemaakt dat ze er hetzelfde uitzagen door ze te mengen met geconcentreerd sinaasappelsap. De eerste twee studies onderzochten de stemming 2 uur na een enkel drankje, en de derde keek naar de effecten op langere termijn van een dagelijks drankje gedurende 4 weken. Alle drie de studies waren positief, met effectgroottes die varieerden van klein tot middelgroot. De bevindingen worden gedeeltelijk ondersteund door een Canadees onderzoek waarbij

blauwe bessensap postnatale depressie bij gezonde zwangere vrouwen voorkwam; maar het sap in dat kleine gecontroleerde onderzoek bevatte ook tryptofaan en tyrosine. Daarentegen vonden twee andere onafhankelijke groepen die blauwe bessen testten bij gezonde oudere patiënten geen voordelen voor de stemming. 

In Ghana dreigt een tekort aan tomaten omdat importeurs en vervoerders van het product voor onbepaalde tijd in staking zijn gegaan. De staking, die in het weekend van start is gegaan, is het gevolg van naar eigen zeggen aanhoudende berovingen op de route Kumasi-Bolgatanga-Burkina Faso.

is hen te beschermen. "Tussen Kintampo en Paga gebeuren de aanvallen vaak, omdat er te veel snelheidsheuvels op de wegen zijn. Vroeger beroofden ze je en lieten ze je gaan, maar nu schieten ze eerst de chauffeur neer," legde een van de chauffeurs uit. 

Ghana: Tekort aan tomaten dreigt door aanhoudende overvallen op snelwegen

Twee chauffeurs zijn om het leven gekomen, terwijl meer dan tien chauffeurs verwondingen hebben opgelopen bij zes verschillende overvallen alleen al in januari op dezelfde route.

De meest recente was op vrijdag in Pwalugu, waar de chauffeur werd doodgeschoten. Vooral de vrachtwagenchauffeurs zijn bang om de route te rijden, omdat de politie niet in staat

Verpakkingen

Deze tomatenteler ‘praat’ met consument dankzij QR-code Voor consumenten die tomaten kopen, zeggen getallen zoals 986 hectare tomatenteelt niet zoveel.

Ja, het zijn veel voetbalvelden, maar verder? Verder niets. Ook percentages zijn lastig. 20% minder CO2emissie. Mooi, maar wat betekent dat? Best veel, zo vinden ze bij Azura Group. De Frans-Marokkaanse tomatenproducent, met inderdaad bijna duizend hectare tomatenteelt, koos ervoor de eigen CO2-uitstoot in de keten te meten, te reduceren, compenseren én dat ook te gaan communiceren.

‘100% carbon neutral’ prijkt er vanaf maart 2021 op alle tomatenverpakkingen van het merk Azura die vanuit Marokko in de grote Europese supermarktketens terug te vinden zijn.

V

oor Azura Group, met naast heel veel tomaten ook kruiden, eetbare bloemen en tapijtschelpen, een zeevrucht, in het assortiment, is het de manier om met de consument ‘te praten’ over de duurzaamheidsstappen die zijn gezet. En die nog gezet moeten worden in de keten. De tomaten van de teler komen uit Marokko, uit de regio onder Agadir om precies te zijn.

Ruim 800 autokilometers vanaf Tanger, net onder de straat van Gibraltar. Wie op Goog-

Verpakking eigen merk in Frankrijk/Frans supermarktschap met logo/QR-code

le Earth inzoomt, ziet een lappendeken vol kassen, waarvan er heel wat in gebruik zijn voor de tomatenteelt van het in 1988 opgerichte familiebedrijf. Inmiddels brengt de teler ronde en langwerpige cherrytomaten, kleinere mix cherrytomaten in de kleuren rood, geel, oranje en donkerbruin én grotere, ronde trostomaten op de markt. Met tegenwoordig dus een speciaal logo en een QR-code op de verpakking. Een opvallende stap, waarmee het bedrijf voor zover men

De volledige bedrijvengroep, met daarin ook 46 hectare kruidenteelt, teelt van eetbare bloemen en productie van tapijtschelpen, was in 2019-2020 goed voor 304 miljoen euro omzet. De tomaten- en kruidenproductie was daarin goed voor 89%.

WATER EN WARMTE Communiceren over het verduurzamingsproces, dat wil men namelijk meer gaan doen. Vooral ook met de consument. “Het past bij de koers die de vorig jaar nieuw aangestelde directie heeft gekozen,” vertelt Céline Montauriol. Zij is sinds ruim zes maanden Hoofd Maatschappelijk VerantOp duurzaamheid zet Azura Group sterk in. Om de milieu-impact van het bedrijf te meten, werd ook de hulp gevraagd van de Universiteit van Delft. Die berekende dat compensatie van de milieu-impact de tomatenproducent 30 eurocent per kilo tomaten kost.

Grote speler Azura Group werd opgericht in 1988, toen de eerste teeltfaciliteit werd opgestart. Tegenwoordig telt de Frans-Marokkaanse tomatenteler een tomatenareaal van 986 hectare kas, onder meer dankzij een investering van 40 miljoen euro in uitbreiding van het areaal met 100 hectare tijdens de afgelopen twee teeltseizoenen.

zelf weet, de eerste is en waarover men graag meer vertelt.

Naast teelt nabij Agadir en een kantoor in Casablanca werkt Azura Group met een logistiek centrum in Perpignan, Frankrijk, en met serviceproviders in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. De belangrijkste afzetlanden zijn ook Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, al zijn ’s winters Azura-tomaten ook in Nederland te vinden, zij het onder private label. Alleen in Frankrijk zet Azura af onder eigen merk.

Jaarlijks wordt bijna 192.000 ton CO₂ gecompenseerd. Hiervoor werkt de groep samen met Climate Partner. Een windmolenpark in de regio Tanger-Tétouan in Marokko en een regenwoudbeschermingsproject in Tambopata in Peru zijn opgezet. Om op het gebied van waterverbruik stappen te zetten, wil men in 2022 volledig van het gebruik van grondwater afstappen en dit inruilen voor water uit een speciaal ontziltingsproject, waarmee oceaanwater bruikbaar wordt gemaakt voor de teelt. (TT)

AGF Primeur 2 • 2021

79

Diversen

woord Ondernemen. Wanneer we met haar bellen via een videoverbinding zit Montauriol in Marokko, waar Azura naast kassen in Agadir ook een kantoor in Casablanca heeft. Montauriol ziet van dichtbij dat er veel gebeurt, maar snapt dat dat voor de consument in Europa niet zo eenvoudig te zien is. De MVO-directeur benadrukt dat het bedrijf op eigen initiatief het verduurzamingsproces heeft ingezet én dat nu ook op de verpakking communiceert. “Het is voor ons geen bonus, maar noodzaak. We willen een verduurzamingspartner zijn voor de supermarkt en niet alleen een teler.”

In 2010 werd voor het eerst een zogenaamd Life Cycle Assessment gedaan om haar milieu-impact uit te rekenen. Vorig jaar is dat opnieuw gedaan. Dit alles volgens de internationale ISO-standaardnormen 14040 en 14044. Het resultaat? De al eerdergenoemde besparing in CO2-uitstoot van 20% ten opzichte van 2010. Het maakt dat er tegenwoordig bij de teelt van 1 kilogram Azura-tomaten 1,26 kilo CO2 vrijkomt, van ‘boer tot bord’.

FEITEN EN GEVOEL “Ons grote voordeel is dat wij de kassen hier niet verwarmen en belichten,” geeft Montauriol aan. Allemaal te danken aan een gunstig klimaat in Noord-Afrika. Daartegenover staat wel waterverbruik. “Dat is in een warm klimaat hoger,” beaamt ook Céline. Het maakt dat er al sinds jaar en dag discussie is over het kiezen tussen binnenlands product en importproduct in het schap. “Wij merken dat ook en zien dat lokaal product regelmatig de voorkeur krijgt in Europese landen. Er komt soms ook een stukje politiek bij kijken. Beslissingen worden niet altijd op basis van harde feiten gemaakt, maar ook op basis van gevoel, van perceptie. Aan ons de uitdaging om, naast goede, gezonde tomaten telen, ook aan te tonen dat we écht duurzaam telen. Dat gaat zeker helpen, zowel voor de

Azura zet ook op maatschappelijke projecten in

80

AGF Primeur 2 • 2021

Azura Carbon neutral verpakking

wereld, het milieu, als voor de positie van onze tomaten in het schap.”

Meten is weten is voor Azura daarbij het devies. En dat levert soms opvallende resultaten op. “Zeker bij de consument staat logistiek vanwege de CO2-uitstoot niet altijd even goed te boek,” weet Montauriol die het deels wijt aan het maatschappelijk debat waarin de auto als vervoersmiddel ook het negatieve imago van vervuiler heeft. In de hele tomatenketen valt het aandeel van de logistiek in de CO2-emissie echter mee. “De helft van onze CO2-uitstoot is afkomstig van de productiefase van de tomaten,” verwijst de MVO-directeur naar het duurzaamheidsrapport dat werd opgesteld en waarin onder andere de vergelijking met verwarmde conventionele kassen in Frankrijk wordt gemaakt. Op twee qua CO2-uitstoot in de keten verpakken en op drie pas logistiek.

VERPAKT “Het neemt niet weg dat bedrijven hoe dan ook stappen moeten blijven zetten op

alle fronten,” vindt Montauriol. Dat laatste, stappen zetten, deed ze eerder in de graansector in Frankrijk voor een andere partij, waar o.a. biodiversiteit een flinke uitdaging was. Bij Azura is, om het concreet te houden, verandering van de verpakkingen te verwachten. Uit duurzaamheidsoogpunt.

“Al het plastic dat wij voor het verpakken van tomaten gebruiken is inmiddels al recyclebaar r-PET. Helaas is het nog niet in al onze afzetlanden ook al zo dat dat volledig gebeurt. Mede daarom kijken wij ook naar helemaal plasticvrij verpakken.

Karton wordt door ons samen met onze verpakkingspartners onderzocht. Mogelijk zijn we dit jaar nog zover om op dit gebied een innovatie te presenteren. De uitdaging is nu nog houdbaarheid van het product en goede zichtbaarheid van de tomaten voor de consument in het schap. Het product moet ook verpakt goed zichtbaar blijven.

Maar ook het hoge waterverbruik dat bij kartonproductie komt kijken weerhoudt ons er nu nog van om helemaal voor karton te kiezen.” En dan komen er voor een grote producent als Azura ook nog de per land verschillende wensen van de afnemers op verpakkingsgebied bij. “Eén ding is echter zeker. Een verpakking is nodig om ons toch kwetsbare product goed houdbaar en goed transporteerbaar te maken.

In Marokko verpakken wij alles hier zelf in eigen beheer. Daarna gaat het product op transport. Bij de klant moeten de tomaten er vervolgens ook nog piekfijn uitzien.” En die consument, die wil toch vooral lekkere tomaten eten, naast al het meten en er meer over kunnen weten. (TT)  info@azuragroup.com

Diversen

Wereldproductie groenten en fruit bedroeg in 2018 bijna € 370 mld Wereldproductie groenten en fruit 2018 14,8 MLD

In 2018 bedroeg de wereldproductie van groenten en fruit € 37 mld berekend op basis van gegevens van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO).

20,7 MLD

44

MLD

40

18,1

MLD

MLD

9,1

MLD

9,6

MLD

25,9 MLD

De gegevens over het kalenderjaar 2018 (januari-december) zijn de meest recente gegevens die het VN-agentschap heeft gepubliceerd.

24,3 MLD

16,2 MLD

Infographic Wereldproductie groenten en fruit PR2.indd 1

16-2-2021 10:25:34

Jeruzalemartisjok bevordert de gezondheid van immuunsysteem, zenuwstelsel en stofwisseling

V

iia Kõiv, Tanel Tenson en Elin Org zijn onderzoekers aan de universiteit van Tartu. Het trio heeft een nieuwe manier gevonden om de gezondheid van het immuunsysteem en het zenuwstelsel te verbeteren en de stofwisseling te ondersteunen. De wetenschappers ontwikkelden chips van de jeruzalemartisjok in het spin-off bedrijf van de universiteit, RootBioMe. Bij het zoeken naar het beste wortelgewas ontdekten de onderzoekers van RootBioMe dat bij het eten van de jeruzalemartisjok - een soort zonnebloem die inheems is in centraal Noord-Amerika, ook wel zonnewortel, sunchoke of aardpeer genoemd - menselijke spijsverteringsenzymen niet in staat zijn om inuline af te breken, omdat de wortelgroente

een grote hoeveelheid vezels bevat en een rijke microbiële leefgemeenschap heeft. Microbiologe Viia Kõiv, die onderzoek heeft gedaan naar de bacteriën in groenten en meer bepaald in wortelgewassen, stelde vast dat de microbiële diversiteit in deze groente groter is als deze vrij in de natuur groeit, vergeleken met de geteelde aardpeer die in supermarkten te koop is. Bovendien maken veel van de bacteriën die in de wortels groeien, ook deel uit van een gezonde menselijke darm. Hoe meer bacteriën er in de groente zitten, hoe meer ze noodzakelijke stoffen produceren die ons immuunsysteem en zenuwstelsel, maar ook onze stofwisseling ondersteunen.

De voordelen van inuline in de aardperenchips zijn aan-

getoond door een studie die is uitgevoerd met vrijwilligers. De microbioomanalyse met behulp van fecesmonsters toonde aan dat na de consumptie van de artisjokproducten de microbiële samenstelling in de darmen van de vrijwilligers was veranderd. Volgens universitair

hoofddocent Elin Org toonden de resultaten aan dat de hoeveelheid bacteriën die de inuline consumeren die de stofwisseling verbetert, toenam. Org voegde eraan toe dat de resultaten verrassend genoeg binnen slechts twee weken zichtbaar waren.  AGF Primeur 2 • 2021

81

Geswitcht

Dieneke Nobel:

“Na corona is het tijd voor een reünie met oud-collega’s” Was: Administratief medewerkster bij Ben van der Waal Zuidvruchten BV Is: Administratief medewerkster bij Freshgard BV

In de AGF-sector zijn er veel familiebedrijven, maar wanneer je ruim 21 jaar voor een zaak werkt, voelt dat haast als familie, iets waar je geen afscheid van wilt nemen. Dieneke Nobel deed het toch en maakte afgelopen jaar de switch van Ben van der Waal Zuidvruchten naar Freshgard. “Een verplichte switch, anders had ik er tot mijn pensioen gezeten. Maar hier bij Freshgard ga ik voorlopig ook niet meer weg,” vertelt Dieneke.

Na een bestaan van exact 65 jaar sloot Ben van der Waal Zuidvruchten op 1 september de deuren aan de Groothandelsmarkt in Rotterdam. Voor realisatie van de nieuwe Groothandelsmarkt was het noodzakelijk om het pand te verkopen en stopten alle activiteiten. “We hoorden 1 maart 2020 dat we op zoek moesten naar een andere baan. De coronamaatregelen gingen toen ook net in en ik had er wel een hard hoofd in of het zou gaan lukken om een nieuwe baan te vinden,” vertelt Dieneke. Toch verliep de overgang naar een nieuwe werkkring heel soepel. Het AGF-wereldje is klein en via via kwam Dieneke in contact met Freshgard.

Dieneke is als echte AGF-ster niet op haar mondje gevallen. Toen ze in 1999 bij Ben van der Waal ging werken was ze in het begin nog wel verlegen, maar dat veranderde snel.

Ben van der Waal was een klein bedrijf waar Dieneke van alles en nog wat aanpakte. Werken met de computer leerde zij van Bianca.

Als echte Rotterdamse houdt ze zich aan het bekende gezegde ‘niet lullen maar poetsen’. “Lichte stress is het prettigste om in te werken. Een beetje druk op de ketel en snel schakelen. Daar houd ik van!”

Bij Ben van der Waal was het elke dag lol en de zaak speelde een belangrijke rol in haar leven. De dagelijkse file was toen geen reden om eens dichter bij huis te kijken en de AGF-sector was sowieso een familiedingetje.

“Mijn opa stond in Rotterdam en omstreken op de markt met AGF-handel, mijn vader werkte destijds bij Ben van der Waal en mijn beide broertjes zitten ook in de AGF. Nu ik moest switchen heb ik wel even buiten de sector en dichter bij huis rondgekeken, maar toen kwam al snel Freshgard op mijn pad en dat is nog geen tien minuten van mijn huis, dus dat is heel prettig.”

Ook Freshgard kent een klein en gezellig team waar Dieneke zich gelukkig snel thuis voelde. Het is een serviceverlener gespecialiseerd in opslag, beheer en distributie van versproducten. Het bedrijf is in staat om klanten volledig te ontzorgen, omdat het in het bezit is van een Douane entrepot C-vergunning en nauw samenwerkt met Europe Retail Packing en Van Ooijen Transport. “De werkzaamheden zijn heel anders, ik heb wel veel contact met klanten, maar niets meer te maken met de verkoop van de handel. Hier houd ik me vooral bezig met voorraadbe-

heer. Dat was in het begin wennen en ik heb toen wel een paar nachten wakker gelegen van de orderstroom. Heel secuur werk, maar daar houd ik wel van, dat alles netjes klopt,” lacht Dieneke.

Dieneke houdt contact met haar oud-collega’s en appt nog regelmatig met oprichter Ben van der Waal. Hij is inmiddels 83 jaar, maar was tot op het laatst te vinden in de zaak. “Alle collega’s hebben gelukkig een nieuwe baan gevonden, de meeste ook in de AGF. Maar ik mis iedereen best wel, dus na corona is het tijd voor een reünie met oud-collega’s,” besluit Dieneke. (ML)  dieneke@freshgard.nl

Oppassen met avocadoverkopers langs Zuid-Afrikaanse wegen

D

erek Donkin, van de South African Avocado Growers’ Association (SAAGA), heeft het volgende bericht gedeeld: "Terwijl we ongeduldig wachten op de start van het Zuid-Afrikaanse avocadoseizoen 2021 is er sprake van een tekort aan avocado's op de markt. Nu er een tekort is, zijn de prijzen hoog. Hoge prijzen leiden vaak tot twee ongewenste effecten: telers die hun fruit eerder oogsten en onrijp verkopen, waarna het nooit 82

AGF Primeur 2 • 2021

goed rijpt, en diefstal. Wanneer je in januari Fuerte-avocado's in de aanbieding tegenkomt bij je lokale super of langs de kant van de weg, dan moet je op je

hoede zijn. De kans is namelijk groot dat het fruit niet rijp wordt of dat je te maken hebt met gestolen producten. Een andere nuttige tip is te kijken

of er nog een steel aan het fruit zit. Als er een klein stompje aan zit dan is het fruit op de juiste manier geoogst. Wanneer dit niet het geval is, dan is de kans groot dat het een gestolen product betreft. Goede telers zullen hun fruit van de takken knippen waardoor er iets van de steel achterblijft. Avocadodieven rukken het fruit echter uit de bomen, omdat dit veel sneller gaat." 

Diversen

Het eten van fruit kan hart- en vaatproblemen bij mannen bestrijden

E

en recente studie van meer dan 25.000 mannen, gepubliceerd in The American Journal of Clinical Nutrition, wees op de extra voordelen van het consumeren van fruit bij mannen in alle leeftijdsgroepen. Een voedingspatroon kan op zoveel gebieden een verschil maken.

Toch wilden de onderzoekers zich niet richten op zogenaamde ‘wondervoedingsmiddelen’, en adviseren om gewoon altijd te streven naar een eetpatroon met een verscheidenheid aan aanbevolen voedingsmiddelen, omdat deze elk verschillende voedingsstoffen bevatten die je als mens nodig hebt. Een eenvoudige regel om te volgen: Eet voedsel met heldere natuurlijke kleuren. De studie richtte zich ook op mannen met een erectiestoornis. Erectiestoornissen (ED) zijn vaak een teken van een slechte doorbloeding. ED, die toeneemt met de leeftijd, is een

waarschuwingsteken dat men het risico loopt op een hartaandoening of een beroerte.

Hoge bloeddruk, overgewicht en roken verhogen het risico op zowel ED als hart- en vaatziekten. ED wordt beschouwd als een eigen risicofactor voor hart- en vaatproblemen, zelfs

als men de andere problemen niet heeft. Om het risico op ED te beperken, kan men ten minste drie porties per week eten van een van de volgende voedingsmiddelen: aardbeien, blauwe bessen, rode wijn, appelen, peren en citrus. Zo kan men de ene dag aardbeien eten, de

andere dag citrus, en de derde dag blauwe bessen. Dit zou volgens de studie het risico van een man op een erectiestoornis met 19% kunnen verminderen. In dit onderzoek waren de resultaten het grootst bij jongere mannen die ook overgewicht hadden. 

Gratis AGF en virtueel voedingsonderwijs in Noord Michigan

SpringFresh Group Lipowo 27 69-200 Sulecin POLEN Telefoon +48 607 041 611 GSM +31 (0)651 297 310 E-mail info@springfresh.eu

www.springfresh.eu

83

AGF Primeur 2 • 2021

I

nwoners van Noord-Michigan kunnen nu een doktorsrecept krijgen voor gratis groenten en fruit en toegang tot gratis virtuele voedingseducatie door het Fruit & Vegetable Prescription Program. Het programma is gebaseerd op een succesvol testprogramma en kwam verschillende jaren geleden naar Noord-Michigan toe. Sindsdien is het uitgebreid om meer gemeenschappen in de hele regio erbij te betrekken.

In voorgaande jaren werd het programma persoonlijk aange-

boden op markten in de regio, maar sinds de Covid-19-pandemie begon is dit veranderd naar een virtueel platform. De virtuele voedingseducatie is een serie van zes sessies, live onderwezen door voedinginstructeurs van MSU Extension, waarin onderwerpen worden aangesneden als koken voor één persoon, manieren om meer groenten en fruit te gebruiken in maaltijden, en dagelijks bewegen. 

Detail

Bertwin Carijn, Carijn Groenten en Fruit:

“AGF-handel zit er ingegrift”

43 jaar lang naar wekelijks 5 markten, daarnaast volop verkopen vanuit de winkel (voor 2000 vanuit de loods) met 6 dagen per week ruime openingstijden, en dan dagelijks het breedste en verste AGFassortiment aanbieden… het arbeidsethos dat nodig is om dat voor elkaar te krijgen, moet wel héél goed zijn. “Het zit er ingegrift,” reageert Bertwin Carijn van Carijn Groenten en Fruit uit het Belgische Zwalm.

H

ard werken is Bertwin van jongs af aan gewend, om ‘bij te tanken’ zijn jaarlijks 3 weken vakantie voldoende, voor de rest is het dagelijks om 3:15 uur uit de veren en op vrijdag voor de vroegmarkten om 1:15 uur tot het werk gedaan is. Carijn Groenten en Fruit is dan ook een begrip in Gent en omstreken. “Iedereen kent ons en weet dat we kwaliteit bieden tegen een redelijke prijs,” vertelt Bertwin. Hij werkt sinds 1997 mee in de zaak die zijn ouders in 1978 begonnen. Zij namen een groente- en fruithandel over en begonnen met de 5 markten rondom Gent. “In de voormiddag de markt en ’s middags was er verkoop vanuit de loods. Dat stopte toen we in 2000 een winkel openden. In dat jaar kwam mijn vrouw Evi ook in de zaak werken. Verder doen we een beetje groothandel erbij, we beleveren een aantal horecazaken en werkfruit.”

84

AGF Primeur 2 • 2021

Bertwin en Evi in de winkel met op de achtergrond vader Antoine, moeder Rita die ook nog actief is in het bedrijf ontbreekt

De winkel is voornamelijk het domein van Rita, moeder Carijn en Evi. Bertwin koopt in, gaat naar de markten en is ’s middags in en rond de winkel te vinden. Bij zijn taken wordt hij nog altijd geholpen door zijn vader Antoine en een oom, die al 40 jaar meedraait in het bedrijf. Het voordeel van zowel markten draaien als de winkel, is dat klanten Carijn Groenten en Fruit altijd wel weten te vinden. “De markten zijn allemaal kort bij. Als het weer dan wat minder is, komen veel klanten die anders naar de markt gaan, naar de winkel. We hanteren er dezelfde prijzen als op de markt en staan erom bekend dat we altijd goede kwaliteit bieden en niet duur zijn.”

De wijze van verkopen verschilt. “Op de markt is meer folklore. Je kunt je volledig laten gaan en maakt de show met de producten en probeert zo de mensen naar je toe te trekken. In de winkel is het natuurlijk ook gezellig, maar het is toch wat stijver.”

Hoeveel de mensen meenemen hangt sterk af van de locatie. “Op de markt willen klanten niet te veel meedragen, maar wanneer de auto kort bij kan staan, nemen ze vaak hun weekboodschappen mee. Op bepaalde markten zijn klanten gewend dat de verko-

Carijn Groenten en Fruit op de markt in Ledeberg, Gent

De horecamarkt is voor Carijn flink ingezakt. Die omzet ligt op nog geen 50% van normaal.

Daarentegen zijn de verkopen in de winkel en op de markt wel toegenomen, zowel door nieuwe klanten als doordat klanten meer meenemen. De charme De winkel van Carijn Groenten en Fruit in Zwalm van marktverkoop is er door corona per met een kar meegaat naar de auto en wel een beetje af door alle strenge regels. dan nemen ze grotere volumes mee. Onze “Heel jammer dat ik niets meer kan laten winkel ligt heel gunstig langs een veel proeven. Dat is leuk om te doen en de reacbereden baan, daar hebben we ruime en ties die je daarop krijgt stimuleren de vergratis parking, dus daar komen mensen kopen, dus dat is echt een gemis.” ook vaak voor de weekboodschappen. Nu in coronatijd is dat nog meer geworden.” Carijn haalt zoveel mogelijk vers van het Klanten zijn van alle generaties, maar shop- land bij telers en koopt verder in bij REOmomenten verschillen. “Door de week op -veiling, op groothandelsmarkten en gaat de markt is het publiek vaak wat ouder, wekelijks naar de vroegmarkten in Brussel. maar in het weekend komen er veel jonge De losse AGF-handel primeert en het assorgezinnen. In de winkel komt overdag het timent groeit of krimpt afhankelijk van oudere publiek en laat in de middag zie je wat er op AGF-gebied te verkrijgen is. “We jongere mensen die na hun werk langsko- hebben het ganse assortiment, alle soorten men rijden. We zijn zes dagen per week boschampignons, alle exoten, papaja, manopen van 7:00 tot 18:30 uur en het is eigen- go, meloenen, kiwi, ananas, alle Belgische lijk altijd een komen en gaan van mensen.” groenten en fruit, kolen, uien, patatten, De beste verkopen zijn sinds jaar en dag in noem maar op. Daarbij een heel beperkt het weekend wanneer Carijn op zondag op assortiment aan gesneden groenten. Jaarde markt in Gent, Ledeberg staat. “Op zater- rond hebben we spaghetti- en wokgroendag in Avelgem staan we met 5 man, zondag ten, in de winter nog hutspotgroenten en is een topper en staan we met 6 of 7 te ver- ’s zomers geraspte worteltjes en mixsalade kopen. De eerste klant staat er al om kwart die we zelf maken. We houden het aanbod voor 6 ’s ochtends en dat gaat tot vroeg in verpakte producten bewust heel klein. de middag door. Vóór corona kregen we Zeker op de markt moet alles onverpakt meer funshoppers op de markt en kwam zijn anders kopen mensen het niet. Mensen men van heinde en ver de markt bezoeken worden steeds bewuster wat dat betreft als gezinsuitstapje. Nu met corona komen en nemen zelfs hun eigen tassen mee. Dat mensen alleen, zijn meer koopgericht en valt enorm op de laatste twee jaar. Laatst nemen gemiddeld meer mee.” kon ik alleen voorverpakte lente-uitjes

krijgen, maar dat verkocht heel moeilijk.”

Hardlopers in de winterperiode zijn appelen, sinaasappelen en mandarijnen. In het seizoen pieken verkopen wanneer kersen, aardbeien, nectarines en meloenen weer volop te krijgen zijn. Wat Bertwin wel opvalt is dat traditionele groenten weer aan een opmars bezig zijn. “De laatste weken zijn met name schorseneren en knolselder echt in trek.”

De producten goed houden in de winkel is veel gemakkelijker dan op de markt, waar de weersomstandigheden steeds extremer worden. De producten staan traditioneel uitgestald op marktkramen in de beschutting van partytenten. Bij extremer weer worden extra zeilen bijgezet om de producten te beschermen tegen hitte of kou en het zorgt voor wat extra comfort. Het weer maakt de verkopen op de markt tot een steeds grotere uitdaging. Afgelopen zomer werd het wel 40 graden, maar ook in herfst en winter kan het zwaar zijn door kou, regen en storm, waarbij het spannend is of de tenten het houden. De luxe van een verkoopwagen heeft Bertwin wel overwogen, maar hij houdt het liever eenvoudig. “Zo’n wagen geeft weer onderhoud en zorgen, bovendien heb ik er geen rijbewijs voor. Wel hebben we onlangs twee kleinere vrachtwagens aangeschaft en vervangen we onze grote vrachtwagen aan het einde van dit jaar voor een Euro6. Zo zijn wij weer klaar voor de toekomst,” besluit Bertwin.

(ML)  Carijn.antoine@telenet.be

AGF Primeur 2 • 2021

85

Exoten

Jack Niama, Inti Harvest:

“Wij geven kleinere telers van exoten de kans om hun producten naar Europa te brengen” aanbod van Ecuadoraanse mango’s en avocado’s. Als bedrijf gespecialiseerd op deze gebieden kunnen wij daar ook onze bijdrage aan leveren. Zo kunnen we ook steeds ons aanbod van exotisch fruit op de markt uitbreiden.”

Jack Niama, eigenaar van Inti Harvest, een importbedrijf gespecialiseerd in de handel van speciale exotische fruitsoorten zoals passiefruit, pitahaya, granadilla, tamarillo, pepino, maracuya, physalis, etc., vliegt geregeld op en neer naar Zuid-Amerika om daar de telers te bezoeken, waarmee het bedrijf een nauwe relatie onderhoudt en hen helpt met de afzet naar Europa.

I

n 2020 werd het reizen naar Zuid-Amerika echter flink ingeperkt door het coronavirus. “Dat is jammer, maar niets aan te doen,” vertelt Jack. “We gaan normaal gesproken geregeld op bezoek bij de telers om ze toch de binding te geven met de Europese markt en om ze te laten zien waar hun producten uiteindelijk arriveren en terechtkomen. Wij laten dan ook vaak zien hoe hun bijzondere exoten staan uitgestald in de supermarkten in bijvoorbeeld Duitsland en Zweden. Daarnaast hebben wij er ook een vast team zitten om er zeker van te zijn dat de producten op de juiste manier worden verscheept.”

Het gaat hierbij vooral om een samenwerking met kleine en middelgrote telers in Ecuador en Colombia, die het potentieel hebben om te exporteren naar de Europese markt. “Hier komen de grootste partijen exoten vandaan. De telers richten zich vaak op één, hoogstens twee soorten exotisch fruit en wij helpen hen te voldoen aan de normen en wetgeving van de EU en de supermarkten waar wij aan leveren. We kijken daarvoor naar de kwaliteit van het product en houden ook de teler tegen het licht, voordat we met ze gaan samenwerken. We geven advies waar nodig en leggen uit wat de voordelen zijn van certificaten zoals GlobalGAP en SMETA als ze willen exporteren naar Europa. Vervolgens kunnen we de ver86

AGF Primeur 2 • 2021

schillende soorten exoten samenbrengen voor het transport naar Europa toe. Veelal gaat dat per vliegtuig en sommige zendingen, voornamelijk physalis en passiefruit, komen per schip deze kant op. De partijen exotisch fruit zijn namelijk op zichzelf vrij gering als ze niet in het seizoen zijn, maar met gemengde pallets staan we steviger op de markt. Vooral in deze crisistijden helpt dat om toch de geringe vrachtruimte te krijgen voor deze exotische fruitsoorten.

De luchtvrachtprijzen daarvan zijn wel enorm gestegen in de afgelopen maanden, al hebben we er flinke schommelingen in gezien. Het is dus kijken van dag tot dag wat de prijzen zijn. We proberen elkaar in de sector te helpen om onze volumes op het vliegtuig te krijgen.”

Ecuador staat in Europa vooral bekend als het land van de bananenteelt. De afgelopen jaren wil het land het aanbod van groenten en fruit echter meer diversifiëren. In 2019 kondigde Pro Ecuador de grotere diversiteit aan groenten en fruit ook aan op de beurs in Berlijn. “Ecuador zet zich steeds meer in om het aanbod van fruit te vergroten op de wereldmarkt. Ze hebben er niet alleen de mogelijkheid voor, maar ze zien ook wat er gebeurt in de omliggende landen. Zo is Peru veel sterker vertegenwoordigd met een divers aanbod van producten.

Je ziet dat nu al terugkomen in een groter

De afzet op de Europese markt richt zich bij IntiHarvest met name op de Nederlandse, Duitse en Scandinavische markt. “Vooral Duitsland is voor ons een belangrijke markt, waar we met een aantal supermarkten en inkooporganisaties goede samenwerkingsovereenkomsten hebben gesloten.

We kunnen er jaarrond de programma’s met bijzondere exoten vullen. Dat is anders in bijvoorbeeld Nederland, waar er meer sprake is van een aantal piekperiodes rond de feestdagen, zoals met Kerstmis en Pasen.

Voor deze laatste feestdagen zijn we al de voorbereidingen aan het treffen en worden de eerste ladingen gereedgemaakt voor verzending. De acties beginnen in maart vaak in de supermarkt en voor exotisch fruit, dat per schip binnenkomt, is het al noodzakelijk dat we dat op orde maken.

Dit jaar zijn onze volumes van exotisch fruit wel afgenomen als gevolg van de lockdowns en de onzekerheid op de Europese markt. Toch heeft dat een groei in 2020 van ons bedrijf niet in de weg gestaan.”

Jack legt ook uit dat door deze afgenomen vraag en de toename van sommige volumes exotisch fruit in Zuid-Amerika de prijs op dit moment enigszins onder druk staat.

“In Zuid-Amerika kijken ze dan ook vooral naar andere afzetmarkten voor hun producten dan alleen Europa.” Toch verwacht Jack dat IntiHarvest ook voor het komende jaar weer een verdere groei kan verwezenlijken en verder kan groeien op de markt met het vullen van meer programma’s. “We kunnen via de samenwerking met de telers in Zuid-Amerika voorzien in continuïteit en jaarrond aanbod. Daarmee kunnen we de programma’s bij onze klanten vullen tegen een goede competitieve prijs met een goede service en topkwaliteit.” (TD)  jniama@intiharvest.com

Hoe is het met

Geert van Koeverden mist bureaucratie als kiespijn onderontwikkeling vooral lag in het feit dat de producenten daar niet genoeg voor hun producten betaald kregen. Ik wilde mijn steentje bijdragen aan een eerlijkere handel en dat is de basis geweest voor Satori Holland. Door rechtstreeks samen te werken met telers en een eigen klantenbestand op te bouwen, wilden wij een reële prijs realiseren voor zowel telers als afnemers.”

Een AGF-er met pensioen neemt niet zo snel plaats achter de geraniums. Vaak wordt er nog een beroep gedaan op de kennis en kunde, het vak leer je immers alleen door ervaring en die is heel waardevol. Na zijn afscheid in 2016 waarbij hij Satori afstond aan zijn opvolger, hebben vragen om advies vanuit de sector Geert van Koeverden nog niet verleid om zich opnieuw te storten in AGFavonturen. Vooral de bureaucratie kan hij missen als kiespijn. De laatste jaren gaat er voornamelijk energie zitten in het herstel van zijn gezondheid en de ‘behoorlijk grote’ tuin, waar woelratten het grootste probleem zijn.

Dat probleem zal binnenkort waarschijnlijk zijn opgelost. Geert: “Er is tegenwoordig een buizerd die hier rondvliegt. Hopelijk helpt die mee met de woelratten.” De honderden vogels, die mee-eten van de kersen, pruimen, blauwe bessen, frambozen, kruisbessen, appelen, peren, … zijn geen probleem. “Er is genoeg.” Vanaf juni tot diep in de winter eten Geert en zijn vrouw groenten en fruit uit eigen tuin. De interesse in het AGF-schap van de supermarkten blijft wel. “Je bent er je hele leven mee bezig geweest, dat laat je niet meer los.”

Na zijn bijzondere huwelijksreis, waarover later meer, kwam Geert in 1978 terecht in de AGF-handel en werkte hij onder andere bij Habets in Gronsveld en Boers Holland in Waddinxveen. Na de grote omwenteling in 1995 waarbij het veilingsysteem grotendeels uit de sector verdween, richtte hij Satori Holland op. “Mijn huwelijksreis in 1974 was een inspiratie voor mijn latere succes als importeur. We trouwden in 1974 en zijn toen met de auto en het openbaar

AGF is door het weer alleen al een dynamische business, bij import uit derde landen komt daar nog een hele dynamiek bij vanwege alle vereiste documentatie en controles. Opererend vanuit Zuid-Limburg maakte dat het er niet gemakkelijker op.

“Aangetekend versturen bleef een risico, omdat je niet wist of documenten op tijd en op de juiste afdeling werden afgeleverd.

Als de documenten bij ons binnenkwamen op kantoor werd het vaak een race tegen de klok om de papieren op tijd bij de betreffende ambtenaar in Den Haag te brengen.

Als je één minuut te laat was, werd het niet meer in behandeling genomen en kon je een week wachten. Maar ik wekte de portier die achter het glas zat te slapen altijd meteen en liet hem het juiste tijdstip van aankomst noteren.” Ook kwam het voor dat er onnodige fytosanitaire controles op bepaalde ziekten werden uitgevoerd bij containers uit landen waar die ziekten niet eens voorkwamen, wat het nodige oponthoud gaf. Of dat reders door storm moesten uitwijken naar een andere haven dan was afgesproken, waardoor leveringen vertragingen opliepen, doordat benodigde documenten netjes in de oorspronkelijke haven van bestemming waren afgeleverd.

Allemaal niet handig als je zo vers mogelijk wilt leveren. Geert: “De macht van de ambtenarij en bureaucratie die door de sector waart, daar word je helemaal gek van. Je mag er niet veel over zeggen, dan kom je aan heilige huisjes. Voor mij is dat hoofdstuk gelukkig afgesloten, ik ben ontzettend blij dat ik daarvan af ben,” besluit Geert. Hij kijkt uit naar het komende groeiseizoen en ook wel naar een volwaardige Fruit Logistica in Berlijn. Ook al is hij pensionado, die beurs blijft hij als het even kan bezoeken om zo zakelijke contacten en relaties te onderhouden. (ML)  g.koeverden@kpnplanet.nl

vervoer over land naar Sri Lanka gereisd.

Onderweg leerden we verschillende exotische fruitsoorten kennen: mangistan, passievrucht, verschillende soorten mango's, papaya’s, gember, cassava. Ook hebben we onderweg allerlei ontwikkelingsprojecten bezocht. Daar zag ik dat de oorzaak van AGF Primeur 2 • 2021

87

Thema

Uien

Dignus Boone, Bowa:

“Eerste maanden van het jaar worden problematisch” Na drukte in de eerste helft van het seizoen, is de rust weergekeerd in de Hollandse uienhandel. “Als je goedkoop bent, kun je aan het werk blijven. Vraag je iets meer, dan doe je meteen niet veel meer,” constateert Dignus Boone van uiensorteer- en pakstation Bowa uit Waarde. “De telersprijs gaat momenteel harder omhoog dan de prijs in de baal. En waar dat op gebaseerd is?”

“N

u zijn de maanden januari en februari nooit de drukste. Dat is eigenlijk al zo sinds de export naar Rusland is weggevallen. Je denkt soms dat je nog beter stil kunt liggen dan dat je zo blijft draaien.

In die zin zijn deze maanden toch wel een beetje problematisch aan het worden. En dit jaar is het contrast met de drukke eerste helft van het seizoen wel erg groot.”

Toch heeft de verpakker nog wel vertrouwen in het vervolg van het seizoen. “Gezien de uien die al zijn weggegaan en de vroege Ramadan, verwacht ik dat de export vanaf eind februari, begin maart wel weer zal gaan lopen. Maar vooralsnog is de teler nogal standvastig en ligt de prijs bij de teler op hetzelfde niveau als de verkoopprijs.

Momenteel – begin februari – ligt die tussen

de 18,5 en 20 cent. Dat betekent dat de boerenprijs te hoog is of de baalprijs te laag.”

“Er is wel wat export naar bestemmingen in Afrika, zoals Mauritanië, Guinee-Bissau en Sierra Leone. Dichterbij huis doen we wat naar Italië en het Verenigd Koninkrijk, maar op het moment dat je met de prijs maar wat omhoog gaat, doe je niet meer mee. Bij de rode uien zit er nog wat meer marge tussen, maar kwalitatief is er bij de rode uien wel wat aan de hand met onder meer trips en schot.”

“We gaan heus het einde van het seizoen wel halen, want er zijn ook veel goede partijen, maar er zijn – ook in geel – veel slechte partijen op de markt. Wij gaan er niet aan beginnen om die te sorteren voor overzee-

se bestemmingen, dat is vragen om problemen. Met de grove uien voor Engeland zal dat nog wel gaan, die zijn er binnen een dag, maar met een paar weken transport voor overzee riskeren we dat gewoon niet,” besluit Dignus. (IH)  info@bowabv.nl

Uien in alle maten en verpakkingen T 0113 50 30 00 - E info@bowabv.nl - I www.bowabv.nl

Krommewege 31 9990 Maldegem Tel. +32 50 71 26 67 Fax. +32 50 71 72 06 info@himschoot-verheire.be www.himschoot-verheire.be

88

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

van zaadje tot distributie Kimco volgt het volledige productieproces van wortelen en uien zorgvuldig op: van de keuze van het perceel en het zaadgoed, de opslag en verwerking tot de distributie en verkoop.

Voor meer info zie: www.kimco.be

Gele en rode (bio) uien in verpakkingen van 500 gram tot 1.200 kilo!

Ajuin BV Julianastraat 128 | 2751 GA | MOERKAPELLE tel.: 06-53838941 | fax: 079-5931574 | e-mail: ajuinbv@gmail.com

EXCELLENT SUITABLE FOR THE MEDIUM OR LONG STORAGE!

Onionseeds info@deltaseedsholland.nl • www.deltaseedsholland.nl

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

89

Thema

Uien

Eric Moerdijk, Monie:

“Het blijft lastig inschatten hoe groot de voorraden elders in Europa zijn” Eric Moerdijk van uiensorteer- en pakstation Monie vindt het lastig in te schatten hoe de markt zich in het vervolg van het seizoen zal ontwikkelen. “We hebben te maken met een sterk wisselende kwaliteit.

In een gezonde situatie ontstaat er vraag bij de teler doordat de export toeneemt. Maar de handel die op dit moment plaatsvindt, is voornamelijk in de betere partijen die er worden uitgepikt door de bedrijven die op de kleinpak voor de supermarkten zijn gericht.”

“G

evolg is dat de baalprijs ook naar boven moet, maar de vraag is of de markt dat accepteert. Gemiddeld ligt de verkoopprijs nu rond de 20 cent, maar bij de teler wordt voor directe levering ook 18

t/m 22 cent betaald,” vertelt Eric. “Daarbij is de huidige vraag veelal op Europa gericht en daar missen we toch de vraag van horeca en toerisme. De opbrengstcijfers wezen op normale oogsten in Europa, maar het blijft

lastig inschatten hoe groot de voorraden elders in Europa daadwerkelijk zijn.”

“De verkoop van rode uien is nu helemaal lastig. Die export heeft lange tijd goed gelopen, dankzij het Indiase exportverbod, maar nu is de vraag een stuk minder. Veel fijne partijen zijn weg en vooral de grove sorteringen zijn erg van de horeca afhankelijk. Het zal lastig worden om die allemaal een plekje te geven,” verwacht Eric. “Een toenemende vraag zien we de laatste jaren naar roze uien, die waren voor de jaarwisseling allemaal al verkocht. Steeds meer bedrijven pakken die op, deels zullen de

First Class Quality Onions

Een begrip in de wereld van de Klasse I uien...

Hertenweg 61 4455 TK Nieuwdorp

90

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

Tel: 0031 (0)113 61 28 45 Fax: 0031 (0)113 61 23 87

Email: info@monie.nl Internet: www.monie.nl

Monie Nieuwdorp B.V. @MonieNieuwdorp

roze uien de rode uien vervangen, maar ik verwacht dat we er ook wel nieuwe markten mee kunnen bedienen.”

“Al met wordt het wel een terugkerend fenomeen dat het de laatste jaren vanaf januari een stuk rustiger wordt in de uienhandel. Nu klagen we niet, want we kunnen redelijk goed bezig blijven, maar als je ziet dat we in Nederland gezamenlijk makkelijk 40.000 ton uien per week kunnen exporteren en je zit nu aan 15.000 ton per week,

dan zit je maar op een derde van de capaciteit. En dat zorgt voor continue prijsdruk.

Een oplossing is niet zo eenvoudig voorhanden. De meeste bedrijven kunnen het zich niet veroorloven om dicht te gaan. Je hebt nou eenmaal vaste mensen in dienst en je runt ook geen bedrijf om stil te gaan liggen.” (IH)  eric@monie.nl

Uw betrouwbare partner voor hoge kwaliteit snijden van verse en bewerkte groenten

Alle soorten schijfjes, reepjes, blokjes en shreds

Industrial food cutting solutions

2021-008_Primeur_185x132_NL.indd 1

BOX& BIGBAG HANDLING

www.fam.be

info@fam.be

05/02/2021 10:55

OOGSTVELD 12 8307 DV ENS THE NETHERLANDS +31 (0)527 225 000 VHM-MACHINERY.NL

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

91

Thema

Uien

Erik Waterman, Waterman Onions:

“De polonaise is ingezet, maar nog niet iedereen is ingestapt” “Anders zitten we op de Fruit Logistica in Berlijn of kunnen we gaan skiën, nu zit iedereen even naar elkaar te kijken,” grapt Erik Waterman van Waterman Onions uit Emmeloord over de tijdelijk rustige periode op de uienmarkt. Toch is dat volgens hem een traditionele dip zo aan het begin van het jaar. “Het is nooit anders geweest, maar waar we normaal met 140 van de snelweg kwamen, denderden we in het najaar met 220 km over de snelweg heen met diverse exportweken van 40.000+ ton per week, en dan valt het al snel tegen als je weer gewoon 100 moet rijden.”

“D

aarbij komt nu dat de telersprijs niet matcht met de vraagprijs. Je kunt namelijk wel omlaag gaan met de prijs, maar als de prijs bij de teler niet zakt, moet de prijs ook weer omhoog. Veel sorteer- en

pakstations hebben geen voorraad meer en moesten bijkopen. Maar ik verwacht dan ook dat de baalprijs in rap tempo omhoog zal gaan. De weg omhoog is in elk geval weer ingezet. Het Europese verkoopsei-

zoen staat voor de deur, maar dat gaat wel geleidelijk. Om in beeldspraak te blijven, de polonaise is ingezet, maar nog niet iedereen is ingestapt.”

“Hadden we in het najaar niet zulke hoge telersprijzen gehad, dan had de verkoop waarschijnlijk nu ook meer doorgestoomd.

De verkoopprijzen zijn door de grote en brede afzet wereldwijd flink gestegen, ook door de exportstop vanuit India. Nu is alles weer aan het normaliseren en moeten we weer concurreren op de wereldmarkt. De telersprijzen zijn echter maar gering gezakt en de hoeveelheid beschikbare uien voor de rest van het seizoen wordt in rap tempo kleiner. Daarnaast hebben de telers geduld, want waarom zou je als uienteler met goe-

www.waterman-onions.nl 92

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

de uien immers niet wachten op betere afzetkansen later in het seizoen?”

Ook de importuien zitten er weer aan te komen. Wij importeren hoofdzakelijk uit Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika en Egypte, waarvan de laatste hoofdzakelijk rode uien.

De importuien zijn voor ons mooi aanvullend op het Hollandse assortiment. Je ziet namelijk dat er ruimte is voor kwalitatief goede uien in de retail en detailhandel en gelukkig zijn we in staat om die jaarrond te leveren aan onze klanten. Maar extra goede kwaliteit heeft wel een prijs. En klanten zijn gelukkig ook wel bereid om daar een meerprijs voor te betalen.”

Bij Waterman worden de uien nog niet optisch gesorteerd, maar het bedrijf houdt de ontwikkelingen op dit gebied nauwlettend in de gaten. “We zitten niet voor en niet achterin de trein, maar willen uiteindelijk aan de slag met een goede techniek die zich bewezen heeft in de praktijk. De diverse projecten in Nederland met optisch sorteren hebben de nodige problemen gekend en blinken nog niet uit in goede, maar vooral praktische eindresultaten en hebben vaak ook veel aanloop problemen gehad. Er is dus nog wel een lange weg te gaan, maar

de verbeterslagen die nu ingezet worden gaan zeker eindelijk tot resultaten leiden.

Wij hebben als bedrijf een uitbreiding van 20.000 m2 gepland staan en op het moment dat we kunnen opschalen kijken we wat de status is van de laatste technieken.”

“Verder zijn we volop bezig met innovatieve automatiseringstrajecten, onder andere op het gebied van opslag en verwerking met volautomatische track-and-tracing. We hebben hiervoor onze eigen applicatie StoPro ontwikkeld om meer datagedreven te werken. Zo willen we meer inzichten vanuit onderbouwde beslissingen uit data halen om onze bedrijfsprocessen verder te verbeteren en ook voorspellingen en analyses te maken voor de toekomst, waarin vraag en aanbod met de productie snel, correct en efficiënt gekoppeld kan worden. Uitdagingen zat dus,” aldus Erik.

Een nieuwe ontwikkeling waarbij het bedrijf betrokken is, is de Flevokust Haven bij Lelystad. Dankzij de samenwerking tussen ‘end-to-end containerized’ provider Maersk en diverse opdrachtgevers, waaronder Waterman Onions, maakt deze in 2018 geopende containerterminal een snelle ontwikkeling door. “Het was pionie-

ren daar. Wij waren de eerste verlader daar en er moest nog veel water door het IJsselmeer om alles snel en efficiënt te laten verlopen, maar het is gelukt,” glimlacht Erik.

“Nu zorgt het transport via de binnenvaart, vooral richting Rotterdam, voor toenemende economische successen en forse milieuwinsten. Wij maken er veel gebruik van.’’

In 2020 zag Waterman Onions de omzet fors toenemen. Dat heeft te maken met de groei van de populariteit van de ui, maar simpelweg ook met de groei van de wereldbevolking, waarvan een groot deel meer ui in haar gerechten verwerkt dan de West-Europeaan. Erik: “Om alles op tijd bij alle klanten in de wereld te krijgen was natuurlijk een enorme uitdaging. De logistiek, een van de belangrijkste aspecten als exportbedrijf, piepte en kraakte, maar het is gelukt. We kijken dan ook vol verwachting en enthousiasme naar wat komende jaar weer gaat brengen en gaan samen met onze leveranciers, klanten en medewerkers weer iets moois neerzetten.” (IH)  erik@waterman-onions.nl Foto’s: Waterman

Bedrijfsnaam:

Waterman Onions BV - Emmeloord Opgericht:

1998, 3e generatie start Opa en vader in 1957 in dorp Waarde - Zeeland Capaciteit:

150.000 ton ( sorteer- en pakstation, import-export) Werkzame familieleden binnen het bedrijf:

Wim Waterman, Hubert Waterman en Erik Waterman. Daarnaast zijn de kinderen van Wim en Erik inmiddels ook werkzaam in het bedrijf naast hun studie erman Wim, Hubert en Erik Wat

Kracht van familiebedrijf:

Samenwerken, krachtig ondernemerschap, oog voor klant en doorzettingsvermogen. Samen met je medewerkers continu innoveren en elkaar blijven inspireren

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

93

Thema

Uien

Nancy Cocquyt en Thomas Van Vynckt

Nicolas van Vynckt, Vyncko:

“Drie broers, drie teeltbedrijven, één verpakkingslocatie” In België worden er steeds meer uien geteeld.

De drie broers Matthias, Thomas en Nicolas van Vynckt van Vyncko runnen alle drie een apart landbouwbedrijf en sorteren, verpakken en verkopen de uien gezamenlijk. “Het gros van onze uien telen we zelf op een areaal van 100 hectare, een klein deel kopen we bij,” vertelt Nicolas. “In België zijn nog veel maagdelijke gronden en daarmee kunnen we nog veel percelen vinden waar nog nooit uien geteeld zijn. Dat is in verband met de ziektedruk wel een enorm voordeel. Dit jaar is de opbrengst en kwaliteit wel erg wisselend.”

“O

ns pakstation is precies in het midden van de teeltbedrijven. We verpakken onze uien in verpakkingen van 1 t/m 25 kilo. Met name de kleinpak voorziet steeds meer in een

behoefte. We kunnen onze uien bijna jaarrond leveren, meestal kopen we de laatste maand van het seizoen uien in Nederland bij. Wel hebben we besloten om komend seizoen geen

plantuien te zetten. Daarvoor is onze grond niet geschikt, we komen altijd te laat. De handel is sinds eind november wel een stuk rustiger geworden. Ook de beschikbaarheid van transport was niet eenvoudig,” vertelt de teler.

Vyncko verkoopt de uien hoofdzakelijk aan grossiers en winkeliers, een ander deel is bestemd voor export via Belgische en Nederlandse exporteurs.

VYNCKO Groothandel Groenten | Specialiteit Ajuin

Ook gevestigd op Koperscentrum Roeselare

Tieltsesteenweg 21 • 9800 Deinze • info@vyncko.be • T. 051 635 777

Mol Fresh Food BV | Handelsweg 6, 3881 LS Putten | Tel.:0341-491795 | www.molfreshfood.nl

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

nicolas.vyncko@gmail.com

BVBA

voor al uw ui-producten

94

Inmiddels is het bedrijf alweer elf jaar gevestigd op het koperscentrum in Roeselaere, waar ze destijds het magazijn over konden nemen van handelaar Roland Maes. “Dat is een goede stap geweest. We zitten niet ver van de veiling af en inmiddels verkopen we wel 30% van onze uien via het magazijn. Veel exporteurs en grossiers komen op de veiling en daardoor zie je wekelijks je klanten. De concentratie met andere AGF-groothandels is een duidelijke meerwaarde. Men kan hier voor het volledige AGF-pakket terecht,” besluit Nicolas. (IH) 

Bedrijfsnaam:

RTL Onions

Fons, Rémy, Emiel en Rik tanghe

Opgericht:

2015 Capaciteit:

500 ton tot 1.000 ton per week Werkzame familieleden binnen het bedrijf:

5 personen: Rik Tanghe en Roos Guillemyn, daarnaast 3 zonen: Rémy, Emiel en Fons Tanghe

Kracht van familiebedrijf:

Korte lijnen (directe communicatie), flexibiliteit, kennis over generaties heen en een langetermijnvisie (duurzame groei)

NIEUW

Uien afstaarten Zo scherp? Zo scherp!

Nieuwsgierig? Mail onze Razor specialist: razor@tolsmagrisnich.nl www.tolsmagrisnich.nl

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

95

Thema

Uien Professional Partners in Agribusiness Uien Plantuitjes Zaaizaden

PPA Group | Groeneweg 37 | 3244 LJ Nieuwe Tonge Tel 0187 657100 | www.ppagroup.nl | info@ppamail.nl

96

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

Witlof Opslag Uienpool

Gerard Hoekman, Mulder Onions:

“Tweedeling tussen supermarkten die het gros van de uien zelf importeren of importeurs het voorwerk laten doen” Bij Mulder Onions in Kerkrade staat het importseizoen weer voor de deur. “We verwachten de eerste NieuwZeelandse uien de tweede week van maart. NieuwZeeland heeft een kleine inkrimping van het areaal gehad, maar dat effect zal beperkt zijn. Het aantal kilo’s zal gelijk uitvallen, maar de maatvoering valt wel groter uit. Per saldo zullen er dus wat minder uien beschikbaar zijn voor Europa,” vertelt Gerard Hoekman.

“I

n Nieuw-Zeeland is men nu volop aan het oogsten en de kwaliteit ziet er goed uit, dus we hebben alle vertrouwen in het seizoen. Hoe de afzet gaat verlopen, is moeilijk te voorspellen. Er is altijd vraag naar importuien, maar de grote vraag is wanneer de supermarkten overschakelen op de nieuwe oogst. Dat wordt bepaald door het aanbod en kwaliteit van de Europese uien. Wanneer dat aanbod voldoende is en de kwaliteit is goed, dan zal het importuienseizoen altijd korter duren.”

“Daarbij zie je wel bepaalde trends in de verschillende Europese landen. Zo is het importuienseizoen in Spanje tegenwoordig maar heel kort, omdat ze in tegenstelling tot vroeger veel uien in koelcellen bewaren en tegenwoordig veel eerder overschakelen op de eigen nieuwe oogst. Duitsland gaat wel vrij lang door met importuien en het Verenigd Koninkrijk ook, omdat ze wach-

ten op de aansluiting met hun plantuien,” somt Gerard op. “Ook in landen als Nieuw-Zeeland komen en gaan nieuwe rassen. En soms worden er weer oude variëteiten uit de kast getrokken, omdat ze resistenter blijken dan nieuwe rassen. Dat is een continue ontwikkeling.”

Naast de Nieuw-Zeelandse uien importeert Mulder Onions traditiegetrouw witte en rode uien uit India en witte uien uit Australië. “Vroeger waren Chileense uien nog wel een groter item in Europa, maar die markt is grotendeels overgenomen door Spanje, nu die hun seizoen hebben verlengd. Daarbij gingen die Chileense uien veelal naar cateraars en hamburgertenten, dat zijn nu ook markten die het door Corona moeilijk hebben.”

Het aantal spelers op de Nederlandse importmarkt is inmiddels redelijk verdeeld.

“Wel zie je dat het speelveld is gewijzigd, vroeger had je allemaal importeurs die de markt in handen hadden. Tegenwoordig is er een tweedeling tussen de supermarkten die voor 80% rechtstreeks in het land van oorsprong inkopen en de importeurs de gaatjes laten vullen en degenen die ervoor kiezen om de importeur al het voorwerk te laten doen.” (IH)  gerard@mulder-onions.com

Bezoek onze vernieuwde website! www.mulder-onions.com Hagenroderstraat 32, 6464 CP Kerkrade Tel. +31 (0)45 567 87 00 • Fax +31 (0)45 567 87 08 E-mail: info@mulder-onions.com • Internet: www.mulder-onions.com

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

97

Thema

Uien

Lindert Moerdijk, MSP Onions:

“Er is dit seizoen verschrikkelijk veel gespeculeerd” door met de prijs. Komt er wat vraag uit het Oostblok, dan blijkt het dat het -20 graden is, waardoor slechts tijdelijk een bestelling geplaatst is. En soms hoor je dat Brazilië aan de markt is, maar dan blijkt het in totaal om een enkele container te gaan.”

“Nu is het elk jaar in februari met de beurs en Carnaval een rustige periode in de handel, maar dat januari al zo tam was, dat is wel nieuw. De laatste jaren was januari vaak nog acceptabel. Tegelijkertijd doen we in een superrustige week met z’n allen ook nog 16.000 ton uien, dat is ook weer niet niks. Alleen iedereen moest even terug van de zesde naar de eerste versnelling en dat is even wennen,” zegt Lindert.

“Het is echt bizar rustig in de uienmarkt op het moment. Het is dat bepaalde verpakkers een zekere positie hebben, zodat er nog wat stemming is, anders gebeurde er helemaal niet veel,” vertelt Lindert Moerdijk van MSP Onions. “Er is dit seizoen verschrikkelijk veel gespeculeerd en dat maakt het tegelijkertijd heel interessant. Er zijn veel uien gekocht in de range 20-25 cent, maar de baalprijs komt momenteel amper boven de 20 cent uit.”

“A

l met al een hele rare situatie. Overigens goed voor de teler, er is nog altijd een product waar de echt voor kan strijden! De verwachtingen zijn hooggespannen en men verwacht dat de uien een eind op zijn in mei. Maar als er voor de verwerkers van januari tot mei alleen geld te

verliezen is, kunnen we beter met z’n allen gaan schaatsen,” zegt Lindert, gekscherend.

“Grote afnemers zijn er momenteel niet.

Elders in Europa ligt de prijs een stuk lager.

Doe je wat richting het Verenigd Koninkrijk, dan gaan de Engelsen er zelf weer onder-

“Daarbij is de kwaliteit van de uien dit seizoen sterk wisselend. Er zitten echt hele slechte regio’s bij en de problemen met schot en fusarium zijn niet van de lucht.

Tegelijkertijd worden er nu ook veel minder mooie partijen aangeboden waar de mensen vanaf moeten, dus het beeld dat alle uien slecht zijn is ook wel een beetje vertekend. Momenteel is het aanbod van minder partijen gewoon wat groter omdat de teler met goede uien rustig afwachten.

Er zijn ook behoorlijke volumes goede uien op de markt, maar ik ben blij dat wij nu een optische sorteerder hebben draaien, waardoor we in een lastig seizoen als deze alsnog de kwaliteit kunnen garanderen.” (IH)  lindert.moerdijk@msp-onions.com

PALLETS FRUITKISTEN AARDAPPELKISTEN STELLINGVLONDERS TRANSPORTKISTEN OPZETRANDEN

www.hoekmanhoutindustrie.nl

98

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

De verpakkingsspecialist in de agrarische sector

NNZ Groningen +31 50 5207800 agro@nnz.nl

Sinds 98 jaar bieden wij onze klanten een breed assortiment van verpakkingen. NNZ onderscheidt zich door innovatiekracht, leverbetrouwbaarheid en beschikbaarheid binnen 24 uur.

NNZ is een leverancier waar u op kunt vertrouwen!

NNZ Rilland +31 113 503310 agro@nnz.nl www.nnz.nl

Gele en rode uien Leverbaar in alle maten en verpakkingen van 500 gr. tot 25 kg.

Klasse 1 tot industrie uien het hele jaar door.

Lavendeldijk 3a | 4415 AJ Oostdijk | Tel.: +31 (0)113-501270 | Fax: +31 (0)113-503562 info@gebrboone.nl | www.gebrboone.nl

st!

ciali De Spe

Elgarhof 21 3055 CB Rotterdam Tel.: +31 (0)10-4610808 www.ganapac.nl e-mail: info@ganapac.nl

Specialist in plantuien Broer B.V. • Kleiakker 1 • 1619 PD Andijk, The Netherlands T +31(0)228 591 394 • www.broerbv.nl

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

99

Thema

Uien

Alec van den Heuvel, VDH Concept:

“SQ Paper en Bio Net zijn mooie en duurzame alternatieven voor de traditionele uienverpakking” ontwikkeling van mono-verpakkingen. Een voorbeeld hiervan is SQ Paper. Deze verpakking van papier hebben we zelf ontwikkeld en is volledig recyclebaar. Sinds het einde van vorig jaar hebben deze verpakking ook voor het uiensegment beschikbaar.”

Alternatieven voor de traditionele uienverpakking

Uien zijn van oudsher verpakt in een oranje netverpakking, maar door de aanhoudende plasticdiscussie zal de traditionele netverpakking langzamerhand uit de schappen verdwijnen. De Belgische ontwikkelaar van verpakkingen VDH Concept biedt sinds eind vorig jaar twee alternatieven aan voor de traditionele netverpakking voor uien.

“Al 12 jaar leveren wij verpakkingen aan de Belgische retailsector, maar duurzaamheid is nog nooit zo’n groot issue geweest als nu,” vertelt Alec van den Heuvel van VDH Concept. “Echter één van de grootste knelpunten in de overschakeling naar een duurzamere verpakking zijn de verschillende regels die elk land afzonderlijk in heeft gesteld. Het ene land focust op composteerbare verpakkingen en in het andere land

gaat de voorkeur uit naar recycleerbare verpakkingen. Er is een enorme hoeveelheid aan regels in Europa en dat maakt de markt weleens onoverzichtelijk. Inmiddels heeft de Europese Unie besloten om in te zetten op verpakkingen van mono-materiaal. Dit is een verpakking die slechts uit één soort materiaal bestaat, waardoor het dus makkelijker te recyclen is. Bij VDH Concept zijn we reeds een aantal jaren bezig met de

Voor uw aardappelen uientransport belt u:

SQ PAPER De SQ Paper is een ideale verpakking voor uien en bestaat voor 95% uit papier en 5% uit bio-coating. “Deze bio-coating is nodig om de verpakking dicht te lassen.

Ondanks deze bio-coating is de verpakking 100% recycleerbaar, gecertificeerd en voldoet deze aan de Europese richtlijnen. Het gebruik van papier geeft de verpakking een ecologische look & feel, waardoor de consument in één oogopslag kan zien dat ze een duurzame verpakking kopen. Tevens is de verpakking geschikt voor de bestaande verpakkingsmachines, bedrijven hoeven geen nieuwe machine aan te schaffen, enkel maar een minieme aanpassing aan de machine volstaat,” zegt Alec. “ Daarnaast blijft het product voldoende zichtbaar door de speciale perforaties in de verpakking, deze perforaties maken de SQ Paper uniek en worden ontwikkeld in onze eigen fabriek. Vervolgens kunnen we de perforaties in elke gewenste vorm maken, waardoor het product, zoals bijvoorbeeld uien, uitgebeeld kan worden door middel van een unieke perforatie in de verpakking.”

PERFORATIES “Eén van de grootste voordelen van een netverpakking is de optimale zichtbaarheid van het product. Je kunt elk product goed

Wildemanshoekseweg 7A 4436 RT Oudelande Tel. 0113 - 54 82 02 Fax. 0113 - 54 86 41 info@traveo.nl www.traveo.nl entransport

Aardappel- en ui

100

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

settogrow.eu

DE NIEUWE NORM IN PLANTUIEN

Het UNIO-assortiment blinkt uit in vroegheid, kwaliteit en opbrengst. Wij hebben een breed assortiment aan plantuien om te voldoen aan wat professionele telers in heel Europa nodig hebben.

Elk ras heeft unieke kenmerken waardoor het geschikt is voor bepaalde omstandigheden, regio’s en doeleinden.

BETROUWBARE UIENRASSEN

VROEGHEID EN KWALITEIT HAND IN HAND

GOED BESTAND TEGEN FUSARIUM

DE NIEUWE NORM IN PLANTUIEN

“Wij versterken de groei van onze klanten met betrouwbare rassen, expertise en een uitstekende service.”

Betrouwbaarheid staat bij ons voorop bij het assortiment, maar ook wat betreft levering, service en relaties met klanten en leveranciers.

Bij UNIO leggen we de lat hoger en stellen we een nieuwe norm op het gebied van plantuien.

+31 (0)527-652 275 unio@settogrow.eu

Productie en distributie door Go Products B.V.

settogrow.eu

Bred by AGF Primeur 2 • Uien • 2021

101

Thema

Uien

bekijken en zien of er eventueel slechte uien tussen zitten. Momenteel zijn we in onze fabriek aan het testen om zoveel mogelijk perforaties in de verpakking te verwerken.

Op die manier wordt het product optimaal zichtbaar, maar we willen niet dat de stevigheid eronder lijdt. Echter is door de komst van innovaties binnen het vakgebied van het optisch sorteren, de kwaliteit van het sorteerproces drastisch verbeterd en mogen we er bijna 100% vanuit gaan dat alle slechte uien er tijdens het verpakkingsproces reeds worden uit gesorteerd.

Ten einde moeten we tijdens het ontwikkelproces van een nieuwe verpakking altijd keuzes maken. Zo hebben alle verpakkingen zowel voor- als nadelen, het is daarom belangrijk om daartussen een mooie balans te vinden. Zodoende ligt de keuze steeds bij onze klant, waar we altijd een aantal opties aan voorstellen, zodat de klant zich altijd in één van onze opties kan vinden.”

BIO NET Een andere optie die VDH Concept aanbiedt voor het verpakken van uien is het Bio Net, niet van plastic maar van cellulose. “Cellulose is een materiaal dat gemaakt is van bewerkte houtsnippers en dus volledig composteerbaar,” legt Alec uit. “Hoewel het

Bio Net er op het eerste gezicht hetzelfde uitziet als het traditionele net, straalt het cellulosenet echt bio uit. Het is een soort textielachtige structuur en voelt aanzienlijk anders aan dan het originele plastic net.

Het grote voordeel van deze verpakking is de lage instap. Iedereen kent deze soort verpakking, dus mensen zullen het product blijven herkennen, maar het verschil tussen deze verpakking is echt duidelijk. Het is ook belangrijk dat mensen zien en voelen dat ze een duurzamere verpakking kopen.”

CIRCULAIRE ECONOMIE Tot slot biedt VDH sedert jaren duurzame verpakkingen aan, maar pas sinds kort zijn de meeste supermarkten op zoek naar een oplossing, van wat voorheen voor hen geen probleem vormde. Sinds de komst van een aantal klimaatverdragen (zoals dat van Parijs) zijn supermarktketens stelselmatig hun verpakkingsassortiment beginnen aanpassen. Zo spreekt men sinds kort steeds meer over ‘circulaire economie’. Dit wil zeggen dat elke schakel binnen een gehele keten zijn steentje bijdraagt, om ervoor te zorgen dat de doelstellingen van de voornoemde klimaatverdragen ook effectief worden behaald. Binnen de keten van de verpakkingen zijn het de verpakkers en de

supermarkten, die reeds hun steentje hebben bijgedragen, de schoen wringt echter bij de afvalverwerkers. Zij zijn namelijk nog niet zo ver dat alle materialen 100% gerecycled kunnen worden. Ondanks dat de rest van de keten er nog niet helemaal klaar voor is, zijn wij dat wel. Wij hebben helaas geen invloed op het proces van recyclen, maar doordat wij de eerste stappen hebben genomen komen we steeds dichter bij een duurzamere keten. En daar zullen wij ons de komende jaren flink voor inzetten,” besluit Alec. (SR) 

Geschilde uien van teelt naar eindproduct alles in eigen beheer

Joop Groot

Dirk Groot

Tim Groot

Verkoop

Inkoop

Teelt

Gele, rode, consumptie-, en industrie uien Global Gap, Planet Proof en FSSC 22000 gecertificeerd Informeer naar de mogelijkheden.

www.jtdonions.nl 102

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

Stoop Transport en Commissie Beemsterboerweg 13 • 1738 JX Waarland 06-22698215 • toinestoop@kpnmail.nl

support@vdhconcept.com

Advertorial - Advertorial -

Efficiënt kleinverpakkingen uien, aardappelen en wortelen ompakken in kratten en dozen? Lever maatwerk met één machine.

Omgaan met een breed palet aan verpakkingsopties en afnemers die de voorkeur geven aan verschillende productdragers: tijd om uw productieproces zo slim mogelijk te organiseren! Verwerkers van uien, wortelen of aardappelen in kleinverpakkingen van 250 gram tot 3 kilo in zakken of netten, kunnen het beste de dolly- / krat lader van Lan Handling Technologies het werk laten doen.

Hoe werkt het?

Onze volautomatische oplossing bestaat uit een robotarm met gripper die de zakken of netten van de pick-up tafel in een krat of dolly plaatst. Parallel aan de pick-up tafel heeft u daarvoor een dolly dock en krattentransportbaan beschikbaar. Het switchen van kratten naar dollies gebeurt met één druk op de knop. Andere gripper nodig? De wissel gebeurt volledig automatisch in nog geen twee minuten.

Veilig en rustig op de werkvloer De dolly-/krat lader is ontworpen om continu productie te draaien op een veilige manier. Bij het wisselen van productdragers in het dolly dock komt een veiligheidsscherm omhoog, waardoor medewerkers ongestoord een pallet of dolly kunnen wisselen, terwijl de robot de dolly aan de andere kant belaadt.

Lan Handling Technologies Halfweg en Tilburg Automatische gripperwissel Integratie met o.a. bale arm vouwer, krat(-ont)stapelaar, palletiser www.lanhandling.com/uien

Scan de QR-code voor een video

Uien? Gentle handling!

Door onze ruime ervaring bij Europese uienverwerkers, kent Lan Handling Technologies als geen ander de uitdagingen die bij uien handling horen. Zo stuiteren uien bijvoorbeeld meer dan aardappelen tijdens intern transport en handling. Daarnaast kunnen uienschilfers op meerdere manieren de uptime van een machine nadelig beïnvloeden. Onze machines zijn waar nodig voorzien van ui-specifieke upgrades voor 'gentle' handling en een zo hoog mogelijke efficiency.

Meer weten? Interesse in een demo? Neem ontact op via de website of info.halfweg@lanhandling.com.

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

103

Thema

Uien

Ed Veldhuijzen van Zanten, Jaap Jonker; De Groot en Slot:

“Meer vraag naar geprimed uienzaad door meer extreme droogte en neerslag”

Global Seed Production Advisor Ed Veldhuijzen van Zanten

De Nederlandse uienzaadbedrijven zijn nog altijd de koploper in de wereld als het gaat om de kennis en expertise die men heeft. En voorlopig is er nog weinig echte concurrentie uit andere landen te bespeuren. Maar het proces achter het opkweken van uienzaad is niet bij iedereen even bekend. Zo wordt het meeste uienzaad bijvoorbeeld in het buitenland geteeld onder het toeziend oog van de zaadproducenten.

D

e teelt van uienzaad is een tweejarig proces dat start met het zaaizaad voor de moederbol vanuit de veredeling. “In de eerste stap van het proces gaat het zaaizaad richting een teler die daaruit de moederbol voor het verdere proces teelt,” vertelt Ed Veldhuijzen van Zanten, Global Seed Production Advisor bij De Groot en Slot, samen met partner Bejo wereldwijd de grootste teler van uienzaad. “De belangrijkste teeltgebieden voor deze eerste fase liggen veelal in Nederland, Frankrijk, Spanje, Italië, maar ook Zuid-Afrika. We kijken namelijk altijd naar de juiste omstandigheden voor het opkweken van de moederbollen. Zo spelen de weersomstandigheden een gro104

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

te rol, maar ook de bodemgesteldheid en de aanwezigheid van bepaalde ziektes. Zo wordt de Rijnsburger vooral opgekweekt in Nederland en werkt Spanje dan weer met heel andere soorten zaden en rassen.”

“Nadat de moederbollen zijn geoogst, ingeschuurd en gedroogd, delen we ze in om ze te gebruiken voor zaadteelt. Daarbij kijken we eerst zorgvuldig naar de inwendige en de uitwendige kwaliteit van deze moederbollen,” vertelt Ed. “Na die uitvoerige controle gaan de moederbollen die geschikt zijn voor verdere verwerking naar andere contracttelers die vanuit de moederbollen het uienzaad gaan telen. Dat gaat veelal

om telers die in Frankrijk zitten, omdat in dit land het klimaat voor het uienzaad het beste is. Maar ook in Italië, Spanje en Zuid-Afrika hebben we telers die zich hiermee bezighouden.”

SAMENWERKING De telers die voor De Groot en Slot de moederbollen en het uienzaad telen, worden geselecteerd op hun ervaring, maar ook op kwaliteit en leverbetrouwbaarheid. Ze staan onder begeleiding van de zaadbedrijven. “We komen daarvoor regelmatig op de percelen langs om te monitoren hoe het gaat,” vertelt Ed. “Voor ons is het ook belangrijk dat de neuzen dezelfde kant op staan. Het is de interactie tussen de contracttelers en onze productiespecialisten die voor het beste teeltresultaat zorgt.” Na het dorsen wordt het uienzaad, dat in verschillende landen wordt opgekweekt, verzameld in Warmenhuizen. “Daar wordt het zaad gesorteerd, getoetst op kwaliteit en geschoond en uiteindelijk gereedgemaakt voor de verkoop,” vertelt Ed.

De moederbollen worden geplant voor de zaadteelt

Geschoond zaad wordt verzameld in Warmenhuizen

Controle groei zaaduien

CRITERIA VAN TELERS Uiteindelijk komt het uienzaad via de zaadbedrijven op de markt. Het voldoet dan aan de kwaliteitseisen van de producent. Maar waar moet het zaaizaad voor de uientelers precies aan voldoen? “De belangrijkste criteria voor telers blijven dan toch de kilo’s

en het rendement wat je er uit kan halen,” vertelt Jaap Jonker, verkoopleider bij De Groot en Slot. “Maar de afgelopen jaren zien we ook meer vraag ontstaan naar rassen die ook voldoende weerbaar zijn tegen enerzijds ziektes en anderzijds klimaatsverandering. Want al heb je een ras dat veel

opbrengt, als het veld getroffen wordt door fusarium heb je er helemaal niets aan.”

MEER VRAAG NAAR PRIMING Een voorbeeld uit de praktijk naar uienzaad dat weerbaarder is tegen de weersinvloeden is de groeiende vraag naar gepri-

Ga voor zekerheid

Kies Hy-rassen

De Groot en Slot B.V. Westelijke Randweg 1 1721 CH Broek op Langedijk Nederland T +31 (0)226 33 12 00 E info@degrootenslot.nl www.degrootenslot.nl Schrijf je in voor de digitale nieuwsbrief via www.degrootenslot.nl. Volg @DeGrootenSlot op:

Leading in Allium, inspired by you.

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

105

Thema

Uien

Het planten van de moederbollen

Salesmanager Jaap Jonker

de ui wordt. Dat is een steeds belangrijkere eis met meer periodes van extreme droogte of extreme neerslag. Vanuit dat oogpunt is de vraag ook groter geworden naar rassen met een goede wortelgesteldheid die zowel onder droge, als natte omstandigheden het nog altijd goed doen.” Een andere behandeling die overigens naast het primen wordt toegepast is een coating die de ui moet beschermen tegen bepaalde ziektes.

Hierbij is de insecticide coating, die men in het verleden nog kon toepassen, uit welkom op STAND V435 het assortiment verdwenen door nieuwe, aangescherpte regels. “Sinds maart 2019 mogen we uienzaad hier niet meer mee coaten.

Andere coatings, zoals een fungicide, blijft wel mogelijk, maatwerk in: maar geeft geen - kisten & big bag handling bescherming tegen - intern transport bijvoorbeeld de - voor al uw producten uienvlieg. Een fungicide werkt alleen als bescherming tegen schimmels.”

belangrijkste uitdaging naar de toekomst toe. Het ontwikkelen van hybride rassen die meer resistent zijn tegen fusarium. Met twee rassen in ons assortiment liggen we al aardig op koers (Hysky en Hygate). Maar het niveau van resistentie is nog altijd niet voldoende. Recent hebben we ook weer een mooie stap gezet in de ontwikkeling van een meeldauwresistente sjalot, Innovator.

In de uien hadden we al twee rassen die hier tegen bestand zijn, Redlander voor de rode uien en Hylander bij de gele uien. Dit zijn ontwikkelingen waar we al ruim 30 jaar mee bezig zijn, want het is niet makkelijk om een dergelijke resistentie in een Rijnsburger uienras te kruisen.” Verder blijft ook de uienvlieg en de bonenvlieg een beruchte plaag voor de uien. Maar daar staan de zaadveredelaars met lege handen. “Daar kan je geen resistentie tegen inbouwen en moet je naar andere oplossingen kijken.”

med zaad. “Als het zaaizaad binnenkomt in Warmenhuizen voor de laatste stappen in de productie kunnen we op vraag van de klant het zaad nog op een aantal manieren behandelen,” legt Jaap uit. “Een van die extra bewerkingen is het primen van het uienzaad. Hierdoor kiemt de ui straks sneller en hoe eerder dat gebeurt, hoe weerbaarder

ontvangst-, opslagen sorteerinstallaties voor knolgewassen, uien, aardappels, bieten enz.

Wevano Machinery BV Franc 50, 8305 BS Emmeloord, Tel. (0514) 56 92 77, info@wevano.nl, www.wevano.nl, www.facebook.com/wevano

maatgevend in maatwerk!

106

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

RESISTENTE RASSEN Naast opbrengst en een weerbare ui is er vanuit de markt ook meer vraag naar uienrassen die bestand zijn tegen fusarium. “Dat blijft voor ons nog de

De genoemde criteria van veel opbrengst en resistentie tegen ziektes en klimaatsverandering zijn er wereldwijd. “In landen die meer met droogte en extreem weer te maken hebben, zelfs meer dan in Nederland,” vertelt Jaap. “De grootste verschillen die we zien tussen landen is vooral de voorziene maatsortering van de uien. Zo willen de Spanjaarden graag grove uien in de maat 60-80 mm of zelfs 80-100 mm, terwijl men in Nederland ook uien in de maatsortering 40-60 mm en 50-70 mm nodig heeft. Uiteraard kan Nederland ook met de sortering 60-80 mm vele kanten op, maar grover hoeft eigenlijk niet.” (TD)  Info@degrootenslot.nl

ONZE ONZE CONNECTED CONNECTED SERVICES SERVICES VOOR VOOR UW UW LOGISTIEKE LOGISTIEKE OPERATIE OPERATIE Geef uw gehele logistieke operatie uit handen. Met Geef uw gehele logistieke operatie uit handen. Met Connected Services bieden wij u, door middel van vooruitstrevenConnected Services bieden wij u, door middel van vooruitstrevende IT-systemen, een passende maatwerkoplossing voor al uw de IT-systemen, een passende maatwerkoplossing voor al uw logistieke stromen binnen heel Europa. Als ervaren full-service logistieke stromen binnen heel Europa. Als ervaren full-service transporteur van zowel bulk als geconditioneerde voedingsmiddetransporteur van zowel bulk als geconditioneerde voedingsmiddelen staan wij voor u klaar als duurzame logistieke partner. len staan wijKijk voorop u www.farmtrans.nl klaar als duurzame logistieke partner.

Meer weten?

Meer weten? Kijk op www.farmtrans.nl

Behoud van productkwaliteit, het hele jaar lang Productkwaliteit is van veel factoren afhankelijk.

Het waarborgen ervan kan daarom lastig zijn tijdens het bewaarseizoen Omnivent heeft wereldwijd ervaring met bewaren, onder de meest uitdagende omstandigheden.

Wij helpen u graag grip te krijgen op uw productkwaliteit, met een op maat gemaakte bewaaroplossing.

Meer weten? ? sales@omnivent.nl Cor van Maanen: 06 55 14 66 05 Ruud Wansink: 06 55 14 66 10

www.omnivent.com

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

107

KWALITEIT VAN BEGIN TOT HET EIND ONDER CONTROLE

Boonhil 8, 4651 VW Steenbergen | T. 0167 - 54 22 20 | E. info@vanmeir.nl | www.vanmeir.nl

Bedrijfsnaam:

Van Meir Onions & Potatoes

Bart Hendrickx, Christe

l van Meir, Leon van Me

ir en Ingrid van Meir

Opgericht:

2005 Capaciteit:

50.000 ton uien en 25.000 ton aardappelen Werkzame familieleden binnen het bedrijf:

Leon van Meir, Ingrid van Meir, Christel van Meir en Bart Hendrickx

Kracht van familiebedrijf:

De kernwoorden van ons familiebedrijf zijn: Betrokkenheid, veerkrachtig, toekomstgericht, ervaring, stabiliteit en langdurige relaties.

Plantuitjes in alle gewenste verpakkingen

www.kesselaarbv.com - info@kesselaarbv.nl - 0113-311920

108

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

Hooiplok 36 3267 BE Goudswaard T. 0186 690 421 Mobiel Barry Roos: 0651-081549

de Hobby van

Leon van Meir startte na een herseninfarct met fietsen:

“Zo’n fiets wordt haast een stuk van jezelf ” Moest hij 200 meter verderop bij de buurman zijn… dan pakte hij al de auto. Leon van Meir van de gelijknamige uien- en aardappelhandel, fietste helemaal niet graag. Wat bezielde hem om ineens helemaal naar de Noordkaap te fietsen?

D

aarvoor moeten we ruim twee jaar terug in de tijd. “In november 2018 heb ik een herseninfarct gehad. Gelukkig was ik snel in het ziekenhuis waar ik meteen geholpen kon worden. In eerste instantie leek het herstel voorspoedig te verlopen.

Lichamelijk was ik nog helemaal in orde, maar gaandeweg kwam ik erachter dat ik toch meer schade had opgelopen. Ik merkte dat mijn brein snel overbelast raakte.”

In het begin was dat lastig om te onderkennen. Leon ging gewoon door met ondernemen, maar liep daarbij tegen zijn grenzen aan. “Ik kreeg duizelingen, kon me niet goed concentreren, het werd lastig voor me om auto te rijden terwijl ik vroeger werkelijk alles kon besturen. Terug in het ziekenhuis zeiden ze dat mijn brein nog op 50% functioneerde. Ik moest mijn werk voor de helft afbouwen en pieken in belasting voorkomen. Het betekende dat ik mijn managementtaken grotendeels moest neerleggen,” vertelt Leon. “Gelukkig heeft het managementteam dat heel goed opgevangen.”

Leon nam een time-out aan de Zeeuwse kust. Rust en regelmaat was het devies, maar de drang om uitdagingen aan te gaan bleef. Een lange fietstocht met flinke tegenwind op de terugweg bleek een remedie. “Zo kon ik toch een prestatie leveren,

ik putte me lichamelijk uit, maar werd er geestelijk helemaal niet moe van.” Omdat hij het niet kon hebben dat leeftijdsgenoten hem met gemak konden inhalen, pakte hij steeds vaker de fiets en werd sterker en fitter en moest er weer een nieuwe uitdaging komen.

Dat werd een tocht van 2300 km, via Duitsland, Denemarken en Finland naar het noordelijkste puntje van ons continent, de Noordkaap. “Ik plande telkens een rit van 130-160 km per dag naar het volgende hotel. Het eerste half uur was altijd afzien, maar daarna begon het genieten. Aangekomen rustte ik 10 minuten, douchte en voelde me daarna weer helemaal opgeladen. De rust, de fysieke inspanning en geen stress, het deed me enorm goed.” Na slechts drie weken fietsen bereikte Leon zijn bestemming, maar de aankomst op de Noordkaap was een deceptie. “Het was heel mistig, het waaide hard en ik kon geen hand voor ogen zien. Op Google Maps zag ik meer dan in werkelijkheid.”

Afgelopen zomer ondernam hij een tweede poging, dit keer met nog meer uitdaging. De route werd gepland door Zweden om boven de Botnische Golf de rivierengrens naar Finland over te steken. Na 20 dagen onderweg, 2700 km in de benen en slechts 700 km te

gaan, hield een Finse douanier Leon op één van de bruggen over de rivierengrens tussen Zweden en Finland tegen. Wegens corona was en bleef de grens met het ‘coronatolerante’ Zweden strikt gesloten. Leon moest kiezen: een enorme omweg maken of omdraaien. Op Google Maps showt hij het onherbergzame Zweden. Samen met het risico dat ook de Noorse grens mogelijk gesloten zou worden voor reizigers uit Zweden, besloot hij om te keren.

Noodgedwongen liet hij zijn fiets achter, maar kocht in Nederland geen nieuwe.

“Zo’n fiets wordt haast een stuk van jezelf.

Onderweg stalde ik hem het liefst op mijn kamer, je bent er zo van afhankelijk. Het is net als je paspoort, pasjes en telefoon.

Mijn dochter Ria plaatste een bericht op Facebook of er misschien iemand was die mijn fiets mee kon nemen. Sinds een aantal weken heb ik hem terug en daar ben ik heel blij om. Ik wist niet dat je een fiets kon missen.”

Het fietsen bracht Leon een manier om met zijn handicap om te kunnen gaan. Die handicap is uiterlijk niet zichtbaar, maar beheerst ondertussen wel zijn leven. “In heel mijn leven heb ik mezelf hoge doelen gesteld. Fietsen gaf me een nieuw doel, maar afgelopen zomer ervoer ik voor het eerst dat ik een gesteld doel niet kon bereiken. Dat deed wel wat met me en in die zin heeft deze tocht me ook weer tot nieuw zelfinzicht gebracht,” besluit Leon. (ML)  leon@vanmeir.nl

AGF Primeur AGF Primeur 2 • Uien 11•• 2021 2020

109

Het klimaat in uw expeditie in de meest optimale conditie met de nieuwe HVLS ventilatie Techno Service ‘s-Gravenpolder BV Schoorkenszandweg 17a 4431 NC ‘s-Gravenpolder Tel. +31(0)113 312020 info@tsg.nl / www.tsg.nl

TEELT - EXPORT - IMPORT INDUSTRIE / VERSE MARKT GELE EN RODE UIEN MOGELIJK IN ALLE VERPAKKINGEN EN LOS

WITTE - RODEKOOL – KNOLSELDERIJ - WORTELEN

VEEL BIOLOGISCHE PRODUCTEN BESCHIKBAAR Handelsweg 2, 1619 BJ ANDIJK - HOLLAND T. 0031 228591222 | E. info@hortica.nl | www.hortica.nl

Bedrijfsnaam:

Hortica B.V. Opgericht:

1-1-1990 Werkzame familieleden binnen het bedrijf:

Vader Ben en 2 zonen Mons en Menno Kracht van familiebedrijf: ud

ssao Menno, Ben en Mons Me

110

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

Met elkaar rekeninghouden, gemoedelijke sfeer maar hard werken

10 vragen aan Gijsbrecht Gunter, voorzitter Holland Onion Association

Hoeveel Hollandse uien kunnen er geteeld worden in Nederland?

De export blijft jaar op jaar stijgen, ruimte genoeg voor areaaluitbreiding dus?

De areaaluitbreiding in Nederland zet inderdaad gestaag door, maar het blijft wel opletten. Enerzijds ligt de oorzaak van het groeiend areaal in het beperkt aantal gewassen dat een teler binnen zijn bouwplan kan telen, waardoor hij dus weinig alternatieven heeft. Anderzijds is de ui een duur en risicovol, maar vooral rendabel gewas gebleken als je het over 3-5 jarige perioden beziet. Dat hebben telers blijkbaar goed in de smiezen. Het laatste seizoen hebben de telers die een goede opbrengst hadden een prima saldo kunnen neerzetten. Dat is ook nodig, omdat een teler moet kunnen blijven investeren in zijn bedrijf. Investeringsruimte voor alle ketenpartners is een must om concurrerend te kunnen blijven op de wereldmarkt.

In de eerste jaren van het millennium zie je een enorme vlucht in schaalvergroting, de laatste jaren komt de nadruk meer te liggen op kwaliteit en nichemarkten zoals rode, biologische of roze uien. Dat is positief, vind ik. Kwaliteit betaalt zich ook uit, durf ik te stellen. Kijk maar naar de onderen de bovenkant van de wekelijkse notering die voor een belangrijk deel door kwaliteit wordt bepaald. Kwaliteit is overigens breder dan een blanke, harde en huidvaste ui.

Uiteraard zijn die fysieke eigenschappen nog steeds een onmisbare voorwaarde, maar om te kunnen leveren op alle markten is certificering en een lage milieufootprint steeds belangrijker, merken we.

Bovendien wordt werkelijk alles van de ui gebruikt en het komt in veel producten terecht, hetzij gele, rode, roze of witte uien.

Biologisch of gangbare teelt. Hoofdzakelijk

als food toepassing uiteraard, hetzij als hele ui, gesnipperd, ringen, gebakken, gekookt, in zuur of als smaakmakende voedingsingrediënt. Maar ook als je kijkt naar restproducten die ingezet worden als bodemverbeteraar, energiebron, vezels, uienolie, veevoer en je kan er zelfs natuurlijke kleurstoffen uit halen. Circulaire economie avant la lettre!

Daarom zetten we als Holland Onion Association in op het inzichtelijk krijgen van de milieufootprint van de Hollandse ui door de hele keten. We telen veel kilo’s met een relatief lage input wat resulteert in een gunstige footprint per kilo geteelde uien. Ook de verwerking en het feit dat we scheepsretourvrachten gebruiken, is voordelig. Een unique selling point dus dat we moeten zien te verzilveren.

TRANSPORT VAN AGRARISCHE PRODUCTEN

Imperator Transporten Benthuizen

Hogeveenseweg 27-A 2731 LA Benthuizen 06-51 43 06 99 www.imperatortransporten.nl

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

111

Thema

Uien

“Dit seizoen was de export naar deze bestemmingen in sommige weken bijna driekwart van het totaal”

De export van de consumptieuien, Nederlands grootste exportvolume qua aardappelen, groenten en fruit, stijgt gemiddeld met zo’n 4% per jaar. Het is belangrijk om vraaggericht de teelt uit te breiden en niet teveel aanbodgericht. Wel is het zo dat na een paar tegenvallende seizoenen de teelt zich vaak wel weer corrigeert. Wereldwijd neemt de vraag naar uien enorm toe en de klimaatverandering zorgt ervoor dat er regelmatig gaten vallen waarop Nederland kan inspelen.

Welke veranderingen zie je de afgelopen tien jaar in de export?

Waar vroeger de meeste exportkansen in de tweede helft van het seizoen lagen met Rusland en Oost-Europa bijvoorbeeld, zie je nu dat de meeste afzetmogelijkheden in de eerste helft van het seizoen liggen. Dat komt voornamelijk door de enorme groei in Afrika, West-Afrika welteverstaan. Dit seizoen was de export naar deze bestemmingen in sommige weken bijna driekwart van het totaal. Tezamen maken deze verschuivingen dat tegenwoordig haast 70% in de eerste 26 weken wordt afgezet en slechts 30% in de laatste 26 weken van het exportseizoen. Tot tien jaar geleden lag dat

percentage andersom en werd zo’n 40% in de eerste helft uitgevoerd en de resterende 60% in de andere helft. Niet alleen telers moeten inspelen op deze disbalans, maar ook verwerkers en exporteurs acteren hierop, omdat het flexibiliteit vraagt in bedrijfsvoering en kostenplaatje.

neert, wat in overeenstemming is met de beperkte bevolkingsgroei en toenemende zelfvoorzienendheid. Ook in Oost-Europa en de Balkan zie je dat terug. De grenzen naar Rusland zijn gesloten en deze vroegere afnemer zet in op eigen teelt en import vanuit bijvoorbeeld China.

Welke nieuwe markten kunnen we verwachten?

We zien dat in West-Europa de groei stag-

Aan de andere kant van de aardbol zien we Brazilië met regelmaat terugkomen.

Ondanks dat het enorme land zelf zo’n 1,6

Voor telers op zandgronden of andere teeltgebieden waar men minder focust op de zeer lange bewaring, is de verschuiving van het zwaartepunt in export een positieve ontwikkeling. Ook de afzet van plantuien die almaar toeneemt, springt daarop in. In Zeeland zie je een duidelijke verschuiving van zaai- naar plantuien bijvoorbeeld.

Mede door de extreem droge en hete perioden gedurende het groeiseizoen, waarbij telers verstoken zijn van zoet water voor irrigatie. Met de teelt van vroege plantuien wordt geprobeerd dat risico te voorkomen door in juli de uien van het land te hebben.

De ruime exportmogelijkheden in de eerste helft van het seizoen bieden daar ook ruimte voor.

Aan de andere kant zien we een stormachtige groei in West-Afrika en ook vallen er geregeld gaten in Azië en Zuid-Amerika. De recente tegenvallende oogsten in India en China zijn een compleet nieuw fenomeen en zorgen ervoor dat de Hollandse ui in de landen waar India en China normaliter concurreren, nu zeer welkom zijn. Bestemmingen zoals Sri Lanka, Bangladesh en Vietnam kwamen vroeger niet voor in de Hollandse exportlijstjes. Het betreft hier vooral rode uien, die samen met roodbruine varianten veruit het grootste aandeel vormen in deze contreien. Dat geeft overigens wel weer een risico voor de teelt en afzet van rode uien, want het is niet zeker of deze regio zich structureel blijft aandienen als afnemer.

WERK IN UITVOERING

Nieuwbouw bedrijfsloods Dacomex te Sint Maartensdijk

Bekijk dit sterke verhaal én andere projecten op www.hansestaalbouw.nl

TIP! Kijk ook eens op

www.stalenwoning.nl

112

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

hanse + staal een sterk verhaal

• • • • •

Grown with passion, delivered worldwide.

Plantuitjes Onionsets Oignons à Repiquer Steckzwiebeln Bulbi di Cipolla

Specialised in potatoes and onions.

www.dacomex.nl Provincialeweg 46 4695 RK St-Maartensdijk The Netherlands T. +31 (0)166-662 550 F. +31 (0)166-664 260 E. info@dacomex.nl

Schapenweg 4 4416 PV Kruiningen Tel. +31 113 - 38 15 85 Fax +31 113-38 30 11 E-mail: office@maas-kruiningen.nl Internet: www.maas-kruiningen.nl

Jan, Maarten en Martin

Bedrijfsnaam:

Dacomex B.V. Opgericht:

1961 Werkzame familieleden binnen het bedrijf:

5

van Damme

Kracht van familiebedrijf:

• Korte lijnen van inkoop tot verkoop, waardoor snel schakelen mogelijk is.

• Wereldwijde kennis van markten door de jarenlange ervaring.

• Continu investeren in langdurige klantrelaties.

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

113

Thema

Uien

miljoen ton uien teelt, importeert het jaarlijks tussen de 150.000 en 250.000 ton uien om haar 210 miljoen inwoners te voorzien van basisvoedsel zoals uien. Eerst kijkt het naar buurlanden, met name Argentinië, om uien te betrekken, maar wanneer ook daar tekorten zijn, komt Nederland samen met Spanje in beeld. Vooral in de perioden oktober en april tot juni, wanneer de grootste oogst in het zuiden van het land van de markt is, liggen daar kansen.

Het Caribisch gebied blijft ook een interessante markt, waar vele kleintjes samen toch een grote maken. Echt nieuwe markten proberen wij aan te boren in het Midden-Oosten, Amerika, China en Oostelijk-frika.

Je ziet naar sommige van deze bestemmingen de laatste jaren mondjesmaat uien gaan. Het zijn nog kleine volumes, maar hopelijk kunnen we samen deze nieuwe in potentie grote markten aanboren. China is nog steeds gesloten en een zaak van doorzettingsvermogen, tact en geduld. In het oostelijk deel van Afrika speelt politieke instabiliteit, beperkte logistieke capaciteit en het ontbreken van voldoende stabiele valuta een belangrijke rol. De vraag naar uien in deze regio zal echter naar verwachting wel toenemen, als je kijkt naar de enor-

+31 (0) 172 579 318 info@vanderpeet.nl

www.vanderpeet.nl

114

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

me bevolkingsgroei. Dat geldt overigens ook voor Azië. Vanaf 2050 wordt verwacht dat haast 80% van de wereldbevolking Aziaat of Afrikaan is en die kennen een hoge uienconsumptie per capita, dus volop perspectief op lange termijn, lijkt mij. Echter, we moeten daar als Nederland wel duurzame handelsrelaties mee opbouwen en dat vraagt vaak veel geduld, steeds weer uitleg en natuurlijk open grenzen voor food trading.

Een aantal van onze leden pionieren volop en je ziet dat wanneer ze eenmaal voet aan de grond hebben, andere concullega’s volgen. Soms houd ik mijn hart dan wel vast dat de handelsrelatie echt duurzaam blijft en we ook daadwerkelijk vraag gestuurd blijven handelen en niet aanbodgericht.

Overigens zijn daar prima regels voor in te richten waarbij een win-winsituatie kan ontstaan voor zowel de exporteurs hier, alsook de lokale telers daar.

Bepaalde teeltgebieden in Nederland lopen terug terwijl anderen stijgen, wat zijn de trends?

Het is duidelijk dat traditionele zeekleigebieden afnemen of stagneren in areaal.

In Zeeland gaat het areaal zaaiuien zelfs

dramatisch snel naar beneden. Dat areaal kromp met de helft in de laatste 10 jaar, waarvan de laatste drie seizoenen in recordtempo van 6.000 naar 4.000 hectare. Dat heeft twee belangrijke redenen, namelijk gebrek aan zoet water en bodemziekten. Ook in Flevoland zie je het areaal stagneren. Daarentegen zie je groei in nieuwe teeltgebieden. Niet alleen op de zandgronden in Drenthe en Brabant, maar ook noordelijke kleigebieden in Groningen en Friesland tonen groei.

Het areaal zaaiuien zal binnenkort de 30.000 hectare aantikken en daar bovenop komt nog eens een kleine 10.000 hectare aan eerste- en tweedejaars plantuien en sjalotten. De telers in de nieuwe gebieden zijn heel serieus met de teelt bezig en ook zaadhuizen spelen erop in met nieuwe rassen. Het speelt in het voordeel dat voor uien die zich minder lang laten bewaren, de eerste helft van het seizoen volop exportmogelijkheden biedt. Al blijft kwaliteit ook dan erg belangrijk, waar de uien ook vandaan komen.

Als je de cijfers op een rijtje zet, kun je scenario’s uitwerken. Zo zie je dat er in Nederland van de 530.000 hectare akkerbouwa-

logistics & transport solutions

reaal ongeveer 270.000 hectare op jonge en oude zeeklei ligt. De meest geschikte kalkrijke en bufferende grondsoort voor uienteelt. Uitgaande dat 10% van het areaal niet geschikt is voor uienteelt, vanwege bijvoorbeeld ziektedruk, dan blijft 240.000 hectare zeeklei over. Met een vruchtwisseling van 1 op 7 betekent dit dat 35.000 hectare beschikbaar is voor uienteelt. Voor zaai- en plantuien bij elkaar opgeteld ligt dat areaal enkele duizenden hectare hoger. Hiermee kun je de conclusie trekken dat de traditioneel beste uienteeltgebieden een eind vol zijn. Trek je hetzelfde rekensommetje door naar het totale akkerbouwgebied dan kom je op een kleine 70.000 hectare uit, dat beschikbaar is voor uienteelt. Dat impliceert dat er nog zo’n 30.000 hectare ruimte is voor uitbreiding, inclusief de zand-, dalen lössgronden en rivierklei. Dat is fors en het is een gezamenlijke uitdaging om die uitbreiding te realiseren en daarbij de hoge kwaliteit te behouden.

Een belangrijk ander punt is dat er theoretisch tot wel 125 ton netto van een hectare geoogst kan worden als alle gezaaide zaadjes uitgroeien tot een ui in de sortering 60-80mm. Tot op heden wordt gemiddeld genomen nog niet de helft gerealiseerd en ook daar liggen dus uitdagingen. Niet in de laatste plaats voldoende zoet water en een breed middelenpakket, inclusief de introductie van andere teeltsystemen en groene middelen om het gewas gezond te laten ontwikkelen. Wanneer je de totale potentie zou realiseren kom je uit op meer dan 8 miljoen ton. Dat is natuurlijk heel erg veel en in de praktijk niet te realiseren, maar het schetst wel een grove lijn van ontwikkelingsmogelijkheden. Ik zeg er tegelijk bij dat dit een heel nationaal sommetje is. Het buitenland ontwikkelt zich ook en Nederland heeft heel veel buitenland. Het is dus zaak om niet alleen te focussen op areaaluitbreiding in Nederland en daarbij oneerbiedig gezegd onze kop in het zand te steken, maar vooral ook te kijken wat er om ons heen gebeurt.

“In Zeeland gaat het areaal zaaiuien dramatisch snel naar beneden”’

De teelt van uien op zandgronden vond je een aantal jaren zorgelijk, hoe kijk je tegen de uitbreiding aan?

Het klopt dat ik me een aantal keren zorgelijk heb uitgelaten over de teelt op zand. En laat ik voorop stellen, dat komt niet omdat ik Zeeuw in hart en nieren ben, hoor. Zeker wanneer de teelt op zand in combinatie gaat met grote hoeveelheden drijfmest vind ik dat gevaarlijk. Soms wordt 60 kuub varkensdrijfmest uitgereden of meer, dan moet je heel erg gaan oppassen. Temeer omdat gebleken is dat drijfmest een bron kan zijn van ziektekiemen. Je hebt op maagdelijke gronden dan weliswaar mooie opbrengsten qua kilo’s, maar de kleur en hardheid laten soms te wensen over. Ook de enorme arealen waarmee men de teelt verkent brengen risico’s met zich mee. Dat zijn punten die ik wil meegeven en waar ik nog steeds achter sta. Wat niet wegneemt dat ik zie dat er potentie is voor uitbreiding, ook op andere grondsoorten dan de traditionele. Ik denk graag mee hoe we de totale potentie van de Hollandse ui kunnen benutten.

Zoals gezegd zijn er een aantal factoren die teeltuitbreiding op andere grondsoorten nu ook beter mogelijk maken. En dat

geldt uiteraard evengoed op klei. Zo heeft ieder teeltgebied zijn eigen uitdagingen. Op zand zijn naast het gebruik van drijfmest, ook onkruiddruk en kwaliteitsaspecten als hardheid en kleur aandachtspunten. Zeeklei buffert van nature beter, maar daar zie je bijvoorbeeld de druk van fusarium en ook insecten als trips en uienvlieg toenemen. Zeker nu de zaadcoating verdwenen is en het middelenpakket steeds beperkter wordt zullen we moeten zoeken naar alternatieven. Bovendien zie je specifiek in Zeeland een schreeuwend tekort aan zoet water. De gemiddelde opbrengst in Zeeuws-Vlaanderen is dit seizoen slechts 35 ton en daarvan kun je geen teler blijven.

Ook zijn er in de zeekleigebieden percelen die we definitief kunnen afschrijven vanwege witrot en aaltjes, gevreesde bodempathogenen waarvoor nog steeds geen oplossing is. Veel van deze onderwerpen hebben daarom prioriteit in het ketenbrede onderzoeksprogramma Uireka, waarin we met alle ketenpartners samenwerken aan een kwalitatief gezonde én duurzame ui. Uiteindelijk gaat het er niet om wat ik belangrijk vind, maar hoe de buitenlandse afnemers over onze uien denken.

WIJ HUILEN VOOR U

VERS GESNEDEN GELE UIEN, RODE UIEN & SJALOTTEN

WWW.SMITSUIEN.NL

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

115

Thema

Uien

Treffend vond ik de situatie toen ring. Daar zetten we met Uireka dan ik eens met een buitenlandse deleook volop op in. Voldoende groen gatie een toer maakte en een van loof tijdens de oogst is een belangde leden trots ‘Hollandse uien’ rijk punt. Meerjarig onderzoek met liet zien, terwijl me kort daarvoor 60, 30 en 10% groen loof tijdens de persoonlijk verteld was dat die oogst, toonde steeds weer aan dat schitterende partij uien uit Noordde extra kilo’s die je binnenhaalt -Frankrijk kwam, speciaal voor de door het gewas langer op het veld te retail die kwaliteit erg belangrijk laten staan, weer kwijtraakt geduvindt. De grenzen vervagen en je rende de bewaring. Dat komt doorziet dat voor hoogstaande kwaliteit dat die partijen meer tarra bevatuien uit België en Frankrijk worten, minder stevig in de huid zitten den gehaald. Daar moeten we onze en minder hard zijn. Dan lopen de ogen niet voor sluiten en ik zie het kosten aan het einde op, zijn er minook als taak om eerlijk een spiegel “De basis dient goed te zijn. Dat betekent beginnen bij de grond, letterlijk. der afzetmogelijkheden en riskeer Een mooi zaaibed klaarleggen, optimale rassenkeuze en goede je tarrakorting bij je afnemer. Nog voor te houden. Soms doe ik dat uitonkruidbestrijding” los van het feit dat het oogstrisico dagend. Dat is niet om te kwetsen, maar om ons wakker te houden en door weersomstandigheden toeop onze zaak te blijven letten.

Belangrijk is te constateren dat de logistie- neemt hoe later in het seizoen het wordt. ke draaischijf die we als Nederland zijn dus Het betrekken van uien uit omliggende ook benut wordt voor re-export. Niet alleen Ik besef dat het als voorzitter soms makkelanden is een andere trend, over welke traditioneel voor de import van uien van lijk praten is, maar de onderzoeken tonen volumes praten we eigenlijk? het zuidelijk halfrond, maar dus ook voor het glashard aan en die worden gedaan Het is lastig om goed inzicht te krijgen in levering van veldsgewas. Belangrijk is wel door deskundigen, inclusief telers die de volumes die we uit omliggende regio’s dat we Belgische uien niet als Hollandse door decennialange ervaring weten wat de betrekken. België en Noord-Frankrijk lij- verkopen of andersom. Het KCB ziet daarop praktijk van alledag inhoudt. Ik heb net al ken meer structureel dan bijvoorbeeld toe. Als je kijkt naar de totale exportcijfers, gezegd dat de onder- en de bovenkant van Duitsland. Bovendien schommelt het per inclusief re-export in de Europese statistie- de notering voor een belangrijk deel door seizoen. Ik denk dat het min of meer in ken, zie je dat Nederland een fors aandeel kwaliteit wordt bepaald en wanneer je wilt evenwicht is met de veldsgewas uitvoer die heeft in re-export. gaan voor de bovenkant van de notering – ook niet in de Nederlandse exportcijfers iets waar de meeste telers toch vooral naar terugkomt, maar ik kan dat helaas niet sta- Waarop moeten telers letten bij de keuze kijken – dan heeft dat consequenties voor ven met exacte cijfers. De schattingen lopen voor de uienteelt? de manier waarop je teelt en met je prouiteen van 30.000 tot 80.000 ton. De velds- De basis dient goed te zijn. Dat betekent duct omgaat. Dat de uien buiten groeien, gewasleveringen naar Polen bijvoorbeeld beginnen bij de grond, letterlijk. Een mooi is natuurlijk een feit, maar mag geen doodworden ingeschat op 50.000 tot 70.000 ton, zaaibed klaarleggen, optimale rassenkeuze doener zijn. maar ook dat blijft een heel ruwe inschat- en goede onkruidbestrijding. Onkruiden ting en is sterk seizoensafhankelijk. Het zijn niet alleen huisvesters voor nuttige Ook tijdens het bewaren gaat er nog teveel volume heeft te maken met prijsniveau insecten, maar het blijkt steeds weer dat ze mis. We hebben in de eerste jaren van het uiteraard, maar soms eisen buitenland- ook waardplant kunnen zijn voor ziekten en onderzoeksprogramma veel aandacht se supermarkten dat product van eigen plagen. Uien is een gewas dat veel aandacht besteed aan koprot. Dat was toen we startbodem wordt geleverd. De laatste jaren zie nodig heeft en om een ruime gewasrotatie ten een enorm probleem en dat zullen we ik steeds vaker dat wanneer de Hollandse vraagt. Een op zeven is niet overdreven om ook in de toekomst ongetwijfeld nog eens uien duur zijn, handelaren uit omliggende decennialang uien te kunnen blijven telen. tegenkomen. Hier blijkt dat beslissingsonlanden uien betrekken. Dat is voor mij wel dersteunende systemen (BOS) een handvat een teken aan de wand dat we niet onder Niet alleen aandacht tijdens het groeisei- kunnen bieden, maar vooral ook de manier stoelen of banken moeten steken. zoen, maar ook tijdens de oogst en bewa- van drogen. Een korte zwadperiode en

GELE UI: MIKA - JULIA - SASKIA - DONNA - HOZA • RODE UI: ROLEIN - ROMY

HOZA ZADEN

VOOR EEN OPTIMAAL RENDEMENT

Telefoon 0031 (0)181 46 14 51 - E-mail info@hoza-uienzaad.nl - www.hoza-uienzaad.nl

116

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

! s r e v g a d in r e n t r a p Uw winst

HANDELSONDERNEMING

Kruiningen - Tel. +31( 0 )113-383320 - info@vanden-berge.nl - www.vanden-berge.nl

Artjan, Patrick, Rinus en

Harry van den Berge

Bedrijfsnaam:

Werkzame familieleden binnen het bedrijf:

Van den Berge Handelsonderneming

Patrick, Harry en Artjan van den Berge

Opgericht:

Kracht van familiebedrijf:

1959

Korte lijntjes, stabiel en betrouwbaar

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

117

Goudbiervliet_Primeur1_2013.pdf 1 18-2-2013 10:54:48

uienhandel Handel Uien en aardappelen 1e jaars plantuien Op- en overslag

Middenweg 13a • 4521 PG Biervliet T: +31(0)115 481636 E: info@goudbiervliet.nl • I: www.goudbiervliet.nl

Benegas voor CO2-neutraal propaan!

Benegas is specialist op het gebied van propaangas, een flexibele energiebron en een milieu- en energievriendelijke oplossing voor vele toepassingen, zoals: het verwarmen van droogschuren en woonhuizen; voor drooginstallaties; onkruidbestrijding.

Wilt u meer weten?

Onze specialisten zijn u graag van dienst!

NEEM VRIJBLIJVEND CONTACT MET ONS OP VOOR EEN 2D EN/OF 3D TEKENING VAN UW NIEUWE PROJECT OF AANPASSING VAN EEN BESTAANDE LIJN

Radial Grader R 150 Handelsweg 9, 1619 BJ, ANDIJK, The Netherlands

118

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

Onion Topper A 3 info@allroundvp.nl

www.allroundvp.com

geforceerd drogen met een temperatuur van 30 graden geeft de minste risico’s op problemen. Ook dat werd in meerjarige proeven opnieuw aangetoond.

Het lijken misschien open deuren, maar ik ben ervan overtuigd dat we met een goede start, grondige monitoring tijdens de groei, groen rooien, geforceerd drogen, het product regelmatig checken op schot middels een eenvoudig potgrondproefje veel teleurstelling kunnen voorkomen en een kwalitatief beter product kunnen aanbieden op de wereldmarkt.

Welk perspectief heeft de Hollandse ui op de wereldmarkt?

Van de circa 90 miljoen ton uien die wereldwijd geteeld worden is 92% bestemd voor lokale consumptie, local or local zogezegd. Dat getal mag vaker genoemd worden, vind ik, in het publieke debat waar local for local zo ongeveer een toverwoord is. De slechts 8% die wereldwijd verhandeld wordt, is keihard nodig om tekorten die elders ontstaan, te dekken.

Veel landen hebben een bepaalde periode in het seizoen dat er geen lokale oogst beschikbaar is. Simpelweg omdat er vrijwel overal ter wereld zogenaamde kortedag uien geteeld worden.

Alleen in de strook tussen het noorden van Denemarken tot aan Parijs kunnen de zogenaamde zeer langedag uien geteeld worden die zich lenen voor bewaring. Op het zuidelijk halfrond ligt deze bandbreedte, waar meer dan 16 uur zonlicht gedurende het groeiseizoen is, vrijwel overal in de oceanen waar nu eenmaal nog geen uien geteeld kunnen worden. De ligging maakt Nederland dus zeer uniek en biedt een solide basis voor de export. Slechts weinigen realiseren zich dat, terwijl ze vaak wel een uitgesproken mening hebben. Het is de belangrijkste reden dat we in de totale

wereldhandel van uien met onze jaarronde export een marktaandeel hebben van zo’n 20%.

Tel hier de logistieke positie dichtbij wereldhavens bij op. Daar komen vervoersstromen naar alle continenten samen en dat maakt dat we de hele wereld kunnen bedienen. Deze logistieke kracht zorgt voor lage transportkosten. Temeer omdat ook de teeltgebieden op steenworp afstand liggen van de verwerkers en exporteurs, hetgeen in andere teeltgebieden totaal anders is. In andere landen moet men soms duizenden kilometer afleggen om havens te kunnen bereiken, terwijl we hier over vaak enkele tientallen kilometers spreken. Ook de hoge

opbrengsten per hectare waarmee we als Nederland uniek zijn geworden, door kennis te ontwikkelen die wereldberoemd is, maakt dat de productiekosten per kilo laag zijn.

Wanneer de wereldbevolking richting 2050 naar 10 miljard mensen groeit, die gemiddeld 15 kilo per hoofd van de bevolking consumeren, betekent dat een behoefte van 150 miljoen ton uien, oftewel een toename van 60 miljoen ton in de komende 30 jaar.

Dat biedt perspectief voor de Hollandse ui. Temeer omdat wereldwijde tekorten niet minder zullen worden. Enerzijds vanwege de klimatologische, fysiologische en agronomische beperkingen van de teelt en

anderzijds vanwege klimaatverandering die zorgt voor ernstige misoogsten. Ik ben van mening dat Nederland trots moet zijn op haar positie en daarmee een belangrijke speler blijft om delen in de wereld waar tekorten zijn, snel te kunnen bedienen met een gezond, veilig en betaalbaar basisproduct.

Is het niet beter om uien lokaal te telen in plaats van ermee te slepen over de wereld?

Deze vraag wordt vaak gesteld en ook de media schetsen soms een beeld als stoten we als Hollandse koopmannen het brood uit de mond van lokale telers elders ter wereld. Ik zie het als mijn taak om dat beeld te nuanceren, te ontkrachten zelfs.

Allereerst is er het feit van de korteen de lange dag ui. Maar er is meer.

Landen waarmee we handel drijven beschermen de lokale teelt door de grenzen te sluiten wanneer er lokale oogst beschikbaar is. We zien dat bijvoorbeeld in West-Afrikaanse landen. De grens wordt gesloten op een bepaald moment, vaak gereguleerd door importlicenties af te geven en zo ook de ingevoerde volumes te kunnen beheersen. Natuurlijk zijn er altijd voorbeelden te noemen van onverstandig gedrag dat een bepaald importvolume als een bulk op de markt komt, maar je ziet dat de wal dan vaak letterlijk het schip keert. Bovendien worden importlicenties bijvoorbeeld verstrekt onder bepaalde condities, zoals het verplicht verhandelen van lokale oogst wanneer die beschikbaar is. Ook zijn er leden die lokale teelt verkennen. Daarmee kunnen de handelskanalen en logistieke routes die gecreëerd zijn door jaarrond product beschikbaar te hebben, ook benut worden wanneer er alleen lokaal product op de markt is.

Ook vind ik dat importheffingen die importerende landen opleggen en daarmee

Agro trade - peeled onions Hans van Kemenade Mob. +31 653 975 307

Erik Mooij Mob. +31 621 275 728

Jakova B.V. De Langeweg 9A 4762 RA Zevenbergen Nederland

www.jakova.nl

info@jakova.nl

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

119

Thema

Uien

miljoenen dollars innen, ingezet moeten worden om de lokale telers te steunen. Als Holland Onion Association staan we open om lokale telers te helpen, waarbij lokale overheden de inkomsten uit importheffingen kunnen benutten voor educatieve programma’s, die lokale telers helpen hun teelt te verbeteren. Daarbij gaat het, evenals in Nederland zelf, vaak om heel basale zaken.

Denk aan de keuze voor uitgangsmateriaal, monitoring op het veld, nieuwe teeltsystemen en kennis van ziekten en plagen. Maar ook praktische zaken, als het niet te kort afsnijden van het resterend loof, goede droging en dergelijke. Omgekeerd zie je dat in veel andere landen kennis is opgebouwd over irrigatiemethoden, daar kunnen wij weer van leren.

Kortom, de 8% uien die wereldwijd verhandeld wordt en waarin de Hollandse ui zo’n prominente plek heeft is en blijft hard nodig. Daar is niks mis mee is, mijn stellige overtuiging. Veel verhalen zijn terug te herleiden op zeer lokale politieke aangelegenheden waarbij een slachtoffer gezocht moet worden en dat is dan soms de Hollandse ui. Of dat nu Rusland is met de importban voor consumptie uien – uitgangsmateriaal

is slim genoeg uitgezonderd – of dat het gaat om een lokale burgemeester in de tropen die het pluche verkiest. Wanneer je in gesprek gaat, zijn er vrijwel altijd oplossingen waarbij beide partijen geholpen zijn.

Ik ben van mening dat de uienexport voor Nederland een unieke kans is om hand in hand te laten gaan met ontwikkelingssamenwerking. Te vaak worden fytosanitaire, voedselveiligheid of residu barrières opgeworpen onder het mom van bescherming van lokale telers terwijl die er totaal niet bij gebaat zijn. De dialoog aangaan en samen werken aan oplossingen biedt veel meer perspectief.

Kunnen we concurrerend mee blijven doen op de wereldmarkt?

Ik ben een positief ingesteld mens die graag in kansen denkt en steeds op zoek is waarmee de sector op een duurzame manier verder komt. Dat doe ik, omdat ik werkelijk perspectief zie voor het grootste AGF-exportproduct van ons land en de meest gegeten groenten ter wereld. Het antwoord op deze vraag is dus ‘ja’. Daarbij moeten we vooral om ons heen blijven kijken, met elkaar in gesprek blijven en niet teveel over elkaar praten. Dat laatste doen we soms

teveel, vind ik. We hebben een supermooie sector en ik blijf het een eer vinden daarvan voorzitter te mogen zijn. Nederland kan haar positie op de wereldmarkt zeker uitbouwen en meegroeien naar 2050 bij leven en welzijn. Of dat allemaal Hollandse uien blijven, daarvan ben ik niet zeker. Echter, laten we die beperking dan vooral uitnutten om van de Hollandse ui een ‘limited edition’ te maken als meest duurzame ui. Daar zet ik me, gesteund door de fantastische leden, alle andere ketenpartners, overheden, ambassades en onderzoeksinstellingen, graag voor in, want alleen samen kunnen we onze positie als koploper vasthouden!  Foto’s: holland-onions.org

Bedrijfsnaam:

M.B.Nieuwenhuijse B.V. (Marbo) Opgericht:

1982 Capaciteit:

85.000 ton Werkzame familieleden binnen het bedrijf:

2 ijse

nhu Marcel en Koen Nieuwe

120

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

Kracht van familiebedrijf:

Vaak heb je aan minder dan een half woord genoeg, dat maakt dat je snel kunt schakelen en flexibel bent

Dooges Onionery bv

Buitenluchtonafhankelijk uien drogen en bewaren Condensdrogen: duurzaam drogen en bewaren met fors hogere opbrengst

UIENHANDEL EN PAKSTATION Verpakkingen vanaf 4 kg

Jonkersweg 3 • 4307 NJ Oosterland M. +31 (0)6 53 84 24 03

Condensdrogen: productbewaring zonder kwaliteitsverlies • Onafhankelijk van buitenluchtcondities • Kwaliteit uien blijft beter behouden Meer weten over de • Lagere energiekosten techniek achter het • Fors hogere opbrengst condensdrogen van uien?

• Benutten van restwarmte Ga naar condensdrogen.nl.

Meer weten?

ENGIE Refrigeration B.V. Marcel Bennink +31 (0) 6 488 718 71

www.condensdrogen.nl

Kist ledigen Kist vullen Kist logistiek Complete verpaklijnen Palletisering Kist reiniging

Voor meer informatie: www.burgmachinery.com Of bel direct: +31 113 50 13 73

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

121

Advertorial

De ui houdt van rust en regelmaat Uien krijgen in de supermarkt nog niet altijd de juiste behandeling, stelt Kees Jacobs. “Ze worden vaak met de beste bedoelingen ’s nachts weer in de koeling gezet. Maar een ui houdt niet van temperatuurwisselingen. Je kunt ze beter in het schap in de winkel laten.”

Kees Jacobs (Syngenta Seeds) over Diamant-selectie:

“Een harde ui geeft rendement in elke schakel” Syngenta Seeds timmert aan de weg met rassen die zich onderscheiden door een zeer hoog rendement bij lange bewaring. De toverwoorden zijn hardheid, huidvastheid en spruitrust. De teler profiteert van veel netto kilo’s maar ook de andere schakels in de keten worden er beter van.

Kees Jacobs, vertegenwoordiger bij Syngenta Seeds, praat altijd liever over netto dan over bruto kilo’s. “Veel volle kippers van een hectare bij de oogst is mooi, maar het gaat er uiteindelijk om hoeveel vermarktbaar product je aan het eind van de rit overhoudt”, steekt hij van wal. “Vooral voor de langere bewaring worden hoge eisen gesteld aan de ui. De rassen uit onze Diamant-selectie hebben precies de eigenschappen die nodig zijn voor lange bewaring met minimaal kwaliteitsverlies.

Ze zijn hard, zeer huidvast en hebben een uitstekende spuitrust.” Als Jacobs de criteria voor de Diamant-selectie toelicht, blijkt dat dit geen loze kreten zijn. “Een ras moet minstens 2 jaar op rij een relatieve beoordeling van boven de 100 hebben op de rassenlijst voor zowel hardheid als huidvastheid. Onze rassen Motion, Progression en Vision voldoen hieraan.”

Voordeel voor elke schakel Volgens Jacobs profiteert elke schakel in de uienketen van de voordelen van een harde, huidvaste ui. “Voor de teler zal vooral het netto bewaarrendement aanspreken. Een harde ui heeft minder last van drukplekken en wordt minder snel zacht als het seizoen vordert. Er is dus minder uitval en er blijven netto relatief veel kilo’s over. Die geringe tarra is uiteraard ook voordelig voor de verwerker die daarnaast ook profiteert van lagere sorteerkosten. En de uiteindelijke afnemer heeft met een hard en huidvast ras meer garanties dat hij ook later in het seizoen een goede kwaliteit uien ontvangt. Dat geldt net zo goed voor een Nederlandse supermarkt die jaarrond kwaliteit in de schappen wil hebben als voor een klant in Azie waar de uien een maand lang naar onderweg zijn.”

Rassen in de pijplijn De rassen in de Diamant-selectie van Syngenta zijn het resultaat van jarenlange veredeling. “We hebben zwaar geinvesteerd in de ontwikkeling van rassen met sterke genetica op bewaareigenschappen. Daar ligt een belangrijk zwaartepunt”, vertelt Jacobs.

“Behalve de hardheid en de huidvastheid is ook de lange spruitrust een sterk punt van onze rassen. Ook dat zit letterlijk in de genen.” Naast goede bewaareigenschappen staat verder een betrouwbaar hoge opbrengst op het lijstje van de Syngenta veredelaars.

Jacobs: “We hebben onze nieuwe rassen Promotion en Nation veredeld op een beter wortelstelsel. Daardoor zijn deze rassen beter in staat om vocht en mineralen op te nemen.

Ook maakt het ze sterker op bodemziekten die op steeds meer plekken de kop opsteken.”

Voor de nabije toekomst werkt Syngenta Seeds aan rassen met resistentie tegen valse

Syngenta Uien

NIEUW

Motion

NIEUW

Promotion

• Middelvroege ui • Harde en zeer huidvaste ui • Geschikt voor de lichtere klei gronden • Zeer geschikt voor lange bewaring

• Middelvroege ui • Zeer sterk wortelgestel • Geschikt voor alle grondsoorten • Geschikt voor middellange bewaring

Nation

Progression

• Vroege ui • Zeer sterk wortelgestel • Zeer geschikt voor de teelt op zand en lichtere gronden • Geschikt voor af-land afzet, of korte bewaring

• Middelvroege/late ui • Zeer harde en goed huidvaste ui • Zeer lange spruitrust • Zeer geschikt voor lange bewaring

Voor meer informatie en specifieke details over de rassen kunt u ons altijd contacteren.

Kees Jacobs T +31 657 312 075 kees.jacobs@syngenta.com

Michiel van Mol T +31 657 570 352 michiel.van_mol@syngenta.com

www.syngenta.nl/uienrassen

#syngentaveg

meeldauw. “En er zitten rode uienrassen in de pijplijn”, verklapt Jacobs. “Dat segment blijft groeien en daar zijn ook nog flinke stappen te zetten op het gebied van opbrengst en kwaliteit.”

Toekomstperspectief ui Jacobs is positief over de perspectieven voor de uienteelt. “Weinig mensen weten dat ui wereldwijd na tomaat de grootste groente is. In Afrika eet men gemiddeld 35 kilo per persoon per jaar tegen 6 kilo voor een gemiddelde Europeaan. En in Afrika vindt de grootste bevolkingsgroei plaats. Ook past de ui met z’n geringe calorien prima in een gezond dieet.” Of Syngenta Seeds van die trend gaat profiteren is voor Jacobs geen vraag maar een weet. “Je hebt met onze rassen de zekerheid van veel netto kilo’s met weinig sorteerwerk en prima kwaliteit. Ons marktaandeel groeit niet voor niets al jaren.”

Voor meer info: Kees Jacobs +31 (0)6 573 120 75 Michiel van Mol +31 (0)6 575 703 52

Links Michiel van Mol en rechts Kees Jacobs.

Thema

Uien

Sorteerlijn bij WeGrowOrganic

“We willen jaarrond biologische uien van Nederlandse bodem kunnen leveren” Bij WeGrowOrganic in Zeewolde wordt druk gebouwd. De leverancier van onder meer biologische uien en aardappelen bouwt een nieuwe verwerkings- en bewaarloods. 3,5 duizend kisten moeten er straks in.

Jaarrond Nederlandse biologische uien kunnen leveren, dat is het plan.

"D

e vraag naar biologische producten neemt toe, meer telers schakelen over naar biologische teelt en dus neemt ook het aanbod toe. Ook is er in Europa meer vraag naar Europees product ten opzichte van import," verklaart Wouter Snippe de nieuwbouw. Er is gekozen voor condensdroging. "Een vrij nieuwe en dure techniek dat veel voordelen kent voor de biologische teelt. Onze aardappels kunnen we niet behandelen met een kiemremmer zoals dat in de gangbare teelt kan, dus het enige wat je kunt doen is koelen. Echter, hoe lager de temperatuur, hoe hoger de

luchtvochtigheid. Dat is ook voor de uien niet ideaal. Die komen nat uit de koeling en zijn wel te drogen, maar dat gaat ten koste van de shelflife. Doordat we de bewaring koppelen aan de nieuwe verwerkingsloods, kunnen we de uien koel en droog verwerken en sorteren. Dankzij de condensdroger hebben we in juni nog een kwalitatief topproduct." Het gat tussen eind mei, als de laatste Nederlandse uien weggaan en half juli, als de eerste Nederlandse plantuien geoogst worden, wordt tot nu toe nog gedicht door import uit Egypte en de samenwerking met een uienteler in Spanje.

In de toekomst hoopt WeGrowOrganic jaarrond Nederlandse uien te kunnen leveren.

“De nieuwe schuur biedt meerwaarde voor ons product en geeft ook kansen voor collega-telers om met ons samen te werken.”

De nieuwe bewaring moet voor de plantuienoogst klaar zijn en in oktober verwacht Wouter dat de verwerking in gebruik genomen kan worden.

BEDRIJVEN SAMENGEVOEGD WeGrowOrganic werd in 2016 opgericht door Wouter Snippe en Thijs Geerse, beiden biologische akkerbouwers en buren van elkaar. "We zagen dat ons product over heel veel schalen uiteindelijk bij de eindklant terechtkwam. Die keten wilden we verkorten. Inmiddels zijn we vier jaar verder en bewaren, sorteren en verpakken we naast ons eigen product ook de producten

De gehele supply chain onder één dak 100% biologische teelt sinds 2001 divers assortiment van biologische vollegrondsgroenten, aardappelen en uien teelt, sorteren, verwerken, verpakken én verkopen onder één dak jaarrond aanbod door een breed netwerk in Europa

124

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

Meer weten? www.wegroworganic.nl info@wegroworganic.nl

Sinds 1910 produceren wij met passie verpakkingen die bij uw producten passen.

Duurzaamheid en innovatie zijn onze prioriteiten.

Rue du couvent, 44 - 7350 Thulin (België) // +32 65 767 700 Afdeling verkoop +32 65 767 710 // info@semoulinpackaging.com

www.semoulinpackaging.com

Bezoek ons op EMPACK 2022 van 05.04.2022 t/m 07.04.2022 in Evenementenhal Gorinchem

Service & Onderhoud lintprinters, flowpackers, wegers,verpakkers, dozenopzetters Noordweg 1 4503 PE Groede Tel +31 (0)117-371606 info@sorteerbedrijfdhont.nl

Meer informatie: Jaap D’Hont Tel + 31 (0)628942936

Merken: Ilapak, Manter, Affeldt, C-Pack, Sacmi, Teco Handelsweg 69, 4421 SH Kapelle - t. 0113-288340 info@actitec.nl - www.actitec.nl - www.ribbontapeprinter.com

er D’Hont Sandy, Jaap, Adrie en Piet

Bedrijfsnaam:

Capaciteit:

Kracht van familiebedrijf:

Sorteerbedrijf D’Hont B.V.

250 ton per week

Opgericht:

Werkzame familieleden binnen het bedrijf:

snel kunnen schakelen door vraag van de klant

1994

4 personen

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

125

Thema

Uien door heel Europa. De meeste klanten bevinden zich in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Oostenrijk. Van Brexit zegt Wouter weinig last te hebben. "We zijn gewend export te doen naar Noorwegen, dus we weten hoe we het papierwerk moeten regelen. Wel moeten we opletten dat we het product niet meer terug kunnen ontvangen, omdat de standaarden niet overeen komen. Rond de jaarwisseling was het transport wel even lastig, maar dat kwam vanwege corona en had niets met de Brexit te maken."

WeGrowOrganic uien

van collega-telers van Waddenzee tot aan de Belgische grens. Dat geeft spreiding van het risico. Door de directe lijnen met onze afnemers kunnen we beter afstemmen, hebben we beter grip op de kwaliteit en zijn we flexibeler. We weten precies welke klant welke wensen heeft." Dit seizoen zijn ook de landbouwbedrijven van Thijs en Wouter samengevoegd. Thijs zal zich overwegend richten op de teelt, terwijl Wouter

de verwerking van de producten voor zijn rekening neemt.

WEINIG LAST VAN BREXIT Omdat de condensdroger een flinke investering is en dus rendabel moet zijn, hebben Wouter en Thijs goed gekeken naar de marktvraag en zijn ze met hun Europese klanten in gesprek gegaan. De producten worden vanuit Zeewolde geëxporteerd

GOED SEIZOEN De biologische teelt kende dit seizoen wat uitdagingen, maar de gemiddelde opbrengsten hebben de telers weten te behalen. "De kwaliteit was goed. Wel was er wat verwering, doordat we een natte periode hadden tijdens de oogst. In de bewaring is het goed gegaan en ook over het afzetseizoen zijn we tevreden. De supermarkten draaiden hoge omzetten en in het buitenland werd er minder geoogst. De export vanuit Nederland begon vroeg en het prijsniveau was gewoon goed."

MINDER VRIJE HANDEL De markt voor biologische uien is al enke-

Bedrijfsnaam:

WDK ONIONS Opgericht:

Door Willem de Koster in 1933 Capaciteit:

12.000 ton per jaar Werkzame familieleden binnen het bedrijf:

Mike de Koster (Eigenaar 3e generatie) Rinus en Piet de Koster (oud eigenaren en 2e Generatie)

126

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

Piet, Levi, Jolie, Senna,

Mike en Rinus de Koster

Kracht van familiebedrijf:

Enorme passie voor de uien hebben doordat je ermee opgegroeid bent. Daardoor zet je toch een stap extra om kwaliteit te leveren. Tevens is er veel kennis en ervaring aanwezig in het bedrijf.

LOGISTIC MULTIPURPOSE AGENCY

Zo gaan de nieuwe opslag en verwerkingshal eruitzien

le jaren goed geweest. "Toen wij in 2001 biologisch werden, was het aandeel nog niet zo groot als nu. Steeds meer telers maken de keuze om om te schakelen. Ook omdat het voor gangbare uien geen topjaar is geweest. De grootste verandering voor telers die omschakelen is de afzet. Een commissionair op je erf zal je niet meer zo snel zien. In de biologische teelt is er minder vrije handel en draait het om het hebben van een goed netwerk. We weten soms al twee maanden voor het product weggaat, waar het naartoe gaat. Dat afstemmen is voor sommige telers wel wennen." Ook is er voor overschakelende telers een aanpassing in het machinepark nodig. In Flevoland, waar veel biologische telers zijn, wordt daarin veel samengewerkt. In de teelt van biologische uien is met name meeldauw een uitdaging. Wel zijn er steeds meer

resistente rassen beschikbaar.

"Daarnaast is fusarium een probleem. Hoewel dat verschilt per grondsoort en bouwland.

In de kleigrond hier in de Flevopolder groeit het gewas minder hard en is daardoor minder gevoelig voor ziekten. Voordeel van een langzamere groei is ook dat de producten rustiger zijn in de bewaring." Sinds vorig jaar worden de tweedejaars plantuien door WeGrowOrganic vervangen voor plantuien uit de kas. "De vroege plantuien kennen een hoge ziektedruk, denk aan koprot en fusarium.

Die ziektes neem je mee in het seizoen. In een kas groeien de plantuien in een beschermde omgeving en heb je van de ziektes minder last." (JH)  wouter@wegroworganic.nl

Your refrigerated transport solution

+32-3-3024563 www.eolisbelgium.com WDK onions Langeweegje 39 4434 NC Kwadendamme T 0113-644270 E Info@wdk-onions.nl I www.wdk-onions.nl

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

127

Thema

Uien ZAAIUIEN BRUTO OPBRENGST

BETEELDE OPPERVLAKTE

OPBRENGST PER HA

0,8

2000

13,99

2000

62,0

2001

0,8

2001

14,21

2001

54,2

2002

0,8

2002

14,92

2002

55,1

2003

0,8

2003

16,38

2003

49,4

2004 2015*

1,4 1,2

2004 2015*

1,4 19,89

2004 2015*

1,4 62,0

2005

1,0

2005

16,78

2005

58,6

2006

0,9

2006

18,49

2006

46,4

2007

1,1

2007

20,15

2007

54,2

2008

1,2

2008

20,30

2008

60,7

2009

1,2

2009

19,53

2009

62,6

2010

1,3

2010

22,21

2010

57,5

2011

1,6

2011

23,30

2011

68,2

2012

1,3

2012

20,99

2012

63,8

2013

1,2

2013

21,98

2013

54,6

2014

1,2

2014

1,4

2014

54,6

2015

1,4

2015

22,35

2015

57,4

2016

1,3

2016

25,08

2016

52,0

2017

1,5

2017

26,68

2017

55,7

2018

0,9

2018

25,36

2018

35,5

2019

1,4

2019

27,58

2019

50,3

2020

1,3

2020

27,28

2020

49,0

Altijd weer een belangrijke stemmingmaker: De CBS-cijfers over de opbrengst van de zaaiuien. Volgens de definitieve oogstramingen akkerbouw bedraagt de bruto-opbrengst zaaiuien in 2020 zo’n 1,3 miljoen ton (-4 procent). Door weers-

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

Bron: CBS

2000

(in mln ton)

128

*voorlopige cijfers

(in 1000 ha)

omstandigheden in het voorjaar was de misoogst iets groter dan een jaar eerder.

De opbrengst per hectare zaaiuien viel in 2020 met 49 ton 2,6 procent lager uit dan een jaar eerder. Samen met de afname van de beteelde oppervlakte en een grotere

(in mln ton)

misoogst zorgde dit voor een afname van de bruto-opbrengst zaaiuien. Zie hier de ontwikkelingen in areaal, opbrengst per hectare en bruto-opbrengst van de afgelopen 20 jaar

advertorial

Kleinverpakking als specialiteit De Zwitserse onderneming GuggerGuillod SA levert het hele jaar door gele, rode en witte uien en sjalotten aan haar klanten. De onderneming voert alle sorteer-, verwerkingsen verpakkingsactiviteiten in eigen beheer uit. De uien worden verpakt onder de merknaam van een grote detailhandelaar en verkocht in supermarkten in Zwitserland.

“Kleine verpakkingen zijn onze specialiteit” “De zaken gaan erg goed dit seizoen,” merkt eigenaar Roland Gugger op.

van de verpakkingslijn. Afzuiging is dusdanig in de lijn verwerkt dat stof en schillen op alle cruciale punten worden afgezogen”.

“Dit jaar wordt gekenmerkt door het feit dat het merendeel van onze producten aan supermarkten wordt geleverd. Dat versterkt de toch al stijgende vraag van de detailhandel naar steeds kleinere verpakkingen bijvoorbeeld drie of vier uien in een netje - en daar kunnen wij goed op inspelen”, vertelt Roland.

Deze uien worden hoofdzakelijk aan supermarkten geleverd in verpakkingen van 250 gr, 500 gr en 1 kg. Dit type verpakking maakt nu het grootste deel van het assortiment uit. Vorig jaar heeft de onderneming geïnvesteerd in de automatisering van de verpakkingslijn en in combinatie met de optische sorteerlijn beschikt Gugger-Guillod over een volledig geautomatiseerd proces.

Afzuiging van stof en vellen als essentieel onderdeel in het verpakkingsproces Kleinere verpakkingen betekent meer bewerkingen in het verpakkingsproces.

Een verpakkingslijn die zonder oponthoud werkt, is daarom nog belangrijker geworden. Elk onderdeel dat storing geeft en vermeden had kunnen worden, moet op voorhand worden uitgesloten. “Als er tijdens het voorverpakken storing ontstaat door losse uienvellen, stopt alles.

De Elisam optische sorteerlijn draait al jaren met Jongejans afzuiging en dus werd Jongejans al in een vroeg stadium betrokken bij de indeling

losse vellen in de wegers terecht. Op die manier worden de uien nauwkeuriger gewogen, zelfs in kleine verpakkingen.

Het voordeel is dan ook enorm op vele gebieden; schonere producten met een hoger eindrendement!

Zoals elke uienverwerker is ook Roland Gugger trots op elke partij uien die het bedrijf mooi en netjes verpakt, zonder stof en vellen. “Nog mooier is als je dit ook hoort van de eindafnemers. Met de volledig geautomatiseerde uienlijn, kan steeds op een veranderde vraag worden ingespeeld”.

Jongejans heeft twee stationaire SU-300 units en het “Variochief” afzuigsystemen geïnstalleerd. Jesse Vonk van Jongejans legt uit: “Door een vacuüm direct voor en vooral direct na de weger te plaatsen, bereikt GuggerGuillod een veel beter resultaat. Het clippen van de netten werkt beter omdat er geen vellen meer tussen blijven zitten. Bijkomend voordeel is dat de uien veel schoner, zonder stof en vellen zijn verpakt”.

Dankzij de volledig geautomatiseerde uienlijn is het altijd mogelijk aan de veranderende vraag te voldoen. Roland Gugger: “ik ben zeer tevreden over de afzuiginstallatie van Jongejans, die ook op het gebied van geluid onze verwachtingen overtreft en zorgt voor een betere luchtkwaliteit voor ons personeel, wat ook een zeer belangrijk punt is voor Gugger-Guillod ”.

Roland ziet de toekomst dan ook met vertrouwen tegemoet!

De laatste uienvellen die nog kunnen loskomen worden ook afgezogen, wat de foutmarge van het clippen aanzienlijk verkleint. Dit zorgt voor een beter werkende machine, meer verpakkingen per uur en minder arbeid om fouten te herstellen.

Dankzij deze afzuigoplossing kan de sorteer- en verpakkingslijn onder alle omstandigheden optimaal functioneren. Zelfs wanneer er door de droogte meer stof is, komen de uien zonder stof en met een minimum aan

Bel of mail Jesse Vonk voor meer informatie via j.vonk@jongejansluchttechniek.nl of 0223 660 666.

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

129

Thema

Uien

Uienmarkt:

De tweede helft is het spannendste…

Dat de eerste helft van het seizoen veruit de meeste exportkansen biedt, behoeft inmiddels geen betoog meer. Sinds Rusland de grenzen sloot en Oost-Europa steeds meer zelfvoorzienend werd, maar vooral Afrika zich juist weer stormachtig ontwikkelde als exportmarkt, liggen de meeste afzetmogelijkheden in de eerste 26 weken van het seizoen.

E

en omslag waarvan de akkerbouwers op grond die zich niet leent om bewaaruien te telen dankbaar gebruikmaken. De areaalgroei in deze gebieden neemt steeds sneller toe, terwijl de traditionele uienteeltgebieden op de zeeklei achterblijven in areaalontwikkeling of zelfs drastisch inkrimpen vanwege watertekort en bodemziekten. In Zeeland bijvoorbeeld nam het areaal zaaiuien gedurende de drie afgelopen extreem droge en hete seizoenen in rap tempo af van een respectabele 6.000 hectare naar een schamele 4.000 hectare.

Klimaatverandering in combinatie met een ernstig tekort aan zoet water doet deze vanouds bekende uienregio de das om qua teeltmogelijkheden.

De omslag van de verhouding 40/60 naar 60/40 in exportvolume is dus inmiddels een feit en ontwikkelt zich steeds verder.

De laatste seizoenen neigt de verhouding zelfs via 2/3 versus 1/3 door te groeien naar een verhouding 70/30. De jongste vier seizoenen was de verhouding totale export versus export in de 1e helft van 130

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

het seizoen respectievelijk 1.153/691 duizend ton (2017/2018); 823/574 duizend ton (2018/2019); 1.185/715 duizend ton (2019/2020). Dit seizoen is tot en met week 53 maar liefst 815 duizend ton Hollandse uien uitgevoerd. Mocht de beschikbare hoeveelheid inderdaad 1.150 duizend ton bedragen dan wordt de exportverhouding 70/30 ook dit seizoen ruimschoots bereikt.

De tweede helft kenmerkt zich door onzekerheid en moet het hebben van gaatjes vullen. De jongste CBS-cijfers lieten een neerwaartse bijstelling zien. Vooral de plantuien. Maar dat heeft waarschijnlijk te maken met het verschil tussen gewicht in het zwad en droog uit de schuur dat zomaar 10% kan bedragen. Met een beschikbaar resterend exportvolume van 12.000 tot 13.000 ton per week is het ook niet nodig om de record exportweken van de eerste helft te evenaren, maar evengoed is het nog steeds een behoorlijk volume dat zijn weg moet vinden in de markt. Ruwweg wordt de indeling voor de tweede helft weleens

gezet op 1/3;1/3;1/3 voor Europa, Afrika en de rest van de aardbol. Dat betekent voor elk van deze 3 ‘regio’s’ zo’n 4.500 ton export per week. Als we de cijfers van week 2 en 3, waar in beide weken ruim 16.000 ton werd uitgevoerd, op een rijtje zetten, komen we voor Europa op ruim 3.300 ton waarbij de verwachting is dat de export naar omliggende landen nog wel wat aantrekt, zeker als de Brexit-perikelen wat tot bedaren zijn gekomen. In week 2 en 3 ging respectievelijk slechts 1.250 en 1.430 ton naar de Britten, terwijl dat volume normaal boven de 2.000 ton ligt. Afrika is nog steeds goed voor een export van maar liefst 7.100 en 8.900 ton over deze twee weken, waarbij de verwachting is dat dit zal afnemen tot zo’n 5.000 à 6.000 ton in de week.

Bovendien waren in week 3 nog een viertal late zendingen van totaal 1.300 naar Senegal in de cijfers opgenomen. De rest van de bestemmingen wereldwijd lag tenslotte op een kleine 5.000 ton, mede omdat Brazilië enkele weken aan de markt was. Het is interessant om de komende weken te zien hoe de drie verhoudingen zich verder ontwikkelen. Wie de vuistregel hanteert zoals bovenstaand geschetst kan een aardige inschatting maken. Alles overziend voelt het weliswaar erg rustig aan na de extreem drukke periode in de eerste helft, maar wanneer de export met kleine volumes breed blijft en kleine meevallers zich links

Ontwerp & Productie Verpakkings- & Palletiseersystemen

Agri-specialist Palletiseren

symach.nl

We are a full-service logistics company providing safe, reliable and sustainable door-to-door multimodal transportation to Europe.

Email: rtm.sales@containerships.eu Telephone: +31 10 428 3156 www.containerships.eu

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

131

Jaco Pieter, Marius, Henk en

Bedrijfsnaam:

J. Jansen en Zn. Uienhandel B.V. Opgericht:

1980 Werkzame familieleden binnen het bedrijf:

Pieter, Marius, Henk en Jaco Jansen

Jansen

De kracht van een familiebedrijf is dat je er al van jongst af aan in opgroeit.

Zo wordt de kennis van jong op oud overgedragen, je werkt met korte lijnen, flexibel zijn is dan een sterke kant. Er wordt dan ook niet op een uur gekeken en je kunt op elkaar terugvallen.

www.deltafresh.nl • verkoop rode en gele uien • gespecialiseerd in opslag knoflook, gember, zoete aardappelen • drogen van gember

Hogeveenseweg 27A - 2731 LA Benthuizen - tel. 0172-588991 - info@deltafresh.nl

132

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

en rechts aandienen zoals Brazilië bijvoorbeeld, dan liggen er zeker nog kansen voor de tweede helft.

Punt van aandacht blijft de prijs-kwaliteit.

Om met dat laatste te beginnen, de tarrapercentages zijn relatief hoog – iets wat overigens ook drukt op de sorteercapaciteit en tevens een afnemer is van betekenis – doordat er veel problemen zijn met bodemziekten, zoals fusarium en bacterierot. Ook schot is een toenemend probleem en vraagt alertheid voordat het te laat is. Kenners geven aan dat van het beschikbare volume dat nog achter de planken ligt zo’n 35%, oftewel ruim 100.000 ton, niet geschikt is voor export vanwege kwaliteitsproblemen. De vraag is of deze uien toch hun weg nog vinden in de markt, bijvoorbeeld naar Polen of dat er sorteerders zijn die ze voor een schijntje opkopen en hun best doen er toch nog iets van te maken, al wagen zich hier steeds minder bedrijven aan. Het andere element is de prijs. Gedurende de dip in het exportseizoen bleef de prijs bij de teler relatief lang hoog en bovendien zijn de transportkosten voor zowel verre bestemmingen alsook naar Engeland veel hoger dan normaal. In andere landen binnen en buiten Europa ligt de telersprijs vaak een

stuk lager. Dat alles maakt dat de Hollandse ui lastiger was af te zetten. Sommige handelaren betrekken daarom uien uit omliggende landen, zoals Duitsland, Frankrijk, België en zelfs nog verder weg.

De telersprijs leek iets af te koelen gedurende de periode rond de jaarwisseling, maar schoot de laatste weken weer de lucht in.

Dat is meer op basis van speculatie dan dat de baalprijs daarvoor ruimte biedt. Ook op langere termijn worden forse prijzen geboden tot 25 cent op april voor excellente partijen. Die biedingen worden vooral gedaan door verwerkers die afspraken hebben met de retail en daarvoor verzekerd willen zijn van goede kwaliteit in april of mei. Wie uitgaat dat er ruim 100.000 ton niet exportwaardig is, houdt slechts een beperkte hoeveelheid goede kwaliteit over. De export schommelt naar verwachting tussen de 15.000 en 20.000 ton vanaf week 3 tot 7.

Op zich dus ruim boven het te exporteren gemiddelde volume dat nog beschikbaar is. Echter, de ervaring leert dat de export in de laatste weken terugzakt tot onder de 10.000 ton, waardoor nu meer weg moet om het gemiddelde van 12.000 tot 13.000 ton te realiseren.

Er zijn regio’s waar de afgelopen oogst tegenviel zoals China, India en dichter bij huis ook Spanje. De effecten daarvan speelden vooral in het eerste deel van het seizoen Nederland in de kaart. Veler ogen zijn voor de tweede helft op Brazilië gericht dat soms een flinke duit in het exportzakje doet, maar evengoed uit de regio uien betrekt.

Inmiddels maakt men zich op het zuidelijk halfrond al volop op voor de oogst en weten we inmiddels dat Australië en Nieuw-Zeeland goede opbrengsten hebben met een exportwaardige kwaliteit. Nieuw-Zeeland denkt 150.000 tot 200.000 ton uien te kunnen exporteren, waar men in Azië en Europa alweer naar uitziet. Kortom, het seizoen is nog niet afgelopen en zeker voor kwalitatief goede partijen liggen er ongetwijfeld kansen voor de komende maanden. Belangrijk is wel dat de export in de benen blijft en de baalprijs ook ruimte biedt voor een hoge telersprijs. Afzetbestemmingen kijken anders snel naar alternatieven. Ondanks dat is het een feit dat de meeste uien voor nieuwjaar al een bestemming gevonden hebben, op een prijsniveau dag menigeen tevreden stelt. 

Vos Onions

Bagijnhof 66 4264 AZ Veen HOLLAND Tel. +31 (0)416 691197 E-mail: info@vosonions.nl

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

133

advertorial

ÉÉN AANSPREEKPUNT VOOR ALLES VOOR UW INDUSTRIËLE DEUREN IN DE VOEDINGSINDUSTRIE Prodoor Benelux B.V. is dé autoriteit op het gebied van industriële deuren voor de voedingsindustrie. Wij adviseren, engineeren en reorganiseren duurzaam functionerende doorgangen voor de voedingsindustrie. Dit met een volledig en kwalitatief assortiment aan luchtdeuren, koel-vriesdeuren, snelloopdeuren, branddeuren, sectionaaldeuren en dockequipment. Na realisatie kunt u 365/24/7 rekenen op onze servicedienstverlening waarover wij u graag nader informeren: Wij verhelpen vandaag nog uw storing Wanneer u wilt, zijn wij binnen 2-4 uur ter plaatse; 24 uur per dag, 7 dagen per week, 365 dagen per jaar.

Bij Prodoor heeft u één aanspreekpunt voor alles voor uw industriële deuren. Wij hebben kennis van alle typen en merken industriële deuren, zijn ervaren in alle noodzakelijke reparaties en hebben de beschikking over alle originele onderdelen.

Onze 24 monteurs zijn dagelijks onderweg met een vol ingerichte bedrijfsbus. Zij zijn u graag van dienst en voorzien u desgewenst van advies. Dit voor zowel kortstondig als duurzaam herstel, al naar gelang uw visie en budget.

Uw industriële deur moet jaarlijks gekeurd worden, net als uw auto Er ontstaan logistieke problemen wanneer u geen toegang meer heeft tot uw koel- en vriescel als enige industriële toegangsdeur, die niet meer functioneert als gevolg van een storing of aanrijdschade.

Ook wanneer uw koel- of vriescel opwarmt, omdat uw industriële deur niet sluit, is uw klant ontevreden en worden de waren mogelijk niet meer afgenomen.

Voorts nemen de controles van de NVWA alleen maar toe. Om sluiting te voorkomen, is het verstandig afdichtingsrubbers en gebreken geen basis te laten zijn voor vuilaanhechting en ongedierte.

Om voornoemde gevolgen te vermijden, kunt u met Prodoor een onderhoudscontract afsluiten, desgewenst uit te breiden met visuele inspecties.

Visuele inspecties voor meer bedrijfszekerheid Eén of meerdere onderhoudsbeurten per jaar zijn momentopnames. Voor continue bedrijfszekerheid kunt u overwegen om één keer per week of één keer per maand een visuele inspectie in te plannen.

U krijgt een vaste monteur die het functioneren van uw onderneming kent.

Hierdoor wordt een persoonlijke band

opgebouwd. Samen met deze monteur kunt u dynamisch afstemmen wat nodig is aan preventiemaatregelen en noodzakelijke reparaties om storingen en aanrijdschades te voorkomen. Zo is de kans op het onverminderd functioneren van uw onderneming het grootst.

Duurzaamheidscheck voor een betere nachtrust Op een bepaald moment ervaart u dat er elke dag wel één of meerdere industriële deuren in storing gaan of niet meer functioneren. De kosten nemen onevenredig toe en zijn niet meer bedrijfsmatig te verantwoorden.

De technische levensduur van uw industriële deuren staat op het spel.

Om te weten wat er op u af gaat komen, is het verstandig de stap te zetten naar een duurzaamheidscheck van Prodoor.

En indien u besloten heeft dat duurzaam herstel noodzakelijk is, brengen we al uw industriële deuren afzonderlijk in kaart.

Samen met u bepalen we het herstelplan wat op basis van noodzaak, budget en naar prioriteit wordt opgemaakt.

Uiteraard begrijpen wij dat u eerst overtuigd moet worden van onze expertise alvorens u met een gerust hart van onze dienstverlening gebruik wilt maken. Wij bieden u dan ook geheel vrijblijvend de eerste reparatie gratis aan.

MEER WETEN? Prodoor Benelux B.V. Schumanpark 127, 7336 AS Apeldoorn +31 55 576 75 15, info@prodoor.nl www.prodoor.nl

Kleiweg 3, Emmeloord info@bigbagstore.nl Bigbagstore.nl Telefoon 0527-61 44 44

Kleiweg 3 8305 AR Emmeloord info@bigbagstore.nl Telefoon: 0527 – 61 44 44

GESPECIALISEERD IN VERHUUR! Uw specialist in intern transport- en reinigingsmachines!

Uien verdienen het beste!

Zowel voor veldgewas, gesorteerd als industrie uien kunt u bij ons terecht

Zuidweg 13-15 | 4413 NL Krabbendijke | T 0113-50 26 10

info@gebrweststrate.nl

gebrweststrate.nl

Tel. 06-20479615 - kees@zandijkuien.nl - www.zandijkuien.nl

AGF Primeur 2 • Uien • 2021

135

River Onions is teler van rode en gele uien.

Gesorteerd en verpakt naar de wens van de klant.

Door samenwerking met groenteverwerker Springhfresh kunnen wij de rode en gele uien ook geschild aanleveren voor de versmarkt.

Voor meer informatie bel Arie van Baalen + 31 653469881 of stuur een email naar arie@river-onions.com

Verdrietweg 1 | 5306 HB Brakel | E. arie@river-onions.com | M. +31 (0)6 534 698 81

Nevenactiviteit

Opfok van paarden op topniveau De ondernemende familie Van Baalen heeft in uien en paarden een lange traditie en veel expertise opgebouwd. Als derde generatie was River Onions voor Arie van Baalen tot voor kort de hoofdactiviteit. Vorig jaar richtte hij samen met zijn vrouw Jacobine Van Baalen Farms (VBF) op, een moderne 5-sterren opfokstal, waar ruimte is voor 200 veulens om gezond en sterk op te kunnen groeien.

E

xpertise over uien en paarden is Arie met de paplepel ingegoten.

Opa Arie van Baalen was melkveehouder en runde daarnaast al een paardenfokkerij. Vader Arie nam het bedrijf over en besloot de melkveehouderij niet voort te zetten, maar zich volledig toe te leggen op akkerbouw en River Onions. Moeder Coby had ambities in de paardenfokkerij en -sport en tilde dat tot olympisch niveau met Dressuurstal Van Baalen (DVB).

“Het oog van de meester maakt het paard vet” is een oude wijsheid in de paardensport. Bij VBF worden veulens daarom 24/7 voorzien van de nodige zorg en is er dagelijks toezicht op de gezondheid en ontwikkeling door dierenartsen, personeel en uiteraard van Arie en Jacobine zelf. Gezondheid en het welzijn van veulens zijn prioriteit nummer 1. Bij de bouw van de stallen zijn de nieuwste welzijnsnormen voor paarden toegepast.

Hygiëne is essentieel. De stal is zeer ruim opgezet met veel frisse lucht. De stallen worden dagelijks voorzien van verse stro en hooi dat afkomstig is van het eigen akkerbouwbedrijf. Arie: “Zo weten we precies welke voedingswaarde het heeft. Aangevuld met krachtvoer stelt onze voedingsadviseur zo een kwaliteitsrantsoen voor de veulens samen.”

Als liefhebber was Arie betrokken bij dressuur en het trainen van paarden en ruiters van DVB, maar niet als ondernemer. Wel hield hij altijd een aantal veulens voor de fokkerij. Dat is nu uitgegroeid tot een professionele opfokstal. “Het opfokken van paarden kun je een beetje vergelijken met de jeugd van Ajax. Die krijgen topfaciliteiten aangeboden om zich zo goed mogelijk te ontwikkelen. Dat doen wij voor de veulens.”

In de (internationale) paardensportwereld is behoefte aan professionele opfok in de periode vlak na de geboorte tot ongeveer 3 jaar dat de training van een paard start. “Het is een heel kwetsbare periode, waarbij het veulen van de moeder gescheiden wordt en leert om in een kudde te leven. Tijdens de opfok leren ze wat rangorde is, en dat is belangrijk voor

de verhouding tussen trainer en paard. Ze leren er spelen met soortgenoten, zodat ze sociale contacten opdoen wat weer belangrijk is voor het verdere leven van het paard.

Bij ons verblijven ze dan ook zo lang als mogelijk in dezelfde kudde,” vertelt Arie.

Van veulens die aan Van Baalen Farms zijn toevertrouwd, wordt het een en ander verwacht. De stal ligt tegenover de gerenommeerde dressuurstal van moeder Coby en zus Marlies, waar ruiters en paarden worden getraind op alle niveaus: van beginnend tot Grand Prix. De familie heeft daardoor een breed internationaal netwerk met contacten binnen de top van de paardensport.

Na de opening in augustus 2020 waren alle beschikbare 200 plaatsen meteen volgeboekt voor veulens met eigenaren van over de hele wereld, van oliesjeiks tot mensen die álles over hebben voor hun paard.

In en rondom de stal is volop ruimte. De veulens kunnen zelf kiezen of ze binnen of buiten zijn, aan iedere groepsstal grenst een gedraineerde paddock van 10 tot 30 meter waardoor veulens extra bewegingsvrijheid krijgen.

De bedrijfsvoering van beide ondernemingen Van Baalen Farm en River Onions vindt Arie prima te combineren. “Natuurlijk omdat ik VBF samen met mijn vrouw Jacobine run, die daar veel tijd in steekt. De uienhandel voor River Onions vraagt in de ochtenduren de meeste aandacht, maar als dat klaar is, loop ik zo de stallen in om daar de benodigde werkzaamheden te verrichten. Ook al is de aard van de ondernemingen anders, met beide willen we vooruit en een topprestatie neerzetten, dat zit nu eenmaal in de familie,” besluit Arie. (ML)  info@vanbaalenfarms.com

AGF Primeur 2 • 2021

137

Diversen

Wereldwijde AGF-teelt stabiliseert

V

olgens gegevens van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) klokte de wereldproductie van groenten en fruit in 2019 af op 1,837 miljard ton, wat een stijging van 0,8% inhoudt ten opzichte van 2018 maar een lichte daling ten opzichte van 2017, zodat men kan spreken van een stabilisatie. In de laatste vijf jaar waarvoor officiële statistieken beschikbaar zijn (20152019) is er weinig veranderd in de wereldwijde opbrengst van groenten en fruit. In 2015 bedroeg de teelt 1,8 miljard ton, een jaar later 1,824 miljard ton en 1,852 miljard ton in 2017. In 2018 was er een lichte daling van 1,7%. Ook de volgorde van de belangrijkste teeltlanden is sinds 2015 onveranderd gebleven. China leidt de dans met 694 miljoen ton, goed voor 40% van het totaal. De Chinese productie is voornamelijk bestemd voor

de bevoorrading van de lokale bevolking. Dan volgt India met 197 miljoen ton, goed voor 11% van het totaal en ook hier gaat het gros van de opbrengst naar binnenlandse consumptie. De

Energieboost met paddestoelenkoffie

derde positie wordt ingenomen door de Verenigde Staten met 66 miljoen ton, gevolgd door Turkije met 50 miljoen ton, Brazilië met 46 miljoen ton, Rusland met 38 miljoen ton, Mexico

Investeringsfondsen richten blik op Spaanse AGF-sector

D M

ushroom Cups biedt een gezonde energieboost voor je koffie. CEO Stipe is een voormalig professioneel basketbalspeler, die meerdere jaren voor het nationale team van Kroatië heeft gespeeld.

Om dat zo goed mogelijk te doen, probeerde hij nieuwe supplementen, diëten en sporten.

Hij ontdekte cordyceps paddenstoelen. Het effect was magisch - zoveel energie kregen hij en zijn teamgenoten toen ze het innamen bij het University Championship in Cordoba. Toen hoorde Stipe dat van de twintig belangrijkste medische innova138

AGF Primeur 2 • 2021

ties van de 20e eeuw, tien voortkwamen uit paddenstoelen. Hij herinnerde zijn ervaring met de cordyceps paddenstoelen en had een sterk vermoeden dat de oplossing in paddenstoelen lag. Vanuit het hoofdkwartier in Solin heeft Mushroom Cups al klanten over heel de wereld, voor alle biologische paddenstoelenproducten die er zijn om immuunsystemen een boost te geven, uithoudingsvermogen en kracht te verbeteren, concentratie en focus te verhogen en geest en lichaam bij te tanken. 

met 36 miljoen ton en Spanje en Oekraïne met elk 31 miljoen ton. De tiende plaats wordt ingenomen door Egypte met 30 miljoen ton. 

e Spaanse AGF-sector is de afgelopen maanden het toneel geweest van enkele belangrijke investeringsoperaties. In januari 2021 sloegen MCH Private Equity en het premium groenten- en fruitmerk SanLucar de handen ineen om het in Castellón gevestigde citrusbedrijf Llusar over te nemen. Llusar werd opgericht in 1926, is zeer actief op de buitenlandse markten en haalde vorig jaar een omzet van €63 mln. Het wordt nog steeds gerund door de drie broers Llusar. Het in Spanje gevestigde bedrijf SanLucar is van recentere datum. De oprichter van het bedrijf, Stephan Rötzer, heeft een meerderheidsbelang in de groep, die een omzet van meer dan €400 mln genereert op basis van een differentiatiestrategie gefocust op kwaliteit. Ook in de maand december vond een investeringsoperatie plaats, toen Surexport de verkoop afrondde van het grootste deel van zijn kapitaal aan een

van de fondsen van de investeringsbank Alantra PE. Surexport is een toonaangevende Europese teler en exporteur van aardbeien en ander zachtfruit. Het bedrijf, opgericht in 1994 en met hoofdkantoor en een vrieseenheid in de provincie Huelva, heeft ook vestigingen in Marokko en Portugal. De omzet van het bedrijf bedraagt €190 mln. Het doel van de overnemers is om de groei in biologische teelt en export te bevorderen. 

Column

Minder astma door meer groenten en fruit D

agelijks ontvang ik tientallen tot honderden vragen in mijn mailbox. Daar zat onlangs de vraag tussen van een astmapatiënt die zich afvroeg of het veranderen van het eetpatroon astma zou kunnen verminderen. Ik ben toen de medische literatuur ingedoken en wat ik ontdekte stemde mij erg positief: wetenschappers zien een gunstige werking van groenten en fruit op astmatische klachten. In de column van deze maand vertel ik je hier graag meer over!

Bij astma is het slijmvlies aan de binnenkant van de buisjes in de longen ontstoken. Hierdoor zwellen deze op en wordt er meer slijm geproduceerd, met als gevolg dat er minder ruimte is om vrij te ademen. In eerste instantie geeft astma vooral benauwdheid, waarbij er een kenmerkend piepend geluid wordt gemaakt bij het ademen. Doordat er veel slijm ontstaat, wordt er vaak gehoest, vooral in de nacht.

Het ademen kost meer moeite dan normaal, waardoor vermoeidheid kan optreden.

Lichamelijke activiteit, zoals sport, wordt over het algemeen minder lang volgehouden. De algehele fitheid kan hierdoor afnemen.

Astma is een allergische reactie op een externe prikkel. In de meeste gevallen zit deze prikkel in de lucht van de omgeving.

Het kan hierbij gaan om pollen van bomen en gras, tabaksrook, huidschilfers van huisdieren, huisstofmijt of schimmels. Bij astma kan het immuunsysteem overgevoelig zijn geraakt. Aangezien astma in nauw verband staat met het immuunsysteem, oxidatieve stress en ontstekingen in het lichaam, ligt de focus vooral op het kalmeren van het immuunsysteem en verminderen van ontstekingen.

Het eten van veel groenten en fruit kan voorkomen dat astma tot ontwikkeling komt, omdat dat ervoor zorgt dat er minder ontstekingsbevorderende cytokines vrijkomen in het lichaam. Ook als er al sprake is van astmatische klachten kan het volgens een aantal studies helpen om meer groenten en fruit te eten. Een factor die vaak wordt vergeten is de rol van de microbiota: het eten van voldoende vezels kan de darmflora harmoniseren en het immuunsysteem kalmeren, met minder astmatische klachten als gevolg. Een uitgebreide review van de Universiteit Maastricht dat eind vorig jaar is gepubliceerd, meldt dat vezels uit groenten zorgen voor de aanmaak van korteketenvetzuren, die kalmerende eigenschappen hebben op het immuunsysteem. Hierdoor kunnen ontstekingen aan de luchtwegen afnemen.

‘An apple a day keeps the doctor away’ blijkt voor astmapatiënten waar: meerdere studies melden dat de catechines in appeltjes kunnen zorgen voor een afname van astma. Het dagelijks drinken van tomatensap kan de luchtwegen doen ontspannen en kan ondersteunend werken. Volgens onderzoek kan voedsel dat rijk is aan kalium, en dan bananen in het bijzonder, een piepende ademhaling bij kinderen verminderen. Groenten en fruit zijn van nature zeer rijk aan kalium.

Naast meer groenten en fruit is het van belang om de inname van alcohol en zout (natrium) te beperken. Vul de groenten en fruit liever aan met vis en olijfolie. Over kruiden, zoals gember en kurkuma, is de wetenschap ook erg enthousiast. Gember werkt net als een bèta-agonist (astmamedicijn) ontspannend op de spieren van de luchtwegen, waardoor de luchtwegen zich weer verwijden, wat het ademhalen weer makkelijker maakt. Kurkuma kan ontstekingen verminderen, waardoor astmatische klachten in sommige gevallen verminderen.

Het opvolgen van de bovenstaande adviezen kan effectief zijn, maar ze blijken nog krachtiger te werken wanneer ze met beweging worden gecombineerd.

Wetenschappers melden in diverse studies dat de voedingsadviezen beter werken wanneer deze worden gecombineerd met regelmatige fysieke inspanning.

Het eten van groenten en fruit zal in combinatie met bankhangen veel minder effectief zijn. Ook het regelmatig uitvoeren van ademhalingsoefeningen kunnen verlichtend werken bij astma.

Combineer dus voeding, beweging en ademhalingsoefeningen en de kans is groot dat je een verbetering zal opmerken!

Gezonde groet, Juglen Zwaan

AGF Primeur 11 • 2019

139

Dick Pijpers

Avocado Avocado (Persea americana) Lauraceae

D

e avocado behoort tot de familie van de Lauraceae, in het Nederlands: de laurierachtige. De avocado is de vrucht van een tot 20 m hoge boom, die van oorsprong voorkomt in het tropische Zuid- en Midden-Amerika. Alle avocado’s die thans op de markt komen zijn afkomstig van gekweekte rassen en variëteiten, die in tal van tropische gebieden worden geteeld en waarvan de stamhoogte door enten, zo laag mogelijk is gehouden. De avocado werd al door de Azteken verbouwd ten tijde van Columbus.

De Spaanse conquistadores waren de eerste Europeanen, die kennismaakten met de avocado. Hier leerden de Spanjaarden de vrucht kennen van de Azteken. Ze noemden de vrucht Abogado = boter uit het bos, een afleiding van de Azteekse benaming Ahuacatl. Avocado’s worden jaarrond aangeboden, o.a. uit Israël, Spanje, Californië, uit Zuid-Afrika en Zuid-Amerika (o.a. Chili en Peru).

De avocado wordt plantkundig ingedeeld volgens drie typen, te weten: Guatemala type (Persea nubigena L.Wins var. guatemalensis) met o.a. Anaheim, Corona, Sharwil, Edranol, Gwen, Hass, Nabal en Reed.

West-Indische type (Persea americana Miller var. americana) met o.a. Peterson, Pollock en Waldin.

Mexicaanse type (Persea americana Miller var. drymifolia Schlecht en Cham) met o.a.

Duke, Gottfried, Mexicolo, Topa Topa en Zutano.

Kruisingen tussen deze drie typen worden aangeduid als hybride rassen. Met o.a. de rassen Bacon, Ettinger, Fuerte, Lula, Ajax, Booth, Choquette, Collinson, Simpson en Idian River.

Wereldwijd zijn er meer dan 500 verschillende avocadorassen bekend. En er komen 140

AGF Primeur 2 • 2021

regelmatig nieuwe variëteiten bij.

ENKELE RASSEN Hass, heeft een sterk gebobbelde, paarszwarte schil die tamelijk dik is en zeer romig, aromatisch vruchtvlees omhult.

De Hass is een selectie gewonnen door Rudolph Hass in Californië begin 1920 en voor het eerst als nieuwe variëteit in 1935 geregistreerd.

Pinkerton, een Mexicaanse en Guatemaalse hybride die is ontwikkeld en geteeld door John Pinkerton in Californië. Het ras is in 1975 geregistreerd. Vermoedelijk is het een kruising van Hass x Rincon. De boom is vorstbestendig tot -2°C en kan een hoge temperatuur verdragen van +30°C. Nabal, een bijna kogelronde vrucht met een frisgroene, vaak licht bobbelige schil die (vanuit Israël) voornamelijk tussen januari en april de Europese markt bereikt.

Carla, een avocadoras van groot gewicht tot 2 kilo afkomstig uit de Dominicaanse Republiek. Ontdekt in 1994 en geregistreerd in 2004.

Het ras Frias uit Argentinië bevat minder vet dan de Hass avocado.

Het ras Linda uit Peru kan wel 1,5 kilo wegen.

De Avozilla uit Zuid-Afrika en Australië kan wel 2 kilo zwaar worden en is heldergroen van kleur.

Giant Torres uit Argentinië, een avocado die tot ca. 1 kilo zwaar wordt.

Long Neck Avocado die tot 1 kilo zwaar is met een lengte tot 40 cm. Afkomstig uit Florida.

GEM™ een ras afkomstig uit Californië, dat bij rijpheid goudkleurige vlekken krijgt en zoeter is dan de Hass. Inmiddels ook geteeld in Spanje, Zuid-Afrika en Australië.

Maluma een selectie van de Hass in ZuidAfrika.

Pinkerton en Zutano zijn belangrijke aanwinsten en worden o.a. aangeboden vanuit Spanje van september tot mei.

Avocado’s kunnen lange tijd aan de boom blijven hangen als ze plukrijp zijn, en zijn dus niet allemaal gelijktijdig eetrijp, waardoor de rijping van de vruchten van een zelfde boom zéér verschillend kan zijn.

Opslag en/of bewaartemperatuur liggen tussen 4,5°C en 8°C, afhankelijk van het ras.

GEBRUIK DOOR CONSUMENT De vrucht met een licht, nootachtig aroma geeft ongekende mogelijkheden in de keuken. De avocado is uitstekend te verwerken in groenten- en fruitsalades, in hapjes, in toetjes enz. Door de neutrale smaak laat de avocado zich goed combineren met zowel hartige als zoete ingrediënten. De bekende avocadomoes ‘guacamole’ is hier een goed voorbeeld van.  Voedingswaarde per 100 gram: Energie:. . . . . . . . . . . 670 kJoules (160 kcal) Koolhydraten: . . . . . . . . . . . . . . . . . 8,53 gram Calcium: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 mg Eiwit: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 gram IJzer:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,55 mg Vet: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 gram Vitamine B1:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,06 mg Vitamine B2:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,12 mg Vitamine C: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 mg Vitamine E: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2,07 mg Vitamine K: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 µ Water:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 gram

© Dick Pijpers

www.allesovergroentenenfruit.nl

NL: Avocado EN: Avocado D: Avocado, Butterfrucht Fr: Avocat, Avocatier, Poire d’advocat ES: Avocado, Aguacate, Palta IT: Avocado

Inventaris

Paul van Treijen houdt de liefde en passie voor het AGF-vak levend dwijnt er langzamerhand veel kennis over ons voedsel. Er zijn steeds meer convenience producten nodig, mensen hebben geen tijd meer, kunnen niet meer koken of weten niet meer wat koken is. Ik zou pleiten voor voedselonderwijs op scholen en het verder versterken van opleidingen in de verssector, die zijn in de loop der jaren behoorlijk uitgehold, merk ik.”

Driessen Food zelf investeert al veel in ke n n i s ove rd ra c h t .

“We geven regelmatig workshops aan chefs en leerlingen van het ROC Nieuwegein. Het gaat dan om workshops voor alle versgroepen, wild, gevoPaul tijdens een Driessen Food-uitje bij een vogelshow in slot Muiden. gelte, vlees, vis, kaas, “Belangrijk om regelmatig te ontspannen met medewerkers die zich vol geven voor de zaak.” zuivel, AGF, snijgroenten en convenience.

Het is een stuk kennisAGF is gezond, maar een gezonde branche is niet vanzelfsprekend. overdracht en zien, proeven en beleven. De Passie en kennis doorgeven zijn twee essentiële voorwaarden in het passie voor het vak is niet vanzelfsprekend, zeker niet bij de jonge generatie. Het is de vak. Paul van Treijen, al ruim 40 jaar bezig met AGF, ziet met lede ogen kunst om de juiste snaar te raken. Heel gek, aan dat juist dat in de loop der jaren minder wordt. Gelukkig doet maar vaak als ik over duurzaamheid begin, Driessen Food er van alles aan om het ambacht levend te houden en heb ik ze te pakken. Daar is de jeugd echt in Paul draagt daar vanuit de AGF volop aan bij. geïnteresseerd.”

D

e AGF-handel is lange tijd van vader op zoon doorgegeven. Zo ook in de familie Van Treijen. Paul is letterlijk ‘tussen de bloemkolen’ geboren. “Praktijk is de beste leerschool. Ik heb het vak geleerd van mijn vader en van de grossiers op de markt waar we elke dag inkochten,” vertelt Paul. Na zijn middelbare school ging hij meewerken in het familiebedrijf en zette hij samen met zijn vader groentewinkels op in de omgeving Utrecht, Gouda en Amersfoort. In die tijd was het al te merken dat goed personeel lastig te vinden was. Paul: “Je kunt niet alles op je nemen, dus besloten we de zaken te verkopen.” Paul kreeg het aanbod om bij Driessen Food, een eigen AGF- en zuivel/ kaasafdeling op te zetten. “Zo kon ik blijven ondernemen. Ik ben net zo trots op het feit dat ik met mijn vader die groentewinkels heb opgezet, als dat ik ben op het opzet-

ten van de AGF- en zuivel/kaasafdeling bij Driessen Food. Mede hierdoor zijn we uitgegroeid tot een totaalleverancier en specialist voor de horeca. In de afgelopen 22 jaar dat ik er werk, zijn we heel hard gegroeid.

Van toen 20 man personeel tot 200 man nu, en van één pand naar drie panden. Ik ben inmiddels verantwoordelijk voor de inkoop van AGF, zuivel en kaas, het begeleiden van personeel en ik ben vestigingsmanager in Utrecht.”

Een zorgelijke ontwikkeling is dat de kloof tussen consument en het voedsel groter wordt, zelfs in de horeca. “Doordat er in het ambacht vaak geen opvolging is, verdwijnen vakmensen als groentemannen, bakkers, slagers en chef-koks. De jeugd ziet niets in lange dagen werken en op uren dat half Nederland nog ligt te slapen. Zo ver-

De horecasluiting is een grote uitdaging voor Driessen Food. “Workshops kunnen we nu niet geven, maar we brengen nu vlogs uit. Qua handel wordt er nu alleen geleverd aan restaurants met take away en bezorgen. Alle uitzendkrachten hebben we weg moeten sturen en ons eigen personeel is verdeeld over de drie locaties Bunnik, Utrecht en Tilburg. Gelukkig zijn wij onder andere leverancier van al het vlees bij Hello Fresh, waardoor er omzet en werk binnenkomt. Dat is het voordeel van meerdere versgroepen onder één dak, in plaats van één. Driessen Food is een veerkrachtig bedrijf en we blijven positief. Dankzij de liefde voor het vak zetten we de schouders eronder en komen we erdoorheen,” besluit Paul. (ML)  p.van.treijen@driessenfood.nl

AGF Primeur 2 • 2021

141

Apps en Gadgets

Marius van Dokkum schildert graag peren. “Gefantaseerde humoristische stillevens met de peer als onderwerp.

Waarom? Om de komische vorm. Vooral als je ze rechtop zet lijken het net vogels. Bovendien zijn ze vanwege de rondbuikige vorm een toonbeeld van welvaart, passend in onze tijd.”

Vogelspotten Vogelspotten in je tuin is een populaire bezigheid aan het worden, nu we allemaal veel thuiszitten. Voor iedereen die meer wil weten over wat er in de omgeving rondvliegt is de Tuinvogelgidsapp met meer dan 100 soorten die je in de tuin of buurt kunt tegenkomen.

Door de foto’s van onder andere natuurfotograaf Han Bouwmeester en de toegankelijke indeling zijn de vogels snel te herkennen. Daarnaast is er interessante informatie over de vogels te vinden en kun je je eigen dagboek aanleggen met de spotfunctie. Als bijzonder extraatje kun je van de meeste vogels hun geluid horen.

Het thema volgende maand :

Bewerkte AGF Reserveer nu uw advertentie: Andries Gunter T. +31 (0)166 69 82 32 - andries@agfprimeur.

142

AGF Primeur 2 • 2021

nl

Fietslicht zonder gedoe

Figuur rennen

Nooit meer vergeten op het knopje te drukken om hem aan te zetten en ook geen batterijen om te verwisselen. Otto heeft de best denkbare fietsverlichting bedacht: Afneembaar en oplaadbaar. Gaat aan wanneer de fiets voortbeweegt; lichtniveau past zich aan aan invallende duisternis.

Werkt ook als remlicht, door te knipperen als de fiets plots vertraagt. Er zit ook een ‘peloton’ functie op, maar dat is te ingewikkeld om uit te leggen.

Rennen is goed voor je figuur, maar het kan ook andersom met hulp van de app Figure running. Je tekent een route uit op de kaart, zodat een bepaalde vorm ontstaat. Je kiest vooraf een route en gaat daarna de vorm narennen, met drie verschillende potloden. Het gaat niet om snelheid of afstand, maar om het zo mooi mogelijk lopen van een figuur, bijvoorbeeld een hart, leeuw of konijntje. Tijdens het rennen kun je van potloodkleur wisselen om zo de mooiste figuren te maken en je kunt ook een beetje gummen om te wissen wat niet in het kunstwerk past. Na de workout kun je je figuur natuurlijk uploaden en online delen.

Ontspruiter

Water, bonen, zonnescherm, aanzetten, drie dagen geduld, et voilà, je oogst je eigen verse taugé met behulp van dit slimme taugéapparaat. Je kunt 1,5 tot 2 kilo per keer oogsten. De enige handeling die je er verder nog moet doen voor de beste kwaliteit taugé is het dagelijks verversen van het water.

Bureaufiets

Veiliger inloggen Steeds meer apps, diensten en websites maken tweefactorauthenticatie verplicht. Hierbij wordt er een tweede beveiligingslaag toegevoegd tijdens het inloggen en heb je dus niet genoeg aan slechts je gebruikersnaam en wachtwoord. Daar komt een authenticator-app om de hoek kijken. Zo’n applicatie genereert een unieke code die je tijdens het aanmelden bij de betreffende app/ website moet opgeven. Inloggen wordt hierdoor een stuk veiliger. Grote techbedrijven Google en Microsoft bieden een Authenticator aan, maar als je een alternatief zoekt, is er de Aegis Authenticator met een sterke encryptiestandaard (AES-256). Dit houdt in dat de codes alleen voor jou zichtbaar zijn en de makers van Aegis niet kunnen meekijken.

Menigeen kampt door al dat thuiszitten met wat extra coronakilo’s. Sportscholen zijn al een tijdje dicht, dus alle werkstress eruit gooien tijdens spinles is even niet meer mogelijk. Maar op je (thuis)kantoor kan je twee vliegen in één klap slaan. Met de bureaufiets kun je werkplek de dagelijkse calorieën verbranden én blijf je fit en energiek.

Weetje: Van groen tot zwart Bananen zijn niet alleen krom en geel, ze zijn ook weleens groen of geel met bruine vlekken en dan minder aantrekkelijk voor de Westerse consument.

In andere delen van de wereld zijn ze juist dol op de groene banaan. In het Caribisch gebied noemen ze groene bananen bijvoorbeeld de ‘Caribische vijg’ en worden als groenten gebruikt. In Oeganda eten ze graag groene bananenpuree met gebakken

uien, komijn, knoflook, pepers, tomaten en tomatenpuree en in Azië worden groene bananen gekookt, gepureerd, gebakken of met curry gegeten. En die bananen met bruine vlekken?

Dat zijn zogenaamde suikervlekken en betekent dat de banaan extra zoet van smaak is, zelfs geheel zwarte bananen zijn nog goed te verwerken in allerlei baksels.

AGF Primeur 2 • 2021

143

PRIMEUR 25 jaar terug...

... februari 1996 (Primeur • negende jaargang)

Colofon AGF-PRIMEUR bv Stevinweg 2, 4691 SM Tholen Tel +31 (0)166 - 69 82 00 info@agfprimeur.nl • www.agfprimeur.nl Uitgever en hoofdredacteur: Pieter Boekhout Redactie: Marjet Lubbers-Bruijnse, Martine van der Wekken, Izak Heijboer, Thijmen Tiersma, Jobke den Hertog Thom Dobbelaar, Sharon de Ridder, Liesbeth Stikkelman, Colinda van Hemert Illustrator: Sandor Paulus Advertenties: Andries Gunter, T. +31 (0)166 698232 - andries@agfprimeur.nl Abonnementen: Arie Gunter Vormgeving: Viola van den Hoven, Martijn van Nijnatten Drukkerij: Veldhuis Media BV, Raalte

Jaarabonnement € 75,- in Nederland en België € 90,- in andere landen automatisch doorlopend tot schriftelijke opzegging tot 2 maanden voor de vervaldatum Copyright Het is niet toegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van AGF-Primeur, door AGFPrimeur gepubliceerde artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen.

Privacy AGF-Primeur legt uw klantgegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst, of wanneer u in het kader van dienstverlening contact heeft met AGF-Primeur. De gegevens worden tevens gebruikt om u te informeren over producten en diensten van AGF-Primeur en zorgvuldig geselecteerde derden.

Disclaimer Alle (redactionele) informatie, waaronder begrepen adviezen, ideeën en meningen, is op zorgvuldige wijze en naar beste weten samengesteld. De inhoud en inkleding van advertenties is bepaald door of namens adverteerders en wordt door AGF-Primeur niet beoordeeld op de juistheid, volledigheid en rechtmatigheid daarvan. AGF-Primeur en auteurs zijn niet aansprakelijk voor schade in verband met gebruik van (redactionele) informatie en de inhoud en vormgeving van advertenties.

Ondanks de vele zorg die aan deze uitgave is besteed, kunnen er fouten voorkomen. Onze excuses hiervoor. Wij willen allen hartelijk danken die aan het tot stand komen van deze uitgave heeft meegewerkt. In het bijzonder danken wij God die kracht en wijsheid geeft.

Storage, checking and handling of climatecontrolled fruit

With us your fruit is in good hands. From arrival at the port to collection from our storage; we offer your product the best possible treatment.

In our storage locations in Vlissingen and Kruiningen, the products are subjected to a quality check, after which they are stored and kept at the desired temperature until you want to transport the products further.

Kruiningen Cold Store

Vlissingen Fruit Terminal

+ 31 113 322 352 - Kruiningen | + 31 113 322 311 - Vlissingen | info@zzcoldstore.nl

www.zzcoldstores.com

Effectiever verpakken met afzuiging

Kleinverpakken?

Met afzuiging haalt u eruit wat erin zit!

Jongejans heeft afzuigtechniek ontwikkeld om vellen af te zuigen bij verpakkingsmachines voor verpakkingen van 250 tot 2.500 gram. Minder stof en vellen zorgt ervoor dat machines zonder uitval blijven draaien en dat clippers niet vastlopen. Hierdoor komen de uien allemaal correct gewogen in het verdere verpakkingsproces terecht. Uw winst door afzuiging: schonere producten met een hogere eindopbrengst!

Ook accurater verpakken met afzuiging? Bekijk alle oplossingen op jongejansluchttechniek.nl of vraag direct een adviesgesprek aan via 0223 660 666.