SCHAKEL IN SUCCES MAGAZINE VOOR AGRARISCH ONDERNEMERS, NR 2, JUNI 2017
EXTRA REDUCTIE FOSFAAT PAGINA 13
“BOEREN MOETEN HUN DATA VEILIG KUNNEN DELEN” PAGINA 20
GROENTETELER WILLEM BAS
“OP EEN CIRCULAIR BEDRIJF MOET ALLES KLOPPEN” PAGINA 6
2
VOORAF SAMEN WERKEN AAN TOEKOMST In de nog korte periode dat ik voor dit mooie bedrijf werk, valt het me telkens op dat wij als coöperatie dichtbij onze leden staan. Een goede zaak, de agrarische ondernemers zijn onze belangrijkste klanten. Daarbij vervullen zij een belangrijke rol in de voedsel productie en staan ze, met Agrifirm, middenin de maatschappelijke discussie over gezond en duurzaam geproduceerd voedsel. Die discussie gaat over relevante onderwerpen zoals het welzijn van mens en dier, het vergroenen van gewasbeschermingsmiddelen, het samenwerken om oplossingen te bedenken voor de mineralenproblematiek. Het is van het grootste belang dat de agro foodsector samen met ketenpartners, zoals retailers en ngo’s, in alle openheid aan het maatschappelijke debat deelneemt. Door je eigen verhaal te vertellen, goed te luisteren naar wat de maatschappij vraagt en in samenwerking oplossingen te ontwikkelen.
VOLLUK! PAGINA 9
Neem gewasbescherming: juist boeren en tuinders kennen het belang van het verminderen van milieubelasting en het vergroenen van middelen. Daarbij heeft de sector al stappen gezet, bijvoorbeeld met precisielandbouw. Die innovaties zetten we voort. Ook de Goed Nest Kip, een nieuw en diervriendelijker kipconcept, is in samenwerking met retailers en ngo’s ontwikkeld. Maak daarom verduurzaming tot een positief gespreksonderwerp. Ik ben als econometrist opgeleid en ik ken het belang van meten = weten. Agrifirm stuurt daarom op basis van drie assen: relevant, meetbaar en duurzaam. Overal ter wereld waar Agrifirm actief is, zetten we in op kennis en advies en stralen we uit dat duurzaamheid in ons bloed zit. Dit is de motor om een verantwoorde voedselketen voor de toekomstige generaties te waarborgen.
Dick Hordijk VOORZITTER HOOFDDIRECTIE AGRIFIRM GROUP
3
Nieuwe kansen in vraaggestuurde ketens PAGINA 16
360o
Spiegel
PAGINA 14
PAGINA 22
Verder in dit nummer 4 MOOI WERK | 6 Interview Willem Bas | 10 Innovatie: Hagelnetten | 11 Praktijkproef gecoate meststoffen 13 Extra reductie fosfaat | 20 Vijf vragen aan Ton Loman | 21 Opinie: Tjeerd de Groot | 25 Ledenraadsleden over de nieuwe koers | 26 Nieuwe commissarissen coรถperatie Agrifirm | 28 De grote stap van Peter van Damme
WIE? Jasper van Stiphout heeft samen met zijn ouders 70.000 scharrelhennen. WAT? Van Stiphout controleert de gezondheid
MOOI WERK
van de leghennen. WAAR? Uden, Noord-Brabant. WANNEER? Eind april 2017 WAAROM? Van Stiphout heeft net nieuwe hennen in de stal. Het is de eerste ronde met het vernieuwde Soliq-systeem. Daarvoor is een voerlijn van roestvrij staal aangelegd. Soliq combineert droogvoer met een vloeibare, licht zure legmix bestaand uit co-producten. Er ontstaat een mengsel waarbij fijne en grove voerdelen aan elkaar zijn geplakt. De hennen kunnen daardoor niet selectief pikken en krijgen alle noodzakelijke nutriĂŤnten binnen. Daardoor is het koppel uniformer en gezonder en leggen de hennen langer en meer eieren.
6
ONDERNEMER Willem Bas uit Warmenhuizen (NH) PARTNERS IN B4AGRO Fred Berkhout en Bart Bak BEDRIJF 90 ha sla (acht soorten) 30 ha bleekselderij 15 ha kool 4 vaste medewerkers 30 seizoensmedewerkers
Groenteteler Willem Bas
“ OP EEN CIRCULAIR BEDRIJF MOET ALLES KLOPPEN”
7
INTERVIEW
De nieuwe opslag- en verwerkingshal en de moderne biovergistings installatie van B4Agro in Warmenhuizen stralen ambitie uit. Het bedrijf blinkt uit in duurzaamheid en is klaar voor de toekomst. JULLIE TIMMEREN FLINK AAN DE WEG.
is wel dat alle onderdelen zichzelf
“Dat klopt. Ons bedrijf groeit hard en we
moeten kunnen terugverdienen.
hebben de afgelopen twee jaar flink ge
Vorig jaar hebben we een biovergis
ïnvesteerd in gebouwen. We zijn één van
tingsinstallatie in gebruik genomen.
de grootste telers van gekleurde kropsla
We verwerken daarin onze eigen
in Nederland. We leveren acht verschil
reststromen en die van agrarische
lende soorten. Alleen ijsbergsla doen we
bedrijven in de buurt. En dat niet alleen.
niet. Dat past niet in onze bedrijfsvoering.
Ook bijvoorbeeld bermgras van de A7.
Naast sla telen we bleekselderij en kool.
We produceren twee miljoen kubieke
Belangrijk voor de vruchtwisseling.”
meter gas per jaar. Een deel gebruiken we zelf voor ons bedrijf. De rest gaat
VOOR WELKE MARKTEN TELEN JULLIE?
via het aardgasnet naar zo’n 1.400
“Nederland is onze belangrijkste afzet
huishoudens.”
markt. Daarnaast exporteren we naar het Midden-Oosten, Oost Europa en
WAT IS ER BIJZONDER AAN JULLIE
Duitsland. Een deel van onze producten
VERGISTER?
verwerken we zelf, de rest gaat naar
“Onze installatie is een plantaardige
groentesnijderij Koninklijke Vezet. We
vergister. Naast groen gas levert de
werken nauw met hen samen op verschil
installatie ook plantaardig digestaat.
lende vlakken. Zo verzorgen wij voor
Dat kunnen we gebruiken voor onze
Vezet bijvoorbeeld de opslag van ananas
eigen teelt. Omdat het 100 procent plant
uit Costa Rica. Wij kunnen daarvoor betere
aardig is, hoeven we bijna geen rekening
bewaarcondities realiseren dan Vezet zelf.”
te houden met de mestwetgeving. Biologische telers kunnen dit product
HOE BESCHRIJF JE JULLIE VISIE?
daarom gebruiken als meststof. In het
“We zijn met z’n drieën. Oprichter Fred
begin hebben we wat zorgen gehad
Berkhout, Bart Bak en ik. We geloven in
over geur. Maar dat is nu ook goed onder
een circulaire bedrijfsvoering. Daar richten
controle. Dat bleek vooral een kwestie
we ons bedrijf volledig op in. Voorwaarde
van beheer en wat opstartproblemen.”
8
INTERVIEW
HOE FINANCIEREN JULLIE
top in Parijs. De terugverdientijd is 8 jaar,
WANNEER DENKEN JULLIE DAT
INVESTERINGEN IN DUURZAAMHEID?
na 15 jaar lossen we de inleggers af,
GEREALISEERD TE HEBBEN?
“We wilden op beide bedrijfshallen
die jaarlijks 5 procent rente ontvangen.”
“We zijn al minstens tien jaar bezig om de
zonnepanelen installeren, maar op een
slateelt op water te ontwikkelen. Dat doen
gegeven moment is het eigen geld op.
HEBBEN JULLIE NOG MEER
we samen met collega-telers, veredelaars,
Dan kan je aankloppen bij de bank, maar
DUURZAME PLANNEN?
toeleveranciers en Proeftuin Zwaagdijk.
wij vonden het interessant om te kijken
“Onze bedrijfshallen zijn klaar voor de
Er zijn drie basisvoorwaarden waaraan het
wat er mogelijk is met crowdfunding.
toekomst. De loods is twaalf meter hoog.
systeem moet voldoen om een succes
Via zonnepanelendelen.nl hebben we
In de toekomst willen we daar sla in vijf
te worden. De kwaliteit van het product
ons project aangeboden met een leuk
lagen boven elkaar onder LED-belichting
moet minstens zo goed zijn als de sla die
promotiefilmpje. Het liep als een speer.
gaan opkweken. Op dit moment kunnen
we nu leveren. De teelt moet betrouw
Binnen 21 dagen hadden we het be
we sla leveren van 1 mei tot 1 november.
baar zijn. En de prijs moet kloppen.”
nodigde bedrag bij elkaar en konden we nog eens bijna 800 panelen aanschaffen. We hebben daarbij wel wat geluk gehad. De Volkskrant schreef over ons project als
“ We zijn al minstens tien jaar bezig om de slateelt op water te ontwikkelen.”
voorbeeld naar aanleiding van de klimaat We willen echter jaarrond sla kunnen
HOE MAAK JE DAT WAAR?
aanvoeren. We denken dat we dat in
“Vooral die prijs is een punt. Consu
Nederland moeten realiseren en niet in
menten weten te weinig over hoe hun
Spanje. We geloven in lokaal geteelde
voedsel wordt geproduceerd. De prijs
producten. Dat scheelt een heleboel
van groente in de winkel is veel te laag.
transportkilometers.”
Jammer dat er niet meer aan markt ontwikkeling is gedaan toen daarvoor
WAARIN IS DEZE TEELT ANDERS?
subsidie uit Brussel was. Nu zullen we
“In een meerlagenteelt staat sla in water.
het moeten zoeken in het verbeteren
Dat is duurzamer dan de teelt in grond.
van de efficiëntie in de keten. Ik geloof
Er zijn namelijk geen gewasbeschermings-
in kostenreductie door kortere ketens.
middelen meer nodig omdat de teelt
De prijs in de winkel kan dan gelijk
in een gesloten ruimte plaatsvindt. Een
blijven en er blijft meer over voor ons
ander voordeel van een gesloten systeem
als producenten.”
is dat er geen meststoffen uitspoelen. Voor het op kleur komen van sommige
WANNEER OOGSTEN JULLIE DE
soorten sla is daglicht nodig aan het
EERSTE WATERGETEELDE SLA?
einde van de teelt. Daarvoor zullen we
“Op welke termijn kan ik niet aangeven,
een foliekas bouwen. Dat vraagt trouwens
maar de teelt van sla op water gaat er
ook een investering in een logistieke
zeker komen. Dit systeem past helemaal
oplossing. De slaplanten moeten van de
op ons bedrijf. Alles is uitgedacht.
loods naar de kas worden verplaatst en
Waterteelt zal onze processen volledig
bij de oogst weer terug.”
circulair maken.” <
9
VOLLUK!
ERFBETREDERS OVER HUN ROL OP HET BOERENERF
Peter Nauta is vruchtbaarheidsspecialist bij CRV “Als vruchtbaarheidsspecialist begeleid ik ongeveer vijftig veehouders. Elke maand, of wat vaker bij de bedrijven met meer koeien, kom ik met de scanner langs. Daarmee doe ik het drachtonderzoek, maar ook de controle van de koeien die een maand geleden hebben afgekalfd. Is de baarmoeder weer mooi klein en schoon? Zitten er geen cystes op de eierstokken? Daarnaast kijken we regelmatig naar de cijfers. De tussenkalftijd is bijvoorbeeld een belangrijke indicator voor de vruchtbaarheid. Ik vind het altijd mooi als ik ergens nog niet zo lang kom en dan de tussenkalftijd terug zie lopen. Dan laat je ook zien wat je meerwaarde is. Veehouders kunnen namelijk zelf kiezen of ze gebruik maken van de service van een vrucht baarheidsspecialist: het is geen onderdeel van
“ IK STA GRAAG TUSSEN DE KOEIEN”
het basispakket van CRV. Tien jaar geleden begon ik bij CRV als insemina tor, wat nog steeds onderdeel van mijn werk is. Sinds vier jaar ben ik ook embryotransplanteur. Dat maakt het werk ook zo leuk, je kunt je blijven ontwikkelen. Ook vind ik het mooi om samen te werken met de veehouder en ik sta graag tussen de koeien. In de afgelopen tien jaar heb ik de sector ook zien veranderen. Er wordt bijvoorbeeld veel meer samengewerkt tussen de verschillende erfbetreders, waaronder Agrifirm. Een goede zaak, want daardoor kun je echt verder komen en je kennis verbreden.” <
INNOVATIE
INNOVATIEVE FRUITTEELT-TOEPASSINGEN OP PROEFTUIN RANDWIJK Agrifirm werkt samen met Proeftuin
een vraag en samen maken we een
met hagelnetten. In de proeven onder
Randwijk aan innovaties in gewas-
programma. Zo werkt het ook met
zoeken we vooral het effect van de hagel
bescherming en teelttechnieken. De
Agrifirm. De resultaten van de proeven
netten op de lichtval en de ontwikkeling
meest recente proeven concentreren
presenteren we tijdens open dagen en
van de knoppen en vruchten.” Er lopen op
zich op het gebruik van hagelnetten
excursies.”
dit moment meerdere demo’s met door
in de (biologische) fruitteelt.
De proeftuin is nu bezig met onderzoek
Agrifirm geleverde hagelnetten. “In één
naar effectieve middelen tegen onder
proef onderzoeken we bijvoorbeeld het
Pieter van der Steeg van proeftuin
andere schurft en de perenbladvlo.
gebruik van hagelnetten in combinatie
Randwijk vertelt over het ontstaan van
“Er verdwijnen steeds meer middelen
met speciale kapjes die zorgen dat de
de proeftuin: “Proeftuin Randwijk is in 1996
en er komen ook steeds nieuwe (groene)
stammen niet nat worden bij regenbuien.
gestart als opvolger van de regio-proef-
middelen op de markt. Wij onderzoeken
Hierdoor hoeven de bomen niet tegen
tuinen. Vorig jaar deden we in totaal zo’n
welk middel het meest effectief is. Dan
schurft te worden behandeld.”
80 verschillende proeven en demo’s op het
hoeft de teler dat niet meer te doen.”
Een andere proef bekijkt de effecten
gebied van gewasbescherming, teelttech
van de hagelnetten in de biologische
nieken, nieuwe rassen en onderstammen,
HAGELNETTEN
appelteelt. Oostdijk: “Er wordt in de bio
spuittechnieken en driftreductie. In 2016
Op dit moment werkt de proeftuin samen
logische teelt niet veel gebruik gemaakt
wisten zo’n 2.000 fruittelers de proeftuin
met Agrifirm aan het overkappen van
van hagelnetten, dus het is voor ons zeer
te vinden. Dat aantal groeit elk jaar.”
proef- en demopercelen met hagelnetten.
relevant om dit te onderzoeken. We doen
Peter Oostdijk, medewerker van Proeftuin
deze proeven met de rassen Elstar, Natyra
WERKWIJZE
Randwijk: “Bescherming van gewassen
en Santana. Er is veel belangstelling voor
“De proeven richten zich op innovaties in
wordt belangrijker, extreme weers
de uitkomsten van de demo’s. Niet alleen
de fruitteelt, en worden meestal samen
omstandigheden komen steeds vaker
bij ons en bij Agrifirm, maar ook bij bio-
met bedrijven opgezet. Het bedrijf heeft
voor. We hebben nu zo’n 6 jaar ervaring
logische telers.” <
INNOVATIE
PRAKTIJKPROEF MET GECOATE MESTSTOFFEN IN AARDAPPELTEELT Agrifirm is samen met 12 pootgoed- en consumptietelers een praktijkproef gestart
beschikbaar gedurende het seizoen.
om de effectiviteit van gecoate meststoffen in de aardappelteelt te onderzoeken.
Dit terwijl er door de zware regenval
De praktijkproef begon afgelopen voorjaar en eindigt dit najaar. De verzamelde
grote stikstofverliezen optraden.
data worden gebruikt voor de ontwikkeling van nieuwe meststoffen, die in het
De stikstof uit KAS en/of dierlijke mest
najaar van 2017 op de markt komen.
ging verloren door uitspoeling, maar moment over voldoende voeding kan
met name ook door denitrificatie.
Een belangrijk speerpunt van het
beschikken. Daarbij neemt de kans op
Door in het voorjaar KAS te vervangen
bemestingsonderzoek is om een mest-
stikstofverlies fors af.
door gecoate meststoffen wordt de
stof te vinden met een hoge stikstof
beschikbaarheid van nutriënten beter
efficiëntie. Stikstofruimte is namelijk
POSITIEF RESULTAAT
afgestemd op de behoefte van het
een beperkende factor voor de aard
De proef op Vredepeel gaf afgelopen
gewas. Een tweede voordeel is dat
appelteelt in Zuid-Oost Nederland.
jaar een zeer positief resultaat. Op de
door het gebruik van deze nieuwe
Denitrificatie (emissie van lachgas)
percelen waar gecoate meststoffen ge
meststoffen een strooibeurt kan worden
en uitspoeling zorgen hier voor grote
bruikt werden, was duidelijk meer stikstof
bespaard in het bijmestseizoen. <
stikstofverliezen. PPO VREDEPEEL De praktijkproef is een vervolg op onderzoek bij PPO Vredepeel, waar Agrifirm de afgelopen twee jaar diverse bemestingsstrategieën testte. Daarbij werden onder andere gecoate ureum meststoffen getest. De coating zorgt ervoor dat de nutriënten pas bij vol doende vocht vrijkomen, waardoor de stikstof gecontroleerd beschikbaar komt. De buitentemperatuur bepaalt de snel heid van het vrijkomen van de stikstof. Bij een hogere temperatuur groeit het gewas harder en zijn er meer nutriënten nodig. De nieuwe meststoffen zorgen er daardoor voor dat het gewas op ieder
INNOVATIE Zomeraanpak voor varkens uitgebreid Voor varkenshouders zorgt de zon soms voor zorgen. Ook in de stal loopt de temperatuur op, wat ten koste gaat van de dierprestaties. Vorig jaar introduceerde Agrifirm daarom de Summervoeders voor vleesvarkens en een bijbehorende aanpak. Dit jaar wordt het pakket uitgebreid.
BETER PRESTEREN MET DATATECHNOLOGIE
“Bij warm weer daalt de voeropname varkens, waardoor vleesvarkens en biggen minder groeien en bij zeugen de melkgift terugloopt. Vorig jaar introduceerden we daarom de Summer-aanpak voor vleesvarkens, met nieuwe voeders en praktische tips en advies voor in de stal”, vertelt productmanager Henk Huurnink. “Dat bleek een succes. Daarom breiden we het pakket dit jaar uit met voeders voor zeugen en biggen en hebben onze specialisten en nutritionisten daarnaast de staltips verder verrijkt.” Bij Vleesvarkens ligt de aandacht op het verhogen van de opname en het verlagen van de warmteproductie door vertering. Dankzij een aangepaste samenstelling, produceert het dier minder warmte en wordt de voeropname gestimuleerd. Daardoor vermindert
Vleespluimveehouders hebben te maken
de hittestress en blijft de voeropname op peil. Vorige zomer was er volop de kans om
met grote hoeveelheden informatie.
dit te testen en met succes: de varkens lieten nauwelijks een groeidaling zien, terwijl in
De nieuwe applicatie PoultryNEXT vertaalt
het gemiddelde van de AgroVision cijfers wel degelijk sprake was van een zomerdip.
deze informatie in een handig overzicht, door gegevens van binnen en buiten
Ook voor zeugen en biggen is een selectie aan voeders gemaakt. Bij biggen is het
het pluimveebedrijf slim te koppelen en
hierbij van belang dat de voeropname goed blijft. Bij zeugen zorgen de voeders voor
te analyseren. Pluimveehouders kunnen
het ondersteunen van de melkproductie en het fit houden van de zeug. Dankzij de
zo op ieder moment zien hoe het ervoor
Air Line® techniek komt er minder warmte vrij bij de vertering van de luchtige korrel.
staat met bijvoorbeeld water, voerverbruik,
Zo kan de zeug ook onder warme omstandigheden de biggen blijven zogen.
stalklimaat, groei en uitval. Daarmee kunnen de ondernemers de voeding
Varkenshouders worden door
en verzorging van hun dieren verfijnen
Agrifirm via social media op de
en beter afstemmen op hun doelen.
hoogte gebracht wanneer warme
PoultryNEXT vertaalt de data van pluim
dagen voor hittestress kunnen
veehouders naar technische resultaten,
gaan zorgen. <
zodat zij hun prestaties van dag tot dag kunnen meten en vergelijken met hun doelstellingen. Ze kunnen ook hun resultaten spiegelen aan gemiddelden van andere bedrijven en de slachtresultaten van vorige koppels, en hun adviseurs online laten meekijken. Zo geeft Poultry NEXT vleespluimveehouders meer grip op hun bedrijfsvoering. <
INNOVATIE
AGRIFIRM GAAT VOOR 1,1 MILJOEN KG EXTRA FOSFAATREDUCTIE Een forse extra fosfaatreductie met behoud van een goed resultaat voor de melkveehouder. Agrifirm heeft een pakket aan maatregelen ontwikkeld dat dit mogelijk moet maken. Samen met de veehouders verwacht de onderneming 1,1 miljoen kilo fosfaat extra te kunnen reduceren. Agrifirm en haar leden gaan daarmee verder dan het voerspoor. “Het minimum wat je als voerbedrijf kan
veeteelt combineert. De afgelopen jaren
SECTORBELANG VOOROP
doen is je houden aan het voerspoor.
heeft Agrifirm met succes aangetoond
Een betere kwaliteit ruwvoer, bete-
Natuurlijk doen we dat, maar we doen
dat de afkalfleeftijd van een vaars met
kent dat er minder mengvoer nodig
nog veel meer”, stelt Ronald van de Ven,
twee maanden kan worden terug
is. “We realiseren ons dat met dit pakket
directeur Agrifirm Feed NWE. “We willen
gebracht. Dit levert een forse reductie
aan maatregelen onze mengvoeder
er alles aan doen om te voorkomen dat
van de fosfaatproductie op. Daarnaast
volumes zullen afnemen. Een nood-
de derogatie verloren gaat, maar wel met
heeft Agrifirm het fosforgehalte in haar
zakelijk offer om in 2017 onder het
behoud van het rendement van onze
pakket mengvoeders extra verlaagd
fosfaatplafond te blijven”, aldus
leden melkveehouders.”
met circa 5 procent onder de norm van
Van de Ven. “We helpen via deze aanpak
4,3 gram per kilogram. Ook ondersteunt
de Nederlandse melkveehouders om
GEÏNTEGREERDE AANPAK
Agrifirm Plant veehouders om de kwaliteit
hun unieke positie in de zuivel-voedsel
De geïntegreerde aanpak omvat een
van het ruwvoer te verbeteren door meer
keten te behouden en te versterken.
combinatie van oplossingen voor de
gewassen te verbouwen met een hogere
Daarnaast dragen we bij aan een
korte en langere termijn, waarbij Agrifirm
drogestof-opbrengst en hogere voedings
verantwoorde voedselketen voor
haar kennis van akkerbouw, grasland en
waarde.
toekomstige generaties.” <
EEMS-HOEVE DRONTEN (FLEVOLAND) Gerrit en Christa de Regt Biologisch tuin- en akkerbouwbedrijf met 50 hectare, bouwplan van 1 op 8
In de verte is nog net te zien hoe de vader van Gerrit, Chris, kool aan het planten is. “We planten allerlei soorten kool door elkaar en op verschillende tijdstippen. Dat spreidt het risico voor ons en de afnemer ontvangt de kolen ook liever in delen.” Op de planter zitten zes uit zendkrachten die worden ingeschakeld voor het seizoenswerk. Naast de kolen een perceel met sjalotten.
Aan de voorkant van het perceel zomergerst heeft De Regt een bloeiende akkerrand ingezaaid. “Mooi voor voorbijgangers en voor onszelf, we kunnen de akkerrand vanuit huis zien. Daarnaast trekt en het insecten aan, wat goed is voor de teelt, en omdat ik er ook gras doorheen zaai verbetert de draagkracht van de bodem.”
360
O
BEDRIJFSONTWIKKELING: VERLEDEN, HEDEN, TOEKOMST
De gangbare percelen van het naastgelegen bedrijf, waar De Regt veel mee samenwerkt, zijn met een bufferstrook gescheiden van de biologische gewassen van De Regt. Het is het eerste jaar dat de teler volledig biologisch produceert. “Bij de bedrijfsovername, in 2015, zijn we begonnen met de om schakeling. Ik vind de teelttechniek uitdagender en vind het mooi om meer met mensen te werken en meer zelf mijn afzet te regelen. Als je die drie zaken allemaal goed beheerst denk ik ook dat de bio logische landbouw meer perspectief en continuïteit biedt.” Gerrit en Christa wonen samen met hun drie kinderen op de boerderij, het ouderlijk bedrijf van Gerrit. “Eerder hebben we ook eenden gehad, in de achterste schuur. Daar hebben we nu een caravanstalling, de mestsilo is verhuurd.” Dankzij de zonnepanelen is het bedrijf energieneutraal.
Op het perceel rondom de boerderij is ten tijde van de foto, eind mei, net witlof ingezaaid. Daarachter komen twee stroken pastinaak op, met verschillende zaaidatum op de afzet te spreiden. Daar weer achter is de pas ingezaaide spinazie net beregend, komen onder de folie de eerste courgettes op en is de grond klaargemaakt om pompoenen te zaaien. Helemaal achteraan staan rode bieten.
16
ONDERNEMEN
NIEUWE KANSEN IN VRAAGGESTUURDE KETENS
17
ONDERNEMEN
Voedselketens keren om. In het verleden was de aanvoer het uitgangspunt. Nu zoeken partijen in de keten steeds vaker oplossingen om de productie beter af te stemmen op de vraag. Dat biedt onder andere uitzicht op een stabieler inkomen. De nieuwe aanpak heeft gevolgen voor de relatie tussen de spelers in de keten. Het onderwerp ‘vraaggestuurde ketens’
de studie vindt in 2020 zo’n veertig
staat hoog op de agenda in de hele
procent van het Nederlandse vers-
agrarische sector. Afstemmen van het
assortiment via ‘betekenisvolle marketing’
aanbod op de marktvraag en meer
zijn weg naar de markt. Berntsen:
samenwerking binnen de keten zijn daar
“Die ontwikkeling is niet te stoppen.
bij uitgangspunten. “De veranderingen
Het gaat sneller dan we toen dachten,
gaan snel,” zegt Pierre Berntsen, directeur
vooral in vlees. Het ei-assortiment is nu
Agrarische Bedrijven bij ABN-AMRO. “
al bijna helemaal concept. Je kunt stellen
In de markt zie je in rap tempo nieuwe
dat vleesconcepten de neerwaartse trend
versconcepten verschijnen. Die con
van vleesconsumptie in westerse markten
cepten komen tot stand doordat ver
dempen. Een deel van de consumenten
schillende schakels in de keten meer
dat nu kiest voor dierenwelzijn zou anders
samen optrekken.”
zijn afgehaakt. Producenten vragen om
De bank publiceerde in 2014 en in 2015
zekere afzet en een stabieler inkomen,
haar visie op versketens. De bank stelt
afnemers vragen om meer diversiteit en
daarin dat de land- en tuinbouw voor
de eindconsument is dol op ‘storytelling’.
ingrijpende veranderingen staan. Volgens
Vraaggestuurd werken draagt daaraan bij.”
18
ONDERNEMEN
NIEUWE VERBINDINGEN Veel agrarische ondernemers kennen de dynamiek van vraag en aanbod. Zo is op dit moment de uienprijs laag en de biggenprijs op het hoogste niveau sinds jaren. Het is de kunst om met deze schommelingen om te gaan. Steeds vaker klinkt de behoefte aan een stabieler in komen. De nieuwe aanpak ‘Good Farming Balance’ van Vion voor de internationale markt voor varkensvlees is een voorbeeld van een nieuwe vraaggestuurde keten. Allard Bakker, projectmanager Good
China komen we weer andere producten
Farming Balance vertelt: “We denken
tegen. Met drie nieuwe aflevermodules
dat deze aanpak perspectief biedt voor
voor varkens spelen we op verschillende
de sector. Op kostprijs kan de Neder
wensen in.” Vion wil ook de continuïteit
landse varkenshouderij het niet meer
in de aanvoer verbeteren, zowel qua aan
winnen. Door slimmer te werken en ieder
tallen als qua specificaties. “Zo kunnen we
varken optimaal te verwaarden voegen
gegarandeerd leveren wat we beloven.
we waarde toe. Dat biedt in de huidige
We werken daarom met overeenkomsten
markt meer perspectief dan een focus
met varkenshouders.”
op de kostprijs.” Steeds meer varkensvlees is bestemd
SAMEN OPTREKKEN
voor de export naar landen buiten de
De nieuwe aanpak van Vion keert de
EU. De eisen aan het product veranderen
keten om. Bakker: “In het verleden was
daarmee. Bakker: “Waar de slachterijen
de aanvoer het uitgangspunt. Wat heb
in het verleden sterk stuurden op een
ben we aangeleverd gekregen en hoe
uniform, mager varken, is er nu meer
gaan we dat vermarkten? Nu gaan we in
ruimte voor diversiteit. Op de wereld-
gesprek met de varkenshouder. Wat levert
markt zijn interessante deelmarkten voor
hij voor varkens, hoeveel en op welk
varkensvlees van een specifieke kwaliteit.”
moment? We trekken samen op om het
Ter illustratie noemt hij uitgebeende
aanbod op de vraag af te stemmen, in
ribben. “In Europa willen we graag
plaats van de vraag bij het aanbod te
wat vlees op de ribben en wordt een
zoeken.” Deze werkwijze heeft conse
minimumgewicht gehanteerd. In Japan
quenties voor de relatie met de varkens
wil men graag de lichtere ribben. En in
houders: “Individuele varkenshouders
19
ONDERNEMEN
moeten als eerste stap de keuze maken: wil ik een overeenkomst met Vion sluiten? Veel varkenshouders geloven in een vraaggestuurde ketenaanpak. Dat sluit ook aan bij onze ervaringen met een vraaggestuurde keten binnen het concept Good Farming Star, varkensvlees met één ster volgens het Beter Leven
tussen Albert Heijn en Vion. Ook in de
kenmerk, en de biologische markt.”
schandalen binnen de dierlijke sector in
plantaardige sectoren zijn voorbeelden
“Vion introduceert tegelijk met de
het verleden gingen vaak over bedrijven
te vinden, zoals de samenwerking tussen
vraaggestuurde werkwijze ook nieuwe
die één van de vele schakels waren in
Agrifirm en Alpro voor de verwerking
prijssystemen om meer stabiliteit in de
langere ketens. Door de inrichting van
van Nedersoja of de afspraken die
keten te krijgen. Leveranciers kunnen
korte, vraaggestuurde ketens met maxi
brouwgersttelers maken met verwerker
nu al kiezen voor een prijsindexgarantie.
maal drie schakels hebben we optimaal
Heineken.
"Dit najaar starten we een pilot met
grip op wat er in de keten gebeurt.”
Vraaggestuurd ondernemen is voor
betrekking tot een langetermijnprijs-
Albert Heijn stelt dat de Nederlandse
boeren en tuinders geen hogere wis
systeem. Dit biedt varkenshouders de
consument terug wil naar echte en
kunde, stelt Berntsen van ABN AMRO.
mogelijkheid om prijsschommelingen
eerlijke producten. “Zo min mogelijk
Het vraagt wel een andere denk
af te dekken. De volatiliteit is voor
bewerkt en verpakt en uit transparante,
wijze: “Hoe kan ik, samen met mijn
niemand in de keten goed.”
korte ketens met weinig schakels. Dat
ketenpartner(s), meer waarde uit de
is precies wat we met het inrichten van
markt halen? Dat vereist dat je over de
NIET MEER ANONIEM
nieuwe ketens willen bewerkstelligen.
grens van je eigen bedrijf heen kijkt.
Ook de retail ziet voordelen in vraag
Zo weinig mogelijk schakels en maximaal
Waar liggen kansen? Ben ik bereid om
gestuurde ketens en meer keten
inspelen op klantbehoeften.”
een deel van mijn vrijheid op te geven?
samenwerking. Een woordvoerder van
De ontwikkeling binnen kip, vlees en
Kan ik aan de specificaties voldoen?
Albert Heijn vertelt: “Wij hebben met
vis gaat steeds meer richting ketens die
Kan ik mijn bedrijfsvoering aanpassen?”
veel boeren en telers langlopende relaties
volledig worden geregisseerd. “Albert
Hij besluit: “Als primaire producent doe je
die soms vele generaties teruggaan.
Heijn wil geen eigenaar zijn maar samen
dit samen met een ketenpartner waarvan
Dit maakt het mogelijk om direct met
werking zoeken in de keten. Het aantal
je het vertrouwen hebt dat deze in staat
boeren en telers af te stemmen hoe we
schakels zal afnemen. Maar hoe dan ook,
is om jouw product goed te verwaarden.
samen het best op de wensen van de
de regie neemt toe.”
Met deze partner deel je dan natuurlijk de
consument kunnen inspelen. Zeker als het
meerwaarde. Maar vergeet niet dat het
gaat om ketens van dierlijke producten
KEUZES MAKEN
producteigenaarschap uiteindelijk bij de
koppelen consumenten ketens met veel
Een voorbeeld van een samenwerking
boer en tuinder ligt. Als dit een onberis
schakels aan anoniem, slecht beheerst
binnen de keten is het eerder genoemde
pelijk product is waar je trots op bent sta
en daarmee onbetrouwbaar. De voedsel
Good Farming Star, een samenwerking
je ijzersterk.” <
20
OPINIE VIJF VRAGEN, VIJF ANTWOORDEN
5
“ BOEREN MOETEN HUN DATA VEILIG KUNNEN DELEN” Ton Loman is onafhankelijk voorzitter van Smart Dairy Farming, de organisatie die per 1 juli aanstaande samen met LTO Nederland en EDI Circle de coöperatieve datahub opricht. boeren zelf toezicht houden op een betrouwbare werking van 1. WAT IS HET DOEL VAN DE NIEUWE COÖPERATIE?
dit machtigingen-systeem.”
“Boeren verzamelen steeds vaker en steeds meer data. Dat leidt tot nieuwe vragen, bijvoorbeeld: van wie zijn die data? Daarover zijn
4. WELKE STAPPEN NEMEN JULLIE OM DIT VOOR ELKAAR
we duidelijk: de bedrijfsdata zijn en blijven van de boer, hij bepaalt
TE KRIJGEN?
wat daar mee gebeurt. Onze coöperatie is er om, op basis van
“We hebben de info-broker van Rovecom aangekocht voor
dat uitgangspunt, het delen van data veilig en vlekkeloos te laten
het transport van dynamische data vanuit sensoren. Ook
verlopen. Daarmee stimuleren we de ontwikkeling van praktische
hebben we het machtigingen-register dat al in gebruik was
applicaties voor de boer, die bijdragen aan rendement en duur
bij Kringloopwijzer, EDI-Circle en Eurofins overgenomen van
zaamheid.”
automatiseerder VAA. Door de samensmelting met EDI-Circle doen ook de boekhoudbureaus mee; dat zorgt ook voor een
2. HOE IS DE COÖPERATIE ONTSTAAN?
goede datasnelweg voor statische data, zoals financiële
“De start is in feite de stichting Smart Dairy Farming (SDF), een
gegevens. En gelukkig is ook LTO Nederland ingestapt als lid
initiatief van Agrifirm, CRV en FrieslandCampina. Daarin is vanaf
van de coöperatie; een belangrijke schakel in boerentoezicht.
maart 2016 gebouwd aan spelregels voor het omgaan met de
Met alle partijen, dus de drie partners in SDF, de coöperatie
data. Nu staat het regelen van het eigendom en gebruik van de
EDI-Circle en LTO Nederland wordt de nieuwe coöperatie
data centraal in een systeem van datatransport en machtigingen:
per 1 juli 2017 opgericht.”
een zogenoemde datahub.” 5. WERKT DE NIEUWE COÖPERATIE ALLEEN VOOR 3. HOE KRIJGT HET UITGANGSPUNT “BOER AAN HET STUUR”
MELKVEEHOUDERS EN DE ZUIVEL?
GESTALTE?
“Nee, onze doelstelling is om het te verbreden naar akker
“De boer vinkt op onze datahub aan wie zijn gegevens mag
bouwers, tuinders, varkenshouders en pluimveehouders.
gebruiken en waarvoor; daarmee geeft hij een machtiging. We
En het gaat ook niet alleen om financiële data, maar ook om
willen het goed regelen en het voor de boer veilig en gemakkelijk
allerlei andere data zoals gegevens over dieren en gewassen.
maken. Hij betaalt op deze manier ook maar één keer voor het goed
Daarom spreken we met verschillende partijen uit diverse
regelen van zijn dataverkeer. En de coöperatie zorgt ervoor dat
sectoren. Want veilig data delen is van belang voor elke boer.” <
21
OPINIE
NIEUWE KANSEN IN VRAAGGESTUURDE KETENS
“U vraagt, wij draaien de keten”
A rie Furm
MEER VERDIENEN MET KRINGLOOPLANDBOUW Wereldwijd groeit de vraag naar voedsel. Tegelijkertijd krijgen
Zo zijn er wettelijke beperkingen vanuit de EU die het her-
boeren en tuinders steeds meer te maken met eisen op het
gebruik van bepaalde reststromen nog tegenhouden. Ook is
gebied van duurzaamheid. Die twee ontwikkelingen bieden
een verandering nodig in het Nederlandse stimuleringsbeleid.
kansen, juist voor de Nederlandse land- en tuinbouw,
Ons topsectorenbeleid is nog te veel gericht op ouderwetse
mits we de kringlopen beter weten te benutten.
speerpunten als efficiency en kostprijs. Daar gaan we het niet
In een kringlooplandbouw zetten we reststromen en
mee winnen. We moeten anders leren denken. Niet alleen
grondstoffen die voor mensen niet eetbaar zijn, om
concurreren op prijs, ook op duurzaamheid. De overheid
in hoogwaardig voedsel. We hebben in Nederland al
zou de kringloop-efficiency meer moeten stimuleren. Ik zie
ervaring daarmee. De diervoederindustrie bijvoor beeld, verwerkt bijproducten uit de levens middelenindustrie. Maar we laten nog veel kansen liggen. Ik denk aan het vergisten
ook een belangrijke rol voor voorlopers in het bedrijfs leven, zoals Agrifirm. De Nederlandse land- en tuinbouw staat al bekend als de meest efficiënte ter wereld. Door de kringlopen beter te benut
van vezelrijke reststromen, het benut
ten, kunnen we ons bovendien profileren als de
ten van insectenlarven of wormen als
meest duurzame. Daarmee kunnen we meer
eiwitbron en het verwerken van zeewier tot diervoedergrondstoffen. Daarnaast lig gen er nog volop mogelijkheden om de
verdienen. Dat zie je aan voorbeelden in de zuivel of de glastuinbouw. Duurzaamheid is absoluut internationaal te vermarkten. <
bodem vitaler en vruchtbaarder te maken. Door bijvoorbeeld mest op te waarderen. De politiek heeft hierin ook een rol; zowel in Brussel als in Den Haag.
Tjeerd de Groot Tweede Kamerlid D66
22
VEEHOUDER ONTMOET AKKERBOUWER
SPIEGEL
Drones, sensoren, stappentellers, voercomputers... Het is een kleine greep uit alle innovatieve technologieën die agrarisch ondernemers vandaag de dag kunnen gebruiken op hun bedrijf. Melkveehouder Martin de Boer en akkerbouwer Anco van der Bos gaan met elkaar in gesprek over hun ervaringen met slimme toepassingen. Over één ding zijn de twee ondernemers
mogelijk kennis te verzamelen op het
het bij aanvang van het gesprek meteen
gebied van precisielandbouw. Dat wil niet
eens: “Technische hulpmiddelen zijn
zeggen dat we alles zelf willen toepassen,
zeker nuttig en helpen je om je werk
maar we willen wel op de hoogte zijn en
beter te doen. Maar dat wil niet zeggen
bij blijven als het gaat om nieuwe ont
dat we achterover kunnen leunen en de
wikkelingen. We zetten onze technische
machines al het werk laten doen. Nu niet,
kennis in om de kwaliteit van onze pro
en ook niet over 25 jaar.”
ducten te verbeteren, we streven ernaar om zoveel mogelijk pootgoed te telen
PRECISIELANDBOUW
met de hoogste klassen, S en SE.”
Anco van der Bos uit Holwerd maakt, op het akkerbouwbedrijf dat hij in maatschap
SMART DAIRY FARMING
heeft met zijn ouders, uitgebreid gebruik
Ook bij melkveehouder Martin de Boer
van slimme toepassingen. Ze hebben
ligt het accent in de bedrijfsvoering vooral
trekkers, spuit- en pootmachines met gps,
op kwaliteitsverbetering en optimalisatie.
werken mee in studiegroepen met drones
De Boer heeft samen met zijn vrouw en
en taakkaarten om de biomassa van hun
de familie Gorter een melkveebedrijf in
gewassen te meten en bouwden recent
Makkinga. De afgelopen jaren heeft hij,
een nieuwe bewaarloods met een ge
als praktijkstal van Smart Dairy Farming,
avanceerd bewaarsysteem en monitoring.
zijn jongveeopfok geoptimaliseerd. “Met
Van der Bos: “We proberen zoveel
een flinke hoeveelheid meetinstrumenten Martin de Boer en Anco van der Bos (r).
23
“ OVER 20 JAAR ZIT ER GEEN BESTUURDER MEER OP DE TREKKER”
24
SPIEGEL
en sensoren in de stal monitor ik mijn vee. Ik krijg op mijn telefoon meldingen van afwijkingen, zodat ik snel kan ingrijpen. Door het toepassen van deze tools voor kom je bedrijfsblindheid. 24 uur per dag registratie en waarneming, daar kun je als boer niet tegenop.” Monitoring is de afge lopen jaren een belangrijk onderdeel van zijn melkveebedrijf geworden. “Met alle data die we hebben verzameld, hebben we ons bedrijf zeker kunnen verbeteren. We zijn preventief met diergezondheid bezig en dat heeft een gunstig effect op de gezondheidsstatus van onze veestapel.”
ons te weinig pluspunten.” Van der Bos
VAKIDIOTEN
vult aan: “De investeringen moeten zich
Maar een bedrijf leiden zonder in de
RENDABEL
terugbetalen. Kijk bijvoorbeeld naar
stal of op het land te staan, kunnen
Beide ondernemers zijn enthousiast
drones. Daar zie ik de meerwaarde
beide ondernemers zich niet voorstellen.
over het gebruik van technische hulp
wel van in, maar het zal niet altijd de
Van der Bos: “Veel boeren zijn vak-
middelen. Maar, geven ze aan, met het
investering terugverdienen.”
idioten, die willen niet veel uit handen
verzamelen van data alleen ben je er nog
geven. Als ik ergens verantwoordelijk
niet én alle technische hulpmiddelen
HOGER NIVEAU
voor ben, wil ik ook zelf met de voeten
moeten natuurlijk wel financieel rendabel
Van der Bos en De Boer verwachten ook
in de klei staan en niet achter een
zijn. Van der Bos: “Je kan alle data verzame
de komende jaren door te gaan met de
computer- of telefoonscherm alles
len die je wilt, maar als je het niet om
implementatie van technische tools.
regelen. Je wordt tenslotte boer met
kunt zetten in kennis en praktisch kunt
Van der Bos: “Ik denk bijvoorbeeld dat we
een reden, omdat je passie voor het vak
toepassen, heb je er nog niets aan.
op ons bedrijf over 20 jaar alle pootgoed
hebt.” De Boer is het volmondig met
De data moeten worden omgezet naar de
elektronisch sorteren. En dat we alles auto
hem eens. “Daarom heb ik bijvoorbeeld
praktijk van je eigen bedrijf. En daar heb je
matisch zaaien en poten. Dan zit er niet
geen melkrobot. Melken wil ik niet
toch de ervaring van de boer voor nodig.”
meer iemand op de trekker, maar achter
automatiseren, ik wil minstens één keer
De Boer: “Daarnaast moet je goed kijken
de computer om het in goede banen te
per dag zelf melken. Dan heb ik de
naar welke hulpmiddelen bij jouw bedrijf
leiden.” De Boer: “Ik denk dat we in de
koeien even gezien en heb ik informatie
passen. Niet alles is voor jou praktisch,
toekomst nog meer monitoring gaan
verzameld waar ik iets mee kan. Ik vind
of zal je financieel voordeel opleveren.
doen, dus niet alleen bij het jongvee.
het melken nog veel te mooi. Deze
We hebben bijvoorbeeld gekeken naar
Door het tijdig ingrijpen bij problemen
manier van werken past bij mij, de
een automatisch voersysteem. Dat zag
of het sturen in rantsoen kan onze
volgende generatie mag zijn eigen
er in theorie heel goed uit, maar had voor
veestapel naar een nog hoger niveau.”
keuze maken.” <
25
OVER AGRIFIRM Reacties op strategie ‘Better Together’
LEDENRAADSLEDEN OVER DE NIEUWE KOERS VAN AGRIFIRM Agrifirm is 2017 van start gegaan met de nieuwe strategie ‘Better Together’.
“In de presentatie van de nieuwe
Een koers waarbij een betere, intensievere en efficiëntere samenwerking centraal
strategie viel me op dat er veel nadruk
staat, zowel met de leden als intern. Wat vinden de leden van deze nieuwe koers?
ligt op innovatie, kennis en verduur
We vroegen het drie Ledenraadsleden.
zaming. Dat past wel in deze tijd, en het is een logische stap, maar toch heb ik er soms mijn vraagtekens bij.
“Mijn eerste indruk van de nieuwe
“Ik vind het een goede keuze om meer
We steken als coöperatie veel geld in
strategie: het wordt een Agrifirm van
intern samen te werken richting de
duurzaamheid en innovatie, maar is
iedereen. Eén huis, met één geluid.
klant. Ik denk dat daar veel te winnen
er wel een verdienmodel? Veel zaken,
Dat wordt een uitdaging denk ik,
is. De verschillende divisies van
zowel zonnepanelen als ontwikkelin
maar wel een belangrijke. Er is veel te
Agrifirm hebben veel kennis, maar
gen als precisielandbouw, zijn zwaar
winnen als leden en klanten zich beter
die kan nog beter worden benut.
afhankelijk van subsidies. Moeten we
bewust zijn van de vele facetten die
Meer samenwerking, intern en met de
het daar dan van hebben als onder
Agrifirm biedt, en hoe die elkaar
klant, draagt bij aan de prestaties van
nemers? Misschien ben ik van de oude
kunnen versterken.
de leden en dat is waar het uiteindelijk
stempel, maar ik ben wel eens bezorgd
Wat ik tussen de regels door lees, is
om gaat. Ik hoop wel dat dit streven
of de coöperatie voldoende oog heeft
dat Agrifirm meer keuzes wil maken
samengaat met de individuele
voor onze kernactiviteit: de opbrengst
op inhoudelijke thema’s. Ergens voor
prestatiedoelstellingen per divisie:
van onze producten.
staan en daar een voorbeeldrol in
dat botst soms met samenwerking.
Ik denk wel dat verandering nood
vervullen, ook naar de consument toe.
Kennis delen past goed bij het coö
zakelijk is, het is belangrijk om te
Dat ligt nog gevoelig, bijvoorbeeld
peratieve karakter van Agrifirm. Als
blijven groeien. Ik hoop alleen dat
rond thema’s als de koe in de wei of
Agrifirm voorop loopt, geeft dat de
deze keuzes daar daadwerkelijk aan
de fosfaatrechten, maar het is wel heel
leden ook een goed gevoel. Als alles
bijdragen en zorgen voor meer winst.
sterk. Iemand moet de leiding nemen
gesmeerd loopt, geeft dat nieuwe
Samen Beter spreekt me ook heel
en het is een goede zaak als Agrifirm
energie en meer prestatievermogen,
erg aan: dat is de essentie van de
het voortouw neemt. Ik zie de nieuwe
zowel binnen de onderneming als bij
coöperatie en ik ben wel echt een
strategie als een logisch vervolg op de
de leden. Een winnaarsmentaliteit kan
coöperatieboer. Wat ik ook heel sterk
koers van Ton Loman, waarbij we ons
prima samengaan met coöperatieve
vind, is het overbruggen van interne
meer bewust zijn van het belang van
waarden, zolang het maar transparant
verschillen. Als sectoren kunnen we
de consument en de rol die we spelen
en rechtvaardig is.”
veel van elkaar leren en het is mooi als
als voedselproducent. Ik denk dat dat
Agrifirm daar aan bijdraagt door intern
past bij de moderne coöperatie.”
bruggen te bouwen.”
Gilbert Sweep,
Gerard Arts,
Hilko Hagting,
melkveehouderij,
akkerbouw en
akkerbouw en
wijn en asperges
varkenshouderij
vleespluimvee
in Etten-Leur
in Nagele
houderij in Grolloo
26
OVER AGRIFIRM
Wat eten we vandaag? En morgen? Jongerendag 2018 Ondernemers in de land- en tuinbouw hebben de belangrijke taak om de groeiende wereldbevolking te voeden met aandacht voor de gezondheid voor mens, dier en bodem. Een klus van jewelste, waarbij huidige belemmeringen en gedachten vaak
Duurzaamheidsverslag 2016
snel achterhaald blijken. Tijdens de Jongerendag 2018 staat de wereldvoedselvoorziening centraal. Daarbij komen diverse
In 2016 heeft Agrifirm concrete resultaten geboekt in het
facetten aan de orde rondom het thema ‘gezonde dieren, gezonde
duurzaam werken. Zo is bij de inkoop de verantwoorde aanpak
bodem en gezonde mensen’. De Jongerenraad Agrifirm nodigt je
verbreed naar alle grote grondstofstromen. Energie-efficiëntie
uit om hierbij te zijn. Het belooft een verrassende dag te worden,
staat binnen de hele onderneming in de focus en Agrifirm geeft
met producten en producenten van de toekomst.
concreet inhoud aan dier-, plant- en bodemgezondheid. In het recent gepubliceerde CSR jaarverslag is hierover meer te lezen.
Zet daarom 10 januari 2018 alvast in je agenda! <
Het verslag is te vinden op de Agrifirm-website. <
TWEE NIEUWE COMMISSARISSEN COÖPERATIE AGRIFIRM Eind 2016 zijn twee nieuwe externe commissarissen benoemd binnen het bestuur van de coöperatie Agrifirm. Het gaat om Lizet Friesen-Leibbrandt uit Rotterdam (CFO bij HAK) en Mieke Philipsen uit Horst (financieel directeur bij Rousselot). Beiden zijn op 14 december 2016 voorgedragen door de voordrachtscommissie, en vervolgens Lizet Friesen-Leibbrandt
na een uitgebreide procedure door de Ledenraad benoemd. De nieuwe commissarissen vervangen Jan Rooijakkers uit Dalfsen en Ton Lammers uit Bavel, die op basis van het rooster van aftreden aftraden als externe commissarissen. Ook Ton Görtz uit Baarlo was aftredend en niet herkiesbaar als lid commissaris. De procedure om te komen tot de voordracht van een nieuw lid commissaris loopt op dit moment nog. Op basis van de profielschets die in december 2016 is goedgekeurd door de Ledenraad, wordt een nieuw lid gezocht. Lid commissaris Arian Kamp (Raamsdonk) was aftredend en herkiesbaar. De voordrachtscommissie heeft de ledenraad positief geadviseerd over een volgende termijn. De ledenraad heeft dit advies overgenomen. Op dit moment telt de raad van commissarissen dus zeven leden en is sprake van één vacature (lid commissaris). <
Mieke Philipsen
27
OVER AGRIFIRM
Biodiversiteit kritisch maar belangstellend volgen Agrarische ondernemers krijgen steeds meer te maken met het begrip biodiversiteit. Agrifirm ziet kansen, maar we zijn ook kritisch op deze ontwikkeling. Biodiversiteit betekent letterlijk een grote
tegen gunstiger voorwaarden aan voor
inzetten, met name via de
verscheidenheid aan plant- en diersoor
ondernemers die voldoen aan bepaalde
R&D-afdeling van Agrifirm.
ten. Dat kan voor de landbouw heel
biodiversiteitscriteria. Meer van dergelijke
functioneel zijn. Een gezond en divers
prikkels volgen. Grote partijen praten
VERDIENMODEL
bodemleven is belangrijk voor de bo
hierover. Voor de melkveehouderij zijn dat
Agrifirm is ook kritisch, vooral als
demvruchtbaarheid en de weerstand van
Rabobank, FrieslandCampina en WWF.
biodiversiteit ingevuld wordt met
gewassen tegen droogte of ziekten en
In de akkerbouw zijn Veldleeuwerik en
regels en beperkingen. Bijvoorbeeld
plagen. Biodiversiteit komt ook terug in
het Louis Bolk Instituut de aanjagers.
in plannen voor natuurontwikkeling
politieke en maatschappelijke discussies.
of landschapsinrichting. Zonder
Zo is er een link tussen verantwoorde soja
MEETBAAR MAKEN
aanvullend verdienmodel worden
en het behoud van tropisch regenwoud.
De vraag is hoe het brede begrip in de
de kosten afgewenteld op de boer.
Biodiversiteit wordt ook in één adem
toekomst meetbaar gemaakt wordt.
Agrifirm verbindt zich vooralsnog niet
genoemd met de bescherming van
Het Louis Bolk Instituut werkt aan een
aan een overkoepelende aanpak. Wel
weidevogels.
overkoepelend concept om biodiversiteit
zijn we bereid mee te denken in een
te monitoren, met zowel functionele als
klankbordfunctie. Ons adviesbureau
CONCRETE GEVOLGEN VOOR
maatschappelijk gemotiveerde aspecten.
Agrifirm Exlan is geknipt voor deze
ONDERNEMERS
Agrifirm volgt deze ontwikkelingen met
rol. Exlan heeft de expertise om een
Voor ondernemers in de agrarische sector
belangstelling, want er liggen grote
praktisch boeren-ondernemersgeluid
komt biodiversiteit steeds dichterbij.
kansen. Vooral de functionele bio
te laten horen. Waar mogelijk kunnen
De zuivelindustrie neemt criteria voor
diversiteit gaat hand in hand met het
de adviseurs van Exlan de verbinding
biodiversiteit op in productievoorwaar
ondernemersbelang, zeker op de langere
leggen met verschillende geledingen
den voor melkveehouders. De Rabobank
termijn. Agrifirm wil zich daarvoor actief
binnen de Agrifirm-organisatie. <
biedt via ‘Groenfinanciering’ leningen
SCHAKEL IN SUCCES is het relatiemagazine van Agrifirm en verschijnt 4 keer per jaar. Contact communicatie@agrifirm.com Fotografie Ivo Hutten, Wouter Borre, Agrifirm, iStock, Shutterstock Concept en realisatie JEEN Drukwerk Bek, Veghel
DE GROTE STAP VAN...
LEF
WIE? Peter van Damme STAP? Medeoprichter Boer Bewust EN VERDER? Heeft een akkerbouwbedrijf in Biddinghuizen. Hij teelt aardappelen, uien, bieten, tarwe en wortelen.
PETER VAN DAMME Startte met twee collega-ondernemers de beweging Boer Bewust “Ik verbaasde me over de manier waarop onze sector en de boeren in het nieuws kwamen. Vaak negatief en eenzijdig. Ik realiseerde me dat consumenten eigenlijk helemaal geen reëel beeld hebben van hoe wij als boeren hun voedsel produceren. Daar wilde ik wat aan gaan doen. Dus besloot ik me met Boer Bewust in te zetten om het verhaal van de Nederlandse land- en tuinbouwsector te gaan vertellen. Niet geromantiseerd, maar helder en realistisch. Boeren moeten laten zien wat ze doen, en ook waarom ze dat doen. Vooral dat ‘waarom’ is belangrijk bij gevoelige discussies, zoals het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Daar moeten we transparant in zijn naar de burgers, ik denk dat we dat de afgelopen jaren te weinig hebben gedaan. We willen iedereen kennis laten maken met ons verhaal, ook mensen die in de stad wonen. De afgelopen maanden zijn erg hectisch geweest. De beweging is enorm gegroeid en de reacties zijn zeer positief. We gaan de komende tijd hard werken om het verder een community te maken. Dat is erg leuk om te doen. We hebben mooie erfborden gemaakt, staan op open dagen en gaan binnenkort ook een website lanceren. De hobby is een beetje uit de hand gelopen, maar het is het zeker waard!” <