nOto 3
N ĹŒ t o b y A K I M OTO # 3 j an u a r i 2 012
31/1 klere fiets 30/1 comic sans criminal 27/1 potloodpunt 26/1 I love type 24/1 water in de mond 23/1 lifecycle 20/1 ear opener 18/1 bike picto 17/1 poltitiek potlood 16/1 honderd kopietjes 13/1 fladderhuis 12/1 manifesto 11/1 in de boeken 10/1 rondjes fietsen 10/1 jasje van papier 9/1 niets is onmogelijk 5/1 urban outfitters 3/1 typo kettingkast
+
interview: gastredacteur kilian idsinga
Hij is uit de NOTO #3. In dit vlugschrift vindt u al onze blogs van de afgelopen maand. Aangevuld met een interview met onze eerste gastredacteur Kilian Idsinga volg ons via #gijsakimoto op twitter of de blogs op www.akimoto.nl
politiek potlood Het Duitse politieke tijdschrift Cicero heeft een mooie punt aan het potlood geslepen. Niet vlijmscherp maar in de vorm van een hoofd van een politicus. Moeten de kopjes van Sarkozy en Obama nog dit jaar opnieuw onder het mes van Ragna Reusch Klinkenberg verdwijnen de kopjes vanzelf door het vele schrijven over deze politici. zie ook het werk van diem chau.
nOto 3
jasje van papier
Het moet ergens in de jaren zeventig geweest zijn dat mijn moeder bedacht dat papieren ondergoed wel handig was voor de vakantie. Waarschijnlijk had ze niet zoveel zin in wassen op de hand. Echter de hoge temperaturen en zweet in combinatie met het papier maakte het papieren ondergoed tot een ramp, het schuurde enfin, een mislukt experiment. Niet dat van Greg Lauren.
Hij vervaardigde op geheel traditionele wijze kleding van papier. Deze installatie is te zien bij Colette in Parijs. In de papierkeuze heeft hij een relatie gelegd met de kleding. Zo is the man of steel‚ geheel gemaakt uit pagina’s van Superman strips. Door het bewerken van het papier en het te vouwen probeert hij zo dicht mogelijk te komen bij de uitstraling van het originele materiaal.
nOto nOto 1
3
klere fiets De Koreaanse ontwerpers HawaSoo hebben van
we mentioned here is not a simple storyline like a
fietsonderdelen een serie meubels gemaakt. Onder
fairy tale. It emerges with users’ experiences when
de naam Breeze een kruk, een lamp en een kle-
people use the products. We hope that our design
dingrek. Voor de bikeaddict!
catches people’s interests and they find the hidden wit within the form. And we expect that it is not just a
Hieronder de beschrijving van de ontwerpers zelf.
object but it creates a new story to people.
Design als storytelling. ‘breeze’ is a furniture series that is designed with Hi! We are HawaSoo that the project team is com-
hidden various structures and functions in a bicycle
posed of 2 designers, SungHa Lee and Minsoo
frame. Lighting, hanger, stool have individual func-
Park, who work in Seoul. We design what just inte-
tions and systems however they form a look and a
rest us. So it seems that we are just a bit lazy, but
bicycle together with each other. When people use
we think design must be fun! Our works are actually
‘breeze’, they can experience joyful activity from the
interesting, and we are proud of ours.
bicycle. In addition, people will recognize the ‘bree-
We love something fun and stories in it. The story
ze’ as a great bicycle.
in de boeken Met Wikipedia zijn de aloude encyclopedieĂŤn waardeloos. Guy Laramee zet er het mes in en haalt er een nieuwe wereld uit naar boven.
nOto nOto 2
3
100 kopietjes De creative director Thomas Yang uit Singapore heeft zijn twee passies gecombineerd. Fietsen en kunst. In een serie posters die hij steeds in een oplage van 100 stuks drukt. Elke poster is genummerd en gesigneerd en gaan voor 38 dollar de deur uit. Het werk is kleurrijk, speels en helder. zie de website van Thomas
nOto 3
comic sans criminals Comic Sans: er is al veel over gezegd en (helaas
Reden voor vormgevers Dave en Holly
ook mee) geschreven. Oorspronkelijk een sys-
Combs om al in 1999 de website ‘Ban Comic
teemfont van Windows om informatie pop-ups en
Sans‚‘ op te richten. Een vriendelijker alter-
help-secties mee op te ‚‘leuken’, is het inmiddels
natief is de website Comic Sans Criminal, die
uitgegroeid tot een veelmisbruikt lettertype voor
de bezoeker beleefd doch dwingend ver-
de meest uiteenlopende toepassingen.
zoekt een ander lettertype te gebruiken. Kijk en leer!
Comic Sans als lettertype voor een uitnodiging van een kinderfeestje valt nog te vergeven. In
Dit is wat Comic Sans zelf over alle ophef te
alle andere situaties kom je er ons inziens niet
zeggen heeft: www.mcsweeneys.net/articles/
mee weg. Volwassen mensen die er hun oprecht
im-comic-sans-asshole
bedoelde mailtjes mee tenietdoen, misplaatst gebruik voor bloedserieuze advertenties: het komt maar al te vaak voor.
nOto 3
bike picto Via de digitale versie van Tokyo Design Flow op issuu.com kwam ik deze serie pictogrammen tegen. Ride and Create is gemaakt voor Pacific Pedal Life Design een tentoonstelling in Tokyo Midtown Design Hub Tokyo Midtown Design Hub is een platform om Japans design breder bekend te maken in de wereld. Pacific Pedal Life Design is een jaarlijkse tentoonstelling over fietscultuur in Japan en de rest wereld.
manifesto This message is approved by akimoto. In 2009 besloten Mike, Fabian en Dave hun baan op te zeggen en voor hunzelf te beginnen. Ze schreven geen businessplan maar een manifesto, het Holstee Manifesto, en proberen dat in de praktijk te brengen. Hun enige ervaring in business was het verkopen van t-shirts aan vrienden en familie‌ Inmiddels hebben ze veel meer producten en groeien hun pand uit. Zie het manifesto als film of bekijk hun werk op de website. “Everything you buy has an impact on our planet. Please choose purchases wisely and respect them accordingly.â€?
nOto 3
i love type >
nOto 3
Iedereen ziet dagelijks miljoenen letters aan zich
In het boek I love futura gemaakt door twopoints.
voorbij trekken, letters op een scherm, in de krant,
net is een homage aan de futura. Het is het eerste
boeken en op reclame borden. Buiten de standaard
deel uit de serie I love type.
types uit de computer weet bijna niemand ze bij
Het staat vol met heel veel ontwerpen die gebruik
naam. Laat staan hoe ze ontstaan zijn.
maken van de futura. Aangezien onze eigen huisstijl ook uit de futura is gezet hebben we dit boek
Het is net als met muziek, wat aan het begin van
meteen aangeschaft. We love futura forever.
de twintigste eeuw werd gecomponeerd gaat nog steeds door voor modern. Voor schreefloze letterty-
I love futura
pes is er ook nog steeds het etiket modern. Niets is
deel A uit de I love type serie
minder waar natuurlijk, neem de Futura ontworpen
redactie: twopoints.net
in 1927 in Duitsland door Paul Renner. Het is ge-
uitgeverij: viction:ary
baseerd op geometrische vormen en wars van alle
formaat: 13 x 26 cm
versieringen en ornamenten van de periode ervoor.
omvang: 160 pagina’s
Het is een brok functionaliteit.
prijs: 34 euro
Mijn stelling is een lettertype is tegenwoordig tijdloos, de manier waarop het gebruikt wordt, maakt
ook verschenen in de serie is I love avant garde,
modern of niet.
bodoni en DIN
nOto 3
fladderhuis De Oostenrijkse architecten hebben de hangmat in de stad gebracht. Met hun Flederhaus, dat deze zomer in Wenen in het museumkwartier stond, hebben ze een prachtige hangout gemaakt. Het goede nieuws is dat het Flederhaus op reis gaat, en op andere locaties ter wereld te bezoeken is. Misschien strijkt het wel neer bij u in de buurt.
lifecycle
365 dagen op de straat, het leven van een vastgebonden fiets in 55 seconden. Red Peak maakte deze video door elke dag een foto te maken van de ontmanteling van een rode stadsfiets. Pas op deze pagina bevat schokkende beelden voor fietsliefhebbers Binnen het jaar is de fiets verdwenen zie de video.
nOto 3
potloodpunt Dalton Ghetti had het geduld om uit potloodstompjes een heel alfabet te snijden.
nOto 3
# kilian idsinga
1
Naam: Kilian Idsinga Beroep: Art-Director / Editorial Designer Werkzaam sinds: 01-01-2007 Wapenfeit: in 5 jaar tijd verantwoordelijk voor de art-direction en vormgeving van 5 tijdschriften en alle bijbehorende randcommunicatie als jaarboeken en evenementen
Wat is jouw definitie van goed ontwerpen? Goed ontwerpen is in de eerste plaats ontwerpen naar de wensen van de opdrachtgever, zodat deze tevreden is. ‘Beter’ ontwerpen is om die wensen vervolgens te verrijken met de kennis en kunde van de ontwerper. De opdrachtgever is dan niet alleen maar tevreden, maar tevreden en
Is ontwerpen kunst of …?
verrijkt. Je hebt als ontwerper de kans om met je
Ik merk dat ik persoonlijk wat moeite heb met de
opdrachtgever een band op te bouwen waarin
term kunst. Deze neemt namelijk een vrij beladen
de opdrachtgever over de ontwerper praat in de
associatie met zich mee. Kunst wordt vaak gepre-
zin van “hij begrijpt mij en begrijpt wat ik wil”.
senteerd als iets wat verheven is boven andere
De ontwerper ziet en hoort niet alleen wat de
uitingen, dat het per definitie beter is of dat het
opdrachtgever aan wensen heeft, maar meer nog
alleen voor de elite is. Komt het misschien omdat
wat de opdrachtgever eigenlijk bedoeld en wil
iets wel in een museum of galerie hangt, omdat
communiceren. Vervolgens is het aan de ontwer-
er een prijskaartje met veel nullen aan hangt of
per om zowel de wensen als ook de bedoelingen
omdat er een kaartje met titel en uitleg onder
te vatten in een goed ontwerp.
hangt waar mensen dan met hun hand onder hun
Mijn definitie zou dan als volgt kunnen luiden:
kin bedenkelijk naar kunnen kijken alsof ze één
“Goed ontwerpen is middels het door en door be-
zijn met de maker? Cynisch? Misschien. Maar de
grijpen van de opdrachtgever en zijn verhaal, de
guerrilla actie van Zeeman op de Amsterdam Fa-
bedoelde boodschap zonder ruis over te brengen
shion Week 2011 zegt meer dan 1.000 woorden:
op een vooraf gedefinieerd publiek en het geko-
http://www.youtube.com/watch?v=f1lJxbX04lE
zen communicatiemedium met kennis, kunde en
Ik zou ontwerpen dan liever ook willen omschrij-
oprechtheid in te zetten.”
ven als: de kunst van communicatie. Je kunt niet zomaar stellen dat elk ontwerp een kunstwerk kan zijn. Ik denk wel dat ontwerpen een artistieke inslag nodig heeft om zo tot het beste werk te komen. Afhankelijk van de opdrachtgever en het uiteindelijke doel van de uiting komt daar dan een ontwerp uit wat al dan niet als kunstwerk gezien kan worden, of sterker nog: werk wat in een later stadium daadwerkelijk kunst wordt.
nOto 3
In het voorbeeld van Zeeman draait het niet zozeer om kunst, maar ik weet bijna zeker dat door middel van vormgeving van persberichten, goody-bags, entourage en de rest van wat er in het filmpje voorbij flitst, AFW en al haar bezoekers heilig overtuigd waren van de nieuwe ster binnen de modewereld. De kunst van communicatie is hier dan ook in overvloed aanwezig.
Is het een middel voor persoonlijke
Als je denkt aan ontwerpen die later kunst
expressie?
worden denk ik bijvoorbeeld aan streetartists
Absoluut en zonder twijfel! Of je nu wilt of niet,
als Banksy en Obey (Shepard Fairey). Beide
je emoties zullen ten alle tijde een weerslag heb-
begonnen als “ordinaire” graffiti schrijvers met
ben op je ontwerpen. Het hoeft niet altijd over-
een boodschap, maar Banksy’s werk is inmid-
duidelijk te zijn of voor iedereen zichtbaar, maar
dels uitgegroeid tot cultureel erfgoed in Enge-
je gevoel zit er altijd in. Dit kan in bepaalde
land, verkoopt werk voor tonnen euro’s en zijn
vorm- of kleurkeuzes zijn, maar ook in de herin-
werk wordt bijgewerkt door schilders van de
nering die een ontwerp met zich meedraagt voor
gemeente als het vervaagd. Shepard Fairey
de ontwerper zelf. Het kan zomaar zijn dat een
heeft het geschopt tot “huis-ontwerper” voor
ontwerp wat je hebt gemaakt symbool wordt
Obama met het ontwerp van zijn campagne-
voor een bepaalde periode in je leven, ik heb zo
poster (http://en.wikipedia.org/wiki/Barack_
in ieder geval wel mijn eigen voorbeelden.
Obama_%22Hope%22_poster). In het laatste
Op het moment dat je je eigen opdrachtgever
geval is interessant om te weten dat Shepard
bent is dat nog veel sterker het geval. Als ik vrij
Fairey is opgeleid als grafisch vormgever aan de
werk maak wil ik altijd een verhaal vertellen en
Rhode Island School of Design.
dat verhaal gaat altijd over iets van mijzelf. Dit
Kortom: ik zie ontwerpen liever als de kunst van
kan een herinnering zijn, dit kan iets zijn wat
communicatie
geïnspireerd is uit iets wat ik op straat ben tegengekomen, maar ook iets kleins als een leuke mop die ik heb gehoord. Het hoeft niet groot te zijn. Het werk wat ik dan maak is altijd vanuit mijn grafisch ontwerpers hart en de grafische/ beeldende hand. Boeken, tijdschriften, posters, stencil-art en steeds meer ook fotografie zijn allemaal vertrouwde manieren van uiten en zijn ten alle tijden in te schakelen om mij te uiten.
Wat zijn de grenzen van ontwerpen? Ik geloof niet zozeer in harde grenzen. Je bent altijd afhankelijk van een opdrachtgever. Misschien is dat een grens? De samenwerking met een opdrachtgever? De crux zit hem denk ik in hoeverre je als ontwerper de vrije hand krijgt om te doen wat je wilt, kunt en waar je goed in bent. Het is, voor een groot deel, aan de opdracht-
Is er een ontwerp ethiek?
gever om de ontwerper te kiezen die het beste
Jazeker is er ethiek. Er zijn wel meerdere delen
bij hem en de uiting past. Ik zou bijvoorbeeld
waar ethiek een rol speelt, maar één van de
nooit een ontwerper als David Carson vragen het
belangrijkste vind ik misschien nog wel de ethiek
belastingformulier vorm te geven. Hij zou het best
naar je mede ontwerpers en beeldenmakers als
wel kunnen, maar je vraagt hem dan iets te zijn
het bijvoorbeeld gaat om onder andere auteurs-
wat hij niet is. Dit is wel in een ideale wereld en
recht of intellectueel eigendom. In de muziek- en
natuurlijk ligt de verantwoordelijkheid vervolgens
filmindustrie zijn deze vraagstukken natuurlijk
ook bij de ontwerper om te zeggen dat hij geen
heel erg actueel met de rechtzaken rond websites
verstandige keuze is en de opdrachtgever eventu-
als ThePirateBay en dergelijke torrent websites.
eel doorverwijst naar een ontwerper die dat wel
Maar dezelfde onderwerpen zijn ook aan de
is. Die wisselwerking en oprechtheid naar elkaar
orde als het gaat om (her-)gebruik van fotomate-
toe is volgens mij wel iets wat in de buurt komt
riaal of geïnterpreteerde werken op bestaande
van grenzen binnen het ontwerpen.
posters of foto’s. Vraag dat maar aan Shepard
Negen van de tien keer heb je als ontwerper
Fairey en zijn poster voor Obama. AP sleepte
een dienstbare positie binnen het gehele proces
hem voor het gerecht, omdat hij ten onrechte een
en zijn het de wensen van de opdrachtgever die
foto van één van haar fotografen zou hebben
het eindproduct bepalen. Ik ben echter wel van
gebruikt. (nymag.com/daily/intel/2011/01/shep-
mening dat je als ontwerper in staat zou moe-
herd_faireys_obama_lawsuit.html) Hoe ga je hier-
ten kunnen zijn om aan te geven dat bepaalde
mee om? Wat is publiekelijk te gebruiken? Wat is
keuzes van de opdrachtgever niet de verstandig-
eigendom? Wie bezit wat? Ik ben in dit soort ge-
ste zijn. En simpelweg draait het dan om wat er
vallen altijd voorstander van gewoon eerlijk zijn
gecommuniceerd dient te worden. Als keuzes, van
en in ieder geval te melden waar het origineel
welke partij dan ook, ertoe leiden dat de inhoud
vandaan komt (als je dit weet). Het origineel is
niet helder is op de manier zoals die bedoeld is
ten slotte de reden waarom jij je meesterstuk hebt
gaat het mis en hebben zowel de opdrachtgever
kunnen maken. Maar ja, is een bewerking als dat
als ook de ontwerper zitten slapen of waren ze
van Obama’s campagne poster nog wel gelijk
te druk met hun eigen ego. Die grens kan en mag
aan de foto? Gaat het hier daadwerkelijk om het-
niet overschreden worden. Hoe je het ook went of
zelfde werk? Is een kopie van een kopie van het
keert, uiteindelijk zijn beide partijen in dienst van
origineel nog wel echt? We zullen er waarschijn-
het uiteindelijke product en er moet samen voor
lijk nooit uit komen. Ik meen dat Plato zich hier
gewaakt worden dat dit product het beste is wat
ook al mee bezig hield, dus het vraagstuk ligt al
het kan zijn.
een tijdje. Dus fair use en creative commons lijken vooralsnog de beste alternatieven.
nOto 3
De ethiek van ontwerper naar lezer en kijker is natuurlijk weer een andere kant van het verhaal. Je hebt als visueel communicatie-expert enorm veel macht ten opzicht van het publiek en je hebt mijns inziens dan ook een verantwoordelijkheid naar hen toe. Denk aan foto- en beeldmanipulatie in modereportages. Maar natuurlijk ook in fotografie rond de verslaglegging van nieuwsverha-
Is ontwerpen een individueel of een
len. Het gaat niet altijd zoals het hoort, in beide
groepsproces?
gevallen niet. Je hebt er als vormgever in mindere
Je bent in mijn ogen al een groep als je met één
mate mee te maken, maar je kunt niet ontken-
persoon meer aan een project werkt dan alleen
nen dat je in veel gevallen te maken heb met het
de ontwerper. Met andere woorden: de ontwer-
creëren van context. Context om inhoud te begrij-
per + 1. De opdrachtgever heeft bijna net zo’n
pen en/of context om hiërarchie aan te brengen
belangrijke rol als de ontwerper zelf. Het is name-
in ontwerpen. Denk aan alles wat Adbusters doet
lijk de opdrachtgever die het proces in gang zet
en je begrijpt de kracht van context. Zij proberen
en samen met de ontwerper maakt hij het proces
ons in te laten zien hoe ‘de wereld’ er echt uit
af. De wisselwerking tussen beide partijen in hun
ziet en hoe onrechtvaardig deze is. Zij gebruiken
zoektocht naar het beste ontwerp is ‘key’, dus zo
echter dezelfde communicatietechnieken als de
gezien is het al zeker een groepsproces.
grote conglomeraties die ons het unieke stukje
Op het moment dat de ontwerper eigen op-
zeep proberen te verkopen. De vraag die je je
drachtgever is, of hij krijgt een vrije opdracht met
als ontwerper denk ik moet stellen is of je jezelf
weinig restricties is het groepsproces wat lastiger
nog in de spiegel kunt aankijken en of je achter
te duiden. Maar zeker aanwezig. Net als het
je werk en je ontwerpen staat...maakt niet uit aan
idee dat je emoties een rol spelen in je ontwerp is
welke kant dat dan is. Je impact op het publiek
dat ook het geval wat betreft inspiratie. Inspiratie
blijft groot.
speelt een immense rol in het leven van een ontwerper. Zonder inspiratie ben je nergens. Klinkt logisch, toch? Maar denk eens na over waar je inspiratie overal vandaan komt? Dit kan alles zijn. Lichtschijnsel en daarmee lijnenspel in het bos. Routemarkeringen in een parkeergarage. Kleurscharkeringen in herfstbladeren. Een website met topcovers van tijdschriften. Een verzamelplaats van portfolioblogs van beeldend kunstenaars. Een nieuwsbrief van een expositie....je kunt het zo gek niet verzinnen en dit maakt je groep enorm. Vaak put je onbewust uit deze groep, maar hij is hoe dan ook aanwezig. Belangrijke voetnoot en advies van mijn kant: geniet van je groep en breidt uit!
+1 de ontwerper
De opdrachtgever heeft bijna net zo’n belangrijke rol als de ontwerper zelf. nOto 3
Komt de vorm voort uit de functie? Dat zou wel zo moeten zijn. Als dat niet het geval is ontstaat er ruis in de boodschap. Het komt eigenlijk allemaal voort uit de gedachte van wat de bedoeling/boodschap van een product is. Een stoel met een zitvlak van een cirkel met een diameter van 5 cm, hoe mooi het materiaalgebruik
Moet een ontwerp bijdrage aan kosten
ook is, zit echt niet lekker. Een belastingformulier
besparing?
met praktisch onleesbare tekst, hoe intrigerend
Dit is een vraag waar ik mij over het algemeen
het typografische beeld ook is, kun je echt niet
niet heel erg mee bezig houdt vanuit een start-
correct invullen. Een prachtig ontworpen villa
punt van een ontwerpproces. Vaak komt kosten-
zonder deur biedt echt geen onderdak. Het klinkt
besparing ter sprake vanuit de vraag: wij willen
misschien plat, maar zo eenvoudig is het af en toe
dit hebben, maar hebben er weinig geld voor,
wel. Het gebeurd maar al te vaak dat een af ont-
hoe lossen we dit op? En niet zozeer kostenbe-
werp wordt doorontworpen met mooimakerij, om-
sparing als doel.
dat de pagina bijvoorbeeld nog ze leeg is. Och,
Ik ben eigenlijk met name bezig met het streven
hier is nog ruimte voor een extra beeld. Of hier
naar het optimale ontwerpen en vertalen van de
kunnen we nog wel een kader in kwijt. Het wit
boodschap, volgens het idee wat er samen met
of de restruimte in ontwerpen zijn misschien nog
de opdrachtgever is bedacht. Budget is helaas
wel belangrijker dan hetgeen we daadwerkelijk
nogal eens een spelbreker in hetgeen je het liefste
plaatsen. Denk maar aan hoe anders een schreef
zou willen maken. Hier komt vervolgens wel weer
letter leest ten opzichte van een schreefloze. Het
de creatieve kant van de ontwerper naar voren.
grijsbeeld van een schreef letter is egaler (kijk
Hoe ga je vanaf dit punt hetzelfde verhaal met
maar een eens door je wimpers) in woord- en
minder middelen vertellen, zonder al teveel com-
zinsbeeld en heeft dus een hele andere werking
promissen te hoeven sluiten. Het is dus wel mo-
op de algehele uitstraling van je uiting.
gelijk om middels een ontwerp de kosten wat te
Je bent als ontwerper dus altijd bezig met het zo
drukken, maar dit gebeurd in dit voorbeeld dan
helder mogelijk overbrengen van een boodschap
pas achteraf.
(zowel op platte vlak als in de ruimte). Deze
Als creatief is dit wel een vraagstuk met een uitda-
boodschap moet in één oogopslag helder zijn en
ging. Ik kan mij goed voorstellen dat het ook in-
daarom worden we als ontwerpers gevraagd dit
teressant zou kunnen zijn dit direct mee te nemen
te maken. Wij zijn immers experts, toch? Het gaat
in de opdracht omschrijving, zodat er eventueel
helaas niet altijd goed: junkcharts.typepad.com/
alternatieven bedacht zouden kunnen worden. Wie weet kom je dan wel uit op een hele andere uiting dan men vooraf voor ogen had. Op deze manier draagt kostenbesparing bij aan de functie van het uiteindelijke product en zou het ontwerp dan beter moeten zijn, aangezien er achteraf geen compromissen gesloten hoeven te worden. In dit laatste geval is er niet zozeer sprake meer van ‘moeten’, maar een middel tot het maken van het juiste ontwerp.
Is de waarde van een ontwerp afhankelijk van het bereik ervan? Euhm, nee. Allereerst is heb probleem dat je in deze tijd niet kunt bedenken wat het bereik van een ontwerp kan zijn. Het bereik kan klein zijn, maar voor hetzelfde geld beland je ontwerp op internet en ziet de hele wereld je werk. Je kunt tegelijkertijd ook moeilijk zeggen dat als je het ontwerp voor minder geld maakt je minder kwaliteit levert. Dit strookt niet met de intentie van het vak. Ik zou haast zeggen streef sowieso altijd naar een 10 voor je ontwerp en ga er van uit dat iedereen
Moet bij een ontwerp de hand van de ont-
je werk zal zien. Ook minder geslaagd werk
werper te zien zijn?
draagt je naam en je staat er niet naast om te zeg-
Moeten is in dezen wel een erg krachtige term.
gen dat het door tijdsdruk minder is dan bedoeld
Als ik naar mijzelf kijk, probeer ik wel altijd zo te
of omdat het budget werd gehalveerd en je het
ontwerpen dat het zo goed mogelijk herkenbaar
daarom hebt afgeraffeld. Je ontwerp is in die zin
van mijn hand afkomstig is. Natuurlijk ontwikkel
altijd hetzelfde waard.
je jezelf en ga je anders over bepaalde oplos-
Natuurlijk zou je als ontwerper naast de gelde-
singen nadenken. Maar in de essentie zul je toch
lijke waarde ook nog rekening moeten houden
voor een groot deel dezelfde persoon blijven of in
met bijvoorbeeld de emotionele waarde die aan
ieder geval slechts geleidelijk veranderen. Ik word
het project hangt. Daarmee is de waarde van
ook altijd wel blij als mensen reageren met op-
het ontwerp nog moeilijker in geld uit te drukken,
merkingen als dat iets typisch van mij is. Het geeft
maar des te meer in niet-tastbare waarde. Dit is
toch wel een kick.
vervolgens door te trekken naar onderwerpen als
Daarnaast is de herkenbaarheid natuurlijk ook je
politieke waarde, idealistische waarde en culturele
handelsmerk. Als het goed is wordt je op basis
waarde.
van je kunnen, je stijl en/of je visie benaderd voor
Kortom: de waarde van een ontwerp is voor elke
het maken van een ontwerp. Zoals ik al eerder zei
betrokken partij – denk daarbij aan de opdracht-
is het in ieders belang, zowel opdrachtgever als
gever, de ontwerper en het publiek – anders.
ook ontwerper, dat je zoveel mogelijk jezelf kan
Net zoals een ontwerp een deel van persoonlijke
zijn en daardoor gezamenlijk het beste product
expressie kan zijn en onderhevig is aan 1001
levert. Je kunt er niet van uit gaan dat elke op-
invloeden van buiten, zo zal ook de waarde voor
drachtgever een uitgebreide studie maakt van hoe
elke partij anders zijn. Dit maakt het vak zo mooi.
iedere ontwerper werkt en wat zijn stijl is. Het zou
Het kan zomaar gebeuren dat de waarde van
haast zo moeten zijn dat een willekeurig ontwerp
een ontwerp voor een enkeling vele malen meer
een goede indicatie geeft van wat je kunt en vindt,
waard is dan een ander ontwerp voor een veel
als ontwerper. Zo komt niemand voor vervelende
grotere doelgroep.
verrassingen te staan. Is dit een utopie? Misschien. Maar tegelijkertijd misschien wel een mooie om na te streven.
nOto 3
rondjes fietsen
typo kettingkast
De Chinese kunstenaar Ai Wei Wei is de laatste tijd
Gespot in Stockholm: Deze prachtig bewerkte ket-
vooral in het nieuws om zijn politieke statements.
tingkast. Het Zweedse merk Crescent is van oor-
Laten we niet vergeten dat deze luis in de pels van
sprong Amerikaans. Eind negentiende eeuw kwamen
China ook een groot kunstenaar is. Hier twee kunst-
twee Zweedse zakenlieden op het idee om fietsen
werken getiteld Forever Bicyclegemaakt van 1200
te importeren. Dat liep zo goed dat ze overgingen
fietsen; iets minder dan bij Katie Melua, en Forever.
op het zelf bouwen van fietsen. Deze Crescent damesfiets dateert waarschijnlijk uit de jaren vijftig of zestig.
ear opener
Hoe klinkt een stad? Wat veranderd er als je van
tioning weer een geheel ander geluid toevoegt.
de stadsrand naar het centrum gaat met het gelu-
Het artikel was voor mij een letterlijke ear open-
id? Cilia Erens is van oorsprong planoloog, maar
er. Juist nu we ons overal en altijd omringen met
organiseert tegenwoordig geluidswandelingen.
ons eigen geluid via ipods etc is het mooi om je
Is gastdocent op de Academie voor Bouwkunst in
oren te openen voor wat er aanwezig is. Kunnen
Amsterdam.
we een brede straat horen, ook als er geen auto langs komt. Hoe klinkt een fietspad‚
In haar bijdrage aan de publicatie Music, Space and Architecture verteld ze over haar studie
De publicatie Music, Space and Architecture (Ar-
naar het geluid van de stad. Tijdens haar studie
chitectura & Natura Publishers) van de Academie
had ze gemerkt dat er voor geluid geen enkele
van Bouwkunst bevat essays van architecten,
aandacht was in de bebouwde omgeving. Enkel
denkers en musici over de belangrijkste vraa-
na geluidsoverlast werd er gekeken of beter
gstellingen van dit project: Hoe heeft geluid en
gezegd geluisterd.
muziek invloed op de sfeer van een ruimte? Hoe is het ontwerp van de ruimte van invloed op de
Architecten creeëren gebouwen en daarmee
klank van deze ruimte? Hoe wordt deze ervaring
ook nieuwe geluidsplekken. Na die nieuwe
geïnterpreteerd op de schaal van stedelijke en
geluidsplekken audible spaces ging ze luisteren.
architectonische ruimte, in experimentele vormen
En vroeg zich af of bijvoorbeeld het geluid van
van ruimte en in het meer diffuse gebied van
Amsterdam anders was dan die van Rotterdam
intrinsieke ruimte? En hoe kan deze verworven
of Groningen. Bij het uittesten daarvan merkte ze
kennis en inzicht worden ingezet in de ruimtelijke
het stadsgeluid overal anders was. Een vinexwijk
vormgeving?
was geheel anders, door de afwezigheid van bomen e.d. ontbrak het geluid van vogels wat
Met bijdragen van Justin Bennett, Barry Blesser,
overbleef was voornamelijk steen en hard.
Berend Jan Bockting, Cilia Erens, Raviv Ganchrow, Sebastian Janusz, Maarten Kloos,
Door mensen een blinddoek om te doen gaan
Lieselore Maes, Rob Metkemeijer, Linda-Ruth
ze geluid van een stad geheel anders ervaren.
Salter, Sjoerd Soeters, Machiel Spaan, Bart Vis-
Met studenten van de Academie voor Bouwkunst
ser en Jacob Voorthuis.
deed ze een onderzoek naar het Mr. Visserplein in Amsterdam. De gebouwen rond het plein zijn totaal verschillend. Aan de ene kant de Mozes en Aaronkerk, Nieuwbouw van de filmacademie, de Portugese Synagoge. En onder het plein is nog TunFun een speelplaats die met zijn aircondi-
Music, Space and Architecture Architectura & Natura Publishers ISBN 9789461400055 prijs 19,50 euro
nOto 3
urban outfitters Waar eerst de filmsterren schitterden op het witte
Urban Outfitters is een bekende kledingwinkel in
doek, is nu de klant de ster. In Stockholm is een
vooral het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde
oude bioscoop omgebouwd tot hippe kledingwinkel,
Staten. Wat ooit begon als een gezellige
door de van oorsprong Amerikaanse kledingwinkel
rommelwinkel in Philadelphia met een mix van vintage
Urban Outfitters. Nieuw en tweedehands, schoenen
en nieuwe collecties, groeide al snel uit tot een
en boeken; De collectie is mooi, maar de locatie
begrip waar stedelijke boh√Šmiens hun persoonlijke
steelt de show.
straatstijl bij elkaar gingen winkelen.
Het magische gevoel van de oude polaroids…
aan de wederopstanding van de instant film.
eerst zag je een paar vage vlekken, voornamelijk
Inmiddels draait het project op volle toeren en heeft
grijstinten. Een beetje warmte hielp het proces te
impossible in New York, Tokyo en Wenen eigen
versnellen en dan ineens was daar het hele beeld.
project spaces. Samen met Lightboys hebben ze een
Niet zo scherp als een foto van een negatief, maar
expositie gedaan in Colette in Parijs. De polaroids
wel met een bepaalde sfeer, donkere hoeken,
zijn daar te zien in een lijst met de verhouding van
aparte kleuren.
een polaroid en met een led verlichting erachter. Deze lijsten zijn ook te koop via Polaboy.
In 2009 ging de oude fabriek in Enschede weer open. Onder de titel the impossible project werkte
www.polaboy.de
oud werknemer André Bosman, oud distributeur
www.the-impossible-project.com
in Oostenrijk Florian Kaps en Marwan Saba
niets is onmogelijk
nOto 3
water in de mond
één onderwerp, twee complete andere
Lucky Peach is a quartely journal of food and
uitwerkingen. In tijdschriftenland zijn er nogal wat
writing uit de stal van McSweeney. Het blad is
culinaire bladen. We selecteerde twee uiterste.
er niet om je te behagen zoals BEEF!, maar om
Het Duitse BEEF! en het Amerikaanse Lucky
je te voeden in je hoofd en in je maag. Dit wordt
Peach.
ook nog uitgelegt door bioloog Charles Zucker in the neurobiological sweet spot. Ook handig is
BEEF! is een blad für männer met geschmack.
hoe je je pas gevangen tonijn schoonmaakt, dit
Voor de showkok die met zijn Japanse messen
weergegeven in een fotostrip, met een pratende
zijn vrienden wil imponeren. Het blad zit
vis. Had blad staat vol illustraties naast de
boordevol met ideeën, een prachtige serie over
fotografie zonder de opsmäck. De enige knieval
Knödel (ballen) gefotografeerd in allerlei sport
voor de foodie is het artikel over Foamheld Ferrar
settings. JR opent een artikel over olie, een over
Adria. Het hoogtepunt is de correcties op de
de top klassiek gestylde serie over gevogelte.
recepten uit het eerste nummer in de vorm van
En natuurlijk het niet te missen artikel over hoe
een strip, briljant!
je je pas geschoten wildzwijn moet snijden en schoonmaken Met die kennis imponeer je al je vrienden. Het blad is 174 pagina’s dik en mooie
Ook dit blad is 174 pagina’s dik en
fotografie voor de echte foodie.
voor de literaire voedselfantast.
nOto 3
東 光
tokoakimoto
stuff you like openingsoon
eline toebes
scan | voeg toe | eet op
cello love
Akimoto komt met nieuwe visitekaartjes. EĂŠn keer scannen met je smartphone en je hebt onze contactgegevens in je telefoon. Het visitekaartje is daarna overbodig, dus eet het maar lekker op. De visitekaartjes zijn gemaakt van ouwel, waar we met eetbare inkt op hebben geprint. Het vinden van ouwel waar je op kan printen bleek nog best een missie te zijn. Eerst hadden we wat proefmonstertjes bij de jamin gehaald. De goede grote en blanke vellen ouwel waren niet zo makkelijk te vinden. Uiteindelijk zijn we terecht gekomen op een Engelse website waar ze het verkochten. Dit is het resultaat. De eerste druk is houdbaar tot december 2012.
Voor cellist Eline Toebes doen we alle promotie materiaal van flyers voor concerten tot posters voor evenementen. Elk jaar organiseert Eline een aantal cellodagen in Leiden en Gouda. De laatste stond in het teken van de sint, de komende heeft de winter als onderwerp. Met haar leerlingen speelt ze op zo’n dag bestaande en eigen gemaakte bewerkingen. Voor alle niveaus is er een partij te spelen en iedereen kan zo genieten van het samen musiceren.
nOto 3
Onze diensten
Over ons
AKIMOTO ONTWERPT
AKIMOTO is op 1 januari 2008 door Gijsbert Raad-
Redactionele vormgeving Magazines- en boekenvormge-
gever opgericht. De studio bestaat momenteel uit een
ving staat dicht bij de inhoud. Wij spreken de taal van
team van drie ontwerpers. We richten ons – naast
de redacteuren en weten hun verhalen om te zetten in
redactionele vormgeving, boeken en magazines –
verrassende magazines en aantrekkelijke boeken.
op uiteenlopende creatieve projecten. De gekozen ontwerpoplossingen baseren we op de inhoud van
AKIMOTO PRODUCEERT
de opdracht en staan dus in dienst van de opdracht.
We werken aan innovatieve producten die de waarden
Daarom treft u bij Akimoto geen specifieke stijl of
van AKIMOTO weerspiegelen. Het AKIMOTO fietspro-
vormtaal en geen vorm omwille van de vorm. Wij
ject is hiervan een mooi voorbeeld.
streven er juist naar onze opdrachtgevers te verrassen. Die verrassing verwachten we ook van ons netwerk
AKIMOTO PUBLICEERT
van journalisten, fotografen, illustratoren, architecten,
We zijn in staat publicaties te realiseren die geheel
marketing- en communicatiespecialisten etc. Om dat te
passen in de marketing- en communicatie strategie van
bereiken investeren we in ons netwerk, zowel in onze
onze opdrachtgever. Zowel in print als online, zie onze
eigen regio als landelijk.
uitgaves nani-ka en ono-ono magazine.
AKIMOTO INITIEERT Wij geloven in het nemen van inititatief, zoals Gemaakt in Amersfoort. Deze website laat zien wat er werkelijk gemaakt wordt in Amersfoort. Van architect tot tekstschrijver en van grafisch ontwerper tot product designer vinden hier een platform voor hun creatieve output. Het werkt als platform voor aan de ene kant de opdrachtgevers en aan de andere kant creatieven ondernemer.
AKIMOTO ORGANISEERT In samenwerking met Amersfoort Creatieve Stad organiseert AKIMOTO het jaarlijkse evenement rondom Gemaakt in Amersfoort. Op dit evenement dat wordt gehouden in het Oliemolenkwatier wordt de jaarlijks GIA trofee uitgereikt voor het meest innovatieve ontwerp uit de regio.
NOTO is een publicatie van AKIMOTO, medewerkers aan dit nummer: Simon Cordes, Kilian Idsinga,Gijsbert Raadgever en Terry Snijder.
AKIMOTO Zonnehof 3a 3811 NC Amersfoort 033 – 461 48 03 info@akimoto.nl
a k i m oto
ONTWERPT | PRODUCEERT | PUBLICEERT | INITIEERT | ORGANISEERT