L A N G E M A R K- P O E L K A P E L L E … FRONTGEMEENTE | VERTELGEMEENTE | LANDELIJKE FIETS- EN WANDELGEMEENTE
I N HO UD
[ 03 ]
Voorwoord
[ 04 ]
Langemark-Poelkapelle… frontgemeente
[ 20 ]
Langemark-Poelkapelle… vertelgemeente
[ 28 ]
Langemark-Poelkapelle… landelijke fiets- en wandelgemeente
[ 36 ]
Praktisch
[ 36 ]
Overnachten
[ 38 ]
Eten en drinken
[ 42 ]
Kaart
VOORWOOR D
Langemark-Poelkapelle… een groene plattelandsgemeente met heel wat uiteenlopende troeven waar het fijn is om te wonen, maar ook om te bezoeken en te vertoeven! Langemark-Poelkapelle is na twee fusies een gemeente met 5 woonkernen (Langemark, Poelkapelle, Bikschote, Madonna en SintJuliaan) die in totaal ca. 8.000 inwoners telt. Elke deelgemeente heeft een eigen verhaal, maar ze zijn allen vooral getekend door het oorlogsverleden. Inderdaad, als Westhoekgemeente kun je er niet omheen dat de littekens van WO1 ook hier hun diepe sporen hebben nagelaten. In deze toeristische brochure willen we je naar aanleiding van ‘100 jaar Groote Oorlog’ een eerste indruk geven van wat hier te beleven en te ontdekken valt.
Meer dan WO1… Als we spreken van een groene plattelandsgemeente betekent dit meer dan WO1. Indien je dit wil ontdekken, kan dit het beste via onze uitgestippelde wandel- en fietsroutes die je langs rustige en unieke geschiedkundige plekjes brengen. Volkse verhalen sieren onze gemeente wat van Langemark-Poelkapelle de uitgelezen vertelgemeente maakt. Vervolledigd met onze horeca, waar je rustig kan overnachten en lekker kan eten, is elke reden goed om Langemark-Poelkapelle te vereren met een fijn bezoek.
[3]
VO O RWO O R D
LANGEM ARK- P OE L K A P E L L E … FRONTGEME E N TE
Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Langemark-Poelkapelle het toneel voor hevig strijdgewoel aan het front waarbij duizenden soldaten de dood vonden. De gemeente kende 4 jaar oorlogsgeweld en kwam totaal verwoest uit de oorlog. Vandaag heeft de tijd de diepe wonden geheeld. De talrijke begraafplaatsen en monumenten, verspreid over de gemeente, zijn nog stille getuigen hiervan.
➊
Duitse Militaire Begraafplaats
Klerkenstraat, Langemark Iedere dag open van 9u tot 18u Parking: achteraan de onthaalsite, 100m voorbij de begraafplaats in de richting van Madonna Toegang gratis Gidsen op aanvraag bij de Dienst Toerisme
Het ‘Deutscher Soldatenfriedhof’ in Langemark is bijzonder aangrijpend door de kracht van zijn eenvoud. Achter de monumentale poort van roze Weserberg-zandsteen liggen ruim 44.000 Duitse gesneuvelden begraven, van wie bijna 25.000 in een massagraf. Meer dan 3.000 studenten-vrijwilligers van het 22ste t.e.m. 27ste Reservekorps vonden hier hun laatste rustplaats. Ze sneuvelden in oktober en november 1914 tijdens herhaalde aanvallen in de Eerste Slag bij Ieper. Door het grote aantal studenten onder deze vrijwilligers, kreeg de begraafplaats de naam ‘Studentenfriedhof’. De onthaalsite De onthaalsite naast de begraafplaats stelt het leven voor van de soldaat gedurende de eerste oorlogsmaanden. Ook de wegtrekkende bevolking, de verschrikking van de eerste gasaanvallen in april 1915 en het ontstaan en de evolutie van de begraafplaats komen aan bod. Het sobere ontwerp van de onthaalsite, gecombineerd met authentiek en nieuw beeldmateriaal, zorgen voor een unieke belevenis!
[5]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . FRO N TGE ME E N T E
Het poortgebouw Aan de ingang van de begraafplaats bevindt zich een zwaar poortgebouw dat aan een bunker doet denken. In het poortgebouw zijn drie ruimtes: de centrale doorgang en twee zijkamers. Op de eiken panelen van de ereruimte aan de rechterkant staan de namen van de 6.313 geidentificeerde gesneuvelden van de oorspronkelijke begraafplaats (laagst gelegen deel).
Het kameradengraf Omdat de Duitse militaire begraafplaats van Langemark het meeste plaats bood, werden hier in de periode 1956-1958 alle niet-geïdentificeerde Duitse ontgravenen uit België in een ‘kameradengraf’ bijgezet. Achter de toenmalige afscheidingsmuur werden 366 graven verplaatst om plaats te maken voor het reusachtige graf. Hierin werden bijna 25.000 stoffelijke resten bijgezet. Rond het massagraf staan blokken met daarop 68 bronzen panelen met de namen van 17.342 niet-geïdentificeerden waarvan men op basis van archiefonderzoek quasi zeker is dat ze in dit massagraf liggen.
De beeldengroep van Krieger De beeldengroep van Emil Krieger, professor aan de Akademie der Bildender Künste in München, stond oorspronkelijk tegen de vroegere scheidingsmuur tussen het massagraf en het inkomgebouw. Er werden vier treurende militairen uitgebeeld die met hun rug tegen de muur stonden, aan de achterzijde van het massagraf. In 1984 werd de beeldengroep verplaatst naar de verste zijde van de begraafplaats.
[7]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . FRO N TGE ME E N T E
➋
Canadian Memorial
Brugseweg, Sint-Juliaan Iedere dag open van zonsopgang tot zonsondergang Parking: naast het monument in de Zonnebekestraat Toegang gratis Gidsen op aanvraag bij de Dienst Toerisme
De ‘Canadien’, zoals het monument in de volksmond genoemd wordt, staat symbool voor de gruwelijke chemische oorlog die hier in Langemark-Poelkapelle voor het eerst woedde. De reusachtige Canadese soldaat staat met gebogen hoofd in de richting van waaruit op 22 april 1915 de chloorgaswolk kwam aandrijven. Zijn gevouwen handen rusten op een omgekeerd geweer: de kolf naar boven, de loop in de grond. Deze houding ‘Arms reversed’ is de traditionele militaire groet aan de gesneuvelden. Deze gesneuvelden liggen niet in het aangrenzende park met rozen en coniferen, maar in de ganse Oorlogsstreek rond Ieper. Heel even sta je hier – letterlijk en figuurlijk – op Canadese bodem, aangezien dit stukje grond door de Belgische Bevolking aan het Gemenebest geschonken werd.
➌
Steenakkermolen
Onze-Lieve-Vrouwstraat, Sint-Juliaan
Deze molen, die al sinds het einde van de 14e eeuw de winden en stormen trotseerde, ging ten onder in de Eerste Wereldoorlog. Door zijn hoge ligging bood de molen uitstekende observatiemogelijkheden. In de strijd om het bezit ervan, ging hij helemaal in de vlammen op. De eerste gevechten rond de molen werden door Wilhelm Schreinen beschreven in ‘Der Tod von Ypern’. Vanaf dan kreeg de Steenakkermolen zijn lugubere bijnaam ‘Dodenmolen’. Als vervanging werd in 1923 de ‘Kruisbergmolen’ uit Pittem, gebouwd in 1790, naar hier overgebracht. Deze houten staakmolen staat op vier bakstenen teerlingen. De molen is tijdelijk gesloten voor het publiek.
[9]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . FRO N TGE ME E N T E
➍
Guynemermonument
Parking: marktplein Poelkapelle Gidsen op aanvraag bij de Dienst Toerisme
De Franse vliegenier Georges Guynemer (1894-1917) behoorde tot de elite van de luchtvaart tijdens de Eerste Wereldoorlog. Bij het ‘Escadron des Cigognes’ (escadron van de ooievaars) haalde hij 53 vliegtuigen neer voor hij op 11 september 1917 in een gevecht boven Poelkapelle werd neergehaald. Zijn lichaam en vliegtuig werden nooit teruggevonden. Het monument dat voor hem werd opgericht, domineert het dorpsbeeld van Poelkapelle. Op de top van de hoge zuil is een bronzen ooievaar geplaatst met neerwiekende vleugels die vliegt in de richting waar Guynemer zou zijn gecrasht. Een lauwerkrans siert de zuil die is opgehangen in de richting van het geallieerde front. Het laatste dagorder van Guynemer staat in bronzen letters op het monument geschreven.
➎
Gedenkplaat Hedd Wyn
Gehucht Hagebos, Boezingestraat, Langemark
Deze gedenkplaat herinnert aan de Welshe oorlogsdichter Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans) die hier dodelijk werd gewond op 31 juli 1917. E.H. Evans schreef gedichten onder het pseudoniem Hedd Wyn. Reeds voor hij in dienst trad maakte hij al naam door in het Welsh te schrijven. Met het gedicht ‘Yr Arwr’ (Hero) won hij in 1917 postuum een prijs. Slechts één maand daarvoor sneuvelde hij. Elke eerste maandag van de maand wordt er aan dit gedenkteken een muzikaal eerbetoon gebracht. Ontdek ook het Hedd Wyn pad, zie p. 35
[ 11 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . FRO N TGE ME E N T E
➏
Poelcapelle British Cemetery
Brugseweg, Poelkapelle Iedere dag open van zonsopgang tot zonsondergang Parking: Brugseweg, Poelkapelle Toegang gratis Gidsen op aanvraag bij de Dienst Toerisme
Rijen witte grafstenen die getuigen van een gruwelijke oorlog met duizenden slachtoffers. Het is een typerend beeld voor de Westhoek met 156 Commonwealth begraafplaatsen. Poelcapelle British Cemetery is hiervan de derde grootste begraafplaats in de streek. Er liggen 7.478 slachtoffers uit de Eerste en 1 uit de Tweede Wereldoorlog begraven. Meer dan 6.200 van hen werden niet geïdentificeerd en rusten onder de naam ‘Known unto God’ of ‘A soldier of the Great War’. Opmerkelijk zijn de graven van John Condon en Thomas Carthy, beiden lid van het Royal Irish Regiment. Met zijn 14 jaar is John Condon wellicht de jongste militaire gesneuvelde in de Eerste Wereldoorlog. Net naast hem rust Thomas Carty, die de oudste van het regiment was met zijn 47 jaar.
Andere Britse begraafplaatsen • Cement House Cemetery Boezingestraat, Langemark – 3.400 gesneuvelden • Ruisseau Farm Cemetery Melkerijstraat, Langemark – 92 gesneuvelden • Dochy Farm New British Cemetery Zonnebekestraat, Sint-Juliaan – 958 gesneuvelden • St-Julien Dressing Station Cemetery Felix Nadarstraat, Sint-Juliaan – 359 gesneuvelden • Seaforth Cemetery of Cheddar Villa Brugseweg, Sint-Juliaan – 147 gesneuvelden • Bridge House Cemetery Roeselarestraat, Sint-Juliaan – 45 gesneuvelden
[ 13 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . FRO N TGE ME E N T E
➐
Beeuwsaertmolen
Pilkemstraat, Bikschote
Deze molen bestaat al sinds 1635. In 1884 werd hij verkocht aan Prosper Beeuwsaert, vandaar haalde de molen ook zijn naam. Door z’n hoge ligging op een wal vormde de molen tijdens de Eerste Wereldoorlog een ideale uitkijkpost. De Fransen noemden hem ‘le Moulin Bleu’ (blauwe molen). Tijdens de eerste gasaanval in 1915 werd de ‘Moulin Bleu’ volledig verwoest. Hij werd in 1921 heropgebouwd met de delen van twee andere molens. Beeuwsaerts molen was werkzaam tot in 1959. In 1976 viel hij ten prooi aan een zware storm. De wieken sloegen op hol en door overbelasting schoot de molen uiteindelijk in brand. Wat restte was een ruïne. In 2001 begon de restauratie en in 2010 werd de molen feestelijk heropend. Sedertdien is de molen ook toegankelijk voor het publiek. Via een korte tentoonstelling in de molen krijg je een beter zicht op de geschiedenis en de werking van de Beeuwsaertmolen. Bezoek molen en tentoonstelling: • Vrij te bezoeken iedere eerste zondag van de maand van 13u30 tot 17u • Groepsbezoeken op afspraak • Meester Molenaar Antoon Verstraete 0474 74 56 40, antoon.verstraete@telenet.be • Meester Molenaar Eddy Dejonckheere 0476 42 43 96, eddy.dejonckheere@dejonckheere.be
[ 15 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . FRO N TGE ME E N T E
➑
Bretoens Cavaleriekruis voor Charles Dresse
Poperingestraat, Poelkapelle
Dit monument werd opgericht door de familie van de Belgische adjudant Charles Dresse. Het staat op de plaats waar hij in 1918 op 21-jarige leeftijd sneuvelde. Charles Dresse zelf ligt begraven op de Belgische militaire begraafplaats in Westvleteren. Het monument bestaat uit een hoge zuil met een kruis met Christus en langs weerszijden Maria en Johannes. Bijzonder is dat er zowel tekst in het Nederlands als het Frans op het monument staat gebeiteld.
➒
Gedenksteen Harry Patch
Melkweg, Langemark
Op 27 september 2008 werd in de Melkweg in Langemark, aan de oever van de Steenbeek, een nieuw monument ingehuldigd ter nagedachtenis van alle oorlogsslachtoffers. Harry Patch, een Britse oorlogsveteraan, had deze beek in 1917 overgestoken voor de aanval op Langemark. Hierbij verloor hij niet alleen drie van zijn beste vrienden, maar werd hij ook zwaar gewond. Na een revalidatie van één jaar werd hij in 1918 opnieuw naar het front in Ieper gestuurd. Bij zijn terugkeer naar onze streek in 2008, nam hij dan ook het initiatief om dit monument op te richten en alle slachtoffers te herdenken die zich nutteloos hadden opgeofferd. Een belangrijke boodschap van hem was ‘Always remember both sides of the line’. In 2009 overleed Harry Patch op 111-jarige leeftijd in Engeland.
[ 17 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . FRO N TGE ME E N T E
➓
Tank Memorial Ypres Salient
Guynemerplein, Poelkapelle http://tankmemorial.vpweb.co.uk/
Als herinnering aan de vele tankbemanningsleden die in de Ypres Salient werden ingezet en waarvan een 200-tal het leven lieten, werd in 2009 op het Marktplein van Poelkapelle een Tank Memorial Ypres Salient ingehuldigd. Tijdens de plechtigheid werd ook een authentiek stalen fragment van een tankplaat aan het monument bevestigd. Het herdenkingsboek bevat een lijst van de 242 tankmilitairen die in het Ieperse werden begraven of herdacht worden. Jaarlijks wordt een herdenkingsplechtigheid gehouden aan dit monument. Tijdens deze herdenkingen wordt telkens de ‘Garden of Remembrance’ neergelegd, die voor elke gesneuvelde tanksoldaat een kruis bevat.
[ 19 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . FRO N TGE ME E N T E
LANGEM ARK- P OE L K A P E L L E ‌ VERTELGEM E E N T E
Volksverhalenroute Verhalen uit de goede oude tijd, toen de mensen nog niet de hele dag televisie keken, maar bij elkaar op bezoek gingen om te praten of een kaartje te leggen. In de zomer zaten ze buiten voor de deur. In de winter kropen ze gezellig rond de stoof, bakten pannenkoeken, haalden meestal zelf gestookte jenever boven en vertelden elkaar straffe verhalen. Over dingen die ze zelf hadden meegemaakt of over dingen die ze hun vader of moeder hadden horen vertellen. Verhalen van de jaren 1900 en van nog veel vroeger. Gruwelijke, geestige, eigenaardige vertelsels, over toveressen en heksen. Over zwarte en witte magie en over de wonderbaarlijke genezingen van ten dode opgeschreven kindjes. Over waterduivels en Duitse herders en over de gruwelijke overvallen van de Bende van Bakelandt en de Bende van Pollet. De leukste en de meest herkenbare van deze volksverhalen, opgetekend door ereburger professor Stefaan Top, kan je als fietser en wandelaar in Langemark-Poelkapelle ontdekken. Aan de hand van uniek geĂŻllustreerde luisterzuilen die op het fietsnetwerk geplaatst werden, hoor je na een eenvoudige druk op de knop een verhaal in het West-Vlaams dialect of in het Algemeen Nederlands. Er zijn verschillende afstanden en startpunten mogelijk. Een routekaart kan tegen de prijs van 2 euro verkregen worden bij de Dienst Toerisme of op locaties met het Dienst Vrije Tijd-logo (zie www.langemarkpoelkapelle.be). Wandelaars kunnen een beperkte selectie luisterzuilen combineren.
[ 21 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . V E RT E LGE ME E N T E
Klankwandeling ‘Wat je nog niet wist van Madonna – fantastische verhalen’ Madonna. Een prachtige naam voor een klein maar prachtig gehucht van Langemark, in de Westhoek. Met de film ‘Het varken van Madonna’ van Frank Van Passel kreeg Madonna enige naambekendheid. De film werd in avant-première voorgesteld in Madonna. Deze virtuele theaterwandeling leidt je naar een aantal markante plekjes in dit dorp en brengt het verleden weer tot leven. Op de MP3-tocht krijg je een schat aan informatie te horen met leuke weetjes, pittige anekdotes, droevige gebeurtenissen en belangrijke plaatselijke histories. Wat dacht je van de commotie die in Madonna ontstond toen beslist werd om het beeld van Onze Lieve Vrouw op de rotonde enkele meters te verplaatsen? Dat leidde zelfs tot doodsbedreigingen. Of waarom de Galgestraat Galgestraat heet? Van waar komt het historische orgel in de kerk? Hoe werden Duitse soldaten tot twee keer toe om de tuin geleid tijdens de Tweede Wereldoorlog? Geïnteresseerd? Download deze klankwandeling dan gratis thuis op je Ipod of MP3-speler via www.verhalenvooronderweg.be en kom Madonna eens op een leuke manier verkennen! De route is 7,3 km lang en kan je ook met de fiets afleggen. Meer verhalen van Madonna? Ontdek op www.verhalenvooronderweg.be ook de vertelwandeling ‘Familie op de Vlucht’. Twee westhoekvertellers nemen je mee in het waargebeurde verhaal op de route die de familie Depoorter volgde tijdens hun vlucht voor de Eerste Wereldoorlog. Ze brengen ook het verhaal vanuit het standpunt van de soldaten ter plaatse. Duitse soldaten.
[ 23 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . V E RT E LGE ME E N T E
Bakelandt De figuur van Bakelandt is onlosmakelijk verbonden met de gemeente Langemark-Poelkapelle. Zijn bende teisterde op het einde van de 18e eeuw deze streek en hield zich schuil in het Vrijbos. Op 19 augustus 1802 werd hij samen met 24 bendeleden veroordeeld tot het schavot. Naast de Bakelandtfeesten, historische wandelingen en zoektochten, kan je ook de Bakelandtfietsroute en het Bakelandt wandelpad ontdekken (zie p. 31 en p. 33). Volg het programma op www.bakelandtvzw.be.
Beeldenwandeling Langemarck Vlucht Langemarck Vlucht is een korte wandeling van 1,8 km doorheen het centrum van Langemark. Onderweg staan 16 geïllustreerde infoborden. Deze geven enerzijds een beeld van de tijdsgeest en leefsituatie begin vorige eeuw. Anderzijds vertellen zij het verhaal van de vluchtende bevolking aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. Dit prachtige chronologische ‘vluchtverhaal’, gestaafd met o.a. authentieke teksten uit brieven van gevluchte Langemarkenaren, zal velen niet onberoerd laten. De oude foto’s tonen het beeld van Langemark een eeuw geleden. Veel straathoeken en gebouwen zijn herkenbaar weer opgebouwd na de oorlog en vormen de link tussen het verleden en het heden. Deze gratis wandeling start op het marktplein van Langemark nabij de ingang van de kerk. Op ieder bord vind je het traject van de wandeling.
[ 25 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . V E RT E LGE ME E N T E
KLAPZ! KLAPZ! Onder deze noemer werken de gemeenten Langemark-Poelkapelle en Zonnebeke sinds enkele jaren intensief en creatief samen rond verhalen en vertellen. Beide gemeenten zijn helemaal in de ban van vertellers en hun verhalen. De samenwerking is dan ook gestoeld op een rijke traditie, want de twee gemeenten zijn ook gekend voor hun eigen volksverhalen... de ene voor de heksenverhalen, de andere voor de roversverhalen van de Bende van Bakelandt... Ondertussen passeerden al heel wat leuke en interessante vertelformules de revue: zomerse vertelavonden, een vertelfestival, een vertelwandeling, zwervende verhalen, een studiedag, ... Telkens zet KLAPZ! het betere verhaal en de sterkere verteller in de kijker. Nu eens heerlijk nostalgisch of traditioneel, dan weer verrassend anders en vernieuwend! KLAPZ! is een echte aanrader in de zomer. Volg het programma op www.klapz.be.
[ 27 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . V E RT E LGE ME E N T E
LANGEM ARK- P OE L K A P E L L E … LANDELIJK E F I E TS- E N WA N D E LG E ME E N TE
Talrijke fiets- en wandelroutes doorkruisen het vlakke landschap van onze gemeente. Onze groene landschappen en authentieke veldwegels zorgen voor een verkwikkend fietstochtje of een rustige wandeling. Nadien kan je genieten van een drankje op een gezellig terrasje in één van onze horecazaken (zie p. 38-41). Alle fiets- en wandelkaarten zijn te verkrijgen bij de Dienst Toerisme of op locaties met het Dienst Vrije Tijd-logo (zie www.langemarkpoelkapelle.be).
FIETSEN Fietsroutenetwerk Westhoek-Zuid Routekaart: € 6
Aan de hand van knooppunten kan je zelf naar eigen wens een fietstocht samenstellen. Je noteert de nummers van de knooppunten en bent vertrekkensklaar om onze gemeente of de ruimere streek met de fiets te ontdekken.
Volksverhalenroute Zie p. 21 Routekaart: € 2
Volgt de knooppunten van het fietsnetwerk. Onderweg kan je af en toe pauzeren met een tof volksverhaal.
[ 29 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . L A N DE L I J K E FI E TS- E N WA N DE LGE ME E N T E
Bakelandtroute Startpunt: gemeentehuis Langemark Routekaart: â‚Ź 2 Afstand: 46 km
Het Bos van Houthulst was de plek waar de Bende van Bakelandt zich schuil hield. De Bakelandtfietsroute laat je de streek verkennen. Je doet de gemeenten Langemark-Poelkapelle en Houthulst aan. Je passeert verschillende landschapstypes: de heuvelrug van Klerken, de uitlopers van de zandleemstreek in de IJzerpolders, de vallei van de Ieperlee.
Vredesfietsroute Startpunt: Grote Markt, Ieper Routekaart: â‚Ź 2 Afstand: 45 km
De Vredesfietsroute confronteert je met een aantal relicten van de Eerste Wereldoorlog. De route volgt de Ypres Salient. Tientallen militaire begraafplaatsen langsheen het traject zijn stille getuigen van de dramatische tol die de 'Grooten Oorlog' eiste.
In het spoor van de molens Startpunt: kerk Bikschote Routekaart: gratis Afstand: 64, 55 of 34 km
Ga op zoek naar de draaiende molens die een stille getuige zijn van een rijk verleden in pure, groene en authentieke landschappen. Proef van de rust, de openheid, de schoonheid van de vergezichten en de cultuurhistorische waarde in het vlakke land. Breng een bezoekje aan de gerestaureerde Beeuwsaertmolen (zie p. 15).
[ 31 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . L A N DE L I J K E FI E TS- E N WA N DE LGE ME E N T E
WANDELEN Elke dorpskern heeft zijn eigen pad met eigen typische bewegwijzering. • Bakelandtpad – 10,5 km – start: Vijverpark Langemark • Rooie Zitapad – 11,7 km – start: Vijverpark Langemark • Pompoenpad – 13 km – start: kerk Bikschote • Guynemerpad – 10,5 km – start: Guynemerplein Poelkapelle • Seizoensarbeiderspad – 12,3 km – start: kerk Madonna
Vijverpark en kasteel van Langemark Openingsuren Vijverpark: iedere dag van zonsopgang tot zonsondergang Parking: Vijverstraat Toegang: gratis
Het huidige kasteel met bijhorende vijver was gedurende eeuwen in adellijke handen van de familie Cotteau. Deze familie bezat niet alleen het park, maar ook het kasteel waarin nu het gemeentehuis gevestigd is. De vijver zelf was veel groter dan nu en kreeg de toepasselijke vorm van een zwaan. Het park werd 1 keer per jaar opengesteld voor het grote publiek en kon toen al recreanten avant la lettre ontvangen. Bij de aanleg van de spoorweg Ieper-Oostende (1873) werd het domein vrijwel middendoor gesplitst en kreeg de vijver een nieuwe en definitieve locatie tussen het kasteel en het station. Het station is ondertussen ook verdwenen, maar de vijver is nog steeds een attractieve plaats voor vissers, wandelaars en natuurliefhebbers. Sinds 1951 is de gemeente Langemark-Poelkapelle trotse eigenaar van dit kasteel en Vijverpark dat nu zo’n 1ha en 11a groot is.
[ 33 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . L A N DE L I J K E FI E TS- E N WA N DE LGE ME E N T E
Hedd Wyn pad Routekaart: gratis Afstand: 9,3 km
Deze wandeling start aan de gedenkplaat van Welshe oorlogsdichter Hedd Wyn (zie p. 11). Vanaf hier kan je verder de rode bewegwijzering volgen. De route passeert langs enkele interessante punten voor het Welshe verhaal uit de Eerste Wereldoorlog.
Beeldenwandeling Langemarck Vlucht Startpunt: kerk Langemark Afstand: 1,8 km
Zie p. 25
Klankwandeling Madonna Startpunt: kerk Madonna Afstand: 7,3 km
Zie p. 23
AUTOROUTES Ypres Salient autoroute Startpunt: NMBS-station, Ieper Routekaart: € 6 Afstand: 70 km
De Ieperboog, ook bekend als de ‘Ypres Salient’, was een boogvormige uitstulping in de frontlijn. In dit gebied werd hevig gevochten, want het was de meest kwetsbare plaats in de Westhoek waar een aanval een doorbraak kon forceren. De Ieperboog autoroute brengt je naar de belangrijkste sites en monumenten van dit front, en voert je terug naar de verhalen van John Mc Crae, Georges Guynemer, Passendale, Tyne Cot Cemetery, Hill 60, …
[ 35 ]
L A NG E M A R K- P O E L K A P E L L E . . . L A N DE L I J K E FI E TS- E N WA N DE LGE ME E N T E
P RAKTISCH
OVERNACHTEN B&B ’t Oud Gemeentehuis Guynemerplein 5, Poelkapelle M 0494 63 30 91 M 0489 40 13 85 E info@guesthouse-poelkapelle.be W www.guesthouse-poelkapelle.be
6 kamers, 22 personen
B&B Greenhouse Mangelaarstraat 37, Madonna (Langemark) T 057 48 87 31 E greenhouse37@hotmail.com W www.greenhouse37.be
6 kamers, 16 personen
1 studio, 4 personen
B&B Varlet Farm Wallemolenstraat 43, Poelkapelle T 051 77 78 59 E info@varletfarm.com W www.varletfarm.com
9 kamers, 22 personen
[ 36 ]
PR A KTI S C H
Vakantiewoning De Meiboom Poelkapellestraat 81, Langemark T 057 48 71 76 F 057 85 99 10 E de_meiboom@hotmail.com W www.demeiboom.com
3 huisjes
Hotel ’t Munchenhof Markt 43, Langemark T 057 48 83 13 E info@munchenhof.be W www.munchenhof.be
49 kamers, 130 personen
Kampeerautoterrein Langemark-Poelkapelle Boezingestraat 51a, Langemark T 057 20 05 47 E sport@langemark-poelkapelle.be W www.langemark-poelkapelle.be
8 staanplaatsen
[ 37 ]
PR A KTI S C H
ETEN & DRINKEN Restaurants & eethuizen Bistro Steenstraete Provincieweg 2, Bikschote T 051 54 50 08 E info@steenstraete.be W www.steenstraete.be
Café/Restaurant/Hotel ’t Munchenhof Markt 43, Langemark T 057 48 83 13 E info@munchenhof.be W www.munchenhof.be
Restaurant/Tearoom Te Lande Galgestraat 14, Madonna (Langemark) T 057 48 73 77
Tearoom/Broodhuis ’t Oud Gemeentehuis Guynemerplein 5, Poelkapelle M 0489 40 13 85 E info@guesthouse-poelkapelle.be W www.guesthouse-poelkapelle.be
[ 38 ]
PR A KTI S C H
EetcafÊ/Tearoom/Feestzaal ’t Westland Brugseweg 61, Sint-Juliaan (Langemark) T 057 44 76 05 M 0494 28 47 72 E twestland@telenet.be W www.bloggen.be/twestland
Zaal De Reunie Kasteelstraat 42, Langemark M 0494 92 82 69 E dries@dereunie.be W www.dereunie.be
Restaurant De Koornbloem Markt 30, Langemark T 057 36 75 43 E lassoueddali@hotmail.com
Feestzaal Caracas Boezingestraat 115, Langemark T 057 48 82 14
[ 39 ]
PR A KTI S C H
Snacks / Frituur / Broodjes ’t Snackhuisje Brugseweg 19A, Sint-Juliaan (Langemark) T 057 48 54 34 Bistro A Point Brugseweg 186, Poelkapelle T 057 48 58 48 Frietshop Déé Céé Nieuwplaats, Poelkapelle Frituur Vercruysse Markt, Langemark T 057 48 97 04 Family Pizza Zonnebekestraat 6, Langemark T 057 46 97 69 W www.family-pizza.be Broodjeszaak Limento Klerkenstraat 51 bus 1, Langemark T 057 21 43 23 Broodjeszaak ’t Broodje Brugseweg 141, Poelkapelle T 057 36 33 99
[ 40 ]
PR A KTI S C H
Cafés in Langemark • Casino
Markt 16
• Come Back
Markt 17
• Den Alfa
Klerkenstraat 33
• De Frontduif
Boezingestraat 40
• De Sportman
Boezingestraat 115
• Jeugdhuis De Flodder
Boezingestraat 51
• Sportcafé Eleven cafetaria nieuwe sporthal
Boezingestraat 51a
in Madonna • De Sportwereld
Klerkenstraat 155
• De Zon
Klerkenstraat 145
• Transvaal
Klerkenstraat 158
in Poelkapelle • De Koolmijn
Bruggestraat 19
• De Reisduif
Brugseweg 221
• De Zwaan
Houthulstseweg 1
• Swingcafé De Kapelle
Brugseweg 130
in Bikschote • Het Breughelhof
[ 41 ]
PR A KTI S C H
Bikschotestraat 99
Martjesva art
ek
be
DE MUI DIKS MEN WOU KEM MER
Fie tsp a
d
Lo
(N weg incie Prov
t
at Poese lstr a
Lan ge
at
ra est ed wa
at
rbee k
Ja
ns
be
t
ek
Broekweg Si
ntJ
a a tra ns
at
Pilkem st ra a t
Duive
➐
a str len Mo
Lutzebee
Sin
t-
Sint-J anstr aa
t straa Biksch ote
k
BIKSCHOTE
Dik s muidestraat
Ka na Fie al Iep ts er- pad Yz er
Blaezestraa t
t
ote str a
raat Diksmuidest
a stra ote sch Bik
h sc
Fie Bo tspa ezi d n ng aa e-I r ep er
a tra
La ng ew a
SMISKE
id Zu
IEPER-BOEZINGE
369)
ed es
STEENSTRAETE
LIZERNE
t
Sasstraat
at
Beeks tra
t ch tstr aa olv en gra W at
t G
30 1)
ad tsp Fie
Ho uth ulst sew eg
at eb ee kst ra Pe erd
Pe erd str ebe aa ek t
t
at
estr a
t testra
Brug g
estr aat
Lan ge mo lens traa t
SCHAAL: 1:20 000 500m
1000m
1500m
t
Fil ett es tra a
) 3 01
(N (gew estw eg
t
Poo rter stra a
H ou thul stse weg
plaa ts
t
Zonnebekestraat
Bru gg
Ka
W at erstr aat
W al lemo lenstraat
Zonnebekestraat
W allem olenstr aat Kw elle s tra at
Tuin wijk
Nie uw
Zonneb ekestra at
Stroomb eekstra at
ad tsp Fie t
ez ew eid est raa Ha
t
(gew est we g (N
t lge stra a Ga
aa t ud
C ay enne stra
e
at
Pepe rstraat
rd str aa t W ij ng aa
t
PASSENDALE
S’ GRAVENTAFEL
Broenbeek
a tra ns ole llem
Pepers traa
3)
renh oek
Bruggestraat
(N
31
3)
ES T RO ROZ ES EB EL EK AR E E
re str
0
ZONNEBEKE
➑
W
aa
Zo nn eb ee k
tra a
Bruggestr a at
t
STADEN VIJFWEGEN
t
t
aa str tte
Stad enste enwe g
s ge rin pe Po
31
Ste en s
Wa
t
Ro es ela
eeks tra a
Bru gs ew eg
t
at
at
Lan ge mo len stra a
tra
Stroo mbe ekstra
aa str uw ro -V ve -Lie
ek be ale nd sse Pa
t
➏
t
Lek ker bo terb ee k
O nze
e es Ro
beek Hane
ek renho Verlo A19 WEG SNEL RIJK AUTO - KORT IEPER
lare stra a
(N
Prinsenhof straat
g we se ug Br
ek
at
be
ng La
ne
Peer deb
t
at
Ha
Stro om bee k
Bruggestraat
Leeuwe rikstr Merelstr Vinkestr Lijs Merelstr e te M ole Lijsterstrrstr ns tra at
Kwel lest raa
at
Pope ring est raa
POELKAPELLE
Guynemer
Tuinwijk plein
W ater stra a
at
Po ort ers tra
tra ers ulv
t
➍ ➓
Schoolstr Kwelle straat
ra kst ee
an Hanebeek stra at straat
Ka
t
Poperin g estraat
W
t
at Brugseweg (N31 3)
31 3)
W aterstr aat
a tra els re Ba
Broe nbee k
Kapel meers
mb oo Str
at
raat Haezeweidest
Ve rlo
Wulv ers tra
aa str rk
a stra ark em ng
at
laarstraat Kerse
➋ ➌
3)
SintJuli a
Roes elarest raat
beek
g (N sewe Brug
t
weg gse Bru
1 (N 3
ST. -JULIAAN
1 3)
a rstr pe Pe
Verlorenhoek
O
La
aa rstr
(N3 Brugseweg
tra ns ole utm ho ck Ee
at
ra wst rou -V ve -Lie ze On
IEPER ST. -JAN
e La n gem a
La ng em ar kstr
t
a sela Ker
Bru ine Bro ekst ra
eg lftw He
ra ss tra a
a
Kor te mol Eeckho enst ut r
tm ole n
O ud
t
Co rv erb ee k
Co nte rd re ef
ad
Indus triest r
1) 30
tsp
Blik str
Zonn ebek estraa t
Meib loe Wind mweg Papa eweg verw eg
t
Schreiboom straat
aa str
C ay en ne str aa
Bro en be ek
raat Schreiboomst
dersln Elf Novem berln Albert I-ln
u ho ck Ee
Peper stra at
Ho oy aa rd stra
Wilge l nln
Berke laan n
Papaver weg
Stee nbee k
Fietspad
Poelkapellestraat Oudstrij
Boter bloemstr
Blik stra at C le Duiven str ven stra at
t
Klerken Eikenlaan str
M ar kt
Ko Iepe rte rstr
Ieperstraat
lge
Fie
g
LANGEMARK
Bruine Broek stra a
Ke rk str a
t
Biksch otestra a
Melkw eg
G roenestraat
Lindenla an
Kasteel str
Boezin gestraa t
erstraat Iep
raa nst rke Kle
Nieuwe Kalsijde Vijverst raat
at
Br ug se weg
Ma ngel a arstr aat
G roenestra
at
ksm uid est ra
Di
Fietspad
Sint - Ja nsb eek
at
Lobeek
Don kerw e
Kle rke nst ra
(N eg stw we (ge eg ew lsts u uth Ho
eg nw ee enst Stad
ad
E UID SM EN ST DIKLERK HUL K OUT H MUNNEKEN
MADONNA
t aa str
➒
Fietsp
Fietspad
Ga
aat
Melkw eg Fietsp ad
Donkerw eg
t
Fietspad
Klerkenstraat
raat iest Stat
➎
elk e rijstr
t
Bo ez ing est raa
HAGEBOS
M
t
traat G alg es
pad
straa ote sch Bik
Fiets
at
Melkerijstraa t
BOE Z PILKINGE EM
VELDHOEK aat fstr G istelh o
raa Kleine Merke mst
oezi
nge
Man ge laarstr
G algestraat
rB
Potte stra DE BRON at
ad
stra ek Be
naa
traat Beeks
ad
Mange laarstraat
Fietsp
aat estr chot
tsp
Mangelaar straat
t Mang e laar straa
Biks
Fie
Klein e Mer kemstraat
Dik sm uid estr a
at
testraat Bikscho
k Broenbee
Pilk em stra a
t
Pottestraa t
at
KAART
➊ ➋ ➌ ➍ ➎ ➏ ➐ ➑ ➒ ➓
Duitse militaire begraafplaats Canadian memorial Steenakkermolen Guynemermonument Gedenkplaat Hedd Wyn Poelcapelle British Cemetery Beeuwsaertmolen Charles Dresse Gedenksteen Harry Patch Tank Memorial Ypres Salient
COLOFON Samenstelling: Sarah Van Steen, Lieven Vanbelleghem Foto’s: Kurt Vandewalle Photography, toerisme en cultuur Langemark-Poelkapelle, www.dehobbyfotograaf.be, Westtoer (David Samyn), westhoek.be, CO7 (Michaël Depestele - Nyk Dekeyser), wo1.be (Robert Missinne), istockphoto (Yula Zubritsky - Paul Binet - webphotographeer - Aleksandar Nakic) Vormgeving: Design Sense Druk: Drukkerij Lowyck & Pluspoint V.U.: Lieven Vanbelleghem, Kasteelstraat 1, 8920 Langemark-Poelkapelle
[ 43 ]
CONTACT Dienst Toerisme Kasteelstraat 1, 8920 Langemark-Poelkapelle
Openingsuren Maandag - vrijdag: van 9u tot 12u
T 057 49 09 41
Woensdag: van 14u tot 16u
F 057 48 60 50
Donderdag: van 14u tot 18u30
E toerisme@langemark-poelkapelle.be W www.langemark-poelkapelle.be
Zomer-, paas- en kerstvakantie: Maandag - vrijdag: van 9u tot 12u