Lo diari n°22 by Aldric IEO Mp

o diari de l’IEO MP

LO DIARI S’ENRIQUÍS ! Novèla rubrica, collaboracions... EVENIMENT L’Estivada de Deganhac Numerò 22 - Estiu de 2014

La letra del director La civilisacion de l’espectacle Dens l’assai La civilización del Espectáulo, Mario Vargas Llosa que descriu l’evolucion de la societat de cap a ua civilisacion qui considèra lo divertiment coma la valor màger. « Convertir aquera propension naturau a divertí’s en ua valor suprèma qu’a consequéncias inesperadas : la banalisacion de la cultura, la generalisacion de la frivolitat e… la proliferacion de un jornalisme irresponsable ». Per M. Vargas Llosa, aquera evolucion que s’explica sustot per dus factors : la societat de plan-estar (dab l’arribada deths lesèr) e eth « fenomèn altruiste de democratisacion culturau ». « Aquesta filosafia laudabla qu’a avut l’efèit non-desirat de trivialisar e hèr declinar la vita culturau. La quantitat au detriment de la qualitat ». Aquerò « qu’a causat… la desaparicion de « La grana cultura »…e la massificacion de la quita idea de cultura. » Atau, uei la cultura que seré comprésa sonque dab la sua « acceptacion antropologica… qu’ei a díder, totas las manifestacions de la vita de ua comunautat : la lenga, las cregéncias, las costumas, eths costumes, las tecnicas, e, en soma, tot çò qui’s pratica, e s’evita, e s’adora o s’abomina en aquesta ». Per segur, çò qui valeré per la societat e tanh drin (e mes) l’occitan e l’I.E.O. Un institut d’ESTUDIS, non pòt pas arresignà’s a la desaparicion de « La cultura ». Eth debat actuau sus l’integracion de la recèrca au mei de l’IEO, eth contengut de daubuas activitats culturaus (edicions, conferénças, collòquis, etc.) o l’integracion de navèths contenguts ath Diari que van en aqueth sens. Totun, non podem pas anar contra ua evolucion societau. Qu’avem a organizar-nse entad acompanhar-la. E doncas, se la fòrma e passa avant eth contengut e se existir ei èster vegeder. Que ns’i avem a escàger. Entàd aquerò, que’ns cau – en sauvar la qualitat de çò qui hèm – compréner que la nosta reconeishença non pòt pas mes èster ligada a la qualitat intrinseca deth noste tribalh. Qu’avem a tornar bastir la nosta comunicacion, adaptar-nse aths mèdias, aths eveniments, aths publics e encapiar que l’eficacitat de la comunicacion ei ua question de fòrma mes que tot.

Sebastian Pugin.

Somari nòvas 3 eveniment 10 servici de l’emplec

lenga 13 edicions 14 vita de las associacions 16 renduts-comptes 17 l’autra actualitat

agenda 22 contactes 26 mèdias 27

Cap-redactor : Sebastian Pugin Maqueta : Ivanna Jeune Redactor e fotograf : Aldric Hagège

Lo diari de l’IEO MP n°22

nòvas

Aprenetz l’occitan per internet

ra, qu’ei possible ! A comptar de la rentrada de qu’arriba, que poderatz seguir cors setmanèrs d’occitan per internet deu mes de seteme dinc au mes de junh (1h30 per setmana). Cada setmana, gràcias au noste sistèma de visio-conferéncia, que poderatz assistir a un cors dab un professor qui v’ensenharà l’occitan sustot a l’orau, mès tanben dab presentacion de documents en linha.

Atau, n’auratz pas mes nada dificultat entà trobar un cors d’occitan pròche de casa. Duas modalitats que’vs son prepausadas : un cors d’occitan-lengadocian (I.E.O. d’Òlt) e un cors de d’occitan-gascon (Nosauts de Bigòrra). Alavetz, n’esitatz pas mes a contactar-nse : spugin.ieomp@gmail.com 06 82 23 44 55/09 62 56 09 91

Un mot sus... La setzena Fèsta occitana d’Estiu de Pàmias Lo dissabte 28 de junh, la comuna de Pàmias aculhirà la setzena Fèsta occitana d’estiu. Una jornada festiva a l’entorn de l’occitan, mai pas solament. Un concors culinari gratuit (sus inscripcion) de plats provençals,

un repais al benefici de la Calandreta de Pàmias, una dictada, l’espectacle dels calandrons… Aitant d’animacions per passar una bona jornada ! Programa e contactes : vejatz sul site del Diari (www.lodiari.com) o al 05 61 69 60 96

Lo libre es sortit ! Lo divendres 20 de junh a l’Ostal de la cultura de Montalban, Pau Burgan e Andrieu Lafon an presentat l’obratge « Toponimia de Montalban » als elegits, associats e aderents. An realizat una analisi abocinada dels micritoponimes es a dire dels tenements de la conurbacion de Montalban. Es lo primièr obratge consacrat a la toponimia de la comuna ; demandèt als autors 8 ans de recercas. Pretz : 30 €

IEO 82 - Association Antonin Perbosc 05 63 03 48 70 – ieo82@orange.fr

Lo diari de l’IEO MP n°22

nòvas

Lo mot del cercle de Carbona cant deu cercle de Carbona e deu Volvèstre animèc l’aperitiu. Atau, nos hesom véser tot lo trabalh realisat pendent l’annada. La serada se contunhèc dins la convivialitat. Apuèi un sopar de tipe « aubèrga espanhòla », una farandòla portada per ua musica gaujosa se contsituèc e landrèc per carrèras. L’ensemble deu vilatge èra una pista de dança. Entà acabar, l’ensemble deus nostes musice cercle occitan a plan clavat l’annada. aires improvisèron un bal que durèc dinca Le 13 de junh darrèr se tenguèc la dar- mièja nuèit passada. Las camas cançada rèra serada encontre musicaires-dançaires mes le cap e le còr leugèrs, tot le monde se’n de l’annada 2013-2014. Coma cada annada, tornèc a casa dab la musica dens le cap. aquera darrèra serada se hesó a Montgazin. Le Cercle Occitan de Carbona e deu Aqueth darrèr encontre qu’estó encara un Volvèstre vos soeta bonas vacanças e vos succès. En efèit, mes de seissanta personas espèra a sas activitats culturalas d’estiu e a partcipèron ad aquera serada. Le talhèr de la dintrada que veng.

Estagi d’occitan de « Nivèl 3 » a Foish

’Institut d’Estudis Occitans d’Arièja organizarà ongan 5 estagis d’occitan de nivèl III. Lo primièr, que ne trobaretz lo programa aqui, se debanarà lo dijòus 10 de julhet a Foish. Los seguents son programats al mes de setembre, octobre, novembre e decembre. Vos comunicarem las datas precisas e lo contengut ulteriorament. L’estagi combinarà aprendissatge de la lenga e activitats culturalas, ací lo programa de la 1èra jornada : Cors de lenga al matin : Trabalh de revirada « Brassens en occitan ». 9h00 - 10h30 : Presentacion del trabalh de Còrna d’aur’òc ; escambis e comparasons amb la version originala. 10h45 - 12h00 : Se reviràvem Brassens ?

12h00 : Cal manjar ! Repais tirat de la saqueta o pres al restaurant del centre de lésers. 14h00 : Conferéncia d’Eric Fraj « La cançon occitana ». Escambis. 17h00 - 19h00 : Animacions del cercle occitan de Foish ; trabalh de revirada « Brassens en occitan ». 21h00 : Concèrt d’Eric Fraj, dubèrt al public (al Club de lésers Le Leò). Repais tirat de la saqueta o pres al restaurant del centre de lésers. Tarifa normala: 40 € ; redusida (e aderents IEO) : 30 € Contacte : Institut d’Estudis Occitans d’Arièja 05 61 69 60 96 ieo09@ieo-oc.org

Lo diari de l’IEO MP n°22

nòvas

Lo Diari a la Ràdio 1

adio Galaxie 98.5 fm es la radio deu Sud Tolosan. S’escota sus un rai de 80 km a l’entorn de l’estacion basada a Rius de Volvèstre. La nosta ràdio associativa a la volontat de promòver e valorisar la cultura e las informacions intitucionalas localas. La Region Miègjorn-Pireneas e le Conselh Generau son sostengs importants de la radiò. Radio Galaxie es au servici deu public a travèrs las entrevistas, la difusion de las cronicas, ofèrtas d’emplec (tanben las de www.emplec. com) etc. Radio Galaxie receu les actors que hen víver le parçan deu País Sud Tolosan atau coma les Presidents de Comunautats de comunas, Conçes, la Crotz Roja, la comunautat d’Emmaüs… l’escòla Calandreta deu Muretin, le CADP de Rius. Costat esportiu, Radio Galaxie es dravida a totes les clubs : le rugby, le hand-ball, le football… la lista es pas clavada se pòt alongar. Las associacions culturalas de tot l’airau. Las

associacions musicaus, grops e cantaires en francés o en occitan. Radio Galaxie s’investis tà difusar la lenga occitana dab las emissions « Escotatz » (le dissabte e le dimècres a 10 h 30) seguidas de las actualitats. Tanben, la ràdio que hè escambis dab Radio Lengad’òc, Radio País, Radio Fil de l’Eau. Gràcias a la convencion dab l’IEO MP, las actualitats culturaus occitanas se heràn mes rica e Radio Galaxie serà un navèth relai sistematic deu contengut de « Lo Diari ». Les animators vos responen au 05 61 87 55 48, Radio Galaxie es tanben un siti www.radiogalaxie31.com

Lo Diari a la Ràdio 2

empuish quauquas setmanas, Ràdio Pais Bigòrra que’s hé la pèth nava dab ua navèra còlha e navèras produccions de qui seràn lançadas au mes de seteme sus l’antèna. La mutualisacion de las competéncias a l’entorn de programs navèths que’s van concretisar notadament dab rubricas realisadas en collaboracion dab « Lo Diari de l’IEO MP ». Cada setmana, aquera rubrica que’vs presentarà drin l’actualitat culturau occitana de

Lo diari de l’IEO MP n°22

pertot en MeidiaPireneas. Tot un hèish de bonas causas en perspectivas dongas, entà que visquia era Bigòrra... e tota l’Occitània. Que’ns pòdetz escotar sus 101.5. Contacte : 06 66 35 82 57

nòvas

Camins de Crabas Pendent aqueste gran festenal occitan, la craba e lo graïle dels encontran las cornemusas catalanas, e vos convidan a un gran balèti occitano-quebequés.

a craba de la Montanha Negra (o bodega sul penjal audenc), Faita d’una pèl de craba revirada, acompanhava los grans eveniments de la vida rurala d’una zòna qu’anava de Lacrozeta au nòrd fins a Vilardonèl au sud. I auriá agut fins a 200 crabaires en 1914. Lo graile dels Monts de Lacauna e del Sidòbre èran rustics, generalament de bot, amb de bagas de còrna e una anca de canavèra. La practica del graile deviá èsser pro espandida (una cinquantena d’exemplars fosquèron trobats). Aquels instruments manquèron de desparéisser après la primièra guèrra. Dempuèi las annadas 60, en particular gràcias al formidable trabalh de C. Alexandre, mai d’un apassionat se son més en cap de los tornar far viure. Lor trabalh permetèt de tornar trobar lo biais de jogar, de tornar fabricar e publicar un repertòri especific. Atal, a l’iniciativa de l’IEO de Tarn, lo festival annadèr « Camins de Crabas » que nasquèt en 2001. Ara la craba e lo graile son ensenhats als Conservatòri de Musica e de Dança del Tarn (Albi, Castras e Masamet), al Conservatòri Occitan de Tolosa e a l’escòla de Vilardonnèl. Uèi, que comptam qualquas desenats de crabaires e grailaires professionaus e amators.

de Tarragona (cornemusas e percussions tradicionalas catalanas). Programa del festenal Camins de Crabas (gratuït) : Dissabte 12 de julh - 16h : Conferéncia musicala sus la craba e lo graile, amb P. Cals e C. Bonnafous a la bibliotèca de Castras. Divendres 18 de julh a Carmauç : lo matin (10h30 a 12h) : passa-carrièra, animacions musicalas sul mercat amb BCBG. Dissabte 19 de julh a Castras : 10h30 a 11h30 : passa-carrièra, animacions musicalas sul mercat amb BCBG e Sacaires de Tarragona. 15h a 17h : animacions, invitacion a la dança occitana, encontres entre musicians sul site de « Gourjade ». 18h30 : Parachutatge suls jardins de l’Evesquèr (militaris del 8è RPIMA portant lo drapèu occitan, arcuèlh en musica). 20h30, plaça Joan Jaurès (sala Gérard Philipe en cas de ploja): concèrts amb los gropes BCBG, Sacaires de Tarragona e Corylus : encontre entre las crabas e los grailes occitans e los sacs de gemecs, cornemusas catalanas. 23h00 : Baleti occitano-quebequés amb Biscam Pas (place Joan Jaurés) Contacte : IEO Tarn/Centre Occitan del País Castrés 05 63 72 40 61 azalais@wanadoo.fr

Los grops convidats en 2014 : P. Cals et C. Bonnafous (Craba e graile, un viatge musical entre Sidòbre e Montanha Negra), BCBG (Occitània), Corylus (Catalonha), Sacaires

Lo diari de l’IEO MP n°22

nòvas

La novèla tèsta

passats a estudiar la literatura, descubrir una literatura completa, vasta, amb un prèmi Nobèl e pr’aquò, pas mencionada dins pas gaire de libre ! Es a comptar d’aquesta presa de consciéncia que m’interessèri a Lo Diari : Te pòdes presentar en qualques l’occitan, lenga e cultura. mots ? Aldric : M’apèli Aldric, ai 24 ans. Soi nas- LD : Qu’esperatz far per l’occitan ? I a de cut dins la region parisenca, charentés causas que son mas importantas per tu ? d’adopcion e tolosan de còr ! Mas seriosa- A : Pensi que soi un pauc un tocassièr. Volriái poder far fòrça caument, grandiguèri en sas per l’occitan, e pensi Charanta e arribèri dins que i a fòrça de far ! Aquò la ciutat mondina fa dich, çò que m’interèssa gaireben quatre ans, per sobretot es la comunicacontunhar mos estudis. cion, lo fach de far saber, de far conéisser. Endacòm LD : Justament, quin es lo mai, es l’objectiu de la teu percors ? meu mission a l’IEO, ont A : Ai un percors un pauc trabalhi coma cargat de inabitual benlèu, per çò comunicacion e de las reque seguiguèri pas un calacions amb la premsa. min fòrça drech. Un bac L’objectiu de mon trabalh en Sciéncias Economicas es d’ajudar la difusion de e Socialas me menèt a dos ans de classa preparatòria literària. Ar- l’informacion sus tot çò que se fa en e per ribèri a Tolosa per far una licéncia de Letras l’occitan, dins Lo Diari o lo siti per exemple. Modèrnas e fin finala, un master Mestièrs Gardi tanben l’idèa de bastir una comunicade la Cultura e del Patrimòni en país d’òc, a cion dels occitans per « l’exterior ». Pensi que mon agach exterior poiriá èsser un atots. l’universitat del Miralh tanben. ovèl servici civic per l’IEO Mieidia Pirenèas amb la mission de melhorar vòstre Diari e d’ajudar a la comunicacion de l’associacion. Rencontre.

LD : Cossí a descubèrt l’occitan ? A : Per azard ! Completament per azard en fach… a la fin de ma licéncia, cerquèri un master que foguèsse tant interessant coma concret. Dintrèri dins aquela formacion pel costat de l’engenhariá culturala, mai i trobèri una literatura vasta e mesconeguda. Foguèt un tust intelectual vertadièr : aprèp tres ans

Lo diari de l’IEO MP n°22

LD : Quant de temps i vas demorar ? A : Ma mission dura uèit meses ; fins al mes de febrièr. Lo cal pas dire, mai teni la tòca secrèta de me rendre indispensable d’aquí enlà ! Espèri que poirem anar en delà : pensi que teni fòrça d’ofrir, coma d’aprene, a començar per la lenga, que vòli mestrejar vertadièrament.

nòvas

Ensemble ! Partenariat amb lo Cirdòc

ecessària per desvolopar l’accion occitana, la collaboracion entre las estructuras atenh una novèla etapa. Lo Centre InterRegional de Desvolopament de l’Occitan de Besièrs e l’I.E.O. Mieidia-Pireneas trabalhan de concèrt per renforçar la difusion de l’actualitat e far parlar de las activitats ! Mai d’una novetat a descubrir dins aqueste numèro e d’autras installadas progressivament dins los numèros que venon.

Occitanica Coma o podètz veire sus la pagina çai contra, lo Cirdòc dispausarà, d’ara endavant, d’una pagina. Pagina blanca donada, se podèm dire, que la mediatèca occitana utilizarà per vos informar de sas accions, de sos eveniments que venon. Qué de mai logic ? Quand l’IEO MP publica aquesta revista o presenta de libres ; lo Cirdòc ne met una a la vòstra disposicion tant plan fisicament a la mediatèca coma en linha, via Occitanica. E Lo Diari rejonh aquesta granda familha de las publicacions dematerializadas ! Podètz, tre uèi, vos connectar al site www.occitanica.eu per legir e relegir los precedents numèros, o per consultar las colleccions d’òbras numericas ! De talas colleccions numericas son fòrça importantas per çò que permeton una conservacion de las divèrsas publicacions e de lors contenguts ; aquò’s la definicion del processús de construccion de la memòria.

Cirdòc e de Lo Diari trabalhan a la publicacion de la revista al format Epub (per Electronic Publication). Darrièr aquel tèrme plan tecnic s’escond una vertadièra innovacion : mai dobèrt, aqueste format permet subretot de legir Lo Diari sus legidoira e tauleta. Mas subretot, nos poirà permetre, a tèrme, d’enriquir la publicacion d’autres mèdias, coma amb de vidèo o de musica ! Un trabalh long que rendrà la revista encara mai viva e que seriá pas possible sens l’ajuda (e las bonas idèas) del monde del Cirdòc.

Ligams internet Lo site internet de l’IEO Meidia-Pirenèas fa sang de nòu. D’unes d’entre vosautres o sabètz ja : nòstre site es en mutacion. Lo site de l’IEO ven lo site de Lo Diari, per melhorar la mesa en avant de l’actualitat, per una tampa mai larga de tot çò que se fa sus, per e amb l’occitan. Lo partenariat amb lo Centre Inter-Regional de Desvolopament de l’Occitan s’exprimís tanben per ponts lançats entre lo site de Lo Diari, La cultura, en occitan e lo de La Pòrta d’Òc, Actu cultura e mèdias occitans. Doas estructuras, dos sites per una actualitat totjorn melhor exprimida.

Menam aquesta collaboracion a l’entorn de l’idèa qu’en unissent las nòstras fòrças e las nòstras accions, en trabalhant de concèrt, atal, podèm far en sòrta de melhorar la manièra qu’avèm de metre en avant, de donar votz, de far conéisser la creacion, Cap a un novèl format l’actualitat, es a dire las e los qu’agisson en Escambi de competéncias tanben. Segon occitan, que parlan e fan parlar : los que fan, las evolucions de la premsa, las equipas del « dins la lenga ».

Lo diari de l’IEO MP n°22

eveniment

L’Estivada occitana Madama Madeleine Blanc, Maire de Deganhac Lavercantièra, nos parla de l’Estivada occitana, dètz-e-ochena edicion. Aquesta annada, la region invitada es Lo Morvan. LD : Nos podètz parlar un pauc de l’istoric d’aquest eveniment ? M.B. : Es la dètz-e-ochena annada que l’Estival es organizat. Al principi, l’Ofici de Torisme de País de CazalsSalviac organizèt d’animacions dins tot lo canton, dins mai d’un vilatge. Durèt una jornada. Mas la de Deganhac es la sola que se mantenguèsse. Sèm passat d’una jornada simpla a tres jorns, d’una serada a entre dètz-euèit e vint estagis. Cada annada, invitam una region diferenta.

LD : Requerís fòrça organizacion ? M.B. : Òc. Los partenaris, coma Los Barjacaïres, l’AMTPQ, l’Ofici de Torisme trabalhan amassa. Amb la vila tanben, pr’aquò soi una « convenguda de l’occitan ». Tot lo vilatge es mobilizat : los animators son graciosament lotjats per l’abitant ; pels estagiaris que lo demandon, la comuna dubrís de terrens per campar.

LD : Cada jorn, i a vertadièrament dos moments distints… M.B. : Dins la jornada, i a los talhièrs, de musica, de lenga, per tots los “Los partenaris, coma Los Barjacaires, nivèls e tots los edats. Cada ser, es lo l’AMTPQ, l’Offici de tourisme temps de l’espectacle, concèrt o bal. Al principi, i a que los talhièrs que trabalhan amassa” son pagants, pr’amor de que volèm pas que lo prètz siá un obstacle a la descobèrta de las culturas. Mas, coma LD : Amb succès ? M.B. : De segur ! L’evolucion de es pas totjorn aisit de demandar de l’Estival es una bona pròva. Per vos finançament per d’eveniments gratudar d’idèa, l’an passat, avèm agut 196 its, se pensam una participacion liura estagiaris. Lo perfil tipe es un ancian a las seradas, per ajudar los organizaestagiari que torna (a 63 %), venent tors sens penalizar lo public. de la region Mieidia Pirenèas (55 %, mas cal pas escondre que los autres venon de tota la França e meteis de l’estrangièr).

Lo diari de l’IEO MP n°22

eveniment

de Deganhac Programa 9 h 30 à 19 h : Estagi musica, dança, cant (un quinzenat de talhièrs) : danças enfants, fabricacion d’instruments, danças, percucions, lenga occitana, cant, acordeon diatonic, autbòi de Valhorles, cabretas, fifre, tambor, violon, steel drum, musica collectiva, danças de balèti, musica d’ensemble.

21 h : tres seradas espectacle, concèrt e balèti. Dimars 22 de julhet : 21 h a Deganhac : concèrt cant amb lo grop « Las Mondinas » : Fanny Châtelain, Amandine Marie, Audrey Pémoulié

Festival de musiques, danses et chants traditionnels Stages, soirées concerts et spectacles

LAVERCANTIERE (LOT) LO CARCIN CONVIDA LO MORVAN « LE MORVAN »

Los Barjacaires Tél : 05 65 41 59 02 / 05 65 41 53 21 / gilles.vilard@orange.fr AMTP Quercy Tél : 06.84.41.55.12 - amtpq@wanadoo.fr

Commune de Dégagnac

Dimècres 23 de julhet : 21 h a Lavercantièra : carta blanca a Julien Cartonnet : concèrt a l’entorn de la cabreta (del Centre) « Musique traditionnelle du Nivernais Morvan » seguit d’una scèna dubèrta amb los musicians e animators de l’estagi.

Dempuèi mantunas annadas, l’ofici de torisme contonal, las comunas de Degagnac e Lavercantièra, e l’Association pour les musiques de tradition populaire en Quercy (AMTPQ) organizan a la fin de julhet l’Estivada Dijòus 24 de julhet 21 h a Deganhac : occitana. Concèrt de fin d’estagi e balèti tradicional amb lo grop « Cartonnet/ Egrelon/Dumont/ Laupretre » : musicas del Morvan.

Commune de Lavercantière

Lo diari de l’IEO MP n°22

servici de l’emplec Contacte :

Servici de l’Emplec Ostal d’Occitània, 11 rue Malcousinat 31000 Toulouse 09-62-56-09-91 / 06-82-23-44-55 ieom-pireneus@ieo-oc.org

Lo « Servici de l’Emplec » qu’ei un projècte de l’IEO que’s fixa l’objectiu de participar a l’integracion de l’occitan dens l’economia en tot favorizar l’encontre de l’aufèrta e de la demanda d’emplec en « occitan ». Entà facilitar la visibilitat de las aufèrtas d’emplec en occitan, lo « Servici de l’Emplec » que vos prepausa de centralizar e de difusar aqueras aufèrtas. Alavetz, se las vòstas estructuras desiran recrutar un navèth emplegat, n’esitetz pas a nos contactar entà hèr passar las vòstas aufèrtas peu noste site. Que trobaratz çai-devath la lista de las aufèrtas d’emplec en Meidia-Pireneas actuaument vegedera peu site www.emplec.com.

Recrutament d’un o ua caminaire

Sector de la Vath deus Gaves (Lorda, Argeles, Lus St Sauvaire)

Nivèu d’òc : Mestresa correnta

Contacte :

parlem65@free.fr Mission Ensenhament de l’occitan gascon auprès deus mainats de las escòlas publicas – aniAnimator(a) macion de talhèrs de lenga adultes – intervencions auprès de public de maison de re- Nivèu d’òc : Se saber exprimir tirada, ninoèras e centre de lésers. Mission L’escòla de Le Born (31340) au limite deu Competéncias requesidas Bon relacionau dab los mainats. Adapta- Tarn e deu Tarn e Garona) que cèrca un incion a un public d’adultes. Coneishença deu tervenent en occitan entà tribalhar tanlèu la mestier de l’ensenhament. Bona mestresa rentrada (dens lo cadre de la refòrma deus de lenga orau e escriuda. Autonomia, trib- ritmes escolars) dab mainats de 6 a 10 ans. alh en equipa. Condicions obligatòrias : per- Que cèrcan quauqu’un entà enterviéner las mis B (valide) e autò. dimars e las divés pendant 1h20.

Descripcion complementària emplegaire Debut del contracte : 15 de seteme de 2014 CDD 10 mes, possibilitat de CDI après. 28 òras per setmana : Salari : 1172,14 € + frais de desplçament Nivèl d’estudi desirat : Licéncia Debutant acceptat

Descripcion complementària CDD Debut del contracte : seteme Durada : 10 mes Experiéncia demandada : Debutant acceptat Contacte : 06 79 26 76 47

Lo diari de l’IEO MP n°22

lenga

Las novèlas

ins l’occitan medieval, per dire « l’anonci d’eveniments recents » se disiá qualque còps la nòva, o, sovent al plural, las nòvas. Exemple : « Lo coms de Montfòrt ---, cant [= « quand »] saubrà las nòvas el vindrà volontièrs. » (Cançon de la crosada, 1957, tòme 2, p. 126. Edicion d’Eugène Martin-Chabot.) Mas, encara pus sovent, se disiá la novèla o las novèlas. Exemples : « Fo dich per los enemics de lui qu’el èra mòrtz ; e la novèlla venc a la dòmna qu’el èra mòrtz ; et ela, de la tristesa e de la dolor qu’ella ac [= « agèt »] de la novèlla, si s’en anèt adés e si rendèt en l’órden dels erètges. » (Vidas e razós (Biographies des troubadours), 1950, p. 281. Edicion de Joan Botièra.) En catalan medieval tanben lo meteis mot s’emplegava ambe lo meteis sens : « Entrà per la cort un missatger qui aportà novelles com dos axixins [= « dos assassins »] havien mort un rey crestià e com hom los havia fets murir a mala mort. » (Ramon Llull, Libre de Blanquerna, p. 80. Citat dins : Alcover-Moll, Diccionari, 1978; tòme 2, p. 185, axixí.) Avèm de centenats d’exemples, en occitan e en catalan medievals, que nos pòrtan la pròva qu’es pas un francisme de dire : « Aquò es una bona novèla. » Dins l’occitan modèrne e dins la màger part de las regions nòstras, despuèi de sègles se ditz pas pus las nòvas qu’ai apresas. Se ditz : las novèlas qu’ai apresas. Una excepcion : dins l’occitan situat a l’èst de Ròse, los dos mots las nòvas e las novèlas se tròban. Frederic Mistral, dins Lou Tresor, pòrta l’exemple : Que novo ? « quelle nouvelle ? qu’y a-t-il de nouveau ? » (Tòme 2, p. 421.)

Lo diari de l’IEO MP n°22

Los provençals que, dins lor occitan, s’estíman mai dire lei nòvas que non pas lei novèlas, an lo drech de causir, s’aquò lor agrada, un estil un pauc arcaïzant : cada autor a la « libertat estilistica » de la lenga qu’emplega. Mas, pel lexicografe Jules Coupier, en « prouvençau mistralen » se pòt dire tant Es uno bono novo coma Es uno bono nouvello. (Diciounàri francés-prouvençau, 1995, p. 946.) Aquela nòrma sopla e realista es tanben la que pòrta l’excellent Diccionari provençau-francés de Fettuciari-Martin-Pietri. (Difusion : Edisud. 2003.) Çò que me sembla segur es que Joan Bodon « escriviá coma cal » quand disiá : « Demandi de las siás novèlas a l’un e a l’autre. » (Grava, 1956, p. 209) ; « Anèron per tota la tèrra portar la bona novèla, l’evangèli del salut. » (Estèla, 1960, p. 124) ; « De novèlas pr’aquò nos venián de pertot. » (Quimèra, 1974, p. 334). Cantalausa emplegava tanben un occitan « blos e natural » quand intitulava sa traduccion dels quatre Evangèlis : La bona novèla. (Libre sortit en 1982.) En bon occitan se pòt dire : La bona novèla a corregut per tota la vila ; Fa de temps qu’avèm pas de novèlas de l’oncle. Jacme Taupiac La Piboleta, dissabte 28 de decembre de 2013.

edicions

Del cròs a l’araire

o libre Del cròs a l’araire ven d’èsser publicat pel Centre Occitan Rochegude. Es la traduccion en lenga nòstra del roman De la mine aux labours de Gérard Gorgues, autor plan conegut dins lo Caramausin. La revirada es l’òbra de Jòrdi Raffanel que coneis lo trabalh de la tèrra e lo trabalh de la mina. L’accion se debana dins lo periòde 1900-1914 a Caramauç, Blaia, Labastida Gavaussa, Sant Benesech... Lo libre presenta la vida dels minaires : lo dur trabalh al cròs, los dangièrs, las luchas contra lo Marqués per se melhorar la vida. D’unes son de minaires-païsans, estacats a lor borieta, un trabalh suplementari que lor permet de pòrtar ajuda als minaires en dificultat al moment de las caumas. Trobam aquí una presentacion fisèla de la vida tradicionala al campèstre en 1900, l’ajuda entre pichons proprietaris, los que son pel Marqués coma los que sostenon Jaurés, la vida vidanta dins la lenga parlada pel pòble. Joan Jaurés es present dins una part bèla de las 256 paginas : fàcia al Marqués, es l’aparaire dels minaires e dels veirièrs ; en retorn, a besonh d’eles per èsser elegit deputat e las campanhas electoralas èran acarnassidas. Cent ans après son assassinat, la nauta figura del deputat de Caramauç es presenta dins aquel libre coma se viviá encara d’uèi. Aquela publicacion es una de las manifestacions del Centre Occitan Rochegude per l’annada Jaurés. Del cròs a l’araire es venda al Centre Occitan Rochegude, 28 car. Rochegude a Albi al prètz de 18 €. Tel : 05 63 46 21 43. Mèl : centre-occitan-rochegude@orange.fr. Lo libre es estat presentat a Caramauç lo dimècres en preséncia de l’autor e del traductor. Dins lo quadre de l’annada Jaurés, una sesilha de lectura es prevista al Centre Occitan Rochegude lo dimars 29 de julhet a cinc oras : tèxtes de Joan Bodon, Ferran Delèris, Gérard Gorgues… Ramon Ginolhac

Lo diari de l’IEO MP n°22

edicions

Entrevista amb Jòrdi Raffanel, traductor del libre Del Cros a l’araire Vos podètz presentar en qualques mots ? Me soni Jòrdi Raffanel e ai 82 ans. Soi retirat de la Seguretat Sociala de las Minas de Caramauç. Soi filh e pichon-filh de paisans-minaires. Soi sôci del Centre Occitan Rochegude d’Albi, al talhièr de Lenga e Literatura de Ramon Ginolhac, dempuèi dètz-e-sèt ans, ont ai capitat modèstament a legir e a escriure en occitan. Cal dire qu’es la lenga qu’ai ausida tanlèu nàisser. Signatz la traduccion del libre de Gérard Gorgues, Del Cros a l’araire. Cossí rejuntèretz aqueste projècte ? « Del crôs al’araire » es un trabalh que sèc maites libres qu’ai revirats. La panta de revirar es naturala per ieu e l’ôbra de Gérard Gorgues revèrta talament çô que mos aujôls an viscut qu’es estat un plaser per ieu de tornar far viure aquela epôca dins la lenga de cada jorn.

Cossí definissètz la mission, lo trabalh del traductor ? Simplament de passar lo tèxte d’una lenga a l’autre, o i a aquò de mai ? Lo traductor deu a l’encôp, respectar I’autor sens degalhar sa pensada, téner compte de las règlas de gramatica e trobar lo biais de s’exprimir coma se deu en occitan. Pensatz que la revirada en occitan apòrta aquò novèl al libre ? Sabi pas se la revirada pôna quicôm de novèl al libre, benlèu caldriâ questionar I’autor e los legeires ? Pensi que la « sabor » de la lenga parlada convida lo legeire a virar las paginas. Per vosautres, aqueste tipe de nòva fòrtament ancorat dins l’Istòria locala, jòga un ròtle dins la cultura occitana d’uèi ? Solidament, almens o espèri e o desiri forçadament.

Que foguèt la vòstra motivacion principala ? D’autres projèctes per la seguida ? La motivacion principala es en primièr de De projèctes per la seguida n’ai totjorn dins participar al reviscôl de la lenga nôstra e en la pens ada, mas me cal trobar un vam novèI. seguida d’aver trobat dins lo libre « De la mine aux labours » de Gérard Gorgues una autenticitat de remèrca.

Lo diari de l’IEO MP n°22

la vita de las associacions

La mica levada de Gabriela Ingredients

Pel bolhon : – Un topin Per uèch personas : – De salat 1,5 a 2 kg (200 g a 250 g per perPer la mica : sona) còstas, garon, trinquet... – 1 quilò de farina de froment – 1 caulet verd – 6 uòus – 1 culhierat de graissa (de tesson o de rita) – 1 pastenaga per persona – 1 patana (trufa) per persona o d’oliva (òli) – 1 ceba (se pòt farcir de clavels), 1 bròca de – 20gr de levura de bolangièr lapi, 1 ràba, 2 a 3 pòrres – 1 peçuc de sal – 1 culhièr a cafè de pebre en grun – D’aiga justa caudeta (1 a 2 veires) – D’aiga

La pasta – Defelcir (mesclar) la levura dins un pauc d’aiga tèbia. – Dins un plat (greal), batre los uòus amb un peçuc de sal. – Ajustar : la graissa fonduda (o oliva), la levura defelcida. – Apuèi ajustar la farina de froment pauc a pauc. – Prestir un brave quart d’ora que la pasta vengue un pauc dura e se desatape de pels dets e de pel plat (deu èstre sopla). – La daissar levar pendant 1 ora, plegada dins un torcon.

Lo còire – Metòde 1 : botar lo salat a còire dins l’aiga freja e escumar quand bulis. – Metòde 2 : botar lo salat a còire dins l’aiga bulissenta. – Botar l’acematge (legums) a còire dins l’aiga bulissenta. – Al cap d’una ora de còire de la carn, botar la pasta de la mica plan levada, a còire dins aquel bolhon. Metòde 1 : directament dins lo bolhon. Metòde 2 : la pasta demòra dins lo torcon quand es mesa a coire dins lo bolhon, lo torcon deu èstre pro bèl per poder lo replegar sul catador del topin, aital, la mica poirà milhor èstre tirada del topin. – Daissar còire al bulh pendent 1 ora … e ara : bon apetís !

Lo diari de l’IEO MP n°22

renduts-comptes

L’ais foissenc Migracions de trabalh cap a Catalonha a l’epòca modèrna

o naut País de Foish, o Savartés, en amont de Foish, es a l’epòca modèrna (s. XVI-XVIII), una tèrra de passatge d’òmes e de productes cap a Catalonha e a Andòrra. L’estudi d’aquela region permet de s’interrogar sus la plaça dels mercadièrs dins los Pirenèus e especificament dins una region de « frontièra ». En mai, al delà de l’activitat dels mercadièrs locals es l’importància d’actors, plan actius, venguts d’endacòm mai, e finalament l’importància de la val d’Arièja coma lòc de passatge e de rescontres entre occitans, venguts de Bearn, d’Auvèrnha, de Lemosin, dels Alps, e catalans e andorrans, que se desvelan. La preséncia de mercadièrs e de pairolièrs auvernhats en País de Foish es clarament atestada. Se coneis pro la tradicion migratòria d’aquesta region cap a d’autras regions del reialme o d’Euròpa, en particular cap a la Peninsula iberica. Aquelas migracions mercadièras avián pas res d’anecdotic : avèm amb aqueles mercadièrs, d’actors essencials del comèrci transpirenc qu’establiguèron de colonias dins las vilas frontalièras e interioras de Catalonha e d’Andòrra. En mai de tenir botigas dins aquelas vilas, lor ròtle d’intermediaris comercials èra important: introdusissián de lana o d’òli d’oliva dins lo reialme de França, de muòls e de teissuts, dins la Peninsula iberica. Las migracions mercadièras venent del Massís septentrional èran pas las solas. Tanben, i aviá los bearneses que fasián d’anars e tornars lo long dels Pirenèus cargats de capas e tornant amb de productes iberics. Lo naut

Lo diari de l’IEO MP n°22

País de Foish – coma d’autras zònas – recebiá unes dalfineses, venent mai que mai de la part alpenca de Dalfinat, dels escartons del Briançonés, de la diocèsi d’Embrun, de la Val Varaita (diocèsi de Turin). Aquelas peçòtas d’un tablèu mai bèl mòstran gents de Nauta Auvèrnha e de Bas Lemosin que se dirigisson cap a la Peninsula iberica, s’i installan e i jògan un ròtle important dins lo comèrci. Fan veire lo camin del comèrci dels muòls d’Auvèrnha e la rota de las capas de pastor de Bearn fins a Catalonha e Aragon. Dins l’autre sens, sal, lana, òli dintravan cap a Gasconha e Lengadòc. País de montanha, lo Savartés es pas brica demorat al marge de la circulacion dels òmes e de las merças a l’epòca modèrna e, d’aquel punt de vista participava plenament a l’economia globala e lo sieu estudi es una pèça de mai menada al dorsièr de l’intensitat de las relacions occitano-catalanas, al de la porositat dels Pirenèus, quitament a l’existéncia, fins a una epòca pro tardiva, d’una comunitat umana espandida de cada costat de la montanha, malgrat la frontièra politica. Patrici Pojada Per ne saber mai : P. Poujade, Une société marchande. Le commerce et ses acteurs dans les Pyrénées modernes (haut Pays de Foix, vers 15501700), Toulouse, Presses Universitaires du Mirail, 2008, 474 p. P. Poujade, Le Voisin et le Migrant. Hommes et circulations dans les Pyrénées modernes (XVIe-XIXe siècle), Rennes, Presses Universitaires de Rennes, 2011, 369 p. P. Pojada, « Les xarxes comercials transpirinenques al segle XVII”, Les xarxes urbanes a la Catalunya dels segles XVI i XVII, Barcelone, Rafael Dalmau, 2012, pp. 55-77. P. Pojada, « Comerciar a través dels Pirineus a l’època moderna. Una xarxa comercial entre Llenguadoc i Catalunya al segle XVII », Recerques, 2012, pp. 29-48.

renduts-comptes

Discors volontaristes e efèits reaus. La situacion de l’occitan

ens un article recent qu’amuishèm de qui l’occitan compta mes pòc de 100 000 locutors. Quan seràn botadas en òbra accions necessàrias a la sua revitalizacion, l’usatge de l’occitan e diminuirà fòrça pendent las decenias de qui arriban. L’analisi de la situacion qu’ensenha que las accions impulsadas no son pas brica concertadas, mau calibradas e pas jamès avaloradas. Qu’amuisharam que las politicas lingüisticas institucionaus, plan insufisentas e gaire adaptadas, no permeteràn pas a l’occitan de manténguer un usatge, ni tanpòc ua sòla vertadèra de locutors. Los ac-

tors institucionaus e non-institucionaus no son pas gaire coordonats e no saben pas utilizar l’atot màger d’aquesta lenga : los sués darrèrs locutors naturaus. Entà acabar, que haram ua lista de perpausicions tà un desvolopament a tèrme cort de l’occitan. Fabrice Bernissan Nosauts de Bigòrra Université de Paris Sorbonne « Discours volontaristes et effets réels. », in Lengas Revue de sociolinguistique, 73, Presses Universitaires de la Méditerrannée, 2013.

Acampada Carcassona sus l’interregionalitat

e tenguèt a Carcassona lo dissabte 8 de març una acampada interassociativa per escambiar sus la question de l’interregionalitat. S’agís de dubrir un espaci d’escambi public sus aquesta question, e, per aquò far, donam a conóisser las reflexions e convergéncias que sortiguèron d’aquel rencontre fruchós e amistós. La necessitat de l’accion interregionala es reconeguda de totes los participants, d’aitant mai que n’an una practica anciana e, coma operators occitans, una vertadièira expertiza. De l’escambi a l’entorn de las diferentas practicas de l’interregionalitat representadas, ne sortiguèt que i aviá mantun biais plan diferent de pensar e d’organizar l’accion. Tanben se diguèt que, de se proclamar una vocacion interregionala basta pas per ne faire una realitat concreta e ajudaira. Que las regions volguèsson organizar lor accion au plan interregional, aquò es vist d’un biais

plan positiu. Volèm una accion interregionala vigorosa, qu’assòcie los actors de terren e los elegits de totes los nivèls per l’elaborar, la menar e l’avalorar. Volèm que prenga plaça per sosténer l’accion a la basa e contrabatre lo desastre qu’es a passar, que la lenga es mai en perilh que jamai. Pensam que la mesa en plaça de la futura estructura interregionala deu respectar las associacions de terren. Los actors associatius devon participar a l’elaboracion, la concepcion e la governància policentrica del Futur Ofici per la Lenga Occitana. Totis los especialistas o dison : per menar de politica lingüistica, fa mestièr de decidir e agir en cooperacion amb lo mond associatiu e la societat. Lo monde associatiu, istoricament e per son accion, uei encòra determinanta, es ligitim per parlar al nom de l’occitan. Lo constat partejat, es que mancam Lo diari de l’IEO MP n°22

renduts-comptes d’informacions claras sus çò que se prepara entre las Regions, e encara mai de concertacion. Es partejada tanben l’inquietud que se meta en plaça una estructura que voldrià governar los actors de terren. O crentam perque seriá totalament contraproductiu, tre que la dinamica se fa a la basa e se decidís pas autoritariament a la cima. D’aitant mai que devèm absoludament servar la dinamica associativa, que nos sembla pas possible d’aver los mejans de la remplaçar. L’acòrdi eissit de l’acampada es que los nivèls federatius (departament, region, interregional) an de se metre au servici de l’accion concreta que se passa necessariament a la basa e sul terren. Es partejat que planhèm qu’aqueste mandat electiu aja pas vist una ajuda coordonada a las accions interegionalas engimbradas pel movement associatiu. Avèm plan de questions sens responsa, pel moment. S’autorisam de las pausar e de prepausar de punts d’escambis :

lenga basca au Departament e a la Region ( i avià tanben la question dels finançaments venguts d’Euskadi, doncas d’un govèrn estrangièr, que caliá integrar dins una estructura francesa). Per Occitània, la situacion es plan diferenta. E la question màger es de dinamizar, provocar la mobilisacion de las collectivitats en favor de l’occitan. Aquò se fa a partir d’un establissament public o per l’accion de proximitat que questiona e quicha los elegits ?

2) Sus la question de la politica lingüistica – Es que cal una sola politica lingüistica per l’occitan o una coordinacion de politicas lingüisticas ? – Quid de la cultura, d’una accion lingüistica sens vida culturala ? – Ont se trapa la discussion suls objectius compartits de l’accion interregionala per las 10 annadas crucialas qu’arriban ? – Demandam una estudi dels aisses màgers : ensenhament, cultura, socializacion de la lenga e, tanben, la particularitat qu’avèm un potencial de locutors « desactivats ». 1) A prepaus de l’organizacion de l’interregionalitat – La question de la dinamica es de se pau– Ont es lo luòc per ne debatre amb las col- sar : ont se trapa ? Qual es lo partatge de competéncias util entre los nivèls locals, delectivitats e mai que mai las Regions ? – Podèm saber çò que i a dins lo dorsièr partamental, regional e interregional ? OPLO pausat au ministèri e lo legir ? L’objectiu anonciat de l’OPLO es de menar – Un sol decideire o una subsidiaritat ? – Quid de la necessària autonomia l’Estat a s’engatjar per l’occitan : es un objectiu interessant e seriá de segur quicòm de d’organizacion dels operators ? – Estudi partejat de las estructuras e aisinas positiu se capitava. O consideram atal. que demandan al pus mai una accion de nivèl Mas podèm aver de prudéncias sus la voloninterregionala (mutualizar los mejans umans tat de l’Estat mai socitós d’unicitat lingüistica, e que fins ara, jamai volguèt pas s’engatjar veo financièrs, ganhar una talha critica...) Pensam que per l’occitan i a pas de modèl tot raiament sus una politica favorabla a sas lengas fach de copiar, mas d’analisi das esperiéncias regionalas. Cal doncas plan pensar de règlas menadas per las adaptar a nòstra situacion. Atal, de governança e de finançamant per poder a l’OPLB basc s’es definit dins un contèxt de mobi- l’encòp responsabilizar los diferents particilizacion fòrta dels elegits de las collectivitats ter- pants en pensant donar pas la possibilitat a un ritorialas e mai que mai per quitar lo poder sus la sol actor de copar l’ensemble de la dinamica. Lo diari de l’IEO MP n°22

l’autra actualitat

Universitat Occitana d’Estiu de La Guepia Eveniment central de l’activitat culturala de l’estiu, l’Universitat Occitana d’Estiu de La Guepia es un moment de rencontre, de convivéncia, mai taben de reflexion sus la langua e la cultura occitana, dins l’ensemble. Vertadièra veirina tant que labòratori, retrait d’un eveniment qu’anima La Guepia desempuèi 2001.

Lo mot de l’organizator Rencontre amb Renaud SAVY, coordinator de Lenga Viva, l’associacion qu’organiza L’universitat occitana d’estiu de La Guepia

LD : De musica, talhièrs, cinemà e fòrça autras animacions... Fin finala, quina diferéncia entre una universitat d’estiu e un festenal ? « De qué servís » una universitat d’estiu ? R.S. : Lo costat « universitat » es religat plan segur als corses de lenga e als talhièrs de traduccion, a las reflexions que menam. Nos sèm apropat de l’organizacion d’un festenal perque la lenga occitana a besonh d’illustracion. Cal mostrar que la lenga pòt èsser utilizada per las creacions de totas menas. Après continuarem d’èsser una universitat, a mesclar los sabers, far venir d’especialistas… mas una universitat liura, dubèrta a tots.

LD : La manifestacion es installada a La Guepia desempuèi 2001 e existiguèt ja davant. Cossí explicar una tala longevitat ? R.S. : Aquela annada serà la tretzena edicion de l’Universitat d’Estiu. Cal rendre un omenatge a Alain Raynal que portèt aquel projècte tre la debuta duscas a l’an passat. Sens el pareguèt fòrça malaisit de continuar, mas podèm comptar sus los abituats, que venon quasiment cada annada e sul sosten del vilatge, a travèrs de la municipalitat e las associacions coma Citrus, le comitat de LD : De qu’es l’objectiu d’aqueste « grand mescladís de gens e d’idèas » ? Que ne’n las fèstas, los pompièrs... esperatz ? R.S. : La nòstra tòca es de favorizar los enLD : Quinas novetats aquesta annada ? R.S. : Una bona partida dels membres de contres, entre estiles, entre las personas, l’associacion son novèls e avèm l’ajuda de entre las idèias… Mostrar tanbens los liglas associacions Escambiar e del Caireforc ams que i a per exemple entre defensa de Cultural Arnaud Bernat de Tolosa. En mai la lenga nòstra e l’agricultura responsabla, d’aquò avèm volgut prepausar mai d’ofèrta los circuits corts de consomacion, la valoriculturala amb de concèrts, de filmes, de dis- zacion de las creacions artisiticas localas, la cutidas e de talhièrs suplementaris. Avèm decentralizacion culturala. Per nosautres tot per tòca de far venir una nòva generacion aquò es ligat e participa d’un mèma ideal de d’estagiaris que nos donaràn encara mai societat. d’idèias pel futur.

Lo diari de l’IEO MP n°22

l’autra actualitat LD : Per acabar, perqué far un concors de burlas e racontes ? R.S. : En primièr es per nos far plaser, viurem segurament de grands moments. Es tanben per mesclar artistas e amators, occitanistas e patejants, far venir los occitans del parçan, lor donar l’escasença de partejar çò que sabon. La tòca es de far venir le mai de monde que sabon un pauc de patoés, sens l’aver estudiat a l’escòla e los autres, a egalitat gràcias a l’oralitat.

Lo mot de la Maira

la sason toristica, quora es pas encara plan lançat. Porta de monde, de visibilitat e de far fonccionar l’economia !

Lo programa Del 6 al 14 de julhet, l’Universitat d’estiu ofrirà fòrça activitats : talhièrs de musicas e danças occitanas novèlas, rencontres amb de personalitats de la literatura, rencontres improvisats de musicians, bal per totes… Un programa generós que se cal pas mancar, coma lo Concors de burlas e racontes per rire – o per plorar – en lenga d’òc.

Madama Ghislaine Martinez, es la maira de Laguépia desempuèi març 2014. Mai coneis Per n’en saber mai : plan la manifestacion, entre autre per i aver http://lengaviva.com/ https://www.facebook.com/laguepia participat. Nos a acordat un pauc de son temps per nos respondre. LD : Es important, per lo vilatge de La Guepia, d’aculhir l’Universitat Occitana d’Estiu ? G.M. : Òc ! Es fòrça important ! Èra un pauc long d’integrar, a la debuta, per una part de la poblacion. Mai èra plan explicat e uèi es acceptat del tot. I a agut de càmbiament dins l’organizacion, mai esperam de continuitat pr’aquò. LD : Imagini que l’impacte sus la vida del vilatge es notable… G.M. : I a un impacte toristic e economic plan important e per de multiplas rasons. La manifestacion atraire fòrça mond, que demoran tota la setmana, çò que vol dire una clientèla per los albèrgaments e los comèrcis. Aquesta afluéncia dinamiza tanben tot çò qu’es a l’entorn coma, per exemple los mercats. De mai, aquò a la debuta de

Lo diari de l’IEO MP n°22

Renseignements : Mairie 82250 Laguépie 05 63 30 20 81 lengaviva2@gmail.com

L’Université Occitane d’Été de La Guépia se poursuit en 2014, à la fois dans la continuité des années précédentes et dans l’innovation. Vous retrouverez les cours d’occitan tous les matins, avec Roger Carrié, Serge Gayral, Renat Jurié, Muriel Vernières, Florent Vialade, et les activités habituelles. L’offre culturelle s’élargit : ateliers de nouvelles musiques et de nouvelles danses occitanes, rencontres avec des personnalités de la littérature, rencontres improvisées de musiciens et de poètes jusqu’au bout de la nuit, bal pour tous, grande journée de la parole occitane d’autrefois et d’aujourd’hui. Et plein de surprises. L’Universitat Occitana d’Estiu de La Guépia contunha en 2014, al còp dins la rega de las annadas passadas e amb de novèl. Totjorn los corses del matin, amb Rogièr Carrié, Sèrgi Gairal, Renat Juriè, Murièl Vernhèras, Florenç Vialada, e las activitats coma de costuma. Alargam l’ofèrta cultura : talhièrs de musicas e danças occitanas novèlas, rencontres amb de personalitats de la literatura, rencontres improvisats de musicians e des poètas juscas a las auretas, bal per totes, granda jornada de la paraula occitana d’un còp èra e d’ara.

agenda

Junh Junh, julhet, agost

Mòstra Centre Occitan Ròcaguda « Mistral e lo Felibritge dins Albigés » CCOA 05 63 46 21 43 centre-occitan-rochegude@ orange.fr www.centre-occitanrochegude.org

28 de junh

30 de junh

Cercle Occitan de Pàmias Prospèr Estieu 05 61 69 60 96 ostaloc09@club-internet.fr

Centre Occitan del País Castrés 05 63 72 40 61 azalais@wanadoo.fr www.ieo-tarn.org

Fèsta occitana d’estiu 12h Espaci Occitan Concors culinari, dictada occitana, espectacle dels calandrons, tombolà, cants e danças. Inscripcion abans lo 25 per la dictada e los repaisses.

Visita Visita en occitan del Centre Nacional e Musèu Joan Jaurés reservat unicament als escolans de la Calandreta de Carcassona.

Julhet 03 de julhet

Serada Serada occitana per de gropes de toristes per lor presentar la nòstra cultura e lor far descobrir lo nòstre patrimòni als nivèls de las danças e dels instruments de musica. Centre Occitan del País Castrés 05 63 72 40 61 azalais@wanadoo.fr www.ieo-tarn.org

04 de julhet

Corala L’Isla de Baish

Ostal de la Sava al Toish 05 61 86 70 20 ostausavatoch@orange.fr

04 de julhet

TRIOC 49 18h30 Lo Grifol 3, car Perotty Albi Mòstra de pintura de Monique Bonafous Dintrada liura ADOC Tarn 05 63 53 30 41 www.adoctarn.free.fr

06 de julhet

Fèsta del libre e de la gormandisa de Pampalona

Cercle Occitan de Carmauç 06 15 21 35 21 cocsegala@gmail.com

10 de julhet

Estagi 9h–19h Centre de lésers Le Leò, Foish Estagi d’occitan de Nivèl 3 40 €, 30 € pels aderents IEO 09 05 61 69 60 96 ieo09@ieo-oc.org

10 de julhet

Concèrt 21h Centre de lésers Le Leò, Foish Concèrt d’Eric Fraj

lo Centre Occitan del País Castrés prepausa un balèti tradicional a gràtis, amb la participacion del grop Los d’Endacòm. Gratuit

Centre Occitan del País Castrés 05 63 72 40 61 azalais@wanadoo.fr www.ieo-tarn.org

12 de julhet

Camins de Crabas 16h Bibliotèca municipala de Castras Conferéncia musicala sus la craba e lo graile, amb Philippe Cals e Claude Bonnafous. Dintrada liura

IEO 09 05 61 69 60 96 ieo09@ieo-oc.org

Centre Occitan del País Castrés 05 63 72 40 61 azalais@ wanadoo.fr www.ieo-tarn.org

12 de julhet

12 et 13 de julhet

Balèti 18h Castras Dins l’encastre del festenal Extravadanses, organizat per la comuna de Castras,

Estagi Occitan, a l’escasença de Festen’Oc 10h–13h Saurat, la maison d’amont Estagi de 2 còps 3 oras per un public iniciat. Las tematicas,

Lo diari de l’IEO MP n°22

agenda illustradas per la difusion de collectatges realizats en Arièja en 2012, seràn : St Joan d’estiu tradicions e usatges ; Contes e racontes, culhida de contes d’Arièja. L’estagi serà animat per Camilha Bilhac, professora de l’IEO 09. Inscripcion per mail fins al 10/07.

18, 19 e 20 de julhet

12 et 13 de julhet

Festenal Trad’Estiu Foish 2 jorns de taulièrs de libres occitans 19 de julhet tre las 9 oras del matin caminada contada sul camin dels molins de la Barguilhèra amb un contaire e le cercle occitan de Foish (se maissant temps se farà le dimenge), R-V al mercat cobèrt. 20 de julhet tre las 3 oras del vèspre Visita de Foish en occitan. Istòrias e anecdòtas.

Cercle occitan Pèire Lagarda cercleoc.dany@orange.fr

19 de julhet

IEO 09 05 61 69 60 96 festenoc@netcourrier.com www.festenoc.com

Taulièr de libres occitans al Festen’OC Saurat

18 de julhet

Fèsta 21h Plaça Sant Lop, Albi Cançons « de la Revolucion a Jaurés », amb lo talhièr del COR CCOA 05 63 46 21 43 centre-occitan-rochegude@ orange.fr www.centre-occitanrochegude.org

18 de julhet

Camins de Crabas 10h30 Carmauç Passacarrièra (desfilat en musica dins las carrièras del centre vila), animacions musicalas sul mercat, amb lo grop BCBG. Gratuit Centre Occitan del País Castrés 05 63 72 40 61 azalais@wanadoo.fr www.ieo-tarn.org

18 de julhet

Camins de Crabas Passacarrièra sul mercat amb lo talhièr de danças del COC Cercle Occitan de Carmauç 06 15 21 35 21 cocsegala@gmail.com

Lo diari de l’IEO MP n°22

Cercle occitan Pèire Lagarda cercleoc.dany@orange.fr

Camins de Crabas Castras De 10h30 a 11h30 : « passacarrièra » (desfilat en musica dins las carrièras del centre vila), animacions musicalas sul mercat, amb los grops BCBG e Sacaires de Tarragona. De 15h a 17h : animacions, convit a la dança occitana, rescontres entre musicaires sul site de Gorjada. 18h30 : Lançament en paracasudas dins las òrts de l’Avescat de militaris del 8en RPIMA portant la bandièra occitana, acuèlh en musica. A partir de 20h30, plaça Joan Jaurés (sala Gérard Philipe en cas de marrit temps) :concèrts amb los grops BCBG, Sacaires de Tarragona e Corylus ; rescontre entre las crabas e los grailes occitans e los sacs de gemècs, bodegas catalanas. A partir de 23h : Grand bal occitano-quebequés amb Philippe Carcassès e son grop Biscam Pas (plaça Joan Jaurés) Gratuit Centre Occitan del País Castrés 05 63 72 40 61 azalais@wanadoo.fr www.ieo-tarn.org

20 de julhet

Participacion a las - 31 notes d’été Carbona Iniciacion e demostracion de danças tradicionalas

Cercle occitan de Carbona 05 61 97 35 04 michel.peze0456@wanadoo.fr

22, 23 e 24 de julhet

Estivada de Deganhac Deganhac, Lavercantièra Cercle occitan de Lavercantièra 05 65 24 62 82

Festival de musiques, danses et chants traditionnels Stages, soirées concerts et spectacles

LAVERCANTIERE (LOT) LO CARCIN CONVIDA LO MORVAN « LE MORVAN »

Los Barjacaires Tél : 05 65 41 59 02 / 05 65 41 53 21 / gilles.vilard@orange.fr AMTP Quercy Tél : 06.84.41.55.12 - amtpq@wanadoo.fr

Commune de Dégagnac

Commune de Lavercantière

27 de julhet

Participacion a la fièra d’Alban CCOA 05 63 46 21 43 centre-occitan-rochegude@ orange.fr www.centre-occitanrochegude.org

29 de julhet

Conferéncia 17h Centre Occitan Ròcaguda Lectura de tèxtes de Bodon, Delèris, Gorgues...sus Joan Jaurés CCOA 05 63 46 21 43 centre-occitan-rochegude@ orange.fr www.centre-occitanrochegude.org

agenda

Agost 01 d’agost

TRIOC 50 18h30 Lo Grifol 3, car Perotty Albi Mòstra de pintura d’ Eveline Pascal Dintrada liura ADOC Tarn 05 63 53 30 41 www.adoctarn.free.fr

03 d’agost

Fèsta Participacion a l’animacion especiala Jaurés a Bessolet : banca de libres, cant amb lo talhièr de cant del COR CCOA 05 63 46 21 43 centre-occitan-rochegude@ orange.fr www.centre-occitanrochegude.org

03 d’agost

Danças Bessolet Danças amb Lescure Occitan Cercle Occitan de Carmauç 06 15 21 35 21 cocsegala@gmail.com

06 d’agost

Animacion del mercat de nuèit de Carmauç Cercle Occitan de Carmauç 06 15 21 35 21 cocsegala@gmail.com

07 d’agost

08 d’agost

Fèsta 21h Plaça Sant Lop, Albi Cançons occitanas amb lo talhièr del COR

CCOA 05 63 46 21 43 centre-occitan-rochegude@ orange.fr www.centre-occitanrochegude.org

16 al 19 d’agost

Estagi de danças e musicas tradicionalas 9h–12h ; 14h–18h Licèu Louis Querbes 29 car. Maurice Bompart 12000 Rodés Diferents prètzfaits possibles (internat/externat)

Centre Cultural Occitan del Roergue 05 65 68 18 75 o 06 87 88 57 37 contact@ccor.eu www.ccor.eu

17 d’agost

Fèsta Sant Clar de Verdun (12) Cançons occitanas amb lo talhièr del COR

CCOA 05 63 46 21 43 centre-occitan-rochegude@ orange.fr www.centre-occitanrochegude.org

Setembre 05 de setembre

TRIOC 51 18h30 Lo Grifol 3, car Perotty Albi Mòstra de pintura de Nicole Jiori Dintrada liura ADOC Tarn 05 63 53 30 41 www.adoctarn.free.fr

05 de setembre

Forum de las associacions Ostal de la Sava al Toish 05 61 86 70 20 ostausavatoch@orange.fr

06 de setembre

10 de setembre

Cercle occitan de Carbona 05 61 97 35 04 michel.peze0456@wanadoo.fr

Ostal de la Sava al Toish 05 61 86 70 20 ostausavatoch@orange.fr

09 de setembre

10 de setembre

Cercle occitan de Carbona 05 61 97 35 04 michel.peze0456@wanadoo.fr

IEO del Vilafrancat 05 65 29 93 11 francis.alet@wanadoo.fr

Forum de las associacions Carbona « a la prada »

Dobertura d’un talhièr d’iniciacion a l’occitan 18h Sala de las associacions

Corala 18h

Concèrt 21h Cafè associatiu «Les hautsparleurs» Didier Tousis

Lo diari de l’IEO MP n°22

agenda 13 de setembre

Vistalha 10h Vilafranca de Roergue Vistalha en OC, de Vilafranca de Roergue, a 10h del matin, per Jaqui Ten, repais tirat del sac, al martinet del Lesèrt a La Bastida de L’Avesque. Vistalha del Martinet de la Ramonde, l’après miègjorn, per Françis Alet. Participacion de l’IEO departamental. IEO del Vilafrancat 05 65 29 93 11

13 de setembre

Passejada occitana del costat de La Vila 9h30 Vilafranca de Roergue A nòu oras e mièja, rendètzvos davant lo sindicat d’iniciativa (prèp de la comuna) per una visita de la vila menada per Jacki Ten. A doas oras e mièja de l’aprèp dinnar : visita dels martinets del Lesèrt (comuna de Labastida de l’Avesque) amb IEO 12 05 65 45 56 04 ieo12@ieo-oc.org www.ieo12.org

19 de setembre

Per Didier Tousis, «L’Occitània en bicicleta», luòc pas encara causit. Espectacle en serada dins lo Vilafrancat IEO del Vilafrancat 05 65 29 93 11

20 de setembre

Bicicletada Sebasac, al ras de Rodés L’acuèlh de la bicicletada de Didièr Tosís e Lucia Albèrt es prevista lo dissabte 20 de setembre a Rodés. Espectacle a uèit oras e mièja a Sebasac. IEO 12 05 65 68 18 75 ieo12@ieo-oc.org www.ieo12.org

Lo diari de l’IEO MP n°22

20 de setembre

Dubertura del Festival Occitània Tolosa IEO 31 05 61 11 24 87

20 e 21 de setembre

Jornadas del Patrimòni Jornada del 20/09 : Jòc « A la descobèrta de Castras » : es un jòc que vos permés de vistalhar lo centre istoric de Castras, ambe sas caucinas (ostals dels afachaires o calquièrs), noms de las carrièras en occitan e autres testimònis del passat, gràcias a la mapa de Castras e al libreton que lo Centre Occitan del País Castrés (6 carrièra del Consolat - Castras), vos balharà per 4 €. Joan Jaurés foguèt un fervent defendeire de la lenga e de la cultura occitanas. A l’escasença del 100en aniversari de sa mòrt, vos prepausam doas visitas, comentadas en occitan, del Centre Nacional e Musèu Joan Jaurés (2 plaça Pélisson – Castras) : la 1èra visita se farà a 10h e l’autra a 15h Mèfi : lo nombre de plaças es limitat. Jornada del 21/09 : Convidacion a las danças tradicionalas, amb la participacion del grop Los d’Endacòm, de 15h30 fins a 16h30, sus la plaça del Teatre Municipal de Castras. A gràtis. Concèrt polifonic d’un grop femenin, a 17h, al Temple Bèl (10 carrièra del Consolat - Castras). Dintrada a gràtis (participacion liura).

27 de setembre

Danças 14h–17h Centre de Lésers de Lambèrt (Camin del Saillenc - Castras) Estagi, amb Maria-Claudia Benazech, que vos permetrà de descobrir las diferentas danças tradicionalas 5 € pels joves e caumaires, 8 € pels autres Centre Occitan del País Castrés 05 63 72 40 61 azalais@wanadoo.fr www.ieo-tarn.org

27 de setembre

Jornada omenatge a Frederic Mistral Sebasac, sala de la Dolina 9h : Conferéncia 11h30 : Messa en occitan 12h30 : Vin d’onor e repais 16h30 : Espectacle de l’escloupeto 18h30 : Aperitiu musical a la sala de las fèstas 19h : Repais 21h : Concèrt amb los grops : - Castanha e Vinovèl (Musicas tradicionalas mesa al gost de uèi) - L’art à Tatouille (Reggae e electro Occitan) - Bric a Drac (Rock Occitan)

Centre Cultural Occitan del Roergue en partenariat amb Lo Grelh Roergàs e L’escloupeto 05 65 68 18 75 contact@ccor.eu www.ccor.eu

Centre Occitan del País Castrés 05 63 72 40 61 azalais@wanadoo.fr www.ieo-tarn.org

contactes

Contactes de las seccions de l’IEO MP ARIÈJA

Seccion departamentala e Cercle Occitan de Pàmias Prospèr Estieu Espaci occitan 11 carr. Henri Fabre 09100 Pàmias

05-61-69-60-96 ieo09@ieo-oc.org http://ieoarieja.wordpress.com

Cercle local de Foish Foyer Léo Lagrange, 16 rue Noël-Pierre Vidal, 09000 Foix

cercleoccitanfoish@gmail.com

05-61-87-08-27 michel.pezeo456@orange.fr

Cercle local de Legavin Ostau de la Sava al Toish : 96 avenue de Gascogne, 31490 Leguevin 05-61-86-70-20 ostausavatoch@orange.fr

Bolègatoish (Tournefeuille)

jm.leclercq3@wanadoo.fr

GÈRS

Cercle occitan deth Coserans Bibliotèca municipala, Castèl dels viscomtes del Coserans 09 200 Sent-Guironç claudine.rivere-souilla@orange.fr

Seccion departamentala

AVAIRON

Carnaval Gascon (L’Isla de Baish)

biblio.jeune@ville-st.girons.fr

Seccion departamentala e Centre Cultural Occitan de Roèrgue Ostal del patrimòni Place Foch 12000 Rodez

09-54-10-11-41 ieodugers@gmail.com

Associacion Alavetz (Preishac d’Ador)

06-18-34-36-52 asso.alavetz@gmail.com

carnavalgascon@orange.fr

ÒLT

Seccion departamentala ieo46@ieo-oc.org

05-65-68-18-75 contact@ccor.eu

Los barjacaires

Cercle local d’Espalion

PIRENÈUS-NAUTS

gerard.ferrand4@wanadoo.fr

Cercle occitan del vilafrancat jaconet.oc@wanadoo.fr

GARONA-NAUTA

Seccion departamentala Ostal d’Occitània, 11 rue Malcousinat, 31000 Toulouse 05-61-11-24-87 ieo31@ieo31.com

Cercle occitan de Carbona Hôtel de Ville, Placa Jules Ferry,

maxime.souriat@orange.fr

Nosauts de Bigòrra Mairie, 65350 Bouilh-Péreuilh 05-62-93-04-65 ieo65@ieo-oc.org

TARN

Seccion departamentala 3 rue de la Torque, 81120 Réalmont 05-63-79-06-67 ieo81@ieo-oc.org

Centre Cultural Occitan d’Albigés 28, carrièra Rochegude, 81000 Albi

05-63-46-21-43 centre-occitan-rochegude@ orange.fr

Centre Occitan del País Castrés Azalais, 6 rue du Consulat, 81100 Castres 05-63-72-40-61 azalais@wanadoo.fr

ADOC Tarn « Lo Grifol » 3, Carrièra Perròtin 81 000 ALBI

05-63-53-30-41 chaucos2@orange.fr http://adoctarn.free.fr/

Cercle Occitan de Carmauç Maison de la citoyenneté 26 avenue Bouloc Torcatis, 81400 Carmaux cocsegala@gmail.com

TARN E GARONA

Seccion departamentala 307 avenguda de Montech, 82000 Montauban 05-63-03-48-70 ieo82@ieo-oc.org

IEO FEDERAU

Ostal d’Occitània, 11 rue Malcousinat 31000 Toulouse

05-34-44-97-11 direccion@ieo-oc.org

IEO MIÈGJORNPIRENÈUS Ostal d’Occitània, 11 rue Malcousinat 31000 Toulouse

09-62-56-09-91 06-82-23-44-55 ieom-pireneus@ieo-oc.org

Lo diari de l’IEO MP n°22

mèdias

Sites internet www.ieomp.com

Lo site de l’IEO MP ieoarieja.wordpress.com

Lo site de l’IEO 09 www.ieo12.org

Lo site de l’IEO 12 www.ieo31.com

Lo site de l’IEO 31 www.festivaloccitania.com

Lo site del festenal Occitània institut-estuds-occitan32. jimdo.com

Lo site de l’IEO 32

http://www.re-tramontana.org

Lo site de Tramontana www.ieo-tarn.org

Lo site de l’IEO 81 www.centre-occitanrochegude.org

Lo site del Centre Cultural Occitan d’Albigés www.ccor.eu

Lo site del Centre Cultural Occitan del Roèrgue radiogasconha.fr/arcueilh_ alavetz.htm

Lo site d’Alavetz, IEO Val d’Ador www.ieo-oc.org

Lo site de l’IEO

www.aprenemloccitan.free.fr

Lo Site d’Aprenem l’occitan www.emplec.com

Lo site deu servici de l’emplec www.occitan-oc.org

Lo site deu labèl òc per l’occitan www.paginas-occitanas.com

Lo site de las Paginas Occitanas

Lo diari de l’IEO MP n°22

Emissions de ràdio IEO Arièja

sus « Radio Transparence Foix », « De còr e d’òc », cronicas quotidianas cortas, difusadas tres còps per dia : 8h20, 18h50, lo dissabte a 14h e lo dimenge a 11h. www.radio-transparence.org

Cercle occitan deth Coserans

Radio Couserans, le dimars de 18 a 19 oras : Erà votz dera montanha, www.radiocouserans.com

IEO Avairon

RTR (Ràdio Temps Rodés), 107 FM cada dimars a 11h15; 15h15; 17h15 e 20h15 Lo dimars a 9h15 : « La sabor de la lenga » : presentacion d’òbras e d’autors www.radiotemps.com

Centre Cultural Occitan de Roèrgue

Participacion a las emissions occitanas de Radio Totem : D’aicí d’ailà, cada dimenge a 8h00. www.radio-totem.net

Cercle occitan deu vilafrancat

Las passejadas occitanas de CFM, cada dijaus e dimenge (lhevat a l’estiu).

Cercle local de Carbona

Associacion Alavetz

Ràdio Gasconha, L’associacion Alavetz qu’assegura lo foncionament de la web-ràdio. www. radiogasconha.fr

IEO Gèrs

Ràdio País Participacion mensuau a las devisadas, de « las matiadas » de Ràdio País, de 7 oras a 10 oras deu matin, www.radio-pais.com

Centre Cultural Occitan d’Albigés

Participacion a las emissions seguentas de« Ràdio Albigés » : - « Setman’òc » a 8 h30 e lo repic a 15h30; - « Bal Occitan » : dimars a 10h30, e represa a 17h00, dijòus 19h30, dissabte 20h00, - « Tròç de Lenga » : diluns, dimècres, divendres a 9h00, e dimars, dijòus, dissabte a 14h00 oras, dimenge a 9 oras, 12h30, e 16 o30 ; - « Un còp parlèron » : Los dimècres 10h30 e divendres 19h30 ; - « Dans l’air du Temps » : Los dimars 11h00, divendres 14h00, e dimenge 7h30. www.radioalbiges@wanadoo.fr

sus « Radio Galaxie », tota l’actualitat institucionala e tota l’actualitat culturala cada dissabte a 10h00, e redifusion cada dimècres. www.radiogalaxie31.com

Cercle local de Legavin

sus « radio de la Save », Occitània, emission mesadièra, difusada 4 còps per mes.

contact@ieo-olt.org