Primeur 5 - 2023

Sas

Hardinxveld-Giessendam

Visie

36

Industriegroenten 6

36 “Inmiddels produceren we een kleine 20.000 ton zoete diepvriesmais”

Herwig Dejonghe

40 “Er gaat geen kilo verloren”

Jan Kraaijeveld

42 Nieuw merk moet voor reuring zorgen binnen de categorie vriesvers fruit

44 “Door automatisering stijgt AGF-aandeel in ons bedrijf”

Guy Dhaen

49 “De constante vraag naar vriesvers producten blijft”

Ron Steinhage

Special:

93

van

82 Nederlandse bedrijven in trek bij private equity Rutger Groenewegen

84 “25 procent biologische teelt haalbaar” Vidar Bakker

88 Is de dominantie van de dollar tanende? Joost Derks

Adviseur QA AGF Westland

ReduceRisk. werkenbijnormecfoodcare.com 73303

een toonaangevende producent, verpakker, groenten- en zijn onderdeel van groeiende AGF-branche, zowel in vooraanstaande Duitsland klanten onze hoge kwaliteitsnormen, markt. werkcultuur respectvol, communicatie gekenmerkt zelfstandigheid en

Kom werken bij Normec Foodcare Scan mij Om onze verdere realiseren, zijn wij op Erzeugergroßmarkt NRW Straelen, versterken als gekwalifi Inkoper groenten en fruit (m/v) Jouw beheert, plant en optimaliseert het binnen- en buitenland. onderhoudt de productvergelijkingen en bent verantwoordelijk optimalisatie van Je communiceert regelmatig goederen met de inverkoopafdelingen zusterbedrijven. breng mee? afgeronde commerciële opleiding jaren ervaring en kennis gebied van groenten fruit, bij voorkeur groenteteelt de open Zeer taalvaardigheden. Talenkennis Duits Een hands-on mentaliteit zelfstandigheid waarbij verantwoording overleg treedt. boekingssysteem Navision Wat kunnen we jou vertrouwde en informele dynamisch en open bedrijf Een salariëring prestaties Reiskostenvergoeding vakantiegeld. doorgroeimogelijkheden

Hebben we jou interesse telefonisch contact opnemen met Jan een nieuwe uitdaging? motivatiebrief naar hr@weyersgmbh.de Bekijk bedrijfsinformatie: www.weyersgmbh.de Weyers 192 (Hal 3843) NL-5928

Wat biedt HomeFlex?

Word jij een van onze nieuwe collega’s? - aantrekkelijk salaris, afhankelijk - Een baan bij een collega’s; - Goede- accountmanager een digde devices.

Hetbredeassortiment enfruitbij ZONlegtdagelijks viadeverschillende verkoopkanalen, zoultraversbijdeconsument Zie jezelfalwerken dynamische wereldwaargeendag OntdekwatZON voor kanbetekenen! www.royalzon.com/werkenbijzon VACATURES vastgoedbranche echt iets van veel afwisseling dynamiek tijdens je werk? Bij dag hetzelfde en werken we met enthousiaste optimale dienstverlening voor klanten en woningeigenaren. HomeFlex in Sliedrecht verhuurt bedrijven die huisvesting zoeken voor hun personeel. 700 woningen verzorgt HomeFlex het beheer. Daarnaast meerdere grootschalige locaties waar we personeelshuisvesting bieden. Bekijk de volledige vacatures op: www.homeflex.nl/vacatures

Ben planner met leidinggevende affiniteiten? Dan zijn naar jou! Als planner ben je verantwoordelijk verzorgen van de planning van de schoonmaak-, storing-, verhuis-, onderhoud- en inspectiewerkzaamheden. bent het aanspreekpunt voor de medewerkers buitendienst, waarvoor je de planningen maakt. Of je besteed de werkzaamheden uit aan externe monteurs en ZZPérs. Hiermee onderhoud je de contacten. Servicegerichtheid en communibelangrijk.

Planner Accountmanager Ben jij klantgericht, flexibel en een echte doorzetter? Dan zijn we op jou! Je onderhoudt en optimaliseert de relatie bestaande klanten. Daarnaast ben je verantwoordelijk uitbreizoeken naar nieuwe acquisitie. Onderhandelen kun je als geen ander, bent klantgericht, pro-actief, initiatiefrijk, stressbestendig en een echte doorzetter. In een branche die continu in beweging is, ben flexibel en vind een passende oplossing.

Fruitboerderij op twee takken: fruitteeltbedrijf vruchtNoord-Limburg gevestigd kersen, pruimen, vakantiewoningen van ons fruit verband met gewaardeerde medewerker een: medewerker Wij beschikbaar waarbij elke werkzaam je flexibel week. verband bonden teelt de de winterperiode machines en werkzaamheden vooral handmatig. afhankelijk van hetsnoeiwerkzaamheden, dunnen Gewasbescherming en controleren Allround medewerkertractorrijbewijs, bent het bezit bereidt deze te bent praktisch hand waar nodig. teamplayer met het kunnen fruitteelt (en mooi meehier. bieden wij? zijn marktconform Open Teelten; •Reiskostenvergoeding, vakantiegeld Indien beschikbaar. geschiktheid de mogefunctie? Neem Lynn Jeuken vermelding van 96 Vacaturekrant

B.V. is een douane fronten van import-, mentatie, advies verwachten van afgeronde opleiding Tenminste een aantal kennis van de klantgericht werkt Nederlandse ervaring op veterinair maar dat tegenover, zoals: reiskostenvergoeding en opname door groeien vervolgopleidingen werken

functie

Om onze groeidoelstellingen realiseren, zijn ons Venlo te versterken als een ceerde en betrokken Assistent In- en Verkoop (m/v) Jouw taken: verantwoordelijk voor de van het in- en verkoop zelfstandig taken uit als Manager. tussen diverse afdelingen. Jij maakt diverse cijfermatige analyses. Wat breng Een afgeronde (commerciële) opleiding, bij voorkeur aantal Hands-on mentaliteit oplossingsgerichte en pragmatische neemt initiatief en denkt ervaring met het MS Offi bieden we jou? informele werkomgeving in bedrijf. Een marktconform Nederlandse CAO AGF arbeidsvoorwaarden. Reiskostenvergoeding vakantiegeld. Ontwikkel- en doorgroeimogelijkheden de Groep. markt. werkcultuur is respectvol, communicatie gekenmerkt zelfstandigheid en gewekt? Voor meer informatie hr@weyersgmbh.de een nieuwe uitdaging? motivatiebrief hr@weyersgmbh.de Bekijk bedrijfsinformatie: www.weyersgmbh.de

breiden uit en zijn Een ervaren Weyers 192 (Hal 3843) NL-5928

een toonaangevende producent, verpakker, groenten- en Wij zijn onderdeel van groeiende AGF-branche, zowel vooraanstaande in Duitsland klanten onze hoge kwaliteitsnormen, Onafhankelijk vakblad voor de Ook uw vacature onder de aandacht van een breed publiek? De volgende vacaturekrant verschijnt eind augustus Meld je nu alvast aan! Stuur een andries@agfprimeur.nl 97 Primeur

de publicatie: je zoekt nieuws, artikelen naar aanleiding

36ste jaargang • editie 4 - 2023

Inhoudsopgave

4 “Consumenten willen luchtvrachtmango’s bij speciaalzaken”

10 ‘Plantenterrorist’ laat aardappelen op zilte grond groeien

12 “Eerste volautomatisch sorteerstation ter wereld van deze grootte”

15 Waarom bioscoopbezoekers asperges

vrezen

16 “Rabarbersector heeft niet hetzelfde reclamebudget als bij asperges”

Rob de Rond

17 Eenvoudige truc om in enkele seconden van knoflookadem af te komen

18 “Nieuwe bananenrassen binnen vijf jaar mogelijk”

Gert Kema

19 Banana teenslippers

19 Bananenbloemen als vleesvervanger

20 AI en robotica sturen AGF-keten terug naar de tekentafel

22 AI vertelt hoe rijp avocado’s zijn

24 ROI is belangrijk, maar robotisering kent nog veel meer voordelen

26 China grootste blauwe bessenteler

26 Hoeveel blauwe bessen eten om vasculaire en cognitieve functies te verbeteren?

28 Landwinkel De Verse Kers verbouwt en boort nieuwe doelgroep aan met

Vaste rubrieken

27 AGF-ster: Martine Lisseveld-Reijngoudt:

35 Nevenactiviteit: Guy Lambrechts

67 Social Media: Hannie Moors

71 AGF-buitenland: John Groen

75 Geswitcht: Mitchell Rekko

maaltijden

30 Hub k an goederenvervoer per spoor sneller en goedkoper maken

32 Zuid-Afrikaans citrus start op lege markt

33 Grapefruit voor € 90 verkocht op Wereldtentoonstelling 1904

56 China produceert veel, maar handelt weinig in verse groenten en fruit

64 Snoeptomatenspecialist bezig om ‘specialist in bio te worden’

66 Broccolicomponent revitalizer voor renpaarden van Nederland zijn”

68 Fruitbedrijf combineert teelt van hard- en zachtfruit

72 Horecagroothandel kan weer vooruit na uitbreiding koelcellen

74 Mangohandelaar verkoopt fruit op afbetaling

74 Steeds meer exoten uit Bosnië en Herzegovina

76 Uit alle hoeken en gaten blijven uien komen

76 Cholesterolverlager uit oesterzwammen

77 Geld voor sinaasappelschillen

78 Het gezonde imago van AGF als impulswaarde

80 Waarom AGF nog steeds marktaandeel verliest

PietPraat

We springen maar gelijk in het diepe met een pittig thema: “Als je de wereld wilt voeden, moet je niet kijken naar de productiviteit per hectare, maar naar een eerlijke welvaartsverdeling.” Volkert Engelsman deelt zijn visie op het voedselsysteem in het Visie-interview.

Nog een zwaargewicht: China. Hoewel de grootse exporteur ter wereld, speelt de handel in verse groenten en fruit een bescheiden rol. Jan Kees Boon licht de Chinese productie, import en export van AGF toe.

Ook een onderwerp met impact: de toenemende verzilting. Marc van Rijsselberghe geeft aan dat wereldwijd zo’n anderhalf miljard hectare te maken heeft met verziltingsproblematiek. Lees hoe hij zich inzet om die grond toch te kunnen benutten met zilte teelten.

77 Column: Rob Baan

81 Hobby van Mark en Linda Versluis 89 Inventaris: Frank Roelofs 90 Dick Pijpers: Mirabelle 91 Apps en gadgets

Nu zijn we wel toe aan wat luchtigers: Geniet bijvoorbeeld van de mooie foto’s van fotograaf Guy Lambrechts, in het dagelijks leven adviseur voor de agrovoedingsketen, of lees hoe akkerbouwer Mark Versluis zich op hardlopen stort.

Maar ook hebben we aandacht voor rabarber, uien en snoeptomaten. En vergeet natuurlijk de specials Industrie AGF en Financieel niet!

Pieter Boekhout

Verschillende supermarkten hebben in recente maanden aangegeven te stoppen met het invliegen van exotische groenten en fruit. Zo gaf Lidl eind vorig jaar aan niets meer in te vliegen en begin 2023 volgde Albert Heijn met de mededeling dat ze alleen nog groenten en fruit via zee- en wegtransport vervoeren. De consument lijkt hierin ook steeds klimaat bewuster te worden en de blik te richten op lokaal aanbod, maar hoe zit dit bij de groenten- en fruitspeciaalzaken? “We zien nog altijd dat prijs en milieubewustzijn het niet winnen van smaak en kwaliteit. Het verschil tussen bijvoorbeeld vliegtuigmango’s en bootmango’s is dermate groot dat men niet anders wil dan luchtvracht”, vertelt Toine Mulder van groenten- en fruit speciaalzaak Delicious.

Toine zit al ruim 15 jaar in het vak en runde diverse groentewinkels in de omgeving. 5 jaar geleden nam hij een bestaande zaak in Bussum over. Die zette hij helemaal naar zijn hand met eigen ideeën over de presentatie en koeling. De winkel trekt een publiek dat voor pure kwaliteit en onderscheidenheid komt, waardoor hij veelal luchtvrachtmango’s en -ananassen aanbiedt. “Wij verkopen niet anders dan luchtvrachtmango’s en dat heeft eigenlijk puur te maken met kwaliteit. Bootmango’s zijn qua smaak gewoon een heel stuk minder en bovendien heb je geen constante factor in kwaliteit. Bij vliegtuigmango’s is het 99 procent van de keren goed. Pas hadden we een dag geen luchtmango’s, maar moes-

ten we voor bootmango’s opteren om het toch aan te kunnen bieden. Alleen dan zie je dat er gelijk respons komt en er een groot verschil in verkoop ontstaat. We willen ons onderscheiden in kwaliteit en dan moet je gewoon luchtvrachtmango’s hebben.”

EUROOTJE MEER OF MINDER

De luchtvrachtmango’s gaan bij de speciaalzaak dan ook als warme broodjes over de toonbank. “Ik denk dat ik 10 tot 12 dozen per week verkoop. Natuurlijk zijn de bootmango’s meerdere euro’s goedkoper, maar er zit ook simpelweg heel veel verschil in smaak.” De zaakvoerder ziet dan ook dat zijn klanten bereid zijn er iets meer voor neer te leggen. “Ons klantenbe-

stand, en ik denk dat het voor een groot deel van de speciaalzaken geldt, kijkt niet echt naar een eurootje meer of minder. Het is vaak toch een bewuste keuze om niet naar de supermarkt te gaan voor je groenten en fruit. Natuurlijk zijn ook bij ons de kosten omhoog gegaan in recente tijden, maar men is daar inmiddels aan gewend en ik denk niet dat ik een mango minder verkoop als ze een euro duurder worden. Kijk, voor de consument die op de portemonnee moet letten, is het een ander verhaal. Alleen die stappen hier misschien ook minder snel naar binnen. Groenten en fruit zijn een product bij uitstek wat goed voor de gezondheid is en waarbij je zeer snel een verschil in smaak proeft. Dat is bij een houdbaar product wellicht minder, waardoor men bij groenten en fruit bereid is er wat geld voor neer te leggen.”

Toine geeft aan dat men als consument ook wellicht te veel verwend is de laatste jaren. “Iedereen wil alles jaarrond beschikbaar hebben, omdat we nu eenmaal in de luxepositie zitten dat we alles ook jaarrond kunnen krijgen. We zijn niet meer gewend dat we met de seizoenen mee eten en ik zie ook dat ook niet snel veranderen. Onze klanten hebben niet per se het klimaat in gedachte als ze bij ons een mango of ananas komen halen. Zeevracht is natuurlijk ook niet echt goed voor het milieu. Als een boot meerdere

Toine Mulder, groenten- en fruit speciaalzaak Delicious

“Consumenten willen luchtvrachtmango’s bij speciaalzaken”

Smaak en kwaliteit nog altijd belangrijker dan milieubewustzijn

weken onderweg is, vindt er ook meer dan genoeg uitstoot plaats. Ik denk dan ook dat als we het echt in willen perken we slechts heel lokaal moeten gaan eten. Alleen stoot je dan dus veel consumenten tegen het hoofd, omdat het aanbod zo beperkt wordt en iedereen de keuze wil hebben wat ze eten. Vooralsnog verwacht ik daarom dat volledig stoppen met luchtvracht niet haalbaar is bij alle groenten en fruit. Dit geldt voor mango’s, maar ook bij producten als ananas, waarbij het verschil tussen vliegtuig en boot een heel stuk minder is. Daar blijft de kwaliteit bij zeevracht goed intact, maar toch bieden we met gesneden ananas alleen gevlogen product aan. Het is een uniek product in smaak dat nergens anders te verkrijgen is en zo onderscheiden we ons toch van bijvoorbeeld de supermarkten.”

IS MANGO NOG EEN EXOOT?

Annemie Van Eepoel van de Belgische groenten- en fruit speciaalzaak ‘Lizzy’s Nieuwe Oogst’ gaat mee in deze mening. “We hebben nog niet ondervonden dat onze klanten bewust een gevlogen ananas of mango lieten staan vanwege het klimaat. Smaak en kwaliteit blijven het belangrijkste. Bovendien denk ik dat velen de ananas, mango of avocado niet eens meer als exotisch zien. Bij exotisch denkt men al snel aan de pitahaya of ramboetan. Mango en ananas zijn ingeburgerde soorten fruit, die mensen mee nemen zonder na te denken waar het vandaan komt.”

Lizzy's Nieuwe Oogst is gelegen in het Vlaamse Westerlo en bestaat inmiddels zo’n 35 jaar. Van origine is het een groenten- en fruitwinkel, maar heeft tegenwoordig een aanbod van gesneden groenten, rauwkostsalades, koude schotels, soepen, desserts, fruitsalades, maaltijden, hippe yoghurts, pokébowls, tapas

Q U O T E S

producten, ambachtelijke chocolade en delicatessen. “We zitten natuurlijk wel in een bepaald segment van de bevolking die geen moeite heeft met een euro extra. Alleen zie je toch dat het met name geen probleem is, omdat er groot verschil in kwaliteit zit.”

“Vroeger was het lastiger, omdat ze toch ook significant duurder zijn. Toen waren mensen minder bekend met de gevlogen producten en schrok de hogere prijs ze af. Inmiddels hebben de mensen het leren kennen en kiest het leeuwendeel voor luchtvrachtmango’s en ananassen. Het is ook een kwestie van vraag en aanbod uiteraard. Als de consument niet bereid is meer te betalen voor een gevlogen mango zullen wij ze niet in de schappen hebben liggen. We hadden voorheen ook nog wel eens producten als ramboetan, maar daar gooi je bijna alles van weg. Het is mooi en leuk om in het assortiment te hebben,

Lizzy’s Nieuwe Oogst

maar als je er niets aan verdient, is de lol er snel af. Bij de luchtvrachtmango’s en -ananassen is dit dus duidelijk wel zo. Het is echt een onderscheidende smaak, zoals bijvoorbeeld ook honingtomaten dat hebben. Zo lang er veel vraag naar is, zal het aanbod via luchtvracht, zeker in de speciaalzaken, niet verdwijnen.” (JF) 

“In de winkels liggen paddenstoelen voor de dubbele prijs van vorig jaar, terwijl wij er niets extra’s voor krijgen”

Champignonteler Iris Veeke kon haar product door de stakingen bij AH niet kwijt, omdat ze de retailer via een tussenpersoon belevert. Daarom besloot ze een thuisverkoop op te starten.

“Als klanten enthousiast zijn over een product en ze kunnen het niet meer bestellen, dan is de lol er gauw af”

Volgens kruidenteler Piet van Vugt valt of staat het succes van eetbare bloemen met de beschikbaarheid.

“Een markt als deze vraagt van de uienhandel kloten als kanonskogels”

Tjerk Nagel van Konaxx Onions over de laatste razend spannende fase van het uienseizoen.

Volkert Engelsman:

Na de overname van Eosta door het Food & Agri Fonds van Anders Invest nam oprichter Volkert Engelsman afscheid als CEO. Het bloed stroomt waar het niet gaan kan, want Volkert blijft in de Raad van Advies als adviseur nog altijd bij één van de marktleiders in de biologische AGF verbonden, al spreekt hij zelf liever van een impactbedrijf dan een fruitbedrijf. “We zijn altijd gedreven door onze idealen.”

Was je afscheid al lang vooraf gepland?

Dit zat inderdaad al een tijdje in de planning. Ik ben inmiddels 66 en je moet niet te lang blijven hangen. Na 33 jaar – ik ben bij Eosta actief geweest van maart 1990 tot april 2023 – was het tijd om het stokje over te dragen.

Kun je eens met ons terugblikken naar de beginperiode?

Dat was een heel interessante tijd. In 1989 was de muur gevallen. Havel werd de eerste dichter die president werd en

prominenten als Gorbatsjov en Al Gore hadden oog voor de klimaatcrisis. Dit legde allemaal de basis voor de Rio Earth Summit in 1992. Tot voor die tijd waren duurzaamheid en MVO niet echt een thema, maar vanaf dat moment gebeurde er veel en ontstonden er kansen. De Koude Oorlog was voorbij en het idee ontstond dat we ons niet meer bezig hoefden te houden met allerlei rare polarisaties, maar dat we ons om onze planeet konden bekommeren. Met het boek ‘Earth in the Balance’ dat Al Gore schreef kort voor-

dat hij tot vicepresident werd gekozen in 1992, kwam er een andere definitie van winst. Er werd lang gekeken naar het financieel resultaat in termen van Bruto Binnenlands Product, maar Al Gore bepleitte een bredere welvaartsdefinitie. Zolang je de natuur, het menselijk en sociaal kapitaal verwaarloost, blijft het dweilen met de kraan open. Je kunt pas over winst spreken als de aarde, de mensheid en de ander ook wint. Dat was een revolutionair standpunt en daar voelde ik me gelijk door aangetrokken. Het was voor mij persoonlijk ook de reden om mijn vertrek bij Cargill aan te kondigen en met Eosta te starten.

Voelde je je als Eosta nooit een eenling in de AGF-sector?

Nee nooit, ik ben een positief ingesteld mens en daar heb ik nooit last van gehad. Je hebt volgens het model van Rogers nu eenmaal koplopers, early adopters en legguards. Vooruitgang gaat altijd uit van een trendsettende minderheid. Een belangrijke vraag is: wil je bij de volgers of de leiders horen? Mijn slogan is Dream, Dance, Deliver. Wees eerlijk naar jezelf en de zaken waar je achter kunt staan, Dream. Ga op zoek naar gelijkgestemden die iets vergelijkbaars willen, Dance. En als een deur niet opengaat, gewoon door blijven gaan. Er gaat altijd ergens anders wel een deur open. Voordat je het weet zit je midden in een coalition of the willing die het verschil maakt, Deliver. Ons bedrijf is altijd vanuit idealen gedreven geweest, maar het ene gaat niet zonder het andere. Niet voor niets luidt onze slogan ‘Where ecology meets economy’. Dat is vandaag de dag nog hyperactueel nu heel de samenleving worstelt met het landbouw- en voedselvraagstuk. Het probleem is dat men uit de heup schiet bij tal van deelproblemen. De ene keer is dat stikstof, de andere keer klimaat, dan weer immigratie. Maar we zijn uiteindelijk toe aan een nieuw landbouw- en voedselsysteem dat draait op een weerbaar ecosysteem. Ik denk dat we hierin de afgelopen 33 jaar het nodige pionierswerk hebben vervuld. Ik was er nooit zo mee bezig of we hierbij een eenling waren. Je kunt wel je dromen hebben, maar in je eentje kom

“Als je de wereld wilt voeden, moet je niet kijken naar de productiviteit per hectare, maar naar een eerlijke welvaartsverdeling”

je niet zover. Daarom heeft Eosta altijd gestaan voor een nauwe samenwerking met heel veel partijen, misschien waren dat niet zozeer de AGF-bedrijven, maar veel NGO’s waren wel met deze thema’s bezig. Het waren niet de minsten die meededen aan onze Save our Soil-campagne. Aan bekijks hebben we dan ook nooit gebrek gehad. Ik zag het als een coalitie van koplopers om doorbraken te versnellen in de voeding en landbouw.

Tegelijkertijd blijven de biocijfers ver achter op wat al vele jaren als doel wordt gesteld. Baal je daar niet van?

Dan spreek je met name over het bio-aandeel in Nederland. We zijn hier met 4% bijna hekkensluiter, alleen Malta doet het nog slechter. Maar gemiddeld heeft bio in de EU-lidstaten een aandeel van 12 tot 15%. In sommige landen, zoals Oostenrijk en Denemarken ligt het aandeel nog veel hoger. Bij sommige segmenten, bijvoorbeeld bananen, ga je daar al richting de 100%. Daarmee laat de bio-sector zien allang geen niche meer te zijn. Persoonlijk vind ik het zelfs vrij spectaculair hoe de bio-sector heeft kunnen groeien, ondanks de hogere prijzen voor biologische producten ten opzichte van gangbaar. Met de doelstellingen die in de Farm-to-forkdeal zijn geformuleerd gaat het aandeel zelfs naar 25% toe. Ik denk dat het realistisch is dat Nederland heeft gezegd dat 15% al een stevige ambitie is, want dit is nog altijd een verdrievoudiging. Maar ik blijf dit veel meer zien als een kans. Oorzaken als inflatie en stijgende grondstofprijzen zijn kortstondige obstakels waardoor de groei even wordt beperkt, maar je moet door de bomen het bos blijven zien. Ook de overheid heeft hier wat mij betreft een rol in. Die heeft er een handje van om te zeggen dat een boer moet verduurzamen, maar betaalt daar geen cent extra voor. Al die keurmerken en claims leveren de telers vaak niets op. Zo werkt het natuurlijk niet. Ook gangbare telers die extra ecosysteemdiensten leveren, zouden hier een fatsoenlijke vergoeding voor moeten krijgen. Dat gebeurt in de bio-sector wel meer. En beter, dankzij het degelijke wetgevingssysteem dat erachter zit.

Zijn die hoge prijzen voor bio wat jou betreft gerechtvaardigd?

In mijn ogen is bio zeker niet te duur, maar is gangbaar te goedkoop. De rekening wordt niet netjes verdeeld. We sturen veel te veel op productiviteit per hectare, maar het is natuurlijk niet netjes om de

kosten die ontstaan door de bodemverarming, vervuild water of biodiversiteitsverlies af te wentelen op de toekomstige generaties. Dan leen je als het ware geld bij je kinderen. Zou je de vervuiler verantwoordelijk houden, dan kom je volgens de FAO bij gangbare producten op een prijs uit die bijna twee keer zo hoog ligt. Nu kost bio grosso modo 20 tot 30% meer. Ofwel, voorkomen is veel goedkoper dan repareren. De centrale gedachte van True Cost Accounting is dat de maatschappelijke kosten van ons voedsel niet langer zouden moeten worden doorgeschoven naar de maatschappij en toekomstige generaties. De biologische landbouw leent niet bij de kinderen, maar zorgt voor een goede bodemvruchtbaarheid en andere ecosysteemdiensten. In dit ongelijke speelveld, waarbij de vervuiler nog wegkomt met een concurrentievoordeel, is bio ogenschijnlijk een stuk duurder. Daardoor moet de biologische sector het hebben van een bewustzijnselite, let op: geen financiële elite, die wil voorkomen dat het hele landbouwsysteem naar de kloten gaat. Deze bewustzijnselite is vaak hoger opgeleid, maar niet per se koopkrachtiger, maar maakt wel een andere afweging dan de mainstream, ofwel wederom de trendsettende minderheid.

Maar met bio kun je toch de wereld niet voeden? Zoals we ook zagen in de onlangs uitgebrachte documentaire 'Paved Paradise'?

Ach ja, die grote Hidde Boersma show…. Hij redeneert vanuit de logica dat hoe intensiever je teelt, hoe meer natuur er overblijft. Zo lust ik er nog wel een paar. Dan kunnen we idealiter de hele teelt naar een paar industrieterreinen en flats

verbannen. Gelukkig is die redenering gemakkelijk te ontkrachten en wordt die, in de kringen die ertoe doen, ook niet serieus genomen. Zolang we 70% van onze landbouw gebruiken voor veevoer zijn er knoppen waar we veel beter aan kunnen draaien. Intensieve landbouw is catastrofaal voor de bodemvruchtbaarheid, biodiversiteit en het klimaat. Natuurlijk is bio extensiever en heb je hiervoor meer grond nodig, maar de biologische landbouw doet dit vanuit een 10 kilometer race, niet vanuit een 500 meter sprint. Als je op langere termijn productiever wilt blijven en de wereld echt wilt blijven voeden, kun je beter extensiveren ten gunste van een gezonde bodem, schoon water en biodiversiteit, dan los je ook meteen het stikstofprobleem op. Ofwel Hidde’s verhaal is echt lariekoek, maar dat waait vanzelf wel weer over.

Dit jaar ben je een van de oprichters van de Resilience Hub en de Robin Food Coalitie. Welk doel beoog je hier mee? De Resilience Hub gaat over veerkracht. Niet alleen veerkracht in het ecosysteem waar we allemaal naar op zoek zijn, waardoor we niet van het ene stikstofprobleem naar het volgende gaan, maar ook sociale veerkracht en sociale inclusie met ketens waarin de welvaart eerlijk verdeeld wordt. En niet in de laatste plaats gaat het ook om persoonlijke veerkracht en gezondheid. 70% van onze ziektekosten zijn tenslotte voeding gerelateerd. Dat kan efficiënter. Ook voor de belastingbetaler. We moeten af van zogenaamd goedkope voeding die de belastingbetaler en onze kinderen op extra kosten jaagt. Wil je de wereld voeden, dan moet je niet alleen aan de productiviteit per hectare

werken, maar allereerst aan volhoudbare ecosystemen en een eerlijke welvaartsverdeling. En die laatste wordt er nu niet direct beter op als je de derde wereld nog afhankelijker maakt van eerste wereld gebaseerde leveranciers van kunstmest, gewasbeschermingsmiddelen of patenthouders van Crispr Cas-technologie. Door de klimaatverandering riskeren we bovendien miljoenen vluchtelingen, dus we zullen echt naar een ander landbouwsysteem toe moeten. De nood is hoog, maar zolang het nog kan, moeten we lokale partijen helpen om veerkrachtiger te worden. Sociale economische veerkracht bloeit echt op bij diversiteit. Naast weerbare ecosystemen en sociale inclusie is gezondheid onze derde pijler. We zijn Wereldkampioen Landbouw zonder dat we enig oog hebben voor gezondheid. En onze gezondheidszorg heeft geen oog voor voeding. Dat is toch raar?

Nu is het de tijd en het momentum om de krachten te bundelen en samen te werken. In het verlengde daarvan hebben we op 18 april de Robin Food Coalitie opgericht om een doorbraak voor inclusieve landbouw in Nederland te forceren. Deze coalitie van duurzame MKB-bedrijven wil met gezamenlijke impactrapportage en disruptieve communicatiecampagnes een doorbraak voor gezonde, sociale, natuur-inclusieve landbouw gaan bewerkstelligen. Ik wilde in eerste instantie met vijf of tien partijen starten, maar er waren wel tweehonderd gegadigden. Dat werd wat te gortig vandaar dat we een selectie hebben gemaakt van zo’n veertig bio-bedrijven, maar dat aantal kan later altijd nog opgeschaald worden. Het mooie is dat we hier de hele groene

voorhoede gebundeld hebben. Dit zijn de innovators die dagelijks hun duurzaamheidsvisie bewijzen. Het is echt een brede coalitie met partijen met dezelfde idealen zoals Vivera, Eosta, HAK, Udea, Odin, Tradin, Ekomenu en Yumeko, samen met belangenorganisaties als Urgenda, Bionext en Caring Farmers. Als afzonderlijk bedrijf van pakweg 150 miljoen euro omzet heb je niet zoveel te vertellen. Dat is ook de reden dat de lobby van het MKB vaak ontbreekt, maar met deze coalitie vertegenwoordigen we een miljardenomzet. Afzonderlijk zijn de bedrijven vaak te groot voor het servet en te klein voor het tafellaken. Nu kunnen we het tafellaken faciliteren met de Robin Food Coalitie.

Door gezamenlijk op te trekken kunnen we op een efficiëntere manier dingen bereiken. Bij de oprichting hadden we voormalig Unilever-topman Paul Polman te gast. Hij stelde dat de voedingssector tot nu toe nog in de luwte van alle aandacht voor energie en fossiele brandstof heeft kunnen opereren, maar dat dit elk moment kan gaan veranderen. De focus van deze coalitie ligt op een tweetal zaken: duurzame impactrapportage en communicatie. Onze inzet is dat de bedrijven hiermee ‘compliance-proof’ worden.

Nu schuiven klanten de verduurzamingsrapportagelast vaak achterwaarts de keten in en wordt er heel reactief mee omgegaan. Daar kunnen we pro-actiever mee omgaan, want als je je eigen duurzaamheidsmodel maakt en daarop rapporteert kun je aan je omgeving laten zien wat daadwerkelijk je maatschappelijke impact is. Dat willen we combineren met een overkoepelende campagne over de impact van landbouw en voeding op de samenleving. Ik gebruik hiervoor altijd de vier M’s van duurzaamheid. Duurzaamheid kun je meten, managen, vermarkten en monetariseren. Onder iedere M werken we samen met een alliantie van partijen.

Is het niet wat beperkt om deze club exclusief voor biologische partijen te houden? Kun je met grotere retailers bijvoorbeeld geen grotere stappen zetten?

We zeggen zeker niet dat bio de enige oplossing is, wel zien we het met voorsprong als de beste oplossing. En ook nog eens als eentje met het beste verdienmodel voor de boer. We zien de bio-landbouw als de kraamkamer van het nieuwe normaal. Supermarkten als Ekoplaza en Odin, maar ook Ekomenu zijn in de Robin Food Coalitie vertegenwoordigd, maar we willen wel echt de koplopers hierbij betrekken. Supermarkten zijn van nature niet zulke koplopers. Als je de gangbare retail te vroeg aan tafel hebt, levert dit alleen maar frustraties op. Daarom starten we met deze groep bedrijven, NGO’s en kennisinstellingen.

Ik bedoel meer dat er vanuit de biosector vaak wordt gezegd dat men de verbinding zoekt, maar dat de oplossing vaak al vaststaat… Tja, je kunt in obstakels denken, maar ook in kansen. De biologische sector bundelt nu haar krachten. Niemand weerhoudt de gangbare sector om dat ook te doen. Wie het initiatief neemt, die leidt. Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden en elke winst op het gebied van duurzaamheid is welkom. Einddoel is een doorbraak voor een nieuw voedselsysteem met een integrale visie op ecologie, sociale verbondenheid en gezondheid, met een eerlijke welvaartsverdeling die boer en burger weer verbindt. (IH) 

volkert@eosta.com

Paul Polman

Volkert presenteerde aan Koningin Maxima de ‘True Price’ van de ananas

Een Betere Manier van Snijden

Als uw partner in productiviteit werkt Urschel met u samen om nieuwe snijtechnologie te delen en om rendabele oplossingen voor het precisie verkleinen te vinden die passen bij uw einddoelen.

Elke machine is uitgevoerd in roestvrijstaal en gemaakt volgens de kwaliteisnormen van Urschel. Wij geven ondersteuning en service voor een lange levensduur van uw machine.

Bediening met 1 druk op de knop bespaart tijd en arbeidskosten. De machines zijn ontworpen voor een continue, ononderbroken productie tegen een zo hoog mogelijke capaciteit.

Door verschillende soorten verwisselbare snijcomponenten, kunt u uw machine aanpassen en laten meegroeien met uw productielijn. Neem contact op met Urschel om te ontdekken hoe wij u kunnen helpen met uw ontwikkeling.

De wereldleider in Voedsel Snijtechnologie

Neem contact met ons op voor een gratis demonstratie met uw product.

URSCHEL B.V. | nl.urschel.com

‘Plantenterrorist’ laat aardappelen op zilte grond groeien

Landbouw en zoet water zijn nauw met elkaar verweven. Een derde van het waterverbruik in Europa komt voor rekening van de landbouwsector, geeft de EU aan. De Wereldbank laat weten dat dit wereldwijd zelfs 70 procent is. Een toenemend probleem, omdat het zoetwater door de klimaatverandering verzilt en irrigatie op zich ook weer bijdraagt aan – de toch al oprukkende – verzilting van de bodem. “We zijn verslaafd aan zoet water en moeten afkicken van het onbeperkt gebruik ervan,” is de visie van Marc van Rijsselberghe, die zich onder meer als oprichter van Wadzilt al decennia inzet om het verziltingsprobleem op een praktische manier te lijf te gaan.

Hij geeft aan dat er wereldwijd voldoende zoetwater is, maar dat we er anders mee om zullen moeten gaan. Zo ziet Marc dat er in andere delen van de wereld veel meer waarde wordt gehecht aan water, terwijl het hier uiteindelijk vaak gedachteloos in de Noord- of Waddenzee verdwijnt. “Een uitdrukking in

Namibië luidt: ‘Een biertje heb je slechts te leen.’” Het geeft aan dat het vocht uiteindelijk wordt hergebruikt om er weer opnieuw bier mee te maken.

OMSLAG

Wordt die omslag in Nederland gemaakt, denkt Marc dat de gevolgen voor bijvoor-

beeld de teelt van aardappelen, ondanks de ook hier oprukkende verzilting, beperkt zouden kunnen zijn? “Omdat er hier voldoende regen valt en omdat er enorm veel innovatie is, waardoor we op het moment dat we het anders moeten doen, ook anders gaan doen.” Daarbij denkt hij bijvoorbeeld aan het in de winter opslaan van water in de bodem om het daarna in droge tijden in de lente en zomer te kunnen gebruiken. Of stoppen met het gebruik van drinkwater voor het doorspoelen van het toilet.

Maar zo eenvoudig is het niet overal. Verzilting is wereldwijd een groot en toenemend probleem. “Zo’n anderhalf miljard hectare heeft te maken met de verziltingsproblematiek,” zegt Marc. Alleen al op de geïrrigeerde landbouwgrond leidt dat tot een schade die volgens het ministerie van LNV wordt geschat op 27 miljard

Marc van Rijsselberghe zet zich in om het verziltingsprobleem op een praktische manier te lijf te gaan

dollar per jaar. LNV denk dat wereldwijd zo’n 68 miljoen hectare van alle geïrrigeerde landbouwgrond is verzilt, ongeveer 20 procent van het totale oppervlak geïrrigeerd land. En daar komt jaarlijks minstens een half miljoen hectare bij.

DOODGAAN OF VERWEREN

Toch is het niet zo dat verzilte grond per definitie niet bruikbaar is voor landbouw. In sommige gevallen kunnen innovaties, zoals bijvoorbeeld van doorspoelen van de wortelzone met rivier- of bronwater, en zilte landbouw uitkomst brengen. Marc geeft aan dat een verzilte bodem de plant als het ware vergiftigt met zout. “De plant heeft maar twee mechanismen: of doodgaan óf zich verweren. En dat kan alleen door zijn eigen systeem aan te passen.”

Zo ontwikkelen sommige planten bijvoorbeeld dikkere wortelpuntjes zodat minder zout kan worden opgenomen of een plant zorgt ervoor dat al het ingenomen zout in één van zijn bladeren wordt verzameld dat vervolgens dood gaat en afvalt. Marc heeft ook aardappelplanten gezien met daaronder bijvoorbeeld 10 gezonde knollen en twee zwarte die alle zout hebben geabsorbeerd. “Omdat planten niet weg kunnen lopen, hebben ze trucs bedacht om met het zout om te gaan. Zij ontwikkelden slimme worteltjes die uiteindelijk uit het brakke water het zoete deel kunnen halen.”

TRIAL AND ERROR

De zelfbenoemde ‘plantenterrorist’ – voor de goede zaak heeft hij meer dan 2.500 planten ‘vermoord’ – brengt door trial and error in kaart welke rassen kunnen gedijen op verzilte grond en welke absoluut niet. Veel van zijn onderzoek richt zich naast bijvoorbeeld sla of broccoli op aardappelen. “Aardappelen hebben in de teelt maar 250 liter water per kilo eindproduct nodig – voor bijvoorbeeld rijst is

dat 6000 liter – en leveren relatief veel eiwit.”

Marc stelt vast dat van veel planten onbekend is hoe ze gedijen onder zoute omstandigheden. Zo ziet hij dat sommige aardappelrassen helemaal niet te telen zijn, terwijl andere soorten bij een hoog zoutgehalte nog steeds groeien. “We hebben 300 aardappelrassen getest en het grootste gedeelte blijkt niet zouttolerant te zijn.” En, geeft Marc aan, van de aardappelen die wel groeien onder zilte omstandigheden zal een minder grote oogst moeten worden geaccepteerd. “Onder zilte omstandigheden brengen aardappelen altijd minder op dan onder zoete omstandigheden.”

NAAR DE PLANTEN KIJKEN

De zoute teeltomgeving blijkt ook invloed te hebben op andere teeltaspecten van het gewas. Zo komen bijvoorbeeld smaak, houdbaarheid en bakkwaliteit soms in het gedrang, maar anderzijds kunnen zilte teeltomstandigheden ook leiden tot een zoetere, aromatische en smaakvolle oogst. “Er gebeurt van alles, en wat bijvoorbeeld de invloed van zilte teeltomstandigheden op houdbaarheid of bakkwaliteit is, zijn essentiële vragen waarop wij antwoord proberen te krijgen door naar de planten zelf te kijken.” Overigens is het praktisch in kaart brengen van de zouttolerantie van gewassen, voorlopig ook de hoofdroute. Marc geeft aan dat onder meer onderzoek door de Vrije Universiteit Amsterdam niet heeft geleid tot het identificeren van een gen dat zouttolerantie regelt.

Overigens is zouttolerantie van een ras niet het enige aspect dat een rol speelt bij zilte landbouw. Ook de gangbare manieren van bemesten en het stimuleren van bodemvruchtbaarheid zijn niet van toepassing. “Als je koorts hebt, zou de dokter je dan adviseren om in de sauna te gaan

zitten?,” vraagt Marc. Het lijkt niet de beste actie in die situatie. “Zo is het ook met zoutstress. Het gebruik van kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen draagt alleen maar bij aan meer zoutstress.”

BEMESTING MET ZEEWIER

Dat is een belangrijk punt voor onder meer telers in ontwikkelingslanden als bijvoorbeeld Bangladesh of Pakistan. Marc legt uit dat het weer daar zo groeizaam is, dat achtereenvolgende gewassen jaarrond op hetzelfde perceel worden geteeld. “De grond krijgt geen rust. Ondanks dat het weer ongelooflijk vruchtbaar is als het geregend heeft, komen ze mineralen tekort in hun bodem.”

Een oplossing voor het bemestingsprobleem vond Marc in het gebruik van zeewier. “Het zeewater bevat 84 sporenelementen en zeewier bevat er 64. Het is het rijkste medium qua nutriënten.” Via het project Zeker Zilt zijn inmiddels de eerste testen achter de rug en de eerste resultaten zijn er ook. Zo worden de uit zilte teelt en met zeewier bemeste aardappelen van de rassen Miss Mignonne en Nola vanaf augustus breder in de markt gezet. Daarnaast wordt in mei onder het merk Van de Wadden het project Zilte Chips geïntroduceerd. Marc vindt dat de consument zelf maar moet ervaren hoe de smaak van de zilte aardappelen is, maar licht toch een tipje van de sluier op: “Als ik ga vertellen hoe ze smaken, gaat de consument op een bepaalde manier de aardappelen proeven. Maar ik kan wel vertellen dat ze niet zout zijn.” (MW) 

info@wadzilt.nl

Het Louis Bolk Instituut is betrokken bij het onderzoek naar het effect van ziewier op de aardappelen en de boedem

Onlangs kwamen deze chips van zilte aardappelen op de markt

Horecagroothandel kan weer vooruit na uitbreiding koelcellen

Met twee nieuwe, moderne en duurzame koelcellen zorgde Paul Wijnen Groenten en Fruit voor voldoende ruimte in het nieuwe seizoen “We merkten dat we tegenwoordig echt ruimte tekort kwamen. Dit komt omdat we de afgelopen jaren flink gegroeid zijn en de zomers steeds warmer worden. Koelen wordt steeds belangrijker. Door deze twee mooie koelcellen hebben we weer 100m² meer koeloppervlak tot onze beschikking. We kunnen voorlopig weer even vooruit,” vertelt Paul Wijnen, die samen met Erik Hoogers eigenaar is van het bedrijf.

Niet alleen is er de afgelopen tijd geïnvesteerd in meer ruimte, ook het personeelsbestand is uitgebreid en opgeleid. Groei is een belangrijke driver voor het bedrijf en daar willen ze op voorsorteren. “Je moet er klaar voor zijn. Als je het maximale eruit wilt halen, heb je geen tijd om dan te schakelen.”

Paul werkt al vanaf zijn twaalfde in de groenten- en fruithandel. Hij begon voor zichzelf in 1985. In eerste instantie als deurventer. Een jaar later begon hij een winkel. Daar kwam een tweede winkel bij en later ook markthandel. Binnen het totale klantenbestand werd het aandeel horeca steeds belangrijker. In 2000 besloot Paul zich alleen nog op die doel-

groep te richten. In 2016 kwam Erik erbij als mede-eigenaar. Ruim vier jaar gelden namen ze een nieuw bedrijfspand in gebruik en groeide de oorspronkelijke werkvloer al van 300 m2 naar 1.000 m2, met een moderne snijkeuken en meer ruimte voor opslag, laden en lossen.

Met name de snijkeuken zorgde voor groei. Keukenpersoneel is schaars, daarom besteden restaurants het snijwerk of mis-en-place uit aan de horecaleverancier. Ook steeds meer slagerijen en viswinkels besteden hun snijwerk uit. Paul: “Voor relatief weinig kosten krijgen onze klanten een compleet pakket verse kwaliteitsproducten, waarmee ze efficiënter kunnen werken en margetechnisch beter

af zijn.” In de snijkeuken staat een driedimensionale bloksnijmachine. “Wortels snijden we eerst in schijfjes, dan reepjes en daarna in blokjes. Hiermee blijft de kwaliteit hoog en het product langer goed.” De stijgende vraag naar gesneden producten is ook de reden dat er speciaal voor het gesneden product een aparte koelruimte is geplaatst. Om de kwaliteit te behouden is de temperatuur daarin lager dan voor losse groenten en fruit nodig is. “Gesneden product moet echt tot in de kern worden gekoeld, anders gaat het snel achteruit,” licht Paul toe.

Paul Wijnen

Snijderij wordt steeds belangrijker in het totaalplaatje

De vraag vanuit de markt is heel breed. Het invullen van de vraag van een sterrenrestaurant is heel anders dan die van een bistro. “Het sterrensegment reist de hele wereld over en ziet groenten of kruiden die in Nederland nog niet op de markt zijn. Wij liften hierop mee en passen ons assortiment aan. Dat doen wij ook als een klant een nieuw product op een beurs ziet en vraagt of wij dit kunnen leveren. Met 10-15 minuten rondbellen hebben wij antwoord en in 99,99% van de gevallen lukt het. Als wij het niet kunnen leveren, kan niemand dat.” In de bijna 40 jaar dat Paul actief is, heeft hij goede contacten in de sector opgebouwd. “Onze producten betrekken we via lokale tuinders, internationale toeleveranciers en groothandels. In totaal zo’n 25-30 partijen die 24/7 constante kwaliteit en service leveren.”

Het verzorgingsgebied van Paul Wijnen groenten en fruit beslaat De Kempen. In Nederland omvat dat het gebied rondom Eindhoven en vormt vanuit de historie één geheel met de Belgische Kempen dat een groot deel van Vlaanderen in beslag neemt. Paul heeft deels Belgische roots en dat

maakt dat hij in beide landen klanten en leveranciers heeft. Wanneer het gaat om lokaal product hebben Belgische leveranciers soms een streepje voor. “In België kijken ze toch anders aan tegen producten en ligt de lat kwalitatief hoger. Tomaten worden er bijvoorbeeld rijp geplukt, Nederlandse tomaten moeten thuis nog rijpen.”

De afgelopen maanden is de handel erg duur geweest en ook het aspergeseizoen valt door het slechte weer en de kou duur uit. Dit vergt veel communicatie met de klant. “We proberen ze goed te informeren over prijsstijgingen en productbeschikbaarheid. We zijn een flexibel bedrijf en proberen de lijnen zo kort mogelijk te houden naar onze klanten toe en goede afspraken te maken. Wij hebben te maken met de daghandel, maar een klant kan niet dagelijks de prijzen op de kaart veranderen. We proberen hen zoveel mogelijk zekerheid te bieden.”

Paul Wijnen doet er alles aan om de klanten tevreden te houden. Toch is het tegenwoordig ook belangrijk om daar aan verwachtingsmanagement te doen. Paul: “We proberen het serviceniveau zo hoog mogelijk te houden, maar de focus ligt tegenwoordig ook op het beheersen van de operationele kosten en energie-efficiëntie. In het afgelopen jaar is er meer bewustwording gekomen over het feit dat energie geld kost. Bij een vergeten bestelling stappen we niet zomaar meer in de auto,” besluit Paul. (ML) 

info@paulwijnen.nl

Erik Hoogers

BelOrta neemt nieuw sorteercenter hardfruit in gebruik:

BelOrta heeft recent een nieuwe sorteerstation in Borgloon in gebruik genomen. De realisatie van het sorteerstation had enkele maanden vertraging, maar de eerste appelen en peren gaan nu door de volautomatische, optische sorteerlijnen. “De machine heeft nog niet stil gestaan. Het is de eerste installatie ter wereld met dergelijke techniek op deze grootte. Met de nieuwbouw hebben we onze hardfruitsortering met sites in Borgloon, Visé en Fernelmont op één locatie kunnen centraliseren”, vertelt Divisiehoofd hardfruit van BelOrta, Laurent De Smedt.

Het is een project van lange adem geweest voor de Belgische coöperatie, want 4 jaar zijn ze met de realisatie bezig geweest. Binnen de afdeling fruit

van BelOrta zijn er namelijk 4 belangrijke pijlers waarvan sorteren en verpakken deel uitmaakt. De tak sorteren en verpakken wordt volledig verzorgd door

Sort & Pak Service, wat een 100 procent dochteronderneming van de coöperatie is, maar wel zelfstandig werkt. De aparte onderneming verzorgt al het fruit dat bij BelOrta op de coöperatie wordt gesorteerd en verpakt. “Het is een zeer intensieve samenwerking, waarbij alles in samenspraak gaat”, legt Dirk Luyck van Sort & Pak uit. “Doordat we onder de vlag van BelOrta zitten, kunnen we ons ook onderscheiden. We maken gebruik van de diensten van de coöperatie, zoals de ondersteuning in het jaarlijks behalen van alle kwaliteitscertificaten, zoals IFS en Biologische productie.”

“Eerste volautomatisch sorteerstation ter wereld van deze grootte”

Sort & Pak Service moet zelfbedruipend zijn, maar dit gaat ze goed af. “We zijn van een afdeling naar een echte service onderneming gegaan. Van 5 miljoen kilo fruit bij het pakstation naar 27,5 miljoen en van 3 miljoen fruit sorteren naar 42 miljoen per jaar. Bovendien werken we met ook met externe klanten in bijvoorbeeld groenten, deels om de bezettingsgraad van de machines te optimaliseren.” Echter loopt alle administratie, ook in het sorteren en verpakken voor derden, via BelOrta en deze samenwerking verloopt, zo stelt Dirk, dan ook zeer goed. “Zij hebben de contacten met de retailklanten en vertegenwoordigen ons op internationale beurzen. Hierdoor krijgen we via hen een gevoel van wat de markt vraagt op het gebied van verpakken en verpakkingen, zodat we bij de eerste kunnen zijn in het ontwikkelen van innovaties. De laatste jaren waren we voorlopers in België voor bijvoorbeeld topseal, kartonnen sleeves voor de appelen en de ecopunnet. Daarnaast kijken we wat er wordt verlangd op het gebied van sorteren.”

CENTRALE SORTERING

“Met Sort & Pak waren we op 3 verschillende sites aan het sorteren. In Visé,

Fernelmont en Borgloon”, vult Kris Jans, manager divisie fruit bij BelOrta, aan. “Dit wilden we om verschillende redenen centraliseren. Enerzijds was en is er een nijpend tekort aan arbeidskrachten, gezien onze demografische curve, zal dit zich enkel verder zetten. We zagen, als BelOrta, dat een aantal telers in de winter met het vinden van de juiste mensen in de problemen kwamen om zowel het snoeien als het sorteren te kunnen organiseren. Vroeger vond men daar heel gemakkelijk mensen voor, maar deze dagen is het veel lastiger om de twee activiteiten gelijk te doen. Goed snoeien is van onschatbare waarde. Daar begint het seizoen en kan men werken aan de kwaliteit van het fruit dat enkele maanden later geoogst wordt. Van onze telers is de vraag gekomen of we een project van centrale sortering konden opstarten. Wij hebben met dit nieuwe project getracht een antwoord te geven op die uitdrukkelijke vraag.”

“Anderzijds merkten we ook dat vanuit de markt ook innovatie werd verlangd”, gaat Kris verder. “Retailklanten verlangen continuïteit, productzekerheid en garantie van homogene kwaliteit”. Bovendien is zo’n 95 procent van ons hardfruit bedoeld

WARMTE EN KOUDE ZONDER GAS

Een duurzame oplossing, ontworpen met kennis van uw proces en product

Productieproces zonder gas

• Maximale productkwaliteit

• Fors minder energieverbruik, -kosten en CO-uitstoot

• Continu en betrouwbaar proces

• Restwarmte benutten en opwaarderen tot wel 80 graden en hoger, incl. stoom

• SDE++ mogelijk

voor de export. Dit vergt grote flexibiliteit. Snelheid van uitvoeren en levertermijnen moeten gerespecteerd worden. Als bepaalde landen in de markt zijn, moet je daar zo snel mogelijk, de gevraagde hoeveelheden kunnen voor voorzien. Van beide kanten kwam er dus een duidelijke motivatie om een gecentraliseerd sorteerstation te bouwen.”

OPTIMALISATIE

"Naast de aangegeven centralisatie, begon het project ook vanuit het streven naar optimalisatie van het sorteerproces, een verfijnder resultaat, maar ook vanuit een kosten- en personeelsbesparing”, gaat Laurent verder. “Hierdoor wilden we zo veel mogelijk capaciteit realiseren op zo weinig mogelijk vierkante meter, want vierkante meters kosten geld. Daarnaast wilden we het heftruckverkeer minimaliseren. Bovendien zijn de nieuwe technologieën, die vandaag op de markt zijn, extreem duur. Het is niet een investering die voor iedere fruitteler haalbaar is, zeker niet in deze tijden. Daarom hebben we in dit project geïnvesteerd. Om rendabel te zijn, heb je schaalgrootte nodig, als coöperatie kunnen wij deze schaalgrootte garanderen."

Vraag het kennisdocument ‘Duurzame invulling van warmtebehoefte’ gratis op via koudetechniek.nl.

Kris: “Zo zijn we in 2019 met het project gestart en zijn we gaan analyseren wat we nu precies wilden. Welke machines hadden we nodig en kwamen in aanmerking. Welke telers gaan zich engageren etc. We zijn vervolgens verschillende scenario’s gaan bekijken en uiteindelijk kwamen er zo’n 36 verschillende plannen uit de koker rollen. Hiermee zijn we met verschillende werkgroepen aan de slag gegaan. Er was de technische werkgroep, wat Dirk meer voor zijn rekening nam en rapporteerde, terwijl ik me meer kon focussen op het financiële en IT-matige. ”

WERELDPRIMEUR

Het resultaat is een nieuwbouwlocatie met 2 volautomatische optische sorteerlijnen voor zowel de appelen als de peren. Laurent: "Na de integratie met BFV zullen we als coöperatie ongeveer 220 miljoen kilo peren verwerken en 100 miljoen kilo appelen. Niet alles zal via deze site gesorteerd, verpakt en getransporteerd worden. Zo werken we ook nauw samen met

thuissorteerders en derde sorteerders (bedrijven die het eigen fruit en andermans fruit sorteren) om alle kilo’s fruit van de BelOrta telers te verwerken. Het vraagt echter wel de nodige sorteercapaciteit. De nieuwe appellijn sorteert 10 ton appelen per uur en de perenlijn zal 8 ton per uur op maat en vooral kwaliteit sorteren. Naast de 2 sorteerlijnen zijn ook 2 verpakkingslijnen voorzien om de appelen en peren in te pakken in de juiste omverpakkingen. "

De installatie is tevens een wereldprimeur, omdat het de eerste is van deze grootte met de hoogtechnologische Globalscan 7-camera en Orphea software. "Beide installaties van Maf Roda zijn natuurlijk gemaakt voor de specifieke eisen van de verschillende typen fruit. De appelen en peren worden eerst gewassen, waarna ze automatisch door de lijn worden vervoerd en door optische en infrarood camera's intern en extern worden beoordeeld op kwaliteit."

"Vervolgens worden de vruchten automatisch onderverdeeld in de verschillende klassen voor de versmarkt of industrie. Hiertoe kunnen zowel standaard als op maat gemaakte specificaties ingesteld worden. Op deze manier beperken we ook onze reststromen. Ten slotte komen de vruchten in de daarvoor bestemde paloxen of direct in een ander type eindverpakking (bij peren) terecht. Aansluitend kan het fruit dan richting afnemers of verder verpakt en zelfs kleinverpakt worden op onze locatie te Borgloon. Met de bouw van dit nieuwe sorteerstation en de investering in sorteermachines hopen wij klaar te zijn voor de toekomst”, besluiten de heren. (JF) 

dirk.luyck@sortenpak.be info@belorta.be

Spanje droogt op, politiek aan zet

Droogte, werkloosheid, voedselprijzen die stijgen als oogsten mislukken. Het is een onsmakelijke cocktail die de Spaanse politiek op een vervelend moment voorgeschoteld krijgt. 2023 is een verkiezingsjaar waarin waterconflicten de kop opsteken. Zo moest de regering in Madrid onlangs de watertoevoer naar een kanaal beperken om het peil van de Taag hoog genoeg te houden om aan Europese regels te voldoen. Daardoor dreigen hele boomgaarden met citroenen en sinaasappelen uit te drogen. De citrustelers en politici in de getroffen streek zijn razend.

Ook de velden onder Sevilla leven van waterputten, kanaaltjes, buizen en sproeiers. De overheid geeft aan hoeveel water elke teler mag gebruiken om te irrigeren. “Normaal werken we met 6.000 kubieke meter water per hecta-

re. Vorig jaar was er nog 1.700 kubieke meter beschikbaar, nu 700,” vertelt een teler. Met 90 procent minder water heeft het geen zin om nog tomaten te zaaien. Veel velden zullen leeg blijven, zo is de verwachting. Opvallend is dat ook heel

Waarom bioscoopbezoekers asperges vrezen

Filmanalist David Mouriquand was verbaasd te ontdekken dat asperges in films en televisieshows alleen opduiken als voorbode van onheil. Zodra ze op het scherm verschijnen, kun je er zeker van zijn dat er iets mis is of dat er een onvermijdelijke ramp op komst is.

Mouriquand heeft een film- en televisietheorie uitgewerkt die zelfs de trouwste aspergeliefhebber op de proef stelt. Zijn stelling is de volgende: asperges verschijnen alleen in films en televisieshows als

voorbode van onheil. "Aangezien dit de piekmaanden zijn voor de geliefde lentegroente, is er geen beter moment om mijn theorie bekend te maken door onweerlegbaar film- en televisiebewijs te leveren dat zal aantonen dat asperges niet altijd een positieve invloed hebben." 

wat streken in het noorden van Spanje te kampen hebben met droogte. Voor het eerst sinds de bouw 159 jaar geleden is een cruciaal waterkanaal in Catalonië dichtgedraaid. Veel telers vrezen niet alleen voor het verlies van de komende appel- en perenoogsten maar ook voor het verlies van de bomen zelf.

Ook in de aardbeienteelt speelt het probleem sterk. Enkele weken geleden begon de Andalusische regering via een spoedprocedure een controversiële wet door te drukken met als doel om telers die hun vruchten al jaren illegaal besproeien amnestie te geven. De plannen om de illegale waterroof net hier te regulariseren, liggen gevoelig. De aardbeienkassen liggen naast een van de rijkste Europese natuurgebieden liggen: het nationaal park van Doñana is beschermd drasland en Unesco-werelderfgoed dat door de aanhoudende droogte en intensieve teelt stilaan ten dode is opgeschreven.

Natuurorganisaties vinden al dat Spanje niet langer de moestuin van Europa kan zijn. De verwachting is dat winteroogsten zoals bloemkool en spinazie het voorlopig redden, maar of Spanje zomeroogsten kan blijven verzekeren, is de vraag. Ook laait er debat op over wat geteeld kan worden, denk aan exoten als avocado die veel water vragen. Almaar minder water moet door meer mensen gedeeld worden. Sinds kort gooien ook investeringsfondsen zich op het platteland. Het vraagstuk vraagt om politieke keuzes. 

Bron: De Standaard

Irrigatiekanaal met sluis Zamora, Spanje

Rob de Rond wil bijna jaarrond rabarber aanbieden:

Rabarber is een product dat velen niet onbekend in oren zal klinken. Toch is het geen groentesoort die bij iedereen automatisch in het winkelmandje zal belanden bij het doen van de boodschappen. Onterecht, zo stelt teler Rob de Rond. “Het is een zeer veelzijdig en smaakvol product, waarvan we zien dat men ervoor terugkomt als ze het geprobeerd hebben. Echter horen wij veel dat men het moeilijk vindt om het in de winkel terug te vinden in de schappen”, vertelt de ondernemer van het teeltbedrijf De Rond Agro in het Brabantse Hoeven, die bijna jaarrond rabarber aanbiedt.

Voor De Rond Agro, dat naast rabarber ook bloemkool, paksoi en vollegrondsradijs op zo'n 90 hectare teelt, is de overgang van de geforceerde rabarber naar het zomerseizoen van buitenteelt recent ingezet. Het familiebedrijf volgt een strakke teeltplanning om de rabarber 11 maanden per jaar aan te bieden. “In de zomermaanden telen we rabarber in de vollegrond, maar de rest van het jaar richten we ons op geforceerde rabarber uit de kas”, legt Rob uit. “We werken daar met planten die eerst 2 jaar in de vollegrond groeien, daar oogsten we niet van. Vervolgens rooien we deze in het najaar, waarna ze de koeling in gaan. Die koude periode hebben ze nodig, alvorens ze de kas in gaan. Daarna groeien ze in het donker door, vergelijkbaar met witlof, en dat trekt door tot ongeveer eind maart. Na dit punt hebben we verwarmde 'tunnelteelt'.” De rabarber in de tunnelteelt groeit, net

als de teelt in de kas, in het donker. We bouwen dan verduisterende tunnels over de rabarber heen en verwarmen de bodem. Zo kunnen de planten meerdere jaren geoogst worden. Optisch zijn ze gelijk aan de kas-rabarber.”

FRAMBOZENROOD EN GOLIATH

Nu is dus de focus echter weer volop op de buitenteelt. “Het wordt alle twee rabarber genoemd, maar in realiteit zijn geforceerde rabarber en rabarber uit buitenteelt twee totaal verschillende producten. Dit begint al bij de kleur”, vervolgt Rob. “Het geforceerde product is dieprood en bovendien milder en minder zoet van smaak. Bij de buitenteelt zie je in Nederland voornamelijk twee verschillende rassen. Enerzijds heb je Frambozenrood en anderzijds Goliath. De Frambozenrood is, zoals de naam al doet raden, voor 70 procent rood van kleur en 30 procent

groen. Daarnaast is hij minder zuur, dik en vlezig dan zijn collega. Het is het ras wat wij telen en, volgens ons, ideaal is voor de versmarkt.”

Aan de andere kant wordt er, zo stelt de teler, meer en meer voor Goliath gekozen in de buitenteelt. “De kostprijs hiervan ligt lager, maar deze is wat dikker, minder rood en zuurder. In het begin van het seizoen zien ze er nog goed uit, maar zeker richting juni ga je de vaatbundels meer en meer zien, waardoor het wat houteriger en minder mooi wordt. Velen opteren er voor door de lagere kostprijs, maar voor ons is de Frambozenrood voor de versmarkt nog steeds superieur.”

LAGERE OPBRENGST

En dus is het voor het bedrijf op het moment van het interview (midden mei) de drukste periode van het jaar. “Eind april zijn we begonnen met de natuurrabarber van buiten en tot nu toe mogen we zeker niet klagen. De rabarber ziet er kwalitatief zeer goed uit. Doordat het tot nu toe nog wat kouder en bewolkter is geweest, is het gewas wat trager gegroeid, waardoor het meer tijd heeft gehad. Wel merken we, nu we een aantal weken aan het oogsten zijn, dat er wel een iets lagere opbrengst is vergeleken met andere jaren. De droogte en hitte van vorig jaar lijken van invloed te zijn op de planten.”

“Rabarbersector heeft niet hetzelfde reclamebudget als bij asperges”

Aan de afzetkant ziet de teler deze mindere opbrengsten over heel Europa. “Veel exportlanden zijn gedurende de eerste weken van het seizoen zelfvoorzienend. Vanaf april geldt dit voor Duitsland, waarna Scandinavië, Zwitserland en Oostenrijk volgen. Ook in Frankrijk zien we inmiddels de eerste buitenrabarber. Alleen hoe langer het seizoen loopt, hoe meer gaatjes er lijken te vallen. Eerst gaat er een palletje hiernaartoe, dan weer daarnaartoe. Zo merk je dat opbrengsten over het hele spectrum, in met name hergroei, een stuk lager zijn. Het resulteert vooralsnog in een goede vraag.” Daarnaast gaat er ook steeds meer de Atlantische Oceaan over richting de VS en Canada. “Nu de luchtvrachttarieven weer aan het zakken zijn, horen we dat de Nederlandse rabarber gelijk weer wat interessanter is voor de Noord-Amerikaanse markten. Het zijn belangrijke exportlanden voor ons en fijn dat deze, nu de luchtvracht weer prima beschikbaar is, weer volop terug op de markt zijn.”

NICHEPRODUCT

Verder in het zomerseizoen kijken, vindt het Rob moeilijk. Met name de bekendheid, of beter gezegd; onbekendheid, van het product lijkt de binnenlandse verkoop nog altijd te hinderen. “Op de exportmarkten zal de verkoop zijn gangetje wel blijven gaan, maar in Nederland voelen we over de hele linie dat, met name, discounters steeds meer moeite hebben de rabarber in haar assortiment op te nemen. Jumbo mogen wij invullen, Albert Heijn doet een collega en hetzelfde geldt voor Superunie, waardoor er daar wel een constant aanbod van rabarber in de schappen ligt gedurende het seizoen.”

“Bij de discounters had ik normaal gesproken echter de rabarber ook al 1 of 2 keer in de actie gezien, maar dit jaar is dat nog niet gebeurd. Het is een beetje een vici-

euze cirkel, lijkt het. Aan de ene kant zien we dat de retail die het standaard in het assortiment heeft altijd groene cijfers draaien met rabarber en zie je wel degelijk herhaalaankopen als je constante kwaliteit biedt. Aan de andere kant snap ik een retailer ook als je een actie hebt en daaruit niet het gewenste resultaat komt. Ze moeten ook hun vierkante meters invullen en kiezen dan voor een bewezen product. Blijkbaar is het nog te niche voor het grote publiek. Hoe we hier verandering in kunnen brengen? De consument overtuigen met kwaliteit. Als rabarbersector hebben we niet hetzelfde reclamebudget, zoals bijvoorbeeld asperges dat wel heeft. Het maakt het moeilijker het prominent onder de aandacht brengen, maar het beste wat we dan kunnen doen, is je onderscheiden in kwaliteit.”

VLOGS

Een manier waarop De Rond Agro de bewustwording onder andere probeert te creëren, is met haar vlog ‘Rondjebijderond’ op social media kanalen, waarmee ze

consumenten en afnemers het wel en wee rond de groententeelt te laten zien. "Dat is eigenlijk begonnen, omdat we merkten dat de familie van mijn partner veel vragen had wat over we nu precies deden, hoe we het deden en wat er allemaal bij komt kijken. We merkten dat dit voor een groot deel van de consumenten het geval was. Zeker degenen die niet in de sector zitten."

“Dit bracht ons op het idee om via een vlog te laten zien wat voor werk er allemaal in de teelt gaat zitten en hoe we het doen", legt Rob uit. "De land- en tuinbouw staan niet altijd positief in het nieuws, maar wanneer we het werk uitleggen aan langskomende familie en bezoekers en uitleggen welke afwegingen er worden gemaakt in het proces merkten we enthousiasme. Toen besloten we de vlog te maken om een stukje bewustwording te creëren en de Nederlander weer trots te maken op het lokale product. Via Facebook, Instagram of LinkedIn kan je dan snel veel mensen bereiken.”

De familie doet dit door bijvoorbeeld te laten zien hoe en waarom er compost wordt gegooid op de rabarber. "Het zijn geen lange documentaires, maar regelmatige, korte filmpjes waarin we alles uitleggen. Zo hebben we al zeer positieve reacties gekregen en kan je bovendien het mooie, eigen product laten zien." Het doel is om de mensen uiteindelijk gedurende het hele jaar mee te nemen in de cyclus. (JF) 

info@derondagro.nl

Eenvoudige truc om in enkele seconden van knoflookadem af te komen

De geur van knoflook kan tot een dag na consumptie in iemands adem te ruiken zijn. Dr. Megan Rossi heeft echter een eenvoudige truc gedeeld om van de knoflookadem af te komen zonder je tanden te hoeven poetsen. Volgens haar is het eten van een appel de meest effectieve manier om van een slechte adem door knoflook af te komen. Ze voegde eraan toe dat appels plant-

aardige chemicaliën bevatten waarvan is aangetoond dat ze samenwerken met de zwavelverbindingen in knoflook, waardoor de adem wordt 'ontgeurd'. “Terwijl de knoflook door je spijsvertering beweegt, worden de bijproducten van knoflook in de bloedbaan opgenomen en naar de longen vervoerd,” legde Rossi uit in een Instagram-post. Ze somde nog vier andere voedingsmid-

delen op die je adem kunnen verfrissen, waaronder munt en peterselie, evenals spinazie en sla. De arts raadde ook aan om gehakte knoflook 10 minuten apart te laten liggen voordat je ermee gaat koken, zodat er meer allicine, een actief ingrediënt dat het immuunsysteem ondersteunt, kan vrijkomen. 

bananenrassen binnen vijf jaar mogelijk”

“Er is genoeg positiefs te melden, maar dé oplossing is nog niet gevonden,” antwoordt Gert Kema, hoogleraar fytopathologie bij Wageningen Universiteit, op de vraag hoe de stand van zaken is rondom Fusarium-verwelkingsziekte en de TR4 stam die de Cavendish banaan velt. Uiteindelijk ziet hij maar één oplossing. “Er moeten nieuwe rassen komen die resistent zijn.”

Endaar wordt hard aan gewerkt door bijvoorbeeld Yelloway een samenwerking van KeyGene - dat werd opgericht in 1989 en waarin een aantal veredelingsbedrijven waaronder Enza, Rijk Zwaan, Limagrain Vegetable Seeds en Takii de handen ineenslaan - MusaRadix en Chiquita. "Dat is landbouwkundig gezien de beste oplossing, want de banaan is natuurlijk een extreem voorbeeld van een wereldwijde monocultuur. Hij gaat eigenlijk aan zijn eigen succes ten onder. En daar kon je op wachten." Overigens ziet Gert bij het verduurzamen en diversifië-

ren van de teelt een rol weggelegd voor de hele sector en roept op tot samenwerking om de kosten van dat traject gezamenlijk te dragen.

MEERDERE PROBLEMEN AANPAKKEN

Veredeling ziet Gert als een goede route omdat dit de mogelijkheid biedt om tegelijkertijd meerdere problemen aan te pakken. Ook het repareren van een enkel probleem met gentech zou een mogelijkheid kunnen zijn, geeft Gert aan. Toch heeft dat niet zijn voorkeur. "Je kunt dan weliswaar proberen Fusarium te repareren,

maar dan is de plant nog steeds vatbaar voor bijvoorbeeld Black Sigatoka, waartegen in de meeste gebieden meer dan 40 en vaak wel 70 keer gespoten moet worden."

Daarmee merkt Gert op dat Black Sigatoka mogelijk een nog grotere bedreiging vormt dan TR4. "Fusarium is een echte killer, maar Black Sigatoka is al overal. En zonder spuiten – op een paar uitzonderingen na - kun je geen bananen produceren en zeker niet exporteren. De EU hoeft maar even een halt toe te roepen aan bepaalde gewasbeschermingsmiddelen en er is gelijk een issue. Hoe je het ook wendt of keert, de chemische gewasbescherming in banaan loopt echt tegen zijn plafond aan. Dus ook daarom moet je nieuwe rassen maken."

NIEUWE RASSEN

Hoewel commercieel belangrijk, geeft Gert aan dat de export - voorname-

Gert Kema, WUR:

“Nieuwe

lijk Cavendish; de banaan die we allemaal uit de supermarkt kennen - van de wereldproductie maar 15 procent vertegenwoordigt. De overige 85 procent is bestemd voor de lokale markten en de toenemende ziektedruk zou dus de voedselzekerheid voor velen in gevaar kunnen brengen. "Die ziektes gaan bananensoorten die essentieel zijn voor voedselzekerheid niet voorbij. Dus ook vanuit dat oogpunt moeten we strategisch zijn en is plantenveredeling de beste keuze. Dat kost tijd, maar het goede nieuws is dat we verwachten dat ons programma over vier tot vijf jaar een heel eind zal zijn met potentieel nieuwe rassen."

Tot die tijd zal de focus voornamelijk op preventie, volgen en bestrijden blijven liggen. 'Volgen' biedt daarvan momenteel het meeste perspectief. Hoewel aandacht aan preventie wordt besteed, ziet Gert dat dit niet het gewenste resultaat oplevert. "Ondanks alle inspanningen blijft TR4 gewoon verspreiden. Daar moeten we niet al te optimistisch over zijn: kennelijk werkt preventie onvoldoende." Een belangrijk punt want als TR4 eenmaal opduikt is er geen houden meer aan. Gert ziet dat bij de eerste tekenen van besmetting direct alarm slaan het enige is wat nog soelaas biedt tegen verdere verspreiding. Toch gebeurt dat vaker niet dan wel. "Vaak komt het pas boven water als het niet meer te ontkennen is en dan is het al veel te ver en is het binnen plantages al verspreid."

MET VLIEGTUIG IN KAART BRENGEN

Op het gebied van volgen ziet Gert wel hoopvolle nieuwe ontwikkelingen. "Met een vliegtuig kun je 70.000 hectare in twee weken in kaart brengen. Als je dat

Banana teenslippers

Amazon verkoopt de schattigste Banana teenslippers. Ze zijn gemaakt van ‘hoogwaardig EVA-materiaal’ dat superzacht en volledig flexibel is. De Banana teenslippers met bijna 3 cm dikke zolen hebben een goede demping en schokabsorptie, het is alsof je op wolken loopt. Deze Banana teenslippers zijn verkrijgbaar in vier verschillende heldere, leuke kleuren: Geel, Rood, Groen en Lichtgroen. 

met een resolutie van 5-7 cm regelmatig doet, dan zou je verdachte planten kunnen oppikken." Een goede strategie voor Gert omdat autoriteiten daarna de verdachte planten kunnen bekijken en vaststellen of het om TR4 gaat. "Als het zo is, dan kun je op deze manier een uitbraak tijdig inperken."

Qua bestrijding zijn de mogelijkheden ook beperkt en eigenlijk nog niet veel veranderd sinds 100 jaar geleden, toen Fusarium-verwelkingsziekte de bananensoort Gros Michel uitroeide, geeft Gert aan. "Eigenlijk is het een herhaling van zetten. Er wordt gekeken naar bodembemesting, naar biologische controle of naar rassen die minder vatbaar zijn. Maar dit is 100 jaar geleden ook geprobeerd en de historie laat zien dat het niet heeft geholpen." Op één aspect ziet Gert wel verschil en dat is weefselkweek. "Daardoor kunnen nu in tegenstelling tot een eeuw geleden, miljoenen gezonde bananenplanten maken."

WATER ONTSMETTEN

Helaas moet Gert vaststellen dat het niet bij TR4 en Black Sigatoka is gebleven. Ook de ziekte Moko blijkt problemen te geven bij de bananenteelt in Latijns-Amerika. "Moko wordt veroorzaakt door de bacterie Ralstoniasolanacearum, die we ook kennen van bruinrot in aardappelen. Het is een ziekte die heel makkelijk met water wordt verspreid. Net als voor het voorkomen van verspreiding van TR4, is voor Moko het ontsmetten van water essentieel." Gert geeft aan dat in de onderzoeksfase het gebruik van UV voor waterontsmetting veelbelovende resultaten geeft.

Gert noemt het als één van de voorbeelden van innovatie, een aspect waarvan hij

ziet dat het een erg grote rol kan spelen in de teelt van bananen. Hij illustreert het met een voorbeeld uit de tomatenteelt dat hij eens hoorde. "In 25 jaar is de tomatenproductie misschien wel vervijfvoudigd. 50 procent daarvan komt door genetica, betere rassen, en de andere 50 procent komt voor rekening van de innovatie van de teelt. Dat is heel bemoedigend, want daar zit nog heel veel ruimte in de bananenteelt omdat die de laatste eeuw nauwelijks is veranderd."

SUBSTRAAT

Een ander voorbeeld van innovatie is het telen van banaan op substraat. "We telen de bananen dan niet meer in de besmette grond. Als je een plant op substraat teelt, zet je die eigenlijk aan het infuus waarmee je water bespaart en de bemesting kunt finetunen. Daarnaast voorkomt het alle bodemgebonden problemen."

Inmiddels wordt het telen op substraat grootschalig getest door het bedrijf ABC: A Banana Company. Het is een voorbeeld waar de kennis vergaard uit onderzoek, in praktische toepassingen wordt omgezet. Een belangrijk streven voor de WUR, geeft Gert aan. "Het unieke aan het werk wat we doen in Wageningen is dat we zo dat zo snel mogelijk proberen te koppelen aan bedrijven en mensen met ervaring in de business om innovaties snel in de markt te zetten." (MW) 

gert.kema@wur.nl

Bananenbloemen als vleesvervanger

Bananenbloemen (Musa acuminata), ook wel bananenbloesems of bananenhart genoemd, worden vooral gegeten in de Zuid-Aziatische keuken.

Bananenbloemen zijn gemakkelijk te herkennen aan hun paarse, kegelvormige bladeren. Deze bloemen groeien aan de onderkant van bananentrossen in groepen die 'handen' worden genoemd. Elke individuele bloem wordt beschouwd als een 'vinger'.

Bananenbloemen delen niet de zoete en tropische smaak

van hun vruchten. Er is echter wel een vleugje van die bananensmaak aanwezig, vooral in de geur. 

AI en robotica sturen AGF-keten terug naar de tekentafel

De snelle opkomst van artificiële intelligentie (AI) en robots gaan voor revolutionaire veranderingen zorgen in de configuratie van de AGFketen. In de toekomst zullen we minder productielijnen zien, maar zullen producten meer batchgewijs worden geprocessed, is de visie van Erik Pekkeriet, Programmamanager Agro Food Robotics bij WUR. Ook pleit hij voor meer generieke oplossingen. De betaalbaarheid van nieuwe systemen en configuraties, hoeft in zijn ogen geen knelpunt te zijn. Qua onderdelen is een robot niet veel duurder, door AI zal de benodigde software voor het picken en beoordelen van producten zichzelf voor een groot deel gaan ontwikkelen.

voor het logistieke proces dat volgt. Ook het handlen en kwaliteit-scannen van verse producten bij het verpakken is nog vaak handwerk.”

PRODUCT EN DATA GEKOPPELD

Eerst

zoomt hij in op het eind van de keten, beginnend aan het einde van een verpakkingslijn. In de meeste gevallen is dat het punt waar het verpakte en geëtiketteerde product de draaitafel verlaat. “Het verplaatsen en handlen van vast gedimensioneerde trays, dozen, kratten en pallets kan met robots. Track en trace en autonoom rijdende voertuigen nemen de intralogistiek in DC’s voor hun rekening. Deze logistieke dragers zijn niet afhankelijk van een lijn, maar kunnen willekeurig naar ieder station worden gestuurd. AGF loopt hier binnen food nog

achter, maar in principe zijn daar geen belemmeringen meer”, stelt Erik.

Aan de voorkant van de keten is nog niet alles ‘opgelost’, zo lijkt een commerciële oogstrobot voor plukken van tomaten of paprika’s nog iets verder weg. Wat al wel aan de orde is, is het oogsten van productdata via robots en drones met sensoren.

Erik: “Deze hebben als grote voordeel dat ze bij elke plant kunnen komen. Hierdoor is het mogelijk gewassen tot op de vierkante meter nauwkeurig te monitoren en de toestand ervan in kaart te brengen. Deze productdata zijn van grote waarde

Het Agro Food Robotics Team van WUR ontwikkelde PicknPack, een volledig geautomatiseerde, generieke, flexibele en zelfreinigende verpakkingsrobot. De wetenschappelijke uitdaging binnen het PicknPack-project was drievoudig. Het ontwikkelen van een verpakkingsrobot die zowel product oppakt, de kwaliteit van het product beoordeelt, verschillende soorten producten kan verwerken, en om deze producten op maat en flexibel te kunnen verpakken. Onderzoekers bij WUR hebben inmiddels aangetoond dat PicknPack voor onder andere trostomaten, kipfilet en druiven mogelijk is.

Tijdens het verpakkingsproces blijven product en productdata op kratniveau gekoppeld. Camera’s schieten beelden voor geavanceerde computerprogramma’s, die de producten in het krat herkennen. Vervolgens stuurt dezelfde software robotgrijpers aan om de producten snel

en onbeschadigd uit de oogstkratten te halen en in een verpakking op maat te leggen. De verpakking wordt vervolgens gesloten en bedrukt met de benodigde productinformatie.

Deze technologie kan als rendabel alternatief worden gezien voor een traditionele verpakkingslijn waarin veel overcapaciteit is ingebouwd. Erik: “Ik verbaas me hoe weinig is gestandaardiseerd. Ieder verpakkingsbedrijf maakt zijn eigen lijn. Een verpakkingslijn kost een paar miljoen, als er geen product is of als er een onderdeel uitvalt, staat de hele lijn stil. Het kan veel efficiënter wanneer je in modules en in schaalbaarheid denkt.” Erik wijst hierbij op het feit dat robots qua componenten niet duurder zijn dan verpakkingslijnen. Wat wel kostbaar is, is het ontwikkelen van een softwareprogramma dat het systeem aanstuurt.

KETEN OP DE TEKENTAFEL

AI lost dat knelpunt, het herkennen, positioneren en beoordelen van het product, op. Deep learning-algoritmen kunnen uit de voeten met grote hoeveelheden ongestructureerde data en worden al veelvul-

dig ingezet bij toepassingen op het gebied van onder andere beeldherkenning. Erik: “Eerst moesten we zelf kenmerken opgeven voor de analyse van de camerabeelden. Nu gebruiken we machine learning met trainingsdata en dat maakt dit soort robottoepassingen steeds interessanter voor bedrijven.” Toch werkt AI, zeker in het begin, niet 100%. Het is dus belangrijk om een work-around te ontwerpen die de laatste 5% afhandelt. Maar ook met die onzekerheid kan AI best goed overweg.

Mobiele voedselveilige verpakkingunits

Een PicknPack verpakkingsrobot is een stuk compacter dan een traditionele verpakkingslijn. Producten hoeven namelijk niet op een lopende band te worden gelegd. Product gaat direct vanuit de oogstkrat de verpakking in. Dat maakt deze systemen geschikt om op een teeltbedrijf neer te zetten of om telkens te verplaatsen, daar waar deze nodig is.

Interne sensoren meten voortdurend de vervuiling van machines en reinigen deze van binnenuit, alleen waar en wanneer dat nodig is, en zonder dat er grote hoeveelheden water en slangen aan te

pas komen. “Camerasystemen zijn heel geschikt om besmettingen zoals EHEC bijvoorbeeld, op te sporen. Daarmee verbeter je de kwaliteit en kun je het contaminatierisico uitsluiten. In vlees wordt dit al toegepast”, verduidelijkt Erik.

Mede door de inzet van AI zullen PicknPack systemen straks gemakkelijk kunnen schakelen tussen verschillende soorten producten. Het uiteindelijke doel is een flexibele robot die telkens de juiste ‘handjes’ kiest en snel kan schakelen tussen een grijper voor komkommers naar zuignappen voor tomaten. Over een meer ingewikkelde systemen wordt al nagedacht. Momenteel wordt er in Wageningen een PicknPack robot ontwikkeld die ingrediënten voor soep- of maaltijdpakketten bij elkaar verpakt. Zo’n zelfde systeem zou zelfs op een voedselveilige manier ook kipfilets kunnen verwerken.

LOGISTIEK NETWERK

Doordat data en product gekoppeld blijven, zorgt dit voor veel meer flexibiliteit in de logistiek van teler naar verkooppunt. Met behulp van AI kan het risicobeheer van de hele toeleveringsketen

anticiperender worden gemaakt. Zo kunnen bijvoorbeeld live-gegevens uit de toeleveringsketen, die tracking-sensoren leveren over de toestand van product bij de teler maar ook bij de vervoerder, in de modellen worden opgenomen en kunnen passende maatregelen worden genomen. Erik: “Je kunt gaan denken in

losse batches, waardoor je pas veel later in het proces hoeft te besluiten waar je de betreffende batch heen stuurt. Met geautomatiseerde distributiesystemen kun je producten dwars door alle logistieke stromen heen naar het juiste plekje brengen.”

AI vertelt hoe rijp avocado’s zijn

Al geruime tijd werken bedrijven en instellingen uit het Spaanse Granada aan het Evocato-project. Het initiatief wil een tool ter beschikking stellen voor het bepalen van het droge stofgehalte in avocado's – en dus de mate van rijpheid – op basis van machine learning en kunstmatige intelligentie.

"Het project is ontwikkeld in twee eerdere fasen –Streaming en 360 – en bereikt nu de derde en laatste studiefase die ons in staat zal stellen onze kennis over het gedrag van de app en het niet-invasieve sensorsysteem te verdiepen. De oplossing zal een revolutie teweegbrengen in de avocadosector, dankzij een systeem voor het bepalen van de mate van rijpheid van het fruit," leggen ze bij OnTech Innovation uit.

"Deze derde en laatste fase van Evocato richt zich op Bacon, een ras dat veel wordt geteeld in de provincies Granada en Málaga en vroeg in het seizoen wordt geoogst. Dankzij het Bacon ras kan de consument vanaf het midden van de

herfst genieten van avocado's uit lokale teelt."

"Een van de bijzonderheden van dit ras is dat de vruchten niet alleen een textuur hebben die lijkt op boter, maar ook een zeer dunne schil. Dat is in meerdere opzichten een groot voordeel, maar het maakt het wel moeilijk om de mate van rijpheid te bepalen."

Zowel de app als de niet-invasieve sensor zijn veelzijdig en de voorspellingsmodellen zijn robuust. "De niet-invasieve sensor kan eenvoudig via Bluetooth aan een smartphone worden gekoppeld. Wanneer de sensor bij het fruit wordt gebracht, verwerkt de app de gegevens en brengt ze die in beeld op basis van de

In de visie van het Agro Food Robotics Team kan de AGF-sector een stuk efficiënter worden ingericht als ketenpartners opnieuw aan de tekentafel gaan zitten, stoppen met het denken in lineaire ketens per product en gezamenlijk nieuwe technieken omarmen. PicknPack gaat veel menskracht aan de lopende band schelen, wat voordelig is op een steeds krapper wordende arbeidsmarkt. De footprint wordt verkleind doordat het een compact systeem is en het zorgt voor flexibiliteit in het logistieke proces.

De AGF-sector staat niet bekend als sector die vooroploopt in nieuwe ontwikkelingen. De komende vijf jaar gaan WUR-experts op het gebied van computer-vision, robotica en kunstmatige intelligentie hier in samenwerking met partners uit het bedrijfsleven verandering in brengen door de PicknPack robot verder te ontwikkelen. “R&D is duur en daarom willen we verpakkingsrobots ontwikkelen die voor heel veel verschillende producten toepasbaar zijn”, besluit Erik. (ML) 

erik.pekkeriet@wur.nl

waarden die eerdere onderzoeken hebben opgeleverd, nog vóór de ontwikkeling van het sensorprototype en de app."

"De teler kan drie acties uitvoeren met de gegevens uit de verschillende metingen. Ze kunnen worden verwijderd in afwachting van nieuwe metingen, ze kunnen worden

georganiseerd op basis van percelen, teeltbedrijven of andere variabelen of ze kunnen worden gedeeld met de verschillende bedrijfsafdelingen – logistiek, kwaliteitscontrole of traceerbaarheid – of andere telers. Dat laatste kan dankzij de cloud-technologie die in de app is verwerkt." 

PicknPack verpakt trostomaten

HYGIËNISCHE FLOWPACK MACHINES VOOR DE VOEDINGSMIDDELENINDUSTRIE

Standaard verticale flowpack machines van GP Stainless welke op een ‘maatwerk’ manier

VERTICALE FLOWPACK

GP-HVF/250-500

•Hygiënisch ontwerp

•Optimale reinigbaarheid

•Robuuste constructie

•Bewezen technologie

•Keuze in verpakkingsgroottes

•Keuze in product

•Optioneel anti-stick materiaal voor bladgroentes

•Integratie met andere machines mogelijk

•Maatwerk opties mogelijk

•Garantieperiode 18 maanden

•Hoog service niveau

•Compatibel met verschillende merken flowpackers en wegers

Naast de standaard concepten kan GP Stainless door haar kennis en ervaring oplossingen ontwerpen voor maatwerk producten. Draaitafel Flowpacker Hygienic‘L’ conveyor Hygienic straight conveyor

KENMERKEN

Multiheadweger Bordes Besturingskast Hygienic‘Z’ conveyor

•Vaste of mobiele uitvoering

•HMI scherm

•Maatwerk interface

•Portie groottes: 50-1000 gram

•Afvulbereik: maatwerk

•Snelheid: tot +/- 35 pm

•Wegers: Ishida, Multiweigh, Multipond, Yamato ea.

•Flowpackers: diverse A-merken

•Overige machines: eigen NL’se productie

•Onderhoud: servicecontracten A,B of C INTERESSE? NEEM CONTACT OP!

•

tot +/- 35 pm • Wegers: Ishida, Multiweigh, Multipond, Yamato ea.

• Flowpackers: diverse A-merken

ROI is belangrijk, maar robotisering kent nog veel meer voordelen

mineert uit het proces, dan hoef je geen rekening te houden met de strenge eisen aan voedselveiligheid zoals het aanbrengen van allerlei additionele afschermingen en kappen. Verwerkingsmachines kun je open houden, dat scheelt materiaal, onderhoud- en schoonmaakkosten,” licht Machiel toe.

Om te bekijken of de inzet van een robot ten opzichte van een mens rendabel is, wordt eerst goed geïnventariseerd welke taken en handelingen die nu nog door mensen worden uitgevoerd geautomatiseerd kunnen worden.

Een veelgebruikte rekenmethode is om 30.000 tot 35.000 euro aan FTE weg te strepen tegen de terugverdientijd van een robot. Het voordeliger uitvallen daarvan hoeft tegenwoordig niet eens de doorslag te geven om toch te investeren, ziet Machiel Honig, directeur ZTI. ROI is belangrijk, maar bij robotisering spelen overwegingen met betrekking tot hygiëne en arbo ook een belangrijke rol.

Door het inzetten van robots zorg je voor meer continuïteit en een hogere productiviteit. Ze zijn niet gebonden aan cao’s,

vieren geen vakantie, zijn niet ziek en kunnen 24/7 worden ingezet. Maar er zijn meerdere redenen om robots in te zetten in de productie. Voor het acht uur per dag handmatig uitvoeren van saaie werkzaamheden met een hoog repeterend karakter zijn steeds minder mensen te vinden. Zeker niet als dat moet gebeuren in een koude, vochtige en lawaaierige omgeving.

Machiel noemt nog een belangrijk voordeel voor de inzet van een robot in plaats van een mens. “Wanneer je de mens eli-

ZTI Smart Robotics

ZTI maakt slimme machines die schillen, snijden, ontpitten, ontkernen, onttrossen, sorteren en wegen. Het handmatig inzetten van groenten en fruit in die machines is door de inzet van visiontechniek en AI te robotiseren. ZTI is daar nu zo’n 3 jaar mee bezig. Machiel: “Een veelvoud aan producten wordt nog altijd door een persoon geïnspecteerd en handmatig georienteerd in een machine geplaatst en/of verpakt. Mensen zijn in staat om in één oogopslag vorm, kleur, afwijkingen en andere fouten in een product te ontdekken en dat kan een robot niet. Maar wanneer robotica en visiontechniek in combinatie met AI gecombineerd worden, dan wordt het technisch mogelijk de machines zelf te laten beslissen. Vision softwareontwikkeling was altijd maatwerk en duur, maar nu spreken we een neuraal netwerk aan dat zichzelf kan trainen. Je hoeft alleen maar een aantal voorbeelden in te voeren op basis waarvan de software zelf kan beslissen of het goed of fout is en hoe het product georiënteerd moet worden.”

Wanneer robots worden gecombineerd met machine vision, scanners of sensoren kunnen ze heel dicht in de buurt van de

The next step in fruit and vegetable processing

Vision and robotics are making the processing of fruit and vegetables future-proof. Artificial Intelligence and robotics are making the impossible possible.

‘menselijke flexibiliteit’ en inzetbaarheid komen. “Momenteel zijn we bezig met een project om paprika’s te oriënteren. Hierbij maken we gebruik van 3D-camera’s die samen een beeld vormen van de producten. Een robot deze kan oppakken op de juiste wijze in de verwerkingsmodule kan plaatsen. Straks hebben we een proces waar een kist paprika’s ingaat en waar een kist met afval en een kist met paprikakwarten uit komt.”

ZTI ziet een groeiende vraag naar de inzet van deze technieken als het gaat om bewerken van AGF. In het Verenigd Koninkrijk, waar ze sinds Brexit een probleem hebben met het vinden van personeel, lopen ze hierin voorop, merkt Machiel. “We worden steeds vaker gevraagd om mee te denken in complexe vraagstukken. Het combineren van visionsystemen met robots en geïntegreerde productielijnen is altijd maatwerk.

Bovendien is het een lastige omgeving waar deze systemen worden ingezet. Je maakt gebruik van hoogwaardige elektronica, kwetsbaar voor vocht, vuil en chemicaliën. Wij hebben dat stuk goed onder controle.” (ML) 

machiel.honig@zti.nl

Bij een kwetsbare en bederfelijke productgroep als groente en fruit is snel handelen cruciaal. Wilt u testen op belangrijke verontreinigingen?

Residu screening van groente en fruit binnen 24 uur!

Een greep uit ons analyse portfolio:

•Residue screening met MRL rapportage volgens supermarkt tabel

•Norovirus / hepatitus

•Pathogenen o.a. Salmonella / Listeria via PCR / malditof

•Microbiologie o.a. melkzuur, gisten & schimmels

•Etikettering conform EU 1169/2011

Meer weten?

Scan de QR-Code!

Mango’s moeskoppen

Het kinderliedje ‘Jantje zag eens pruimen hangen’ is misschien wel bekend. Het wijsje verwijst naar de eeuwenoude landbouwpraktijk van het ‘moeskoppen’, ee n oud Nederlands woord dat is afgeleid van ‘moeskop’. Dat woord is dan weer ee n vertaling van het Duitse woord ‘Mauskopf’, of muizenkop. Een term die vroeger werd gebruikt als synoniem voor ‘dief’ of ‘schelm’. Een vrouw uit Florida zag tijdens haa r fietstocht echter geen lekkere pruimen hangen, maar heerlijk rijpe mango’s waarva n ze er zo veel mogelijk in haar fietsbroek probeerde te stoppen. Geen wonder dat ze snel betrapt werd op moeskoppen. Niet door een politieagent, maar wel door een passerende burger die haar actie vastlegde op film en deelde op social media waarmee de actie viral ging.

Handelsweg 70, 2988 DB Ridderkerk | contact@tlr.nl

China grootste blauwe bessenteler

China blijkt in 2021 de VS van de troon te hebben gestoten als grootste blauwe bessenteler ter wereld. China is ook 's werelds grootste importeur van dit zachtfruit.

Volgens gegevens van de International Blueberry Organization (IBO) besloeg het areaal blauwe bessen in de wereld 235.400 hectare in 2021 en werd er in totaal 1,79 miljoen ton geoogst. China stond op 1 met 69.036 hectare, gevolgd door de Verenigde Staten, Chili, Peru en Canada. China importeerde in dat jaar 29.597 ton blauwe bessen, voornamelijk uit Peru en Chili.

"Hoewel blauwe bessen geen traditioneel fruit zijn in China, hebben de steeds hogere levensstandaard en de toenemende kennis over de gezondheidsvoordelen van het eten van verschillende soorten fruit ertoe geleid dat steeds meer consumenten blauwe bessen als een optie beschouwen. Hoewel blauwe bes-

sen vaak worden gedroogd om als snack in een mix van gedroogd fruit te eten, blijven verse blauwe bessen ook populair bij de Chinese consument. Grote blauwe bessen met een hoog suikergehalte, een aantrekkelijk uiterlijk, een stevige textuur en een lange houdbaarheid worden zeer gewaardeerd op de Chinese markt."

HANDEL

"In 2012 verleende China markttoegang voor blauwe bessen uit verschillende landen, waaronder Chili, Mexico, Uruguay, Canada en Peru. Momenteel zijn Peru en Chili samen goed voor meer dan 99% van de Chinese import van blauwe bessen. Ze maken handig gebruik van vrijhan-

Hoeveel blauwe bessen eten om vasculaire en cognitieve functies te verbeteren?

Een groep wetenschappers van de Faculty of Life Sciences and Medicine van het King's College London beantwoordt die vraag in een studie die onlangs is gepubliceerd in het American Journal of Clinical Nutrition. ‘Er zijn aanwijzingen dat de inname van (poly) fenolen van blauwe bessen de vasculaire functie en cognitieve prestaties verbetert’, maar ‘het is momenteel niet bekend of deze cognitieve effecten verband houden met een toename van de cerebrale en vasculaire bloedstroom of veranderingen in de darmmicrobiota’, stelt de studie.

De studie concludeerde dat ‘dagelijkse inname van blauwe bessen in poedervorm, equivalent aan 178 g vers fruit, de vasculaire en cognitieve functie verbetert en de 24-uurs ambulante systolische bloeddruk verlaagt bij gezonde ouderen. Dit suggereert dat (poly)fenolen van blauwe bessen het toekomstige risico op hart- en vaatziekten bij een oudere populatie kunnen verminderen en episodische geheugenprocessen en executieve functies kunnen verbeteren bij ouderen die risico lopen op cognitieve achteruitgang.’ 

delsovereenkomsten en hun aanbod buiten het Chinese seizoen. Blauwe bessen uit deze twee landen zijn niet onderworpen aan een invoertarief van 15% dat alle andere exporteurs moeten betalen. China keurde in mei 2020 ook de import van verse Amerikaanse blauwe bessen goed. De eerste zending arriveerde in juli 2021. In 2022 werd een nieuw ras, genaamd Peachy Blue, vanuit de Verenigde Staten naar China geëxporteerd. Dit nieuwe ras heeft grote bessen en een aromatische perziksmaak en trok meteen de aandacht van zowel fruit-

speciaalzaken als consumenten. Ondertussen is de export van verwerkte Amerikaanse blauwe bessen naar China sinds 2020 verdrievoudigd. Naar verwachting zal de blauwe bessenconsumptie in China de komende jaren gestaag blijven groeien. Vanwege de hoge eenheidsprijs van blauwe bessen zijn grote steden als Beijing, Shanghai, Guangzhou en Shenzhen tot nu toe de belangrijkste bestemmingen geweest, maar de vraag uit Noordoost-China is de laatste jaren ook snel toegenomen." 

Wij maken gezond eten lekker en makkelijk!

Martine Lisseveld-Reijngoudt:

een vol gerobotiseerde verpakkingslijn die samen met MDE Automation werd ontwikkeld. De verantwoordelijkheid voor het bedrijf en al het personeel geeft Martine extra voldoening. “Het geeft je de drive om het goede te doen. Iedere dag is anders, prijsvorming, vraag, aanbod, er is geen peil op te trekken, maar dan toch een product afleveren dat met kop en schouders boven de concurrentie uitsteekt, geeft een enorme kick.” Bijna werden ze Agrarisch Ondernemer van 2023. Martine: “Een hele eer om aan de start van onze carrière al genomineerd te worden. Helaas hebben we de hoofdprijs niet binnengesleept, maar deze ervaring en het mooie juryrapport neemt niemand meer af.”

Bijna tweeënhalf jaar geleden nam Martine Lisseveld-Reijngoudt samen met haar man Wiljan het stokje over bij witlofteeltbedrijf Reijnpack. Een bedrijf van 60 man aansturen, moderniseren, de kostprijs blijven beheersen en kinderen opvoeden zijn uitdagende ballen om in de lucht te houden. Maar al die verantwoordelijkheid geeft de AGF-ster van deze maand juist extra de drive om het goede te doen.

Martine heeft dat van jongs af aan meegekregen. “Mijn box heeft hier gestaan, mijn moeder werkte ook altijd mee in het bedrijf en daar ben ik niet slechter van geworden.” Het was niet vanzelfsprekend dat ze ‘thuis’ zou gaan werken. Haar ouders vonden het belangrijk dat ze eerst ergens anders in de keuken ging kijken. Zo kwam Martine terecht in het bankwezen, wat haar zo goed beviel dat ze er lang bleef ‘hangen’ en steeds meer verantwoordelijkheden kreeg. Afscheid nemen kon pas toen ze zich na haar zwangerschapsverlof realiseerde dat de bank het best zonder haar af kon en haar vader vroeg of ze hem wilde komen ondersteunen.

In 2015 ging ze thuis aan de slag waar ze zich echt ging verdiepen in het bedrijf en de sales afdeling ging ondersteunen. “Dat had ik bij de bank ook gedaan en in de AGF werkt het eigenlijk precies hetzelfde. Het maakt niet uit wat je verkoopt, als je maar achter je product staat. Het belangrijkste is het klantcontact en het opbouwen van de relaties. Dat vind ik ook het leukste om te doen.”

In 2021 namen Martine en haar man, die ook al langere tijd werkzaam was bij Reijnpack, het stokje over van haar vader Rien. Martine kan haar mannetje staan. Ook tegenover haar vader die net als zij een sterk karakter heeft. Tekenend is Riens beslissing om in 2000 The Greenery te verlaten en zelf te gaan verpakken en vermarkten. Dat wordt binnen het bedrijf “de mooiste bekeuring ooit” genoemd. De nieuwe rolverdeling tussen vader, dochter en schoonzoon moest zich settelen.

“De gedachte dat hij hier niets meer zou betekenen, was best heftig. Mijn vader en ik hebben beiden een duidelijke mening en visie. In de dagelijkse handel werkt dat niet. Hij heeft nu een adviserende rol, waarbij we een beroep doen op zijn expertise. Ook begeleidt hij samen met Wiljan het teeltproces. Tot 15 akkerbouwers telen voor Reijnpack 160 hectare onder contract. Reijnpack bepaalt ras, zaaidichtheid, teelt en oogst.”

Martine is heel trots op het bedrijf dat haar vader heeft opgebouwd dat zij en haar man door innovaties succesvol voortzetten, met een nieuwe huisstijl tot

In een moeilijke witlofmarkt heeft Reijnpack een eigen, sterke positie ingenomen. 95 procent van de witlofafzet vindt plaats in Italië. Het witlofgekke land waardeert kwaliteit en is bereid ervoor te betalen. Ook daarin staat Martine haar mannetje. “De grootste uitdaging op dit moment is om de kostprijs te blijven beheersen. Niet alleen de energie, maar de kosten van alles wat we gebruiken in ons bedrijf is, soms wel met 300 procent, gestegen. Daar moet een goede verkoopprijs tegenover staan. Willen ze dat niet betalen, dan blijft de witlof hier. Er zijn partijen die uiteindelijk toch door de knieën gaan om van hun handel af te zijn maar dat is uiteindelijk slecht voor de hele sector. Wij leveren een prachtig product, we weten wat het moet kosten en dat moet gewoon een eerlijke prijs opleveren.”

Zaken doet Martine over het algemeen met mannen. “Komend vanuit de bankenwereld was dat wel even schakelen. Mannen zijn over het algemeen minder empathisch. Dat is geen nadeel, maar vergt een andere aanpak.” Wat vooral belangrijk is in het zakendoen is eerlijkheid en openheid, is Martines ervaring. “Afspraak is afspraak en bij ons krijg je misschien niet altijd te horen wat je wilt, maar wel het eerlijke antwoord. Dan loopt het allemaal wel.” (ML) 

martine@reijnpack.nl

“De verantwoording geeft je een drive om het goede te doen”

Martine, Wiljan en Rien van Reijnpack BV

Landwinkel De Verse Kers verbouwt en boort nieuwe doelgroep aan met maaltijden

Misschien hebben ze zich nog niet volledig losgeworsteld van de marktprincipes binnen het voedselsysteem, maar het is Annemiek Scholten en Nico Steintjes gelukt om hun eigen weg te gaan. Met passie en ondernemerschap bouwen ze samen verder aan een veelzijdig modern en duurzaam bedrijf. Naast eigen kersen, varkensen rundvlees, verkopen ze sinds kort en na een forse verbouwing ook huisgemaakte maaltijden in hun Landwinkel De Verse Kers. Met maaltijden boren ze een nieuwe, jongere doelgroep aan. O ja, ze zijn ook nog gastheer en -vrouw van horecagelegenheid Koffieschuur Bij De Kers.

Annemiek en Nico hebben enerverende jaren achter de rug. Van een gemengd bedrijf met varkens en melkkoeien, kozen ze eind jaren ’90 om door te ontwikkelen tot gespecialiseerd varkensbedrijf. Zonder melkkoeien vonden ze de weides wel erg leeg. Daarom gingen ze in 2005 hobbymatig mini Dexterkoeien houden en kwam er in 2006 kersenteelt als nieuwe professionele uitdaging bij. Dat groeide en bloeide in korte tijd uit tot 1,5 ha zoete kersen met een stalletje langs de weg. De succesvolle kersenverkoop groeide in 2014 uit tot een winkel. Daarvoor sloten

ze zich aan bij het coöperatieve bedrijfsmodel van Landwinkel en zo ontstond Landwinkel De Verse Kers, waar ze de eigen geproduceerde producten (varkensen rundvlees en kersen) en ook een groot AGF-assortiment, brood, zuivel, streekproducten en delicatessen gingen verkopen.

ROER GING OM

De winkel bleef groeien. Voor de toekomst van de varkenshouderij waren grote investeringen nodig. Daarom besloten Annemiek en Nico het roer om te gooi-

en en zich met de winkel volledig op de regio te richten, met transparantie over de herkomst van het voedsel dat ze verkopen en een stuk beleving toe te voegen met meer boerderijdieren, open stallen en horeca. Door om te schakelen naar kleinschalige varkenshouderij konden de geliefde varkens ook blijven en was er ruimte voor meer boerderijdieren. Annemiek: “Het aantal varkens dat we nu houden is voldoende voor de vleesverkoop in onze eigen winkel. De varkens worden, evenals onze Dexter runderen, twee dorpen verderop geslacht. Het vlees komt de week erop verpakt en ingevroren terug en wordt in de vrieswand in de winkel gepresenteerd. De lijnen zijn kort, zodat we er wat aan kunnen verdienen. Het voer (o.a. oud brood, overgebleven groenten en fruit uit onze winkel) komt uit de regio. Het varken is het ultieme kringloopdier, 95% van het rantsoen van varkens bestaat uit producten die de mens niet wil of kan verteren. Zo proberen we onze afvalstromen te recyclen.”

Door een afkoopregeling werd het in 2020 mogelijk om dat roer ook daadwerkelijk en grondig om te gooien. De oude

Annemiek Scholten

koe- en varkensstallen werden vervangen door een nieuw en duurzaam gebouw, met nieuwe stallen voor de dieren, een opslag- en werkplaats, een horecaruimte Koffieschuur Bij De Kers, een professionele keuken en een grotere winkelruimte. Op het dak liggen zonnepanelen die er in combinatie met de warmtepompen voor zorgen dat ze geheel zelfvoorzienend zijn in stroom (en zelfs terug leveren) en van het gas af zijn. “Alles is aangepakt, behalve het woonhuis,” vertelt Annemiek.

Met de uitbreiding van de Landwinkel is ook dat hele concept onder de loep genomen met als belangrijkste uitkomst een nieuwe routing door de winkel en de introductie van huisgemaakte maaltijden. Met de opening van Koffieschuur Bij De Kers per 1 april jongstleden is een zeer enerverende periode afgerond. Hoewel er nog genoeg plannen in haar hoofd rondgaan (workshops, catering, webshop) maakt Annemiek nu bewust een pas op de plaats. In de komende maanden gaat de aandacht uit naar het zetten van de puntjes op de i.

GEEN STUNTS

De Verse Kers wil transparant zijn over hun bedrijf en de producten die ze verkopen. Daarom zullen ze niet gaan stunten met prijzen of aanbiedingen. Als produ-

centen weten ze heel goed hoeveel werk (en passie) er in de producten zit die ze verkopen. Zelfs een korting geven om derving te voorkomen, doen ze liever niet. Om de verkoop van producten tegen de houdbaarheidsdatum te stimuleren, krijgen klanten als alternatief gebaar spaarpunten bijgeschreven. Daarmee sparen ze voor producten uit de winkel. Mocht dat klanten niet overhalen, dan zijn de varkens er heel blij mee. Dat geeft Annemiek en haar man meer voldoening dan een paar euro extra. “Ik doe bewust ook niet mee aan TooGoodToGo. Dat is misschien een mooie oplossing tegen voedselverspilling ,maar ondermijnt tegelijkertijd de producent van voedsel. Ik vind dat voor goed voedsel gewoon betaald moet worden. Achter TooGoodToGo zit uiteindelijk een verdienmodel voor het platform. Als leverancier moet je voor 5 euro een box aanbieden ter waarde van 15 euro, daarbij betaal je ook nog eens ruim een euro fee aan het platform. Voor de producent van het voedsel blijft er niets over,” legt ze uit.

JONGEREN ALS NIEUWE DOELGROEP

Bij de uitbreiding en verbouwing van de Landwinkel, nam Annemiek branchevereniging AVN in de arm. AVN biedt haar leden een zogenaamd STAP-programma aan. Daarbij maken ze een analyse van

het bedrijf en de markt en kijken op basis daarvan naar de groeikansen. Annemiek kijkt zeer positief terug op deze periode. Uit de analyse van het verzorgingsgebied bleek bijvoorbeeld dat er nog veel potentiële klanten waren die De Verse Kers nog niet kenden, met name tweeverdieners en gezinnen met jonge kinderen. Deze doelgroep heeft behoefte aan gemak en daarom gaat De Verse Kers deze groep onder andere aanspreken met kant-en-klaarmaaltijden. Vanuit de horecafunctie die er ook is, was dat ook te realiseren in eigen beheer. De nieuwe winkel is daarom uitgebreid met een koelmeubel. “We hebben ook besloten om een uur langer open te zijn, omdat blijkt dat maaltijden vooral aan het einde van de dag aan werkende jongeren worden verkocht,” vertelt Annemiek.

De introductie van maaltijden ging niet over een nacht ijs. In aanloop daarvan zijn maaltijden uitgetest en is er nagedacht over de verpakking, derving en natuurlijk de prijs. Ze kozen onder andere voor aluminium bakjes (eeuwig te herbruiken) met plastic deksel. “Dat laatste is minder duurzaam maar zodra er een alternatief is, gaan we over op een andere verpakking,” vertelt Annemiek. Prijsbepaling was nog een lastig punt, omdat het in de huidige opstartfase niet helemaal duide-

De nieuwe looproute zonder verborgen hoekjes zorgt ervoor dat klanten met alle producten in contact komen

lijk is wat de productiekosten zijn. Met een schuin oog is daarom naar de markt gekeken. Bekendmaking gaat heel organisch, mond-tot-mondreclame, via social media en de nieuwsbrief.

AVN bracht Annemiek ook in contact met winkelontwerper en -consultant Anne Visser die voor het cosy countrystyle interieur zorgde. Vanuit STAP kwam een aantal zaken aan de orde waarop Anne kon inspelen. Het ging dan met name om de looproute van de klant, de ergonomie, de serviceverlening en bediening en de overzichtelijkheid/presentatie van de producten. De nieuwe looproute is zodanig ontworpen dat er geen verborgen hoekjes zijn. Klanten komen in contact met alle producten en worden zo op ideeën gebracht. De verwachting is dat ze daardoor meer in hun winkelmandje stoppen dan op het boodschappenlijstje staat. Een inrichting die daarop is gericht, zorgt voor een stijging van het rendement met minimaal 20 procent, is de overtuiging van Anne Visser. Omdat de hele win-

kel op z’n kop is gezet, is de situatie voor en na niet makkelijk te vergelijken, maar dat de verbouwing van de winkel inderdaad voor een goede omzetplus zorgt, werd al snel duidelijk. Zowel het aantal klanten als de inhoud van het gemiddelde winkelmandje is verbeterd.

AGF ZORGT VOOR 25% VAN DE OMZET

Het AGF-assortiment blijft het visitekaartje van de winkel. Daarnaast levert De Verse Kers via de achterkant ook aan diverse restaurants in de omgeving en werkfruit aan bedrijven en instellingen.

Postuma AGF is vaste leverancier van het grootste gedeelte van het AGF-assortiment. In het seizoen komen kersen natuurlijk van de eigen teelt en appelen komen jaarrond van het nabijgelegen Fruitbedrijf Horstink, die ook een boerderijwinkel (niet aangesloten bij Landwinkel) hebben. Aardbeien worden afgenomen van Landwinkel Luemes in Ulft en asperges van Landwinkel Smits uit De Heurne en bij beide worden natuurlijk de

kersen van Annemiek verkocht, onderling is geen concurrentie, maar juist een goede band.

In de winkel ligt een standaard AGF-assortiment, echt gericht op de weekboodschappen. De Verse Kers speelt in op de seizoenen en lokaal, maar overzees fruit en exoten kunnen niet ontbreken. Annemiek heeft dat wel geprobeerd, maar klanten verwachten nu eenmaal een compleet assortiment als ze voor de hele week hun boodschappen doen. “Je wilt niet dat ze nog naar de supermarkt gaan, omdat in onze winkel iets ontbreekt.” Binnen het totale assortiment is AGF ongeveer 25% van de omzet en dat zal voorlopig zo blijven. Annemiek verwacht niet dat de losse AGF-omzet daalt, omdat ze nu maaltijden aanbiedt. “Voor beide is ruimte, want ze trekken een heel verschillend kooppubliek aan,” besluit ze. (ML)  info@deversekers.nl

Hub kan goederenvervoer per spoor sneller en goedkoper maken

“Een gemiddelde goederentrein kan 56 vrachtauto’s vervangen,” laat Prorail op haar website weten. Na lopen en fietsen, geeft de trein van alle vervoersvormen de minste CO2-uitstoot. Toch werd in 2021 – het Europees jaar van het Spoor – maar 11 procent van alle goederen in Europa per trein vervoerd. Niet als het aan Fred Lessing ligt, Director Intermodal Solutions bij FreshRail, dat zich richt op het vergroenen van verslogistiek door de modal shift naar spoor te faciliteren. Hoewel hij in het goederenvervoer per spoor veel mogelijkheden ziet, merkt hij ook dat er nog een aantal struikelblokken te verhelpen zijn.

“Demodal shift is erg belangrijk voor de carbon foot print en op het moment dat je echt voor trein kiest – en dan heb ik het over langere afstanden –dan is er los van de kosten, 70 tot 90 procent CO2-besparing.” Ook op het gebied van kosten ziet Fred, als een bedrijf er echt voor gaat, een besparingsmogelijkheid van 20 tot 30 procent en ook is er ruimte voor het verder terugdringen van de CO2-uitstoot. Zo geeft hij tijdens de recente editie van het Agri & Food Logisitiek Congres aan dat bij veel projecten die FreshRail opzet, het uiteindelijke doel is om tot zero emission te komen. Daarbij is het richtpunt 80 procent van het ver-

voer per spoor laten plaatsvinden. Voor de overige 20 procent wordt een vrachtwagen ingezet. “Om te zorgen dat de trein altijd vol is en dat je flexibiliteit in volume met een vrachtwagen kunt geven.”

BREAK-EVEN VANAF 700 KM

Toch wordt nog niet zo vaak voor goederenvervoer per spoor gekozen. Eén van de struikelblokken die Fred daarbij ziet is het break-evenpunt dat op het moment rond de 700 kilometer ligt. Dat die afstand zo lang is heeft te maken met hoe het treinvervoer is opgezet. Hij geeft aan dat dit vaak ofwel een companytrein is die exclusief voor één klant rijdt, of er

is een route die van terminal tot terminal loopt, waarbij het voor- en natraject zelf moet worden ingevuld.

En dat brengt kosten met zich mee. Fred maakt onderscheid tussen het daadwerkelijke vervoer per spoor en het voor- en natraject. “Railtransport is goedkoper dan wegtransport. Dat zit misschien rond

Fred Lessing van FreshRail

de 50 cent per kilometer. Maar er is ook het voor- en natraject dat naast truck bestaat uit het shunten (op een zijspoor rangeren) van de trein. Vaak moet een andere locomotief gebruikt worden om op de terminal te komen. Die zijn per kilometer veel duurder dan een gewone locomotief voor lange afstanden.”

HUB ALS OPLOSSING

Voorlopig zorgen kortere afstanden daardoor dus voor hogere kosten. Een horde die nog genomen moet worden. “Iedereen wil groen, maar eigenlijk mag het niets meer kosten.” Een oplossing om het goederenvervoer per spoor rendabeler te maken, ziet Fred in het creëren van een hub op de terminal, eventueel inclusief distributiecentrum. “Dan zakt die 700 kilometer gelijk al met een paar honderd kilometer. Het kan heel snel gaan op het moment dat je de logistiek anders inricht. Onze strategie is om Rotterdam als hub te laten fungeren, waar verschillende transportstromen uit heel Europa kunnen consolideren om dan naar andere trajecten met volle treinen te rijden.”

Fred vergelijkt het met de draaischijffunctie die Nederland ook heeft waar het gaat om wegtransport.

CONNECTIE OP MAAT VOOR AGF

Met een hub zou dat nog efficiënter kunnen en daarvoor heeft FreshRail al een locatie in de Rotterdamse haven op het oog. Fred geeft aan dat van daaruit het mogelijk is om op maat gemaakte connecties te maken. Het ontbreken daarvan is een ander struikelblok dat hij ziet, zeker waar het AGF betreft. “Op dit moment zijn de meeste treinconnecties niet gemaakt voor groenten en fruit. Die hebben andere vertrek- en aankomsttijden en de leadtime en betrouwbaarheid zijn niet wat je wil. Dus uiteindelijk wil je iets maken speciaal voor dit product.”

Ook zonder die op maat gemaakte verbinding regelt FreshRail voor een retailer in Scandinavië vracht per trein en Fred ziet dat het nog niet optimaal is. “Het duurt net een dag langer of het is niet wat de klant wil.” Toch is de retailer er veel aan gelegen om het vervoer per spoor te laten lopen. “Ze willen aan hun klanten laten zien dat ze hiermee bezig zijn. Ze hebben zelfs stickers laten maken die ze bijvoorbeeld op fruit plakken, waarop staat ‘ik heb de trein genomen’.” Fred stelt vast dat de klant ervoor gaat, maar dat rail een complexe vervoersmodaliteit is en

het dus goed moet worden opgezet om de betrouwbaarheid te garanderen.

TREIN KAN SNELLER DAN TRUCK

FreshRail merkt dat vaak wordt gedacht dat de trein langzamer is dan de vrachtwagen. Dat zou volgens Fred niet nodig zijn, maar dan moet er wetgeving aangepast worden. “Op dit moment moeten goederentreinen stoppen voor andere treinen, vooral passagierstreinen. Om een passagierstrein twee tot drie minuten sneller te laten rijden, wordt er misschien een paar uur opgeofferd voor de goederentrein. Dat maakt dat de goederentrein eigenlijk heel langzaam is. Op het moment dat je groenten en fruit transporteert, zou je daar voorrang moeten hebben. Zou dat veranderen, dan zou de trein sneller zijn dan twee chauffeurs op een vrachtwagen. Dat kan het verschil zijn. Het kan goedkoper en sneller. Dan zou de wereld er in een aantal jaren heel anders uit gaan zien.” (MW) 

“Zuid-Afrikaans citrus start op lege markt”

Waar het voorjaar in de afgelopen periode nog op zich liet wachten, stelt Gijsbert van Leeuwen - verantwoordelijk voor procurement bij Olympic Fruit - vast dat het wat grauwere weer prima is geweest voor de citrusverkopen. “Het is de afgelopen tijd niet echt aardbeienweer geweest.” Het citrus daarentegen heeft, ook doordat er minder aanbod uit Spanje was, een goed seizoen gehad. Hij ziet dat het heeft gezorgd voor een vrijwel lege markt bij het begin van het ZuidAfrikaanse citrusseizoen.

Zo was er begin mei een groot tekort aan mandarijnen in heel Europa, geeft Gijsbert aan. “Spanje was zo’n zeven weken eerder klaar dan vorig jaar en in Marokko was er ook een kleinere oogst. De Zuid-Afrikaanse mandarijnen komen dus op een markt die helemaal leeg is. Dat is perfect om met je product binnen te komen. Bij grapefruit zien we een vergelijkbare situatie. Hier is zelfs een gat in de aanvoer ontstaan toen de export van Spaanse grapefruit eerder dan gebruike-

lijk stopte en de aanvoer uit Zuid-Afrika nog niet op gang was gekomen. Daardoor is men in Zuid-Afrika zo’n drie weken eerder begonnen met oogsten en exporteren.”

AFSTEMMEN

Dit heeft invloed op de prijzen en dat is een factor om goed in de gaten te houden, geeft Gijsbert aan. “Als de prijzen ergens goed zijn, duikt iedereen erop. Importeurs vragen fruit en exporteurs sturen fruit omdat de markt goed is en de voor-

uitzichten positief. Met als resultaat dat er soms te veel wordt gestuurd, waardoor de prijs daarna weer stabiliseert en er misschien wel weer een overaanbod dreigt. Het is zaak om dat heel goed op elkaar af te stemmen. Wij proberen de juiste leverancier aan de juiste klant te verbinden en daarmee een transparante keten op te bouwen.”

Voor het verdere verloop van het Zuid-Afrikaanse citrusseizoen verwacht Gijsbert een stabiele markt met weinig bijzonderheden. Wel verziet hij meer concurrentie voor citrus. “De verwachtingen zijn dat er dit jaar voldoende alternatieve producten beschikbaar zullen zijn zoals steenfruit en zachtfruit. En samen met citrus strijden die allemaal om hetzelfde plekje in de schappen, folders en uiteindelijk het mandje van de consument. Voor citrus verwacht ik daarom een normale vraag.”

Gijsbert van Leeuwen, Olympic Fruit:

Gijsbert van Leeuwen inspecteert sinaasappelen

MARKTDYNAMIEK

En Gijsbert ziet dat die vraag vanuit de markt steeds vaker wordt ingevuld met programma’s. “Deze ontwikkeling wordt zowel door de retailer als door de teler gedreven. In Zuid-Afrika bijvoorbeeld, is veel sprake van consolidatie. Telers worden steeds groter en zijn op zoek naar zekerheid.” De toename van het aantal programma’s is een goede ontwikkeling, volgens Gijsbert. “Echter voor een goede marktdynamiek gaat het om de balans. Prijsdynamiek wordt bepaald door een deel spotmarkt, een deel programma en een deel weekhandel. Deze elementen bij elkaar, in de juiste verhoudingen, geven een weerspiegeling van wat de markt is.”

Maar op welke manier de markt ook wordt benaderd, de behoefte van de consument is waar het uiteindelijk om draait volgens Gijsbert. Daarbij is het van belang dat alle ketenpartijen – klant, importeur, exporteur, teler en veredelaar – aan tafel zitten om informatie te delen. Hoewel het proces om dat in kaart te brengen nog gaande is, ziet Olympic Fruit ook dat smaak voor de klant een belangrijk gegeven is. “Zodra we bijvoorbeeld weer met Nadorcott-mandarijnen beginnen, die goed van smaak zijn, zien we de consumptie stijgt.” Naast een goede smaak en kwaliteit, ziet Gijsbert kansen voor

communicatie. “Vrijwel iedere consument kent bijvoorbeeld mandarijnen. Echter maar heel weinig mensen zijn zich bewust van de verschillende variëteiten gedurende het jaar. Nadorcott mandarijnen hebben bijvoorbeeld doorgaans een zoetere smaak en structuur dan verschillende Clementine soorten en iedere consument heeft zijn specifieke smaakvoorkeur. Door meer te communiceren over de verschillende rassen, helpen we de consument bij het maken van de juiste keus. En dat gaat weer bijdragen aan groei voor het segment op de lange termijn.”

Uitdagingen zijn er ook. Zo is er in de zomermaanden een enorme piek in aanvoer van mandarijnen, terwijl de vraag naar citrus dan juist laag is. “Hoe gaan we, samen met onze Zuid-Afrikaanse telers, deze mandarijnen zo goed mogelijk vermarkten? Dat is een uitdaging. In sommige periodes is er een enorm overaanbod en in andere periodes zijn er tekorten. We kijken daarvoor onder meer naar andere markten, maar ook naar andere manieren van aanbieden of consumeren zoals bijvoorbeeld mandarijnensap of -bier.”

LAGER OP DE EXPORTLIJST

Wat nog steeds speelt bij export uit Zuid-Afrika is cold treatment. “Na het overgangsjaar 2022 zijn de controles aan-

gescherpt. Dat is en blijft een uitdaging. Hierdoor blijft het Zuid-Afrikaanse citrus langer in de haven, met als gevolg hogere kosten.” Dit is echter niet de grootste uitdaging, volgens Gijsbert. “Want die verscherpte controles maken dat het voor Zuid-Afrikaanse telers lastiger wordt om naar Europa te exporteren. Hierdoor komt de bestemming lager op het exportlijstje te staan.”

“Hierdoor verwacht ik meer pieken en dalen in de aanvoer. Pas als er een piek in volume is, zal er product naar Europa worden gestuurd. Aan het begin van het seizoen, als de volumes nog wat kleiner zijn, zullen de makkelijkere markten opgezocht worden. Europa moet concurreren op wereldmarktniveau; prijs en handelsbelemmeringen worden daarin door de Zuid-Afrikaanse exporteur meegenomen. Cold treatment is een extra belemmering,” besluit Gijsbert. (MW) 

g.vanleeuwen@olympicfruit.com

Grapefruit voor € 90 verkocht op Wereldtentoonstelling 1904

Grapefruit is voedzaam en aantrekkelijk genoeg om een plaats te hebben veroverd op de Amerikaanse ontbijt-, lunch- en dinertafel, vooral gedurende een groot deel van de 20e eeuw. Desondanks wordt de grapefruit beschouwd als een soort buitenbeentje op de fruitmarkt van vandaag de dag en slaagt er zelfs niet in om in de top 20 van populairste vruchten in de VS te komen.

Hetzal u dan ook verbazen dat toen de grapefruit vanuit het Caribisch gebied in de VS werd geïntroduceerd, het een gewild product was. Inderdaad, op de wereldtentoonstelling van 1904 in St. Louis, Missouri, brachten vroege monsters van wat wij nu kennen als grapefruit € 4 per doos op. Mocht je je afvragen, dankzij de inflatie is dat het equivalent van meer dan € 90 per doos in het geld van vandaag.

Het vroegste exemplaar van de grapefruit verscheen enkele honderden jaren geleden als een toevallige hybride van de pomelo en de zoete sinaasappel. In het midden van de 18e eeuw werd het "verboden fruit" genoemd door de in Engeland geboren dominee Griffith Hughes, die in Barbados op een van de eerste boomgaarden ter wereld stuitte. In 1823 vonden de zaden hun weg naar Florida via graaf

Odette Philippe, die ze plantte en rijkelijk verspreidde, volgens een artikel uit 2021 van de American Academy of Horticultural Science.

De graaf veredelde de resulterende planten verder tot een voortdurend evoluerende familie van cultivars die we vandaag kennen als grapefruit. Tijdens zijn leven was grapefruit nog zo zeldzaam dat alleen de rijken het zich konden veroorloven. Gedurende de rest van de 19e eeuw, zelfs toen Florida zijn grapefruitteelt en export opvoerde, werd grapefruit nog steeds beschouwd als een "gerecht voor rijke mannen".

Dat begon pas te veranderen na de Wereldtentoonstelling van 1904, waar Florida de bovenmaatse

bitterzoete vrucht tentoonstelde en verkocht voor het eerder genoemde mooie bedrag. In de volgende decennia, toen de grapefruit meer bekend en beschikbaar werd, daalde de prijs en steeg de populariteit. In 1976 consumeerde de gemiddelde Amerikaan 25 pond per jaar (volgens The Washington Post). Grapefruit is sindsdien in populariteit gedaald. En je zou kunnen zeggen dat dat jammer is, gezien het feit dat dit luxeproduct nu voor ongeveer € 0,90 per pond te koop is. 

Jarenlang trok hij familiekiekjes, vakantiefoto’s en foto’s ter ondersteuning van zijn werk gewoon voor het plezier en voor de handigheid. Al doende voelde hij de drang om beter te worden en te begrijpen hoe hij het beste uit zijn camera kon halen. “Deze uit de hand gelopen hobby loopt gelijk op met mijn professionele leven in de AGF-sector,” vertelt Guy Lambrecht. Een bescheiden opstelling, want hij is gediplomeerd fotograaf, exposeert en werkt in opdracht als fotograaf.

Guy is officieel pensionado, maar nog altijd zeer actief in beide beroepen. Na 33 jaar werkzaam te zijn geweest in het maken van regionaal, nationaal en internationaal landbouwbeleid, helpt en adviseert hij nog altijd overheden, internationale organisaties en telers en hun

organisaties om de organisatiegraad, duurzaamheid en samenwerking binnen de agrovoedingsketen te vergroten via producentenorganisaties, unies of associaties van producentenorganisaties en brancheorganisaties. Guy: “Met een passend kwaliteitsbeleid is veel winst te

vinden,

behalen door de productie in kwaliteit en kwantiteit aan te passen aan de vraag, zo gaf ik onlangs een 3-weekse marathontraining over Europese AGF-handelsnormen in Kosovo.”

Voor die training had hij ‘een koffer vol’ productfoto’s van groenten en fruit met afwijkingen meegenomen. Op de terugweg kwam daar een koffer met foto’s uit Pristina, niet echt een fotogenieke stad, bij. Guy: “Pristina is een geen fraaie stad. Uit de Sovjettijd, zonder monumenten of parken. Voor mij is het echter de uitdaging om zo’n stad dan toch op een mooie manier in beeld te brengen. Orde vinden in de chaos, zoeken naar lijnen. Of het nu een lelijk stadsgezicht is of een prachtig landschap dat niemand opmerkt, ik voel

T: +31 (0)228 565 500 / 566 400

F: +31 (0)228 565 548 / 566 410

E: info@jhwagenaar.nl

Guy Lambrechts, landschaps-, architectuur- en natuurfotograaf

“Je kunt overal en op elke plaats foto’s

Peren Belgisch Limburg

Akkers in Moravië (Tsjechië)

het is gewoon een kwestie van ze op te merken”

de roeping om het alledaagse omhoog te tillen.”

De trip naar Kosovo viel helaas precies in de bloesemperiode in de Limburgse fruitteeltregio waar Guy vandaan komt en juist veel liefde schept in het fotograferen van die periode. Guy: “Heel jammer om juist het toppunt van de bloei van de appel te moeten missen.” Het voelt als een gemiste kans om het publiek vanuit een ander standpunt naar de fruitteelt te laten kijken. “Natuur en landbouw hoeven geen water en vuur te zijn, landbouw kan de natuur juist ondersteunen. Ik heb me onlangs gespecialiseerd in dronefotografie. Hierdoor hoop ik een ander

bouw, natuur en landschap verweven zijn.”

Door met het oog van een fotograaf te kijken naar de omgeving, krijg je als vanzelf meerdere perspectieven. “Laat het landschap tot je doordringen. Doe een stap naar links of rechts, ga omhoog of omlaag. Focus op details. Een foto registreert alles, een onopgemerkt detail als zwerfvuil kan later heel storend zijn op de foto. Maar je kunt van minder fraaie toestanden toch ook een mooie foto maken.” Voor Guy is het nemen van een goede foto een haast spirituele ervaring. “Je kunt overal en op elke doodgewone plaats foto’s vinden, het is gewoon

omhoog te tillen met de bedoeling dat mensen blijven kijken naar dat beeld.”

Guy heeft zijn werk vereenvoudigd en getransformeerd tot fine art fotografie. “Met mijn foto’s breng ik graag een spirituele kwaliteit van sereniteit, elegantie, stemming, kalmte en schoonheid over. Glooiende landschappen, desolate stranden, klaterende beekjes, watervallen, indrukwekkende bomen en de natuur zijn dan ook mijn favoriete onderwerpen,” besluit Guy.

Guy’s portefeuille, blogs, winkel en diensten zijn te vinden op zijn website www. thelandscapephotoguy.com 

Aardappelveld Vlaams Brabant Toscane

Herwig Dejonghe, Antarctic Foods Aquitaine:

Met bijna 45 jaar ervaring in de industriegroenten kun je Herwig Dejonghe gerust een veteraan noemen in deze sector. In 2014 nam de voormalige CEO van PinguinLutosa, nu Greenyard, het ZuidwestFranse bedrijf Pinguin Aquitaine over en doopte het om in Antarctic Foods Aquitaine. Er volgden enkele uitdagende opstartjaren, met zelfs een zware brand in het hoogseizoen van 2017, die de energieen onderhoudsafdeling van het bedrijf in de as legde. Zoon Francis Dejonghe besloot in 2022 terug te keren naar België, maar met zijn vervanger Vincent Soriano aan het roer staat Antarctic Foods Aquitaine gesteld voor de komende jaren.

“Zes jaar lang, van 2016 tot 2022, heb ik met mijn zoon samengewerkt. We hadden een goede rolverdeling, waarbij Francis zich richtte op de techniek in de fabriek, waardoor ik me kon toeleggen op de inkoop, verkoop en de financiële kant van de zaak. Toen hij eind 2021 aankondigde naar België terug te willen keren, moest ik natuurlijk goed nadenken over de toekomst van het bedrijf. Zelf ben ik inmiddels 64 jaar en veel mensen denken dan al aan hun pensioen. Gelukkig hebben we in Vincent een geschikte opvolger

“Inmiddels produceren we een kleine 20.000 ton zoete diepvriesmais”

gevonden als directeur van de fabriek. Vincent is met zijn 39 jaar nog relatief jong, maar hij heeft wel al veel ervaring opgedaan als manager voor drie productiesites bij een grote coöperatie in onze streek. Op 1 juli 2022 is hij begonnen en hij heeft zodoende samen met mijn zoon een heel seizoen samen meegedraaid, wat een mooie overgangsperiode is geweest.”

“Ik ben mijn zoon dan ook dankbaar dat hij gedurende die zes jaar in Frankrijk heeft gewoond en gewerkt en met vallen en

opstaan ons bedrijf heeft geleid. Tijdens de brand midden in het seizoen van 2017 heeft hij de leiding van de site in handen genomen en de ploeg gemotiveerd gehouden om alles te herstellen. Vorig jaar leerde hij het bedrijf Captic kennen. Captic levert camera hardware en state-of-the art software dat aan de hand van Artificial Intelligence (AI) beelden analyseert om zo bepaalde productiestappen te digitaliseren, optimaliseren en automatiseren.”

“Bij ons heeft Captic tijdens het seizoen 2022 diverse testinstallaties gebouwd doorheen het proces en aangetoond waartoe de technologie in staat is. De oprichters van Captic, Jonathan Kesteloot en Tim De Smet, hebben Francis daarbij verleid om bij hen medevennoot te worden. Francis wordt dan ook verantwoordelijk voor de diensten en producten in de groenten- en fruitverwerking. Aangezien we nu op meerdere plaatsen in ons bedrijf permanente Captic opstellingen plaatsen, zullen we hem dan ook op korte termijn terugzien in de fabriek, maar dan in zijn nieuwe rol.”

Break-even met een mooie cashflow

“Ook onze nieuwe directeur Vincent is inmiddels al verleid door de oplossingen

van Captic, maar hij blijft bij mij,” lacht Herwig. “Het mooie is dat we in het laatste jaar met Francis aan het roer voor het eerst op volle capaciteit hebben gedraaid met een volle fabriek. Bovendien is Antarctic Foods op een situatie gekomen dat we break-even draaien met een mooie cashflow. Een hele prestatie, aangezien we in 2014 zonder klanten en telers zijn gestart. Dat geeft voor Vincent natuurlijk het nodige comfort om aan te treden. We hebben een niche gevonden waar we ons goed in voelen en waarbij de nieuwe directeur de ruimte krijgt om het bedrijf naar een volgende fase te brengen.”

“Als gevolg van een historische keuze is ons bedrijf toegespitst op de levering van andere groenteverwerkers en voedingsbedrijven. Zo leveren we veel aan Franse, Belgische en Spaanse diepvries- en conservenbedrijven, waardoor we niet als concurrent worden gezien. Machinefabrikanten plaatsen dan ook graag hun machines bij ons, omdat wij de deuren openzetten voor heel de sector. We hebben immers geen geheimen, onze openheid is onze troef,” vertelt Herwig. Het grootste product dat Antarctic Foods verwerkt is zoete mais. “Dit gebied is gekend als de beste zoete maisstreek van Euro-

Herwig Dejonghe

pa. We hebben hier in Zuidwest-Frankrijk meer zon dan elders en dankzij het Atlantische klimaat kunnen we suikermais van hoge kwaliteit telen. Voor het seizoen 2023 plannen we de productie van een kleine 20.000 ton zoete mais. Onze tweede belangrijkste groente is wortelen. De regio is heel gekend voor de teelt van

wortelen voor de versmarkt en ooit werd de fabriek eigenlijk opgericht om alle over- en ondersorteringen van de wortelen te valoriseren. Dankzij onze samenwerking met telerscoöperatie Terre de Sud, die een 20% aandeel in onze fabriek heeft en nauwe banden met de verse wortelstations in onze streek, beschikken we

over een mooie basis aan grondstoffen. Die samenwerking is meer dan ooit cruciaal en verloopt zeer tevredenstellend.”

PRECISIELANDBOUW

“We werken samen met professionele landbouwers, die fors inzetten op precisielandbouw. Met een aantal van hen realiseren we bovendien een circulaire logistieke stroom, waarbij het plantafval van de mais wordt omgezet in gas, die wij weer gebruiken om de mais te blancheren of de wortelen te schillen. Daarnaast wordt de warmte uit onze koeling ingezet voor onder meer het verwarmen van het blancheerwater. Ook onze klanten waarderen deze duurzaamheidsinspanningen erg.”

Het huidige groeiseizoen wordt gedomineerd door regen. “Overal ten noorden van de Pyreneeën tot Nederland toe hebben we te maken met een nat en fris voorjaar. Dit betekent voor veel producten een zaaiachterstand. Zo zie je dat er maar zelden normale jaren zijn,” aldus de ervaren diepvriesgroenteproducent. “Het voordeel dat we hier op de zandgronden in Zuidwest-Frankrijk hebben, is dat je als het anderhalve dag droog is, alweer kunt

INEFFICIENCY IS A CHOICE…

one Antarctic Foods deliberately avoids by implementing Captic’s smart cameras

THE CAPTIC PROMISE

All-in-one smart camera system

Guaranteed ROI for your business

Versatile options, from basic OEE data collection to advanced automation.

“It's astonishing to realize how much product loss, quality issues, incorrect machine parameters, missed automation opportunities… we were tolerating before implementing Captic's smart cameras.”

Herwig Dejonghe - CEO Antarctic Foods

www.captic.com to learn more

De vennoten van Captic: Jonathan Kesteloot, Francis Dejonghe en Tim De Smet

zaaien. Aquitanië heeft zeker zijn troeven die de streek aantrekkelijk maakt. Bij droogte is het land te beregenen en bij excessieve neerslag kan het water door de zandgronden snel afgevoerd worden. Ook bij ons in de streek heeft het geregend, maar het is niet zo nat als elders. Maar met het klimaat weet je nooit hoe het verder gaat.”

Afgelopen jaar zorgden de gestegen energieprijzen voor de nodige hoofdbrekens. “Als ik nu voor 2024 energie in moet kopen is dat ontzettend duur. Je hoort politici wel zeggen dat de prijs daalt, maar ik kan op dit moment nog geen goedkope elektriciteit kopen. Ook weet niemand wat het gas in augustus of september zal kosten. Daarom ben ik blij dat we ons verbruik fors hebben weten te reduceren,” vertelt Herwig.

CONTRACTPRIJZEN +35%

Een andere uitdaging vormen de prijzen voor het nieuwe seizoen. “De contractprijzen zijn gemiddeld met 35% toegenomen. Dat is natuurlijk een enorme verhoging, maar telers spiegelden die in november en december aan de graanprijzen. Desondanks hebben we nog de

nodige inspanningen moeten verrichten om voldoende hectares te vinden. De uitdaging om landbouwers te motiveren om groenten te telen, is enorm groot. Veel telers hebben hun bedenkingen. Met het krimpende middelenpakket wordt de strijd tegen onkruid er niet eenvoudiger op. Dat zijn risico’s die betaald moeten worden,” aldus Herwig. “Die hogere contractprijzen zullen we moeten doorberekenen aan onze klanten, er is geen andere keuze. Tegelijkertijd zijn onze gezonde groenten nog altijd een goedkope voedingsbron. Voor een paar euro kun je heel wat groenten eten. In mijn ogen zijn de groenteprijzen ook jaren te goedkoop geweest.”

“Vanwege de dalende graanprijs wordt de groenteteelt weer wat aantrekkelijker voor de landbouw. Maar afgezien van de prijsdiscussie op de korte termijn, blijft ook de langetermijnmotivatie binnen de landbouw een uitdaging. Veel boeren worden ouder en we zullen de jonge generatie wel mee moeten krijgen. In België ervaart de sector veel tegenwind als gevolg van de Europese en nationale wetgeving rond stikstof. Dat is hier in Zuidwest-Frankrijk minder een item, maar

het blijft wel een uitdaging voor KMO’s als de onze om hun niche-positie economisch duurzaam te maken. Gelukkig hebben we als bedrijf voldoende maturiteit bereikt en kunnen we ook inspelen op de waardering als regionale producent van groenten ‘origine France’. Ondanks alle uitdagingen, zien we de toekomst hier in Aquitanië dan ook met vertrouwen tegemoet.” (IH) 

Herwig.dejonghe@ntarcticfoods.com

SPECIALIST IN:

Winterpeen

Rode Bieten

Wassen van groenten

Handel in groenten Gangbaar en BIO

Verwerking van wortelen en rode bieten. Het rooien van wortelen, rode bieten en pioenstekken behoort ook tot de mogelijkheden. Met ons zelfontwikkelt spoelsysteem kunnen wij diverse gewassen spoelen. Neem contact op voor de mogelijkheden.

Oudijk 26 - 1617 KR Westwoud - Holland - Tel. 06-12438991

info@deboerwestwoud.nl - www.deboerwestwoud.nl

Nederland is de tweede importeur van avocado’s in de wereld, meldt het CBS. “Een groot deel van die avocado’s wordt gerijpt tot ready-to-eat vruchten, maar in dat rijpingsproces ontstaat ook een klein percentage uitval,” geeft Jan Kraaijeveld van Refruit aan. Sinds januari verwerkt Refruit deze overtollige avocado’s tot hoogwaardige avocado-olie bestemd voor de consument.

Jan ziet dat het maatschappelijk verantwoord ondernemen en met name het tegengaan van voedselverspilling en circulariteit voor de retail steeds belangrijker wordt. “Wij maken met elkaar de cirkel rond. Wij zorgen er echt voor dat er geen kilo verloren gaat. Uiteindelijk is het doel om samen met importeurs en serviceproviders de afgekeurde avocado’s die bedoeld waren voor de supermarkt,

als avocado-olie alsnog in de schappen van de retail te krijgen. Van reststromen maken we een hoogwaardig product.”

GEEN AFVAL

Als grondstof voor de avocado-olie benut Refruit twee aanvoerstromen. Enerzijds wordt samengewerkt met partners zoals de rijperijen waarbij het om uitval gaat. Anderzijds wordt op incidentele basis

ALLE AFGEKEURDE AVOCADO’S SNEL OPGEHAALD EN BETAALD

Binnen 24 uur af van jouw afgekeurde avocado’s? Wij komen het halen, betalen snel en zetten het om in waardevolle olie.

Jan Kraaijeveld, Refruit, over afgekeurde avocado’s “Er gaat geen kilo verloren”

gebruikt gemaakt van containers met avocado’s die worden afgekeurd door bijvoorbeeld kwaliteitsproblemen of overschrijdingen van MRL’s. De reststromen die overblijven bij het verwerken van de avocado’s tot olie, worden op hun beurt weer gebruikt voor veevoer of biogas. Als de avocado’s arriveren in hun originele verpakking van karton en plastic, worden ook deze materialen opnieuw verwerkt. “Aan het einde van het proces is er geen afval meer. Wij recycleren de hele keten van voor tot achter.”

De avocado-olie wordt verkregen door koude persing, geeft Jan aan. Daarvoor worden schil en pit verwijderd en de overblijvende pulp wordt iets verwarmd, waarna de olie van de droge stof wordt gescheiden. Vervolgens wordt de ruwe olie door een derde partij geraffineerd. Daarbij geeft Jan aan dat waar de staat van de avocado voor het verkrijgen van de olie niet van belang is, de mate van rijpheid dat wel is.

COMBINATIE VAN GEZOND EN RESTSTROOM

“Wij kunnen alles gebruiken, maar de avocado moet niet te hard zijn. Daarom

Innovatieve oplossingen voor de beste snit

laten we de vruchten soms in de cellen nog doorrijpen voordat we olie gaan produceren.” Jan geeft aan dat in Nederland avocado-olie nog een relatief onbekend product is, maar dat het in de VS vanwege de gezondheidsvoordelen en het hoge brandpunt een populaire olie is geworden. “Het is een gezond product én gemaakt van een restproduct. Die combinatie maakt het product interessant voor retailers.”

Met het verwerken van afgekeurde avocado’s streeft Refruit ernaar haar leveranciers maximaal te ontzorgen. “Snel ophalen en snel betalen, dat geeft de minste kopzorgen.” Daarbij wordt samen met de klant gekeken wat het makkelijkst werkt. “We proberen de partner te zijn van de leveranciers en te kijken wat het best werkt om te zorgen dat zij het minste hoofdpijn hebben van hun afval.”

HOOGWAARDIG

Ondanks de recente start van Refruit, houdt het bedrijf de blik gericht op uitbreiding. Daarvoor wordt gekeken naar andere producten waarvan de reststroom geschikt is om hoogwaardige producten van te maken. Hoogwaardig

is daarbij voor Jan de sleutel. “De kosten om de reststroom te verwerken tot een product moeten opwegen tegen de verkoopprijs die wordt gekregen voor het eindproduct.”

Overigens geeft Jan aan dat nieuwe projecten niet worden gestart voordat het avocado-traject is geoptimaliseerd. Uitdagingen ziet hij nog op het vlak van de wisselende droge stof gehaltes die leiden tot verschillende opbrengsten aan olie. (MW) 

jan@refruit.nl

Nieuw merk moet voor reuring zorgen binnen de categorie vriesvers fruit

“Diepvries speelt een belangrijke rol en als merk zien we daar een hoofdrol liggen om reuring in de categorie te brengen en die nog aantrekkelijker te maken,” zegt Ruud Harmsen, Directeur van Frio Food, dat zich richt op een breed scala aan vriesvers concepten en onlangs het vriesvers fruitmerk Fast Fruit lanceerde. Harmsen ziet de toekomst voor de categorie rooskleurig in. “Ondanks de stijgende energieprijzen hebben de meeste mensen een koelkast en diepvries staan waarin vriesvers in de voorraadfunctie een rol zal blijven spelen. En ook het no-waste aspect van diepvries blijft een belangrijke factor waardoor ik denk dat vriesvers zijn functie zal blijven behouden.”

Convenience staat daarbij centraal, stelt Ruud vast. “Gemak blijft een hele belangrijke drijfveer en je ziet dat consumenten het heel makkelijk vinden om variatie in fruit uit de vriezer te halen.

Het is altijd bij de hand en het is steeds van de juiste smaak en rijpheid. De consument zegt eigenlijk: vriesvers biedt goede oplossingen, want ik heb het hele jaar door mijn favoriete fruit snel en mak-

Circulaire economie?

Wij draaien op wat u doordraait! Altijd een bestemming voor iedere partij.

- Handel in groente- en fruit

- Aan- en verkoop van wortelen, kool en koolblad, etc.

- Wij zijn geïnteresseerd in de aankoop van ‘afgekeurde’ partijen!

kelijk beschikbaar. Het is optimaal rijp, gezond en gevarieerd en ik heb niet de nadelen van het verse fruit.”

TOEVOEGING

Overigens ziet Harmsen het vriesvers fruit eerder als een toevoeging van vers fruit en niet altijd als een vervanging. “Vriesvers werd vroeger als categorie soms als inferieur gezien, maar dat is het al jaren niet meer. De consument weet heel goed dat vriesvers net zo goed is als vers. Het vult een andere behoefte in. Beide soorten hebben hun voordelen en hun plek. Bijvoorbeeld de ervaring van een appeltje uit de hand, gaan we niet vervangen door diepvries. Maar vriesvers is een heel goed alternatief om fruit te eten. Als je het verwerkt, is het heel goed uitwisselbaar met vers fruit.”

Tevens transport van losgestort product met 70 eigen auto’s GMP kwaliteitsnorm

Laagdrempelig is een belangrijke karakteristiek van Fast Fruit. Ruud geeft aan dat niet alle consumenten aan hun aanbevolen portie van 250 fruit komen. “Wij willen graag bijdragen aan de gezondheid en het voor consumenten laagdrempelig maken om hun dagelijkse hoeveelheid fruit te kunnen eten.” Hij merkt op dat consumenten soms wat frustratie hebben rondom de bereiding van fruit. “Denk bijvoorbeeld aan een mango; dat vinden veel mensen een hoop gedoe. Het druipt en geeft vieze handen.” Een ander aspect is de kwaliteit, waarvan Harmsen ziet dat die bij vers fruit niet altijd voorspelbaar is. “Het kan voorkomen dat het niet zoet of niet rijp is. Het voordeel van vriesvers fruit is dat het altijd op het toppunt van rijpheid wordt geoogst; dan is het volop zoet. Je hebt altijd kwalitatief goed fruit, want dat wordt geselecteerd. Je hoeft nooit te wachten of het al rijp of eetbaar is, dat is al voor je gedaan.”

ALTIJD BESCHIKBAAR

Een ander voordeel dat Ruud noemt is dat vriesvers fruit altijd beschikbaar is en niet afhankelijk is van de seizoenen en dat het niet onderdoet voor vers fruit als het op voedingswaarden aankomt. “Omdat het zo snel wordt verwerkt en ingevro-

ren, is het vergelijkbaar met vers fruit.” Daarnaast benoemt Harmsen dat het fruit uit de diepvries makkelijk te portioneren valt en daarmee bijdraagt aan het tegengaan van voedselverspilling. Ook de verpakking van Fast Fruit is daarop afgestemd. “We hebben een verpakking met een zipsluiting, die gemakkelijk weer te sluiten is en dat wat niet wordt gebruikt dus eenvoudig weer in de vriezer kan worden teruggelegd.”

Doelstelling voor Fast Fruit is om inspiratie en variatie te brengen in een toegankelijk assortiment vriesvers fruit. De invulling daarvan laat het merk aansluiten bij de consument. Zo geeft Harmsen aan dat bijvoorbeeld açai drops zijn opgenomen, een aanvulling waar door de gezondheidsbewuste consument naar gezocht wordt. Ook zijn er bananenschijfjes. Heel geschikt voor bananenbrood of smoothies, laat hij weten. “Banaan is de tweede meest geconsumeerde verse fruitsoort en dan is het best gek dat de vriesverse variant er niet is.” Ook de avocadoschijfjes zijn nieuw. “Er zijn wel avocadoblokjes beschikbaar, maar de schijfjes zijn heel mooi voor op een cracker, boterham of salade. Dat ziet er mooier uit dan blokjes en met name geschikt om

te serveren. Daarmee maken we het heel toegankelijk om dagelijks te gebruiken.”

LEKKER

Daarnaast ziet Harmsen dat vriesvers fruit het makkelijker maakt om consumenten in contact te brengen met unieke fruitsoorten. “Behalve açai hebben we vriesvers dragonfruit en papaja en die lijn zijn we verder aan het ontwikkelen.” Het Fast Fruit assortiment bestaat uit vriesvers producten met puur fruit, mixen en de basis voor smoothies. Daarnaast wordt gekeken naar ontwikkeling van nieuwe producten in de ready-to-go categorie. Centraal daarbij staat de vraag hoe met makkelijke producten kan worden bijgedragen aan gezondheid, geeft Harmsen aan. Eén van die producten combineert bijvoorbeeld Griekse yoghurt met fruit. Hij stelt vast dat naast gezondheid ook smaak bij het samenstellen van nieuwe producten niet wordt vergeten. “Het mag ook lekker zijn. Bijvoorbeeld fruit om te snoepen, daar is niets mis mee. We zijn vooral bezig met hoe we nog beter kunnen bijdragen aan de dagelijkse portie fruit,” besluit Harmsen. (MW) 

“Kwaliteit, gezondheid en traceerbaarheid van begin tot eind, dat is waar het om draait,” vertelt Sales Relations & Marketing Manager Guy Dhaen van Sivafrost. In 1986 werd het familiebedrijf in het Vlaamse Dendermonde opgericht als dienstverlener voor het bewaren van diepvriesvoeding. Met de bouw van het hoogbouwmagazijn in 2020 werd de opslagcapaciteit in de diepvriesruimte verdubbeld tot 30.000 europallets.

“Opde grond liepen we tegen onze beperkingen aan, daarom zijn we de hoogte ingegaan. Deze stockageruimte is 43 meter hoog en dit deel is volledig geautomatiseerd, waardoor we 100% controle hebben over het plaatsen van de pallets. Alles wordt softwarematig aangestuurd en dat biedt veel tijdswinst bij het laden en het lossen. Alle producten gaan meteen de band op en worden automatisch gepositioneerd,” vertelt Guy. “In de hoogbouw werken we met meerdere kranen, zodat we altijd de producten over meer kranen kunnen verspreiden. Mocht er een technisch issue optreden op één van de kranen, dan kan het werk altijd doorgaan.”

EDI-KOPPELING

“Automatisering is voor ons een fysiek en administratief speerpunt. Daar ligt voor ons duidelijk de toekomst, zodat we het proces efficiënter kunnen monitoren en

we minder foutmarges hebben. Zo hebben we steeds vaker met onze klanten een EDI-koppeling, zodat zij onmiddellijk hun input in ons systeem kunnen verwerken. Dankzij deze samenwerkingen kom je tot betere charges, krijg je een directere manier van werken en zit je korter op de bal.”

Sivafrost bedient een grote range van bedrijven met opslag en verpakken van de diepvriesproducten. Naast de AGF-sector worden onder meer diensten verleend aan de bakkerij-, vis- en snacksectoren. “Tot een paar jaar geleden bestond het aandeel AGF nog uit zo’n 30%, maar hier zit een stijgende lijn in en momenteel zitten we al op bijna 40%. Door onze installaties om producten te mengen, zien we het marktaandeel van diepvriesfruit stijgen. We hebben een aantal buitenlandse klanten die specifiek gericht zijn op smoothies.”

“Wij zijn puur een dienstverlener en hebben zelf geen eigen productie. Verschillende van onze klanten kopen wereldwijd in en hebben plants over de hele wereld. Veel klanten verpakken zelf, maar dankzij onze knowhow kloppen ze toch bij ons aan voor specifieke vragen. Is men vergeten een verpakking te bedrukken, dan kunnen wij dit voor ze organiseren. Zeker bij grote volumes of lastige producten is het voor hen interessant om dit extern uit te laten voeren. Dan hoeven ze niet zelf de investering te doen en kan men zich blijven richten op de corebusiness. We proberen dan ook niet zomaar een dienstverlener te zijn, maar veel meer een partner voor klanten voor alles wat men hun diepvriesproducten te maken heeft.”

TIMING IS CRUCIAAL

De grootste uitdaging voor Sivafrost vormt volgens Guy de timing. “Wij zitten veelal achteraan het proces. Als klanten hun producten van overzee hier moeten krijgen, zit je vaak aan een strikte timing vast. We hebben hier een grote hoeveelheid productielijnen staan, maar door de grote variatie aan producttypes en de hygiënische aspecten moeten we de machines toch regelmatig omstellen en reinigen. Dat zorgt ervoor dat we bepaalde lijnen eigenlijk altijd wel 24 per uur dag draaiende hebben om alles vlekkeloos te laten verlopen.”

Guy Dhaen, Sivafrost: “Door automatisering stijgt AGF-aandeel in ons bedrijf””

Superior handling & storage solutions

De box voor het zware werk: Groots qua inhoud, 1400 liter

Hygiënisch en voedselveilig

Geschikt voor extreme temperaturen -40˚C tot 60˚C

Makkelijk te reinigen

Stapeling tot 8 hoog en 8000 kg totaal Ook beschikbaar in een gesloten versie

Dolav Benelux BV

Oostwijk 13 | 5406 XT Uden

T.+31 40 235 0255

Contacteer ons vandaag nog: info@dolav.nl

Ontdek onze processing solutions voor versmarkt en industrie

Het volledige gamma voor versmarkt en industrie vind je op onze website: www.bruynooghe.be.

Size: 1300L x 1150B x 1250H

A5 kaarthouder

Verstevigingsribben

Meerdere drukknoppen

Standaard meerdere kleuren mogelijk

Afmetingen: 1300L x 1150B x 1250H

Een belangrijke trend is volgens de marketing manager de vraag naar andere verpakkingen. “Producten als snacks en smoothies worden steeds minder verpakt in plastic en steeds vaker in doosjes. Dat brengt wel wat uitdagingen met zich mee.” De productbeschikbaarheid als gevolg van bijvoorbeeld klimaatverandering is bij Sivafrost volgens Guy momenteel nog geen issue. “Dat komt wellicht ook door de grote variëteit aan producten die we opslaan. Maar een klant die ook zelf diepvriesopslag heeft, zal bij een lagere productie minder product voor ons overhouden.”

CO2-NEUTRAAL

De gestegen energieprijzen zorgden ook bij het vrieshuis in Dendermonde afgelopen jaar voor de nodige kopzorgen. “Uiteraard proberen we de kosten zo laag mogelijk te houden, door onder meer

len op ons bedrijfsterrein staan alsook zonnepanelen op alle daken. Recent hebben we tevens op ons hoogbouwmagazijn zonnepanelen geïnstalleerd. Voor de resterende energie die we nodig hebben, kopen we groene energie in. We zijn een CO2-neutraal bedrijf en verrichten daar veel inspanningen voor. Je ziet dat dit zijn vruchten afwerpt, want we komen zeker bij beursgenoteerde bedrijven hierdoor nog beter in de picture.”

“Maar ook wij moesten onze hogere kosten doorberekenen aan onze klanten. Dat geldt niet alleen voor de energietarieven, maar we hadden in België ook nog een bijkomend effect van de loonindexatie. Dat is geen gemakkelijke opgave, maar we hebben dit zo transparant mogelijk gecommuniceerd en in overleg naar een oplossing gezocht. Uiteindelijk opteerden de meeste klanten toch voor een algehe

maar om die prijsfluctuaties in de praktijk door te berekenen en dit transparant te houden, blijft een lastiger verhaal.”

Concurrentiekracht is volgens Guy heel erg belangrijk. “Zowel nationaal als internationaal verzorgen meer warehouses de stockage van diepvriesproducten. Het verpakken van diepvriesproducten is echter een aparte tak van sport waar minder spelers actief in zijn. Onze kracht is toch wel de kennis die wij de afgelopen 37 jaar hebben opgebouwd. Natuurlijk is de prijs niet onbelangrijk, maar bottom line blijft toch de kwaliteit en de service doorslaggevend. Je wilt tenslotte gewoon dat jouw verpakkingen perfect afgeleverd worden.” (IH) 

guy.dhaen@sivafrost.be

Innovatieve optische sorteeroplossingen voor de voedingsindustrie

Meer informatie?

T. +32 (0)11 71 80 20 info@optimum-sorting.com

www.optimum-sorting.com

FUJI KWALITEIT

VOOR EEN BETAALBARE PRIJS…

Speciaal voor de AGF sector heeft Fuji Packaging de CX-II rotary flowpacker in combinatie met een attachless toevoersysteem ontwikkeld.

Volledig servo gestuurd en voorzien van inductieverwarming. Korte omsteltijden en weinig onderhoud.

Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie.

Telefoon: 0320 266 121

E-mail: info@fuji-packaging.nl

WE PACK THE WORLD SMARTER

www.fuji-packaging.nl

CP201 casepacker speciaal ontwikkeld voor verpakken van diepvries producten. Diepvries groente, fruit, friet, vlees en vis.

“Wij waren uit ons jasje gegroeid,” zegt Ron Steinhage, site manager van Frost Service Venlo – dat in opdracht diepgevroren producten bewerkt, verwerkt, verpakt en opslaat – over de nieuwbouw op Greenport Venlo. Hoewel de beschikbaarheid van materiaal en mensen door het uitbreken van het conflict in Oekraïne – Rusland onder druk kwam te staan, is het pand inmiddels in januari opgeleverd.

Hetnieuwe pand biedt ruimte voor de groei die Ron ook in de toekomst voor de diepvriescategorie verwacht. “De con-

stante vraag naar vriesvers producten blijft. Sinds ik in 1990 in de diepvrieswereld van start ging, heb ik geen enkel jaar

meegemaakt dat er minder omzet of tonnage in diepvries-AGF was dan het jaar ervoor. En in 2023 groeit de categorie nog steeds.”

MAGAZIJNEN LIGGEN VOL

Wel ziet hij, als gevolg van de coronacrisis en het conflict in Oekraïne, veranderingen in de markt. “Het is een hele gekke inkoopmarkt. We hebben vreemde taferelen gezien in het begin van de oorlog, waarbij prijzen als een idioot omhoog gingen. Nu zie je dat heel veel magazijnen

Henri Veltmans van CPS en Ron Steinhage van Frost Service Venlo voor één van de CPS-verpakkingslijnen in de nieuwe fabriek

KNOLSELDER OOK VOOR DE BELGISCHE INDUSTRIE

Ron Steinhage, Frost Service Venlo over de reden van de nieuwbouw:

“De constante vraag naar vriesvers producten blijft”

vol liggen en veel partijen terughoudend zijn, waardoor de prijzen kelderen. Als gevolg daarvan is de markt afwachtend en er wordt weinig ingekocht vanwege de dalende prijzen.”

De producten die Frost Service Venlo inpakt, vinden voornamelijk hun weg naar de retail waarbij zo’n 70 procent over de Duitse grens zijn bestemming vindt. Daarbij ziet Ron dat waar voorheen supermarkten producten vooral per doos afnamen, er nu veel vraag is naar sortimentsdozen met in plaats van bijvoorbeeld enkel zakjes aardbeien ook zakjes kersen en frambozen. “Er wordt gekozen

Industrie 4.0

voor een mixdoos, wat makkelijker is qua besteleenheid en ervoor zorgt dat er niet heel veel volume van één product is.” En Ron stelt vast dat ook in de retail de beperkte beschikbaarheid van arbeid een rol speelt. “Het moet kant-en-klaar zijn. Er is vraag naar dozen die gemakkelijk in de diepvries leeggeschud kunnen worden, zodat het personeel in de winkel – wat daar natuurlijk ook schaars is – veel minder werk heeft en veel meer per uur kan vullen.”

HOGE MATE VAN AUTOMATISERING

“Het vullen van bijvoorbeeld een sortimentsdoos, stelt eisen aan de verpak-

kingsmachines,” zegt Henri Veltmans, Sales Director van Case Packing Systems (CPS) – onder meer gericht op verpakkingslijnen voor individual frozen producten – dat betrokken was bij de ontwikkeling van de verpakkingslijnen voor de nieuwbouw. “We hebben de mixverpakkingen kunnen automatiseren; waarbij er twee sortimenten in één doos terechtkomen. Dus nu biedt de installatie de mogelijkheid om zowel mixverpakkingen als mono verpakkingen en los product te verpakken. Daarnaast is de installatie in staat om octobins automatisch te vullen. De mate van automatisering is daardoor erg hoog.”

solutions

In het kader van Industrie 4.0 – de opkomst van digitale industriële technologie – slaan CPS en FSV de handen ineen om het serviceniveau van de verpakkingslijnen omhoog te brengen. Als voorbeeld noemt Henri een motor die, als hij meer stroom gaat gebruiken, daarvan automatisch melding maakt. Hij ziet dat veel bedrijven de technische dienst hebben afgeschaald waardoor er behoefte is aan meer service. “Daardoor willen we dien-

sten aanbieden die net wat verder gaan. Nu worden we vaak pas gebeld als er iets kapot is. Je kunt dat ook preventief voor zijn met een systeem dat bijvoorbeeld bijhoudt hoe vaak een cilinder beweegt. Als die gemiddeld een miljoen kan bewegen, kunnen we nu een waarschuwing geven als de levensduur verstreken is. Dat is de next service, dat wij zulke zaken kunnen signaleren en aanpassen.”

Iets waar FSV blij mee is, want efficiëntie is één van de centrale thema’s geweest bij het ontwikkelen van de nieuwe fabriek, geeft Ron aan. Dat geldt ook voor het verpakkingstraject. Waar verse producten veel kwetsbaarder zijn en beschermd moeten worden in schaaltjes, is bij diepvries juist efficiëntie en het vermijden van het inpakken van lucht belangrijk, legt Henri uit. “Je wilt zoveel mogelijk kilo per kubieke meter verpakking inpakken

Joop Groot Verkoop

Dirk Groot Inkoop

Tim Groot Teelt

Jubilea

Zowel FSV als CPS hebben dit jaar een feestje te vieren. FSV bestaat 20 jaar en CPS tikt de 35 jaar aan. Om dit jubileum te markeren organiseert CPS open dagen van 22 tot 24 juni. FSV staat in juni in eigen kring en met het Duitse hoofdkantoor stil bij deze mijlpaal. Daarnaast heeft het een open dag voor relaties in de planning.

om de efficiëntie van het verpakkingsproces te vergroten.” Hij geeft aan dat dit mogelijkheden biedt om te kunnen besparen op karton en de logistiek. “De hele logistieke keten draait op -22˚C. Niet alleen de productie, maar ook de opslag en het transport kosten veel geld. Als je dat een paar procent beter kunt doen, dan ben je erg duurzaam bezig doordat je in de keten bespaart.”

FORSE BESPARING

“Die besparing kan fors zijn,” merkt Henri op. “Bovenop de besparing op arbeid, spaar je – en dat kan oplopen tot 25.000 euro per lijn – in de keten kosten uit door gunstiger opslag en transport door lagere

dozen.” Ook Ron benoemt de besparing op arbeidskrachten en lagere dozen als een belangrijk aspect. “De beschikbaarheid van arbeid is een drama, dus als je daar in de keten wat aan kunt doen, is dat heel erg goed. Met de nieuwe verpakkingslijn besparen we twee personeelsleden en de verpakkingskwaliteit is beter dan bij handmatige verpakking. Tegen de continuïteit van een machine kan niemand op.”

Verder ziet Ron dat voor de retail duurzaamheid een belangrijk aspect is, waaraan ook bij de nieuwbouw zo veel mogelijk invulling is gegeven. “Dagelijks krijgen we daarover vragen. Met de nieuwbouw kunnen we aantoonbaar zeggen dat we minder materiaal verbruiken en een snellere doorgang van producten hebben. Daarnaast verpakken we geen lucht meer, waardoor we kleinere dozen kunnen gebruiken en hogere volumes op een pallet kunnen zetten. De effectiviteit gaat omhoog en de kosten gaan omlaag. Dat is de enige manier om je kop boven water te houden op dit moment en dat probeer je eigenlijk over de hele lijn mee te nemen.” Ron ziet dat veel van deze kleine ingrepen

bij elkaar een serieuze besparing kunnen opleveren. “Het nieuwe pand is in kubieke meters drie keer zo groot als het vorige pand, terwijl wij nog niet eens dubbel de stroombelasting hebben.” (MW) 

r.steinhage@frostservicevenlo.nl

h.veltmans@c-p-s.nl

In het Belgische conceptakkoord vervallen oogstdeadlines

Verruiming winterteelten in Nederland nog steeds niet

compleet

In de strijd tegen het stikstofmonster, worden tal van maatregelen genomen. Niet weg te denken uit de Nederlandse media zijn de berichten rondom uitkoping van zogenaamde piekbelasters – al dan niet vrijwillig. Maar ook op het gebied van water is het nodige gaande. In het 7e Actieprogramma betreffende de Nitraatrichtlijn (APN), dat is opgezet om de waterkwaliteit te verbeteren, is onder meer de zogenaamde 1 oktober-maatregel opgenomen. Dit houdt in dat op zand- en lössgronden voor 1 oktober een vanggewas ingezaaid moet zijn. Gebeurt dit na 1 oktober, dan leidt dit tot een korting op de stikstofgebruiksnorm.

Hieruit vloeit voort dat het hoofdgewas dus ruim voor 1 oktober geoogst moet worden. Dit is niet altijd vanzelfsprekend en daarom zijn winterteelten van deze regel uitgezond. Daarvoor heeft de overheid lijsten met winterteelten en vanggewassen opgesteld. Diverse brancheorganisaties, waaronder Vigef (Vereniging van de Nederlandse Groenten- en Fruitverwerkende Industrie) gaven aan dat op de lijsten belangrijke teelten, zoals bijvoorbeeld spinazie, peen soorten en

boerenkool werden gemist. LTO Nederland benoemde andere teelten zoals consumptieaardappelen, sla, bleekselderij, witlofpennen en rode bieten.

DAGELIJKSE PRAKTIJK AANPASSEN VOOR SOMMIGE TEELTEN

In april heeft de overheid, na consultatie van belanghebbenden, nieuwe lijsten gepubliceerd waarbij het aantal winterteelten is verruimd. Vigef toont zich tevreden. “Wij zijn blij dat het merendeel van onze punten uit onze reactie op de internetconsultatie uit november 2022, is overgenomen. Met name ten aanzien van spinazie, savooiekool, bleekselderij, waspeen, aardbei, sla-soorten, witlof en pastinaak. Hierdoor kan de productie van bijvoorbeeld diepvriesspinazie in Nederland worden gecontinueerd. Dit is belangrijk voor telers en de Nederlandse consumenten die grote liefhebber zijn van deze wintergroente. De teelt zal zo voldoen aan de kaders van de Brusselse wetgeving die door het kabinet voor de Nederlandse situatie wordt ingevuld.”

Vigef geeft aan dat voor specifieke teelten, zoals bijvoorbeeld sperziebonen, de telers toch hun dagelijkse praktijk zullen

moeten aanpassen. “Die mogen worden geteeld, echter er is sprake van een korting van 5 kg stikstof in de periode tussen 1 -14 oktober.”

CONSUMPTIEAARDAPPELEN

LTO Nederland reageert op haar website met gemende gevoelens. “Veel vollegrondsgroentegewassen zijn gelukkig op de lijst geplaatst maar er ontbreken ook gewassen zoals consumptieaardappelen, vezelhennep en een aantal groente gewassen (zoals suikermais). Het grootste deel van de consumptieaardappelen

Wat is een vanggewas?

Dit is een gewas – bijvoorbeeld een groenbemestingsgewas – dat na een hoofdgewas wordt geteeld, met de bedoeling uitspoeling van meststoffen, vooral nitraat tegen te gaan. Andere vanggewassen worden gebruikt als barrière om de verwaaiing van gewasbeschermingsmiddelen tegen te gaan, of een vanggewas kan schadelijke organismen weglokken bij het hoofdgewas.

Bron: Wikipedia

op lichte gronden wordt bijvoorbeeld pas na 1 oktober geoogst. Het gemiddelde oogstmoment is in de afgelopen jaren ook verlaat, wat samenhangt met et veranderende klimaat en de verlenging van het groeiseizoen in Nederland.”

De Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie (VAVI) noemt, tegen de NOS, het besluit consumptieaardappelen niet op te nemen in de lijst met winterteelten dramatisch. "De lagere opbrengst zal uiteindelijk leiden tot een deuk in het inkomen van de aardappelsector, zowel

telers als verwerkers", zegt VAVI-directeur Andries Middag. Eerder gaf Vavi aan dat de investeringen om de aardappelen voor 1 oktober te verwerken, de aardappelverwerkende industrie 1,5 miljard euro zal kosten. De NOS laat weten dat iets meer dan de helft van alle consumptieaardappelen wordt verbouwd op zand of löss, voornamelijk in het zuidoosten van Nederland.

MESTACTIEPLAN

Ook in België werden, onder de noemer Mestactieplan, vorig jaar door de minister van Omgeving plannen gemaakt om de mestnormen aan te scherpen. Daar werd zelfs 1 september genoemd als uiterste

oogstdatum. En ook in België mocht het voornemen rekenen op stevige kritiek uit politiek, en aardappel- en groenteverwerkende bedrijven. Zo liet Bernard Haspeslagh van Ardo, speler op de markt van vriesverse groenten, aan Akkerwijzer weten te vrezen dat de fabrieken ten dode zijn opgeschreven als het mestactieplan wordt uitgevoerd. „We zouden niet langer negen maar slechts vier maanden per jaar diepvriesgroenten kunnen produceren.”

Waar in eerste instantie – en in afwijking van eerdere situaties – de conceptversie van het meest recente Mestactieplan tot stand kwam zonder consultatie van de belanghebbenden, zijn zij inmiddels wel bij het proces betrokken, zegt Nele Kempeneers, woordvoerder van Boerenbond. Dat heeft na maandenlang intensief overleg door landbouw- en milieuorganisaties geleid tot een principe akkoord dat nu voorligt ter beoordeling van de EU.

HAALBAAR

“Het was heel intensief en zeker niet makkelijk, maar we zijn er fier op dat het middenveld de kans heeft gehad om die moeilijke kwestie op te lossen en dat er een akkoord gevonden is. In het princiepsak-

koord wordt een aantal inspanningen van de landbouw gevraagd, die in de praktijk haalbaar zijn. Het akkoord is vooral gebaseerd op het inzetten van mest op het juiste tijdstip, in de juiste hoeveelheid en op de juiste manier, zodat er zo weinig mogelijk uitspoeling kan zijn.” Daarbij worden in gebieden waar de waterkwaliteit niet aan de normen voldoet, de bemestingsnormen verstrengd op basis van een keuzemenu waarbij toepassing van mest gecompenseerd kan worden met andere maatregelen, laat Nele weten.

“In het princiepsakkoord zijn de strenge deadlines voor de oogst van tafel en de al bestaande verplichting tot het zaaien van een vanggewas blijft gehandhaafd.” Boerenbond toont zich opgelucht met het conceptakkoord. “Boerenbond is tevreden dat erna lang onderhandelen een consensus werd gevonden. Het was onder meer heel belangrijk voor de sector dat de strikte deadlines voor de oogst van tafel zouden gaan. Voor de aardappel- en groententeelt in Vlaanderen zou dat economisch een catastrofe zijn.” (MW) 

persdienst@boerenbond.be

Aardappelen op zandgrond

Veel handel in de regio

China produceert veel, maar handelt weinig in verse groenten en fruit

China roert zich flink en probeert een belangrijke stempel te drukken op het geopolitieke wereldtoneel. Na de Verenigde Staten is China de tweede economie van de wereld met een bbp van bijna 20 biljoen dollar. China is met een waarde van 3,6 biljoen dollar wel de grootste exporteur van goederen. Met het “belt and road initiative” (“Nieuwe Zijderoute”) probeert China meer invloed te krijgen op de wereldhandel met China in het middelpunt.

De invloed van dit enorme project op de handel in verse groenten en fruit is beperkt. In het grote geheel speelt de handel in verse groenten en fruit een zeer bescheiden rol. De import van verse groenten en fruit is met een waarde van 12 miljard dollar wat groter dan de exportwaarde van 10 miljard dollar. Dit is in het grote geheel zeer bescheiden. Het overgrote deel (85%) van de export van Chinese groenten en fruit is gericht op landen in de eigen regio. Bij de import is de eigen regio iets minder dominant (75%). Naast landen in Zuid- en Oost-Azië wordt er ook een redelijke hoeveelheid vers fruit ingevoerd uit Chili, Zuid-Afrika,

Ecuador, Nieuw-Zeeland en Peru. De handel in verse groenten en fruit met EU-landen is van bescheiden omvang. Vorig jaar exporteerde China ruim 180.000 ton naar de EU27 en importeerde niet meer 20.000 ton uit de EU.

China: Productie, import en export van (verse) groenten en fruit (in 1000 ton)

De Guozigou-brug in Xinjiang is een belangrijk onderdeel van China’s “One Belt One Road”-project

Belangrijkste handelspartners van China Totale goederenhandel

in miljarden dollar

1)Re-export van producten die in China zijn vervaardigd en vervolgens via Hong Kong weer naar China worden uitgevoerd. O.a. vanwege geografische ligging en daardoor logistiek gemak. De bedrijfsvoering van multinationale ondernemingen en hun distributiecentra is vaak gevestigd in Hong Kong

Belangrijkste handelspartners van China voor verse groenten en fruit In miljoenen dollar

HELFT VAN WERELDWIJDE GROENTENPRODUCTIE

China is wereldwijd gezien veruit de belangrijkste producent van groenten en fruit. Vooral bij groenten is dat het geval. Volgens FAO-cijfers produceerde China in 2021 ruim 600 miljoen ton groenten. Dat is iets meer dan de helft van de wereldproductie. Op grote afstand is India met 140 miljoen ton de tweede. In de Verenigde Staten en Turkije wordt rond de 25 miljoen groenten geteeld en in Spanje 14 miljoen ton. In Nederland en België is dat resp. 5,6 en 2,4 miljoen ton.

Bij fruit is China wel de grootste, maar het aandeel in de wereld is volgens de FAO “maar” een kleine 30%, nl. 253 van de 910 miljoen ton. India is met ruim 100 miljoen ton de tweede en Brazilië met 40 miljoen ton de nummer drie. Nederland en België zijn met beide rond de 0,6 miljoen fruitproductie kleintjes op wereldschaal gezien.

RELATIEF WEINIG BUITENLANDSE HANDEL Vergeleken met de enorme productie in China is de buitenlandse handel van geringe betekenis. De export bedraagt een kleine 10 miljoen ton en de import nog geen 6 miljoen ton. Verse groenten importeert China nauwelijks. Bij de export gaat het voor twee derde om groenten.

China exporteerde in het afgelopen jaar 9,6 miljoen verse groenten en fruit. Dat was ongeveer evenveel als in de drie voorgaande jaren. De belangrijkste zeven afnemers zijn landen in de regio. Vietnam is veruit de belangrijke afnemer met in 2022 een hoeveelheid van 2,1 miljoen ton. Doorvoerder Hong Kong is de tweede met 1,1 miljoen ton en Indonesië en Thailand zijn goed voor rond de 1,0 miljoen ton.

Rusland is als achtste afnemer de eerste buiten de regio. Na Zuid-Korea, Bangladesh en de Verenigde Arabische Emiraten is Nederland de twaalfde afnemer. In het afgelopen jaar ging het voor Nederland om ca. 140.000 ton. Binnen de EU is Nederland veruit de belangrijkste (directe) afnemer van verse groenten en fruit uit China.

VEEL KNOFLOOK

Knoflook is veruit het belangrijkste Chinese exportproduct als het om verse groenten en fruit gaat. In het afgelopen jaar kon China ca. 2 miljoen ton knoflook in het buitenland afzetten. Wat meer dan in 2021, maar minder dan in 2020. Daarvoor was het nog minder. Chinese knoflook gaat naar heel veel landen. Indonesië is de belangrijkste afnemer met in 2022 een hoeveelheid van 565.000 ton. Een serie andere landen in de regio volgen daarna. Buiten de regio is de Verenigde Staten de grootste met in 2022 een export van 50.000 ton. Nederland was goed voor 35.000 ton Chinese knoflook.

Op grote afstand is uien het tweede Chinese exportproduct. In 2022 kon er 835.000 ton in het buitenland worden afgezet. Japan en Vietnam zijn de twee grote afnemers van Chinese uien.

Appelen is de nummer drie met in 2022 een export van 823.000 ton. Dat is minder dan de jaren ervoor. Het gros van de Chinese appelen gaat naar landen in de regio met Indonesië en Vietnam als de belangrijkste.

Andere grote Chinese exportproducten zijn: kool, peen, mandarijnen, peren, gember en druiven.

BEPERKT AANTAL PRODUCTEN NAAR

EU

Naar de EU gaan vooral gember, grapefruit, knoflook en (Aziatische) peren. Tot voor kort was grapefruit het belangrijkste product. Een paar jaar terug werd er vanuit China nog zo’n 110.000 ton in de EU27 ingevoerd. In 2022 was dat 64.000 ton, waarvan bijna 50.000 ton in Nederland aankwam. In het afgelopen jaar werd er ook 64.000 ton Chinese gember in de EU ingevoerd. Ook van dit product was het minder dan in de jaren ervoor. Ook weer bijna 50.000 ton kwam in Nederland

China: Import verse groenen en fruit (in 1000 ton)

China: Import verse groenen en fruit (in 1000 ton)

China:

Export verse groenen en fruit (in 1000 ton)

Productie groenten en fruit in 2021 (in 1000 ton)

China: Export verse groenen

en fruit (in 1000 ton)

binnen. Verder werd er vorig jaar 40.000 ton Chinese knoflook uit China ingevoerd. Dit was wel meer dan daarvoor. Het grootste deel, 30.000 ton, kwam in Nederland aan. Verder is nog de 9.000 ton (Aziatische) peren die vanuit China werd ingevoerd van enige betekenis.

GEEN GROENTEN INGEVOERD

Evenals in heel veel andere landen is bananen ook in China het belangrijkste importproduct. Van de totale import van 5,9 miljoen ton in 2022 was 1,8 miljoen bananen. De laatste jaren is de Chinese import van bananen redelijk stabiel. De meeste komen uit de Filipijnen, maar er komen er ook veel uit Vietnam, Cambodja en Ecuador. De import uit vooral Vietnam groeit en die uit Ecuador krimpt.

China: Import sinaasappelen (in tonnen)

China: Import verse groenen en fruit (in 1000 ton)

China: Import verse groenen en fruit (in 1000 ton)

Na bananen volgen een aantal meer Aziatische producten, nl. durian, pitahaya, langon en mangosteen. Opvallend groot en groeiend zijn ook de importkersen. In 2022 ging het al om bijna 370.000 ton. Ze komen bijna allemaal uit Chili. Van de ook in Europa meer bekende producten zijn verder de Chinese import van sinaasappelen met 210.000 ton (vooral uit Zuid-Afrika, Egypte en Australië), kiwi’s met 120.000 ton (Nieuw-Zeeland) en appelen met 95.000 ton (vooral uit Nieuw-Zeeland, maar ook uit Zuid-Afrika en Chili) van belang.

BESCHEIDEN HANDEL MET EU-LANDEN

De export van verse groenten en fruit vanuit EU-landen naar China is qua omvang van geringe betekenis. In 2022 ging het om nog geen 20.000 ton. In 2021 was het nog minder, maar daarvoor wel meer. In het afgelopen jaar was kiwi’s het belangrijkste product met een EU-export naar China van 6.000 ton. Het gros kwam uit Italië.

De export van peren vanuit de EU naar China bleef volgens Eurostat cijfers steken op iets minder dan 6.000 ton. De laatste jaren is dat vooral export vanuit Nederland. De export van Belgische peren naar

China: Export uien (in tonnen)

China: Export knoflook (in tonnen)

China was in 2022 nog maar 1.200 ton groot. Overigens wel meer dan in 2021, maar minder dan de meer dan 3.000 ton in 2017 en 2018. Importcijfers van China spreken van een import van peren uit België van zo’n 5.000 ton in de afgelopen jaren. De EU-export van sinaasappelen naar China schommelt nogal. In 2019 kon-

den er nog meer 40.000 ton in China worden afgezet. In het afgelopen jaar was dat nog geen 5.000 ton. Het gaat vooral om Spaanse sinaasappelen. De export van EU-appelen naar China verloopt moeizaam. In 2018 lukte het Frankrijk om nog een redelijke hoeveelheid (4.200 ton) naar China uit te

China

China: Export verse groenen en fruit (in 1000 ton)

EU27: Import verse groenten

en fruit uit China (in tonnen)

Hong Kong: Import en export verse groenten en fruit (in tonnen)

China: Import diverse exoten (in tonnen)

China: Import kiwi’s, appelen, peren en kersen (in tonnen)

voeren, maar daarna was het veel minder.

HANDEL HONG KONG IS APART GEVAL

De handel van/naar Hong Kong is een apart geval. Bij de totale goederenhandel komt het veel voor dat Chinees product al of niet na bewerking weer in China wordt ingevoerd. Bij groenten en fruit is het wat ondoorzichtig. Volgens het Hong Kongse CBS werd er vorig jaar ruim 2 miljoen ton verse groenten en fruit in Hong Kong ingevoerd. Een kleine helft hiervan kwam uit China. Uit Chili kwam 360.000 ton en uit Thailand en Zuid-Afrika respectievelijk 220.000 en 140.000 ton.

De export was in het afgelopen jaar met 800.000 ton kleiner dan de jaren daarvoor. Vrijwel

alles ging naar het Chinese vaste land.

Belangrijke importproducten van Hong Kong zijn kool, kersen, sinaasappelen, durian, appelen, druiven en exoten. Exportproducten van Hong Kong zijn vooral kersen, durian, druiven, exoten, sinaasappelen en pruimen. 

Jan Kees Boon Fruit and Vegetable Facts www.fruitandvegetablefacts.com fruitvegfacts@gmail.com

Hong Kong: Import en export verse groenten en fruit (in tonnen)

China: Export appelen (in tonnen)

Snoeptomatenspecialist bezig om ‘specialist in bio te worden’

Vitensa gaat dit jaar voor het eerst een volledig jaar met bioteelt draaien. In 2022 zijn de eerste stappen als bioteler gezet, in wat op meerdere manieren een bijzonder seizoen was.

“Wewaren goed in wat we deden, maar zijn nu weer op nul begonnen.” Zo vat Operationeel Manager Geert Visker het in de laatste week van april samen. Het is dan een jaar geleden dat de vaders van de huidige eigenaren de eerste planten in de grond zetten. André van der Knaap, de vader van eigenaar Dennis, en Peter Grootscholten, de vader van eigenaar Robin, kennen de teelt in de grond nog van vroeger. Voor de huidige telers, en ook voor Geert, is de teelt in de grond nieuw, en de biologische teelt helemaal.

Toch kozen ze er bewust voor, in de zomer van 2021. De specialisten in snoeptomaten vonden dat ze een keuze moesten maken: of meegroeien met de teelt van snoeptomaten of specialiseren. Dat deden ze in Vierpolders in een kas van 7,2 hec-

tare met verpakkingshal al, en doen ze nu met biologische glasgroenten. De kas is verdeeld in twee afdelingen. Ideaal om vruchtwisseling toe te passen. Daar waar het ene jaar de komkommers staan, staan het andere jaar de tomaten, en andersom. Helemaal gelijk verdeeld is het areaal niet. Het betekent dat er eind april komkommers geoogst worden op 3 hectare, terwijl in het deel van 4,2 hectare de drie soorten tomaten ook goed beginnen te kleuren. Ook hier is de oogst al begonnen, maar heeft matig voorjaarsweer de oogst wel wat vertraagd.

ONDERSCHAT

Afgelopen jaar begon de oogst bij de telers logischerwijs nog een stuk later. De kas moest, na keuring door bio-certificeringsinstantie Skal, eerst een half jaar

leeg liggen. De telers kregen wel akkoord om ‘versneld’ om te schakelen. Na het verwijderen van de goten, het aanleggen van extra druppelslangen, het aanpassen van het verwarmingssysteem en het inrijden van compost, kon er gepoot worden. Niet lang daarna barstte de oogst los. “Achteraf hebben we toen een beetje onderschat hoe snel het zou gaan.” Er was volop licht. “Heel anders dan toen we dit jaar zoals gepland de tomaten op 2 januari begonnen te poten.” In de tomaten zat de eerste tros vorig jaar heel snel aan de plant. “Zo snel, dat de trossen echt nog laag hingen.” Dat gaf uitdagingen, met oogsten en gewaswerkzaamheden. “We hebben er wel even koppijn van gehad, ja,” erkent de Operationeel Manager. “Toch hebben we onze eerste oogst met biologische tomaten en komkommers goed weggekregen uiteindelijk.” Het maakt dat de kersverse biotelers tevreden terugkijken op hun eerste (halve) jaar.

Als snoeptomatenteler beschikte Vitensa al over een eigen verpakkingshal. Die hebben de telers aangehouden, maar wel anders ingevuld. De machines voor tomaten hebben plaatsgemaakt voor een verwerkingslijn voor komkommers. “Zo’n lijn neemt veel ruimte in beslag. Het klein verpakken van onze tomaten hebben we uitbesteed.” De telers kozen voor de aanschaf van een bestaande verwerkingslijn. Eind april rollen hier de komkommers, die begin maart zijn geplant, over de lopende band, en over de draaitafel. Enkele medewerkers zijn bezig de komkommers te stickeren. “Dat doen we op verzoek van de klant, net zoals we de mogelijkheid hebben om komkommers te sealen.”

MEEUWENPOEP

Vanaf het moment dat Vitensa de keuze maakte om te schakelen naar biologisch, zijn de mensen op de werkvloer meegenomen in het bio-verhaal. “Het past goed bij onze slogan ‘Feel good vegetables’.” Sinds twee jaar organiseren de telers bij-

voorbeeld informatiebijeenkomsten. “Dat doen we om de mensen die bij ons werken te vertellen waar we mee bezig zijn, en waarom. Eigenlijk zijn we hier sinds we bioteler zijn echt mee begonnen.”

Een belangrijke verandering sinds de omschakeling is dat de telers met meer vaste mensen zijn gaan werken. Robin komt op een buisrailkar voorbij gerold. “Je wilt de specifieke kennis die bij deze manier van telen komt kijken, in huis houden.” Afgelopen winter is dat goed gelukt. Driekwart van de mensen die ’s winters hun familie opzoeken in het buitenland, is teruggekeerd. Daarnaast kan Vitensa ook rekenen op hulp van specialisten in biologische bewasbescherming, bemesting en de bodem. Op de bodem komen we korrels tegen. Geert legt uit dat het mestkorrels zijn. Die strooide de teler niet toen er nog op steenwol werd geteeld. “Met de teelt in de bodem hebben we moeten leren dat we verder vooruit moeten kijken. Je kunt minder snel schakelen, iets wat we op

steenwol wel gewend waren.” Gevraagd naar de zo vaak gehoorde kenmerkende geur van het telen in de bodem komt hij bij een anekdote over meeuwenpoep uit. “Dat is een van onze meststoffen, net als kippenmest en Luzernekorrels. Voordat we een paar keer gesproeid hebben stinkt dat behoorlijk.” Lachend: “Gelukkig trekt de geur daarna ook wel weer weg.”

Wat de telers leuk vinden aan de overgang naar biologisch telen is dat ze hierdoor ook weer meer contact met de handel hebben, én met nieuwe mensen. “Je spreekt weer andere toeleveranciers, omdat je met nieuwe technieken en systemen werkt.” De mensen komen, ondanks strikte hygiënemaatregelen, ook weer vaker op het bedrijf kijken. “Je ziet dat retailers of mensen van handelshuizen er belang aan hechten om te zien hoe wij onze komkommers en tomaten biologisch telen.” De verwachting bij de mannen van Vitensa was dat ze met de stap naar biologisch meer vaste afzet zouden

Vitensa-management Dennis, Geert en Robin

Saopolo in de verpakkingshal, van waaruit ze naar Noordhuys Packing gaan

Vitensa teelt drie tomatensoorten. Het troscherryras Saopolo is daar een van

krijgen, vanwege meer contracthandel. Dat valt soms nog wel wat tegen. “Nu de komkommerprijs conventioneel zakt, zie je dat toch ook bij bio,” constateert Robin, nog altijd vanaf de buisrailkar. “Wat dat betreft is biologisch niet zoveel anders dan conventioneel. Wij zijn ervan overtuigd dat conventioneel en biologisch goed naast elkaar kunnen bestaan.”

“MINDER GAAT HET NIET WORDEN”

Voor de afzet is men aangesloten bij Harvest House. De coöperatie was tot voor kort vooral bekend vanwege het grote conventionele kasgroenteaanbod, al was er al wel één bioteler met Tabos Eco. Inmiddels zijn dat er vier. Nadat Vitensa in 2021 besloot om te schakelen, werd niet veel later bekend dat er nog twee

telers zich bij de coöperatie aan gingen sluiten met bioteelt. Het gaat om twee ervaren telers, BioVerbeek en Frank de Koning. Geert geeft aan dat ze als biotelers regelmatig contact hebben en dat ze in Vierpolders ook van de collega’s kunnen leren. “We zijn ook direct in de gesprekken betrokken.” Samen stemmen de telers zo goed mogelijk hun producties af, om klanten optimaal te helpen. Valt er een keer een oogst tegen? Dan kijken de andere telers samen met Harvest House hoe ze toch zoveel mogelijk klanten tevreden kunnen houden.

In Vierpolders geloven ze in de groei van biologisch. “Minder gaat het niet worden,” zegt Robin over de marktontwikkeling die hij ziet. Hij weet dat het aandeel bio-

logisch in land- en tuinbouw zo’n 4-5% is. Het EU-streefdoel van 25% in 2030 dat wel genoemd wordt, noemt hij nog wel ‘een uitdaging’. “De vraag is wie voor die groei gaat zorgen.” Vitensa wil in ieder geval een steentje bijdragen, met voorlopig komkommers en tomaten. Andere kasgroenten kunnen ooit ook een optie zijn, bijvoorbeeld om de grond gezond te houden. “Nu denken we daar nog niet aan,” geeft Geert aan. “Dat zou nog weer twee extra productstromen betekenen en het complexer maken. We zijn immers nog ‘bioteler in opleiding’, maar willen ook hier specialist in gaan worden.” (TT) 

info@vitensa.nl

Broccolicomponent revitalizer voor renpaarden

Het was al bekend dat sulforafaan, een heilzame stof in broccoli, antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Maar wat echt verrassend is, is wat Ingredalia heeft ontdekt: sulforafaan, gepresenteerd onder een bepaalde formulering, kan de fysieke hersteltijd van een paard met meer dan 85% verkorten na een race.

Terwijl een renpaard er normaal drie tot vier weken over doet om zijn kracht te herstellen na een race, kan hij dat dankzij deze formulering in ongeveer twee of drie dagen, vertelde Miguel Ángel Cubero, directeur van een startup in het Spaanse Navarra, die deze ontdekking heeft gedaan, aan nieuwsdienst Efeagro. Hoewel het product, dat wordt geproduceerd met de delen van broccoli die overblijven na verwerking in het pakstation – vaak is dat meer dan een derde van de groente –, oorspronkelijk was

bedoeld als immunostimulant voor menselijke consumptie, trok het de aandacht van het bedrijf Ahipos, dat dacht dat het erg nuttig zou kunnen zijn bij paardenraces.

"Het zijn hun klanten die zeggen dat de resultaten indruk-

wekkend zijn", zegt Cubero. "Een wedstrijdpaard dat dit product krijgt toegediend, heeft uiteindelijk veel minder oxidatieve problemen en ontstekingen. Dus als het wedstrijdcircuit erop zit, hoeven ze minder te herstellen. En het is geen doping, want het is een natuurlijk product", zegt Cubero.

Ingredalia krijgt al verzoeken uit andere landen, zoals Saoedi-Arabië, om het product op de markt te brengen voor paardenstallen en paardenraces, zegt de manager.

En hoewel broccoli de eerste groente was waarmee Ingredalia begon te werken, zou het bedrijf ook graag natuurlijke functionele ingrediënten produceren en op de markt brengen die zijn ontwikkeld op basis van restafval van andere groenten en fruiten, voornamelijk gegenereerd in de conserven- en diepvriessector. Zo geeft Cubero aan dat ze al werken met artisjok, paprika en tomaat. 

Bron: efeagro.com

Social media zijn inmiddels uitgegroeid tot zeer belangrijke instrumenten voor bedrijven. Wat begon als een platform om contacten te leggen, is inmiddels verworden tot een marketingmachine en goudmijn voor data-analisten. Met strategische positionering houdt ‘vrouw van de tuinder’ Hannie Moors zich niet bezig, wél met het boeien van haar volgers. Kwekerij Moors wil de leukste paprikakweker van Nederland zijn, voor hun medewerkers en relaties, maar ook voor de volgers op social media.

Hannie is actief op de socials (Facebook, Instagram, LinkedIn en YouTube). Op de timeline van Kwekerij Moors kom je van alles tegen, van de oproep om hen aan spinnen te helpen (om de Viridis iocus wants ofwel de groene grap wants te helpen bestrijden), tot een 007-slag met een belangrijke missie… “Voor je het weet stikt het van de paprika’s en dat zal mensen op den duur niet meer kunnen boeien, denk ik. Gelukkig ben ik best talig en creatief en aan de reacties te zien lukt het meestal wel er iets leuks van te maken,” vertelt Hannie. Ze is al ruim 8 jaar actief op social media. Het kost “best wat tijd”, maar het is iets dat ze er graag bij neemt.

Een belangrijke driver is om aan de maatschappij te laten zien wat het betekent om een tuinder te zijn. Hannie: “Ik vind het belangrijk om te laten zien wat ons bezighoudt, dat zouden we als agrarische sector veel meer moeten doen. Gewoon het eerlijke verhaal vertellen.” De gemiddelde Nederlander heeft geen idee wat er in een kas gebeurt. Ze weten niet welke inspanningen er dagelijks geleverd worden om iedereen te voorzien van gezonde producten. Negatieve beeldvorming ligt al snel op de loer en juist social media spelen daarin weer een grote rol. Op Twitter is Kwekerij Moors dan niet meer actief. Hannie: “Als je open bent over je bedrijf,

ben je ook kwetsbaar. Mensen kunnen heftig reageren en er is tegenwoordig altijd wel iemand geraakt, met name op Twitter. Daar word ik niet vrolijk van. Met het plaatsen van tweets ben ik al een aantal jaar geleden gestopt.”

Ze houdt de communicatie bewust heel luchtig. “Meestal maak ik gewoon een foto van iets dat me opvalt. Vaak hoor ik terug dat mensen er nieuwsgierig van worden en dan meer willen weten. Dat is ook precies de bedoeling,” lacht Hannie. Als boerendochter van een varkenshouder trouwde ze met Rob, de zoon van een paprikateler. In 2008 hebben ze het bedrijf van Rob’s ouders overgenomen. Samen bouwden ze het bedrijf uit tot een zeer moderne paprikakwekerij van 19 hectare kas, verdeeld over drie locaties in Asten en Someren. Het sjouwen van kratjes is niet meer aan de orde, veel van de interne logistiek in de kas is overgenomen door robots. Daarentegen valt vooral de menselijke kant op bij Kwekerij Moors. Ze willen de leukste paprikakweker van Nederland zijn. Plezier, ambitie, betrokken en verantwoordelijkheid zijn de kernwaarden van het bedrijf. Hannie: “Eigenlijk is dat een managementachtige term die helemaal niet bij ons past, maar het omschrijft goed wie we zijn en waar we voor staan. Samen geven wij kleur aan paprika! Letterlijk, want we laten ze graag mooi groen, rood of geel worden, maar ook figuurlijk natuurlijk. Want als traditioneel gezinsbedrijf met ambities, is er altijd wel wat te beleven en vervelen we ons zelden.”

Het analyseren van het bereik van hun social media of aantal volgers en of ze misschien meer paprika’s gaan afzetten, daar is het hen allemaal niet om te doen. “Ik ben geen influencer en koppel dat al helemaal niet aan ons bestaansrecht. Het is gewoon leuk om erbij te doen,” besluit Hannie. (ML) 

www.kwekerijmoors.nl

Hannie Moors, Kwekerij Moors:

“We willen het leukste paprikabedrijf van Nederland zijn”

Fruitbedrijf combineert teelt van hard- en zachtfruit

Als bedrijf in de primaire sector moet je creatief kunnen ondernemen om je verdienvermogen op peil te houden. Bij Fruitbedrijf van Beusichem – de Waal in Eck en Wiel lukt dat onder meer door harde en zachte gewassen te telen. Ze combineren de teelt van aardbeien, rode bessen, peren en appelen; daarnaast kweken ze trayplanten op, hebben ze eigen verkoop én doen ze aan productontwikkeling.

Wout en Conetta van Beusichem - de Waal hebben het bedrijf van nul af aan opgebouwd. “In 1993 kregen mijn ouders een stuk grond van mijn opa en oma. Ze zeiden: ‘Kijk maar wat je ermee doet.’ Mijn vader werkte destijds bij een fruitteeltbedrijf en de aardbeienteelt sprak hem erg aan. Op die hectare grond zijn mijn ouders toen gestart met de teelt van aardbeien in de vollegrond. Al snel werd er een foliekas van 3000 vierkante meter bijgebouwd. Voor goede kwaliteit aardbeien is het uitgangsmateriaal heel belangrijk. Daarom zijn mijn ouders in 1998 aan de overkant van de weg begonnen met het opkweken van trayplanten. Inmiddels telen we 350.000 trayplanten voor onszelf en voor collega-telers,” vertelt Louise van Beusichem.

In 1999 kwamen rode bessen er als tweede teelt bij. De rode bessenteelt heeft een korte oogstperiode van twee weken in de zomer en is goed in te passen naast de aardbeienteelt. Hoewel bessenstruiken langere tijd produceren (8 jaar) staan ze bij Fruitbedrijf van Beusichem – de Waal in potten. Rode bessen gedijen namelijk niet goed op de kleigrond in de Betuwe, maar in potten hebben de planten geen last van natte voeten. Het bedrijf heeft inmiddels 3 hectare aan bessen van het ras Rovada, die buiten groeien. Na de oogst worden deze bessen opgeslagen in speciale koelcellen voor de lange bewaring en in de winter gesorteerd en verpakt. Dan is er veel vraag vanuit restaurants. Daarnaast is er een foliekas van 5000 vierkante meter met rode bessen

van het ras Junifer. Deze bessen worden half juni geplukt en direct verkocht.

Verdere verbreding naar hardfruit kwam bij toeval op hun pad. Louise: “In de straat kwam er een stuk grond te koop met peren en dat hebben we uitgebreid naar vier hectare. De perenoogst past ook weer prima in het schema met de aardbeienteelt en de rode bessenteelt. Sinds 2022 telen we ook twee hectare appels van het ras Elstar en Maribelle. Dit is wel lastiger in te passen, omdat er meerdere oogstrondes zijn. De appels worden alleen geoogst als deze mooi rood van kleur zijn. De overige appels blijven nog even hangen en worden als de kleur mooi is tijdens een van de volgende oogstrondes meegenomen.”

De oogstperiodes en andere werkzaamheden zijn goed in te regelen. Doordat er jaarrond werk is op het bedrijf, is dat aantrekkelijk voor personeel. Louise: “Wij hebben een aantal Poolse en Nederlandse mensen in dienst. Verder werken we samen met een uitzendbureau om gedurende de drukke periodes meer

Team van Beusichem -Waal vlnr Albert, Louise, Wout, Conetta en Jennetta

arbeiders te hebben. Op zaterdagochtend en in de vakantie is er ook een groepje jongeren die hier verschillende klusjes uitvoeren.”

Teelttechnisch zijn de verschillende teelten een grote uitdaging. “Er is constant één persoon bezig om alles te monitoren en de teelt tot een goed einde te brengen. Vooral in de zomer is de watergift in aardbeien erg belangrijk. Als er ook maar ergens een paar uur geen water gegeven kan worden zal dit voor grote problemen zorgen.”

Aardbeien is de hoofdteelt in het bedrijf. In 2000 is de arbeidsintensieve vollegrondsteelt vervangen voor een glazen kas van 7000 vierkante meter waar op stellingen wordt geteeld. Op een stuk grond aan de overkant van de weg zijn ter vervanging van de vollegrondsteelt 8000 vierkante meter buitenstellingen geplaatst. Louise: “Op ons bedrijf telen we de rassen Elsanta, Favori en Fandango. Dankzij de verschillende rassen en teeltmethoden kunnen we aardbeien telen van begin maart tot eind december. Elsanta en Favori zijn voor de commerciële verkoop. Dit zijn goed smakende rassen en dat vinden we als bedrijf heel belangrijk. Immers, als

de smaak niet goed is, zal de consument de aardbeien niet meer kopen.”

TELERSTROTS

De topaardbeien zijn van het ras Fandango, die naast uitstekende smaak ook de ‘looks’ hebben. “De aardbeien zijn echt een plaatje om te zien. De aardbeien van dit ras zijn perfect gevormd, mooi rood van kleur en de smaak is heerlijk. Samen met een collega teler hebben we het merk TelersTrots ontwikkeld. In het voorjaar wordt het ras Fandango in deze doosjes verkocht, in de zomer het ras Favori en in het najaar het ras Elsanta. Door de TelersTrots doosjes laten we de consument zien dat er in die doosjes alleen hoge kwaliteit aardbeien worden verkocht. Dit hebben we als telers zelf in de hand. We kijken altijd naar hoe aardbeien in de supermarkt erbij liggen en dat is lang niet altijd goede kwaliteit. Dat willen we absoluut niet met het merk TelersTrots.” TelersTrots gaat daarom via eigen verkoop de markt op. “De aardbeien in het TelersTrots doosje zijn van begin maart tot begin januari verkrijgbaar in de aardbeienautomaat op ons bedrijf. Hier kunnen consumenten van maandag tot zaterdag van 09:00 uur tot 18:00 uur heerlijke dagverse

aardbeien kopen. Ze kunnen kiezen uit klasse 1 of klasse 2 aardbeien. Zo is er voor ieder wat wils. Ook veel groentewinkels nemen aardbeien af in het TelersTrots doosje.”

Louise is sinds haar afstuderen aan de HAS actief in het bedrijf. Ondanks dringende adviezen om eerst eens op andere bedrijven rond te kijken, wilde ze alleen maar ‘thuis’ aan de slag. Ze heeft

Opkweek aardbeien trayplanten

daar met een stuk productontwikkeling voor verdere differentiatie gezorgd. Tegenwoordig worden naast aardbeien ook aardbeien-appelsap en aardbeien gedipt in chocolade verkocht. Producten die veel waarde toevoegen. “Aan het sap heb ik een hoog percentage aardbeien toegevoegd waardoor de smaak van de appel niet overheerst, maar je echt de heerlijke aardbeien proeft. Het is 100 procent pure aardbeien-appelsap, zonder andere toevoegingen. Het sap is erg leuk als relatiegeschenk of om cadeau te geven aan iemand. Dit jaar ben ik met chocolade-aardbeien begonnen om de consument te verwennen met iets heerlijks. Je koopt deze waarschijnlijk niet wekelijks, maar het is erg lekker als toetje of om bijvoorbeeld aan iemand cadeau te geven.”

Het eigen verkoopkanaal met de eigen producten is een belangrijke meerwaarde voor het bedrijf. “We ontwikkelen deze eigen afzet door op sociale media reclame te maken en te laten zien wat we allemaal

doen op ons bedrijf. Zo zorgen we voor meer naamsbekendheid, ook mond-totmond reclame is voor ons erg belangrijk.”

Voor de commerciële afzet is Fruitbedrijf van Beusichem – de Waal aangesloten bij Fruitmasters en hebben ze het certificaat On the Way Planet Proof. “Helaas heeft dat niet tot een betere prijsvorming geleid, maar het heeft wel ontzettend veel extra papierwerk opgeleverd. Dat neemt niet weg dat wij het ontzettend belangrijk vinden om goed met het milieu om te gaan, maar dit deden we ook al voordat we dit keurmerk hadden. We proberen onze aardbeien zo veel mogelijk biologisch te telen. In de kas lukt dat goed door het uitzetten van roofmijten tegen spint, trips en witte vlieg. Als er toch een schadelijke plaag voorkomt in het gewas proberen we dit altijd eerst op te lossen door te spuiten met een biologisch middel.”

De sterk gestegen kosten en inflatie maken het komende seizoen tot een extra

uitdaging. “Rendabel telen wordt niet er makkelijker op. De stijgende energieen arbeidskosten maken de toekomst steeds onzekerder en daar zijn we toch van afhankelijk. Wellicht biedt waterstof een alternatief voor gas in de toekomst.” Gelukkig kan Fruitbedrijf van Beusichem –de Waal binnen het bedrijf zelf aan vele knoppen draaien, schaalvergroting of uitbreiding is voorlopig niet aan de orde. “We vinden ons bedrijf nu groot genoeg. Onze grootste kansen en uitdagingen op dit moment zijn om de teelten te optimaliseren en onze plant-opstanden up-to-date [voorraad nieuwe bessen en aardbeienplanten, red.] te houden. Als we 10 procent meer uit de kilo’s kunnen halen, is dat goedkoper dan het realiseren van een bedrijfsuitbreiding,” besluit Louise. (ML) 

www.beusichemdewaal.nl

Telers trots aardbeien zijn plaatjes om te zien

Een deel van de rode bessen zijn voor directe verkoop in de zomer, deels worden ze bewaard voor verkoop in de winter

Perenteelt is goed in te passen

Totaal 2 hectare aan appelteelt

Aardbeien-appelsap gemaakt van de eigen aardbeien

Aardbeien is de hoofdteelt

Vanuit de drive om in Nederland jaarrond producten te kunnen leveren trokken Maicel Kluijtmans en John Groen 20 jaar geleden naar Zuid-Spanje om in Motril, liggend aan de Coste Tropical, vollegrondsteelt op te zetten. Anno 2023 is La Huerta Xpaña het grootste vollegrondteeltbedrijf in de regio en is in handen van Maicel Kluijtmans, John Groen en Pater BV/Veggieland. Maicel heeft zich daar gesetteld, John woont in Nederland. Hij stelt het beeld van de mañana-cultuur in Spanje bij. John: “We doen aan tuinbouw en dat is ook in Spanje elke dag keihard werken.”

Het is telkens een tandje erbij zetten om personeel vast te kunnen houden en jaarrond een rendabel bedrijf te kunnen hebben. “We telen spinazie, blad- en krulpeterselie, snijselderij, snijbonen, boerenkool, spitskool en flespompoenen die we tot aan begin juli kunnen leveren. Daarna schakelen we in de zomermaanden over op gele meloenen, cactusvijgen en paprika in de vollegrond.” Andijvie was altijd een belangrijke teelt, maar daarmee zijn ze gestopt. “Andijvie is een heel arbeidsintensieve teelt en bracht te weinig op. Het areaal spinazie hebben we juist vergroot, vanwege de mechanisatie is dit wel rendabel te telen.”

Motril is geen voor de hand liggende plaats om vollegrondsteelt op te zetten en staat bekend om de teelt van komkommer. Toch streken Maicel en John daar 20 jaar geleden neer om meer grip en controle te krijgen over de jaarronde aanvoer van product. John: “Daar zat nog niemand en dankzij het tropische klimaat zagen we goede kansen voor vollegrondsgroententeelt,” aldus John. Inmiddels is La Huerta Xpaña met 300 hectare het grootste vollegrondsgroenteteeltbedrijf in de regio.

Nederlandse bedrijven zijn de grootste afnemers, daarnaast zijn er afnemers in het Verenigd Koninkrijk en Denemarken.

John: “Ons voordeel is dat we ons in deze regio echt kunnen onderscheiden. Veel klanten zoeken niet alleen spreiding in productielanden, maar ook in Spanje zelf. Daarom doen ze graag met ons zaken. Ook vinden ze het vaak fijn om met Hollanders zaken te doen. Wel zitten we zo'n 200 tot 300 kilometer verder dan Murcia en daardoor zijn we qua transport iets duurder.”

Costa Tropical werd voor Maicel wel een reden om er zich te settelen. John heeft er ‘slechts’ 3 jaar gewoond. “Als je er af en toe op vakantie gaat lijkt het misschien het beloofde land. Ik ga echter niet op vakantie, maar gewoon naar mijn werk en op den duur wordt dat ook normaal. In Spanje gaat het er overigens niet relaxeter aan toe. Het blijft tuinbouw en dat is gewoon keihard werken.” Voor Maicel liggen de zaken anders. Hij combineert werken en wonen, want hij ontmoette in Spanje zijn vriendin en heeft inmiddels een gezin.

Naar de toekomst toe zal La Huerta Xpaña niet meer door alleen Nederlanders wor-

den gerund. John: “Er komen twee Spanjaarden bij die zich willen inkopen en weer voor een stukje verjonging en continuïteit van het bedrijf gaan zorgen.” Voor de langere termijn is het belangrijk dat de focus op de interne organisatie komt te liggen. “Ik zie ons niet meer enorm groeien in areaal. Nu huren we veelal aan de hand van meerjarige contracten. De vraag is of we als gevolg van de toenemende urbanisatie en toerisme die gronden blijven vinden om rendabel te maken voor vollegrondsgroententeelt. Ook krijgen we in dit gebied meer concurrentie van producten als mango’s en avocado’s. We moeten het dus vooral beter doen op de huidige oppervlakte.”

Of John in de toekomst gaat rentenieren in Spanje is de vraag. “Dat is nog ver weg en het is maar de vraag of er dan überhaupt iets is verdiend, dus of er iets te rentenieren valt,” lacht John. Bovendien heeft hij wat moeite met de klimatologische omstandigheden. “’s Zomers is het in Spanje veel te warm, dan is het er echt niet om uit te houden. De mooiste maanden zijn in het voorjaar mei en juni en in het najaar, september en oktober,” besluit John. (ML) 

j.groen@xpana.net

John Groen, La Huerta Xpaña: “We doen aan tuinbouw en dat is ook in Spanje elke dag keihard werken”

Water is in heel Spanje een uitdaging aan het worden Spinazieteelt is minder arbeidsintensief

Maicel Kluijtman

John Groen

Het gezonde imago van AGF als impulswaarde

Gemak is de belangrijkste foodtrend op dit moment. Over een aantal jaar kookt, snijdt en schilt de gemiddelde consument zijn voedsel niet meer, maar pakt deze uit en stopt het direct in zijn mond of bewaart het hooguit een halve dag. In convenience zit de toegevoegde waarde en daar legt Spar de focus op.

Deorganisatie wil als propositie een maximale focus op gemak voor de consument en op ieder moment voor iedereen relevant zijn. Gemak is zeker niet alleen iets van millennials, zo stellen ze. Consumenten van alle generaties hebben een druk en haastig leven en minder tijd en zin om te koken en zoeken voor verschillende eetmomenten naar slimme, tijdbesparende oplossingen die liefst gezond, duurzaam en bewust zijn. Spar verzilvert in die markt al mooie kansen. In recent GFK-onderzoek pakte Spar de koppositie in diverse verscategorieën. Zowel in de categorie brood, vers gebak, vleeswaren & kaas, gekoelde zuivel, verse maaltijden en pizza heeft Spar de hoogste fair share.

ROL VAN AGF

De hoogste fairshare in AGF heeft Spar niet. “De rol van AGF in convenience is dan ook heel anders dan in een traditionele supermarkt,” zegt Maarten Bobeldijk, catagorymanager vers bij Spar Holding. De focus ligt op de shoppertrip die impulsgedreven is. “Wanneer je puur kijkt naar convenience, dan is het gezonde imago van AGF als impulswaarde heel belangrijk. Denk dan aan bewerkt fruit en verse sappen en los handfruit. Daarnaast speelt AGF binnen andere categorieën

een belangrijke rol, denk aan groenten verwerkt op broodjes, in lunch- of maaltijdsalades, rauwkosten en salade bowls.”

Meer convenience betekent ook moeten verpakken. “Hierbij kijken we naar de meest milieuvriendelijke oplossing in de hele kringloop. Gerecycled plastic kan dan bijvoorbeeld in de afval retourstroom een betere oplossing zijn dan biologisch afbreekpaar plastic of papier. In heel veel winkels staat bijvoorbeeld een sapmachine. Daar horen flesjes bij. Die zijn van gerecycled materiaal, maar daar gaan we ook statiegeld op heffen zodat dat materiaal op de juiste manier gerecycled blijft. We kijken dus goed naar hoe de keten is ingericht en wat daarin de beste oplossing is.”

In de komende jaren ziet Spar de meeste toegevoegde waarde in producten die direct, binnen 2 uur of diezelfde dag geconsumeerd worden. De klassieke retail is veelal ingericht op consumenten die geplande inkopen doen voor de voorraadkast. Verkoop van convenience is een heel ander spel. De focus van de consument ligt op snel, gemakkelijk en nu. Het aangeboden assortiment moet daarop worden afgestemd. Consumenten zijn slechts enkele minuten in het winkelpunt

en in die korte tijd moet je hen zien te verrassen en te verleiden.

MODULES

Spar is een formule, van oudsher gevestigd in buurten, waarbij het gemak voor de dagelijkse boodschappen altijd al voorop stond. In de komende jaren wil Spar fors doorgroeien tot ruim duizend verkooppunten. Dan gaat het om zowel bemande als onbemande supermarkten en om vendingmachines. Die komen dan bijvoorbeeld in scholen, hotels, vakantieparken, of appartementencomplexen die gevuld worden door een Spar-winkel in de buurt.

Spar heeft daarbij verschillende foodservice modules ontwikkeld, die winkels in kunnen zetten. Een dorpswinkel kan ervoor kiezen met een verse broodjes module te gaan werken en in een stadswinkel kunnen consument ook nog terecht voor hun vergeten boodschap op een AGF-afdeling. Zo ontstaat er per winkel een mix van traditionele retail- en foodserviceconcepten. “Iedere ondernemer kan op basis van deze modules zijn eigen winkel bouwen die zo goed mogelijk is afgestemd op de locatie,” licht Maarten toe. “In een buurt waar mensen nog graag zelf koken zul je nog hele bloemkool en broccoli aantreffen. In andere winkels alleen de bloemkool- en broccoliroosjes. Onze ondernemer zijn allemaal franchisers. We geven hen de ruimte om lokaal te ondernemen en hun eigen kansen op assortimentsgebied in te vullen.”

Voor de invulling van het onbewerkt AGF-assortiment is Smeding de specialist voor Spar Holding. Partners in convenience zijn Fruity Pack voor bewerkt fruit en Hessing Supervers voor bewerkte groenten. Deze partners denken mee in assortiment en in productontwikkeling.

Uitgangspunten daarin zijn duurzaamheid, lokaal en MVO. Zo verkoopt Spar alleen Fairtrade bananen en Nederlands product met het keurmerk On the way to PlanetProof. Maarten: “We kopen zo dichtbij mogelijk in, als het kan uit Nederland en gaan mee met de seizoenen. Dit

geeft kansen in omzet voor de winkels en daaromheen bouwen we onze promoties en presentatie,” besluit Maarten. (ML) 

www.spar.nl

Foto’s: Ronald Ruitenbeek

Wie werkt waar sinds april 2023?

Geswitcht Van Naar

Yvonne Roelofsen Travel Impressions Hessing supervers

Rob Pakvis Euromeridian Berryland

Jos van der Keur Olympic Fruit Fruity Line

Rian Drost Triple F Fruit Koelcentrum Zederik

René Verheijen Zon fruit & vegetables Antalis

Glenn van der Meer Farmhouse International Vam der Valk Solar Systems

Ruud Buitendijk EuroMeridian Schrijvershof

Theo Zwart Smeding Groenten en Fruit Voordeelfiets.nl

Maandelijks melden we AGF-switchers die de overstap hebben gemaakt naar een ander AGF-bedrijf. Heb je een switch van jezelf of namens je bedrijf te melden? Geef ze door aan marjet@ agfprimeur.nl

Mangohandelaar verkoopt fruit op afbetaling

Green Mangoes in Pune, spoort mangoliefhebbers aan om hun favoriete fruit te blijven kopen. Door de toenemende inflatie voelen burgers uit de midden- en lagere middenklasse in India het in hun portemonnee. Om het effect van de inflatie op de verkoop van dure Devgad Hapus-mango's te verzachten, heeft een fruitverkoper in Pune het idee geopperd om de

smaakvolle Alphonso te verkopen op basis van maandelijkse afbetalingen. Sanas zet het factuurbedrag om in drie tot 18 maandelijkse betaaltermijnen op verschillende creditcards en andersoortige betaalkaarten. Sanas legde uit dat een karton Devgad Hapus ongeveer 4.000 Rs (€ 44,75) kost (prijs € 6,71 tot € 14,54 per 12 stuks). Een koper die het bedrag niet vooraf wil

Steeds meer exoten uit Bosnië en Herzegovina

Bananen, mandarijnen, pinda's, zoete aardappelen en andere exotische AGF worden de laatste jaren aangetroffen op teeltbedrijven in heel Bosnië en Herzegovina. In plaats van druivenranken geeft de kiwi de telers in het hart van Semberija 's zomers natuurlijke schaduw. Naast kiwi's, wilde citroenen (Poncirus trifoli-

ata) en mandarijnen at Sukrija Huseidic, een teler uit Bijeljina, vorig jaar ook de eerste vruchten van de bananenboom die hij vijf jaar geleden als sierboom op het erf plantte. Volgens Sukrija is de reden voor de succesvolle teelt van exotisch fruit de verandering van het klimaat. "De omstandigheden zijn hetzelfde, behalve dat je ze in de winter moet beschermen tegen vorst, maar dat is het enige verschil," voegt hij eraan toe.

Koen Hessels Smeding Groenten en Fruit de Groot fresh group

betalen, kan ervoor kiezen dat bedrag te betalen in zes termijnen van omgerekend € 7,83, inclusief de kosten van

Huilen van het lachen om uienringen

Dat productfoto’s en de kleine lettertjes heel belangrijk zijn bij online verkoop van versproducten blijkt maar weer eens uit deze anekdote die op Instagram werd gedeeld. Een in Delhi gevestigde influencer toont een screenshot van zijn bestelling van 6 stukjes gefrituurde uienringen. Lekker als lichte snack, dacht hij, totdat hij zijn bestelling ontving. De afbeelding die op de app werd weergegeven was veelbelovend. Watertandend opende hij het pakketje. Helaas was de inhoud wat heftiger van gedacht. Er zate n precies 6 plakjes rauwe uienringen in, netjes verpakt in een klein plastic bakje. Weg was de trek, maar de snack werd toch een mop om te delen. De ervaring deed deze influencer namelijk huilen van het lachen.

de omrekening die de bank in rekening brengt. 

Mitchell Rekko, data-analist Nature’s Pride:

schakelen, maar ook met een visie bezig zijn”

Hoewel Mitchell Rekko (23) een heel andere afslag heeft genomen, is hij via zijn roots stevig verbonden met AGF, tot op de winkelvloer. Als data-analist voor Nature’s Pride ziet hij nog een overeenkomst met zijn opa die de kost verdiende als groenteboer. “In mijn werk denken we na hoe we consumenten kunnen activeren onze producten te kopen, dat doet een groenteboer natuurlijk ook,” vertelt Mitchell.

AGF

zit bij Mitchell in het bloed. Zijn overgrootvader ventte groenten in Naaldwijk, zijn opa begon later zijn eigen zaak in Den Haag en daar maakte zijn moeder ook weer de nodige meters. “Die achtergrond heeft de interesse in AGF geprikkeld. Ik kon met geen enkel familielid op een normale manier over een groenteafdeling lopen, zonder dat dat irritaties opriep. De opkomst van de supermarkten dwong de groentezaak die al een paar generaties in de familie was, mee te veranderen naar een buurtsuper. Dat had grote impact. In hun ogen betekent het grootwinkelbedrijf het einde van de kwaliteit en beleving rondom groenten en fruit. Sommige AGF-chefs weten niet eens welk product in het seizoen is. Ik heb dat sentiment niet, al kijk ik wel wat secuurder naar wat ik meeneem, want de kwaliteit is inderdaad niet altijd goed.”

De AGF-sector als werkgever trok Mitchell altijd al aan. Opgegroeid in het Westland, kende hij genoeg bedrijven waar hij eventueel terecht zou kunnen. Hij had echter zijn zinnen gezet op Nature’s Pride, een bedrijf wat hem positief opviel tussen alle andere bedrijven in het Westland. Hij kon er een stageplek bemachtigen voor zijn studie commerciële economie. “Het leek me altijd al een heel mooi bedrijf om voor te werken. Avocado’s en mango’s spraken me ook meer aan dan tomaten en paprika’s. Die stage was een schot in de roos. Na het afronden van mijn studie kon ik nog even meelopen als ZZP’er voor de marketing- en communicatieafdeling. Sinds februari ben ik in dienst gekomen en heb ik een stap kunnen maken naar een nieuw vakgebied als data-analist. In tegenstelling tot mijn opa’s ben ik dus niet direct producten aan het verkopen, maar vooral bezig met trends, consumptie- en

verkoopcijfers,” lacht Mitchell.

Nature’s Pride is een van de weinige AGF-bedrijven dat zich als merk in de markt zet, iets wat Mitchell met zijn marketingachtergrond ook aantrok. “Veel bedrijven zijn puur bezig met kilo’s de deur uit duwen. Nature’s Pride probeert ook markt te ontwikkelen en consumptie te creëren, en er is binnen het bedrijf veel aandacht voor duurzaamheid. Deze duurzame en wereldbewuste aanpak is nog niet in heel de branche doorgedrongen. Beter voor mens en natuur zorgen, en daarmee ook voor onszelf en onze toekomstige generaties. Daar zijn we hier bij Nature’s Pride juist veel mee bezig, persoonlijk vind ik dat ook heel belangrijk.”

Als ZZP’er had Mitchell een aantal opdrachten in andere sectoren. De AGF-sector trekt hem het meest aan. “Wat ik echt het mooiste vind, ís dat je in de AGF altijd met twee kanten bezig bent. In alle hectiek van het moment, mag je niet vergeten om naar de toekomst te kijken. Je bent met het dag dagelijkse bezig en kijkt naar de toekomstige richting van consument en markt. Snel kunnen schakelen, maar ook met een visie bezig zijn, die balans is niet in iedere branche zo aanwezig. Ook vind ik het fijn om met gezonde producten te werken. Ik zou bijvoorbeeld niet voor een bedrijf in de vleesindustrie willen werken.”

In de AGF-sector wordt vaak gewaarschuwd voor de vergrijzing die aan de gang is. “AGF-bedrijven laten zich niet zo zien. Tijdens mijn opleiding bijvoorbeeld waren er genoeg bedrijven die projecten of stages aanboden, maar daar zat nooit een bedrijf uit de AGF-sector tussen. Dat is toch een mooie eerste stap om vergrijzing tegen te gaan.” Aan Mitchell zelf zal het trouwens niet liggen. Hij coacht een jeugd basketbalteam en als het qua speelschema lukt, neemt hij zijn team mee naar het Kom in de Kas-event. “Sommigen hebben nog nooit een kas van binnen gezien, dat is toch wel schrikken, zeker voor kinderen uit het Westland,” besluit Mitchell. (ML) 

“Snel

Uit alle hoeken en gaten blijven uien komen

Spanje, Italië, Duitsland en België. Kortom, zo’n driekwart van de export blijft binnen Europa.

11 mei. De oogstramingen lijken dit seizoen te laag zijn ingeschat. Tot en met week 16 werden al 1.028.000 ton uien geëxporteerd, oftewel gemiddeld zo’n 24.500 ton per week. De hoogste exportweek noteerde 40.000 ton en de laagste 12.000 ton. Met nog een kleine 10 weken exportcijfers die binnen moeten komen lijkt het erop dat de 1,1 miljoen ton gehaald zal worden. Dat volume had – op een enkeling na – niemand verwacht.

Delaatste weken slijten de uien hard, wat maakt dat er meer uitval is. Met name hardheid en huidvastheid hebben te lijden door het warmere en vochtige weer. Er blijft aanbod en de prijs loopt weer wat op na een flinke dip. Wie tot een euro bruto voor netto heeft gekocht moet flink verlies nemen om de uien in de baal te doen. Uien kopen voor de langere termijn blijkt riskant te zijn, zeker bij dergelijke hoge prijzen. De meeste uien zijn inmiddels niet meer in handen van de telers zelf, maar van de tussenhandel, commissionairs of sorteerders die ermee speculeren.

Het nieuwe teeltseizoen is opnieuw bijzonder. De zaaiuien werden pas laat

gezaaid en een deel van de tweedejaars plantuien ging zelfs pas na de zaaiuien de grond in. Wat daar van komt is nog onzeker. De vele plaatselijke buien zorgen op een aantal percelen voor schade waarbij het ondiep liggende zaad op sommige plekken zelfs wegspoelde. Die percelen zullen niet opnieuw ingezaaid worden met uien, is de verwachting.

Terug naar het exportseizoen dat nog zo’n 6 à 7 weken zal duren. Sinds de tweede helft van februari schommelde de export tussen 12.000 en 15.000 ton waarbij Europa de grootste afnemer was. Groot-Brittannië is de laatste tijd goed voor een kwart van de export. Daarna volgen de omliggende landen Frankrijk,

Cholesterolverlager uit oesterzwammen

De Nigeriaanse Raad voor Onderzoek en Ontwikkeling van Grondstoffen heeft een geneesmiddel voor hart- en vaatziekten ontwikkeld uit oesterzwammen. Volgens Florence Madueguna staat het medicijn bekend als Lovastatin en wordt het

gebruikt voor de vermindering van cholesterol in het lichaam. Madueguna:

"Het medicijn Lovastatin kan worden geproduceerd uit oesterzwammen en rode rijst. Het patent is gecreëerd door onze wetenschappers, ontwikkeld in dit lab en we werken

In Spanje zal de huidige extreme droogte ongetwijfeld z’n weerslag hebben op de teelt en daarmee wordt een belangrijke exportconcurrent van Nederland de wind uit de zeilen genomen. Op een land als Groot-Brittannië is Spanje normaal behoorlijk actief. Nederland probeert dat gat op te vullen en dat lukt aardig. In totaal namen de westerburen al zo’n 128.000 ton af dit seizoen en laten daarmee alleen nog Senegal met ruim 162.000 ton voor zich. Klimaatverandering zorgt voor bijzondere situaties die elk seizoen lijken terug te komen. De uien die momenteel aan het groeien zijn op de Hollandse percelen zullen door de overvloedige regenval momenteel niet erg diep wortelen en dat kan een risico vormen wanneer het weer omslaat en plots een droge periode aanbreekt.

Naast de Hollandse uien zijn dit seizoen ook behoorlijk wat uien uit omliggende landen naar Nederland gehaald. Officieel mogen die niet als Hollandse uien worden geëxporteerd, maar een deel zal toch onder de Hollandse vlag weggaan, is de verwachting. Naar Oost-Europa zijn veel kale uien en tarra afgezet. Daar werd soms behoorlijk voor betaald. Het kan zijn dat dit mede reden is dat het beschikbare volume hoger is dan verwacht. De laatste seizoenen blijkt het steeds moeilijker in te schatten welk percentage van de bruto oogst moet worden afgetrokken om het volume dat in de exportcijfers terug dient te komen in te schatten. Al met al is het opnieuw een bijzonder seizoen en ook het pas begonnen groeiseizoen leert dat uien een bijzonder gewas is en blijft. 

samen met de particuliere sector voor massaproductie. Met deze innovatie hebben wij de eerste prijs gewonnen op de 7e Wetenschap, Technologie en Innovatie Expo."

Innovatie Nederland, de toekomst heeft haast

“Uw idee is te nieuw, u komt niet voor innovatiesubsidie in aanmerking. Maar volgend jaar maakt uwel kans.” Dat was een meer dan briljante reactie van de overheid op een duurzaamheidsidee voor de eerste Ledverlichting in 2009.

Als je als pionier voorop wilt lopen, dan hoop je vaak op steun van de instanties die daarvoor zijn aangesteld in Nederland. Alleen die zitten in een dilemma, omdat zij eigenlijk alleen de regels mogen uitvoeren die al bedacht zijn. En laten dat nu net niet de nieuwste innovaties zijn. Dus innovatiesteun is eigenlijk niet bedoeld voor pioniers; in ieder geval zeer moeilijk bereikbaar. Innovaties ontstaan nooit planmatig, althans niet bij mij. Het begint altijd door in een bepaalde richting te denken, bijvoorbeeld over duurzaamheid. Echter is de trukendoos, waar jouw brein en dat van je team mee komt aanzetten, nooit te voorspellen. Zou dat wel te voorspellen zijn, dan was het geen innovatie en allang bedacht.

Wil de overheid dus innovatie aanwakkeren, dan vraagt dat een ander beleid dan wat er nu is. Een soort van vertrouwen dat diegene die zit te broeden op iets nieuws, het integer doet. Een innovator doet het niet om de subsidie, maar met de subsidie. Een bedrijf zou dus een soort van trackrecord moeten kunnen krijgen waarin er een percentage geloofwaardigheid wordt verdiend. Innoveert een bedrijf nooit, maar loopt het mee in de subsidiestroom, dan komt het niet voor gewaagde innovatiesubsidies in aanmerking. Heeft het bedrijf al 20 jaar baanbrekend werk geleverd, dan mogelijk wel voor 100% geloofwaardigheid.

Daarnaast moet een idee eigenlijk altijd passen in minimaal twee topsectoren. Duurzaamheid mag niet alleen onder Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) vallen, maar moet tegelijkertijd ook onder Economische Zaken en Klimaat (EZK) passen. Valt een innovatie onder slechts één ministerie dan moet men zich afvragen of het een innovatie is. Het ‘in een silo denken’ geeft enorme risico’s. Als voorbeeld is CO² een hot topic. De grootste vervuilers worden geholpen door CO², gesubsidieerd, door Carbon Capture and Storage (CCS)* onder de grond te mogen pompen. Dit terwijl er een bestaand systeem van CO² via de OCAP richting tuinbouw loopt, die is niet

Geld voor sinaasappelschillen

Schillen van sinaasappelen en ander citrus vertegenwoordigen meer dan 40% van het gewicht van de grondstof voor het maken van sap. Nu hebben onderzoekers een biotechnologische methode ontwikkeld die deze berg restafval recycleert en omzet in materialen met toegevoegde waarde. Zij pasten

een pectine-extractiemethode met citroenzuur toe op sinaasappelschillen. In water oplosbare pectine wordt veel gebruikt door de voedingsindustrie bij de vervaardiging van gelei, compote en andere zoetigheden. Het team kon ook xylan eruit halen, een stof die via enzymatische processen kan worden omgezet in

meer rendabel, omdat de subsidie richting CCS, voor de grootste vervuilers interessanter is. Dus EZK moet zoiets afstemmen met LNV. Geen CCS steun als je de glastuinbouw overslaat. Betrek het MKB.

Het gevoel dat mij de laatste tijd meer bekruipt is dat innovatie te veel aan de grote jongens en meisjes wordt overgelaten. Ongezond eten? Laten we het aan Unilever, Coca-Cola, Pepsi, Nestle en Ahold vragen. In plaats van denk aan het MKB. Energietransitie? Shell, Chevron, Gasunie, Tata. Dit zijn bedrijven die juist veel geld verdienen door het allemaal zo te laten. Waterstof is de oplossing? Denk dan niet aan alleen Shell en Gasunie, maar betrek het MKB.

Rob Baan

* Het afvangen en ondergronds opslaan van CO² (gasunie.nl).

xylo-oligosacchariden. De procedures maakten de productie van pectine met een zuiverheid van meer dan 80% mogelijk, waardoor sinaasappelschillen kunnen worden gerecycleerd en de hoeveelheid afval die naar stortplaatsen wordt gestuurd, kan worden verminderd. 

Waarom AGF nog steeds marktaandeel verliest

De cijfers zijn somber. Volgens de gegevens over november 2022 van IRI Retail is het volume van AGF in de VS voor de 17e maand op rij gedaald. Hoewel het volume slechts met 3,7% is gestegen ten opzichte van 2019 steeg de omzet met 21,6%. "Dat is niet alleen bij AGF, dat is zelfs één van de sectors die het beste presteren in de markt," zegt Anne-Marie Roerink van 210 Analytics LLC. We hoeven niet lang te zoeken om te weten te komen wat er aan de hand is. "De creditcard-schulden van Amerikanen bereiken een recordhoogte en spaarsaldi zijn gedaald van 20% in januari 2021 tot 3% nu," zegt Roerink. Consumenten doen het enige wat ze kunnen om te besparen op de markt van vandaag: minder kopen.

Maar wanneer de volumes in gewicht van vandaag worden vergeleken met 2019 (het normaal van voor de pandemie), worden er op dit moment meer kilo's verkocht. "Dat is echter relatief," zegt ze. "Veel maaltijden zijn verhuisd naar thuis. En hoewel ze nog steeds meer kilo's verkopen, zijn het niet de aantallen die je verwacht op basis van het aantal maaltijden dat nu thuis wordt geconsumeerd."

Roerink zegt dat veel maaltijden nu thuis worden gebruikt en dat hoewel AGF nog steeds meer kilo's verkoopt, het niet het aantal kilo's is dat wordt verwacht bij het aantal thuismaaltijden. Foto: Wegmans

OVERGAAN OP CONSERVEN EN DIEPVRIES

Ondertussen winnen diepgevroren en houdbare producten aan populariteit bij de consument. Het aandeel dollars dat Amerikaanse consumenten uitgeven aan

groenten en fruit groeide in november naar 15,6% voor houdbaar en 8,7% voor diepvries. Het aandeel AGF was het laagste van dit jaar met 75,7%.

Toch zijn de prijzen van diepvriesproducten enorm gestegen de laatste tijd. Roerink merkt op dat diepgevroren groenten en fruit meer dan 20% duurder zijn dan een jaar geleden en dat is dan bovenop de inflatie van 2020 en 2021. "Daar komen perceptie en realiteit om de hoek," zegt ze. Mensen beschouwen vers als hoge kwaliteit en voedzamer, terwijl diepvries qua perceptie het voordeel heeft van de lage prijs. "Soms klopt dat en soms niet. Mensen denken na over het kopen van een grote zak fruit en niets ervan te hoeven weggooien of klaar te maken. Op die manier vergelijken ze diepgevroren groenten en fruit met vers en dan is er misschien een prijsvoordeel."

Dit duidt op een andere trend. Er is veel vraag naar AGF zoals aardappelen, uien en appels. "Hoewel het het seizoen is waarin we zitten, zijn mensen op zoek naar artikelen die langer houdbaar zijn," zegt Roerink.

Diepvries wordt ook populairder onder jongere generaties, zoals millennials. Hoewel

babyboomers diepgevroren fruit associëren met slechte kwaliteit en veel natrium, hebben millennials een positievere associatie, zoals hoge kwaliteit en gemak. "Er is dus een grote verandering gaande van babyboomers naar millennials, een generatie die veel houdt van diepvries," aldus Roerink. "Het is waarschijnlijk dat we meer concurrentie gaan zien op de diepvriesafdeling."

Er is veel vraag naar AGF, zoals naar aardappelen, uien en appels. "Hoewel het het seizoen is waar we in zitten, zoeken mensen naar producten die langer houdbaar zijn," zegt Roerink.

(MEER) PROMOTIE NODIG

Hoe kunnen we AGF weer populair maken?

Promoties zijn één manier. Promoties zijn in de hele winkel niet teruggekomen naar waar ze in 2019 waren - vooral in de fruitsector. "We hadden 40% van de opbrengst afkomstig van gepromote artikelen. Voor groenten lag het aandeel iets lager," zegt Roerink, die er ook aan toevoegt dat de promotionele kortingen niet zo hoog zijn als vóór de pandemie. "Maar als er een verstoring van de aanvoer is, is promoten moeilijker. Als je niet weet of je voorraden in het magazijn hebt, is het moeilijk om te promoten. Toch zijn mensen gericht op verkoopacties en als ze naar

de winkel gaan en je hebt het niet, dan is dat slecht voor de klanttevredenheid."

Promotie wordt ook creatiever, waarbij retailers producten promoten op basis van de totale maaltijdprijs. "Als je uit eten gaat, weet je precies hoeveel je gaat uitgeven voor die ene maaltijd. Als je in een supermarkt al die artikelen koopt, heb je geen idee wat dat per persoon kost", zegt Roerink. In plaats daarvan promoten winkeliers als Wegmans het kopen van de ingrediënten voor een volledige maaltijd voor bijvoorbeeld $3,50 per bord.

Wat ook bekend is, is dat ondanks alle druk op het inkomen, het geen race naar de bodem is. "In zekere zin zou het makkelijk zijn als het gedrag zo lineair was, want dan weet je waar je aan toe bent. In werkelijkheid hebben mensen op sommige dagen behoefte aan een gebraden kippetje en een verpakte salade. Andere dagen willen ze alles zelf maken," zegt Roerink.

Dat betekent dat er nog groeikansen zijn in AGF. "Dat geldt ook voor zaken als trays of schalen. Kant-en-klaar is terug, geldbesparende maatregelen zijn terug en een antwoord hebben voor alles en iedereen is de manier om AGF op het bord te houden," zegt ze. 

In werk en hobby, team Versluis zet er samen de schouders onder

Een akkerbouwbedrijf in de Flevopolder – met aardappelen en een beetje uien en wortelen – met eigen afzet, onder andere via een eigen boerderijwinkel, is jaar in jaar uit topsport bedrijven. Team Versluis zet daar het komende seizoen weer samen de schouders onder, net als ze deden voor die andere topsportprestatie: het lopen van de marathon van Rotterdam.

Detaakverdeling bij team Versluis is duidelijk, zowel in de bedrijfsvoering als bij het hardlopen hebben Mark en Linda Versluis hun eigen verantwoordelijkheden. In het bedrijf in Emmeloord nam het echtpaar na hun studieperiode het stokje over van Marks’ ouders, Douwe en Marianne Versluis. Mark is opgegroeid op het bedrijf, zijn passie is de akkerbouwtak. Linda werkt sinds 2018 mee en is verantwoordelijk voor Landwinkel Versluis waar een breed assortiment aan versproducten, cadeaupakketten, fruitmanden worden verkocht en dat tevens school- en bedrijfsfruit verzorgt.

De eigen aardappelen, Frieslander, Doré, Eigenheimer, Irene, Nicola, Annabelle en specialiteit Bildtstar, die het heel goed doet op de kleigrond, en ook een klein deel uien en wortelen, worden al sinds 1971 aan huis aan consumenten verkocht. Daarnaast gaat een deel naar verkooppunten in de regio en boerderijwinkels aangesloten bij Landwinkel. Dat loopt grotendeels via groothandel Postuma AGF waar Landwinkel Versluis een groot deel van het AGF-assortiment haalt, uitgezonderd producten die ze rechtstreeks halen bij collega-telers en boeren uit de omgeving. Tot zover de topsport die

binnen het bedrijf wordt beoefend en de taakverdeling daar.

Na het zware werk op het land heeft Mark vaak nog energie over om te gaan hardlopen. “Eigenlijk is het begonnen omdat ik mijn bierbuikje uit de studententijd kwijt wilde,” grapt hij. “We gingen trouwen en ik wilde wel goed in mijn pak passen.” Om een stok achter de deur te hebben sloot Mark zich aan bij een hardloopgroep. Het eerste doel was om te trainen voor de Fish Potato Run, een jaarlijkse wedstrijd vanuit de historische vissershaven van Urk naar de aardappelhoofdstad Emmeloord waar op dat moment ook het jaarlijkse Pieperfestival plaatsvindt. “De route loopt langs ons huis en we supporteren de deelnemers elk jaar door sinaasappels uit te delen. Het was dus leuk om daar zelf ook een keer aan mee te doen.” Na deze thuiswedstrijd van 8 mijl (12,88 km), was Mark toe aan een grotere uitdaging, de halve marathon in Zwolle. Het lopen van lange afstanden gaat Mark van nature gemakkelijk af. Het idee ontstond om de afstand te verdubbelen en de Marathon van Rotterdam te lopen. “Die is altijd in april, dus qua timing gunstig, net voor de start van het aardappelseizoen. Het is ook de grootste marathon in Nederland met veel deelnemers en publiek, dus qua

motivatie is het ook een mooi evenement om aan mee te doen,” licht Mark toe.

Na het aardappelseizoen 2022 en zijn verjaardag eind januari, vond Mark tijd om aan een strak voorbereidingsschema van drie maanden te beginnen. Zo kon hij nog net op tijd klaar zijn voor de wedstrijd. Mark was ook van plan om een ambitieuze tijd neer te zetten, een race onder de 3 uur. “Zo’n korte voorbereidingstijd was misschien niet heel verstandig. Ik werd van diverse kanten gewaarschuwd de lat niet te hoog te leggen, maar het is gelukt, in 2 uur en 58 minuten en 31 seconden,” vertelt Mark trots. “Ik had de race goed ingedeeld en heb heel constant gelopen. In het laatste stuk merkte ik dat ik het zou gaan redden en kon ik zelfs nog wat versnellen. Er is ook veel publiek in Rotterdam en dat motiveert enorm, zeker de laatste kilometers.” Trainen voor een marathon betekent niet alleen kilometers maken en opletten of je tussendoor genoeg hersteltijd pakt. Voeding is een essentieel onderdeel en daarbij komt teamlid Linda in beeld. Mark: “Ze is voedingsdeskundige en heeft me heel goed begeleid, zowel in de voorbereiding als tijdens de race was ze zeer belangrijk. Zonder haar had ik nooit zo’n goede prestatie neergezet.”

Nog een keer gaan verdubbelen in afstand zit er niet in. “Dit was heel leuk om te doen. Ik heb ervan genoten en als ik er 3 uur en 1 minuut over had gedaan, dan zou ik de marathon van Rotterdam volgend jaar zeker weer gaan lopen, maar ik ben niet iemand die op zoek is naar uitdagingen. De akkerbouw is al uitdaging genoeg en daar ga ik me nu weer op focussen. Na dit seizoen zien we wel weer verder,” besluit Mark. (ML) 

Werk en hobby is teamwork voor Mark en Linda Versluis

Rutger Groenewegen, Groenewegen & Lukaart ziet:

Nederlandse bedrijven in trek bij private equity

de beoogd opvolger het ook? Hij merkt dat de huidige tijd eisen stelt aan ondernemerschap waar het gaat om innovatie en schaal. “Je zult met je tijd mee moeten en je moet kunnen opschalen. De opbrengst per m² moet hoog blijven om niet uit de markt geprijsd te worden. Daarvoor moet je innoveren, anders krijg je dat niet voor elkaar. Maar ook voor de bancaire financiering is schaal van belang; die financieren alleen bedrijven van een bepaalde omvang.”

Waarin verschilt de overname van een bedrijf in de AGF-sector ten opzichte van een andere sector? “Kapitaalintensiviteit en de noodzaak tot innoveren,” zijn de twee aspecten die Rutger Groenewegen van Groenewegen & Lukaart, dat ondersteuning en advies biedt op het gebied van (ver)kopen, waarderen en financieren van bedrijven, zonder aarzelen noemt.

Het is één van de redenen waarvan Rutger ziet dat ze bijdragen aan de afnemende bereidheid van de volgende generatie om familiebedrijven in de landen tuinbouwsector over te nemen. “Er zijn heel veel uitdagingen, waardoor het de vraag is of een overdracht binnen de

familie wel het meest voor de hand liggende is.”

SCHAAL EN INNOVATIE

Naast de bereidheid van een opvolger om het bedrijf over te nemen, stelt Rutger vast dat ook geschiktheid een rol speelt. Kan

Dat is dus ook een van de struikelblokken die Rutger waarneemt: kapitaal. Want bij een eventuele overname in de familiale sfeer is het over te nemen bedrijf vaak (deels) het pensioen van de ouders en speelt ook de financiële compensatie van eventuele andere kinderen in het gezin een rol. Waar banken geregeld niet of maar deels bereid zijn om dat te financieren, zien private investeringsmaatschappijen regelmatig wel mogelijkheden voor het financieren van bedrijven in bijvoorbeeld de glastuinbouwsector en de toeleverende industrie. “Die maken veel meer een afweging van rendement, hoeveel risico er is en wat er geïnvesteerd moet worden om een bedrijf toekomstbestendig te maken.”

STUREN OP OUTPUT EN RENDEMENT

Soms leiden de struikelblokken tot de conclusie dat overname binnen de familie niet verstandig is. Rutger ziet dat dan vaak de blik wordt gericht op collega-ondernemers voor een overname, maar ook in deze situatie kan overdracht aan een private equity partij een optie zijn. Hij

Vertrouw op Groenewegen & Lukaart

Bedrijven (ver)kopen, waarderen en financieren is wat we doen en waar we goed in zijn. Het leveren van absolute kwaliteit vinden we hierin vanzelfsprekend. Met onze persoonlijke aanpak en betrokkenheid maken we écht het verschil.

Kennismaken? Neem contact met ons op: www.groenewegen-lukaart.nl

Breda | Goes | Rotterdam

Rutger Groenewegen van Groenewegen & Lukaart ziet een afnemende bereidheid van de volgende generatie om familiebedrijven in de land- en tuinbouwsector over te nemen

stelt vast dat een dergelijke route wel veranderingen in de bedrijfsvoering met zich zal meebrengen.

“Waar een overname door een gelijkaardig familiebedrijf het karakter van het bedrijf niet veel zal veranderen, zullen private investeerders zakelijker naar een bedrijf kijken en meer op output en rendement sturen. Dit kan van invloed zijn op het personeel – niet zelden ook uit de verkopende familie – dat te maken krijgt met een andere aandeelhouder.” Daarbij merkt Rutger op dat een private equity partij een andere horizon heeft dan een familiebedrijf en na een periode van 5 tot 15 jaar zal willen verkopen. “Dan gaan ze weer door met een volgend project. Dat is iets waar je rekening mee moet houden.”

OP ZOEK NAAR EXPANSIE

Rutger stelt vast dat waar een bank vooral op zoek is naar zekerheid, private equity partijen – investeerders die met risicodragend vermogen financieel participeren in niet-beursgenoteerde ondernemingen – wel bereid zijn om risico te dragen. Uiteraard komt dat met een prijskaartje. Daar waar een bancaire financiering lang weinig rentekosten met zich mee bracht en nu rond de zes procent zit, ziet hij dat voor private equity rentes tussen de 10 en 15 procent geen uitzondering zijn.

De focus van private investeerders ligt dus op rentabiliteit, constateert Rutger. “Ze kijken daarbij naar de levensfase van een product en zullen niet investeren in bedrijven of producten die aan het einde van een bepaalde levenscyclus zitten; de zogenaamde cash cow. Maar ze willen in een eerdere fase met groeimogelijkheden investeren zodat ze de cash cow-fase mee kunnen nemen om daar weer nieuwe

investeringen mee te doen. Private equity wil altijd groei en rendement kunnen realiseren.”

Voor dat rendement zijn sectoren als healthcare en food populair bij private equity partijen. “Deze sectoren zijn conjunctureel ongevoelig. Er blijft altijd vraag naar zorg en voedsel.” Rutger voorziet dat ook in andere delen van de wereld door het veranderende klimaat steeds meer geklimatiseerd zal moeten worden geteeld. “Dat zijn uitdagingen waar wij als Nederlanders gebruik van kunnen maken omdat we de kennis, technologie en innovatiekracht hebben. Dat is de kracht waarom bedrijven uit de Nederlandse land- en tuinbouw een interessant object voor private equity partijen zijn; niet alleen om wat zij hier doen, maar vooral hoe je het kan door te kopiëren, omdat er wereldwijd veel toepassingsmogelijkheden zijn.”

Want hoezeer Rutger ervan is overtuigd dat er mooie kansen liggen voor vooral de grotere bedrijven in de sector, in Nederland liggen ze naar zijn mening niet. Hij ziet dat bijvoorbeeld Nederlandse glastelers steeds vaker uitbreiden in andere Europese landen, Noord-Afrika of zelfs Canada. Ook de focus van private investeerders is op het buitenland gericht.

SPREIDEN

“Private equity kijkt veel breder dan alleen Nederland, ook naar de mogelijkheden in het buitenland. Private investeerders zijn voor de internationale expansie met name geïnteresseerd in de grote toeleveranciers of in bedrijven die al areaal in het buitenland hebben.” Als voorbeeld noemt hij de kassenbouwers, die momenteel in Nederland – soms met lege kassen door de energiecrisis – wei-

Kool kampioen

nig verdienen. “Maar in Noord-Amerika en ook in het Verre Oosten wordt op dat gebied wel ontzettend veel gedaan.”

Rutger merkt op dat bij de stap naar het buitenland private equity partijen vanzelf in beeld komen, omdat banken, met hun vooral lokale focus, dat traject niet zullen financieren. Overigens ziet hij vaak een samenspel tussen banken en private investeerders bij het financieren van een bedrijf. “Die combinatie wordt steeds meer gezocht. Beide partijen kunnen elkaar versterken. Soms financiert een bank het deel dat geen risico vormt en het deel waar het risico zit, neemt dan de private investeerder over. Dan hoeft de bank niet meer risico te lopen dan ze wil lopen.“

Onverstandig om de blik op het buitenland te richten, is het niet, vindt Rutger. Enerzijds om het risico te verlagen, maar ook omdat er kansen liggen. “Door internationaal te expanderen, leg je niet al je eieren in één mandje. Met de energiecrisis zie je bijvoorbeeld dat het voor kassen in Nederland heel moeilijk is om, de verkoopprijzen in acht genomen, de kassen te verwarmen. Terwijl in bijvoorbeeld het warmere Marokko er veel minder gasgestookte kassen nodig zijn en meer natuurlijke warmte kan worden gebruikt. Juist die spreiding kan het risico verlagen en alleen in Nederland ondernemen kan ook risicovol zijn.” (MW) 

rgroenewegen@groenewegen-lukaart.nl

De zon glinstert weg van Betsie Lake net buiten de Cabbage Shed, een pittoresk restaurant in het Amerikaanse Elberta. Hoewel er vooral vis wordt geserveerd, is er die dag een wedstrijd kool eten. Het restaurant dankt zijn naam aan het feit dat het vroeger een verzamelplaats was voor verse kool. De eigenaren van het restaurant vonden het daarom leuk om de naam en historie va n de koolschuur eer aan te doen door een wedstrijd kool eten te organiseren. Deelnemers krege n dienbladen vol kool geserveerd, gekookt, gesneden en gekruid met slechts een beetje zout en peper, en kregen drie minuten tijd om er zoveel mogelijk van te eten. Het leverde een duidelijke winnaa r op. Deze man blijkt een fan van kool, met zijn familie organiseert hij jaarlijks een zuurkooldag. De man kon trots naar huis met een gigantische groene riem in boksriem-stijl met daarop de tekst Cabbage Eating Champion.

Vidar Bakker, Triodos Bank:

er aandacht is voor vraagontwikkeling

“Biologisch is echt uit de kinderschoenen aan het treden. Er is nog nooit zo veel aandacht geweest voor biologische landbouw en wat aandacht krijgt, groeit,” is voor Vidar Bakker van het Landbouwteam van Triodos Bank, het centrale uitgangspunt bij de beoordeling van de bio-categorie. “Daarom zie ik de toekomst vol vertrouwen tegemoet. De aandacht voor de milieu-impact van landbouw zorgt ervoor dat biologisch steeds meer de wind in de rug zal krijgen.” Die mogelijkheden ziet hij vooral op middellange termijn. Want de huidige economische dynamiek benoemt Vidar als uitdagend: de marktomstandigheden, onzekerheid rondom het stikstofbeleid en hoge rentes spelen daarbij een rol. “Het zorgt ervoor dat op dit moment de biologische landbouw even een pas op de plaats moet maken.”

Op langere termijn ziet hij de EU-ambitie om tot 25 procent biologisch in de teelt te komen, zeker ook als haalbaar, mits ook de vraagkant meegenomen wordt in het geheel. “Het is goed om een ambitie uit te spreken. Daarin is het van wezenlijk belang om goed te kijken naar de strategie waarmee groei wordt gestimuleerd.” Hij geeft aan dat het Deense voorbeeld laat zien dat door overheidsingrijpen de vraag zeker beïnvloed kan worden. Zo worden in alle Deense overheidsgebouwen en op scholen alleen biologische producten geserveerd. De route van productiesubsidies heeft niet de voorkeur van Triodos Bank. “We moeten kijken naar het stimuleren van de markt. De overheid kan echt iets betekenen in de markt en kan daarmee ook die groeiwens van 25 procent vraag gestuurd wel realiseren.”

HOLISTISCHE FOCUS

Triodos Bank ziet liever een ambitie van 30 procent biologische teelt en erkent ook dat dit – gezien vanuit de huidige 4,4 procent – een stevige opgave met zich mee brengt. Toch is de ambitie niet verwonderlijk voor een bank – die zich naar eigen zeggen al meer dan 40 jaar inzet voor een voedselketen waarin milieu en klimaat zo min mogelijk worden belast en boeren een eerlijke prijs krijgen – die het

biologische teeltmodel als uitgangspunt bij investeringen neemt.

Biologische teelt en de holistische gedachte – waar er aandacht is voor het geheel; dus naast het economische aspect ook voor sociale en ecologische aspecten – zijn voor Triodos onlosmakelijk met elkaar verbonden. “Hoewel Triodos Bank initiatieven op één onderwerp, zoals afvalvermindering, kan ondersteunen, is het belangrijk om altijd een holistisch perspectief te hanteren en de impact in de context van de grotere systemen te beschouwen.” Vidar geeft aan dat de bank in dat licht openstaat voor andere systemen die ook de balans van het geheel waarborgen. Tegelijkertijd moet hij vaststellen dat er tot op heden geen beter model beschikbaar is dan biologisch of biologisch dynamisch waarin alle verschillende facetten worden samengebracht. Dit blijft dan ook het uitgangspunt voor Triodos Bank. “Er zijn zoveel aspecten aan duurzame voeding die verreweg het beste geborgd zijn in de biologische landbouw. Hoewel het niet zaligmakend is, biedt het de beste basis om door te ontwikkelen.”

ANDERE RISICO INSCHATTING

Wil dat ook zeggen dat die focus bio-ondernemers financiële mogelijkheden biedt die zij elders niet vinden? Vidar verwacht

dat dit zeker mogelijk is. “Uiteraard zijn bepaalde bancaire normen, bijvoorbeeld met betrekking tot solvabiliteit, gelijk aan andere financiële instellingen.” Wel denkt hij dat Triodos met zijn kennis van de biologische sector en de jarenlange ervaring met de financiering ervan, bepaalde risico’s mogelijk anders zal inschatten dan andere banken. “Daardoor worden ook de rekenmodellen anders ingevuld en kan er wellicht tot financiering worden overgegaan waar andere banken andere keuzes maken. Het is mogelijk dat wij met gunstigere cijfers rekenen dan andere banken doen, omdat wij vanuit onze historie veel kennis hebben van de biologische sector en wij naast risico en rendement naar de impact van onze financieringen kijken. Dat kan dingen sneller mogelijk maken.”

Waar de biologisch principes dus een voorwaarde zijn voor financiering van agrarische bedrijven door Triodos Bank, geldt dat in de meeste gevallen ook voor het Skal-certificaat. Alleen bij de financiering van een bio-bedrijf waarvan de producten rechtstreeks aan de consument worden verkocht, kijken bank en teler of een certificaat voldoende meerwaarde biedt. Dit heeft onder meer met de kosten voor de inspecties te maken; die bij de teler terecht komen. Voor Triodos Bank is dit een aandachtspunt voor de overheid. Van alle keurmerken is de

“25 procent biologische teelt haalbaar”

Mits

Vidar Bakker van Tiodos Bank

Skal-certificatie de enige die op wetgeving is gebaseerd. Vidar geeft aan dat de controle daarop plaatsvindt door Skal in opdracht van het ministerie van LNV, waardoor de overheid dus makkelijk een klein duwtje in de rug van de biologische teler zou kunnen geven om de zo gewenste afzetvergroting te bewerkstelligen. “Alleen al vanwege de signaalfunctie zou de overheid die kosten op zich kunnen nemen vanuit het oogpunt dat ze staan voor de biologische sector.”

VOORKEUR VOOR KORTE KETEN

Bij het financieren van bio-initiatieven is de inzichtelijkheid van de keten een ander onderwerp van gesprek en Triodos Bank heeft vanuit de bio-gedachte om tot balans te komen, zeker een voorkeur voor een kortere keten. “Als Triodos Bank staan we een korte keten voor en dat proberen we te faciliteren met bijvoorbeeld investeringen in het MKB-segment die daar een rol in kunnen spelen. We vinden het mooi als een bedrijf zich wil inzetten voor een korte keten en zijn ook bereid daar meer, maar nog steeds een gezond, risico te nemen.”

Waar op andere terreinen in de financiering in de AGF-sector steeds vaker een combinatie van bancaire en private equity financieringen opduikt, is dit in het biologische domein niet het geval, geeft Vidar aan. Hij sluit niet uit dat pri-

vate investeerders geïnteresseerd zijn in biologische bedrijven, maar hij komt de combinatie bancaire en private equity financiering in de praktijk niet tegen. Wat hij wel ziet, is dat Triodos soms de financiering van een private investeerder

DP SURVEY GROUP (2003) is een expertisekantoor met hoofdzetel in Antwerpen en heeft 10 eigen buitenlandse kantoren waaronder in Afrika, China, Spanje, Frankrijk, Amerika en Nederland. Bovendien hebben we een ongeëvenaard wereldwijd netwerk van experten gespecialiseerd in de AGF sector.

Ons in-house team van specialisten en (8) experten staan in voor alle surveys in de Benelux. Alle internationale expertises op fruit worden beheerd door onze International Fruit Desk en bestaat uit een team van 7 specialisten die enkel en alleen schades op fruit, groenten en alle andere bederfbare goederen behandelen.

Alleen al in 2022 heeft dit team meer dan 3500 expertises over de hele wereld succesvol gecoördineerd mede dankzij het sterke en betrouwbare netwerk van onze lokale correspondenten dat we in de loop van de afgelopen 20 jaar hebben opgebouwd. Onze service of excellence biedt exporteurs, verzekeraars, invoerders een betrouwbare partner met de nodige kennis en ervaring om een schadegeval onafhankelijk en correct te onderzoeken, alsook de rechten om te claimen tijdig te vrijwaren. Onze service en aandacht zijn altijd beschikbaar, 7 dagen op 7.

DPS is verder verheugd u te mogen aankondigen dat we per direct starten met onze eigen Marine tak in Nederland. Met onze collega’s van DPS Marine BE deden we reeds vele expertises over heel Nederland, nu met de acquisitie van TOP EXPERTISE alsook door het aanwerven van ervaren Nederlandse Marine/Cargo experten zullen we met

DPS Marine NL op lokaal niveau de meest hoogwaardige diensten aan onze Nederlandse alsook internationale klanten aanbieden. Ons doel is om onze verankering doorheen heel Nederland te versterken.

Naast onze samenwerking met verzekeraars en/of makelaars werken wij ook rechtstreeks met ladingbelanghebbenden op het gebied van schadepreventie, schadeafhandeling en risicobeheer.

Verder hebben we binnen DPS ook DP LEGAL, gespecialiseerd in regres vorderingen bij schades van bederfbare goederen en dit tov van de aansprakelijke partij.

Onze focus ligt op het opbouwen van een hecht Partnership mét onze klanten, zodat we kunnen blijven groeien en hen kunnen blijven voorzien van de beste service in Nederland. Wij kijken er naar uit om samen te werken met u en uw organisatie.

overneemt omdat een investeerder kiest voor een exit of de ondernemer liever een bank als financiële partner heeft.

HARDE EN ZACHTE OBSTAKELS

Overigens ziet Vidar eerder aspecten zoals bijvoorbeeld de beperkte omvang van de markt en de relatief trage groei daarvan, als een struikelblok voor de ontwikkeling van de biologische categorie dan de financiering ervan. Vooral de hoge grondprijzen – “dat is een enorme prikkel om te intensiveren” – spelen een rol. Verder ziet Vidar wat hij noemt zachte obstakels. “Ondanks een toenemende acceptatie van het biologische keurmerk, hangt er in de sector hier en daar nog een zweem van het geitenwollensokken-imago omheen waardoor biologische telers nog altijd anders worden bejegend.”

Niet echt een struikelblok, maar wel een horde die genomen moet worden, is de omschakelingsperiode voor bedrijven die van een gangbare naar een gecertificeerd biologische teelt gaan. “Vaak worden in deze periode van twee tot maximaal drie jaar, al wel de kosten van een biologisch bedrijf gemaakt, maar nog niet de baten van een biologisch bedrijf ontvangen.”

Ook ziet Vidar dat de productie vaak wat terug loopt, omdat de grond moet wennen aan de nieuwe teeltmethode.

OMSCHAKELING FINANCIEREN

“Daardoor is vooral het liquiditeitsmanagement heel belangrijk tijdens de omschakelperiode.” Triodos Bank ondersteunt telers hiermee door bijvoorbeeld toe te staan aflossingen uit te stellen tot na de omschakelingsperiode. “Als er aanvullend werkkapitaal nodig is, kunnen we dat ook verstrekken.” Hoewel hij de problemen van de omschakelperiode niet wil bagatelliseren, ziet Vidar ook waarde in een kleine drempel bij de keuze voor biologisch. “Het moet echt een bewuste en weloverwogen keuze zijn van een ondernemer.” Overigens leidt de omschakelperiode in zijn ervaring vrijwel nooit tot het afzien van de keuze voor biologisch. “We hebben al vaak gezien dat het kan, het is goed mogelijk om een omschakeling te financieren.”

Ook bij andere banken is er meer aandacht voor biologisch en kunnen steeds meer bedrijven terecht voor een financiering, ziet Vidar. Hij juicht het toe. “Wij zien meer concurrentie in die markt en dat is

goed. Wij zijn opgericht om die transitie te bewerkstelligen en nu hoeven we dat niet meer alleen te doen.”

KOPLOPER DURVEN BLIJVEN

Toch houdt dat niet in dat het biologische teeltsysteem aan het eind van zijn ontwikkeling is. Hoewel Vidar ziet dat er ook in de gangbare landbouw steeds meer aandacht is voor duurzaamheid, vindt hij het belangrijk dat de biologische sector haar voorsprong behoudt. “We moeten wel koploper durven blijven en voor de troepen uitlopen.” Vidar denkt dat er nog voldoende mogelijkheden liggen in vernieuwende teeltsystemen zoals strokenteelt of agroforestry, maar vanuit de holistische gedachte ziet hij ook mogelijkheden op het gebied van arbeidsomstandigheden. “Dat is nog niet in de biologische wetgeving geborgd en ik denk dat dit snel moet gebeuren. Er ligt een opgave voor de biologische landbouw om daar in door te ontwikkelen.” (MW) 

Vidar.Bakker@triodos.nl

Voorlopig niet, verwacht Joost Derks van Ibanfirst:

Is de dominantie van de dollar tanende?

Onlangs liet Bloomberg weten dat de Chinese yuan de Amerikaanse dollar - dé handelsmunt bij uitstek - als meest verhandelde munt in Rusland heeft vervangen. Dat gecombineerd met de huidige geopolitieke spanningen gaf nieuwe voeding aan de vraag of de dominantie van de dollar tanende is. Hoewel hij ziet dat de Chinese yuan in opmars is, verwacht Joost Derks, valutaspecialist bij Ibanfirst, niet dat de dollar voorlopig aan invloed zal inboeten.

Hij geeft aan dat er diverse redenen zijn waarom de dollar voorlopig wel de standaard in de wereld zal blijven. Zo is het overgrote deel van de mondiale schuldenlast uitgegeven in USD, die uiteraard ook weer in USD moet worden afgelost en dus aanzet tot vraag naar dollars. “Niet alleen in de VS zelf, maar ook in Europa, Azië en ontwikkelingslanden worden leningen in dollars uitgegeven. Dat geldt zelfs voor China. De aanleg van de Nieuwe Zijderoute wordt deels met dollarleningen gefinancierd.”

MILITAIRE EN FINANCIËLE BANDEN

Maar ook het militaire overwicht van de VS blijkt een rol te spelen. “Hoe sterker de militaire banden van een land met de VS, hoe meer dat land ook gerelateerd is aan de Amerikaanse dollar en enigszins daarvan afhankelijk is.” Dit blijkt uit onderzoek van de centrale bank van de VS naar wereldwijde dollarbetalingen.

Joost geeft aan dat alle dollarbetalingen die waar dan ook in de wereld worden gedaan – ook die om bijvoorbeeld de bestelling vanuit Nederland bij AliExpress te voldoen – via een Amerikaanse bank lopen. “Uit deze data komt naar voren dat 75 procent van alle wereldwijde USD-reserves in handen is van landen met sterke militaire banden met de VS. De

afhankelijkheid van de dollar gerelateerd aan de militaire afhankelijkheid is heel sterk.”

RMB IN OPKOMST

Dat neemt niet weg dat Joost ziet dat de Chinese renminbi in opkomst is. “Steeds meer Europese landen krijgen toegang tot de Chinese markt en steeds meer bedrijven kunnen in RMB betalen en dat zal verder toenemen.” Hij verwacht echter dat de beperkte liquiditeit van de renminbi – die overigens is gekoppeld aan de dollar – en de controle die China wenst over de eigen kapitaalrekening, een verdere opmars van de RMB voorlopig zullen belemmeren. “Zolang dat een gesloten systeem is, gaat de Chinese valutamarkt niet open en kan de yuan niet, zoals de USD, vrij verhandeld worden.”

Om het huidige verschil in handel tussen in dollars en renminbi’s te duiden geeft Joost aan dat de rentederivatenhandel in renminbi per dag een waarde heeft van ongeveer 30 miljard dollar; in USD wordt dat bedrag in 20 minuten omgezet. “In 2022 werd evenveel gehandeld in renminbi’s als in dollars in 1992. Dat is een verschil van ongeveer 30 jaar.” Hoewel hij ziet dat het bedrijfsleven de yuan omarmt, verwacht hij dat de markt beperkt zal blijven zolang China de controle wil houden

Dé

over hun eigen valuta. “Dat heeft in China heel veel tijd nodig. De rol van de Chinese munt wordt langzaamaan groter, dat gaat daar heel mondjesmaat.”

EURO MOMENTEEL IN HET VOORDEEL Voorlopig ‘gewoon’ nog verder met de vertrouwde dollar dus. Wat betekent dat voor de AGF-sector? “De dollar is momenteel wat verzwakt ten opzichte van de euro. Dat komt omdat de renteverschillen tussen de USD en EUR wat kleiner worden in het voordeel van de euro.” Joost laat weten dat na de forse stijging van de dollar vorig jaar als gevolg van de sneller stijgende rente in de VS, nu weer een teruggaande beweging zichtbaar is. “De rente in de VS is nog steeds hoger dan in Europa, maar wordt kleiner na wat begin mei naar verwachting voorlopig één van de laatste renteverhogingen van de Amerikaanse centrale bank zal zijn. Terwijl ik denk dat de ECB nog niet klaar is.” (MW) 

jde@ibanfirst.com

internationale transacties

•Verstuur en ontvang betalingen vanuit en naar 140+ landen

•Bescherm uw winstmarges tegen valutarisico’s

•Volg uw betalingen in realtime met onze ‘payment tracker ’, net zoals bij een pakketje

www.ibanfirst.nl

Joost Derks van Ibanfirst voorziet dat de invloed van de dollar voorlopig nog niet tanende is

Frank Roelofs, Evers Specials:

Wanneer iemand lang in dienst is bij dezelfde werkgever mag deze bij wijze van spreken tot de inventaris van het bedrijf gerekend worden. In een tijd waarin mensen gemakkelijk van baan wisselen, is het een hele prestatie om zo lang trouw te blijven aan één bedrijf. Deze maand Frank Roelofs, die sinds 1994 in dienst is bij Evers Specials.

Bijna dertig jaar geleden begon Frank als kweker bij Evers Specials, toentertijd zijn eerste werkgever en nog altijd gaat hij fluitend naar zijn werk. Het optimaal telen van taugé blijft dag in dag uit een uitdaging. “Ik houd van de diverse werkzaamheden die ik heb. Ik heb techniek, landbouw en elektronica altijd al interessant gevonden. Deze elementen komen allemaal in mijn baan terug.

Het allerleukste vind ik projecten om processen effectiever en efficiënter in te richten. Toen ik hier kwam, moesten we bijvoorbeeld zware zakken met mungbonen handmatig in de kweekcellen trekken. Dit hebben we verbeterd met de ontwikkeling van de “bonentank”. Nu worden de mungbonen met een paar drukknoppen automatisch in de cellen verdeeld.”

Frank is verantwoordelijk voor het in goede banen leiden van het teeltproces: van import van de bonen tot het afleveren van een volle cel taugé aan de productieafdeling die daarna het stokje overneemt. Er komt veel techniek kijken bij de teelt. Eerst worden de mungbonen gewassen en in water getransporteerd naar de kweekcellen. Vervolgens wordt een kweekcel met een afgemeten hoeveelheid mungbonen gevuld. Met water en onder strikte controle van zuurstof en temperatuur ontkiemen de bonen dan in zeven dagen tijd tot taugé. Daarna worden deze geoogst. Tijdens dat proces wordt de taugé van wortelpunten en bonenvliesjes geschoond. Tot slot wordt de taugé in diverse formaten verpakt, en in een half uur teruggekoeld tot ca. 5 graden. Door deze vacuümkoeling wordt de houdbaarheid en voedselveiligheid bevorderd. Frank: “In de afgelopen dertig jaar hebben wij onze teeltmethode verder doorontwikkeld. We telen in de cellen

die beschikbaar zijn; deze zijn verschillend van omvang, zodat we ons volume goed kunnen regelen en op de vraag van de markt kunnen inspelen. De afgelopen jaren hebben we ook stappen kunnen zetten in de verduurzaming van de teelt. Zo gebruiken we 20% minder water per kilo taugé. Als teeltbegeleider werk je aan al deze projecten mee. Als lid van een projectgroep, maar ook als initiatiefnemer/ projectleider. Het zijn dan ook diverse werkvelden die het leuk maken om aan te werken.”

De grootste uitdaging in het werk van Frank is om een stabiele productie en kwaliteit te telen. “We hebben bijna alles bij de teelt van taugé in de hand, behalve de mungbonen die we aankopen. De mungbonen groeien in de buitenlucht op het land en de groeiomstandigheden zijn ieder jaar iets anders. We proberen hier zo goed als mogelijk onze teeltparameters op aan te passen.”

Mungbonen worden in Azië gekocht en komen in zeecontainers naar Nederland. Frank begeleidt vanaf daar het traject naar de opslaglocatie bij Evers Specials. Het is van groot belang dat de bonen van de beste kwaliteit zijn. “Mungbonen worden met grote zorgvuldigheid gesorteerd in het land van herkomst. Voor de inkoop is het belangrijk dat je een langdu-

rige relatie opbouwt met je leverancier. Je kunt dan een goede terugkoppeling geven en de leverancier durft te investeren om de kwaliteit te verbeteren. Als de mungbonen bij ons aankomen, controleren we de kwaliteit en doen we verschillende kweektesten. Vervolgens slaan we de mungbonen op.”

Taugé als product is nooit gaan vervelen. Frank: “De teelt van taugé is 7 dagen. Je kunt dus iedere week opnieuw starten en bijsturen indien nodig. Dat maakt het een bijzonder teeltproces en de markt beweegt altijd. Ook is het een gezond en lekker product.”

Dertig jaar geleden was taugé minder bekend, ook voor Frank. De afzet van het bedrijf was nog hoofdzakelijk de Aziatische markt (Chinese restaurants en toko’s). Inmiddels zijn hier ook de supermarkten en groentesnijderijen bijgekomen. Bij Frank thuis staat taugé regelmatig op het menu. “We hebben thuis meerdere taugérecepten geprobeerd. Favoriet blijft de nasi. Daarin is onze taugé echt onmisbaar. Dat is toch mooi, zo’n tastbaar eindresultaat,” besluit Frank. (ML)  www.eversspecials.nl

“Ik houd van de diverse werkzaamheden die ik heb”

Frank Roelofs in de kweekcel Evers Specials

Mirabelle

Mirabelle Prunus domestica subsp. syriaca Syn. Prunus insititia Rosaceae

De beminnelijke Mirabelle!

Het geslacht Prunus uit de Rosacea familie omvat ca. 600 soorten en binnen de soort vaak vele rassen.

De mirabellen komen voor het eerst in de literatuur voor in het jaar 150 wanneer in het antieke Rome de voorloper van de mirabellen ‘cerina’ wordt genoemd. Deze zoete ‘mirabelle’ werden in de tuinen van de bestuurders geplant. De Kaukasus wordt dan genoemd als de plaats van herkomst. Later blijkt dat het herkomstgebied veel uitgebreider is, namelijk geheel

West-Azië van Turkije, Iran en de landen naar het oosten tot China. Opmerkelijk is dat de mirabellen als zelfstandige vrucht pas weer opduiken rond 1100 in Frankrijk. In het jaar 1511 worden er 300 bomen aangeplant in de tuinen van het klooster van St. Germain des Prés nabij Parijs. Vanaf dat moment gaat de verspreiding al snel richting Zuid-Duitsland en de Balkanlanden. Als Carl Linnaeus in 1753 de soort de wetenschappelijke naam Prunus domestica geeft, heeft hij al veertien verschillende ondersoorten beschreven, waaronder de Mirabelle.

Als omstreeks 1834 de druivencultuur in Oost-Frankrijk door de druivenluis wordt vernietigd en voor de toekomst onmogeli-

Nederlands: Mirabelle, mirabel pruim, waspruim

Frans: Mirabelle, Mirebel, Mirebeau

Duits: Mirabelle, Gelbe

Zwetschge, Kriechert

Engels: Mirabelle, Mirabel, Mirabelle plum

Spaans: Mirabelle, cascabeles, cascabelillos, mirabela

Italiaans: Mirabelle

jk gemaakt, neemt de mirabellenstruik/ boom de lege plaatsen in. En tot op de dag van vandaag is de belangrijkste teelt in de regio Lotharingen, met plaatsen als Nancy en Metz. Het oudste ras is de Mirabelle de Nancy; dit is een klein 25 tot 28 mm rond pruimpje, meestal geel van kleur met aan de zonzijde rode vlekjes. Het gele vruchtvlees is zoet met een Brix tussen 16 en 20 en laat makkelijk los van de pit.

Nauw verwand aan de mirabellen zijn de Kroosjes pruim en de kerspruim of myrobalaan / marbelaan.

De teelt in Nederland was van oudsher te vinden in Brabant en Limburg. Tot de jaren 70 van de vorige eeuw was de teelt in Nederland winstgevend. De conservenfabrikanten waren de grootste afnemers. Met name de mirabellen in luxe potten waren geliefd en ook voor de verwerking in jam en gebaksvulling. Tot 1967 stond de Mirabelle op de Rassenlijst voor Fruitgewassen. De import uit o.a. Frankrijk en nieuwe variëteiten maakten dat de mirabellen minder rendabel waren voor de Nederlandse fruitteelt.

De import komt nu voornamelijk uit Frankrijk en Zuid-Duitsland in de periode begin augustus tot begin oktober. Naast de verse consumptie wordt een groot deel in de conservenindustrie verwerkt tot likeur en brandewijn, zoals Eau de Vie de Mirabelle en Schnapps of Mirabellenwasser. Inmiddels is er weer enige belangstelling voor de teelt in Nederland.

OPSLAG EN BEWARING

De plukrijpe mirabellen zijn langer houdbaar dan pruimen. Bij een temperatuur van 0° tot 4°C tot 30 dagen bij een RV van 90%. Eetrijpe vruchten ca. 10 dagen, zachte vruchten worden snel melig.

RASSEN

Hoewel de Mirabelle de Nancy het predicaat moeder aller Mirabelle heeft, zijn er in deze teelt tientallen rassen waaronder de kleine Mirabelle de Metz van 22 mm en de grotere Mirabelle Nr. 1510 van 32 mm.Bellamira is een Duitse kruising met grote vruchten tot 36 mm. Miragrande is ook een Duitse kruising met vruchten tot 32 mm. Mirabelle van Herrenhausen is afkomstig uit Duitsland en heeft vruchten die enkele millimeters groter zijn dan de M. de Nancy. Goudgeel van kleur met aan de zonzijde kastanjebruine tot roodpaarse vlekken. Mirabelle von Pilnitz is een vroege Duitse variëteit met zeer zoet vruchtvlees. Uit Frankrijk is de Delcomi afkomstig die onder de merknaam Miraclaude® wordt verkocht. Deze Mirabelle is ca. 35 tot 40 mm groot.

Voedingswaarde per 100 gram vruchtvlees:

©

De Hippe Vegetariër is sinds 2013 een vegetarisch platform voor en door hippe vegetariërs. Omdat ‘hip’ en ‘vegetarisch’ toen nog tegenstellingen waren wilde oprichtster

Isabel Boerdam laten zien hoe vegetarisch eten, gezond en duurzaam leven en lekker in je vel zitten allemaal bij elkaar horen. Sindsdien is De Hippe Vegetariër uitgegroeid tot een inspirerend platform voor vegetariërs, veganisten, flexitariërs en iedereen die van lekker eten houdt.

Welk wachtwoord?

Ondanks alle waarschuwingen blijft “password” met stip het meest gebruikte wachtwoord waarmee surfers hun accounts beveiligen. Op twee staat “123456”. Dat blijkt uit onderzoek van wachtwoordmanager NordPass. Beide passwords zijn door hackers in minder dan een seconde te kraken. Over alle landen heen vonden de onderzoekers bijna vijf miljoen accounts die ‘beveiligd’ werden door het wachtwoord “password”. Ruim anderhalf miljoen keer dachten internetgebruikers dat het “123456” als wachtwoord een goed idee was. Daarna volgde “123456789” (ruim 413.000 keer).

“Guest” en “qwerty” maken de top 5 meest gebruikte wachtwoorden rond. Wil je wel veilige wachtwoorden?

Installeer bijvoorbeeld NordPass als passwordmanager.

Duurzaam telen en tuinieren in stripvorm

Leer alles over humus, teelt en de beestjes en praktijken die ten goede komen aan planten én aan de planeet. Praktijken die zijn gericht op de teelt van smakelijke en gezonde groenten en fruit. En van prachtige bloemen. Met veel humor en bijzonder uitgebreide details laat The Organic Growbook en Hydroponics for everybody zien hoe je duurzaam kan telen en tuinieren. Bokashiof biodynamische compost, permacultuur, beregening, bioponics en diverse andere begrippen worden duidelijk in beeld gebracht en helder uitgelegd. Het plezier in lezen staat echter voorop. Het handboek vol innovatieve strategieën, beproefde adviezen leert de lezer met humor over milieubewust telen en tuinieren.

Overbodige luxe?

Je nog frisser voelen dan dat je fris gewassen bent? Er is iets voor bedacht. Sprig-shower is een douchekop voorzien van een soort pompje dat tijdens het douchen prettige geuren verspreidt. Het werkt net zo als een aromadiffuser voor thuis. Best bijzondere uitvinding, want als er een plek is in huis waar het eigenlijk altijd lekker ruikt, dan is het de douche wel, toch? Geurige shampoo om je haar de hele dag lekker te laten ruiken, douchegel met een geur zo verkwikkend dat je meteen klaarwakker bent… Zo’n pompje in de douche met aromatherapie kost ongeveer 125 euro. Overbodige luxe of gewoon overbodig?

Mint voor frisse budgettering

Ervaar een frisse manier om geld te beheren met de Mint budgeting-app. Mint is de gratis app voor geldbeheer en financiële tracker die al uw financiën samenbrengt. Van rekeningsaldi en budgetplanners tot het bijhouden van uitgaven en schuldbetalingen via rekening herinneringen. Al uw geldbeheer bevindt zich in Mint op één plek. Mint is te gebruiken als abonnementsbeheerder en het volgen van gelduitgaven, maar kan ook met een klik contant geld, creditcards, leningen, investeringen volgen.

Vieze vingers

Anti-diefstal

In New York worden de laatste tijd zoveel auto’s gestolen, dat de politie heeft besloten om AirTags in te zetten om diefstal tegen te gaan. De NYPD deelt in totaal vijfhonderd AirTags uit aan lokale inwoners van New York. Zij kunnen de AirTag dan in hun auto verstoppen, zodat ze het meteen zien wanneer hun auto gestolen wordt. Zodra ze een melding krijgen dat de locatie van de auto plots verandert, kunnen ze meteen de politie inschakelen. Door te melden dat je een AirTag in de auto hebt verstopt, kan de NYPD meteen op zoek gaan naar het gestolen voertuig. Het uitdelen van gratis AirTags moet het zo makkelijker maken om auto’s terug te vinden én dieven af te schrikken.

Weetje: Bloed- en breingoede bieten

Bietjes zijn al vrolijk vanwege hun kleur, maar wat minder bekend is, is dat bietjes je echt vrolijker maken. Rode bietjes bevatten namelijk veel ‘tryptofaan’, een aminozuur dat zorgt voor de productie van ‘serotonine’ of makkelijker

Touchscreens in moderne auto’s zitten al snel vol vieze vingerafdrukken. General Motors heeft daar echter een oplossing voor gevonden en laten vastleggen bij de United States Patent and Trademark Office (USPT): een zelfreinigend touchscreen. Het is een vinding die lijkt op technologie die bij zonnepanelen wordt ingezet. GM voegt een vierde pixel in het scherm toe die specifiek is afgestemd op een onzichtbare ultraviolette golflengte, die vocht aantrekt en ook een elektrochemisch proces in gang zet om vrije radicalen te genereren. Die reageren met het vuil dat vingers achterlaten op het scherm: de celwanden, het cytoplasma en het DNA van bacteriën, schimmels en andere biologische organismen. Het is nog een patent, dus voorlopig blijft het handig om een doekje in de auto te hebben liggen om de vettigheid en het stof af te vegen.

gezegd: ons gelukshormoon. Daarnaast zitten rode bieten bomvol natuurlijke nitraten. Die nitraten zijn goed voor je bloed. Zo zijn bieten bewezen bloeddrukverlagers en vergroten ze de bloedstroom naar de hersenen.

Bron: Spoony

Vacaturekrant

De krapte op de arbeidsmarkt is nog altijd ongekend hoog. Werkzoekenden hebben de banen voor het uitkiezen. Ken je iemand of ben je zelf op zoek naar een nieuwe baan of uitdaging? Deze vacaturekrant biedt een overzicht van vacatures in de AGF-sector. Bedrijven zijn op zoek naar verkooptalenten, kwaliteitsadviseurs, inkopers, voormannen en -vrouwen, technici en specialisten. Dus bekijk alle vacatures op de volgende pagina’s om te zien of er interessante banen tussen zitten.

Improver Premium Foods BV in Venlo is coproducent van diepvries groente en -fruit voor de industrie, zowel conventioneleals bio producten, veelal volgens klantspecificaties.

Sinds 2004 verkopen we aan de industrie in Noord West Europa, Scandinavië, USA en Canada en produceren o.a. in Nederland, België, Duitsland, Polen en Servië voor de afpak- en verwerkende industrie.

Vanwege opvolging en versterking van ons team komen we graag in contact met jou;

Internationaal sales manager

Langjarige ervaring met fruit en groente

Bij voorkeur vanuit de diepvries industrie

Handelsgeest en relatiebeheerder

Goede drive, zelfstandig opererend

Hybride werken bespreekbaar

Bereidheid tot reizen in Europa, en bezoek aan beurzen

Nederlandse, Duitse en Engelse taal

Salaris passend bij de functie en werkervaring

Standplaats Venlo

Neem bij interesse graag contact op, en stuur je cv en motivatie naar: Berno Driessen, Directeur | bdriessen@improverpremiumfoods.nl

T. 077-3210930 of T. 0653770030

Improver Premium Foods BV | Celsiusweg 35D | 5928PR Venlo www.improverpremiumfoods.nl

Sales Manager Citrus

Heb jij al eens internationaal citrus verkocht? Dan zoeken wij jou!

Granot Fresh is gespecialiseerd in het telen van avocado en citrus. Al 8 decennia hebben wij hierin grote kennis en ervaring waardoor de producten voldoen aan de hoogste verwachtingen. Dit terwijl wij ons richten op onze ecologische duurzaamheid vanaf het hoofdkantoor in Maasdijk (Zuid-Holland).

Wat ga je doen?

Jij bent verantwoordelijk voor het werven en behouden van klanten. Daarnaast stel je marketingplannen en facturen op t.a.v. de klanten. Jij draagt verantwoordelijkheid voor het implementeren van een prijsstructuur en de juiste uitvoering van orders.

Wat bieden wij?

- Uitstekende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden passend bij jou

- Een bepaalde tijd contract, uitzicht op vast dienstverband;

- Pensioenregeling;

- Aandacht voor persoonlijke ontwikkeling;

- Een prettige werkomgeving binnen een klein, hecht team;

- Flexibele werktijden.

Wat neem je mee?

- Bewezen ervaring in de internationale verkoop van citrus en kennis van de markt;

- Ervaring in het werken met handelaren (onderhandelingsvermogen);

- Goede beheersing van de Nederlandse en Engelse taal, Franse taal is een pré;

- Goede beheersing van Excel;

- Bereid om overuren te maken en naar het buitenland te reizen; Solliciteren?

Ben jij een echte sales tijger die al eens citrus verkocht heeft? Mail dan naar info@rekroet.nl of bel naar 0174 – 725 200. Hopelijk tot snel!

Onze internationale tuinbouwpublicaties groeien.

Groei jij mee?

Spaanstalige en Engelstalige redacteuren gezocht

De internationale glastuinbouwsector is enorm vooruitstrevend en continu in ontwikkeling. Nieuwe projecten verschijnen overal ter wereld om op nog zuinigere manieren groenten en fruit te telen. HortiDaily bericht hier dagelijks over. Ook lees je er alles over nieuwe teelttechnieken, rassen, beurzen, evenementen. Er gebeurt genoeg. Mocht je hier niets vanaf weten, dan is dat geen probleem. We spijkeren je graag bij. Belangrijker is dat je enthousiast bent, dat je vasthoudend bent en dat je een deadline niet vreest.

Op het moment hebben we vacatures voor bureauredacteuren en commerciële redacteuren. Het verschil zit in het klantcontact. Als bureauredacteur werk je dagelijks aan de publicatie: je zoekt nieuws, schrijft artikelen naar aanleiding van (telefonische) interviews, verwerkt persberichten en zorgt dat alles klaarstaat voor de publicatie. Als commerciële redacteur komt daar verkoop en klantcontact bij. Jij zorgt dat jouw klanten goed in beeld komen en bezoekt daar nationaal en internationaal beurzen en evenementen voor.

HortiDaily is het grootste platform voor de internationale glastuinbouw. Dagelijks bereiken we meer dan 70.000 abonnees met onze nieuwsbrieven in het Engels, Nederlands en Chinees.

Dus: draai jij voor een kort nieuwsbericht, een interview of een achtergrondverhaal je hand niet om, schrijf jij snel en precies in een ontspannen stijl, heb jij een feilloos taalgevoel en het liefst ook nog een beetje humor? Dan horen we je graag.

Wij bieden:

• Een passend salaris met de nodige opleidingsmogelijkheden

• Een nieuw kantoor in het Zeeuwse Tholen, met de auto 30 minuten van Antwerpen, en 45 minuten van Breda en Rotterdam

• Een gezellig team. Maar we garanderen niet dat er nooit een stressbal naar je wordt gegooid.

Voor meer informatie: Sander Bruins Slot sander@freshplaza.com

Weyers GmbH is een toonaangevende producent, verpakker, handelaar en logistiek dienstverlener in groenten- en fruit. Wij zijn onderdeel van een groep groeiende handelsondernemingen die actief zijn in de AGF-branche, zowel in Nederland als in Duitsland. Onze verse producten treft je in vooraanstaande detailhandelsketens in Duitsland en andere Europese landen aan. Onze klanten waarderen onze hoge kwaliteitsnormen, daarmee onderscheiden wij ons op de markt. Onze werkcultuur is respectvol, de communicatie is open en eerlijk. Onze manier van werken wordt gekenmerkt door zelfstandigheid en initiatief.

Hebben we jou interesse gewekt?

Voor meer informatie kan je contact opnemen met Britta per e-mail hr@weyersgmbh.de of per telefoon op 077-7820798.

Sta jij open voor een nieuwe uitdaging?

Stuur je cv en motivatiebrief naar hr@weyersgmbh.de

Bekijk de website voor aanvullende bedrijfsinformatie: www.weyersgmbh.de

Om onze verdere groeidoelstellingen te realiseren, zijn wij op zoek naar jou om ons Weyers Team in Venlo te versterken als een fulltime gekwalificeerde en betrokken

In- en Verkoper groenten en fruit (m/v)

Jouw taken:

• Jij beheert, plant en optimaliseert het assortiment voor het binnen- en buitenland.

• Je onderhandelt en maakt afspraken over prijzen, levering, inkoop- en verkoopcondities.

• Je voert productvergelijkingen uit op basis van markt-, assortiments- en concurrentieanalyses, door middel van deze analyses en evaluaties geef je actief vorm aan het assortiment.

• Je communiceert regelmatig met de in- en verkoopafdelingen van de zusterbedrijven over inkomende goederen en het kwaliteitsmanagement.

Wat breng je mee?

• Een commerciële- of een agrarische opleiding op tenminste MBO of HBO-niveau, bij voorkeur heb je een aantal jaren werkervaring in een soortgelijke functie.

• Een zelfstandige manier van werken, inzet, flexibiliteit en een hoge mate van motivatie kenmerken jou.

• Goede kennis van Duits, Engels en Spaans is een pre.

• Ervaring met Navision is eveneens een pre.

Wat kunnen we jou bieden?

• Een vertrouwde en informele werkomgeving in een dynamisch en open bedrijf.

• Een marktconform salaris conform de Nederlandse CAO AGF (38 uur per week) en goede secundaire arbeidsvoorwaarden.

• Reiskostenvergoeding en vakantiegeld.

• Ontwikkel- en doorgroeimogelijkheden binnen de Groep.

QA AGF

Weyers GmbH is een toonaangevende producent, verpakker, handelaar en logistiek dienstverlener in groenten- en fruit. Wij zijn onderdeel van een groep groeiende handelsondernemingen die actief zijn in de AGF-branche, zowel in Nederland als in Duitsland. Onze verse producten treft je in vooraanstaande detailhandelsketens in Duitsland en andere Europese landen aan. Onze klanten waarderen onze hoge kwaliteitsnormen, daarmee onderscheiden wij ons op de markt. Onze werkcultuur is respectvol, de communicatie is open en eerlijk. Onze manier van werken wordt gekenmerkt door zelfstandigheid en initiatief.

Hebben we jou interesse gewekt?

Voor meer informatie kan je telefonisch contact opnemen met Jan van den Ham +49 (0)2831 97650-31

Sta jij open voor een nieuwe uitdaging?

Stuur je cv en motivatiebrief naar hr@weyersgmbh.de

Bekijk de website voor aanvullende bedrijfsinformatie: www.weyersgmbh.de

Om onze verdere groeidoelstellingen te realiseren, zijn wij op zoek naar jou om onze dochteronderneming Erzeugergroßmarkt NRW GmbH op onze locatie in Straelen, Duitsland, te versterken als gekwalificeerde en betrokken:

Inkoper groenten en fruit (m/v)

Jouw taken:

• Jij beheert, plant en optimaliseert het assortiment voor het binnen- en buitenland.

• Je zoekt nieuwe leveranciers en onderhoudt de relatie.

• Je voert productvergelijkingen en bent verantwoordelijk voor de optimalisatie van de producten.

• Je communiceert regelmatig over de inkomende goederen met de in- en verkoopafdelingen van de zusterbedrijven.

Wat breng je mee?

• Je hebt een afgeronde commerciële opleiding op MBO/HBO niveau.

• Enkele jaren ervaring en kennis van de producten op het gebied van groenten en fruit, bij voorkeur op het gebied van de groenteteelt in de open lucht is een pre

• Zeer goede Engelse taalvaardigheden. Talenkennis zoals Spaans, Frans of Duits is eveneens een pre.

• Een hands-on mentaliteit met een hoge mate van zelfstandigheid waarbij je zowel verantwoording neemt, als tijdig in overleg treedt.

• Ervaring met het boekingssysteem Navision is een pre.

Wat kunnen we jou bieden?

• Een vertrouwde en informele werkomgeving in een dynamisch en open bedrijf

• Een salariëring die gericht is op jouw prestaties

• Reiskostenvergoeding en vakantiegeld.

• Ontwikkel- en doorgroeimogelijkheden binnen de Groep.

Weyers GmbH - Venrayseweg 192 (Hal 3843) - NL-5928 RH Venlo

Het brede assortiment aan groente en fruit bij ZON legt dagelijks zijn weg af via de verschillende verkoopkanalen, om zo ultravers bij de consument te belanden. Zie jij jezelf al werken in deze dynamische wereld waar geen dag hetzelfde is? Ontdek wat ZON voor jouw carrière kan betekenen!

Fruitboerderij is een familiebedrijf dat zich richt op twee takken: fruitteelt en recreatie. Met ons fruitteeltbedrijf zijn we al meer dan 150 jaar aan de vruchtbare oevers van de Maas in Noord-Limburg gevestigd en telen we onder andere kersen, pruimen, appels en peren. Daarbij hebben we vakantiewoningen voor groepen, verkopen we sap van ons fruit aan horeca en via onze webshop. In verband met het uitstromen van een gewaardeerde medewerker zijn wij per direct op zoek naar een:

Allround medewerker fruitteelt

Wij hebben een veelzijdige functie beschikbaar waarbij elke dag anders is en je voornamelijk werkzaam bent in de buitenlucht. In deze baan ga je flexibel aan de slag voor ongeveer 40 uur per week. In verband met onze seizoensgebonden teelt is de zomerperiode drukker en reserveren we de winterperiode voor onderhoud aan onze machines en boomgaarden. In het voorjaar zijn de werkzaamheden vooral machinaal, in het najaar vooral handmatig.

Taken die hier afhankelijk van het seizoen bij komen kijken zijn:

•Boomverzorging, waaronder snoeiwerkzaamheden, bomen poten en rooien, bomen dunnen

•Oogstwerkzaamheden

•Gewasbescherming

•Beregening aanleggen en controleren

•Onderhoud machines

Wat breng jij als Allround medewerker fruitteelt mee?

•Je bent in het bezit van een tractorrijbewijs, of bent bereidt deze te halen.

•Je bent in het bezit van een geldige spuitlicentie, of bent bereidt deze te halen.

•Je bent praktisch ingesteld en biedt de helpende hand waar nodig.

•Je bent een teamplayer met het vermogen om ook goed zelfstandig te kunnen werken en hebt geen 9-5 mentaliteit.

•Ervaring in de fruitteelt (en met de bijbehorende machines) is mooi meegenomen, anders leren we je het hier.

Wat bieden wij?

•Onze arbeidsvoorwaarden zijn marktconform en volgens de CAO voor Open Teelten;

•Reiskostenvergoeding, vakantiegeld en opleidingsmogelijkheden.

•Indien gewenst is er huisvesting beschikbaar.

•Na gebleken geschiktheid behoort een vast dienstverband tot de mogelijkheden.

Wil je meer weten over deze functie? Neem dan contact op met Lynn Jeuken via: info@fruitboerderij.com onder vermelding van ‘Vacature Allround Medewerker Fruitteelt’.

www.royalzon.com/werkenbijzon

VACATURES

Word jij een van onze nieuwe collega’s?

Is de vastgoedbranche echt iets voor jou? Houd je van veel afwisseling en dynamiek tijdens je werk? Bij HomeFlex is geen dag hetzelfde en werken we met enthousiaste collega’s aan een optimale dienstverlening voor klanten en woningeigenaren.

HomeFlex in Sliedrecht verhuurt woningen aan bedrijven die huisvesting zoeken voor hun personeel. Voor zo’n 700 woningen verzorgt HomeFlex het beheer. Daarnaast hebben we meerdere grootschalige locaties waar we personeelshuisvesting bieden.

Wat biedt HomeFlex?

- Een aantrekkelijk salaris, afhankelijk van je ervaring;

- Een baan bij een groeiend bedrijf en leuke collega’s;

- Goede pensioenregeling;

- Leuke teamuitjes;

- Voor de accountmanager een lease-auto en benodigde devices.

Acquisitie naar aanleiding van de vacature wordt niet op prijs gesteld.

Planner

Ben jij een planner met leidinggevende affiniteiten? Dan zijn we op zoek naar jou! Als planner ben je verantwoordelijk voor het verzorgen van de planning van de schoonmaak-, storing-, verhuis-, onderhoud- en inspectiewerkzaamheden. Je bent het aanspreekpunt voor de medewerkers van de buitendienst, waarvoor je de planningen maakt. Of je besteed de werkzaamheden uit aan externe monteurs en ZZPérs. Hiermee onderhoud je de contacten. Servicegerichtheid en goede communicatie is belangrijk.

Accountmanager

Ben jij klantgericht, flexibel en een echte doorzetter? Dan zijn we op zoek naar jou! Je onderhoudt en optimaliseert de relatie met bestaande klanten. Daarnaast ben je verantwoordelijk voor het uitbreiden en zoeken naar nieuwe klanten middels koude acquisitie. Onderhandelen kun je als geen ander, je bent klantgericht, pro-actief, initiatiefrijk, stressbestendig en een echte doorzetter. In een branche die continu in beweging is, ben jij flexibel en vind je altijd een passende oplossing.

Bekijk de volledige vacatures op: www.homeflex.nl/vacatures

RCS – Rotterdam Customs Services B.V. is een douane agentschap actief op alle fronten van import-, export- en transit douane documentatie, fiscaal vertegenwoordiging en douane advies

Wij breiden uit en zijn daarom op zoek naar: Een ervaren declarant

We verwachten van een nieuwe collega:

• Een afgeronde opleiding tot Declarant

• Tenminste een aantal jaren ervaring in deze functie

• Actuele kennis van de douane wet- en regelgeving

• Dat je klantgericht werkt en in oplossingen kan denken

• Kennis van de Nederlandse en Engelse taal

• De bereidheid om samen te werken in een team

• Als het kan wat ervaring op veterinair gebied, maar dat is geen must

Wij stellen daar natuurlijk wel iets tegenover, zoals:

• Een uitstekend salaris, reiskostenvergoeding en opname in pensioenfonds

• Mogelijkheid om door te groeien en het volgen van vervolgopleidingen

• Het werken in een jong, ervaren en gezellig team

Belangstellenden voor deze functie gelieve contact op te nemen met Anton Filippo per E-mail : afi@rtmcustoms.net

Onafhankelijk vakblad voor de agf-handel

De volgende vacaturekrant verschijnt eind augustus

Weyers GmbH is een toonaangevende producent, verpakker, handelaar en logistiek dienstverlener in groenten- en fruit. Wij zijn onderdeel van een groep groeiende handelsondernemingen die actief zijn in de AGF-branche, zowel in Nederland als in Duitsland. Onze verse producten treft je in vooraanstaande detailhandelsketens in Duitsland en andere Europese landen aan. Onze klanten waarderen onze hoge kwaliteitsnormen, daarmee onderscheiden wij ons op de markt. Onze werkcultuur is respectvol, de communicatie is open en eerlijk. Onze manier van werken wordt gekenmerkt door zelfstandigheid en initiatief.

Hebben we jou interesse gewekt? Voor meer informatie kan je contact opnemen met Britta per e-mail hr@weyersgmbh.de of per telefoon op 077-7820798.

Sta jij open voor een nieuwe uitdaging? Stuur je cv en motivatiebrief naar hr@weyersgmbh.de

Bekijk de website voor aanvullende bedrijfsinformatie: www.weyersgmbh.de

Meld je nu alvast aan!

Stuur een mail naar: andries@agfprimeur.nl

Om onze verdere groeidoelstellingen te realiseren, zijn wij op zoek naar jou om ons Weyers Team in Venlo te versterken als een fulltime gekwalificeerde en betrokken

Assistent In- en Verkoop (m/v)

Jouw taken:

• Je bent verantwoordelijk voor de administratieve verwerking van het in- en verkoop proces.

• Je voert zelfstandig taken uit als rechterhand van de Sales Manager.

• Jij werkt als schakel tussen diverse afdelingen.

• Jij maakt de presentaties van diverse cijfermatige analyses.

Wat breng je mee?

• Een afgeronde (commerciële) MBO of HBO opleiding, bij voorkeur heb je ook een aantal jaren werkervaring.

• Hands-on mentaliteit met een oplossingsgerichte en pragmatische werkwijze.

• Jij neemt initiatief en denkt mee met de organisatie.

• Kennis van en ervaring met het MS Office pakket.

Wat bieden we jou?

• Een vertrouwde en informele werkomgeving in een dynamisch en open bedrijf.

• Een marktconform salaris conform de Nederlandse CAO AGF (38 uur per week) en goede secundaire arbeidsvoorwaarden.

• Reiskostenvergoeding en vakantiegeld.

• Ontwikkel- en doorgroeimogelijkheden binnen de Groep.

Ook uw vacature onder de aandacht van een breed publiek?

Het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties zoekt een nieuwe medewerker! De naam van onze organisatie spreekt voor zich: we zijn een verbond, dat mensen en organisaties verbindt in elke zin van het woord. Het coöperatieve idee zit verweven in het DNA van al onze leden-coöperaties. Dagelijks zorgen we voor een verbinding tussen hen onderling, maar maken we ook connectie met de bredere samenleving. We zetten sterk in op samenwerking en duurzaamheid. Onze taak is bijzonder veelzijdig: we verbinden, werken aan duurzaamheid, zetten in op dienstverlening naar onze leden toe en vertegenwoordigen onze leden op (inter)nationaal niveau.

Onze organisatie heeft ook als taak om voor haar leden, de groenten- en fruitcoöperaties, kennis te vergaren rond duurzame technieken in de tuinbouw en tevens de groenten- en fruitproducenten bij te staan in het duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen

Om de continuïteit van onze organisatie te garanderen wensen wij ons team te versterken met een:

Specialist gewasbescherming

Opdracht in de organisatie:

Hoofdopdracht is de zoektocht naar aangepaste, duurzame productietechnieken die telers blijvend in staat stellen om uitstekende kwaliteitsvolle producten te telen met aandacht voor voedselveiligheid, duurzaamheid en een zo klein mogelijke milieu-impact

Concreet betekent dit :

•Je volgt de evoluties inzake gewasbescherming op de voet en meer specifiek werkt u mee aan de voorbereiding van dossiers m.b.t. erkenningen van gewasbeschermingsmiddelen

•Daarenboven zorg je voor de opvolging van de evoluties in het beleid (Farm to fork, nieuwe benadering gewasbescherming in de EU, duurzame productietechnieken …) en het voorbereiden van posities inzake beschikbare productiefactoren (Gewasbescherming, meststoffen water, bodem,….)

•Concreet volg je deze dossiers inhoudelijk op en zorg je voor de ondersteuning van de bespreking van deze dossiers met diverse instanties op Vlaams, Belgisch en Europees niveau en Europese dossiers. Daartoe hou je ook regelmatig contact met de bevoegde overheid, de groentecoöperaties, de voorlichtingsdiensten, onderzoeksinstellingen en fyto-firma’s

•Tenslotte neem je ook, in samenspraak met de collega’s, sector-ondersteunende taken op betreffende logistiek, verpakkingen en verpakkingsafval.

Wat bieden we?

Jouw talenten

•Je behaalde een Bachelor/Master binnen een relevante studierichting (bio-ingenieur, landbouwingenieur,..) Ervaring op het terrein van gewasbescherming is zeker een belangrijk pluspunt.

•Anderen kennen jou als teamspeler maar anderzijds haal je ook energie uit zelfstandig werken.

•Je vindt het fijn om vragen van leden rond o.a. wetgeving uit te pluizen, waarbij je steeds op zoek gaan naar pragmatische oplossingen.

•Je voelt je goed binnen een klein team en houdt ervan om dienstverlening voor de leden te verzorgen.

•Praktische kennis van Fr / E / D

•Affiniteit met de sector is een voordeel, doch geen vereiste

•Beschikken over goede organisatorische en administratieve kwaliteiten

•Kunnen werken in teamverband

•Een goede praktische kennis van de moderne informaticatoepassingen (MS Office toepassingen)

•Een wisselende werkdruk en regelmatige (korte) verplaatsingen vormen voor u geen probleem

•U bent in het bezit van een rijbewijs B.

VBT biedt je een contract van onbepaalde duur (fulltime of 4/5e) binnen een aangename werksfeer met een zeer grote autonomie. Ons kantoor ligt op 7 minuten wandelen van het station van Leuven en is dus vlot bereikbaar met het openbaar vervoer. Samen met de mogelijkheid tot thuiswerk zorgt dit voor een goede worklife balance. Het interessante salaris wordt aangevuld met voordelen zoals maaltijdcheques, groepsverzekering, hospitalisatieverzekering, gsm en laptop.

Interesse?

Wil je deze unieke kans grijpen om aan boord te gaan bij een dynamische organisatie waar je de kans krijgt om je talenten ten volle te ontwikkelen? Solliciteer dan snel met een recent cv! Voor meer info kan je contact opnemen met Luc Vanoirbeek, Algemeen Secretaris, via luc.vanoirbeek@vbt.eu

FruitLogiPack B.V. is een jong bedrijf gespecialiseerd in logistieke diensten en het verpakken van voornamelijk exotisch fruit. Deze verpakkingen bestaan uit o.a. netten, flowpack, and more. Voor onze klanten verzorgen wij o.a. de binnenkomstkeuringen, voorraadbeheer, etc.

Als Kwaliteitsmanager ben je onder andere verantwoordelijk voor de kwaliteitscontrole van groenten en fruit. Je controleert alle in- en uitgaande producten en je houdt tijdens het verpakkingsproces de kwaliteit van de producten in de gaten. Ook begeleidt je controleurs van toezichthouders, zoals KCB en NVWA bij de uitvoering van hun inspecties. Je begeleidt tevens audits zoals bijv. IFS, Skal)

De werkzaamheden in het kort:

•kwaliteitscontrole inkomende/uitgaande goederen,

•opmaken van kwaliteitsrapporten,

•het monitoren van de voorraad,

•zorgdragen voor documentatie en implementatie van procedures en instructies volgens wetgeving en certificeringsnormen (waaronder IFS, Skal),

•het begeleiden van externe audits t.b.v. diverse certificeringen (o.a. IFS, Skal),

•het HACCP systeem en risicoanalyses bijhouden,

•valideren van wijzigingen in de productieprocessen,

•inspectierondes lopen in het warehouse en de productie omgeving,

Wat zoeken wij in jou:

•Je hebt een afgeronde MBO- opleiding,

•Je hebt een flexibele werkinstelling,

•Je bent bereid om af en toe op een zaterdag te werken,

•Je hebt ervaring in de AGF-sector,

•Je hebt minimaal 2 jaar ervaring in een soortgelijke functie,

•Goede communicatieve vaardigheden,

•Je beheerst de Nederlandse en Engelse taal in woord en geschrift,

•Je denkt graag mee over procesverbetering,

•Engels in geschrift is geen probleem voor jou

Interesse?

Dan ontvangen wij graag jouw sollicitatie. Wij nodigen je dan graag uit voor een kennismakingsgesprek bij ons bedrijf. Je sollicitatie kun je sturen naar: management@fruitlogipack.com. Heb je verder nog vragen over de functie neem dan contact op met dhr. C.H. Ferreira via telefoon: 085-87 77 636 of via e-mail: management@fruitlogipack.com

Kwaliteitsmanager

WIJZOEKENEEN MEEWERKENDVOORMAN M/V

ZOEK JIJ EEN UITDAGING IN EEN COMMERCIËLE RICHTING?

KOM ONS TEAM VERSTERKEN!

• Trader Spaanstalig (junior) - Hedel

• Verkoper Duitstalig - Hedel

• Internationale Verkoper (junior) - Breda

• Retail Account Manager - Hedel

Wil jij deel uitmaken van een team van professionals die zich inzetten voor de hoogste kwaliteit groenten en fruit én de hoogste klanttevredenheid?

Bij de Groot fresh group hebben we diverse vacatures in de commerciële richting om ons team te versterken.

Kijk voor alle info op onze site en neem contact op via vacatures@degrootfreshgroup.com of met onze afdeling HR op +31 73 5998867. Maak deel uit van ons team en solliciteer vandaag nog!

Om onze verdere groeidoelstellingen te realiseren, zijn wij op zoek naar jou om zo snel mogelijk onze dochteronderneming Warehousing Venlo BV op de locatie Venlo te komen versterken.

Commercieel Medewerker

Weyers GmbH is een toonaangevende producent, verpakker, handelaar en logistiek dienstverlener in groenten- en fruit. Wij zijn onderdeel van een groep groeiende handelsondernemingen die actief zijn in de AGF-branche, zowel in Nederland als in Duitsland. Onze verse producten treft je in vooraanstaande detailhandelsketens in Duitsland en andere Europese landen aan. Onze klanten waarderen onze hoge kwaliteitsnormen, daarmee onderscheiden wij ons op de markt. Onze werkcultuur is respectvol, de communicatie is open en eerlijk. Onze manier van werken wordt gekenmerkt door zelfstandigheid en initiatief.

Hebben we jou interesse gewekt?

Voor meer informatie kan je contact opnemen met Britta per e-mail hr@weyersgmbh.de of per telefoon op 077-7820798.

Sta jij open voor een nieuwe uitdaging?

Stuur je cv en motivatiebrief naar hr@weyersgmbh.de

Bekijk de website voor aanvullende bedrijfsinformatie: www.weyersgmbh.de

Dispositie Magazijn (m/v)

Jouw taken:

• Organisatie en planning van de logistieke processen

• Voorbereiding van de verzending, rekening houdend met der voorraden en de productieplanning

• Werkvoorbereiding voor picking en verzending

• Tijdige controle en bewaking van de magazijnprocessen

• Wekelijks wisselende dienst

Wat breng je mee?

• Een afgeronde MBO of HBO opleiding op het gebied van logistiek en expeditie, bij voorkeur heb je ook een aantal jaren werkervaring.

• Hands-on mentaliteit met een oplossingsgerichte en pragmatische werkwijze.

• Jij neemt initiatief en denkt mee met de organisatie.

• Kennis van en ervaring met het MS Office pakket.

Wat bieden we jou?

• Een vertrouwde en informele werkomgeving in een dynamisch en open bedrijf.

• Een marktconform salaris conform de Nederlandse CAO AGF (38 uur per week) en goede secundaire arbeidsvoorwaarden.

• Aantrekkelijk salaris met ploegen toeslag tot 40%, zondagstoeslag (100%) conform de Nederlandse CAO AGF en een pensioenregeling.

• Reiskostenvergoeding en vakantiegeld.

• Ontwikkel- en doorgroeimogelijkheden binnen de Groep.

Calculator

Peter Dekker Installaties BV (PDI) levert en installeert scherminstallaties in de glastuinbouw. Dit doen we al sinds 1984, binnen Europa maar ook in de rest van de wereld. Vanuit Naaldwijk werken zo’n 140 collega’s (waarvan ruim 100 monteurs) dagelijks wereldwijd aan onze projecten. Samen geven wij advies op maat, leveren wij kwaliteit en staat service bij ons op de eerste plaats.

Voor de afdelingen calculatie en werkvoorbereiding zijn wij op zoek naar:

• Je bent rekent projecten uit, maakt o ertes en je maakt bevestigingen richten onze klanten;

• Je bespreekt de aanvragen samen met de sales, deze optimaliseren jullie samen en bekijken de wensen van de klant;

• Je bent een vast aanpreekpunt voor de klant t.b.v. de webshoporders;

• Je werkt naast de sales ook samen met de werkvoorbereiders;

• MBO4 werk en/of denkniveau (richting techniek/werktuigbouwkunde);

• Je bent bekend met de tuinbouw;

• Je hebt a niteit met techniek;

• Je bent commercieel en cijfermatig onderlegd;

• Je bent communicatief sterk;

• Je kan werken onder druk;

• Je kan overzicht bewaren.

• Het gaat in principe om een fulltime functie. Echter zijn exibele werktijden ook bespreekbaar

Werkvoorbereider/engineer

• Je bent verantwoordelijk voor het uitwerken van de technische tekeningen, materiaallijsten en de werkomschrijving voor een project;

• Je bent de ontwerper op maat en tekent productietekeningen;

• Je kan vraagstukken omzetten naar AutoCad;

• Je zorgt voor de inkoop van de benodigde materialen;

• Je blijft het hele project aangesloten;

• Je bent de spil tussen verkopers en projectleiders;

• Je zorgt ervoor dat het hele proces soepel en vlekkeloos verloopt;

• Je werkt samen met de afdeling verkoop en calculatie;

• MBO4 werk en/of denkniveau (richting techniek/werktuigbouwkunde);

• Ervaring en kennis met AutoCad ( Inventor is een pré);

• Je kunt goed overweg met computers en voelt je thuis in het digitale tijdperk;

• Goede beheersing van de Nederlandse en Engelse taal, Duits is een pré;

• Je staat stevig in je schoenen gaat geen uitdaging uit de weg;

• Communicatief vaardig, proactief en stressbestendig;

• Flexibele en servicegerichte instelling;

• Je hebt oog voor innovaties op het gebied van installatietechniek;

• Je denkt in oplossingen en bent resultaatgericht.

• Het gaat in principe om een fulltime functie. Echter zijn exibele werktijden ook bespreekbaar

www.pdinl.com

Om onze verdere groeidoelstellingen te realiseren, zijn wij op zoek naar jou om zo snel mogelijk onze dochteronderneming Pakstation Venlo BV op de locatie Venlo te komen versterken.

Weyers GmbH is een toonaangevende producent, verpakker, handelaar en logistiek dienstverlener in groenten- en fruit. Wij zijn onderdeel van een groep groeiende handelsondernemingen die actief zijn in de AGF-branche, zowel in Nederland als in Duitsland. Onze verse producten treft je in vooraanstaande detailhandelsketens in Duitsland en andere Europese landen aan. Onze klanten waarderen onze hoge kwaliteitsnormen, daarmee onderscheiden wij ons op de markt. Onze werkcultuur is respectvol, de communicatie is open en eerlijk. Onze manier van werken wordt gekenmerkt door zelfstandigheid en initiatief.

Hebben we jou interesse gewekt?

Voor meer informatie kan je contact opnemen met Britta per e-mail hr@weyersgmbh.de of per telefoon op 077-7820798.

Sta jij open voor een nieuwe uitdaging?

Stuur je cv en motivatiebrief naar hr@weyersgmbh.de

Bekijk de website voor aanvullende bedrijfsinformatie: www.weyersgmbh.de

Medewerker Productieplanning / Productiecontrole / Werkvoorbereiding (m/v)

Jouw taken:

• Planning en opstellen van productieorders, rekening houdend met de navraag, de productiekapaciteit en de voorraden

• Zorgen voor de effectieve en tijdige levering van materialen in de productie

• Bewaken en waarborgen van de leveringsdata

• Coördinatie en controle van productieorders en de tijdige verwerking ervan in samenwerking met In- en Verkoop

Wat breng je mee?

• Een afgeronde technische of commerciële opleiding op MBO of HBO-niveau, bij voorkeur heb je ook enkele jaren werkervaring in de voedingsmiddelenindustrie.

• Praktische mentaliteit met een oplossingsgerichte en pragmatische aanpak.

• Je neemt initiatief en denkt mee met de organisatie.

• Kennis van en ervaring met het gebruik van het MS Office pakket. Wat bieden we jou?

• Een vertrouwde en informele werkomgeving in een dynamisch en open bedrijf.

• Een marktconform salaris conform de Nederlandse CAO AGF (38 uur per week) en goede secundaire arbeidsvoorwaarden.

• Aantrekkelijk salaris met ploegentoeslag tot 40%, zondagstoeslag (100%) conform de Nederlandse CAO AGF en een pensioenregeling.

• Reiskostenvergoeding en vakantiegeld.

• Ontwikkelings- en doorgroeimogelijkheden binnen de Groep.

Komje bij ons werken? ega's gezocht! Collega's

Bij Special Fruit N.V. garanderen we het hele jaar een kwalitatief aanbod aan exotische fruit- en groentesoorten. Om dit te realiseren, kopen we onze verse producten wereldwijd in en gaan we voortdurend op zoek naar nieuwe opportuniteiten. We leveren dagelijks aan Europese groothandels- en distributieketens. We zijn een team van 200 vaste medewerkers die de bedrijfswaarden respect, passie, inspiratie en groei heel serieus nemen.

Momenteel zoeken we drie collega’s

→ Product manager bessen

met strategisch inzicht en expert in AGF

→ Product support coördinator

stressbestendig - vlot met ERP systemen

→ Quality assurance coordinator

pietje precies met een hart voor voedselveiligheid

Zin in een leerrijke job in de health sector?

Ga naar www.specialfruit.be en ontdek alle details over onze jobs.

HAVU Brabant B.V. is een glastuinbouwbedrijf, gespecialiseerd in de teelt van aardbeien, gevestigd in het Brabantse Haaren. Op een teeltareaal van 2,4 hectare wordt, in een moderne kas in een team van circa 15 – 20 personen, dagelijks gewerkt aan het telen van de

Wij hebben de volgende vacatures:

Aardbeien teler FULLTIME

In deze functie draag je, samen met de bedrijfseigenaar, ervoor zorg dat de teelt optimaal verloopt. Je bent mede verantwoordelijk voor de teelt en kwaliteit van het gewas en het product door het creëren van de meest ideale teeltomstandigheden: van klimaatbeheer tot watermanagement, kwaliteitsbeoordelingen van gewas en product, tijdig inzet van benodigde teelt(be)handelingen, bemesting en de inzet van gewasbeschermingsmiddelen. Daarnaast draag je bij aan het optimaliseren van bestaande bedrijfsprocessen. Dit doe je in nauwe samenwerking met o.a. de bedrijfseigenaar, de bedrijfsleidster en de teeltmedewerkers.

Eigenschappen:

• Ervaring in een teeltfunctie in de glastuinbouw is een plus.

• Bij voorkeur ben je in het bezit van een spuitlicentie of bereid om deze te halen.

• Je kunt zowel zelfstandig, als in teamverband goed functioneren.

• Je hebt verantwoordelijkheidsgevoel.

• Technisch inzicht is een pre.

beste kwaliteit aardbeien. Onze kas is voorzien van moderne en duurzame teelttechnieken, waaronder de inzet van biologische bestrijding, verwarming met een biomassakachel en de omschakeling naar een mobiel teeltsysteem.

Allround productiemedewerker

FULLTIME

Allround technisch medewerker

FULLTIME

Junior teeltmedewerker

FULLTIME

Nieuwsgierig naar deze functies?

Bezoek onze website: www.havubrabant.nl

Heb je vragen?

Bel: Harold Vugts 0650881788 voor meer informatie of een bedrijfsbezoek.

... mei 1998 (Primeur • twaalfde jaargang)

Colofon

AGF-PRIMEUR bv

Stevinweg 2, 4691 SM Tholen

Tel +31 (0)166 - 69 82 00

info@agfprimeur.nl • www.agfprimeur.nl

Uitgever en hoofdredacteur:

Pieter Boekhout

Redactie:

Marjet Lubbers-Bruijnse, Martine van der Wekken, Izak Heijboer, Thijmen Tiersma, Liesbeth Stikkelman, Jannick Flach, Jobke Braber

Illustrator:

Sandor Paulus

Advertenties & abonnementen:

Andries Gunter, T. +31 (0)166 698232 - andries@agfprimeur.nl

Vormgeving:

Viola van den Hoven, Martijn van Nijnatten

Drukkerij:

Veldhuis Media BV, Meppel

Jaarabonnement

€ 79,95 in Nederland en België

€ 90,- in andere landen automatisch doorlopend tot schriftelijke opzegging tot 2 maanden voor de vervaldatum

Copyright Het is niet toegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van AGF-Primeur, door AGF-Primeur gepubliceerde artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen.

Privacy

AGF-Primeur legt uw klantgegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst, of wanneer u in het kader van dienstverlening contact heeft met AGF-Primeur. De gegevens worden tevens gebruikt om u te informeren over producten en diensten van AGF-Primeur en zorgvuldig geselecteerde derden.

Disclaimer

Alle (redactionele) informatie, waaronder begrepen adviezen, ideeën en meningen, is op zorgvuldige wijze en naar beste weten samengesteld. De inhoud en inkleding van advertenties is bepaald door of namens adverteerders en wordt door AGF-Primeur niet beoordeeld op de juistheid, volledigheid en rechtmatigheid daarvan. AGF-Primeur en auteurs zijn niet aansprakelijk voor schade in verband met gebruik van (redactionele) informatie en de inhoud en vormgeving van advertenties.

Ondanks de vele zorg die aan deze uitgave is besteed, kunnen er fouten voorkomen. Onze excuses hiervoor. Wij willen allen hartelijk danken die aan het tot stand komen van deze uitgave heeft meegewerkt. In het bijzonder danken wij God die kracht en wijsheid geeft.

RADIAAL SORTEERDER

POLISHER

WASMACHINE

SCHUDSORTEERDER

KISTEN VULLEN

Uw project compleet uitgewerkt in 2D & 3D. Volledig dynamische calculaties voor logistiek- en arbeidsbesparing. Neem vrijblijvend contact met ons op voor uw nieuwe project of aanpassing van een bestaande lijn

Elea PEF Advantage Belt systemen

Verbeter uw chips-, friet- en groenteverwerking

Nauwkeurige verwerking, lagere kosten, hogere opbrengsten, fraaiere kleuring, nieuwe mogelijkheden, kortere blancheertijden en hogere snij- en productkwaliteit

Til de verwerking van uw chips-, friet- en groenteverwerking naar een hoger niveau. Verbeter de productkwaliteit, bespaar energie en productiekosten met de Elea PEF Advantage Belt systemen.

PEF opent de poriën van het celmembraan, waardoor de structuur en textuur van het versproduct verandert. Na de behandeling is het product soepeler, zachter, sterker en flexibeler.