Recensies

Vaxx

Vanuit een historisch en medisch perspectief vertelt Roel Coutinho hoe de vaccins werden ontwikkeld die nu in het RijksVanuit een historis vaccinatieprogramma zitten. Zijn ervaringen als microbioloog, hoogleraar infectieziekten, voormalig directeur van GGD vaccinatieprogram Amsterdam en het Centrum van Infectieziektenbestrijding van het RIVM geven het onderwerp de diepte en grondigheid die Amsterdam en he het verdient. Het boek leest als een roman en neemt je mee door de geschiedenis van Nobelprijswinnaars, oorlogen, ambihet verdient. Het b ties, rivaliteiten tussen onderzoekers en het drama als gevolg van de uitroeiende kracht van virussen en bacteriën. Maar het ties, rivaliteiten tu is ook heel actueel met de nieuwste wetenschappelijke feiten per vaccin. Tenslotte komt ook de coronapandemie aan is ook heel act bod. In dit boek wil Coutinho vooral de waardevolle bijdrage van vaccins aan onze gezondheid benadrukken. (JH)bod. In dit bo

Schrijver: Schrijver: Roel Coutinho R uitgever: Anthos (2021)uitgever: Antho prijs: prijs: € 21,99 € 21,99

Thijs lust geen ijs

Dit 38-pagina’s tellende lees- en praatboek mag niet ontbreken in de boekenkast van kinderen die lijden aan eetstoornis ARFID en hun omgeving. Een kind met ARFID heeft niet alleen een probleem met eten, maar vaak ook een sociaal probleem. Want wat kun je op een verjaardagsfeest kiezen als je geen chips, snoep, ijs of pannenkoek kunt eten? Thijs lust geen ijs is een mooi en kleurrijk geïllustreerd boek dat de lezer verhalenderwijs laat kennismaken met de eetstoornis. De vormgeving verduidelijkt de inhoud enorm met kleur en typografie. Heel handig zijn ook de vele gespreksvragen, niet over het hoofd te zien in de fris getinte kaders. Zoals: ‘Vind jij het moeilijk om iets onbekends te proeven? Begrijp jij dat Thijs verdrietig de klas uitrende? Wat zou jij het liefst willen leren eten en waarom?’ Daarmee is het ook een voorlichtings- en hulpboek om als professional ter hand te nemen, in het contact met kinderen met ARFID. Ook voor ouder het heel geschikt om familie en vriendjes mee te informeren. Het nawoord van de schrijfster, die zelf moe is van twee kinderen met ARFID, bevat vanuit deze ervaringsdeskundigheid waardevolle tips en nuttige verwijzingen naar diverse sites en mogelijkheden voor lotgenotencontact.(LD) e n s is eder

Schrijver: Rita Maris

uitgever: Aldo Manuzio (2021) prijs: € 14,99

Wegwijs in de voedingsjungle

Dit boek doet zijn titel eer aan. Gezonde voeding voor jonge kinderen is zowel voor ouders als jeugdartsen een groot thema. Van type melkvoeding tot flesvormen, van nitraatrijke groenten tot angst voor e-nummers, van rapley-methode tot bentoVantypemelkvoedingt lunchbox; het is een ware ‘voedingsjungle’. Dit praktische overzichtsboek, met als ondertitel Gewoon gezonde voeding voor lunchbox; het is een wa kinderen van 0 tot 9, geeft handvatten voor elke levensfase op een neutrale, duidelijke en visueel aantrekkelijke manier. Het is kinderen van 0 tot 9, geef geschreven voor ouders, maar helpt ook jeugdartsen te navigeren door alle nieuwe inzichten en theorieën. De logische struc-geschreven voor ouder tuur maakt zowel de basis adviezen als gedetailleerde onderwerpen makkelijk vindbaar. Menusuggesties, vroeg introductuur maakt zowel d tie van allergenen, veganistisch opgroeien, gezelligheid aan tafel; het komt allemaal aan bod. De inhoud is gebaseerd tie van allergene op de laatste richtlijnen van de Gezondheidsraad en aangevuld met vele experts, waaronder jeugdarts Henrike ter op de laatste Horst. Ondanks de ‘volle’ inhoud is het een makkelijk leesbaar boek met mooie illustraties en foto’s. Leuk om in de Horst. Onda spreekkamer te hebben staan, als tip naar ouders en als naslagwerk voor jezelf. (RvdT)spreekkamer

SchrijverS: SchrijverS: Michelle van Roost & Manon van Eijsden Miche uitgever: Kosmos (druk 2021)uitgever: Kosmos (dr prijs: € 22,50

Jeugdarts kan verbindende schakel zijn

Sinds de invoering van de Wet passend onderwijs in 2014 hebben scholen vaker te maken met de vraag medische handelingen te verrichten bij chronisch zieke leerlingen. Michèle Haagmans, jeugdarts en arts M+G, onderzocht met twee collega’s hoe vaak en welke medische handelingen vereist zijn bij kinderen in het (speciaal) basisonderwijs in de regio Gelderland-Midden en welke knelpunten schoolpersoneel bij de uitvoering tegenkomt.

Tekst: Louise Dijkmans Beeld: eigen foto

Hoe kwam je op het idee om dit onderzoek te doen?

“Ik verrichtte het onderzoek in kader van de tweede fase van de opleiding tot arts M+G. Het onderwerp lag me al langere tijd aan het hart, er bereik(t)en mij en mijn collega’s namelijk veel (ad hoc) vragen over het verrichten van medische handelingen op scholen.”

Welke vragen bereiken jou dan?

“Meestal zijn het vragen over diabetes (bloedsuikerbepaling en insuline toediening) en het gebruik van de adrenaline auto-injector. Hoewel het daadwerkelijke gebruik ervan maar weinig voorkomt, alleen bij een aanval. Maar om dat te voorkomen vereist het wel aandacht van de leerkracht bij elke traktatie en tijdens de lunchpauze.”

Wat bracht jouw onderzoek aan het licht?

“Dat scholen het behoorlijk lastig vinden als er zich ouders met een chronisch ziek kind aanmelden, De angst is groot. Want waar ligt de verantwoordelijkheid bij medische handelingen; wat kan er gebeuren en hoe zit het juridisch? Kortom: ‘wat als ik iets niet goed doe?’ Er is een grote behoefte om aansprakelijkheid, scholing, een medisch onderlegde tussenpersoon voor overleg, voldoende tijd en personeel goed te regelen. De jeugdarts kan daarin helpend zijn en als ‘medisch geschoolde tussenpersoon’ fungeren en scholingen regelen of verzorgen. Maar dit is nog onvoldoende bekend. Scholen vinden de jeugdarts wel bij een gedragsstoornis, maar veel minder snel als er medisch iets speelt, is mijn ervaring. Terwijl wij juist de schakel tussen het onderwijs en het medisch domein zijn.”

Wat kan een jeugdarts concreet doen?

“De jeugdarts kan aanschuiven bij het gesprek tussen school en ouders van een chronisch ziek kind, om bijvoorbeeld een specifiek stappenplan op te stellen: Wie doet wat? Bijvoorbeeld Thuiszorg of de leerkracht. In kleinere plaatsen kan soms ook de verpleegkundige van de Thuiszorg een rol spelen, maar dat verschilt per school en per regio. De jeugdarts kan meedenken bij wat er nodig en mogelijk is. Of contact leggen met de behandelaar. Bij het maken van een handelingsplan is het modelprotocol ‘Medisch handelen op scholen’ ondersteunend.”

Is deze rol voldoende bekend bij collega’s?

“Nee. Jeugdartsen denken vaak dat ze dan zelf zaken moet uitvoeren, bloedsuikers moeten prikken of bij de auto-injector de instructie moeten geven, maar ouders en school kunnen dit vaak zelf heel goed regelen! Jeugdartsen kunnen ook een rol spelen bij het verstrekken van een bekwaamheidsverklaring die aangeeft dat bijvoorbeeld een leerkracht weet hoe hij of zij de auto-injector moet gebruiken. En wat we ook kunnen doen, is voorlichting geven over het ziektebeeld richting het schoolteam. Hier zijn wij aan zet en niet het maatschappelijk werk of het wijkteam. Leerkrachten en IB’ers leren maar weinig over chronisch-zieke kinderen tijdens de opleiding, er is geen stof over astma of diabetes. Een BHV of EHBO is ook niet verplicht. Dit is te ondervangen door als jeugdarts bijvoorbeeld gastlessen te verzorgen op Pabo’s. Dit kunnen we lokaal, regionaal en misschien ook wel landelijk oppakken!”