Agrifirm_Jaarverslag_2024_NLDef

Jaarverslag 2024

Een verantwoorde voedselketen voor toekomstige generaties

Inhoudsopgave

Coöperatie

> Samenstelling raad van commissarissen 49 Jaarrekening 2024

50 > Geconsolideerde balans per 31 december

52 > Geconsolideerde winst-en-verliesrekening

53 > Overzicht van het totaalresultaat

54 > Geconsolideerd kasstroomoverzicht

55 > Grondslagen van waardering en resultaatbepaling in de geconsolideerde jaarrekening

67 > Toelichting op de geconsolideerde balans

75 > Toelichting op de geconsolideerde winsten-verliesrekening

77 > Toelichting op het geconsolideerd kasstroomoverzicht

78 > Enkelvoudige balans per 31 december

79 > Enkelvoudige winst-en-verliesrekening

80 > Grondslagen van waardering en resultaatbepaling in de enkelvoudige jaarrekening

81 > Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

84 > Overige gegevens

85 Verklaring van de accountant

85 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

89 Bijlagen

89 Achtergrondinformatie duurzaamheidsrapportage

94 Colofon

95 Begrippenlijst

Royal Agrifirm Group is een coöperatie van 8.000 Nederlandse veehouders en telers die 120 jaar geleden hun inkoopkracht bundelden. We leveren vanuit vijftien landen producten voor veevoer, gewas- en teeltverbetering. Daarnaast begeleiden en adviseren we agrarisch ondernemers op hun landbouwbedrijven over nieuwe teeltmethodes en innovatieve technologieën en de consequenties van wet- en regelgeving met onze ruim 3.000 medewerkers.

Er ligt een grote, wereldwijde uitdaging voor de voedselketen om over dertig jaar tien miljard mensen op een duurzame wijze te voeden. Hieraan leveren wij samen met leden en klanten dagelijks een essentiële bijdrage en geven we vorm aan een verantwoorde voedselketen voor toekomstige generaties.

Over Royal Agrifirm Group

Agrifirm levert hoogwaardige diervoeders, premixen, concentraten, mineralenmengsels, additieven en adviezen voor de veevoederindustrie en producten en adviezen voor gewasbescherming en teeltverbetering.

Samen met leden en klanten creëren we dagelijks wereldwijd meetbare, relevante en duurzame waarde op het erf. We combineren jaren van wetenschappelijk onderzoek met lokale, specifieke kennis van de agrarische sector.

Visie

Een verantwoorde voedselketen voor toekomstige generaties.

Missie

Leveren van meetbare, relevante en duurzame waarde op het boerenerf, de akker en aan de voedingsindustrie.

Strategie

De strategie van Agrifirm in 2024 was gebaseerd op zes pijlers. Deze pijlers vertegenwoordigen de bijdragen die Agrifirm levert aan een goed en eerlijk inkomen voor veehouders en telers, het verminderen van de milieu-impact van de voedselketen en in toenemende mate aan retailketens.

Op basis van onze activiteiten, trends en uitdagingen in de voedselketen definieerden we zes strategische pilaren:

4. Duurzame, verbeterde opbrengsten

5. Betrouwbare ketens

6. Klimaatvriendelijke productie

1. Duurzame inkomsten

2. Verantwoorde en efficiënte productiesystemen

3. Gezonde dieren

Markten

Melkvee Geiten

Vleespluimvee Akkerbouw

Vleesvee Biologisch

Varkens Bloembollen

Agrifirm wereldwijd

De route naar een verantwoorde voedselketen voor toekomstige generaties is een lange weg die van veehouders en telers bijzondere kennis en investeringen vraagt. Agrifirm ondersteunt wereldwijd klanten met nieuwe producten en technologieën waarmee zij het verschil kunnen maken. Daarbij zoeken en vinden we steeds de balans tussen ecologie en economie, tussen zorg voor milieu en natuur en een gezond rendement voor veehouders en telers.

Productielocaties

Joint Ventures

Verkoopkantoren

Export

Productielocaties

> Nederland

> België

> Polen

> Hongarije

> Servië

> Spanje

> China

> Brazilië

> Uruguay

Joint ventures

> China

> Algerije

> Oekraïne

Verkoopkantoren

> Italië

> Verenigde Staten

> Singapore

> China

> Kenia

Organisatiestructuur

Leden van het Global Leadership Team: Hoofddirectie, Group Director HR, Integrated Supply Chain Director, Strategy Director en

Cluster Directors

Kerncijfers 2024

Financieel

(alle bedragen zijn in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld)

Netto-omzet

Bedrijfsresultaat als % van de omzet

2023: 2.439

Groepsvermogen

2023: 507,1

Groepsvermogen

als % van totaal vermogen

Genormaliseerd bedrijfsresultaat

2023: -12,0 -1,7

Kasstroom uit operationele activiteiten 2023: 144,8

57,9

Nettoresultaat na belastingen 2023: -3,6 -23,6

Investeringen (im)materiele vaste activa 2023: 44,4

30,2

Duurzaamheid

Responsible sourcing

(% verantwoord ingekochte grondstoffen voor diervoeder)

2023: 78%

Verschil: +1%-punt

Responsible operations

% netto CO2-emissiereductie direct en indirect energieverbruik t.o.v. basisjaar 2019

2023: 69% 73%

Responsible solutions

Verschil: +4%-punt

(% van de marge dat aantoonbaar afkomstig is van verantwoorde oplossingen)

Verschil: +12%-punt

2023: 5% 17%

4.375 Duizend ton afzet

±8.000 leden Operationeel

Diervoeding 2024

Afzet (x 1.000 ton)

> Mengvoeders: 2.860

> Co-producten: 790

> Premixen en concentraten: 247

3.077 Medewerkers

Plantaardig 2024

Afzet (x 1.000 ton)

> Granen, aardappelen, uien en peen: 192

> Kunstmeststoffen: 314

Overig 2024

omzet (in miljoen euro)

> Gewasbeschermingsmiddelen: 163

> Detailhandel (o.a. Welkoop): 299

15 Landen Europa, Afrika, Azië, Noord- en Zuid-Amerika

Directieverslag

Woord vooraf

Beste leden, collega’s en ketenpartners,

Met gepaste trots bied ik als nieuwe CEO van Agrifirm het jaarverslag van de Royal Agrifirm Group over 2024 aan. Vanwege mijn aanstelling op 1 december 2024, kijk ik met terughoudendheid en bescheidenheid terug op deze twaalf maanden. In deze eerste periode heb ik kennis mogen maken met veel gedreven collega’s en leden. Het versterkt mijn vertrouwen in het slagen van de opdracht waar Agrifirm voor staat.

We bevinden ons in een periode waarin de agrarische sector, en daarmee onze coöperatie, in het centrum van politiek-bestuurlijke en maatschappelijke discussies staat. Nieuwe wet- en regelgeving volgen elkaar snel op en stellen hoge eisen aan onze leden en de sector. Ondertussen wordt van ons verwacht dat we als agrarische sector op een verantwoorde wijze de groeiende wereldbevolking toegang blijven bieden tot voldoende en gezonde voeding. Daaraan levert Agrifirm graag met kennis van zaken dagelijks haar bijdrage. Er ligt een schone taak voor de coöperatie en haar leden zich te blijven onderscheiden door het ontwikkelen

en leveren van innovatieve diervoeders, zaaizaden, meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen.

Rendement nu en investeren voor later

We hoeven er niet omheen te draaien: 2024 was voor Agrifirm financieel een teleurstellend jaar. We hebben moeten besluiten een negatieve herwaardering door te voeren op enkele buitenlandse operaties. Dit herwaarderingseffect leidt tot een negatief resultaat voor 2024 maar geeft ons een sterkere uitgangspositie voor de toekomst. Het gevolg is dat we zeer tegen de gewoonte in geen ledenvoordeel en ledenkorting kunnen uitkeren over het afgelopen jaar. Niet een boodschap die je graag aan leden vertelt. Zij verdienen beloond te worden voor hun bijdrage aan de samenleving en coöperatie. Een verklaring voor dit financiële resultaat is gedeeltelijk te vinden in de turbulente periode die de agrarische sector doormaakt. Maar we moeten ook eerlijk naar onszelf kijken en zullen onze prestaties moeten verbeteren waar dat kan. Er zijn voldoende kleine en grote lichtpunten die vertrouwen geven dat we daarin zullen slagen.

Zo zijn er bedrijfsonderdelen die goed presteerden in 2024 of waar de opwaartse lijn weer werd herwonnen door kordaat ingrijpen. We zien, na een moeilijke periode, weer groei in een aantal buitenlandse activiteiten van Agrifirm. We zijn er klaar voor om de kansen te grijpen waar die zich voor doen.

Met de sector zal Agrifirm een nieuwe balans moeten vinden tussen rendement nu en investeren in een gezonde, duurzame bedrijfsvoering later. Dat vraagt om een gezonde vorm van strijdvaardigheid die leunt op de capaciteit van collega’s, de brede kennis van de agrarische sector, het ondernemerschap en de vele Agrifirm producten en diensten die hun toegevoegde waarde hebben bewezen.

Voor de troepen uit

We zetten afgelopen jaren met onze voerconcepten geweldige stappen voorwaarts en creëerden daarmee de voorwaarden voor een verantwoorde voedselketen. Geheel naar onze visie en missie zijn we steeds beter in staat om duurzaam het verschil te maken. Maar we zien dat de markt nog niet overal zover is. Dat niet alle partijen in de voedselketen een eerlijke prijs voor duurzame producten kunnen of willen betalen. Er zit weliswaar flink beweging in, maar zo’n transitie vraagt tijd. Het is zaak dat we beide doen: producten blijven leveren die leden en klanten vandaag verder helpen zodat zij een eerlijk inkomen kunnen verdienen èn blijven innoveren voor de noodzakelijke transitie van morgen.

Afscheid Dick Hordijk

Op 31 december 2024 nam Agrifirm Group BV na acht jaar afscheid van CEO Dick Hordijk. We bedanken

Dick voor zijn vernieuwing en leiderschap in tijden waarin de agrarische sector te maken kreeg met grote, complexe vraagstukken. Van het stikstofdebat tot de energiecrisis en schommelende grondstofprijzen. Met vastberadenheid en daadkracht stuurde hij Agrifirm langs deze obstakels. Hij stimuleerde de dialoog met leden, medewerkers en partners en heeft er mede voor gezorgd dat Agrifirm een stevige rol zal blijven spelen in het creëren van de verantwoorde voedselketen van de toekomst.

Nieuwe strategische richting

In de komende maanden zullen we hard werken aan een gedetailleerde strategie voor Agrifirm als geheel en haar business units. Naast het bepalen van de richting zal er veel focus worden gelegd op de uitvoering van de plannen. Een strategie is immers zo goed als de kwaliteit van de executie. Cost leadership staat in het hart van de plannen. Om de winstgevende en winnende strategie te implementeren moet Agrifirm in staat zijn te werken vanuit een competitieve startpositie.

Luisteren en doen

De agrarische sector in Nederland en omliggende landen krimpt. Dat stelt ons voor nieuwe uitdagingen. Het is van belang dat Agrifirm hier proactief op inspeelt om onze positie in Nederland en daarbuiten te versterken en zo de coöperatie toekomstbestendiger te maken.

Hierin wil en kan Agrifirm het verschil maken door goed te luisteren naar wat leden en klanten van ons vragen en hen te helpen ondernemen in een snel veranderende markt. Soms betekent het dat we scherper aan de wind moeten varen. Nog meer het resultaat en de klant centraal stellen: zeggen wat we doen en doen wat we zeggen.

Tot slot wil ik medewerkers, partners en andere relaties bedanken voor de samenwerking met Agrifirm en hun blijvende vertrouwen in de coöperatie. Ik hoop velen van jullie de komende maanden te mogen ontmoeten en hoor graag hoe we Agrifirm en de sector nog succesvoller en toekomstbestendiger kunnen maken.

Piet Hilarides

CEO Agrifirm Group BV

Financiële resultaten en toelichting

Financiële kerncijfers

De cijfers worden nader toegelicht op pagina 15 (alle bedragen zijn in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld)

Omzet en resultaat

Financiering

Investeringen (im)materiele vaste activa

Overige kerncijfers

De cijfers worden nader toegelicht op pagina 15 (alle bedragen zijn in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld)

Ledenuitkeringen

Personeel

Duurzaamheid

Geen vergelijkende cijfers beschikbaar. Rapportage was nog niet gestart in het betreffende jaar.

Toelichting financiële resultaten

De omzet van Royal Agrifirm Group daalde met 15,9% ten opzichte van 2023 en kwam uit op € 2.051 miljoen. De totale bedrijfslasten daalden met 15,4% net iets minder dan de omzet. In de totale bedrijfslasten is een incidentele afwaardering op de activa opgenomen van € 27 miljoen. Het bedrijfsresultaat bedraagt € -21 miljoen en is sterk negatief beïnvloed door deze afwaardering.

Omzet

De totale netto omzet is in 2024 met 15,9% gedaald voornamelijk door een 10,1% daling van het diervoeding volume. De volumedaling van de diervoeding wordt in Nederland met name veroorzaakt door leden die stoppen met de bedrijfsvoering. In het buitenland is het volume gedaald door kwaliteits- en productieproblemen. Deze problemen zijn nu voor het grootste deel opgelost. De omzet gewasbeschermingsmiddelen is met 5,2% gegroeid en detailhandel omzet is met 2,4% gestegen.

In 2024 is het onroerend goed van onze locatie in Zwolle verkocht. Het resultaat van deze verkoop is opgenomen in de overige bedrijfsopbrengsten.

Bedrijfskosten

> Door de sterke volumedaling is het noodzakelijk dat ook de kosten fors dalen.

> De kosten van grondstoffen zijn in 2024 met 21,0% gedaald door de lagere verkoopvolumes en een gemiddeld lagere inkoopprijs. De transporten energiekosten zijn gedaald in lijn met de volumedaling.

> De loonkosten liggen op hetzelfde niveau als 2023. De stijging van de salarissen is daarmee gecompenseerd door een FTE daling van 3,3% (106 FTE). Hiernaast zijn de overige kosten ook stevig gedaald.

> Verslechterde vooruitzichten in België, Polen en Zuid-Amerika hebben een incidentele afwaardering van € 26,9 mln op de activa noodzakelijk gemaakt.

Bedrijfsresultaat

Het bedrijfsresultaat kwam uit op een verlies van € 20,7 miljoen tegenover een winst van € 2,3 miljoen in 2023. Genormaliseerd voor de incidentele afwaardering en het positieve resultaat van de verkoop van onroerend goed bedraagt het bedrijfsresultaat € -1,7 miljoen (2023 € -12,0 miljoen). Dit is een verbetering van € 10,7 miljoen. Ondanks de verbetering ten opzichte van vorig jaar, ligt het bedrijfsresultaat fors onder de doelstelling van 2024. Met name verliezen in België en Polen hebben hieraan bijgedragen.

Ledenkorting

Door het negatieve groepsresultaat na belastingen wordt er over 2024 geen ledenkorting en geen ledenvoordeel uitgekeerd. De ledenkorting over het resultaat ledenbedrijf in 2023 bedroeg € 7,3 miljoen. In 2023 is ook geen ledenvoordeel uitgekeerd.

Eigen vermogen

Ondanks de € 26,9 miljoen incidentele afwaardering van de activa blijft het groepsvermogen als % van het totaal vermogen op 55%. Het saldo liquide middelen nam met € 26,0 miljoen toe tot € 169,8 miljoen. Ook heeft Agrifirm net als vorig jaar geen langlopende bankschulden. Hiermee behoudt Agrifirm haar sterke balanspositie.

Gezien de ontwikkeling van het bedrijfsresultaat is het nodig scherp op liquiditeit te sturen. Dit wordt gedaan door het werkkapitaal verder te verbeteren, terughoudend te zijn met investeringen en kosten te reduceren. Hiernaast zullen de portfolio’s van investerings- en innovatieprojecten meer op de korte termijn worden gericht. Dit betekent snellere terugverdientijden en een lagere risicobereidheid.

Vooruitzichten

In Nederland is de verwachting dat de dieraantallen verder zullen gaan dalen. Hiernaast zal de transitie naar klimaatvriendelijke producten voor de akkerbouw en bollenteelt Agrifirm in volume raken, maar ook nieuwe groei kansen bieden in geïntegreerde teeltadviezen.

De impact hiervan is voor de komende 12-15 maanden lastig in te schatten.

Om marktaandeel in diervoeding in Nederland te laten groeien en de fabrieken voldoende bezet te houden, kan mogelijk enige druk op de marges komen. Om de impact van lagere volumes en mogelijke margedruk te compenseren, zullen de kosten verder worden afgebouwd. Ondertussen blijven we het beste advies geven, daarin blijven we ons onderscheiden.

Ook blijven we investeren in oplossingen voor onze akkerbouw en bollenteelt leden om hen te helpen in de transitie naar klimaatvriendelijke producten.

In de niet ledengebonden business is de verwachting dat Specialties en Welkoop solide blijven presteren. Hiernaast zullen de genomen corrigerende maatregelen in Polen en België tot verbetering leiden in 2025.

In 2025 zal de nieuwbouw van het Nutricontrol laboratorium worden afgerond. Hiernaast worden geen grote investeringen verwacht.

We werken al jaren toe naar een duurzame transitie in de agrarische sector. Agrifirm is er klaar voor, terwijl er meer beweging komt bij consumenten en in de markt, waaronder de retailsector. We behouden deze voorsprong en bouwen hem verder uit.

Royal Agrifirm Group in 2024

Ruminants NL

Ruminants levert in Nederland hoogwaardige diervoeders, premixen, concentraten, mineralenmengsels en additieven voor melkvee, vleesvee, schapen en geiten. Daarnaast adviseren we onze klanten over het toepassen van producten en ontwikkelen we nieuwe, duurzame voerconcepten.

Producten: diervoer, additieven

Landen: Nederland

Diensten: technische adviezen, integraal (in samenwerking met Agrifirm Exlan)

Dieren: melkvee, vleesvee, geiten en schapen

Omzet 2024: 380 miljoen euro

In 2024

> De omzet daalde ten opzichte van 2023 met name door bedrijfsbeëindigingen en lagere voer- en grondstofprijzen.

> Afbouw van derogatie leidde tot relatief meer bedrijfsbeëindigingen door veehouders in de traditioneel sterke regio’s voor Agrifirm.

> De kosten zijn gereduceerd om de effecten van de dalende omzet deels te compenseren.

> Een combinatie van een nat voorjaar, druk op de mestmarkt en het blauwtongvirus leidde tot operationele, financiële en mentale druk op agrarische ondernemers en hun gezinnen.

> Uit de Net Promotor Score (NPS) van +25 bleek een toenemende klanttevredenheid.

Markttrend

Landelijk waren er in 2024 3% minder melkveebedrijven dan in 2023 (12.816 vs. 13.215).

Het aantal vleeskalverenbedrijven daalde van 1.143 in 2023 naar 1.083 in 2024 (-5%).

Het aantal geitenbedrijven daalde met 0,7% (416 in 2023 naar 413 in 2024).

Bron: CBS

> Lagere ecologische footprint dankzij beloftevolle innovatie (in samenwerking met Bonda en WUR): vochtrijk mengvoer voor melkgeiten uit regionaal beschikbare reststromen van de voedselindustrie.

> Toenemende vraag naar duurzame producten door consumenten en verwerkers van agrarische producten. In de retailsector neemt de bereidheid daar iets meer voor te betalen toe.

In 2025

> Uitbouw van marktaandeel met rendement voor leden, tevreden klanten en medewerkers. Continu aandacht voor innovaties die de oplossingen voor morgen opleveren. Coöperatieve samenwerking met wederkerig rendement is een absolute voorwaarde.

> Eerste effecten van de landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (LBV) worden zichtbaar. Naar verwachting wordt Agrifirm hier niet bovengemiddeld hard door getroffen.

Monogastric NL

Monogastric levert hoogwaardige diervoeders, premixen, concentraten, mineralenmengsels en additieven voor de varkens- en pluimveehouderij in met name Nederland, België, Polen en Hongarije.

Producten: diervoer, additieven

Landen: Nederland

Diensten: technische adviezen, integraal (in samenwerking met Agrifirm Exlan)

Dieren: varkens, vlees- en legpluimvee

Omzet 2024: 338 miljoen euro

In 2024

> Dalende omzet voerproducten voor varkens in Nederland als gevolg van krimpende sector door onder meer de stoppersregeling.

> Omzet voor leg- en vleespluimvee bleef stabiel.

> Opfokbedrijf Pluvita ziet afzet kwalitatief hoogwaardige dieren toenemen.

> Blijvend succes voor innovatieve voederconcept Crunch voor jonge biggen, passeert 100.000 ton.

> Investeringen in kwaliteit van het voer en de aanpak van stalmanagement (droge stallen).

> Sluiting fabriek Zwolle. De productie is verplaatst naar Meppel en Veghel.

In 2025

> Krimp varkens- en pluimveemarkt in Nederland zet door. Wel groei verwacht in afzet biggenvoer.

> Focus op executie met efficiëntieslag en kostenreductie, blijvend onderscheid maken met kwaliteit en commercieel excelleren.

Markttrend

Het totaal aantal varkens in Nederland bedroeg in 2024 10,56 miljoen. Dat is 270.000 minder dan in 2023. Het aantal stuks pluimvee liep terug van ruim 93 miljoen in 2023 tot 89,6 miljoen in 2024.

Bron: CBS

Compound Feed International

België

> Volledige integratie Quartes NV in Agrifirm Belgium NV werd na intensief traject afgerond. Dit levert nu en straks besparingen in productie, inkoop, controle en facturering.

> Vele veranderingen zetten druk op de commerciële organisatie. Het leidde tot aanzienlijk volumeverlies. Dankzij nieuwe teamleden trekt de verkoop weer aan.

> Vanaf derde kwartaal waren de opstartproblemen met de nieuwe rundvee-productielijn in Grobbendonk opgelost en verliep de productie stabiel.

Polen

> Rundvee verkoopvolume steeg met 50% ten opzichte van 2023. Marktaandeel groeide daardoor met 1% in de rundveesector.

> De omzet in met name pluimvee stond onder druk door kwaliteitsproblemen die gedurende 2024 zijn opgelost.

> Lancering van programma’s RobotMaster, Constant Feeding en Dry2Fit. Het Constant Feeding-concept werd geïmplementeerd.

> Meer focus op reputatie als advies- en kennisbedrijf.

> Grotere naamsbekendheid dankzij intensieve marketing.

Hongarije

> Veel aandacht besteed aan de implementatie van het robotvoerconcept.

> Markterkenning voor prestaties van kalveropfok levert nieuwe partners op.

> Marktaandeel Agrimprove Toxin Binder uitgebreid.

Plant Based Solutions NL

Plant Based Solutions levert in Nederland hoogwaardige teeltproducten. Daarnaast adviseren en begeleiden we telers bij onder meer het optimaliseren van rendement uit hun gewassen. Daarbij houden we rekening met de sterk veranderende wet- en regelgeving.

Productgroepen: gewasbescherming, meststoffen, zaaizaden, bedrijfsbenodigdheden, handel in granen

Landen: Nederland

Diensten: technische adviezen, integraal (in samenwerking met Agrifirm Exlan)

Sectoren: akkerbouw, bloembollenteelt, fruitteelt, vollegrondsgroenten

Gewassen: onder meer aardappelen, graan, suikerbieten, uien, tulpen, lelies

Omzet 2024: 338 miljoen euro

In 2024

> Resultaten stonden met name onder druk doordat het oogsten eind 2023 moeizaam ging als gevolg van de weersomstandigheden. In combinatie met het natte voorjaar in 2024 verschoof hierdoor het seizoen. Dit leidde tot een zeer matige graanoogst.

> Agrifirm lanceert digitale teeltadviezen via een applicatiemodel dat groeicurves en weerdata koppelt. Telers handelen zo preventief. Voor het eerst werd een oplossing per hectare verkocht. De urgentie groeit, omdat over drie jaar slechts 30% van de gewasbeschermingsmiddelen toegestaan blijft.

> Basisprocessen zijn verder verbeterd door pilots met online en telefonische adviezen, het stroomlijnen van het assortiment en meer maatwerk in het aanbod aan klanten.

Markttrend

Voorlopige cijfers laten zien dat de bruto opbrengst per ha voor tarwe in 2024 uitkwam op 7,2 ton (vs. 8,6 ton in 2023). Bij gerst daalde de bruto opbrengst naar 6,2 ton per ha (vs. 6,6 ton in 2023).

Bron: CBS

> De digitale problemen in het IT-systeem van één van onze transporteurs in de serviceverlening voor meststoffen aan telers, werden in 2024 opgelost.

> Aangescherpte Plantaardige strategie met daarin aandacht voor het ontwikkelen van oplossingen voor knelpunten die de komende jaren op de akker ontstaan. Doel is telers te ondersteunen bij renderend telen in veranderende omstandigheden als gevolg van veranderende wet- en regelgeving en hen tevens te verbinden met ketenpartijen om samen een verdienmodel voor verduurzaming te creëren.

In 2025

> Gedigitaliseerde adviezen uitbreiden naar meststoffen. Daarnaast meer geïntegreerde, snellere, efficiëntere en completere adviezen verstrekken. Zo blijft Agrifirm in een steeds complexere wereld van toegevoegde waarde.

Specialties

Specialties levert wereldwijd nutritionele producten zoals premixen, concentraten, mineralenmengsels en additieven voor de diervoederindustrie.

Producten: premixen, concentraten, additieven

Gebieden: Europa, Midden-Oosten, Noord-Afrika (EMEA), Latijns-Amerika, Azië, Verenigde Staten

Belangrijkste landen: China, Brazilie en Spanje

Omzet 2024: 306 miljoen euro

In 2024

> Hogere omzet en winst in EMEA behaald. Tweede helft van het jaar ook in China financieel betere resultaten na een moeizame eerste helft van het jaar. Teleurstellende resultaten in Latijns-Amerika.

> Uitrol nieuwe strategie met focus op vijf pilaren: klantgericht, passend product, kostenreductie, innovatie en gestroomlijnde organisatie.

> Werven, selecteren en benoemen van nieuw, kundig management in regio’s.

> In Spanje focus op betere samenwerking met distributeurs en het werven van grotere directe klanten.

> Volop uitdagingen in China door de varkenspest en als moeilijke financiele situatie van de boeren. Nieuw, enthousiast team slaagt erin opwaartse lijn te hervinden.

> Behoud sterke positie in Oekraïne ondanks zware (werk)omstandigheden voor het lokale team door de oorlog.

> Interne logistieke uitdagingen en kwaliteitsproblemen in Brazilië zorgden voor dalende verkopen. Door kordaat ingrijpen zijn problemen aangepakt.

Markttrend

De Chinese varkensstapel werd in 2024 kleiner. Het aantal vleesvarkens daalde met 1.6% tot 427.4 miljoen en het aantal zeugen kromp met 1.9% tot 40.8 miljoen.

Bron: Feedinfo

> Gunstige ontwikkeling en kansen voor Special Nutrients in hun markten.

> Groei verkopen Zuidoost-Azië zette door.

In 2025

> Vooral opwaartse trend in EMEA en China voortzetten en herpakken groei in Latijns-Amerika.

> Versterken van commerciële kracht door onder meer het aanbieden van een gecombineerd productenpakket aan grote klanten.

Advies, onderzoek en circulaire producten

Agrifirm Exlan

Agrifirm Exlan adviseert en helpt agrarische ondernemers in Nederland met de transitie naar duurzame vormen van landbouw en het nemen van maatregelen op basis van nieuwe wet- en regelgeving. Door mee te denken dragen we met veehouders en telers bij aan een verantwoorde voedselketen en spelen we in op de veranderde vraag van consumenten.

Diensten: adviseren met kennis van de agrarische sector

Landen: Nederland

Specialismen: Mest & Mineralen, Bedrijfsontwikkeling, Juridisch advies, Productierechten

Omzet: 7 miljoen euro

In 2024

> Omzet ‘Mest & Mineralen’ conform verwachting. Omzet ‘Bedrijfsontwikkeling’ bleef achter bij doelstelling door onduidelijke, haperende vergunningverleningsprocedures.

> Stijging van de merkbekendheid naar 87% (2023: 70%) dankzij campagnes op social media (‘De mensen van Exlan’).

> Klanten waardeerden Exlan met 8,1 (2023: 7,9).

Hogere Net Promotor Score (NPS) van +28: meer klanten zijn bereid Exlan bij vrienden of kennissen aan te bevelen.

> Werving en selectie van kundige agrarische adviseurs op orde. Onderscheidend door combinatie van adviesvaardigheden en sectorkennis.

> Advies over nieuwe Omgevingswet, PAS-melders, afbouw derogatie en aanschaf mestsilo’s.

> Bijdragen aan eerste vergunningverleningstrajecten op basis van meetbare doelen (doelsturing) in plaats van middelen. Veehouders krijgen het stuur in handen en er komt weer beweging in de vergunningverlening.

> Sterkere adviescapaciteit door hogere declarabiliteit. Meer kostenefficiëntie.

In 2025

> Focus op het adviseren van boeren bij het verkrijgen van vergunningen voor (gewijzigde) bedrijfsvoering en het ontwikkelen van praktische oplossingen voor boeren om binnen de gestelde emissiedoelen het bedrijf succesvol te laten draaien. Vaker vergunningverlening met doelsturing: meten=weten=kunnen.

NutriControl

NutriControl is een onafhankelijk expert in laboratorium onderzoek naar voedingswaarden en voedselveiligheid in de food-, feed- en dairy sector. NutriControl gebruikt innovatieve analysetechnieken en combineert dit met een brede kennis over producten en processen in de diervoeder- en levensmiddelensector.

Markten: diervoeding, petfood, grondstoffen, levensmiddelen, zuivelproducten, additieven, alternatieve eiwitten Vestigingen: Veghel (laboratorium), HeeswijkDinther - (onderzoeksboerderij Laverdonk)

Omzet: 16 miljoen euro

In 2024

> Omzet bleef stabiel ten opzichte van 2023.

> In februari 2024 startte de bouw van het nieuwe laboratorium in Veghel. Volgens planning neemt NutriControl medio 2025 het nieuwe gebouw in gebruik.

> Mobiele Near Infra-Red (NIR – draagbaar meetapparaat) werd ontwikkeld en wereldwijd geïntroduceerd. Hiermee kunnen klanten overal ter wereld snel, betrouwbaar en eenvoudig voedingswaarden in het veld meten zonder monsters naar het laboratorium te sturen.

> De PFAS-analyse voor eieren, diervoeder en zuivel is operationeel. De analyse wordt inmiddels onder accreditatie uitgevoerd.

> Sterkere positie van productontwikkeling binnen de organisatie, vanwege grotere klantbehoefte aan specifieke, complexe R&D-analyses.

> Extra aandacht en inspanningen voor het behouden

en uitbreiden van klantomzet onder meer door het intensiveren van bestaande klantcontacten en investeren in nieuwe relaties.

> Vergroten van zichtbaarheid in de markt op beurzen en evenementen, zoals de door ons georganiseerde NutriControl Insight Day waar we de laatste ontwikkelingen in de analysemarkt presenteerden.

Bonda

Bonda verwerkt reststromen uit de levensmiddelenen bio-ethanolindustrie tot waardevolle circulaire voeders voor de veehouderij. Bonda draagt hiermee bij aan een verantwoorde voedselketen en het verlagen van de Carbon Footprint.

Producten: circulaire voeders

Gevestigd in: Den Bosch

Omzet: 58 miljoen euro

In 2024

> Betere samenwerking met leveranciers en focus op ontzorgen klanten.

> Bonda bood klanten stabiliteit en zekerheid in de rantsoenen door de combinatie van het Bonda USP vochtrijke mengvoeders en enkelvoudige stromen.

> Realisatie van een sterk technisch resultaat, scherpe kostprijzen en afzetzekerheid voor onze leveranciers door een efficiëntere en effectieve organisatie.

> Samen met Agrifirm business unit Ruminants en Wageningen UR ontwikkeling van een nieuw circulair voerconcept voor geiten. Eerste resultaten zijn positief.

> Jonge, enthousiaste collega’s met nieuwe technische, operationele en commerciële vaardigheden kwamen organisatie versterken.

> Innovaties droegen bij aan minder CO2-uitstoot en een positief financieel resultaat voor klanten.

> 81% van alle veehouders is bekend met Bonda (bron: Merkonderzoek 2024).

In 2025

> Voortzetten gunstige ontwikkeling bedrijf met verdere professionalisering, meer data-gedreven en focus op specifieke marktsegmenten.

Welkoop

Winkelketen Welkoop startte in 1899 als agrarische coöperatie. Inmiddels is het een omnichannel retail organisatie met een webshop geworden en heeft Welkoop meer dan 160 vestigingen verspreid over Nederland. Daar helpen we alle ‘groene en diervriendelijke doeners’ met advies, producten, services en inspiratie.

Winkels: 163 (eigen en franchise)

Klanten: 1 miljoen klantkaarten, gemiddelde bezoekfrequentie: acht maal per jaar

Omzet 2024: 299 miljoen euro

In 2024

> Omzet is gestegen. Consument gaf geld bewuster uit dan voorheen en koos eerder voor promoties en afgeprijsde artikelen.

> Trend naar meer online aankopen zette door.

> Oplopende kosten (lonen, huur, energie) konden in een zeer concurrerende markt moeizaam in consumentenprijzen worden verwerkt.

> Opening van drie nieuwe winkels en ombouwen van 24 winkels naar nieuwe formule.

> Introductie van een nieuwe serie Welkoop eigen merkproducten, waaronder meststoffen, graszaden en het outdoor kledingmerk VELESTE.

> Klanten waardeerden Welkoop wederom als beste winkel Tuin, beste webshop Tuin en beste winkel Dier. Vergeleken met alle Nederlandse retailers eindigde Welkoop op de derde plaats.

In 2025

> Ombouwen van 25 winkels naar nieuwe formule.

> Verbreding klantengroepen en groei online omzet.

> Introductie van nieuwe productlijnen zoals werkkleding voor de klein-zakelijke markt, een tuinbewateringsconcept, ‘jaarrond’ groene kamerplanten en de introductie van het foodconcept ‘BOER&NLekker’.

Organisatie

Efficiëntie

2024 was voor veel agrarische bedrijven en Agrifirm een jaar van transitie. Dit had effect op onze organisatie en medewerkers. Mede door krimp in de sector waren we genoodzaakt effectiever en efficiënter te opereren. Het in 2023 gestarte Polestar-programma, gericht op efficiëntie, versnelde introductie van innovatie en het benutten van commerciële kansen, wierp zijn vruchten af. Zo zijn op ondersteunende afdelingen inmiddels de basisprocessen op orde en verbeterd. Meer kostenefficiëntie leidde ertoe dat we met minder medewerkers de dienstverlening vanuit stafafdelingen kunnen uitvoeren. Dit is mede te danken aan onder meer een toename van digitale facturering (van 60% naar 95%), het automatiseren van inkomende factuurstromen, het versturen van digitale klantinformatie (minder printkosten), meer online learning en meer werving via eigen kanalen. Hoewel de efficiëntieslag in 2024 helaas gepaard ging met gedwongen ontslagen, sluiting van productielocatie Zwolle naast natuurlijk verloop, lieten we zien dat we met minder kosten onze dienstverlening op niveau konden houden.

STAR-waarden

Sharp, Together, Ambitious en Responsible. Dat zijn onze kernwaarden. Ze vatten samen waar we voor staan en hoe we dat in dagelijks gedrag en houding laten zien. Medewerkers dragen de waarden uit in hun contact met klanten en andere relaties. Zij zijn de cultuurdragers en ambassadeurs van Agrifirm.

Onze

STAR Waarden

Wat zijn Agrifirms  kernwaarden?  Wat vinden we belangrijk & wat laten we zien?

Sharp.

Wij zijn inventief, inspirerend en vooruitstrevend, met de juiste balans tussen optimisme en nuchterheid. Meten is weten, geen woorden, maar daden.

Together.

Wij hebben de mogelijkheid om verschillende spelers en verschillende werelden samen te brengen om de handen ineen te slaan en het verschil te maken. Met respect voor verschillende behoeften en meningen.

Ambitious.

We hebben een proactieve, ondernemende mentaliteit, waarbij we kansen herkennen en benutten. We hebben een moedige ‘can do’ mentaliteit, waarbij we de status quo uitdagen.

Responsible.

We nemen verantwoordelijkheid en staan voor elkaar klaar, toegewijd aan wat we doen, wie we dienen en met wie we samenwerken; we doen er alles aan om ons doel te bereiken.

Onze mensen

Een organisatie kan alleen succesvol zijn met bevlogen, betrokken en deskundige mensen. Gezamenlijk bouwen we aan een inspirerende werkcultuur waarin de juiste collega’s met de juiste vaardigheden samenwerken. Dat zorgt voor tevreden medewerkers die bijdragen aan de doelen van Agrifirm en bij wie Agrifirm haar of zijn persoonlijke ontwikkeling stimuleert.

Ontwikkeling aantal medewerkers

Door ontwikkelingen in de sector kregen bedrijfsonderdelen van Agrifirm in 2024 te maken met veranderingen om onze organisatie efficiënter en toekomstbestendiger te maken. Dit had ook personele gevolgen: circa 486 medewerkers verlieten Agrifirm (exclusief Welkoop). Waarvan 221 gedwongen en 265 op eigen initiatief. Ondertussen werden in 2024 zo’n 378 nieuwe medewerkers geworven binnen Agrifirm (exclusief Welkoop) met competenties die passen bij de vernieuwde organisatie en uitdagingen in de sector. Gezien de druk op de markten maar ook continue focus op efficiëntie verwachten wij ook voor 2025 daling in personeelsaantallen. Bij Welkoop groeide het aantal medewerkers in de winkels, tegelijkertijd daalde het aantal medewerkers bij het servicekantoor van Welkoop om de kosten in balans te houden met de omzet.

Sociale veiligheid en diversiteit

Agrifirm geeft medewerkers de ruimte zich te ontwikkelen in een sociaal veilige werkomgeving. Zo besteedden we in 2024 bijzondere aandacht aan het melden en bestrijden van ongewenst gedrag. Er kwam ook een nieuwe Speak Up-procedure, met onder meer de mogelijkheid voor medewerkers incidenten geheel anoniem te melden via een extern kanaal. Er was een lichte stijging in aantal klachten. Uiteraard is deze toename onwenselijk, tegelijkertijd laat het zien dat mensen in de organisatie zich meer vrij voelden zich uit te spreken. In de Diversiteit, Gelijkheid en Inclusie-enquête (ook: DE&I) van 2024 gaf 75% van de medewerkers aan te weten hoe te handelen bij ongewenst gedrag. Een stijging van 10% ten opzichte van 2023. In het afgelopen jaar steeg het aantal vrouwen in de top 100 van 23% naar 29%. Wat een mooie stap vooruit is in totaal. Het streven van Agrifirm blijft om op alle niveaus minimaal 1/3 vrouw te hebben. We blijven de huidige werkwijze en specifieke aandacht voor dit thema in werving, talentontwikkeling maar ook DE&I initiatieven doorzetten. We zien met name voor rollen in de top 25 van de organisatie dat het lastig blijft om externe geschikte vrouwelijke kandidaten te vinden. In ons wervingsproces blijven we hier volop aandacht aan besteden.

Talent en leiderschap

In 2024 volgden medewerkers opnieuw diverse leiderschaps- en talentenprogramma’s. We investeerden

met name in verandermanagement. Want in een sector die zo snel verandert moet de organisatie blijven meebewegen en anticiperen. In 2024 volgden 120 managers en medewerkers een van de programma’s (2023: 200).

Medewerkerstevredenheidsonderzoek

Ook in 2024 voerde Agrifirm een wereldwijde DE&Ienquête en medewerkerstevredenheidsonderzoek uit. Doel is uiteindelijk hiermee het werkplezier en de fysieke en psychologische veiligheid voor iedereen te verhogen. Over het algemeen waren de resultaten in lijn met de resultaten van 2023. Het efficiëntieprogramma van de afgelopen jaren leverde financiële besparingen op, tegelijkertijd had dit gevolgen voor de medewerkerstevredenheid. Zo zakte onze Net Promotor Score (NPS) in 2024 licht ten opzichte van 2023. We zien met name daling in onderdelen waar we ook gedwongen hebben moeten ingrijpen vanuit efficiëntieprogramma. Met alle investeringen die we als bedrijf doen rondom ontwikkeling, talentprogramma’s en onze STAR-cultuur zijn we ervan overtuigd dat we in 2025 de engagement-score en het gevoel van trots weer op het niveau krijgen van voor 2023.

Aantal medewerkers FTE

2024: 3.077

2023: 3.183

Verschil: -106

Duurzaamheidsrapportage

Agrifirm streeft naar een verantwoorde voedselketen voor toekomstige generaties. Hieronder de belangrijkste ontwikkelingen en resultaten in 2024. Voor uitgebreidere informatie en een toelichting zie het CSR-verslag op pagina 91.

Op basis van onze activiteiten en trends en uitdagingen in de voedselketen definieerden we zes hoofdthema’s.

1. Duurzame inkomsten

2. Verantwoorde en efficiënte productiesystemen

3. Gezonde dieren

4. Duurzame, verbeterde opbrengsten

5. Betrouwbare ketens

6. Klimaatvriendelijke productie

Relatie tussen KPI’s en de zes thema’s KPI

Responsible Sourcing In 2024 is 75% van de grondstoffen voor diervoeders ingekocht bij een verantwoorde (en traceerbare) bron 3

1. Duurzame inkomsten

2. Verantwoorde en efficiënte productiesystemen

Responsible Operations In 2024 zijn onze marktgebaseerde broeikasgasemissies met 70% gereduceerd ten opzichte van 2019.

In 2036 is onze broeikasgasemissie netto 0.

Responsible Solutions In 2024 komt 17% van onze bruto winstmarge uit de verkoop van verantwoorde oplossingen.

Agrifirm heeft drie meetbare prestatie-indicatoren (KPI’s) vastgesteld op basis waarvan we het realiseren van onze duurzaamheidsdoelstellingen kunnen bepalen.

Deze KPI’s sluiten aan bij de zes thema’s waarmee we bijdragen aan een verantwoorde voedselketen. Daarmee maken we onze inspanningen zichtbaar en controleerbaar.

Gerealiseerd in 2024

3. Gezonde dieren

4. Duurzame, verbeterde opbrengsten

Responsible sourcing: 79% (2023: 78%)

Responsible operations: 73% (2023: 69%)

Responsible solutions: 17% (2023: 5%)

5. Betrouwbare ketens

6. Klimaatvriendelijke productie

EU-duurzaamheidsrapportage

In 2023 startte Agrifirm met de voorbereiding op de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). We liggen op schema om aan de rapportagevereisten voor boekjaar 2025 te voldoen. Deze EU-richtlijn verplicht bedrijven te rapporteren over hun impact op mens, milieu en klimaat. De richtlijn zorgt voor betere, transparantere en vergelijkbare duurzaamheidsinformatie van bedrijven. Een accountant toetst jaarlijks de informatie. Agrifirm houdt in haar rapportages ook rekening met andere toekomstige wet- en regelgeving voor ESG-onderwerpen, zoals de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) en de European Union Deforestation free Regulation (EUDR).

In dialoog met stakeholders

Agrifirm staat voortdurend in contact met ketenpartners, wetenschap, overheden en NGO’s over onderwerpen zoals het tegengaan van ontbossing, het verminderen van de negatieve klimaatimpact van voedselproductie en het (effectiever) sturen van de organisatie op duurzaamheid. Zo waren er twee ontbijtsessies met Tweede Kamerleden, zijn er veldbezoeken georganiseerd rondom duurzame teelt waarbij NGO’s, ambtenaren en politici en ketenpartners waren uitgenodigd, en zijn er tientallen lezingen gehouden waarbij het contact met boeren en telers is gezocht. We delen onze beleidsdilemma’s over duurzaamheid en het effectief aanjagen van duurzame(re) portfolio’s met onze stakeholders. Zo gaat het ontwikkelen van voer met een lagere milieu-impact niet altijd gepaard met een efficiënte productie en zijn

Europees geteelde grondstoffen voor diervoer niet per se minder schadelijk voor het klimaat.

Responsible sourcing

In 2024 werd 79% (2023: 78%) van de door Agrifirm ingekochte grondstoffen duurzaam en verantwoord geproduceerd. Gezien het volume is de aanvoer aan PPO en Ruminants van doorslaggevend belang. Door de kwaliteit en beschikbaarheid van grondstoffen was een aanzienlijke verschuiving van de aanvoer vanuit Polen en de Zwarte Zee regio naar Brazilië en Oekraïne. Desondanks werd de doelstelling overtroffen. Daarnaast was er een aanzienlijke invloed bij EMEA op de (uiteindelijk uitgestelde) implementatie van de Europese regelgeving EUDR. Vanwege verwachte verstoringen van de aanvoer was er sprake van voorraadvorming, hetgeen een negatieve impact had op het percentage responsible sourcing. Desondanks bleven we boven onze doelstelling van 75%. We streven ernaar alleen grondstoffen in te kopen die zijn geproduceerd in lijn met wet- en regelgeving die geldt in het land waar de grondstof is geteeld. Met een risicoanalyse beoordelen we elke partij grondstoffen op milieu-impact, arbeidsomstandigheden en veiligheid. Op basis van de eerder genoemde ontwikkelingen verwachten we dat we in staat te zijn in 2025 minimaal 78% van de grondstoffen in te kopen als geverifieerd verantwoord. Onrust op de grondstoffenmarkt, veranderende markten en de financiële druk op de organisatie maken het onzeker of we de doelstelling ook in 2025 kunnen behalen.

Responsible operations

In 2024 reduceerden we onze scope 1 en (marktgebaseerde) scope 2 broeikasgasemissies met 73% ( 2023: 69%) ten opzichte van 2019. We behaalden daarmee onze doelstelling van 70% reductie ruimschoots door investering in verbeterde efficiëntie en de aanschaf van GVO’s. Ten opzichte van 2019 is het bruto energiegebruik van Agrifirm gedaald met 30% (van 119.500 ton CO2-eq. naar 83.500 ton CO2-eq.). Groenvoerdrogerij Oldambt speeld daar een belangrijke rol in. De sluiting van één van de twee installaties heeft daaraan een belangrijke bijdrage geleverd. Daarnaast hebben de meeste business units een lager CO2-verbruik laten zien dan gebudgetteerd, vaak ook gekoppeld aan een lager volume. In 2024 is nagenoeg alle ingekochte elektrische energie vergroend, waarbij Spanje, onderdeel van EMEA, als laatste bedrijf is overgegaan op het

vergroenen van de ingekochte elektrische energie. Doel is om de CO2-uitstoot van ons energieverbruik (scope 1 en 2 van het GreenhouseGas-protocol) in al onze locaties tot netto nul terug te brengen in 2036. Dat doen we door de absolute uitstoot terug te dringen, efficiënter te produceren en energie uit hernieuwbare bronnen te gebruiken.

Reductie van de uitstoot in procenten

Responsible solutions

Op het gebied van verantwoorde oplossingen zetten we een grote stap voorwaarts. In 2024 kwam 17% (2023: 5%) van onze bruto winstmarge uit de verkoop van verantwoorde oplossingen. Dit is boven de doelstelling. Onder verantwoorde oplossingen verstaan we producten en diensten die aantoonbaar positief bijdragen aan één van onze zes prioriteiten en in balans zijn met de andere thema’s. Binnen Plant Based Solutions is, naast de bruto marge op Laag Milieu Impact middelen ook de Phytophthora aanpak toegevoegd. Vooral PPO maakte een grote stap, waarbij concepten als Crunch voor varkens, het concept langzaam groeiende kip en brijvoer varkens een belangrijke bijdrage leverden. Maar ook Ruminants en het vorig jaar geïntroduceerde concept AminoGo heeft een belangrijke bijdrage geleverd. Hongarije werd geholpen door het feit dat er veel vraag was naar de mycotoxinebinders.

Uitstoot in

Risicomanagement

De raad van commissarissen en de hoofddirectie van Agrifirm Group BV hechten belang aan een goed gedocumenteerd en een centraal opgesteld en gecoördineerd risicomanagementproces. Op basis van een bottom-up proces zijn de meest significante risico’s van Agrifirm in kaart gebracht. Deze zijn afgestemd met de hoofddirectie en besproken met het global leadership team. Voor deze belangrijkste risico’s zijn beheersmaatregelen genomen.

Risicoprofiel

Ten aanzien van de strategie en de operationele activiteiten kunnen risico’s optreden. Zo is de realisatie van de ondernemingsdoelstellingen onder meer afhankelijk van externe geopolitieke factoren, onvoorspelbaarheid van marktontwikkelingen, concurrentieontwikkelingen, menselijke factoren en calamiteiten zoals natuurrampen, epidemieën en dierziekten. Risicomanagement is een integraal onderdeel van de bedrijfsprocessen om (de gevolgen van) risico’s te beperken ten aanzien van de impact en/of waarschijnlijkheid.

De hoofddirectie van Agrifirm Group BV is eindverantwoordelijk voor het risicomanagement en het interne beheersingssysteem van Agrifirm. Er vindt hierbij nauwe afstemming plaats met de raad van commissarissen en de auditcommissie. Agrifirm stelt

zich doorgaans voorzichtig op met betrekking tot het aangaan van risico’s.

Spreiding van activiteiten

We verminderen risico’s door onze activiteiten te spreiden. Deze omvatten diervoeding, plantaardige activiteiten, Welkoop en services. Hiernaast is Agrifirm aanwezig in diverse regio’s zowel binnen als buiten Europa. Ook partnerships met andere partijen dragen bij aan deze spreiding.

Systeem van risicomanagement

We zijn steeds beter in staat risico’s in te schatten en te beheersen. In de filosofie van Agrifirm heeft het management van de clusters en business units de belangrijkste rol om de wereldwijde risicostrategie te vertalen naar lokale situaties, voor wat betreft bedrijfsactiviteiten, wet- en regelgeving en cultuur. Het is cruciaal om de juiste balans te vinden tussen aan de ene kant ondernemerschap, innovatie en vertrouwen in de medewerkers en aan de andere kant preventieve, onderzoeksgerichte en correctieve beheersmaatregelen.

Specifieke risico’s

Om het risico op negatieve financiële impact en reputatieschade tot een minimum te beperken, bestaat een set beheersmaatregelen die met name is gericht op de volgende specifieke risico’s:

1. Diergezondheid en -welzijn

2. Gezondheid en veiligheid medewerkers

3. Leverbetrouwbaarheid

4. Informatie- en dataveiligheid (cybersecurity)

5. Naleving wet- en regelgeving en voorkoming van fraude (compliance risico’s)

6. Externe risico’s

7. Financiële risico’s

Diergezondheid en -welzijn

We hebben continu aandacht voor dierziekten.

Ook omdat dit - naast het lijden van het dier - kan leiden tot voedselonveiligheid, een reductie van de veestapel en kosten en reputatieschade. De voornaamste risico’s zijn gelegen in de kwaliteit en beschikbaarheid van grondstoffen en toevoegingsmiddelen, waarbij de bereidheid om risico’s te accepteren laag is.

Door het borgen van de kwaliteit van grondstoffen, voorlichting aan veehouders, geografische spreiding van de activiteiten en het beschikbaar hebben van calamiteitenplannen (die regelmatig worden getest), verminderen we deze risico’s. Verder beschikken de business units over een team van kwaliteitsmedewerkers die met training, coaching en kwaliteitsaudits de kwalitatieve omgeving niet alleen kunnen garanderen, maar deze ook continu kunnen verbeteren.

Agrifirm loopt omzet- en marge-risico’s als gevolg van virussen. Deze blijven aanwezig en vormen onderdeel van de periodieke waarderingstest van de activa en strategische landenoriëntatie.

Gezondheid en veiligheid medewerkers

Risico’s voor de gezondheid en veiligheid van medewerkers, klanten en leveranciers zijn continu aanwezig. Met betrekking tot de joint venture in Oekraïne richten we ons nu primair op de veiligheid van het personeel en hun bereidheid om te blijven werken om aan de regionale voerbehoeften te voldoen.

De bereidheid om risico’s te accepteren met betrekking tot de gezondheid en veiligheid van medewerkers is laag. Daarbij worden verschillende risico’s onderkend voor medewerkers, klanten en leveranciers op productielocaties, kantoren en tijdens dienstreizen. Een gezonde en veilige omgeving van onze medewerkers is een essentieel onderdeel van onze strategie. De Global Health, Safety & Environment (HSE) Lead beschikt over een team van ervaren medewerkers dat met training, coaching en HSE-audits in staat is een gezonde en veilige omgeving te bevorderen.

Leverbetrouwbaarheid

Het niet op tijd, correct en volledig kunnen leveren van wat klanten vragen, kan reputatieschade veroorzaken en leiden tot het verlies van klanten.

We beperken dit risico door goed onderhoud van de productielocaties, een goede planning, het aanhouden van minimum voorraden en betrouwbare up to date IT-systemen en -infrastructuur. Hiernaast zijn Business Impact Analyses uitgevoerd en aan de correctieve kant zijn Business Crisis Plannen opgesteld. De bereidheid om het risico van leverbetrouwbaarheid te accepteren is gemiddeld.

Informatie- en dataveiligheid (cybersecurity)

In de afgelopen jaren is cybersecurity steeds professioneler en gevarieerder geworden, met verschillende bronnen, motivaties en soorten van mogelijke impact. Het cyberrisico is de afgelopen

jaren fors toegenomen en vergt continue aandacht van onze IT-experts. De bereidheid om deze risico’s te accepteren is laag. Daarnaast moeten we omgaan met steeds strengere, internationaal niet altijd op elkaar afgestemde, privacywetten. Niet-naleving hiervan kan leiden tot sancties en directe bedrijfsimpact.

Door digitale trends verschuift IT van ondersteuning naar een zakelijke kans en versneller van bedrijfsprocessen. Deze trends, samen met de informatiebehoefte over risico’s van het verzamelen, opslaan, distribueren en gebruiken van informatie, maken het noodzakelijk om informatie, datasystemen en -infrastructuur veilig te houden.

Door het IT-beheer te concentreren en nieuwe mogelijkheden van datapreventie en -detectie toe te

passen, kan Agrifirm samen met partners adequate beveiligingsmaatregelen nemen.

Naleving wet- en regelgeving en voorkoming van fraude (compliance risico’s)

De omgeving waarin Agrifirm opereert wordt gekenmerkt door strikte wet- en regelgeving die bovendien regelmatig wijzigt en niet altijd consistent is. Agrifirm heeft een lage risicobereidheid voor de risico’s die voortvloeien uit het niet naleven van wet- en regelgeving.

Onze gedragscode benoemt de noodzaak tot compliance en laat geen ruimte voor afwijkend gedrag. Agrifirm sluit niet uit dat, binnen de complexiteit van haar operaties en ook de complexiteit van de regels, een geval van noncompliance kan voorkomen. Meldingen of aanwijzingen worden onderzocht. Indien nodig wordt er op basis van de uitkomsten gereageerd met passend sanctiebeleid, trainingen en worden leer- en verbeterpunten breed in de organisatie gedeeld. Agrifirm besteedt in trainingen ook aandacht aan updates op wet- en regelgeving.

Voor de beheersing wordt gewerkt met een gedragscode, een klokkenluidersregeling met interne en externe meldlijnen, ethische workshops, introductie- en leiderschapsprogramma’s, bevoegdhedenstructuren en corporate guidelines. Het relevante management (met de hoofddirectie van Agrifirm Group BV als ultiem verantwoordelijke) is verantwoordelijk voor de implementatie en naleving.

In 2024 is een nieuw compliance plan opgesteld voor de komende jaren met de volgende speerpunten:

> Bewustzijns- en dilemmatrainingen in zowel Nederlandse als in buitenlandse vestigingen.

> Uitrol van de vernieuwde klokkenluidersregeling.

> Uitrol van de nieuwe interne autorisatiematrix.

Agrifirm maakt gebruik van lokale kennis van intermediairs, zoals agenten, in verschillende landen, waaronder landen met uiteenlopende wet- en regelgeving. Het beleid rond landen en individuen waarmee we zakendoen, wordt continu geëvalueerd.

Verder maakt Agrifirm gebruik van Business Partner

Analyses bij potentiële nieuwe intermediairs zoals agenten, distributeurs of dealers. In deze analyses worden niet alleen de aard van de activiteiten van de intermediair onderzocht, maar ook het management en de aandeelhouders.

Ondanks de inspanningen om in overeenstemming met lokale en internationale wet- en regelgeving te handelen, is er inherent aan het werken met agenten sprake van (rest)risico’s.

Wat betreft fraude zien we de volgende risico’s en hoe deze binnen Agrifirm worden verminderd:

> Om de omzet correct en volledig te registreren, gebruiken we verschillende geautomatiseerde systemen (ERP-systemen). Daarnaast voeren de bedrijfsonderdelen regelmatige analyses uit

op basis van afgesproken contractvoorwaarden (Incoterms) om ervoor te zorgen dat de omzet aan de juiste periode wordt toegewezen.

> Voor het beoordelen van debiteuren en voorraad maken we gebruik van de interne richtlijnen voor administratie en jaarrekening. De rollen en verantwoordelijkheden van de bedrijfsonderdelen bij het waarderen van debiteuren en voorraad zijn duidelijk beschreven in deze richtlijnen en worden in de praktijk zo uitgevoerd. De hoofddirectie ziet hierop toe via reguliere managementrapportages, waarin debiteuren en voorraadposities worden meegenomen.

Externe risico’s

Bij het uitvoeren van onze strategie ondervindt

Agrifirm verschillende externe risico’s die niet direct of moeilijk te verminderen zijn. Het gaat hierbij onder andere om dierziekten, geopolitieke spanningen en veranderende (milieu)wetgeving. Risicobeperking zoals de oorlog in Oekraine vindt onder andere plaats door spreiding van de activiteiten over geografische regio’s, diersoorten, producten en diensten. Deze risico’s zijn echter inherent aan de bedrijfsactiviteiten. Ons beleid is dus niet alleen gericht op het verminderen van deze risico’s, maar ook op tijdige anticipatie indien de risico’s zich voordoen.

In geval van dierziekten wordt onmiddellijk een crisisteam geformeerd die volgens vooraf vastgestelde protocollen de effecten voor Agrifirm en haar klanten

probeert te beperken. Ten aanzien van de joint venture in Oekraïne richten we ons primair op de veiligheid en bereidheid van het personeel om te blijven werken ten behoeve van de regionale voerbehoeften.

Ook zijn belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen rondom duurzaamheid, klimaat- en milieubeheersing, verschuiving van dierlijke naar plantaardige eiwitten, de expliciete roep om verminderd gebruik van milieu-actieve stof uit gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen of de roep om reductie van de veestapel belangrijk voor Agrifirm.

Specifiek ten aanzien van duurzaamheid dienen grote ondernemingen zoals Agrifirm vanaf boekjaar 2025 de CSRD-wetgeving geïmplementeerd te hebben. Er wordt hard gewerkt om dit tijdig te realiseren. Ten aanzien van de klimaatrisico’s wordt verwezen naar het hoofdstuk: Grondslagen van waardering en resultaatbepaling in de geconsolideerde jaarrekening (pag 55).

Financiële risico’s

Financiële risico’s zijn deels inherent aan de strategische doelstellingen. De beheersing van deze risico’s is dan ook verschillend per type risico.

De prijzen van grondstoffen en valuta kunnen sterk schommelen en de financiële resultaten beïnvloeden.

De bereidheid voor risico’s met betrekking tot de volatiliteit van grondstofprijzen is gemiddeld. Voor valutarisico’s proberen we het risico zo goed

mogelijk te beheersen, waarbij we het in principe als laag beschouwen. We houden de volatiliteit van grondstofprijzen in de gaten door voortdurend de posities te monitoren en letten daarbij op kostenefficiëntie. We hebben ook vastgestelde grenzen voor bepaalde posities om dit risico te beheersen. Indien nodig en passend, dekken we valuta- en grondstofposities af met behulp van hedging transacties.

De financiële stabiliteit van onze klanten kan variëren vanwege schommelende prijzen, investeringen en veranderende wetten. Werkkapitaalmanagement is daarom belangrijk in elk bedrijfsonderdeel.

We beoordelen afnemers voorafgaand aan levering op factoren zoals kredietwaardigheid en betalingsgeschiedenis.

Indien noodzakelijk leggen we extra zekerheden vast en/of verzekeren we het kredietrisico. We houden de openstaande saldi in de gaten en nemen tijdig contact op om het risico op late betalingen te verminderen.

Het nauwlettend volgen van de omvang en ouderdom van voorraden is cruciaal voor Agrifirm. We hebben strikte maatregelen, zoals regelmatige voorraadinventarisaties, om ervoor te zorgen dat de hoogte, samenstelling en leeftijd van voorraden worden gecontroleerd en de kwaliteit van producten wordt gegarandeerd. De bereidheid om renterisico’s te accepteren is in principe laag. Agrifirm heeft een financieringsregeling

met verschillende scenario’s om de benodigde financieringsruimte te bepalen, waarmee het liquiditeitsrisico tot december 2028 is afgedekt. Agrifirm regelt de financiering centraal. Indien nodig worden rente- en valutarisico’s afgedekt door renteswaps en valutatermijncontracten, en door regelmatige liquiditeitsprognoses op te stellen. Deze activiteiten en het beheer van liquide middelen worden uitgevoerd door Group Treasury. Agrifirm blijft alert op valutaschommelingen en probeert de impact ervan te beperken door zoveel mogelijk in lokale valuta of kernvaluta te handelen bij grensoverschrijdende transacties.

Proces van budgettering en planning

De onderneming volgt een proces van budgettering en planning met vaste procedures en gedetailleerde richtlijnen. De hoofddirectie voert regelmatig overleg met het management van de clusters, business units en bedrijven over de realisatie van strategische en operationele doelstellingen, mede naar aanleiding van de periodieke financiële en operationele rapportages en de jaarlijkse budgetcyclus en risicoanalyse.

Overige risicobeheersende maatregelen

Bij de inrichting en evaluatie van risicobeheersing- en controlesystemen hanteert Agrifirm het internationaal

erkende COSO-raamwerk voor interne beheersing als referentie. Dit wordt gekenmerkt door een voortdurend proces van identificeren, analyseren, valideren, monitoren en evalueren van significante risicogebieden en de getroffen beheersmaatregelen, en het communiceren en rapporteren daarover. We hanteren onder meer de volgende richtlijnen, procedures, systemen en organisatorische maatregelen voor de beheersing van onze bedrijfsprocessen:

> Duidelijke organisatiestructuur met verantwoordelijkheden verdeeld tussen de ledenraad, raad van commissarissen, hoofddirectie en lokaal management (van clusters, business units en bedrijven).

> Gedragsnormen en ethisch zakendoen (beide opgenomen in de Gedragscode) voor alle medewerkers.

> Een klokkenluidersregeling.

> Introductieprogramma’s voor nieuwe medewerkers over de strategie en gedragsnormen.

> Systemen voor operationele en financiële planning, inclusief het opstellen van budgetten.

> Richtlijnen en procedures voor managementrapportages en financiële verslaglegging.

> Een periodieke beoordeling van de realisatie van gestelde doelen met vooraf bepaalde kritische succesfactoren voor alle disciplines.

> Richtlijnen en procedures voor financieringsactiviteiten en de beheersing van valuta- en renterisico’s.

> Richtlijnen voor de continuïteit en betrouwbaarheid van geautomatiseerde gegevensverwerking.

> Sturing van productieprocessen en kwaliteitscontroles volgens internationaal erkende en gecertificeerde methodieken en in lijn met de geldende lokale wet- en regelgeving.

> Een kwaliteitsborgingsysteem voor grondstoffen en eindproducten.

> Richtlijnen over interne beheersing en monitoring, inclusief autorisatieprocedures en functiescheiding.

> Letters of representation voor de groepsmaatschappijen van Agrifirm.

Het geheel van bovenstaande maatregelen zorgt voor een redelijke mate van zekerheid dat strategische en operationele doelstellingen worden gerealiseerd, dat de door de onderneming verstrekte (financiële) verslaggeving betrouwbaar is en dat relevante wetten en regels worden nageleefd.

De externe accountant voert in het kader van haar jaarrekeningcontrole onderzoek uit naar de opzet, inrichting en waar nodig werking van de interne beheersing en administratieve organisatie.

Dit gebeurt volgens een programma dat in overleg met de auditcommissie van de raad van commissarissen van Agrifirm Group BV is opgesteld. De tijdens de interne en externe audits verzamelde informatie wordt gebruikt om verbeteringen aan te brengen in de interne risicobeheersing- en controlesystemen. De hoofddirectie

ziet erop toe dat de verbeteringen tijdig, juist en volledig worden geïmplementeerd.

Managementverklaring

De hoofddirectie is verantwoordelijk voor het beheersen van de risico’s verbonden aan de ondernemingsdoelstellingen en de betrouwbaarheid van de in- en externe (financiële) rapportages. Agrifirm baseert haar interne beheersing op het principe dat het management van de bedrijfsonderdelen eerstverantwoordelijk zijn voor de juiste (dagelijkse) toepassing, naleving en bewaking van de systemen die tot doel hebben de voor de groepsmaatschappij relevante risico’s adequaat te beheersen. Rekening houdend met de beperkingen die verbonden zijn aan de systemen van risicomanagement en interne beheersing:

> bevat deze paragraaf de risico’s en onzekerheden die relevant zijn voor het veronderstellen van de continuïteit van Agrifirm voor een periode van twaalf maanden na opstelling van het verslag;

> geven de interne beheersings- en controlesystemen van Agrifirm een redelijke mate van zekerheid dat de financiële verslaggeving geen onjuistheden van materieel belang bevat;

> hebben deze beheersingssystemen in 2024 naar behoren gewerkt.

Voor wat betreft de inhoud van een ‘redelijke mate van zekerheid’ dient uitgegaan te worden van wat als zodanig geldt voor een zorgvuldig handelend

bestuurder in de huidige omstandigheden. Het geheel van de werkzaamheden met betrekking tot de interne risicomanagement- en beheersingssystemen en de daaruit voortgekomen bevindingen, aanbevelingen en maatregelen zijn besproken met de auditcommissie en de externe accountant.

Hoe zorgvuldig de bovengenoemde systemen en maatregelen ook zijn opgezet, zij kunnen nooit absolute zekerheid bieden dat strategische, operationele en financiële bedrijfsdoelstellingen worden bereikt. Evenmin kunnen deze systemen alle onjuistheden, fouten of overtredingen van wet- en regelgeving voorkomen.

Governance

Verslag

van de Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A.

De coöperatie Agrifirm bestaat uit boeren en telers die al ruim 120 jaar met hun hart, hoofd en handen het verschil maken. In die periode is het agrarische landschap in Nederland en daarbuiten enorm veranderd. De coöperatie bleef vooral dankzij de daadkracht en vooruitziende blik van haar leden een stabiele factor. Met een netwerk van ruim 8.000 aangesloten boeren en telers zijn we een partij van betekenis in de voedselsector en creëren we waarde voor onze leden en de samenleving.

Structuur van de coöperatie

Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. is een coöperatie naar Nederlands recht met ruim 8.000 Nederlandse leden. De coöperatie wordt bestuurd door het bestuur, dat is benoemd door de ledenraad van de coöperatie. De coöperatie houdt alle aandelen van Agrifirm Group BV. Dit is een besloten vennootschap en fungeert als houdstermaatschappij van groepsmaatschappijen en deelnemingen van Agrifirm, waarin de daadwerkelijke activiteiten plaatsvinden. De coöperatie en Agrifirm Group BV kennen de volgende colleges:

> de ledenraad van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A.;

> het bestuur van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A., die een personele unie vormt met de raad van commissarissen van Agrifirm Group BV;

> de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Agrifirm Group B.V.;

> de hoofddirectie van Agrifirm Group BV.

De hoofddirectie en raad van commissarissen zijn in beginsel verantwoordelijk voor de corporate governancestructuur binnen Agrifirm. Daarbij bestaat de wens om zoveel mogelijk de Nederlandse Corporate Governance Code 2022 toe te passen. Agrifirm wijkt op enkele onderdelen af van deze code:

1. Het bestaande diversiteits- en inclusiviteitsbeleid zal nog verder in overeenstemming worden gebracht met de best practice-bepalingen van de Corporate Governance Code 2022.

2. In 2024 was de toenmalige voorzitter van de raad van commissarissen nog de voorzitter van de remuneratiecommissie. Dit zal in 2025 worden aangepast.

3. De benoemingstermijn van de leden van de hoofddirectie is niet vier jaar maar onbeperkt. Wel vindt er, in de geest van de Corporate Governance Code, na (steeds) vier jaar een grondige evaluatie plaats.

4. De leden van de raad van commissarissen en het bestuur kunnen op basis van de huidige statuten na een eerste benoemingsperiode van vier jaar, twee keer worden herbenoemd. De voorzitter kan maximaal zestien jaar in functie zijn. De Corporate Governance Code schrijft voor dat na acht jaar nog maximaal tweemaal kan worden herbenoemd voor een periode van twee jaar. In 2025 zal worden beoordeeld of de benoemingstermijnen zullen worden aangepast.

5. De beloning van de individuele leden van de Hoofddirectie wordt niet apart gepubliceerd vanwege het vertrouwelijk karakter ervan.

Ledenraad van de coöperatie

Het hoofddoel van de coöperatie, en daarmee ook van de ledenraad, is om leden via producten en diensten te ondersteunen in het behalen van een zo goed mogelijk rendement. Daarnaast is in de statuten opgenomen dat de coöperatie wil: ‘… bijdragen aan de maatschappelijke acceptatie en de ontwikkeling van kennis en visie ten aanzien van het agrarisch bedrijf’. Maatschappelijke acceptatie is een voorwaarde voor leden om ook in de toekomst voldoende rendement te kunnen behalen.

De ledenraad moet het bestuur goedkeuring verlenen voor bepaalde, in de statuten omschreven, besluiten.

Goedkeuring is onder meer vereist voor:

> wijziging van de statuten van de coöperatie en de statuten van Agrifirm Group BV;

> het benoemen van leden van het bestuur van de coöperatie;

> belangrijke transacties, waaronder het aangaan van strategische samenwerkingen en onroerendgoedtransacties;

> aan- en verkoop van deelnemingen in groepsmaatschappijen of minderheidsdeelnemingen;

> belangrijke investeringen.

De ledenraad is tevens belast met de vaststelling van de jaarrekening van de coöperatie en het bepalen van de winstbestemming, de goedkeuring van (1) het strategisch meerjarenplan van Agrifirm, (2) het jaarplan van de

coöperatie (inclusief budgetconsequenties), (3) het besluit van het bestuur van de coöperatie om decharge te laten verlenen aan de raad van commissarissen en de hoofddirectie en decharge te verlenen aan het bestuur van de coöperatie.

Samenstelling ledenraad

De leden van de coöperatie zijn door het bestuur ingedeeld in negen geografisch begrensde gebieden. In deze districten worden de ledenraadsleden gekozen. Het aantal is afhankelijk van het aantal leden in het district. Het minimale aantal ledenraadsleden per district is zeven. Voor de vertegenwoordiging van de sectoren binnen de ledenraad wordt gekeken naar het aantal leden en de omzet per sector. Periodiek wordt het aantal ledenraadsleden per district en de vertegenwoordiging per sector beoordeeld. In 2025 worden enkele wijzigingen doorgevoerd, die in 2024 zijn voorbereid.

Een ledenraadslid is maximaal twee keer voor vier jaar herkiesbaar. Voorafgaand aan de afloop van de tweede zittingstermijn is er een evaluatiemoment om te bepalen of er sprake is van bijzondere omstandigheden waardoor het betreffende lid voor een derde zittingstermijn herkiesbaar kan worden gesteld. In de ledenraadsvergadering van 26 maart 2024 zijn tien raadsleden afgetreden. Na openbare verkiezingen, waarvoor zich voldoende kandidaten hadden gemeld, zijn in diezelfde ledenraadsvergadering tien nieuwe ledenraadsleden benoemd.

Ledenraadsvergaderingen

De ledenraad vergaderde in 2024 vier keer. In de vergadering van 26 maart 2024 is de jaarrekening 2023 vastgesteld. In de vergaderingen van 18 juni en 26 september 2024 werden onder andere de kwartaalcijfers besproken. Tijdens de vergadering van 12 december 2024 werden het Jaarplan Coöperatie 2024 en het budget voor 2025 goedgekeurd. Ook werd een nieuwe meerjarenstrategie besproken en in december in hoofdlijn vastgesteld. De definitieve vaststelling en concrete uitwerking vindt in 2025 plaats.

Betrokkenheid ledenraad

In 2024 waren verschillende ledenraadsleden betrokken bij voor de coöperatie belangrijke zaken. Zo zijn coöperatieve kaders vastgesteld. Verder hebben ledenraadsleden het bestuur geadviseerd over de toekomstbestendigheid van de ledenraad. Ook hebben ze actief bijgedragen aan het succes van de tweede editie van Expeditie Agrifirm, gericht op ontmoeten en het verkennen van innovaties. Daarnaast is in 2024 een klankbordgroep Public Affairs ingesteld, die één keer heeft vergaderd.

Jongerenraad

De jongerenraad bestaat uit 25 enthousiaste, jonge agrarische ondernemers tussen de 18 en 32 jaar uit alle districten en sectoren van onze coöperatie. De jongerenraad is een belangrijk klankbord voor het bestuur en de hoofddirectie van Agrifirm. In

2024 kwam de raad negen keer bijeen. Daarnaast waren er vergaderingen in kleinere werkgroepen en namen Jongerenraadsleden deel aan de Studiedag en informatiebijeenkomsten met de ledenraad. Ook organiseert de Jongerenraad jaarlijks een tweedaagse excursie.

Coöperatieprojecten

Coöperatieprojecten zijn een reactie op maatschappelijke uitdagingen in de bedrijfsvoering en hebben als doel het inkomen van leden op de langere termijn te verbeteren. Beide doelen zijn essentieel voor de toekomstbestendigheid van de bedrijven van onze leden. Sommige vraagstukken kunnen alleen in samenwerkingsverband worden aangepakt, omdat ze bijvoorbeeld te groot of te risicovol zijn voor individuele boeren en telers. De coöperatie ondersteunt coöperatieprojecten met kennis en ervaring en maakt hierin verbinding met relevante netwerken en partijen. Dit levert weer nieuwe kennis en ervaring op, die direct in de boerenpraktijk wordt toegepast. Meerwaarde creëren voor onze leden is in alle projecten het uitgangspunt. De projecten ontvangen waar mogelijk co-financiering uit andere bronnen, zoals van ketenpartners en overheden.

Lidmaatschap coöperatie

Nederlandse veehouders en telers zijn wereldwijd toonaangevend in voedselveiligheid, innovatie, efficiency en duurzaamheid. De coöperatie ziet het als haar taak

leden te ondersteunen, zodat de sector deze positie kan behouden en versterken. Veehouders en telers die in Nederland een bepaalde omzet genereren en aan een aantal andere, in de statuten omschreven, voorwaarden voldoen, kunnen lid worden van de coöperatie. Leden profiteren onder andere van ledenkorting en ledenvoordeel. Deze worden bij afsluiting van ieder boekjaar door de ledenraad vastgesteld.

De ledenkorting over 2023 werd in de ledenraadsvergadering van 26 maart 2024 vastgesteld op 0,39 euro per 100 kg mengvoer en 0,87% over de omzet van gewasbeschermingsmiddelen. Voor 2024 zal worden voorgesteld geen uitkering te doen.

Het totaalbedrag aan ledenkorting per lid vormt de Ledenuitkering. Ledenuitkeringen van ten minste 500 euro kunnen door leden worden bijgestort in de Agrifirm Loyaliteitsregeling. Leden kunnen tegen een gunstige rente hun ledenuitkering inleggen in de Loyaliteitsregeling.In het voorjaar van 2024 vond de jaarlijkse inlegronde voor 2023 plaats, waarbij 2.227 leden besloten om aan deze regeling deel te nemen.

Bestuur van de coöperatie

Het bestuur van de coöperatie is verantwoordelijk voor alle activiteiten van de coöperatie. Daaronder valt de behartiging van de belangen van de leden bij de door Agrifirm Group BV en haar groepsmaatschappijen

gedreven ondernemingen. Het bestuur van de coöperatie bestaat uit acht leden waarvan vijf afkomstig uit de landbouw. Zij worden gekozen uit de leden van de coöperatie, aangevuld met drie externe leden. De leden van het bestuur worden op voordracht van het bestuur benoemd door de ledenraad. De ledenraad is ook bevoegd een bestuurslid te ontslaan.

Het bestuur van de coöperatie vormt tevens de raad van commissarissen van Agrifirm Group BV. Elk bestuurslid wordt voor een periode van vier jaar gekozen en kan twee keer worden herkozen voor vier jaar. Na elke termijn wordt het functioneren beoordeeld. Om uitvoering te geven aan de Wet bestuur en toezicht wordt bij benoeming van nieuwe bestuursleden nadrukkelijk rekening gehouden met een evenwichtige verdeling van de zetels over vrouwen en mannen. Op dit moment hebben er in het bestuur (tevens raad van commissarissen) drie vrouwen zitting (37,5%). Bij toekomstige vacatures in het bestuur heeft diversiteit blijvend aandacht.

Algemene vergadering van aandeelhouders van Agrifirm Group BV

De coöperatie is voor 100% eigenaar van Agrifirm Group BV. Het bestuur van de coöperatie oefent namens de coöperatie het stemrecht uit in de algemene vergadering van aandeelhouders. In bepaalde, in de statuten omschreven, gevallen, gebeurt dit na voorafgaande goedkeuring door de ledenraad.

Verslag van de raad van commissarissen

Voorwoord

In 2024 vonden in de agrarische sector en bij bedrijven zoals Agrifirm belangrijke ontwikkelingen plaats. Zo heeft het krimpen van de veestapel in de dierhouderij veel impact. In de plantaardige sector hebben met name het extensiveren van bouwplannen en de reductie van emissies invloed op de bedrijven en sector als geheel.

Hierdoor kregen duurzaamheid en technologische innovaties veel aandacht. Voor onze leden is het een

zoektocht hoe met deze vraagstukken om te gaan op hun boerderij. De coöperatie helpt hen daar bij. Denk aan onderwerpen als:

> Kringlopen sluiten en bodemgezondheid. Er is steeds meer focus op het sluiten van kringlopen met nadruk op gezonde bodems en biodiversiteit.

> Digitalisering en precisielandbouw. Technologieën zoals sensoren, drones, en AI helpen boeren om efficiënter en duurzamer te werken door bijvoorbeeld het water- en mestgebruik te optimaliseren en plaats-specifieke gewasbescherming toe te passen.

> Klimaatadaptatie. Leden passen zich aan klimaatverandering aan door te investeren in een veerkrachtige bodem.

> Ontwikkeling veehouderij en dierenwelzijn. De sector werkt aan duurzamere en diervriendelijkere veehouderij met focus op verantwoorde productie en het verminderen van emissies.

We zien dat onze leden in 2024 grote stappen zetten in deze ontwikkelingen. Daar zijn we trots op.

Coöperatieve kaders

De coöperatie ontwikkelde in 2024 coöperatieve kaders.

Deze geven richting aan de strategie van Agrifirm. Een voorbeeld van zo’n kader is hoe we omgaan met activiteiten in het buitenland en sectoren die niet voldoende bijdragen aan het rendement van de onderneming. Het uitgangspunt van de coöperatie is en blijft: ieder lid is gelijk. Het maakt niet uit of hij of zij wil onderscheiden op een bepaald gebied of niet. Ieder lid dient zich bij Agrifirm thuis te voelen. Een afvaardiging van de Ledenraad en enkele bestuursleden vormden in 2024 samen een werkgroep die de coöperatieve kaders hebben uitgewerkt. In de ledenraadsvergadering van maart 2024 zijn de kaders vastgesteld.

Resultaat 2024

Agrifirm had een lastig jaar. In de kern realiseerde de coöperatie met haar ledenbedrijf in Nederland een positief resultaat, ondanks dat we - in een krimpende

markt - omzet verloren. De buitenlandse activiteiten droegen in 2024 gemiddeld genomen onvoldoende bij aan het resultaat. Daarentegen presteerde met name Welkoop goed. Als gevolg van de resultaten heeft de raad van commissarissen goedkeuring gegeven aan het voorstel van de hoofddirectie om geen winstuitkering in 2025 te laten plaats vinden over het jaar 2024.

Als raad van commissarissen betreuren we dit, maar we moeten vanwege de onzekere marktontwikkelingen pas op de plaats maken. Tegelijkertijd constateren we dat Agrifirm een sterke vermogenspositie heeft, beschikt over een uitgebreid en modern fabriekennetwerk en activiteiten uitvoert die veel potentie hebben om winst te kunnen genereren. Samen met onze financieringsfaciliteiten en beschikbare liquide middelen hebben we een gezonde uitgangspositie om de uitdagingen voor de komende jaren aan te gaan.

Nieuwe strategie

Er zijn verbeterplannen opgesteld voor de korte termijn. In 2024 is ook gestart met het uitwerken van de nieuwe bedrijfsstrategie. Deze wordt, onder leiding van de nieuwe CEO, in mei 2025 afgerond. De nieuwe strategie dient een antwoord te geven op welke manier wij de komende vier jaar uitvoering gaan geven aan de activiteiten van Agrifirm om onze doelen te behalen.

Uitdagingen en kansen

Een van de uitdagingen waarmee we te maken hebben, is de veranderende samenleving, waarin de landbouw

Gerben Smeenk

Nieuwe voorzitter raad van commissarissen

Ik ben verheugd mij aan u te mogen voorstellen. Op 16 december

2024 ben ik aangetreden als voorzitter van de raad van commissarissen van Agrifirm Group BV en het bestuur van de coöperatie. Ik ben 49 jaar oud, melkveehouder in een maatschap met mijn vrouw en compagnon in Makkinga. Naast mijn werk op het melkveebedrijf ben ik sinds zes jaar commissaris bij Agrifirm. Daarvoor heb ik tien jaar in de ledenraad gezeten. Ik ben daarnaast actief in verschillende besturen en kleinere agrarisch gerelateerde ondernemingen.

Ik ben ervan overtuigd dat sterke coöperaties in agrarisch Nederland van belang zijn voor hun leden. Samen creëren we onafhankelijkheid, perspectief en rendement. Als voorzitter van de raad van commissarissen en het coöperatiebestuur wil ik mijn kennis en ervaring inzetten om samen met de overige leden van het bestuur en de raad van commissarissen verder te bouwen aan een sterke en toekomstbestendige organisatie. Ik kijk uit naar die samenwerking om het mooie Agrifirm door te kunnen geven aan volgende generaties.

steeds kritischer wordt beoordeeld. Beperkingen in de beschikbaarheid van gewasbeschermingsmiddelen en de druk om steeds meer circulair te werken, drukken hun stempel op de sector. Agrifirm helpt leden met het vinden van oplossingen. Een uitdaging die met name de dierlijke sectoren flink raakt is de verdere krimp van de veestapel. De stoppersregeling lijkt effectief te zijn en leidt in sommige regio’s tot een flinke kaalslag onder veebedrijven. Dit zal ook Agrifirm raken. Gelukkig zien we ook voldoende kansen. Er blijft absoluut ruimte voor de leden die in staat zijn om mee te bewegen en hun bedrijven weten aan te passen aan de eisen van de maatschappij en markt. Samenwerking tussen akkerbouw en veehouderij is essentieel voor een duurzame toekomst. Agrifirm ondersteunt hen daarbij met concepten en advies. Verder zien we ook dat prijzen voor producten van onze leden, zowel dierlijk als plantaardig, op een hoger niveau liggen dan de afgelopen jaren. Dat biedt goede vooruitzichten.

Personele ontwikkelingen

In december 2024 nam Arian Kamp afscheid van het coöperatiebestuur en de raad van commissarissen. Arian is achttien jaar lid geweest van deze organen, waarvan de laatste zeven jaar als voorzitter. Vanaf deze plek wil ik nogmaals mijn voorganger bedanken voor zijn inzet en bijdragen aan het verder professionaliseren van Agrifirm.

De hoofddirectie kreeg in april 2024 een nieuwe CFO.

Margret Kleinsman besloot na vier jaar buiten Agrifirm haar carrière voort te zetten. We hebben deze positie ingevuld met de komst van Stefan Bulthuis. Stefan heeft een indrukwekkende (internationale) carrière opgebouwd onder andere binnen FrieslandCampina en als CFO bij Prinsen Berning, een producent van sporten dieetvoeding. We willen nogmaals Margret bedanken voor haar inzet en betrokkenheid en wensen Stefan heel veel succes bij Agrifirm.

Dick Hordijk besloot na in totaal acht jaar leiding te hebben gegeven aan Agrifirm vanaf 1 januari 2025 zijn carrière elders voort te zetten. Onder leiding van Dick is Agrifirm getransformeerd tot een onderneming met een duurzaam imago. Hij leverde een bijdrage aan de ontwikkeling van concepten en duurzame oplossingen die onze leden verder helpen hun bedrijven te professionaliseren. Wij zijn Dick veel dank verschuldigd. Op 1 december trad Piet Hilarides aan als nieuwe CEO. Piet heeft een lange carrière opgebouwd bij onder andere FrieslandCampina en heeft veel internationale ervaring in de agrarische sector, bij coöperatieve en niet-coöperatieve ondernemingen. Wij wensen Piet veel succes met het aangaan van de uitdagingen waar wij als Agrifirm mee te maken hebben en kijken uit naar de samenwerking.

Gezonde toekomst

Als leden van Agrifirm bezitten we samen iets bijzonders: een coöperatie met een rijke geschiedenis, opgebouwd door de kracht van samenwerking, onderlinge steun, vertrouwen en trots. Laten we dit koesteren en in deze uitdagende tijden onze krachten bundelen. De kracht van samenwerking, vertrouwen en trots maken dat wij samen de toekomst aan kunnen: samen voor een gezonde toekomst!

Gerben Smeenk

Voorzitter raad van commissarissen Agrifirm Group BV

Samenstelling raad van commissarissen

De raad van commissarissen van Agrifirm Group B.V. vormt een personele unie met het bestuur van de Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A.

De raad van commissarissen bestond op 31 december 2024 uit acht personen, allen met de Nederlandse nationaliteit.

De raad is op 31 december 2024 als volgt samengesteld:

Gerben Smeenk ui t Mak k inga (man, 10 apr il 1975)

Frank de Wildt uit Roswinkel (man, 31 maart 1978)

Vo or zi t te r Eerste jaar van benoeming: 2018 Aftredend en herkiesbaar in 2026

V ic e vo or zit te r Eerste jaar van benoeming: 2024

Aftredend en herkiesbaar in 2028

A g raris c h on de r n e m e r varkenshouderij/ ak ke r b o uw

Bestuur Coöperatie Topigs / Commissaris Topigs Norsvin CvD IKBNederland Sectorraad Achmea-agro

Eerste jaar van benoeming: 2017

Kees v.d. Bos ui t Holwerd (man, 10 apr il 1956) Lid Af tre den d en h er k ie sb a ar in 2025

A g raris c h on de r n e m e r ak ke r b o uw Vo ogd Sint A nth ony G as thuis Le e uwarden

Iris Bouwers ui t Zuidwolde (v ro uw, 7 juni 1993) L id Af tre den d en h er k ie sb a ar in 2026

Teun Smits ui t Wanroij (man, 10 juni 19 6 4)

Xander We s s e l s ui t Hilver sum (man, 17 f ebr uar i 19 6 4)

Lizet Friesen-Leibbrandt ui t Rot terdam (v ro uw, 7 n ovemb er 1975)

Carin van Huet uit Alblasserdam (vrouw, 25 november 1968)

L id

Eerste jaar van benoeming: 2022

A g raris c h on de r n e m e r ak ke r b o uw/ var ke nsho uder ij

B e s tuur slid S tic hting B eh e er F ly nth

C ommis s ar is Rab ob ank Het D rent s e L an d

Lid raad van toezicht Stichting ISPT-AFT

L id te ler s ad v ie sra ad V N K B V

Eerste jaar van benoeming: 2014

Af tre den d en nie t h er k ie sb a ar in 2026

Eerste jaar van benoeming: 2015

E x ter n lid Af tre den d en niet h er k ie sb a ar in 2027

E x ter n lid

Eerste jaar van benoeming: 2016

Aftredend en niet herkiesbaar in 2028

Extern lid Eerste jaar van benoeming: 2024

Aftredend en herkiesbaar in 2028

A g raris c h on de r n e m e r l an db o uw/ var ke nsho uder ij G e e n

A rc hroma ( Zwi t s erl an d)

L id ra ad van c ommis s ar is s en A c c s y s P lc (UK )

O IDH L id ra ad van to ezic ht S tic hting Mac h e o

Ne derl an d

CFO Coöperatie Koninklijke FruitMasters U.A. Lid raad van toezicht ziekenhuis Amstelland Voorzitter raad van toezicht woonzorgorganisatie Stichting “Het Laar”

In maart 2024 is Frank de Wildt vanuit de leden benoemd tot commissaris. In december werd hij tevens benoemd tot de nieuwe vice-voorzitter. Hij volgt daarmee Gerben Smeenk op, die benoemd werd tot voorzitter. Arian Kamp is eind 2024 na het beëindigen van zijn reguliere zittingstermijn als voorzitter afgetreden. Hij was 18 jaar lid van de raad van commissarissen, waarvan 7 jaar in de functie van voorzitter. In september 2024 is Carin van Huët als extern lid tot de raad van commissarissen toegetreden. In december van dat jaar werd Lizet Friesen herbenoemd.

Besproken in de raad van commissarissen

De raad van commissarissen vergaderde in 2024 elf keer, waarvan eenmaal zonder de hoofddirectie. Elk kwartaal bespraken zij met de hoofdirectie de financiële rapportage. Belangrijke andere onderwerpen waren de ontwikkelingen en financiële prestaties van de bedrijven in binnen- en buitenland, de voortgang met en vaststelling van het strategisch plan en de wijzigingen in de hoofddirectie. Daarnaast kwamen (mogelijke) acquisities, desinvesteringen, locaties, coöperatiezaken en -projecten, talentontwikkeling en leiderschap aan bod. Ook stond de raad nadrukkelijk stil bij duurzaamheid en andere actuele maatschappelijke ontwikkelingen. Zo werd regelmatig besproken hoe Agrifirm met zijn specifieke kennis en expertise over actuele thema’s wilde meepraten. Denk daarbij aan thema’s als gewasbeschermingsmiddelen, stikstofbeleid en het klimaatvraagstuk.

Evaluaties

De raad van commissarissen evalueerde het functioneren van de raad, de commissies en zijn leden in de vorm van een vragenlijst, individuele interviews en gezamenlijke bespreking. De conclusies en aanbevelingen, die met name liggen op de terreinen van werkdruk, omvang, samenstelling en profielschets van de raad en zijn commissies, worden in 2025 nader besproken. Ook is het functioneren van de hoofddirectie geëvalueerd. Alle leden van de raad en de commissies zijn bij vrijwel alle respectieve vergaderingen aanwezig geweest.

Vaststellen jaarrekening

De raad van commissarissen heeft in zijn vergadering van 14 maart 2024, in het bijzijn van de externe accountant, kennisgenomen van het financiële resultaat over 2023. Op 26 maart 2024 stelde de ledenraad de jaarrekening 2023 vast en werd decharge verleend.

Toezicht op de strategie

Een verantwoorde voedselketen voor toekomstige generaties vormt de basis van de strategie van Agrifirm. De raad van commissarissen ziet het als zijn taak om tempo te houden op de strategische ontwikkelingen, zowel financieel als in de uitvoering van de strategische ambities. De transitie naar een duurzame landbouw gaat met kleine stappen en Agrifirm is daarin koploper.

Een belangrijke rol op middellange termijn is weggelegd voor innovatie, daarin ziet de raad van commissarissen goede vooruitgang. In zijn toezicht besteedt de raad veel aandacht aan het behouden van het evenwicht: hoe kan Agrifirm vooroplopen in de ontwikkeling van nieuwe oplossingen en tegelijkertijd uitstekende service en producten leveren voor de dagelijkse uitdagingen van onze leden, tegen de juiste kwaliteit en een scherpe prijs. Alleen zo kunnen Agrifirm en haar leden vanuit een financieel sterke positie vandaag, werken aan de uitdagingen van morgen. In de raad van commissarissen zijn de plannen voor een nieuwe meerjarenstrategie een aantal maal grondig besproken.

Commissies

Binnen de raad van commissarissen van de Agrifirm Group BV zijn een auditcommissie, remuneratiecommissie, benoemingscommissie, voordrachtscommissie en de commissie coöperatiezaken (van het bestuur) actief.

Auditcommissie

De auditcommissie bestond in 2024 uit Lizet FriesenLeibbrandt (voorzitter), Gerben Smeenk, Carin van Huët en Kees van der Bos. De auditcommissie bereidt de besluitvorming door de raad van commissarissen voor over het toezicht op de integriteit en kwaliteit van de financiële en duurzaamheidsverslaggeving van de vennootschap, de effectiviteit van de interne risicobeheersings- en controlesystemen en naleving van wet- en regelgeving. De taken van de auditcommissie bestaan onder andere uit:

> Het bespreken van het internal audit plan, de internal audit charter, de internal audit reports en de voortgang op acties.

> Het jaarlijks bespreken van het audit plan, de belangrijkste risico’s voor de jaarverslaggeving en de bevindingen van de controlewerkzaamheden bij de jaarrekening en het jaarverslag met de externe accountant.

> Het rapporteren over het functioneren en de werkwijze van de externe accountant, en adviseren over de (her)benoeming van de accountant, aan de raad van commissarissen.

In 2024 is de auditcommissie vijf keer bijeengekomen. Bij deze vergaderingen waren de financieel directeur (CFO) van Agrifirm Group BV, de internal auditor en de externe accountant aanwezig. De leden van het management gaven tijdens de vergadering een toelichting over specifieke onderwerpen zoals: incidentele afwaardering, IT & cybersecurity, kostenbesparingsprogramma’s, CSRD-regelgeving, inkoop, het interne controle systeem en mandaten, naleving wet- en regelgeving en risicomanagement.

Remuneratiecommissie

In de remuneratiecommissie zaten in 2024 Arian Kamp (voorzitter), Gerben Smeenk, Xander Wessels en Lizet Friesen-Leibbrandt. Deze commissie heeft als taak de besluitvorming over het bezoldigingsbeleid en de individuele bezoldigingen voor leden van de hoofddirectie door de raad van commissarissen voor te bereiden. De remuneratiecommissie vergaderde in 2024 viermaal. Daarin is het functioneren, het beloningsbeleid en de daadwerkelijke beloning van de hoofddirectie besproken. Besluiten hierover zijn door de voltallige raad van commissarissen genomen.

Benoemingscommissie

De commissie doet voorstellen aan de raad van commissarissen over het invullen van vacatures van leden van de hoofddirectie. Ook doet zij voorstellen voor de profielschets en selectiecriteria voor invulling van vacatures. De benoemingscommissie heeft zich in 2024 nadrukkelijk bezig gehouden met de selectie en het

benoemen van de positie van CFO en CEO naast twee nieuwe leden in de raad van commissarissen.

Voordrachtscommissie

In de voordrachtscommissie hadden in 2024 Arian Kamp (voorzitter) en Teun Smits zitting. Naast deze leden van de raad van commissarissen zaten in de commissie Inge van Schie, Frank de Wildt (tot zijn benoeming tot commissaris), Arjan Prins (vanuit de ledenraad), en Jos De Bie (vanuit de centrale ondernemingsraad van Agrifirm). De voordrachtscommissie adviseert de ledenraad over nieuwe benoemingen en herbenoemingen in de raad van commissarissen. De commissie heeft het afgelopen jaar meerdere keren vergaderd.

Commissie coöperatiezaken

In de commissie coöperatiezaken zaten in 2024 Iris Bouwers (voorzitter) en Kees van der Bos. Daarnaast sloten de directeur Public & Coöperatieve Affairs en de commercieel directeur Coöperatiezaken aan. De commissie coöperatiezaken heeft als taak toezicht houden op en te adviseren over het coöperatieve beleid.

In de commissie kwamen onderwerpen aan bod als sponsoring, ledenraadsvergaderingen en -verkiezingen en de coöperatieve kaders. Besluiten hierover zijn door de voltallige raad van commissarissen genomen. De commissie coöperatiezaken vergaderde in 2024 zes keer.

Overig overleg

> Zoals elk jaar vond ook in 2024 overleg plaats tussen de voorzitter van de raad van commissarissen en de centrale ondernemingsraad over algemene ontwikkeling binnen het bedrijf.

> Commissarissen die vanuit de leden zijn benoemd zijn allen verbonden aan een van de sectorraden, die fungeren als klankbord en adviseren over specifieke sectoraangelegenheden. Zij zijn namens de raad van commissarissen bij deze sectorraden aanwezig.

> De jongerenraadsvergaderingen worden altijd (gedeeltelijk) bijgewoond door een lid van de raad van commissarissen. Actuele ontwikkelingen in het bedrijf worden hierbij gedeeld en vragen, ideeën en suggesties uit de jongerenraad worden door de commissaris indien van toepassing ingebracht in de raad.

Raad van commissarissen

Gerben Smeenk (voorzitter)

Kees van der Bos

Iris Bouwers

Lizet Friesen

Carin van Huët

Teun Smits

Xander Wessels

Frank de Wildt

Jaarrekening 2024

(alle bedragen zijn in duizenden euro’s tenzij anders vermeld)

> Geconsolideerde balans per 31 december

> Geconsolideerde winst-en-verliesrekening

> Overzicht van het totaalresultaat

> Geconsolideerd kasstroomoverzicht

Geconsolideerde balans per 31 december

(balans na winstbestemming)

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening

Overzicht van het totaalresultaat

Geconsolideerd resultaat na belastingen toekomend aan de leden van de coöperatie

Mutatie wettelijke reserve omrekeningsverschillen 18

Totaal van de rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen als onderdeel van het groepsvermogen

Geconsolideerd kasstroomoverzicht

Aanpassingen om bedrijfsresultaat aan te sluiten op de door de operationele activiteiten gegenereerde kasstroom:

> Afschrijvingen en

>

Veranderingen in werkkapitaal: >

Grondslagen van waardering en resultaatbepaling in de geconsolideerde jaarrekening

Inleiding en toelichting

Dit is de geconsolideerde jaarrekening van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A., opgericht op 1 juni 2010, statutair gevestigd te Apeldoorn, Nederland, ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel te Apeldoorn onder nummer 08226836. De belangrijkste activiteiten van de groep zijn het produceren en verkopen van diervoeders en verkoop van diverse producten en materialen voor de agrarische sector.

De Coöperatie heeft zowel de enkelvoudige als de geconsolideerde jaarrekening voor het jaar dat eindigt op 31 december 2024 opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek en de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De jaarrekening is opgesteld op basis van de continuïteitsveronderstelling. De jaarrekening is opgemaakt op 13 maart 2025.

Algemeen

De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Tenzij anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de

toekomstige economische voordelen de onderneming zullen toekomen en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben.

Oordelen en schattingen

Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de hoofddirectie van Coöperatie Koninklijke Agrifirm

U.A. zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de hoofddirectie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. De belangrijkste oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstelling zijn de toets op een eventuele bijzondere waardevermindering, belastinglatentie, voorraadvoorzieningen en overige voorzieningen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de desbetreffende jaarrekeningposten.

Beoordelingen klimaat gerelateerde risico’s

De groep heeft zichzelf tot doel gesteld om belangrijke bijdragen aan duurzaamheid te leveren. Zowel commercieel, oplossingen ter ondersteuning van onze klanten, als richting de eigen bedrijfsvoering. De 3 KPI’s responsible sourcing, responsible operations en responsible solutions zijn daar de uiting van. In 2024 was het doel van de groep 75% van de ingekochte grondstoffen verantwoordelijk inkopen, onze directe en indirecte CO2-emissie met 70% te laten afnemen ten opzichte van 2019 en 17% van de bruto marge uit verantwoorde oplossingen te realiseren. In 2025 worden de KPI’s opnieuw afgestemd op de nieuwe bedrijfsstrategie en de specifieke juridische en maatschappelijke behoeften.

De groep heeft geanalyseerd wat die doelstellingen betekenen voor de waarderingen van de assets in de jaarrekening. In aanvulling daarop is een analyse gemaakt welke klimaat gerelateerde risico’s verder nog van invloed kunnen zijn op de waardering van activa en passiva in de balans per 31 december 2024.

De grootste klimaat gerelateerde uitdagingen zijn op dit moment in de Nederlandse en de Belgische markt. In meer of minder mate heeft de overheid maatregelen aangekondigd of al actief gericht op klimaat, water,

stikstof en natuur. De verwachting in beide markten is dat de veestapel (gedwongen) zal krimpen.

Agrifirm past zich hierop aan en is in beide landen bezig met een programma om zijn footprint aan te passen op een veranderende markt dan wel flexibel te worden. Met de voortgang op deze plannen ziet Agrifirm op dit moment geen reden tot het afboeken van de waarden zoals die per 31 december 2024 zijn verantwoord. Daarnaast zijn de productie assets veelal gelegen op gunstige locaties waardoor de marktwaarde in geval van desinvestering hoger ligt dan de boekwaarde en eventuele afboekingen op machines dekt.

De impact van responsible sourcing kan potentieel tot hogere inkoopwaarde leiden maar de groep verwacht dit in de markt te kunnen compenseren bij de leverancier dan wel de klant.

Bij de uitvoer van responsible operations kiest de groep voor het verduurzamen van de leaseauto’s en investeringen in de reductie van CO2 in productie processen. De verduurzaming van leaseauto’s gaat middels vervanging aan het einde van de contracten en geeft dus geen (afkoop) risico. Assets die vervangen of gesloten worden zijn reeds afgeschreven dan wel afgewaardeerd tot de restwaarde in de jaarrekening.

De verschuiving naar de verkoop van responsible solutions ziet de groep niet als een bedreiging. De targets en marktontwikkeling geven op dit moment

geen reden om materiële impact op de huidige asset waardering te zien.

Waar impairment testen op goodwill, land of gebouwen en machines zijn uitgevoerd is klimaatrisico impact meegewogen en niet materieel bevonden. Vanuit verdere klimaat risico’s is geen materiele impact op de jaarrekening voorzien.

Waar wijzigende wet- en regelgeving als gevolg van klimaat een directe impact heeft op de operationele kosten van de groep, is dit eind 2024 voorzien dan wel in het budget voor 2025 opgenomen.

Consolidatiegrondslagen

De posten in de geconsolideerde jaarrekening worden volgens uniforme grondslagen van waardering en resultaatbepaling vastgesteld. In de geconsolideerde jaarrekening voor het jaar eindigend op 31 december 2024 zijn opgenomen Coöperatie Koninklijke Agrifirm

U.A. en haar groepsmaatschappijen (hierna tezamen Agrifirm genoemd). Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen en vennootschappen waarin beslissende zeggenschap wordt uitgeoefend. De groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd in de geconsolideerde jaarrekening en alle onderlinge balansposten, baten en lasten binnen Agrifirm worden volledig geëlimineerd. De jaarrekeningen van de groepsmaatschappijen zijn opgesteld over hetzelfde verslagjaar als dat van de moedermaatschappij, waarbij consistente waarderingsgrondslagen zijn toegepast. Eerste consolidatie en deconsolidatie volgt op het tijdstip waarop

beslissende zeggenschap is verkregen door Agrifirm, respectievelijk waarop de beslissende zeggenschap is overgedragen aan derden. Resultaten uit transacties met en tussen groepsmaatschappijen worden volledig geëlimineerd.

Het aandeel van derden is afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht. Het aandeel van derden in het groepsvermogen betreft het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de groepsmaatschappijen. Het aandeel van derden in het resultaat van groepsmaatschappijen wordt in de winst- en verliesrekening in mindering gebracht op het groepsresultaat. Indien de aan het minderheidsbelang toerekenbare verliezen, het minderheidsbelang in het eigen vermogen van de groepsmaatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Agrifirm, tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de groepsmaatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Agrifirm totdat de door Agrifirm voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd.

Deelnemingen in groepsmaatschappijen en minderheidsdeelnemingen

Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. is hoofd van de groep. De deelnemingen worden gehouden via Agrifirm Group BV en worden volledig geconsolideerd. Tenzij

anders vermeld, betreft het deelnemingen met een belang van 100%.

Bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel is een tot de jaarrekening behorende lijst met gegevens over groepsmaatschappijen en overige belangen neergelegd, zoals vereist is op grond van de artikelen 379 en 414 Boek 2 BW.

De belangrijkste groepsmaatschappijen van Agrifirm zijn:

Holding en concerndiensten

> Agrifirm Group BV, Apeldoorn, Nederland

Europa

> Agrifirm NWE BV, Apeldoorn, Nederland

> BV Oldambt, Oostwold, Nederland

> Agrifirm Belgium NV, Grobbendonk, België

> Agri-Activ NV, Onhaye, België

> Nuscience Belgium NV, Drongen, België

> Agrifirm Polska Sp zoo, Szamotuły, Polen

> Agrifirm Magyarország Zrt, Környe, Hongarije

> Nuscience Iberica SA, Cassarubios Del Monte, Spanje

> Nuscience Italia SRL, Reggiolo, Italië

> Nuscience Premix International DOO, Velika Plana, Servië

> Cehave Korm Ltd (50%), Kyiv, Oekraïne

> Nutrition Sciences NV, Drongen, België

> NutriControl BV, Veghel, Nederland

> Welkoop Retail Holding I BV, Apeldoorn, Nederland

Azië

> Suzhou DKVE Animal Nutrition Co., Ltd, Suzhou, China

> Tianjin DKVE Animal Nutrition Co., Ltd, Tianjin, China

> Royal Agrifirm Jing An Research And Technical Application Training Center Co., Ltd, (90%), Hengshui, China

> Vitamex Shanghai Ltd, Shanghai, China

> Nuscience Singapore Pte Ltd, Singapore, Singapore

> Premix INVE Export NV, Drongen, België

Noord- en Zuid-Amerika

> Agrifirm do Brasil Nutricao Animal LTDA, Taió, Brazilië

> Agrifirm Uruguay SA, Montevideo, Uruguay

> Special Nutrients LLC, Wilmington DE, Verenigde Staten van Amerika

Minderheidsdeelnemingen

Belangrijke minderheidsdeelnemingen gehouden via Agrifirm Group BV die niet worden meegeconsolideerd:

> Schothorst Feed Research BV (18,9%), Lelystad, Nederland

> De Lokalist BV (8,7%), Groenekan, Nederland

> Sto Posto DOO Beograd (35%), Belgrado, Servië

> AgriDiam SARL (49%), Rouïba, Algerije

> Agrilakes Feed Co., Ltd (50%), Tianjin, China

Op 1 januari 2024 zijn (voormalig) Quartes NV en Agrifirm

Belgium NV gefuseerd. Dit betroffen beide 100% deelnemingen, zodoende heeft deze fusie geen invloed op de geconsolideerde en enkelvoudige jaarrekening.

Toepassing van artikel 2:402 BW

Aangezien de winst- en verliesrekening over 2024 van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. in de geconsolideerde jaarrekening is verwerkt, is in de enkelvoudige jaarrekening volstaan met weergave van een beknopte winst- en verliesrekening in overeenstemming met artikel 2:402 BW.

Vergelijking met voorgaand jaar

De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn, in alle voor het boekjaar van materieel belang zijnde aspecten, ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar.

Fusies en overnames

Een overname wordt volgens de purchase accounting methode in de jaarrekening verwerkt. Dit betekent dat op overnamedatum de overgenomen activa en verplichtingen gewaardeerd worden tegen reële waarden. Het verschil tussen de verkrijgingsprijs en het aandeel van de vennootschap in de reële waarden van de overgenomen identificeerbare activa en verplichtingen op het moment van de transactie van een deelneming, wordt als goodwill verwerkt.

Grondslagen voor de omrekening van vreemde valuta’s De geconsolideerde jaarrekening luidt in euro’s, hetgeen de functionele en presentatievaluta van de vennootschap is. Iedere entiteit binnen de groep bepaalt haar eigen functionele valuta en de posten in de jaarrekening

van iedere entiteit worden gewaardeerd op basis van deze functionele valuta.

Een transactie in vreemde valuta wordt bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen de functionele valutakoers op transactiedatum. Monetaire balansposten in vreemde valuta worden omgerekend tegen de functionele valutakoers op de balansdatum. Niet-monetaire balansposten in vreemde valuta, die zijn gewaardeerd op historische kosten, worden omgerekend tegen de functionele valutakoers op transactiedatum.

De niet-monetaire balansposten in vreemde valuta, die zijn gewaardeerd op actuele waarde, worden omgerekend tegen de functionele valutakoers geldend op het moment van waardering van de post.

Koersverschillen die optreden bij de afwikkeling dan wel de omrekening van monetaire posten in vreemde valuta, worden verwerkt in de winst- en verliesrekening, met uitzondering van de koersverschillen voortvloeiend uit de netto-investering in een bedrijfsuitoefening in het buitenland respectievelijk leningen die zijn aangegaan om de netto-investering in een bedrijfsuitoefening in het buitenland te financieren of effectief af te dekken.

Deze koersverschillen worden rechtstreeks in de reserve omrekeningsverschillen verwerkt. De reserve omrekeningsverschillen is opgenomen onder de post Wettelijke reserves.

Koersverschillen die optreden bij de omrekening van een niet-monetaire balanspost in vreemde valuta die zijn gewaardeerd op actuele waarde, worden als deel van de herwaarderingsreserve direct in het eigen vermogen verwerkt, indien de waardeverandering van de niet-monetaire post ook rechtstreeks in het eigen vermogen wordt verwerkt.

Goodwill ontstaan door verwerving van een bedrijfsuitoefening in het buitenland en daarmee samenhangen- de aanpassingen van de boekwaarde van activa en verplichtingen naar de reële waarde, worden aangemerkt als activa en verplichtingen van de bedrijfsuitoefening in het buitenland en omgerekend tegen de koers per balansdatum.

Op de balansdatum worden de activa en verplichtingen van de bedrijfsuitoefening in het buitenland omgerekend in de presentatievaluta (de euro) tegen de koers per balansdatum en de baten en lasten in de winst- en verliesrekening worden omgerekend tegen de koers op transactiedatum voor het jaar. De koersverschillen hieruit voortkomend worden direct in de wettelijke reserve ‘Reserve omrekeningsverschillen’ verwerkt. Bij afstoting van de bedrijfsuitoefening in het buitenland wordt het desbetreffende cumulatieve bedrag van de omrekeningsverschillen, dat is opgenomen in het eigen vermogen, in de winst- en verliesrekening verantwoord als onderdeel van het resultaat op verkoop.

Salderen

Een actief en een post van het vreemd vermogen worden gesaldeerd in de jaarrekening opgenomen uitsluitend indien en voor zover:

> een deugdelijk juridisch instrument beschikbaar is om het actief en de post van het vreemd vermogen gesaldeerd en simultaan af te wikkelen; en

> het stellige voornemen bestaat om het saldo als zodanig of beide posten simultaan af te wikkelen.

Financiële instrumenten

Financiële instrumenten omvatten verstrekte leningen, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, derivaten, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. In contracten besloten financiële instrumenten worden verwerkt in overeenstemming met het basiscontract.

Verstrekte leningen, handels- en overige vorderingen

Verstrekte leningen, handels- en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen.

Ontvangen leningen en overige financiële verplichtingen

Leningen en overige financiële verplichtingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.

Reële waarde van financiële instrumenten

De reële waarde van de financiële instrumenten die op actieve markten worden verhandeld per de balansdatum, wordt bepaald op basis van genoteerde beurskoersen, zonder aftrek van transactiekosten.

Voor financiële instrumenten die niet op een actieve markt worden verhandeld, wordt de reële waarde bepaald met passende waarderingsmethoden. Dergelijke methoden zijn onder meer:

> het gebruikmaken van recente markttransacties tussen onafhankelijke partijen;

> het gebruikmaken van de actuele reële waarde van een ander instrument dat nagenoeg hetzelfde is;

> analyse op basis van contant gemaakte kasstromen of andere waarderingsmodellen.

Een overzicht van de reële waarden van de financiële instrumenten wordt verschaft in de toelichting op de financiële instrumenten.

Derivaten en hedge accounting

De groep maakt gebruik van derivaten zoals valutatermijncontracten en renteswaps ter afdekking van de gelopen risico’s betreffende de rente- en valutaschommelingen. Op het moment van de eerste verantwoording rubriceert de groep de derivaten onder de reikwijdte van RJ 290 op portefeuillebasis in de onderstaande subcategorieën.

Valuta- en goederentermijncontracten

Goederentermijncontracten met een onderliggende beursgenoteerde waarde worden alleen afgesloten en aangehouden voor eigen gebruik. Agrifirm past kostprijshedge-accounting toe teneinde de resultaten uit waardeveranderingen van het valuta- en goederentermijncontract (termijncontract) en de afgedekte toekomstige transactie gelijktijdig in de winst- en verliesrekening te verwerken.

De groep documenteert het volgende:

> documentatie van de algemene hedgestrategie, hoe de hedgerelaties passen in de doelstellingen van risicobeheer en de verwachting aangaande de effectiviteit van deze hedgerelaties;

> documentatie van de in het soort hedgerelatie betrokken hedge-instrumenten en afgedekte posities.

De toepassing van kostprijshedge-accounting leidt tot de volgende uitzondering op de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen en verwerkingswijzen voor financiële instrumenten. Zolang het termijncontract betrekking heeft op een verwachte toekomstige transactie wordt het termijncontract niet geherwaardeerd. Zodra de afgedekte positie van de verwachte toekomstige transactie tot de verwerking van een financieel actief of een financiele verplichting leidt, worden de met het termijncontract verbonden winsten of verliezen in dezelfde periode in de winst- en verliesrekening verwerkt als waarin het verkregen actief of de aangegane verplichting van

invloed is op de winst of het verlies. De resultaten uit het niet-effectieve deel van de hedgerelatie worden direct in de winst- en verliesrekening opgenomen. Indien een termijncontract niet langer voldoet aan de voorwaarden voor ‘hedge accounting’, afloopt of wordt verkocht, wordt de afdekkingsrelatie beëindigd. De cumulatieve winst of het cumulatieve verlies dat nog niet in de winst- en verliesrekening was verwerkt, wordt opgenomen als overlopende post in de balans totdat de verwachte transactie heeft plaatsgevonden. Indien de transactie naar verwachting niet meer plaatsvindt wordt de cumulatieve winst of het cumulatieve verlies verantwoord in de winst- en verliesrekening.

Renteswaps

Rentebaten en -lasten uit hoofde van renteswaps worden in de periode waar ze betrekking op hebben verwerkt in de winst- en verliesrekening. De nog niet afgewikkelde rentebaten en -lasten worden gepresenteerd onder vorderingen en overlopende activa respectievelijk kortlopende schulden en overlopende passiva. Indien een renteswap niet langer voldoet aan de voorwaarden voor ‘hedge accounting’, afloopt of wordt verkocht, wordt de afdekkingsrelatie beëindigd. De cumulatieve winst of het cumulatieve verlies dat nog niet in de winst- en verliesrekening was verwerkt wordt opgenomen als overlopende post in de balans totdat de verwachte transactie heeft plaatsgevonden. Indien de transactie naar verwachting niet meer plaatsvindt, wordt de cumulatieve winst of het cumulatieve verlies verantwoord in de winst- en verliesrekening.

Immateriële vaste activa

Een immaterieel vast actief wordt in de balans opgenomen als:

> het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen die een actief in zich bergt, zullen toekomen aan de groep; en

> de kosten van het actief betrouwbaar kunnen worden vastgesteld.

De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met jaarlijks toegepaste lineaire afschrijvingen van maximaal tien jaar en eventuele bijzondere waardeverminderingen. Waardeverminderingen worden opgenomen indien de realiseerbare waarde lager is dan de boekwaarde. De realiseerbare waarde is de hoogste van de directe opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. Waardeverminderingen en afschrijvingen worden direct opgenomen in de winst- en verliesrekening.

Goodwill

De immateriële vaste activa die zijn verkregen bij de acquisitie van een groepsmaatschappij worden tegen de reële waarde op het verkrijgingsmoment opgenomen. Wanneer de reële waarde van een immaterieel vast actief niet kan worden bepaald onder verwijzing naar een actieve markt, wordt het te activeren bedrag beperkt tot een bedrag dat niet leidt tot het ontstaan of verhogen van negatieve goodwill. Indien er in het geval van een acquisitie sprake is van een negatief verschil tussen de verkrijgingsprijs en het aandeel van Agrifirm in de reële

waarde van de overgenomen identificeerbare activa en passiva op het moment van de overname, wordt dit als badwill in de balans gepassiveerd. Deze badwill valt vrij ten gunste van het resultaat, naar rato van de zich voordoende verliezen die waren verwacht op het moment van acquisitie.

De goodwill wordt afgeschreven over de geschatte levensduur waarbij als uitgangspunt een maximum van vijf jaar voor handelsbedrijven en tien jaar voor productiebedrijven wordt gehanteerd. Dit is gebaseerd op de aard en voorzienbare levensduur van de verworven activiteiten, de stabiliteit en voorzienbare levensduur van de bedrijfstak, alsmede de verwachte diensttijd van sleutelpersonen en de afhankelijkheid van de overgenomen activiteiten van het bestaande management. Toegestane aanpassingen van de verkrijgingsprijs leiden tot aanpassing van de goodwill. Latere aanpassingen van de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva worden verwerkt in de goodwill, mits de wijziging wordt gemaakt voor het einde van het eerste volledige boekjaar dat is aangevangen na de overname.

Onderzoek en ontwikkeling

Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling worden niet geactiveerd, aangezien de toekomstige voordelen niet nauwkeurig bepaald kunnen worden.

Overige immateriële vaste activa

Overige immateriële vaste activa, waaronder begrepen

software, worden lineair afgeschreven in drie tot tien jaar. Hieronder zijn tevens de externe uitgaven geactiveerd ten behoeve van de implementatie van software binnen Agrifirm. Ter grootte van deze externe uitgaven is er onder het eigen vermogen een wettelijke reserve gevormd. Uitgaven inzake een immaterieel vast actief die niet aan de voorwaarden voor activering voldoen (bijvoorbeeld uitgaven van onderzoek en intern ontwikkelde merken, logo’s, uitgavenrechten en klantenbestanden) worden rechtstreeks in de winst- en verlies- rekening verantwoord.

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde of vervaardigingsprijs, verminderd met de over deze waarde berekende afschrijvingen, rekening houdend met de resterende levensduur en restwaarde van de te onderscheiden objecten. Over het algemeen worden bedrijfsgebouwen afgeschreven in maximaal 25 jaar, machines en installaties in tien jaar en andere vaste bedrijfsmiddelen in drie tot vijf jaar.

In geval van een bijzondere waardevermindering van materiële vaste activa worden deze gewaardeerd tegen realiseerbare waarde indien deze duurzaam lager is.

De realiseerbare waarde van gebouwen en terreinen wordt bepaald op grond van taxaties van deskundigen.

De realiseerbare waarde van machines en installaties wordt bepaald op grond van de bedrijfswaarde, waarbij rekening wordt gehouden met het toekomstige gebruik van de activa. Het onroerend goed dat niet direct dienst-

baar is aan de bedrijfsuitoefening wordt gewaardeerd op basis van dezelfde grondslagen als bedrijfsgebouwen en terreinen, of lagere realiseerbare waarde. Onderhoudsuitgaven worden slechts geactiveerd, zodra deze kosten zich voordoen en aan de activeringscriteria is voldaan.

De boekwaarde van de te vervangen bestanddelen wordt dan als gedesinvesteerd beschouwd en ineens ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht.

Indien een materieel vast actief buiten gebruik wordt gesteld, worden bijzondere waardeverminderingsverliezen in aanmerking genomen. Een materieel vast actief wordt niet langer in de balans opgenomen na vervreemding of wanneer geen toekomstige prestatie-eenheden van het gebruik of de vervreemding worden verwacht. De bate of last die voortvloeit uit de desinvestering wordt in de winst- en verliesrekening verwerkt.

Bijzondere waardevermindering van vaste activa

De groep beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld.

De realiseerbare waarde is gebaseerd op de bedrijfswaarde van de kasstroomgenererende eenheid per balansdatum.

Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de

hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde.

De opbrengstwaarde wordt in eerste instantie ontleend aan een bindende verkoopovereenkomst; als die er niet is, wordt de opbrengstwaarde bepaald met behulp van de actieve markt waarbij normaliter de gangbare biedprijs geldt als marktprijs. De bedrijfswaarde is berekend met de contante waarde methode gebruikmakend van kasstroomprojecties die zijn afgeleid uit de, door het hogere management goedgekeurde, begrotingen voor een periode van vijf jaar, geëxtrapoleerd voor de jaren daarna met een constante groeivoet en verdisconteerd met de geschatte disconteringsvoet. De kasstroomprojecties bevatten aannames en schattingen van toekomstige verwachtingen. De bedrijfswaarde is gevoelig voor de disconteringsvoet, de verwachte toekomstige kasstromen en de groeivoet gehanteerd voor extrapolaties.

Een bijzonder-waardeverminderingsverlies wordt direct als last verwerkt in de winst-en-verliesrekening onder gelijktijdige verlaging van de boekwaarde van het betreffende actief.

Financiële vaste activa

Deelnemingen

Niet-geconsolideerde deelnemingen waarin de groep invloed van betekenis uitoefent op het zakelijke en financiele beleid worden tegen de vermogensmutatie- methode gewaardeerd. Voor de bepaling of sprake is van invloed

van betekenis worden mede in aanmerking genomen de financiële instrumenten die potentiële stemrechten bevatten. Overeenkomstig de vermogensmutatiemethode worden de deelnemingen in de balans opgenomen tegen het aandeel van de groep in de nettovermogenswaarde. De nettovermogenswaarde wordt vermeerderd met haar aandeel in de resultaten van de deelnemingen; haar aandeel in de directe mutaties in het eigen vermogen van de deelneming vanaf het moment van verwerving, bepaald volgens de grondslagen zoals vermeld in deze jaarrekening en verminderd met haar aandeel in de dividenduitkeringen van de deelnemingen. In de winst- en verliesrekening wordt het aandeel van de groep in het resultaat van de deelnemingen opgenomen. Indien en voor zover de vennootschap niet zonder beperking uitkering van de positieve resultaten aan haar kan bewerkstelligen, worden de resultaten in een wettelijke reserve opgenomen. Haar aandeel in de rechtstreekse vermogensvermeerderingen en -verminderingen van de deelnemingen wordt ook in de wettelijke reserve opgenomen met uitzondering van herwaarderingen van activa die in de herwaarderingsreserve worden verwerkt.

Indien de waarde van de deelneming volgens de vermogensmutatiemethode nihil is geworden, wordt deze methode niet langer toegepast en blijft de deelneming bij ongewijzigde omstandigheden op nihil gewaardeerd. Hierbij worden andere langlopende belangen in de deelneming die feitelijk worden aangemerkt als een onderdeel van de netto-investering, ook meegenomen. Indien

en voor zover geheel of ten dele voor de schulden van de deelneming wordt ingestaan respectievelijk een feitelijke verplichting bestaat de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening opgenomen.

Een vervolgens verkregen aandeel in de winst van de deelneming wordt pas weer verwerkt indien en voor zover het cumulatief niet-verwerkte aandeel in het verlies is ingelopen.

Na toepassing van de vermogensmutatiemethode bepaalt de groep of het noodzakelijk is om voor de deelneming een verlies wegens bijzondere waardevermindering op te nemen. De groep bepaalt op elke verslagdatum of er objectieve aanwijzingen zijn dat de deelneming een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Als dat het geval is, berekent de groep het bedrag aan bijzondere waardevermindering als zijnde het verschil tussen de realiseerbare waarde van de deelneming en de boekwaarde, en verantwoordt zij het bedrag in de winst- en verliesrekening.

Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs minus eventuele bijzondere waardeverminderingen. Het dividend wordt als resultaat aangemerkt en verwerkt onder de financiële baten en lasten.

Resultaten uit transacties met en tussen niet-geconsolideerde deelnemingen die tegen nettovermogenswaarde gewaardeerd worden, worden proportioneel verantwoord. Resultaten uit transacties met en tussen deelnemingen die tegen kostprijs worden gewaardeerd, worden volledig verantwoord tenzij zij in wezen niet zijn gerealiseerd.

Vorderingen

Langlopende vorderingen zijn opgenomen tegen de geamortiseerde kostprijs, minus een voorziening voor het risico van oninbaarheid, indien noodzakelijk.

Voorraden

De voorraden grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs.

De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en bijkomende kosten. Indien echter op grond van de per balansdatum bestaande inzichten in de ontwikkeling van de verkoopprijzen van gereed product een negatief resultaat moet worden verwacht, wordt de waarde op basis van de inkoopprijzen van grondstoffen verlaagd naar de eventueel lagere marktwaarde en wordt een voorziening getroffen voor de lopende posities, maar fysiek nog niet geleverde grondstoffen. De kostprijs van het gereed product, zijnde het totaal van de productiekosten, wordt vastgesteld met gebruikmaking van de first-in, first-out (fifo-) methode. Onder productiekosten zijn begrepen de directe kosten alsmede een deel van de variabele indirecte productiekosten. Onder de kostprijs van de levende

have zijn begrepen alle variabele kosten van de levende have. Voor incourante voorraden en gewichtsverschillen worden voorzieningen getroffen.

Vorderingen

Handelsdebiteuren en overige vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs minus de benodigde voorziening voor oninbaarheid. De handelsdebiteuren en overige vorderingen betreffen vorderingen met een looptijd korter dan één jaar. Voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de inbaarheid van vorderingen.

Liquide middelen

Hieronder zijn begrepen alle kasmiddelen en direct opvraagbare banktegoeden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Classificatie eigen vermogen en vreemd vermogen

Een financieel instrument of de afzonderlijke componenten van het instrument worden in de geconsolideerde jaarrekening als vreemd vermogen of als eigen vermogen geclassificeerd overeenkomstig de economische realiteit van de contractuele overeenkomst waaruit het financieel instrument voortvloeit. In de enkelvoudige jaarrekening wordt een financieel instrument geclassificeerd overeenkomstig de juridische realiteit. Rente, dividenden, baten en lasten met betrekking tot een (deel van een) financieel instrument worden in de jaarrekening opge -

nomen afhankelijk van de classificatie van het financieel instrument als financiële verplichting respectievelijk als eigenvermogensinstrument.

Minderheidsbelang derden

Het minderheidsbelang derden wordt gewaardeerd op het aandeel van derden in de nettovermogenswaarde.

Voorzieningen

Een voorziening wordt gevormd indien de groep op balansdatum een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft waarvan het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang betrouwbaar is te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. Indien het effect van de tijdswaarde materieel is of de looptijd langer dan een jaar is, worden de voorzieningen gewaardeerd tegen contante waarde met uitzondering van de voorzieningen voor pensioen- en soortgelijke verplichtingen die zijn gebaseerd op actuariële berekeningen. Op het moment dat het waarschijnlijk is dat voor uitgaven die noodzakelijk zijn om een voorziening af te wikkelen een vergoeding van een derde zal worden ontvangen, wordt deze vergoeding gepresenteerd als een afzonderlijk actief.

Pensioenen

Groepsmaatschappijen van Agrifirm hebben verschillen-

de pensioenregelingen in overeenstemming met lokale condities en praktijken in de landen waar zij actief zijn. Deze regelingen worden over het algemeen gefinancierd door middel van premiebetalingen aan de verzekeringsmaatschappijen. Het actuarieel risico ligt volledig bij de verzekeringsmaatschappij. Slechts voor een klein gedeelte heeft Agrifirm pensioenen in eigen beheer met een zeer beperkt actuarieel risico waarvoor een voorziening is gevormd.

De verschuldigde bijdragen worden rechtstreeks in de winst- en verliesrekening verwerkt. De nog te betalen en terug te ontvangen bijdragen worden opgenomen onder de kortlopende schulden respectievelijk vorderingen. Voor verplichtingen naast de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie wordt een voorziening opgenomen, indien per balansdatum sprake is van een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting aan de pensioenuitvoerder en/of werknemer, het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen noodzakelijk is en er een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van de omvang van de verplichting. De voorziening voor additionele verplichtingen aan de pensioenuitvoerder en/of werknemer wordt gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorziening wordt gewaardeerd tegen de contante waarde als het effect van de tijdswaarde van geld materieel is (waarbij de disconteringsvoet vóór belastingen de marktrente van

hoogwaardige ondernemingsobligaties weergeeft).

Een pensioenvordering uit hoofde van aanwezige overschotten bij de pensioenuitvoerder wordt opgenomen als de groep beschikkingsmacht heeft over het overschot, het waarschijnlijk is dat het tot toekomstige economische voordelen voor de groep leidt en het betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een pensioenoverschot wordt op dezelfde wijze gewaardeerd als een voorziening.

Langlopende schulden

Bij de eerste opname van langlopende schulden worden deze opgenomen tegen reële waarde verminderd met de direct daaraan toe te rekenen transactiekosten.

De langlopende schulden worden na de eerste waardering gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve-rentemethode. Winst of verlies worden in de winst- en verliesrekening opgenomen zodra de verplichtingen niet langer op de balans worden opgenomen, alsmede via het amortisatieproces. De rentelasten worden verantwoord in de perioden waarop deze betrekking hebben.

Kortlopende schulden

De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De kortlopende schulden betreffen schulden met een looptijd korter dan één jaar.

Geamortiseerde kostprijs

De geamortiseerde kostprijs is het bedrag waarvoor een financieel actief of financiële verplichting bij de eerste verwerking in de balans wordt opgenomen verminderd met aflossingen op de hoofdsom, vermeerderd of verminderd met de via de effectieve-rentemethode bepaalde cumulatieve amortisatie van het verschil tussen dat eerste bedrag en het aflossingsbedrag en verminderd met eventuele afboekingen (direct, dan wel door het vormen van een voorziening) wegens bijzondere waardeverminderingen of oninbaarheid.

Niet langer in de balans opnemen van financiële activa en verplichtingen

Een financieel instrument wordt niet langer in de balans opgenomen indien een transactie ertoe leidt dat alle of nagenoeg alle rechten op economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot de positie aan een derde zijn overgedragen.

Leasing

De beoordeling of een overeenkomst een lease bevat, vindt plaats op grond van de economische realiteit op het tijdstip van het aangaan van het contract. Het contract wordt aangemerkt als een leaseovereenkomst als de nakoming van de overeenkomst afhankelijk is van het gebruik van een specifiek actief of de overeenkomst het recht van het gebruik van een specifiek actief omvat.

Leasebetalingen uit hoofde van operationele leasing

worden lineair over de leaseperiode in de winst- en verliesrekening opgenomen. Activa die zijn verkregen als gevolg van financiële leasecontracten zijn gewaardeerd tegen de reële waarde of lagere contante waarde van de minimale leasetermijnen verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De verplichtingen die samenhangen met financiële leasecontracten zijn opgenomen onder de langlopende en kortlopende schulden.

Opbrengsten

Algemeen

Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst uit levering van goederen en diensten onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen. Bedragen die voor eigen rekening worden ontvangen worden als opbrengsten verwerkt. Bedragen die voor derden worden ontvangen worden niet als opbrengsten verwerkt.

Prestatieverplichtingen

Opbrengsten worden verwerkt per afzonderlijke prestatieverplichting. De aard van de belangrijke prestatieverplichtingen en de methode van toerekening van opbrengsten aan de verslagperioden zijn hieronder beschreven. Zie hiertoe de alinea’s inzake Verkoop van goederen en Verlenen van diensten.

Transactieprijs

De opbrengsten worden verwerkt voor het bedrag waar-

op de groep verwacht recht te hebben in ruil voor het overdragen van de toegezegde goederen of diensten. In geval er sprake is van meerdere prestatieverplichtingen in een overeenkomst wordt de totale transactieprijs aan de prestatieverplichtingen toegerekend naar rato van de waarde van de prestatieverplichtingen.

Vergoedingen aan afnemers van goederen en diensten

Aan afnemers van goederen en diensten te betalen vergoedingen worden verwerkt als een vermindering van de transactieprijs, tenzij de betaling aan de afnemers plaatsvindt in ruil voor een te onderscheiden goed of dienst.

Als netto-omzet wordt verantwoord de opbrengst van aan derden geleverde goederen en diensten, verminderd met kwantumkortingen, overige kortingen, betaalde prijscorrectie aan afnemers en exclusief omzetbelasting.

Ledenkorting is een winstuitdeling en wordt derhalve niet op de netto-omzet in mindering gebracht.

Verkoop van goederen

Opbrengst uit prestatieverplichtingen aangaande de verkoop van goederen wordt in de winst-en-verliesrekening verwerkt als alle belangrijke rechten op economische voordelen, alsmede alle belangrijke risico’s met betrekking tot de goederen, zijn overgedragen aan de afnemer, het bedrag van de opbrengst en bijbehorende kosten op betrouwbare wijze kan worden bepaald en ontvangst van de opbrengst waarschijnlijk is.

Verlenen van diensten

Indien het resultaat van een prestatieverplichting aangaande het verlenen van een dienst betrouwbaar kan worden geschat en ontvangst van de opbrengst waarschijnlijk is, wordt de opbrengst met betrekking tot die dienst verwerkt naar rato van de verrichte prestaties.

Rente

Renteopbrengsten worden tijdsevenredig in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Hierbij wordt rekening gehouden met de effectieve rentevoet van de desbetreffende actiefpost, indien hun bedrag bepaalbaar is en hun ontvangst waarschijnlijk.

Dividend

Dividenden worden in de winst-en-verliesrekening onder de financiële baten verwerkt indien de groep daarop recht heeft verkregen en hun ontvangst waarschijnlijk is.

Exploitatiesubsidies

Exploitatiesubsidies worden ten gunste van de winst-en-verliesrekening van het jaar gebracht waarin de gesubsidieerde bestedingen in de winst-en-verliesrekening worden verantwoord, waarin de opbrengsten zijn gederfd, of wanneer zich een exploitatietekort heeft voorgedaan waarvoor de subsidie is ontvangen. De subsidies worden verwerkt zodra er redelijke zekerheid is dat de groep aan de gestelde voorwaarden voldoet en de subsidie daadwerkelijk zal verkrijgen.

Aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

Het aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen, is het bedrag waarmee de boekwaarde van de deelneming sinds de voorafgaande jaarrekening is gewijzigd als gevolg van het aandeel van de groep in het door de deelneming behaalde resultaat.

Kosten

De kosten van grond- en hulpstoffen worden verantwoord tegen historische kostprijs. (Voorzienbare) verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden en overigens wordt voldaan aan de voorwaarden voor het opnemen van voorzieningen.

Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers respectievelijk de belastingautoriteit.

De groep neemt een verplichting op als de groep zich aantoonbaar onvoorwaardelijk heeft verbonden om een ontslag- of transitievergoeding te betalen. Als het ontslag onderdeel is van een reorganisatie neemt de groep de kosten van een ontslag- of transitievergoeding op in een voorziening reorganisatiekosten.

Rente

Rente wordt toegerekend aan de opeenvolgende verslagperioden naar rato van de resterende hoofdsom.

(Dis)agio en aflossingspremies worden als rentelast aan de opeenvolgende verslagperioden toegerekend zodanig dat tezamen met de over de lening verschuldigde rentevergoeding de effectieve rente in de winst- en verliesrekening wordt verwerkt en in de balans de amortisatiewaarde van de schuld. Periodieke rentelasten en soortgelijke lasten komen ten laste van het jaar waarover zij verschuldigd worden.

Renteopbrengsten worden tijdsevenredig in de winsten verliesrekening verwerkt rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende actiefpost, indien hun bedrag bepaalbaar is en hun ontvangst waarschijnlijk.

Belastingen

De belastingen over de resultaten omvatten zowel de op korte termijn te verrekenen belastingen als de latente belastingen, rekening houdend met fiscale faciliteiten en niet-aftrekbare kosten. Op winsten worden geen belastingen in mindering gebracht, indien en voor zover compensatie van deze winsten met in voorgaande jaren geleden verliezen mogelijk is en geen latente belastingvordering was gewaardeerd. Op verliezen worden belastingen in mindering gebracht, indien compensatie met in voorgaande jaren behaalde winsten mogelijk is. Tevens worden belastingen in mindering gebracht indien redelijkerwijs mag worden aangenomen dat compensatie van verliezen met toekomstige winsten mogelijk is.

De belastingvorderingen en -verplichtingen worden gesaldeerd indien is voldaan aan de algemene voorwaarden voor saldering.

Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. en al haar Nederlandse groepsmaatschappijen waarin een 100% belang wordt gehouden, met uitzondering van enkele entiteiten waarin geen activiteiten plaatsvinden, vormen een fiscale eenheid.

Latente belastingen

Voor zover fiscale waarderingen afwijken van de vermelde waarderingsgrondslagen en daar uitgestelde belastingverplichtingen uit voortvloeien, wordt voor deze verplichtingen een voorziening voor latente belastingen gevormd. Voor alle verrekenbare tijdelijke verschillen en voor beschikbare voorwaartse verliescompensatie wordt een latente belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor verrekening.

De waardering van latente belastingverplichtingen en -vorderingen wordt gebaseerd op de fiscale gevolgen van de door Agrifirm of haar groepsmaatschappijen, per balansdatum, voorgenomen wijze van realisatie of afwikkeling van activa, voorzieningen, schulden of overlopende passiva. Latente belastingverplichtingen en -vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, gebaseerd op de nominale tarieven die in de verschillende landen gelden.

Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden gesaldeerd in de jaarrekening opgenomen uitsluitend indien en voor zover:

> een deugdelijk juridisch instrument beschikbaar is om niet-latente belastingvorderingen te verrekenen met niet-latente belastingenverplichtingen voor zover deze betrekking hebben op hetzelfde boekjaar; en

> de belastinglatenties houden verband met winstbelastingen die betrekking hebben op dezelfde fiscale eenheid en door dezelfde belastingautoriteit worden geheven.

De latente belastingvorderingen worden opgenomen onder de financiële vaste activa en de latente belastingverplichtingen worden opgenomen onder de voorzieningen.

Resultaat deelnemingen

Het aandeel in het resultaat van de ondernemingen

waarin door Agrifirm wordt deelgenomen omvat het aandeel van Agrifirm in de nettoresultaten van deze deelnemingen.

Kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode.

De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en de, onder de debiteuren gepresenteerde, cheques en bank acceptance drafts. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de

gemiddelde koers. Koersverschillen inzake geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond.

Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

De verkrijgingsprijs van de verworven groepsmaatschappij en de verkoopprijs van de verkochte groepsmaatschappij zijn opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geld heeft plaatsgevonden. De in deze groepsmaatschappijen aanwezige geldmiddelen zijn op de aankoopprijs respectievelijk de verkoopprijs in aftrek gebracht.

Transacties waarbij geen ruil van kasmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasecontract zijn voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten.

Toelichting op de geconsolideerde balans

(alle bedragen zijn in duizenden euro’s tenzij anders vermeld)

Immateriële vaste activa (1)

Het verloop van de immateriële vaste activa is als volgt:

Software Vooruitbetaald op Totaal Totaal immateriële vaste activa

Stand per 1 januari

Mutaties in boekwaarde

deelnemingen

Stand per 31 december

Voor een toelichting inzake de bijzondere waardevermindering op goodwill en software wordt verwezen naar de toelichting op materiële vaste activa.

Materiële vaste activa (2)

Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt:

Stand per 1 januari

Stand per 31 december

Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare activa zijn gebouwen en terreinen die voorheen in de ondernemingen werden gebruikt maar die thans leeg staan of (deels) zijn verhuurd. De niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare activa hebben voor een belangrijk deel betrekking op de Nederlandse activiteiten.

Op grond van de waardeontwikkeling in de loop van de tijd en gezien de resultaten op verkoop van vergelijkbare

locaties is het te verwachten dat de reële waarde van het onroerend goed hoger is dan de huidige boekwaarde. De desinvesteringen hebben voornamelijk betrekking op verkopen van onroerend goed. In 2024 is de gerealiseerde boekwinst € 8,5 miljoen (2023: € 19,6 miljoen).

De bijzondere waardevermindering van de (im)materiële vaste activa tot de realiseerbare waarde is het gevolg van teruglopende volumes voor de kasstroomgenererende

eenheden in België, Brazilië, Polen en Uruguay. De realiseerbare waarde is gebaseerd op de bedrijfswaarde van de kasstroomgenererende eenheid per 31 december 2024.

Deze bedrijfswaarde is berekend met gebruikmaking van kasstroomprojecties voor een periode van vijf jaar. Bij het bepalen van de bedrijfswaarde van de kasstroomgenererende eenheid zijn de toekomstige kasstromen contant gemaakt tegen de volgende disconteringsvoet: België 7.8%, Brazilië 9.8%, Polen 8.0% en Uruguay 10.3%.

Na de vijfjaarsperiode zijn de kasstromen geëxtrapoleerd met een groeivoet van 2.1%. Van bedrijfsgebouwen en terreinen met een boekwaarde van € 9,7 miljoen (2023: € 10,2 miljoen) is de groep geen juridisch, maar wel

economisch eigenaar door middel van financiële leasecontracten. Voor nadere informatie over deze contracten wordt verwezen naar de toelichting op financiële lease onder de langlopende schulden.

Financiële vaste activa (3)

Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt:

Deelnemingen Overige Latente belasting Totaal Totaal vorderingen vorderingen

per 1 januari

Mutaties in boekwaarde

(De-)consolidaties deelnemingen

Investering /

Bijzondere waardevermindering

Aandeel in resultaat boekjaar

Deelnemingen

De investeringen in deelnemingen in het verslagjaar ter grootte van € 1,3 miljoen (2023: € 0,6 miljoen) hebben betrekking op deelnemingen gewaardeerd op kostprijs.

Overige vorderingen

De overige vorderingen betreft met name financieringen verstrekt aan klanten. Het kortlopende deel van de overige vorderingen bedraagt € 1,3 miljoen (2023: € 1,3 miljoen).

Latente belastingvorderingen en -verplichtingen

De latente belastingvorderingen hebben voornamelijk betrekking op de beschikbare voorwaartse verliescompensatie (België € 14,1 miljoen, China € 2,1 miljoen, Polen € 3,4 miljoen, Spanje € 1,5 miljoen, Brazilië € 5,7 miljoen en USA € 3,3 miljoen) en tijdelijke waarderingsverschillen. Deze latente vorderingen zijn gevormd op basis van in de toekomst verwachte fiscale winsten.

De nominale waarde van de gewaardeerde latente belastingvorderingen is € 14,7 miljoen (2023: € 11,9 miljoen).

De gewaardeerde latente belastingvordering is in 2024 toegenomen als gevolg van aanpassingen van waardering van fiscale verliezen en verandering van verschillen tussen commerciële en fiscale waardering van activa en passiva.

De latente belastingvordering opgenomen in de geconsolideerde balans zijn als volgt te specificeren:

pensabele verliezen hebben met name betrekking op groepsmaatschappijen in China en op een deel van de activiteiten in België, Brazilië en Uruguay. Verliezen in China en Uruguay zijn beperkt verrekenbaar met toekomstige winsten. Verliezen in de andere genoemde landen zijn onbeperkt verrekenbaar met toekomstige winsten.

Voorraden (4)

De voorraden kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Liquide middelen (6)

Alle liquide middelen staan ter vrije beschikking van de onderneming.

Aandeel derden (7)

Eigen vermogen

In de enkelvoudige jaarrekening worden de vermogensmutaties toegelicht.

Aandeel derden

Het verloop van het aandeel derden is als volgt:

Gereed product en handelsgoederen

Vorderingen (5)

De vorderingen kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Verrekenbare tijdelijke

Beschikbare voorwaartse

Belastingen en premies sociale

Ultimo 2024 is voor een bedrag van € 14,0 miljoen (2023: € 5,2 miljoen) aan compensabele verliezen en tijdelijke waarderingsverschillen geen latente belastingvordering opgenomen, vanwege onzekerheid ten aanzien van de toekomstige realisatie van fiscale winsten. Deze com-

De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar. De handelsdebiteuren bestaan uit de bruto debiteuren van € 214,0 miljoen (2023: € 223,6 miljoen) verminderd met de voorziening dubieuze debiteuren van € 25,3 miljoen (2023: € 27,7 miljoen).

Nieuwe deelnemingen

Overname minderheidsbelang

Voorzieningen (8)

Het verloop van de voorzieningen is als volgt:

De voorzieningen hebben overwegend een kortlopend karakter, met uitzondering van de voorziening pensioenen en de voorziening latente belastingverplichtingen.

De voorziening voor pensioenen betreft de actuariële waarde van de in eigen beheer gehouden pensioenverplichtingen.

De voorziening voor latente belastingverplichtingen heeft voornamelijk betrekking op verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van activa en passiva.

De voorziening voor herstructurering is opgenomen voor verwachte uitgaven in verband met de integratie en herstructurering van activiteiten van diverse groepsmaatschappijen. De voorziening is getroffen voor kosten op het gebied van afvloeiing personeel.

De overige voorzieningen zijn gevormd voor risico’s met betrekking tot bodemvervuiling, juridische claims, verlieslatende contracten met afnemers en claims in verband met productaansprakelijkheid.

Langlopende schulden (9)

Het verloop van de langlopende schulden is als volgt:

Kredietinstellingen

Mutaties in boekwaarde (De-)consolidaties deelnemingen -

Oprenting / amortisatie

De Agrifirm Loyaliteitsregeling is een regeling exclusief voor leden. Leden kunnen ervoor kiezen om hun Ledenvoordeel/Ledenkorting in te leggen in de Loyaliteitsregeling, welke is achtergesteld bij alle andere vorderingen op Agrifirm. Over het bedrag in de Loyaliteitsregeling vergoedt Agrifirm in 2024 een rente van 4% over de eerste € 50.000 saldo per rekening; daarboven bedraagt de rentevergoeding 1%.

Onder de overige langlopende schulden is de financial leaseverplichting van € 11,9 miljoen (2023: € 12,4 miljoen) voor de Graansloot graanopslag opgenomen. Het deel van de financiële leaseverplichting met een looptijd

van meer dan vijf jaar bedraagt € 9,6 miljoen (2023: € 10,1 miljoen. Een garantie ten bedrage van € 12,4 miljoen (2023: € 12,7 miljoen) is verstrekt aan de bank van de lessor van de graanopslaglocatie. Voor de overige leningen zijn geen zekerheden gesteld.

Kortlopende schulden (10)

De kortlopende schulden kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Kredietinstellingen 2.430 8

Belastingen en premies sociale verzekeringen 12.867

Vennootschapsbelasting 3.507 454

Te betalen ledenvoordeel/ ledenkorting - 7.308

Overige schulden 89.471 104.189

Overlopende passiva 28.420 39.367

Totaal kortlopende schulden 324.974 340.237

Totaal kortlopende schulden (excl. handelscrediteuren) 136.695 168.921

De kortlopende schulden hebben een looptijd van minder dan één jaar. De overige schulden bestaan voor een belangrijk gedeelte uit nog te ontvangen facturen.

Financieringsfaciliteit

De onderneming heeft een financieringsfaciliteit afgesloten bij een groep van banken (‘club deal’). Gedurende de looptijd van de faciliteit worden, bij verschillende van de betrokken banken in de club deal, bedragen getrokken en tegoeden geplaatst en vinden reguliere overboekingen en verrekeningen plaats. Uit hoofde daarvan zijn op jaareinde de posities met de betrokken banken in de club deal als een netto positie per betrokken bank in de jaarrekening opgenomen.

De faciliteit is verstrekt in de vorm van een ‘multi-currency

revolving credit facility’, waaronder voor maximaal

€ 200 miljoen kan worden aangetrokken mits voldaan wordt aan een aantal met de banken overeen- gekomen ratio’s. Agrifirm Group BV en een aantal groepsmaatschappijen hebben zich garant gesteld. De faciliteit is verstrekt met ingang van 20 december 2021.

De faciliteit heeft een looptijd van vijf jaar en kan twee keer worden verlengd met één jaar. Van de mogelijkheid om de looptijd te verlengen is eind 2023 voor de tweede keer gebruik gemaakt. De faciliteit heeft tevens een optie tot uitbreiding met € 250 miljoen. De rentevoet is gebaseerd op de EURIBOR-rente vermeerderd met een opslag.

Financiële instrumenten

Ter dekking van het risico van prijsfluctuaties op vreemde valuta zijn termijncontracten afgesloten. Ultimo 2024 is de reële waarde van de termijncontracten € 249.000 positief (2023: € 42.000 positief) als gevolg van een hogere valutawaarde dan de prijzen overeengekomen in de termijncontracten.

Door Agrifirm onderkende risico’s zijn:

> Renterisico: Het renterisico is beperkt tot opgenomen leningen. Voor het indekken van het renterisico gelden interne richtlijnen, waarbij het mogelijk is om gebruik te maken van rentederivaten. Agrifirm maakt gebruik van derivaten zoals valutatermijncontracten en renteswaps ter afdekking van de gelopen risico’s betreffende de rente- en valutaschommelingen.

> Liquiditeit risico: Agrifirm bewaakt de liquidteitspositie door middel van liquiditeitsprognoses. Het management ziet erop toe dat er steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen te voldoen en dat tevens voldoende financiële ruimte onder de beschikbare faciliteiten beschikbaar blijft om steeds binnen de gestelde bankconvenanten te blijven.

> Valutarisico: Transacties in vreemde valuta worden meteen geboekt tegen de wisselkoers op de datum van de transactie. Monetaire activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per jaareinde. In de treasury richtlijnen is afgesproken om transactierisico’s zoveel mogelijk af te dekken. Eventuele translatierisico’s worden niet afgedekt.

> Kredietrisico: Het maximale kredietrisico is gelijk aan de balanswaarde van de financiële activa inclusief afgeleide financiële instrumenten. Het kredietrisico van Agrifirm op financiële instellingen heeft voornamelijk betrekking op liquide middelen. Het kredietrisico beleid voor handelsdebiteuren heeft als uitgangspunt om aan klanten geen andere kredieten te verstrekken dan normale leverancierskredieten zoals vastgelegd in de van toepassing zijnde leveringsvoorwaarden. Maatregelen die worden toegepast om het debiteurenrisico te beperken zijn:

- het gebruik van kredietlimieten;

- vorderingen behoren in principe te worden voldaan volgens standaard leveringsvoorwaarden;

- debiteurenvorderingen die niet tijdig worden

betaald worden gemonitord en actief herinnerd;

- het verkrijgen van zekerheden ter dekking van openstaande debiteurenvorderingen; - de inzet van incassobureaus en differentiatie in incassomethoden voor actuele en historische klanten.

Niet uit de balans blijkende regelingen

Gestelde zekerheden

Bankgaranties zijn afgegeven voor een bedrag van € 1,2 miljoen (2023: € 0,6 miljoen) voor voornamelijk gealloceerde kredietfaciliteiten. Ten behoeve van overige partijen zijn garanties afgegeven voor een bedrag van € 4,7 miljoen (2023: € 5,3 miljoen).

Garanties zoals omschreven in Boek 2, Artikel 403 van het BW zijn door Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. gegeven ten behoeve van het merendeel van haar Nederlandse groepsmaatschappijen. Het overzicht met deze groepsmaatschappijen ligt ter inzage bij de Kamer van Koophandel.

Verder hebben transacties met verbonden partijen, welke geen betekenis hebben, plaatsgevonden onder normale marktvoorwaarden.

Huur-, lease- en overige verplichtingen

De totale verplichtingen kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Huur en lease

Overige verplichtingen

Totaal niet uit de balans

In het kader van de reguliere bedrijfsuitoefening worden in- en verkoopverplichtingen met derden aangegaan.

Fiscale eenheid

Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. en al haar Nederlandse groepsmaatschappijen waarin een 100% belang wordt gehouden, met uitzondering van enkele entiteiten waarin geen activiteiten plaatsvinden, vormen een fiscale eenheid. Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor belastingverplichtingen van alle in de fiscale eenheid opgenomen groepsmaatschappijen. Op balansdatum is het totaal aan niet uit de balans blijkende belastingverplichtingen van deze groepsmaatschappijen nihil (2023: nihil).

Claims

Agrifirm heeft enkele claims ontvangen waarvan de omvang en afwikkeling thans nog onzeker is. Van verdere informatieverschaffing is afgezien op grond van RJ 252.

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening

Netto-omzet (11)

De specificatie van de netto-omzet per activiteit is als volgt:

Voeders en akkerbouw

Co-producten

De splitsing van de netto-omzet naar afzetgebied is als volgt:

Overige bedrijfsopbrengsten

Onder overige bedrijfsopbrengsten zijn opgenomen de opbrengsten met betrekking tot logistieke dienstverlening ten behoeve van derden, de opbrengst uit verhuur van materiële vaste activa en de boekwinst op verkoop van hoofdzakelijk onroerend goed.

Personeelskosten (12)

De specificatie van de personeelskosten is als volgt:

Medewerkers

Overzicht aantal medewerkers per activiteit (in FTE ultimo boekjaar):

Transacties met verbonden partijen

Voor een bedrag van € 0,9 miljard (2023: € 1,2 miljard) wordt geleverd aan en afgenomen van leden van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. Verder hebben geen noemenswaardige transacties met verbonden partijen plaatsgevonden.

In Nederland is voor het grootste deel van de activiteiten de uitvoeringsovereenkomst met Centraal Beheer Algemeen Pensioenfonds vanaf 1 januari 2019 effectief.

De belangrijkste kenmerken daarvan zijn:

> Deelneming in het ondernemingspensioenfonds is verplicht gesteld voor werknemers en directie.

> Deze regeling verplicht uitsluitend betaling van de vastgestelde premies. In geen geval is een verplichting tot bijstorting of recht op teruggave/ premiekorting.

Aantal FTE ultimo boekjaar werkzaam in Nederland 1.815 (2023: 1.885).

Bezoldiging van bestuurders en commissarissen

De gegevens conform Artikel 383 lid 1 Titel 9 Boek 2 BW (inclusief pensioenlasten) zijn voor bestuurders van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. (tevens raad van commissarissen Agrifirm Group BV): € 443.000 (2023: € 416.000).

Afschrijvingen, amortisaties en bijzondere waardevermindering (13)

De specificatie van de afschrijvingen, amortisaties en bijzondere waardevermindering is als volgt:

Amortisatie goodwill 8.138

Afschrijving software 7.722 6.824

Bijzondere waardevermindering immateriële vaste activa 11.246 9

Afschrijvingen materiële vaste activa 28.985 27.052

Bijzondere waardevermindering materiële vaste activa

Bijzondere waardevermindering financiële vaste activa 833 -

Bijzondere waardevermindering vlottende activa 1.401Totaal

Overige bedrijfskosten (14)

De belangrijkste kosten die onder overige bedrijfskosten zijn opgenomen, hebben betrekking op vracht-, energie-, onderhoud- en reparatiekosten.

De kosten voor onderzoek en ontwikkeling bedragen € 1,4 miljoen (2023: € 2,4 miljoen).

Financiële baten en lasten (15)

De specificatie van de financiële baten en lasten is als volgt:

De financiële lasten betreffen onder andere rente op kortlopende schulden aan kredietinstellingen en rente op de Agrifirm loyaliteitsregeling. De baten betreffen onder andere rente-inkomsten uit langlopende vorderingen op klanten en vorderingen op kredietinstellingen. Daarnaast is in de financiële baten en lasten een bedrag van € 0,2 miljoen (2023: € 0,8 miljoen negatief) als negatieve koersresultaten verwerkt.

Belastingen (16)

De totale belastinglast is € 4,0 miljoen (2023: € 3,7 miljoen), waarvan de acute belastinglast € 6,7 miljoen (2023: € 1,0 miljoen) en de uitgestelde belastingbate

€ 2,7 miljoen bedraagt (2023: € 4,7 miljoen last). De belasting over het resultaat heeft voor € 4,1 miljoen (2023: € 5,4 miljoen last) betrekking op Nederland en voor € 0,1 miljoen bate (2023: € 1,7 miljoen bate) op buitenlandse activiteiten. De effectieve belastingdruk (-20,5%) wijkt af van het nominale tarief in Nederland (25,8%) wegens:

> Toepassing van de deelnemingsvrijstelling op het resultaat deelnemingen.

> Overige permanente verschillen tussen de fiscale en bedrijfseconomische grondslagen voor resultaatbepaling.

> Afwijkende tarieven in het buitenland.

> Onzekerheid omtrent het realiseren van belastingteruggave over sommige verliezen en waarderingsverschillen, waardoor geen latentie wordt gevormd danwel waarvoor de latentie wordt aangepast.

> Het vormen van actieve en passieve latenties voor

verliezen uit voorgaande jaren, die door resultaats verbetering worden geactiveerd.

De aansluiting tussen de effectieve belastingdruk en het in Nederland van toepassing zijnde nominale belastingtarief is als volgt:

in verband met

De relatief hoge percentages van afwijkingen in de effectieve belastingdruk worden met name verklaard door het lage saldo winst voor belasting. Hierdoor kennen de individuele oorzaken een relatief hoge afwijking op de effectieve belastingdruk.

Wet minimumbelasting 2024

Op 31 december 2023 is de Wet minimumbelasting 2024 (Pijler 2) in werking getreden. Deze wet bewerkstelligt dat multinationals en binnenlandse groepen met een omzet van ten minste € 750 miljoen over hun winst in elke jurisdictie waarin zij actief is, worden belast tegen een tarief van 15%. Voor Agrifirm is deze wet van toepassing. Agrifirm is op grond van de Pijler 2-wetgeving over 2024 geen belasting verschuldigd. Er is gebruik gemaakt van de verplichte uitzondering inzake de verwerking van latente belastingvorderingen en -verplichtingen die verband houden met Pijler 2-winstbelastingen.

Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht

Geldmiddelen

Geldmiddelen namen toe met € 26,3 miljoen (2023: € 104,6 miljoen toename). De mutatie van geldmiddelen kan als volgt worden verklaard:

Enkelvoudige balans per 31 december

(balans na winstbestemming)

Schulden

Kortlopende schulden

Enkelvoudige winst-en-verliesrekening

Grondslagen van waardering en resultaatbepaling in de enkelvoudige jaarrekening

Dit is de enkelvoudige jaarrekening van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A., opgericht op 1 juni 2010, statutair gevestigd te Apeldoorn, Nederland. Deze jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Nederlandse wet- en regelgeving voor financiële verslaggeving. Daarbij is gebruikgemaakt van de faciliteit, die artikel 362 lid 8, Titel 9 Boek 2 BW biedt, om in de enkelvoudige jaarrekening dezelfde grondslagen toe te passen als in de geconsolideerde jaarrekening.

Voor de grondslagen ten aanzien van de waardering van activa en passiva en voor de opstelling van de winst-en-verliesrekening wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening, voor zover de posten opgenomen in de enkelvoudige jaarrekening niet nader worden toegelicht.

Voor de presentatie van de enkelvoudige winst-en-verliesrekening is gebruikgemaakt van de vrijstelling die geldt volgens artikel 402, Titel 9 Boek 2 BW.

Een lijst van kapitaalbelangen, opgesteld volgens de wettelijke bepalingen, is op het kantoor van de vennootschap beschikbaar en bij het Handelsregister gedeponeerd.

Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

Financiële vaste activa (17)

Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt:

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

1 januari

Mutaties in boekwaarde

Netto

Valuta-omrekeningsverschillen en

Alle deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gehouden via Agrifirm Group BV.

Eigen vermogen (18)

Het verloop van het eigen vermogen is als volgt:

en

Het netto resultaat, een bedrag van € 23,6 miljoen negatief, wordt toegevoegd aan het eigen vermogen.

De hoofddirectie heeft in februari 2025 aan de raad van commissarissen een voorstel gedaan geen

Ledenkorting en geen Ledenvoordeel uit te keren.

Tijdens de vaststelling van de jaarrekening, in maart 2025, zal de ledenraad het voorstel resultaatbestemming bekrachtigen.

Valutaverschillen ontstaan door omrekening in euro’s van de waarde van buitenlandse deelnemingen. Voor deze verschillen is een wettelijke reserve gevormd. Als gevolg van omrekeningsverschillen is een negatieve

resultaat kosten van verschillen deelnemingen ontwikkeling

reserve ontstaan. De overige reserves zijn tot dit bedrag niet uitkeerbaar. Tevens is er een wettelijke reserve gevormd ter grootte van de geactiveerde externe uitgaven ten behoeve van de ontwikkeling van software binnen Agrifirm.

Honorarium accountant

De specificatie van het honorarium van de accountant belast met de controle van de jaarrekening is als volgt:

Ondertekening van de jaarrekening

Apeldoorn, 13 maart 2025

Namens het bestuur van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A.

Onderzoek van de jaarrekening 822 478 663

Overige controlediensten 80 27 171 8

Andere nietcontrolediensten 0 73 - 35

Totaal honorarium

Bovenstaande honoraria voor onderzoek van de jaarrekening is gebaseerd op de totale honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening 2024 ongeacht of de werkzaamheden reeds gedurende 2024 zijn verricht.

Fiscale eenheid

Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. en al haar Nederlandse groepsmaatschappijen waarin een 100% belang wordt gehouden, met uitzondering van enkele entiteiten waarin geen activiteiten plaats vinden, vormen een fiscale eenheid. Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor belastingverplichtingen van alle in de fiscale eenheid opgenomen groepsmaatschappijen. Op balansdatum is het totaal aan niet uit de balans blijkende belastingverplichtingen van deze groepsmaatschappijen nihil (2023: nihil).

Gebeurtenissen na balansdatum

Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum te vermelden in de jaarrekening.

G.H. Smeenk F. de Wildt Voorzitter Vicevoorzitter

K. van der Bos I. Bouwers

E.W. Friesen-Leibbrandt C. van Huët

A.C.M. Smits A. Wessels

Overige gegevens

Winstbestemming

Artikel 30 van de statuten van Coöperatie Koninklijke

Agrifirm U.A. bepaalt dat van het batig saldo van de winst en verliesrekening, dat blijkt uit de vastgestelde jaarrekening, een bedrag kan worden gereserveerd.

Op voorstel van het bestuur besluit de ledenraad over de bestemming van het resterende saldo.

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan: de ledenraad van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A.

Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2024

Ons oordeel

Wij hebben de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening voor het boekjaar geëindigd op 31 december 2024 van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. te Apeldoorn gecontroleerd.

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. per 31 december 2024 en van het resultaat over 2024 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

De jaarrekening bestaat uit:

> de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2024;

> de geconsolideerde en enkelvoudige winst-enverliesrekening over 2024;

> de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

De basis voor ons oordeel

Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op

grond hiervan zijn beschreven in de sectie Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening.

Wij zijn onafhankelijk van Coöperatie Koninklijke

Agrifirm U.A. (de onderneming) zoals vereist in de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta), de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Informatie ter ondersteuning van ons oordeel

Wij hebben onze controlewerkzaamheden bepaald in het kader van de controle van de jaarrekening als geheel en bij het vormen van ons oordeel hierover. Onderstaande informatie ter ondersteuning van ons oordeel en onze bevindingen moeten in dat kader worden bezien en niet als afzonderlijke oordelen of conclusies.

Onze focus op fraude en het niet-naleven van wet- en regelgeving

Onze verantwoordelijkheid

Hoewel wij niet verantwoordelijk zijn voor het voorkomen van fraude of het niet-naleven van wet- en regelgeving en van ons niet verwacht kan worden dat wij het niet-naleven van alle wet- en regelgeving ontdek-

ken, is het onze verantwoordelijkheid om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de jaarrekening als geheel geen afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

Onze controleaanpak met betrekking tot frauderisico’s Wij hebben de risico’s geïdentificeerd en ingeschat op een afwijking van materieel belang in de jaarrekening die het gevolg is van fraude. Wij hebben tijdens onze controle inzicht verkregen in de onderneming en de omgeving, de componenten van het interne beheersingssysteem, waaronder het risico-inschattingsproces en de wijze waarop het bestuur inspeelt op frauderisico’s en het interne beheersingssysteem monitort, alsmede de uitkomsten daarvan.

Wij verwijzen naar de paragraaf ‘Risicomanagement’ van het jaarverslag, waarin de (fraude)risicoanalyse van het bestuur is opgenomen.

Wij hebben de opzet en de relevante aspecten van het interne beheersingssysteem en in het bijzonder de frauderisicoanalyse geëvalueerd alsook bijvoorbeeld de gedragscode, klokkenluidersregeling en de incidentenregistratie. Wij hebben de opzet en het bestaan geëvalueerd, en voor zover wij noodzakelijk achten, de werking getoetst van interne beheersmaatregelen gericht op het mitigeren van frauderisico’s.

Als onderdeel van ons proces voor het identificeren van frauderisico’s, hebben wij frauderisicofactoren overwo-

gen met betrekking tot frauduleuze financiële verslaggeving, oneigenlijke toe-eigening van activa en omkoping en corruptie, in het bijzonder het werken met agenten, in nauwe samenwerking met onze forensische specialisten.

Wij hebben geëvalueerd of deze factoren een indicatie vormden voor de aanwezigheid van het risico op afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude.

In onze controle bouwen wij een element in van onvoorspelbaarheid. Ook hebben wij de uitkomst van andere controlewerkzaamheden beoordeeld en overwogen of er bevindingen zijn die aanwijzing geven voor fraude of het niet-naleven van wet- en regelgeving.

Wij houden rekening met het risico dat het management interne beheersmaatregelen kan doorbreken, aangezien dit risico in alle organisaties aanwezig is. Vanwege dit risico hebben wij onder meer schattingen beoordeeld op tendenties die mogelijk een risico vormen op een afwijking van materieel belang, met name gericht op belangrijke gebieden die oordeelsvorming vereisen en significante schattingsposten, zoals toegelicht in ‘Grondslagen van waardering en resultaatbepaling in de geconsolideerde jaarrekening’ onder ‘Oordelen en schattingen’ in de jaarrekening , waaronder de toets op een eventuele bijzondere waardevermindering en waardering van de voorraden. Ook hebben wij data analyse gebruikt om journaalposten met een verhoogd risico te signaleren en te toetsen en de zakelijke beweegredenen (of het ontbreken daarvan) beoordeeld van bijzondere

transacties, waaronder die met verbonden partijen.

Wij zijn bij het identificeren en inschatten van frauderisico’s uitgegaan van de veronderstelling dat er bij de opbrengstenverantwoording frauderisico’s bestaan. Wij hebben onder andere de omzetdoelstellingen van de onderneming (en de verschillende groepsonderdelen) overwogen en de realisatie daarvan. Wij hebben in reactie op het veronderstelde frauderisico onze werkzaamheden inzake de opbrengstenverantwoording bepaald en uitgevoerd.

Wij hebben kennisgenomen van de beschikbare informatie en om inlichtingen gevraagd bij leden van het bestuur van Coöperatie Koninklijke Agrifirm B.V., de hoofddirectie van Agrifirm Group BV, de afdeling audit & risk, de afdeling legal & governance alsmede bij lokale directeuren.

Uit de door ons geïdentificeerde frauderisico’s, ontvangen inlichtingen en andere beschikbare informatie volgen geen specifieke aanwijzingen voor fraude of vermoedens van fraude met een mogelijk materieel belang voor het beeld van de jaarrekening. Inherent aan het werken met agenten zijn er (rest)risico’s zoals in de paragraaf ‘Risicomanagement’ van het jaarverslag.

Onze controleaanpak met betrekking tot het risico van niet voldoen aan wet- en regelgeving Wij hebben passende controlewerkzaamheden verricht inzake de naleving van de bepalingen van de relevante

wet- en regelgeving die van directe invloed zijn op de verantwoorde bedragen en toelichtingen in de jaarrekening. Daarnaast hebben wij de omstandigheden ingeschat met betrekking tot het risico van niet-naleven van wet- en regelgeving waarvan redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze van materiële invloed kunnen zijn op de jaarrekening, op basis van onze ervaring in de sector, door afstemming met het bestuur van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A., de hoofddirectie van Agrifirm Group B.V. en afdeling legal & governance, het lezen van notulen, het kennisnemen van rapporten van de afdeling audit & risk en het uitvoeren van gegevensgerichte werkzaamheden gericht op transactiestromen, jaarrekeningposten en toelichtingen. Wij verwijzen naar de paragraaf ‘Risicomanagement’ van het jaarverslag.

We hebben verder kennisgenomen van advocatenbrieven en zijn alert gebleven op indicaties voor een (mogelijke) niet-naleving gedurende de controle. Ten slotte hebben we schriftelijk de bevestiging ontvangen dat alle bekende gebeurtenissen van niet-naleving van wet- en regelgeving met ons zijn gedeeld.

Onze controleaanpak met betrekking tot de continuïteitsveronderstelling

Zoals toegelicht in het onderdeel ‘Grondslagen van waardering en resultaatbepaling in de geconsolideerde jaarrekening’ onder ‘Inleiding en toelichting’ van de jaarrekening, is de jaarrekening opgemaakt op basis

van de continuïteitsveronderstelling. Bij het opmaken van de jaarrekening heeft het bestuur een specifieke beoordeling gemaakt van de mogelijkheid van de onderneming om haar continuïteit te handhaven en de activiteiten voort te zetten voor de voorzienbare toekomst.

Wij hebben de specifieke beoordeling met het bestuur besproken en professioneel-kritisch geëvalueerd. Wij hebben overwogen of de specifieke beoordeling van het bestuur op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, alle relevante gebeurtenissen en omstandigheden bevat waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen.

Op basis van onze werkzaamheden hebben wij geen materiële onzekerheden ten aanzien van de continuïteit geïdentificeerd. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een onderneming de continuïteit niet langer kan handhaven.

Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie

Het jaarverslag omvat andere informatie naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij.

Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie:

> met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat;

> alle informatie bevat die op grond van Titel 9 Boek 2 BW is vereist voor het bestuursverslag en de overige gegevens.

Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat.

Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in Titel 9 Boek 2 BW en de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening.

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het bestuursverslag bestaande uit ‘Royal Agrifirm Group’, ‘Directieverslag’, ‘Royal Agrifirm Group in 2024’ en ‘Governance’ en de overige gegevens in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Beschrijving van verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening

Verantwoordelijkheden van het bestuur voor de jaarrekening

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is het bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de onderneming in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet het bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het voornemen heeft om de coöperatie te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening.

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening

Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee

voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.

Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten ontdekken.

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel.

Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. De sectie Informatie ter ondersteuning van ons oordeel hierboven, bevat een informatieve samenvatting van onze verantwoordelijkheden en de uitgevoerde werkzaamheden als basis voor ons oordeel. Onze controle bestond onder andere uit:

> het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel be -

lang bevat als gevolg van fraude of fouten, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing;

> het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de onderneming;

> het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan;

> het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen;

> het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.

Wij zijn verantwoordelijk voor het plannen en uitvoeren van de groepscontrole om voldoende en geschikte controle-informatie te verkrijgen met betrekking tot de financiële informatie van de entiteiten of bedrijfsonderdelen binnen de groep als basis voor het vormen van een oordeel over de jaarrekening. Tevens zijn wij verantwoordelijk voor de aansturing van, het toezicht op, de beoordeling en evaluatie van de controlewerkzaamheden die in het kader van de groepscontrole zijn uitgevoerd. Wij dragen de volledige verantwoordelijkheid voor onze controleverklaring.

Communicatie

Wij communiceren met het bestuur onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.

Zwolle, 13 maart 2025

EY Accountants B.V.

drs. J. Spijkerboer RA

Bijlagen

Achtergrondinformatie duurzaamheidsrapportage

Agrifirm streeft ernaar een evenwichtig, betrouwbaar en duidelijk beeld te geven van haar aanpak en prestaties op het gebied van duurzaamheid. Deze bijlage van het jaarverslag 2024 van Royal Agrifirm Group bevat informatie over de managementen rapportagemethodes die we gebruiken bij het opstellen van de duurzaamheidsgegevens, -resultaten en -thema’s.

Borging en implementatie

De Director Public & Cooperative Affairs van Agrifirm borgt het duurzaamheidsbeleid in de organisatie. De voortgang van de uitvoering van dit beleid wordt meerdere keren per jaar besproken in het global leadership team. De Global Sustainability Lead is verantwoordelijk voor het implementeren van het duurzaamheidsbeleid op groepsniveau, het delen van kennis, het uitzetten van de beleidslijnen, het sturen op de KPI’s en het monitoren van, en bijdragen aan, belangrijke duurzaamheidsdiscussies in de agrarische sector.

Materialiteit

Onze huidige duurzaamheidsstrategie en -initiatieven zijn gebaseerd op een materialiteitsanalyse, die ons

helpt de meest relevante onderwerpen voor onze organisatie te begrijpen. In 2022 voerden we een materialiteitanalyse uit van onze wereldwijde activiteiten om beter inzicht te krijgen in, en prioriteit te geven aan, de gebieden waar we de grootste impact hebben op het milieu en de samenleving. Op basis van onderwerpen uit (toekomstige) wet- en regelgeving, sectorspecifieke standaarden, voorgaande materialiteitsanalyses én de materialiteitsanalyse van concurrenten, stelden we een longlist aan mogelijke materiële onderwerpen op. Deze longlist bevatte onderwerpen op het gebied van milieu, maatschappij en goed bestuur (Environmental, Social en Governance - ESG). Voor elk onderwerp op de longlist stelden we een korte beschrijving op, waarbij we zoveel mogelijk gebruikmaakten van bestaande omschrijvingen uit onder meer wet- en regelgeving en bestaande standaarden.

Op basis van de Global Reporting Initiative-definitie (GRI) onderscheidden we de volgende relevante stakeholdergroepen voor Agrifirm: ketenpartijen, NGO’s, overheden, medewerkers, leden en klanten, leveranciers, belangenbehartigers, financiers en de raad van commissarissen. Om de balans te bewaren tussen de input vanuit verschillende delen van de wereld, pasten

we een verdeelsleutel toe op basis van de netto-omzet in 2021 in de landen waarin Agrifirm actief is. Als gevolg daarvan was twee derde van de benaderde stakeholders gevestigd en afkomstig uit Nederland en België, één derde was gevestigd of afkomstig uit de andere landen waarin we actief zijn, zoals China, Brazilië, Polen en Hongarije. De stakeholders ontvingen een online survey waarin we hen vroegen aan te geven in hoeverre Agrifirm:

> economische, milieu of sociale impact heeft op het

ESG-onderwerp;

> het ESG-onderwerp kan beïnvloeden;

> door het managen van het ESG-onderwerp kan bijdragen aan een succesvolle(re) bedrijfsvoering op lange termijn, waarbij zorg wordt gedragen voor de belangen van stakeholders en de gemeenschap.

Aan elk ESG-onderwerp konden de stakeholders één, twee of drie sterren toekennen. Na afloop was het mogelijk om aanvullende onderwerpen aan te dragen en de score te bevestigen of te wijzigen.

De uitkomsten van de materialiteitsanalyse werden geplot in een matrix. Deze werd vervolgens besproken in diepte-interviews – één interview per stakeholdergroep – en met de hoofddirectie. Op basis van de interviews en de reflectie van de hoofddirectie werden de meest relevante materiële onderwerpen bepaald.

Dubbele materialiteit

In het kader van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) hebben we in 2024 een dubbele materialiteitsanalyse uitgevoerd, waarover we in het jaarverslag over 2025 uitgebreid zullen rapporteren. Deze analyse vormt de basis voor een CSRD-conforme duurzaamheidsrapportage van Agrifirm en benadrukt onze toewijding om, in samenwerking met onze stakeholders, de meest relevante ESG-thema’s voor onze organisatie te identificeren.

Voorbereidingen op de CSRD

In 2024 en begin 2025 bereiden we het implementeren van de CSRD-vereisten voor. Dit betreft onder andere een update van onze duurzaamheidsstrategie, het verfijnen van onze dataverzamelingsprocessen, het verbeteren

van ESG-toelichtingen en het samenwerken met externe auditors. Daarmee willen we voldoen aan verplichtingen om een accountantsverklaring met een ‘beperkte mate van zekerheid’ te krijgen. Deze inspanningen helpen ons om transparanter en vollediger te rapporteren in een snel veranderend ESG-rapportagelandschap.

Reikwijdte verslagleggingsproces

Dit jaarverslag bevat kwalitatieve en kwantitatieve informatie over 2024 en omvat de consolidatiekring van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A., met uitzondering van Welkoop Retail Holding BV. Welkoop wordt niet meegenomen vanwege het unieke karakter van deze onderneming. Welkoop heeft een eigen duurzaamheidsbeleid met bijbehorende maatregelen. Alle gerapporteerde data omvat de consolidatiekring. De duurzaamheidsinformatie wordt separaat van de financiële systemen opgevraagd. We streven ernaar om zoveel mogelijk de dataverzameling in de toekomst in de financiële systemen te integreren.

Verslagleggingscriteria

Voor het rapporteren van de voortgang op onze CSR KPI’s maken we waar mogelijk gebruik van de GRI Standards. Voor enkele KPI’s hebben we afzonderlijke rapportagecriteria opgesteld. In dat geval sluiten de GRI KPI’s onvoldoende aan op onze aanpak, onze markt en onze bedrijfsvoering. Hieronder staan per KPI de definities en criteria die we toepassen, de scope en eventuele bijzonderheden.

KPI: Responsible sourcing

Met behulp van risico-assessments berekenen we of een grondstof afkomstig is uit een hoog-risico of laag-risico land. De risico-assessments van de herkomstlanden worden om de vijf jaar geüpdatet door een onafhankelijke partij uit de internationale agrarische sector. In de assessments wordt het risico bepaald op non-compliance met de geldende wet- en regelgeving. De uitkomsten van onze risico-assessments sluiten aan op resultaten van de Country Legal Compliance Assessment van SAI Platform (2019). In 2021 werden de assessments geüpdatet door Control Union.

Een volume ingekochte grondstof kan op drie manieren aangemerkt worden als verantwoord ingekocht:

> De grondstof is afkomstig uit een laag-risico land (teeltorigine) volgens de risicolandenlijst, opgesteld door Control Union.

> De grondstof is afkomstig uit een hoog-risico land (teeltorigine) volgens de risicolandenlijst, maar het volume van de ingekochte grondstof is gecertificeerd middels een duurzaamheidscertificaat. Toegestane certificaten zijn uitsluitend certificaten die voldoen aan de FEFAC Soy Sourcing Guidelines (soja), RSPO-certificaten voor palmproducten en ISCCcertificaten voor overige grondstoffen.

> De grondstof is afkomstig uit een hoog-risico land (teeltorigine) volgens de risicolandenlijst, maar samen met de leverancier zijn mitigerende maatregelen genomen in de toeleveringsketen.

Wanneer de herkomst van een grondstof volledig onbekend is, wordt deze grondstofstroom niet meegerekend als verantwoord totdat de herkomst kan worden bepaald. Manieren om de herkomst te bepalen zijn: eigen schattingen op basis van ervaring in de grondstoffenmarkt, schattingen op basis van gesprekken met toeleveranciers en een contractueel afgesproken herkomst. We streven ernaar om herkomst (op landniveau) als vereiste mee te nemen in alle contacten met leveranciers en vast te leggen in onze IT-systemen.

De in scope grondstoffen van de KPI vormen 74,4% (2023: 69%) van het totaal ingekochte volume diervoedergrondstoffen. In 2024 kochten we 3.059.000 ton diervoedergrondstoffen in (2023: 3.603.000 ton) waarvan 2.274.509 ton (2023: 2.493.040 ton) in scope voor de KPI responsible sourcing. Voor meer informatie over ons verantwoord inkoopbeleid en de methodologie voor de risico-assessments, verwijzen wij u naar het ‘Verantwoord Inkoopbeleid 2022’ opgesteld door Agrifirm.

KPI: Responsible operations

Voor de broeikasgasemissies van Agrifirm rapporteren we onze scope 1- en scope 2-emissies in lijn met het Greenhouse Gas Protocol. Alle productie-, kantoor- en opslaglocaties van de consolidatiekring van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A. zijn in scope. Dit betekent dat alleen joint ventures en minderheidsdeelnemingen

out of scope zijn. Voor de KPI wordt Welkoop ook out of scope geplaatst vanwege het eigen karakter van deze onderneming en de eigen duurzaamheidsrapportage van Welkoop.

De emissiefactoren zijn in 2024 opnieuw vastgesteld met behulp van een externe consultant. De nieuwe emissiefactoren zijn voor 2025 ingevoerd. In 2024 is het effect van de nieuwe emissiefactoren voor alle productielocaties beoordeeld. Voor nagenoeg alle productielocaties was het effect verwaarloosbaar (minder dan 1% afwijking), behalve voor de productielocaties in Brazilië en Oekraïne. In beide landen ging de emissiefactor aanzienlijk omlaag vanwege een hoger aandeel hernieuwbare energie in de aangekochte elektriciteit. Daarnaast is in 2024 de productielocatie Zwolle gesloten. Deze wordt ontmanteld en zal geen veevoer meer produceren.

Voor onze emissiereductiedoelstelling is het basisjaar 2019 gekozen. Dit is het laatste jaar waarbij géén

Garanties van Origine (GVO’s) zijn aangeschaft. Het basisjaar is representatief voor de totale emissies en een gangbaar, gemiddeld productiejaar. Het emissieprofiel van 2019 is daardoor bruikbaar als referentieprofiel. De emissies in het basisjaar worden alleen herrekend wanneer productie-, kantoor- of opslaglocaties worden verkocht.

De uitstoot van scope 2-emissies wordt berekend aan de hand van de emissiefactoren van contractuele

instrumenten zoals GVO’s. De CO2-uitstoot van de elektriciteit waarvoor ook een garantie van oorsprong van dezelfde hoeveelheid is gekocht.

De locatiegebaseerde methodiek biedt inzicht in de gemiddelde emissies op de plaats waar de elektriciteit wordt geconsumeerd. De uitstoot wordt berekend aan de hand van de gemiddelde emissie-intensiteit van het net. Vanuit het oogpunt van transparantie, rapporteert

Agrifirm de marktgebaseerde en de locatiegebaseerde uitstoot van scope 2.

De rapportage van de broeikasgasemissies omvat de uitstoot van CO2 D e uitstoot van de gassen CH4, N2O, HFCs, PFCs, SF6 wordt niet meegenomen. De uitstoot van elektriciteit wordt berekend op basis van aangekochte elektriciteit. Elk jaar worden de emissiefactoren geüpdatet door een externe consultant.

De emissiefactoren, die van toepassing zijn in het land waar een betreffende productie-, kantoor-, of opslaglocatie zich bevindt, worden gebruikt

voor de berekening van de broeikasgasemissies.

De emissiefactoren worden aan het begin van elk kalenderjaar geüpdatet in de emissieboekhouding.

In 2022 zijn landspecifieke CO2 -emissiefactoren voor gas toegevoegd aan de emissieboekhouding. Dit resulteerde in een specifieke en preciezere berekening. B esloten is om deze wijziging eenmalig door te voeren voor de emissieberekening van het basisjaar en het eerder gerapporteerde jaar 2023. Op die manier wordt de vergelijkbaarheid van de cijfers geborgd.

De volgende bronnen voor emissiefactoren zijn gebruikt bij de calculatie van de gerapporteerde cijfers (Bilan Carbone-methode):

Elektra:

> In Nederland: https://www.CO2emissiefactoren.nl;

> Alle productie- en opslaglocaties buiten Nederland: voor elektriciteit de IEA electricity EFs 2023

Gas:

> http://wds.iea.org/wds/pdf/gas_documentation.pdf

> https://www.CO2emissiefactoren.nl

Voor alle andere energiedragers (waaronder stoom) worden de emissiefactoren uit de Bilan CarboneTM

Method BC V.8.9 gebruikt.

KPI: Responsible solutions

In 2021 ontwikkelden we een protocol om op een eenduidige manier af te wegen of een product, dienst of concept een responsible solution is. De ontwikkeling van het protocol was een intern proces omdat het protocol geschikt moest zijn om het type producten, diensten en innovatieprojecten in het portfolio te beoordelen. Commerciële belangen speelden hierbij een rol. Om onafhankelijke feedback te ontvangen op het protocol en de wijze waarop deze KPI wordt vormgegeven, evalueerden een onafhankelijke wetenschapper het protocol in 2024. In 2025 gaan we in gesprek met externe stakeholders over de opzet van deze KPI.

In het protocol worden productmarketingmanagers gevraagd de impact van een product, dienst of concept op de zes thema’s van het duurzaamheidsbeleid in te schatten, bijvoorbeeld de CO2-emissie reductie bij het gebruik van het product. Met een positieve of negatieve schatting (-5,-3, -1, 1, 3, 5) wordt een totale, geschatte impactscore bepaald. Een product, dienst of concept is een responsible solution wanneer de totaalscore positief is én het aantoonbaar is – middels onderzoeksresultaten en data – dat het product, dienst of concept beter presteert op de duurzaamheidsthema’s dan de ‘standaard in de markt’.

Op basis van onze activiteiten, trends en uitdagingen in de voedselketen definieerden we zes strategische pilaren:

1. Duurzame inkomsten

2. Verantwoorde en efficiënte productiesystemen

3. Gezonde dieren

4. Duurzame, verbeterde opbrengsten

5. Betrouwbare ketens

6. Klimaatvriendelijke productie

Een multidisciplinair team van medewerkers bespreekt het protocol en het besluit of een product, dienst of concept een responsible solution is. Dit zorgt ervoor dat het protocol op eenduidige manier wordt beoordeeld en toegepast. Op basis van een positief besluit van het multidisciplinaire team monitoren we de bruto winstmarge van het product, dienst of concept. Het percentage bruto winstmarge dat resulteert uit de verkoop van responsible solutions berekenen we door de bruto winstmarge van alle responsible solutions te delen door de totale bruto winstmarge van Agrifirm. Wanneer een product of dienst is goedgekeurd, wordt de bruto winstmarge van het volledige boekjaar meegenomen in de rapportage van de KPI.

In 2024 hebben we besloten om elke responsible solution binnen twee jaar na goedkeuring opnieuw te beoordelen.

Op die manier houden we elkaar scherp en voorkomen we dat bepaalde producten en diensten ‘voor altijd’ ingerekend worden als responsible.

Colofon

Dit is een uitgave van Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A.

Coöperatie Koninklijke Agrifirm U.A.

Landgoedlaan 20

7325 AW Apeldoorn Nederland

+31 88 488 10 00

www.agrifirm.com

info@agrifirm.com

KvK 08226836

Ontwerp & realisatie

DTP-Vormgeving Agrifirm

Tekst en bijdragen

Frank van der Vorst

Communicatie Agrifirm

Fotografie

Daniel Wenzel

Ivo Hutten

Linelle Deunk Photography

Marcel Bekken

Marnix Klooster

RM Fotografie

Wim Roefs

Adobe Stock

Begrippenlijst

Begrip Definitie

RAG Royal Agrifirm Group

Arable Akkerbouw

ASIA Azië

AVA Agrifirm Group Algemene Vergadering van Aandeelhouders

CEE Centraal Oost Europa

Compound Feed International Voer dat wordt geproduceerd op basis van de verschillende groeistadia van dieren, verschillende fysiologische behoeften en verschillende productietoepassingen.

CSR Corporate Social Responsibility, ook wel bekend als maatschappelijk verantwoord ondernemen.

EMEA Europa, Midden Oosten & Afrika

GLT Global Leadership Team

Governance Uitvoeren van beleid, de controle op deze uitvoering, de verdeling van macht en de gedragsregels en principes.

LATAM Latijns Amerika

Monogastric Europe Agrifirm Monogastric levert in Nederland hoogwaardige premixen, concentraten, mineralenmengsels en additieven voor de varkens- en pluimveehouderij in met name Nederland, België, Polen en Hongarije.

Pigs Varkens

Plant Based Solutions Agrifirm Plant Based Solutions levert in Nederland hoogwaardige teeltproducten voor akkerbouw, bloembollen, fruitteelt, vollegrondsgroenten en loonwerk. Daarnaast adviseren en begeleiden we telers bij onder meer het behalen van rendement uit hun gewassen. Daarbij houden we rekening met de sterk veranderende wet- en regelgeving.

PPO Pigs, Poulty & Organic (varkens, pluimvee en organisch)

Poultry Pluimvee

Ruminants NL Agrifirm Ruminants levert in Nederland hoogwaardige diervoeders, premixen, concentraten, mineralen-mengsels en additieven voor rundvee, schapen en geiten. Daarnaast adviseren we onze klanten over het toepassen van producten en ontwikkelen we nieuwe, duurzame voerconcepten.

Specialties  Agrifirm Specialties levert wereldwijd nutritionele producten zoals premixen, concentraten, mineralenmengsels en additieven voor integratoren, boerenbedrijven en mengvoerbedrijven.