Şiddet

Hüseyin AYHAN Aktif Sağlık-Sen Genel Başkanı



ġiddetle mücadelede sağlık çalıĢanlarının rolü



ġiddetin mağduru olarak sağlık çalıĢanları



Sağlık ortamı veya sisteminin neden olduğu Ģiddet



ġiddetin toplumsal yansımaları ve bireysel sonuçlarına karĢı; ◦ Mesleki sorumluluk ◦ Ġnsani sorumluluk

• Fiziksel sakatlıklar • Ruhsal etkiler

Şiddetin toplumsal yansımaları • • • • •

Ġntihar oranlarında artıĢ Çocuk istismarlarında artıĢ Hastane baĢvurularında artıĢ Üretkenlikte azalma KuĢaklar arası geçiĢ

1- ġiddetle iliĢkili nedenler (SavaĢ, mültecilik, kazalar, çocuk istismarı, Namus-töre vb.)

2-Yoksulluk ve sağlık hizmeti alamama ile ilgili nedenler (Açlık, enfeksiyonlar ve diğer ölümler) 3- Patolojik nedenli ölümler (Konjenital malformasyonlar, SIDS vb. )

• • • • •

Yalnız çocuklar Yalnız kadınlar Yalnız yaĢlılar Fiziksel ve ruhsal engelliler Sosyal ve etnik azınlıklar, mülteciler • Çetelerle karĢı karĢıya olanlar vb.

“ġiddetin bir halk sağlığı olarak tanımlanması yeni bir yaklaĢımdır.

Geleneksel olarak, Ģiddet sağlık çalıĢanları tarafından ceza hukukunun konusu olarak değerlendirilmektedir. Hekimlik, hemĢirelik ve sosyal hizmetle iliĢkili alanlarda görev yapanlar Ģiddeti öncelikle kendi uğraĢı alanları olarak algılamalıdır…”

C. Everett Koop, 1991

• Direkt etkilenme • Dolaylı etkilenme

Sağlık çalıĢanlarında; • Moral bozukluğu ve yoğun stres • Fiziksel ve ruhsal sıkıntılar • Yargı sürecinin getirdiği sıkıntılar Hizmet sunumunda; • ÇalıĢanın verimliliğinde azalma • Hastaya yaklaĢımda olumsuzluk • Hata oranında artma

1- ġiddet öncesi-Koruyucu önlemler 2- ġiddet sırası- Acil yardım 3- ġiddet sonrası- Tedavi ve rehabilitasyon





ġiddetin uygulanabilirliği ile meĢruiyet arasında iliĢki var.

Etiyoloji ◦ Sosyolojik ◦ Ġdeolojik ◦ Kültürel ◦ Psikopatolojik ◦ Biyolojik

• Kalabalık ve rahatsız edici ortamlarda bekleyen • Uzun süre bekleyen • Hasta taĢıyıcı servislerde çalıĢan • Uçucu maddelerle çalıĢan • Alkol ve madde etkisi altında olan • ĠĢsiz • Sosyal güvencesi olmayanlar/ yetersiz olanlar

 



  

Yalnız ya da çok az kiĢi ile çalıĢanlar Gece çalıĢanlar Suç oranının yüksek ve güvenliğin az olduğu bölgelerde çalıĢanlar Acil servis çalıĢanları Psikiyatri servisi çalıĢanları Yetersiz sağlık ve uzmanlık desteği bulunmayan birimlerde çalıĢanlar

      

ĠĢle ilgili stres ĠĢ yoğunluğu AĢırı yorgunluk Rol çeliĢkisi Memnuniyetsizlikler Belirsizlikler KarmaĢık prosedürler ĠletiĢimsizlik ġĠDDET

• Erkol H, Gökdoğan MR, Erkol Z, Boz B. Aggression and violence towards health care providers- A problem in Turkey?, Journal of Forensic and Legal Medicine 2007; 14 (7): 423-28.

• Hancı H, Boz B, Demirkan Ö, Kılıççıoğlu B, Yağmur F. Acil servislerde Ģiddete maruz kalan sağlık personeli-anket çalıĢması Acil Tıp Dergisi 2003; 3 (2): 16-20.

• Ayranci U, Yenilmez C, Günay Y,Kaptanoğlu C. ÇeĢitli sağlık gruplarında ve sağlık meslek gruplarında Ģiddeteuğrama sıklığı, Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3(3): 147-54.

• Ayranci U. Violence toward health care workers in emergency departments in west Turkey. The Journal of Emergency Medicine, 2005; 28 (3): 361-65.

• Ayranci U, Yenilmez C, Balci Y,Kaptanoğlu C. Identification of Violence in Turkish Health Care Settings. Journal of Interpersonel Violence 2006; 21 (2): 276-96.

• Kadın, çalıĢma süresi 10 yıldan az olanlar, pratisyen hekim-asistan ve hemĢireler, acil servis çalıĢanları, yalnız çalıĢanlar • ġiddetle tek baĢına baĢ etmek zorunda kalanlar çoğunlukta • Her iki kiĢiden birinde son bir yıl içinde Ģiddete maruz kalma öyküsü • ġiddetten korunmaya yönelik eğitim söz konusu değil

• Fiziksel ortama iliĢkin önlemler – Silah giriĢinin engellenmesi – Kamera – Yardım hattı vb.

• Güvenlik de dahil olmak üzere insan gücü planlaması • Ġlkyardım ve acil prosedürleri • Eğitim

• BaĢvuranın silahlı olma ve Ģiddet uygulama ihtimali varsa ?

– Güvenlik personelinden destek alma – Kullanılacak muayene odasının yapısı – Odada saldırı aracı olarak kullanabilmesi olası aletlerin ortadan kaldırılması

• Muayene sırasında silah ile tehdit olursa ?

• Boğazımızı sıkmaya kalkarsa ?

• Isırmaya kalkarsa ?



Acil yardım ◦ Sağlık yardımı ◦ Adli yardım  Suçla ilgili bildirim  ġiddet bulgularını belgeleme ve rapor etme Adli makamlara baĢvuru oranı % 10 civarında.

MADDE 86/3. Kasten yaralama suçu, kiĢinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle iĢlenirse, Ģikâyet aranmaz, ceza yarı oranında artar.

MADDE 125/3, MADDE 131/1.

Hakaret suçu, kamu görevlisine karĢı görevinden dolayı iĢlenirse, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz. SoruĢturulması ve kovuĢturulması için Ģikayet Ģartı aranmaz.

MADDE 280. Sağlık mesleği mensuplarının suçu bildirmemesi

MADDE 281. Suç delillerini yok etme, gizleme veya değiĢtirme

Şiddet bulgularının belgelenmesi • Öykü • Klinik muayene • Bulguların tanımlanması – Fizik bulgular – Psikolojik bulgular • Bulguların değerlendirilmesi • Adli rapor “Yazmadıklarımız, yapmadıklarımızdır”

Adli rapor

Değerlendirme Tanımlama ve kayıt Öykü ve klinik muayene

 

Tedavi ve rehabilitasyon ġiddet sonuçlarının ortadan kaldırılması

• Tıbbi uygulama hataları • Sağlık ortamının kirlenmesi • Etik olmayan yaklaĢımlar – EĢitsizlik – Ayrımcılık – Etiketleme – ÇatıĢma

Yetersiz gözlem, evine erken gönderme Tıbbi girişimde gecikme

% 20.7

Gecikmeli ve hatalı sevk

% 10.4

Yetersiz önlem ve tedavi

% 15.5

Hatalı ve dikkatsiz tedavi

% 10.4

Yetersiz teşhis

% 8.6

Yasalara aykırı tıbbi uygulama

% 5.1

% 20.7

BaĢvuruların % 52’si tanı ve tedavi dıĢı nedenler !



 

   

Etik standartlara uygun davranıĢ Muayene öncesi aydınlatılmıĢ onam Kabul edilmiĢ tıbbi standartlara uygun muayene, tanı ve tedavi Ġzlem Kayıt ve Gizlilik EĞĠTĠM-EĞĠTĠM-EĞĠTĠM Tüm sağlık birimlerinde şiddetin önlenmesi ve şiddetten korunmak amacıyla gerçekçi ve uygulanabilir bir plan yapılmalıdır.