Bae Bae Island

Spon

so

l t fríb rfrít

að

2

Listasafnið 15. mars – 11. maí 2008

Listamennirnir sem eiga verk á sýningunni í Listasafninu eru:

D

IL E D R A G ININ E R G Á FR A RI L Y S E R U Ý K K A SVÖRT S ASAFNSINS Á LIST

Ásmundur Ásmundsson Berglind Jóna Hlynsdóttir Bryndís Snæbjörnsdóttir & Mark Wilson Erling Þ. V. Klingenberg Hallgrímur Helgason Hannes Lárusson Hlynur Hallsson Inga Svala ÞórSdóttir & Wu Shan Zhuan Kolbeinn Hugi Höskuldsson Libia Pérez de Siles de Castro & Ólafur Árni Ólafsson Magnús Sigurðarson Ólafur Sveinn Gíslason Ólöf Nordal Ósk Vilhjálmsdóttir Rúrí Steingrímur Eyfjörð Unnar Örn Auðarson & Huginn Þór Arason Þorvaldur Þorsteinsson Þórdís Alda Sigurðardóttir

Skuldir heimila nna hafa a ukist u m 38% á einu ár i og nem 868 mil a nú jörðum króna.

Morgunblaðið 5. mars 2008

SPENNANDI HRAÐNÁMSKEIÐ Í TÍMASTJÓRNUN OG MARKMIÐASETNINGU

Forsíðumynd er eftir Herthu Richardt sem byggði hana á steinþrykki eftir Þorvald Þorsteinsson frá árinu 2000

fnsins á Aku rey ri: er að fin na á vefsíðu Listasa Mu n Ítar legri upplýsingar ww w.listasafn.ak ureyri.is

Kreditkortavelta heimila var 26,6% meiri í janúar 2008 en í janúar á síðasta ári. Debetkortavelta jókst um 0,2% í janúar 2008 frá sama tíma árið áður. Samtals jókst innlend greiðslukortavelta heimila í janúar 2008 um 14,8%. Kreditkortavelta Íslendinga erlendis jókst um 21,7% í janúar 2008 frá sama tíma árið áður. Erlend greiðslukortavelta hérlendis dróst saman um 5,1% í janúar 2008 borið saman við janúar 2007. Þetta kemur fram í nýbirtum hagvísum Hagstofu Íslands.

Listin að göfga peninga Enginn munur er á kommúnisma og kapítalisma í trúboði sínu á yfirborð raunverunnar, tækni, vísindi og neyslu; reykspúandi reykháfar jafngiltu framförum og þeim mun meira af drasli sem fólk hefur á milli handa, því hærri mælist velmegunin. Hamingjan! Væri listin ekki nýtileg í gagnlegum pólitískum eða markaðslegum áróðri var hún einskis virði. Hin verklega útkoma póstmódernismans er heildræn samþætting menningar og lista við hið uppfærða lénsskipulag nútímans. Listin var afhelguð og hálist og láglist lögð að jöfnu svo hún rynni snurðulaust saman við verksmiðjufyrirkomulag síðkapítalismans sem spýtir út ímyndum og eftirsóknarverðum vörum í gríð og erg.

Iðn- og tískuhönnun, arkitektúr, ljósmyndun, auglýsingar og kvikmyndir eru ekki aðeins kennd undir sama þaki og aðrar listgreinar, þær taka mið af hver annarri og ósjaldan sinnir sama fólkið list sinni í „tómstundum“ og starfar fyrir markaðinn til að hafa fyrir salti í grautinn. Listasasöfnin, sem verða æ óþjóðlegri, annast kynningar fyrir og vottun á verðmætamati listaverkamarkaðarins sem býður upp á fjárfestingakosti með andlegu ívafi og ómetanlegan status.

Umbreyttir í dýrmæt listaverk fá peningar á sig helgan blæ, en listaverkin verða í staðinn eins og hver önnur verslunarvara.

Best að panta pizzu. Og hlamma sér síðan í sófann fyrir fram an imbann. Fréttir og Kastljós alve g að byrja. Eftir það nær dáleiðsl uprógrammið gjarnan völdum og menn ranka ekki við sér fyrr en daginn eftir. Metnaðarfull dagskrá .

SÝNINGARSTJÓRI Hannes Sigurðsson Útgefandi Listasafnið á Akureyri Hönnun Erika Lind Isaksen Sérstakar þakkir fá Ragnar Hólm Ragnarsson Sigurbjörg Árnadóttir Heiðar Kári Rannversson Þórunn Helga Benedikz Jóhanna Björk Sveinsdóttir Annar Texti Ýmsir höfundar Prófarkalestur Uggi Jónsson Prentun Ásprent, Akureyri ISBN 978-9979-9829-3-7

Peningum er dælt í auglýsingaskrum svo hægt sé að breiða yfir alvarleika málsins með sprelligosum á borð við John Cleese, mállausri Línu, treggáfuðum Oxford-nemanda og þaðan af vitsmunafatlaðri kynnendum.

Listasafnið 15. mars – 11. maí 2008

Morgunblaðið 16. janúar 2008

Nauðgunarmál í rannsókn Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu hefur til rannsóknar kæru vegna nauðgunar sem átti sér stað í byrjun þessa árs, en þar er tvítugur karlmaður grunaður um að hafa nauðgað 14 ára gamalli stúlku. Árásarmanninum hefur verið sleppt úr haldi en hann mun hafa sætt gæsluvarðhaldi um tíma.

Stúlkan, sem dvelur á meðferðarheimili, kynntist manninum í gegnum spjallsíðu á netinu. Lögreglan bendir á að netsamskipti geti verið afar varasöm og því sé mikilvægt að foreldrar og aðrir forráðamenn barna hafi gætur á netnotkun þeirra.

I um Vor nýtt á f að al af ! úrv num ðu sko

sl an ds áv ar pi ð

Ekki gera ekki neitt. Því landið er skopstælt og skrumskælt. Því landið er fagurt og frítt. Fáfræði er alsæla. Þjóðin er toguð og teygð. Alsæla er viska. Smjörið drýpur af trjánum. Viskan lekur af skjánum. Fáfræði er einelti.

Fannhvítir háhýsa tindar. Viljaleysi er allt sem þarf.

Ekki gera ekki neitt. Láttu okkur um að innheimta.

Skuldir þínar. Þótt þú sért ráðþrota. Gjaldþrota. Frelsið er yndislegt. Ég geri það sem ég vil. Fyrir aðra. Fjallko nan fláráð og fríð. Bandið hans Subba. Landið sem byggja þrjár þjóðir. Landið byggja þrjár þjóðir. Tungu heftar.

Málhaltar. Tunguskornar. Málvilltar. Milljarðamæ ringar.

Alþýðufólk. Erlent vinnuafl. Bara ekki gera ekki neitt. Því auðæfin eru uppseld. Samt áttu séns. Frumlegar hugsanir uppurnar. Enn áttu séns. Alsæla er einelti . Sumar, vetur, ár og daga. Mútta jörð. Hot Mama. Seld.

Allt selt nema orkan í iðrum jarðar. Koma tímar, koma ráð.

Kauptu þér huggun. Kauptu þér kandís. Að sleikja í sólinni. Leigðu þér spólu. Farðu út um græna grund u. Farðu út um þúfur. Gakktu þar hjörðin mín. Hakaðu við hvaða bókstaf sem er í næstu kosningum. Við lofum óbreyttu stjórnleysi. Hjörðin mín. Við lofum sama afturh aldspípinu. Við lofum sama holtaþokuvælinu. Gulur, rauður, grænn og blár. Meikar ekki diff. Ekki gera ekki neitt.

Dáðu þá sem krunka hæst. Í tómri tunnu. Kjóstu með fótunum. Labbaðu út í búð. Kjóstu rétt. Hugsa ðu rétt.

Hættu að blóta. Fáðu þér mola. Vertu þægur. Hættu að hugsa. Hjörðin mín. Gubbaðu matnum sem þér finnst skemmtilegast að kaupa. Þar sem þér finnst skemm tilegast að versla. Sovét-Ísland, óskalandið – nú ertu komið. Óskalandið. Sálin er þota og hjartað kafbát ur. Svo mælti skáldið. Náðarmeðulin eru togleður og hanas tél.

Hóp n fær auðg an ast 40% í vöx ir f l na eir t. tilk uðgan i y i Stíg nntar r a t síða móta il á sta ári .

Svo mæltu Zaraþústra og skáldið frá Kötlum. Á þessari rímlausu skeggöld. Tunguheftur. Tunguskorinn.

Mállaus með talfrelsi. Sæll Jesús. Er maturinn kominn á borðið?

Lífið er tákn um gæði. Dauðinn er tákn um gæði.

Ekki gera ekki neitt. Borgaðu strax. Borgaðu föðurnum, syninum og heilögum anda. Guð og Jesús og Ríkisv aldið.

Einokunarverslun. Lénsveldið. Sambandið. Kolkra bbinn. Bláa höndin. Sægreifar. Ofurforstjórar. Who cares?

Gerðu bara ekki ekki neitt. Frægð og frami. Hamin gja og velsæld. Beyglað bros. Hörmuleg hamingja. Innan tómt hvískur. Gjaldfallnar setningar. Púst út í loftið.

Vertu ekki reiður. Því að þitt er ríkið. Mátturinn og dýrðin . Völd og ríkidæmi. Að eilífu amen. Nei! Framtíð barnan na.

Ekki hugsa. Viðgangur genanna. Ekki segja ekki neitt. Til að missa viðurværið. Til að rotna í moldinni. Ger ðu bara ekki ekki neitt. Segðu ekki meiningu þína. Stattu ekki klár á þínu. Mundu markmiðssetninguna. Reikna ðu út skilvirknina. Skilvindu ferkantaðra heilas ellanna.

Mundu að ormurinn er að bora sig í gegnum slímug an heilabörkinn. Láttu drauminn rætast seinna. Ekki gera ekki neitt. Jafnvel þótt þú sért ráðþrota. Gjaldþrota.

Hugstola. Jafnvel þótt lánshæfismat þitt sé komið niður úr gólfinu. Jafnvel þótt þú hafir reiðst. Jafnvel þótt þú hafir gefið glóðarauga. Brotið tönn. Skítt með blóðið . Skítt með sársaukann. Skítt með alla aðra. Brostu út í eitt.

Brostu út í annað. Ekki gera ekki neitt. Láttu okkur sjá um útförina. Við elskum þig.

Útfararþjónusta Jóns Sigurðar og sona

Upplýsingahraðbrautin, síbylja kjaftamiðlanna og þær tölfræðilegu „staðreyndir“ sem þeir halda að okkur í nafni gegnsæis, drekkir sögulegri vitund og gerir það að verkum að við sjáum hvorki fram né aftur fyrir okkur. Öllu ægir saman þannig að hægt er að matreiða fortíðina aftur og aftur sem nýjustu tísku. Í nægilega miklu magni er þekking ekki völd, eins og Foucault hélt fram, heldur hægfara heiladauði.

3

4

Listasafnið 15. mars – 11. maí 2008

Magnús Sigurðarson i tjór fors ónir í a ð lj ing Hva 0 mil mn 0 9 a k s fék sloka ar 5 p g f star rétt tæ laun o r í a og r d i g ljón rsten l i m ngu ur á ára reiðsl ri? á g sta síða

HINN NORRÆNI VÍKINGUR

AKUREYRI SucKAR SVO BIG TIME!

Sjálfsímynd þjóðarinnar er tilbúningur nokkurra kynslóða en ekki óskeikull sannleikur um tengsl þjóðar við umhverfi sitt. Hinn norræni víkingur verður út úr kú á sólarströnd í Miami þegar hann rígheldur í þá ímynd að hann sé að upplagi mótaður af kynslóðum bardagamanna í langvinnum stormi föðurlandsins.

Einn lognkyrran ágústmorgun árið 2002 blasti þessi ástríðufulla yfirlýsing skyndilega við friðelskandi bæjarbúum, þruma úr heiðskíru lofti. Ónefndur graffari, greinilega málamaður og hugsanlega verðugur arftaki Matthíasar Jochumssonar í sínu fúlasta skapi, hafði párað þennan frasa á húsvegg í Listagilinu í skjóli nætur: Landsbyggðin á undir högg að sækja, yfir 70% þjóðarinnar yfir fimmtugu búa nú annars staðar en í gömlu heimasveitinni og ungt hæfileikafólk með vott af metnaði flýr á vit tækifæranna fyrir sunnan. Eftir sitja gamlingjarnir, láglaunastéttir með litla menntun, farandverkamenn og einstaka forystusauðir og forframaðir furðufuglar sem gefist hafa upp á kapphlaupi borgarlífsins — en vilja samt láta til sín taka.

Sveitin er lögheimili hins alíslenska heimóttarskapar og nístandi minnimáttarkenndar sem plagað hefur þjóðina fram eftir öldum. Þrátt fyrir örvæntingarfullar tilraunir til að blása nýju lífi í landsbyggðina virðist allt koma fyrir ekki. Eftir standa draugabæir þegar vofa kvótabrasksins hefur gengið yfir þá ljósum logum. Byggðaáætlanir til uppbyggingar atvinnulífsins í formi loðdýraræktar eða fiskeldisstöðva fara aftur og aftur út um þúfur. Það eina sem virðist duga er jarðgangagerð, virkjanaframkvæmdir og álver, ásamt feitum sporslum og bitlingum.

Náttúruverndarsinnar hamast gegn virkjanaframkvæmdum og álverum og þjóta upp á heiðar í reykspúandi álbílum til að láta skoðun sína í ljós. Ekkert bogið við það, allt lagi að framleiða ál annars staðar, bara ekki í bakgarðinum hjá okkur. Lausnin á atvinnuvanda landsbyggðarinnar er auðveldlega hægt að leysa að þeirra mati með t.d. hvalaskoðun og fleiri draugasöfnum til að laða að túrista, sem ferðast náttúrlega með ósoneyðandi álfuglum. Ekkert athugavert við það. Þetta fólk er álíka víðsýnt og hin upplýsta millistétt í Bandaríkjunum sem er á móti hernaðarbröltinu í Mið-Austurlöndum. „Stríð er ekki lausnin“ flaggar það á borðum utan á húsum sínum og sér ekkert bogið við það að vera með bensínháka í heimreiðinni.

Kolbeinn Hugi Höskuldsson

MIKILVÆGI SANNLEIKANS Ljóslega er það ekki markmið íslenskra fjölmiðla að leita þessa eina og sanna sannleika. Markmið þeirra virðist vera að vernda hagsmuni ólíkra velunnara, vera skemmtiog afþreyingarefni, þá eflaust að hluta til að geta selt fleiri auglýsingar og fleiri áskriftir. Mikilvægi sannleikans virðist ekki hafa tærnar þar sem hagnaðarsjónarmið hafa hælana og hefur því þurft að víkja. Fréttaflutningur er ekki lengur hugsjónastarf heldur leið til að hagnast.

Libia Pérez de Siles de Castro Ólafur Árni Ólafsson

HVER FER MEÐ VALDIÐ?

Hver á og hver á ekki landið þitt? Hver fer með valdið í þessu landi? Þannig er spurt um þann lagalega grundvöll sem landið byggir á, jafnvel efast um hann og sjónum beint að tilbúningi þessara laga og reglna með stuðandi fullyrðingu. Ef landið þitt er ekki til, hvaða lögum á þá að fara eftir? Ef ekki er farið að lögum, á hvaða grunni stöndum við þá? Hvaða reglur gilda í einskismannslandi?

Hömluleysið veldur hamskiptum og hefur í för með sér að jafnvel bestu skinn umbreytast í geðklofa eiturpöddur í ætt við Gregor Samsa, karaktersnauða þumbara með geðrænan hjartagalla.

Listasafnið 15. mars – 11. maí 2008

Konseptið Ísland Öllum samfélögum er að miklu leyti stýrt með óskráðum lögum, ýmiss konar hugarhöftum sem liggja í loftinu. Það er ekki bannað að hata Ísland en engum með réttu ráði dytti til hugar að lýsa því opinberlega yfir, sá hinn sami yrði sakaður um misnotkun á málfrelsi og einhvers konar andleg landráð, sturlun!

Heilabú landsmanna er svo marinerað í þjóðernisrómantík og hugmyndafræði kapítalismans að enginn annar valkostur virðist í boði. Ísland er konsept — heiti á langri og raunalegri skáldsögu sem púslað hefur verið saman af valdhöfum hvers tíma með lögfræðilegu ívafi og seinni tíma viðbótum á blogginu. Frá rennblautu barnsbeini er okkur innprentað að elska Ísland og allt sem íslenskt má nefna; þetta er ekki vinsamleg ábending, heldur er beinlínis heimtað af okkur að við elskum fjöllin og firðina, málið og mjólkina, söguna og allar hetjurnar sem skáldaðar hafa verið. Ástinni er troðið inn í hausinn á okkur, þessi væntumþykja er tuggin og jórtruð fyrir okkur og ælt ofan í þjóðargogginn í óteljandi birtingarmyndum. Og alltaf kveður við sami lúðraþyturinn; við erum svo merkileg að vera íslensk, landið er svo stórkostlegt og möguleikarnir svo miklir — við erum svo gríðarlega heppin að vera fædd og uppalin hérna á þessu besta skeri allra skerja. Þetta er land ákveðinna einstaklinga sem frá upphafi sjálfstæðisbaráttunnar hafa tekið sér það bessaleyfi að tala um skoðanir sínar sem skoðanir okkar allra og þær eru feikna fyrirferðarmiklar í „þjóðarvitundinni“. En er þetta þitt land, eru þetta þínar skoðanir, þínar hugmyndir — þér sjálfum/sjálfri fyrir bestu?

NFS 21. maí 2006

Forsetinn segir fátækt vaxandi vanda á Íslandi

Ólafur Sveinn Gislason

Fátækt er vaxandi vandamál í íslensku samfélagi, segir forseti Íslands. Hann telur nýja skýrslu Rauða Krossins sýna svo ekki verði um villst að þeim hópum sem búi við sár kjör hér á landi hafi fjölgað á undanförnum árum.

Rauði Kross Íslands kynnti í morgun nýja könnun á fátækt í íslensku samfélagi. Könnunin er byggð á 57 viðtölum við álitsgjafa víðs vegar af landinu, sem starfa í nánum tengslum við bágstadda hópa. Samkvæmt könnuninni standa sjö hópar verst að vígi í íslensku samfélagi: Öryrkjar, einstæðar mæður, innflytjendur, aldraðir, einstæðir karlar, geðfatlaðir og börn sem búa við erfiðar aðstæður.

otleyfi á i markaður opið sk ls já fr nn hi r fu he sýnist. ingalandsins upp eins og honum Í frumskógi auglýs im þe a kk fo að ss rétt til þe skynfæri okkar og

hagkerfið er við það að springa Það er þegar farið að sanna sig að eitthvað hefur mátt betur fara því hagkerfið er við það að springa og margir eru farnir að óttast hrun þess og harðæri. Vegna þess hve þjóðin er lítil og ung þarf að staldra við og spyrja sig hvort það sé rétt að stefna að því markmiði að verða miðpunktur alls frekar en að einbeita sér að heimamarkaðinum.

Útlendingar á Íslandi Við upphaf árs 1994, sama ár og þjóðin fagnaði hálfrar aldar afmæli lýðveldisins, öðlaðist samningurinn um hið Evrópska efnahagssvæði, EES, gildi. Þar með var Ísland komið í hóp með ríkjum Vestur-Evrópu, kenndum við Evrópusambandið þótt ekki teldist Ísland fullgildur aðili að sambandinu. Markmið EES eru í stuttu máli kennd við svokallað fjórfrelsi, frjálst vöruflæði, frjálst flæði þjónustu og fjármagns og frjálsa för fólks um allt efnahagssvæðið. Árið 1994 voru 4.715 erlendir ríkisborgarar búsettir á Íslandi en árið 2007 voru þeir 18.563, höfðu farið úr 1,8% þjóðarinnar í slétt 6,0%.

Hagstofa Íslands©

5

6

Listasafnið 15. mars – 11. maí 2008

... LANGBEST Í Asmundur Asmundss HEIMSÓSÓMI

on

Uppgangurinn í íslensku samfélagi endurspeglast á groddalegan hátt í þessu verki. Ákveðinn hluti landans hefur hagnast af góðærinu og skálar kampa­kátur fyrir sjálfum sér. Efnisval listamannsins gefur þó annan tón. Steypan er köld. Hún flytur skýran boðskap heimsósóma. Þegar vel gengur vaknar spurningin um hvenær veislunni lýkur. Hátindur velgengni vísar samtímis til hnignunar.

Vísir 17. febrúar 2008

Samningar í höfn í Karphúsinu Skrifað var undir kjarasamninga á milli Alþýðusambands Íslands og Samtaka atvinnulífsins nú á níunda tímanum í Karphúsinu eftir langan dag. Samningarnir gilda frá 1. febrúar síðastliðnum til 30. nóvember 2010. [...]

Þegar litið er á launahækkanirnar sjálfar hækka launataxtar frá og með 1. febrúar um 18 þúsund krónur, um 13.500 krónur árið 2009 og 6.500 krónur árið 2010. Í samningunum er fjallað um fyrstu skref að nýju kerfi veikinda-, slysa- og örorkuréttinda á almennum markaði en grunnur er nú lagður að nýjum endurhæfingarsjóði aðila vinnumarkaðarins.

Chi efti cken Mc rlæ N er s ti bar ugge a 38 ms nann t, efn mism ett úr a, u því m, m unan d e i me r kjú nnst i klin af gni ðe r k gur, orn .

na O ó J d n i l g Ber ir: t t ó O d s n y Hl GRASIÐ ER ÓGEÐSLEGT „Grasið er ógeðslegt,“ segir víðsýna borgarbarnið. Malbik, bílastæði, tengibrautir, einingahús, sólpallar og gasgrill eru helstu tákn velmegunar þessarar bílaþjóðar. Nú fórnum við velferð millistéttarinnar fyrir örfáar íbúðir í London og tvær, þrjár einkaþotur. Á meðan veigrar ungt fólk sér við að fara til tannlæknis og getur varla borgað leigu á 35 fm íbúð í Reykjavík.

Vorum að fá í sölu glæsilegt 168 fm raðhús með sólpalli og einstökum nuddpotti. Verð kr. 67,8 millj.

& ir t t ó o d s n r o ö j b e a æ n S s Bryndíi Mark Wilson: Þollyndið hefur alið af sér menningarafkima

Vísir 8. febrúar 2008

Laun helstu forstjóra í Kauphöllinni Laun helstu forstjóra Kauphallarinnar eru allt frá 54 milljónum til 273 milljóna króna á ári. Innifaldar í upphæðunum eru auk launa í sumum tilfellum árangurstengdar greiðslur, ýmis hlunnindi og stundum lífeyristengdar greiðslur.

Alls hafa þessir 15 forstjórar 1,2 milljarða króna í árslaun, en það samsvarar rúmlega 317földum árslaunum manns með meðallaun á Íslandi, samkvæmt launakönnun Hagstofunnar sem birt var síðastliðið sumar.

Ísland hefur lengi alið á hefð hugmynda um menningarlegan hreinleika og sérstöðu í sambandi við tungumál, siði og samsemd. Þrátt fyrir það hafa orðið til hægvaxandi þollyndisrými á ólíklegustu stöðum, þó lítt merkjanlega í gegnum árin. Þollyndið hefur alið af sér menningarafkima sem, ef íhugaðir eru sem heild, má sjá sem ógn við hugmyndina um menningarlegan óbreytanleika. Kort eða leiðarvísar, jafn gagnleg og áreiðanleg sem þau kunna að virðast, verða að taka tillit til stöðugra breytinga til að skipta máli í þessu tilfelli. Þau verða að vera sönn heimild eða mynd um það hvernig við sjáum okkur sjálf og hvernig við sýnum okkur fyrir öðrum, þar á meðal aðkomumanninum.

Erling Þ. V. Klingenberg: MY MIND MAKES MONEY Peningar eru bara hlutur. Í dag nota flestir kort þegar þeir versla, svo peningar eru í raun bara tölur á tölvuskjá. Í vissum skilningi eru peningar ekki til. Ef svo er stjórnumst við í raun af viðmiðum sem eru ekki annað en ímyndun, neyslusamfélagið okkar væri í því ljósi ekkert nema blekking, skuggi á vegg sem ekki er hægt að festa hendur á. Ef til vill er tími til kominn að byggja gildismat okkar á fastari grunni en skyndigróða, tími til að frelsa heilasellurnar úr málmhlekkjum sínum.

Listasafnið 15. mars – 11. maí 2008

7

HEIMI? : n o s a g l e H r u m Hallgríi ÓÁÞREIFANLEG STÆRÐ Líkamarnir eru flatir og þannig háðir hver öðrum og ásamt andlitum karlanna myndast ein heild. Einstaklingsbundnir drættir andlitanna víkja að þessu leyti fyrir heildinni, sem um leið verður að táknmynd kórsins. En hér stendur kórinn ekki á föstum grunni, heldur á hvítum fleti í lausu lofti. Og þannig má kannski lýsa þessu fyrirbæri sem karlakórinn er; sem einhvers konar óáþreifanlegri stærð, fastri milli forneskjunnar og nútímans. Ættjarðarlögin hljóma orðið svolítið fölsk í nýju reiðhöllinni sem tekur nú hálfa sveitina – er það ekki?

Hannes LáAruss

on:

EINS KONAR SAMLÖGUN Aðlögun er eitt af lykilhugtökunum í tilveru einstaklinga og menningar heilla þjóða. Þetta meðvitaða og ómeðvitaða ferli kristallast í kröfunni eða tilmælunum: að verða eins og. Þegar einstaklingurinn eða hópurinn er orðinn eins og, þá á sér stað eins konar samlögun, sátt og viðurkenning, hægfara og góðlátleg gelding.

Hlynur : Hallsson SÁ MARKIÐ Í HAGKAUP

a Hvað i k æ t fyrir di n a l á Ís r upp býðu lsi? re á talf

Hvers vegna þykir allt í einu sjálfsagt að verslun bjóði upp á afþreyingarrými? Erum við klikkuð? Verslun er ekki afþreying. Það er verið að stækka hóp viðskiptavina. Allt í einu eru bílastæði Kringlunnar yfirfull á sunnudegi og fjölskyldur fara í bíltúr í IKEA. Hvað varð af sunnudagsbíltúrnum til ömmu, ferðunum í Bláfjöll og því sem hingað til hefur verið kallað „raunveruleg afþreying“. Þetta er firring! „Sölubrella“, ekkert annað!

Ljósm.:Wiebke Herding©

Morgunblaðið 22. febrúar 2008

Allir fiskistofnar í hættu Achim Steiner, yfirmaður Umhverfisstofnunar Sameinuðu þjóðanna, sagði í dag að loftslagsbreytingar, ofveiði og mengun geti sameiginlega valdið því að allir helstu veiðistofnar heimsins hrynji innan nokkurra áratuga.

„Þegar þetta kemur allt saman er augljóst, að hugsanlega er verið að reka síðasta naglann í líkkistu sjávarútvegsins,“ sagði Steiner við blaðamenn í Mónakó í dag. Þar stendur yfir ráðstefna á vegum Umhverfisstofnunar SÞ þar sem fulltrúar 150 þjóða taka þátt, þar á meðal 100 umhverfisráðherrar. Þórunn Sveinbjarnardóttir, umhverfisráðherra, er í Mónakó.

Loftslagsbreytingar hafa aukið enn á önnur eldri vandamál, svo sem ofveiði, því hækkandi hitastig sjávar skaðar kóralrif, ógnar hrygningarsvæðum túnfisks og breytir hafstraumum og þar með útbreiðslu svifs.

Ni hao

(halló á kínversku)

Hvaða forstjó ri fékk 30 0.000.0 00 sem bæ þann fj tur fyrir árhags lega skaða sem re iknað var út að han n hefði o rðið fy rir er han n færð i sig til í starfi?

Inga Svala ÞóTHO rðsdOóttir & Wu Shan Zhuan Í HLUTVERK HÖGGORMSINS Freistingar nútímamannsins eru fleiri en áður. „Öll lífsins gæði“ felast ekki aðeins í hamingju, mat og húsaskjóli heldur hafa bæst við miklar kröfur um veraldlega hluti.

Sífellt erfiðara er að verða við öllum þessum kröfum samfélagsins. Markaðurinn er í hlutverki höggormsins sem segir okkur að við verðum að eignast fleiri hluti þó að við vitum innst inni að svo sé ekki. Bankinn fer líka í hlutverk höggormsins og er tilbúinn að lána okkur fyrir hverju eina sem okkur kann að „vanta“. Maðurinn er kominn svo fjarri því sem náttúra hans krefst.

Þess verður ef til vill ekki langt að bíða að bankarnir annist leikskóla og ýmsa heilsugæsluþjónustu til að efla „þjónustustigið“. Það virðist hins vegar gleymast að hin margrómaða útrás kallar fyrr eða síðar á massíva innrás.

Sama hvaðan gott kemur, ekki satt?

Við getum þá kannski valið á milli kínversku og ensku þegar við greiðum upp í botnlausar skuldir hjá gjaldkeranum. Kúnnarnir verða samt helst að afgreiða sig sjálfir í netbankanum þar sem flestir starfmennirnir virðast of uppteknir að fylgjast með eignastýringum og rokkandi gengi hlutabréfa.

a sem kastað hefur verið verslunarmiðstöðvum og aragrúa nýbygging m geldu stein m, irkju annv rðarm umfe m Þegar opinbert rými er niðurlægt Við erum umkringd ömurlegu að sjónmengunin er komin á banvænt stig. huga í rmið sjóna emis arðs og garæðin aðeins er hægt að nota fyrir bíla og til að upp með svo mikil hagr ingarlaust, malbikað einskismannsland sem merk ur verð á því af man útko að ig þann límið rofnar samfélags ngsleysi og þunglyndi. Og svo furða menn sig ýtir undir áhyggjur, firringu, einangrun, tilga gið ndsla garla . Bor óinu tyggj sér úr út ja hræk prósak. hverju þjóðin er farin að bryðja svona mikið

8

Listasafnið 15. mars – 11. maí 2008

Ósk Vilhjálmsdóttir

HANDHAFAR VALDSINS Sumir segja forstjóra, bankamenn og viðskiptajöfra hina nýju leiðtoga landsins, að þeir haldi nú augljóslega um stjórnartaumana á meðan stjórnmálamenn klóri einungis í bakkann – þeir eru handhafar valdsins.

Hvar er framtíð okkar þá ráðin? Er það ekki fremur í salarkynnum Kaupþings heldur en Alþingis?

The Alien glímir við

Alþingi annast skattpíningu og forræðishyggju en sjálfri þjóðarskútunni er að miklu leyti stýrt frá hinum og þessum borgum úti í heimi og úr einkaþotum þar á milli.

Eigin hvaða kona starfs opinbera m boð um anns þáði a með e ð ferðast inkaþ otu Baugs ti við tís l að vera ku Mosai sýningu c Fash Group ion ?

Metnaðurinn í fyrirrúmi Allt er svo rosalega spennandi og metnaðarfullt, allir eru svo svakalega uppteknir og alveg að springa af metnaði.

Einfaldlega að springa. Það fer ekki hátt, frekar en síhækkandi sjálfsmorðstíðni, að fólk á besta aldri er upp til hópa haldið síþreytu. Eða þá lífsleiða.

Ekkert er nógu spennandi.

Lagarfljótsorminn Stöðug ófullnægja er máttarstólpi kapítalismans: „I can't get no satisfaction“ öskraði Mick Jagger og unglingarnir urðu nokkuð sáttir við að vera ósáttir. Við erum stödd í kolsvartri messu.

Upplýsingastefnan, sem leiddi til bæði kommúnisma og kapítalisma (sama hliðin á sömu mynt), er paradísartrúarbrögð í þráðbeinu sambandi við grunnboðskap kirkjunnar þótt guðdómnum hafi verið kastað fyrir róða og ritningin grafin í jörðu. Patentlausn á öllu mannanna böli er sífellt rétt handan við hornið, sbr. framtíðin er núna!

En í öllum trúarbrögðum blundar dómsdagur undir niðri, ragnarök.

Frjálshyggjan segist vera með lappirnar á jörðinni og í takti við lögmál náttúrunnar, sem er að mörgu leyti rétt; hún dregur í ljós hið skítlega eðli mannskepnunnar. Við erum jú dýr, naktir apar, mesta tryllitæki náttúrunnar sem útbjó okkur bæði sem alætur og rándýr í baráttunni um fæðuna. Við erum sjálf hrikalegasta skrímslið. The Alien og aðrar ófreskjur hvíta tjaldsins eru ekki eintómur hugarburður; þær eru birtingarmyndir mannlífsflórunnar, okkar alter ego. „Saklausir áhorfendur“ geta þannig horfst í augu við það hver við erum inn við beinið án þess að fatta að þeir eru að horfa á sjálfa sig.

Og á meðan þeir úða í sig gúmmulaði og svolgra sykurvatnið í tonnatali tifar tímasprengjan, því eins og allir vita er ekki hægt að losna við brjálaðar geimverur nema með katastrófískri bombu.

Sprittkerlingin Vindurinn kyssir olíubrákuð speglagler Kauphallarinnar í Reykjavík. Gömul kona með aleiguna í gulum Bónus–poka læðist framhjá Hilton Hotel og stefnir glöð í bragði að Lyfju í Lágmúla. Hún ætlar að fá sér sprittglas og grænt Extra-tyggjó, enda heyrði hún fréttaþulinn í strætó segja að bráðlega yrðu lágmarkslaun í landinu hækkuð í 138 þúsund á mánuði. Einhvern tímann hefur nú verið skálað af minna tilefni. Gömlu konunni finnst eins og Gunnar á Hlíðarenda hljóti að hafa setið við samningaborðið með atgeirinn, hvílík vörn fyrir alþýðuna!

Systursonur hennar vinnur í Kauphöllinni en hann hefur verið gugginn upp á síðkastið, hér um bil taugaveiklaður, með bauga undir augum. Hún skilur ekki hvers vegna því hjá fyrirtækjum sem tengjast Kauphöllinni fara menn hjá sér ef nefnd eru mánaðalaun undir fimm milljónum, sem sagt rúmlega 36 sinnum lágmarkslaun alþýðunnar, og eðlilegt telst að vera með rúmar 22 millur á mánuði, enda dýrt að lifa á Fróni.

Um leið og gamla konan gengur inn um snúningsdyrnar á Lyfju gerir frændinn tilraun til að stökkva út um speglaglerin á Kauphöllinni. Hann hleypur eftir fundarborðinu á sjöttu hæð og rotast á hertu glerinu. Veislan er á enda, hlutabréfin eru horfin niður í sótsvarta vítiselda, það er eins og jörðin hafi gleypt útrásina: „Það eru allir á móti okkur,“ heyrði frændinn lúinn forstjóra dæsa á klósettinu fyrr um morguninn.

Sú gamla minnist þess að hafa einhvern tímann heyrt frændann segja í fermingarveislu að sameign væri sóun fjármuna, að engir kynnu að fara með peninga nema einkaaðilar, þeir kynnu að gera milljón úr engu, þeir færu í útrás með visku sína, dug og þor! Og þá hvíslaði Kiddi gamli kommúnisti, svarti sauðurinn í fjölskyldunni, að þetta væru hinir nýju lénsherrar sem héldu þjóðinni í heljargreipum með eignatengslum, samráði og einokun. Fólk gæti ekki keypt bensín, mat, tryggingar, föt, fengið lán eða farið til útlanda án þess að skipta við þetta fólk.

Núna er Kiddi dáinn og frændinn með slaufuna liggur rotaður á gólfi Kauphallarinnar þegar gamla konan sest á tröppurnar fyrir utan Lyfju í Lágmúla, við hliðina á Heilsuhúsinu, og skrúfar tappann af sprittglasinu sínu.

Það er að draga fyrir sólu, úfin rigningarský hrannast upp á vesturhimni og kaldur gjóstur fer inn um klæði þeirra sem sitja og bíða með glas í hendi. Gamla konan hugsar um Kidda heitinn og vonar að frændanum í Kauphöllinni gangi vel, veit ekki að hann rotaðist á glerinu, og hún biður þess til almáttugs Guðs að bráðum fari hlutabréfin að rétta úr kútnum og bankarnir að hækka vextina svo útrásin geti haldið áfram sem víðast.

„Fokk jú,“ hvíslar gnauðið í vindinum sem leikur um olíubrákuð speglagler Kauphallarinnar í Reykjavík.

8

Fréttablaðið 26. febrúar 200

rirtækið y f lasta æ vins s u n Bó könnun í nýjasta hefti sjötta árið í röð samkvæmt r kið á Íslandi Bónus er vinsælasta fyrirtæ þrjú íslensk fyrirtæki sem þei beðnir um að nefna eitt til dur ren sva ru Vo . nar slu ver Frjálsrar upþing í þeirri röð, auk hafa jákvætt viðhorf til.

Landsbankinn, Glitnir og Ka nir kar up ban a kom nus Bó r Á efti

Krónan, Síminn og Fjarðarka Þá koma Hagkaup, Össur, . tinu sæ mta fim í er sem SPRON sem er í tíunda sæti.

Listasafnið 15. mars – 11. maí 2008

Rúrí

Örfá stórfyrirtæki, sem eiga hvert í öðru, í eigu örfárra fjölskyldna, sem gera sér far um að giftast innbyrðis, leysa til sín mest af því sem þú átt eftir að ríkið hefur hirt sitt. Þú getur ekki verslað, ferðast eða byggt án þess að skipta við þessi fyrirtæki.

ALLIR í útrás

Það eru okurvexti r á íslenskum íbú ðalánum sem og öðrum lánum se m bankarnir í lan dinu veita. Þetta vita allir en samt þegir fólk þunnu hljóði. Sumir eru svartsýnir og halda því fram að við blasi bankakreppa því íslen sku bankarnir sé u þeir skuldsettustu í heimi. Aðrir eru bjartsýnir og segja að þetta sé della, að forsvars menn bankanna séu klárir útrásarsnillingar sem séu svo sannarleg a verðugir launa sinna. Fólkið í lan dinu borgar okur vextina og í hvað skyldu allir millja rðarnir fara? Er fél agshjálp auðmanna fólgin í va xtamun á Íslandi og annars staðar á Norðurlöndunum ?

ÓSÝNILEGUR GERANDI Tækin og tólin éta upp náttúruna en það er ósýnilegur gerandi sem stjórnar tækjunum, maðurinn. Í raun er það hann sem ber ábyrgð á eyðileggingunni, sem stefnir náttúrunni í algjöra útrýmingu, og hér er ekki einvörðungu vísað til eyðileggingar íslenskrar náttúru.

ða Hva ki var tu rtæ fyri dýrus a ð me tjóran ? fors 2007 ð ári

ÓLÖF NORDAL Vísir 11. janúar 2008

Fasteignamarkaður að kólna 540 kaupsamningum var þinglýst í desember og fækkaði þinglýstum samningum töluvert frá fyrri mánuði. Veltan í desember nam 19,5 milljörðum króna miðað við 18,5 milljarða í desember árið 2006 og er það til marks um að enn sé ágætis hiti á markaðnum, að mati Greiningardeildar Kaupþings.

Einnig stóð vísitala íbúðaverðs í desember í 352,1 stigi miðað við 351,9 stig í nóvember. Vísitalan hækkaði um 0,1% frá fyrri mánuði en þriggja mánaða hækkun nam 1,3%. Greiningardeild segir þó að varast beri að draga of víðtækar ályktanir af breytingum milli mánaða þar sem sveiflur geti verið miklar. Enn mælist töluverð hækkun frá fyrra ári, en vísitala íbúðaverðs hækkaði um 15% samanborið við desember 2006.

Hæg aðlögun Greiningardeild segir að svo virðist sem hæg aðlögun sé nú að eiga sér stað á fasteignamarkaði. „Árið 2007 einkenndist m.a. af sterkri eftirspurn sem endurspeglaðist í mikilli veltu á fasteignamarkaði á borð við það sem sást á árunum 2004–2005. Að undanförnu hefur ró færst yfir markaðinn en fá merki eru um að mikil dýfa sé í aðsigi. Enn sem komið er er velta á fasteignamarkaði meiri en árið 2006 og vöxtur vísitölu íbúðaverðs á ársgrundvelli nemur enn tveggja stafa tölu. Í ljósi nýjustu atburða á fjármálamörkuðum má telja líklegt að stýrivextir Seðlabanka Íslands lækki fyrr og hraðar en áður var talið. Slíkt mun hafa jákvæð áhrif á fjármögnunarkosti á fasteignamarkaði,“ segir Greiningardeild.

Líklegt að ástandið versni Greiningardeild segir jafnframt að á allra næstu mánuðum megi gera ráð fyrir að enn dragi úr umsvifum og fasteignamarkaðurinn frjósi með nafnverðslækkunum. Dregið hafi verulega úr útlánum innlánsstofnana sem endurspeglist meðal annars í vaxtahækkunum undanfarinna missera. Versnandi lánakjör megi meðal annars sjá á minnkandi meðalupphæð húsnæðislána í desember sem námu tæpum átta milljörðum króna miðað við tæplega tíu milljarða á sama tíma árið 2006.

ÞÖRFIN FYRIR AÐ TRÚA Maðurinn hefur sterka tilhneigingu til að bjarga raunveruleikanum, krydda tilveruna, með því að segja sögur af heimi og verum sem eru göldróttari en við og okkar hversdagur. Þörfin fyrir að trúa á æðri máttarvöld, trúarbrögð, er ekki svo fjarskyld þessari hneigð okkar. Maðurinn vill sjá lengra en hann gerir með eigin augum og þjóðsagan er að vissu leyti hjálpartæki til að skilja veruleikann betur, leið til að sjá bæði fortíð og nútíð í nýju og skýrara ljósi.

Vísir 3. mars 2008

Fjórir rauðir mánuðir í röð í

Kauphöllinni Úrvalsvísitalan lækkaði í febrúar, fjórða mánuðinn í röð. Fram kemur í Morgunkorni Glitnis að lækkunin í febrúar hafi numið nærri ellefu prósentum og hafa hlutabréf í Kauphöllinni lækkað um 22 prósent frá áramótum.

Úrvalsvísitalan stendur nú í 4.887 stigum en komst í 9.000 stig um miðjan júlí áður en áhrifa lausafjárkrísunnar fór að gæta á hlutabréfamörkuðum víða um heim.

Það sama er upp á teningnum á hlutabréfamörkuðum vestanhafs en þar hafa hlutabréf líkt og hér heima lækkað fjóra mánuði í röð. Lækkun Dow Jones og S&P-hlutabréfavísitalnanna í febrúar nemur rúmlega 2,5 prósentum en Nasdaq vísitalan lækkaði um 4,6 prósent í mánuðinum, segir greiningardeild Glitnis.

Til að fólki líði eins og það sé frjálst hafa orð eins og ánauð, okur og arðrán kerfisbundið verið tínd úr málinu og í þeirra stað dúkkar upp valfrelsi, vaxtakjör og viðskiptatækifæri. Okkur virðist boðið upp á óendanlegt frelsi, endalausa valmöguleika; t.d. býður Síminn af miklum rausnarskap upp á talfrelsi.

9

10

Listasafnið 15. mars – 11. maí 2008

Éttu skít!

Við lifum í eigin skít og drullu, sjálfsköpuðu víti þar sem mestöll einlæg gleði hefur verið drepin niður þannig að lífið er orðið ámóta bragðdauft og gerilsneyddi niðursuðuvarningurinn og pakkamaturinn sem búið er að troðfylla af krabbameinsvaldandi og kransæðastíflandi bætiefnum. Og svo tala menn í sífellu um gæðaeftirlit. Gæðaeftirlit með hverju? — hinu stórkostlega úrvali af sjoppufóðri, fleiri sortum af sama skítnum! Ekkert býður upp á meiri fjölbreytni en drullan frá okkur sjálfum og að því leytinu til svipar okkur einna helst til kakkalakka; þeir geta étið prentsvertu og bjóðist ekkert skárra nærast þeir á eigin líkamsframleiðslu. Til eru meira að segja dæmi þess að þeir hafi gengið skrefinu lengra og étið sig sjálfa; fyrst lappirnar, svo þreifarana, allt eftir mikilvægi líkamsparta, uns næstum ekkert er eftir nema kjafturinn. Kannski værum við í meira jafnvægi við náttúruna, hina útópísku draumóra ekófemínista, og sáttari við okkur sjálf ef við hefðum ekki svona stóran kjaft og hlutfallslega lítinn heila — kjaftstopp!

Steingrímur Eyfjörð

Lifað í fortíðinni Það er ekki öruggt hverjir nýlenduherrarnir eru, tilfinningar okkar eru blendnar. Við þurfum að horfa aftur á þær öru breytingar sem urðu á Íslandi eftir stríð; Íslendingar höfðu þá að miklu leyti lifað í fortíðinni, þeir höfðu nýlega komist undan yfirráðum Dana og vissu varla í hvorn fótinn þeir ættu að stíga; hinn íslenska eða þann ameríska.

Póstmódernismi raun ekki annaðþýðir í en að allir eru orðnir m minna nákvæmle eira og ga enda kaupir fólk eins, ekki merkjavörur til að st impla sig út úr samféla gi vi ð aðra, heldur þvert á m óti til vera sem „einsast“.

Unnar Örn Auðarson & Huginn Þór Arason

OKKAÐAR MENNINGARAFURÐIR ERU FL Afurðir samfélagsins, og þar með talin menning þess, verða að rusli þegar fram líða stundir.

Menningarafurðir eru flokkaðar á sama hátt og við flokkum rusl eftir innihaldi eða eðli – þær eru flokkaðar í há- eða lágmenningu, góða eða slæma list, dagblað eða slúðurblað o.s.frv.

Morgunblaðið 23. nóvember 2007

Morgunblaðið 29. febrúar 2008

Vilja hækka lágmarkslaunin Samkvæmt nýrri skoðanakönnun sem Gallup gerði í febrúar telja 35% þeirra sem þátt tóku í könnuninni að lágmarkslaun ættu að vera 200 þúsund krónur en næstalgengasta svarið var að lágmarkslaunin ættu að vera 250 þúsund krónur en 19% aðspurðra voru á þeirri skoðun.

Ef meðaltal er tekið af svörum þeirra sem tóku þátt ættu lágmarkslaunin að vera 218 þúsund krónur en þegar meðaltalið er greint eftir kyni kemur í ljós að konur telja að lágmarkslaunin eigi að vera 15 þúsund krónum hærri heldur en karlar, eða 224 þúsund samanborið við 211 þúsund.

Yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar er sammála því sjónarmiði að lögð verði áhersla á hækkun lægstu launa í komandi kjarasamningum eða 97%.

Við hö kosi fum hrei ð að ðra um o arki kkur á tektó rusl nískum aha ug.

Ekkert lát virðist á einkaneyslu Seðlabankinn segir, að vísbendingar um einkaneyslu í október bendi til svipaðs vaxtar og var á þriðja fjórðungi ársins. Fram kemur m.a. í hagvísum bankans, að heildarsala sements var u.þ.b. jafnmikil fyrstu tíu mánuði ársins og á sama tímabili í fyrra, þrátt fyrir samdrátt í sölu til stóriðju. Í október var sementssala án stóriðju 11½% meiri en á sama tíma í fyrra, sem er ívið meiri vöxtur en á þriðja fjórðungi ársins.

Í október nam árshækkun dagvöruveltu rúmlega 14% að raunvirði, en tæpum 13% á þriðja fjórðungi ársins.

Greiðslukortavelta einstaklinga innanlands í október var að raungildi 12½% meiri en fyrir ári, en á þriðja fjórðungi ársins var ársvöxturinn tæplega 13%.

Nýskráningum bíla fjölgaði í október um rúmlega 37% frá sama tíma í fyrra en höfðu aukist um tæplega fimmtung á þriðja fjórðungi ársins eftir samdrátt á fyrri helmingi ársins. Nánast jafnmargir bílar voru skráðir fyrstu tíu mánuði ársins og á sama tíma í fyrra.

gað og nú er svo komið safna miklu meira en þeir gátu tor að ift kle m nnu mö ði ger élin áhuga margra Bensínv stu sjö aldir, sem útskýrir ef til vill næ m gtu næ alls í ð lifa u gæt rra upp við þann að sumir þei við andlát. Vera má að þeir vakni x stra sig ysta pfr djú láta að því milljarðamæringa á r djúpfrystingar. verið afnumið og sömuleiðis alla vonda draum að eignarhald hafi

Listasafnið 15. mars – 11. maí 2008

11

Þorvaldur Þorsteinsson

LÖGLEGT AÐ EYÐILEGGJA HANA Íslenska þjóðin upphefur landslagsmálverk fyrri tíma um leið og hún eyðileggur náttúruna sjálfa, fyrirmyndina, í iðnaðarskyni. Náttúran er einskis virði þegar hún birtist okkur í sinni eigin mynd. Það er meira að segja löglegt að eyðileggja hana.

Hversu mikið reginhneyksli yrði það þó ekki ef einhver borgari af götunni gengi inn í Listasafn Íslands og eyðilegði málverk „gömlu meistaranna“?

Besta stórslysamynd allra tíma í pípunum

ruv.is 3. mars 2008

1400 milljarðar farnir á 4 mánuðum

arósi; við höfum Við fljótum ekki aðeins sofandi að feigð og nota hraðað þang bílinn taka greinilega ákveðið að á götum heimsbrautina. Meira en 600 milljónir bílar eru og íbúum jarðar ins í dag og þeim fer ört fjölgandi eins rétt byrjaðir að eru rjar Kínve sem telja brátt sjö milljarða; okkar nútímaværi s yfilsin gihre spren Án nar. vélar ræsa af leiðandi þar og ðing iðnvæ engin lega trunta ekki til — i og póstmódalþjóðavæðing, þaðan af síður módernism fræðilegri mynd ernismi, bæði í áþreifanlegri og hugmynda st mun allt tæma að r byrja sinni. Og þegar bensíntankurinn farir og stríð ruham náttú t, umró legt igvæn u. Ge kless fara í a að fyllerísslags— á skala sem gerir fyrstu heimsstyrjöldin þær skelfingar sem málum á Lækjartorgi í samanburði við eftir okkur rétt eiga eftir að dynja yfir — bíður pollrólegt na. aflan mála handan við skammsýni stjórn

Úrvalsvísitalan hefur lækka ð um 43% frá miðju m októb er. Þetta þýðir að 1400 milljarðar króna hafa gufað upp, ef svo má segja, á 4 og hálfum mánuði.

Vísir 31. ágúst 2005

Nær helmingur í höndum tíu útgerða HB Grandi er með mestar aflaheimildir í upphafi næsta fiskveiðiárs, í þorskígildistonnum talið, en nýtt fiskveiðár hefst í dag. Aflahlutdeild HB Granda nemur 8,87 prósentum af heildarúthlutuninni en þar á eftir kemur Samherji með 7,29 prósent og Þorbjörn Fiskanes með 5,03 prósent.

Tíu kvótahæstu fyrirtækin ráða samtals yfir hátt í helmingi aflaheimilda þjóðarinnar eða 47,74 prósentum.

Útgerðarfélag Akureyringa var til skamms tíma á meðal þriggja kvótahæstu útgerða landsins en nú er Brim, eins og félagið heitir í dag, í níunda sæti. Útgerðarfélagið Tjaldur, sem er í eigu sömu eigenda og Brim, er sjöunda kvótahæsta sjávarútvegsfyrirtækið og samanlagt nema aflaheimildir félaganna tveggja 7,19 prósentum af heildarúthlutuninni. Samanlagðar aflaheimildir Brims og Tjalds á fiskveiðiárinu sem nú er að ljúka námu 6,68 prósentum af heildarúthlutuninni.

Þórdís Alda Sigurðardóttir

FUÐRUM UPP Eldur vermir, gefur kraft og eyðir á sama tíma.

Heimurinn er síkvikur eldur að dómi hins forngríska, myrka spekings Heraklítosar. Við erum okkar eigin eldur, kveikjum í okkur og fuðrum upp. Byggjum upp og rífum niður.

Nærum og eirum engu á sama tíma.

ASÍ gerði nýlega U m a ð samninga sem færa gera launþegum meðal annars a ð fara 6.500 króna hækkun í á töxtum árið 2010. Það munar um minna!

Landsfræg skemmtanagleði landans ásamt ofneyslu áfengis og annarra vímuefna stafar ekki af þörf fyrir meira stuði, heldur af hlekkjum hugarfarsins. Öll þjó ðin þjáist af alkahólisma í einni eða annarri mynd.

Ónefndur listamaður týndi sér ekki alls fyrir löngu í útlistingu á því hvað Íslendingar væru stórkostlegur kynstofn og klykkti út með því að mæra hvernig íslenskir auðmenn væru við að leggja heiminn að fótum sér, þegar hann áttaði sig skyndilega eins og sauður á því að hann ætti enga hlutdeild í þeirri velgengni. Við stöndum stjörf líkt og húsbóndahollur rakki sem horfir á eftir bolta skella í spegli og veit ekki hvaðan á sig stendur veðrið, hvort boltinn er að koma til baka eða fjarlægjast. Sýndarveruleikinn í hnotskurn. „Við Íslendingar“, strákarnir og stelpunar „okkar“ sem við eigum ekki rassgat í, er spegilmynd og rökrétt framhald af auglýsingaherferð lýðræðisbaráttunnar í absúrdleikhúsi samtímans.

Andlát Ísafoldar

Vér mótmælum allir?

Eitt helsta baráttumál Jóns forseta var fullt verslunarfrelsi Íslendinga svo gróðinn færi í rétta vasa, til íslenskra stórbænda og afkomenda þeirra en ekki úrkynjaðra danskra dela. Eignalausir karlar, þurrabúðarfólk, fátæklingar og konur réðu engu um framgang mála. Eftir á að hyggja gerði Jónsi ekki annað en að koma landsmönnum úr einokunarverslun dönsku krúnunnar í kjölturnar á bændaklíkunum á hinu endurreista Alþingi, úr höndum danskra stjórnvalda undir ríkisreknar mjaltavélar hins opinbera. Enginn áttaði sig á þeim hókus-pókus þegar Bláa höndin afhenti útvöldum einstaklingum lyklana að sameiginlegum auðlindum þjóðarinnar á silfurfati — leiftursnöggt — og fjöldinn gengur enn með þá grillu í hausnum að hann eigi eitthvað í þessu landi af því að hann fæddist hérna og gasprar á huldumáli í bráðri útrýmingarhættu.

Á örfáum áratugum sömdu þjóðskáldin landsmenn þétt saman í eina hjörð og frumkvöðlar íslenskrar myndlistar drógu upp þvílíka glansmynd

af einu harðbýlasta svæði jarðar að þar virðist aldrei blakta hár á höfði og hægt að fara í sólbað allan ársins hring. Þetta er Paradís óhagganlegrar þjóðlegrar samstöðu, hins nýja transættbálks Íslendinga, í meðförum auglýsingastofu Jónasar, Kjarvals og Co. Værir þú sekur um að útmála þig um eitthvað annað varstu umsvifalaust tekinn af sakramentinu.

Hrjóstrugar óbyggðir, klettar og heiðar sem landsmenn höfðu löngum litið á sem hábölvaðar vegaleysur, varð í huga Jónasar (kannski á einhverju fylliríinu í Köben) að „fannhvítum jöklanna tindum“. Bling! Og það varð ljós! Þetta voru menn með köllun fyrir hönd lands og þjóðar, einhvern æðri tilgang, nokkuð sem sennilega aðeins arfavitlausir arabar skilja í dag. Fálkaorður til ráðuneytisstjóra hringja ef til vill einhverjum bjöllum — eftirhreytur sjálfstæðisbaráttunnar ásamt 17. júní sem kominn er í þriðja sæti á múgsefjunarskalanum þegar Menningarnótt og Gay Pride gangan hafa linnt sínum fíflalátum.

Desperate Housewifes og lárviðarskáldin Úthverfablokkirnar í Reykjavík minna margar hverjar óþyrmilega á bandarísk hænsnabýli, nema hvað íslenska fiðurféð má hoppa út í sjoppu til að kaupa sér bland í poka og leigja spólu sem umbun fyrir vel unnin störf. Íslenskan sjoppan, gegnsýrð af fitu og sykurdrullu, er sennilega þjóðlegasta verslunin í dag og vitnar á raunsannan hátt um fegurðarskyn landans. Að minnsta kosti geta litlu rímnaskáldin ennþá keppt um smáaurana. Sæmdarheitið athafnaskáld hlotnast aðeins útrásarvíkingum, hinum nýju þjóðskáldum, sem kunna að yrkja dýrt.

BÆ BÆ ÍSLAND BÓKIN

VÆNTANLEG!

„Bæ bæ Ísland“ er átaksverkefni sem hefst með opnun sýningarinnar í Listasafninu á Akureyri 15. mars 2008 en því lýkur aldrei. Stefnt er að útgáfu bókar með sama titli eftir á annað hundrað íslenskra höfunda þar sem fjallað er á gagnrýninn hátt um þjóðfélagsmál á Íslandi, auk þess sem í henni verður að finna umfjöllun um framlag listamannanna á sýningunni og myndir af verkum þeirra.

° Í bókinni verður meðal annars tekið á bankakerfinu, þjóðarímyndinni, útlendingum á Íslandi, fjölmiðlum, hálendinu, orkumálum, siðferði í stjórnmálum og mörgu öðru.

Íslandi hefur verið umbylt og í þeirri byltingu eru lykilorðin einkavæðing, kvótakerfi, misskipting, útrás, erlent vinnuafl og stóriðja, svo fátt eitt sé nefnt. Allt gott og blessað en afleiðingin er að nú má segja að landið byggi þrjár þjóðir, þ.e. forríkt fólk, íslenskt alþýðufólk og útlendingar.

Blásið hefur verið til kveðjuhófs 19. og 20. aldar hugmyndarinnar um Ísland. Það sem í gær var unga Ísland er nú tákn hins liðna. Eldgamla Ísafold er farin yfir móðuna miklu. Blessuð sé minning hennar.

Bless bless (hin kristilega blessun) víkur nú fyrir hinu ennþá óformlegra engilsaxneska bæ bæ og vitnar, um leið og vísað er til þess, um það hvernig íslenskan er farin á límingunum. Í öðru lagi hljómar bæ eins og sögnin að kaupa (buy) á ensku og verður því til eins konar undiráróður: „Kaupum kaupum Ísland!“

„Bæ bæ Ísland“ er þannig uppgjör við hugmyndina um tunguna sem upphaf og endi sögulegrar tilvistar þjóðarinnar, sem og möguleika hennar til að lifa af menningarlega útjöfnun hnattvæðingarinnar.

„Bæ bæ Ísland“ er einnig uppgjör við atlögu auðmagnsins að landi þjóðarinnar. Ýmsir nútímavæddir „víkingahöfðingjar“ virðast hafa sagt bæ bæ við landið í áþreifanlegri merkingu og fjarstýra nú að miklu leyti efnahagsmálum þjóðarskútunnar utan úr heimi líkt og Danakonungur gerði á sínum tíma. En þegar öllu er á botninn hvolft var það samt ekki kana- eða kommagull sem asninn bar yfir borgarmúrana.

Gullið kom úr hirslum okkar sjálfra.

Óa gam rðbæri ling r jar, en tíma ginn he sem fu hra til að s r biðs nnast u inna, tofu m d pp á auð með ans lyfja a fyrir ðstoð t æ k hres sem ma janna k sileg a kr a ókin n.

Don't worry, be happy!

Á bak við tjöldin blasir hvarvetna við vansæld, drykkja, heimilisofbeldi, upplausn í fjölskyldum, yfir 70 prósent skilnaðartíðni, linnulaus streita og vaxandi eiturlyfjaneysla. Vinsælasta útgönguleiðin, án þess að fyrirfara sér, er að sökkva sér í þann fantasíuheim sem draumasamsteypan dælir út til að hleypa þrýstingi af gufukötlunum hugsýkinnar (myrkum kynórum, þráhyggju, bældum hvötum) og kynda undir umkomuleysi hjarðarinnar. Fullnæging er ekki í boði, henni er eilíflega skotið á frest — fram-

hald í næsta þætti. Bara saklaust grín, en krísukúltúrinn lætur ekki að sér hæða. Stress og krónískur kvíði eru fylgifiskar þess kerfis sem elur á stöðugum ótta og væntingum. Sífellt er verið að ýta á frumstæða bíólógíska hnappa, stuða taugakerfið, espa upp í okkur einhverja löngun, ýta undir öfund, hræðslu og hatur og keyra adrenalínið í botn. Um að gera að fara í ræktina og stunda jóga til að hægt sé að hjóla í neysluna af meiri krafti á eftir. Það er svo margt lekkert og sniðugt í boði.

Við eigum ekki í samskiptum við hvort annað, heldur í bullandi viðskiptum. Allt er orðið að viðskiptum, líka hjónabandið þótt mokað sé yfir það með sjálfshjálparbókum og rómantískum ástarmyndum fyrir kvenþjóðina.