Primeur - april - 2020 by AGF Vormgeving

Onafhankelijk vakblad voor de agf-handel

april 2020 34ste jaargang

In dit nummer :

Kasgroenten Werving & Selectie/Personeel

- Sinds 1985 actief - Ontwikkelaars van programmatuur voor MKB - Oog voor kwaliteit en eenvoud - Standaard producten en totaaloplossingen - Voortdurend in ontwikkeling

Beverakker 7 3994 EK Houten Tel: (030) 635 2074 Fax: (030) 635 22 77 E-mail: info@adpro.nl

www.adpro.nl

ISPM-15 gecertificeerd

Vestigingen in: Helmond Moerdijk Noord-Holland Rotterdam Sas van Gent

Telefoon : 0800-PALLETS Internet : www.palletcentrale.nl E-mail : info@palletcentrale.nl

WIJ MAKEN HET VERSCHIL Deel uitmaken van een onafhankelijke coรถperatie die uw belangen voorop stelt? Met onze ervaren en professionele organisatie gaan wij elke dag tot het uiterste voor onze ondernemers! Ook nieuwsgierig wat Kompany voor u kan betekenen, neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.

(077) 30 30 700 of mail ons via info@kompany.nl

34ste jaargang • april 2020

6 Visie

“Met de spilfunctie tussen markt en teler gaan we het verschil maken” Robert Ketelarij, Greenco

18 “Lokale markt beleveren we met dagverse kasgroenten” Jan Ravensbergen

24 Zwitserse groenteteler Wyssa teelt sla op goten in de buitenlucht 29 “Met Premium Red hebben we een exclusief tomatenras voor de regionale markt” Tuinbouwcentrale Main-Donau

64 Veredeling

Thema: Kasgroenten

21 “Groei van ons komkommeraanbod getuigt van ondernemingszin bij de teler” Bruno Vuerinckx

32 Kommer en kwel? Paprika niet, komkommer wel!

64 “Europa is niet in staat om zijn innovaties tot waarde te brengen” Robert Graveland

32 “Goede verkoop richting retail en Duitse groothandelsmarkten” Wouter Willems

66 “De handel moet blijven focussen op snoeptomaten met smaak” Pieter Vermeulen

33 “Hoge paprikaprijs schrikt klanten af” Guy De Meyer

68 Stapsgewijs naar 20 jaar hogedraadteelt in komkommer en nu stapje voor stapje door

34 “Extra vraag naar mixpaprika’s uit hygiënisch oogpunt” Johan Vrijland

71 Groeiende vraag naar biologische zaden 75 “De dominantie van de Elsanta-aardbei is voorbij” Steven Oosterloo

34 “Paasdagen voorbij, Paastranen aanstaande” Philip van Geest 35 “Goede retailverkopen, maar op de daghandel is het heel minimaal” Jan van der Kaden 36 “Komkommer is de dupe van de coronacrisis” Barry Michiels

Werving & selectie Personeel

40 “Kassen interessant en veelbelovend onderdeel van onze strategie” Benedikt Mangold

136 136 “Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn belangrijker geworden” Bert Verheij 138 “Bedden in alle soorten en maten” Rob Boogert 140 “Nog voldoende arbeidsmigranten om de vraag van landen tuinbouw in te vullen” Christianne Kraan 142 “Vergrijzing is de grootste uitdaging rond personeel” Taco van der Louw

Inhoudsopgave 4

Miljarden aan foodomzet verschuiven en verdampen

98 “De aspergesector vereist inventiviteit” Matthias Kinzel

“Toenemende vraag aanleiding voor overname” Wim Peters

101 KFC Vietnam introduceert dragonfruitburger op roze broodje

“Onze kracht is dat we altijd verrassend zijn geweest” Jos van Mil

103 Hongerige kaketoes ruïneren boomgaard voor de appelpitten

12 “Met samenwerking bieden we een totaaloplossing voor de sector” Lode de Boe 14 “Benevelingstechniek voor zowel directe afzet als grootschalige koelopslag” Rainer Palinkasch 16 “Logistiek wordt de grootste uitdaging voor overzeese granaatappels” Mike Looije 44 Helderheid over wat een duurzame verpakking is 45 Daadwerkelijke aankoopcriteria AGF? 46 Groenten en fruit in België en Nederland 50 Ook de uiensector voelt Covid-19 54 Coronacrisis ontregelt de aardappelverwerkende industrie 56 Export Amerikaans fruitsap export daalt 8% 58 Export Chileense druiven naar Europa en Rusland groeit met 10% 59 Mentale veerkracht wereldwijde bloemenhandel is echt geweldig 60 Vier dataloggers voor controle over lading tijdens transport 65 Jackfruit steeds populairder 80 “De tuinbouw is geen hobbyboerderij” Volker Janssen 82 Overschakelende teler start met bio-aardbeien 84 “Zachtfruit is perfecte handel voor ons” Rogier Coppens 86 Egypte investeert in diepvries AGF 88 Wereldwijde handel of (meer) zelfvoorzienend? 95 Zonnebrandcrème van champignonafval 96 Vraag naar asperges explodeert na trage seizoensstart 96 “Aspergetelers die personeel hebben maken goede tijden door” Rick Mengers

102 Sinaasappelexport per land

104 Meer groenten eten met het nieuwe beleggen 105 Coronacrisis is een nekslag voor kwaliteit en exclusiviteit 106 Volop vraag naar vitamines bij de supermarkten 109 De avocado heeft nog een ruime groeimarge in Europa 109 Elk jaar opnieuw daalt de export van Spaanse tomaten 110 Oscar Gold-kiwi’s liggen weer in het winkelschap 111 Peru exporteerde 118.000 ton blauwe bessen 112 Enorme verliezen door sluiting horeca deels opvangen met creatieve oplossingen 116 Populair clubras reguleert groei voor stabiel prijsniveau 118 Met langere houdbaarheid kunnen meer telers deelnemen aan voedselsysteem 119 Nieuwe deodorant met doeriangeur 120 “Vooral de verkoop van wasbakken en coronaschermen ging hard” Guustaaf Hoekstra 122 De 5 duurste fruitsoorten ter wereld 123 “In maart hadden we het druk, in april kwam de klad erin” Remco van der Spruit 124 Nederland, maak kennis met de gele watermeloen 125 Een sterkere afweer door groenten? 126 Onzekerheid kenmerkt begin van het Zuid-Afrikaans citrusseizoen 128 Bevatten groenten en fruit tegenwoordig minder voedingsstoffen? 130 “Producten uit een vertical farm moet je aan concurrerende prijzen kunnen verkopen” Alexandre Van Deun

PietPraat Naast alle gezondheidszorgen, worden ook delen van de AGF-sector zwaar geraakt als gevolg van de Corona-uitbaak. Foodserviceleveranciers en de frietindustrie zijn sectoren die in Nederland harde klappen krijgen. In dit nummer zet JanWillem Grievink van Foodservice Instituut Nederland de verwachte effecten voor de AGF-sector op een rij. Verder in dit nummer veel nieuws over het Hollandse, Belgische en Duitse kasgroentenseizoen. Wat zijn de verwachtingen? Wat is het effect van het Corona-virus? En wat zijn de belangrijkste trends in de markt? Ook de specials veredeling en werving en selectie krijgen volop de aandacht. U ziet het niet, maar we hebben van dit nummer ook een Duitse editie gemaakt die in een oplage van ruim 3.000 exemplaren verzonden naar alle inkoopcentrales van de supermarkten, groothandelaren, telers en im- en exportbedrijven in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. Zo blijven wij van de straat – wat de bedoeling is momenteel – en hebben jullie wat te lezen! Pieter Boekhout

97 “Retail- en thuisverkoop van asperges is enorm gestegen” Theo Jegerings

Vaste rubrieken 93 AGF-ster: Lycke van Boekel

144 Dick Pijpers: Citroen

121 AGF-buitenland: Fred van Tol

145 Inventaris: Edwin Josemanders

127 Nevenactiviteit: Giel Hermans

145 Apps en gadgets

131 Vers in de sector: Frank Kester

148 Rode bieten goed voor het humeur

135 Hoeis het met? Rien van Doorn

AGF Primeur 4 • 2020

Economie

Miljarden aan foodomzet verschuiven en verdampen

Zelfactualisatie Erkenning Sociale behoefte Zekerheid Fysiek

De piramide van Maslow In tijden van crisis zijn gezonde producten belangrijker dan ooit. Voor een deel zien we dat nu ook in Coronatijd. Na het hamsteren van alles wat houdbaar is, verschuift de aandacht naar gezonde en verse producten. Fruit en groenten profiteren daarvan. Maar dat is maar het halve verhaal voor de AGF-sector. Want de plaats waar deze lekkere en verse kilocalorieën worden gekocht, is door overheidsdwang nogal verschoven van horeca richting supermarkt en als gevolg van de wet van Maslow kopen we minder luxe en meer mainstream producten.

e lockdown maatregelen veroorzaken een economische crisis met als gevolg dat er in de totale foodmarkt 5,5 miljard euro aan omzet verdwijnt, zo heeft het FoodService Instituut Nederland berekend (zie www.fsin.nl). Gewoon omdat we als

consument goedkopere kilocalorieën gaan kopen. We gaan niet minder eten, maar wel anders en we kopen het massaal bij foodretailers. En alleen dat al krijgt grote effecten op de totale voedselketen omdat de logistieke stromen veranderen. Elke leverancier

die zijn business ziet wegvallen, (een paar duizend) wil nu maar al te graag leveren via de supermarkt. HORECA KRIJGT TE MAKEN MET 12.000 FAILLISSEMENTEN Hoe terecht al die Coronamaatregelen ook zijn vanuit de optiek van de gezondheidszorg, ze werken wel als een verwoestende tsunami voor grote delen van de Europese economie. Het zou zomaar kunnen dat 10% van ons nationale inkomen gaat verdampen en dat we met tienduizenden faillissementen richting 800.000 werklozen. Alleen al in de Horeca verwachten we dat er 12.000 vestigingspunten zullen verdwijnen. We zullen nog heel lang in die 1,5 meter economie blijven hangen (al of niet ondersteund In dit model van het FoodService Instituut Nederland is zichtbaar welke effecten de crisis gaat krijgen voor de omzetten in de diverse foodkanalen. Dit scenario is gebaseerd op het CPB scenario van minimaal 7,7% krimp van het BNP en de effecten van een langduriger 1,5 meter maatregel en het geleidelijk opheffen vanaf juni van de beperkende maatregelen. Klassieke Horeca omvat de foodconsumptie in restaurants, hotels, cafés e.d. Catering spreekt voor zich. En de sector ‘Gemak’ omvat fastservice (McD e.d.), Koffiecorners, de foodverkoop op stations, ijsboeren en de bezorgdiensten van de Horeca. Onder New Retail vallen de natuurwinkels, de gemakswinkels als Spar en AH to go, de bezorgdiensten van supermarkten en Picnic en de foodverkopen van de non-food retailers als Ikea en Kruidvat. Supermarkten en speciaalzaken spreken voor zich.

AGF Primeur 4 • 2020

• Gespecialiseerde telers voor luxe afzetmarkten moeten nieuwe kanalen vinden omdat Foodservice nog jaren in crisis blijft.

• De 1,5 meter economie gaat de verdienmodellen bij alle outlets veranderen (ze hebben meer marge nodig). Dat maakt dat kostprijs en productiviteit ook in de rest van de keten alleen maar belangrijker gaan worden.

• Landen willen meer zelfvoorzienend worden. Dat biedt kansen voor Nederlanders die in die landen een bedrijf willen starten. • Veel ondernemers willen minder afhankelijk zijn van één product en zullen hun assortiment vergroten om risico’s te spreiden. Jan-Willem Grievink

door Apps). Dat betekent dat we minder gaan reizen, minder toeristen in ons land krijgen, minder groepsevenementen krijgen en dat het lastig blijft (maar niet onmogelijk) om te importeren en exporteren.

OVERHEID BEGRIJPT DE SECTOR NIET We merken in crisistijd dat onze overheid geen goed beeld heeft hoe complex en samenhangend met name foodservicesectoren in elkaar zitten. De voedselketen achter de supermarkt begrijpen ze wel, maar die keten achter die 100.000 outlets in foodservice wordt niet doorgrond door onze beleidsmakers. En met name de telers die zich toeleggen op gespecialiseerde producten voor bijvoorbeeld de horeca, die zien in een klap hun omzet wegvallen. Verse basilicum of tomaten die speciaal voor een BigMac geteeld worden, die kun je op geen enkele andere manier aan de super-

markt kwijt. En dat zijn maar een paar van de duizenden voorbeelden van markten die ‘pats-boem’ verdwenen zijn.

DE EFFECTEN VOOR 2020 EN 2021 OP EEN RIJ Het zal duidelijk zijn dat de hele crisis veel betekent voor de Nederlandse groentenen fruitsector die juist zo gebaat is bij vrije export en importmogelijkheden. Ik geef staccato wat voorzichtige conclusies die gelden in crisistijd (en die duurt nog zeker een jaar). • Er hoeven minder premiumproducten uit het buitenland geïmporteerd te worden.

• Alles wat met bezorging te maken heeft krijgt een ‘boost’. De grotere acceptatie van digitale diensten creëert nieuwe kansen voor met name dit soort kleinschalige telers (rechtstreeks leveren).

• Consumenten en werknemers zullen voorlopig minder reizen. Er komen waarschijnlijk minder gastarbeiders en veel meer Nederlandse werklozen die nu anders kijken naar de foodsector vanwege werkzekerheid. Werken in de landen tuinbouw gaat populairder worden.

• Digitalisering en robotisering zullen ook in de primaire sector hun opmars voortzetten.  Jan-Willem Grievink Directeur FoodService Instituut Nederland

• De export komt onder druk en dat betekent prijsdruk voor de binnenlandse markt.

Q U O T E S “Inmiddels denkt de hele regio Rotterdam dat we een soort Cash&Carry met bezorgservice begonnen zijn....”

Hans van den Heuvel, HillFresh over het initiatief van zijn zoon om groenten en fruitpakketten aan particulieren te verkopen

“Als je ziet hoeveel uien er weggaan, snap ik dat er een run op Wc-papier is ontstaan”

Lindert Moerdijk (MSP Onions) heeft wel een verklaring voor het hamstergedrag

“We zijn in één dag naar 5% van onze omzet gegaan. 95% van onze 150 collega’s zitten thuis op de bank” Francis Zonneveld Piek over de gigantische gevolgen van de Corona-uitbraak voor de horecagroothandel

AGF Primeur 4 • 2020

Visie

Robert Ketelarij, Greenco:

“Met de spilfunctie tussen markt en teler gaan we het verschil maken” De stap van Greenco om begin april wederom een tweetal teeltbedrijven te verkopen (ditmaal aan Wim Peters Kwekerijen), mag dan in de markt verbazing wekken, op de Greenco-burelen zelf is men overtuigd van de vorig jaar ingezette ‘strategische heroriëntatie’ en daar past deze verkoopstap helemaal in. “Ons bedrijf is voortgekomen uit zeer gepassioneerde telers en telen blijven wij ook zelf doen, maar onze focus lag ook altijd al nadrukkelijk op de voorkant van de keten, op het bedenken en ontwikkelen van nieuwe product-marktcombinaties en dat kunnen we nu nog meer en nog beter gaan doen”, legt Robert Ketelarij, CEO van Greenco, uit. 6

AGF Primeur 4 • 2020

Worden jullie met deze stap niet heel erg ‘teler zonder teelt’? En maakt dat niet afhankelijk en kwetsbaar? Nee, wij blijven onze locaties in Helenaveen en Honselersdijk behouden en zullen daar ook blijven telen. Wel hebben we vorig jaar al de locatie in de Wieringermeer verkocht en dat doen we nu ook met de twee locaties in Someren.

Al jaren werken wij samen met teeltpartners, ook in Spanje, om kwalitatief goede, smaakvolle tomaten te telen, écht premiumproduct dat onder merk Tommies in de markt gezet kan worden. Daarvoor is het echter niet nodig om alles zelf te telen, ook collega telers kunnen uitstekend tomaten telen. Zaak is de marktvraag goed in te vullen en dat kan, zo blijkt inmiddels ook met de teelt in de Wieringermeer waar naar volle tevredenheid voor ons geteeld wordt, prima zonder ‘eigen teelt’. Met minder eigen teelt zijn we wendbaarder om op nieuwe (gezondheid)trends in te stappen.

Toch is er nog geen andere partij die zo’n stap heeft gezet. Zijn jullie dan, net als in de ontwikkeling van snoeptomaten, opnieuw een voorloper? Ik denk het wel, ja. Wat wij nu doen en durven, dat heb ook ik nog niet eerder gezien. Wij waren vijftien jaar terug toen begonnen werd met Tommies, voorloper en dat willen wij ook blijven.

Bang voor volgers zijn wij niet. Nadat wij als teler/ verpakker/marketeer stappen gingen zetten met Tommies, kregen wij ook navolging. Die navolging zullen we op termijn misschien ook met deze stap krijgen. Dat is ook niet erg, wij worden graag gekopieerd, want dat laat zien dat het een goede stap is geweest. Wel willen wij natuurlijk onze voorsprong behouden en wij zijn overtuigd dat daarvoor deze stap nodig was. De in de aankondiging genoemde lastenvermindering helpt daarbij ook.

Waar gaat Greenco met veel minder eigen teelt geld mee verdienen? Nog steeds met ons premium product dat nog steeds een prima positie in de markt heeft. Een belangrijk deel van de consument kan premium uitstekend waarderen, al is de markt voor snacktomaten wel gecommodificeerd. De snacktomaat is t.o.v. vijftien jaar geleden meer gemeengoed geworden, maar wij zijn ervan overtuigd dat wij nog steeds enorm veel toegevoegde waarde weten te bieden met steeds nieuwe product-markt-combinaties. Daarbij is het ook zeker niet zo dat wij straks minder snackgroenten zijn gaan verkopen.”

tomaten met extra toegevoegde waarde moeten komen.”

Gezondheid komt steeds meer en steeds vaker naar voren in jullie uitingen. Kun je iets vertellen over de plannen op dat vlak? Ja en nee. Echt in detail treden over waarmee wij bezig zijn, kan ik nu nog niet. Mijzelf vastpinnen op de eerstvolgende nieuwe introductie wil ik daarom ook niet, maar het zou wel mooi zijn nog dit jaar met ‘iets nieuws’ te komen. Daar werken we continu aan.

Samen met partners, met maatschappelijke betrokkenheid, waarvan wij er steeds meer proberen te binden, zetten we in op een gezonde levensstijl. Om dat te stimuleren, brengen we door te investeren in productontwikkeling en co-creatie gezonde snackproducten voor ieder moment op de dag in aanvulling op het al wel bekende Tommies snackgroentenassortiment met o.a. tomaatjes, komkommertjes, worteltjes, radijsjes en paprikaatjes, in allerlei verschijningsvormen en verpakkingsconcepten in de markt. Maar je moet ook denken aan een breder productportfolio met nog meer snackproducten. Vraaggestuurde producten die aansluiten op de behoeften van consumenten in de retail en out-of-homemarkt. Wat betekent minder ‘eigen teelt’ voor jullie personeel? Onze mensen van de verkochte vestigingen gaan over naar Wim Peters Kwekerijen. Met hun grote kennis en ervaring zijn zij belangrijk voor de juiste aansturing, net als destijds met de verkoop in de Wieringermeer, maar dat betekent niet dat wij zelf geen eigen teeltexpertise meer in huis hebben, integendeel. Wij hebben en houden nog steeds heel veel kennis en kunde op het gebied van het telen. De specialisten op dat vlak blijven bij ons werken, maar die kennis vullen we aan met ook steeds meer opgebouwde kennis over het bouwen van merken en het ontwikkelen van nieuwe AGF-concepten.

Met het ‘wat’, ‘waarom’, ‘wanneer’ en ‘hoe’ van producten en verpakkingen is ons team elke dag volop bezig, alleen gaat dat meer in een spilfunctie tussen markt en teler zijn, een rol die wij overigens de afgelopen jaren al steeds meer hebben ingenomen.” (TT)  info@greenco.nl

Kijken jullie ook naar veredeling? Ja, veredelen is en blijft voor ons een strategische activiteit die in dienst staat van ons innovatieschap. Greenco houdt zijn deelneming in veredelingsbedrijf Green4Health nadrukkelijk aan. Vanuit die deelname zullen gezonde smaakvolle AGF Primeur 4 • 2020

Visie

Wim Peters:

“Toenemende vraag aanleiding voor overname” “Het is een lastig moment om de overname bekend te maken vanwege de grote impact van de coronacrisis. Daarom breng ik deze boodschap met trots, maar ook met gepaste bescheidenheid. Op de eerste plaats komt natuurlijk de gezondheid van de mensen om ons heen”, zo introduceert Wim Peters de overname van Greenco Someren.

et de overname verdubbelt Wim Peters Kwekerijen in areaal van 16 naar 31 hectare. De locaties liggen op een steenworp afstand van elkaar in Someren. Enkele maanden geleden zijn beide bedrijven gestart met een verkenning, die resulteert in een overname per 1 april 2020. “De overname is een gevolg van de toegenomen vraag naar onze tomaten. Deze stap past binnen onze visie voor de toekomst”, aldus de teler.

goed moment om nieuwe strategische doelen te formuleren en een nieuwe organisatiestructuur te ontwikkelen. Hierdoor wist Peters in 2017 terug te komen, met nieuwe opstanden en een kasinrichting die volledig

gericht is op een duurzame en innovatieve teeltwijze. Peters veranderde in dat jaar van afzetstrategie. Hij legde onder andere contacten met buitenlandse telers en hun handelspartners. “Veel afnemers wilden graag zaken met ons doen vanwege onze duurzame teeltwijze, dus daar lag een kans. We hebben gekozen voor een breder assortiment tomaten en werken nu nagenoeg volledig vraaggestuurd”, legt hij uit. Deze strategie bleek te werken. De toenemende vraag was mede de aanleiding voor de overname. (IH) 

Op 23 juni 2016 werden de bedrijven van zowel Peters als Greenco zwaar getroffen door een hagelbui, waardoor de productie voor een jaar volledig stagneerde. Voor het familiebedrijf Wim Peters, dat al meer dan honderd jaar tomaten teelt, was dit een

Luik Natie Coldstore Taking care of your Perishables every day!

A unique combination of Fresh and Frozen handling and storage in the Port of Antwerp

www.luiknatie.be 8

AGF Primeur 4 • 2020

Jos van Mil over 15 jaar Tommies:

“Onze kracht is dat we altijd verrassend zijn geweest” We schrijven 2003. De Westlandse tomatentelers Ab van Marrewijk en Jos van Mil lopen in Engeland een Santa-tomaatje tegen het lijf en besluiten het kleine tomaatje mee naar Nederland te nemen. “Toen zagen we al direct dat het meer een snoepje was, dan een tomaatje. We zagen het gelijk zitten, maar beseften ook dat we deze tomaat niet in een doos moesten gaan verkopen”, blikt Jos van Mil terug op de start van de Tommies. Samen met veredelaar Sakata wordt er twee jaar lang driftig met het tomatenras getest. “Een nadeel was dat het een ras was zonder resistenties. Dat leek ons erg gevaarlijk en nadat dit was geregeld durfde we het aan.”

Jos van Mil en Ab van Marrewijk

etterlijk aan de keukentafel krijgt het snoeptomatenconcept steeds meer vorm. “Bij ons ging steeds meer het idee leven om echt op kinderen te richten met een leuke naam en beeldmerk. Allerlei namen passeerden de revue. Wie als eerste de naam Tommies heeft genoemd, weten we niet meer, maar daarmee zijn we aan de slag gegaan. Nu lijkt dat vrij logisch, maar toen bestonden er nog helemaal geen groenten onder merk”, vertelt Jos.

Bij de lancering kwam geen marketingbureau aan te pas. “Een vriend van me maakte een digitaal voorstel van ons idee van de clown met zijn tomatenneus. We gingen met tomaatjes op zak naar een verpakkingsbeurs en kwamen zo bij een Deense verpakkingsleverancier uit die met ons idee aan de slag kon. Zo hadden we in maart 2005 onze eerste zakjes in huis”, vertelt de snoeptomatenteler. De helft van de kas van

3 hectare wordt volgezet met snoeptomaten en de telers huren een machine om de snoeptomaatjes te verpakken. “Toen hadden we natuurlijk nog geen enkel idee hoe groot het zou worden, maar we hadden wel een enorme passie om er iets van te maken.”

CREDITS VOOR THE GREENERY De snoeptomaten werden direct een regelrechte hit. “Iedere supermarkt sprong er bovenop. In juni hebben we de trostomaten uit de andere helft van de kas gehaald en zijn we volledig op de snoeptomaten overgegaan”, vertelt Jos. “Veel credits hierbij voor The Greenery. We hebben samen het merk grootgemaakt. Dat is een mooi samenspel geweest met een win-winsituatie voor beiden. Zij hadden iets onderscheidends in handen en konden daardoor soms ook een auto trostomaten meer verkopen omdat er een halve pallet snoeptomaten mee ging.”

In 2006 haakt een bevriende collega-tuinder aan en zo wordt ieder jaar een groei van zo’n 60 procent gerealiseerd. Een marketingbureau komt er de eerste acht jaar nog niet aan te pas. “We deden alles zelf, van de website en verpakkingen tot de beurzen toe. Wij hadden tuindersbloed, geen marketingachtergrond. Maar als je passie hebt, kun je heel veel bereiken. Zo hebben we in de loop der jaren veel mensen enthousiast kunnen maken. Zo stonden we zes jaar achtereen negen dagen op de Huishoudbeurs. Ook konden we in de stand van een ander bedrijf op de Miljonairsfair staan. We kregen die mogelijkheid echt gegund. Stond ik daar m’n tomaatjes uit te delen in ‘black tie’. Maar we kregen er wel een gigantische landelijke bekendheid door.”

“Zo hebben we in de loop der jaren heel veel gave dingen meegemaakt. Mensen als Hans van Breukelen, Wilfred Genee en ook ministers zijn hier langs geweest. Bij de opening van de Markthal kwam Maxima bij ons langs. Zo hebben we leuke successen geboekt, maar natuurlijk lukte niet alles. De winkel in de Markthal die we samen met Koppert Cress en Yex hadden, is bijvoor-

De shakers van Thom waren destijds revolutionair

AGF Primeur 4 • 2020

Visie

beeld niet geworden wat we ervan gedacht hadden. Maar ook dat zijn dingen waar je later weer van leert.”

Ondanks het succes van de snoeptomaten duurt het best een aantal jaren voordat er kapers op de kust komen. Het succes maakte dat Jos van Mil en Ab van Marrewijk destijds al samenwerkingen zochten die opzien baarden. Hieruit ontstond na vijf jaar een nieuwe onderneming, Greenco, waarin zes telers met een soortgelijk DNA elkaar vonden. “Pas acht tot tien jaar na de ontdekking en introductie van de eerste snoeptomaat stapten grote partijen grootschalig in de snoeptomaten en gingen we de concurrentie meer voelen”, blikt de founding father van de Nederlandse snoeptomaat terug.

VIJFTIEN JAAR VERRASSEND “Onze kracht is de afgelopen vijftien jaar geweest dat we altijd verrassend zijn geweest. Met verpakkingen en marketing hebben we altijd voorop gelopen en we zijn pas later vaak door andere partijen gekopieerd. Twee jaar terug hebben we bijvoorbeeld al onze plastic verpakkingen vervangen door 100% gerecycled materiaal. Nu zie je dat anderen dit ook oppakken. Ook waren we de eerste met een kartonnen doos. Zo hebben we altijd onze koppositie kunnen uitbreiden en behouden.”

Ook de 500-grams emmer komt uit de koker van Van Mil. “Ik zat thuis naar die emmertjes van de Zuivelhoeve te kijken en zag dat ook wel zitten. We zagen namelijk dat consumenten in het weekend al twee shakers kochten in de winkel. De fabrikant wilde wel een proefdruk maken met onze opdruk. Dus ik ging met een emmertje naar Rob van der Weele, die toen nog category manager was bij Deen. Nadat hij me eerst voor gek verklaard had, beloofde hij er toch over na te zullen denken. Twee dagen later kreeg ik een bestelling van 18.000 emmertjes. Gelukkig had ik er 25.000 besteld, want er kwam al snel een extra order en zo verkochten we 23.000 emmertjes in één week. Deze verpakking is nu de standaard en we hebben zelfs de kilo-emmer geïntroduceerd.” BOEK OP MIJN BUCKET LIST Jos kan nog wel uren vertellen over de vijftien jaren Tommies. “Als ik nog eens helemaal klaar ben als tuinder, wil ik er nog eens een boek over laten schrijven. Dat staat nog op mijn bucket list. Het is toch wel een mooi staaltje ondernemerschap geweest wat we als team hebben gepresteerd. Dat is puur voortgekomen uit passie en daar ben ik apetrots op”, vertelt de tuinder. “De focus van Greenco zal de komende jaren minder op de eigen producties komen te liggen. Onze kracht, passie en lol ligt in de

GEBR. TROOST www.troostpallethandel.nl ABC Westland 622, 2685 DH Poeldijk | M. 06 - 43 00 03 15 ∙ E. aram-troost@live.nl

AGF Primeur 4 • 2020

ontwikkeling, marketing en innovaties en veel minder om de laatste cent van de kostprijs te halen. Daarom zoeken we daar veel meer de samenwerking voor op met telers. Co-creation, our way of growing is niet voor niets al jaren onze slogan.”

Hij is niet bang dat de snoeptomaten de komende jaren meer uit beeld zullen raken. “Al moet ik daarbij wel zeggen dat ik in deze Corona-tijd heel erg blij ben dat ruim 90% van onze producten door de supermarkten verkocht worden. Naast onze wendbaarheid en veerkracht helpt dat in deze situatie, nu de verkopen via de horeca zijn weggevallen. Maar ik zie nog volop groeipotentie voor onze producten. De jeugd die we vijftien jaar geleden voor het eerst aanspraken met onze tomaten, krijgen nu kinderen. Ik zie nog wel groeimogelijkheden in de outof-home-consumptie. Onze generatie is dat niet gewend, maar die generatie groeit daar mee op. Ook de komende vijftien jaar voorzie ik volop kansen.” (IH)  j.vanmil@greenco.nl

De Primeur thema volgende maand :

Industrie AGF Reserveer nu uw advertentie:

Andries Gunter T. +31 (0)166 69 82 32

THE POWER OF GREAT TASTE

Kanzi® appels hebben een friszoete smaak en een sappige en knapperige bite. Kanzi® geeft je energie, stilt je trek en maakt elke dag een beetje mooier. Probeer Kanzi® nu en ervaar zelf de ‘The power of great taste’! Ga voor meer informatie naar kanziapple.com

kanziapple.com AGF Primeur 4 • 2020

Machines

De productielijnen worden op maat gemaakt voor de klant

Lode de Boe, Stumaco:

“Met samenwerking bieden we een totaaloplossing voor de sector” Op 30 december 2019 werden de laatste handtekeningen gezet onder het overnamecontract van Stumaco. Lode de Boe en zijn compagnon Hans van Essche, eigenaar van Fraxinus nemen hiermee de totaalleverancier van machines aan onder andere de AGF-branche over van Stefaan Vangheluwe en Luc Dewilde. Na de officiële overhandiging worden de glazen geheven op de overname. De volgende dag gebeurt dat rond middernacht weer om het nieuwe jaar in te luiden.

n maart krabben de meeste mensen zich achter de oren of 2020 wel de gedroomde start is van het nieuwe decennium. De natuur laat zien waartoe het in staat is: eerst hevige bosbranden in Australië en daarna een wereldwijde pandemie van een nieuwe variant van het coronavirus. Vooral het coronavirus heeft ingrijpende gevolgen. Europa verandert in een brandhaard en men treft de nodige maatregelen om het virus in te dammen. Lode had de start met Stumaco ook liever anders gezien maar kan de gebeurtenissen relativeren. “Het coronavirus komt ons rauw op het dak vallen maar dat zijn gebeurtenissen die je onmogelijk ziet aankomen of kunt voorspellen. Ondertussen blijven wij doorgaan met onze werkzaamheden om onze klanten, veelal actief in de voedingsindustrie, verder vooruit te helpen. Veel van mijn medewerkers werken nu vanuit huis en wie op de zaak moet zijn kan nu ook terecht in de vergaderzalen en refters die we ook hebben ingericht als kantoor zodat we, zoals onze mensen in het 12

AGF Primeur 4 • 2020

atelier, voldoende afstand van elkaar kunnen houden.”

Maar genoeg over het coronavirus, het mag duidelijk zijn dat het de werkzaamheden van Stumaco slechts gedeeltelijk raakt, mensen moeten blijven eten, het werk voor de klanten gaat gewoon door. “Logisch, we leveren volledige, op maat gemaakte productielijnen aan de AGF-verwerkende industrie in België, Nederland en Frankrijk en zijn bijkomend zelf gevestigd in de omgeving van Roeselare, het mekka van de groente- en aardappelverwerkende bedrijven in Europa.

De naam die Stumaco heeft opgebouwd komt vooral door deze klantgerichte aanpak die het bedrijf heeft. “Onze vakmensen weten waar ze het over hebben bij een bedrijf en we hebben bij onze klanten ook projectleiders zitten die meelopen in het bedrijfsproces bij de klant van de grondstof tot het eindproduct en kunnen we hun

Kistenleger van Stumaco

wensen afstemmen op onze machines. Op deze manier denken we ook mee met de klant over wat er mogelijk is.” De overname door Lode en Hans van Stumaco had ook een groot voordeel voor het bedrijf. Het zorgde namelijk voor een zeer nauwe samenwerking met Fraxinus, het bedrijf van Hans. “Eigenlijk is het onderscheid tussen beide werkzaamheden makkelijk te maken,” vertelt Lode. “De machines van Stumaco komen in aanraking met het ‘naakte’ product op de lijn terwijl Fraxinus machines levert voor het verpakken en palletiseren. Daarnaast levert Fraxinus een belangrijke bijdrage in de robotisering van de bedrijfsprocessen en het automatiseren van transporten. Met deze nauwe samenwerking kunnen we onze klanten dus een

Productielijnen voor bonen

nog volledigere lijn aanbieden in het bedrijf en kunnen we hun productieprocessen verder automatiseren. Hiermee ligt bij ons de totaaloplossing voor bedrijven binnen handbereik.” De totaaloplossing die Stumaco en Fraxinus nu samen aanbieden, vertaalt zich direct naar projecten die ze reeds op de agenda hebben staan. “Ondanks de crisis zien we toch dat het druk is in het hoogseizoen,” vertelt Lode. “Er staan flink wat projecten

voor het leveren van deze op maat gemaakte productielijnen aan onze klanten. Daarnaast voeren onze monteurs groot onderhoud uit aan de productielijnen bij onze klanten voordat het seizoen voor hen weer losbarst. Het is momenteel ook de juiste tijd voor het uitvoeren van gedeeltelijke of zelfs complete revisies aan de productielijnen. Tot oktober zitten we dan ook goed vol. We zoeken dan ook op het moment nog extra mensen om de bedrijfscapaciteit op te kunnen voeren in de komende maanden

en jaren. We blijven dat doen voor de klanten die we nu hebben zodat we ze een hoge service kunnen bieden met deze op maat gemaakte oplossingen. Niet alleen in Vlaanderen, Nederland en Frankrijk waar we traditioneel actief zijn maar ook buiten deze grenzen in bijvoorbeeld Duitsland.” (TD)  info@stumaco.be

ON THE LEFTBANK WITH EXCELLENT CONNECTIONS TO HINTERLAND DESTINATIONS VIA MAINROADS AND SUFFICIENT BARGE CONNECTIONS TO THE IMPORTANT EUROPEAN PORTS. ©wimsuy

EFP being specialized in handling fruit and perishables (mainly bananas) situated at a multi purpose water related terminal containing: • 13600 sqm coldstore • 8100 sqm dry warehouse for export • Container hub & repair site of 17500 sqm and 500 reefer plugs STRENGTHS: • Expertise in stevedoring • Liable in Warehouse Management • Excellent Warehouse Management system with barcode scanning for track and trace • FAVV approved • Experienced and skilled employees to •

For further info do not hesitate to contact EFP directly on info@eurofruitports.com · www.eurofruitports.com

AGF Primeur 4 • 2020

LKoogei sl it ni eg k

Rainer Palinkasch, P2Raumdesign:

“Benevelingstechniek voor zowel directe afzet als grootschalige koelopslag”

De ultrasoon koelinstallatie

Als specialist in het plannen en realiseren van concepten voor boerderijwinkels en kleinere AGF-zaken heeft het Duitse architectenbureau P2Raumdesign in de loop der jaren een goede naam in binnen- en buitenland opgebouwd. Met ruim 50 jaar ervaring staat het kleine team onder meer bakkers, slagers, horecaondernemers én een groeiende groep AGF’ers met raad en daad terzijde. Zeker in deze onzekere crisistijden is direct inkopen bij de boer populairder dan ooit.

inds jaar en dag heeft Duitsland een sterke “Hofladenkultur” gericht op het direct inkopen bij de boer. Vooral in de zuidelijke deelstaten kopen complete generaties hun verse levensmiddelen (niet enkel AGF, maar ook vlees, zuivel en brood) direct bij de boer. Niet voor niets telt Duitsland een groot aantal vakbeurzen speciaal gericht op deze tak van de retail. Toeleveranciers zoals P2Raumdesign uit Nordheim (Baden-Württemberg) spelen hier handig op in met speciale winkelconcepten en –displays voor de directe afzet. Op de 14

AGF Primeur 4 • 2020

belangrijke Duitse vakbeurzen expoSE und Fruchtwelt Bodensee presenteert P2Raumdesign naar goede gewoonte haar nieuwste innovaties en retailconcepten. Zo werd op de expoSE 2018 de innovatieve LIFTBOXX voorgesteld, een efficiënt displaysysteem dat aantoonbaar tot een stijgende omzet leidt. “Niet voor niets wonnen we hiermee de Innovation Award en hebben we sindsdien talrijke afnemers voor dit systeem kunnen vinden”, aldus bedrijfsleider Rainer Palinkasch.

NEVEL-SYSTEEM VOOR DE VERSHANDEL Op de expoSE 2019 en de Fruchtwelt Bodensee 2020 slaagde het bedrijf er opnieuw in om de sector met een compleet nieuw systeem te verbazen. Zo stond op beide vakbeurzen het innovatieve benevelingssysteem op de voorgrond. Deze met speciale koelinstallatie uitgeruste displays zorgen ervoor dat verse handelswaar (met name AGF-producten) continu beneveld worden en daardoor optimaal vers blijven. “We hebben dit systeem in samenwerking met onze partner en koelspecialist RFT Frischetechnik GmbH ontwikkeld, speciaal voor de uitrusting van het AGF-schap in de vakhandel”, legt Palinkasch desgevraagd uit. “Het voordeel van dit systeem is dat er door middel van een ultrasoon koelinstallatie een koude nevel wordt opgetrokken die met behulp van een speciale blazer over de verse producten wordt verdeeld. Tijdens dit proces gaat tegelijkertijd ook de temperatuur in het schap beduidend omlaag

onttrokken, waardoor de derving per saldo kan worden gereduceerd.”

VAN DETAILLIST TOT KOELCENTRA De ultrasoon koelinstallatie kan flexibel op bestaande displaysystemen worden aangepast. Op die manier kunnen meerdere installatie op een rij tegelijkertijd functioneren, afhankelijk van de bedrijfsomvang. “Met dit systeem kunnen we dus zowel kleine boerderijwinkels als ook complete koelopslagcentra bedienen. In deze laatste categorie hebben we al diverse afnemers die zich bezighouden met de grootschalige koelopslag van onder meer asperges, zachtfruit en sla. Bijkomend voordeel voor de handelaar is dat het productgewicht door de vochtopname wederom verhoogd wordt en dus meer opbrengt. Het voornaamste is echter dat het product in perfecte toestand in de schappen ligt en de consument kan genieten van fraaie en bovenal verse AGF-producten.” (HH)  info@p2raumdesign.de

Liftboxx won de Innovation Award

waardoor optimale omstandigheden voor de versproducten worden gecreëerd. In tegenstelling tot klassieke installaties

wordt alleen de omgevingslucht vochtig en dus niet de producten. Tegelijkertijd wordt er ook geen vocht aan de producten Uw gedegen partner voor objectdesign, individuele planning, organisatie, afwikkeling, levering en montage - Uw toeleverancier voor het complete pakket!

TRANSPORT

INVENTORY MANAGEMENT

NEW

CONSTRUCTION IN ROTTERDAM

L OPERATIONA

END OF 2020

WAREHOUSING

QUALITY INSPECTION

CUSTOMS

PHYTOSANITARY INSPECTION

VALUE ADDED SERVICES

MORE INFORMATION?

Please contact Etienne Vennink etienne@vgkcoollogistics.nl

info@vgkcoollogistics.nl | �31 �0� 88 325 1580 | www.vgkcoollogistics.com

AGF Primeur 4 • 2020

Exoten

Mike Looije, Yex:

“Logistiek wordt de grootste uitdaging voor overzeese granaatappels” De granaatappel was lange tijd een grote onbekende bij de meeste consumenten in Europa maar langzaam is dat aan het veranderen. In een gezond voedingsdieet kan immers deze rode vrucht met de omvang van een sinaasappel niet ontbreken. De antioxidanten in het fruit zijn goed voor bloed- en hartvaten. Het fruit is jaarrond op de markt waarbij in april het seizoen verschuift naar het zuidelijk halfrond.

egin april kwamen de laatste containers met granaatappelen uit Israël binnen en ook het Indische seizoen is ver

AGF Primeur 4 • 2020

op zijn einde. “Onze ogen zijn nu gericht op de import uit Peru en Chili,” vertelt Mike Looije van Yex. “Vooral Peru is voor ons een

belangrijk productieland waar we al jaren een goede relatie hebben opgebouwd met onze producenten. In deze tijden is het immers belangrijk dat je weet wat je aan elkaar hebt.”

In april waren de prijzen op de Europese markt voor granaatappelen hoog en stabiel. “Deze lijn hopen we door te trekken aangezien er wat meer volume deze kant op komt, maar lang niet zoveel als vorig jaar. De logistiek wordt namelijk gehin-

derd door het coronavirus. Zo heeft Peru, het productieland waar wij het grootste volume aan granaatappelen vandaan halen, een avondklok ingesteld en moeten de arbeiders in de pakstations de nodige afstand in acht nemen. Dat heeft een impact op de normale capaciteit en dat zorgt dat de importvolumes kleiner zijn op het moment. Zo zijn er tot nu toe vanuit Peru ongeveer 200 containers minder deze kant op gekomen. Dat wil niet zeggen dat we met tekorten komen te zitten. Op het moment hebben we nog genoeg om aan de vraag te voldoen. Op het moment is het vooral de logistiek die de grootste uitdaging vormt voor onze sector. Niet alleen hier in Nederland, maar zeker ook in het land van herkomst.”

De afzet verloopt normaal maar Mike ziet wel meer kansen voor de granaatappelen. “We zien dat de vraag naar verschillende soorten fruit sterk stijgt in de laatste weken en ook de afzet van granaatappelen kan profiteren van die groeiende vraag omdat deze exoot bekend staat als een uiterst gezond product. Dat moet echter wel samengaan met meer uitleg over de granaatappel naar de consumenten toe in de supermarkt. Veel mensen zien de vrucht immers nog altijd als een harde, onhandige appel waarbij men niet weet wat er mee te doen. Op onze website discovered.nl staat een handig filmpje met tips en een stappenplan om de granaatappelpitjes uit de granaatappel te halen voor in bijvoorbeeld de yoghurt of de kwark. Het blijft toch een fruit dat je ergens in moet verwerken al zijn ze los als snack ook heerlijk om te eten, zeker bij het warme weer. Ik zie wel dat we hierbij op de goede weg zijn aangezien de granaatappel bij steeds meer

mensen op de fruitschaal ligt. Met de groeiende bekendheid kan de granaatappel in de toekomst de avocado en mango achterna als populaire exoot.”

De granaatappelen van Yex, die onder het eigen merk Discovered worden verkocht, komen terecht in de supermarkten en bij de groothandelaren. “We hebben het geluk dat deze afzetkanalen nog gewoon blijven draaien,” vertelt Mike. “Daarnaast merken wij dat er steeds meer vraag komt vanuit de verwerkende industrie. Steeds vaker zie je in de supermarkt bijvoorbeeld granaatappelsap voorbij komen. Daarnaast kun je ook denken aan granaatappel extract capsules die worden gemaakt omdat er veel antioxidanten in granaatappels zitten.” Er zijn verschillende soorten granaatappelvariëteiten op de markt. “Vooral uit Spanje komen er veel verschillende soorten want daarmee kan het land langere tijd op de markt blijven, vertelt Mike. “Een van die variëteiten heeft een lichte schil met dieprode zaadjes als kenmerk. Het is zaak de consument hier goed over te informeren want die verwacht bij een granaatappel een dieprode vrucht te zien. Uit Turkije komen zulke dieprode vruchten maar die hebben weer lichtere pitjes van binnen en zijn friszuur van smaak. Er zijn onderling dus grote verschillen. Persoonlijk ben ik vooral fan van de Wonderful die zowel van binnen als van buiten dieprood is. Vergeet ook niet de Indische granaatappelvariëteit “Bhagwa”, die eveneens een dieprode kleur hebben aan zowel de buitenkant als in de pitjes.” (TD)  m.looije@yex.nl

De Primeur thema volgende maand :

Financiering/verzekeringen/valuta Reserveer nu uw advertentie:

Andries Gunter T. +31 (0)166 69 82 32 AGF Primeur 4 • 2020

Thema

kasgroenten

Jan Ravensbergen, Frutura:

Uitzicht over de bloeiende kasradijs

“Lokale markt beleveren we met dagverse kasgroenten” In het hightech-kassencomplex van het Oostenrijkse teelten handelsbedrijf Frutura gedijt dit jaar voor het eerst bio-radijs. Het innovatieve teeltproject werd in nauwe samenwerking met de exclusieve afnemer Spar ontwikkeld en omvat momenteel 3 hectare. Deze nieuwe producttak maakt onderdeel uit van een gedegen meerjarenplan: Niet voor niets is het Oostenrijkse bedrijf in luttele jaren uitgegroeid tot Oostenrijks hofleverancier op het gebied van kasgroenten, vertelt de Nederlandse productieleider Jan Ravensbergen, sinds drie jaar werkzaam in Blumau.

ind januari ontsproot de eerste bio-radijs in de hypermoderne kas te Blumau, in het hart van de Oostenrijkse teeltregio Steiermark. De initiële oogst verliep voor het overgrote deel voorspoedig, hoewel het her en der nog zoeken is voor het Frutura-team, aldus Ravensbergen. “Radijs is sterk afhankelijk van twee factoren: het

Geothermie

De beslissing om een grootschalige kas uit de grond te stampen viel in 2013 niet voor niets op Blumau. Dit gedeelte van de Steiermark wordt ook wel “Thermenland” genoemd, aangezien er op grote schaal thermische activiteit plaatsvindt. Zo ontstond in 2015 het idee om deze natuurlijke

AGF Primeur 4 • Kasgroenten • 2020

bodemtype en de watertoevoer. Qua bodem zit het met de leemachtige zandgrond hier in de Steiermark wel goed, wat de watertoevoer betreft zijn we nog aan het onderzoeken welke strategie voor ons de juiste is. De tweede ronde is al ingezaaid en wij verwachten eind april-/begin mei te kunnen oogsten.” energie op de commerciële glastuinbouw toe te passen en werden er twee waterbronnen geslagen (aanvoer-retour). Het opgepompte water met een temperatuur van ca. 125 graden wordt door een warmtewisselaar gepompt, waarna de warmte wordt gebruikt om de gewassen te verwarmen en

Het idee om radijs te telen in het moderne teeltcomplex van Frutura ontstond naar aanleiding van een sterke consumentenbehoefte naar regionale radijs. De vraag naar bio-groenten in de Oostenrijkse retail neemt de voorbije jaren sowieso een vlucht. Buiten het binnenlandse vollegrondsseizoen wordt bio-radijs met name uit Italië geïmporteerd. Door de weersextremen is het aanbod aldaar de voorbije seizoenen zeer wisselvallig. Ravensbergen: “Daarnaast zitten wij natuurlijk dichter op de markt en kunnen we een dagvers, regionaal product leveren. In tegenstelling tot importproduct gebruiken wij ook geen plastic flowpacks, maar leveren wij onze bio-radijs uitsluitend als bundeltjes van pakweg 200 gram.” Uiteindelijk is het de bedoeling de bio-radijs voornamelijk in de winter te kunnen het water weer terug de grond in gaat. Inmiddels is het complex uitgegroeid tot een van de grootste aaneengesloten glastuinbouwbedrijven van Europa. Frutura is in staat gebleken elk jaar een of meerdere kassen bij te bouwen, hetzij belicht dan wel onbelicht.

aanbieden: Medio november worden de gewassen uitgezaaid, eind januari/begin februari volgt dan weer de eerste oogstronde. GROEIEND KASGROENTE-ASSORTIMENT In totaal omvat het kascomplex in Blumau 26 hectare (waarvan 17 ha tomaten) inclusief meerdere afdelingen met belichte teelt en een groeiend bio-areaal aan kasgroenten. Hierdoor is Frutura in staat 12 maanden per jaar verse tomaten te leveren: “Premium-Cherry-tomaten en Cocktail-tomaten leveren we de gehele winter door: De eerstgenoemde is in de zomer niet beschikbaar, de cocktail-tomaten leveren we daarentegen het hele jaar door.”

De tomaten van Frutura rijpen volledig aan de plant, met als doel een zo hoog mogelijke productkwaliteit te bewerkstelligen. De focus ligt daarbij op premium-kwaliteit en dito smaak. Naast tomaten en bio-radijsomvat het assortiment van Frutura eveneens komkommers en paprika. Stap voor stap zullen ook andere producten (waaronder aubergines) aan het assortiment worden toegevoegd, onthult Ravensbergen desgevraagd.

Kascomplex in Bad Blumau

MODERNE PRODUCTVERPAKKING De discussie rondom plastic verpakkingen en duurzame alternatieven is ook aan de Oostenrijkse retail niet voorbijgegaan. Aangezien Frutura zich met name op het premium-segment richt, biedt de productverpakking vooral kansen om zich van het “standaard-supermarktassortiment” te

onderscheiden. Verpakkingen worden in eigen beheer en in nauwe samenspraak met de klant ontwikkeld. Ook hier werken we momenteel aan diverse nieuwe concepten”, besluit Ravensbergen.” (HH)  k.hohensinner@frutura.com

Den Berk Délice - advertentie Primeur april'20.pdf 1 9/04/2020 14:26:49

AGF Primeur 3 • Kasgroenten • 2020

BelOrta, uw komkommerleverancier, het hele jaar rond Dagvers geoogst Verschillende verpakkingsmogelijkheden Enkel de allerbeste kwaliteit

Meer info over onze komkommers en onze andere producten? Contacteer BelOrta: +32 (0)15 565 617

Bruno Vuerinckx, BelOrta:

“Groei van ons komkommeraanbod getuigt van ondernemingszin bij de teler” Het is een harde groeier, de komkommer. Hard groeit ook het komkommeraanbod op de klok bij BelOrta nu de zon steeds hoger aan de hemel komt te staan, maar er is nog iets hard gegroeid dit jaar en dat is het areaal aangesloten komkommerteelt bij de Belgische coöperatie. Dit seizoen mag de koper op de klok komkommers van in totaal 215 hectare geteeld oppervlak verwachten, een stijging met zo’n tien procent ten opzichte van 2019 en dat is ‘toch wel behoorlijk’.

ij de Belgische coöperatie zijn ze er blij mee, maar het zou te ver gaan te stellen dat BelOrta ook leidend is geweest in de groei. “Het is de teler die als eerste de stap zet om te groeien en/of bij ons aan te sluiten”, vertelt Bruno Vuerinckx, Supervisor Verkoop voor alle vruchtgroenten behalve tomaat. “Voor dit seizoen mochten we weer een nieuwe, Nederlandse komkommerteler, verwelkomen en ook hebben we er twee hectare belichte komkommerteelt bijgekregen.”

Goed om te benoemen is dat er gesproken wordt van een geteeld oppervlakte van 215 hectare en een areaal van 101 hectare. Het verschil daartussen laat zich makkelijk verklaren. Telers telen ‘rondjes’ komkommer en zetten gedurende het seizoen twee of drie keer nieuwe planten in hun kas. Ook zijn er telers die twee rondjes komkommer telen en het seizoen afsluiten met een rondje herfstteelt trostomaten. Bruno kijkt even in de systemen en komt voor 2020 op 39 hectare door telers aangegeven herfsteelt tomaten uit, iets minder dan de 48 hectare in 2019. Groei bij telers of het ophangen van belichting boven het gewas getuigt van ‘ondernemingszin’ volgens Bruno. “Zij zetten een mooie, gedurfde stap, niet wij. Wij zorgen alleen voor een zo goed mogelijke verkoop van hun product tegen een zo hoog mogelijke prijs. Daarom is het wel aan ons om de teler te adviseren als hij groeiplannen heeft. Plotsklaps te veel komkommers erbij is niet goed voor de marktsituatie, maar dat weet de teler dikwijls ook. Zeker in de belichte teelt en in nicheteelten zoals mini- of midi (Donna) komkommers is gestage, geleidelijke groei belangrijk. Ons tweede seizoen met belichte komkommers was alweer

beter dan het eerste met uitbreiding van het aanbod en een hogere gemiddelde prijs. Dat maakt dat telers ook weer meer interesse tonen. Maar ook in één keer 20 hectare komkommer erbij in het traditionele segment zou ‘te veel van het goede zijn’”, aldus Bruno die de laatste jaren vooral enkele Nederlandse telers lid zag worden vanaf het moment Mechelse Veilingen en Coöbra tot BelOrta fuseerden in 2013.

Het grootste deel van de komkommers bij BelOrta gaat onder Flandria label weg

in de namiddag. Hierbij werken we met een ophoudprijs (ondergrens om bodemprijzen te voorkomen) die we vooraf meedelen aan de handelaars. Er wordt van verscheidene sorteringen een aantal pallets aangeboden en de verlading vindt een week later plaats. Dit type voorverkoop is goed voor maximaal dertig procent van de aangeboden productie. De verlading van beide voorverkopen kan zowel op de veiling als rechtstreeks bij de teler gebeuren.” VOORRAADJE Op jaarbasis gaat het wat betreft de komkommerverkoop bij BelOrta over 130 miljoen stuks. Met zulke aantallen mag het geen verbazing wekken dat ‘alles op de klok duwen in blauwe kistjes en dan maar afwachten’ een fiasco op zou leveren, aldus Bruno. Daarom dus de nieuwe verkoopconcepten.

ONDERGRENS Toch ligt de hoofdtaak van BelOrta erin om vooral de verkoop goed te organiseren en naar goed Belgisch gebruik is de klok Voordeel van zowel de voorverkoop met daarin leidend, wat niet wil zeggen dat er een termijn van een week en een termijn daarnaast geen seizoens- of lange termijn- van twee dagen tussen koop en verlading afspraken worden gemaakt met afnemers, haast Bruno zich te zeggen. “Vandaag de dag zetten we de klok in voor een drietal verkoopsystemen. Enerzijds is er de traditionele blokverkoop op de klok waarbij de komkommers nog diezelfde dag vanaf de veiling door de koper kunnen worden meegenomen na aankoop. Maar inmiddels werken wij ook met twee types voorverkoop: een korte termijnvoorverkoop en een lange termijnvoorverkoop. De korte termijnvoorverkoop gebeurt samen met de traditionele blokverkoop waarbij de koper al product in de gewenste verpakking kan aankopen voor levering De verkoop van de eerste komkommers bij BelOrta voor het nieuwe twee dagen later. De lange seizoen in 2019 vond plaats op 28 januari. In 2020 werd geen foto termijnvoorverkoop vindt gemaakt bij de eerste verkoop. Op de foto: Wim Joosen (Tuinderij met een klokverkoop plaats Joosen) en Bruno Vuerinckx (BelOrta) AGF Primeur 3 • Kasgroenten • 2020

Thema

kasgroenten groep die nog steeds ook groeit en waarop wij zeer fier zijn, gaat daar gelukkig heel goed mee om.”

Komkommers zijn vlotte groeiers

is dat het flexibiliteit geeft en het mogelijk maakt om op allerhande verpakkingen en sorteringen in te spelen. “Het grootste gedeelte van de komkommers gaat onder Flandria label weg, maar daarbij had je alleen vorig jaar al zo’n twintig verschillende verpakkingen voor komkommer

AGF Primeur 4 • Kasgroenten • 2020

waaronder blauwe en groene klapkisten en allerlei verschillende soorten dozen voor de diverse retailers”, weet Bruno. “Vooral van de teler vraagt dat flexibiliteit, want hij of zij moet een voorraad van alle mogelijk verpakkingen aanleggen om snel te kunnen schakelen. Onze telers, een hele goede

NAAR DE BUREN De combinatie van alle drie de verkoopsystemen samen met de seizoensafspraken moet uiteindelijk voor de teler resulteren in een optimale prijsvorming. Maar waar gaan die komkommers daarna vanaf de veiling of rechtstreeks vanaf de teler, ‘vanuit ecologisch oogpunt een steeds belangrijkere factor’, heen? “Nederland blijft de belangrijkste bestemming voor komkommers die wij verkopen, maar daarbij dient wel te worden aangestipt dat er veel re-export is naar onder meer Scandinavië en het Verenigd Koninkrijk. Nederlandse handelsbedrijven hebben van oudsher zeker met handel met de overburen aan de andere kant van het Kanaal een stapje voor en een lange traditie, al zie ik ook dat er vanuit België steeds meer grotere exporteurs rechtstreeks op het Verenigd Koninkrijk handelen. Maar Duitsland en Frankrijk zijn voor hen nog altijd de belangrijkste markten en voor ons zijn het bestemming nummer twee en drie na Nederland.” (TT)  bruno.vuerinckx@belorta.be

unfold a world of waste reduction

Discover how you can reduce waste in your supply chain by working with Euro Pool System. Our sturdy trays can be used over and over again, making disposable packaging a thing of the past. Moreover, the robust design combined with our hygienic cleaning services prevents damage and spoilage of your product. Our goal is to deliver your fresh produce in perfect condition, while saving resources. Find out more on europoolsystem.com

together towards a circular supply chain

Thema

kasgroenten

Close up van het NFT-systeem

"We zien zonder meer groeikansen voor hydroteelt"

Zwitserse groenteteler Wyssa teelt sla op goten in de buitenlucht Sla op goten zijn an sich al een absolute zeldzaamheid in Zwitserland. Van de drie teeltbedrijven die zich met de zogenoemde hydroteelt, teelt op water, bezighouden, is het familiebedrijf Wyssa in Galmiz (Kanton Freiburg) de enige die de sla niet onder glas maar in de open lucht teelt. Ondanks het risico op slecht weer en insecten dat immer op de loer ligt, gedijt de kropsla bijzonder goed in West-Zwitserland. En hoewel de Corona-crisis ook in Zwitserland hard heeft toegeslagen, beraadt het bedrijf zich over verdere uitbreiding van de hydroteelt, aldus Christoph Wyssa, samen met vader Thomas verantwoordelijk voor de bedrijfsleiding.

n 2006 kwam vader Thomas voor het eerst in aanraking met de destijds nieuwe hydroteelt tijdens een trip door Nederland. Pas 10 jaar later werd de eerste sla op goten in de open lucht geplant op het Zwitserse bedrijf. Momenteel omvat het areaal om en nabij de 0,5 ha en worden vijf rassen geteeld, te weten slamix (Lolo Biona, Lolo Rosso en rood eikenblad), kropsla (rood en groen) evenals eikenblad (rood en groen). "Onze teeltrassen worden normaliter begin 24

AGF Primeur 4 • Kasgroenten • 2020

maart geplant en halverwege april geoogst. Als alles naar verwachting loopt, kunnen we dan tot medio oktober verse sla leveren", aldus Christoph. NACHTVORST EN CORONA OVERSCHADUWEN SEIZOENSSTART De recente nachtvorst heeft de groei van de hydrosla allerminst goed gedaan, trapt Christoph af. "De nachttemperatuur lag begin april steeds om en nabij -4 à -5 gra-

den, dat is simpelweg te laag voor de sla op goten. In het verleden hebben we al geprobeerd om de sla af te dekken, maar het is vrijwel onmogelijk de bodemwarmte te isoleren aangezien de sla op hoogte groeit. Ook als we de sla door middel van een tunnel zouden willen beschermen, zou de koude lucht aan de onderkant nog steeds de tunnel binnendringen. Het komt er dus simpelweg op neer dat we nog geen goede remedie voor dit euvel hebben gevonden." De late vorst zal linksom of rechtsom tot productuitval leiden, verwacht men. "Aangezien we de sla pas in de derde week van maart hebben geplant, zal dit hopelijk binnen de perken blijven. Gelukkig wordt het weer vanaf nu ook beter, zodat we naar verluidt eind april - een weekje later dan normaal - kunnen oogsten." In deze tijden van Corona komt er nog een tweede uitdaging bij voor de Zwitserse groententeler: De verscherpte grenscontroles in veel Europese landen hebben immers tot een acuut tekort aan plukkers en andere seizoenskrachten

geleid. Christoph: "Ook wij hebben helaas minder personeel dan normaal. Gelukkig worden we nu aan alle kanten ondersteund door regionale krachten - bijvoorbeeld horecaondernemers die nu zelf niets om handen hebben - die ons in deze moeilijke tijd terzijde willen staan."

KANSEN NAAR AANLEIDING VAN DE CRISIS De crisis brengt aan de andere kant ook nieuwe kansen met zich mee, zeker voor innovatieve bedrijven, klinkt het optimistisch. "Ik ben ervan overtuigd, dat men zeker in deze tijden nóg gevoeliger is voor regionale producten in de schappen. De vraag zal om die reden dit jaar nog wat hoger uitvallen, is mijn voorspelling. Qua prijsvorming zullen we door de Corona-crisis een lichte prijsstijging in het complete sla-assortiment zien. Ik moet hierbij de kanttekening plaatsen dat hydrosla meestal tegen een kleine meerprijs ten opzichte van normale sla verhandeld wordt hoewel de prijzen ook hier van retailer tot retailer verschillen." Het overgrote deel van de hydrosla van Wyssa belandt in het schap bij Migros. Via de tussenhandel komt een klein deel echter ook bij andere retailers (waaronder Coop) dan wel in de groot-

Uitzicht op het NFT-veld

handel terecht. Ondanks de crisis verliest de groententeler zijn lange termijn-doelen geenszins uit het oog. Ook dit jaar zullen er op kleine schaal weer mogelijke nieuwe hydrorassen worden getest. "Tijdens het seizoen planten we naast de bestaande sla op goten ook op kleine schaal ijsbergsla, wekelijks zo'n twee kistjes plantgoed. De resultaten zijn tot nog toe geweldig. Gelijkaardige testen hebben we bij diverse krui-

denrassen doorgevoerd, onder meer bieslook, peterselie en basilicum. Hier planten we naargelang de weersomstandigheden twee- tot driemaal per jaar kleine volumes aan. Vooral basilicum loopt als hydro-teeltras verbazingwekkend goed." HYDROSLA IN HET SCHAP Men zou het in deze tijd bijna vergeten, maar voor het losbarsten van de Coro-

TomatoVision Improve, Inspire, Connect

Improve, Inspire, Connect Dé ontmoetingsplek voor veredelaars, adviseurs, telers en ketenspartners. Een afspraak maken? Neem aub contact met ons op. Tot ziens in TomatoVision!

#SyngentaVeg #TomatoVision

AGF Primeur 3 • Kasgroenten • 2020

Thema

kasgroenten na-crisis was verpakking met afstand het voornaamste thema binnen de Duitstalige AGF-sector, zo ook in Zwitserland. De familie Wyssa verpakt haar sla op goten vooralsnog uitsluiten in plastic zakken. Er wordt echter gekeken of op termijn ook andere, duurzamere alternatieven reëel zijn. "We hebben papier overwogen, we komen echter tot de conclusie dat de milieubelasting per saldo hoger uitvalt. Daarnaast hechten we er ook belang aan niet zomaar van vandaag op morgen een nieuwe verpakking te lanceren, maar onze afnemers een toekomstgericht, doordacht alternatief te bieden. Dat is in onze visie de enige, zinvolle manier."

Ook de marketing rondom het product hydrosla kan volgens Christoph aanzienlijk verbeterd worden. "De Zwitserse retail verkoopt normale en hydrosla door elkaar, waardoor de consument nauwelijks opmerkt dat hij of zij sla op goten koopt. Dit geldt overigens weer niet voor de slamix, die we inclusief wortel verkopen, waardoor men duidelijk ziet dat het om hydroteelt gaat. We merken ook dat de consument zeer te spreken is over deze relatief nieuwe teelttechniek. Helaas wordt het nut en de voordelen van hydroteelt in het AGF-schap nog te weinig onderstreept", klinkt het afsluitend. (HH)  christoph.wyssa@wyssa-gemuese.ch

Verpakte hydrosla uit eigen teelt

AGF Primeur 4 • Kasgroenten • 2020

Vollegrondspecialist

T: +31 (0)228 565 500 / 566 400 F: +31 (0)228 565 548 / 566 410 E: jhwagenaar@thegreenery.com

Dagelijkse groupage van en naar Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland

partner voor industrie en versmarkt

www.jhwagenaar.nl

We zijn trots op ons huismerk Natura. Daaronder vallen de volgende producten: Trostomaten Paprika’s Aubergines Spruiten Deze producten laden wij direct bij de door ons geselecteerde telers en zijn dus dagvers.

www.kempentransport.nl

AGF Primeur 3 • Kasgroenten • 2020

Verpak het met Sismatec

VERPAKKEN PORTIONEREN

BEREIDEN

SERVICE

VULLEN DOSEREN

process & packaging solutions

Enkele referenties:

De topsealverpakkingen zijn inmiddels niet meer weg te denken uit de schappen van de supermarkten. Dit is ook niet verwonderlijk als je kijkt naar de vele voordelen van dit type verpakking. De topsealverpakking is namelijk milieuvriendelijker (minder plastic), eenvoudig te bedrukken, efficiënter in de logistieke keten en zorgt uiteindelijk voor een betere presentatie in de winkel. Door de mogelijkheid tot verlenging van de houdbaarheid van het product werkt het ook nog eens omzet verhogend en wordt verspilling tegen gegaan. Onderzoek wijst uit dat 30 procent van het geproduceerde voedsel niet wordt geconsumeerd en ergens verloren gaat tussen de boer en de consument. Een juiste keuze voor de verpakking kan helpen om deze voedselverspilling deels tegen te gaan. De Proseal traysealers bieden de oplossing om verpakkingen professioneel te topsealen en zijn in staat om 30 (semi-automatisch) tot 240 (volautomatisch) verpakkingen per minuut te sealen. Eenvoudige integratie in complete verpakkingslijnen is daarbij geen probleem. Naast de voordelen van de topsealverpakkingen, bieden ook de machines milieuvriendelijke voordelen.

Het geïntegreerde “eSEAL systeem” is mileuvriendelijk, gebruikt weinig lucht en is kostenbesparend. “Hotrod”, het efficiënte verwarmingssysteem in de mallen, zorgt voor een hogere output door een gereduceerde sealtijd. De steeds strengere milieueisen dwingt ons om ook te kijken naar alternatieven voor plastic, met als resultaat dat we tegenwoordig ook in staat zijn om verpakkingen van alternatieve materialen te sluiten. Denk hierbij aan karton, pulp, suikerriet en recyclebaar plastic. Tijdens de opkomende trend van deze topsealverpakkingen hebben wij al naar volle tevredenheid van onderstaande klanten diverse installaties mogen leveren. Fruitmasters, ASF Holland, Beekers Berries, The Grape Company Europe, ABB Trading en The Greenery zijn een aantal voorbeelden van tevreden klanten welke inmiddels beschikken over meerdere moderne traysealers van Proseal. De goede relatie en wisselwerking met onze klanten willen we graag behouden en verder uitbouwen. Dit dwingt ons om flexibel en innovatief te zijn en waar nodig mee te denken met de klant om zijn proces te optimaliseren.

Twentepoort Oost 8 7609 RG Almelo The Netherlands T + 31 (0)546 87 41 11 info@sismatec.nl

www.sismatec.nl

Tuinbouwcentrale Main-Donau zet in op verbreding van rassen:

“Met Premium Red hebben we een exclusief tomatenras voor de regionale markt”

ok in de Beierse AGF-sector heeft de Corona-crisis diepe sporen achtergelaten. Als een van de eerste Duitse deelstaten werd hier de volledige horeca gesloten, waardoor de daghandel op de beide groothandelsmarkten van München en Neurenberg hard getroffen werd, licht Fuchs desgevraagd toe. “De afzet op de groothandelsmarkten is vrijwel compleet op de schop gegaan, daar wordt nu krap 10-15 procent van de normale tonnages geleverd. Godzijdank vertoont de afzet in de retail daarentegen weer een lichte stijging. Hier lijkt na de absurde hamstertaferelen van enkele weken geleden weer sprake van een stabilisatie en is de rust weer enigszins teruggekeerd.” Eind januari werden in de Beierse kassen de eerste komkommers geplukt, in week 11 volgden de eerste slarassen. “Ons sla-assortiment omvat momenteel Lolo Rosso en Bionda, eikenblad licht en donker, evenals kropsla. Over de gehele linie zijn we op dit moment redelijk tevreden met de afzet”, aldus Fuchs.

Bedrijfsleider Kai Fuchs

In de Duitse deelstaat Beieren is de glastuinbouw sinds jaar en dag een voornaam uithangbord van de regio. Niet alleen in het Knoblauchsland (regio Neurenberg, ook wel het Westland van Duitsland), maar eveneens in Albertshofen (nabij Würzburg) nadert het kasseizoen nu zijn jaarlijkse piek. In de kassen van de Tuinbouwcentrale MainDonau eG (totaal areaal glastuinbouw: 21,6 ha) worden vanaf medio februari tot diep in de herfst vele tonnen vruchtgroente – voornamelijk komkommers, tomaten en rettich – geoogst. De leden van de traditionele coöperatie tonen zich daarbij ook steeds innovatiever: Dit jaar telt het assortiment onder meer een nieuw exclusief tomatenras, bevestigt bedrijfsleider Kai Fuchs in een interview.

UNIEKE PREMIUM-TOMAAT VOOR DE LOKALE MARKT De tuinbouwcentrale Main-Donau is een coöperatieve teelten afzetorganisatie en is in die hoedanigheid verantwoordelijk voor de centrale afzet namens alle ca. 50 leden. Het assortiment omvat zowel vollegrondsals kasproducten, die op twee plaatsen – te weten Albertshofen en Gundelfingen – worden geteeld. Tomaten zijn een van de stokpaardjes van het groothandelsbedrijf en worden dit seizoen vanaf week 14 op de markt gebracht. De organisatie heeft haar tomaten-segment dit jaar succesvol weten uit te breiden en zet vol in op een exclusief Hollands veredelingsras, onthult Fuchs. “Het gaat om een Nederlands ras met diep rood vruchtvlees en een zeer hoge brixwaarde en een Lycopeen-gehalte dat rond de 30 procent hoger ligt dan bij bekende trostomaten. Wij hebben vooralsnog als enige de exclusieve teelten afzetrechten gekregen en hebben ons ten doel gesteld met dit ras voornamelijk het premium-segment te bedienen.” De bedrijfsleider vertelt met genoegen over de totstandkoming van de exclusieve licentierechten. Een coöperatielid kwam AGF Primeur 3 • Kasgroenten • 2020

Thema

kasgroenten

Het veredelingsras Premium Red wordt onder meer onder het eigen merk “Absolut Frängisch” aan het groothandelsbedrijf Schraud & Baunach in Würzburg aangeboden. 95 procent van de totale oogst van de tuinbouwcentrale wordt uiteindelijk binnen de grenzen van de deelstaat Beieren geconsumeerd, hetzij via de retail, hetzij via de groothandel.

per toeval met het teeltras in aanraking tijdens een bezoek aan Nederland en er bleek ook bij Duitse afnemers interesse te zijn, schetst Fuchs. Vooralsnog wordt de Premium Red op om en nabij 1 ha geteeld. Op basis van de vraag en het succes aan teelttechnische zijde wordt de productie de komende jaren al dan niet opgeschroefd. “Ondanks de hoge brixwaarde is de Premium Red een trostomaat, vergelijkbaar met de Lyterno. Om die reden zijn we ook niet van plan om het ras in de To Go-hoek te plaatsen: Integendeel, we willen in plaats van een massaproduct een exclusie-

Monsterseweg 117 loods nr. 45 2691 JD ‘s-Gravenzande T. +31 (0174) 42 16 12 F. +31 (0174) 41 77 96

AGF Primeur 4 • Kasgroenten • 2020

ve tomaat op de markt brengen. Verkrijgbaar is de tomaat vanaf week 17 tot medio oktober”, legt Fuchs uit.

JAARROND AFZET VAN REGIONALE PRODUCTIE Naast de gestage uitbreiding van het productassortiment zet de tuinbouwcentrale eveneens in op een zo efficiënt mogelijke afstemming tussen vollegronds- en kasteelt. Op die manier tracht de coöperatie haar producten waar mogelijk jaarrond aan te bieden. Fuchs: “Bij rettich – traditioneel een populair product in Zuid-Duitsland – starten we in maart

direct in aansluiting op het winterse vollegrondsseizoen met kasproductie. Ook als het gaat om zachtfruit zijn we sinds pakweg anderhalf jaar bezig om de handel regionale kasframbozen aan te bieden. Het eerste afzetjaar 2019 verliep boven verwachting, nu is het zaak om ook in deze crisistijd zoveel mogelijk door te pakken. Geoogst worden deze kasframbozen vanaf eind april tot uiterlijk begin juli. De vraag is echter ook in hoeverre er tijdens deze Corona-periode nog handelswaar uit Spanje en Italië op de Duitse markt zal komen.” MILIEUVRIENDELIJKE VERPAKKINGSSTRATEGIE Het huismerk Albert & Gundel heeft in de loop van de jaren een zekere bekendheid bij de regionale consument verworven. Fuchs: “We stellen vast dat ons merk in Beieren alomtegenwoordig is. Ik heb het dan zeker niet alleen over de retail, maar vooral ook over de groothandelsmarkt München waar ons merk exclusief door het groothandelsbedrijf Franz Schmitt wordt afgenomen en verhandeld.”

Ook het thema productverpakking – in de ‚pre-coronatijd‘ onlosmakelijk verbonden met de Duitse food-sector – wordt bij de tuinbouwcentrale Main-Donau waar mogelijk in de praktijk omgezet. “Vooral in de laatste twee jaar hebben we hier zichtbaar stappen gezet en meerdere verpakkingsalternatieven – bijvoorbeeld met een aanhangend etiket, losse producten etc. – kunnen doorvoeren. Dit is ook een absolute must, temeer omdat de druk van buiten, ofwel vanuit uit de handel, op ons leveranciers voelbaar toeneemt. Tenslotte kan ik me ook niet aan de indruk onttrekken, dat de Beierse consument in vergelijking met andere Duitse regio’s gevoeliger is voor duurzame verpakkingen en des te meer als het betreffende product ook nog eens uit de regio komt. Duurzaamheid en regionaliteit gaan dus in zekere zin hand in hand, dit ziet men echter ook in andere takken van de levensmiddelenindustrie”, besluit hij. (HH)  kai.fuchs@gbz-main-donau.d

Uw Partner in Techniek • Engineering • Watertechniek • Elektrotechniek • Automatisering • Machinebouw

Neem contact met ons op om na te gaan wat Trintech voor uw bedrijf kan betekenen. Nijverheidsweg 10 6691 EZ Gendt The Netherlands

+31 (0) 481 421867 www.trintech.nl info@trintech.nl AGF Primeur 3 • Kasgroenten • 2020

Thema

kasgroenten

Kommer en kwel? Paprika niet, komkommer wel! Het Hollandse en Belgische kasgroentenseizoen is alweer even gestart, maar nu gaan ook de grotere producties op gang komen. De uitbraak van de Corona-crisis lijkt voor de kasgroenten niet enkel kommer en kwel, al is dit bij de komkommers wel het geval. De paprikaprijzen zijn daarentegen torenhoog. In deze special blikken enkele Nederlandse en Belgische exporteurs vooruit op het seizoen

Wouter Willems (ZON):

“Goede verkoop richting retail en Duitse groothandelsmarkten” “De Corona-uitbraak hield aan het begin van het Hollandse seizoen de gemoederen aardig bezig. We zagen op de beurs in Berlijn al dat de bezoekers uit Azië en Scandinavië het massaal lieten afweten. Uiteindelijk heeft toch iedereen zijn afspraken vastgelegd en leek de stemming vanouds positief tot de Corona ook met een noodsnelheid Europa kwam binnenvallen”, blikt sales manager Wouter Willems van ZON, terug. “Toen was het alle hens aan dek. Ook hier bij ZON hebben we intern in een vroeg stadium geschakeld door maatregelen te treffen en veel mensen thuis te laten werken. Achteraf zijn we er blij mee dat we daar vroegtijdig op geanticipeerd hebben.”

edereen had de EHEC-uitbraak van 2011 nog in zijn achterhoofd en was sceptisch over de afzet, maar eigenlijk gebeurde het tegenovergestelde. De in Nederland gehanteerde intelligente lockdown zorgde voor een boost in de afzet van de supermarktartikelen, waarbij de prijs van een aantal producten enorm de lucht inging. Wel zagen we bij een aantal echte horecaproducten, zoals bijvoorbeeld speciale slasoorten en gele courgettes een tegengesteld effect”, vertelt Wouter.

“Inmiddels zijn we een aantal weken verder en zijn de vooruitzichten voor het Hollandse glasseizoen helemaal niet negatief. Spanje is versneld van de markt en de retailverkoop blijft goed doorlopen, maar ook de vraag van onze klanten op de Duitse groothandelsmarkten blijft fors. Elke morgen staan de vrachtwagens vanuit Dortmund, Duisburg, Essen, Keulen en al die andere Duitse steden weer paraat om hier bij de exporteurs en ook bij ZON hun handel te laden. Als je dat vergelijkt met de EHEC-crisis, dan is dat toch een verschil, want toen was er geen wagen meer te bekennen!” 32

AGF Primeur 4 • Kasgroenten • 2020

“Er komt weliswaar weer voldoende product op ons af, maar de vooruitzichten zijn niet verkeerd. Vorig jaar hadden we extreme pieken en dalen in de aanvoer en dit jaar verwacht ik toch een meer gelijkmatige productie. “Per productgroep zijn de verschillen groot. Zo is er in de tomaten, vooral bij de speciale soorten nog wel wat concurrentie van het Marokkaanse product. Anderzijds lopen de paprika’s vlot weg voor torenhoge prijzen.” “Aan ons de taak om de regels te handhaven en alles goed te blijven organiseren van het collecteren van de producten tot het transport naar de klanten. De gezondheid staat te allen tijde voorop. Gelukkig zijn er op het goederenvervoer van groenten en fruit geen grensbeperkingen opgelegd, dus aan ons de taak om de klanten goed te blijven bedienen. We proberen er het beste van te maken en blijven positief. Dan komen we deze tijd ook wel door”, aldus Wouter.

Het glasareaal bij ZON is dit jaar vrijwel identiek aan vorig jaar. “Daarbij zie je dat de koek tegenwoordig aardig verdeeld is.

Wouter Willems

Een aantal aubergine- en komkommertelers laten dit seizoen hun product bij ons voor de klok veilen. Daarnaast hebben we een kleine uitbreiding in glasaardbeien. We blijven uitkijken naar uitbreiding van het areaal, maar niet tegen wil en dank. De wijze waarop we vandaag de dag de markt bedienen, bevalt ons goed. De één kiest hoofdzakelijk voor de klok, zoals je veel bij de paprika’s ziet, terwijl veel tomaten juist weer de programma’s ingaan. Iedere teler kiest zo zijn eigen afzetstrategie.” (IH)  wouter.willems@royalzon.com

Guy De Meyer (Demargro):

“Hoge paprikaprijs schrikt klanten af ” “Voor de Pasen hebben we relatief goed kunnen verkopen. Bepaalde klanten namen een mooie hoeveelheid product af, maar de horecaleveranciers nemen vanzelfsprekend veel minder af. Algemeen gezien mogen we over de Paasverkoop niet klagen”, vertelt Guy De Meyer van Demargro. “We zitten momenteel nog in het begin van het kasgroentenseizoen, maar het gevaar zit hem in het te groot wordende aanbod, wat van invloed zal zijn op de prijzen. We hopen op een versoepeling van de maatregelen waardoor de restaurants, bars en pensions weer open kunnen, waardoor het verbruik toeneemt.”

et als voor Pasen zijn in de week erna de prijzen van komkommers erg laag. “Op woensdag 15 april betaalde je 6 cent voor een komkommer. De oorzaak van deze lage prijzen is het overaanbod, waardoor de prijzen naar de bodem zijn gezakt. Niemand kan er wat aan het verdienen in deze situatie. Misschien als een paar warenhuizen een grote promotie gaan voeren, maar zoals het er nu naar uitziet wordt het een moeilijk komkommerseizoen”, aldus Guy. “Tros- en losse tomaten zijn sinds de start van het kasgroentenseizoen goed aan de prijs geweest’, stelt De Meyer. “De prijzen van specialties vallen door het wegvallen van de horeca wat tegen. De prijzen voor trostomaten lagen op woensdag 15 april tussen de €0,80 en de €1,00 per kilo naargelang de variëteit, maar vanwege het groeiende aanbod zullen de prijzen naar verwachting gaan dalen. De hoop is dat het mooi weer blijft waardoor de consumptie van tomaten gestimuleerd wordt.”

Vanwege het lage aanbod voor, maar ook na de Paasdagen, worden paprika’s aan zeer hoge prijzen verkocht. “Woensdag 15 april lagen de prijzen van rode paprika’s rond de €3,50 per kilo en gele paprika’s lagen boven de €4,- per kilo. Klanten zijn vanwege de hoge prijzen wat voorzichtiger met kopen, iedereen is bang dat de prijzen plots zakken. Zulke hoge prijzen schrikt toch wel af”, constateert de exporteur.

“Courgettes komen in de weken rond Pasen stilaan op de Belgische markt en de situatie tijdens de start van dat seizoen was normaal voor de tijd van het jaar. Auberginesseizoen was gestart met vrij mooie prijzen, maar zakten in de week na de feestdagen. Vanwege de maatregelen verandert het eetgedrag van mensen, nu ze binnen moeten blijven. We hopen dat we een mooi barbecueseizoen krijgen, zodat er deze zomer veel kasgroenten gegeten worden”, besluit Guy. (SR) 

Guy De Meyer

Guy.de.meyer@demargro.be

Biovibe bvba Groothandel biologische groenten en fruit Kempenarestraat 44a 2860 Sint-Katelijne-Waver T (0032)-(0)15-316281 | (0032)-(0)15-320742 E info@biovibe.be www.biovibe.be

BIOVIBE, EENS GEKEND... ONMISBAAR!

AGF Primeur 3 • Kasgroenten • 2020

Thema

kasgroenten

Johan Vrijland (JNV Produce):

“Extra vraag naar mixpaprika’s uit hygiënisch oogpunt” Bij JNV Produce, dat zich volledig richt op de kasgroentenexport naar het Verenigd Koninkrijk is het Hollandse seizoen vooral voor paprika’s met goede prijzen gestart. “Met name de grootwinkelbedrijven hebben een grote vraag. Gecombineerd met de Spaanse aanvoer die twee à drie weken eerder stopt en de dip in de aanvoer van Hollandse paprika’s geeft dit momenteel extreem hoge prijzen”, vertelt Johan Vrijland medio april.

“R

ode paprika’s worden nu verkocht voor een prijs rond de 1,40-1,50 euro per kilo, de groene voor 1,30-1,40 euro en de gele en oranje voor een prijs van 1,80 euro”, somt Johan op. Toch is hij erg gereserveerd over zijn verwachting voor het seizoen. “De goede prijzen nu zijn leuk, maar zeggen nog niks over het vervolg van het seizoen als de grote volumes gaan losbarsten.” “Deze Corona-crisis maakt de markt erg onvoorspelbaar. Wanneer de situatie zo blijft, dreigt een grote vraaguitval. De grootwinkelbedrijven doen weliswaar goed mee, maar de groothandelsmarkten zitten bijna op slot en ook foodservice zit maar op 10% van de normale omzet. Dan krijgen

we prijsontwikkelingen die onderhevig zijn aan een situatie waar we geen track record op hebben”, vervolgt de exporteur.

Waar de paprikaprijzen de lucht inschieten, geldt dat voor de overige kasgroenten niet. “Ronde tomaten zitten op een prijsniveau rond de 5-6 euro per doos en dat zou nog best wat hoger mogen zijn. Van komkommers zijn er veel te veel en prijzen van 1 tot

1,50 euro per doos zijn in de komkommers geen uitzondering”, aldus Johan. Hij ziet ook een emotionele verklaring door de goede vraag naar paprika’s. “Mensen zijn in deze dagen erg beperkt en zijn op zoek naar wat zonnige kanten. Een driekleurpaprika zorgt voor kleur op het aanrecht en in de pan. Daarbij zie ik gedurende deze Corona-crisis sowieso een grote vraag naar verpakte producten, uit hygiënisch oogpunt. De mixpaprika wordt dan makkelijk meegepakt. Maar bij gesealde komkommers zie ik die vraag nog niet ontstaan.” Als gevolg van de Corona-maatregelen is de hele Brexit-problematiek op de achtergrond geraakt. “Barnier en Johnson zijn of waren allebei besmet en de onderhandelingen liggen stil en hebben logischerwijs geen prioriteit. Maar tegelijkertijd staat de datum nog steeds, dus ik verwacht dat dit wel in alle hevigheid terug zal komen, al vraag ik me af hoe men hier in zo’n korte tijd uit moet gaan komen”, besluit Johan. (IH)  Johan@jnvproduce.nl

Philip van Geest (VGI):

“Paasdagen voorbij, Paastranen aanstaande” Net na Pasen blikt Philip van Geest terug op de vraag naar kasgroenten in aanloop van de feestdagen. “Buitenom de aan gastronomie, catering en scholen gelieerde bedrijven was de vraag gewoon goed te noemen. Prijzen waren prima over de hele linie, met trostomaten rond de 7/7,50 euro per doos en aubergines rond de 5/6,50 euro. Vorig jaar kwamen die maar aan de helft van deze prijzen!”

aprika’s waren zelfs ronduit duur. Vanwege de goede vraag en de wat gematigde productie gingen rode paprika’s weg

Philip van Geest

AGF Primeur 4 • Kasgroenten • 2020

voor 16/17,50 euro per doos, geel topte op 23 euro en groen rond de 6,50/7,50 euro. De oranje paprika’s waren koploper met prijzen tot 25 euro per doos”, vervolgt de exporteur. “De losse tomaten deden het ook redelijk met een prijsniveau rond de 6 euro per doos. De prijs van cherrytomaten was met 5,50/6,50 euro (9x250 gram) ook prima te noemen, net als de vleestomaten met een prijs rond de 8,50/10 euro per 7 kilo.” “Komkommers namen, bijna traditioneel, na een herstel van prijzen net na het Corona-begin, alvast een klein voorschot op de lagere prijzen naar Pasen toe met een prijsniveau rond de 2,50 euro voor de kleinere sorteringen en 3/3,75 euro voor grotere

komkommers, waarbij de eerste prijzen na Pasen nog verder zakten”, aldus Philip.

Zoals wel vaker stegen de dagprijzen in aanloop naar de feestdagen toe, vanwege acties en contracten met het grootwinkelbedrijf. Is in de periode voor de feestdagen ‘voorraad de beste raad’, voor de handel is het zaak om op ‘leeggaan’ te richten om “Paastranen” te voorkomen. Vooralsnog valt dat mee en dat is natuurlijk prima voor de telers en de handel, maar zodra de producties toenemen, zullen de meeste producten toch wel een grote veer gaan laten”, verwacht Philip. “Tenslotte zullen de afgenomen volumes voor de grootwinkelbedrijven niet zo groot blijven als in de periode naar de feestdagen toe en het hamstergedrag is nu ook wel een keer over. We hopen dan ook maar op een post-Pasen glimlach”, besluit de exporteur. (IH) 

pvg@vgibv.nl

Jan van der Kaden (StC International):

“Goede retailverkopen, maar op de daghandel is het heel minimaal” Bij StC International loopt het Marokkaanse tomatenseizoen ten einde. “We kijken terug op een goed seizoen. Prijstechnisch was het een stuk beter dan vorig jaar en kwalitatief hebben we ook een prima seizoen gehad”, vertelt Jan van den Kaden van StC International. “De vraag naar Marokkaanse losse tomaten heeft tot week 15 goed doorgelopen. De houdbaarheid was vanaf week 13 al minder aan het worden, daarom zijn we ook gestopt met laden. In week 17 krijgen we nog de laatste pruimtomaten uit Marokko binnen, waarna we volledig de switch naar het Hollandse glasgroentenseizoen maken.”

oor volgend jaar verwachten we opnieuw een groei in het kleine segment van cherrypruim- en cherrytrostomaten uit Marokko”, vertelt Jan, die zich in de loop der jaren heeft ontwikkeld tot een heuse Marokko-specialist. “Veel Hollandse bedrijven hebben geen zin het wiel in Marokko opnieuw uit te gaan vinden en stellen ons de vraag van teelt tot inklaring, verpakking en levering in te vullen. Wij koppelen teler en klant direct aan elkaar en betrekken de teler bij het verkoopproces. Die korte keten en onze transparantie zijn onze kracht.”

De vooruitzichten voor het Hollandse seizoen zijn volgens Jan wel met vraagtekens omgeven. “De verkoop richting supermarkten loopt vooralsnog goed door, maar de daghandel wil nog niet erg. Tot nu heeft de verkoop van de tros- en ronde tomaten goed gelopen en waren de paprikaprijzen zelfs erg hoog, maar ik ben wel erg benieuwd wat er na week 18 gaat gebeuren, want dan gaan de producties in de paprika’s en tomaten fors toenemen”, vertelt Jan.

“De komkommermarkt is even heel erg slecht geweest en ligt nog altijd op een laag niveau. Ik voorzie ook nog niet even een opleving, aangezien de vraag op de daghandel minimaal is en veel Oost-Europese landen al lokale teelt hebben. De grote vraag hierbij is ook welke Corona-maatregelen er volgen. Het is niet te hopen dat we een sierteeltscenario krijgen. Zolang veel restaurants en winkels in Noord- en Oost-Europa gesloten zijn, zie ik de daghandel niet zomaar aantrekken. En als dat niet gebeurt, zullen de retailers daar gebruik van maken”, verwacht Jan.

“De huidige prijzen zijn deels ook wel te verklaren door wijzigingen in het areaal. Zo zijn er meer komkommers bijgekomen als gevolg van het ToBRFV-virus in de tomaten. Dit zorgt voor prijsdruk in de komkommers en een redelijk sterke prijszetting van de tomaten. Het paprika-areaal is hooguit licht gestegen. Maar ik verwacht dat die prijzen wat onder druk komen te staan als de volumes vanaf week 18 verdubbelen”, zegt Jan.

Jan van der Kaden

STC werkt gedurende het Hollandse seizoen zoveel mogelijk samen met de bestaande Nederlandse coöperaties. “Zij weten welke eindklant wij bedienen en de klant weet waar onze producten vandaan komen. Die korte keten en onze transparantie zijn onze kracht. Daarnaast werken we vast met enkele telers samen, maar we focussen ons niet meer te veel op telersacquisitie. Als er een teler wil samen werken onder behoud van ons concept, waarbij niet de samenwerking met onze huidige partners in het geding komt, staan wij daar zeker open voor.” (IH)  jan@stcint.eu

Bankenstraat 21 4874ND Etten-Leur Tel: +31 (0)76-5018717 Email: info@kruidenaer.nl Website: www.kruidenaer.nl Gespecialiseerd in Basilicum

Dé bron voor al uw verse kruiden! AGF Primeur 3 • Kasgroenten • 2020

Thema

kasgroenten

Barry Michiels (Gebr. Michiels):

“Komkommer is de dupe van de coronacrisis” Na een week met een enorm hoge vraag naar kasgroenten is na het Paasweekend de vraag terug ingestort. “Wij leveren aan groothandelsmarkten in Duitsland en die leveren voor een groot deel aan de gastronomie, waardoor wij de gevolgen van de coronamaatregelen goed voelen”, vertelt Barry Michiels van Gebroeders Michiels. “Over de Paasverkoop mogen we zeer tevreden zijn. Er was zelf meer vraag dan aanbod. Tomaten, paprika’s en slasoorten vlogen de deur uit en in de kleine buurtwinkels en op de markten is erg veel verkocht.”

“S

inds de uitbraak van het coronavirus zijn de prijzen voor komkommers bedroevend laag. De prijzen liggen tussen de 10 en 20 cent per stuk. Vanwege de lage prijzen geeft de teler het product in principe weg en de handelaar kan er ook geen marge op nemen, omdat er ook allerlei kosten bijkomen zoals transportkosten en de huur van de kisten. Komkommer is een product dat veel in de horeca wordt gebruikt waardoor het aanbod nu een stuk groter is dan het verbruik. We kunnen wel zeggen dat de komkommer de dupe is van de coronacrisis”, zegt Barry.

De situatie van de paprika’s is juist het tegenovergestelde. “Vanwege het lage aanbod waren prijzen rond Pasen voor gele en rode paprika’s enorm hoog voor de tijd van het jaar, stelt Michiels. “Groen deed het wat minder goed, maar dat is niet verrassend. Naar groene paprika is altijd wat minder vraag. Vanwege het zonnige weer tijdens de Paasdagen zijn de volumes toegenomen, waardoor de prijzen zakken. Voor en rond Pasen waren de paprika’s te duur en zeker

vergeleken met Nederland. In Nederland lagen de prijzen 80 cent tot 1 euro lager dan in België.”

“In de week na Pasen is de prijs van tomaten teruggevallen met 50 cent per kilo. Het mooie weer stimuleerde de producties waardoor er meer volumes beschikbaar kwamen. De prijsdaling heeft niet voor dramatisch lage prijzen gezorgd, je kan eigenlijk wel zeggen dat de prijzen zijn genormaliseerd. De prijzen voor Pasen waren zeer hoog vanwege het lage aanbod en de hoge vraag. Dit gold voor zowel losse- en trostomaten als specialties”, aldus de exporteur. De courgettemarkt is volgens Michiels als sinds de start van het seizoen vrij normaal. “Voor gele courgettes wordt iets te weinig betaald, maar dat komt omdat het een horecaproduct is. Ook de situatie van aubergines is vrij normaal. De prijzen zijn sinds de Paasdagen gehalveerd en liggen weer op een normaal prijsniveau. Tot nu toe kunnen we zeggen dat het een vrij moeilijk seizoen is. Vanwege de coronacrisis is er

Barry Michiels

veel onzekerheid. Tijdens de start van het seizoen was er te weinig product omdat we te weinig zon hadden en momenteel speelt de coronacrisis. Het ziet er naar uit dat we een uitzonderlijk jaar gaan krijgen.” (SR)  barry@gebroedersmichiels.be

De Primeur thema volgende maand :

Industrie AGF Reserveer nu uw advertentie:

Andries Gunter T. +31 (0)166 69 82 32

CourgetteFleur Zwinkels Pruimenlaan 4 2691 JR 's-Gravenzande

AGF Primeur 4 • Kasgroenten • 2020

T. +31 (0)6-51988291 info@courgettefleur.nl www.courgettefleur.nl courgettefleur

Hoogste opkoopprijzen! www.palletcentrale.nl

e l g s e p s j i & s j i d a r t n u p e t t i w , s j i d a r e t t i R a di s h! h s e r w F y l i , a s D j j i i b d a og e lij k r m s e i s e d l l o A

Hoge Geest 25 2671 LK Naaldwijk, Nederland Tel. John: 0031 (0)6 51 59 28 38 Tel. Dennis: 0031 (0)6 54 24 44 14 info@dailyfreshradish.nl

www.dailyfreshradish.nl

Wij zoeken telers van biologische glasgroenten!

Eco Veg organic vegetables

Tomaten • Komkommers • Paprika • Enz.

En telers van biologisch hardfruit Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken!

Stoepestraat 5a | 9960 Assenede, België | Tel. Directeur 0032 486 166 606 Tel. Verkoop 0032 471 231 569 | E-mail: info@ecoveg.be www.ecoveg.be

Ecoveg PR04 NL.indd 1

21-4-2020 08:38:38

AGF Primeur 3 • Kasgroenten • 2020

Tomaten van de toekomst: ontdek, proef, ruik, en it!

Syngenta’s tomatenassortiment: diversiteit troef We weten dat huidige consumenten sterk geïnteresseerd zijn in gevariëerde en gezonde voeding die bovendien ook lekker moet zijn. Ze zijn volop op zoek naar inspiratie om dagelijks voldoende groenten en fruit in hun menu te krijgen. Het is onze missie om voorop te lopen in deze innovaties en hierin een belangrijke partner te zijn voor telers, handel en retail.

Tomato Vision, de gloednieuwe tomaten-demokas van Syngenta opent binnenkort haar deuren. Deze locatie speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van nieuwe tomatenrassen als R&D en marketing center. De moderne kas en prachtige ontvangstruimte stralen de ambitie uit die Syngenta hierin heeft: Innoveren, Inspireren en Verbinden. Tomato Vision is makkelijk bereikbaar en gesitueerd langs de Coldenhovelaan in Maasland.

Innoveren

Inspireren

Als veredelaar, is Syngenta een belangrijke speler in diverse tomaatsegmenten en introduceert ieder jaar veel nieuwe rassen. Het bedrijf heeft toegang tot een enorme diversiteit aan genetica wereldwijd en gebruikt de modernste technologieën naast het toepassen van traditionele kruisingsmethodes. We brengen rassen op de markt die een uitgebreid resistentiepakket hebben, maar daarnaast besteden we ook heel veel aandacht aan smaak, presentatie, kwaliteit en diversificatie. Ons portfolio is bijzonder uitgebreid en bevat voor ieders smaak of voorkeur wel een tomaat. Innovaties zijn heel bepalend voor successen en verdere ontwikkelingen, zowel bij de telers als bij de traders en retailers. Met Tomato Vision willen we het introduceren van innovaties versnellen, om in een steeds veranderende markt de beste oplossingen voor alle ketenschakels te vinden.

In Tomato Vision draait het om inspiratie: vanaf het rasconcept tot aan het bord. Hoe ontwikkelen we rassen specifiek voor u als ketenpartner, wat maakt ze uniek, aantrekkelijk en onderscheidend voor u? Verpakkingen en concepten vormen een onderdeel van dit prachtige verhaal. Denk aan het recente succes van tomaat YOOM®, die voor uniciteit, top-smaak en beleving zorgt bij de consument, maar ook waarde creëert voor alle schakels van de keten.

Ketenbreed verbinden Tenslotte, is Tomato Vision een belangrijke ontmoetingsplek waar onderzoek en markt samenkomen. Tomatenrassen ontwerpen,

Rood, oranje, geel, bruin, zwart: de tomatenrassen van Syngenta zijn er in een heel pallet aan kleuren en in een grote variatie aan vormen en smaken. Eén kenmerk hebben ze allemaal gemeen: onze rassen zijn onderscheidend in kwaliteit en smaak.

testen en naar de markt brengen is een lang een complex proces waar samenwerking tussen veel verschillende partijen heel belangrijk is. Door een platform te bieden voor connectie en interactie tussen de veredelaars, product managers, vertegenwoordigers, telers, ketenpartners en zelfs consumenten, kunnen we samen efficiënter kennis delen en benutten. We ontvangen u graag in deze fraaie omgeving om van ideeën te wisselen, mee te denken en samen verder te groeien.

We zijn bij onze partners alom bekend om belangrijke innovaties die het tomatenlandschap in de voorbije jaren hebben hertekend, hierbij denken we aan producten als Kumato®, Cœur de Bœuf, snoeptomaatjes én heel recent de introductie van de opvallend zwarte YOOM®. We hebben daarnaast een sterke positie met onze rassen in vleestomaat, fijne vleestomaat, pruimtomaat en momenteel bereiden we ons voor om succesvolle introducties te brengen in trostomaat, cocktail en cherry. Kortom, voor elk wat wils, met de garantie van kwaliteit en smaak!

We create a tomato for everyone, today and tomorrow Contact: Marie Legendre | marie.legendre@syngenta.com of +31610973986

Thema

kasgroenten

Benedikt Mangold, BayWa Group:

"Kassen interessant en veelbelovend onderdeel van onze strategie" "2019 is een prettig jaar geweest," zegt Benedikt Mangold, hoofd van Global Produce BayWa. Benedikt werkt sinds 2011 bij BayWa en leidt de internationale vers divisie van de Groep, waaronder T&G Global - een marktleider in de Nieuw-Zeelandse fruitsector - sinds augustus 2019.

p 4 maart werd gemeld dat BayWa AG het boekjaar 2019 afsloot met een verbetering van het resultaat voor rente en belastingen (EBIT) dat met 9,3 procent steeg tot 188,4 miljoen euro (2018: 172,4 miljoen euro). Met de hoogste omzet in de geschiedenis van het bedrijf van €17,1 miljard (2018: €16,6 miljard) steeg de omzet van de Groep ook met 3,8 procent. De nationale en internationale fruitsector heeft zich het afgelopen jaar positief ontwikkeld. Benedikt voegde eraan toe dat de Duitse activiteiten na een jaar met een 40

AGF Primeur 4 • Kasgroenten • 2020

oogst van nauwelijks enige omvang te kampen had met een bumperoogst. "We zijn erin geslaagd om die uitdagende periode te doorstaan en zijn nu terug bij een normaal seizoen." Hij vermeldde ook dat de dochterondernemingen T&G Global Ltd. en TFC Holland B.V. daarentegen een goede prestatie hebben geleverd.

STRATEGIE VOOR DE TOEKOMST Benedikt wijst op het succesvolle project van de kassenteelt in de Verenigde Arabische Emiraten. Het project is in 2018

gestart met partner Al Dahra en is gericht op de kasproductie van tomaten in de VAE om zo een verhoging van de zelfvoorzienendheid van het land, dat 89 procent van zijn tomaten importeert, te ondersteunen. "Je kunt daadwerkelijk tomaten telen in de woestijn, het hele jaar door. Het is geweldig om te zien welke vooruitgang we hebben geboekt met dit project." Helaas is de kas begin dit jaar door de plotselinge overstromingen vernietigd, waardoor deze nu niet meer in productie is. Op dit moment wordt de kas gerestaureerd. Hoewel er voorlopig geen nieuw project wordt opgestart, zijn kassen zeker een veelbelovend onderdeel dat door BayWa wordt onderzocht. Dit is niet alleen om de volatiliteit te verminderen, maar ook om de lokale toeleverings- en waardeketens te versterken. "De huidige

Corona-crisis toont duidelijk aan dat het van cruciaal belang is om de voedselvoorziening uit lokale bronnen veilig te stellen, aangezien de nationale en internationale logistiek op korte termijn kan worden verstoord", aldus Benedikt. "Deze crisis biedt ons de mogelijkheid om nuttige ervaring op te doen en onze strategische oriëntatie verder te optimaliseren om ons nog veerkrachtiger te maken in ons hele bedrijf". "De klimaatverandering en de groeiende behoefte aan zelfvoorzienendheid in veel regio's van de wereld zullen ertoe leiden dat er in de toekomst meer productie uit kassen op de markt komt", vervolgt Benedikt. VERHOOGDE KASPRODUCTIE De impact op het milieu is een ander aspect dat de productie in kassen kan doen toenemen. "Dit zou eigenlijk een oplossing kunnen zijn, het produceren in de buurt van stedelijke gebieden waar verse producten worden geconsumeerd, zonder de noodzaak van lucht- of zeetransporten.” Benedikt verwacht dat de combinatie met duurzame energie - de Renewable Energy Business is een belangrijk onderdeel van de BayWa Groep - een sleutelrol kan spelen bij de verdere ontwikkeling van de kassenteelt. "De combinatie met zonne- of wind-

BayWa ziet in teelt in kassen een middel om de lokale toeleverings- en waardeketens te versterken Foto BayWa

energietechnologieën sluit de kringloop van het hele systeem. Ik zie daar een enorm potentieel." Hij merkt dat er nieuwe vraag is vanuit landen als Australië of Rusland, maar er is ook potentieel voor vervangende technologieën.

WAARDEKETEN Duurzaamheid speelt een belangrijke rol in de vers divisie van BayWa en Benedikt denkt dat het een sleutelrol gaat spelen in de industrie. BayWa heeft een duurzaamheids- en klimaatstrategie ontwikkeld en aangenomen die doelen stelt voor de hele Groep op het gebied van CO2-uitstoot en hernieuwbare energie. Doelstellingen zijn bijvoorbeeld een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 22 procent in 2025 (ten opzichte van 2017) en klimaatneutraliteit in 2030. Benedikt geeft aan dat de Duitse activiteiten al CO2-neutraal zijn en dat het Nederlandse dochterbedrijf TFC Holland naar verwachting dit jaar ook CO2-neutraal zal zijn. Andere initiatieven zijn onder meer gericht op biogas. "In Nieuw-Zeeland kijken we naar het plaatsen van een biogasinstallatie om organische bestanddelen uit de kas en voedselafval uit de regio om te zetten in energie, kooldioxide en voedingsstoffen om opnieuw in de kas te gebruiken. Maar de horizon reikt verder dan de uitstoot van koolstof. "Voorbij koolstofuitstoot kijken we naar de toeleveringsketen. En daar wordt het interessant, maar het wordt ook lastig omdat je veel beslissingen moet nemen over welk pad je wilt bewandelen. Dat is iets waar we

Uw partner voor het totale versassortiment uit België! Kaarbaan 3, B-3600 Genk, België Tel: 013 55 05 10 / 013 55 33 26 • Fax: 013 55 23 36 Mail: gemex@gemex.be • www.gemex.be

AGF Primeur 3 • Kasgroenten • 2020

Thema

kasgroenten

BayWa zet in op het telen van tomaten in kassen in de Verenigde Arabische Emiraten. Foto BayWa

op dit moment naar beginnen te kijken, de duurzaamheid van onze waardeketen."

RELEVANTIE VOOR DE RETAIL Om relevant te blijven voor de Duitse detailhandel, richt TFC Holland zich op het versterken van bestaande productcategorieën zoals avocado's en mango's. "Met ons import activiteiten kijken we naar een verdere verticale integratie. We hebben het over primaire landbouw op een slimme manier. Ons doel is om allianties aan te gaan met partners met expertise in de teelt van deze producten in de verschillende regio's van de wereld". Benedikt ziet verticale integratie als een kritisch aspect voor de retail en voor om zeker te zijn van aanvoer. "Om relevant te blijven, moeten we die stap zetten, want we willen niet alleen maar een dienstverlener zijn - dat is voor ons niet genoeg. We willen merkproducten van topkwaliteit leveren en niet alleen maar deel uitmaken van de handel in grondstoffen". Benedikt is van mening dat dit de weg is die moet worden bewandeld om niet te worden omzeild door de detailhandel. Bovenaan zijn agenda staat de implementatie van een overkoepelende strategie voor BayWa Global Produce, vooral waar het gaat om de Duitse markt. Als voorbeeld noemt hij de appels uit verschillende bronnen die de Groep op de Duitse markt verkoopt - zoals appels uit de Duitse productie maar ook van overzeese origine via T&G of exoten van TFC - die tot nu toe geen gelijklopende 42

AGF Primeur 4 • Kasgroenten • 2020

verkoopstrategie hebben. Benedikt is van mening dat communicatie en afstemming op dit gebied ook zal helpen om BayWa aantrekkelijker te maken voor retailers en om een beter rendement voor de kweker te bereiken. "Het is de taak van ons allen die betrokken zijn bij deze sector om te proberen te investeren in initiatieven en campagnes om het bewustzijn te vergroten dat we een betrouwbare partner zijn die producten van de hoogste kwaliteit verkoopt en dat dit product een bepaalde prijs heeft. Vooral in de huidige Corona-crisis, waarin de vraag naar appels wekenlang omhoogschoot en grote uitdagingen stelde op het gebied van magazijnen en logistiek, kon BayWa zijn positie en continue capaciteit om aan de grote vraag van de Duitse detailhandel te voldoen, duidelijk bewijzen.”

MONDIALE CATEGORIE: BLAUWE BESSEN Bij BayWa zijn blauwe bessen aangemerkt als een opkomende categorie voor het bedrijf. Daarom breiden ze de activiteiten in dit segment uit. BayWa-dochter T&G Global kondigde begin dit jaar tijdens FruitLogistica de lancering aan van een exclusief teelten marketingprogramma in samenwerking met het Nieuw-Zeelandse Plant & Food Research instituut. Daarbij versterkt T&G ook de samenwerking met CarSol Export, Chili, een van de grootste blauwebessentelers ter wereld, door een joint venture op te richten. Het hoofddoel is

om het hele jaar door verse blauwe bessen te leveren aan de Aziatische markt. "Het is een grote stap in de richting van groei in die categorie. Het geeft ons exclusieve rechten voor veelbelovende blauwebessenrassen met Plant & Food Research als veredelaar en ons als wereldwijde leverancier. We zetten dus twee grote stappen in deze opkomende categorie." Benedikt beschouwt het wereldwijde verkoopnetwerk van T&G als de sleutel voor het succes van de nieuwe uitbreiding naar blauwe bessen. T&G is aanwezig in alle belangrijke inkoopregio's en heeft verkoopkantoren in verschillende groeimarkten in Azië, waaronder bijvoorbeeld Bangkok, Tokio en Sjanghai. T&G kijkt naar verdere groei, bijvoorbeeld door het opzetten van een verkoopkantoor in interessante groeimarkten in Azië. "Een van de meest interessante groeimarkten", vindt Benedikt. "Dit geeft ons een goede positie om naast onze succesvolle appelmerken Jazz en Envy ook blauwe bessen op de markt te brengen." Benedikt geeft aan dat het doel is om dit succes in een andere categorie te herhalen. BayWa ziet ook een enorm potentieel in druiven en kijkt momenteel naar het uitrollen van een strategie op die productcategorie, inclusief een focus op duurzame verpakking en branding. (MW)  prcc@baywa.de

WE MAKE IT FIT

Klantspecifieke verpakkingen voor de tuinbouwsector Voor meer informatie kunt u contact opnemen via sales@smartpaso.com of bezoek www.smart-packaging-solutions.com

AGF Primeur 3 â&#x20AC;˘ Kasgroenten â&#x20AC;˘ 2020

Verpakking

Verhouding impact food waste AGF en footprint? Telen

Verpakking

Onverpakt

10% 800 kg AGF 800 kg CO2-eq 160.000 liter H2O

800 kg AGF 15-30 kg CO2-eq 20-400 liter H2O

80 kg AGF verloren / niet verkocht 80 kg CO2-eq 16.000 liter H2O

Data: water foot print berekeningen Greenhousemarketeers in opdracht van NNZ; water footprint bron:waterfootprint.org Data: foot print berekeningen door Greenhousemarketeers in opdracht van NNZ; footprint bron:door waterfootprint.org

Alies Padding, Marcel Pouw (NNZ):

“Helderheid over wat een duurzame verpakking is” Over weinig onderwerpen in de AGF-sector is er meer verwarring dan over de duurzaamheid van verpakkingen. Wel een verpakking gebruiken of liever niet? En wat is dan het beste materiaal? Papier, karton, bioplastic of ‘gewoon plastic’? Er zijn veel opties, veel meningen en er is weinig concrete informatie. Wat te kiezen?

ok Alies Padding, Innovatie Manager en Marcel Pouw, Communicatie Manager van NNZ, dat een brede range aan verpakkingen biedt voor de AGF en industriële sector, merken dat hun klanten worstelen met het verpakkingsvraagstuk. “Wij zien dat onze AGF-klanten zoeken naar de beste verpakkingsoplossingen wat betreft duurzaamheid,” zegt Alies. Het is de reden dat NNZ met hun methode Future

Route de klant inzicht biedt in duurzaamheid van verschillende aspecten, zodat helder wordt hoe de klant kan omgaan met verpakking in relatie tot voedselverspilling. En dat die voedselverspilling fors is, tonen cijfers aan. FAO (ref. 1) geeft aan dat ongeveer 33 procent van het wereldwijd geproduceerde voedsel wordt verspild. Dat gaat gepaard met een CO2 uitstoot die – als je het als een land in beeld zou brengen – op nummer drie staat, na China en de Verenig-

de Staten en voor Rusland. “Dit kan deels worden voorkomen door het gebruik van verpakkingen,” geeft Alies aan. De methode is op FruitLogistica geïntroduceerd en is goed ontvangen door klanten en door retail. “De kracht van de methode is dat we inzicht geven aan onze klant en dat de klant op basis van die inzichten weet hoe hij invulling kan geven aan zijn eigen duurzaamheidsstrategie,” zegt Marcel. VERPAKKING IS FUNCTIONEEL Als NNZ met haar klanten in gesprek gaat over de duurzaamheid van de verpakking, is de functie van de verpakking het uitgangspunt, geeft Alies aan. NNZ vindt dat de verpakking primair is bedoeld om de inhoud te beschermen en dat het een

VERPAKKEN OF VERSPILLEN? Het produceren van 1 kg AGF gaat gemiddeld gepaard met 1 kg CO2 uitstoot en het gebruik van 200 liter water (ref. 2). Aan de hand van een voorbeeld met appelen laat Alies Padding zien dat de verpakking kan bijdragen aan het verminderen van de totale CO2 uitstoot en

AGF Primeur 4 • 2020

watergebruik doordat het verspilling voorkomt. Dit ondanks de eigen milieu-impact van de verpakking. Bij het telen van 800 kg appelen wordt 800 kg CO2 uitgestoten en 160.000 liter water gebruikt. Voor het verpakken van diezelfde 800 kg appelen zijn 1000 verpakkingen

voor vier stuks appelen nodig. Het vervaardigen daarvan gaat gepaard met een CO2 uitstoot van 15 tot 30 kg en een watergebruik van tussen de 20 en de 400 liter. “Stel dat bij onverpakt rekening moet worden gehouden met 10 procent uitval. Dan zou het dus gaan om 80 kg appelen

die verloren gaan of niet verkocht kunnen worden omdat ze onvoldoende beschermd zijn. In dat geval is er 80 kg CO2 en 16.000 liter water verspild terwijl de milieu-impact van de verpakking slechts een fractie daarvan is.”

Daadwerkelijke aankoopcriteria AGF?

percentage Data: markt onderzoek uitgevoerd door Dr. Ralf Mayer de Groot Market Research in opdracht van NNZ

Data: markt onderzoek uitgevoerd door Dr. Ralf Mayer de Groot Market Research in opdracht van NNZ

instrument is om voedselverspilling tegen te gaan. “In veel gevallen in de supply chain heb je verpakkingen nodig voor transport, beschermen, behoud en marketing.” Future Route roept de klant vervolgens op om aan de hand van cijfers hun verpakkingskeuzes te heroverwegen. Future Route biedt inzicht in milieu-impact, kosten, marktacceptatie en voedselverspilling van verschillende verpakkingsopties. Alies laat weten dat footprint op basis van specificaties van verpakkingen voor NNZ worden berekend door een externe partij (Greenhouse Marketeers). Bij milieu-impact van het verpakkingsmateriaal wordt gekeken naar aspecten als CO2 uitstoot, water- en

energieverbruik en hoe goed een materiaal gerecycled kan worden. De tweede factor zijn de kosten. Daarbij wordt onderzoek verricht naar de kosten voor de natuur, de kosten van de verpakking zelf en kosten van de verpakkingsmachines. In het aspect marktacceptatie wordt gekeken naar branding, productinformatie en het belang van een medium om te communiceren. “Bij het aspect marktacceptatie is het belangrijk dat er een transparante en verantwoordelijke communicatie naar de consument plaats vindt zodat de consument begrijpt waarom onze klant een bepaalde verpakking kiest.” Tot slot wordt de factor voedselverspilling in ogenschouw genomen. Uiteindelijk

maakt de klant, gebaseerd op de cijfers die uit het onderzoek naar de verschillende factoren naar voren komen, een keuze voor een verpakking die past bij de duurzaamheidsstrategie van het bedrijf. “De klant bepaalt zelf in hoeverre hij milieu-impact, kosten en marktacceptatie laat meewegen in de keuze van zijn verpakking,” zegt Marcel. (MW)  a.padding@nnz.nl mpouw@nnz.nl

Bronnen: Ref.1: FAO, ‘Food wastage footprint. Impacts on natural resources. Summary Report’. GHG data from UNFCCC. Ref.2: Mekonnen, M.M. and Hoekstra, A.Y. (2010) The green, blue and grey water footprint of crops and derived crop products, Value of Water Research Report Series No. 47, UNESCO-IHE, Delft, the Netherlands.

AGF Primeur 4 • 2020

###

ID 108438466 © Sjankauskas | Dreamstime.com

Groenten en fruit in België en Nederland De groentenen fruitvoorziening is in deze tijd van groot belang om de mensen van gezonde producten te voorzien. Nederland en België zijn vooral producenten van groenten. In België wordt jaarlijks rond de 1,7 miljoen groenten geteeld en in Nederland ca. 5 miljoen ton, waarvan 1,5 miljoen uien.

er inwoner wordt er in België 150 kilo groenten geteeld en in Nederland 300 kilo, excl. uien ruim 200 kilo. Bij fruit gaat het zowel in België als in Nederland vooral om appelen en peren. In totaal produceert België jaarlijks 0,62 miljoen kilo fruit en Nederland 0,76 miljoen ton. Per inwoner is dat resp. 55 en 45 kilo GROENTEN MEER VAN EIGEN BODEM; IN BELGIË 1,5 MILJOEN TON NAAR (DIEPVRIES) INDUSTRIE Bij België maar vooral bij Nederland is de internationaal handel van heel groot belang. Bij groenten is het vooral de export waar de Nederlandse sector op drijft. Naar schatting gaat van alle in Nederland geteel46

AGF Primeur 4 • 2020

de groenten driekwart als vers product de grens over. Bij België is dat naar schatting de helft. In België is bij groenten de (diepvries) industrie heel belangrijk. Er gaat jaarlijks 1,2 miljoen groenten naar die industrietak. Voor een niet onbelangrijk deel gaat het hierbij ook om ingevoerde groenten uit vooral Nederland. In het afgelopen jaar exporteerde België maar liefst 1,55 miljoen ton diepgevroren groenten, ter vergelijking: Nederland exporteerde ruim 0,3 miljoen ton diepgevroren groenten. Bij Nederland speelt de re-export ook bij groenten een belangrijke rol. In het afgelopen jaar is er naar schatting 1,2 miljoen

Productie fruit in België en Nederland In 1000 ton; gem. laatste jaren Bronnen: CBS/ Eurostat/VLAM Fruit Appelen Peren Aardbeien Blauwe bessen Kersen Pruimen Rode bessen Frambozen Zure kersen Zwarte bessen Overige fruit

Nederland

België

760

620

285 365 62 9 8 7 5 5 5 2 7

230 330 47 1 4

2 2 4

verse groenten via Nederland verder Europa in gegaan. Bij België ging het daarbij om een kleine 100.000 ton verse groenten.

FRUIT VOORAL IMPORT Zowel in België als in Nederland is het bij vers fruit het importproduct dat de dienst uit maakt. België importeerde vorig jaar 2,2 miljoen fruit waarvan 1,2 miljoen bananen.

Import en export verse groenten en fruit in Nederland en België in 2019 In 1000 ton Bron: Eurostat

Productie groenten in België en Nederland In 1000 ton; gem. laatste jaren

Totaal EU extra Overzee * Rest

IMPORT België Nederland 3.335 100% 6.858 100% 1.490 45% 4.359 64% 1.474 44% 4.145 60% 16 0% 213 3%

EXPORT België Nederland 2.796 100% 9.461 100% 73 3% 1.209 13% 65 2% 1.020 11% 8 0% 2%

Bronnen: CBS /Eurostat/VLAM Totaal groenten

Tomaten

EU landen Ned/Bel/Dui/Fra Ver Kon Spa/Por/Ita/Gri Scandinavië Pol/Tsj/Oost Rest

1.845 1.431 14 376 1 20 3

2.724 1.907 113 172 37 256 240

Komkommers

410

Winterpeen 2)

420

340

Paprika’s

365

Champignons

300

Bos- en waspeen

150

Witte kool 3)

130

55% 43% 0% 11% 0% 1% 0%

2.500 1.131 82 1.154 18 76 39

36% 16% 1% 17% 0% 1% 1%

97% 68% 4% 6% 1% 9% 9%

8.252 4.524 873 620 728 1.024 482

87% 48% 9% 7% 8% 11% 5%

Import en export verwerkte groenten van België en Nederland in 2019 In tonnen Bron: Eurostat Diepgevroren aardappelen Diepgevroren groenten Voorl verd groenten Gedroogde groenten Tafelzuren Tomaten conserven Champignon conserven Overige groenten conserven Gekonfijte groenten

IMPORT België Nederland 242.526 447.594 402.211 192.725 15.178 13.287 7.046 11.262 28.417 107.390 115.311 185.209 91.890 14.425 156.572 143.876 1.113 1.884

EXPORT België Nederland 2.946.271 2.261.261 1.354.675 312.293 14.193 22.938 5.524 21.296 22.484 84.288 11.832 50.815 68.164 132.658 180.251 232.335 522 8.017

Handelsbalans verse groenten en fruit van België en Nederland In 1000 ton; indicatief/benadering

Bevolking (mln) Productie 1) - vollegrond - onder glas Import 2) - binnenland - re-export Industrie - import - eigen product Export 2) - Eigen product - Re-export Rest (vers binnenland)* - Eigen product - Import *) id in kg per inwoner

GROENTEN België Nederland 11,5 17,2 1.725 1.350 375 1.200 1.020 180 1.200 450 550 980 800 180 945 375 570 82

5.100 3.300 1.800 1.700 500 1.200 450 100 350 5.200 4.000 1.200 1.150 750 400 67

FRUIT België Nederland 620 2.175 925 1.250 1.815 400 1.250 980 220 760 85

760 5.165 1.220 3.945 150 100 50 4.225 280 3.945 1.550 430 1.120 90

Uien

Nederland

België

5.100

1.725

1.500

110

900

260

Sla, ijsberg

Prei

Knolselderij

Spinazie

150

Aubergines

Witlof

Spruitkool

Bloemkool 4)

120

Rode bieten

Sperziebonen

110

Rode kool

Broccoli

Radijs

Sla, krop en overig

Courgette

Asperges

Doperwten

Schorseneren

Spitskool

Chinese kool

Andijvie

Boerenkool

Selderij, bleek/groen

Tuinbonen

Knolvenkel

Groene kool Overige groenten

2 59

1) België: industrie groenten 2) België: totaal peen 3) België: sluitkool totaal 4) België incl. industrie (vers Bloemkool 11.000 en broccoli 3.000 ton)

1)Productie: gem 14/19 / )Import en export cijfer 2019 Nederland importeerde in het afgelopen jaar 5,2 miljoen fruit waarvan 1,3 miljoen bananen.

België exporteerde vorige jaar 1,8 miljoen ton vers fruit waarvan zo’n 70 procent re-export betrof. Van de 4,2 miljoen vers fruit die Nederland vorig jaar exporteerde was nog geen 10 procent Nederlands product. IMPORT IN NEDERLAND: 60 PROCENT VAN OVERZEE, BELGIË 45 PROCENT Misschien wel van steeds groter belang wordt de vraag van hoever komt de verse groenten en fruit en hoe ver weg wordt het

afgezet. Zowel de Belgische als de Nederlands import van verse groenten en fruit komt voor een groot deel van overzee, België 45 procent en Nederland 60 procent. België importeert redelijk veel vanuit de buurlanden, nl. 45 procent. Bij Nederland gaat maar om 15 procent. Wat de export betreft, gaat 70 procent van de export van verse groenten en fruit van België naar buurlanden, bij Nederland is dat de helft. Nederland

voert verder nogal wat uit naar Scandinavië en naar overzeese landen. Dit laatste geldt vooral voor uien. 

Jan Kees Boon Fruit and Vegetable Facts www.fruitandvegetablefacts.com

Hoogste opkoopprijzen! www.palletcentrale.nl AGF Primeur 4 • 2020

Advertorial

###

We houden de logistieke “TREIN” rijdende!

De samenwerking tussen DistriRail en Hannibal, een dochteronderneming van Contship Italia Group, komt al zeggen we dit niet graag, op een gunstig moment: vanaf februari van dit jaar hebben de twee bedrijven de krachten gebundeld om ervoor te zorgen dat de toeleveringsketen van groenten en fruit optimaal is, ondanks de problemen op logistiek vlak als gevolg van de Covid-19 pandemie. Sinds afgelopen maart hebben de Europese landen een voor een hun grenzen gesloten en beperkingen opgelegd aan hun burgers en reizigers. Miljoenen werknemers in de AGF-sector kunnen niet naar hun werk gaan om te oogsten en te planten. Ondertussen heeft het tekort aan vrachtwagenchauffeurs in Europa nog meer gevolgen voor de bevoorradingsketen van verse levensmiddelen. Om het probleem van de vrachtwagencapaciteit voor de handel in verse levensmiddelen over lange afstanden binnen de EU te verzachten en om betrouwbare diensten voor de bevoorradingsketen te leveren, biedt Contship producenten en kopers alternatieve oplossingen via platformdiensten en internationale diensten voor intermodaal vervoer. Dagelijkse treinverbinding “Het is onze missie om te zorgen voor transport van goederen, in het bijzonder versproducten, via onze spoorwegen en gekoelde logistieke dienstverlening voor de handel binnen de EU en de short sea handel

AGF Primeur 4 • 2020

tussen Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Noord-Italië, te midden van de huidige verstoring”, aldus Daniele Testi, directeur marketing en communicatie van Contship Italia. DistriRail en Contship Italia Group garanderen momenteel een dagelijkse treinverbinding tussen Nederland (Rotterdam), België (Antwerpen) en Italië (Melzo-Milano). De spoorcorridor biedt een specifiek netwerk dat alle Rotterdamse deepsea terminals bereikt en via de terminal in het Rail Service Center is er ook een verbinding met het VK, Ierland, Scandinavië, IJsland, Rusland, etc. via shortsea-scheepvaartroutes. Aan de Italiaanse kant, vanaf Rail Hub Milano, onderhoudt Hannibal verschillende spoordiensten naar Padua, Bari, La Spezia, Genua en naar de havens van Ravenna. Daarnaast bieden de nieuwste shortsearoutes verbindingen met Turkije, Griekenland, Egypte, Cyprus, Libanon en Albanië en alle belangrijke havenbestemmingen in het oostelijke deel van de Middellandse Zee.

Met name Ravenna Container Terminal is een strategische toegangspoort voor de handel in versproducten in de Adriatische Zee en biedt verschillende maritieme verbindingen met zeer snelle transittijden. Operationeel gezien worden de goederen omgeladen van de koelcontainers en rechtstreeks geladen op koelwagens die de Noord-Europese gebieden over de weg bereiken. Trein factor 6 schoner dan wegtransport Aan beide zijden en in Italië biedt men ook douane-entrepots aan met de mogelijkheid om allerlei soorten goederen, waaronder bederfelijke, om te pakken, te keuren en af te handelen. In een straal van minder dan 70 km van Rail Hub Milano levert Hannibal transportdiensten naar fabrieken en de markt(en), wat ongeveer 28% van het bruto nationaal product (bnp) vertegenwoordigd. “Dagelijks rijdt er een trein tussen Rotterdam en Melzo-Milaan, dit is een reis die slechts 17 uur duurt,” zegt Dennis De Roo, algemeen directeur van Van Donge & de Roo, moederbedrijf van DistriRail. “Verladers kunnen ook losse palletladingen vervoeren via onze partners en klanten. Het is een

goed alternatief in verband met de huidige verstoringen en het is al bewezen dat treintransport meer Co2-neutraal is dan vervoer over de weg. Dit laatste wordt ook bevestigd door de recente bevindingen van The Umweltbundesamt, de milieudienst van de Duitse regering: de trein is een factor zes ‘schoner’ dan de vrachtwagen.” Zie ook: (https://www. railfreight.com/policy/2020/01/08/railfreight-produces-6-times-less-co2than-truck/)

retailer hebben bereikt, dit ten opzichte van dezelfde periode in 2019. Bovendien is Italië een van de grootste producenten van o.a. hoogwaardige voedingsmiddelen, die de komende weken naar verwachting zal toenemen als gevolg van de massale financiële steun die de Italiaanse regering sinds 6 april heeft verleend voor meer dan 200 miljard euro, speciaal bedoeld om de export van ‘Made in Italy’-producten te ondersteunen.

De spoordienst voor AGF-lading wordt mogelijk gemaakt door de ‘45’ Feet High Cube Diesel-Electric Pallet Wide Reefer’ units die Distrirail en Hannibal kunnen aanbieden aan verladers en expediteurs. Ze kunnen meer dan 5 dagen draaien zonder plug-in, waardoor de binnentemperatuur binnen een bereik van -25 en +25º Celsius blijft. Het verbruik is maximaal 2 liter diesel per uur om de koelste temperatuur te behouden.

Rome en Milaan 50% schonere lucht De coronaviruspandemie heeft een interessant neveneffect: de luchtkwaliteit in Europa is aanzienlijk verbeterd door de enorme vermindering van het aantal auto’s op de weg. Volgens gegevens van het Europees Milieuagentschap (EMA) zijn de concentraties van luchtverontreinigende stoffen in Rome en Milaan met 50 procent gedaald. Luchtverontreinigende stoffen zijn van invloed op de kwaliteit van het fruit en op de oogst. Gewassen kunnen worden beschadigd wanneer ze worden blootgesteld aan hoge concentraties van verschillende luchtverontreinigende stoffen.

Deze eenheden komen overeen met de voorwaarden om producten als vis, vlees, groenten, fruit en farmaceutische producten op een verantwoordelijke manier te vervoeren. Producten die vandaag de dag een gemiddelde stijging van 20% van de grotere Italiaanse

“Wij als industrie kunnen ook onze rol spelen om de EU te helpen. Een

manier is om de wijze van transport te diversifiëren. De EU heeft haar inspanningen al opgevoerd door in december 2019 de ‘European Green Deal’ aan te kondigen. Het vervoer is momenteel de op één na grootste broeikasgas uitstotende sector, na de energieproductie, die goed is voor bijna 24% van de broeikasgasemissies in Europa,” aldus Testi. Van alle transportmiddelen (met uitzondering van de luchtvaart) is het wegvervoer de grootste vervuiler, met 40% van de uitstoot in stedelijke en voorstedelijke gebieden. “Afgezien van het feit dat we ons moeten concentreren op het op gang houden van de toelevering van groenten en fruit in deze uitdagende tijd, is wat we nu voor ons zien misschien wel de oproep van de natuur om een gezondere en groenere keuze te maken,” besluit Testi. Contship en DistriRail, die al lang toonaangevend zijn op het gebied van intermodale diensten in de regio, staan klaar en zetten zich in om samen met verladers over de hele wereld te werken aan een schoner milieu en een gezondere toekomst voor de volgende generatie.

Uien

Ook de uiensector voelt Covid-19 W

aar de markt medio maart door de meesten als erg druk werd ervaren, vielen de exportcijfers tegen met slechts 18.000 ton export in week 12. Sommigen hadden de helft meer ingeschat. Een reden voor deze tegenvallende cijfers is dat vooral Europa aan de markt was en deze leveringen niet rechtstreeks via client export worden ingevoerd, zoals met derde landen het geval is. De week erna kwam zo’n 4.000 ton nagekomen posten achteraan. Week 13 wordt in eerste instantie ook op 14.000 ton geschat, maar ook daar zullen nog enkele duizenden tonnen volgen. De opgave van export binnen Europa is waarschijnlijk niet volledig waardoor tonnen gemist worden. In maart speelde wel mee dat de vraag naar kleine verpakkingen groot was, waar per kilo uien veel meer werk aan is dan de standaard grootverpakkingen. Het druk hebben en veel uien de deur uitdoen zijn twee verschillende dingen. De totale export zal in week 14 waarschijnlijk de grens van 1.000.000 ton passeren. Met nog 12 weken exportcijfers tot week 27 is het niet onwaarschijnlijk dat de gepubliceerde export de magische grens van 1,2 miljoen ton aantipt

en daarmee een nieuw record wordt gevestigd. Veldgewasleveringen richting Oost-Europa worden ingeschat op z’n 70.000 – 100.000 ton en dus kunnen

de uien schoon op zijn voor het nieuwe seizoen begint. Al met al een seizoen waarop velen tevreden terug zullen kijken. Tot en met eind maart (week 13) werd ruim 980.000 ton Hollandse uien uitgevoerd, oftewel gemiddeld meer dan 25.000 ton per week. Een prestatie van formaat die nog niet eerder is vertoond. Momenteel zijn de gevolgen van Covid-19 wel merkbaar, ook in de uiensector. Weliswaar

VALBREKER

DE JAGER PRODUCT

van geheel andere orde dan de (friet)aardappelen, maar toch spelen belemmeringen een rol. De logistiek is verstoord, reefer-containers naar verre

bestemmingen zijn duur wat ertoe leidt dat afnemers gaan zoeken naar alternatieven en importeurs zijn sowieso voorzichtig om te bestellen vanwege de vele onzekerheden in Coronatijd. Ook blijkt de dollarstroom op te drogen doordat lokale wisselkantoren dicht zijn waardoor betalingsverkeer stagneert. Ook stellen verzekeraars kredietlimieten bij. Hier en daar zijn zorgen over personeel, met name bij verwerkers. Vrijwel alle bedrijven intro-

duceerden weliswaar strikte maatregelen, maar de vraag is of werknemers zich buiten de dagelijkse werkzaamheden op locatie, ook onderweg en thuis voldoende aan de regels houden.

Vanwege de brede afzet, wereldwijd intensieve handelscontacten en het feit dat van overheidswege geen landsgrenzen gesloten zijn voor import van uien, loopt de afzet wel door, al zij het mondjesmaat. De meeste verwerkers hebben in maart behoorlijke voorraden ingeslagen en zijn nu voorzichtig met inkopen. De gebroken weken zorgen voor beperking van capaciteit en omdat mogelijk over een week of acht het nieuwe (winteruien) seizoen zich alweer aandient, wordt hier en daar al vooruit gekeken naar de nieuwe oogst. Momenteel speelt de droogte in combinatie met een schrale wind de uienpercelen parten, maar daar kan in mei nog best verandering in komen. Feit is wel dat voor het derde seizoen op rij de klimaatverandering een factor van betekenis is in uientelend Nederland. Zoetwatermanagement is een must om koploper te kunnen blijven als Nederlandse uiensector. 

Patent 8603865

Voorkomt beschadiging. Onmisbaar accessoire bij het rooien, c.q. laden van aardappelen, uien, etc. Snel en eenvoudig te monteren.

John Wiegmans groenten en fruit levert service en top kwaliteit groenten en fruit

De Ring 24 - 5261 LM - Vught T(31)73-6840020 - M(31)6-53395868

www.stopshock.nl info@stopshock.nl

AGF Primeur 4 • 2020

Hogesteeg 54, 5324 AE Ammerzoden Tel. +31 (0)73 599 62 77 • Fax +31 (0)73 599 62 80

Klik hier voor meer info: www.johnwiegmans.nl

The digital logistics provider

340

Colleagues

100 TEU trains per week

tailor-made system

Terminals in Rotterdam and Antwerp, total capacity of 344.500 sqm

2 Custom specialists

260 Overseas partners

Rivierweg 1 | 3161 GM Rhoon | T +31(0)10 201 07 00

VANDONGEDEROO.COM AGF Primeur 4 â&#x20AC;˘ 2020

Exoten

Internationale vraag sterk ondanks uitbraak coronavirus De waarde van de Thaise fruitexport zal dit jaar naar verwachting gelijk blijven nu de internationale vraag naar Thais fruit, waaronder uit China, sterk blijft ondanks de uitbraak van het coronavirus. De voorzitter van de Thai Fresh Fruit Traders & Exporters Association heeft laten weten dat de uitbraak waarschijnlijk niet van invloed zal zijn op de vraag naar Thais fruit. Dit geldt in het bijzonder voor de vraag uit China, aangezien dit land van oudsher een grote importeur van Thais fruit is. De voorzitter verwacht dat de waarde van de export dit jaar met minimaal 10% zal groeien ten opzichte van de €3,2 mld die vorig jaar aan fruit werd geëxporteerd.

Ministerie van Buitenlandse Handel/ Afbeelding: BKPgraphics “We denken niet dat de Chinese vraag naar Thais fruit lager zal zijn dan vorig jaar,” vervolgde hij. “We verwachten zelfs een toename van de consumptie omdat Chinezen als gevolg van de uitbraak minder naar het buitenland reizen.” Paiboon voegde eraan toe dat de Chinese logistieke dienstverlening volgende maand weer volledig operationeel zal zijn.

FRUITMARKTEN THAILAND: VERS, INGEVROREN EN GEDROOGD FRUIT

WAARDE: 113 miljoen bath

Infographic Thais Fruit.indd 1

AGF Primeur 4 • 2020

Jurin Laksanavisit, de Thaise minister van Handel, zei dat de Thaise en Chinese regeringen samen zullen werken om de fruitexport te bevorderen door het schrappen van overbodige kwaliteitscontroles, het versnellen van het crossbordertransport naar Cambodja, Laos, Myanmar, Maleisië en Vietnam en het organiseren van fruit-vakbeurzen in belangrijke exportmarkten.

RATIO (%)

WAARDE (MILJOEN BAHT)

China

57.1

65,535

Vietnam

23.1

26,092

Hong Kong

8.02

9,072

United States

2.46

2,782

Indonesië

2.31

2,613

Zuid-Korea

1.19

1,346

Japan

0.75

854

Maleisië

0.52

583

Taiwan

0.48

539

Ver. Arabische Emiraten

0.43

490

Andere

3.73

4,217

17-4-2020 09:20:49

Sortex Safeguards Your Favorite Side Dish. Latest optical sorting solution on the market ensures highest quality French Fries. No meal is complete without the ultimate side dish: French Fries. To enable processors to meet consumer standards, we at Bühler have developed a brand new optical sorting solution which removes all FM, rotten, burnt, broken and discolored French Fries before the packing stage. You can now feel unwavering confidence in the quality of the final product before dispatching to retailers and restaurants! For more information, join us at INTERPOM 2020, November 22-24 in Kortrijk, Belgium, where we will be revealing our latest innovation in French Fries’ sorting at Booth R63; you will not want to miss it! Contact us www.buhlergroup.com/optical-sorting sortexsales@buhlergroup.com

Innovations for a better world. AGF Primeur 4 • 2020

Aardappelen

Naar verwachting zal een miljoen ton aardappelen niet tot frites verwerkt kunnen worden door de Corona crisis.

Coronacrisis ontregelt de aardappelverwerkende industrie Nederlandse industrie ligt nagenoeg stil door wegvallen out-ofhome markt en zoekt alternatieve bestemmingen voor een enorm aardappeloverschot. Belgische verwerkers draaien zo goed als mogelijk door en proberen door het huidige seizoen te verlengen en het gecontracteerde volume te honoreren.

oewel de voorjaarswerkzaamheden op het land beginnen en de telers in de weer zijn met poten van aardappelen voor het nieuwe seizoen, liggen de aardappelloodsen nog vol met vooral fritesaardappelen. In tegenstelling tot aardappelen bestemd voor de versmarkt ziet het er door de Coronacrisis naar uit dat de afzet van frites geschikte aardappelen een flinke knauw zal oplopen. Hylke Brunt, secretaris van de Vereniging voor de aardappelverwerkende industrie (VAVI) constateert dat de belangrijkste afzetmarkt voor diepgevroren aardappelproducten voor Nederland, de outof-home markt, in heel Europa volledig is weggevallen. Daardoor is alle capaciteit van de 15 Nederlandse aardappelverwerkende fabrieken afgeschaald en ligt de productie nagenoeg stil of helemaal stil. Hoewel hij een licht herstel ziet in de export naar bestemmingen in Azië en China, geeft hij aan dat dit een heel dun herstel is en qua volume niet dusdanig dat het de schade, die in Europa wordt opgelopen, kan compenseren. 54

AGF Primeur 4 • 2020

OVERSCHOT De secretaris van de Vavi verwacht dat er ongeveer een miljoen ton fritesgeschikte aardappelen niet verwerkt kunnen worden. “Hoeveel het overschot precies zal zijn, hangt af van de ontwikkeling van de afzetmarkten, maar dat er dit jaar over gaat blijven, staat vast.” Hij geeft aan dat een miljoen ton overeenkomt met 25.000 vrachtwagens gevuld met aardappelen. Dat is een fors volume waarvoor de sector nu alternatieve bestemmingen zoekt. Te denken valt aan opslag van diepgevroren aardappelproducten. De kanttekening hierbij is dat voor alle vriescapaciteit in eigen beheer en extern, de limiet al is bereikt. Andere alternatieven zouden kunnen zijn diervoeder, vergisten voor energie of het winnen van zetmeel uit de aardappelen. Hylke geeft aan deze aardappelen vaak niet geschikt zijn om als consumptieaardappel te worden bereid en bovendien is een dergelijke berg aardappelen domweg te veel voor de versmarkt. Hylke is hoopvol dat het de sector gezamenlijk lukt om

Hylke Brunt geeft aan dat de sector een flinke financiele tegenslag tegemoet ziet

een bestemming te vinden voor dit overschot aan industrieaardappelen. Minder optimistisch is hij over de opbrengsten daarvan. “We proberen een bestemming te vinden die een positief financieel saldo oplevert, zodat de telers er wat aan hebben. We zoeken het liefst naar routes die de aardappelketen geen geld kosten en zelfs iets opleveren. En dat is spannend.” Daar-

Oog voor kwaliteit Deze Eqrader sorteert uien op kwaliteit, formaat, gewicht, vorm, kleur en rot. Elke ui wordt in een milliseconde intern Door de maatregelen om de Corona crisis te beteugelen is de out-of-home markt voor bewerkte aardappelen in heel Europa weggevallen meldt Vavi

en extern gecontroleerd. Alle uitgangen kunnen apart worden geprogrammeerd. Door kunstmatige intelligentie wordt

bij constateert hij dat de sector vastberaden is om de verplichtingen die voortkomen uit de contracten te bestendigen maar dat het onmogelijk is dit volume allemaal tot friet te verwerken. De sector streeft ernaar op korte termijn een oplossing te vinden zodat het overschot zo min mogelijk effect heeft op het volgende seizoen al stelt Hylke vast dat de industrie momenteel terughoudender is om nieuwe oogst te contracteren.

RAMPJAAR Hylke voorziet dat de gevolgen van deze crisis nog wel even zullen aanhouden. “Dit is een rampjaar. De sector gaat hier een flinke financiële tegenslag tegemoet zien.” Hij houdt er rekening mee dat in het geval er na de zomer weer kan worden gestart met de voorheen gebruikelijke manier van buitenshuis consumptie van aardappelproducten de sector pas tegen het einde van het jaar weer in de richting komt van 100 procent productiecapaciteit. “In dat geval zou er over 2020 een kwart minder grondstof verwerkt zijn en dat zou neerkomen op een omzetverlies van minimaal 500 miljoen voor de Nederlandse verwerkende industrie. De aardappelketen staat er in Nederland redelijk voor, waardoor we de crisis hopelijk te boven komen, maar we gaan wel een flinke

klap krijgen.” Een dusdanige klap dat overheidssteun nodig is, geeft Hylke aan. “We zien dat de regelingen die gelanceerd zijn vanuit de Rijksoverheid niet passen op de situatie die veel landen tuinbouworganisaties en -sectoren op zich af zien komen. Wat ons betreft moet er een aparte regeling komen die specifiek voor deze sectoren iets doet.” De aardappelketen heeft intensief contact met de Rijksoverheid om de ernst van de situatie te duiden en om naar oplossingen te kijken.

MOEIZAAM VERDER Hoewel de Belgische aardappelverwerkende industrie ook wordt geraakt door de Coronacrisis, blijkt de situatie door de traditionele sterke focus op de retail anders dan in Nederland. De aardappelverwerkende industrie draait zo goed als mogelijk door, al wordt dit voor meerdere bedrijven moeilijk door de impact van de ‘lockdown’ maatregelen constateert Romain Cools, algemeen secretaris van Belgapom, beroepsvereniging voor de Belgische aardappelhandel- en verwerking. “Het luik foodservice is voor iedereen grotendeels weggevallen – zowel in binnenals buitenland - maar het gros van de aardappelverwerkende bedrijven die instaan voor het grootste volume – dat zijn

het proces elke dag slimmer.

Lees meer over optisch sorteren bij Go Products via eqraft.nl/nieuws

Eqraft ontwerpt, bouwt en onderhoudt slimme agri fabrieken. Met onze expertise, machines en software helpen wij u om een efficiënte en betrouwbare onderneming te ontwikkelen.

eqraft.nl

20-026_EQR_Ad_Primeur_Mrt_90x260_v2B_Oog.indd 1

AGF Primeur 4 • 2020

17-02-2020 15:43

Aardappelen

ofwel de bedrijven die diepvriesproducten ofwel chips maken – doen hun best zoveel mogelijk aardappelen uit de contracten op te nemen.” Daarnaast is er ook een volume aan vrije of niet-gecontracteerde aardappelen beschikbaar. Intussen wordt duidelijk dat vooral dat luik vrije aardappelen niet zal kunnen worden opgenomen. Een raming van de Belgische brancheorganisatie Belpotato.be komt uit op een maximum van 750.000 ton ter waarde van zo’n 125 miljoen euro aan aardappelen die niet verwerkt kunnen worden.

VERHOOGDE VRAAG RETAIL “Bedrijven, die de retail beleveren, hebben een normale tot verhoogde vraag omdat mensen meer en meer thuis koken, dus ze kopen ook diepgevroren aardappelproducten.” Daarnaast observeert Romain dat, hoewel steeds moeilijker, de export nog deels doorloopt. “Er wordt door de sales mensen keihard gewerkt Romain Cools van Belgapom geeft aan dat er keihard wordt gewerkt om de fritesexport levend te houden om de export levend te houden.” Romain geeft aan dat het grote probleem daarbij de beschikbaarheid van reefercontainers tiem transport ook duurder zou worden, is voor zowel Azië als Zuid-Amerika. Hij doen ook geen deugd”. Als bijkomend proconstateert dat door personeelsuitval de bleem voor de bedrijven ziet Romain de oogsten en daardoor verschepingen vanuit sociale onrust, die her en der onder de Zuid-Amerika vertraging oplopen waar- werknemers is ontstaan. “Bedrijven doen door er ook minder containers beschikbaar hun best om te functioneren en net dan zijn zijn voor retourvrachten met bijvoorbeeld eisen voor extra premies voor zij die werdiepvriesfriet. “De geruchten dat het mari- ken totaal onrealistisch”.

DRUK OP NIEUWE SEIZOEN Romain constateert dat de huidige omstandigheden hun schaduw vooruit werpen op het komende aardappelseizoen. Het ‘oude’ seizoen zal naar verwachting langer doorlopen doordat een deel van de contracten van de ‘oude’ oogst , afhankelijk van de potentie van de aardappelen, een of twee maanden wordt doorgeschoven en later wordt verwerkt dan gepland. Daarnaast stelt hij vast dat er momenteel veel voorraad wordt opgebouwd in diepvriesproducten en vlokken die eens op de markt gebracht zal moeten worden. “Dan kun je concluderen dat het aardappelseizoen 2020-2021 minstens met een of twee maanden zal inkorten, waardoor ook het seizoen met de vroege aardappelen en zelfs het bewaarseizoen 2020-2021 onder druk komt te staan.” Het is de reden dat de sector de telers oproept voor het komende seizoen met hun nieuwe aanplant rekening te houden met de omstandigheden. “Er zijn heel wat telers en afnemers die hun contracten aan het herbekijken zijn voor wat vroege aardappelen betreft. Er zijn ook altijd telers die vrije vroege aardappelen zetten en die moeten heel goed weten dat dit voor hen een probleem zou kunnen zijn.” (MW)  h.brunt@fnli.nl Belgapom@fvphouse.be

Export Amerikaans fruitsap export daalt 8% Item Fruit Vers fruit Bewerkt fruit Sappen Groenten Verse groenten Bewerkte groenten Noten

AGF Primeur 4 • 2020

december 2019 januarie 2020 Dollars in miljoen 420 364 303 243 116 121 64 58 585 576 223 224 362 351 902 776

verschil Dec.-Jan. -13 % -20 % 4% -10 % -2 % 1% -3 % -14 %

oktober 2019 januari 2020 Dollars in miljoen 1.862 1.887 1.330 1.356 531 531 277 253 2.359 2.375 901 872 1.458 1.503 4.002 4.050

verschil ‘19-’20 1% 2% 0% -8 % 1% -3 % 1% 1%

Export, commissie, handel en verpakkingsbedrijf

Katwijk Waspeen

POTATOES Tel.: 071 - 401 45 86 • Fax: 071 - 401 64 45 E-mail: info@katwijkwaspeen.nl Internet: www.katwijkwaspeen.nl

Alle maten en verpakkingen BRC-A gecertificeerd Eigen transport Productie in Nederland en Polen Industrie en versmarkt

Quik’s staat voor constante kwaliteit, voor variatie, vernieuwing en verbetering. We laten consumenten genieten van natuurlijke, verse en (vooral!) smakelijke producten. En dat al sinds 1932.

NIEUW!

e en gele uien • Gesneden rod • Sjalotjes leverbaar • In diverse maten s • Blokje • Schijfjes • Ringen • Gesnipperd en gemarineerd • Vers, diepvries

JAAR SINDS 1979

Snebo Onions Ossendrecht - Armendijk 3 - 4641 PB Ossendrecht - T. +31 164 612 660 - E. info@snebo.nl Snebo Onions Orchowo - ul. Slupecka 3 - 62-436 Orchowo - T. +48 514 215 417 - E. info@snebo.com.pl

Akkerseweg 13b, 5321 HG Hedel, T +31 (0)73 599 91 08, E info@quiks.nl

QUIKS.NL

www.snebofoodgroup.com Snebo pr 04 NL.indd 1

21-4-2020 10:18:24

AGF Primeur 4 • 2020

Diversen

Export Chileense druiven naar Europa en Rusland groeit met 10%

olgens Decofrut heeft Chili tot en met week 15 van 2020 reeds 551.459 ton druiven geëxporteerd van het voor dit seizoen op 618.590 ton geraamde totaal. Volgens cijfers van ASOEX, de Chileense belangenorganisatie voor fruitexporteurs, is dat 6,4% minder in vergelijking met dezelfde periode in 2018-2019. De Verenigde Staten en Canada blijven met 52% van het totaal de belangrijkste bestemming voor Chileense druiven. Toch is die export van 286.820 ton van dit seizoen ook 4,7% minder dan vorig jaar. Er mag zich dan wel een algemene daling voordoen van de export en ook van de zendingen naar de belangrijkste markt, toch stijgt de uitvoer van Chileense druiven naar Europa en Rusland met meer dan 10%. Europa importeerde 74.990 ton en Rusland 9.792 ton tot

en met week 15. Ondanks de daling vanwege de coronacrisis blijft Azië de tweede belangrijkste exportmarkt met 141.757 ton druiven (-15%). Naar de Latijns-Amerikaanse buren gingen 29.476 ton (-17%) en naar het Midden-Oosten 8.625 ton (-3,3%). OOGST IN LAATSTE RECHTE LIJN Decofrut meldt dat de oogst van de Crimson Seedless in de regio's Valparaíso en Metropolitana nagenoeg voltooid is. Er worden nog altijd Red Globes geplukt, maar ook die volumes zijn flink aan het dalen en er wordt verwacht dat de oogst de laatste week ingaat. In de regio O'Higgins blijft de pluk van de Crimson Seedless en Red Globes nog even langer aanhouden, al is het oogstritme hier eveneens sterk afgezwakt. 

HYTT Vacuüm Transport Systemen: dé hygiënische transportoplossing voor uw afval en bijproducten Op basis van jarenlange praktijkervaring leveren wij klant specifieke oplossingen om het vrijkomende afval uit uw productieproces op een hygiënische en kostenbesparende manier te transporteren. Wat kan HYTT voor u betekenen? • Het verwaarden van uw afval en bijproducten • Onze oplossing zuigt het afval direct weg uit de werkomgeving • Verbeterd gebruik van uw productieruimte • U hoeft geen afval uit de high care te rijden • Een betere hygiëne in de productie omgeving • Een betrouwbare kennispartner aan uw zijde met innovatieve, efficiënte en duurzame oplossingen • U bent voorbereid op de meest veeleisende klanten

Wat zijn de voordelen van onze HYTT-transportsystemen? • Verbeterde hygiëne • Geen vloergoten (open riool) • Geen kruisbesmetting door interne transportmiddelen • Vermindering van de interne transportkosten • Veiligere en schonere werkomgeving • Reductie van waterverbruik • Efficiëntere manier van werken

AGF Primeur 4 • 2020

Met de campagne 'Zorgt u voor elkaar? Zorgen wij voor uw groenten en fruit', vraagt GroentenFruit Huis aandacht voor de inzet van medewerkers in de groente- en fruitketen: van telers en plukkers, verpakkers en handelaren, tot chauffeurs, vakkenvullers en de groente- en fruitspecialist. We helpen consumenten om juist nu volop voor groenten en fruit te kiezen.

De campagne is eind maart gestart en heeft inmiddels miljoenen Nederlandse consumenten bereikt middels social media, een landelijk dagblad, radio- en TV spots via de publieke omroep en outdoor reclame. De campagne loopt door tot eind mei.

Gespecialiseerd in

industriegroenten www.VeraartAgri.eu

| veraart.agri@planet.nl

AGF Primeur 4 â&#x20AC;˘ 2020

Dataloggers

Vier dataloggers voor controle over lading tijdens transport B1

Disposa ble Blu

etooth

The ne w

temper at

ure log ger

USB +

Blue

tooth genera tion of USB te It will mperatu work as re a norm data lo phone. gger — al USB You ca B1, now tempera n now comes ture da access with Bl ta logg to data uetoot er, and even fr h. is poss om ou ible to tside of connec containe t with rs. your m obile

at temperatuur in het transport van AGF een belangrijke factor is, is duidelijk. En zeker als de goederen langdurig over zee in containers worden vervoerd, resh in het speelt dit aspect een belangrijke Frol Fruit Vegetvan behoud van kwaliteit en voorkomen able verspilling. TemperatuurloggersAcceskunnen s to da nerate

Check

helpen om de koelketen te bewaken en de situatie in de container in beeld te brengen en zo klachten en het verloren gaan van lading voorkomen. Daardoor kunnen ze bijdragen aan het verhogen van efficiëntie en het terugdringen van kosten. Eem dataFrozen Floral logger isMeaeen elektronisch apparaat dat de t Seaf

ta with out op en

Auto-ge

1. TEMPERATUUR

and USB

multiple

Integrat

ion with

ing cont

of PDF

device

report

ood Ic e Cream

ainer*

Bevera

Wine

on boar

Beverag e Dai ry

via Blue

tooth

Cydianc

Drie factoren van belang bij de keuze van een goede logger, geeft datalogger producent Cydiance aan. Een daarvan is de betrouwbaarheid van de gegevens. De temperatuurgegevens kunnen met verschillende software worden vergaard. Er kan worden gewerkt met digitale sensoren. Dat systeem is makkelijk te kalibreren en daarmee is de nauwkeurigheid van de gegevens beter te garanderen. Er kan ook worden gewerkt met een thermistor. Dat is geba-

e Book ®

Bluetooth USB Data Logger van Cydiance

Voorbeelden van dataloggers met verschillende reikwijdtes www.c ydianc e.com in temperatuurmeting: | info *Data @cy retri evable

from m ost plas

diance

.com

tic/woo de

| Toll free

Wie?

Cydiance

Wat?

Bluetooth USB Data Logger

TC-4 Multiuse USB400mm brick wall. Temperature Data Logger

Welke sensoren?

Temperatuur

Levensduur batterij?

Minimaal 90 dagen

7 maanden tot 1 jaar

Temperatuur bereik

-30°C tot + 70°C

-50°C tot + 60°C

Temperatuur afwijking

+/- 0,5°C

+/- 0,5°C (-20°C tot 40°C) anders +/-1°C

Detail

Voor eenmalig gebruik

Voor meermalig gebruik

Website

cydiance.com

Tempilot.com

n contai

ners. Si

(USA) +1 888 85 Tempilot 7 4956

gnal Pe

netratio

n test co

mplete with

Cold chain solutions, USB dataloggers, digitale thermometers, Real-Time Loggers

AGF Primeur 4 • 2020

temperatuur meet en mogelijk ook locatie andere parameters bijhoudt. Er zijn veel verschillende loggers op de markt, maar welke aspecten zijn van belang bij het kiezen van een datalogger?

seerd op temperatuurafhankelijke weerstand. Cydiance geeft aan dat dit minder goed te kalibreren is waardoor een afwijking tot wel 2°C kan optreden. Voordeel is wel dat deze optie goedkoper is. Een ander aspect waarvoor Cydiance waarschuwt is de reikwijdte van de te meten temperaturen. Deze moet voldoende lage temperaturen kunnen meten. Want juist als het mis gaat, zijn dat de data die van belang zijn voor de analyse van een probleem. En een logger die bijvoorbeeld tot -18°C meet, kan onvoldoende informatie geven als verse, gekoelde producten onbedoeld bevroren zijn geraakt bij temperaturen lager dan dat. Een range tot -30°C wordt gezien als voldoende.

Tempilot TC-4 Multiuse USB Temperature Data Logger

Temperatuur recorders

2. EENMALIG OF VAKER Daarnaast kan een keuze worden gemaakt uit temperatuurloggers die geschikt zijn voor eenmalig gebruik of die vaker gebruikt kunnen worden. Datalogger producent Tzone geeft op de website aan dat voor dataloggers voor eenmalig gebruik geen software nodig is en dat deze met een druk op de knop direct gebruikt kunnen

worden. Efficiënt en gemakkelijk dus en vaak ook een voordelige oplossing. Loggers voor meermalig gebruik daarentegen hebben meer mogelijkheden. Zo kunnen de parameters aan de gebruiker worden aangepast en het apparaatje kan opnieuw worden geprogrammeerd.

Voorbeelden van dataloggers geschikt voor een- of meermalig gebruik: Wie?

Tzone

Elitech

Wat?

Single UsePDF Temp data logger

LOGET 8 BLE Bluetooth Temperature data logger

Een- of meermalig?

Eenmalig

Meermalig

Welke sensoren?

Temperatuur

Levensduur batterij?

60 dagen

Twee jaar

Temperatuur bereik

-30°C tot + 60°C

-30°C tot + 70°C

Temperatuur afwijking

+/- 0,5°C (-20°C tot 40°C) anders +/-1°C

+/- 0,5°C (-10°C tot 40°C) anders +/-1°C

Detail

Waterproof

Website

En.tzonedigital.cn

TzoneDigital Single UsePDF Temp data logger

Elitech.uk.com LOGET 8 BLE Bluetooth Temp. data logger, Elitech

3. REALTIME OF HISTORISCH Een ander aspect dat verschil maakt tussen dataloggers is of zij gebaseerd zijn op het uitlezen van de data achteraf of dat zij via internet continu de gegevens kunnen doorgeven. In het eerste geval is er sprake van gebruik van historische data. Nadeel is dat de dataloggers uitgelezen moeten worden en zeker als het om meerdere apparaten gaat, kan dat een tijdrovende klus zijn. In het tweede geval zijn gegevens real-time

beschikbaar, waardoor snel gehandeld kan worden als er zich een probleem voordoet. Vaak zijn de gegevens real-time beschikbaar in de cloud en zijn de systemen uitgerust met een SIM kaart en wordt de locatie bepaald op basis van GSM netwerken. Bijkomend aspect is dat als er geen bereik is, bijvoorbeeld op volle zee, er ook geen gegevens beschikbaar zijn. Bij de realtime dataloggers, kan ook de locatie van de goederen

worden bepaald en kunnen de data worden ingezien zonder dat de container met goederen hoeft te worden geopend. Ook hier speelt prijs een rol bij de keuze tussen de loggers. De loggers gebaseerd op historische data zijn eenvoudiger in gebruik, minder kwetsbaar en een meer kosten-efficiënte oplossing.

Voorbeelden van loggers gebaseerd op realtime gegevens en historische gegevens Wie?

Friggatech

Emerson

Wat?

A90 Real-Time Temperature monitor

Go Contact

Welke sensoren?

Temperatuur

Levensduur batterij?

10-60 dagen afhankelijk van monitoring en rapportage interval

6 tot 90 dagen

Temperatuur bereik

-20°C - +70°C

-30°C - +60°C

Temperatuur nauwkeurigheid

+/- 0,5°C (-20°C tot 45°C) anders +/-1°C

+/- 0,5°C

Netwerk

Via Sim kaart

Nvt

Wesite

Friggatech.com

Emerson.com

A90 Real-Time Temperature monitor van Friggatech

Go Contact van Emerson

AGF Primeur 4 • 2020

Dataloggers

4. LUCHTVOCHTIGHEID Temperatuur is niet de enige parameter die van belang is om te monitoren als het om kwaliteit van groenten en fruit gaat tijdens het transport. Luchtvochtigheid kan ook een belangrijk aspect zijn. Senistech geeft aan dat vooral voor AGF met een hoog water gehalte zoals bijvoorbeeld sla, komkommer, Voorbeelden van zulke dataloggers:

Introducing the TempTale® Ultra Humidity monitor—a sleekly designed, USB humidity an temperature datalogger that can measure ambient temperatures from -30°C to +70°C a humidity from 0% RH to 100% RH. champignons of aardbeien zowel een hoge

alscompact een lage luchtvochtigheid een negatieve This device automatically generates a secure PDF and encrypted raw data file without the need for additional softw These files can subsequently be downloaded, viewed invloed heeft op de kwaliteit. Om dit in beeldand archived in Sensitech’s TempTale® Manager Desktop (TTMD) softw ColdStream ® Cold Chain Managerdie private cloudtempedatabase application, built to comply with FDA 21 CFR Part 11 and EC Ann te brengen, zijn er logger zowel

ratuur als USB de connector relatieveprovides luchtvochtigheid The integrated fast and easy download of data, and automatically generates a secure PDF repor meten. (MW) encrypted data file when connected to the USB port of a PC. The large, easy to read LCD display provides instant visibility key trip statistics, current humidity and temperature readings, and clear indication of DeltaTrak Alarm andFlashLink operatingIn-transit status. BLE temperatuur en vochtigheids logger

The TempTale Ultra Humidity monitor meets IATA’s 2018 Dangerous Goods Regulations 59th Edition and thus requires no ad shipment labeling.

Sensitech

Wat?

In-transit BLE • Thin 15.2mmFlashLink housing design Temp Tale Ultra Humidity Temperatur and Humidity • 3-Point NIST traceable Certificate of Calibration accessible Features Logger 40910 in TTMD or ColdStream software

Sensor types

with clear indication of alarm status Temperatuur en • Large LCD screen Temperatuur en and trip statistics luchtvochtigheid luchtvochtigheid

Levensduur batterij

1 jaar

Temperatuur range

-30°C - +70°C

Temperatuur nauwkeurigheid

anders +/-1°C

Wesite

Sample running disp no alarm

TempTale Ultra Humidity Features

Wie?

DeltaTrak

• 32,000 readings (16,000 temperature/16,000 humidity)

Sample stopped disp alarm

• Single Use, Single Use Overwrite, and Multi Use recording options tot 90 dagen

• Download directly to PC via integrated USB connector

-30°C - +70°C

• Configurable PDF options such as, time zone, language and PDF/A file-+/format +/- 0,5°C (-10°C tot 45°C) 1C (-3°C tot -25°C)

Sensitech.com

• Add shipment+/information prior tot to shipping 0,5°C (-25°C +70°C) to display on PDF report and in software when monitor is downloaded

Deltatrak.com

• Write-protected flash drive for virus protection

Temp Tale Ultra Humidity Features van Sensitech

TempTale Manager® Desktop Software

ColdStream® Cold Chain Manager

TempTale Manager® Desktop (TTMD) is a robust, multi-lingual, Windows-based software application that is used for configuring, downloading, and archiving time and temperature data collected from TempTale temperature monitors. The power of TTMD software lies in its intuitive user interface that allows users to effortlessly analyze trip data in order to make high-quality shipment disposition decisions, and ensure that Standard Operating Procedures (SOPs) are delivering acceptable results.

ColdStream® Cold Chain Manager (CCM) is a validated hosted and secure relational database application that is accessible via the Internet for query, reporting and analy stored data. ColdStream CCM provides centralized stor time and temperature records in a secure, 21 CFR Part compliance repository. The hosted database application enables robust cold chain data analysis, reporting, and p opportunities for process improvement.

sensitech.com

Banafood Services GmbH Carl-Kühne Straße 7 47638 Straelen

Cold s to availa rage for 60 ble 0 pa spots llet !

Hans Maagendans: +31 (0)653-263 826 T. 0049(0)2839 5689100 F. 0049(0)2839 5689110 E. info@banafood.eu I. www.banafood.eu

The solution for your success! 62

AGF Primeur 4 • 2020

Through best practices in storage, logistics and sustainable farming processes, we’ve become the top supplier in Sweet Potatoes across Europe as well as an ever-expanding fruit and vegetable trading division.

Everyone knows you distribute across Europe when you say Farmforte is your supplier

By playing across the value chain and leveraging technology, we’ve created the most efficient and affordable ways to produce, store and distribute crops from Nigeria to Europe. This enables us provide our clients with the best quality produce at unbelievably competitive prices.

SWEET POTATO SUPPLIER

Loberingemaat 5A 7942 JD, Meppel The Netherlands.

farmforte.com

De MC2-FC is de nieuwste

De beste vervanging

generatie opslagregelaars voor hard en zacht fruit. De parameters en instellingen zijn vrij toegankelijk,

van uw oude VDH regelaar...

zodat u niet afhankelijk bent van leveranciers en installateurs. Net als alle VDH regelaars is de

is een nieuwe VDH regelaar.

MC2-FC betrouwbaar, veelzijdig, economisch en eenvoudig te gebruiken en daarom de beste optie om oudere systemen als de FC 785-PC te vervangen. Met VDH bent u simpelweg In control. www.vdhproducts.com

AGF Primeur 4 • 2020

Veredeling

Robert Graveland, HZPC:

“Europa is niet in staat om zijn innovaties tot waarde te brengen”

Plantveredeling bij HZPC Foto Siese Veenstra

Verbod op gebruik gene-editing in Europa drijft aardappelveredelaar naar buitenland om bij te blijven in het mondiale competitieve veld

“H

et verbeteren van aardappelrassen is voor ons de kernwaarde van het bedrijf,” zegt Robert Graveland, directeur Research van HZPC dat zich sinds 1898 richt op aardappelveredeling, pootgoedhandel en productconceptontwikkeling. “We zien dat we heel veel genetische variatie nog niet benut hebben. Daar zit nog heel veel potentie in.” Om die potentie te kunnen gebruiken, zijn snelheid en controle cruciale aspecten, laat Robert weten. Eén van de manieren om snelheid in het proces te brengen is om in een bestaand aardappelras met gen-aanpassing, bijvoorbeeld Crispr-CAS, te zorgen voor een gerichte mutatie waardoor een eigenschap wordt veranderd. Hierdoor kan bijvoorbeeld een resistentie worden bewerkstelligd of kan een ras op die manier zout- of hittetolerant worden gemaakt, geeft Robert als voorbeelden. Sommige wetgeving behandelt het resultaat van gene-editing juridisch als GMO waardoor het niet as gangbaar ras op de markt gebracht mag worden. BUITEN EUROPA KIJKEN En het feit dat de rassen die verkregen zijn met gene-editing onder andere in Europa als GMO wordt gezien, levert pro64

AGF Primeur 4 • 2020

blemen op. “Juridisch gezien levert het resultaat van gene-editing een GMO op, wetenschappelijk gezien is het gewoon een mutant. Er mist alleen een klein stukje DNA uit het erfelijk materiaal, zoals een paar legoblokjes uit een bak met zo’n 800 miljoen legoblokjes. Zo’n mutatie kan ook in de natuur voorkomen.” Robert geeft aan dat in andere gebieden zoals de Verenigde Staten of Japan de mutanten verkregen door gene-editing wel op de markt worden toegelaten als gangbare rassen. Als voorbeeld noemt hij de aardappel die in Japan op de markt komt die niet de gifstof glycoalcoïde produceert. “Als we die technieken kunnen toepassen, helpt dat ons enorm. Dat geeft een nieuw stukje gereedschap in onze toolbox voor de veredeling.” Hoewel Robert verwacht dat gene-editing op termijn ook beschikbaar zal komen in Europa, observeert hij dat het competitieve veld buiten Europa sneller gaat en dat dit dus inhoudt dat HZPC haar blik verruimt naar buiten Nederland en Europa. “Wij zijn een wereldspeler, dus dat betekent dat wij dat bij moeten houden. Vandaar dat we buiten Europa gaan kijken en met die technieken en rassen aan de slag gaan.” Momenteel werkt HZPC met gene-editing in het eigen

laboratorium aan nieuwe aardappelrassen voor Amerika, maar Robert sluit niet uit dat via service partners ook elders initiatieven worden ontplooid. “Het is niet onze wens. Onze basis is Nederland. Wij vinden Nederland een fantastisch en innovatief land zeker op het gebied van veredeling. Er zijn geweldige ontwikkelingen hier in Nederland en ons land is voor de aardappelen, sierteelt en groentenzaden toonaangevend in de wereld.” Robert geeft aan dat veel van de technologie waarvan het resultaat niet op de markt gebracht mag worden, wel in Europa is ontwikkeld. “Europa is jammer genoeg niet in staat om zijn innovaties tot waarde te brengen en ik denk dat gene-editing een techniek is die heel verantwoord en acceptabel is, ook voor de maatschappij.” Robert geeft nadrukkelijk aan dat HZPC dicht bij de aardappel wil blijven en wegblijven bij harde GMO.

NAAR ROBUUSTE RASSEN Robert ziet vooral de resultaten van gene-editing, te denken valt bijvoorbeeld aan een phytophtora resistentie waardoor minder gewasbescherming nodig is of een droogtetolerantie waardoor er minder waterverspilling zal zijn, als een kans om de consument te kunnen informeren en overtuigen van de waarde die deze technieken kunnen hebben voor de maatschappij. Daarbij verwacht Robert dat het inzetten van gene-editing ook een bijdrage kan leveren aan voedselzekerheid: de beschikbaarheid van voldoende voedsel. Door weersextremen vallen zekerheden weg en is er behoefte aan robuuste rassen, meldt Robert. “De pootaardappelen en de consumptieaardappelen moeten kunnen worden geproduceerd en daar willen we zekerheid in hebben zonder dat we gewassen gaan verliezen of zonder verspilling.” Hij ziet het als de taak van HZPC om met genetica daarbij aan te sluiten en het de teler gemakkelijker te maken op het gebied van gewasbescherming en opbrengsten economische potentie met een lage input. “Dat kan anders en dat kan beter. Die progressielijn moeten we vast houden. Vanuit de veredeling kunnen we daar hele grote stappen in maken.” Robert voorziet dat in de komende 10 tot 15 jaar het bestaande aardappelrassenpakket geleidelijk aan volledig vernieuwd wordt richting robuuste rassen die beter in staat zijn de weersextre-

men op te vangen. Enkele van deze rassen zijn nagenoeg klaar voor marktintroductie. “Deze rassen gaan het verschil maken. Ze hebben betere resistentie op virussen, fusarium en phytophtora en een hoger en stabieler opbrengstpotentieel. Alleen zijn ze nieuw en moeten zich de komende 25 jaar in de keten bewijzen waarbij ze niet allemaal succesvol worden. Wanneer je

met gene-editing bestaande rassen met een groot marktvolume aanpast, maak je binnen vijf tot tien jaar al een grote maatschappelijke impact. ” Daarbij ziet Robert meer de inspanningen die de gehele keten daarbij moet leveren als een voorwaarde voor succes dan regulering door de overheid. “We kunnen het alleen tot een succes brengen als de gehele keten zegt “wij wil-

len iets veranderen”. Dat heeft misschien ook wel een prijs omdat je bepaalde dingen moet gaan stoppen of aanpassen. Als we dat met zijn allen in de keten doen, heb je ook de gewenste maatschappelijke input. Dan is er veel mogelijk en is overheidsregulering niet nodig,” besluit Robert. (MW)  Robert.graveland@hzpc.com

Jackfruit steeds populairder

egenwoordig is jackfruit een steeds populairder onderwerp in voedsel- en fitnessblogs en social media berichten. Maar deze populariteit kan worden toegeschreven aan verkeerde informatie. Sommige bronnen beweren ten onrechte dat de vrucht een remedie of preventie is voor het nieuwe coronavirus. Er zijn echter nog andere kenmerken over deze fruitsoort die het vermelden waard zijn. Het is niet geheel onterecht dat veel leveranciers van jackfruit profiteren van een toename van het aantal bestellingen voor hun

producten. Jackfruit is de grootste eetbare vrucht ter wereld. De grootste watermeloenen lijken zelfs klein naast het jackfruit. Het gehalte aan voedingsstoffen gaat samen met de grootte: het is rijk aan eiwitten, vitaminen, koolhydraten, mineralen en fytochemicaliën. Het grootste deel van het fruit is eetbaar, en het vruchtvlees is zoet en smakelijk als het rijp is. Bovendien kunnen de zaden worden gekookt en geschild, waardoor het een koolhydraatrijk tussendoortje wordt. Aziaten koken ook onrijpe jackfruit als lekkernij. Fitnesstrainers en

voedingsdeskundigen geloven dat vegetarische diëten en een verhoogde interesse in wellness de populariteit van jackfruit aanwakkeren. Fruit krijgt de laatste tijd veel aandacht

omdat steeds meer mensen op zoek zijn naar vleesvervangers. Interessant is dat jackfruit zo kan worden bereid dat het eruitziet en smaakt als vlees.

Groenteverwerkingsmachines

Voor kleine, middel- en grote capaciteiten Veelzijdig – makkelijk te bedienen – uitstekende snij / was / droogkwaliteit Makkelijk reinigbaar – betrouwbaar – veilig – uitstekende service. JEGERINGS.COM Stationsstraat 130, 5751 HJ Deurne - Holland T +31 493-31 23 71 M +31 6-47 88 09 84 E info@jegerings.com

Bezoek onze website voor ons compleet leveringsprogramma: bandsnijmachines 3-dimensionale snijmachines – groentewasmachines – centrifuges - schrapen schilmachines - transportbanden etc.: www.jegerings.com

AGF Primeur 4 • 2020

Veredeling

Pieter Vermeulen, Sakata

“De handel moet blijven focussen op snoeptomaten met smaak” Snoeptomaatje hier, snoeptomaatje daar, de consument lust er tegenwoordig wel pap van. De keuze is reuze voor de consument, maar net zo goed voor de handelsbedrijven. Zij krijgen elk jaar weer heel wat nieuwe rassen snoeptomaten voorbij waaruit ze kunnen kiezen. Dit jaar ook uit drie, eigenlijk zelfs vier, nieuwe rassen van Sakata in rood, geel en bruin. “Er is in de markt altijd ruimte voor een unieke tomaat in zijn soort en met een goede smaak én goede houdbaarheid hebben wij die rassen nu klaar.”

at laatste stelt Pieter Vermeulen, als hightech Indoor Crop Specialist bij Sakata verantwoordelijk voor verkoop en ontwikkeling van o.a. nieuwe snoeptomaten in NW Europa. Hij somt de nieuwste aanwinsten een voor een op en komt zelfs op vijf, te weten Lemonstar F1, Scarlet Star F1, Crimson Star F1 als ‘harstikke nieuwe’ rassen, Chocostar F1 dat een jaar geleden werd geïntroduceerd, en Bellastar F1 als het ras dat al wat breder bekend is in de markt. De gemene deler: ‘star’ zit in de naam. Bij Sakata krijgen rassen ‘star’ in de naam als het smaakniveau boven de door Sakata gestelde drempel is, licht Pieter toe. “Van alle rassen kan Bellastar F1 het best getypeerd worden als een ‘commodity’”, vertelt Pieter. “Het is een ras met een hoge productie, een goed vruchtgewicht, korte splijttrossen en daarmee lagere kosten voor de teler om het ras te telen. De smaak is niet het meest uitgesproken, maar daar staat dan weer een hele goede houdbaarheid tegenover.” 66

AGF Primeur 4 • 2020

ONDERSCHEIDEN MET HOUDBAARHEID Voortbouwend op de sterke punten van Bellastar F1 wist Sakata twee nieuwe rassen te ontwikkelen, eveneens rode snoeptomaten. “Zowel Scarlet Star F1 als Crimson Star F1 hebben een nog betere, sterkere, uitgesproken smaak dan Bellastar F1. Daarbij is Crimson Star F1 een ras dat zeer vroeg in productie komt en ook zeer geschikt is voor belichte teelt. Het ras kan de concurrentie met de referentie in de markt, mits op de juiste manier geteeld, zeker aan. Trossen snoeien, dat is de crux, want daarmee behoudt de teler een goed vruchtgewicht.”

Handelsbedrijven en uiteindelijk de retail of om het even welke verkopende partij hebben aan dat trossen snoeien misschien geen boodschap. Maar houdbaarheid, waarmee vooral Scarlet Star F1 zich onderscheidt ten opzichte van de referentie in de markt, dat moet de genoemde partijen wel aanspreken verwacht Pieter. “Het is toch zeer belangrijk dat een tomaat goed houd-

baar is en ook goed valt te presenteren in het schap. Uniformiteit komt daarbij ook om de hoek kijken, zowel in vorm, vruchtgewicht als in smaak. Iedereen wil het hele jaar door een goed uitziend, goed smakende tomaat die niet teleurstelt.”

GEEN FLUCTUATIE GEOORLOOFD Naast de genoemde rode nieuwkomers Scarlet Star F1 en Crimson Star F1 presenteert Sakata ook een nieuwe gele snoeptomaat. De naam Lemonstar F1 verraadt de kleur. “Er is relatief weinig geel in de markt”, observeert Pieter, “dus zie ik kansen met dit nieuwe ras dat een mooi uniform vruchtgewicht heeft, een hoge productie en bovenal ook een goede smaak. Met een brix van boven de 8.0 gedurende het hele jaar zorgt Lemonstar voor een ideale gele vrucht in de mixverpakking. Daarbij draait écht niet alles om brix. Brix is belangrijk, al het gaat juist ook om een goede balans tussen een ‘zoetje’ en een ‘zuurtje’. De bruine snoeptomaat Chocostar F1 doet het ook erg goed in de mixverpakking. Een grote Belgische teler is zeer tevreden over smaak, vruchtgewicht en houdbaarheid.” Om uitspraken over smaak te kunnen doen, laat Sakata de rassen proeven door meerdere testpanels, zowel in Nederland bij Wageningen University & Research als ook in Lille (ISA instituut). “Rassen moeten het hele jaar door goed scoren op smaak en mogen niet fluctueren waardoor smaak in het voor- en najaar bijvoorbeeld zou ach-

terblijven. Dat kun je je niet veroorloven als je met een ras aan een positie aan het bouwen bent in het schap.”

BOVEN 12 GRAM IS TE GROF Pieter staat, naast zijn contacten met de verkoopkant van de keten, ook nauw in contact met telers. “Telers willen hoge producties, onder druk van hoe de markt zich ontwikkelt en wat de markt van hen vraagt. Daarop spelen wij dan ook in als veredelingsbedrijf, maar tegelijkertijd moeten wij de verleiding weerstaan te veel die kant van hoge producties in combinatie met te hoog vruchtgewicht en minder smaak op te gaan. De focus moet op smaak blijven liggen.” Daarvoor kijkt Pieter ook nadrukkelijk naar handelsbedrijven. “Zij kiezen welke rassen, welke soorten zij willen kopen en verkopen.” Door de nadruk die er in de markt ligt op hoge producties zijn snoeptomaten met de jaren in vruchtgewicht geleidelijk aan gestegen van zo’n grofweg 10 gram naar soms zelfs 14, 15 of zelfs 16 gram ziet Pieter. “Opmerkelijk is dat uit recente testen bij smaakpanels de proevers lieten weten dat die grotere maten voor hen eigenlijk te groot waren. Sommigen vonden zelfs 12 gram al te grof, dus zetten wij nadrukkelijk

in op het ontwikkelen van rassen tussen de 10 en 12 gram.”

MIXEN Om de consument te verleiden een tomaat te kopen en te eten, is smaak belangrijk om een herhalingsaankoop te bewerkstelligen, maar het is eerst het oog dat zorgt dat de consument een tomaat kiest. Mixverpakking vol kleurtjes helpen daarbij en zien er vrolijk uit. “In zo’n mixverpakking met diverse kleuren tomaten is het ras of de kleur tomaat met de minste houdbaarheid degene die het succes bepaalt. Wij letten daarom scherp op een uniforme houdbaarheid en zetten in ons uitgebreide assortiment snoeptomaten met allerlei kleuren in op goede smaak en goede houdbaarheid.”

Wat wel helpt om nieuwe rassen in de markt te zetten, is dat steeds meer telers steeds beter in control zijn, ziet Pieter. “En dus kiest de teler écht zelf voor de tomaat die het mogelijk maakt om tegen lage kosten een zo goed mogelijk product te telen. Als dan een nieuw ras t.o.v. de referentie in de markt én beter is qua plukprestatie en dus qua kosten én beter qua smaak, vorm en houdbaarheid, dan is de keuze voor de teler sneller gemaakt. Vervolgens zal ook de handel, die toch verder kijkt dan enkel

Pieter Vermeulen in actie bij Delphy met Paul van der Nat van Delphy Foto-credits Pieter Prins

kilo’s, makkelijker met een nieuw ras de markt op gaan. Kortom, laat het balletje, of de zaden en later de snoeptomaten, maar gaan rollen. Met deze nieuwe rassen zijn wij er klaar voor.” (TT)  pieter.vermeulen@sakata.eu

AGF Primeur 4 • 2020

Veredeling

Stapsgewijs naar 20 jaar hogedraadteelt in komkommer en nu stapje voor stapje door Is het écht alweer twintig jaar terug dat de komkommer aan de hogedraad het licht zag? Jazeker, al werden de eerste stappen voor nieuwe rassen voor de nieuwe manier van telen natuurlijk buiten alle spotlights in laboratoria en testcentra van Nunhems, tegenwoordig BASF Vegetable Seeds, gezet. De introductie in de kas volgde in Nederland in 2008 en niet lang daarna lagen de komkommers in het schap. Reden genoeg voor het veredelingsbedrijf om de hogedraadkomkommer, die inmiddels wereldwijd wordt geteeld, in het zonnetje te zetten. Of onder belichting, om één van de vele ontwikkelingen in het hogedraadsegment te noemen waarin ook los van de manier van telen volop aan nieuwe ontwikkelingen wordt gewerkt.

oor de buitenstaander is de komkommer van nu nog nagenoeg dezelfde als die van twintig jaar of zelfs nog langer terug. Anne Jancic, bij BASF verantwoordelijk voor Global Marketing & Business Development High Tech, weet wel beter. “Er is nog heel veel te halen, juist in komkommer, een groente die in vergelijking met bijvoorbeeld tomaat of eigenlijk om het even welke groente dan ook nog best ‘saai’ is als je in het schap kijkt.”

De vrucht is groen, knapperig, fris, zo weten ook consumenten als het hen gevraagd wordt direct te benoemen, maar zij wijzen er net zo goed ook op dat er al die jaren voor hen weinig is veranderd aan de allemansvriend. Door de niet-dominante smaak is komkommer de groente bij uitstek om even mee te graaien, maar die brede toepasbaarheid wordt nog maar weinig benut, ziet Anne tot haar grote spijt. “Komkommer is echt in veel meer gerechten dan enkel een salade te gebruiken, maar de consument moet dat wel weten. Aan ons een schone taak om het de consument te laten weten, samen overigens met de teler, de retail en de foodservice. Samen moeten we het doen.” HOUDBAARHEID Samen is ook de komkommer aan de hogedraad vanaf 2008 stapje voor stapje geïntroduceerd. Nederlandse telers hadden de primeur. “En nog steeds lopen telers in Nederland, en België inmiddels ook, voorop als het over deze nieuwe, efficiëntere manier van telen gaat. Als geen ander gaat het hier in de kassen om fine tuning en er zoveel mogelijk uit halen. Telers in heel veel 68

AGF Primeur 4 • 2020

andere landen komen wel steeds dichterbij. Van Finland en Zweden tot Noord-Amerika en Nieuw-Zeeland, telers worden steeds beter in het telen van hogedraadkomkommers.” De hogedraadrassen vanuit het Limburgse Nunhem, waar BASF eind 2018 nog een gloednieuw veredelingscentrum specifiek voor komkommer opende, kregen met de jaren steeds meer voet aan de grond bij de komkommerteler maar uiteraard niet zomaar. Een hogere productie en een betere vruchtkwaliteit trokken telers over de streep en daar kon zelfs het nadeel van, zeker in de beginjaren, een hogere arbeidsbehoefte, niets aan veranderen. Inmiddels

Anne Jancic ziet juist in komkommer nog ‘duizenden’ mogelijkheden om iets revolutionairs te doen

weten telers steeds beter hoe ze de rassen voor de hogedraad moeten telen ziet Anne, waardoor ook dat nadeel niet opweegt tegen de voordelen. “Ook houdbaarheid kan een voordeel zijn, want de vrucht kan in de hogedraadteelt een kortere uitgroeiduur hebben vergeleken met de traditionele teelt. Dat zorgt voor een aantal extra dagen om de komkommers naar de consument te krijgen.” Dat weten de supermarkten vaak ook, maar de consument weet dat niet. “De voordelen van hogedraadteelt, zoals de betere kwaliteit, worden eigenlijk niet gecommuniceerd aan de consument. De komkommers, zowel uit de traditionele teelt als vanuit de

Een typische hogedraadteelt in de komkommerkas

hogedraadteelt, belanden, los van de sortering waarop wel wordt gesorteerd, gewoon naast elkaar in het handelskanaal en uiteindelijk in het schap. Nu is dat ook nog wel logisch, omdat het eindproduct uit beide manieren van telen vrijwel hetzelfde is, maar dat wordt anders als de hogedraadkomkommer meer onderscheidend wordt. En daar werken wij inmiddels volop aan.” GELEIDELIJK De teelt aan de hogedraad is voor die ontwikkeling van de komkommer de basis. “Telers kunnen hun teelt beter sturen en beter plannen. Ook kunnen zij in de toekomst gaan sturen op bijvoorbeeld smaak. Ook nu zie je al dat enkele vooruitstrevende telers op dat gebied stappen zetten, net als met het ophangen van belichting om richting jaarrond teelt te gaan. Bovendien zie je ook dat er stappen gezet worden op het gebied van de marketing van het product door de teler zelf door er een merk omheen te bouwen en ook het verhaal te vertellen.”

Dat alles gaat met kleine stappen, stapjes eigenlijk nu nog, net zoals ook de hogedraadteelt zelf werd geïntroduceerd. “Je zou nu, om maar eens iets geks te noemen, zeker een komkommer met aardbeismaak kunnen introduceren. Dat werkt echter niet als je het in één keer doet. De consument gaat niet zomaar om, maar wel als het geleidelijk gaat en als nieuwe producten en concepten duidelijk een toegevoegde waarde voor hun hebben.” ONDERSCHEIDEND WORDEN Om de hogedraadkomkommer echt onderscheidend in het schap aan te kunnen bieden, is enkel de betere kwaliteit niet genoeg”, meent Anne. “Heel plat gezegd blijft het nog steeds een groene vrucht die grotendeels uit water bestaat. Mijn collega’s uit andere productgroepen zoals komkommer of sla zeggen ook weleens gekscherend waarom ik juist komkommer

Belichting is aan een gestage opmars bezig in de komkommerteelt en daarvoor worden ook weer speciale rassen ontwikkeld

zo leuk vind. Ik antwoord dan altijd dat er juist in komkommer nog duizenden mogelijkheden zijn om iets onderscheidends, iets revolutionairs te doen, juist omdat het tot nu toe zo’n op het oog jarenlang onveranderd product is.”

De ‘komkommer met aardbeismaak’ zal dan misschien niet morgen ‘opeens’ in het schap liggen, dat neemt niet weg dat er continu doorontwikkeld wordt. “Onze rol in eerste instantie is daarin het sleutelen aan stukjes genetica. Op die manier hebben we bijvoorbeeld met de jaren het nadeel van de meerarbeid flink kunnen terugdringen. Zo werd in de afgelopen jaren veel focus gelegd op het veredelen van rassen met hoge opbrengst en virusresistentie. Maar er zit veel meer variatie in komkommer: als we bijvoorbeeld naar ‘oude’ genetica kijken, zien we komkommers in hele andere vormen, kleuren, textuur en smaak dan de lange komkommer die wij hier kennen. Uiteraard is het vervolgens ook aan de teler

om het ras daarna op de juiste manier te telen én aan de markt, aan de afzetkant, om ook écht te willen veranderen en de consument mee te krijgen.”

40-ERS Anne spreekt graag van een driehoek met daarin de veredelaar, de teler en de retail als grootste afzetpartij. De teler wordt in het innovatieproces als eerste meegenomen vanwege het voor de hand liggende feit dat zijn of haar kas met het nieuwe ras vol komt te staan, maar ook de retailer wordt tegenwoordig steeds vroeger in het proces van het ontwikkelen van een nieuw ras meegenomen. “Sinds twee jaar zitten wij samen met partners uit de hele keten in een komkommerdenktank. Daarin denken wij na over hoe de komkommer er over tien jaar uit ziet. Tegen die tijd moet het mogelijk zijn om samen met alle partijen dusdanig veel toegevoegde waarde aan een hogedraadkomkommer mee te geven dat de consument het ook echt zelf kan zien

AGF Primeur 4 • 2020

Veredeling

Feestjaar Dit jaar, dit feestjaar voor de hogedraadteelt bij BASF Vegetable Seeds, zal het hele jaar door het heden en verleden van de hogedraadteelt de revue passeren. Door middel van interviews, online filmpjes en evenementen (zodra het met de coronaperikelen weer mogelijk is) zullen de ontwikkelingen en successen uit de afgelopen twintig jaar worden uitgelicht. “Enerzijds om de mensen die aan het succes hebben bijgedragen te bedanken”, vertelt Anne. “En anderzijds om te laten zien hoe we het met z’n allen hebben gedaan en om infor-

en er dus mogelijk dan ook, net als inmiddels in bijvoorbeeld tomaat heel duidelijk te zien is, meer voor wil betalen.”

In dat hele proces is het voor het veredelingsbedrijf ook belangrijk om verder te kijken dan de eigen landsgrenzen. “Voor telers in Nederland en België en voor de Duitse retail ook is een 40-er belangrijk. Die vakterm, die het vruchtgewicht van gemiddeld

matie met elkaar te delen. Niet alleen over de manier van telen, in om het even welk land, maar juist ook over onderwerpen zoals consumententrends. Een van onze uitdagingen de komende jaren is namelijk om de consument te leren dat er zoveel meer te doen is met verse groenten, waaronder ook de komkommer. Wij kunnen, samen met de teler en vooral ook de retailer, inspiratie geven over wat er allemaal kan met komkommer.” (TT) De focus ligt ook steeds meer op consumententrends naast veredelen van nieuwe rassen

400 gram aanduidt, valt vaak onder telers als het over een mooie, kwalitatief hoogstaande komkommer gaat. In Rusland is dat bijvoorbeeld alweer heel anders. Ook daar heb je hogedraadteelt, maar zijn de komkommers aanzienlijk minder lang en daarmee ook minder zwaar. En in Canada zijn de komkommers dan weer gemiddeld twee à drie centimeter langer dan hier bij ons. Wij moeten zorgen dat wij voor al die

specifieke teeltomstandigheden de juiste rassen blijven ontwikkelen en hebben daarbij enerzijds te maken met het ‘inbouwen’ van resistentie tegen virussen en ziektes en tegelijkertijd dus eisen over hoe het eindproduct, hoe de komkommer van de plant afkomt onder lokale, land- of regiospecifieke omstandigheden.” (TT)  anne.jancic@vegetableseeds.basf.com

PRECISIESNIT IN EEN HANDOMDRAAI Nieuwste V-belt slicer – voor het snijden van komkommers, ijsbergsla, …

Industrial food cutting solutions

2020-34_PRIMEUR_NL_April_Volantis_185X132mm.indd 1

AGF Primeur 4 • 2020

FAM nv www.fam.be info@fam.be 24/03/2020 13:59

Groeiende vraag naar biologische zaden Bejo verwacht dat de wensen die gangbare en biologische telers hebben voor hun rassen, steeds dichter bij elkaar komen te liggen

Of het nu wordt gedreven door vraag uit Europa, het feit dat steeds meer bedrijven omschakelen naar biologisch, het toenemende aantal particulieren dat zelf biologische groenten teelt of door uitbreiding van het assortiment, de vraag naar biologische zaden neemt toe constateren de biologische veredelaars die PRIMEUR sprak. Zij zijn druk doende om te zorgen dat de biologische teler een compleet assortiment zaden tot zijn beschikking heeft.

“W

ij zien wereldwijd een enorme groei in vraag naar biologisch zaad,” zegt Marcel van Diemen, veredelaar bij Vitalis Biologische Zaden dat een dochter is van Enza Zaden en zich richt op het veredelen en produceren van biologische groenterassen. “Nederland is geen voorloper, in Europa is de meeste vraag in Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk en ook in Spanje zien we groei.” Verder observeert Marcel dat sommige supermarkten ervoor kiezen om een bepaald product alleen biologisch aan te bieden. Dat is in Nederland het geval met pompoen en hij ziet dit nu ook in andere landen gebeuren. Zo is Lidl Duitsland bijvoorbeeld overgeschakeld op biologische pompoenen en verkoopt geen gangbare pompoenen meer. “Dat zijn goede ontwikkelingen. Dan maakt een supermarkt zich sterk om helemaal voor een biologisch product te gaan. Dat zijn ontwikkelingen

die wij steeds meer zien.” Daarnaast geeft Marcel aan dat in steeds meer landen met het annexsysteem gewerkt wordt. Hij legt uit dat dit een samenwerking tussen diverse brancheorganisaties is. De zaadbedrijven zijn daarin ook vertegenwoordigd en die geven aan hoeveel biologisch zaad van bepaalde rassen beschikbaar is. Als dat voor de teler voldoende rassenkeuze oplevert, komt het gewas op de annexlijst te staan waardoor biologische telers voor dat gewas alleen biologisch zaad mogen gebruiken. “Wij zien dat het systeem zich meer uitbreidt over Europa en dat heeft een positieve ontwikkeling in de hele markt van biologische groenten.” SMAAK, OPBRENGST EN KWALITEIT Onlangs heeft Vitalis het pompoenras Kaori Kuri geïntroduceerd. “We zien dat bewaring een belangrijk selectiecriterium is.

Marcel van Diemen, Vitalis

Lokaal geproduceerde Kaori Kuri kan met een veel langere bewaring ook over een langere periode worden aangeboden.” Marcel geeft aan dat in plaats van gebruikelijk tot december het nieuwe ras tot februari bewaard kan worden. Bij het ontwikkelen van nieuwe pompoenrassen staat het aspect smaak op nummer één voor Vitalis gecombineerd met goede opbrengst en AGF Primeur 4 • 2020

Green Organics BV | De Kromme Rijn 1 | 8253 RG Dronten T +31 321 38 53 40 | F +31 321 38 53 41 | info@greenorganics.nl

www.greenorganics.nl

meer bedrijven omschakelen naar biologische teelt en daarbij kiezen voor biologische zaden. Maar ook de opkomst van stadstuinderijen en herenboeren-initiatieven dragen bij aan de vraag naar biologische zaden net als het toenemende aantal particulieren dat er voor kiest zelf hun groenten te verbouwen, geeft Martijn aan. Daarbij observeert hij dat er meer vraag komt naar bijzondere en opvallende producten waar zowel telers als de handel zich mee kunnen onderscheiden. Ook ziet hij dat de vraag naar een compacter product toeneemt omdat dit voor de particulier tot minder verspilling leidt en voor de handel is het voordeel dat de schapruimte beter benut kan worden.

De delicata-pompoen ‘Sugar Babe’ van De Bolster is geschikt voor creatieve ovengerechten

goede kwaliteit. Daarbij observeert de veredelaar dat zowel door veredeling als door verbeterde teelttechnieken grote stappen zijn gemaakt in opbrengst van biologische gewassen waardoor het verschil met gangbare teelt veel kleiner is, hetzelfde is of zelfs voor sommige gewassen een hogere productie kan worden gerealiseerd. Ook aan aspecten als bewaring en resistenties wordt aandacht geschonken tijdens het veredelingsproces. Zo is het werken aan resistenties tegen virussen in pompoenen actueel. Als voorbeeld noemt Marcel het ZYMV virus dat jaarlijks vooral in Zuid-Duitsland, Oostenrijk en Frankrijk de kop op steekt. Vitalis brengt pompoenrassen op de markt die intermediair resistent zijn tegen dit virus. “In die landen kunnen deze nieuwe rassen toch goed produceren onder deze omstandigheden.” Een ander belangrijk gewas waar nieuwe ontwikkelingen te melden zijn, is prei. Marcel laat weten dat het ras Oslo een hoge opbrengst geeft van hoge kwaliteit doordat het ras sterk is tegen allerlei ziektes zoals bijvoorbeeld roest en trips. Daarbij heeft het ras een lange teeltduur. Marcel geeft aan dat het ras geoogst kan worden vanaf december, terwijl er eind maart nog steeds prei van goede kwaliteit wordt geoogst. VRAAG NAAR ONDERSCHEIDEND PRODUCT “We blijven het assortiment bio-zaden steeds verder uitbreiden met als doel om telers een interessant pakket rassen aan te bieden,” zegt Martijn Ros, Marketing Manger bij De Bolster, een familiebedrijf dat gespecialiseerd is in de veredeling en productie van biologische zaden. “Wij zijn dankbaar dat we ieder jaar een mooie groei mogen doormaken.” Bolster ziet steeds

CULINAIRE MOGELIJKHEDEN Om in te spelen op de vraag naar onderscheidende producten, heeft De Bolster onlangs een aantal pompoenrassen geïntroduceerd. “Wij willen graag telers en retailers ondersteunen met een gevarieerd aanbod van smakelijke pompoenen voor divers gebruik, want we zien nog volop mogelijkheden voor creatieve culinaire mogelijkheden.” Martijn laat weten dat de Acorn-pompoen Green Tangine en Delicata-pompoen Sugar Babe F1 compacte pompoen-types zijn die op het veld een zeer gezond gewas produceren met een goede opbrengst en zeer hoge meeldauwtolerantie. Daarbij hebben de pompoenen een uitzonderlijk zoete smaak. Teler Anneke Lugtenburg, die de pompoenen heeft geteeld en verkocht, geeft aan de nieuwe pompoenen zowel qua uiterlijk als qua toepassing verrassend te vinden. “Consumenten kopen vaak vanuit routine (flespompoen, oranje pompoen, etc.) Dit is echt even iets anders. Doordat De Bolster recepten heeft gemaakt, zijn consumenten eerder geneigd om te gaan uitproberen. De combinatie zoet vruchtvlees met hartige vulling vindt eigenlijk iedereen lekker,” aldus Anneke. RESISTENTIE Behalve het veredelen van een onderscheidend product, richt De Bolster zich op het ontwikkelen van rassen die resistent zijn tegen grondgebonden ziekten en plagen. “Die resistentie worden in de biologische teelten steeds belangrijker,” ziet Martijn. Maar ook observeert hij dat er momenteel veel vraag is naar ToBRFV-resistentie in tomaat. Een ander aspect waar De Bolster zich in de veredeling op focust, zijn uitdagingen waar in de gangbare teelt geen goede oplossingen voor zijn. Als voorbeeld noemt Martijn aaltjes-resistente onderstammen in de grondgebonden teelt van paprika. Hij stelt vast dat ook in de gangbare akkerbouw teelt telers zich steeds meer bewust worden van het belang om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te minimaliseren. “Er zijn inmiddels goede

De zoete acorn-pompoen ‘Green Tangerine’ van De Bolster leent zich ook als nagerecht

mogelijkheden om te telen zonder chemische gewasbeschermingsmiddelen. Wat we zien, is dat telers daarbij bewust kiezen voor rassen die goed presteren onder biologische omstandigheden.”

VOORBEREIDEN OP 2035 “Wij zijn druk bezig om ons assortiment uit te breiden,” zegt Bart Kuin, Head of Crop Management van Bejo Zaden dat actief is met de veredeling, productie en verkoop van groentenzaden voor zowel de gangbare als de biologische markt. Wereldwijd heeft Bejo haar biologisch assortiment uitgebreid van 165 naar 192 rassen, waarvan er ruim 140 beschikbaar zijn voor de Nederlandse markt. Hoewel het in de biologische teelt verplicht is om biologisch uitgangsmateriaal te gebruiken, kan er een uitzondering worden gemaakt om gangbaar geteelde zaden te gebruiken als er onvoldoende biologische zaden beschikbaar zijn of als het totale assortiment de biologische teler onvoldoende keuze laat. Vanaf 2035 wordt het verplicht om in de biologische teel voor 100 procent gebruik te maken van biologisch uitgangsmateriaal. Bart ziet dat deze verplichting eisen stelt aan het assortiment. “Wij zijn druk om te zorgen voor dat we een beschikbaar assortiment hebben voor de biologische teelt maar ook om te zorgen dat we voldoende zaad kunnen produceren.“ Bart observeert dat vooral het laatste aspect de sector voor een uitdaging stelt. De meeste zaden worden in de vollegrond geteeld en hoewel een deel hiervan in Nederland plaats vindt, wordt een groot deel vanwege klimatologische omstandigheden in het buitenland geteeld. “We moeten zorgen voor voldoende infrastructuur om het zaad geproduceerd te krijgen.” Bart geeft aan dat hoewel er voldoende biologiAGF Primeur 4 • 2020

Veredeling

sche telers zijn het voor hen niet altijd aantrekkelijk is om zaden te telen in plaats van groenten omdat zij met de groententeelt gemiddeld genomen goed verdienen en de tweejarige zaadteelt meer risico’s met zich mee brengt. “Dat is de uitdaging waar we voor staan en die we met vol enthousiasme aanpakken en waar we stappen in maken. Wij moeten er als zaadbedrijven nu voor zorgen dat we in 2035 er klaar voor zijn om de gehele sector van biologisch zaad te voorzien.

als voor de gangbare teler.” Daarbij kan Bejo terugvallen op de brede genenpool, met zowel biologisch als gangbaar uitgangsmateriaal, die het mogelijk maakt de beste rassen voor biologische teelt te selecteren. Bart verwacht dat gangbare telers op termijn dezelfde wensen zullen hebben als biologische telers. “Misschien niet vandaag maar wij veredelen voor over 10 tot 20 jaar. Wij verwachten dat de wensen, die gangbare en biologische telers hebben voor hun rassen, steeds dichter bij elkaar komen te liggen.” Andere nieuwe aanvullingen op het assortiment zijn bijvoorbeeld zes nieuwe slarassen voor de Nederlandse en de internationale markt die resistent zijn tegen Bremia. En Bejo breidde het spruitenassortiment uit met het ras Divino en ook met Hemera die met hun hoge vorsttolerantie de laatste spruiten tot in maart kunnen telen. (MW) 

ROBUUSTE RASSEN In aanloop naar de nieuwe wetgeving heeft Bejo onder andere haar prei-assortiment uitgebreid. Met de rassen Rally en Curling wordt het seizoen van vroeg tot laat afgedekt, terwijl nieuwkomer Defender – geschikt voor de late herfst en de vroege winter - het seizoen verlengt waardoor er bijna jaarrond biologische preirassen beschikbaar zijn. Bij het ontwikkelen van nieuwe biologische rassen is het voor Bejo belangrijk dat het robuuste rassen zijn. Bart geeft aan dat aspecten als ziekteresistentie en of het gewas goed op het veld kan blijven staan, belangrijk zijn. “Dat soort zaken zijn voor de biologische teler nog belangrijker

m.vandiemen@biovitalis.eu mros@bolster.nl b.kuin@bejo.nl

Bejo heeft het assortiment biologische prei-rassen uitgebreid

Wij hebben de passende oplossing!

Leverancier van: • Systemen voor goederenomslag • Palletiseermachines • Gerobotiseerde etiketteersystemen • Geautomatiseerde productielijnen • Individueel toegepaste machinerie • Grijpsystemen

AKON Robotics Oppenheimerstraβe 21 D-28307 Bremen T. +49 421 322 630 www.akon-robotics.de

AGF Primeur 4 • 2020

Steven Oosterloo, Flevo Berry:

“De dominantie van de Elsanta-aardbei is voorbij” De plaats van het interview is dit keer door de omstandigheden wat anders. We spreken Steven Oosterloo, commercieel directeur bij Flevo Berry niet op zijn bureau in Ens maar bij hem thuis. Op gepaste afstand hebben we het over de mogelijkheid van het jaarrond telen van aardbeien in Noord- Europa en andere ontwikkelingen. “We kunnen stellen dat we dit jaar voor het eerst een kentering zien in de aardbeienwereld,” vertelt Steven. “De tijd van één ras voor de telers is voorbij. Met onze rassen zoals Sonsation en Favori is er meer diversiteit op het veld dan alleen de Elsanta-aardbei.”

sen in de kassen staan en dan is het zaak dat we niet achter de feiten aan lopen. We kijken nu dus scherp welke selecties goed zijn en welke niet en zo werken we voor op schema.”

Hoewel Steven zijn werkzaamheden thuis voortzet kan niet iedereen dat binnen Flevo Berry. De corebusiness van het bedrijf blijft uiteraard het veredelen van aardbeien en dat gaat moeilijk vanachter de keukentafel. Zeker met het voorjaar in aantocht, want ondanks de missie van Flevo Berry, namelijk de telers de mogelijkheid geven om een jaarrond aardbeien te kunnen telen

blijft het voorjaar het piekmoment. “Het was voor ons flink aanpoten met dat weer,” vertelt Steven. “Onze veredelaars zijn hard bezig de nodige buffers aan te leggen in de werkzaamheden om te anticiperen op eventueel ziekteverzuim in de toekomst. Mocht dat gebeuren dan stoppen de aardbeien immers niet met groeien. We hebben op het moment een aantal potentiële ras-

De veredeling van aardbeien vindt bij Flevo Berry voornamelijk plaats in de kas. “Tegenwoordig is dat geen uitzondering meer bij de aardbeienveredelaars maar wij zijn daar ooit als een van de eersten mee begonnen. We testen ze nog wel op de vollegrond want veel van de telers die onze rassen gebruiken in Duitsland en Scandinavië telen ook op deze manier. We zien ook in de teelt een verschuiving in de teelttechnieken. Zo maakt de teelt van aardbeien in de vollegrond meer en meer plaats voor de beschermde teelt en de kasteelt. In het ene land gaan die ontwikkelingen sneller dan bij de ander. Zo zit in Groot-Brittannië bijna niemand meer in de vollegrond, in Neder-

Favori is al een paar keer bekroond met de titel lekkerste aardbei van Nederland

Flair

Furore

AGF Primeur 4 • 2020

Veredeling

land neemt de vollegrond snel af. In Duitsland is er nog wel veel vollegrondsteelt maar die verschuift nu razendsnel naar beschermde teelt. De beschermde teelt is een minder grote, en goedkopere, stap dan naar de teelt in een kas.” GEVOEL ‘Nieuw, Hollandse aardbeien uit de vollegrond’. Met zo’n slogan probeert menig koopman de klant te overtuigen om aardbeien te kopen. “Mensen hebben nog altijd het gevoel dat deze aardbeien in het seizoen het lekkerst zijn,” vertelt Steven. “Zo is in Duitsland de opening van het aardbeienseizoen nog net zo belangrijk als de opening van het aspergeseizoen. Dat zie je ook zeker terug in de afzet van aardbeien, die piekt gewoon nog altijd in de lente- en zomermaanden. Toch zien wij dat de mensen meer en meer openstaan voor aardbeien buiten het seizoen zoals in de wintermaanden. Nu ligt die vraag nog laag maar we zien dat elk jaar wat meer stijgen. Net zoals bij tomaten. Die waren ook ooit een seizoenproduct en nu weten de meeste mensen niet meer beter.” Als we echter denken aan de tomaten, dan komt ook al snel het idee op van de smaak-

loze tomaten als het juist niet het seizoen is. “Er is inderdaad een tijdje geweest dat de Duitsers bijvoorbeeld spraken van de Wasserbombe,” lacht Steven. “Gelukkig is die episode bij de tomaten voorbij en zien we ook veel verschillende varianten op de markt zoals cherrytomaten, snacktomaatjes en tomaten in verschillende kleuren. Het is maar om te illustreren hoe we de toekomst van de aardbei hopen te zien. Nu is de markt voor aardbeien nog altijd erg eentonig. Dat kan dus anders.” SMAAK De smaakloze periode slaan ze bij Flevo Berry echter over. “We hebben drie zaken hoog in het vaandel staan,” vertelt Steven. “Smaak, jaarrond telen en duurzaamheid. Die smaak is ook cruciaal bij aardbeien. Wij spreken dan ook wel eens van de First moment of truth (FMOT) en de Second moment of truth (SMOT). De telers, vooral in Duitsland en Scandinavië waar er veel directe verkoop is aan de consument, hebben die altijd op ons hart gedrukt om hier rekening mee te houden. Aardbeien verkoop je in eerste instantie door de kleur, geur en uiterlijk (FMOT) maar de consument komt alleen terug voor meer als de smaak ook goed is (SMOT). We hebben hier

altijd sterk rekening mee gehouden en dragen de smaak hoog in het vaandel. Niet voor niets komt ‘de lekkerste smakende aardbei van Nederland’ uit ons assortiment: de Favori.” Als het aankomt op jaarrond telen dan is dat al mogelijk met de aardbeirassen van Flevo Berry. “In combinatie met de juiste teelttechnieken kunnen we dit al verwezenlijken. Zowel met doordragende rassen als met juni dragende rassen. Doordragende rassen worden normaal geoogst tussen mei en oktober maar je kan ze ook in augustus planten en dan heb je in de winter productie. Datzelfde geldt voor juni dragende rassen. Deze worden, de naam zegt het al, normaal voor 6 weken geoogst in juni maar die kunnen we met veredeling ook aanplanten in de winter. Deze juni dragende rassen hebben in korte tijd meer opbrengst dan de doordragende rassen. Het is onze doelstelling om rassen te ontwikkelen voor de markt waarbij zo min mogelijk input van buitenaf nodig is om ze optimaal te doen groeien. Voor de veredeling in de wintermaanden zijn we dan ook de wereld afgereisd op zoek naar een teeltprogramma dat zich had toegelegd op

S O N S AT I O N 76

AGF Primeur 4 • 2020

winteraardbeien. Die hebben we uiteindelijk gevonden in 2015 in Zuid-Korea in het teeltprogramma van aardbeientelers in de provincie Damhyang-Gun. Zo hebben we genetica tussen beide landen kunnen uitwisselen.” Volgens Steven zijn aardbeientelers geholpen met jaarrond productie. “Er zijn verschillende voordelen aan jaarrond telen. Zo moeten de telers als het seizoen weer is aangebroken niet de importaardbeien uit Spanje, Marokko en Egypte uit de markt proberen te drukken omdat ze jaarrond aan de markt kunnen blijven. Normaal geven we de markt weg in januari aan deze landen. Daarnaast kunnen we de zo meer dan 500 hectare aan aardbeienkassen in Nederland beter benutten en is de afzet beter te verspreiden wat zorgt voor een beter rendement bij de teler. Om de kostprijs te drukken, zetten we ook in op veredeling van aardbeien waarbij je met zo min mogelijk input kunt telen. Op die manier hopen we ook de inzet van gewasbeschermingsmiddelen flink terug te kunnen schroeven door onze aardbeienrassen resistent of tolerant te maken. Zo hebben we al succesvol de wortelziekte Phytophthora weten te tackelen bij de aardbeien. Voorheen kon een

teler op 100.000 aardbeienplanten zo’n 10.000 tot 15.000 planten verliezen aan deze ziekte. Met sterkere genetica is dit risico er niet meer.” Jaarrond productie, optimaal gebruik maken van de Nederlandse kassen en resistente aardbeien dragen ook bij aan de duurzaamheid van de aardbeienteelt in Nederland. “Het zijn ontwikkelingen waarmee we al 10 jaar geleden mee zijn begonnen want dat is de tijd die nodig is om een aardbeienras succesvol te veredelen. Momenteel kunnen we met onze Flair, Sonsation, Faith, Florentina en Favori een mooi assortiment bieden om dit te bereiken. Daarmee zien we dit jaar ook een kentering waarbij de aardbeienteelt niet langer meer rust op slechts één ras, namelijk de Elsanta. Dan is het tof dat we daarin ooit de goede lijn hebben opgepakt.”

Het was echter onmogelijk om tien jaar van te voren de uitbraak van het coronavirus

Gedeelte van het team van Flevoberry

te voorspellen. “Momenteel hangt dit echt als een donkere wolk boven de hele aardbeienteelt. Vooral als het aankomt op de pluk die erg arbeidsintensief is en de consumptie. Helaas staan de ontwikkelingen van een aardbeienplukrobot, waar hard aan gewerkt wordt, nog in de kinderschoenen. Dat wordt veel aardbeien eten van de zomer met zijn allen om de telers te steunen.” (TD)  stevenoosterloo@Flevo Berry.nl

HET PÖPPELMANN EFFECT:

Duurzame verpakkingen.

Reduce

Reuse

Recycle

Hertesprong 41 4874 JA Etten-Leur T. +31 (0)76 50 35 292 Mob +31 (0)65 11 88 669

fwpopma@ziggo.nl www.popmafruitexpertise.nl

AGF Primeur 4 • 2020

Aardbeien

AGF Primeur 4 â&#x20AC;¢ 2020

20 hectare kas, dat betekent lange paden. De zachtfruitteelt onder glas is in Noordwest-Europa aan een serieuze opmars bezig, dus zulke lange paden, straks weer vol rode zomerkoninkjes, die gaan we vaker zien

AGF Primeur 4 â&#x20AC;˘ 2020

Aardbeien

Volker Janssen over de moderne glastuinbouw in Duitsland:

“De tuinbouw is geen hobbyboerderij” Volker en Dominik Janssen ©Landgard/Lina Nikelowski

De teelt van groenten en fruit in kassen of andere beschermde teeltmethoden heeft vele voordelen. Bescherming tegen weer en wind, vereenvoudigd werk en betere kwaliteit zijn slechts enkele van de argumenten voor een beschermde teelt. Dit zijn zeker ook de redenen waarom landen als Nederland en België de technologie blijven perfectioneren en voorop lopen in deze sector. Duitsland loopt nog steeds enigszins achter, ook al spelen regionaliteit en topkwaliteit in dit land zo'n grote rol. We spraken met Volker Janssen, die op bijna 20 hectare in Viersen, vlakbij de Nederlandse grens, aardbeien en tomaten voor de Duitse markt teelt. teelt aardbeien in een kas, foliekas Janssen en folietunnel. "We komen uit de groen-

tenteelt, 25 jaar geleden zijn we begonnen met de substraatteelt van tomaten en sinds 2003 telen we aardbeien in de kas. Sindsdien zijn we blijven groeien in de aardbeiensector." Iets meer dan een jaar geleden kwam zijn zoon ook in het bedrijf. ONEERLIJKE CONCURRENTIE Een belangrijke factor in de specialisatie

in aardbeien was het energieprobleem: "Gas wordt niet gesubsidieerd, jaren geleden moest je overstappen op steenkool en vervolgens op hout. De energieprijzen zijn onderhevig aan sterke schommelingen." Voor de glastuinbouw in Duitsland is het gebrek aan subsidie een probleem en ook de elektriciteitsprijzen zijn te hoog in vergelijking met de buurlanden in de Benelux. "Belichting is een belangrijk onderdeel van de teelt in België en Nederland en met elek-

Op Goede Vrijdag kwamen de eerste seizoensarbeiders aan op de luchthaven van Düsseldorf. De medewerkers zijn in overeenstemming met de veiligheidsmaatregelen verder gereis, met gezichtsmaskers en op afstand. Op de luchthaven werden ook gezondheidscontroles uitgevoerd. "Alles is heel goed gegaan en ik heb 35 oogstmedewerkers gevonden die in het Paasweekend al met het werk konden beginnen", vertelt Volker Janssen desgevraagd. De seizoensmedewerkers kunnen 15 dagen in Duitsland blijven, maar er is nog steeds geen informatie over hoe het vertrek van de medewerkers, die al enkele maanden in Duitsland vastzitten, kan worden gerealiseerd.

AGF Primeur 4 • 2020

triciteitsprijzen die bijna vijf keer zo hoog zijn als de prijs in deze landen, heeft het voor ons geen zin." Belichting zou verschillende teeltseizoenen en een beter gebruik van de ruimte mogelijk maken. "Duitse telers deze mogelijkheid ontzeggen is voor mij simpelweg oneerlijke concurrentie." En dat is merkbaar: het tomatenseizoen in Duitsland start begin april, wanneer België en Nederland al in volle gang zijn. "En dat op een moment dat de Europese markt praktisch naar groenten hunkert. Dat zou een ideaal moment zijn om aan de vraag te voldoen met regionale groenten."

Ondanks alles is beschermde teelt voor Janssen de aangewezen weg. Klimaatverandering speelt hier duidelijk een rol. "We hebben nu twee extreme zomers gehad: 2018 was erg warm, 2019 erg droog. Als ondernemer wil je continu stabiele omstandigheden hebben. Dit is moeilijk te realiseren in het veld, omdat je altijd afhankelijk bent van het weer." De teelt in stellages heeft ook voordelen: "Ergonomische werkplekken worden steeds belangrijker en natuurlijk is het beter als de oogstmedewerkers niet steeds moeten bukken. Als je seizoensmedewerkers goede werkcondities biedt, komen ze graag terug. Dat is tegenwoordig belangrijk." JAARROND TEELT GEEN OPTIE "We starten begin april met de eerste aardbeien uit de verwarmde kas, in mei komen

de producten uit de foliekas, in juli beginnen we met tunnelproducten. Dit betekent dat we van 1 april tot eind november aardbeien van topkwaliteit beschikbaar hebben. Deze aardbeien worden vervolgens naar de levensmiddelenhandel gestuurd, onder andere via telerscoöperatie Landgard. We hebben ook ons eigen merk 'Edelrot'. Na de laatste oogst in de kas moet je de planten de tijd geven om te herstellen."

Op veel plaatsen streven telers naar een jaarrond aanbod van producten, maar dat geldt niet voor Volker Janssen: "In theorie zou dat mooi zijn, maar in de praktijk is het niet rendabel. In november hebben we alleen de Duitse markt voor de verkoop en de opbrengsten compenseren de extra energiekosten dan niet. Onder de huidige omstandigheden is het helaas zo dat een langere pauze in de winter rendabeler is dan een continue productie. Dit gaat in tegen de trend van het jaarrond telen, maar dat is dus met goede reden."

Aangezien Duitsland geen exportland is, heeft de verkoop van binnenlandse producten het zwaar, zeker vanwege de beruchte lage prijzen die de handel ervoor betaalt. "Kunnen we wel spreken van een markteconomie wanneer de levensmiddelenhandel kan doen wat hij wil? Consumenten vragen om regionale groenten en fruit van hoge kwaliteit, maar zodra de ingevoerde goederen onder de prijs liggen, kiezen ze toch voor het importproduct. Als teler moet je daarop voorbereid zijn." Ook hier ligt de focus op de buurlanden. "In België worden in januari voor acht tot tien euro per kilo belichte aardbeien verkocht, het product is de prijs waard omdat het goed smaakt. Dat zou hier onvoorstelbaar zijn."

Janssen vindt dat de Duitse regering een stap heeft teruggezet: "Natuurlijk gaan mensenlevens voor de economie, maar we moeten allemaal iets te eten hebben. Hoe hebben andere EU-landen dit aangepakt? We zijn in het nadeel ten opzichte van landen die hun producten toch al naar Duitsland exporteren en nu lopen we weer meer achterstand op." Het voorstel om gebruik te maken van mensen uit andere economische sectoren, zoals de horeca, was goed bedoeld, maar moest niet in de praktijk worDe kasaardbeien worden onder het merk Edelrot verkocht den gebracht. "We krijgen van iedereen veel feedback, menCORONACRISIS sen willen de tuinbouw helpen en we zijn Aangezien Janssen bijna uitsluitend aan de daar erg blij mee. Echter, iedereen komt detailhandel levert, heeft hij nog geen ver- met zeer specifieke ideeën en wensen met lies geleden door het coronavirus, maar het betrekking tot de werktijden. We hebben gebrek aan seizoenarbeiders zal ook hem geen 200 mensen nodig, die allemaal af en treffen. "De zaken rond Pasen zijn prima toe een paar uur kunnen komen werken. verlopen, de prijzen en de vraag zijn op We hebben 70 tot 80 mensen nodig die 48 een goed niveau, maar we dekken de vraag uur per week kunnen oogsten. Werken in af met werknemers die hier al maanden de tuinbouw betekent dat je er in het weekvastzitten en naar hun thuisland willen." end bij moet zijn, dat weet niet iedereen. De politieke belofte van 40.000 oogstme- We moeten ons houden aan strenge regels dewerkers was een goede stap, maar de met betrekking tot minimale afstanden en omstandigheden waren 'typisch Duits': pauzes, hoe meer mensen hier zijn, des te omslachtig en bureaucratisch. En het aan- meer wordt de hygiëne een probleem. Mijn tal arbeiders is te klein voor heel Duitsland. conclusie is dus: het is een goed idee, maar "Je moet veel tijd en moeite spenderen aan niet haalbaar. Mensen moeten willen werhet online werven van medewerkers. En we ken en zich 48 uur per week willen inspanweten nog niet hoe het zal werken, want de nen zoals ze dat in elke andere baan zoumensen zijn er nog niet. Nu zitten we nog in den doen. Dan kunnen we het wel redden. de onzekerheid. Als de crisis ons één ding Helaas is de tuinbouw geen hobbyboerdeheeft laten zien, dan is het wel hoe snel de rij, zo werkt het niet." (LH)  dingen kunnen veranderen. Volgende week info@edelrot.eu zal het er waarschijnlijk heel anders uitzien. Wij zijn één van de eersten die met de oogst van kasaardbeien beginnen. Na Pasen gaan we snel over op andere gewassen en tegen die tijd moet de wisseling van de arbeidskrachten hebben plaatsgevonden."

De aardbeien- en tomatenautomaten op het erf van de familie Janssen

Tomaten onder het huismerk Edelrot

AGF Primeur 4 • 2020

Aardbeien

Overschakelende teler start met bio-aardbeien Een nieuw gewas, een nieuwe compagnon en overschakelen naar biologische teelt. Voor Bart Vromans van fruitkwekerij Terravie staat 2020 in het teken van veranderingen. Bart begon in 2006 met het kweken van rode bessen in het Brabantse Loon op Zand. Inmiddels is de kwekerij uitgegroeid tot 2,7 hectare rode bessen en een half hectare kersen. Dit jaar komt daar ook een halve hectare aardbeien bij. En dat heeft alles te maken met de overschakeling naar biologische teelt. “In de gangbare teelt van rode bessen worden de grote jongens steeds groter. Dan moet je kiezen of je met die schaalvergroting mee wilt doen of dat je je gaat richten op een kleinere markt”, legt Bart uit. “Wij hebben ervoor gekozen om over te schakelen op biologische teelt, iets wat ik al veel eerder wilde. Toen ik de kwekerij startte heb ik er al eens mee geëxperimenteerd, maar dat was niet zo’n succes. We hadden vooral veel last van meeldauw. Inmiddels heb ik de teelt veel beter in de vingers, mede doordat ik ook teeltadvies geef aan andere kwekers. Daarom denk ik dat het nu wel gaat lukken.” AARDBEIEN De omschakeling naar biologische teelt duurt voor de rode bessen twee jaar. Dat betekent dat de rode bessen dit jaar en volgend jaar nog niet als biologisch verkocht mogen worden. Voor de kersen duurt dat nog iets langer, omdat daarvan het omschakelingstraject pas in augustus vorig jaar begon. De periode van omschakeling is duur voor een teler, omdat je wel de kosten maar niet de opbrengsten hebt die horen bij biologisch product. “Gelukkig kon ik een half hectare grond huren van een biologische teler in de regio. Daar ga ik beginnen met aardbeien kweken. Doordat er op deze grond al biologisch werd geteeld, mogen de aardbeien direct afgezet worden als biologisch product. Dat helpt me om de kosten

AGF Primeur 4 • 2020

te ondervangen.” Ook over de verpakking heeft hij al nagedacht. “Ik heb een nieuwe 200 grams verpakking ontworpen voor de aardbeien. Die is deels karton en deels PLA, dus gemaakt van afbreekbaar materiaal. Deze verpakking zal ook gebruikt worden door een blauwebessenteler.” De aardbeien van Bart worden verkocht via telerscoöperatie Nautilus Organic, evenals de rode bessen als die over twee jaar helemaal biologisch zijn. De kersen niet, die kan hij allemaal aan huis verkopen in een eigen winkel en verkoopautomaat. PLUKKERS De aardbeienplanten werden in de tweede week van april geplant. Half mei verwacht Bart de eerste aardbeien te kunnen plukken. “We hopen ze door te plukken tot eind oktober/begin november. In het oogstseizoen krijg ik hulp van schooljeugd. Schoolverlaters komen altijd vanaf mei, dat zal dit jaar misschien iets eerder zijn.” Een van die jongeren is sinds januari Barts nieuwe compagnon. Na 9 jaar werken als scholier en 1,5 jaar als vaste medewerker na het behalen van haar diploma, wilde zij meer en ging ze aan de slag als partner in het bedrijf. DOOR TOT DECEMBER Aan plannen hebben de ondernemers geen gebrek. “We gaan deze twee jaar gebruiken om straks goed te starten met de biologische teelt. We zijn allereerst nieuwe plan-

ten aan het opkweken omdat we wat uitval hebben. We bereiden de grond goed voor zodat we straks kunnen starten met planten van goede kwaliteit.” Het afgelopen half jaar heeft Bart als proef al een deel van de rode bessen biologisch geteeld. Daarover is hij niet ontevreden. “De biologisch geteelde bessen oogsten we net voor de heetste periode, waardoor een deel van de gangbare bessen is verbrand. Uiteindelijk hebben we de biologische bessen in onze ULO-cellen het langst kunnen bewaren. Het liefst willen we straks rode bessen kunnen leveren tot december. Dat is niet gebruikelijk voor biologische rode bessen, omdat biologische telers deze cellen niet hebben.” (JH)  info@terravie.nl

Storage, checking and handling of climatecontrolled fruit

With us your fruit is in good hands. From arrival at the port to collection from our storage; we offer your product the best possible treatment. In our storage locations in Vlissingen and Kruiningen, the products are subjected to a quality check, after which they are stored and kept at the desired temperature until you want to transport the products further.

Kruiningen Cold Store

Vlissingen Fruit Terminal

+ 31 113 322 352 - Kruiningen | + 31 113 322 311 - Vlissingen | info@zzcoldstore.nl

www.zzcoldstores.com AGF Primeur 4 â&#x20AC;˘ 2020

Detail

Rogier Coppens, Het Fruithuis:

“Zachtfruit is perfecte handel voor ons”

Rogier Coppens van Het Fruithuis

Nederlanders Rogier Coppens en zijn neef Ard Buijks zijn sinds 2002 actief in Minderhout België, wat nabij de grens met Nederland ligt. Een ‘grensgeval’ dat qua ligging en markt heel positief uitpakt. Op vele manieren weten zij zich daardoor te onderscheiden van de supermarkt. De laatste jaren groeit het belang aan zachtfruit. Vooral het vroege is perfecte handel voor hen, vertelt Rogier.

et begon allemaal met handel vanuit het ouderlijk huis van Ard waar zowel zelf geteelde als aanvullende versproducten verkocht werden. In 2002 werd het tijd voor een meer professionele aanpak op een gunstig gelegen locatie in Minderhout. Die professionele aanpak werd in 2019 beloond met de titel Beste Groentevakman 2019 België. “Daar zijn we heel trots op. Zo’n titel is uiteraard positieve reclame voor je winkel en daar hebben we best groot mee uitgepakt. Ook geeft het meedoen aan zo’n wedstrijd een boost voor aan je personeel. Je kunt zelf wel heel veel willen, zij moeten het echt doen. Je krijgt in een aantal weken een mystery guest op bezoek die hen beoordelen. Dat gaf een hele positieve vibe in de winkel. Dit jaar zal er vanwege het coronavirus waarschijnlijk geen zijn, maar bij een 84

AGF Primeur 4 • 2020

volgende gelegenheid doen we zeker weer mee”, vertelt Rogier. Rogier noemt zijn winkel gekscherende een echt grensgeval. Klanten in de winkel zijn grotendeels Belgen maar naar schatting komt 25 procent van het klantenbestand uit Nederland. Het Fruithuis heeft ook een zakelijk bestand van zowel Nederlandse en Belgische (horeca)bedrijven. Zo’n 25 procent van de omzet is zakelijk en dat is door de corona-uitbraak sterk onder druk komen te staan. Ook al is er al enige weken een lockdown, de consumenten weten de winkel nog altijd goed te vinden. Het aankooppatroon, dat steeds meer naar convenience schoof, is door de corona-uitbraak echter veranderd. “Mensen hebben waarschijnlijk meer tijd en zijn weer zelf gaan

koken”, denkt Rogier. Veel hebben daar wat hulp en inspiratie bij nodig. De populaire Belgische televisiekok Jeroen Meus werd dit jaar met zijn programma Dagelijkse Kost de grote winnaar van de Vlaamse Televisie Sterren, de Vlaamse tegenhanger van de Nederlandse Televizierring. “Hij werkt veel met seizoensproducten en dat merk je meteen terug in de winkel. Het werpt zeker zijn vruchten af. Producten als aardpeer, pastinaak, peterseliewortel: dat zijn tegenwoordig allemaal hippe groenten die we in de winkel moeten hebben. Bij de supermarkten zijn deze niet altijd verkrijgbaar."

Als zelfstandig ondernemer kan Het Fruithuis zeer snel schakelen en heeft vele kanalen om in te kopen. Beschikbaarheid van producten is daardoor geen probleem en wanneer mensen aardappelen en uien beginnen te hamsteren, ontstaan er in tegenstelling tot supermarkten, bij Het Fruithuis geen lege schappen. Rogier: “Wij hebben zoveel kanalen. Dat we vanuit hier gemakkelijk zowel in Nederland als België kunnen inkopen, is een groot voordeel: veilingen en vroegmarkten in België, foodcentra in Breda en Rotterdam en gespecia-

‘s Lands zonnigste zomerfruit... Bij Veiling Zaltbommel is het seizoen van het Hollandse zomerfruit weer aangebroken. De mooiste en lekkerste verse aardbeien, bramen, frambozen en bessen staan bij ons helemaal in het zonnetje en... u bent uiteraard van harte welkom! Kom dus zelf de zomer proeven bij ‘s lands zonnigste zomerfruitveiling. Wilt u hierover meer weten? Bel ons meteen even voor een smakelijke voortzetting. Koperscontact, Jan Willem Tolhoek, telefoon 0418-57 94 01.

Stationsweg 28 te Zaltbommel

www.veilingzaltbommel.nl

liseerde leveranciers zoals Willem Dijk en Groothandel Cees de Mooij jr uit Rijnsburg, een Nederlandse groothandel die zich heeft gespecialiseerd in Belgische afnemers. Het komt regelmatig voor dat er prijsverschillen tussen Nederland en België bestaan waar wij op in kunnen spelen. In week 13 crashten de prijzen voor kasbloemkool in België terwijl die in Nederland nog altijd hoog waren.”

In het pre-corona tijdperk was de aanloop goed, het is regelmatig een drukte van belang in de winkel. "Niet omdat we zo goedkoop zijn, want van de supermarkt kunnen we het op het gebied van prijs niet winnen. Wij moeten het echt van kwaliteit hebben. Daarnaast regelen we bepaalde acties die heel goed lopen. Zo krijgen klanten elke dinsdag een product gratis en op zaterdag krijgt elke 50e klant zijn aankopen helemaal gratis. Het werkt heel goed en het trekt veel volk. Ik voerde deze actie in op mijn rustigste dag en dat is nu mijn drukste dag. Zoiets wordt ook snel verspreid via social media. Mensen zijn heel gevoelig voor dat soort aanbiedin-

klanten ook. Dat is namelijk het onderdeel wat niet wordt vergeten als men de winkel uit is. De prijs meestal wel."

Waar Het Fruithuis zich ook heel goed mee kan onderscheiden, is zachtfruit. “Zeker de vroege echt Belgische aardbeienverkoop, als de supermarkten nog in de Spaanse zitten, is een goede tijd voor ons, ze vliegen dan de deur uit. Zachtfruit is echt een hype. Het Fruithuis is een ‘grensgeval’ De verkoop is de afgelopen jaren enorm gegroeid, iedereen wil dat eten. Qua presentatie is het gen en het loopt als een speer. Ook op lange een uitdaging, frambozen kun je niet zo termijn zie je het effect: consumenten leren lang goed houden en wij kunnen dat jaareen bepaald product kennen en later gaan rond presenteren, dus daar kun je je mee ze het nog eens eten." onderscheiden. Zachtfruit is echt perfecte handel voor ons”, besluit Rogier. (ML)  Het Fruithuis werkt deels met zelfbedieinfo@hetfruithuis.be ning. "Als de mensen binnenkomen, kunnen ze een mandje pakken en eerst een rondje door de winkel doen voor de convenience en bijproducten die we bieden. Daarna komen ze bij het gedeelte met de verse groenten en fruit. Daar worden ze bediend." Kwaliteit staat bovenaan in de winkel. "Dat is het belangrijkste en dat vinden onze AGF Primeur 4 • 2020

Diversen

Egypte investeert in diepvries AGF

e groei van de externe vraag naar diepgevroren groenten en -fruit is de aanleiding geweest voor Egyptische producenten om nieuwe productielijnen aan hun fabrieken toe te voegen of zelfs geheel nieuwe fabrieken te bouwen. Deze trend is in 2014 inge-

zet en brengt de totale investeringen op 500 mln EGP (€ 29,5 mln). Volgens gegevens van de Food Export Council is de export van diepgevroren groenten vorig jaar met 20% gestegen tot 110 mln euro, vergeleken met 92 mln euro in het jaar daarvoor. Sherif El Beltagy,

voorzitter van Belco voor de export van gewassen, legt uit dat de Egyptische diepvries groentenproducten een concurrentievoordeel hebben door de kwaliteit, die afhankelijk is van de biologische teelt, en dat de vraag momenteel toeneemt, vooral in de Europese Unie. Het

belang van expansie op nieuwe markten, die de Egyptische producten meer mogelijkheden zullen bieden, moeten de investeringen die reeds zijn gemaakt veilig stellen. 

Visit our stand at: Fruitlogistica in Berlin - Horticontact in Gorinchem Visit our stand at: Fruitlogistica in Berlin - Horticontact in Gorinchem

AGF Primeur 4 • 2020

’f e c t!

Lichtschip 49, 3991 CP Houten Nederland Tel: +31 (0) 30 303 14 00 | Fax: +31 (0) 30 303 13 99 E-mail: info@directfruitservices.nl WWW: www.directfruitservices.nl

RVICES.NL ITSE U R TF C

We are a trusted partner to our growers and customers, by offering a transparent and sustainable route from orchard to consumer.

DIR E

your specialist in Topfruit

are ‘pe

ADVERTORIAL

Banderolleer als het om flexibel, duurzaam en hygiënisch verpakken gaat

actieverpakkingen of multipacks te maken. In sommige gevallen pakken producenten dit nu zelf op. Bandall kan hiervoor de machine en het gewenste materiaal leveren. Vraag om advies!

Bandall levert diverse banderolleer- verpakkingsoplossingen die uitkomst bieden bij verhoogde druk op de productie, duurzaamheid en hygiëne. Denkt u daarbij aan: Tijdelijk extra verpakkingscapaciteit Diverse telers en handelaren in de groente- en fruitindustrie voelen nu een verhoogde druk op de productie. Bandall banderolleer- en bundelmachines zijn compact, flexibel inzetbaar en gemakkelijk verplaatsbaar. Ze kunnen dus vrij eenvoudig op verschillende fronten worden ingezet voor labeling, bundeling of branding. Bandall heeft extra machines klaarstaan om de eventuele vraag naar tijdelijke huur of lease op te vangen. Focus op hygiëne, gemak en houdbaarheid Producenten, maar ook consumenten zijn meer dan ooit op hygiëne gefocust. Dat doet de vraag naar goed en veilig

verpakte producten toenemen. Daardoor stijgt ook de vraag naar vacuüm verpakte groenten. Bandall banderolleermachines zijn ideaal voor het labelen of etiketteren van onregelmatige vacuüm verpakkingen. Denk aan voorgekookte bietjes, wortelen of voorgeschilde appeltjes. Dus ook als producten iets in grootte verschillen of als er sprake is van licht uitstekende delen is het labelen door middel van een banderol een uitkomst.

Print & Band optie levert praktische flexibiliteit op Eén bedrukte banderol is al genoeg om diverse soorten groenten of fruit te labelen of van variabele informatie te kunnen voorzien. Want dankzij slimme printtechniek kan variabele informatie, zoals barcodes, lotnummers, et cetera, gelijktijdig met het banderolleren op de banderol worden mee geprint. Dat wil zeggen over de gehele breedte én lengte van de banderol.

Maken van Actieverpakkingen en Multipacks Veel sociale werkplaatsen (fulfillment bedrijven) zijn tijdelijk gesloten. Dat zijn wel de plaatsen waar de extra handjes werden geboden om bijvoorbeeld

Meer weten? Of wilt u meer weten over huur- of leasemogelijkheden? Bel Bandall B.V. +31 (0) 348 431 520. Of schrijf ons: sales@bandall.com. www.bandall.com

Duurzame merkbeleving met zo min mogelijk verpakkingsmateriaal

Bandall PR04 NL.indd 1

16-4-2020 12:03:29

Banderol met contourstans met ruimte voor variabele printopties

Volautomatisch banderolleren met banderol van papier

T +31 (0)348 431520 E info@bandall.com I bandall.com BANDALL Advertentie Primeur DE en NL.indd 2

14/04/2020 15:36

AGF Primeur 4 • 2020

Wereldhandel

50.000.000 ton vervoerd over grote afstanden

Wereldwijde handel of (meer) zelfvoorzienend? Groenten en fruit gaat evenals veel andere producten de hele wereld over. Jaarlijks wordt er zo’n 90 miljoen ton vers fruit en 45 miljoen ton verse groenten internationaal verhandeld. Ongeveer 60% van deze handel speelt zich af binnen een bepaalde regio. Verse groenten worden veel vaker binnen een regio verhandeld dan vers fruit. Dit betekend wel dat er nog altijd een hoeveelheid van ruim 50.000.000 ton verse groenten en fruit over grote afstanden worden verhandeld.

n dit artikel is de wereld onderverdeeld in een tiental regio’s zoals de EU, Noord Amerika, Latijns Amerika, Zuidoost Azië. Zo maakt de interne handel tussen de EU landen ongeveer een derde van de totale wereldhandel uit. 88

AGF Primeur 4 • 2020

WERELDWIJD GEZIEN MAAR KLEIN DEEL PRODUCTIE VERHANDELD Van de totale productie aan groenten en fruit wordt maar een klein deel internationaal verhandeld, fruit 10% en groenten 5%. Wereldwijd wordt er volgens de FAO 1,1 miljard ton groenten en 0,9 miljard ton

fruit geteeld. Dit gaat natuurlijk om een schatting en zal vooral gaan om productie op min of meer professionele schaal. Toch even uitgaande van deze cijfers dan is er gemiddeld voor elke wereldburger jaarlijks 140 kilo groenten en 115 kilo fruit beschikbaar. Omgerekend per dag komt dat neer op bijna 400 gram groenten en ruim 300 gram fruit. Dit zijn natuurlijk zeer algemene gemiddelden incl. product bestemd voor de verwerking. De verschillen zijn enorm. Allereerst natuurlijk per land maar ook over de verschillende jaargetijden. Verder zijn er wereldwijd ook grote verschillen in opbouw van de menu’s vooral tussen tropenlanden

Invoer voor binnenlandse markt

16%

Wederuitvoer

41%

Quasi doorvoer

13%

Wederuitvoer

Nederland: Uitgaande handelsstroom vers fruit Transport doorvoer

33%

Uitvoer NL-product

Wederuitvoer

45%

Quasi doorvoer

14%

18%

Quasi doorvoer

Inkomende handelsstroom vers fruit Quasi doorvoer 13%

Transport doorvoer 30%

Nederland: Inkomende handelsstroom verse groenten

NEDERLAND IS GEVAL 7% APART VANWEGE ENORM BELANG DOORVOERHANDEL

Transport doorvoer

Invoer voor binnenlandse markt

Nederland Wederuitvoer

24%

is echt een geval 67%apart. Nederland teelt normaal rond de 5 miljoen ton groenten en 0,75 miljoen fruit. Met name bij fruit valt de productie in het2%niet bij de handel. Vorig jaar importeerde Nederland 5,1 miljoen ton vers fruit en (re)exporteerde 4,2 Quasi doorvoer Nederland: Uitgaande handelsstroom groenten ging het om 1,7 miljoen import en 5,2 miljoen miljoen ton. Bij verseverse groenten (re)export. Dit zijn cijfers volgens Eurostat. Die bron Wederuitvoer Transport doorvoer 2% 41% geeft voor Nederland de import en export incl. wederuitvoer en zgn. quasi doorvoer waarbij het product in buitenlandse handen Uitvoer NL-product 79% blijft maar wel door de douane wordt geregistreerd. Niet in het cijfer zit de transport doorvoer. Grofweg ziet de handelsstroom Wederuitvoer 18% Invoer voor binnenlandse markt voor Nederland er als volgt 1% uit: Quasi doorvoer 16% Uitgaande handelsstroom Inkomende handelsstroom vers versefruit groenten

Inkomende handelsstroom vers fruit Quasi doorvoer 13%

Transport doorvoer 30%

Quasi doorvoer

Transport doorvoer

14%

33%

Quasi doorvoer

Wederuitvoer

67%

Wederuitvoer 41%

Transport doorvoer 7% Uitvoer NL-product

Wederuitvoer

45%

Invoer voor binnenlandse markt 16%

Uitgaande handelsstroom vers fruit Inkomende handelsstroom verse groenten

Invoer voor binnenlandse markt 24%

Uitgaande handelsstroom verse groenten

Quasi doorvoer

Transport doorvoer

14%

33%

Quasi doorvoer

Wederuitvoer

67%

Uitvoer NL-product 79%

Transport doorvoer 7% Uitvoer NL-product

Wederuitvoer

45%

Invoer voor binnenlandse markt 24%

Wederuitvoer…

Quasi doorvoer 1%

Transport doorvoer 2%

Uitgaande verse groenten Zie hier handelsstroom het enorme belang van de re-export (in diverse vormen) voor Nederland handelsland

Uitvoer NL-product en landen in de Westerse wereld. 79% In dit artikel gaat het vooral over landen in de Westerse wereld waar groenten en fruit belangrijk zijn in het dagelijkse menu.

ZELFVOORZIENING WORDT ACTUEEL THEMA In deze tijd wordt steeds vaker de vraag actueel in hoeverre een land zichzelf kan bedruipen. In dit artikel wordt een indicatie gegeven van een aantal grote landen en van Europese landen.

Als we de handelsbalans als uitgangspunt nemen en dan voor elk land het aandeel van de eigen productie in het binnenlands verbruik berekenen dan zijn er grote verschillen te zien. Het is niet vreemd dat vooral Spanje zowel bij groenten als bij fruit in grote mate zelfvoorzienend is. Ook Italië en Griekenland zijn zelfvoorzienend maar niet zo sterk als Spanje. Tegenvallend is de mate van zelfvoorzienendheid

Wederuitvoer…

Quasi doorvoer 1%

Transport doorvoer 2%

van Portugal en Frankrijk. Het is wel zo dat vooral buiten de steden veel groenten op moestuinen wordt geteeld. Die hoeveelheden zitten niet in de officielel cijfers. Alle cijfers moeten dan ook als puur indicatief gezien worden. Toch valt het op dat ok een land als China tegenwoordig bij groenten en fruit behoor-

lijk zelfvoorzienend lijkt te zijn. Meer dan de Verenigde Staten. Rusland lijkt volgens de bekende cijfers voor groenten redelijk zelfvoorzienend te zijn maar voor fruit verre van.

BINNEN EUROPA GROTE VERSCHILLEN TUSSEN NOORD EN ZUID Binnen de EU zijn er zoals gezegd grote verschillen tussen vooral tussen noord en zuid. De Scandinavische lande moeten het bij groenten en fruit vooral hebben van importproduct. Dat geldt in heel sterke mate voor fruit.

Duitsland is ook sterk afhankelijk van import vooral bij vers fruit. In het Verenigd Koninkrijk is dit in nog sterkere mate het geval. Dit land teelt zelf nauwelijks fruit maar ook voor verse groenten is het Verenigd Koninkrijk sterk afhankelijk van import. AGF Primeur 3 • 2020

Wereldhandel

Handelsbalans vers fruit (EU landen excl. wijndruiven en industrie appelen) Bron: FAO/ Eurostat Wereld China * VS India Rusland EU 28 **) EU 27 **)

Populatie (miljoen) 7.600 1.428 327 1.353 146 512 445

Duitsland VK Frankrijk Italië Spanje Polen Roemenië Nederland België Tsjechië Griekenland Portugal Zweden Hongarije Oostenrijk Bulgarije Denemarken Finland Slowakije Ierland Kroatië Litouwen Slovenië Letland Estland Cyprus Luxemburg Malta

83 67 65 61 47 38 20 17 11 11 11 10 10 10 9 7 6 6 5 5 4 3 2 2 1 1 1 0

Turkije Servië Norwegen Zwitserland

82 9 5 9

Productie (1000 ton) 867.775 240.000 27.000 98.000 5.900 41.000 41.000 1.250 400 2.750 10.000 13.000 3.500 2.000 750 550 150 3.100 1.200 50 900 500 250 50 10 50 20 125 100 100 20 5 100 5 14 13.500 1.300 30 200

Productie kg/ inwoner 114 168 83 72 40 80 92 15 6 42 165 278 92 103 44 48 14 295 117 5 93 56 35 9 2 9 4 30 36 48 10 4 84 8 32 164 148 6 24

Import (1000 ton) 90.000

Export (1000 ton) 90.000

Thuismarkt Thuismarkt (kg (1000 ton) inwoner /jaar) 867.775 114 243.389 170 35.342 108 98.250 73 11.581 79

6.700 11.964 875 5.837

3.311 3.622 625 156

13.500 11.200

3.250 3.150

51.250 49.050

5.300 3.600 3.450 2.000 1.750 1.600 800 5.200 2.200 670 300 850 670 280 725 350 400 330 310 315 215 350 270 180 100 35 50 30

600 160 960 2.650 7.800 1.250 15 4.225 1.800 125 1.270 510 50 135 220 50 50 5 60 20 80 195 180 60 20 10 0

5.950 3.840 5.240 9.350 6.950 3.850 2.785 1.725 950 695 2.130 1.540 670 1.045 1.005 550 400 335 300 315 260 255 190 140 105 115 45 44

2.800 250 330 490

350 300 1 5

15.950 1.250 359 685

100 110 72 57 81 154 149 102 143 101 83 65 202 150 67 108 113 78 70 61 55 65 63 91 91 72 79 97 75 100 194 142 68 81

Index (wereld = 100) 100

% eigen Productie

149 95 64 69

99% 76% 100% 51%

88 97

80% 84%

63 50 71 135 130 89 125 89 72 57 177 132 59 94 99 68 61 53 48 57 55 80 80 63 69 85 66 88

21% 10% 52% 107% 187% 91% 72% 43% 58% 22% 146% 78% 7% 86% 50% 45% 13% 3% 17% 6% 48% 39% 53% 14% 5% 87% 11% 32%

170 124 59 71

85% 104% 8% 29%

* Import China inclusief transit door Hong Kong ** EU totaal uitsluitend handel met niet EU landen

VERSE GROENTENHANDEL VEELAL BINNEN REGIO In tegenstelling tot fruit wordt verse groenten zoals gezegd weinig wereldwijd verhandeld. Van de wereldhandel in verse groenten wordt het overgrote deel (driekwart) binnen een regio verhandeld. Nederlandse uien is eigenlijk het enige product dat in hele grote hoeveelheden naar verder weg gelegen markten gaat.

De mate van zelfvoorzienendheid valt voor België wat tegen. We moeten dan ook nog bedenken dat er in België gewoonlijk heel veel groenten naar de (diepvries) industrie gaan. Dat geldt zowel voor het in eigen land geteeld product als voor import (oa. vanuit Nederland). OOK VEEL HANDEL IN VERWERKTE GROENTEN EN FRUIT De internationale handel in vers fruit heeft zoals gezegd een omvang van 90 miljoen ton ofwel ruim10% van de wereld productie. Bij groenten is de 45.miljoen ton wereldhandel nog geen 5% van de productie. Het zal nog wat minder zijn omdat in de exportcijfers dubbel tellingen vanwege re-export. Daarnaast wordt er wereldwijd ook veel groenten en fruit als verwerkt product verhandeld. Bij benadering gaat het om 90

AGF Primeur 4 • 2020

16,5 miljoen ton verwerkt product en 10,5 miljoen ton verwerkt fruit (exc. sap), en 13 miljoen ton sap. In het algemeen geldt dat voor een kilo verwerkt product meer kilo’s vers product nodig zijn. Dat geldt vooral voor grote producten als sap en tomatenproducten.

De interne EU handel maakt een derde van de totale wereldhandel in verse groenten uit. De groenten handel in Noord Amerika en Zuidoost Azië blijft voor 90% binnen de regio. Alle EU landen samen importeren jaarlijks ruim 15 miljoen groenten waarvan ongeveer 2,5 miljoen ton van buiten de gemeenschap. Noord Amerika is de tweede importmarkt maar daarbij gaat het vrijwel in z’n

Handelsbalans verse groenten (EU landen excl. tomaten voor industrie)) Bron: FAO /Eurostat Wereld China * VS India Rusland EU 28 **) EU 27 **) Duitsland VK Frankrijk Italië Spanje Polen Roemenië Nederland België Tsjechië Griekenland Portugal Zweden Hongarije Oostenrijk Bulgarije Denemarken Finland Slowakije Ierland Kroatië Litouwen Slovenië Letland Estland Cyprus Luxemburg Malta Turkije Servië Norwegen Zwitserland

Populatie (miljoen) 7.600 1.428 327 1.353 146 512 445 0 83 67 65 61 47 38 20 17 11 11 11 10 10 10 9 7 6 6 5 5 4 3 2 2 1 1 1 0 82 9 5 9

Productie (1000 ton)

Productie kg/ inwoner

Import (1000 ton)

Export (1000 ton)

Thuismarkt (1000 ton)

143 384 97 95 94 107 119 48 39 80 181 225 145 108 293 152 19 190 78 35 124 67 71 56 49 19 47 48 80 48 91 49 55 3 171 292 114 38 48

45.000 900 7530 60 1.667 2.700 2.200

45.000 5.893 2.286 2.000 170 3.200 3.250

1.088.839 544.000 36.985 126.303 15.208 54.500 51.950

3.300 2.200 2.000 750 675 825 375 1.700 1.150 485 100 300 350 140 350 230 215 135 215 200 120 140 120 100 60 15 35 10

450 150 1.000 800 5.400 700 30 5.200 1.000 65 140 300 20 80 150 40 60 40 50 20 80 50 30 4 1 4

6.850 4.650 6.200 10.950 5.775 5.625 2.445 1.500 1.900 620 1.960 800 680 1.260 800 690 475 405 280 375 300 285 170 245 121 79 33 85

1.100 100 150 230

100 100 1

25.000 1.000 350 639

1.088.839 548.993 31.741 128.243 13.711 55.000 53.000 4.000 2.600 5.200 11.000 10.500 5.500 2.100 5.000 1.750 200 2.000 800 350 1.200 600 500 320 270 105 225 200 225 100 175 65 65 2 75 24.000 1.000 200 410

Thuismarkt

Index (wereld = 100)

(kg inwoner / jaar) 114 381 113 93 104 107 117 82 69 95 181 124 148 125 88 165 58 186 78 68 130 90 98 83 73 51 78 72 102 82 127 91 66 54 194 304 114 66 75

eigen prod. in % from Thuismarkt

100 334 99 82 91 93 102 72 61 84 158 108 130 110 77 145 51 163 68 60 114 79 86 72 64 45 68 63 89 72 111 80 58 47 170 266 100 58 66

101% 86% 102% 90% 101% 102% 58% 56% 84% 100% 182% 98% 86% 333% 92% 32% 102% 100% 51% 95% 75% 72% 67% 67% 38% 60% 67% 79% 59% 71% 54% 82% 6% 88% 96% 100% 57% 64%

* Import China inclusief transit door Hong Kong ** EU totaal uitsluitend handel met niet EU landen

Wereldwijde handel in verse groenten (in 1000 ton) Indicatief; Totale handel is ca 40 miljoen ton groot, deel handel binnen westelijk Azië zit niet in de cijfers Bron: Comtrade Totaal IMPORT Regio’s EU NAFTA Zuid- en oost-Azië Golfstaten Voormalig Sovjet-Unie Latijns Amerika Afrika Europa overige West-Asië Oceanië

Wereld 37.891 15.641 8.302 5.963 2.841 2.667 941 771 571 135 59

Totaal in regio 29.130 13.168 7.970 5.298 189 1.207 707 375 113 76 27

idem in %

EU NAFTA

77% 14.365 84% 13.168 96% 71 89% 130 7% 96 45% 108 75% 66 49% 318 20% 380 56% 25 46% 4

Zuid- en Oost-Azië

Afrika West-Azië

Latijns Amerika

Voormalig Sovjet-Unie

Oceanië

Europa overige

Golfstaten

8.462

7.469

2.269

2.258

1.415

1.304

441

322

196

263 7.970 157 13 0 40 0 8 1 10

143 249 5.298 1.073 463 127 78 6 15 16

1.227 4 6 425 195 1 375 20 16 0

366 29 128 955 667 0 3 34 76 0

161 532 2 1 3 707 3 4 0 2

56 0 29 5 1.207 0 0 6 1 0

83 8 222 96 1 0 0 3 0 27

185 0 1 0 23 0 0 113 0 0

0 4 189 0 0 3 0 0 0

AGF Primeur 4 • 2020

Wereldhandel

Wereldwijde handel in vers fruit excl. bananen (in 1000 ton) Indicatief; Totale handel is ca 65 miljoen ton groot, deel handel binnen westelijk Azië zit niet in de cijfers Bron: Comtrade

Wereld

Totaal IMPORT Regio’s EU Zuid- en Oost-Asië Noord-Amerika Voormalig Sovjet-Unie Golfstaten Latijns Amerika Europa overige Afrika West-Azië Oceanië

54.934 22.443 9.924 9.094 6.017 3.440 1.341 1.123 832 490 229

Totaal in regio 27.797 13.698 5.315 5.239 1.563 149 1.071 70 428 190 74

idem in %

51% 15.889 61% 13.698 54% 132 58% 122 26% 427 4% 237 80% 152 6% 712 51% 268 39% 133 32% 9

Latijns Amerika 10.627 3.961 1.096 3.722 401 204 1.071 113 15 37 7

Afrika 7.113

Zuid- en Noord oost-azië Amerika 7.073 6.954

3.050 994 315 977 1.182 3 82 428 73 8

299 5.315 156 697 569 1 8 6 6 15

219 1.149 5.239 5 97 108 8 1 20 108

West Azië 4.242 797 352 39 1.728 944 2 116 67 190 9

Voormalig Oceanië Sovjet-Unie 1.657 1.565 82 3 0 1.563 3 0 2 0 4 0

433 802 164 9 64 4 12 2 2 74

Europa overige 397

Golfstaten 308

113 4 0 208 1 0 70 0 0 0

8 78 2 1 149 0 0 45 25 0

Wereldwijde handel in bananen (in 1000 ton) Bron: Comtrade Totaal IMPORT Regio’s EU NAFTA Zuid- en Oost-Azië Voormalig Sovjet-Unie Latijns Amerika Golfstaten Europa overige Afrika West-Asië Oceanië

Wereld 22.490 9.077 5.767 3.134 2.050 919 642 377 237 198 89

Totaal in

Idem

regio 11.016 6.720 457 2.625 68 914 13 0 198 22 0

in % 49% 74% 8% 84% 3% 99% 2% 0% 84% 11% 0%

geheel om handel tussen Mexico en USA/ Canada. Ook binnen de regio Zuidoost Azië gaat het voor het overgrote deel om handel binnen de regio. De golfstaten importeren jaarlijks tussen de 2,5 en 3 miljoen ton verse groenten die in z’n geheel van buiten de regio moet worden geïmporteerd. Voormalige Sovjet republieken moeten als groep ook veel verse groenten van buiten importeren. Grote continenten als Afrika en Latijns Amerika importeren niet veel verse groenten. WERELDWIJD VOORAL BANANEN Vers fruit wordt veelmeer (de helft) buiten de eigen regio verhandeld. De handel bin-

Latijns Zuid- en America oost Azië

AGF Primeur 4 • 2020

NAFTA

16.242

3.016

1.430

1.088

601

6.720 5.306 467 1.950 914 254 362 37 165 67

5 3 2.625 2 0 370 0 0 0 9

1.427 0 0 0 0 0 3 0 0 0

877 0 0 0 3 4 0 198 6 0

46 457 42 28 1 0 12 1 0 12

Voormalig West-Azië Sovjet-Unie

Golf staten

Oceanië

Europa overige

0 0 0 2

0 0 68

2 0 0

0 0

1 0 Europa overige

nen EU landen speelt natuurlijk weer een grote rol. Het gaat hierbij ook veel om product dat via Nederland verder de EU in gaat. De EU importeert jaarlijks rond de 16 miljoen ton vers fruit van buiten de gemeenschap. Hierbij gaat het voor ca. 7 miljoen om bananen uit Latijns Amerika. Daarnaast komt er 9 miljoen ton ander vers fruit van buiten de EU vooral weer uit Latijns Amerika maar ook vers fruit uit Afrika speelt een belangrijke rol op de EU markt.

13 0 6

0 0

Mexico maar ook onderling handelen de Verenigde Staten en Canada wel fruit. 

Jan Kees Boon Fruit and Vegetable Facts www.fruitandvegetablefacts.com fruitvegfacts@gmail.com

Anders dan bij groenten importeren de USA/Canada meer dan de helft van het verse fruit uit Latijns Amerika. Maar toch ook nog redelijk veel binnen de regio, vooral uit

Dé leverancier van versgesneden uien Elbe 33-37 | 2491 BT DEN HAAG, Nederland Tel. +31 (0)70 3271061 | Fax +31 (0)70 3277642 info@smitsuien.nl | www.smitsuien.nl

EU Afrika

Passie Ervaring Kwaliteit Vers

AGF-ster

Lycke van Boekel, Boekel AGF Horecagroothandel:

“Wat nog slechter is dan de verkeerde keuze maken, is helemaal geen keuze maken” De AGF-sector wordt gedomineerd door mannen. Met name op de commerciële afdeling zijn vrouwen sterk in de minderheid en in managementfuncties al helemaal. Reden genoeg om AGF’sters die daar wel werken eens te vragen naar hun ervaringen. Deze maand Lycke van Boekel, commercieel directeur van Boekel AGF Horecagroothandel.

e historie van Boekel AGF begint ruim 9 jaar geleden. Oprichters Lycke van Boekel en Luigi Perosce richten op 1 januari 2011 Boekel AGF op omdat ze merkten dat er vanuit de chef-kok veel behoefte was aan specialistisch maatwerk, goede kwaliteit en goede service. Luigi werkte als chef-kok en Lycke komt uit een echte AGF-familie. “Deze combinatie bleek al snel een succes. Na 5 jaar had Boekel AGF iedere vierkante centimeter van het pand in Kerkdriel benut en verhuisden we in 2018 naar een groter pand aan De Meerheuvel in ’s-Hertogenbosch. Omdat we bleven groeien, was het afgelopen jaar tijd om weer een nieuwe jas aan te schaffen en werd het pand aan de overkant aangeschaft. De grote hal achter het kantoor werd verbouwd tot snijkeuken en productiekeuken, helemaal volgens de laatste HACCP normen en waarden. Inmiddels werken er zo’n 35 professionals bij ons”, vertelt Lycke. De groeispurt leverde hen de Gazellen award van het Financieel Dagblad op. “We zijn in de top 100 geëindigd omdat we één van de snelgroeiende bedrijven van Nederland zijn. Er waren 770 bedrijven genomineerd, dus wij zijn ontzettend trots op de award.” Het ondernemen heeft Lycke altijd gelegen. “Tijdens mijn afstuderen ben ik met Boekel AGF gestart. De vrijheid die het biedt spreekt me erg aan. Alle functies die er binnen onze organisatie zijn heb ik wel gedaan, van marketing / inkoop / verkoop / routeplanning / financiële administratie /

HR zaken / Management en het maken van Missie en Visie. Het enige waar ik mezelf nooit mee bezig heb gehouden, is de kwaliteit. Gelukkig heb ik op dit moment een team om heen verzameld, waar ik deze taken met het volste vertrouwen aan uit kan besteden.” Het aandeel vrouwen bij Boekel AGF ligt voor een AGF-bedrijf hoog. Lycke: “Wij hebben binnen onze organisatie ongeveer 40% vrouwen werken, dat is de laatste jaren wel een hoger percentage geworden. De eerste jaren werkte ik inderdaad vaak als enige vrouw. Ik houd van een directe aanpak en vind het ook belangrijk om te kunnen zeggen als er wat beter kan. Mannen kunnen dit net wat beter handelen. Vrouwen zijn vaak subtieler.” Als jonge vrouw voelde Lycke een extra druk om zich te bewijzen. “Ik ben op mijn 22e gestart en ik kreeg niet eens de vraag; “is het een familiebedrijf?”. Het was altijd de opmerking “wat leuk dat het een familiebedrijf is”. Juist omdat Boekel ook mijn achternaam is. Heel lang heb ik het idee gehad dat ik mezelf extra moest bewijzen om serieus genomen te worden. Dat deed ik door alle prijzen uit mijn hoofd te leren. Tot op de cent nauwkeurig wist ik

de prijzen uit mijn hoofd. Verder probeer ik altijd scherp te zijn, juist als men merkt dat je kennis van zaken hebt, gaan ze je uiteindelijk vanzelf serieus nemen.” Met trots kijkt ze terug op wat is bereikt. “We hebben alles op eigen kracht gedaan. We zijn vanaf nul begonnen en hebben buiten de financiering voor de panden, nooit enige steun nodig gehad.” Het meest leerde Lycke van het zelf beslissingen maken. “Ergens spring je in het diepe en je bent altijd zelf de eindverantwoordelijke. Hierbij heb ik ook altijd het motto: “Wat nog slechter is dan de verkeerde keuze maken, is helemaal geen keuze maken”. Ik geloof dat je altijd van je eigen kracht moet uitgaan. Dat zou ik ook aan andere vrouwen willen meegeven”, besluit Lycke. (ML)  boekel@boekelagf.nl

AGF Primeur 4 • 2020

Advertorial

Huurkoeling brengt flexibiliteit in onzekere tijden

Tijdelijk opschalen met extra koelcapaciteit, geschakelde huur invriescellen. Met de plotselinge omslag waar wij mee te maken krijgen kent iedere sector momenteel zijn eigen specifieke uitdagingen. De impact op de keten in de AGF en levensmiddelen sector is ongekend. COOLWORLD RENTALS als aanbieder van huurkoeling en klimaatbeheersing met klanten door heel de keten ziet de stagnatie maar ook de inspanning van de sector om het beste van de situatie te maken. Positief vooruit kijken Hoe onduidelijk de toekomst ook is, er komt een moment dat de horeca, groothandel en internationale handel weer gaan draaien. Dit zal ook zijn impact hebben op de koudeketen, logistieke processen en de benodigde opslagcapaciteit. Voorraden zullen weer aangevuld moeten worden en logistieke processen komen in beweging. Dit zal zeker geen vloeiende beweging zijn. Met inhuur van koelcapaciteit kan een tijdelijke piek opgevangen worden ongeacht waar deze in de keten opkomt. Inhuur brengt flexibiliteit, houdt kosten inzichtelijk en vraagt geen grote investering.

Huur klimaatbeheersing voor voorraad en verwerkingsruimte van seizoensproducten.

AGF Primeur 4 • 2020

Het hoofd koel houden en omdenken: Een fijne eigenschap van groenten en fruit is dat het langere tijd bewaard kan worden, mits op de juiste manier gekoeld en conform HACCP. Voor sommige bedrijven is het een denkbaar scenario om lokaal (vers) producten te verwerken en voorraad op te bouwen voor latere verkoop. Het verwerken van producten tot sauzen en in soepen of lokale verspakketten is zo’n actueel voorbeeld. Zo zie je lokale en online initiatieven ontstaan waar verzamelpunten ingericht worden en een deel van de oogst toch nog zijn weg naar de consument vindt of tijdelijke kan worden opgeslagen. In dit laatste geval bieden wij verplaatsbare koelen vriescellen of zorgen met een tijdelijke koelinstallatie dat de temperatuur in een niet geklimatiseerde hal kan worden beheerst. Tijd winnen met inhuur van vrieskoeling Een fijne eigenschap van koeling op zijn beurt is weer dat het groeiproces vertraagd wordt of de kwaliteit van producten langer kan worden behouden. Natuurlijk alom bekend

en toegepast bij de opslag van aardappels, maar ook in de teelt en het onderzoek. Een ander voorbeeld is het tijdelijk plaatsen van Low temperature airhandlers om grote ruimten te koelen waar producten worden verwerkt. Tijdelijke inzet van koeling of klimaatbeheersing kan dus uitkomst bieden op diverse fronten. Zeker als koeling onmisbaar is en u geen zware investering hierin wilt doen. Huren geeft flexibiliteit waardoor ondernemingen makkelijker kunnen meebewegen in onzekere tijden. De zomer voor de deur Met alle uitdagingen bij de crisis zouden we bijna vergeten dat de lente begonnen is (asperges!) en de zomer ook nog in aantocht is. De zomer kent weer zijn eigen uitdagingen, zeker als u het afgelopen jaar herinnert. Ook hier zullen seizoensproducten op temperatuur gehouden moeten worden. Vooruit plannen geeft hier rust. De verschillende scenario’s uiteenzetten en flexibiliteit inbouwen naar de toekomst is geen overbodige luxe.

Huur low temperature airhandlers om voorraadruimten op temperatuur te houden. Natuurlijk hopen wij dat het tij zo snel mogelijk keert en iedereen van alle AGF producten kan genieten. Tot die tijd staan wij klaar met kosteloos advies gericht op de situatie ter plaatse. Waar mogelijk brengen wij onze huuroplossingen en helpen u aan de nodige capaciteit en flexibiliteit.

Meer informatie: www.coolworld-rentals.nl Tel. 0800 266 5000

Zonnebrandcrème van champignonafval

n Australië proberen onderzoekers manieren te vinden om champignonafval te verwerken tot producten zoals zonnebrandcrème, huidverzorgingsproducten en coatings voor tuinmeubelen. Voor champignontelers betekent dit dat het afval waarvoor zij vaak moeten betalen om er vanaf te komen ineens waardevol wordt.

Nick Femia van Mushrooms SA zegt dat het benutten van dit afval zijn bedrijf jaarlijks een besparing van enkele tienduizenden dollars op kan leveren. “Het afval dat wij overhouden zijn de stelen van de champignons,” vertelt

hij. “We plukken de champignons met een draaibeweging en snijden de stelen af, die als afval overblijven. Wekelijks produceren we drie tot vier

ton afval en jaarlijks loopt dit op tot 150 tot 200 ton, wat een dure aangelegenheid is.” Vincent Bulone van de universiteit van Adelaide legt aan abc.net.au

uit dat wetenschappers moleculen uit de stelen hebben gehaald en deze hebben omgezet in een doorzichtige folie. “We hebben de twee belangrijkste moleculen gecombineerd, een polymeer die we uit de champignon halen en kleine moleculen die UV-straling tegenhouden,” legt Bulone uit. “Mensen vragen me vaak of ze naar champignon gaan ruiken als deze stof in een zonnebrandcrème wordt gebruikt. Ik leg dan uit dat moleculen die we gebruiken gezuiverd zijn.” Femia zegt dat als dit idee werkelijk van de grond komt dit een grote verandering voor de sector kan betekenen. 

FULL SERVICE RENTAL OF TEMPERATURE CONTROL

KOELOPSLAG

PROCESKOELING

KLIMAATBEHEERSING

Flexibele en betrouwbare oplossing bij: • Capaciteitstekorten • Verbouwing of revisie • Testopstellingen

• Seizoenspieken • Evenementen • Calamiteiten en storingen

VERWARMING

24/7 SERVICE T. 0800 266 5000 (gratis)

AGF Primeur 4 • 2020

Asperges

Vraag naar asperges explodeert na trage seizoensstart De uitbraak van het coronavirus heeft een forse impact op de aspergesector. De arbeidsmigranten die de asperges steken blijven thuis, waardoor de telers kampen met personeelstekorten. Daarnaast is de horeca weggevallen waardoor er een gat is ontstaan in de afzet. Toch zitten de aspergehandelaren niet bij de pakken neer. In deze special blikken enkele Nederlandse handelaren terug en vooruit op het seizoen.

Rick Mengers (ZON):

“Aspergetelers die personeel hebben maken goede tijden door”

et coronavirus houdt sinds de start van het Hollandse aspergeseizoen de gemoederen bezig. “Eén van de grootste problemen is arbeid”, vertelt Rick Mengers van Royal ZON. “Vanwege de coronacrisis zijn er te weinig handen in aspergeland, waardoor Nederland, België en Duitsland te weinig stekers hebben. Dat betekent dat de aspergetelers die hun personeel goed geregeld hebben goede tijden doormaken, maar dat sommige telers bepaalde velden links moeten laten liggen, omdat ze geen stekers hebben. Zo’n 60 tot 70 procent van de telers hebben te weinig personeel. In Duitsland en België is het tekort aan stekers nog groter, waardoor er veel vraag is naar Nederlandse asperges.”

“Voor de Paasdagen waren de tekorten zo groot, dat de asperges bijna uit je handen gegeten werden. Het was van belang dat we goed moesten nadenken wie we zouden beleveren. Er was ontzettend veel vraag, waardoor we een mooie Paasverkoop hebben gehad. Aan het begin van het aspergeseizoen was de situatie compleet het tegenovergestelde. De horeca was vanwe-

ge de coronamaatregelen weggevallen, waardoor de prijsvorming zeer slecht was. Traditioneel vraagt de horeca als eerste om asperges en daarna de supermarkten waardoor we midden en eind maart matige prijzen hadden. Toen de supermarkten en de exportlanden loskwamen, zijn de prijzen gaan klimmen”, aldus Rick.

Om de Nederlandse jeugd aan de asperges te krijgen, hebben de drie grootste aanbieders: The Greenery, Teboza en Royal ZON samen met het Aspergecentrum een grote landelijke promotie gedaan. “De TV-spotjes waren aan de jeugd gericht en we zien dat het nu langzaamaan zijn vruchten aan het afwerpen is. In de toekomst zou de consumptie van asperges moeten stijgen”, zegt Rick. Ondanks dat er veel wordt ingezet om de consumptie van asperges op te krik-

Belgische geschilde asperges! Nu actueel:

ken, daalt het landelijk aspergeareaal. “De gemiddelde aspergetelers is op leeftijd en opvolging is moeilijk. De asperges hebben een aantal moeilijke jaren achter de rug waardoor er niet veel animo is onder de jeugd. Misschien als het dit jaar beter is, stappen er weer wat jongeren in. Aspergeteelt is risicovol omdat het gewas zo’n 10 jaar staat, maar ook arbeid is een moeilijk aspect. Wellicht is dit in de toekomst makkelijker als er wat meer geautomatiseerd kan. Dit jaar gaat de eerste aspergerobot in productie, indien dit rendabel is, verwacht ik dat het zeker een vlucht gaat nemen”, besluit Rick. (SR) 

SPECIALIST IN GEBRUIKTE AGF MACHINES

Rick.mengers@royalzon.com

Kwalitatieve en gecontroleerde machines +800 machines op voorraad

TE KOOP: Concept Engineers breuk- en optische defect sorteerder voor wortelen

Sluisstraat 55-57 • 8300 Knokke-Heist Tel: 050-612201 • Fax: 050-616267 Gsm: 0475-606133 • www.tinos.be

AGF Primeur 4 • 2020

Bouwjaar: 2012 Capaciteit: 15.000 kg/uur Nieuwprijs: € 260.000 Staat: z.g.a.n. (zeer weinig gebruikt) Onze vraagprijs: € 69.500

Machines voor: Zaaien Oogsten Wassen Sorteren Verpakken Transporteren

Overtollige machines? Bied ze aan!

Theo Jegerings (The Greenery):

“Retail- en thuisverkoop van asperges is enorm gestegen”

a het Paasweekend blikt Theo Jegerings van The Greenery terug op de aspergemarkt in aanloop naar de feestdagen. “We hebben een ontzettend goede Paasverkoop achter de rug. De retail en de thuiswinkels hebben hele goede zaken gedaan. Ondanks dat de horeca is weggevallen was er ontzettend veel vraag naar asperges. Een verklaring hiervoor is dat de mensen dit jaar vanwege de corona maatregelen thuis moesten blijven, waardoor zelf aan de slag zijn gegaan met asperges.

Paasdagen kampten diverse telers al met een personeelstekort, maar de verwachting is dat wanneer de grote aspergevolumes beschikbaar komen, er een groot tekort aan arbeidskrachten is”, aldus Theo. “De arbeidskrachten die besluiten om niet te komen maken zich zorgen over hun gezondheid, maar ook over de onduidelijkheid bij grensstreken en dergelijke. Het is de taak van de teler of de tussenpersoon om deze zorgen weg te nemen, door alles goed te regelen. Los daarvan is er nog veel ondui-

media. Ook delen we via www.verseoogst. nl/snacksperge weer lekkere, verrassende recepten met asperges in de hoofdrol. Naast koks Job & Perry gaat dit jaar ook influencer Vjeze Fur op geheel eigen wijze zijn ruim 150.000 volgers meenemen in zijn kookavonturen met asperges”, aldus Theo.

Vanwege de goede vraag vanuit zowel het binnenals het buitenland waren de prijzen flink gestegen.”

delijk en zal het arbeidstekort pas zichtbaar worden, wanneer de grote aspergevolumes geoogst moeten worden.”

aal de komende jaren zal dalen. “Vanwege problemen met arbeid zullen er telers zijn die wat oudere percelen die minder kilo’s produceren onbewerkt laten liggen. Dat kan zo maar 10-20% van een normale aanvoer zijn. Ook zullen deze percelen hierdoor wat eerder geruimd worden dan gebruikelijk is. Naar verwachting zullen de telers sneller percelen ruimen dan dat er nieuwe telers bijkomen.” (SR) 

“De kasaspergetelers konden hierdoor hun seizoen nog goed maken. De lage prijzen die ze aan het begin van het seizoen kregen maken ze goed met de prijzen voor Pasen. Hierdoor kunnen ze alsnog een gemiddeld seizoen draaien”, stelt Jegerings. “Toch zal het wegvallen van de horeca niet de grootste invloed hebben op de aspergemarkt. Het effect op de arbeidsmarkt zal en zorgt voor grotere problemen. Voor de

Om zowel de afzet binnen retail, maar ook bij de thuisverkoop te stimuleren heeft The Greenery de #SNACKSPERGE campagne opnieuw geactiveerd. “Uit de resultaten van de campagne van vorig jaar bleek dat deze goed aansloeg bij, met name, de jongere doelgroep. De campagne loopt naast de campagne van het Nederlands Aspergecentrum. De telers zijn voorzien van promotiepakket met o.a. posters en diverse video’s voor in hun winkel, op de website of social

Belgium’s Finest Produce

Het aspergeareaal van telers die bij The Greenery zijn aangesloten is dit jaar licht gestegen, maar Theo verwacht dat het are-

T.Jegerings@thegreenery.com

Nicolaï Fruit Sint-Truiden, Belgium T: + 32 (0)11 69 55 55 F: + 32 (0)11 69 55 56 E: info@nicolaifruit.be www.nicolaifruit.be

AGF Primeur 4 • 2020

Asperges

Strauss-techniek op het aspergeveld

Matthias Kinzel, Strauss Verpackungsmachinen:

“De aspergesector vereist inventiviteit” Het aspergeseizoen van dit jaar belooft spannend te worden. Na enkele jaren van weers- en rendementsproblemen, gecombineerd met een gedeeltelijke daling van de consumptie van asperges door jongere generaties, zijn de problemen van dit jaar van een heel andere aard. Het coronavirus heeft Europa en de wereld stevig in zijn greep, de komst van seizoenarbeiders is beperkt en de sluiting van restaurants en hotels betekent dat een belangrijke afzetmarkt voorlopig wegvalt. Met de eerste grote inheemse groente van het jaar is de toch al noodlijdende aspergesector nu het probleemkind van de handel en het proefkonijn van de politiek. Is 2020 het jaar waarin de automatisering van werkprocessen dan toch echt zijn intrede zal doen in Duitsland?

e huidige situatie is een krachtproef voor veel bedrijven. Niet alleen veroorzaakt de situatie met het gebrek aan seizoenarbeiders kopzorgen en vraagt om flexibele oplossingen, maar het probleem van de verkoop van de producten is ook moeilijk. De levensmiddelenhandel en de rechtstreekse verkoop gaan min of meer goed, maar de horeca blijft gesloten en contactbarrières vereisen inventiviteit", aldus Matthias Kinzel van Strauss Verpackungsmaschinen. Het bedrijf is gespecialiseerd in machines voor het oogsten, wassen, sorteren, wegen en verpakken van asperges, appelen en prei. VAN DE OOGST TOT DE VERPAKKING Met deze systemen wordt beoogd de telers op lange termijn te ondersteunen en de problemen in de aspergesector te helpen 98

AGF Primeur 4 • 2020

verminderen. "We hebben uitgekiende en automatische oogsthulpstukken die, wanneer ze tot een breedte van 30 m worden uitgeklapt, de folie maximaal 14 ruggen tegelijk kunnen optillen en vervolgens de handmatig geoogste asperges met behulp van een transportband naar het hoofdvoertuig kunnen transporteren. Daar kunnen de asperges optioneel worden voorgesneden en voorgewassen voordat ze handmatig in dozen worden verpakt. Aan het einde van de dam worden de kratten uit alle geoogste dammen gelost en worden nieuwe kratten opgehaald alvorens verder te gaan." Het bedrijf biedt ook vier verschillende soorten aspergesorteermachines aan, die verschillen in verwerkingssnelheid en dus in capaciteit. "De snelste machine loopt tot 14 kratten per seconde. De standaardma-

chines bestaan uit een toevoerband, een aspergewasmachine en de sorteermachine, waarbij de asperges onder de camera in de sorteerbak worden gedraaid en in het desbetreffende sorteercompartiment van de machine worden gevoerd. Sorteren is een onderdeel van de aspergeverwerking dat een nauwgezette opleiding en ervaring van het personeel vereist, maar deze tijd en arbeid wordt grotendeels gecompenseerd door deze sorteermachines," vertelt Kinzel. "De machines verwerken groene en witte asperges in gelijke mate en zijn afgestemd op de wensen van de klant. Het aantal sorteervakken en de eigenschappen van het materiaal kunnen worden aangepast. De hoeveelheid grond kan op wens van de klant worden aangepast, snijresten kunnen worden opgevangen, er kunnen opties zoals een verwijderingssysteem voor kratten worden toegevoegd en nog veel meer om de productiviteit van de machine te verbeteren." In tegenstelling tot het handmatig sorteren, vereist het mechanisch sorteren minder personeel en heeft het ook een hogere opbrengst per uur.

Voor de laatste stap in het productieproces levert Strauss Verpackungsmaschinen weegmachines voor voorgesorteerde producten die een zeer nauwkeurig gewicht met een hoge cyclussnelheid kunnen realiseren. "Verpakkingsmachines zoals de GUB-Buncher, die automatisch elastieken

Seizoensarbeiders op de oogstmachine

Tijdens het inpakken van de aspergebedden

De oogstmachine in vol ornaat

Groene asperges worden vers van het land gebundeld

Blik in de productiehal van Strauss

Witte asperges worden gesorteerd en verpakt

AGF Primeur 4 â&#x20AC;˘ 2020

Asperges

Het duurzaam bundelen van asperges gebeurt op steeds grotere schaal

en/of ElastiTags om de bundels heen wikkelt, maken het proces compleet."

AUTOMATISERING Wereldwijd worden de oogst en de bewerkingsstadia direct na de oogst steeds verder geautomatiseerd. Kinzel: "Dit is al lang niet meer voorbehouden aan grote bedrijven. Vooral kleine en middelgrote bedrijven zijn op zoek naar machines die de verwerking efficiënter maken, zowel qua personeel als qua kosten. Afhankelijk van de grootte van het bedrijf spelen ook tweedehands machines een grote rol." De goede reputatie van de Duitse machinebouwindustrie biedt mogelijkheden om zich verder te vestigen op de internationale markt. "Door de globalisering worden klanten steeds meer in een netwerk opgenomen en reizen ze veel om naar machines, producten en hele productieprocessen te kijken. Een beter begrip wekt dan ook interesse in het gebruik van de systemen zelf. In de loop der jaren hebben we een toename gezien, vooral van internationale klanten, die samen met ons zowel de productiefaciliteiten als ook klanten hebben bezocht."

CORONAVIRUS VERERGERT HET TEKORT AAN ARBEIDSKRACHTEN Er is één onderwerp waar niemand op dit moment omheen kan: COVID-19: "Er zul-

len veel veranderingen plaatsvinden in verschillende sectoren. Ik denk dat de zelfredzaamheid in eigen land op dit moment weer in beeld komt en in de toekomst weer belangrijker zal worden. De afhankelijkheid van buitenlandse markten in een dergelijke situatie toont aan dat er op een bepaald moment knelpunten kunnen ontstaan. Het zal ook nodig zijn om na te denken over hoe een gegarandeerde oogst met of zonder oogstmedewerkers kan worden gerealiseerd." De betrokkenheid van werkzoekenden uit andere economische sectoren die momenteel onder de crisis lijden, was zeker een goedbedoelde aanpak, maar de praktijk toont aan dat het niet zo eenvoudig te implementeren is als men aanvankelijk dacht. Geautomatiseerde werkprocessen kunnen vaak gemakkelijker worden geïnstrueerd, zegt Kinzel: "Afhankelijk van de gewenste capaciteit hebben de machines personeel nodig dat aan de machine werkt. Het aantal mensen is echter lager en de output per uur is hoger, in vergelijking met handmatig sorteren. De machines maken een consistent sorteerresultaat mogelijk en het personeel heeft alleen instructie nodig op de toegewezen werkplek. De medewerkers hoeven niet geïnstrueerd te worden om te sorteren en dat maakt de machine tot een groot voordeel."

"We zitten allemaal in hetzelfde schuitje en moeten ons elke dag aanpassen aan deze bijzondere situatie. Onze klanten tonen voor het grootste deel begrip hiervoor. Als we naar de toekomst kijken, zullen de economische gevolgen voelbaar zijn, bijvoorbeeld als investeringen na deze crisis zullen worden uitgesteld."

75STE VERJAARDAG Strauss Verpackungsmaschinen GmbH viert dit jaar haar 75e verjaardag. Hoe blijf je zo lang op de markt? "We zijn verankerd in de asperge-, appelen preisector en we hebben ons de afgelopen jaren voortdurend kunnen ontwikkelen. In een crisis zoals we die nu meemaken, hebben sommige sectoren het moeilijk, terwijl andere blijven floreren. Onze jarenlange ervaring en de verschillende werkgebieden komen ons nu dus bijzonder goed van pas. Strauss wil dicht bij haar klanten blijven en haar service in de toekomst blijven uitbreiden: "Natuurlijk willen we onze machines altijd verbeteren en de automatisering blijven optimaliseren." (LH) 

Oxin Growers

100

AGF Primeur 4 • 2020

mkinzel@strauss-pack.com

KFC Vietnam introduceert dragonfruitburger op roze broodje

n Vietnam introduceert KFC een nieuwe kipburger op een roze broodje, dat is gemaakt van dragonfruit. De burger is bedacht om het overtollige dragonfruit in het land als gevolg van de coronavirusuitbraak af te kunnen zetten. Het kiprestaurant zal de nieuwe Dragon Fruit Burger vanaf 20 maart voor een beperkte periode op haar menukaart zetten in een aantal vestigingen in Vietnam. Bakkerijproducten op basis van rood dragonfruit worden de laatste tijd steeds populairder in Vietnam omdat het land grote aantallen dragonfruit overhoudt sinds de handel met China op een laag pitje staat als gevolg van de corona-uitbraak. Kao Sieu Luc, oprichter van ABC Bakery, bedacht daarom een recept voor roze bakkerijproducten. “Rood dragon-

IKEA vervangt piepschuim door paddenstoelen

fruit werd voorheen voor €1,57 per kilo bij telers ingekocht maar de prijzen zijn inmiddels gedaald naar €0,24,” vertelde marketingmanager Angela Kao aan Business Insider. “Toch was niemand bereid het rijpe fruit af te nemen.” De dragonfruitbaguette, die op 9 februari haar debuut maakte, was meteen een groot succes. Begin maart had ABC Bakery al meer dan 30 ton dragonfruit verwerkt en ging er in de bakkerij dagelijks twee ton dragonfruit doorheen. 

Wanneer je producten van de ene kant van de planeet naar de andere verzendt, wil je dat deze goederen onbeschadigd aankomen. Vaker wel dan niet doet piepschuim of polystyreen dat werk. IKEA heeft ter vervanging daarvan op mycelium gebaseerd materiaal laten ontwikkelen dat in een mal uitgroeit tot het gewenste verpakkingsmateriaal dat precies om de goederen past.

GREYDANUS B.V. • Located in Ridderkerk & port of Rotterdam • Transport and Trucking • Coldstorage / warehousing Ridderkerk & Rotterdam • Quality control • Customs facilities • Re-pack services • IT services Track and Trace, EDI, Web portals

Groothandel in een grote verscheidenheid aan aardappels, aardappelproducten, groente en fruit. Verpakking in zakken of netten van 0.5 kg tot 25 kg of bulk

R&M Forwarding Handelsweg 120 2988 DC Ridderkerk The Netherlands

Packaging in bags or nets of 0,5 kg to 25kg or bulk.

Telefoon: 010-2444040 Fax: 010-4766530 Email: info@rmforwarding.com Internet: www.rmforwarding.com

Certiﬁcates: ISO9001-2008, HACCP, IFS Logistics, SKAL Bio controle

De aardappel expert van Nederland Heerenveen • 0513 - 681268 • www.greydanus.nl

Greydanus PR04 2020_NL.indd 1

2-4-2020 11:49:34

AGF Primeur 4 • 2020

101

Diversen

Sinaasappelexport per land

e totale wereldwijde export van sinaasappelen bereikte in 2018 een waarde van €4,9 mld. De waarde groeide voor alle exporterende landen met 18,2% sinds 2014, toen deze nog €4,2 mld bedroeg. De waarde van de wereldwijde sinaasappelexport maakte tussen 2017 en 2018 een groei van 5,6% door. Van alle continenten bereikte de sinaasappelexport van Europese landen de hoogste waarde in 2018, met een export van €2 mld en een aandeel van 40,5% in de totale export. Afrika kwam op de tweede plaats met een aandeel van 29% en 12,2% van de totale export was afkomstig uit Noord-Amerika. Azië was goed voor 10,6%, Oceanië voor 4,3%, met Australië als koploper, en het aandeel van Latijns-Amerika bedroeg 3,3%, exclusief Mexico maar inclusief de Caraïben.

De bovengenoemde 15 landen waren goed voor 92,6% van de totale export van sinaasappelen in 2018 in termen van waarde.Tot de topexporteurs behoorden landen waarvan de export sinds 2014 sterk is gegroeid: de Verenigde Arabische Emiraten (+216,4%), Hongkong (+213,5%), Australië (+ 68,4%) en Chili (+65,1%). Volgens worldstopexports.com, zagen vier landen hun sinaasappelexport dalen, namelijk Turkije (-15,1%), Griekenland (-4,7%), China (-0,5%) en Spanje (-0,4%). 

land

US $

Spain Zuid-Afrika Egypte VS Nederland Australië Hong Kong Griekenland Turkije Italië Portugal China Marokko Chili Ver. Arab. Em.

1.3 mld. 770.2 mln. 666.3 mln. 625 mln. 296.9 mln. 230.4 mln. 169.9 mln, 161.7 mln. 161.4 mln. 161.4 mln. 115.3 mln. 107.5 mln. 84.4 mln. 84.1 mln. 48.6 mln.

totaal van de wereldwijde export 24,3% 14.4% 12.5% 11.7% 5.6% 4.3% 3.2% 3% 3% 2.4% 2.2% 2% 1.6% 1.6% 0.9%

Tramper Technology

Uw partner voor duurzame verpakkingsoplossingen

ontnesten

102

AGF Primeur 4 • 2020

vullen

traysealen

dekselen

Hongerige kaketoes ruïneren boomgaard voor de appelpitten

e Australische fruitteler Denmark Apples zal dit jaar niet van de partij zijn op de boerenmarkt in Albany omdat haar gehele oogst verwoest is door Langsnavelraafkaketoes, ook wel bekend als de zwarte kaketoe van Baudin. De vogels hebben bijna alle appelen uit de bomen geroofd, waardoor er vrijwel geen over zijn die nog voor menselijke consumptie geschikt zijn. Julie en Bill Lax, de eigenaren van de boomgaard, laten weten dat ze nog nooit zoiets hebben meegemaakt. “Ze slaan ieder jaar weer toe en dan moeten we zorgen dat ze niet kunnen landen,” zegt Julie Lax. “Als ze dit wel kunnen dan doen ze zich tegoed aan het fruit. Ze laten zich over het algemeen makkelijk wegjagen. Doorgaans gaat de oogst van vijf tot maximaal tien

bomen verloren maar dit jaar kregen we ze met geen mogelijkheid weg en bleven ze drie maanden lang in de buurt van de boomgaard.”

“Het zijn bedreigde dieren en ze zijn schitterend om te zien. Ze hebben echter ook een enorme eetlust. Het is verschrikkelijk om onze prachtige appelen verwoest op de grond te zien liggen omdat de kaketoes alleen maar op de pitjes uit zijn. Ze splijten de appelen doormidden en pikken enkel de pitten eruit.” Thewest.com.au bericht dat het telersechtpaar in de zomermaanden extra personeel inhuurt om het fruit te redden. De twee laten weten dat het vanwege de afstand tot het perceel van de buren niet toegestaan is om gaskanonnen in te zetten. 

Export - Import - Teelt Specialiteiten:

Conventionele teelt Biologische teelt voor industrie en verse markt

WITTE- EN RODE KOOL ALLE WORTELEN RODE BIETEN KNOLSELDERIJ AARDAPPELEN UIEN (GELE-RODE) SJALOTTEN IJSBERGSLA

Handelsweg 2, 1619 BJ Andijk, T.: +31 22 85 91 222 | M.: +31 653 167022 E-mail: info@hortica.nl | www.hortica.nl

AGF Primeur 4 • 2020

103

Bewerkte AGF

Jeroen Schuurman en Albert van der Veen van Groentegoed

Het nieuwe beleggen met Tomaat Americain

Meer groenten eten met het nieuwe beleggen Een verse tomaat op brood is het meest gezond, maar onze Tomaat Americain is een alternatief dat daar heel dichtbij zit, vertelt Albert van der Veen van Groentegoed. Die bedrijfsnaam spreekt eigenlijk voor zich. Samen met zijn compagnon en chef-kok Jeroen Schuurman ontwikkelde hij ‘Het nieuwe beleggen’, gezond en discussieloos (brood) beleg op basis van groenten.

“W

e hebben allemaal de uitdaging om dagelijks de aanbevolen minimum hoeveelheid van 250 gram groenten per dag te eten. Dat redt bijna niemand, behalve wanneer je die hoeveelheid over de dag uitspreidt. Groenten vind je in de doorsnee Nederlandse lunch of ontbijt echter niet terug. Wij zijn zelf opgevoed met een boterham met hartig en daarna een boterham met zoet. Meer variatie was er niet. Als vaders wilden wij zeker ook onze kinderen helpen om meer groenten te eten en zo ontstond drie jaar geleden het idee van Groentegoed.”

keuken de Tomaat Americain ontwikkelde, liet Albert vervolgens een proefballonnetje opgaan bij supermarktketen Plus. Die reageerden zo enthousiast en wilden het gelijk opnemen in het assortiment. Het product en de klant waren er dus heel snel en in allerijl werd er een receptuur voor grotere schaal productie ontwikkeld, een productieplaats en investeerder gezocht.

Voor die laatste twee kon Duijvestijn Tomaten zorgen. De innovatieve tomatenteler levert bovendien het belangrijkste ingrediënt van de Tomaat Americain. Om verspilling tegen te gaan, had Duijvestijn Tomaten namelijk al een droogprocedé ontwikkeld voor hun tomatenoverschotten die perfect gebruikt konden worden. Albert: “Het is een hele leuke samenwerking geworden, waarbij wij gebruik kunnen maken van de al bestaande productieruimte in hun op aardwarmte en zonnepanelen gestookte kas. We produceren daardoor ook het eerste geheel klimaat neutrale broodbeleg. Ook kunnen we via de contacten van Duijvestijn Tomaten gemakkelijk aan grondstoffen voor onze andere producten komen. Die maken we het liefst ook van anders verspilde groenten.”

Groentegoed heeft zich razendsnel ontwikkeld. Drie jaar geleden ontmoeten de zakenpartners elkaar en 2 jaar later lag de Tomaat Americain bij supermarkt Plus in de schappen. Tegenwoordig zijn bij Plus 4 verschillende groentespreads te koop, alsook bij Dekamarkt, Landmarkt, Rechtstreex en online versaanbieder Crisp.nl. Jeroen Schuurman is als kok altijd al bezig met het bedenken van nieuwe recepten en producten. Albert van der Veen kent als sales en marketeer de juiste afzetkanalen. De klik ontstond toen zij beiden aan een opdracht voor traditioneel broodbelegger Stegeman werkten. Toen Jeroen in zijn 104

AGF Primeur 4 • 2020

Droogoven voor tomaten die gebruikt worden in o.a. Tomaat Americain van Groentegoed

Column

Coronacrisis is een nekslag voor kwaliteit en exclusiviteit

ijk naar de groenten en fruit die het “goed” doen, dan is het supermarkt kwaliteit. Is dat slechte kwaliteit? Nee, maar het is wel massa en middle of the road. De zorgvuldig opgebouwde markt, waar de specialistische groothandelaren in binnen- en buitenland het verschil mee maakten, is het segment van de gekkies, de verhalenvertellers, de anders dan anderen. U begrijpt dat zijn mijn soort van mensen. Nu de gastronomie, de catering en alle out-of-home wereldwijd compleet lam gelegd is, is het domino-effect in de voedingstuinbouw enorm voelbaar. De Foodservice markt voor G&F in Nederland is circa 1,5 miljard. De supers doen 4,5 miljard en de G&F specialisten 350 miljoen. Die 1,5 miljard in Nederland is ongeveer 40-50 miljard in Europa.

En nu? De grootgrutters liggen op hun rug geld te tellen. Zoveel kerstweken op rij, door de hen gegunde marktexclusiviteit, gooit geld. Weliswaar wordt er bij enkelen 10% geplust op G&F, dat wil niet zeggen dat iemand zijn best doet om de specialities even collegiaal mee weg te douwen. Gekker nog: er is sprake van indikking van het sortiment. En ja, ik ben blij met het AH/Rungis/Koppert Cress experiment. En de Boerschappen en de Aan de gedroogde Hollandse Duijvestijn Tomaten voegt Groentegoed alleen wortel, ui, eigeel, olie en keukenkastkruiden toe. “Alleen maar ingrediënten die iedereen kent”, vertelt Albert. “Omdat marktonderzoek uitwees dat consumenten vaak twijfelen aan E-nummers wilden we per se een discussieloos product maken, dus geen conserveringsmiddelen.” Voor de houdbaarheid maakt Groentegoed het zichzelf wel lastig, ze laten het product pascaliseren. “Wanneer je conserveringsmiddel toevoegt, stop je het in de verpakking, deksel en etiket erop en kan het direct naar de klant. Wij brengen de hele lading eerst naar een pascalisatiebedrijf in Helmond om het daarna terug te brengen naar Pijnacker om het te verpakken en stickeren”, vertelt Albert. Maar deze extra inspanning is het helemaal waard. “Het is duurder maar de smaak blijft geheel behou-

Picnic support. Maar dit is een Vliegenpoepje op de Nederlandse stikstofcrisis. Waar moeten we heen? Nood en Deugd gaan nu goed samen. Corona treft met

Stop met het hamsteren van pasta’s en potjes en zakjes.

De Nederlandse Tuinbouw heeft jaarrond de meest gezonde groenten en fruit voor u. We halen per direct de BTW eraf en sponseren supermarkten (hoewel, die verdienen genoeg!), dus we dwingen supermarkten om te stunten met de groenten en fruitoverschotten. U zult merken dat u zich beter voelt.” En de minister van EZ die zijn HORECA inkomen ziet verdampen, zorgt dat die kleine schattige en verrassende horecaondernemers overeind blijven. Geef mijn tuinbouwbedrijf geen vis, geef mij een hengel. Maak dat mijn horecaklanten overleven.

name mensen met een matige gezondheid. Het treft mensen met Diabetes2. Een ziekte oplosbaar met lifestyle verandering en uit heel veel groenten en fruit eten. Héél véél Groenten en Fruit. Datgene, wat ik dagelijks nu in de perscontainer sta af te voeren. Waar is staatssecretaris Paul Blokhuis van PREVENTIEBELEID om op TV uit schreeuwen: “Zorg voor uw weerstand, zorg dat wij u niet hoeven te repareren.

En straks als we achterover leunend op deze pandemie terugzien? Het woord restaurant komt van het restaureren van de gezondheid van Parijzenaren in 1765. Zorg dat onze restaurants en cateraars ons de komende jaren gezond houden en ons weerstand geven. De tuinbouw blijft u dit leveren.

Blijf gezond en let op elkaar. Rob Baan

er twee groententoppings, ingelegde rauwkost voor boven op het beleg. “Het is een extraatje boven op je beleg. Met behulp van deze toppings maak je een taartje van je boterham. De spreads zijn al een bekend product bij de consument. De toppings zijn echt iets nieuws, dus aan de bekendheid van het gebruik ervan moeten we nog gaan werken”, vertelt Albert. De focus nu ligt echter op Niet alleen beleggen maar ook borrelen met Groentegoed de verkoop van de groentenspreads via retail. Ook in het foodservicekanaal is er den. Conserveringsmiddelen werken vaak potentie. “We waren daarmee best goed op basis van zuren die de smaak aantasten. op weg met een aantal partijen. Ook kinderBij pascaliseren wordt het product onder dagverblijven zijn enthousiast maar vanweeen zeer hoge waterdruk van wel 6000 bar ge de coronacrisis staat dit natuurlijk even gebracht. Dat schakelt bacteriën en schim- op een laag pitje”, besluit Albert. (ML)  mels uit maar laat de voedingswaarde, de albert@groentegoed.com structuur, en de smaak intact.” Groentegoed heeft zeven producten ontwikkeld: naast vijf groentespreads zijn

AGF Primeur 6 • 2019

105

Retail

AGF afdeling bij Aldi

Volop vraag naar vitamines bij de supermarkten Sinds de Nederlandse en eerder al de Belgische overheid hebben besloten om horecagelegenheden te sluiten, zien supermarkten klanten met vollere winkelmandjes vertrekken. Het gevuld houden van de schappen en veiligheid voor consumenten en medewerkers is een grote uitdaging voor alle grootwinkelketens. Zeker wanneer het gaat om vitamines.

“N

a het afkondigen van de veiligheidsmaatregelen door de overheid, zagen we in de dagen daarna een heel sterke piek door hamstergedrag in met name langer houdbare producten als aardappelen uien, wortelen, pompoenen en droge groenten. Inmiddels zien we dat mensen wat voorzichtiger maar meer inkopen dan anders, de aankopen zijn in de gehele breedte verhoogd. Uitschieter is de verkoop van fruit met veel vitamine C, zoals appelsienen, clementines en citroenen. Daarnaast valt op dat consumenten voorverpakte producten verkiezen boven los product. Vermoedelijk heeft dat te maken met hygiëne en sneller winkelen. Gesneden groenten zijn een categorie die juist het minst hard doorstijgt”, vertelt Rony Neufkens, afdelingschef aankoop AGF bij Colruyt Group. Ook noten en eieren, die bij Colruyt Group onder de AGFgroep vallen doen het goed. 106

AGF Primeur 4 • 2020

GEMIDDELD 30 TOT 35% MEER AGF VERKOCHT BIJ COLRUYT GROUP AGF-inkoop is bij Colruyt Group centraal geregeld. Dat betekent dat Rony verantwoordelijk is voor de aankoop van bestellingen door filialen van Colruyt Groupmerken: Colruyt Laagste Prijzen, OKay, OKay compact, Bio-Planet en Spar-Colruyt-Group. Het aankoopbeeld van consumenten bij al deze merken stemt overeen. In de winkels wordt gemiddeld 30 tot 35% meer AGF verkocht waarbij de proximiteit (stads)winkels Okay compact en Spar niet iets beter presteren. De stijging in omzet is volgens Rony een logisch gevolg van het sluiten van horeca en het feit dat mensen minder om handen hebben. Ze willen meer energie steken in het zelf bereiden en hebben meer tijd hebben om boodschappen te doen. Consumenten spreiden hun aankopen uit over de week, analyseert Rony gezien de wat betere pres-

taties van kleinere buurtwinkels en relatief minder grote omzetten die anders in het weekend worden gehaald. Klanten zijn ook veel meer online gaan bestellen. “Dit is uit zijn voegen gebarsten. We hebben op de drukste dagen (in de zogenaamde "hamsterperiode") telkens slechts een beperkt aantal slots/afhaalvensters open gezet (minder dan in normale omstandigheden omdat we tijdelijk niet konden rondhalen in de winkels door de drukte). Op de drukste dagen hebben we ook maar afhaalvensters voor de komende 48 uur opengezet, zodat de week niet meteen vol zat. Dit is nu achter de rug, we zetten meteen weer afhaalvensters voor de hele week open en we kunnen ook terug rondhalen in de winkels. De vraag bij Collect&Go blijft echter hoog en de vensters raken snel volzet,” vertelt Rony. Daarentegen heeft Colruyt Group het zorgmedewerkers van een aantal ziekenhuizen juist makkelijker gemaakt om online te bestellen via hun foodservice platform Solucious. Prognosticeren van de AGF-verkoop is en blijft een grote uitdaging. Wat en hoeveel consumenten met Pasen zullen eten, is op het moment van het interview nog een groot vraagteken. “Prognoses maak je op

Afhankelijk van de grootte worden AH winkels 4 tot 15 keer per dag beleverd

basis van historie, ervaring, weersvoorspellingen en buikgevoel. Richting het Paasweekend hebben we altijd vrij goed kunnen voorspellen, maar welke Pasen we nu zullen beleven is afwachten. Omdat je van veel AGF geen grote voorraden kunt aanhouden, ligt onze focus op het peil houden van de aanvoer. Tot op heden is de beschikbaarheid goed, voor de Spaanse producten als tomaten, komkommer, alle sla, courgette, aubergines zijn we begin april overgeschakeld naar Belgisch product. In citrus zijn wat problemen geweest maar dat heeft niet geleid tot lege schappen omdat we de voorraden op peil kunnen houden.”

Om hamsteren te voorkomen, waren promoties in België voor enkele weken lang verboden. “Hierdoor zijn prijzen onder druk komen te staan. Aspergeprijzen waren bijvoorbeeld zeer volatiel. Bij introductie 6 euro per schaal van 500 gram, dat zakte naar 2 euro en steeg vervolgens weer tot 10 euro per schaal. Nu het verbod op promoties is opgeheven, zijn wij dadelijk weer gestart met promoties die gepland stonden met uitzondering van fijne (Keniaanse) boontjes waarvan de beschikbaarheid onvoldoende gegarandeerd is.” Verder is Colruyt Group gestart met de campagne Samen sterk om consumenten te stimuleren lokaal product te kopen en zo telers te helpen die de afzet richting horeca hebben zien wegvallen. In de winkels heeft Colruyt Group algemene maatregelen genomen om klanten veilig te laten winkelen en volgt daarbij maximaal de aanbeveling van de Belgische overheid

en viroloog Marc Van Ranst op en schaart zich achter de maatregelen zoals voorgesteld door de sectororganisatie Comeos. Op de AGF-afdelingen zijn geen aparte maatregelen genomen, op diverse plaatsen in de winkel verzoekt Colruyt om “alleen aan te raken wat u koopt”

AGF BIJ ALDI OVER DE HELE BREEDTE IN DE LIFT Ook Aldi ziet de sluiting van horeca terug in extra bestedingen van de consument. “Na de eerste persconferentie van Premier Rutte waarin de maatregelen tegen corona werden aangekondigd, merkten we dat consumenten massaal de winkel indoken voor met name aardappelen, uien en citrus”, vertelt Gys de Jong, manager AGF-inkoop bij Aldi Nederland. Voor bepaalde producten konden lege schappen niet worden voorkomen, mede omdat het lastiger is te anticiperen op wat en wanneer de consument koopt. Gys: “Het is nodig om snel te schakelen en dat lukt beter met producten uit Nederland als aardappelen en uien dan met producten van verder weg in Europa.”

De hamsterwoede ebde na enkele dagen weg maar de vraag naar AGF bij Aldi zit over de hele breedte van het assortiment in de lift, zowel los, verpakt als panklaar product. De vraag naar vitamines valt op, kiwi’s zijn daarbij meer gewild dan citrus, over het algemeen is het juist andersom vertelt Gys. Het moment van boodschappen doen, is ook veranderd. Lag het zwaartepunt voornamelijk in het weekend, tegenwoordig is

het ook op doordeweekse dagen druk en dat maakt het lastiger om in te schatten wat de consument de volgende dag nodig heeft.

Aldi filialen geven dagelijks hun bestellingen door die de volgende dag worden geleverd. Gys is verantwoordelijk voor de centrale inkoop, dat gaat bij alle producten via vaste serviceverleners. “Die verdienen een groot compliment. Samen is het onze maatschappelijke plicht dat tekorten worden opgelost. Onze toeleveranciers verdienen dan ook een groot compliment dat dat is gelukt, met name voor importproducten uit Spanje en Frankrijk hebben onze toeleveranciers snel moeten bijschakelen en soms naar alternatieven moeten zoeken. In producten uit verdere bestemmingen, als druiven, mango’s en avocado’s constateer ik nog geen effecten van corona. Maar ook n die landen zijn maatregelen genomen, dat kan nog een schok in de markt veroorzaken.” Promoties zijn bij Aldi waar mogelijk doorgezet. “Omdat dat in omringende landen, waaronder Duitsland en België, promoties verboden waren, ontstond er paniek in de markt. We hebben toen een volumeactie gepland in komkommers om telers te steunen”, vertelt Gys. Voor andere producten staan de prijzen juist onder druk, vooral omdat de logistieke en handelingskosten oplopen. BANANEN STABILISEREN Supermarkt Plus ziet een stijgende lijn in de AGF-omzet. “Helemaal in het begin zagen wij een run ontstaan op gember en AGF Primeur 4 • 2020

107

Retail

Colruyt heeft voldoende voorraad aan citrus

Colruyt verzoekt klanten alleen aan te raken wat ze kopen

knoflook, omdat er in de media gecommuniceerd werd dat deze uit China kwamen. Na de aangekondigde maatregelen op 12 maart zagen wij een run ontstaan op de meer houdbare producten zoals aardappelen in uien. Beide zijn nu gestabiliseerd. Wel zien wij nog steeds hogere afzetten dan tijdens de feestdagen, wat dagelijkse topsport vereist van de hele keten en daar heeft de keten uiteraard aan moeten wennen”, aldus Natalie van Plus. “De uitschieters zitten nu op groenten en fruit algemeen. Daarbinnen is citrus een extreme uitschieter, waarschijnlijke vanwege dat extra glaasje jus of schijfje citroen in de thee. Bananen zien wij juist weer wat stabiliseren.” Plus heeft ook een online kanaal. “In de afgelopen periode / weken zien wij een hogere besteding online. De online categorie AGF groeit hierin mee en laat een iets bovengemiddelde index zien versus totaal (online) Plus.” Qua beschikbaarheid zijn met name producten 108

AGF Primeur 4 • 2020

uit derde landen een uitdaging. “Het is een hectische en onzekere periode. Een ‘geluk’ is dat het ‘Holland seizoen’ begonnen is en we veel lekkere groenten en fruit van onze eigen telers krijgen. Echter zullen er altijd producten zijn die uit het buitenland moeten komen en hier ligt extra spanning op vanwege het coronavirus. Denk aan gesloten grenzen, capaciteit op arbeid en transport.”

VOLUME KIWI’S GROTER DAN BANANEN Bij de Nederlandse marktleider Albert Heijn is het alle hens aan dek. “De focus ligt bij iedereen binnen ons bedrijf op de operatie. Er is intensief contact met leveranciers, kwekers, telers en transporteurs. Onze distributiecentra liggen vol en we bevoorraden winkels dagelijks meerdere malen en werken hard om de schappen goed gevuld te houden. Om een beeld te geven: voor kleine winkels is dit ongeveer vier keer per

Afstandsaanwijzingen Colruytwinkel

dag, voor grote winkels soms wel vijftien keer”, laat woordvoerster Pauline van den Brandhof weten. Het koopgedrag van klanten is anders. “Wij zien dat klanten meer kopen dan normaal. Wij vragen iedereen ons te helpen door boodschappen te doen zoals ze dat normaal ook doen. Bakproducten zijn enorm in, verdubbeld in omzet in de winkels. En kiwi’s was in volume groter dan bananen.” Verder ziet ook Albert Heijn een groei in het online kanaal en verwacht dat digitaal winkelen na de coronacrisis onderdeel zal zijn van de routine. (ML)  press@colruytgroup.com pers@aldi.nl pers@ah.nl pers@plusretail.nl

De avocado heeft nog een ruime groeimarge in Europa In een recent rapport van het Centrum ter Bevordering van de Import uit Ontwikkelingslanden (CBI) over de avocadoconsumptie in Europa lezen we dat het populaire tropische fruit nog een ruime groeimarge heeft op de Europese markt.

“E

uropa consumeerde in 2018 een kwart meer avocado’s dan in 2017. De import in 2018 bedroeg meer dan 600 mln ton, wat de avocado inzake populariteit tot een van de snelste groeiers maakt binnen het fruitsegment”, zo stelt het rapport. De vraag is groot en stijgend in Europa, maar toch is de rek niet oneindig en het valt te verwachten dat de Europese vraag geen gelijke tred zal houden met de toename van het teeltareaal wereldwijd.

GROEIMARGE In vergelijking met andere regio’s in de wereld heeft de consumptie in Europa nog steeds een ruime groeimarge, ook al is er tegenover 2012-2013 al een stijging met 110% opgetekend. De gemiddelde jaarlijkse consumptie in Europa is 1,05 kg per persoon. In Canada is dat 2,5 kg, in de Verenigde Staten 3,5 kg en in Mexico, trouwens ook de grootste avocado producent ter wereld, maar liefst 6,5 tot 7 kg. Nederland: De helft van alle avocado’s komt Europa binnen via Nederland. Het is de op één na grootste niet-produ-

cerende exporteur ter wereld. Veel product komt via Nederland op de Duitse markt terecht, maar ook in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Scandinavische landen.

Frankrijk is Europa’s grootste avocado consument, met een voorkeur voor de hoogste kwaliteit. In 2018 importeerde Frankrijk 157.000 ton en de binnenlandse vraag tot en met de maand mei van dat jaar bedroeg 124.000 ton.

Verenigd-Koninkrijk importeerde 118.000 ton in 2018, 9% meer dan het jaar ervoor. Nu heerst er wel wat onzekerheid door de Brexit en ook door de devaluatie van het Britse pond, die de prijzen minder aantrekkelijk maakt.

e export van Spaanse tomaten is sinds 2013 vrijwel onafgebroken gedaald. In vergelijking met dat jaar is de export in 2019 met 25,26% afgenomen. Duitsland importeerde vorig jaar 8,59% minder Spaanse tomaten dan in 2018 en 15,3% minder dan in 2013. Voor Frankrijk zijn die cijfers respectievelijk 11,46% en 31,78%, voor het Verenigd Koninkrijk 8,6% en 33,56% en voor Nederland 17,81% en 37,69%, zo blijkt uit gegevens van statistiekbureau Estacom

Spanje is zowel teler, consument en opkomende hub voor avocado’s. Ongeveer de helft van de geïmporteerde 129.000 ton kwam uit Peru, maar er is een aanzienlijke toename van de zendingen vanuit Mexico (13.000 ton) en Marokko (10.000 ton), die trouwens overlappen met het Spaanse seizoen.

Het verbruik in Italië is gering: minder dan 300 gram per persoon, ruim onder het Europese gemiddelde. De Italianen houden vast aan traditionele groenten en fruit. Het introduceren van nieuwe producten kost er tijd. De import groeide in 2018 met 31%, goed voor 22.000 ton. 

Duitsland is een duidelijke groeimarkt. Het vestigen van de aandacht op het gezondheidsaspect en de promoties in de retail hebben veel bijgedragen aan de snelle groei van de avocado markt. Exporteurs richten hun blik dan

Elk jaar opnieuw daalt de export van Spaanse tomaten

ook graag op Duitsland. In 2018 groeide de import met 28% tot 93.000 ton.

van het Spaans Agentschap voor Buitenlandse Handel (Icex) en de Spaanse Belastingdienst. In 2019 exporteerde Spanje 767,37 mln kilo tomaten, 45,84 mln kilo minder dan in 2018. De gemiddelde prijs in 2019 bedroeg 1,201 €/kg en die lag 5,17% hoger dan het jaar ervoor (1,142 €/kg). Door de hogere gemiddelde prijs lagen de exportinkomsten slechts 0,75% lager dan in 2018, namelijk €921,65 mln in plaats van €928,67 mln. Duitsland is niet alleen het land dat de meeste

De top vijf importlanden van Spaanse tomaten (cijfers 2019) Volume mln kg

Waarde in mln.

Prijs per kilo

Duitsland

179,29

€244,6

€ 1,36

Frankrijk

112,56

€ 121,89

€ 1,08

102,5

€ 116,97

€ 1,14

Nederland

84,57

€ 97,7

€ 1,16

Polen

65,92

€68,38

€ 1,04

Land

tomaten uit Spanje importeerde, maar ook het land dat er het meest voor betaalde, namelijk 1,36 €/kg. Dat is 13,57% meer dan het gemiddelde. Bijna één

vierde (23,36%) van de Spaanse exporttomaten gingen naar Duitsland (179,29 miljoen kilo). Het land betaalde er €244,6 mln voor.  AGF Primeur 4 • 2020

109

Kiwi

Oscar Gold-kiwi’s liggen weer in het winkelschap

ankzij de intensieve samenwerking met telers in Zuid-Afrika kan Primland sinds 10 april haar premium golden kiwi's weer aanbieden.

Het fruit wordt verkocht onder de merknaam Oscar Gold. Dit commerciële succes is te danken aan het werk van de technische teams van het bedrijf op locatie. In nauwe samenwerking met lokale kiwitelers kozen zij de beste teeltgebieden en kiwirassen.

De logistieke expertise van Primland staat ervoor garant dat al het fruit de winkels eetrijp bereikt. Geoptimaliseerde teelt en organisatie in deze periode, waarin de ganiseerd dat zij de retail van coronacrisis de hele wereld Oscar-kiwi's kan blijven voortreft, heeft Primland haar zien. "Al onze medewerkers personeelsbestand zo geor- staan1klaar17-09-12 om aan de huidige kleinjan_Pr9.pdf 07:27

sterke vraag te kunnen beantwoorden en een product van hoge kwaliteit te leveren. In deze moeilijke tijd is het onze

eerste prioriteit om ieders veiligheid te waarborgen," benadrukt Jean Baptiste Pinel, directeur van Primland. 

UW PARTNER VOOR HANDEL EN TEELT IMPORT • EXPORT • CONSUMPTIE- EN POOTAARDAPPELEN Kleinjan’s aardappelhandel B.V. Zuidoordseweg 6 • 3267 LW Goudswaard Tel.: 0186‐692900 • Fax.: 0186‐691491 E‐mail: info@kleinjansaardappelhandel.nl Internet: www.kleinjansaardappelhandel.nl

110

AGF Primeur 4 • 2020

Peru exporteerde 118.000 ton blauwe bessen

olgens bronnen binnen de sector exporteerde Peru in het seizoen 2019-2020 zo'n 118.000 ton verse blauwe bessen. De Verenigde Staten waren met een import van 64.313 ton de voornaamste afnemer van Peruaanse blauwe bessen met een aandeel van 54,5% in de totale export. De blauwe bessen zouden weleens uit kunnen groeien tot het voornaamste exportgewas van Peru en hiermee de plaats

van druiven innemen. Gedurende het seizoen, dat duurde van augustus 2019 tot maart 2020, exporteerde Peru omstreeks 118.000 ton verse blauwe bessen en dat betekent een toename van 47,5% ten opzichte van de 80.000 ton die het land tijdens het voorgaande seizoen exporteerde. Deze resultaten werden gepresenteerd door Fernando Cillóniz Benavides, de directeur van adviesbureau Inform@ction,

die vertelde dat Peru het voorbije seizoen voor €705 mln aan blauwe bessen exporteerde, wat neerkomt op een groei van 27,4% ten opzichte van de €553 mln gedurende het seizoen 2018-2019. Hij voegde eraan toe dat de blauwebessensector in Peru jaar na jaar een explosieve groei laat zien. Blauwe bessen zijn op druiven na het belangrijkste gewas voor de agrarische export van het land. 

Ongewenste kwaliteitscontrole van punnet pruimen Een video van een oudere man die dozen pruimen opent om de beste te kiezen veroorzaakte veel commotie op social media. De ongewenste kwaliteitscontrole, waarbij de man bijna elke pruim in de punnet eruit haalde, ernaar keek en hem vervolgens weer terugstopte om de punnet vervolgens weer in de koeling te leggen, leidde tot 1400 woedende reacties. In het licht van de Covid-19-uitbraak komen de acties van de oudere man als buitengewoon onverantwoordelijk over.

www.oakfield.nl

• DE exoten specialist • Volledig assortiment • Wit, kastanje en exoten • Bio en conventioneel • Rechtstreeks van eigen teelt • Volledig gecertificeerd

Oakfield Champignons BV | Lochtstraat 1 6039 RV Stramproy | Nederland | T. 0495-564113

AGF Primeur 4 • 2020

111

Horeca

Grietfilet met shiitake en ansjovisboter, een gerecht van chefkok Wilco Berends, De Nederlanden, wordt verkocht bij Landwaart Culinair

Enorme verliezen door sluiting horeca deels opvangen met creatieve oplossingen De effecten van de coronacrisis op de buitenshuisconsumptie zijn rampzalig. Volgens een eerste inschatting van FSIN zal het totale omzetverlies over 2020 €2,5 miljard bedragen. Aan de andere kant brengt de coronacrisis een ongekende creativiteit op gang: nieuwe producten en diensten, nieuwe productie- en distributiemethoden en nieuwe klanten. “De ondernemers die buiten de gebaande paden treden, bieden in veel gevallen waardevolle lessen die langer dan deze coronacrisis beklijven, bijvoorbeeld op het vlak van klantbinding en het tonen van hun maatschappelijke betrokkenheid”, stelt ABN AMRO (zie ook kader).

orecatrendwatcher Gijsbrecht Brouwer ziet verschillende reacties. De één verkoopt merchandise, de ander geeft online lessen of proeverijen, verbouwt de boel of start met een leuk bezorginitiatief. Chefs doen aan relatiemanagement en delen via social media hun kennis en kunde zodat mensen zelf aan de slag kunnen. In een poging de productie gaande te houden,

Loggerstraat 80 1976 CX IJmuiden T: 0255-513598 F: 0255-513835 E: post@ppk.nl

112

AGF Primeur 4 • 2020

kijken partijen ook naar supermarkten en AGF-detailhandel, afzetkanalen die nog wel beschikbaar zijn. AGF-detaillisten kunnen snel schakelen: Landwaart Culinair verkocht daags na de horecasluiting maaltijden van sterrenrestaurant De Nederlanden. Wokke Groente en Fruit deed hetzelfde voor hun buurrestaurant De Bourbon Room. Na de hamsterhectiek laten supermarktketens zien best flexibel te zijn. In zeer korte tijd (11 dagen) werden er door Hutten Catering en supermarkt Coop vijf producten ontwikkeld en gepromoot in de www.ppk.nl paasfolder van Coop.

Aan de andere kant vallen heel veel horecagelegenheden stil, voor sommigen is het doek gevallen. Pijnlijk is het faillissement van Restaurant Niven waar pionier groentenambassadeur en sterrenchef Niven Kunz de scepter zwaaide. Niven Kunz introduceerde het 80/20 principe op het bord, 80 procent groenten en 20 procent vlees.

De impact op gespecialiseerde AGF-horecatoeleveranciers is groot, een aantal heeft direct nieuwe afzetkanalen ontgonnen. Zo ontwikkelden Koppert Cress en AGF-horecaleverancier Rungis een ‘culinaire’ Restaurant Groente Box met daarin verse producten die normaal gesproken alleen verkrijgbaar zijn in de horeca. Deze box is tegenwoordig verkrijgbaar op alle AH XL-locaties.

AGF-horecealeverancier Theo Opdam uit Lisse plaatste op de avond dat horeca moest sluiten een bericht op Facebook dat ze met particuliere verkoop startten. “De gunfactor was toen heel hoog en de verkoop liep meteen goed”, vertelt Maurice. Sindsdien zetten ze elke dag een mooie presentatie neer in de ‘winkel’. Tot 1992 had het bedrijfspand nog die functie, het is dus gemakkelijk te bereiken voor particulieren. Verkoopmeubels zijn er niet meer maar toch lukt het team Theo Opdam dat

Creatieve ondernemers leren het bedrijfsleven lessen die in de toekomst in tal van situaties goed van pas kunnen komen. Abn Amro ziet vijf gemene delers. 1. Met de nieuwe initiatieven versterken de ondernemers hun klantbinding met bestaande klanten. 2. Met de creativiteit die de ondernemers tonen, geven zij meestal ook blijk van een grote maatschappelijke betrokkenheid. 3. Veel nieuwe initiatieven zijn niet primair gericht op directe omzetvergroting, maar op aanboren van potentiële nieuwe klantgroepen. 4. Veel problemen die nu getackeld worden, hebben dezelfde oorsprong en zijn sectorbreed. Dit betreft plotselinge vraaguitval, voorraadvorming en wegvallende communicatie met werknemers. Het loont dus om voor oplossingen ook buiten de eigen branche te kijken. 5. Wat goed is, komt snel. Het is opvallend hoe kort het tijdsbestek is waarin een flink aantal ondernemers hun nieuwe plannen uitwerkt en op de markt brengt. Samen thuis uit eten, Hutten in het schap bij Coop

uit vader Theo en zijn twee zoons Menno en Maurice bestaat, elke dag om een juweeltje van een presentatie neer te zetten die klanten naar de winkel lokt of hen via Facebook tot een bestelling verleidt, want bestellen kan ook.

De kwaliteit van de producten bevalt de mensen bovendien zo goed, dat ze telkens weer terugkomen en aangeven eigenlijk niet meer zonder te willen. “Klanten zijn verbaasd dat een paprika van ons zoveel beter smaakt dan die uit de supermarkt. Ik leg dan uit dat er in groenten en fruit net zulke verschillen zitten als tussen auto’s: een Mercedes rijdt heel anders dan een Renault”, vertelt Maurice. “Veel mensen vragen wat we gaan doen als de horeca straks weer open gaat, want naar de supermarkt willen ze niet meer terug. We denken daar dus serieus over na. Want we horen die vraag niet één keer maar tientallen keren. Er is behoefte aan een groentejuwelier.”

Ook AGF-Horecagroothandel Dick Schaap uit Purmerend zag die zondagavond half maart plots 90% van zijn omzet wegvallen. “Ik heb toen iedereen gelijk naar de zaak gehaald voor overleg, iemand opperde om particulieren te gaan beleveren. We zijn daar meteen op ingesprongen met het Kratje van Dick en een bijbehorende Facebookpagina”, vertelt Dick. “Dat loopt op zich redelijk goed. Een positief punt in deze tijd en het houdt ons aan het werk.” Om de drie dagen stelt Dick een kratje samen, dat mensen via de Facebookpagina kunnen bestellen en laten bezorgen. “We

hebben echt fans, kinderen stoppen zelf tekeningen voor ons in het retourkratje. De reacties op Facebook zijn positief tot zeer positief. Sommige klanten bestellen zelfs twee keer per week.” Dat de kwaliteit mede bijdraagt aan het succes weet Dick wel

Inspectie van de gepresenteerde handel bij Theo Opdam

zeker. “We kopen in langs dezelfde kanalen, zoveel mogelijk direct van de teler en altijd de beste kwaliteit. Ik denk dat daar wel behoefte aan is, mensen willen toch iets anders nu ze niet naar een restaurant kunnen.”

Of hij een punt zet achter het Kratje van Dick als de horeca weer opengaat? “Dan krijgen we het wel te druk om dit erbij te doen maar ik denk niet dat we de mensen straks zomaar in de steek kunnen laten. In krap vier weken heeft het Kratje van Dick 2500 volgers. We moeten er dus eens goed over nadenken hoe we het straks insteken”, besluit Dick.

De klantenkring van Boekel AGF Horecagroothandel bevindt zich voornamelijk Brabant en Gelderland. Ook leveren ze geregeld producten voor diverse festivals en evenementen in heel Nederland. “Denk hierbij aan vers gesneden fruit voor de "Swirl's" op Zwarte Cross. We zijn daarnaast bezig om ons afzetgebied te verbreden naar de institutionele markt. We leverden ook schoolfruit aan scholen, echter staat dit op dit moment stil”, vertelt commercieel directeur Lycke van Boekel. “Vanwege die sluiting hebben we wel een mooie nieuwe bestemming voor de levering EU-Schoolfruit die al klaar stond voor deze week: 3 stuks groente/fruit voor meer dan 52.000 leerlingen van ruim 300 scholen landelijk verdeeld. Wij doneerden de volledige levering aan de plaatselijke voedselbanken, zo komt het toch terecht bij mensen die het goed kunnen gebruiken. In deze periode met het Corona virus zijn juist verse en gezonde producten cruciaal. We wilden hiermee bijdragen aan alle mensen die een extra steuntje in de rug kunnen gebruiken.” Het is voor Lycke nog lastig in te schatten wat de gevolgen van het coronavirus op AGF Primeur 4 • 2020

113

Horeca

lange termijn zullen zijn. “We draaien nog maar 35% van onze bestellingen door. Het verschilt heel erg per afnemer hoe zij omgaan met de sluiting. Sommige zaken sluiten in het geheel. Sommige zaken richten zich extra op bezorgen.” Binnen Boekel AGF houden ze de moed erin. Lycke: “Het is prettig dat je de ondersteuning van het team voelt. Wel is het zo dat we nog vroeg in het proces zitten. Medewerkers die thuis kunnen werken mogen dat. Overige medewerkers werken in wisselende shifts om de veiligheid van iedereen te waarborgen. We zijn erg hard gegroeid, de afgelopen periode. We hebben onze verhuizing vervroegd ingezet en we kunnen nu met processen finetunen, waar we een tijdje niet aan toe zijn gekomen. Het maakt verder het team weerbaarder en creatief, dat is een erg prettige bijkomstigheid. Het is een bizarre tijd en we proberen de moed erin te houden. Het scheelt heel erg dat je niet de enige bent en dat heel veel bedrijven radicaal met deze situatie te maken hebben.” (ML)  info@theoopdam.nl boekel@boekelagf.nl info@dickschaap.nl

Bronnen: ABN AMRO, Entree Magazine, FSIN

Aan de deur is geen contact, Kratje van Dick wordt netjes neergezet

Passion for Conference Pears Teeltbedrijf van hoog kwalitatieve conference Aan- en verkoop peren Verpakking op maat en wens van de klant

Kieldrechtsebaan 85 - 9130 Verrebroek - Tel: 0032477777736 - Email: info@vanhaelstfruit.be - www.vanhaelstfruit.be

114

AGF Primeur 4 • 2020

Advertorial

Dutch Weighing Company maakt nieuwe stap in automatisering productieproces Dutch Weighing Company (DWC) heeft als specialist in weeg- en efficiëntieoplossingen een belangrijke stap gemaakt in de innovatie van de voedingsmiddelenindustrie. Als antwoord op de vele vragen vanuit de industrie om productieprocessen te automatiseren, heeft DWC samen met Crux Agribotics een nieuw en innovatief geautomatiseerd weeg- en verpakkingssysteem voor diverse groenten ontwikkeld. De groentesorteermachine, die al meer dan 15 jaar succesvol wordt ingezet door verpakkers in de voedingsmiddelenindustrie, kan op deze manier worden vervangen door een effectiever en efficiënter systeem. Het gerobotiseerde systeem is initieel ontwikkeld voor het afwegen van witlof en het geautomatiseerd verplaatsen van de witlofkroppen naar de invoerband van de flowpackmachine. Naast witlof kan het systeem ook worden gebruikt voor tal van andere producten, zoals

onder andere puntpaprika, pastinaak, prei, courgette en snackaugurken. Een compleet nieuw ontworpen weegsysteem in combinatie met geavanceerde software zorgt ervoor dat de ‘give away’ kan worden gereduceerd tot een absoluut minimum: minder dan 1%. Het speciaal ontwikkelde grijpmechanisme verplaatst de groenten probleemloos en onbeschadigd naar de invoerband van de flowpacker. De besparing op arbeidskracht en ‘give away’ levert een aantrekkelijke Return

on Investment op. Op deze manier speelt Dutch Weighing Company in op de steeds sterker wordende vraag naar automatisering, welke gedreven wordt door toenemende kosten en het tekort aan arbeiders. Verpakkers worden op deze manier in staat gesteld om in te zetten op toekomstbestendige automatisering, waar slimme algoritmen en datagebruik verdere optimalisatie van hun inkomsten en winsten mogelijk maken.

info@dutchweighingcompany.com | www.dutchweighingcompany.com | +31 (0) 416 31 58 79

Gespecialiseerd in: • Automatisering Wegen en Verpakken • Weegsystemen met management software • Triple deck weeg- en verpakkingslijnen • Sorteermachines voor o.a. witlof, puntpaprika, pastinaak, prei, zoete aardappel etc. • Het op maat maken van specifieke weeg- en verpakkingslijnen

www.dutchweighingcompany.com AGF Primeur 4 • 2020

115

Hardfruit

Xenia meldt record oogst en afzet

Populair clubras reguleert groei voor stabiel prijsniveau “Wij zijn tot nu toe erg tevreden over de verkopen van Xenia,” zegt Bernd Feenstra van Xenia Europa BV dat afgelopen seizoen een record oogst van 8 miljoen kilo Xenia-peren van goede kwaliteit en maatsortering rapporteerde. Het jaar tevoren werd 6 miljoen kilo geoogst. Bernd geeft aan dat de groei in omzet voornamelijk voortkomt uit toenemende verkopen aan bestaande retailklanten in Noordwest-Europa.

estaande retailklanten begonnen eerder met de Xenia verkoop waardoor er voor de Kerst meer was verkocht dan in andere jaren, meldt Bernd. Xenia Europa streeft ernaar haar klanten jaarrond te beleveren, de zomer uitgezonderd. Naast uitbreiding bij de bestaande klanten, is er ook groei gerealiseerd bij nieuwe klanten. Hoewel de focus voornamelijk ligt op Noordwest-Europa – onder andere in Duitsland, Oostenrijk en Scandinavië ligt de peer in de schappen - is ook de verkoop in Nederland gestegen laat Bernd weten. In Nederland wordt geleverd aan drie vaste retailers en onlangs zijn er daar nog twee retailklanten bijgevoegd. Bernd observeert 116

AGF Primeur 4 • 2020

dat het seizoen stabiel is verlopen en verwacht dat de Xenia peren ondanks de grotere oogst een maand eerder uitverkocht zullen zijn dan in voorgaande jaren. Ook het segment biologische Xenia peren laat groei zien waarbij Bernd voor de komende jaren ruimte ziet voor een groei van 10 procent.

SUCCESFACTOREN Bernd ziet de toegenomen vraag naar Xenia als het resultaat van een aantal factoren. Zo werkt het clubras met een vaste prijs. “Elk jaar aan het begin van het seizoen maken wij een prijs die voor de rest van het seizoen wordt gehanteerd. Dat wil dus zeggen dat de prijs betrouwbaar en voorspelbaar

De lange houdbaarheid van Xenia is een factor in het succes van de peer

is. De prijs is al jaren stabiel. Het kan een paar cent schelen maar nooit meer dan dat.” Daarnaast geeft Bernd aan dat het budget voor grootschalige marketing ontbreekt, maar er is wel een sterke focus op kwaliteit. “Dat zorgt ervoor dat inkoper, handelaren

en consumenten terugkomen en minder zijn teleurgesteld. Kwaliteit is ook marketing, dan verkoop je jezelf ook.” Hoewel de afzet van peren in zijn algemeenheid vorig jaar door kwaliteitsproblemen vanwege de hitte dramatisch is verlopen, vielen die problemen bij Xenia redelijk mee, laat Bernd weten. Hij ziet het als één van de verklaringen waarom er dit jaar meer Xenia peren verkocht zijn. Ook denkt hij dat de friszoete smaak en de lange houdbaarheid een factor is in het succes van de Xenia peer. “De peer kan zowel in het schap als thuis op de schaal lang bewaard worden, dus de derving van zowel de supermarkt als van de consument is veel lager.” HEEFT CLUBRAS DE TOEKOMST? Hoewel Bernd denkt dat, mits goed uitgevoerd, een clubras een interessant alternatief kan zijn voor een teler, waarschuwt hij dat clubrassen niet heilig zijn. “Er zijn genoeg voorbeelden waarbij telers de afgelopen jaren meer hebben verdiend met een vrij ras dan met een clubras.” Hij ziet in de Nederlandse markt ook meer mislukte dan succesvolle appelclubrassen. “Ook met Xenia zijn we er nog niet.” Bernd vindt dat voor het succes van een clubras veel afhangt van het afzetmodel en de kwaliteit van het

Xenia wordt vooral afgezet in Noordwest Europa

product. Hij stelt vast dat het met Xenia de afgelopen drie jaar goed is gegaan maar pas over vijf of tien jaar is zichtbaar of het echt een succes is of niet. “Dat is uiteindelijk het enige criterium van succes: houdt de teler er genoeg aan over?” GEREGULEERDE GROEI Momenteel is er in Nederland zo’n 300 hectare Xenia in productie. Het areaal zal de komende jaren licht toenemen. De Xenia peer blijkt zo populair te zijn onder telers

dat Xenia Europa momenteel de groei reguleert om het stabiele prijsniveau te continueren. “Een te grote toename zou de zorgvuldig opgebouwde markt verstoren en zorgen voor enige prijsdruk. Dat willen we natuurlijk voorkomen.” Bernd verwacht dat het volume peren jaarlijks met gemiddeld 10 procent zal groeien. “Dat kunnen we in de markt aan en dat is nodig om de markt op te bouwen.” Xenia heeft vooral een sterke positie in Noordwest-Europa en bouwt die positie gestaag en stapsgewijs uit. Zo is de peer dit jaar inmiddels verkrijgbaar in vijf Oostenrijkse supermarkten. Daarnaast focust Xenia de komende jaren op groei in Zuid-Europa. “In landen als Spanje, Portugal of Frankrijk is zeker groei mogelijk.“ Naast productie in Nederland wordt de Xenia peer ook in andere Europese landen geteeld – onder andere in Duitsland, Oostenrijk en Frankrijk – en samen met lokale partners afgezet. Bernd meldt dat ook in het buitenland het areaal op een gereguleerde manier groeit om de prijs stabiel en op een goed niveau te houden. “Wij werken Europees goed samen en proberen elkaar te helpen en versterken in de afzetmarkt,” besluit Bernd. (MW)  bernd@xenia-eu.eu

Familiebedrijf met bijzondere aardappelpassie. Van selectie tot verpakking streven we naar de beste kwaliteit. Belgische marktleider in bio-aardappelen.

Global G.A.P. ISO 9002

BRC IFS

IPM QS

www.deaardappelhoeve.be

AGF Primeur 4 • 2020

117

Diversen

Met langere houdbaarheid kunnen meer telers deelnemen aan voedselsysteem We willen goed nadenken over de manier waarop we dat doen en ervoor zorgen dat de consistentie van de kwaliteit nooit in gevaar komt. Het zal een methodische uitrol zijn." Voor telers betekent de toepassing van de extra schil het voorkomen van krimp, waardoor ze uiteindelijk een hoger volume kunnen verkopen. Jason legt uit dat dit de toepassing van Apeel mogelijk maakt zonder de prijs te verhogen. Ook dit maakt een voedselsysteem waaraan meer telers kunnen deelnemen mogelijk. "Het stelt telers echt in staat om op verschillende manieren tot bloei te komen en je kunt ze misschien een deel van de financiële voordelen teruggeven omdat we de prijs van een doos met producten kunnen behouden of verlagen omdat je meer avocado's uit een doos kunt verkopen". De verkoop wordt ook gedreven door retailers die meer van de verse producten die ze kopen, kunnen verkopen en hun afval kunnen verminderen. Jason De Turris, VP Brand Marketing at Apeel Sciences

"De kern van het merk gaat over duurzaamheid en het creëren van een voedselsysteem waaraan meer kleine teeltbedrijven kunnen deelnemen", zegt Jason De Turris, VP Brand Marketing bij Apeel Sciences. Apeel voegt een laagje plantaardige bescherming toe aan de schil van verse producten om waterverlies en oxidatie te vertragen - de factoren die bederf veroorzaken. Jason legt uit dat het toevoegen van Apeel aan hun verse groenten of fruit kleine teeltbedrijven helpt om hun producten verder weg te verkopen, waardoor ze nieuwe markten kunnen bereiken.

e helpen de telers te groeien, omdat we aan beide kanten van het voedselsysteem de telers net als de consumenten laten profiteren, omdat ze meer tijd hebben om van verse producten te genieten. De voordelen van Apeel helpen een duurzaam voordeel voor het klimaat te creëren, zo geeft Jason aan.

Zo bespaart een avocado op deze manier 23 liter water en het energie-equivalent van negen keer een gsm opladen. "We gaan een tijdperk in van niet alleen duurzaamheid, maar ook van verantwoording en als we de voordelen in de hele keten kunnen verantwoorden, gaan we de manier waarop mensen winkelen en produceren veranderen. Niet alleen voedzaam en lekker, maar zal het de planeet helpen? En dat is het belangrijkste onderdeel." 118

AGF Primeur 4 • 2020

GROEI Jason is blij te kunnen melden dat Apeel groeit en hij verwacht dat dit zo blijft. De groei komt zowel voort uit de uitbreiding naar meer landen als uit het toegenomen volume van de verkoop. "Als je iets doet wat het hele voedselsysteem ten goede komt, zijn er veel kansen." Denemarken, Noorwegen en Duitsland zijn enkele van de markten die Apeel onlangs heeft betreden. Het Verenigd Koninkrijk is een andere markt waar Apeel binnenkort beschikbaar zal zijn. "Op de lange termijn zullen er op alle continenten Apeel-producten zijn. Het is ons streven dat dit een voordeel is waar iedereen in de wereld van kan genieten". Dat vereist echter wel een zorgvuldige aanpak, zoals Jason uitlegt. "We moeten door de regelgeving heen, we moeten een toeleveringsnetwerk opbouwen, de juiste partners vinden.

B2B EN B2C Voor Apeel is het belangrijk dat ze in contact staan met alle segmenten van de toeleveringsketen, maar ook dat ze zich richten op de consument. Voor de consument is een avocado waarschijnlijk gewoon een avocado. Wat is de waarde van Apeel voor de eindgebruiker? "Het is een moeilijke taak," zegt Jason. "Wat we moeten doen, is de denkwijze van de consument echt begrijpen en hoe hij of zij op dit moment koopt." Het voordeel van afvalvermindering speelt een belangrijke rol in de communicatie met de consument. "Als we dat voordeel naar de winkelschappen kunnen brengen, als we kunnen praten over het verminderen van afval daar in het gangpad, dan creëert het een andere criteria en hopelijk gaat de consument dan kopen wat niet alleen goed is voor hem, maar wat goed is voor de planeet". Uit proefprojecten maakt Jason op dat deze boodschap wel degelijk leidt tot een hogere omzet dan in de controlegroepen. "Consumenten zijn ontvankelijk en enthousiast om deel te nemen aan wat meer is dan alleen een merk, het is een beweging." Een ander aspect van de consumentencommunicatie is gericht op het feit dat Apeel eetbaar is en gemaakt is van natuurlijke ingrediënten. Apeel noemt zijn coating voedsel op voedsel en dat is een voordeel wat de meeste consumenten nog niet kennen omdat veel van de huidige producten die worden gebruikt om de houdbaarheid te verlengen van chemische oorsprong zijn, zoals bijvoorbeeld was.

ONDERZOEK "We zochten voor de bouwstenen van Apeel in het plantenrijk," geeft Jason aan. Het effect van Apeel is gericht op het toevoegen van een extra schil aan verse producten om de ademhalingssnelheid te vertragen. "Het houdt het vocht vast en deze laag zorgt voor een langzamere oxidatie." De natuurlijke ingrediënten worden gewonnen en tot poeder verwerkt waaraan later water wordt toegevoegd zodat het bij de bron of in distributiecentra toegepast kan worden als coating voor AGF. Jason legt uit dat Apeel momenteel in de EU is goedgekeurd voor producten met een harde schil en voor-

namelijk wordt toegepast op avocado's, sinaasappelen en mandarijnen. Het bedrijf onderzoekt of het product kan worden uitgebreid naar andere soorten producten, zoals bijvoorbeeld bladgroenten. "Na verloop van tijd hopen we dit op een veelheid van producten te kunnen aanbieden.” Jason merkt op dat er veel onderzoek nodig is om de beste toepassing voor elk type product te begrijpen. "Hoewel het gaat om verschillende soorten van hetzelfde product, is het oppervlak telkens anders." Hij geeft aan dat het oppervlak van een citroen heel anders is dan het oppervlak van een aardbei en dat beide een verschillende toepas-

sing vereisen in bijvoorbeeld dikte. Apeel verwacht eind 2020 zowel voor appelen als voor komkommers zijn coating te kunnen presenteren waardoor voor de laatste het plastic omhulsel kan vervallen. Een test met het weglaten van plastic voor eenmalig gebruik voor komkommers in de VS, toonde een vermindering aan van het equivalent van vijf keer het verpakken van het Empire State Building. "Dus stel je voor dat je die oplossing kunt opschalen. Dat is echt spannend." (MW)  Jason.deturris@apeel.com

Nieuwe deodorant met doeriangeur

et Maleisische bedrijf Hello Natural heeft onlangs haar nieuwste deodorantgeur gelanceerd, met de garantie dat ‘je hiermee overal waar je komt gegarandeerd een verpletterende indruk achterlaat’. Het bedrijf introduceert namelijk een ‘limited edition’ natuurlijke deo met doeriangeur. Naast het feit dat de testpersonen er zeer

tevreden over waren, houdt het product ook de okselhuid gezond. In tegenstelling tot de gebruikelijke deodorants bevat deze deo met doeriangeur geen parabenen of andere chemische bestanddelen die mogelijk kankerverwekkend zijn en de hormoonhuishouding ontregelen. 

BURG MACHINERY

KIST LEDIGEN

AARDAPPEL POMPOEN

GROENTE

PEEN

ZOETE AARDAPPEL

ADDING VALUE IN PACKHOUSE SOLUTIONS

SINCE 195 4

Grootkistlediger ALLE GA N G B A KIST T YPERE MOGELIJ N K

DESIGN | MANUFACTURING | AUTOMATION | OPTIMIZ ATION

www.burgmachinery.com | +31 (0)113 - 50 13 73 AGF Primeur 4 • 2020

119

Veiligheid

Guustaaf Hoekstra, Lets:

“Vooral de verkoop van wasbakken en coronaschermen gaat hard”

Schermen van RVS neergezet door LETS om ook op minder dan anderhalve meter elkaar veilig te kunnen passeren

Iedereen die thuis kan werken bij Lets moet thuiswerken. Zo ook moet Guustaaf Hoekstra, commercieel directeur bij Lets, zijn laptop mee naar huis nemen en vanaf de keukentafel zijn werkzaamheden voortzetten. “Het is nog even wennen die eerste week thuiswerken,” vertelt Guustaaf. “Vooral het bezoek aan de klanten is een gemis op het moment maar het kan niet anders.”

aar bijna de hele afdeling van verkoop nu thuis aan het werk is, gaat dat niet op voor de servicemonteurs en installateurs bij het bedrijf, maar hier zijn ook de nodige maatregelen getroffen. “Onze servicemonteurs, die verantwoordelijk zijn voor het onderhoud bij onze klanten, vertrekken voortaan direct vanuit huis naar de klanten. Met koeriers zorgen we dat ze de beschikking hebben over de nodige onderdelen uit ons magazijn als dat nodig mocht

zijn. Ondertussen blijven onze installateurs en technici aan het werk op de locatie in Dronten. De nieuwbouw van productielijnen voor reiniging gaan nog gewoon door. De grote projecten lopen door. Ik merk wel dat de grote aanvragen in de toekomst lastiger gaan worden voor sommige klanten omdat die toekomst juist zo onduidelijk is op het moment. Ik verwacht dan ook dat er dus wat minder grote installatieklussen in de toekomst gaan zijn.”

Hoogste opkoopprijzen! www.palletcentrale.nl 120

AGF Primeur 4 • 2020

Van een plotselinge, explosieve stijging in de vraag naar allerhande reinigingsmachines voor de AGF-sector is dan ook geen sprake. “Dat zou ook niet helemaal correct

zijn als dat het geval is,” vertelt Guustaaf. “We zitten in een sector waar hygiëne en voedselveiligheid van groot belang zijn, dus de bedrijven hebben deze machines wel in de productiehal staan. Waar we wel een grotere vraag naar zien, is de verkoop van wasbakken en speciale schermen bij bedrijven waar er moeilijk afstand te bewaren is. Dat is tot nu toe de meest opvallende trend in de laatste weken rond het coronavirus bij ons in het bedrijf.” De speciale schermen zijn bij LETS in het assortiment gekomen na de vraag van een klant. “Deze klant vroeg ons of wij iets konden doen in zijn bedrijf om zijn personeel te beschermen. Op de werkvloer had de klant geen probleem om te zorgen voor een veilige werkomgeving voor zijn personeel. Het probleem zat hem in de gangen tussen de kantine en de werkplaats waar personeel van de ene shift de ander tegemoet loopt. Toen hebben wij hem deze schermen kunnen aanbieden van RVS zodat het personeel elkaar nu veilig kan passeren. De week voor Pasen verwachten wij ook de eerste plexiglasschermen te mogen ontvangen. Het was niet makkelijk om aan die schermen te komen. De vraag is ongekend hoog en de mensen die normaal in deze branche zitten, draaien volgens mij wel een dubbele omzet.”

Guustaaf kijkt toch terug op een geslaagde maand maart. “We hebben een goede omzet gedraaid en ik heb de verwachting en de hoop dat we de grote projecten na de Pasen weer zullen oppakken en anders hebben we gewoon pech. We hadden de afgelopen weken ook meer op promotie ingezet rond onze krattenwassers en andere machines voor het reinigen omdat de nieuwbouwprojecten wat waren achtergebleven. Vandaar willen we wat extra aandacht vestigen op onze machines. Voor alles geldt wel dat het nogal kort dag is om te zeggen hoe deze hele coronavirus ons bedrijf gaat beïnvloeden in de toekomst. Het is nog maar een paar weken aan de gang en onze werkzaamheden gaan gewoon door. De klant kan rekenen op onze service en als ze iets nodig hebben rond hygiëne en reiniging, kunnen ze bij ons terecht. We kijken bij Lets nu ook vooral naar de kansen die we krijgen op de markt. Het is een stukje nieuwe werkelijkheid waar we in terecht komen met zowel voor- als nadelen.” (TD)  g.hoekstra@letsbv.nl

AGF-er buitenland

Fred van Tol, Farm Trans Eastern Europe

“We trekken steeds meer klanten aan” Veel Polen werken als arbeidsmigrant in diverse Nederlandse sectoren. Andersom zijn er maar enkele Nederlanders die naar Polen vertrekken om daar aan de slag te gaan. Zo niet Fred van Tol, hij werkt sinds drie jaar als general manager voor internationaal logistiek diensteverlener Farm Trans Eastern Europe en woont in Lebork.

“V

ia mijn netwerk kwam ik destijds in contact met Farm Trans. Het groeiscenario, alsmede het professionaliseren van de Farm Trans Eastern Europe organisatie sprak mij zeer aan. Met mijn ervaring in transport en logistiek, alsmede mijn bekendheid met de Poolse cultuur en bedrijfsvorming, vond ik het een leuke uitdaging om een positieve bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van het bedrijf en met name Farm Trans Eastern Europe. In beginsel spraken we over een opdracht voor een jaar, maar inmiddels ben ik al bijna 3 jaar werkzaam als Manager Eastern Europe”, vertelt Fred. Als manager is hij resultaatverantwoordelijk voor de hele organisatie van FTEE. Fred: “We hebben een vloot met tientallen eigen auto’s, aangevuld met diverse subcontractors. Op kantoor zijn ongeveer 16 medewerkers werkzaam en daarnaast een 60-tal chauffeurs. Naast het aansturen van de operationele afdelingen ben ik ook verantwoordelijk voor de HR-afdeling alsmede kwaliteit en accounting department.”

Het (van oorsprong) Nederlandse Farm Trans is met nevenvestigingen in het VK, België en Polen in heel Europa actief op het gebied van bulk - en geconditioneerd vervoer. Ze zijn al tien jaar actief vanuit de eigen vestiging in Polen. “Lebork bevindt zich aan de rand van het grootste tuinbouwgebied van Polen. Door de jaren heen zijn we uitgegroeid tot preferred supplier van veel klanten in de AGF-supply chain. Vanuit hier gaan transporten naar de Benelux, Polen, Duitsland, Hongarije, Tsjechië en via de havens ook steeds meer richting Scandinavië en VK. Farm Trans weet als geen ander hoe gevoelig voedseltransporten zijn. We

zijn gecertificeerd volgens de hoogste eisen van voedselveiligheid, in combinatie met optimale hygiëne in laadruimtes en korte levertijden zorgen ervoor dat producten in de beste conditie op de plaats van bestemming arriveren. Onze ervaring, kwaliteitsnormen en IT ondersteuning in AGF leidt tot uitbreiding van AGF-klanten.”

Fred: “Voor de Poolse medewerkers was het belangrijk nadrukkelijk uit te dragen dat mijn volledige focus ligt op de ontwikkeling van FTEE op de lange termijn. Alleen door daadwerkelijk op kantoor aanwezig te zijn, is het mogelijk om boven op de processen en operatie te zitten en deze te optimaliseren. De wens was om het beste uit de Poolse en Nederlands bedrijfscultuur te halen. Die omslag werpt inmiddels vruchten af en we trekken daardoor steeds meer klanten naar ons toe.” De laatste weken gaat alle aandacht uit naar het coronavirus. Het blijven waarborgen van snelle transporten is een enorme opgave. “Onze planningsafdeling focust zich op optimale inzet van materieel, waarbij met name de grensblokkades en vertragingen dagelijks belangrijke issue zijn. Goede en objectieve informatie aan chauffeurs is in deze tijd uitermate belangrijk. Zij moeten veilig kunnen werken. Communicatie is key, we willen hen aan alle kanten het gevoel geven dat we er voor hen zijn. Het is een enorme uitdaging, maar ik weet zeker dat we hier als Farm Trans sterker uitkomen”, besluit Fred. (ML)  fvtol@farmtrans.com

Hoewel Polen nog altijd een land is van ongerepte gebieden en prachtige natuur, is er veel veranderd zeker op het gebied van infrastructuur (ontsluiting). “In de afgelopen 20 jaar heeft Polen enorme economische en sociale vooruitgang geboekt. Als je ziet hoe de hele maatschappij en met name de infrastructuur zich ontwikkelt, is dit ongekend. Polen staat in de top tien in de wereld als we spreken over locaties waar bedrijven het best kunnen investeren. Belangrijk is ook te zien dat de kwaliteit van levensmiddelen in verhouding tot andere Europese landen erg hoog is”, vertelt Fred.

Om een optimale bijdrage te kunnen leveren aan de ontwikkeling van FTEE, was het voor Fred belangrijk om daadwerkelijk in Lebork te wonen en te integreren in de lokale gemeenschap. Zijn appartement ligt op loopafstand van het kantoor en vanaf dag één startte hij met taallessen. Fred: “Op deze manier leer je de cultuur en werkwijze van de medewerkers kennen. Ik vind het belangrijk om gevoel te krijgen voor hun private situatie. Het familieleven en onderlinge contacten zijn erg belangrijk voor Polen.” Bij zijn aantreden drie jaar geleden stond de strategie van de vestiging onder druk.

AGF Primeur 4 • 2020

121

Diversen

De 5 duurste fruitsoorten ter wereld 2. DENSUKE WATERMELOEN Deze bijzondere watermeloen is zwart. Het is een vrucht die vooral in het noordoosten van IJsland wordt geteeld. In 2008 werd deze watermeloen geveild voor meer dan 5.500 euro. worden ook in Japan geteeld. Deze vruchten zijn al verkocht voor ongeveer 2.700 euro.

1. YUBARI MELOEN Meloenen zijn de duurste fruitsoort ter wereld. Een paar Yubari Melan werd in 2014 geveild voor bijna 24.000 euro. Deze meloen wordt geteeld op Hokkaido Eiland bij Sapporo en is een hybride van andere zoete meloenen. 3. RUBY ROMAN DRUIVEN De teelt van Ruby Roman druiven begon in 2008 in de Japanse prefectuur Ishikawa. Volgens sommige bronnen is de prijs van een tros Ruby Roman druiven 830 euro. 4. TYO NO TAMAGO MANGO’S Deze mango’s, die eruitzien als een groot ei,

Voor dé perfecte reiniging van AGF-kratten > maakt schoon, wat andere krattenwassers niet kunnen evenaren > ook zaden, pitten en aangedroogd afval > unieke machine speciaal ontwikkeld voor de AGF-industrie > reinigt op hoge druk, met roterende slagkracht > Nederlands fabricaat > snelle service

5. LOST GARDEN OF HELIGAN ANANAS Ananassen uit de Lost Garden of Heligan, Engeland, zijn de duurste ter wereld. Ze brengen tot 1.450 euro op. 

In de praktijk bewezen: hoge betrouwbaarheid, lange levensduur en gegarandeerd schoon resultaat

Gebruiksvriendelijk > Makkelijk te openen kappen > Eenvoudige bediening

Hoge afwerkingsgraad > Naden zijn afgelast en nabewerkt > Bekabeling is netjes weggewerkt > Zware RVS koker rondom > Gebouwd volgens richtlijnen van BRC en EHEDG

Gegarandeerd schoon > Afhankelijk van de vervuiling en het soort krat wordt de druk, het sproeibeeld en het wasprincipe bepaald > We denken altijd mee vanuit uw situatie, waardoor we een passende machine leveren met gegarandeerd schoon resultaat

122

AGF Primeur 4 • 2020

Laag waterverbruik > Reinigingswater en -middel wordt hergebruikt na dubbele filtering.

LETS bv

Your professional partner in cleaningsystems www.letsbv.nl

0321-386600

verkoop@letsbv.nl

Logistiek

Remco van der Spruit, Angvik Auto Holland B.V.:

“In maart hadden we het druk, in april kwam de klad erin” Zowel Mark Rutte als Koningin Maxima bracht in de eerste week van april een bezoek aan de transportsector en staken de bedrijven een hart onder de riem. Eens te meer blijkt maar weer hoe vitaal de logistiek is voor het beleveren van de supermarkten in heel Europa maar ook hoe enkele transporteurondernemers rake klappen hebben gekregen. Vooral in de hoek van de horeca en de sierteelt.

e crisis gaat ook niet ongemerkt voorbij aan Angvik Auto Holland. De specialist voor geconditioneerd vervoer op Noorwegen heeft zijn transport in de eerste week van april zien teruglopen met 20-30 procent. Maart verliep daarentegen qua afzet beter dan in voorgaande jaren. “De eerste weken in maart hebben we keihard gewerkt om de Noorse warenhuizen vol te krijgen,” vertelt Remco van der Spruit, eigenaar van Angvik Auto. “Dat kwam door het hamstergedrag dat ook in Noorwegen niet onbekend is. In april verliep het transport stroef en is de klad erin gekomen. Het is sindsdien erg rustig terwijl dit juist een van de drukste maanden zou moeten zijn met Pasen in aantocht. We hebben wel wat spoedvrachten opgepakt richting Noorwegen maar daar houdt het ook bij op.” Voor de Noren begint het Paasfeest al op donderdag en dat betekent dat tegen die tijd de supermarkten vol moeten liggen. “Als de producten niet weg zijn op de dinsdag daarvoor, dreigen we achter de feiten aan te lopen,” vertelt Remco. De maatregelen die Noorwegen heeft genomen rond het Coronavirus, zijn te vergelijken met die in Nederland. “De horeca, theaters en scholen zijn gesloten waarmee het land in Lockdown is. In buurland Dene-

marken zijn er vergelijkbare maatregelen terwijl in Zweden nog altijd alles open is. Daar kunnen onze chauffeurs gewoon nog terecht in een wegrestaurant en hebben ze de mogelijkheid om een douche te nemen, terwijl ze in Noorwegen toegewezen zijn op hun cabine en eigen boterhammen. Ik wil mijn chauffeurs, en de chauffeurs in het algemeen, bedanken voor de prestaties die ze op het moment leveren. Het zijn moeilijke omstandigheden waarin ze nu werken.” “Daarnaast hebben we onze route moeten wijzigen omdat veel veerboten tussen Noorwegen en Nederland uit de vaart zijn genomen. Dat noodzaakt ons om via Zweden en Denemarken terug te rijden naar Nederland. De retourladingen zijn flink afgenomen. We werken samen met Noorse transporteurs en hebben naast ons kantoor in Maasdijk ook nog een locatie in het Noorse Molde, waarbij we elkaar helpen met het opvullen van de lading. Voor de crisis ging dat vaak om verse zalm, bestemd voor de Nederlandse markt maar die aanvoer stokt nu omdat er minder vis verwerkt wordt en dan komt het wel eens voor dat we soms leeg terugrijden.”

Niet alleen het coronavirus zit Remco dwars in het transport naar Noorwegen.

De afgelopen maand zakte ook de Noorse Kroon weg in waarde. Als belangrijke olieproducent werd het land getroffen door de prijzenoorlog op de oliemarkt tussen Rusland en Saudi-Arabië. “De kroon daalde met 25 procent in waarde. Begin april ging het weer wat beter met de munt maar was nog altijd 10 procent minder waard dan voor de coronacrisis. Daar hebben we als bedrijf veel last van. Het enige voordeel van deze crisis is dat wij goedkoper onze trucks kunnen volgooien want diesel is op het moment goedkoop.” In april lijkt er een eind te komen aan deze prijzenoorlog nu Rusland en de OPEC dichtbij een deal zijn gekomen om hun productie te beperken. Remco ziet echter ook lichtpuntjes aan de horizon. Begin maart was Noorwegen per hoofd van de bevolking nog een van de zwaarst getroffen landen wereldwijd. Rond de 3000 besmettingen op een bevolking van 5 miljoen. De laatste weken is dat aantal minder snel gestegen. Op 9 april stond de teller op iets meer dan 6000 besmettingen. “De huidige maatregelen duren tot na Pasen en recentelijk heb ik gehoord dat Noorwegen deze maatregelen gaat versoepelen, goed nieuws dus voor onze chauffeurs. Ook over andere uitdagingen in de logistieke sector ziet Remco de toekomst met vertrouwen tegemoet. “Voor een gebeurtenis als de Brexit zijn we niet zo bevreesd. Als het land eenzelfde status weet te krijgen als Noorwegen nu heeft met de Brexit, hebben wij de expertise in huis voor het opmaken van de documenten. We doen al wat met de handel op Engeland maar dit gaat in de meeste gevallen over de handel tussen Engeland en Noorwegen. We kunnen als bedrijf een totaalplaatje bieden aan de klanten die langskomen.” (TD)  remco@angvikauto.nl

‘Ik wil de chauffeurs bedanken voor hun inzet de afgelopen maand’

AGF Primeur 4 • 2020

123

Bio

Nederland, maak kennis met de gele watermeloen Eind juni moet hij in de schappen liggen. Een biologische gele watermeloen met het merk ‘Hello Sunshine’ uit Griekenland. Een klein exemplaar van zo’n twee tot drie kilo, zodat zoveel mogelijk consumenten ermee kunnen kennismaken.

iet alleen staat ze samen met Peter Abma aan het roer van Lema, managing director Diana Levi is ook een enorme fruitliefhebber die graag de wereld over reist om nieuwe smaken te ontdekken. De gele watermeloen proefde ze voor het eerst in haar thuisland Griekenland op een markt in de pittoreske Peloponnesos. “Peter en ik waren op weg om een van onze telers in het westen van Griekenland te bezoeken. Toen we langs deze markt kwamen, besloten we even te stoppen. Ik vond een gele watermeloen die door een lokale teler werd aangeboden. Het was een groot exemplaar, zoals je ze in Zuid-Europa vaker ziet. Natuurlijk moest ik proeven en ik was verrast door de honingzoete smaak.” Er was een blik van verstandhouding en binnen de kortste keren hing Peter al aan de lijn met enkele klanten. Of ze misschien interesse hadden in een gele watermeloen. Daarop werd door diverse klanten in Nederland, Duitsland en Zweden enthousiast gereageerd. Eenmaal terug in Nederland, waar vandaan Lema voornamelijk citrus en kiwi importeert en exporteert, maakte Diana een plan om de gele watermeloen in het assortiment te krijgen. “Behalve dat we specialist zijn in biologische producten uit Griekenland,

124

AGF Primeur 4 • 2020

zijn we altijd op zoek naar speciale producten die we verkopen in de ‘Lema Boutique’. Eerder hadden we al de Soreli Kiwi, bloedsinaasappelen, vijgen, goji berries en verschillende meloenen. Allemaal producten die een speciale smaak hebben of speciaal zijn. De gele watermeloenen paste daar precies tussen”, aldus Diana.

OP ZOEK NAAR RASSEN De meloen, die Peter en Diana proefden, was van een conventionele teler. Aangezien Lema’s assortiment biologisch is, moesten ze op zoek naar biologische telers die deze watermeloen voor hen wilden telen. “Dat was geen moeilijke opgave. Griekse telers moeten het vooral hebben van citrus in de winter. Conventionele telers schakelen in de zomer over op druiven, maar dat is voor biologische telers een te kleine markt. Er zijn niet zoveel biologische rassen beschikbaar en door concurrentie uit Spanje en Italië is de keuze om druiven te telen niet populair. Er waren daarom al wat telers in de zomer bezig met watermeloenen voor de lokale markt. Qua teelt zijn er geen verschillen tussen de normale watermeloen en de gele variant. Het enige dat nodig is, is het juiste zaad. Daarvoor moesten wij zorgen.” Dat bleek iets ingewikkelder. Uiteindelijk vond Diana via een Amerikaanse universiteit een uitgebreide lijst van zo’n twintig rassen met daarop een precieze beschrijving van de smaak, het formaat en andere specificaties. Ze koos het zaad van een van de kleinste rassen die ze kon krijgen. “Zuid-Europa is de markt voor grote watermeloenen, van vijf of zes kilo, die met de hele familie worden gegeten. In Noord-Europese landen worden veel kleinere watermeloenen verkocht. De verkoop is echt afhankelijk van het weer. Het gaat goed als de zon schijnt, maar als het regent, koopt geen mens een watermeloen.” Boven-

Diana Levi

dien koos Diana voor een kleiner ras om zo meer consumenten kennis te laten maken met de watermeloen. “Om uit te proberen tegen een aantrekkelijke prijs is een watermeloen van twee tot drie kilo groot genoeg.”

BEGIN VAN EEN TREND Gezegd moet dat de Griekse teler op de markt in Peloponnesos niet uniek was met zijn gele watermeloen. Diana vond wat telers in Italië en Spanje die ermee bezig zijn, maar in dit formaat en voor de biologische markt is het, zover ze weet, wel een primeur. “Ik denk dat dit het begin is van een trend. De laatste jaren zien wij dat de zomers in West Europa warmer zijn en steeds langer duren. Dat heeft gevolgen voor het consumentengedrag. Wij denken dus ook dat de gele watermeloen een perfecte aanvulling is voor het zomerfruit assortiment.” GRIEKSE ZON Als merknaam werd gekozen voor ‘Hello Sunshine’. “Dat betekent zoveel voor ons. De zon is toch het het eerste waar je aan denkt bij Griekenland en de zomer? Wij willen dat gevoel van warmte over brengen naar de consumenten als ze onze meloenen proeven. We willen wat van de Griekse zon in de Nederlandse, Duitse, Engelse en Scandinavische huizen brengen.”

Het plan is om in dit eerste seizoen rustig te starten met een beperkt aantal. “We hopen dat er meer interesse voor blijkt te zijn, dan kunnen we de aanvoer volgend jaar opvoeren. Doordat de opstartfase wat extra tijd kostte, leveren we ze nu vanaf eind juni. Volgend jaar, als alles draait, liggen de eerste meloenen al eind mei in de winkel.” (JH)  diana@lema-organic.nl

Column

Een sterkere afweer door groenten? B

ijna iedereen weet dat groenten en fruit goed is voor de gezondheid. Zou je ook je immuunsysteem kunnen bekrachtigen met voeding? Volgens de Nederlandse kinderarts Ellen van der Gaag kan voeding beschermen tegen virussen en luchtweginfecties. Zij deed uitgebreid onderzoek hiernaar. Haar onderzoek is ook gepubliceerd in de medische literatuur. Toen Italiaanse wetenschappers lucht kregen van de publicatie, hebben zij hun adviezen bijgesteld in de strijd tegen het coronavirus. Zij raden aan om het immuunsysteem te versterken door te letten op de voeding. Dr. Ellen kreeg in haar praktijk vaak te maken met kwakkelende kinderen die last hebben van hoesten, koorts en verkoudheden. De kinderen hadden last van virusinfecties. Omdat het dieet van veel kinderen aan alle kanten rammelt, besloot ze om te gaan onderzoeken wat het effect van voeding kan zijn op de weerstand van deze kinderen. De resultaten liegen er niet om.

WEINIG GROENTEN MAAKT VATBAAR Kinderen die amper groenten eten, blijken veel vatbaarder voor ziektes. Dr. Ellen ontdekte dat kinderen die overschakelen op een dieet met groene groenten (zoals boerenkool, spruiten en broccoli), rijkelijk roomboter smeren, volle zuivel krijgen en een stoofpotje eten met rundvlees, veel minder vaak ziek zijn. Onbewerkt voedsel en voldoende vetten zijn dus heel belangrijk voor een sterk immuunsysteem. Haar advies is tegen het zere been van het Voedingscentrum, want deze organisatie is nog altijd bang voor verzadigd vet. Ze raden margarine aan. Dr. Ellen zegt dat andere landen de angst voor verzadigd vet steeds meer loslaten. Zelfs in Amerika wordt volvette zuivel nu geadviseerd, terwijl dat land juist veel mensen met overgewicht telt. Door het dieet van dr. Ellen konden de kinderen vaker de medicatie laten staan. De kinderen die wel ziek waren geworden, waren meestal veel sneller weer beter.

Dr. Ellen ziet liever dat we goed eten, dan dat we ons heil in supplementen zoeken. Geen zakjes en pakjes. Ze is vooral fan van stoofschotels. Daarmee krijg je veel meer voedingsstoffen binnen doordat je geen kookvocht afgiet. Bij het afgieten van kookvocht, spoel je onbedoeld ook veel vitamines en mineralen door de gootsteen.

DE REALITEIT IS ERNSTIG In opdracht van ABN AMRO heeft er recent een internationaal onderzoek plaatsgevonden naar de groentenconsumptie onder 4.251 inwoners van Nederland, Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk. Laten we met het goede nieuws beginnen: de meeste Nederlanders eten dagelijks wat groenten. Het slechte nieuws: dit is veel te weinig.

een uur heel normaal, terwijl men in Nederland al na een half uur weer aan de slag gaat.

Gezond leven vergt een investering van tijd en geld. Op de korte termijn lijkt dit kostbaar, maar op de lange termijn kan het wel eens een besparing opleveren. We worden namelijk wel steeds ouder, maar ondertussen krijgen veel mensen op steeds jongere leeftijd te maken met (chronische) ziekte. Een gezond dieet kan het risico op ziekte verlagen, waardoor er minder medische kosten gemaakt hoeven te worden en er vooral meer tijd van hoge kwaliteit erbij komt. Het rendement van je investering zal het zeker waard zijn op termijn. Ziekzijn kost namelijk heel veel tijd. Dr. Ellen bewijst dat goede voeding niet alleen helpt tegen chronische klachten, maar ook bij kortdurende infecties.

BRITS ADVIES: EET GROENTEN TEGEN CORONA! Ondertussen heeft voedingsprofessor Martijn Katan in Op1 gezegd dat het absolute onzin is dat groenten en fruit iets voor onze weerstand kunnen doen. Gelukkig denken Engelse wetenschappers er anders over: zij adviseren de bevolking met klem om meer groenten en fruit te eten en zo het immuunsysteem te ondersteunen. Zij geloven dat de huidige hygiëne maatregelen onvoldoende zijn. Groenten en fruit horen er volgens hen ook bij! Stay safe, Juglen Zwaan www.ahealtylife.nl

BROODCULTUUR De onderzoekers noemen dat er in Nederland een broodcultuur heerst, die de consumptie van groenten en fruit verdringt. In het buitenland worden bij het ontbijt en de lunch dagelijks groenten gegeten. In Nederland zijn deze maaltijden vrijwel altijd koud, terwijl bij onze Europese buren een warme lunch heel normaal is. Een factor die ook meespeelt, is dat we weinig tijd nemen voor ontbijt en lunch. In sommige EU-landen is een middagpauze van

AGF Primeur 11 • 2019

125

HD ai vr de fr rs ue int

Onzekerheid kenmerkt begin van het Zuid-Afrikaans citrusseizoen Het Zuid-Afrikaans citrusseizoen stond begin april in de startblokken. De eerste citroenen waren al aangekomen in de Nederlandse havens en spoedig zullen ook de grapefruits volgen. De geschatte volumes zijn dit jaar groter dan in het vorige seizoen, vooral voor citroenen. Hoewel er dus genoeg volume lijkt te zijn (13% meer als vorig jaar) wordt de markt gekenmerkt door onzekerheid.

e coronapandemie, die zich in maart snel verspreidde vanuit China over de rest van de wereld, is de belangrijkste oorzaak voor die onzekerheid. “De situatie verandert op het moment per week en het is moeilijk, zo niet onmogelijk, om een duidelijk vooruitzicht op het Zuid-Afrikaanse seizoen te geven,” vertelt Tjeerd Hoekstra van Total Produce.

De vraag naar citrus is door de COVID-19 uitbraak sterk gestegen omdat het fruit een rijke bron is aan vitamine C. “De stijgende vraag naar citrus op de Europese markt heeft ervoor gezorgd dat er eerder dan normaal plaats is voor Zuid-Afrika,” vertelt Tjeerd. “Het aanbod is beperkt op het moment. Een van de oorzaken daarvan is ook de complexe situatie in Spanje op het moment. Het land heeft niet alleen te maken met problemen in de logistiek en in de pakstations door het coronavirus maar had ook te maken met zware regenval.” Zuid-Afrika zelf blijft ook niet gevrijwaard van het coronavirus. Eind maart ging het land voor drie weken in Lockdown en het is uiterst onzeker hoe dit zal uitpakken voor de export van citrus. “Hoe moet het straks met bijvoorbeeld de plukkers in het veld, de verpakkers in het pakstation en de capaciteit van de koelhuizen?” vraagt Tjeerd zich af. “Dat zijn allemaal factoren waar we reke126

AGF Primeur 4 • 2020

De logistiek dreigt de bottleneck te worden

ning mee moeten houden want de preventieve maatregelen en de afstand, die men onderling moet houden, zorgt ervoor dat men niet kan verpakken met de capaciteit die er normaal voor handen is.”

Het is vooral de logistiek waar volgens Tjeerd de bottleneck in zit voor dit seizoen. “Ik denk dat het heel stroperig gaat lopen in de aanvoer dit jaar en dan is het zelfs nog de vraag of het product wel op de plaats van bestemming aan kan komen. Begin april kwamen de schepen nog aan in de haven van Rotterdam maar we houden rekening met een eventuele exportstop zoals dat ook het geval is in Peru. Naast de besluitvorming is er nog de equipment die erg schaars is op het moment. Veel reefercontainers stonden begin april nog altijd vast in de havens van China en de omliggende landen. Die moeten eerst nog allemaal vrijge-

maakt worden voordat ze naar Zuid-Afrika kunnen voor de export van citrus. Later in het seizoen kunnen de Aziatische markten ook nog vraag hebben naar Zuid-Afrikaans citrus. Maar dan loop ik al ver vooruit op de zaken. Het is al lastig te zeggen hoe de markt er over een paar weken uitziet. Dat is op het moment moeilijk in te schatten. Ik verwacht dat ze door de vraag en stroperige aanvoer omhoog zullen gaan maar voor hetzelfde geld is het beeld over een week weer heel anders.”

In Nederland, en de rest van Europa, zijn er ook nog de nodige uitdagingen in de verkoop van citrus aan de markt. “De vraag naar citrus is vooral toegenomen bij de supermarkten maar aan de andere kant is de vraag bij de horeca compleet weggevallen. De vraag naar citrus komt nu voor 90 procent van de retail. Dat we nu afhankelijk zijn van één afzetkanaal brengt wel een aantal uitdagingen met zich mee zoals bijvoorbeeld één maat waar vraag naar is. Het is dus niet dat de vraag explosief is gestegen in de citrus maar eerder dat de aanbodzijde op het moment klein is door de moeilijke vraag. Er zijn immers geen alternatieve afzetkanalen meer.” Kortom, veel onzekerheid als het gaat om de start van het Zuid-Afrikaans citrusseizoen. “Onzekerheid is zeker het kernwoord dat van toepassing is op dit seizoen,” vertelt Tjeerd. “Die onzekerheid zien we vooral terug in de logistiek en beperkte afzetkanalen.” De tijd gaat ons leren hoe het seizoen zich dit jaar gaat ontwikkelen. (TD)  www.totalproduce.nl

Nevenactiviteit

Giel Hermans, Hermans Suikermais:

“Doorgaan waar anderen stoppen” Een marinier gaat verder waar anderen stoppen. Toen de militaire dienstplicht er voor Giel Hermans van Hermans Suikermais op zat, bleef hij parttime in dienst. Inmiddels draait hij al 20 jaar mee, daarnaast is hij al 15 jaar vrijwillig brandweerman in het Limburgse Kessel.

“H

et blijft een uitdaging. Soms zijn het heftige dingen die je meemaakt, die wil je liever niet meenemen naar huis. Je leert daarmee omgaan, zodra ik het uniform aan trek, fungeert dat als een soort façade waardoor dingen minder hard binnenkomen. Natuurlijk word je ook opgevangen door collega’s en als het nodig is staan professionals klaar”, vertelt Giel. Als reservist kun je bij verschillende onderdelen worden ingezet. Van meer ceremoniële taken, hulp bij het organiseren van grote evenementen tot ondersteuning van de operationele eenheden. Giel heeft voor dat laatste gekozen. “In de eerste 12 jaren werd ik haast nooit opgetrommeld maar de laatste jaren wordt er steeds vaker een beroep op mij gedaan. Gelukkig gaat dat bijna altijd om missies die je van te voren kunt inplannen. Voor de vrijwillige brandweer is de inzet altijd onverwacht. Het is een landelijk gebied dus heel vaak hoeven we niet heel vaak uit te rukken, gemiddeld zo’n 35 keer per jaar.” In actie komen en hulp bieden kan alleen wanneer je goed getraind en geoefend blijft. “Fit en gezond van lijf en leden blijven is erg belangrijk. De jaarlijkse sporttest is dus een mooie stok achter de deur om een

paar keer per week te gaan sporten”, vindt Giel. Daarbij moet hij naast zijn werkzaamheden tijd vinden om te oefenen. “Aan alle militaire basistrainingen moet je blijven voldoen, drills en skills, schietvaardigheid, veilig en goed met wapens om kunnen gaan en dergelijke. Soms ondersteunen we in weerstandoefeningen, dan zijn wij de boef of terrorist. Meestal kost dat een dag of paar dagen per jaar. Vorig jaar ben ik een week in Schotland geweest. Zolang het is in te plannen gaat dat, mede omdat ik op mijn bedrijf een geweldig team om mij heen heb die de boel dan opvangt. Dat is helemaal van belang als ik plotseling voor de brandweer moet uitrukken. Als de pieper gaat, moet ik alles uit mijn handen laten vallen.” Een strakke orde en organisatie die er bij defensie en brandweer heerst, is ook de basis van de bedrijfsvoering bij Hermans Suikermais. “De manier van werken zit een beetje in de genen: duidelijk communiceren en orders geven, dan weet iedereen waar hij aan toe is. Lanterfanteren is er niet bij, maar soms zeggen ze wel eens tegen me dat ik niet zo militaristisch moet doen”, lacht Giel.

“Er lag altijd de focus op de inzet van nieuwe technieken. Tegenwoordig kijkt defensie ook weer naar de inzet van paarden, ezels en muildieren. Daarmee voel ik me helemaal in mijn element. Ik rijd van kinds af aan paard, dus toen ze me vroegen mee te helpen bij de herintroductie van pony’s als lastdier heb ik dat met beide handen aangegrepen. Een detachement paarden is namelijk heel waardevol en handig. De vijand ligt altijd te luisteren, het geluid van een tank of jeep draagt ver, dus die hoor je van verre al aankomen. Paarden maken daarentegen geen geluid. De moderne korpsen maken daarom daar weer gebruik van. Tijdens patrouilles draagt een militair zelf al gauw rond de 40 kilo aan bagage mee. Wanneer een pony of ezel deze last overneemt, raakt de militair minder snel uitgeput en blijft ‘fit to fight’. Geweldig dat deze, min of meer in vergetelheid geraakte samenwerking tussen paarden en militairen, nu weer tot nieuwe inzichten leidt.” Tot slot is de militaire mindset tijdens de corona-uitbraak ook tot voordeel. “In crisistijd ben ik op mijn best. Een uitdrukking binnen de mariniers is: lees voor kip konijn, wat zoveel wil zeggen als: snel schakelen en verwacht het onverwachte”, besluit Giel. “Doorgaan waar anderen stoppen, zit er inmiddels wel ingebakken.” (ML) 

giel@mielies.nl

Andersom kan Giel met zijn eigen liefhebberij en kennis aan de slag binnen defensie.

AGF Primeur 4 • 2020

127

GEzondheid

Bevatten groenten en fruit tegenwoordig minder voedingsstoffen? Vroeger zouden groenten en fruit meer vitaminen en mineralen bevatten dan nu het geval zou zijn. Onze opa’s en oma’s zouden dus minder kilo’s boerenkool, spinazie en broccoli moeten eten dan nu het geval is. De reden voor de daling in voedingsstoffen wordt door voorstanders van deze stelling gezocht in bodemverarming, gebruik van kunstmest, verzurende regen en gewasveredeling die gericht is op rendement en productiviteit. In tijden van complottheorieën en nepnieuws werd het tijd om daar eens dieper op in te gaan.

et verhaal begon echter bij de zogenaamde Geigy tabel, die je op verschillende websites wel eens tegenkomt en vaak kun je op dezelfde pagina’s voedingssupplementen kopen. De Geigy tabel geeft een overzicht van het aandeel van vitaminen en

mineralen in verschillende soorten voedsel uitgevoerd door het voedingsmiddelen laboratorium Karlsruhe/ sanatorium Obertal in 1985, 1996 en 2002 die het Zwitserse farmaceutische bedrijf Geigy heeft geanalyseerd. Het is een tabel waarmee wordt

aangetoond dat het aandeel van vitaminen en mineralen in ons voedsel is afgenomen in de laatste 30 jaar. Van die cijfers is echter nooit een officiële publicatie gekomen en blijft de methodologie onbekend. Er zijn echter meer cijferreeksen voorhanden die ons een inzicht kunnen geven in het gehalte van vitaminen en mineralen in groenten en fruit. In Nederland beschikken we over de data van het Nederlandse Voedingsmiddelenbestand (NEVO) die wordt beheerd door het RIVM. Dit is de belangrijkste statistische bron die we voorhanden hebben als het aankomt op de registratie van voedingsstoffen in ons voedsel in Nederland. Het instituut komt om de drie jaar met nieuwe cijfers naar buiten. Er zijn echter wat kanttekeningen te plaatsen bij de cijfers van het NEVO. De gegevens worden sinds 1945 bijgehouden maar dat gebeurt nooit op een consistente basis met dezelfde methodologie en bronnen. Zo kunnen de verzamelde cijfers uit buitenlandse bronnen komen of van monsters genomen in het eigen laboratorium. Daarnaast kunnen de cijfers van verschillende variëteiten komen en uit verschillende productielanden. Het is dus moeilijk om een gedegen onderzoek uit te voeren op basis van deze cijfers. Andere landen beheren eveneens databases die te vergelijken zijn met het NEVO en in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk zijn er ook vergelijkende, experimentele onderzoeken uitgevoerd op deze cijferreeksen. Deze onderzoeken waren gericht op de mineralen in groenten en fruit. Onderzoek naar de ontwikkeling van vitaminen zijn nauwelijks voor handen. In het Amerikaans onderzoek kwam naar voren dat er wel degelijk sprake was van een daling in 6 van de 13 onderzochte mineralen. Als men echter ging kijken

128

AGF Primeur 4 • 2020

naar de gewassen onderling die men had onderzocht dan waren er nog maar weinig verschillen te zien. Uit het Britse onderzoek kwam de conclusie dat er sprake was van een daling in ijzer, koper en magnesium in groenten en een daling in ijzer, magnesium en kalium in fruit. Een Deens onderzoek liet dan weer zien dat er geen sprake was van een significante verandering in mineralen in groenten en fruit.

Een reden voor deze problematische onderzoeken is dat er veel factoren zijn om rekening mee te houden in het verhaal. Zo zijn er in de loop van de jaren nieuwe variëteiten op de markt gekomen uit veredeling, is er meer import uit andere landen, is de bodemgesteldheid, gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en mestgebruik veranderd. Speelt de klimaatverandering een rol en is de productiesnelheid van veel gewassen ook veranderd. Wat bij een aantal onderzoeken wel naar voren kwam, is een verdunning van mineralen in groenten en fruit omdat de balans tussen droge stof en vocht in een product veranderde. Meer water in groenten en fruit zorgen in verhouding voor minder vitaminen en mineralen en dus een zogenaamde verdunning van deze voedingsstoffen.

s e y e Your ality u Q r o f d n a l l in Ho

Het is dus mogelijk dat groenten en fruit minder vitaminen en mineralen bevat dan vroeger maar het is een aanname. Er is onvoldoende hard bewijs voor te vinden dat het werkelijk zo is en methodologie is niet consistent door de jaren heen. In verreweg de meeste studies is een daling van mineralen zichtbaar in groenten en fruit, vooral in natrium en koper, maar door de gegeven factoren die een rol spelen bij deze studie is het niet mogelijk een causaal verband aan te duiden in deze afname van mineralen, er zijn teveel factoren die hier een rol in kunnen spelen. Onderzoeken die daarnaast ook keken naar de ontwikkeling van de consumptie van groenten en fruit zijn echter concreter en die lieten in een periode tussen 1987 en 2016 zien dat er een afname was van de consumptie van groenten en fruit in Nederland. Ons zorgen maken over een afname van mineralen en vitaminen zou dus niet de grootste zorg moeten zijn. Belangrijker is dat we er voldoende van eten. (TD) 

zonderfabels.nl/article/bevatten-groenten-en-fruit-minder-voedingsstoffen-dan-vroeger/, geraadpleegd op 15-04-2020. Griffioen (C.). Evaluation of changes between 1941-2016 in mineral composition of vegetables consumed by the Dutch population. Wageningen (eindverslag Wageningen University & Research), 2018, 36 p. (promotor: M. Ocké (WUR) & S. Westenbrink (RIVM)).1985 farmaceutisch bedrijf Geigy (Zwitserland). 1996 en 2002 levensmiddelen laboratorium Karlsruhe / Sanatorium Obertal.

Bronnen: Hogervorst (L.). “Bevat onze voeding minder voedingsstoffen dan vroeger?” 2018, In: https://www.gezondheidsnet.nl/groente-en-fruit/bevat-onze-voeding-minder-voedingsstoffen-dan-vroeger, geraadpleegd op 15-04-2020. Berkenpas (M.). “Gezonde voeding feit of fabel: Minder voedingsstoffen in groente en fruit dan vroeger?” 2014, In: https://www.iamafoodie.nl/minder-voedingsstoffen-groente-en-fruit-dan-vroeger/, geraadpleegd op 15-04-2020. Berkenpas (M.). “Bevatten groenten en fruit minder voedingsstoffen dan vroeger?” 2014, In: http://fit-

Import, Export Fruit & Vegetables

Independent Fresh Partner Honderdland 171 - 2676 LT Maasdijk P: +31 174 22 54 60 - Whatsapp +31652346906 E: info@ifpholland.nl - I: www.ifpholland.nl

AGF Primeur 4 • 2020

129

Kruiden

Alexandre Van Deun, Urban Harvest

“Producten uit een vertical farm moet je aan concurrerende prijzen kunnen verkopen” Ondernemersduo Alexandre Van Deun en Olivier Paulus opende twee jaar geleden in Brussel één van de allereerste vertical farms voor kruiden. Inmiddels wordt het hele klassieke kruidenassortiment geteeld voor retailers zoals Delhazie en Aveve, maar ook voor cateringbedrijven en restaurants. Ook is de 1.400 vierkante meter in de oude vleeshal te klein geworden en de volgende stap voor het duo is farm van 2,5 hectare groot met vijftien teeltlagen.

Alexandre Van Deun en Olivier Paulus

omenteel zit Urban Harvest in een oude vleesmarkt in het hartje van Brussel. “De hallen stonden leeg en we wilden onze producten lokaal produceren, dicht bij de consument”, vertelt Alexandre Van Deun van Urban Harvest. “Op dit moment telen we op 5 à 6 lagen in een farm van 1.400 vierkante meter. We hebben alle klassieke potkruiden standaard in ons assortiment en telen speciale kruiden op bestelling van de klant. Onze klanten zijn altijd geïnteresseerd in noviteiten, dus zijn we altijd nieuwe producten en teeltmethoden aan het testen om op de vraag van de klant in te spelen. HERBZ “De twee grootste retailers die onze kruiden afnemen zijn Delhaize en Aveve. Bij Delhaize worden de kruiden verkocht onder het private label van Delhaize en bij Aveve vanaf mei onder eigen merk Herbz. De verpakking is volledig plasticvrij en op de verpakking is te zien dat de kruiden in een vertical farm duurzaam geteeld worden. Er wordt in de winkels geen meerprijs betaald voor kruiden uit een vertical 130

AGF Primeur 4 • 2020

farm. Consumenten vinden duurzaamheid belangrijk maar gaan niet meer betalen voor een andere teeltvorm. Wij hebben ons systeem juist zo opgebouwd dat we onze producten aan competitieve prijzen kunnen leveren”, vervolgt Van Deun. SMAAK EN HOUDBAARHEID De kruiden van Urban Harvest worden geteeld op substraat en volgens Van Deun draagt het substraat bij aan de goede smaak en de weerbaarheid van de plant. “Dit zijn twee erg belangrijke aspecten. De smaak moet consumenten over de streep trekken, maar ook de houdbaarheid moet goed zijn. Onze kruiden kunnen makkelijk een week bij iemand in de keuken staan”, aldus Alexandre. “Eén van de moeilijkste kruiden om te telen, is munt. Wij kweken onze plantjes op uit zaad, maar muntzaad is amper te vinden. In de business wordt voornamelijk gewerkt met stekjes, waardoor het lastig is om aan goed muntzaad te komen. Dit is een vraagstuk dat we nog niet gekraakt hebben.”

“AUTOMATISATIE BETEKENT KOSTEN” De hele verticale farm is door Alexandre en Olivier zelf ontwikkeld. “We zijn 16 uur per dag, zeven dagen per weer bezig geweest met de bouw van de farm en daar zijn we erg fier op. Toen er vier investeerders aan boord stapten, waren we klaar om de volgende stap te zetten”, stelt Van Deun. “Onze huidige, maar ook onze nieuwe vertical farm, is niet compleet geautomatiseerd. Er zijn zat schoolvoorbeelden van vertical farms die nog niet volledig zijn geautomatiseerd. Aan automatisatie zitten kosten verbonden die de consument niet bereid is te betalen. Daarom hebben we besloten om enkel in te zetten op processen die zinvol zijn om te automatiseren, dus behouden we een vorm van menselijke handeling. Het oogsten wordt nog altijd door mensenhanden gedaan en een groot voordeel is dat mensen de kwaliteit kunnen controleren, terwijl een oogstrobot dat nog niet kan. Het zaaien daarentegen is wel geautomatiseerd. Er bestaan machines die dat perfect kunnen, dus waarom zouden wij dat manueel doen.” VIJFTIEN TEELTLAGEN “Inmiddels zijn we uit ons jasje gegroeid waardoor we opzoek moesten naar een nieuwe locatie. We blijven in Brussel en de nieuwe locatie ligt ook aan het kanaal. In de nabije toekomst willen we het kanaal gaan gebruiken om raw materials te transporteren in plaats van wegtransport. Op de nieuwe locatie zijn we al bezig met de bouw van de nieuwe vertical farm. Deze zal 2,5 hectare groot en 10 meter hoog, dus kunnen we op vijftien lagen gaan telen”, vervolgt Alexandre. Volgens de planning moet de nieuwe farm begin 2021 operationeel zijn. Ondanks dat de ondernemers van Urban Harvest toekomst zien in vertical farming, geloven ze niet dat het de ‘normale’ glastuinbouw zal vervangen. “Je kan vertical farming beter zien als een aanvulling op de glastuinbouw en vollegrondsteelt. Daarom zie je 9 van de 10 keer dat concepten zoals een dakserre mislukken. Waarom zou je op een dure plaats midden in de stad een serre bouwen, terwijl dat ook aan de rand van de stad of op het platteland kan. Als de productieprijs van de producten te hoog is, heeft het geen zin om investeringen te doen”, besluit Alexandre. (SR)  alexandre@urbanharvest.eu

Vers in de sector

Frank Kester, MG-Fruit:

“Handel zit in ‘t bloed” af het begin af aan al in de AGF-sector. Op zijn 17e startte hij met een stage, heeft een naam opgebouwd en is in Amerika terecht gekomen. Via zijn contacten kon hij zijn eigen bedrijf Produce It starten.” Frank besloot een aantal maanden stage te lopen bij zijn broer. De eerste weken in de AGF-sector zijn hem goed bevallen. Frank: “In de bouw is de omgang met mensen wat strakker en zakelijker. Er zit veel druk op de ketel. Om planningen te halen, lopen mensen vaak erg op hun tenen. In de AGF-sector is het ook aanpakken maar de meeste handel kun je in één dag afhandelen. Tot nu toe heb ik alleen maar leuke en enthousiaste mensen ontmoet.”

Wil je in de AGF-handel werken, dan moet je snel kunnen schakelen. Dat ligt Frank Kester wel. Onlangs nam hij de beslissing de bouwsector te verlaten om begin mei te starten bij MG Fruit waar hij het gedreven en service gerichte team gaat versterken. MG Fruit heeft connecties overal ter wereld en is gespecialiseerd in groenten en fruit uit Spanje en Latijns Amerika. “Ik was gelukkig al bezig met een cursus Spaans”, lacht Frank.

aamgever van MG Fruit is Miguel González, die in ruim dertig jaar zijn sporen heeft verdiend in de groenten en fruit. Samen met een jong, dynamisch, enthousiast en gedreven team voorzien zij klanten van producten van de beste kwaliteit. Dat betekent veel reizen, contacten onderhouden en bewustwording rond de verschillende werkzaamheden in de keten vergroten. Op deze manier wil MG Fruit klanten en leveranciers dichter bij elkaar brengen. “Ze zoeken daarom altijd naar leveranciers die groenten en fruit van de beste kwaliteit produceren en duurzaamheid in het oog houden en naar klanten die deze kwaliteit

en het belang van duurzaamheid weten te waarderen. Daar wil ik graag aan bijdragen”, vertelt Frank.

Frank heeft er bewust voor gekozen om in de AGF-sector te gaan werken. “Ik heb een eigen bouwbedrijf gehad dat ik samen met mijn ouders heb opgericht. Dat bedrijf groeide heel hard. Na 5,5 jaar werkt er nu 45 man. Ondanks dat het goed liep en nog altijd goed loopt, wilde ik er niet mee verder. Ik besloot het roer om te gooien”, vertelt Frank, die meer perspectief ziet in de AGF-handel waar zijn broer Ruud al negen jaar werkzaam is. Frank: “Hij werkt van-

Frank is geboren en getogen in het Westland, dus de AGF-sector is hem niet vreemd. Handelen ook niet. Frank: “We wonen in de glazen stad zoals we hier zeggen. Ik ben al vroeg in de kassen gaan werken. Toen ik een jaar of acht was, ging ik samen met mijn broer de containers met afgekeurde bloemen af. Van de mooiste maakten we eigen bosjes die we langs de deuren verkochten. De handel zit in ’t bloed.” Tijdens zijn stage wist Frank dat hij zeker verder wilde in de AGF-sector. De switch naar de nieuwe sector viel echter samen met de corona-uitbraak. Doordat horecagelegenheden in veel Europese landen hun deuren hebben moeten sluiten, heeft dat enorme effecten op de markt, zeker op die van avocado. Hoewel de broers van kleins af aan een goed team zijn, maakte de onzekerheid in de markt dat een vaste functie er voorlopig niet inzat voor Frank. Gelukkig waren er wel warme contacten met MG Fruit waar hij een baan aangeboden kreeg. Frank staat klaar om er volop voor te gaan. “Ik word het liefst in het diepe gegooid. Kijk maar hoe je dan gaat zwemmen, dat vind ik het prettigst werken”, besluit Frank. (ML)  frankkesterr@hotmail.com

Cuvelier Yves • T. +32 472 20 24 00 Tongersesteenweg 3050, B-3800 Sint-Truiden, België • E. info@asf-belgie.be www.asfbelgium.be

ASFbelgie_pr04_NL.indd 1

21-4-2020 08:36:53

AGF Primeur 4 • 2020

131

Gezondheid

De voordelen

van verschillend gekleurde biologische

groenten en fruit

Bontgekleurde groenten en fruit duiden op een grote verscheidenheid aan voedingsstoffen. De flavonoïden die van nature in planten aanwezig zijn, zijn de pigmenten die groenten en fruit hun kleur geven. Ze hebben ook antioxiderende en celbeschermende eigenschappen. Deze natuurlijk voorkomende felgekleurde (biologische) groenten zijn dus een grote bron van antioxidanten.

Blauwe of paarsgekleurde groenten en fruit bevatten anthocyanen - een natuurlijk plantenpigment met superkrachtige antioxiderende eigenschappen die het risico op hart- en vaatziekten helpen verminderen. Deze bevatten ook flavonoïden en ellaginezuur, verbindingen die volgens het Amerikaanse Instituut voor Kankeronderzoek kankercellen kunnen vernietigen. Van de anthocyanen en ellaginezuur in blauwe bessen is aangetoond dat ze kankercellen in de longen, de maag, de borsten en de alvleesklier bestrijden. Deze verbindingen komen voor in groenten en fruit zoals aubergines, rode kool, rode paprika’s, rode uien, rode zoete aardappelen, blauwe bessen, blauwe druiven, cranberries, enz.

Groen voedsel en hun vitamine K-gehalte helpt het bloed goed te laten stollen. Een dubbele portie rauwe spinazie levert 290 van de 90 tot 120 microgram vitamine K die een mens elke dag nodig heeft. De antioxidanten en vitaminen, met name vitamine C en E uit groene voeding, kunnen het risico op chronische ziekten verlagen. Ze leveren de fytonutriënten luteïne en zeaxanthine, antioxiderende voedingsstoffen die in het netvlies van de ogen worden afgezet. Groene kool, asperges, broccoli, spruitjes, selderij, erwten, spinazie, fenegriek, komkommer, kiwi, groene appel en courgette zijn een goede bron.

132

AGF Primeur 4 • 2020

Deze groenten en fruit zijn rijk aan bètacaroteen dat door ons lichaam wordt omgezet in vitamine A, wat ons helpt ons zicht te verbeteren. Het helpt ook om de huid, tanden en botten gezond te houden. Ze bevatten ook foliumzuur, een antioxidant die neurale buisdefecten bij ongeboren baby’s voorkomt. Deze pigmenten zijn te vinden in voedingsmiddelen zoals papaja’s, wortelen, butternut pompoen, gele en oranje paprika’s, pompoenen, maïs en zoete aardappelen.

Appelen, peren, bananen, bloemkool, knoflook, champignons, witte uien, radijs en komkommers bevatten veel voedingsvezels en beschermen tegen een hoog cholesterolgehalte. Ze zitten ook boordevol antioxidantrijke flavonoïden, zoals quercetine, dat overvloedig aanwezig is in appelen en peren. Ze kunnen het risico op een beroerte verlagen: uit een studie van de American Heart Association in 2011 bleek dat mensen met een hoge inname van wit fruit en groenten een 52 procent lager risico op een beroerte hadden. Wit voedsel activeert onze natuurlijke dodelijke cellen en verlaagt het risico op kanker.

Rode vruchten en groenten, zoals frambozen, tomaten, rode paprika’s, guaves, watermeloenen, rode kool, kidneybonen, kersen, aardbeien en bieten zijn waarschijnlijk rijk aan de antioxidanten lycopeen en anthocyanen. Een middelgrote tomaat levert 3,2 microgram lycopeen, een carotenoïde die je lichaam helpt om een goede hoeveelheid vitamine A te maken en de voordelen die al genoemd zijn. Voedingsmiddelen met rode pigmenten bevatten lycopeen, een antioxidant fytonutriënt dat kan helpen beschermen tegen vele ziekten en zelfs prostaatkanker. Ze bevatten ook flavonoïden die bekend staan als anthocyanen, die antioxiderende eigenschappen hebben die kunnen helpen de immuniteit te versterken en het risico op verschillende ziekten te verminderen. Ze kunnen ook het geheugen verbeteren en de gezondheid van de urinewegen beschermen.

BP FruitCraft BVBA Heerstraat 16A, 3470 Kortenaken Tel. +32 11960939 Wendy Bangels +32 470951032 Tim Pittevils +32 470957905

w w w.bpfruitcraf t.com

AGF Primeur 4 • 2020

133

DE KORTSTE KETEN VAN TELER NAAR EINDVERBRUIKER • DE SPECIALIST VOOR LEVERING AAN MAALTIJDPRODUCENTEN EN DE VLEESINDUSTRIE • TOELEVERANCIER VAN HALFFABRICATEN • KLEINVERPAKKING, OOK ONDER PRIVATE-LABEL • LANDELIJKE DISTRIBUTIE • MAATWERK VOOR CATERAARS

Installatieweg 2, 8251 KM Dronten M. 06 111 383 85 | T . 0321 312 492 | E. info@gpflevoland.nl WWW.GPFLEVOLAND.NL

Hoe is het met

Rien van Doorn, Oud-voorzitter raad van commissarissen FruitMasters:

“Fruittelers moeten besluiten: bij welke keten wil ik horen en welk product ga ik dan telen” Alweer ruim een jaar geleden nam Rien van Doorn, destijds voorzitter van de raad van commissarissen, afscheid van FruitMasters en daarmee ook van zijn bestuurlijke banden met de AGF-sector als geheel. 30-jaar lang was hij in diverse rollen bestuurlijk actief bij FruitMasters en haar voorlopers.

“D

e zakelijke banden zijn doorgesneden maar ik heb altijd warme contacten gehad, die waardeer ik nog ten zeerste”, vertelt Rien. Ook als fruitteler heeft Rien afscheid genomen. Tot 2015 was hij nog actief in de maatschap die inmiddels geheel aan zijn broer is overgedragen. Opvolging binnen het eigen gezin was er niet, zijn vier dochters hebben voor een andere tak van sport gekozen. Nog altijd is Rien bestuurlijk actief in diverse maatschappelijke functies: Rehobothschool in Geldermalsen, de Stichting Vrienden van Ravenstein, de gehandicaptenzorginstantie Schutse en als lid van de kerkenraad is hij betrokken bij de jeugd en pastorale zorg. Vrijgekomen tijd kan hij besteden aan zijn liefhebberij: klussen in en rond het huis. Ook is er extra tijd voor zijn 7 kleinzoons en andere momenten worden opgevuld met lezen, puzzelen en er samen op uittrekken met zijn echtgenote.

Rien kijkt terug op een bijzonder afscheid van zijn zakelijke leven. Tot zijn verrassing werd hij geëerd met een Koninklijke onderscheiding en mag nu als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau door het leven. Ook werd Rien benoemd tot erelid van FruitMasters. “Ik waardeer dat allemaal enorm, maar toch voelt het niet zozeer als mijn eigen verdiensten. Ieder mens heeft in de maatschappij een bepaalde verplichting, om zijn werk goed te doen en oog te hebben voor mensen rond om je heen. Er is geen dag geweest dat ik met tegenzin naar het werk ging en niet meer gedaan dan dat verwacht mag worden. Daarbij heb ik er altijd naar gestreefd om mensen te verbinden.” Terugkijkend op de 30 jaar waarin hij nauw betrokken was bij de afzet van hardfruit, eerst via de regionale veilingen en later bij FruitMasters, is de sector ook meer verbonden geraakt. Er is een beweging gaande waarbij de klokfunctie, waarbij elke teler individueel wordt afgerekend op zijn pro-

duct, vervangen wordt door ketensamenwerking. “De wereld zag er 30 jaar terug heel anders uit. De producties, de rassen en de werkwijzen die het afzetproces stuurden, hebben enorme evolutie doorgemaakt. Fruittelers hebben graag veel vrijheid en willen zelf bepalen wat en hoe te telen. Via het kloksysteem kreeg je de beste prijs. De marktomstandigheden zijn echter zo veranderd dat die klokfunctie kleiner wordt en er steeds meer rechtstreeks wordt geleverd aan marktpartijen. Die beweging heb ik van A tot Z zien gebeuren. Vanaf 2000 is het heel snel gegaan met de ontwikkeling van conceptrassen. Dat vraagt technisch heel veel van de teelt maar levert door goed gesloten ketens en sturing wel geld op. Dat betekent samenwerken, het vakmanschap

van de teler samen met de afzetpartij in de markt. Telers hebben nog altijd vrijheid maar moeten wel besluiten: bij welke keten wil ik horen en welk product ga ik dan telen.”

Een andere beweging die zich voor Rien, vanwege een grotere afstand tot de sector, duidelijker aftekent, is de verwevenheid van de AGF-sector met de maatschappij als geheel. De wereldwijde corona-pandemie versterkt dat beeld alleen maar. “Toen het virus maanden terug in China opdook, leek het ver weg maar de snelle verspreiding laat zien dat de wereld bijna een dorp is geworden. Er is geen plek die niet bereikbaar is, dat geldt voor het virus maar ook voor het voedsel dat we produceren. Nu gooien landen de grenzen dicht met alle gevolgen voor de voedselvoorziening. Nu produceren we voedsel waar het goedkoopste en makkelijkste kan en brengen dat naar waar het nodig is. Maar wat is het effect van voedseltransporten op de wereld? Moet alles jaarrond te verkrijgen zijn? Kunnen we niet beter inzetten op meer lokale en seizoensgebonden voedselproductie? Er zijn heel veel landen met kleine producties maar grote potentie. Moeten we in Nederland meer inzetten op het verspreiden van kennis?” Het zijn maatschappelijke vraagstukken die gevolgen zullen hebben voor de AGF-sector. Vanuit zijn ervaring weet Rien dat discussies over duurzaamheid nog wel eens weerstand oproepen. “De maatschappij wenst snellere veranderingen, dus ik denk dat de sector daar in moet meebewegen. Daarbij heeft de fruitteelt een grote plus, we produceren gezonde voeding en zorgen ervoor dat mensen vitamines binnenkrijgen. Daar zal altijd behoefte aan zijn en helpt ons in de strijd tegen corona”, besluit Rien. (ML)  marketing@fruitmasters.nl

AGF Primeur 4 • 2020

135

SPECIAL • Werving & Selectie/Personeel

Bert Verheij, HomeFlex:

“Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn belangrijker geworden” Een tekening van het appartementencomplex waar ca. 300 flexwerkers gehuisvest zullen worden

De laatste jaren is er een duidelijke verschuiving merkbaar in de beschikbaarheid van arbeidsmigranten. Minder Polen komen naar Nederland en het aanbod van flexwerkers verschuift naar andere Europese landen. Secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals huisvestiging, worden daarin belangrijker. Bert Verheij, eigenaar van HomeFlex, biedt hierin een oplossing.

e kracht van HomeFlex is flexibiliteit. “We kunnen met onze flexibele woningaanbod de schommelingen in de markt opvangen,” vertelt Bert. “Daarmee nemen we risico’s voor onze opdrachtgevers uit handen en kunnen we hun ontzorgen met betrekking tot huisvestiging. HomeFlex biedt flexwerkers een eigen slaapkamer en huisvest een beperkt aantal bewoners per woning.”

Het coronavirus maakt duidelijk dat dit belangrijk is bij de huisvestiging van arbeidsmigranten. In de vraag en aanbod naar woonruimte merkt Bert ook al wat van deze crisis. “Het is op het moment goed zoeken naar passende mogelijkheden voor ons in deze tijden. Het coronavirus zorgt voor de nodige onzekerheid en dat merken we heel goed in de bezettingsgraad van onze flexwoningen en -appartementen. Normaal is maart de maand dat we weer veel aanvragen krijgen van onze opdrachtgevers voor flexibele huisvestiging van hun flexwerkers maar door de huidige omstandigheden zijn nu juist veel van deze medewerkers terug naar hun thuisland en komen waarschijnlijk voorlopig nog niet terug. Niet alleen als het aankomt op flexwerkers in de AGF maar ook in andere sectoren als de technische, logistiek en food. Voor deze flexwerkers breekt normaal ook het seizoen weer aan 136

AGF Primeur 4 • Werving & selectie/Personeel • 2020

en daar zit eveneens een rem op. Door de beperkingen, die de buurlanden leggen op het vrij verkeer van personen, worden de seizoenarbeiders, die willen komen werken, gehinderd. Al kan ik goed begrijpen dat deze maatregelen genomen worden.” MONDIGER Het coronavirus is incidenteel, maar de toestroom van arbeidsmigranten verandert al jaren en begint schaarser te worden voor veel opdrachtgevers. “Er is steeds meer aanbod op de arbeidsmarkt voor arbeidsmigranten en via internet kunnen ze ook zelf zien welke mogelijkheden er zijn in het buitenland en zijn ze steeds vaker in de positie om eisen te stellen. Het aanbod in banen is groot, niet alleen uit verschillende branches maar ook uit andere West-Europese landen. Het gaat hier vaak om werk dat een Nederlander, Duitser of Deen niet wil doen. Voor dat werk staan de meeste Polen ook niet meer in de rij en komen er in hun plaats meer flexwerkers uit andere Oost-Europese landen. Omdat er meer behoefte is aan flexwerkers in verschillende landen is het dus zaak voor recruiters om juist Nederland aantrekkelijk te maken voor deze arbeidsmigranten. Dat kan onder andere met de huisvestiging zoals wij die aanbieden.”

GOEDE HUISVESTIGING “De tijd dat men een huis kon afhuren en vol kon stoppen met flexwerkers is voorbij. Enerzijds komt dat door de schaarste zoals eerder verteld en anderzijds ook door regelgeving van de overheid. We bieden dan ook woonruimte aan die voldoet aan wetgeving en waarin de mensen hun eigen slaapkamer hebben. Gemiddeld kunnen we daarin woonruimte aanbieden van ongeveer 17 vierkante meter per persoon. In wooneenheden tot vier mensen met een gedeelde badkamer, woonkamer, douche en toilet. Het SNF-keurmerk voor dit soort woningen houdt een minimum van 12 vierkante meter per persoon aan. Dit geldt voor zowel huizen als appartementen. In het Westland zijn we gestart met een project voor het realiseren van woonruimtes voor circa 300 mensen die in het Westland gaan werken. Dit zijn volledig ingerichte appartementencomplexen, die op eigen terrein van HomeFlex staan, inclusief voldoende parkeergelegenheid. Er is ook een beheerder op het terrein aanwezig.” Het beheer van de woonruimtes is in handen van HomeFlex. “Wij zorgen voor alles in en rond de woning zoals meubilair, sanitaire voorzieningen, gas, water, licht en internet. In de woning is een informatiemap inclusief huisregels aanwezig en we komen om de veertien dagen de woning inspecteren of men zich wel aan de huisregels houdt die we hebben opgesteld. De inspecteur komt dan ook het buitenwerk en de tuin inspecteren om te kijken waar er eventueel onderhoud nodig is. We kijken ook of de door ons aangebrachte huishoudelijke apparatuur nog in orde is zoals de wasmachines die we ook hebben voorzien in deze woningen.”

werkgelegenheid verschaft om het werk ook aangenamer voor hen te maken.”

EIGEN TERREIN Er zijn ook genoeg telers en ondernemers die zelf woonunits neerzetten op hun terrein of andere woonruimte aanbieden aan de flexwerkers. “Ik kan mij wel voorstellen dat agrariërs dat doen. Vooral omdat deze mensen vaak jaarlijks weer terugkeren tijdens de oogst. Ik ken een aantal mooie voorbeelden van telers die de mogelijkheid hebben om op hun eigen terrein deze huisvesting aan te bieden die voldoet aan de weten regelgeving. Het is dus zeker een mogelijkheid.” Het slaan van de eerste paal van het nieuw te bouwen complex voor arbeidsmigranten in het Westland

FLEXWONEN Van een Polenhotel wil Bert echter niet spreken als het gaat om de complexen van HomeFlex. “Ik vind dat een achterhaalde term en ook een containerbegrip met een negatieve lading. Het Flexwonen met Flexwooncomplexen geeft daarin juist een heel ander beeld. Daarnaast is de doelgroep de laatste jaren sterk veranderd. De Polen

komen steeds minder en maken plaats voor andere nationaliteiten uit Oost-Europese landen. Daar houden we ook rekening mee want vaak is het niet wenselijk om meerdere nationaliteiten in een woning te zetten. Over het algemeen zijn deze indelingen niet zo heel moeilijk omdat de teler of recruiter er zelf ook rekening mee houdt en vaak flexwerkers met eenzelfde nationaliteit

“Bij HomeFlex heb je de mogelijkheid om deze huisvesting uit handen te geven en heb je er geen omkijken naar. Hiermee kan de ondernemer zich richten op zijn corebusiness.” (TD)  m.batenburg@HomeFlex.nl

DE SPECIALIST IN HET OM- EN VERPAKKEN VAN GROENTE EN FRUIT Honderdland 177 • 2676 LT Maasdijk • 0174 - 523 202 • info@looijeagf.nl • www.looijeagf.nl

AGF Primeur 4 • Werving & selectie/Personeel • 2020

137

SPECIAL • Werving & Selectie/Personeel

Rob Boogert, Stapelbed.com

“Bedden in alle soorten en maten” Homeflex biedt volledig gemeubileerde appartementen aan waar al een kast, stoel en bed in staan.

én van de leveranciers waar veel van het meubilair vandaan komt is ‘Stapelbed.com” uit Zoeterwoude. Rob Boogert, eigenaar van Stapelbed.com heeft zich gespecialiseerd in de verkoop van dit meubilair. Vooral als het aankomt op stapelbare bedden en bijbehorende matrassen.

“Dit doen wij al sinds 1992,” vertelt Rob. “In dat jaar werd in Nederland de actieve militaire dienstplicht afgeschaft en zat het leger dus in zijn maag met 80.000 bedden. Als één van de grootste dumphandelaren in Nederland hadden we een contract getekend om in 5 jaar tijd deze bedden te verkopen. Veel van die bedden en matrassen verdwenen op de schroothoop of in de recyclage maar hierdoor zijn we ook in contact gekomen met een aantal uitzendbureaus die de bedden goed kon gebruiken voor de huisvestiging van flexwerkers. Toen de bedden van het leger waren uitverkocht, wilden we er echter graag mee doorgaan en zijn we gaan kijken of we zelf bedden konden maken. Zo hebben wij een belang in een metaal fabriek genomen en maken daar de enkele stapelbare bedden volgens ons eigen en unieke ontwerp. Tevens hebben wij een volledig geoutilleerde matrassen fabriek waar de matrassen die wij verkopen gemaakt worden.” In de afgelopen jaren is de vraag naar de stapelbare bedden van Rob toegenomen. “De eisen in Nederland zijn steeds stren138

AGF Primeur 4 • Werving & selectie/Personeel • 2020

ger geworden en moeten voldoen aan de SNF-norm. Deze bepaalt hoeveel vierkante meter per persoon er moet zijn, de inhoud van de kasten, etc. Telers en uitzendbureaus beseffen dat zij tegenwoordig kwaliteit huisvestiging moeten bieden, dus zien wij meer en meer klanten voorbij komen die op zoek zijn naar betere en uniforme bedden. De seizoenarbeiders zelf zijn ook mondiger geworden en pikken het niet langer meer als ze slecht behandeld worden. Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn belangrijker geworden. Goedkoop en slechte kwaliteit is er niet meer bij deze jaren.” “Goedkoop is er niet meer bij deze jaren,” vertelt Rob. “Bedden moeten aan de kwaliteitseisen voldoen en de matrassen moeten makkelijk schoon te maken zijn. Wij hebben daarom incontinentie matrassen die daarnaast brandvertragend zijn. Onze metalen bedden hebben ook nog het grote voordeel dat ook hier geen bedwants in kan gaan zitten. Wat zeker gebeurt in een boxspring. Als je eenmaal last hebt van dit ongedierte in je slaapaccommodatie, dan kan je alles laten uitgassen en uitgassen kost een vermogen.”

“Het stapelbed begint ook in onmin te raken merken we. Dat komt door de eerder genoemde SNF-norm waarin al snel de meeste flexwerkers een eigen kamer hebben. We hebben echter nooit stapelbedden verkocht maar stapelbare bedden. Ze zijn modulair op te bouwen. Als je er vier

op elkaar wilt, is dat geen probleem maar een tweepersoonsbed kun je ook maken. De opbouw werkt met een kliksysteem waarmee de bedden snel op te bouwen zijn. We verkopen daarnaast ook bedden die in lengte te verstellen zijn. Makkelijk aan te passen dus aan de persoon of aan de kamer waar het bed moet komen te staan. Door de metalen frames zijn deze bedden ook hufterproef en die garantie geven we dan ook mee aan onze klanten. Wat momenteel ook goed loopt bij ons zijn de bedden met daaronder een metalen rolbox als kast. Dat is momenteel erg populair en voldoet ook aan de SNF-norm van 360 liter. Zo is er best veel veranderd in ons bedrijf de afgelopen jaren. Alleen de prijs is nog altijd hetzelfde. In wezen verkopen we ook maar vijf dingen: kasten, stoelen, tafels, bedden en matrassen, en vooruit, hoofdkussens ook. Alles voor een fatsoenlijke inrichting van een kamer voor flexwerkers.” Eind maart had Rob nog weinig last van het coronavirus. “Ik merk het nog niet in mijn handel. Dat is ergens ook wel te verklaren. Als de flexwerkers straks niet uit Oost-Europa komen maar het bijvoorbeeld studenten zijn, dan blijven de slaapplekken nodig in het hoogseizoen.” (TD)  info@stapelbed.com

WWW.STAPELBED.COM

Metalen stapelbare bedden, als enkel of als dubbel bed

v.a.

E 59,-

Kwaliteit: Hufter- en Hooligan proof!! Metalen nieuwe lockerkasten • hang-leg • SNF norm Een-deurs kast 45x50x185

E 89,-

Twee-deurs kast 60x50x185

E 119,-

Kantinetafels & Stoelen Matrassen & Kussens

Industrieweg 30B 2382 NW Zoeterwoude Tel: 071-5230184 info@stapelbed.com WWW.STAPELBED.COM AGF Primeur 4 • Werving & selectie/Personeel • 2020

139

SPECIAL • Werving & Selectie/Personeel

Bij AB-werkt verwachten ze nog voldoende uitzendkrachten

“Nog voldoende arbeidsmigranten om de vraag van landen tuinbouw in te vullen” Een van de zorgen die is ontstaan in de Nederlandse landen tuinbouwbranche rond het coronavirus is de beschikbaarheid van arbeidsmigranten in het hoogseizoen. Zijn er straks wel voldoende handjes uit Oost-Europa beschikbaar om dit werk in te vullen? In maart kwamen er initiatieven van de grond om te proberen studenten en mensen, die nu tijdelijk zonder werk zijn, te koppelen aan werk in de landbouw.

én van de uitzendbureaus die vraag en aanbod in de branche hierbij helpt faciliteren, is AB Werkt. Het uitzendbureau werkt vooral met Poolse en Roemeense arbeidsmigranten en heeft veel klanten in de AGF-sector. “Eind maart zagen wij dat, zeker voor onze leden en klanten in de branche in de landen tuinbouw, nog altijd 140

AGF Primeur 4 • Werving & selectie/Personeel • 2020

voldoende flexwerkers beschikbaar zijn in Nederland om de werkzaamheden uit te voeren,” vertelt Christianne Kraan van AB Werkt. “Met name het werk voor onze Poolse medewerkers krijgen we nog altijd goed ingevuld. Dat wil niet zeggen dat het allemaal wel meevalt bij ons. Met een corona-

crisisteam houden we de situatie goed in de gaten.”

Dat een crisisteam geen overbodige luxe is, blijkt wel uit de maatregelen die zijn getroffen in andere landen in Europa. “Roemenië heeft zijn grenzen volledig dichtgegooid en het is daar heel lastig om nog flexwerkers naar Nederland te krijgen terwijl je in Polen het land makkelijker kan verlaten. We kijken ook vooral naar de maatregelen die Duitsland neemt. Het is nog heel spannend of de grenzen er dicht gaan of niet en wat de regels zijn rond doorreizigers naar Nederland en de status van noodzakelijk verkeer, want dat zijn arbeidsmigranten die uiteindelijk wel in de voedselvoorziening werken.”

Bij AB werkt hebben ze ook hun voorzorgsmaatregelen genomen rond het coronavirus. “Het heeft een grote impact op onze werkzaamheden,” vertelt Christianne. “Het is voor ons belangrijk om onze medewerkers van goede informatie te voorzien en ze goed over de maatregelen in te lichten die er nu zijn genomen. Daarnaast heeft het de nodige impact op bijvoorbeeld het vervoer van de slaapaccommodatie naar de opdrachtgever. Zo hebben we nu de regel dat er voortaan nog maar één persoon voor in de auto mag zitten en één achterin. En moet er ook in de woningen 1,5 meter afstand te waarborgen zijn. Het coronavirus heeft dus de nodige impact in de sector maar in hoeverre heeft het een invloed op al bestaande ontwikkelingen in de sector? Zo had AB werkt in het verleden nog een aantal aspergetelers als klanten maar dat aantal wordt minder omdat het aspergesteken zwaar werk is en de meeste Polen daar geen zin meer in hebben. “We zijn met onze medewerkers vooral gericht op de glastuinbouw en de akkerbouw,” vertelt Christianne. “Er is op de markt voor seizoenarbeiders ook een verschuiving aan de gang van Polen naar andere Oost-Europese landen. Er is voldoende aanbod en de mees-

te arbeidsmigranten hebben dan ook werk te kiezen. De verschuiving naar andere landen is echter niet zo simpel te maken. Bij AB Werkt zijn we ook de focus gaan leggen op Roemenië maar daarvoor heb je mensen nodig die de taal spreken, het netwerk en relaties in die landen kennen en je hebt te maken met een heel andere cultuur. Het is dan ook niet evident dat uitzendkantoren hun aandacht kunnen richten op geheel Oost-Europa omdat je simpelweg te maken hebt met allerlei verschillende talen.” Naast een verschuivend aanbod van Polen naar andere Oost-Europese landen zit de uitzendbranche nog met de WAB-regeling in zijn maag. Met deze regeling wil de overheid de kloof tussen vaste contracten en flexibele contracten kleiner maken en dus hebben uitzendkrachten meer rechten gekregen. “De kosten zijn gestegen omdat de wetgever flexibele arbeid duurder maakt,” vertelt Christianne. “De uitzendkrachten zelf merken daar weinig van. Het heeft vooral invloed op hoe wij dit gaan organiseren met oproepkrachten en uitbetaling van salarissen om aan de gestelde weten regelgeving van de WAB te voldoen.”

De WAB vergt vooral een goede planning

Op de vraag of er eigenlijk al veel aanmeldingen zijn van studenten en tijdelijk werklozen op het initiatief moet Christianne het antwoord schuldig blijven. “We hebben al veel reacties gekregen maar het is nu zaak om het aanbod goed op de vraag af te stemmen en dat wordt, denk ik, een uitdaging. Voorlopig kunnen we onze klanten ook nog voldoende aanbod bieden van werknemers uit het buitenland.” (TD)  ckraan@ab-werkt.nl

Samen bouwen aan toekomstbestendige personeelshuisvesting?

HomeFlex komt graag met u in gesprek Heeft u weleens nagedacht over het samen realiseren van sociaal verantwoorde huisvesting? Met het oog op de toekomst biedt het ontwikkelen van eigen woningbouwlocaties dé oplossing voor huisvesting van flexwerkers. Een constructieve samenwerking tussen verschillende partijen is essentieel om kwalitatieve en passende huisvesting te realiseren. Wilt u weten wat HomeFlex voor u kan betekenen? Neem contact met ons op.

Flexibele personeelshuisvesting in compleet ingerichte woningen

Uitstekende beheerservice o.a. 2-wekelijkse inspecties en 24/7 bereikbaarheid

Willem Weggeman w.weggeman@homeflex.nl

HomeFlex B.V. | Molendijk 16 | 3361 EN Sliedrecht | 0184-820082 | info@homeflex.nl

AGF Primeur 4 • Werving & selectie/Personeel • 2020

141

SPECIAL • Werving & Selectie/Personeel

Taco van der Louw, Up&Up Talent Solutions

“Vergrijzing is de grootste uitdaging rond personeel” Een grote angst bij veel telers dit jaar is een tekort aan seizoenarbeiders. Veel buitenlandse arbeidskrachten dreigen thuis te blijven door de coronapandemie in Europa. Maar de schaarste in de AGF-sector is al langere tijd een groot probleem, merkt Taco van der Louw, oprichter van Up&Up Talent Solutions. Vooral de vergrijzing bij de groothandelaren is een punt van aandacht.

“H

et is een beetje een gekke situatie op het moment,” vertelt Taco. “De impact van COVID-19 is te merken in veel sectoren. De AGF heeft daar iets minder last van omdat mensen toch moeten blijven eten. In de branche zelf zijn er wel grote onderlinge verschillen, zo gaat het goed bij bedrijven die op het retailkanaal zitten maar zitten de horecaleveranciers met de handen in het haar. Bedrijven die het nu echt druk hebben, zijn dan ook op zoek naar extra handjes op de werkvloer zoals productiemensen terwijl aan de andere kant mensen thuis komen te zitten. Toch blijkt maar weer dat de AGF-sector een erg sterke en solide sector is.” Taco richt zich met Up&Up Talent Solutions niet specifiek op een bepaald opleidingsniveau. “Het initiatief van Up&Up Talent Solutions is ontstaan met het oog op het leveren van een dienst aan de AGF-sector,” vertelt Taco. “Eerst lag daarbij onze focus op HBO niveau maar later zijn daar ook MBO-functies bijgekomen en kunnen we dus bedrijven helpen met het invullen van vacatures die lopen van vorkheftruckchauffeur tot de algemeen directeur. Dat doen we enkel op basis van directe plaatsing en interim. Uitzendwerk is voor mij een heel andere community maar waarin we wel de nodige samenwerking hebben.” GEEN EILANDJES MAAR SAMENWERKING Samenwerking is voor Taco een must. “Om de bedrijven die bij ons aan kloppen te helpen met het invullen van hun vacatures en andere wensen, zijn we gaan samenwerken met andere recruiters en uitzendbureaus. Zo kunnen we ook uit andere netwerken mensen betrekken en elkaar helpen. Dat doen we ook op internationaal niveau. Zo werk ik samen met een Engels recruitmentbureau waarbij we elkaars netwerken 142

AGF Primeur 4 • Werving & selectie/Personeel • 2020

in Nederland en Groot-Brittannië kunnen inschakelen. Deze samenwerking is tot stand gekomen door de naderende Brexit waarin we zagen dat veel bedrijven of hun kantoor verplaatsten naar Nederland om binnen de Europese Unie te blijven of juist een extra afdeling willen opzetten om beide markten te kunnen blijven bedienen. Daarnaast werk ik ook samen met een recruiter voor functies op het zuidelijk halfrond zoals in Australië en Zuid-Amerika. Hij heeft het netwerk daar en andersom heb ik het netwerk in Europa. Zo kunnen we elkaar helpen.”

De samenwerking tussen recruiters onderling is volgens Taco geen vanzelfsprekendheid. “Veel recruitmentbureaus blijven op eilandjes werken en onderling is er veel concurrentie. Ik geloof echter in de samenwerking tussen bedrijven onderling door de schaarste op de arbeidsmarkt. Met meerdere bedrijven in de branche kunnen we ons ook profileren op de markt als een one-stop shop. Niet alleen voor je vacatures op alle niveaus maar ook met personal assessments, teambuilding en mental coaching en taaltrainingen, dus alles voor het personeel.. Het grote tekort aan personeel wat er nu is kan binnenkort wel eens veranderen door de coronacrisis. Als er straks ontslagen en faillissementen volgen op de markt, kan dat leiden tot een influx van nieuwe kandidaten met ervaring.” “VEEL TWIJFEL BIJ WERKNEMERS OVER HUN HUIDIGE BAAN” In de laatste drie weken van maart heeft Taco meer sollicitaties binnen gekregen

Taco van der Louw van Up-Up

dan in de drie maanden daarvoor. “Gek genoeg raakt de coronacrisis ons nog niet,” vertelt Taco. “Ergens is er wel een verklaring voor de toename aan sollicitaties. Als mensen komen thuis te zitten, of dat nu is om te werken of omdat er geen werk is, dan gaan ze zich ook bedenken of dit werk nu echt is wat bij hen past. Niet alleen zijn er twijfels maar in zulke crisissituaties kom je er als werknemer ook achter hoe je als leidinggevende hiermee omgaat. Sommige mensen mogen bijvoorbeeld niet thuis werken of worden gekort op hun salaris. Dat kan wel eens tot frustraties en teleurstellingen leiden en dat kan mensen doen te besluiten hun baan op te geven en weer te gaan solliciteren. Ook de vacatures blijven daarbij binnenstromen.” Vacatures en sollicitaties blijven binnenkomen bij Taco maar hoe verlopen de sollicitatiegesprekken dan als je anderhalve meter afstand van elkaar moet houden? “Het voordeel van ons bedrijf is dat we heel erg ingesteld zijn op online communicatie met diverse mediatools. Dat is niet voor niets, zoals verteld helpen we ook met het invullen van vacatures op het zuidelijk halfrond en dan is het gewoon niet efficiënt als je voor een sollicitatie naar Zuid-Amerika moet vliegen. Ook de assessments en andere programma’s gaan bij ons nog door via online media. We zien bijvoorbeeld ook een boost in onze taaltrainingen die nu echt in trek zijn. Mijn vrouw geeft deze nu aan

haar klanten en ze heeft het er druk mee. Natuurlijk, het is fijner als je met zijn allen om de tafel zit en elkaar ook een hand kunt geven maar dat zit er op het moment even niet in. Als dit tien jaar eerder was gebeurd, dan hadden we wel een serieus probleem gehad want dan was het thuiswerken zoals we dat nu zien niet gelukt. Dan had ik ook niet het bedrijf kunnen opzetten zoals dat nu is. Voor ons blijven dit drukke tijden en als dit eenmaal achter de rug is, gaan we dat effect nog merken van mensen die toch gaan twijfelen over hun baan. Dit gaat ongetwijfeld zorgen voor veel veranderingen, niet alleen als het aankomt op de banenmarkt en persoonlijke ontwikkeling.” PARTNERSHIP IN VERSTRAININGEN We hebben echter niet de behoefte om het alleen maar over de impact van corona te hebben op de sector. Al voor deze crisis zich aandiende, had de AGF-sector te maken met een toenemende schaarste. “We zien in de sector een toenemende vergrijzing ontstaan,” vertelt Taco. “Die mensen moeten op den duur vervangen worden maar die mensen zijn er niet. Dat is een groot probleem voor de sector en dit jaar wilden we dan ook in partnerschap in verstrainingen

met Vision on Food en Caracter Community lanceren.

“Het is moeilijk een plaats te veroveren in de AGF-sector als je er niet in bent opgegroeid. Er zijn veel mensen die graag aan de slag gaan in deze sector. Zeker omdat ze solide is. Niet alleen blijkt dat uit deze crisis maar ook al jaren is er een groeiende ontwikkeling bij de consument om gezonder te eten en groenten en fruit passen perfect in dat plaatje. Aan de andere kant zijn er ook wel nadelen te noemen. Zo is de work-life-balance soms lastig, zeker voor jonge mensen. Het is vaak vroeg opstaan en je maakt lange dagen. Het is ook hard werken en dat past tegenwoordig niet meer bij het idee van jonge mensen om snel en gemakkelijk veel geld te verdienen. Veel nieuwe mensen, die wel interesse hebben in deze sector, zijn voornamelijk op de retail gericht in de richting van accountmanager bijvoorbeeld terwijl functies als in- en verkoper bij een groothandel of teler ook uitdagende beroepen kunnen zijn met veel dynamiek en verandering. De jonge mensen, die hier echt wel in willen werken, hopen we dan ook met de verstrainingen het juiste zetje in de rug te geven zodat deze waardevolle

arbeidskrachten niet verloren gaan voor de sector omdat ze afhaken. Op korte termijn volgt hierover meer informatie. Voor wie niet kan wachten, kan alvast kijken op de site van caractercomunity.com of de sites van Up&Up of Vision on Food.” De consolidatie in de sector heeft ook zijn invloed op het pallet van banen in de AGF-sector. “We zien soms banen die gewoonweg niet bestonden een paar jaar geleden zoals trade marketeers en Categorie Managers en banen waarbij veel met data-analyse wordt gewerkt. Dat komt allemaal bovenop de bedrijven die nog lekker ouderwets handelen, dat moeten ze vooral blijven doen. Er is genoeg ruimte voor hen om deze handel voort te zetten. Voor wie mee wil gaan in de snel veranderende wereld, bieden we met de partnership in verstrainingen ook een uitkomst met extra opleidingen en trainingen. Dit zijn namelijk handelaren met waardevolle ervaring en kennis en die mogen we niet verliezen.” (TD)  taco@up-up-go.com

Pascalweg 22 4104 BG CULEMBORG Tel. +31 (0)345-512747 Email algemeen@degrootbv.nl

• Handzame inkjetprinter • Print zelf op elke locatie en op elk materiaal

www.degrootbv.nl AGF Primeur 4 • Werving & selectie/Personeel • 2020

143

Dick Pijpers

Citroen Citrus limon L. Rutaceae

e citroen is een ronde tot langwerpige vrucht, vaak uitlopend in een spits ‘neusje’. De meestal dikke schil is bleekgeel tot diepgeel van kleur, het vruchtvlees is sappig en aromatisch zuur. Het determineren van de rassen is lastig, vooral omdat dezelfde rassen vaak in verschillende klimaten worden geteeld en daardoor vaak uiterlijke verschillen tonen. De citroen moet je niet verwarren met lime of cedraat, hierover een andere keer. De citroen groeit aan een kleine tot middelgrote, groenblijvende boom. Als herkomstlanden moet worden aangenomen dat India, Myanmar en China de bakermat van de citroen zijn. Het zijn de afbeeldingen op aardewerk, gevonden in India, die aantonen dat de citroen al 1000 jaar voor onze jaartelling hier bekend was. Wetenschappelijk onderzoek heeft recent aangetoond dat de citroen een hybride is van cedraat x bitter orange.

Rond het jaar 200 is de eerste aanplant van de citroen in het oude Rome. Pas tussen 1000 en 1150 is er verdere verspreiding in het Middellandse-Zee gebied en de Arabische wereld. De citroen werd later in 1493 geïntroduceerd in Amerika toen Christopher Columbus tijdens zijn reizen citroenzaad naar Hispaniola bracht. De Spaanse veroveringen in de hele Nieuwe Wereld hielpen bij het verspreiden van citroenzaden. Het werd voornamelijk gebruikt als sierplant en voor medicijnen. In de 19e eeuw werden in toenemende mate citroenen geplant in Florida en Californië. Citroenbomen bloeien het hele jaar door en hebben dan ook het hele jaar door oogstrijpe vruchten. Citroenen zijn rijk aan vitaminen. De scheurbuik, de aandoening als gevolg van vitaminetekort, kwam vooral 144

AGF Primeur 4 • 2020

voor bij zeevarenden tijdens lange zeereizen. Al in de 17e eeuw merkten artsen op dat het eten van citrus leidde tot een snel herstel. Vitaminen waren nog niet bekend, de helende werking van de citroenen wel. GEBRUIK DOOR CONSUMENT Sap, ijs, longdrinks, smoothie, cosmetica, medicijnen, bleekmiddel enzevoort. Voedingswaarde per 100 gram : Energie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 kJ (29 kcal) Koolhydraten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9,32 g Vet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,3 g Eiwit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1,1 g Niacine (vit. B3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,1 mg Pantotheenzuur (B5) . . . . . . . . . . . . . 0,19 mg Vitamine B6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,08 mg Foliumzuur (vit. B9) . . . . . . . . . . . . . . . . 11 mg Choline . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5,1 mg Vitamine C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 mg Calcium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 mg IJzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,6 mg Magnesium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 mg Mangaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0.03 mg Fosfor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 mg Kalium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 mg Zink . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,06 mg

OPSLAG Afhankelijk van ras, rijpheid en regio: Citroenen geel tussen 10° en 11° C met RV 85 tot 90 procent 1 tot 3 maanden. Citroenen groen tussen 12°en 14° C met RV 85 tot 90 procent 3 tot 6 weken.

AANVOER Jaarrond aanvoer globaal uit: Europa en Noord-Afrika afhankelijk van het ras een jaarrond. Zuid-Afrika mei tot december Zuid-Amerika juni tot november INDUSTRIËLE VERWERKING Het sap is de grondstof in sappen, gebak, ijs maar ook in limonades en zoetwaren. Uit de schil van de citroen wordt door persing of

stoomdestillatie een etherische olie gewonnen die veel gebruikt wordt in medicijnen, cosmetica, en schoonmaakmiddelen. RASBESCHRIJVINGEN Het aantal rassen dat commercieel van belang is, is wereldwijd circa 100 tal. Primofiori: Een van de oudste rassen in Italië samen met Limoni, Bianchetti en Verdelli welke groeitype zijn. Femminello: In Italië is dat circa 75% van de totale citroenen teelt. Binnen de het ras Femminello zijn er ook nog verschillende selecties of typen, waarbij het onderscheid in vorm, kleur of smaak te vinden is. Met namen als “Femminello Siracusano 2KR “en “Femminello St. Teresa.” Eureka: Een Amerikaans ras, ook wel bekend als ‘Four Seasons’ (Quatre Saisons). De vruchten zijn eivormig tot langgerekt ovaal, hebben een gladde, heldergele schil en bevatten weinig of geen pitten. Geur en smaak zijn zeer sterk. Verna (Berna): Een nogal bolle, langwerpige citroen met een diepgele kleur en vooral verbouwd in Spanje. De vrucht is pitloos en sappig en is relatief zoet van smaak. Aanvoer tussen februari en augustus. De cultivars in Italië zijn o.a. Adamo, Zagara Bianca, Favale en Lemox. De cultivars Realen, Genova, Interdonato, Bearss, en Lamas worden voornamelijk verbouwd in het Middellandse Zeegebied. De cultivars Avon, Bonnie Brae, Harney, Villafranca, Meyer en Ponderose komen voornamelijk uit de USA. 

Inventaris

Edwin Josemanders, Banken Champignons:

“Als hier iets beslist moet worden, kan dat lekker snel” Wanneer iemand lang in dienst is bij dezelfde werkgever mag deze bij wijze van spreken tot de inventaris van het bedrijf gerekend worden. In een tijd waarin mensen gemakkelijk van baan wisselen, is het een hele prestatie om zo lang trouw te blijven aan één bedrijf. Deze maand Edwin Josemanders, die sinds 1995 in dienst is bij Banken Champignons.

dwin kwam als vakantiekracht bij het bedrijf binnen. “Banken Champignons zat toen nog op de locatie in Batenburg. Ik volgde de opleiding voor elektromonteur aan de MTS maar wist niet goed wat ik eigenlijk wilde. Het werk bij Banken Champignons vond ik leuk en zo ben ik er na mijn schooltijd blijven hangen”, vertelt hij. Destijds was Banken Champignons een stuk kleiner dan nu. ’s Ochtends werden de taken onderling verdeeld. “Ik wist nooit precies wat ik zou gaan doen. Alles wat voorhanden kwam, deed ik eigenlijk: krattenwasserij, expeditie, verpakken en helpen in de distributie. Eerst was dat alleen in het binnenland en reden we in bestelbusjes rond, later haalde ik mijn groot rijbewijs en werd vrachtwagenchauffeur. Toen Banken ook ging exporteren, haalde ik mijn vrachtwagenrijbewijs voor buitenlandstransport.” Zo tot eind jaren ’90 was Edwin ‘manusje van alles’ en chauffeur. “In de beginjaren was het vervoer regelen een taak van de verkopers maar naar mate het bedrijf groeide, was er iemand op kantoor nodig die het transport ging coördineren. Daar ben ik op ingesprongen en ben er in de loop der jaren in meegegroeid. Ondanks dat we een steeds groter bedrijf werden, zijn we gelukkig een platte organisatie gebleven. Banken Champignons is een echt familiebedrijf met een prettige sfeer en korte lijnen, dus als er iets

beslist moet worden, kan dat lekker snel.”

Edwin heeft de logistieke kant van de groei van Banken in goede banen geleid. Begonnen met een wagenpark van 2 vrachtwagens en één vestiging, rijden er nu 25 vrachtwagencombinaties rond tussen zeven vestigingen in Europa waaronder een in Polen en zijn er 40 chauffeurs in dienst. Edwin: “Paddenstoelen zijn en blijven een heel teer product. Daarom proberen wij zoveel mogelijk onderdelen binnen de hele keten van teeltbed tot het distributiecentrum van de klant in eigen beheer te houden. Dat heeft puur te maken met kwaliteitsbeheer en zorg. Paddenstoelen wil je liever niet binnen een groupage met andere versproducten vervoeren. De laadruimte van de gemiddelde koelauto in die sector staat op 7-8° Celsius. Maar champignons vervoer je het beste op 2° Celsius en ook nog eens het liefst met zo min mogelijk temperatuurschommelingen.” Chauffeurs zijn een belangrijke radar binnen Banken Champignons. “Ook voor hen is er de laatste jaren veel veranderd. Het grote verschil met vroeger is dat het werk nu rekening moet houden met thuis, terwijl thuis vroeger rekening hield met het werk. We leven in een 24-uurs economie, de weekenden zijn haast net zo druk als weekdagen. We vragen dus veel van onze mensen. De huidige werktijden passen niet

zomaar in het sociale leven. Door goed te luisteren en open te staan voor ideeën, probeer ik altijd zo goed mogelijk om te gaan met de wensen van chauffeurs zodat zij ook flexibel om kunnen gaan met de thuissituatie.” In die 25 jaar heeft Edwin zich nog geen dag verveeld. “Het is geen standaard business, het draait om versheid en houdbaarheid. Bij het werken met versproducten zijn er altijd uitdagingen die je die dag moet overwinnen. Maar als alles aan het einde van de dag dan weer is geregeld, ben je klaar en kun je de deur achter je dichttrekken. Daar voel ik me goed bij. Ook het dagelijkse contact met de chauffeurs en klanten is altijd leuk.”

De coronacrisis zorgt in deze tijd voor extra uitdagingen. Banken Champignons heeft zowel foodservice als retailklanten. Het eerste kanaal is plots vrijwel tot stilstand gekomen terwijl er vanuit de retailklant juist extra veel vraag is. Ook kun je niet zomaar met producten de grens over. “Het zijn grote uitdagingen waar we met zijn allen onze schouders onder zetten”, aldus Edwin. Zijn 25-jarig jubileum kon hij nog voor de coronacrisis uitbrak vieren. Door Banken Champignons werd hij in het zonnetje gezet. “Banken Champignons is uitgegroeid van een lokale speler naar een groot internationaal bedrijf. Toen ik er begon, wist ik niet wat ik wilde worden maar ik kon meegroeien. Dat ik binnen het bedrijf de logistiek en transport heb opgezet en begeleid, daar kijk ik met veel voldoening op terug”, besluit Edwin (ML)  e.josemanders@bankenchampignons.com

AGF Primeur 4 • 2020

145

Apps en Gadgets

Instaratie Gezondheid is een groot goed, zeker in deze dagen. Groenten en fruit dragen daar in belangrijke mate aan bij en dat weten ze natuurlijk bij het Voedingscentrum. Met recepten, tips en bemoedigende woorden willen ze een steentje bijdragen aan ieders gezondheid. Genoeg inspiratie dus op https://www.instagram.com/voedingscentrum

Sessions Inmiddels zijn er genoeg Messenger-apps in omloop. De functionaliteit is prima maar ze hebben een gemeenschappelijk probleem: ze vragen allemaal naar je telefoonnummer. Het is de prijs die je betaalt voor gratis diensten. Daar zijn we eigenlijk al zo aan gewend geraakt, privacygevoelig blijft het wel. Je telefoonnummer, contacten als meta-data als hoe lang en met wie je chats worden dor commerciĂŤle partijen gebruikt. Session is ontwikkeld door een non-profit organisatie. Het is een decentrale chat-app met als stokpaardje dat je geen telefoonnummer hoeft te registreren. Qua functionaliteit biedt Session alles wat je van een chatapp mag verwachten.

Parkhere Het is je vast wel eens gebeurd: je rijdt door een drukke stad naar een parkeergarage om daar te zien dat deze helemaal vol zit. Er zit niets anders op dan omkeren, weer die drukke stad door te rijden en een andere parkeergarage op te zoeken in de hoop dat die niet ook vol zit. Zonde van je tijd. Parkhere is een Nederlandse app die het aantal vrije parkeerplaatsen in parkeergarages aangeeft. Voor vertrek check je in deze app in welke parkeergarage je terecht kunt om ter plekke niet voor verrassingen te komen staan. De app checkt realtime of de parkeergarage in de stad plek heeft, zodat je niet meer hoeft te stressen in de auto voor een parkeerplek. Parkhere is beschikbaar in de volgende steden: Almere, Amersfoort, Amsterdam, Arnhem, Den Bosch, Den Haag, Eindhoven, Haarlem, Heerlen, Groningen, Maastricht, Rotterdam, Volendam Zwolle

146

AGF Primeur 4 â&#x20AC;˘ 2020

Nooit meer op muggenjacht

Samen (thuis)werken

Bestaat er iets meer irritant dan een zoemende mug als je wilt slapen? Het Israëlische bedrijf Bzigo bedacht de oplossing: een apparaat dat de mug voor je lokaliseert. De Bzigo is voorzien van een infraroodcamera, die een mug signaleert als hij de kamer in komt vliegen (als dat binnen 8 meter van het apparaat gebeurt). Op het moment dat de mug landt, krijg je een notificatie op je smartphone. En de (ongevaarlijke) laserstraal van het apparaat staat dan al op de mug gericht. Heb je meerdere muggen rondvliegen in je kamer? Dan wijst de laser richting de mug die het laatste geland is. Er zit wel een prijskaartje aan een betere zomerse nachtrust. De muggenvanger moet zo’n 152 euro gaan kosten. Je kunt ook doorsparen voor het nieuwste model, dat als extra een minuscule drone bevat die op muggenjacht gaat.

Videobellen met Zoom werd sinds de coronacrisis binnen de kortste keren razend populair geworden. Het is een eenvoudige gratis videobeldienst die prima werkt maar kritiek kreeg vanwege veiligheidsproblemen. Jitsi Meet is een niet-commerciële videobeldienst die gemak en privacy belooft en de broncode daarom openbaar heeft gemaakt. De app is gratis en er zijn geen beperkingen aan het aantal deelnemers. Het gebruik is simpel. Je gaat naar een website van een Jitsi-aanbieder, bijvoorbeeld https://meet.jit.si/ en kiest een naam voor de meeting. Iedereen, die die link opent, komt terecht in dat gesprek. Of als je in de mobiele app de naam van de meeting intikt. Je ‘kanaal’ kun je beveiligen met een wachtwoord. Bij Jitsi heeft iedereen in de meeting evenveel rechten. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Zoom kan iedere deelnemer een ander uit het gesprek zetten (‘kick out’) of het gesprek opnemen. Een minpunt is dat de verbinding traag kan zijn, die kans is groter bij meer dan 10 deelnemers.

Stijlvolle data Bestanden overzetten of back-ups maken wordt voortaan veel leuker dankzij de stijlvolle behuizing. Deze One Touch SSD harddisk met een unieke look in creditcardformaat en razendsnelle dataoverdracht, past handig in elke portefeuille, broekzak of handtas. De One Touch SSD is compatibel met Mac1- en Windows-laptops en is uitgerust met Sync Plus-software. Dit USB 3.0-apparaat biedt continue backups wanneer het aangesloten is, zodat je zonder moeite uw bestanden kunt beschermen, thuis en onderweg. Een mobiele oplossing je uitgebreide verzameling foto's en video's naadloos te bekijken, bewerken en ordenen en rechtstreeks te streamen.

Je eigen brouwsels Dat je keuken in plaats van een koffiezetapparaat een brouwapparaat nodig heeft, had je je misschien nog niet gerealiseerd. Het Amerikaanse PicoBrew loopt vooruit en kondigt aan met een alles in een toestel multi-brouwtoestel aan: Pico MultiBrew. Het belooft een aanrechtbrouwer te worden die met behulp van sensoren en algoritmen, brouwsels van zeer hoge kwaliteit maakt. Naast verschillende soorten koffie kan MultiBrew ook thee, kombucha, bier en allerlei andere dranken in elke maat (kopje, kan of vat) bereiden zonder smaak en kwaliteit op te offeren. Thuisbrouwers kunnen aan de slag met eigen of aangekocht ingrediënten: vers verpakte koffiebonen, thee of andere brouwgrondstoffen – die zijn verpakt in milieuvriendelijke en composteerbare PicoPaks. Ter inspiratie heeft PicoBrew alvast een lange lijst met drankrecepten om te downloaden.

Hoogste opkoopprijzen! www.palletcentrale.nl AGF Primeur 4 • 2020

147

PRIMEUR 25 jaar terug...

... april 1995 (Primeur • negende jaargang)

Weetje!

Bakbananen net zo zoet als gewone, wel eerst verhitten

e banaan staat op nummer 2 in de top 10 van de meest gegeten fruitsoorten. Gemiddeld eten we 20,8 gram banaan per dag, dat is 7,6 kilogram per jaar per persoon (in de leeftijd van 1-79 jaar). Minder bekend is de bakbanaan die veel wordt gebruikt in de Surinaamse of Oosterse keuken. De bakbanaan kun je niet zomaar eten

maar, zoals de naam al aangeeft, moet voor consumptie worden verhit. Daarna is deze net zo zoet als een gewone banaan. Bakbananen zijn dan ook heerlijk op de barbecue, bijvoorbeeld met limoen en chili of als zoete frietjes, in de oven bereid.

Colofon AGF-PRIMEUR bv Stevinweg 2, 4691 SM Tholen Tel +31 (0)166 - 69 82 00 info@agfprimeur.nl • www.agfprimeur.nl Uitgever en hoofdredacteur: Pieter Boekhout Redactie: Marjet Lubbers-Bruijnse, Martine van der Wekken, Izak Heijboer, Frits Simons, Thijmen Tiersma, Thom Dobbelaar, Jobke den Hertog, Sharon de Ridder, Hugo Huijbers, Luisa Heim Illustrator: Sandor Paulus Advertenties: Andries Gunter, T. +31 (0)166 698232 - andries@agfprimeur.nl Abonnementen: Arie Gunter Vormgeving: Viola van den Hoven, Martijn van Nijnatten Drukkerij: Veldhuis Media BV, Raalte

Jaarabonnement € 75,- in Nederland en België € 90,- in andere landen automatisch doorlopend tot schriftelijke opzegging tot 2 maanden voor de vervaldatum Copyright Het is niet toegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van AGF-Primeur, door AGFPrimeur gepubliceerde artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen. Privacy AGF-Primeur legt uw klantgegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst, of wanneer u in het kader van dienstverlening contact heeft met AGF-Primeur. De gegevens worden tevens gebruikt om u te informeren over producten en diensten van AGF-Primeur en zorgvuldig geselecteerde derden. Disclaimer Alle (redactionele) informatie, waaronder begrepen adviezen, ideeën en meningen, is op zorgvuldige wijze en naar beste weten samengesteld. De inhoud en inkleding van advertenties is bepaald door of namens adverteerders en wordt door AGF-Primeur niet beoordeeld op de juistheid, volledigheid en rechtmatigheid daarvan. AGF-Primeur en auteurs zijn niet aansprakelijk voor schade in verband met gebruik van (redactionele) informatie en de inhoud en vormgeving van advertenties. Ondanks de vele zorg die aan deze uitgave is besteed, kunnen er fouten voorkomen. Onze excuses hiervoor. Wij willen allen hartelijk danken die aan het tot stand komen van deze uitgave heeft meegewerkt. In het bijzonder danken wij God die kracht en wijsheid geeft.

Snijoplossingen voor al uw producten Urschel voor verschillende verkleiningen van uw product. Urschel werkt met u samen en deelt nieuwe snijtechnologie voor winstgevende oplossingen die passen bij uw einddoelen. Elke machine is uitgevoerd in roestvrijstaal en gemaakt volgens de kwaliteitsnormen van Urschel. Wij geven ondersteuning en service voor lange levensduur van uw machine.

Bediening met één druk op de knop bespaart tijd en arbeidskosten. De machines zijn ontworpen voor een continue, ononderbroken productie tegen een zo hoog mogelijke capaciteit. Urschel ziet u als partner voor een langdurige samenwerking met toegewijde service en onderdelen wanneer u deze nodig heeft. Neem contact op met Urschel en ontdek hoe wij u kunnen ondersteunen met de ontwikkeling van u product.

Neem contact met ons op voor een gratis demonstratie met uw product. URSCHEL B.V. | netherlands@urschel.com | www.urschel.nl ® Urschel, Urschel logo symbol, and The Global Leader in Food Cutting Technology are registered trademarks of Urschel Laboratories, Inc. U.S.A.

WIJ ZIJN ZO GROOT

Wij zijn zo groot als een piepklein aard-

Ons gespecialiseerde team onderzoekt

appelzaadje. Dat is onze basis, waar het

eindeloze mogelijkheden om uit dat ene

allemaal begint. EĂŠn enkel zaadje waaruit

zaadje de beste aardappelen te laten

een nieuw ras ontstaat, maakt een enorm

groeien. Van de woestijn tot aan de

verschil in de beschikbaarheid van

tropen: wij willen laten zien dat aard-

verantwoord voedsel voor de

appelen overal kunnen groeien. Voor

wereldbevolking.

iedereen. HZPC Keeps you growing.