“Hoe kies ik het juiste perceel?” Teeltspecialist Ton Buter adviseert
In heel Nederland wordt land gehuurd voor de bollenteelt. Maar hoe bepaalt u welk perceel het beste voor uw teelt is? Kort gezegd zijn er twee situaties bij het kiezen van een perceel: huren van een veehouder of van een akkerbouwer. Ton Buter legt het uit.
Als u huurt bij een akkerbouwer, komt u in de bouwplanrotatie terecht. Ook dan wilt u vanwege de kans op schimmels en aaltjes weten wat er de afgelopen jaren is geteeld. Ga ook na welke
bodemherbiciden in vorige teelten zijn gebruikt. Persistente herbiciden kunnen het perceel ongeschikt maken voor de bloembollenteelt. Door al vroeg in gesprek te gaan, kunt u tijdig met uw teeltspecialist afstemmen welke middelen u het best kunt inzetten.
Augustus 2021 • Agrifirm-GMN
Als teeltspecialist help ik u, samen met mijn collega’s, graag om de status van het perceel te bepalen. Met een bodemmonster kan de geschiktheid worden beoordeeld en een passend bemestingsplan worden opgesteld. Kortom: de vragen wie, wat, wanneer en hoe staan centraal bij de perceelkeuze. Vraag deze informatie op bij uw verhuurder.”
Samen op weg naar 2030
Ton Buter, teeltspecialist bij Agrifirm-GMN in de regio West-Friesland. t.buter@agrifirm.com, 06 53 25 25 88
Bestrijding van Fusarium
De bollenteelt staat voor grote uitdagingen. Het opleggen van bovenwettelijke eisen vanuit de grote winkelketens, de almaar stijgende kosten voor de teler en de strengere wetgeving op het gebied van duurzaamheid laten dit zien. Agrifirm-GMN trekt samen met u op om deze uitdagingen aan te gaan. Met deze editie van Bol&Teelt Actueel willen we laten zien hoe telers, teeltadviseurs en onderzoekers (samen)werken aan een toekomstbestendige en renderende teelt.
Bolbehandeling met het nieuwe middel Pitcher® Het aantal middelen dat beschikbaar is voor het dompelen verschraalt. Vanaf 20 oktober, in feite midden in het dompelseizoen, is Topsin M® niet langer toegelaten. Het goede nieuws is dat het middel Pitcher® sinds september 2019 is toegelaten en geschikt is om Topsin M te vervangen. Gezien de einddatum van Topsin M is het belangrijk om snel de keuze voor de middelenmix te maken.
Topsin M of Pitcher in 2021 Wie dit jaar nog Topsin M wil toepassen, kan dat doen t/m 19 oktober. Deels valt die datum te plannen. Maar in geval van veel regen in het begin van oktober, kan het gebeuren dat een bad dat is aangemaakt met Topsin M, niet meer gebruikt mag worden. Kiezen voor Pitcher is daarom dus veiliger. Maar is het ook de beste keus? Pitcher is de afgelopen zeven jaar uitgebreid
Bezuinig niet op handschoenen
Bol&Teelt Actueel | Agrifirm-GMN
Persoonlijke bescherming
Dat veiligheid en persoonlijke bescherming belangrijk zijn bij het werken met gewasbeschermingsmiddelen, dat mag duidelijk zijn. Goede bescherming van handen en armen is daarbij de basis. Nu bolbehandeling op het punt van beginnen staat, is dit een goed moment om de beste handschoenen aan te schaffen. En dat zijn de de Sol-Vex® nitril handschoen van Ansell. Beschikbaar in uiteenlopende versies met verschillende lengtes, diktes, maten en voeringen. De handschoen levert in natte en droge omstandigheden een uitstekende weerstand tegen chemische (vloei) stoffen, heeft een goede schuurweerstand en ook het draagcomfort is uitstekend.
Om de doelen uit de visie voor de Nederlandse land- en tuinbouwsector voor 2030 voor u overzichtelijk te maken, hebben wij een infographic ontwikkeld. In dit visuele overzicht staat alle informatie op een rij. Ook laat het zien dat we al goed op weg zijn. Neem een kijkje op www.agrifirm-gmn.nl/ samen-op-weg-naar-2030
beproefd, o.a. ook bij het Expertisecentrum Bloembollenteelt. Daaruit komt naar voren dat Pitcher qua werking zeker niet onderdoet voor Topsin M.
De ideale mix? Over het algemeen kiezen telers voor een vaste mix aan middelen met daarin Merpan Flow®, Securo® en Topsin M® aangevuld met Mirage® Elan en/of Rudis®. Vanaf 20 oktober (maar ook daarvoor) kan Topsin M worden vervangen door Pitcher. Het is sterk op Fusarium en Rhizoctonia en heeft net wat meer breedtewerking tegen andere grondgebonden schimmels. Het advies van ADAMA (producent van Pitcher) is om bij 1% Pitcher in de mix het middel Securo iets lager te doseren (1% in plaats van de veelgekozen 1,5%).
Agrifirm-GMN
Expertisedagen in aantocht!
Advies Het juiste dompeladvies hangt nauw samen met de ziektedruk vanuit de bodem, de ziektegevoeligheid van de cultivars en vooral ook eigen ervaringen. Bespreek het samen met uw adviseur.
Regelgeving azolen en bolbehandeling najaar Het Ctgb heeft besloten om het wettelijk gebruiksvoorschrift aan te scherpen voor middelen met schimmel bestrijdende azolen, toegepast in de bloembollen- en bolbloementeelt. De regelgeving voor 2022 heeft al dit najaar invloed op de bolbehandeling. Bloembollenkwekers met wachthopen wordt aangeraden hier nu al rekening mee te houden en maatregelen te nemen. Kijk voor meer informatie op de website van de Ctgb onder nieuws. Als niet aan de voorwaarden kan worden voldaan zoals gesteld door het Ctgb, dan mogen deze middelen niet worden toegepast in de bolbehandeling: Rudis, Sportak EW, Mirage Plus en Mirage Elan.
Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie. En vraag indien nodig altijd advies bij uw adviseur van gewasbeschermingsmiddelen. Colofon: Bol&Teelt Actueel is een uitgave van Agrifirm-GMN Redactie Frank van den Hoek en Eline Klaver, Agrifirm-GMN Tekstbijdragen Arjo v.d. Berg, Ton Buter, Bram Mulder, Thijs Wester, Mitch Schoorl, Gerbrant Schilder, Jeroen Groot. Interviews en tekstredactie Douwe Soepboer, Reach Brand Storytellers Opmaak Reach Brand Storytellers Fotografie Lex Broersen en Eline Klaver, Agrifirm-GMN Drukwerk Damen Drukkers.
Meer knoppen in de lelieteelt Interview Remco van der Kooij
Bewogen pioenseizoen Gerbrant Schilder en Jeroen Groot blikken terug
“Hoe kies ik het juiste perceel?”
Vanaf eind augustus organiseren we opnieuw expertisedagen. Waar dit voorjaar de nadruk op voorjaarsgewassen lag, is er nu meer focus op zomerbloeiende gewassen en de bolbehandeling. In Breezand ligt de nadruk op de veldproeven in lelie en zantedeschia. Op alle bijeenkomsten komen de eindresultaten van de proeven met de voorjaarsgewassen uitgebreid aan bod. Ook is de bolbehandeling, waarvan het seizoen voor de deur staat, onderwerp van gesprek met onze specisalisten. Op de meeste dagen is het mogelijk om een punt voor de spuitlicentie te behalen.
De dagen op een rij
Vrijdag 27 augustus Expertisedag lelie en zantedeschia te Breezand Donderdag 2 september Expertisedag te Voorhout Vrijdag 3 september Open dag ROL, Vledder Dinsdag 7 september Expertisedag NOP en Flevoland te Espel Woensdag 15 september Open dag Vertify, Zwaagdijk-Oost Meer informatie over de Expertisedagen vindt u op www.agrifirm-gmn.nl/expertisedagen
Bol&Teelt Actueel | Agrifirm-GMN
“Als u huurt bij een veehouder, heeft u meest te maken met grasland. Ik adviseer om altijd na te vragen wanneer er voor het laatst bloembollen stonden. Hoe ruimer de vruchtwisseling hoe beter, liefst minimaal zes jaar. Maar door de grote vraag is dit vaak niet haalbaar. Om calamiteiten te voorkomen, is het ook belangrijk navraag te doen naar het assortiment dat er de afgelopen jaren is geteeld. De vuistregel is dat er na 12 jaar hetzelfde assortiment kan staan. Neem ook kennis van de onkruidbezetting en neem tijdig maatregelen. Let tot slot goed op de waterhuishouding. Goede drainage is belangrijk.
Bol& TeeltActueel
met Bram Mulder
Kunnen we in de toekomst nog aan de kwaliteitseisen voldoen? Dat is een belangrijke vraag in het onderzoek naar virusbeperking in lelie en calla. Admire® vormde lang een goede basis maar heeft geen toelating meer. En andere middelen krijgen te maken met beperkingen in aantal toepassingen, dosering en driftreductieklasse.
Pioenseizoen
Het weer heeft duidelijk sporen nagelaten Het pioenseizoen van 2020-2021 is ten einde. Samen met Agrifirm-GMN adviseurs Gerbrant Schilder en Jeroen Groot, blikken we terug op een bewogen seizoen. Beschadigde gewassen
Door de kou, hagel en harde wind in het voorjaar zijn veel gewassen dit seizoen beschadigd. “Een opvallend beeld was dat veel pioenen in april krom stonden”, vertelt Jeroen. “We hoopten dat ze hier doorheen zouden groeien, maar helaas liet het weer flinke sporen na met kromme stelen en slechte bladkwaliteit. Door beschadigingen en perioden met regen was ook de Botrytis druk hoog.” Het late voorjaar had ook gevolgen voor de prijzen. Door het late voorjaar waren de prijzen in mei hoger, maar in juni was er veel prijsdruk omdat vroege en latere soorten snel achter elkaar op de markt kwamen. In juli was de kwaliteit van de pioenrozen op de veiling wisselend en dat was terug te zien in de prijsvorming.
Onderzoek in Venhuizen
Agrifirm-GMN zet zich in voor innovatie van de pioenrozenteelt. Er liggen proeven, door het Expertisecentrum Bloembollenteelt, in Venhuizen op het gebied van Botrytis- en onkruidbestrijding alsook vitaliteitsproeven. “Bij de bodemherbiciden proeven liet Devrinol® voor het derde jaar op rij het beste resultaat zien”, vertelt Gerbrant. “In een van de proeven was Roundup toegevoegd. Dit pakte positief
Bol&Teelt Actueel | Agrifirm-GMN
Stapelen ingeperkt Onlangs besloot het Ctgb tot het nemen van maatregelen tegen het stapelen van gewasbeschermingsmiddelen met de werkzame stoffen abamectine, deltamethrin, esfenvaleraat of chlorantraniliprole. Dit betekent voor de teler dat niet het aantal toepassingen van 2 producten gebruikt mag worden, maar het aantal toepassingen van de werkzame stof. Zo kan niet 20 keer Sumicidin® Super en 20 keer Sumi Sumi®-Alpha gebruikt worden, maar is maximaal 20 keer toegestaan. Deze maatregel heeft invloed op de virusbeperking. De adviseurs van Agrifirm-GMN kijken graag met de teler mee hoe we nog steeds een optimaal spuitschema kunnen hanteren.
Virusbeperking in lelie en calla
uit. Daarnaast werden verschillende mixen getest en is gekeken hoe die zich gedragen onder droge en natte omstandigheden. Ook het nieuwe middel Oblix® 500 werd beproefd. Het bleek effectief op het veel voorkomende kleefkruid. In de rijenbespuiting proeven werden verschillende mixen vergeleken. Vastgesteld is dat er ook in percelen met hoge onkruiddruk goede resultaten zijn te behalen.”
Heemskerkerduin Heemskerkerduin ligt tussen Heemskerk en het Noord-Hollands Duinreservaat. De saamhorigheid en de onderlinge samenwerking tussen tuinders maakt dit gebied tot een uniek tuinbouwcluster met een coöperatieve instelling en een ons kent ons-mentaliteit. Agrifirm-GMN is in dit gebied aanwezig met adviseur Bram Mulder.
“Door het onderzoek dat we in diverse gewassen uitvoeren en de persoonlijke begeleiding die ik kan bieden, zoals met ons registratieprogramma GMN Crop, wil ik de telers vooruit helpen én ontzorgen.” Bram Mulder
Expertisedagen
Veel van onze relaties bezochten dit voorjaar de Expertisedagen Pioen in Venhuizen. Gerbrant daarover: “Naast toelichting van het onderzoek, waren de uitdagingen waar telers mee te maken hebben, onderwerp van gesprek. Het was een prettige manier om met elkaar in gesprek te gaan en het is zeker voor herhaling vatbaar.”
Werken bij Agrifirm-GMN
Naast de middelen die we gebruiken zijn spuitomstandigheden en spuittechniek cruciaal voor een goede virusbeperking. Ook het uitgangsmateriaal en selectie bepalen hoe lang een partij virusvrij is te houden. In de proeven test het Expertisecentrum Bloembollenteelt de gevolgen van de restricties van middelen maar kijkt bovenal naar mogelijkheden die er wel zijn. En nieuwe middelen die in de pijplijn zitten, worden beoordeeld op werking en fytotoxiteit.
Hulpmiddelen en groene middelen Om middelen maximaal te laten werken, kijken we naar de inzet van hulpstoffen. Daarnaast testen we steeds vaker groene producten. We werken en denken daarbij veelvuldig “out of the box”. Daarmee bedoelen we dat we ook middelen testen die niet gerelateerd zijn aan de bollenteelt of zelfs aan virusbeperking. Maar mogelijk wel effect hebben op het afweren van luizen. Middelen kunnen bijvoorbeeld effectief zijn op gekoloniseerde luizenpopulaties, maar wat is het effect van die middelen op de virusoverdracht door ‘hoppende’ luizen? Deze en andere vragen willen we door middel van goed onderzoek beantwoorden. Kortom, bij het Expertisecentrum Bloembollenteelt testen we een reeks aan groene producten. We werken zo aan schema’s waarmee we ook in de toekomst virusvrij bollen kunnen telen.
LilyPlus®
Meer knoppen in de lelieteelt Jarenlange proeven
• Adviseur Bloembollen Duin- & Bollenstreek • Medewerker Verkoop Binnendienst • Medewerker Expertisecentrum Bloembollenteelt Op zoek naar een stageplek? Agrifirm-GMN en het Expertisecentrum Bloembollenteelt bieden regelmatig plaatsen aan voor studenten die praktijkervaring willen opdoen of een onderzoeksopdracht willen uitvoeren. www.agrifirm-gmn.nl/stage
“Al in 2014 werden wij benaderd door Syngenta over LilyPlus”, vertelt Remco van der Kooij. “Ze zochten een bedrijf dat bereid was om proeven te doen met hun product. Wij vonden de casus interessant en werkten graag mee. Dat is ook eigenbelang. Want meedoen aan dergelijke onderzoeken betekent dat je ook zelf kennis opbouwt en ervaring opdoet. Na vijf jaar proeven en testen en veel kennis en data verder, werd het middel in 2019 toegelaten. We hebben in die jaren veel geleerd. Bijvoorbeeld grote verschillen in effectiviteit tussen rassen. Wat ook opvalt is dat het effect op vroege plantingen meestal groter is dan bij latere plantingen.”
Nog niet uitgeleerd
Op basis van de proeven ligt er inmiddels een helder advies over dosering en gewenste dompeltijden. “Maar we blijven proeven
Het broeiseizoen staat zo weer voor de deur. Bestel daarom tijdig verpakkingsmateriaal voor uw bloemen. Het bloempapier van Agrifirm-GMN biedt goede grip en is goed bestand tegen vochtige omstandigheden. Met de mogelijkheid van een eigen ontwerp zorgen we zo samen voor een mooi product in een verzorgde verpakking.
Scan de QR-code voor meer informatie
Bodemkwaliteitsplan in de bollenteelt
‘Meer knoppen, meer bloemzekerheid’ staat op de voorpagina van de LilyPlus® folder. Remco van der Kooij van De Jong Lelies uit Andijk heeft inmiddels een aantal jaren ervaring met LilyPlus. We spreken hem over zijn ervaringen.
Het team specialisten van Agrifirm-GMN staat met veel kennis en ervaring klaar voor telers. Met elkaar zetten we ons in voor een duurzame en economisch rendabele teelt. Daarbij is nieuwe aanwas belangrijk. We hebben momenteel drie vacatures:
Wil jij werken binnen een enthousiast en betrokken team waar samenwerking en resultaat centraal staan? En wil jij je verder ontwikkelen via onze Agrifirm Academy en het Expertisecentrum Bloembollenteelt? Kijk dan vooral op www.agrifirm-gmn.nl/werken-bij/vacatures.
Hoe vangen we het op?
Het gebied kenmerkt zich door een breed palet aan bollen- en bloementeelten. Maar ook vaste planten en groenten van de beste kwaliteit worden er geteeld. Als Agrifirm-GMN zoeken we samen met telers voortdurend naar mogelijkheden om zowel de opbrengst als de kwaliteit te verbeteren. De kwekers krijgen regelmatig nieuwe uitdagingen op hun bord. Denk bijvoorbeeld aan gewasbeschermingsmiddelen die niet langer beschikbaar zijn en eisen omtrent certificering en teeltregistratie. Door de diversiteit aan teelten neemt dit laatste in dit gebied relatief veel tijd in beslag. Een voorbeeld hiervan is de onkruidbeheersing in de teelt van Leeuwebek. Daarom heeft het Expertisecentrum hier onlangs een proef aangelegd bij een kweker in dit gebied.
Bij de proeven gericht op Botrytis bestrijding ligt de focus op groene middelen. “Er waren opvallende verschillen, de uitkomsten gaan we delen in de winter presentaties”, vertelt Jeroen. “Vanwege het wegvallen van mancozeb liggen er nu proeven waarmee we willen kijken of we na de snij met een beperkte impact en tegen lage kosten een goede Botrytis beheersing kunnen behalen.”
Bestel nu uw bloempapier
doen”, vervolgt Remco. “Door de verschillen tussen rassen, passen we het product niet integraal toe. We willen voor elk ras graag inzicht in het effect om zo een goede kosten/baten analyse te kunnen maken. We merken al wel dat er vanuit de markt steeds vaker vragen komen. Voor de broeier wordt ons product dat meer bloemknoppen oplevert, waardevoller. Dat maakt dat we er met verschillende afnemers, zeker ook in het buitenland, over praten. Want dat LilyPlus toegevoegde waarde heeft, dat is mij wel duidelijk.”
Dit is Lilyplus
LilyPlus is een Plant Growth Regulator (PGR) en valt onder de cytokinines. Het wordt toegevoegd aan het standaard bolontsmettingsbad met als doel het gemiddeld aantal bloemknoppen te verhogen.
Een goede bodem is de basis voor een gezonde teelt. En dat is niet altijd vanzelfsprekend. Daarom heeft de Wageningen University & Research (WUR) voor de akkerbouw het bodemkwaliteitsplan ontwikkeld. Het bodemkwaliteitsplan richt zich op een integraal bodemadvies met aandacht voor fysische, chemische en biologische bodemfactoren. Agrifirm-GMN heeft samen met Hogeschool Inholland Delft en de WUR onderzoek gedaan naar de toepasbaarheid in de bloembollenteelt.
Planmatige aanpak is essentieel Bij de start van een bodemkwaliteitsplan wordt allereerst de beginsituatie in kaart gebracht. Denk aan bodemindicatoren zoals textuur, totaal organische stof en indringingsweerstand. Daarna worden de doelstellingen gericht op verbeteringen geformuleerd. Een breed pakket aan maatregelen zoals inundatie, grondkerende bewerkingen, bemesting en de inzet van biostimulanten, wordt ingezet gericht op structurele bodemverbetering. Bedenk dat bodemmaatregelen vaak pas na jaren zichtbaar worden. Een planmatige aanpak is daarom van groot belang.
Nu al stappen zetten Er is nog aanvullend onderzoek nodig om te komen tot een goed uitgewerkt bodemkwaliteitsplan voor de bollenteelt. Maar nu al zijn er diverse aanknopingspunten waarmee u met uw adviseur van Agrifirm-GMN stappen kunt zetten gericht op bodemverbetering. Raadpleeg uw adviseur hiervoor.
Bol&Teelt Actueel | Agrifirm-GMN
Op de kaart
Onderzoek
met Bram Mulder
Kunnen we in de toekomst nog aan de kwaliteitseisen voldoen? Dat is een belangrijke vraag in het onderzoek naar virusbeperking in lelie en calla. Admire® vormde lang een goede basis maar heeft geen toelating meer. En andere middelen krijgen te maken met beperkingen in aantal toepassingen, dosering en driftreductieklasse.
Pioenseizoen
Het weer heeft duidelijk sporen nagelaten Het pioenseizoen van 2020-2021 is ten einde. Samen met Agrifirm-GMN adviseurs Gerbrant Schilder en Jeroen Groot, blikken we terug op een bewogen seizoen. Beschadigde gewassen
Door de kou, hagel en harde wind in het voorjaar zijn veel gewassen dit seizoen beschadigd. “Een opvallend beeld was dat veel pioenen in april krom stonden”, vertelt Jeroen. “We hoopten dat ze hier doorheen zouden groeien, maar helaas liet het weer flinke sporen na met kromme stelen en slechte bladkwaliteit. Door beschadigingen en perioden met regen was ook de Botrytis druk hoog.” Het late voorjaar had ook gevolgen voor de prijzen. Door het late voorjaar waren de prijzen in mei hoger, maar in juni was er veel prijsdruk omdat vroege en latere soorten snel achter elkaar op de markt kwamen. In juli was de kwaliteit van de pioenrozen op de veiling wisselend en dat was terug te zien in de prijsvorming.
Onderzoek in Venhuizen
Agrifirm-GMN zet zich in voor innovatie van de pioenrozenteelt. Er liggen proeven, door het Expertisecentrum Bloembollenteelt, in Venhuizen op het gebied van Botrytis- en onkruidbestrijding alsook vitaliteitsproeven. “Bij de bodemherbiciden proeven liet Devrinol® voor het derde jaar op rij het beste resultaat zien”, vertelt Gerbrant. “In een van de proeven was Roundup toegevoegd. Dit pakte positief
Bol&Teelt Actueel | Agrifirm-GMN
Stapelen ingeperkt Onlangs besloot het Ctgb tot het nemen van maatregelen tegen het stapelen van gewasbeschermingsmiddelen met de werkzame stoffen abamectine, deltamethrin, esfenvaleraat of chlorantraniliprole. Dit betekent voor de teler dat niet het aantal toepassingen van 2 producten gebruikt mag worden, maar het aantal toepassingen van de werkzame stof. Zo kan niet 20 keer Sumicidin® Super en 20 keer Sumi Sumi®-Alpha gebruikt worden, maar is maximaal 20 keer toegestaan. Deze maatregel heeft invloed op de virusbeperking. De adviseurs van Agrifirm-GMN kijken graag met de teler mee hoe we nog steeds een optimaal spuitschema kunnen hanteren.
Virusbeperking in lelie en calla
uit. Daarnaast werden verschillende mixen getest en is gekeken hoe die zich gedragen onder droge en natte omstandigheden. Ook het nieuwe middel Oblix® 500 werd beproefd. Het bleek effectief op het veel voorkomende kleefkruid. In de rijenbespuiting proeven werden verschillende mixen vergeleken. Vastgesteld is dat er ook in percelen met hoge onkruiddruk goede resultaten zijn te behalen.”
Heemskerkerduin Heemskerkerduin ligt tussen Heemskerk en het Noord-Hollands Duinreservaat. De saamhorigheid en de onderlinge samenwerking tussen tuinders maakt dit gebied tot een uniek tuinbouwcluster met een coöperatieve instelling en een ons kent ons-mentaliteit. Agrifirm-GMN is in dit gebied aanwezig met adviseur Bram Mulder.
“Door het onderzoek dat we in diverse gewassen uitvoeren en de persoonlijke begeleiding die ik kan bieden, zoals met ons registratieprogramma GMN Crop, wil ik de telers vooruit helpen én ontzorgen.” Bram Mulder
Expertisedagen
Veel van onze relaties bezochten dit voorjaar de Expertisedagen Pioen in Venhuizen. Gerbrant daarover: “Naast toelichting van het onderzoek, waren de uitdagingen waar telers mee te maken hebben, onderwerp van gesprek. Het was een prettige manier om met elkaar in gesprek te gaan en het is zeker voor herhaling vatbaar.”
Werken bij Agrifirm-GMN
Naast de middelen die we gebruiken zijn spuitomstandigheden en spuittechniek cruciaal voor een goede virusbeperking. Ook het uitgangsmateriaal en selectie bepalen hoe lang een partij virusvrij is te houden. In de proeven test het Expertisecentrum Bloembollenteelt de gevolgen van de restricties van middelen maar kijkt bovenal naar mogelijkheden die er wel zijn. En nieuwe middelen die in de pijplijn zitten, worden beoordeeld op werking en fytotoxiteit.
Hulpmiddelen en groene middelen Om middelen maximaal te laten werken, kijken we naar de inzet van hulpstoffen. Daarnaast testen we steeds vaker groene producten. We werken en denken daarbij veelvuldig “out of the box”. Daarmee bedoelen we dat we ook middelen testen die niet gerelateerd zijn aan de bollenteelt of zelfs aan virusbeperking. Maar mogelijk wel effect hebben op het afweren van luizen. Middelen kunnen bijvoorbeeld effectief zijn op gekoloniseerde luizenpopulaties, maar wat is het effect van die middelen op de virusoverdracht door ‘hoppende’ luizen? Deze en andere vragen willen we door middel van goed onderzoek beantwoorden. Kortom, bij het Expertisecentrum Bloembollenteelt testen we een reeks aan groene producten. We werken zo aan schema’s waarmee we ook in de toekomst virusvrij bollen kunnen telen.
LilyPlus®
Meer knoppen in de lelieteelt Jarenlange proeven
• Adviseur Bloembollen Duin- & Bollenstreek • Medewerker Verkoop Binnendienst • Medewerker Expertisecentrum Bloembollenteelt Op zoek naar een stageplek? Agrifirm-GMN en het Expertisecentrum Bloembollenteelt bieden regelmatig plaatsen aan voor studenten die praktijkervaring willen opdoen of een onderzoeksopdracht willen uitvoeren. www.agrifirm-gmn.nl/stage
“Al in 2014 werden wij benaderd door Syngenta over LilyPlus”, vertelt Remco van der Kooij. “Ze zochten een bedrijf dat bereid was om proeven te doen met hun product. Wij vonden de casus interessant en werkten graag mee. Dat is ook eigenbelang. Want meedoen aan dergelijke onderzoeken betekent dat je ook zelf kennis opbouwt en ervaring opdoet. Na vijf jaar proeven en testen en veel kennis en data verder, werd het middel in 2019 toegelaten. We hebben in die jaren veel geleerd. Bijvoorbeeld grote verschillen in effectiviteit tussen rassen. Wat ook opvalt is dat het effect op vroege plantingen meestal groter is dan bij latere plantingen.”
Nog niet uitgeleerd
Op basis van de proeven ligt er inmiddels een helder advies over dosering en gewenste dompeltijden. “Maar we blijven proeven
Het broeiseizoen staat zo weer voor de deur. Bestel daarom tijdig verpakkingsmateriaal voor uw bloemen. Het bloempapier van Agrifirm-GMN biedt goede grip en is goed bestand tegen vochtige omstandigheden. Met de mogelijkheid van een eigen ontwerp zorgen we zo samen voor een mooi product in een verzorgde verpakking.
Scan de QR-code voor meer informatie
Bodemkwaliteitsplan in de bollenteelt
‘Meer knoppen, meer bloemzekerheid’ staat op de voorpagina van de LilyPlus® folder. Remco van der Kooij van De Jong Lelies uit Andijk heeft inmiddels een aantal jaren ervaring met LilyPlus. We spreken hem over zijn ervaringen.
Het team specialisten van Agrifirm-GMN staat met veel kennis en ervaring klaar voor telers. Met elkaar zetten we ons in voor een duurzame en economisch rendabele teelt. Daarbij is nieuwe aanwas belangrijk. We hebben momenteel drie vacatures:
Wil jij werken binnen een enthousiast en betrokken team waar samenwerking en resultaat centraal staan? En wil jij je verder ontwikkelen via onze Agrifirm Academy en het Expertisecentrum Bloembollenteelt? Kijk dan vooral op www.agrifirm-gmn.nl/werken-bij/vacatures.
Hoe vangen we het op?
Het gebied kenmerkt zich door een breed palet aan bollen- en bloementeelten. Maar ook vaste planten en groenten van de beste kwaliteit worden er geteeld. Als Agrifirm-GMN zoeken we samen met telers voortdurend naar mogelijkheden om zowel de opbrengst als de kwaliteit te verbeteren. De kwekers krijgen regelmatig nieuwe uitdagingen op hun bord. Denk bijvoorbeeld aan gewasbeschermingsmiddelen die niet langer beschikbaar zijn en eisen omtrent certificering en teeltregistratie. Door de diversiteit aan teelten neemt dit laatste in dit gebied relatief veel tijd in beslag. Een voorbeeld hiervan is de onkruidbeheersing in de teelt van Leeuwebek. Daarom heeft het Expertisecentrum hier onlangs een proef aangelegd bij een kweker in dit gebied.
Bij de proeven gericht op Botrytis bestrijding ligt de focus op groene middelen. “Er waren opvallende verschillen, de uitkomsten gaan we delen in de winter presentaties”, vertelt Jeroen. “Vanwege het wegvallen van mancozeb liggen er nu proeven waarmee we willen kijken of we na de snij met een beperkte impact en tegen lage kosten een goede Botrytis beheersing kunnen behalen.”
Bestel nu uw bloempapier
doen”, vervolgt Remco. “Door de verschillen tussen rassen, passen we het product niet integraal toe. We willen voor elk ras graag inzicht in het effect om zo een goede kosten/baten analyse te kunnen maken. We merken al wel dat er vanuit de markt steeds vaker vragen komen. Voor de broeier wordt ons product dat meer bloemknoppen oplevert, waardevoller. Dat maakt dat we er met verschillende afnemers, zeker ook in het buitenland, over praten. Want dat LilyPlus toegevoegde waarde heeft, dat is mij wel duidelijk.”
Dit is Lilyplus
LilyPlus is een Plant Growth Regulator (PGR) en valt onder de cytokinines. Het wordt toegevoegd aan het standaard bolontsmettingsbad met als doel het gemiddeld aantal bloemknoppen te verhogen.
Een goede bodem is de basis voor een gezonde teelt. En dat is niet altijd vanzelfsprekend. Daarom heeft de Wageningen University & Research (WUR) voor de akkerbouw het bodemkwaliteitsplan ontwikkeld. Het bodemkwaliteitsplan richt zich op een integraal bodemadvies met aandacht voor fysische, chemische en biologische bodemfactoren. Agrifirm-GMN heeft samen met Hogeschool Inholland Delft en de WUR onderzoek gedaan naar de toepasbaarheid in de bloembollenteelt.
Planmatige aanpak is essentieel Bij de start van een bodemkwaliteitsplan wordt allereerst de beginsituatie in kaart gebracht. Denk aan bodemindicatoren zoals textuur, totaal organische stof en indringingsweerstand. Daarna worden de doelstellingen gericht op verbeteringen geformuleerd. Een breed pakket aan maatregelen zoals inundatie, grondkerende bewerkingen, bemesting en de inzet van biostimulanten, wordt ingezet gericht op structurele bodemverbetering. Bedenk dat bodemmaatregelen vaak pas na jaren zichtbaar worden. Een planmatige aanpak is daarom van groot belang.
Nu al stappen zetten Er is nog aanvullend onderzoek nodig om te komen tot een goed uitgewerkt bodemkwaliteitsplan voor de bollenteelt. Maar nu al zijn er diverse aanknopingspunten waarmee u met uw adviseur van Agrifirm-GMN stappen kunt zetten gericht op bodemverbetering. Raadpleeg uw adviseur hiervoor.
Bol&Teelt Actueel | Agrifirm-GMN
Op de kaart
Onderzoek
“Hoe kies ik het juiste perceel?” Teeltspecialist Ton Buter adviseert
In heel Nederland wordt land gehuurd voor de bollenteelt. Maar hoe bepaalt u welk perceel het beste voor uw teelt is? Kort gezegd zijn er twee situaties bij het kiezen van een perceel: huren van een veehouder of van een akkerbouwer. Ton Buter legt het uit.
Als u huurt bij een akkerbouwer, komt u in de bouwplanrotatie terecht. Ook dan wilt u vanwege de kans op schimmels en aaltjes weten wat er de afgelopen jaren is geteeld. Ga ook na welke
bodemherbiciden in vorige teelten zijn gebruikt. Persistente herbiciden kunnen het perceel ongeschikt maken voor de bloembollenteelt. Door al vroeg in gesprek te gaan, kunt u tijdig met uw teeltspecialist afstemmen welke middelen u het best kunt inzetten.
Augustus 2021 • Agrifirm-GMN
Als teeltspecialist help ik u, samen met mijn collega’s, graag om de status van het perceel te bepalen. Met een bodemmonster kan de geschiktheid worden beoordeeld en een passend bemestingsplan worden opgesteld. Kortom: de vragen wie, wat, wanneer en hoe staan centraal bij de perceelkeuze. Vraag deze informatie op bij uw verhuurder.”
Samen op weg naar 2030
Ton Buter, teeltspecialist bij Agrifirm-GMN in de regio West-Friesland. t.buter@agrifirm.com, 06 53 25 25 88
Bestrijding van Fusarium
De bollenteelt staat voor grote uitdagingen. Het opleggen van bovenwettelijke eisen vanuit de grote winkelketens, de almaar stijgende kosten voor de teler en de strengere wetgeving op het gebied van duurzaamheid laten dit zien. Agrifirm-GMN trekt samen met u op om deze uitdagingen aan te gaan. Met deze editie van Bol&Teelt Actueel willen we laten zien hoe telers, teeltadviseurs en onderzoekers (samen)werken aan een toekomstbestendige en renderende teelt.
Bolbehandeling met het nieuwe middel Pitcher® Het aantal middelen dat beschikbaar is voor het dompelen verschraalt. Vanaf 20 oktober, in feite midden in het dompelseizoen, is Topsin M® niet langer toegelaten. Het goede nieuws is dat het middel Pitcher® sinds september 2019 is toegelaten en geschikt is om Topsin M te vervangen. Gezien de einddatum van Topsin M is het belangrijk om snel de keuze voor de middelenmix te maken.
Topsin M of Pitcher in 2021 Wie dit jaar nog Topsin M wil toepassen, kan dat doen t/m 19 oktober. Deels valt die datum te plannen. Maar in geval van veel regen in het begin van oktober, kan het gebeuren dat een bad dat is aangemaakt met Topsin M, niet meer gebruikt mag worden. Kiezen voor Pitcher is daarom dus veiliger. Maar is het ook de beste keus? Pitcher is de afgelopen zeven jaar uitgebreid
Bezuinig niet op handschoenen
Bol&Teelt Actueel | Agrifirm-GMN
Persoonlijke bescherming
Dat veiligheid en persoonlijke bescherming belangrijk zijn bij het werken met gewasbeschermingsmiddelen, dat mag duidelijk zijn. Goede bescherming van handen en armen is daarbij de basis. Nu bolbehandeling op het punt van beginnen staat, is dit een goed moment om de beste handschoenen aan te schaffen. En dat zijn de de Sol-Vex® nitril handschoen van Ansell. Beschikbaar in uiteenlopende versies met verschillende lengtes, diktes, maten en voeringen. De handschoen levert in natte en droge omstandigheden een uitstekende weerstand tegen chemische (vloei) stoffen, heeft een goede schuurweerstand en ook het draagcomfort is uitstekend.
Om de doelen uit de visie voor de Nederlandse land- en tuinbouwsector voor 2030 voor u overzichtelijk te maken, hebben wij een infographic ontwikkeld. In dit visuele overzicht staat alle informatie op een rij. Ook laat het zien dat we al goed op weg zijn. Neem een kijkje op www.agrifirm-gmn.nl/ samen-op-weg-naar-2030
beproefd, o.a. ook bij het Expertisecentrum Bloembollenteelt. Daaruit komt naar voren dat Pitcher qua werking zeker niet onderdoet voor Topsin M.
De ideale mix? Over het algemeen kiezen telers voor een vaste mix aan middelen met daarin Merpan Flow®, Securo® en Topsin M® aangevuld met Mirage® Elan en/of Rudis®. Vanaf 20 oktober (maar ook daarvoor) kan Topsin M worden vervangen door Pitcher. Het is sterk op Fusarium en Rhizoctonia en heeft net wat meer breedtewerking tegen andere grondgebonden schimmels. Het advies van ADAMA (producent van Pitcher) is om bij 1% Pitcher in de mix het middel Securo iets lager te doseren (1% in plaats van de veelgekozen 1,5%).
Agrifirm-GMN
Expertisedagen in aantocht!
Advies Het juiste dompeladvies hangt nauw samen met de ziektedruk vanuit de bodem, de ziektegevoeligheid van de cultivars en vooral ook eigen ervaringen. Bespreek het samen met uw adviseur.
Regelgeving azolen en bolbehandeling najaar Het Ctgb heeft besloten om het wettelijk gebruiksvoorschrift aan te scherpen voor middelen met schimmel bestrijdende azolen, toegepast in de bloembollen- en bolbloementeelt. De regelgeving voor 2022 heeft al dit najaar invloed op de bolbehandeling. Bloembollenkwekers met wachthopen wordt aangeraden hier nu al rekening mee te houden en maatregelen te nemen. Kijk voor meer informatie op de website van de Ctgb onder nieuws. Als niet aan de voorwaarden kan worden voldaan zoals gesteld door het Ctgb, dan mogen deze middelen niet worden toegepast in de bolbehandeling: Rudis, Sportak EW, Mirage Plus en Mirage Elan.
Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie. En vraag indien nodig altijd advies bij uw adviseur van gewasbeschermingsmiddelen. Colofon: Bol&Teelt Actueel is een uitgave van Agrifirm-GMN Redactie Frank van den Hoek en Eline Klaver, Agrifirm-GMN Tekstbijdragen Arjo v.d. Berg, Ton Buter, Bram Mulder, Thijs Wester, Mitch Schoorl, Gerbrant Schilder, Jeroen Groot. Interviews en tekstredactie Douwe Soepboer, Reach Brand Storytellers Opmaak Reach Brand Storytellers Fotografie Lex Broersen en Eline Klaver, Agrifirm-GMN Drukwerk Damen Drukkers.
Meer knoppen in de lelieteelt Interview Remco van der Kooij
Bewogen pioenseizoen Gerbrant Schilder en Jeroen Groot blikken terug
“Hoe kies ik het juiste perceel?”
Vanaf eind augustus organiseren we opnieuw expertisedagen. Waar dit voorjaar de nadruk op voorjaarsgewassen lag, is er nu meer focus op zomerbloeiende gewassen en de bolbehandeling. In Breezand ligt de nadruk op de veldproeven in lelie en zantedeschia. Op alle bijeenkomsten komen de eindresultaten van de proeven met de voorjaarsgewassen uitgebreid aan bod. Ook is de bolbehandeling, waarvan het seizoen voor de deur staat, onderwerp van gesprek met onze specisalisten. Op de meeste dagen is het mogelijk om een punt voor de spuitlicentie te behalen.
De dagen op een rij
Vrijdag 27 augustus Expertisedag lelie en zantedeschia te Breezand Donderdag 2 september Expertisedag te Voorhout Vrijdag 3 september Open dag ROL, Vledder Dinsdag 7 september Expertisedag NOP en Flevoland te Espel Woensdag 15 september Open dag Vertify, Zwaagdijk-Oost Meer informatie over de Expertisedagen vindt u op www.agrifirm-gmn.nl/expertisedagen
Bol&Teelt Actueel | Agrifirm-GMN
“Als u huurt bij een veehouder, heeft u meest te maken met grasland. Ik adviseer om altijd na te vragen wanneer er voor het laatst bloembollen stonden. Hoe ruimer de vruchtwisseling hoe beter, liefst minimaal zes jaar. Maar door de grote vraag is dit vaak niet haalbaar. Om calamiteiten te voorkomen, is het ook belangrijk navraag te doen naar het assortiment dat er de afgelopen jaren is geteeld. De vuistregel is dat er na 12 jaar hetzelfde assortiment kan staan. Neem ook kennis van de onkruidbezetting en neem tijdig maatregelen. Let tot slot goed op de waterhuishouding. Goede drainage is belangrijk.
Bol& TeeltActueel