04 Magazine voor leden van coรถperatie Agrifirm
12 | 2020
Better Together
Boeren met hart voor natuur, bodem en mens
Innovatief stalsysteem voor varkens
Kansen voor korte ketens
PAGINA 6
PAGINA 14
PAGINA 26
voorwoord
2
Uitdagingen overwonnen 2020 zou voor Agrifirm altijd al een bijzonder
Nederland, varkenspest in Duitsland. Aanhoudende
jaar worden. Het was immers de naam van ons
onduidelijkheid uit Den Haag, protesterende boeren.
vierjarenplan, wat we in 2016 hebben opgesteld. Maar dat het zo uitzonderlijk zou worden had
En toch is de conclusie positief wat mij betreft.
niemand voorzien. De combinatie van corona en de
We hebben het volgehouden, we staan klaar voor het
uitdagingen in de Nederlandse markt maakten het
nieuwe jaar. Dat zal z’n eigen uitdagingen hebben.
een jaar wat we niet snel zullen vergeten. Dat geldt
Maar we geloven niet in opgeven. De Nederlandse
voor onze leden en voor onze medewerkers.
voedselproductie zal ontzettend belangrijk blijven. Zoals in onze nieuwe strategie staat: in een groeiende
Zo aan het einde van het jaar stel ik vast dat het
wereld is er behoefte aan Nederlandse producten
heel bijzonder is hoe goed we met elkaar hebben
en kennis. Dat betekent niet dat ‘wij de hele wereld
kunnen doorwerken, en dat er ontzettend veel is
voeden’. Het betekent wel dat er een belangrijke
goed gegaan. De oogsten zijn binnen, de dieren
en betekenisvolle rol blijft bestaan voor agrarisch
gevoerd. Ondanks alle uitdagingen werkte de keten
Nederland, en Agrifirm als onderdeel daarvan.
door, en konden we zo samen voedsel produceren voor miljoenen mensen. Er waren zeker tegenslagen
De nieuwe strategie inspireert. We zien samen
en uitdagingen. Lage prijzen door wegvallende vraag,
zoveel mogelijkheden om de voedselvoorziening nog
export die deels stil kwam te liggen. Vogelgriep in
beter te maken, nog beter passend bij de eisen van vandaag en morgen. We zien de innovatieve kracht van Nederlandse telers en boeren, iets waar Agrifirm op vele manier aan kan bijdragen. En we zien de hele concrete mogelijkheden in het buitenland om ons bedrijf ook daar door te laten groeien. Nu wij de uitdagingen van 2020 hebben overwonnen, ben ik er meer dan ooit van overtuigd dat er een prachtige en sterke toekomst in het verschiet ligt voor ons allemaal in deze mooie en zo ontzettend belangrijke sector. Maar eerst: genieten van de feestdagen! Ik wens jullie een mooi kerstfeest en een prachtig nieuw jaar.
Dick Hordijk CEO Royal Agrifirm Group
3
In de regio Utrecht en Gelderland: Samen doe je het beter
4
12
Jongeren Interview Corine de Winter
interview
Melkveehouderij Erf-32 en zuivelbedrijf Erf-1
20
Circulaire diervoeding: brijvoer
22
Melkvee Producten en diensten
Duurzaam bloembollen telen
Integrale oplossing voor emissies en mest
24
Interview CFO Margret Kleinsman
13
14
25
Coรถperatienieuws
26
Trendwatching Korte ketens
28
Van de boer Het echte verhaal
mooi werk
Geiten melken
19
COLOFON
Better Together is het ledenmagazine van coรถperatie Agrifirm en verschijnt 4 keer per jaar. Contact communicatie@agrifirm.com | T 088 - 4881000 Fotografie Agrifirm, Ivo Hutten, Theo Tangelder en Daniel Wenzel Concept en realisatie JEEN communicatie Drukwerk Bek, Veghel
inhoud
10
interview
4
Boeren met hart voor natuur, bodem en mens
5
interview
>>
interview
6
Irene en Klaas-jan Bruins zijn niet alleen zus en broer, maar runnen
Wat gebeurt er op Erf-1
in maatschap met hun ouders biologisch melkveebedrijf Erf-32
en Erf-32?
en zuivelbedrijf Erf-1 op het Overijsselse Kampereiland. Op Erf-1
Klaas-jan: “Erf-1 is het bedrijf
verwerken zij hun melk tot zuivelproducten, zoals kaas en yoghurt.
waar het allemaal begon. Mijn
Ze boeren met hart voor de natuur, de bodem, mensen en dieren.
ouders, Harry en Petra, namen
Irene maakt als agro-diĂŤtist de verbinding tussen gezondheid en
het bedrijf in 1987 over van
voedsel.
de ouders van mijn moeder. In 2010 schakelden ze om naar biologisch. Het zuivel- en het melkveebedrijf zaten in die tijd nog op dezelfde locatie. Precies een jaar geleden kreeg het melkveebedrijf een nieuwe locatie: Erf-32. Dat neem ik geheel voor mijn rekening. Het jongvee en de droge koeien staan op Erf-1. Daar heeft mijn zus Irene ook haar zuivelbedrijf en
Klaas-jan Bruins (30), getrouwd met Mellanie en vader van Thijs en Sven Werkzaamheden Runt biologische melkveehouderij Erf-32 in Kampereiland, Overijssel Bedrijf > 160 melkkoeien > 115 hectare
7
Waarom kozen jullie ouders
gewasbeschermingsmiddelen.
Irene: “Erf-1 verwerkt de melk
voor biologisch boeren?
De bodem krijgt al jaren veel
van Erf-32 tot dagverse zuivel
Klaas-jan: “Mijn ouders zaten
aandacht, evenals natuur-
en boerenkaas. Dat is een
eigenlijk altijd al heel dicht
beheer.”
beschermde titel en is alleen
tegen biologisch aan. Ze
van toepassing op kaas van
gebruikten bijvoorbeeld
Hoe zijn jullie in het bedrijf
eigen, rauwe melk. De productie
weinig kunstmest en mijn
gestapt?
is een vak apart. Je veestapel
vader vertrouwde er na
Irene: “Na mijn opleiding
moet echt gezond zijn, anders
onderzoek op dat ze ook wel
Voeding & Diëtiek werkte ik
lukt het niet. Dat doet Klaas-
zonder konden. Een kleine
binnen de Isala Klinieken en
jan ontzettend goed. We laten
berekening leerde hem dat het
later in het Deventer Ziekenhuis.
ook aan consumenten zien
een uitdaging zou worden om
Ik specialiseerde me onder
wat erbij komt kijken om
gangbaar en extensief door
andere in diabetes en merkte
voedsel te produceren. Zo
te boeren. Financieel gezien
dat veel patiënten weinig
stellen we mensen in staat om
was biologisch boeren net zo
basiskennis over voeding
tot de oorsprong van voedsel
uitdagend. Toen was de keuze
hadden. Gedrag is lastig te
te komen en een kijkje in de
snel gemaakt: duurzamer
veranderen vanachter een
productiekeuken te nemen.”
werken zonder kunstmest en
bureau. In 2012 startten mijn
Irene Prinsen-Bruins (33), getrouwd met Roel en moeder van Owen en Lauren Werkzaamheden Agro-diëtist en zuivelaar bij zuivelbedrijf Erf-1
interview
hier verkopen wij ook rundvlees.”
>>
interview
8
>> ouders en ik met het maken van
Ten opzichte van gangbare
is opgehaald, wordt er in de
eigen zuivelproducten op ons
bedrijven, halveren we hiermee
fabriek wel wat van gemaakt.
eigen bedrijf en kwam ik op de
de stikstofuitstoot per hectare.
Ik ben er zelf erg mee bezig hoe
boerderij in gesprek met mensen
We hebben 20 hectare kruiden-
die kringloop meewerkt in ons
die vragen hadden over voedsel.
rijk grasland met klaver,
bedrijf.”
Die twee werelden breng ik nu
cichorei, weegbree en
samen in mijn beroep als agro-
pimpernel.
diëtist. Ik vind namelijk dat de
Ook hebben
voor-lich-ting over goed voedsel
we plas-
moet beginnen op de plek waar
dras
dat voedsel wordt geproduceerd:
op de
de boerderij.”
huis-
Klaas-jan: “Ik ben van huis uit
kavel
werktuigbouwkundige. Toen Irene
waar-
zelf begon met zuivelen en als
door
agro-diëtist de verbinding legde
we
tussen voedsel en gezondheid,
hopen
was mijn interesse gewekt en
dat de
besloot ik ook in de maatschap
weidevogels
te stappen.”
de komende
Irene: “Ik vind dat boeren best meer mogen nadenken over
“We laten aan consumenten zien wat erbij komt kijken om voedsel te produceren.”
jaren ons grasland
wat er bijvoorbeeld met onze melk gebeurt als het eenmaal is opgehaald. Voedsel is ontzettend
goedkoop. Ga maar na: yoghurt voor een euro? Dat kan
Jullie boeren naar eigen zeggen
gaan ontdekken. We hebben
toch niet met gezond voedsel?
‘met hart voor de natuur en de
ongeveer 3 hectare natuurland
Daar zou je niet mee moeten
bodem’. Hoe doen jullie dat?
bij Erf-1. Dat is in handen van
stunten. Die verbinding met het
Klaas-jan: "Ik zie het melkvee-
Staatsbosbeheer en wij beheren
gezonde eindproduct vind ik heel
bedrijf als onderdeel van de
het samen met onze buurman.
belangrijk.”
natuur. Wij boeren zonder
We zijn vorig jaar van 50 naar
kunstmest en gewas-
115 hectare gegroeid met Erf-32
Welke invloed heeft corona op
beschermingsmiddelen
erbij, dus volop kansen om nog
jullie bedrijf?
en voeren biologisch krachtvoer.
meer te doen. De opbrengst van
Irene: “Mensen hebben meer tijd
het land is nog steeds heel goed
om na te denken over gezond
en komt ook nog eens gezond tot
voedsel en de bereiding ervan.
stand. Dat begint in de bodem:
Zeker nu de horeca dicht is,
die wil ik zo biodivers en gezond
gaan mensen zelf kijken hoe ze
mogelijk houden. Dat werkt door
thuis wat bijzonders op tafel
in onze producten.
kunnen krijgen. En worden zich
De kringloop op een bedrijf
er bewuster van dat, als ze goed
komt in de melk tot uiting.
voor zichzelf zorgen en goed
Zo wordt er niet vaak meer naar
eten, ze weerbaarder zijn. Dan
melk gekeken: als het eenmaal
weten ze ons bedrijf steeds meer te vinden. Het is bijzonder om te zien dat iets zwaars als een pandemie de bewustwording
9
Hoe is het om het bedrijf met
Irene: “Het is fijn dat je zaken
Klaas-jan: “De huisverkoop
jullie familie te runnen?
samen kunt aanpakken, al
is verdubbeld in coronatijd:
Klaas-jan: “Nu we de tweede
schuurt dat ook wel eens.
zuivelproducten en de kaas
locatie bij ons bedrijf hebben
Maar uiteindelijk sta je samen
doen het goed bij de consument.
getrokken, hebben we meer
ergens voor. Ik vind het knap
Ongeveer 10% van onze
vrijheid. Er zijn nu eigenlijk
van mijn ouders dat zij ons
producten verkopen we via deze
twee kapiteins op het schip.
het vertrouwen geven om het
huisverkoop. De rest leveren
We blijven kritisch op elkaar,
bedrijf verder te ontwikkelen.
we aan zakelijke klanten, zoals
maar dat gaat in goede harmonie.
Dan moet je openstaan voor
bijvoorbeeld supermarkten en
Iedereen heeft zijn eigen taken
andere visies en loslaten wat je
horecabedrijven. De verkoop
en verantwoordelijkheden.
zelf altijd hebt gedaan. In mijn
aan supermarkten loopt nog
We zijn het afgelopen jaar erg druk
prima, levering aan de horeca is nu natuurlijk een stuk minder.”
“Voorlichting over goed voedsel moet beginnen op de boerderij."
vaders geval betekende dat heel letterlijk: afbreken wat je hebt
geweest, dus het
opgebouwd om verandering
is tijd om weer
te bewerkstelligen. Ook heb
even bij elkaar
ik respect voor de stap die
te gaan
Klaas-jan heeft gezet: het hele
zitten om te
melkveebedrijf runnen is een
bekijken hoe
grote verantwoordelijkheid.”
we draaien en hoe we elkaar kunnen helpen.”
interview
over voedsel aanwakkert.”
in de regio
10
Agrifirm is een landelijke coöperatie, maar juist ook regionaal actief. Wat speelt er in de verschillende districten? De aanstaande districtsvoorzitter Utrecht/Gelderland vertelt over vijf thema's in zijn district.
Samen doe je het beter Utrecht Gelderland
“De wisseling van de wacht kwam sneller dan ik had gedacht. Ik had best nog wat langer willen
Corné Vermaat (40) wordt komend voorjaar de nieuwe voorzitter van het district. Hij woont met zijn vrouw Annelies en hun vier kinderen in Hei en Boeicop, het dorp dat tot 1 januari 2019 nog tot Zuid-Holland behoorde, maar sinds de vorming van de gemeente Vijfheerenlanden in Utrecht ligt.
verkennen hoe het reilt en zeilt in deze regio, omdat wij eerder bij Zuid-Holland hoorden. Maar toen mij werd gevraagd om de rol van onze voorzitter Ton Miltenburg over te nemen, zei ik daar van
Groene gewasbescherming “Op de proeftuin Randwijk in Gelderland is een project Groene Gewasbescherming opgezet. Doel is om met minder middelen hetzelfde resultaat te behalen. Het project loopt inmiddels twee jaar en de eerste resultaten worden nu meegenomen in de advisering “geïntegreerde teeltaanpak”.
11
harte ja op. Ik ben enthousiast en gedreven, zeg
“De afgelopen jaren heeft de droogte
maar gerust fanatiek. Better Together, het motto
de fruittelers in onze regio parten
van Agrifirm is precies hoe ik zelf in het leven sta. Samen staat voor mij voorop. Met mijn broer heb ik een bedrijf met 200 koeien en 150 hectare land.
gespeeld. Telers hebben gezamenlijk geïnvesteerd in een grote pomp om water uit de Linge te pompen en daarmee
We hebben een samenwerkingsvorm opgezet met
de fruitteelt van voldoende water te voorzien.
een jongveeopfokker en doen daarnaast nog veel in
Een ondernemer in de regio heeft dit jaar
verhuur en fouragehandel. In alles vind ik dat je het
geïnvesteerd in een zandgat. Er zijn nu
met elkaar moet doen. Ik heb er een hekel aan als
gesprekken gaande om met meerdere partijen
iemand alleen voor zichzelf gaat.”
aan te kunnen sluiten en zo gezamenlijk een buffer water te hebben voor droge perioden.”
“De verbindende rol die we hebben tussen de adviseurs en verkoopleiders en de leden vind ik belangrijk. De beurs in Gorinchem vorig jaar bijvoorbeeld, was een mooie gelegenheid om met onze leden in gesprek te gaan. En afgelopen zomer
Veenweidegebied
mocht ik tijdens een trainingsdag met zestig
“Bodemdaling van het Veenweide-
verkoopadviseurs optreden als sparringpartner.
gebied is hier een belangrijk onder-
Een prachtige ervaring. Het heeft m’n blik als ledenraadslid enorm verruimd. Met de Algemene Opleiding Coöperatieve Vaardigheden bij NICE
werp op de agenda. Met kennis over bijvoorbeeld verticale drainage kunnen we een belangrijke bijdrage leveren aan het
leer ik nieuwe vaardigheden op het gebied van
tegengaan van bodemdaling, en daarmee ook
kennisoverdracht en communiceren. Zodoende
de uitstoot van CO2. We moeten ervoor waken
kunnen we als districtsleden zorg dragen voor
dat dit gebied niet van de landbouw wordt
zaken die nu van belang zijn, en invloed hebben
afgepakt omdat het een rol zou spelen in het
op de strategie en lange termijn visie binnen
milieuvraagstuk. Dit gebied wordt veelal gezien
de coöperatie. Als mede-eigenaar moeten we
als de groenvoorziening voor het stedelijk gebied.
de rentabiliteit en de continuïteit voor de leden
We moeten met kennis van zaken aan blijven
waarborgen.”
tonen dat boeren hier nodig zijn.”
Biodiversiteit
Trots uitdragen
“Kruidenrijk grasland kan een
“We mogen best wat meer uitdragen
belangrijke rol vervullen in het vergroten
dat we trots zijn op onze bedrijven en
van de biodiversiteit. We moeten dan wel
onze coöperatie. Als coöperatie kun je
weten of het gras dan nog steeds geschikt is voor de koeien, welke gevolgen kruidenrijk
te voorzichtig worden omdat je de stem van velen vertegenwoordigt. Maar we moeten
grasland kan hebben voor de melkproductie, maar
niet te bescheiden zijn. Agrifirm mag dan een
ook bij het inkuilen. In ons district hebben we
grote organisatie zijn, de afstand tussen bestuur
hiervoor een workshop gevolgd van Wageningen
en boer is echt niet groter dan bij een particuliere
Universiteit.”
leverancier.”
in de regio
Droogte
jongeren
12
Corine de Winter, lid Jongerenraad
Potentiële bedrijfsopvolgers binden aan de coöperatie Als lid van de Jongerenraad van Agrifirm kreeg Corine de Winter de mogelijkheid om de Leergang Leiderschap te volgen. Die kans greep ze met beide handen aan. “Ik heb de afgelopen anderhalf jaar ontzettend veel geleerd”, vertelt ze. Haar verworven vaardigheden kan ze de komende twee jaar inzetten voor de Jongerenraad.
werkveld, staat voor Corine
ze aan haar eigen leerdoelen
vast. Twee jaar geleden meldde
en persoonlijke ontwikkeling.
ze zich dan ook aan voor de
“Presentaties geven bijvoorbeeld,
Jongerenraad. “Je ontmoet er
diepgang vinden door het verband
nieuwe mensen en leert er veel
te zoeken tussen verschillende
van”, vertelt ze. Leden van de
stukken tekst, de tijd nemen
Jongerenraad wonen regelmatig
wanneer je iets vertelt, en je
districtsvergaderingen bij om er
verhaal persoonlijk maken om
kennis te halen en te brengen,
je publiek te blijven boeien. We
Als het druk is op het
bijvoorbeeld door het verzorgen
leerden dat het goed is om vooral
akkerbouwbedrijf van haar
van presentaties. “In het
vragen te stellen voordat de
ouders en haar oom, neemt
voorjaar woonden we de online
discussie wordt gevoerd, zodat we
Corine (25) graag vrij om bij te
strategische sessies bij om aan te
met elkaar precies weten waar we
springen. Sinds haar opleiding
geven hoe de coöperatie jongeren
het over hebben.”
Financiële Dienstverlening in
kan verbinden aan Agrifirm.
Dronten en Business Economics
Betrek bijvoorbeeld potentiële
Meer weten over de Agrifirm
in Wageningen, werkt ze als
bedrijfsopvolgers tijdens het
Jongerenraad? Kijk op:
Assistent Accountant bij
adviesgesprek, beloon trouwe
www.agrifirm.nl/
Flynth. Met haar vriend woont
leden en zoek de verbinding met
jongeondernemers
ze in Biddinghuizen op het
jongeren door kennis aan te
akkerbouwbedrijf van zijn ouders.
bieden.”
Strategische sessies
Persoonlijke ontwikkeling
Of ze in de toekomst zelf het
Zelf profiteerde Corine van het
akkerbouwbedrijf zal runnen
aanbod van Agrifirm om de
is nog niet duidelijk, maar dat
Leergang Leiderschap te mogen
ze actief willen blijven in het
volgen. Bijna een jaar werkte
13
innovatie
Expertisecentrum Bloembollenteelt
Duurzaam telen met nieuwe teeltstrategieën en innovaties Hoe kunnen we de bloembollenteelt verder verduurzamen en welke
de toepasser ermee in contact
alternatieven zijn er voor middelen die niet langer gebruikt mogen
kan komen en het middel van
worden? Het zeskoppige projectteam van het Expertisecentrum
het erf kan spoelen. Bolcoating
Bloembollenteelt zet door heel Nederland proeven uit om
droogt snel op, waardoor emissie
antwoorden te vinden op deze vragen. Dennis Meijaard, directeur
wordt voorkomen. ‘Blauwe
sector bloembollen van Agrifirm-GMN, vertelt over de aanpak.
bollen’ worden ze genoemd, maar dat is slechts van tijdelijke aard, aldus Meijaard. “Tijdens
Meijaard: “We zetten proeven
waardoor een alternatief
de proefperiode is een blauwe
uit met innovaties, maar
moet worden gevonden voor
signaalstof aan de coating
onderzoeken ook of we met
de schimmelbestrijder. En
toegevoegd, zodat we goed
een andere systeemaanpak de
steeds vaker stellen burgers
kunnen controleren of de hele bol
weerbaarheid en gezondheid
de bloembollenteelt ter
is bedekt. Zodra deze innovatie
van bodem en plant kunnen
discussie omdat ze zich zorgen
klaar is voor de praktijk wordt de
bevorderen. Bemestingsstrategie,
maken over de invloed van
signaalstof achterwege gelaten.”
de wijze van grondbewerking
gewasbeschermingsmiddelen.
en de keuze van voorvruchten
Zover is het echter nog niet.
kunnen daarbij een rol spelen.”
Bolcoating
De proeven wijzen uit dat de
Het belang is groot: het verliezen
Een innovatie die letterlijk in het
coating werkt, nu moet deze
van het gebruik van chloor
oog springt is Bolcoating. Hiervoor
worden getoetst in de praktijk.
in de tulpen bijvoorbeeld,
werkt het Expertisecentrum
Meijaard: “We moeten alles
stelt telers op zandgrond
samen met Agri Treat Projects.
proefondervindelijk toetsen, dat
voor een flinke uitdaging. Ook
Na dompelen, schuimen of
vergt soms jaren. Maar we zijn
Mancozeb, een basismiddel
douchen van bloembollen
gezamenlijk op de goede weg om
tegen Botrytis, verdwijnt van de
lekken middelen vaak na op
onze klanten steeds duurzamer
lijst met toegestane middelen,
kisten en machines, waardoor
te kunnen laten telen.”
innovatie
14
Agrifirm en varkensbedrijf Egelmeers testen innovatie in praktijk
Experimenteren met een integrale oplossing voor emissies en mest
Ondernemer Math Egelmeers werkt mee aan de ontwikkeling van het innovatieve stalsysteem.
15
innovatie
Een varkensstal die voldoet aan de toekomstige, aangescherpte emissienormen. Centraal staat een integrale aanpak, waarbij de uitstoot van ammoniak en methaan wordt aangepakt vanaf de voorkant van het proces. De drijfmest wordt bovendien bewerkt tot stikstofrijke kunstmestvervanger en grondstof voor biogas en droge mestkorrels. Dat klinkt als toekomstmuziek. Maar onderdelen van dit innovatieve concept zijn perspectiefvol in de praktijk getest. Agrifirm voert de experimenten uit op het vleesvarkensbedrijf van de familie Egelmeers in Wanroij.
Varkenshouder Math Egelmeers
dichtbevolkt gebied. Daardoor
vindt bestaande technieken zoals
staat de bedrijfsontwikkeling
luchtwassers niet ideaal om
onder druk. De emissie-eisen in
strengere emissienormen op het
Noord-Brabant gaan verder dan
gebied van ammoniak, geur en
elders in Nederland. Wij moeten
fijnstof te halen. Daarom werkt
dus fors investeren voor de
hij mee aan de ontwikkeling
toekomst van ons bedrijf.”
van deze innovatieve oplossing. De ontwikkeling heeft varkenshouder
Nieuwe emissienorm
Math heeft samen “Het met zijn ouders systeem Wilbert en en zijn heeft potentie, Trudie jongere broer een maar je moet het Willem gemengd bedrijf in op praktijkschaal Wanroij (NB). onderzoeken.” De familie-
Math Egelmeers heel wat tijd en zweetdruppels gekost. “We hebben van alles meegemaakt. Van techniek die hapert tot aan gesprongen
mestleidingen. Het is dus niet
onderneming heeft een akkerbouwtak van 30 hectare en
altijd even leuk. Maar de ervaring
vleesvarkens op twee locaties.
is heel waardevol. Dat gaat ons
Math woont met zijn vriendin
zeker helpen bij de keuzes die
Susan en hun drie jonge kinderen
wij op ons bedrijf nog moeten
op de ouderlijke boerderij. Hier
maken”, zegt hij. “We zitten in een
staan twee stallen voor in totaal
>>
innovatie
16
>>
een kleine 5.000 vleesvarkens,
extra energieverbruik nog maar
conclusies trekken als je ’t op
die gehouden worden volgens het
niet te spreken. Het aanpakken
praktijkschaal onderzoekt.”
Beter Leven-concept.
van emissie bij de bron spreekt
De nieuwste stal (uit 2008)
ons meer aan. Daarmee doe
Bewustere consumenten
heeft een luchtwasser. De
je ook iets om het stalklimaat
Het idee voor een integrale
oudste gold bij de bouw in
prettiger te maken voor de dieren
oplossing voor zowel de emissie
1998 nog als milieuvriendelijk.
en voor ons als varkenshouder.”
als de mestverwerking, spreekt
Onder de hokken liggen smalle
Het innovatieve stalsysteem van
de varkenshouder aan. “Willen
mestkanalen en een rioolsysteem
Agrifirm kan bovendien helpen
we als varkenshouders een
waarmee de mest frequent
de mestafzetkosten te beperken,
toekomst hebben, dan moeten
kan worden afgevoerd naar
want de bewerkingsstappen
we kunnen uitleggen wat onze
een gesloten opslag. Daarmee
reduceren het volume, mogelijk
impact is op het milieu en het
is de ammoniak-uitstoot
met 40 procent. “Dat is heel
klimaat. Consumenten zijn steeds
tweederde lager dan die van
interessant om een deel van de
bewuster bezig met de wereld die
een conventionele stal (1,0 kg
kosten terug te verdienen.”
ze doorgeven aan hun kinderen of
per plaats per jaar). Dat is niet genoeg naar de maatstaf van de provincie NoordBrabant: het bedrijf moet uiterlijk 2024 een emissiebeperking van 85 procent
Samen met Exlan Advies, de adviestak van Agrifirm, heeft
“Het aanpakken van emissie bij de bron spreekt ons aan.”
(0,45 kg per plaats per jaar) realiseren.
hij in het afgelopen jaar
kleinkinderen.” De familie Egelmeers zoekt actief de dialoog met consumenten. Ze hebben een zichtstal en daarnaast werken ze met
onderdelen
4 andere varkensbedrijven
van het
samen in EigeZwijns. Dat is een
systeem
initiatief voor het vermarkten van
op kleine
varkensvlees met een regionale
schaal getest; in twee
afdelingen. De eerste indicatieve metingen hebben een
herkomst en een duurzaam profiel. Math: “Met EigeZwijns laten we zien dat een modern varkensbedrijf, dat brijvoedering toepast, een veel kleinere
ammoniakreductie van bijna
footprint heeft dan veel mensen
Aanpakken bij de bron
60% opgeleverd. Hiermee lijkt
denken.”
Een extra luchtwasser plaatsen
maximaal 0,45 kg per plaats per
Open staan voor innovaties past
heeft niet de voorkeur van
jaar haalbaar in de afdelingen.
bij die filosofie. “We willen graag
de varkenshouder. “Een
Vanaf het najaar van 2020 wordt
voorop lopen en werken aan een
luchtwasser draagt niets bij aan
de installatie opgeschaald
nog duurzamer varkensbedrijf –
de bedrijfsvoering. Je haalt de
naar de helft van de stal met
en dan bedoel ik ook economisch
ammoniak uit de lucht aan de
16 afdelingen. Spannend, vindt
duurzaam.”
achterkant, that ’s it. Om over het
Egelmeers. “Het systeem heeft
werk dat je ermee hebt en het
potentie, maar je kunt pas echt
17
Mestkanalen en rioolsysteem
Mest strippen en scheiden
Basis van het concept is een stal
De spoelvloeistof is de dunne
Het door Exlan Advies ontwikkelde
met ondiepe mestkanalen en een
fractie die overblijft na het
stalconcept voor vleesvarkens
rioolsysteem waarmee de mest
mestscheiden, en in de mest-
streeft naar een emissiereductie
frequent uit de stal naar een
stripper is ontdaan van ammoniak.
van minimaal 95 procent voor
opslagput kan worden gespoeld.
Behalve deze dunne fractie, blijft na
ammoniak en fijnstof, 90 procent
In de mestkanalen staat
het scheiden ook een dikkere fractie
voor methaan, 50 procent voor
standaard een laag spoelvloeistof
over, die rijk is aan organische
geur in de afdeling en 40 procent
die ammoniak- en geurarm is
stof, kali en fosfaat. Dat is bij
mestvolumereductie. Uitgangspunt
en zuurstofrijk. Dit verdunt de
Egelmeers het eindproduct. In het
is een integrale aanpak, die kijkt
concentratie van ammoniak-
volledige concept van Agrifirm, volgt
naar maatregelen aan de voorkant
stikstof in de mest en zorgt daarmee
vergisting en het drogen en persen
bij het voeren van de varkens en
voor een extra emissiebeperking.
van de dikke fractie tot mestkorrels.
vervolgens naar maatregelen in
Door de verdunning en snelle
Bijkomend voordeel: in de stripper
de stal om emissievorming te
mestafvoer zal ook de geuremissie
verdampt een deel van de vloeistof,
voorkomen. Met daarbij aandacht
afnemen.
het mestvolume neemt daardoor af (met circa 0,4 m3 per vleesvarken per
voor bedrijfsvoering en kosten.
jaar).
Circulaire benadering
Resultaten in 2021
Coöperatief project
“De waarde van het concept is de
De ontwikkeling van het concept
De ontwikkeling en bouw van de
integrale, circulaire benadering”,
ging van start in 2018. Samen met
innovatieve stal in Wanroij is tot
stelt Jan Schellekens, bedrijfs-
Wageningen UR heeft Exlan Advies
stand gekomen dankzij financiering
adviseur van Exlan Advies en
onderdelen op kleine schaal in de
van het ministerie van LNV en
drijvende kracht achter deze
praktijk getest. Vanaf het najaar
coöperatie Agrifirm. Het is bij uitstek
innovatie. “Dit is een totaalaanpak
van 2020 wordt de installatie
een voorbeeld van een project
waarbij we de emissies aanpakken
opgeschaald naar een halve stal. In
waar de coöperatie aan bijdraagt
bij de bron en de nutriënten
2020 en 2021 voert Wageningen UR
vanuit het speciaal opgerichte
maximaal hergebruiken. In de
metingen uit om de emissiefactoren
fonds vanwege de bijdrage aan een
meest complete uitvoering is de
van het systeem vast te stellen. Dat
toekomstbestendige sector. Lees
enige mineralenoutput vloeibare
is belangrijk voor de toepassing
meer over coöperatieve projecten op
kunstmest en droge mestkorrels
van de techniek in de praktijk. De
www.agrifirm.nl/projecten
en is het dankzij de mestvergisting
resultaten komen in de loop van
en aanvullende zonnepanelen
2021 beschikbaar. Ook zal dan
volledig energieneutraal.” De uit de
moeten blijken of het totale systeem
stal vrijkomende ventilatielucht is
ook financieel voldoende perspectief
nagenoeg schoon en geurarm.
heeft.
innovatie
Integraal concept voor emissiebeperking en mestverwerking
mooi werk
18
Wie?
Koen runt samen met zijn vrouw Martine sinds 1 september 2020
Geitenhouder
geitenmelkbedrijf Mekkie. Op dit moment hebben zij 120 geiten,
Koen van Diepen (34)
dat aantal gaat hij de komende twee jaar uitbreiden naar 1.000 melkgeiten. De melk van zijn geiten gaat naar HGM (Holland Goat Milk).
Wat?
Daar maken ze melkpoeder voor babyvoeding. “Een opkomende markt”,
Geiten melken
aldus Koen. “Geitenmelk is makkelijker verteerbaar voor baby’s. Veel melkpoeder gaat overigens naar China. Daar is op dit
Waar?
moment een grote vraag naar geitenmelk.”
Wijdewormer (NH)
Koen melkt de geiten in een 72 stands carrousel van SAC. De carrousel heeft hij afgelopen zomer helemaal nieuw
Wanneer?
laten bouwen, evenals de stal. Koen heeft bewust
19 november 2020
gekozen voor een carrousel, omdat hij dan het melken alleen kan doen. En aangezien hij geen personeel wil, maar het bedrijf zelf wil runnen, was dat de beste oplossing.
18
19
mooi werk
19
20
Circulaire diervoeding op z'n best Jaarlijks wordt ongeveer 5 miljoen ton reststromen uit de levensmiddelenindustrie verwerkt in vochtrijke voeders. Varkens, kringloopdieren bij uitstek, nemen meer de helft hiervan voor hun rekening en dragen daarmee bij aan een circulaire economie. De TOP-aanpak Brij zorgt dat varkenshouders dit voordeel nog beter kunnen benutten.
Veel varkenshouders ervaren dat ze met vochtrijke
TOP-aanpak Brij
voeders goede resultaten kunnen behalen tegen
In de TOP-aanpak Brij komt alle kennis en ervaring
lage voerkosten. Brijvoer is bovendien een circulaire
bij elkaar. “Het bedrijfsplan biedt onze klanten een
oplossing voor onder andere fritesproducenten, de
gestructureerde benadering om hun resultaten
zuivel- en suikerindustrie en bierbrouwers.
te volgen, verbeterpunten te signaleren en heel
Agrifirm investeert veel in kennis en de ontwikkeling
gericht advies voor een beter resultaat�, legt
van nieuwe producten. Aanvullende expertise komt
productmanager Emilie-Julie Bos uit.
daarbij van gespecialiseerde dochterbedrijven, zoals Bonda als leverancier van vochtrijke voeders, Nuscience voor specialistische ingrediĂŤnten en onderzoekslaboratorium NutriControl.
21
Onderdeel van de TOP-aanpak is bijvoorbeeld de
mengvoeders: gemengde producten met een
'Installatiecheck'. Een ander – nieuw - voorbeeld is
vaste voederwaarde. Deze bieden continuïteit ook
het Hygiëne-abonnement, een tweemaandelijkse
als het aanbod van grondstoffen fluctueert, legt
check-up, met onderzoek van voermonsters en
commercieel directeur Marcel Lipsch van Bonda uit.
gerichte adviezen om problemen met micro-
“Nu bijvoorbeeld bierbrouwers minder produceren,
organismen te voorkomen.
omdat de horeca kampt met Covid-maatregelen,
De specialisten in het brijteam werken met een
is er minder bierbostel op de markt. Voor onze
‘Prestatiescan’ om informatie over de dieren en de
vochtrijke mengvoeders schakelen we dan over
installaties systematisch te beoordelen en vast te
op alternatieven, zodat we dezelfde voederwaarde
leggen. Zo kunnen we situaties beter analyseren
blijven leveren.”
op basis van feiten en ook gemakkelijker onze bevindingen delen.”
Nieuw: all-in-one Een nieuw concept is ‘All-in-one’. Dit bestaat uit
Vochtrijke mengvoeders
één compleet mengsel vochtrijke producten en één
Belangrijk onderdeel zijn hoogwaardige voeders,
aanvullend kernvoer per diergroep, beide specifiek
waaronder het aanbod van Bonda. Dat omvat –
samengesteld per klant, legt Agrifirm-nutritionist
naast enkelvoudige producten – ook vochtrijke
Jan van Gisbergen uit. “Ideaal voor ondernemers die de voordelen van vochtrijke voeders willen combineren met gemakkelijk werken.”
melkvee
22
Het beste resultaat voor jouw bedrijf 1inMelk begint met één
vakmanschap en jarenlange
en de specialist. Iedereen,
gezamenlijk doel: het beste
ervaring, vormen we één brok
van ondernemerscoach tot
resultaat voor jouw bedrijf.
kennis.
klantenservice. Als één team. Samen 1 in melk.
Liters die zorgen voor een goed rendement, prettig werken en een
Dat, en onze passie voor koeien
toekomstbestendig bedrijf.
en voor boeren. Voor steeds beter boeren, om precies te
Daarvoor halen we alles van
zijn. Daarvoor lanceerden we
stal. Kennis en expertise
de 1inMelk campagne: we laten
op het gebied van voeding,
met een gratis advies zoveel
ruwvoerteelt, veemanagement
mogelijk mensen kennis maken
en bedrijfsontwikkeling.
met onze coöperatie. Zo kunnen
Onderzoek, innovaties en slimme
we de uitdaging om steeds beter
oplossingen, we hebben het in
te boeren samen aan gaan. Met
de vingers. Samen met jouw
de nieuwe leden, jij, je adviseur
www.actie.1inmelk.nl
Vraag en aanbod op één plek met de Stikstofbank Ben je aan het afbouwen en heb je stikstofruimte over? Of heb je juist plannen om uit te breiden maar heb je nog wat meer ruimte nodig? In de meeste provincies is het extern salderen van ammoniak (weer) toegestaan. Met de Stikstofbank brengt Exlan Advies vraag en aanbod bij elkaar.
De stikstofbank is meer dan een marktplaats.
tot een Natura 2000 gebied bepaalt de ruimte die je
Adviseur Johan Nieuwenhuis licht toe: “We gaan
nodig hebt. Het is dus handig om intern te salderen, of
eerst kijken wat er binnen je bedrijf mogelijk is: is er
om oplossingen in de buurt te zoeken. Als het eenmaal
latente ruimte? Wat zijn de mogelijkheden en kansen
zover is helpen we je bij het opstellen en tekenen van
om intern te salderen?”
het koopcontract.”
Hulp bij rekenen en tekenen
Eerste transacties zijn gemaakt
De meeste veehouders hebben niet precies in beeld
De stikstofbank is live sinds 1 oktober en inmiddels
wat de stikstofruimte op hun bedrijf is. “Wij duiken
zijn de eerste transacties gemaakt. Wil je ook
de vergunningen in en brengen het voor je in beeld.
ondersteuning of toegang tot de Stikstofbank? Vraag
Daarnaast zit er wat rekenwerk achter: de afstand
een gesprek aan met een van de adviseurs van Exlan.
23
melkvee
Rendementsmonitor:
Wat houd je onder de streep over? Eind oktober introduceerde Exlan Advies de Rendementsmonitor. Deze nieuwe tool geeft inzicht in het saldo van de bedrijfsspecifieke Kringloopwijzer van melkveehouders en praktische handvatten om het rendement te verbeteren. Kees Magré van Exlan Advies legt uit hoe de monitor werkt.
“Hoewel we veel met
Wat is het voor een ondernemer,
van eigen bodem en stikstof- en
melkveehouders overleggen over
welke grondsoort, is er een
ammoniak vraagstukken. Een
de mineralenkringloop, ontbreekt
ruwvoeroverschot of -tekort?
melkveehouder kan bij een
er vaak een financiële vertaalslag.
Wil de melkveehouder de
ruwvoeroverschot bijvoorbeeld
Met de Rendementsmonitor laten
melkproductie verhogen?
kiezen voor natuurbeheer op een
we de ondernemer zien wat hij
“Al deze elementen bepalen
laagproductief perceel.”
onderaan de streep overhoudt.”
onze strategie. Samen gaan
Omdat Exlan de gegevens van
we in gesprek hoe we de
2300 Kringloopwijzers verzameld
Hoe werkt het?
bedrijfsstrategie kunnen
heeft, kunnen melkveehouders
Magré: ‘Met de gegevens van
optimaliseren”, legt Magré uit.
hun gegevens vergelijken met die
de Kringloopwijzer brengen
van melkveehouders in dezelfde
we het voersaldo in kaart. We
Praktisch
regio of met hetzelfde aantal
kijken bijvoorbeeld naar de
De adviezen zijn praktisch
koeien. Maar, vertelt Magré:
bewerkingskosten per hectare,
van aard. “We kijken naar
“De meeste melkveehouders
de opbrengst van het gewas, de
onder andere bemesting,
gebruiken de gegevens toch
ruwvoerkosten, hoe het ruwvoer
voeding en tips om de
vooral om het resultaat op het
in het rantsoen wordt ingerekend
ruwvoeropbrengst te verhogen.
eigen bedrijf te optimaliseren.”
en hoeveel een melkveehouder
Hierbij hebben de thema’s van
aanvoert?” Daarnaast bekijkt de
zuivelondernemingen ook een
www.agrifirm.nl/
Exlan adviseur de bedrijfssituatie.
belangrijke rol, zoals meer eiwit
rendementsmonitor
coöperatienieuws
24
Meedelen in de voordelen van de coöperatie Leden van coöperatie Agrifirm ontvangen jaarlijks een uitkering in de vorm van Ledenvoordeel en Ledenkorting. Wat is het verschil tussen deze twee uitkeringen, waar wordt het bedrag op gebaseerd en wat hebben de activiteiten van Agrifirm in het buitenland hiermee te maken? CFO Margret Kleinsman van Agrifirm legt uit.
“De coöperatie Agrifirm en haar
daarnaast als extra inkomens-
voorgangers zijn opgericht
stroom voor de leden die voort-
als inkoopcoöperatie. Dat de
komt uit de resultaten op de
leden meedelen in de financiële
activiteiten van Agrifirm buiten
voordelen die dit oplevert is een
het ledenbedrijf.
belangrijk onderdeel van het DNA van de coöperatie”, legt Margret
Ledenkorting
Ledenvoordeel
Kleinsman uit. “We zien dat onze
Binnen het oorspronkelijke
De extra inkomstenstroom
leden de laatste jaren ook op
doel koopt de coöperatie in
die Ledenvoordeel heet, komt
andere vlakken verwachtingen
grote hoeveelheden scherp
voort uit de winst die Agrifirm
hebben van de coöperatie, zoals
in en verkoopt de producten
in het niet-ledenbedrijf maakt.
het behartigen van de agrarische
tegen marktconforme tarieven.
Denk aan de winst uit de
belangen in maatschappij en
Het daarbij gerealiseerde
bedrijven in België, de Welkoop
politiek. Naar aanleiding daarvan
resultaat kan gedurende het jaar
in Nederland maar ook China,
hebben we onlangs onze statuten
variëren afhankelijk van actuele
Brazilië, en Polen. “Bij een
aangepast, maar het belang
marktomstandigheden. Aan het
beursgenoteerd- of familiebedrijf
van het gezamenlijk realiseren
eind van het jaar wordt de balans
gaat deze winst als dividend
van het financiële voordeel blijft
opgemaakt en keert Agrifirm na
naar de aandeelhouders”, aldus
daarbij onverminderd groot.”
aftrek van de gemaakte kosten
Kleinsman. “Agrifirm heeft geen
het resultaat uit aan de leden,
aandeelhouders, maar een
De termen Ledenkorting
mits zij voor minimaal
Ledenraad. Die bepaalt welk deel
en Ledenvoordeel werken
€ 2.500,- hebben afgenomen in
van de winst in het bedrijf wordt
soms verwarrend. In het kort:
het afgelopen jaar. De hoogte van
gehouden voor investeringen en
Ledenkorting is een jaarlijkse
de korting is afhankelijk van het
coöperatieprojecten. Het deel
korting naar de leden vanuit het
door een lid afgenomen volume
dat overblijft, wordt uitgekeerd
resultaat dat in het Nederlandse
binnen het voerassortiment en/
als Ledenvoordeel aan de leden
ledenbedrijf is gerealiseerd.
of de omzet in het plantaardig
op basis van de afgenomen
Het Ledenvoordeel staat
assortiment in dat jaar.
producten in dat jaar.”
25
Geen Jongerendag Helaas vindt er in 2021 geen Jongerendag plaats. De afgelopen twee jaar kwamen begin januari honderden jonge boeren bij elkaar in Theater Orpheus. Dit is vanwege corona op korte termijn geen mogelijkheid. Natuurlijk worden er in de
Agrifirm heeft recent haar statuten aangevuld
tussentijd allerlei alternatieven georganiseerd
met een nieuw doel: ‘bijdragen in de maat-
voor de jonge agrarische ondernemers die zijn
schappelijke acceptatie en de ontwikkeling van
aangesloten bij Agrifirm. Zo heeft de Agrifirm
kennis en visie ten aanzien van het agrarisch
Jongerenraad op 26 november een online video-
bedrijf’. Dit doel is aanvullend aan het hoofddoel
training gevolgd. Ondertussen zijn de plannen
van de coöperatie: het ondersteunen van de
voor de Jongerendag in 2022 volop in de maak
leden in het behalen van een zo goed mogelijk
en willen we daar een onvergetelijke editie van
rendement. Dit is de eerste keer sinds de
maken!
oprichting van de coöperatie Agrifirm 100 jaar geleden dat het doel in de statuten wordt
www.agrifirm.nl/jongeondernemers
gewijzigd. Agrifirm maakt zich al lang hard voor de positie van de boer door zich in het maatschappelijke debat over landbouw en veehouderij te mengen. Maatschappelijke acceptatie is namelijk een voorwaarde dat agrariërs ook in de toekomst voldoende rendement te kunnen blijven behalen. De Ledenraad heeft het voorstel om deze doelstelling van Agrifirm ook in de statuten vast te leggen unaniem goedgekeurd.
Negen nieuwe districtsbestuurders/ledenraadsleden gezocht
Om het doel te ondersteunen, ontwikkelt Agrifirm onder andere coöperatieprojecten
In februari staan de verkiezingen voor de
met praktijkgerichte oplossingen. Agrifirm
districtsbesturen weer op de agenda. We zoeken
maakt zich bijvoorbeeld hard om samen met
in totaal negen nieuwe districtsbestuurders/
partijen in de keten nieuwe verdienmodellen
ledenraadsleden verdeeld over de provincies
te ontwikkelen, waarbij de boer wordt beloond
Friesland, Groningen, Overijssel en Flevoland,
voor zijn extra inspanningen. Daarnaast staan
Noord- en Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland,
kennisontwikkeling en -deling hoog op de
West-Brabant en Zeeland en Oost- Brabant.
agenda. Hierbij gaat het om onderwerpen als
Geïnteresseerd of ken je een geschikte
het verbeteren van bodemvruchtbaarheid,
kandidaat? Kijk voor de vacatures en het
het verlagen van stikstofemissies en de
profiel op: www.agrifirm.nl/verkiezing
optimale gewasrotatie. Maar ook kennis over bedrijfsvoering en hoe agrariërs hun opbrengsten kunnen verhogen. Kijk voor meer informatie op www.agrifirm.nl/statuten
coöperatienieuws
Agrifirm vult statuten aan met nieuw doel
26
trendwatching
Welke trends bepalen de transitie in de voedingsketen en hoe spelen ondernemers hier op in? Deze keer: korte ketens.
Kansen voor korte ketens Denk hierbij aan een groothandel, die zorgt voor verpakkingen of een snijderij die het product
Gemma Tacken ONDERZOEKER WUR
kant-en-klaar levert, in exact de gewenste porties. Zeker grotere partijen zijn dit maatwerk gewend geraakt. Dat is niet onrealistisch,
“Ik denk dat er zeker kansen
ze vragen wat gebruikelijk is. In
zijn voor korte ketens. Klanten
ons onderzoek in opdracht van
in bijvoorbeeld de catering of
het ministerie van LNV en de
de horeca vragen er steeds
provincie Gelderland spreken
meer om en die aandacht voor
we van een korte keten als er
lokale producten is dit jaar
maximaal twee schakels zitten
versneld door de coronacrisis.
tussen boer en burger, waarbij
Consumenten, maar ook zakelijke
de boer wel het gezicht van het
klanten, willen vaker weten waar
product is. Dat maakt het product
eten vandaan komt en hoe het
onderscheidend en zorgt ervoor
gemaakt wordt. Wil je zo’n korte
dat het niet anoniem is.”
keten tot een succes maken,
Boeren die dus in een korte
dan moet je je wel realiseren in
keten willen stappen, zouden
de reguliere keten, alle schakels
hun krachten meer kunnen
tussen boer en burger wat
bundelen, met elkaar en met
toevoegen. Als je de keten verkort,
retailpartijen in de markt. Grootte
moet je de activiteiten van die schakels overnemen. Veel retailpartijen in
“Verplaats je in wat de klant nodig heeft.”
Nederland willen
is hier niet zozeer van belang, maar professionaliteit wel. Zaken als online bestelsystemen, logistiek en constante
daarnaast dat er
kwaliteit(sbewaking) moeten
nog een schakel
goed op orde zijn. Als aanbieder
tussen boer en
van lokale producten moet je je
consument zit,
verplaatsen in wat de klant nodig
omdat die voor hen gewoonweg nodig is.
heeft en in die belevingswereld wat jij te bieden hebt.”
27
coöperatie Boerenhart voorzien we partijen als horeca en cateraars van streekproducten.
Pieter Vink ONDERNEMER IN KORTE KETENS
PuurDichtbij richt zich op de verkoop aan de consument. Sinds
in te schatten. We merken wel dat
corona gaat PuurDichtbij als een
professionele koks, juist nu gaan
speer, voor Boerenhart zit er niets
uitzoeken of ze in hun zaak iets
anders op dan wachten tot de
met een korte keten kunnen.
horeca weer gaat lopen.
De korte keten gaat zeker als
Boerenhart en PuurDichtbij zijn
apart systeem functioneren
beide een schakel in de korte
naast de reguliere keten.
keten tussen boer en consument.
Consumenten worden zich
Boerenhart zorgt voor de verkoop,
bijvoorbeeld bewuster van
distributie en marketing van
het feit dat wij importeren,
producten die de boer maakt,
terwijl we zelf ook voeding
zoals vlees, zuivel en brood. De
produceren. Waarom
klant bestelt, wij zorgen dat het
aardappels uit Israël
geleverd wordt. Bij PuurDichtbij
halen als we ze hier
doen we hetzelfde, maar dan
ook verbouwen? Dat
voor de consument, die online
gesleep met voedsel
boodschappen bij ons kan
ligt steeds meer onder
bestellen.
een vergrootglas. Korte
Korte ketens waren voor corona
ketens kunnen bijdragen aan
al populair. Consumenten
minder transportbewegingen en
willen weten waar en hoe hun
meer voedselzekerheid.
voedsel geproduceerd is, horeca-
Ook voor boeren zijn er voordelen.
ondernemers willen het verhaal
Zo krijgen ze een eerlijke prijs
achter lokale, verse producten
voor hun product en meer
kunnen vertellen. Corona heeft
waardering. De consument staat
dit in een stroomversnelling
dichter bij de boer en komt meer
gebracht; consumenten bestellen
te weten over wat hij nu precies
veel meer boodschappen online.
doet. Melk komt immers niet
Voor de horeca is dat moeilijker
vanzelf in een pak.”
trendwatching
“Met de
“Een eerlijke prijs en meer waardering voor de boer.”
van de boer
Het echte verhaal vertellen Vleespluimveehouders Johan en Alida Laarman
Inmiddels hebben de winkeliers een netwerk
runnen samen met fruittelers Edwin van Rijn en
van boeren die hun winkel mede beleveren. “We
Joyce Lamers en melkveehouders Geuchien en
kopen bijvoorbeeld aardappels in van de buurman
Geke Schoonvelde boerderijwinkel ‘t Vershuus in
van de familie Van Rijn en ook de zuivel en de
het centrum van hun woonplaats Ruinen.
aardbeien komen van boeren uit de buurt. Die lokale samenwerking is prachtig; we versterken elkaar.”
Voordat Johan het bedrijf twintig jaar geleden overnam, werkte hij in zijn eigen poeliersbedrijf en bij de poeliersafdeling van de Sligro. Die ervaring zet hij sinds 2007 in in de winkel op zijn pluimveebedrijf. “We verkopen onze kip- en kalkoenproducten daarnaast in ’t Vershuus, de boerderijwinkel in het dorp die ik al vier jaar samen met twee collegaboeren run.” Zoals in veel dorpen, waren ook in Ruinen de plaatselijke slager en groenteboer gestopt. Laarman en zijn collega’s, allen lid van Agrifirm, besloten de handen ineen te slaan. Ze begonnen heel kleinschalig met de verkoop van hun streekproducten: kaas, fruit en vlees. “We wilden eerst kijken of het wel aan zou slaan”, glimlacht Laarman. Dat deed het. Inmiddels werken er tien parttime personeelsleden in de winkel, die een jaar geleden verhuisde naar een ander pand. “We zitten vlak bij de supermarkt, dus mensen die inkopen gaan doen, zien ons en kunnen in de buurt parkeren.”
Meer informatie? Kijk op www.vershuus.nl
