POP ART
ΘΕΜΑ: Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ POP ART ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΧΥΤΗ ΣΕ ΠΟΛΛΕΣ ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ. ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΘΕΣΗ ΠΑΙΡΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ Η’ ΔΥΟ CASE-STUDIES (ΕΡΓΑ, ΕΚΘΕΣΕΙΣ, ΤΑΙΝΙΕΣ ΚΤΛ). ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
POP ART
Η ανάγκη για αποσυμπίεση των σχέσεων και της κίνησης στις κοινωνίες είναι επιτακτική ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Σε συνδυασμό βέβαια με την εξέλιξη της τεχνολογίας, άρα και με την ταχύτητα της ενημέρωσης, οι εξάρσεις αυτές γίνονται όλο και πιο συχνές και έντονες. Η ανάγκη της έκφρασης της κοινωνίας αλλά και της κοινής αίσθησης αμοιβαίας επιρροής με την τέχνη, και με τους καλλιτέχνες, οδήγησε στην στροφή της κουλτούρας κατά τη δεκαετία του ‘50. Ξεκινώντας από τη Βρετανία, αλλά γνωρίζοντας έξαρση στην Αμερική, μιας και ευνοείται από την οικονομική της ευρωστία, δημιουργήθηκε ένα κίνημα με έντονες αναφορές σε εκείνο του Ντανταϊσμού. Το κίνημα αυτό ονομάστηκε Pop Art, συντόμευση του Popular Art και αποτέλεσε εν μέρει αντίδραση κατά της υφιστάμενης κατάστασης το 1950, την περίοδο που κυριαρχούσε ο Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός. Το ρεύμα αυτό αποτελούσε αντικείμενο θαυμασμού από κριτικούς και θαυμαστές τέχνης, παρόλα αυτά δύσκολα συνδεόταν με το ευρύ κοινό, αλλά και με πολλούς καλλιτέχνες. Έτσι, η Pop Art, με χαρακτηριστικά που προδιέθεταν θετικά το κοινό, αποτέλεσε καθιερωμένη μορφή τέχνης. Είναι έντονο το στοιχείο του αυθορμητισμού, της ανάλαφρης διάθεσης, της δημιουργικής υπερβολής, της σάτιρας, των έντονων χρωματικών αντιθέσεων. Ξεκινώντας με κύρια γραμμή την εκμετάλλευση της έλλειψης γνώσεων των οικονομικά ευκατάστατων ατόμων, γύρω από την τέχνη, και συλλέγοντας στοιχεία και σύμβολα του καταναλωτισμού και της λαϊκής κουλτούρας, η Pop Art δημιούργησε έναν κόσμο χρωμάτων, κριτικής και ασταμάτητων κολάζ μηνυμάτων. Μιας και πηγή έμπνευσης και άντλησης υλικού αποτελούσε η καθημερινότητα και η λαϊκή πραγματικότητα, άμεσα απορρίφθηκε το παραδοσιακό, καθώς και προϊόντα δύσκολα, δυσνόητα ή αναφερόμενα σε περισσότερο εγκεφαλικά θέματα, προϊόντα διάθεσης ελιτισμού. Πιο συγκεκριμένα, εισήλθαν εικόνες από τον κινηματογράφο, τη διαφήμιση και τις ειδήσεις, με μια διάθεση να ανυψωθεί το καθημερινό και το συνηθισμένο στη θέση του αντικειμένου της τέχνης. Γενικότερα η Pop Art αποτέλεσε γέφυρα μεταξύ καταναλωτισμού/διαφήμισης και των καλών τεχνών, περιορίζοντας τη διάκριση ανάμεσα στις εικόνες εμπορικής και υψηλής τέχνης, με αποτέλεσμα να απευθύνεται σε ευρύ κοινό. Το περιεχόμενο της Pop Art αφορά όχι τόσο στην ίδια την τέχνη, όσο στις διενέργειες που οδήγησαν σε αυτήν. Ήταν η πρώτη Μεταμοντέρνα κίνηση, όπου το μέσο είναι όσο σημαντικό είναι το μήνυμα, όπως και η πρώτη σχολή τεχνών που αντανακλά τη δύναμη των ταινιών και της τηλεόρασης, από τα οποία οι πιο διάσημες εικόνες απέκτησαν τη διασημότητά τους. Κοινές πηγές της pop εικονογράφησης αποτελούσαν οι διαφημίσεις, συσκευασίες καταναλωτικών προϊόντων, φωτογραφίες star του κινηματογράφου, pop star και άλλων διασημοτήτων όπως και σειρών comic. Κατά κάποιον τρόπο, η ανάδυση της pop art και η υπεροχή της ως προς τον Αφηρημένο Εξπρεσιονισμό ήταν παρόμοια της ανάδειξης του Νταντά και του διαδόχου του, με ευρύτερη βάση, τον Σουρεαλισμό, και την υπεροχή του ως προς τον Κυβισμό. Και οι δυο σχολές που ξεπεράσθηκαν (Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός και Κυβισμός) συμπεριλάμβαναν υψηλού πνεύματος στυλ με περιορισμένο ενδιαφέρον λάτρεων της επικρατούσας τάσης της τέχνης. Όντως, το Νταντά ήταν ουσιαστικά anti-art, αλλά τα χρόνια κατά το οποία άνθησε 1916-1922 στιγματίστηκε από μεγάλη πόλωση και πολιτικές διαμάχες, και μόλις η κατάσταση ηρέμησε οι περισσότεροι Ντανταϊστές έγιναν Σουρεαλιστές. Σε κάθε γεγονός, η pop art κοινοποιεί πολλά χαρακτηριστικά των Νταντά-Σουρεαλισμού και υποχρεώνεται σε αυτά για αρκετές τεχνικές προερχόμενες από τα κολάζ του Kurt Schwitters και τα readymades του Marcel Duchamp, τις εμβληματικές εικόνες του Rene Magritte και τις παράτολμες δημιουργίες του Salvador Dali.
Εάν ο Σουρεαλισμός ήταν βασικά ιντερναλιστικός/εσωτερικιστικός, και με τάσεις φυγής προς τη φύση, ενώ η pop art προσδιοριζόταν από εξωτερικές καταναλωτικές δυνάμεις, και οι δύο καταναλώθηκαν από την ανάγκη για δημιουργία ενός ισχυρού οπτικού αντικτύπου στο ευρύ κοινό. ΤΟ ΡΟΥΧΟ
Λαμβάνοντας υπόψιν τα χαρακτηριστικά αυτά, καθώς και τη σημασία που δίνει η pop art στο μέσο με το οποίο επικοινωνεί τις ιδέες που κρύβονται πίσω από τη συγκεκριμένη μορφή τέχνης, δεν θα αποτελούσε παράξενη η επιρροή που έχει, αλλά και η αλληλεπίδρασή της με μια άλλη μορφή επικοινωνίας του ατόμου με την κοινωνία, το ρούχο. Το ρούχο³ αποτελεί το μέσο κοινωνικού ορισμού του εαυτού μας, και σε αναλογία με τη διάθεση της pop art, ταυτίζεται με το μήνυμα. Επομένως το μέσο είναι το μήνυμα. Το ρούχο αποτελεί καθρέπτη του πως αντιλαμβάνεται κανείς την πραγματικότητα, της γνώμης του εκάστοτε ανθρώπου για τον εαυτό του, του ελέγχου της εικόνας που θα σχηματίσει η κοινωνία ή του τρόπου αντιμετώπισης από τους άλλους. Παρόλα αυτά, το κυριότερο φαινόμενο είναι το πως έχει ξεπεραστεί η εμμεσότητα και ο υπαινιγμός της πραγματικότητας, της αλήθειας, του κόσμου και τα κρυφά ή κωδικοποιημένα μηνύματα, ακόμα και στο ρούχο. Αναμφισβήτητα, την τελευταία χρονιά, και με ακραία παραδείγματα από τους μεγαλύτερους Οίκους μόδας, η επίδραση της pop art και κυριώς χαρακτηριστικά της όπως το χρώμα αλλά και ο καυτηριασμός κοινωνικών θεμάτων και η σάτιρα, ήταν παραπάνω από εμφανή. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιρροή της pop art δεν είναι απλά φαινομενική και δεν έγκειται μόνο στα έντονα χρώματα. Οι collection αποτελούν patchwork- κολαζ υλικών, υφών, τύπων αισθητικής, ιστορικών στοιχείων, ανάγκης έκφρασης μηνυμάτων και στοιχείων επιρροής.
Σε ένα πρόσφατο τεύχος του περιοδικού “Fashion” η Karen von Hahn δηλώνει “ […] στην ορολογία της μόδας, Art is the New Black”. Αυτήν την άνοιξη πολλές επιδείξεις έδειξαν δουλειά που αντανακλούσε μεγάλους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
JEAN-CHARLES de CASTELBAJAC άνοιξη/καλοκαίρι 2009 POP HOURS 2010
DIOR φθινόπωρο/χειμώνας 2011
CHANEL άνοιξη/καλοκαίρι 2013
CRAIG&KARL άνοιξη/καλοκαίρι 2013
MOSCHINO φθινόπωρο/χειμώνας 2014
JEREMY SCOTT άνοιξη/καλοκαίρι 2014
PRADA άνοιξη/καλοκαίρι 2014
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
JEAN-CHARLES de CASTELBAJAC άνοιξη/καλοκαίρι 2009
POP HOURS 2010
DIOR φθινόπωρο/χειμώνας 2011
Το pop ύφος είναι διάχυτο στα σχέδια και στις collection του. Συνδυάζοντας τεράστια γκάμα χρωμάτων και υφασμάτων προσθέτει ακόμα prints παρμένα από ήρωες comic όπως το σήμα του Superman, τον Mickey Mouse, χαρακτήρες από τη σειρά Mappet Show του ‘70, star του Hollywood, το πρόσωπο του Michael Jackson και του Barack Obama σε ύφος Andy Warhol, παιδικά παιχνίδια Lego, κύβους του Rubik, σημαίες, δίνοντας ζωή και μνήμη στο ρούχο. Όλα αυτά συμβαίνουν σε έναν χώρο παιδικού δωματίου, με την πασαρέλα σαν γαλάζιο ουρανό με λευκά συννεφάκια. Ο Γάλλος σχεδιαστής ήταν στο απόγειο της καριέρας του τις δεκαετίες ‘70 και ‘80 και ίσως γι’ αυτό δεν θεωρείται από τους πιο γνωστούς την περίοδο που διανύουμε. Τα ευφυή και επιδεικτικά του κομμάτια ανακατεύουν ζωντανά χρώματα, pop κουλτούρα και κωμωδία. Είναι pop, kitsch, πολύχρωμος, μεταμοντέρνος, σε μια προσπάθεια να παντρέψει τη δημιουργικότητα με το όνειρο και τη διασκέδαση με τη μόδα. Διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τους Andy Warhol και Jean-Michel Basquiat, και έτσι εμπορικά σήματα, λογότυπα, εμβληματικές εικόνες ανακατεύτηκαν για τη δημιουργία υψηλής ραπτικής. Και οι δύο μεγάλοι καλλιτέχνες αντιπαραθέτουν κλασσικά αριστουργήματα με εμπορικά λογότυπα, διερευνώντας την καταναλωτική κουλτούρα και τις καλές τέχνες ταυτόχρονα. Ο Keith Harring του έμαθε να ζωγραφίζει ενώ συνεργάστηκε μαζί του και σε κάποιες επιδείξεις. Εχει συνεργαστεί επίσης με τους Robert Combas, Jean-Charles Blais και Loulou Picasso για να δημιουργήσει μια pop επίδειξη εμπνευσμένη από τις δουλειές τους.
O σχεδιαστής Jean-Charles de Castelbajac δημιουργεί την πρώτη του σειρά με ρολόγια χειρός, σε συνεργασία με την ODM. Με έντονο το pop στοιχείο, ο σχεδιαστής έχει δημιουγήσει μια σειρά από συνδετικές μονάδες που τροποποιούνται και υιοθετούν το σχήμα και τη μορφή των Lego. Βγαίνει σε χρώμα άσπρο, μαύρο, πράσινο, μπλε, κίτρινο και κόκκινο. Οι αποχρώσεις αυτές συνδυάζονται έξοχα με τα υπόλοιπα εξαρτήματα και το κούμπωμα του ρολογιού. Η αποχώρηση του John Galliano από τον οίκο Dior αφήσε στο μέχρι τότε δεξί του χέρι Bill Gaytten το πεδίο ελεύθερο να δημιουργήσει τον κόσμο και τις αισθήσεις που μέχρι τότε καταπίεζε λόγω της θέσης του, αισθήσεις επηρεασμένες κυρίως από την αρχιτεκτονική και τον σχεδιασμό αντικειμένων εσωτερικού χώρου προηγούμενων δεκαετιών. Έτσι λοιπόν, στη χειμερινή collection του Οίκου, έγινε παραπάνω από εμφανής η έμπνευση που του προσέφερε ο ιταλός σχεδιαστής Ettore Sottsass με τα pop μοτίβα των επίπλων και συλλογών προϊόντων του για το Memphis Group¹ τη δεκαετία του ‘80. Πιο συγκεκριμένα, η ασπρόμαυρη φούστα φέρνει στο νου αναμνήσεις από ένα μικρό σκεύος του Aldo Cibic το 1985. Ένα ασπρόμαυρο σακάκι θυμίζει το μοτίβο του ρολογιού που έφτιαξε η σχεδιάστρια Nathalie du Pasquier του Memphis Group με τον αρχιτέκτονα George Sowden. Ένα σύνολο Dior φέρει υπερήφανα την υπογραφή των χρωμάτων του Memphis Group, όπως φαίνεται στο κομμάτι “Prana” του Masanori Umeda. Τα μπλε μοτίβα της φούστας Dior αντανακλούν το μοτίβο του τραπεζιού City Table του Ettore Sottsass. Τα γεωμετρικά σχήματα που εμφανίστηκαν στην αρχή της επίδειξης στις κωμώσεις των μοντέλων αλλά και σε μερικά ρούχα θυμίζουν έντονα το Colon Table του Javier Mariscal. Στη συνέχεια κάνει την εμφάνισή του ένα ακόμα σύνολο με πολλά στοιχεία τόσο της ραπτικής Dior όσο και της παλέτας του Memphis. Παστέλ χρώματα και μαύρες και λευκές ρίγες στη φούστα. Με κύριο στοιχείο τον κώνο, υιοθετήθηκε η γραμμή του για ένα ακόμα κομμάτι αλλά και το σχήμα του για ένα ακόμα καπέλο-στολίδι στο κεφάλι. Έντονη επιρροή για μια ακόμα φορά από τον Ettore Sottsass και το έργο του Bay Table Lamp.
Ύστερα ήρθαν οι αναφορές στην αρχιτεκτονική του Frank Gehry, με το μουσείο Guggenheim στο Bilbao να αποτελεί έμπνευση για ένα μεταξωτό σακάκι με μεταλλικές και χάλκινες γυάλινες παγιέτες, καθώς και μια πορτοκαλί φούστα από μετάξι και γυάλινες παγιέτες ζευγάρι με καφέ-κρεμ πτυχωτό σιφόν και με ένα χαλκόχρωμο μεταξωτό σακάκι με παγιέτες. Επιπλέον, τα μακριά φορέματα σε πράσινο, μπλε και γήινα χρώματα είχαν τυπώματα που θύμιζαν νερά ξύλου και κορμούς δέντρων δανεισμένα από τα ξύλινα έπιπλα των σχεδιαστών Jean-Michel Frank και Jean Dunand.
CHANEL άνοιξη/καλοκαίρι 2013
CRAIG&KARL άνοιξη/καλοκαίρι 2013
MOSCHINO φθινόπωρο/χειμώνας 2014
Επηρεασμένος από τα παιδικά παιχνίδια Lego, o Karl Lagerfeld σχεδίασε για τον οίκο Chanel ένα clutch από plexiglass και δερμάτινη εσωτερική επένδυση. Προσθέτοντας έντονα χρώματα και ιδιαίτερο υλικό δημιούργησε ένα pop κομμάτι που ξεχωρίζει στη συλλογή του Οίκου.
Για τη σειρά άνοιξη/καλοκαίρι 2013, η MCM φέρνει τη μόδα κοντά στην τέχνη. Με τίτλο “Eyes on the Horizon” η περιορισμένη σειρά αποτελεί ακραία συνεργασία μεταξύ MCM και της pop art ομάδας Craig&Karl². Η collection χαρακτηρίζεται από ηλιόλουστη αισιοδοξία, υπενθυμίζοντας τον ζεστό ήλιο των διακοπών και τον παιδικό ενθουσιασμό των ατέλειωτων καλοκαιριών. Η δουλειά είναι επικεντρωμένη στα μεγάλα παιχνιδιάρικα μάτια που εμφανίζονται μέσα από ζευγάρια γυαλιών ενώ παίρνουν διασκεδαστικές και αφηρημένες εκφράσεις δίνοντας έναν μοντέρνο τόνο στη σειρά. Οι καλλιτέχνες, στη συνέχεια, αντιστοίχισαν τα μάτια με παφλασμούς χρώματος και καλοκαιρινών μοτίβων, όπως φοινικόδεντρα και αντανακλάσεις νερού. Ο τίτλος της σειράς αποτελεί αναφορά στις πόλεις κατοικίας των δύο καλλιτεχνών που βρίσκονται σε αντίθετες μεριές του Ατλαντικού.
Η φετινή φθινοπωρινή collection του Moschino, με σχεδιαστή τον Jeremy Scott, χαρακτηρίστηκε ως η μια από τις πιο προκλητικές κινήσεις στον χώρο της μόδας των τελευταίων χρόνων. Η γνώμη του Scott για την καταναλωτική κουλτούρα στο όνομα του Οίκου Moschino ήταν λαμπρή, παράτολμη και ευφυής. Τα χρυσά τόξα της αλυσίδας McDonald’s σχημάτιζαν το αρχικό γράμμα του οίκου αλλά και την καρδιά που αποτελεί σήμα κατατεθέν του. Σε κάθε κομμάτι που έτεινε να θυμίσει τη γραμμή της Chanel εφαρμόστηκε η Moschino αισθητική σε μετά βίας νόμιμο βαθμό. Αυτό αποτέλεσε υπενθύμιση των καιρών που ο Οίκος Chanel μήνυσε τον Franco Moschino για ασέβεια. Ο Scott λεηλάτησε την pop κουλτούρα και τον κόσμο των fast food για να μετενσαρκώσει το πνεύμα του Franco, έστω και πιο κυριολεκτικά από ό,τι έχουμε δει μέχρι στιγμής. Δεν πρόκειται για μια επίδειξη με αναφορές σε θέματα, αλλά την μετατροπή του μοντέλου στον Μπομπ Σφουγγαράκη, σε υπάλληλο των McDonald’s, σε ένα πακέτο μπισκότων ή σε μια μπάρα σοκολάτας Hershey’s. Όπως δήλωσε και ο ίδιος η φετινή επίδειξη ήταν αναλογία γρήγορου φαγητού και γρήγορης μόδας. Η δεύτερη σειρά που παρουσιάστηκε ήταν ένα πάντρεμα hip hop κουλτούρας του ‘90 με την υψηλή ραπτική του ‘90. Το καπιτονέ, το αιώνιο αγαπημένο της Chanel, βρίσκει τον τρόπο του σε παντελόνια και σε κοντά σακάκια. Συνδυάζονται με εκτυφλωτική ποσότητα χρυσού, τυπώματα με κεφαλαία γράμματα, αλυσίδες και λουκέτα. Έπειτα έρχονται τα δερμάτινα «κουρέλια» θυμίζοντας σε μεγάλο βαθμό Versace, χρησιμοποιώντας συνεχόμενες σειρές δερμάτινων ζωνών, πιο πολύ από ποτέ.
JEREMY SCOTT άνοιξη/καλοκαίρι 2014
PRADA άνοιξη/καλοκαίρι 2014
Η επίδειξη ξεκίνησε με μια δόση τεχνολογικής αναταραχής και τα πρώτα κομμάτια που παρουσιάστηκαν ήταν δέρμα σε μαύρο χρώμα και κάθετες πολύχρωμες ρίγες όμοιες με τα μοτίβα των παλιών τηλεοράσεων. Στη συνέχεια εμφανίστηκαν τολμηροί συνδυασμοί υφασμάτων, χρωμάτων και γραμμών, animal prints σε διάφορα χρώματα δίνοντας μια δόση Flintstones, με τον αέρα ‘50 και ‘60 να περιβάλλει διαρκώς την επίδειξη και να παίρνει σχήμα και μορφή στα κουρέματα των μοντέλων. Θα έλεγε κανείς πως διακρίνεται και μια έντονη επίδραση της παιδικής κούκλας Barbie στην αισθητική της επίδειξης. Σημαντικό σημείο της επίδειξης, η συνεργασία του σχεδιαστή με τον pop καλλιτέχνη Kenny Scharf ο οποίος είναι υπεύθυνος για μερικά από τα μοτίβα και prints που παρουσιάστηκαν.
Η καλοκαιρινή collection της Miuccia Prada υπενθύμισε δυναμικά το απεριόριστο της ενδυματολογικής δημιουργικότητας και φαντασίας. Η σχεδιάστρια ζήτησε από έξι street artist από όλο τον κόσμο να συνθέσουν για εκείνη θέματα τοιχογραφιών που η ίδια θα εφάρμοζε στα ρούχα της. Με απαίτηση η συγκεκριμένη collection να έχει χαρακτήρα φεμινιστικό, την αίσθηση γυναικείας συμμορίας, αθλητικό, έντονο και pop συνδυάζει με προκλητικό τρόπο υφάσματα και ρούχα. Φοράει στηθόδεσμους πάνω σε παλτό διακοσμημένα με μεγάλα πρόσωπα, τα οποία τοποθετεί ακόμα και σε φούστες, φορέματα και τσάντες. Προσθέτει στο σύνολο αυτό μάλλινες γκέτες με ρίγες στα πόδια που σε συνδυασμό με τα παπούτσια που επιλέγει προσδίδουν αθλητική χροιά. Υλικά της τα έντονα βασικά χρώματα, φαινομενικά αταίριαστα με τα παστέλ και τις επενδύσεις με κρύσταλλα και παγιέτες, και τέλος στο κολάζ προσθέτει γούνες αν και πρόκειται για καλοκαιρινή collection.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
¹ Το Memphis Group ήταν μια ιταλική ομάδα αρχιτεκτονικής και σχεδιασμού που ιδρύθηκε από τον Ettore Sottsass το 1981, η οποία σχεδίαζε μεταμοντέρνα έπιπλα, υφάσματα, κεραμεικά, γυάλινα και μεταλλικά αντικείμενα από το 1981 μέχρι το 1987. Το έργο του Memphis Group συχνά ενσωμάτωνε πλαστικά ελάσματα και είχε χαρακτηριστεί από τον εφήμερο σχεδιασμό, που διαθέτει πολύχρωμη διακόσμηση και ασύμμετρα σχήματα, πολλές φορές αυθαίρετα υπενισσόμενο εξωτικά ή παλαιότερα στύλ. Έμπνευση της ομάδας αποτέλεσαν κινήματα όπως η art deco, η pop art, συμπεριλαμβανομένων στυλ του 1950 όπως το kitsch και φουτουριστικά θέματα. Τα πολύχρωμα έπιπλα της ομάδας έχουν χαρακτηριστεί παράξενα, παρεξηγημένα, μισητά και συνοθύλευμα Bauhaus και Fisher-Price.
² Craig Redman και Karl Maier Με βάση τη Νέα Υόρκη, οι δυο καλλιτέχνες, αν και μένουν σε διαφορετικές πόλεις συνεργάζονται καθημερινά για να δημιουργήσουν ένα τολμηρό έργο γεμάτο με απλά μηνύματα που εκτελούνται με στοχαστικό και συχνά χιουμοριστικό τρόπο. Ειδικεύονται στη γραφιστική και στις εγκαταστάσεις. Έργα τους έχουν εκτεθεί σε όλο τον κόσμο με σημαντικότερα το Musée de la Publicité, το Λούβρο και έχουν επίσης συνεργαστεί με πελάτες όπως LVMH, Google, Nike, Apple, Vogue και The New York Times.
³ Marshall McLuhan Media Οι προεκτάσεις του ανθρώπου 12. Ρούχο Το Προεκτεταμένο Δέρμα μας, σελ. 151
Μέρος ΙΙ
ΒΙΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Media Οι προεκτάσεις του ανθρώπου, Marshall McLuhan
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΒΙΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
http://en.wikipedia.org/wiki/Pop_art http://www.visual-arts-cork.com/history-of-art/pop-art.htm http://www.pixel77.com/the-influence-of-art-history-on-modern-design-pop-art/ http://www.smashingmagazine.com/2008/07/21/pop-art-is-alive-classics-and-modern-artworks/ http://thewearableartshow.com/art-on-fashion/
JEAN-CHARLES de CASTELBAJAC http://ifitshipitshere.blogspot.gr/2009/08/muppets-take-paris-jean-charles-de.html http://www.i-d-j.com/2010/12/jcdc-jean-charles-de-castelbajac/ http://love-for-fashion.blogspot.gr/2011/09/designer-profile-jean-charles-de.html
POP HOURS 2010 http://www.dazeddigital.com/fashion/article/5401/1/jcdcs-pop-hours
DIOR http://www.vogue.com/fashion-week/863216/christian-dior-fall-2011-couture/ http://fashionista.com/2011/07/dior-haute-couture-fall-2011-heritage-and-the-future#dior-hc-rf11-4532 http://www.fashiongonerogue.com/dior-fall-2011-couture-paris-haute-couture/2/
CHANEL http://www.thefashionsection.com/bag-of-the-moment-chanel-springsummer-2013lego-handbag/
CRAIG&KARL http://www.craigandkarl.com/#!/about http://craigandkarl.tumblr.com http://www.mcmworldwide.com/en/craig_karl.asp http://www.thegroundmag.com/pop-portraits-craig-redman-and-karl-maier/ http://blog.mcmworldwide.com/view/?page=1237 http://alexloves.com/2013/06/mcm-x-craig-karl/ http://iono.ch.tf/1-reviews-mcm-craig-karl-beyond-snowdome-boston-satchel-bag. pp5
MOSCHINO http://www.style.com/fashion-shows/fall-2014-ready-to-wear/moschino/ http://www.vogue.co.uk/fashion/autumn-winter-2014/ready-to-wear/moschino http://nowfashion.com/moschino-ready-to-wear-fall-winter-2014-milan-7026 http://www.vogue.com/fashion-week/861821/moschino-fall-2014/ http://fashion.telegraph.co.uk/columns/luke-leitch/TMG10653311/Moschino-autumnwinter-2014-at-Milan-Fashion-Week.html http://style.mtv.com/2014/02/21/jeremy-scott-moschino-milan-fashion-week/
JEREMY SCOTT http://www.style.com/fashion-shows/spring-2014-ready-to-wear/jeremy-scott http://www.style.com/slideshows/fashion-shows/spring-2014-ready-to-wear/jeremy-scott/collection/8 http://www.milkmade.com/articles/2257-RUNWAY-REVIEW-JEREMY-SCOTT-SS14#. VBgyG0to_B0 http://www.denimjeansobserver.com/mag/2013/09/13/jeremy-scott-2014-springsummer-womens-runway-catwalk-new-york-fashion-week-show-denim-jeans-tv-colorbar-stripes-tribal-mask-cartoon-prints-streetwear-biker-straps/
PRADA http://fashion.telegraph.co.uk/news-features/TMG10784695/Prada-springsummer2014-collection-tops-Design-of-the-Year-2014-fashion-category.html http://www.style.com/fashion-shows/spring-2014-ready-to-wear/prada http://www.dazeddigital.com/fashion/article/17251/1/prada-ss14 http://www.vogue.com/fashion-week/862038/prada-spring-2014/ http://www.stylesnooperdan.com/tag/prada-ss14-review/ http://www.harrods.com/fashionweek/ss14/milan/catwalk-reviews/prada http://www.fashioneditoratlarge.com/2013/09/ss14-street-art-at-prada/