OCHRONA ROŚLIN
Uodparnianie się agrofagów na substancje czynne – przyczyny oraz przeciwdziałanie temu zjawisku
Tomasz Sałek Menadżer Produktu Środki Ochrony Roślin tomasz.salek@agrochem.com.pl Bardzo często po wykonanym zabiegu ochronnym spotykamy się z sytuacją niezadowalającej skuteczności. Próbujemy wówczas rozkładać na czynniki pierwsze czy popełniliśmy jakiś błąd? A może środek był złej jakości, stary lub za słaby? Kolejno analizujemy warunki wykonania samego zabiegu – czy temperatura podczas zabiegu i po nim nie była za niska lub za wysoka, czy było wietrznie lub wreszcie czy na niską skuteczność mogły mieć wpływ inne komponenty mieszaniny zbiornikowej – nawozy, regulatory, odżywki ? Jeśli po właściwej analizie, którą zgodnie z dobrą praktyką rolniczą warto jest zrobić przed wykonaniem zabiegu, dochodzimy do wniosku, że zabieg odbył się zgodnie ze „sztuką” wracamy do punktu wyjścia, czyli do zastosowanego środka ochrony roślin. Mamy wówczas prawo podejrzewać, że traktowany agrofag wytworzył częściowy lub całkowity mechanizm odporności na substancję czynną zawartą w środku ochrony roślin. Rozwój odporności na substancje czynne jest procesem ewolucyjnym, polegającym na zmianach genetycznych w organizmie agrofaga - patogenu, szkodnika czy chwastu. Proces ten zachodzi najczęściej niekontrolowanie przez wielokierunkowe mutacje. Na skutek czego zmieniony genetycznie organizm staje się odporny na dedykowane substancje chemiczne. Z biegiem czasu stosując selektywne środki ochrony roślin niszczymy osobniki wrażliwe (np. chwasty), a formy odporne, początkowo nieliczne zaczynają dominować. W przeciągu kilku lat problem odporności może stać się nie do opanowania. Najlepszym przykładem dominacji form odpornych jest miotła zbożowa lub wyczyniec polny będące dużym problemem w wielu regionach naszego kraju. Tempo tworzenia się form odpornych zależy od liczby pokoleń w ciągu sezonu wegetacyjnego, liczby wykonywanych zabiegów chemicznych oraz rodzaju i mechanizmu działania stosowanych substancji czynnych.
46
Katalog agrotechniczny 2021
Osobniki słodyszka rzepakowego odporne na grupę pyretroidów.
