PAISAIA 3.A IKASLEAK 12/13 KURTSOA AMA GUADALUPEKOA
• Javier Alonso • Onhintza Larruskain • Julieta Vizcaya • Paula Acha • Unai Oronoz
1. Zer dira ur kontinentalak? 2. Ur kontinentalen definizioak: aintzirak, ibaiak, urmaelak‌ 3. Ibai baten ezaugarriak. 4. Ibai baten zati ezberdinak eta hauen ezaugarriak 5. Euskal herriko ibaien mapak.
Lur azaleran eta itsasotik urrun aurkitzen diren ur eremuak dira. Adibidez: aintzirak, ibaiak, urmaelak, lurpeko urak.
AINTZIRA: ur kopuru handiak dira eta lurrez inguratuta daude. URMAELAK: parke eta lorategiko ur eremu txikia da, gehienetan apaingarri gisa erabilia, baina baita ere ureztatzeko edo arrainak hazteko.
IBAIAK: ur laster horiek mendietan sortzen dira eta eremu baxuagotara joaten dira. Ur gezakoak dira. LURPEKO URAK: lurrean iragazten diren urak dira eta lurraren gainazalaren azpian pilatzen dira.
Goi ibilguan: ibaiak malda handia izaten du, gehienetan alde menditsuetan egoten delako eta korrontea oso handia izaten da. Bertan higidura oso handia da. Erdiko ibilguan: malda txikiagoa da eta korrontea lasaiagoa izaten da. Higidura txikiagoa da. Behe ibilguan: ibairen malda oso txikia da eta korrontea ere halakoa da.Bideko harriak, hondarra‌ bertan geratzen dira.
•
IBILGUA:ibai –errekek egiten duten bidea.
•
UBIDEA: ura leku batetik bestera eramateko bide artifiziala,ibaiak ,aintzirak edota itsasoak lotzeko eraikia , batzuetan nabigagarria.
•
EMARIA:ibaiak daraman ur kopurua emaria da.
!
"
$ %
!
# & $! ! ' #
!"
! ! ! #
!
#
!
( )) ! #
!
! # " # " ' "* # "*
GORBEIA
#
# "
! '
" (
ARALAR
ELGEA
! ' & ' !
!+ '
#
PIRINIOAK
KANTAURIAR MENDIKATEA
ZER DA HARANA? ARAMAIO
% ! !
!
! &
!
!
"
"
!
"
' "
'
#! ! & . * % #!
'
'
! "
-
,& '
"
#
!
! &
# "/
"
" !
#"
'
"
ORDUÑA
$ '
TXINGUDI
ORDOKIA !
# ' ' 0! " !' ! ' $!! & ' ' $! & ! # # ! ! %
!
!
& #
AIMAR ANDREA.I PATXI SILVIA NAHIA
1. 2. 3. 4. 5. 6.
PAISAI NATURALAK. PAISAIA NATURALAREN ELEMENTUAK. ERLIEBEA MOTAK. UR MOTAK. FAUNA. LANDARERIA.
Zer dira paisai naturalak? Paisai naturala gizakiarengatik eraldaketa txikia sufritu dituen eremua da. Inor bizi ez den lurrak dira: eskualde polarra, goi-mendiak eta zenbait oihan tropikalak. Paisaia hauek biztanleria txikikoak dira.
Paisaia naturalaren elementuak Erliebea:mendiak, sumendiak, sakanak‌ Ura:ibaiak, ozeanoak, aintzirak, itsasoak‌ Fauna: lurraldeko animaliak.
Landaredia: lurraldeako landareak.
Erliebe motak
Ur motak
Fauna
. zaldiak
txakurra
txerria
behia
ardia
Landaredia .
surfinia
basoa
Azalea
arosa
Pagoa
orquidea haritza
MAREN LUCIA SARA ARITZ JAVI.Z
GIDOIA • • • • • • •
ZER DIRA PAISAI GIZATIARTUAK ZER DA LANDA PAISAIA ZER DIRA HIRI PAISAIAK ELEMENTUAK ZERGATIK ALDATZEN DIRA PAISAIAK ALDAKETA NATURALAK ALDAKETA ARTIFIZIALAK
PAISAIA GIZATIARTUA Gizakiak eraiki dituen elementu artifizialak nagusiak dira. Elementu nagusiak hauek dira: zubiak, etxeak, errepideak, trenbideak, dendak, hotelak, herriak, hiriak,ostatuak, bankuak, semaforoak, iturriak, gazteluak, urtegiak, kampinak, baserriak‌
LANDA PAISAIA Landa-paisaiak hirietakoak baino gutxiago aldatu dira. Lurraren erabilerari dagokienez, nekaritza eta abeltzaintza dira nagusi. Populaketa mota sakabanatuta izan daiteke (eraikuntza bakanduak zoroetan) edo, bestela, kontzentratua, hau da, inguratutako bizigune txiki(herriz eta herrixkaz) osatuta.
HIRI PAISAIA • Hiri-paisaia eraikinez eta kalez jositako eremuek osatzen dute. Horietan, hainbat jarduera garatzen dira: merkataritza, finantzak, hezkuntza, osasun jarduera‌
Errepideak, eraikinak, zubiak, hiriak, herriak, trenbideak‌
ZERGATIK ALDATZEN DA PAISAIA? Aldaketa naturalak: naturak sortu dituen aldaketak dira, haizeak, ura, uholdeak eta lurrikalak.
Aldaketa artifizialak: pertsonak egindako aldaketa. Adibidez: errepideak,eraikuntza, zuhaitz mozketak, suteak‌
Paisaiaren aldaketa naturalak • Suteak.
Uholdeak
• Zuhaitz mozketak
ALDAKETA ARTIFIZIALAK • Pertsonak eraikinak egiteko errepideak sortu eta paisaia aldatzen dute.
Uxue Lara Unax Maddi Unai
1. Zer dira itsasoko urak? 2. Itsasertzeko paisaia. 3. Itsasertzeko elementuen definizioak: hondartza, itsaslabarra, lurmuturra, golkoa, badia, penintsula, uharteak eta artxipelagoa. 4. Euskal Herriko hondartza, itsaslabarra, lurmuturra, golkoa, badia eta penintsula. 5. Euskal Herriko kostaldeko mapa.
ZER DIRA ITSASOKO URAK? Itsasaldea, itsasertza, itsasbazterra, kostaldea edo kosta lurra eta itsasoa elkartzen diren lekua da.
Itsasertzeko paisaia Itsaso-higadurak eguraldiak, haizeak, olatuek, ekintza biologikoek eta gizonek eragina dute kostaldeen sorrera eta aldaketetan. Historian, itsasertzaren muga aldatu egin da itsas mailak behera gora egin duen heinean.
ITSASERTZEKO ELEMENTUEN DEFINIZIOAK Hondartza : itsasoa eta lurra elkartzen diren lekua da. Eremu lauak dira eta areaz osatuta daude. Itsaslabarrak: garaiera handiko eremu harritsuak dira. Lurmuturrak: lur-azalera hauek itsasoan barneratzen dira.
Golkoak: itsasoaren zati batzuk lurrean sartzen dira. Zati txikiak badira,badia esaten zaie.
Badia: itsas ertzean lurrean barneratuz izaten den sakonune handi samarra edo golko txikia da. Penintsula: lur zati hauek itsasoz inguratuta daude alde guztietatik, alde bakarretik izan ezik. Uharteak: lur-azalera hauek urez inguratuta daude guztiz. Hainbat uharteak artxipielagoa osatzen dute.
Artxipelagoa: Uharte multzoa da.
EUSKAL HERRIKO ITSASOKO URAK
Hondarribiko hondartza
Golkoa
Hondarribiko itsaslabarra
Badia
Higer lurmuturra
Penintsula