OCHRONA ROŚLIN
Zwiększenie skuteczności stosowanych środków ochrony roślin Tomasz Sałek Menadżer Produktu Środki Ochrony Roślin tomasz.salek@agrochem.com.pl Zgodnie z Dyrektywą Unijną ze stycznia 2014 roku jesteśmy zobowiązani do stosowania integrowanej ochrony roślin, której głównym założeniem jest wykorzystywanie w pierwszej kolejności metod niechemicznych w ochronie roślin (biologiczna, agrotechniczna, hodowlana, mechaniczna i fizyczna). Integrowana ochrona roślin nie wyklucza stosowania środków ochrony roślin, jednak decyzję o ich użyciu powinno opierać się między innymi o próg ekonomicznej szkodliwości, monitorowanie występowania agrofagów i sygnalizację, prognozę krótko i długo terminową.
uwzględnić nie tylko temperaturę w momencie zabiegu, a również przed i po jego wykonaniu. Ma to szczególne znaczenie dla substancji, które potrzebują więcej czasu, aby wchłonąć i przemieścić się w roślinie. Zdarza się, że rolnicy wykonują zabiegi popołudniem z zachowaniem minimalnej temperatury dla danego środka, natomiast wieczorem, kilka godzin po zabiegu przychodzi przymrozek. Taka sytuacja ma miejsce coraz częściej przy pierwszych zabiegach wiosennych. Wówczas trudne jest do określenia czy odpowiednia ilość substancji wniknęła do rośliny i czy jej działanie będzie na takim poziomie jak przewidział producent na etykiecie. Mówiąc o temperaturze stosowania środków należy również wziąć pod uwagę temperaturę roślin oraz cieczy roboczej, a dokładnie różnicę tych temperatur. Mieszanina zbiornikowa, zwłaszcza z dodatkiem mocznika, może mieć temperaturę nawet poniżej 5ᴼC, natomiast rośliny przy wiosennej operacji słońca mogą być nagrzane nawet do 35-45ᴼC. Tak duża różnica temperatur może spowodować „szok termiczny” u rośliny uprawnej, a nawet częściowe uszkodzenie.
Decydując się na zastosowanie środka ochrony roślin przede wszystkim należy przestrzegać zaleceń zawartych w etykiecie (są to m.in. dawka środka, faza rozwojowa roślin – BBCH czy możliwości mieszania z innymi środkami). Jednak postępowanie zgodnie z etykietą nie jest jedynym determinantem skuteczności działania substancji aktywnej. Aby zwiększyć skuteczność, a raczej zapobiec jej zmniejszeniu, należy zwrócić uwagę na kilka czynników: •
50
TEMPERATURA ma decydujący wpływ na skuteczność zabiegu. Możemy tu wyróżnić temperaturę powietrza, roślin oraz cieczy roboczej. Optymalna temperatura powietrza dla fungicydów wynosi 12-20ᴼC, natomiast w zależności od grupy chemicznej substancji zadowalający efekt uzyskamy nawet przy szerszym zakresie 5-25ᴼC. W niższych temperaturach można stosować środki zawierające morfoliny (np. fenpropidyna), imidazole (np. prochloraz), quinozoliny (np. proquinazid), benzimidazole (np. tiofanat metylowy) oraz fenyloacetamidy (cyflufenamid). Stosowanie strobiluryn powinno odbywać się przy minimalnej temperaturze 9-10ᴼC, natomiast grupy triazoli 10-12ᴼC. Nie powinno się stosować zabiegów chemicznych w temperaturze powyżej 25ᴼC, gdyż może to spowodować z jednej strony dezaktywację substancji, a z drugiej doprowadzić do fitotoksyczności na roślinie. Patrząc szerzej musimy
Katalog agrotechniczny 2021
•
JAKOŚĆ WODY, a dokładniej jej twardość oraz odczyn mają ogromny wpływ na działanie substancji czynnych. Zbyt niskie lub wysokie pH decyduje z jednej strony o tempie wchłaniania się substancji aktywnej do rośliny, a z drugiej może mieć wpływ na jej połowiczny rozpad w mieszaninie. Przyjmuje się, że dla większości stosowanych substancji najbardziej optymalne jest pH w przedziale 5,0-6,5. Wiele insektycydów działa lepiej w środowisku bardziej kwaśnym (4,5-5,5). Podobnie jest przy większości herbicydów, z wyłączeniem grupy sulfonylomoczników (6,5-7,5). Aby zapewnić wysoką skuteczność stosowanych substancji należy przestrzegać podstawowej zasady – pH mieszaniny zbiornikowej powinno być zbliżone do pH środka ochrony roślin jeszcze przed rozpuszczeniem (w opakowaniu). Również należy pamiętać,
