Lo diari 29 (gratuit) by Aldric IEO Mp

o diari

N°29

Genièr Febrièr de 2016

L a cul tura, en occitan 3 questions a: Claudi Sicre Pagina 14

« Midi espòrt » : Lo rugbi bigordan Pagina 13

« À la Une » Le retrait : Rodín Pagina 16

Lo Diari, La cultura, en occitan – Revista bimestriala de l’IEO Miègjorn-Pireneas – ISSN : 2427 - 5735 11 rue Malcousinat 31000 Tolosa – 4 € (sus abonament)

Edito E ua bona annada entà l’occitan !

Lo Diari et lodiari.com, une publication de l’IEO Midi-Pyrénées 11 rue Malcousinat, 31000 Toulouse Revue bimestrielle sur abonnement, ISSN : 2427–5735 Directeur de la publication : Pierre Loubère Rédacteur en chef : Sébastien Pugin Rédacteur & Maquettiste : Aldric Hagège Rédacteur : Pierre Molin Impression & Routage : Publi Routage Diffusion, Millau Remerciements à nos partenaires, relecteurs, contributeurs et collaborateurs.

Atau coma cada annada, eth cap d’an qu’arrepresenta eth moment entà soetà’s ua bona annada. No’vs pòdi pas assegurar que l’an que vié e sia bon, totun que podem esperar que globaument – entà la societat – e sia melhor que non pas 2015. Entà l’occitan, qu’esperaram que 2016 – annada de cambiaments – e sia ua bona annada. Daubuns signes qu’ac pòden deishar pensar. Alavetz, que vam hèr drin de sciéncia ficcion : véger, imaginar e dà’s drin d’arsec en hèr la lista de las rasons qui hèn que 2016 e serà ua annada de las granas. Tot permèr, 2016 qu’ei entà nosauts un tèrratrem administratiu. Qu’ei l’annada a l’encòp de la creacion d’un ofici public dedicat a la nosta lenga e de la creacion de las navèras e granas Regions. E aqueste còp, que sembla que’s sia passat quauquarren. Arren non serà pas mes coma avant. Dab la grana Region (per segur eth nivèu principau entà ua lenga « regionau »), tot lo monde non deishavan pas de parlar d’Occitania, de crotz occitana e, a còps d’occitan... Tiò e mèma avant d’estar sollicitats ! Qu’assistim a ua cession mediatica e politica de marketing territoriau e la Region vajuda de la fusion qu’avè d’estar la Region Occitania, dab eth sué drapèu, « la sua cultura », la sua unitat... e a còps la sua lenga (que per segur auré d’estar considerada coma l’element fondator daus substantius precedents e non pas quauquarren annèx mes drin ligat). Dab aquera grana Region, au budgèt lenga e cultura que creisherà, que podem pensar que quauques practicas e seràn espandidas. Atau, au mes de junh que’s deuré tier en « Lengadòc-Rossilhon-Meidia-Pireneas » (apellacion que sauvaram entà evitar d’enervar arrís) eth permèr Total Festum partatjat de la Bigòrra a la Camarga. Au segur, aquera nautat, aidada peus mejans dau Conselh Regionau en matèria de comunicacion qu’ei ua bona navèra entà la visibilitat de la cultura en occitan (e tanben accessòriament entau eth sué finançament). Tanben, l’estructuracion dau movement occitan que contunharà, las recèrcas de finançament que seràn escajudas entà desembocar sus avançadas vertadèras e vegedèras. E mes, un daus nostes grops que signarà un contract dab Universal (dilhèu que vegeràm « The Incridible Garuche Band » au Madison Square Garden). Aute element positiu, pendent aquera campanha electorau, qu’entenèm ua auta bona navèra, l’Estivada, eth hestau interregionau culturau en occitan que’s deuré tier a Rodés en 2016. Alavetz, perqué pas sajar d’i créger e de hèr que 2016 e sia ua bona annada entà l’occitan ? Sebastian Pugin

Novèlas - p.4 Ne parlam Escriches de femnas - p.5 Tresaurs en lum Henri P. de Rochegude - p.6 Edicions - p.8 Carta blanca (exclu. abonats) Las Bèlas Letras - p.11 Lo Scopitòne - p.12 « Midi espòrt »- p.13 3 questions a Claudi Sicre - p.14 Le Retrait Rodín - p.16 Ne parlam Le jòc de quilhas - p.20 A la facultat Cançon & trobadors - p22 Lenga - p.24 TV - p.25 Agenda - p.27

Novèlas Cicle de conferéncias-diaporamas d’Alem Surre Garcia, a l’ostal d’occitània Dins l’encastre dels Dijòus de l’Ostal, Convergéncia Occitana a demandat per 2016, una tièra de conferéncias-diaporamas sus la civilizacion occitana a Alem Surre Garcia. Alem Surre Garcia que foguèt dètz e set ans de longa, cargat de la valorizacion de la lenga e de la cultura occitanas a l’ex-Conselh Regional de Miègjorn-Pirenèus, lo coneissem tanben en sa qualitat d’escrivan, d’assagista, organizaire de seradas interculturalas, cronicaire e sobretot conferencièr. Anam profitar amb el, d’una experiéncia fòra-comuna, quicòm coma 600 intervencions publicas dempuèi l’an 2000, tant en Occitània coma a l’estrangièr. Fàcia als absolutismes que siàn religioses o pas, Alem Surre Garcia nos buta a destriar dins l’istòria las religanças e las palancas interculturalas destinadas a melhor questionar las societats contemporanas. Nos passejarà per de camins bartassièrs, aqueles dels Orients d’Occitània, aqueles que menèron del miègjornal a l’indigèn del temps de las colonias. Amb Frederic Mistral, serem menats fins a l’America Latina a rescontrar Gabriela Mistral, qu’obtenguèt ela tanben lo Prèmi Nobel... Se tracha vertadièrament de far comprene que sem en preséncia d’una vertadièra civilizacion, e nomenada atal a dos còps dins l’istòria : la civilizacion dels Trobadors et la civilizacion dicha « miègjornala » del sègle XIX a l’entorn de Mistral. De qué poder rebombir uèi e portar la nòstra pèira, en relacion amb los autres países, a la creativitat mai contemporana. Contact : Convergéncia Occitana (05 61 22 13 31) 23en Concours bigourdan d’expression gasconne Avètz fins al mès de febrièr (le 27) per enviar una participacion escrita entre una e cinc paginas. Organizat pel Conselh General de Pirenèus Hauts, a per tòca de valorizar l’escritura en occitan gascon. Le tèma de l’edicion de l’annada (balhat coma una orientacion generala) es « Nosta Terra ». Per tot saber, vos cal consultar http ://www.cg65.fr/ front.aspx ?PubliId=3246

Un luòc –provisòri– per l’Estancabra !

Dempuèi la barradura de l’Estanquet, existís pas mai de cafè occitan dins la vila ròsa. Fa donc una annada que l’Estancabra, qu’a per objectiu l’obertura d’un cafè cultural en occitan a Tolosa, organiza seradas de sosten (concèrts, contes, quina…). Atal l’Estancabra desirava recampar la moneda necessària al finançament d’un local e a son foncionament. Aqueste luòc aurà per tòca de valorizar la creacion culturala d’expression occitana, de refortir los ligams entre las generacions e entre los abitants del barri e sustot de permetre qu’existisca un endreit ont se pòt parlar, escotar e descobrir la lenga occitana en essent obèrt sus las autras culturas del territòri. E amb la novèla annada arriba tanben una bona novèla : aqueste luòc es trobat ! Enfin, mèfi, es provisòri ! La còla de l’Estancabra obrirà a partir del mes de genièr, dos còps per setmana a l’ancian Estanquet al mens fins al mes d’abril 2016. Vos esperam donc nombroses per la serada d’obertura que se tendrà lo 8 de genièr al ser, 42 carrièra dels Blanquièrs a Tolosa ! Per se tenir al fial : www.facebook.com/estancabra Le Cercle Occitan de Carbona e deu Volvestre, prepara l’annada venenta que deuriá este una bona tinada. Tornen un pauc sus la tardor, le concert de Nadau estèc un bon mejan per hèr veser que l’occitan es pas vièlh ! La sala de las hèsta estèc tròp petita per aculhir tot le monde ! Plan de gens vengueren a l’espèra d’aver plaças de darrer moment, ni avèc pas gaire.

N°29 – Genièr Febrièr

Ne parlam

Escriches de femnas tarnesas

odèm dissertar un moment sus l’interès de consacrar antologias e libres sonque a las femnas, es que caldriá pas melhor las integrar vertadièrament dins la literatura ? Bon, aquò dit, esperant aquela revolucion avèm le secors de libres coma Escriches de femnas tarnesas. L’antologia presenta tèxtes variats (racontes, contes, poèmas, testimònis, cridas...) de quaranta-uèit femnas que demòran o an demorat dins Tarn. Le lector i trobarà voses plan diferentas las unas de las autras. « Aquela diversitat empacha pas que las autoras son ligadas per un comun amor de la lenga. Las davancièras la parlavan naturalament, aquelas dels nòstre temps l’an reconquistada. Totas l’an utilizada per nòstre mai grand plaser. Nos dison que se pòt tot dire en occitan : lo temps passat coma lo de deman, la fantasiá coma lo dòl, l’amor coma l’amarum » Sèrgi Labatut. Nos dison sustot que cal pas jamai enclaure la lenga e sa literatura dins question de genre, temps, luòc... A.H. Escriches de Femnas Tarnesas, Ramon Ginolhac, IEO Tarn ; 15 x 21cm ; 224 paginas ; 18 €.

Lo Diari : abonatz-vos ! Lo Diari pendent 1 an, siá 6 numeròs ; 32 paginas e 4 rubricas exclusivas ; un exemplar adreçat per corrièr en çò vòstre = 24 € Podètz utilizar aquel bulletin, le copiar sus papièr liure o le telecargar sus lodiari.com/le-magazine.

Nom – Association – Structure : �� Prénom : �� Adresse : ��

Completar lo mai legiblement possible. Tornatz-le, �� amb le pagament per chèc a l’òrdre de « IEO MP » a :

IEO MP – Lo Diari Abonnements 11 rue Malcousinat 31000 TOULOUSE

Code Postal : �� Ville : �� e-mail : �� N° de téléphone : ��

Tresaurs en lum amb lo Cirdòc-Mediatèca occitana Henri Paschal de Rochegude l’occitan de las Luses. La Médiathèque PierreAmalric d’Albi consèrva dins sas colleccions l’importanta bibliotèca de l’albigés Henri-Paschal de Rochegude actor màger de l’estudi de la lenga d’òc de la debuta del sègle XIX e precursor dels estudis sus l’occitan meRetrach de l’Amiral Rochegude dieval. Compilator minuper Ch. Escot, detalh. ciós de cançons occitanas Colleccions Espital d’Albi. dempuèi las cançons de trobadors fins als nadalets, es tanben l’autor d’un dels diccionaris de rimas occitan mai ancian. Henri Paschal de Rochegude, nascut a Albi lo 18 de decembre de 1741, oficièr de marina e deputat als Estats Generals en 1789 es un erudit, poliglòt e bibliofil que s’interessava mai que mai a la lenga e la literatura occitanas. Òme de son sègle, participa a mai d’una expedicion en Índia, dins las mars australas e sus l’Ocean Atlantic per la Guèrra d’independéncia dels Estats-Units. Revolucionari moderat, s’investís politicament pendent la Revolucion francesa, sèi a la Constituanta e a la Convencion, puèi es nomat contra-amiral en 1793. Es a partir de 1800 que se retira dins sa vila natala e que se consacra a la compilacion de tèxtes ancians de la literatura d’òc en fin de los rendre accessibles al public. Sas coneissenças generalas, sa curiositat, son temperament de cercaire e son esperit scientific, li permetan de redigir una òbra excepcionala. Es per sos dos obratges pareguts en 1819 : lo Parnasse “Recueil de chansons, poésies modernes au nombre de 211 en langue vulgaire du Midi” (Ms.9), amassar las cançons de trobadors. Lo manuscrit 9 de la bibliotèca Rochegude es un recuèlh de 222 tèxtes de cançons e autras pèças en lenga meridionala. Son a l’encòp de cançons d’amor, de cançons borlescas o licenciosas, de « nadalets » e altres tèxtes religioses, de cançons politicas… Se lo nom d’autor es indicat per d’unes tèxtes, nos podèm demandar se Rochegude es pas l’autor de qualquas cançons. D’unas, compiladas dins aquel manuscrit, se rescontran de còps dins aquela debuta de sègle XIX, se retròban per exemple de tèxtes analògs dins lo recuèlh de cants dels fraires Rigaud de Montpelhièr, obratge que figurava dins la bibliotèca de Rochegude.

occitanien e l’Essai d’un Glossaire occitanien pour servir à l’intelligence des poésies des troubadours, que Rochegude fa figura de precursor. Son òbra se distinguís a l’encòp per la massa de la documentacion collectada (tèxtes inedits dels sègles XII e XIII) e per son apròchi metodic del subjècte que concernís tant la descobèrta dels tèxtes ancians que l’estudi de la lenga. Lo Parnasse occitanien, antologia de tèxtes dels trobadors, conten de pèças en vèrs pacientament reculhidas dins las bibliotècas pendent sos sejorns parisencs. Per son ample son òbra dobrís la via a l’estudi dels tèxtes ancians e a la sciéncia naissenta que prendrà lo nom de filologia romana e que François Raynouard, un de sos correspondents, ne devendrà lo fondator. Al fial de sas recèrcas eruditas, Rochegude constituís una abondosa e preciosa colleccion d’obratges e de manuscrits, que foguèron legats a sa mòrt, lo 16 de març de 1834, a la vila d’Albi. Dempuèi un an, lo Centre occitan Rochegude, la mediatèca d’Albi e lo CIRDÒC se son associats per metre a disposicion del public los manuscrits occitans de Rochegude, son desenant numerizats e accessibles en linha sus Occitanica a l’adreiça : www.occitanica. eu/rochegude.

Còpia manuscrita de particions trobadorescas seleccionadas per Rochegude al dintre del manuscrit d’Urfé (tanben nomenat Lavallière), conservat a la BnF. Colleccions Mediatèca Pierre-Amalric d’Albi, Roch. Ms. 16.

« Le Parnasse occitanien », (Ms. 1), los premicis de la resurreccion dels trobadors Rochegude per son Parnasse occitanien entrepren la resurreccion de la glòria literària occitana. L’obratge que se presenta coma una antologia de tèxtes ancians se caracteriza per un apròchi novèl, rigorós e metodic que diferís de las compilacions anterioras. Dins l’Essai de Glossaire occitanien, (Ms. 1bis) Rochegude expausa sa teoria de l’origina de las lengas romanas, particularament de la lenga d’òc, sa vision de l’evolucion de las lengas e sas remarcas sus l’etimologia que serviràn de punt de partença als estudis romans.

N°29 – Genièr Febrièr

Edicions

Alman’Òc Coma de costuma le cercle occitan Pèire Lagarda de Foish, sòrt son Alman’Òc ! Las annadas se seguisson mas son pas jamai las meteissas. L’Alman’òc tapauc. Doncas, aicí l’avètz tot fresc sortit de l’estampariá. Fòra le lagui e las ànsias dels darrièrs jorns de boclatge, prenon totjorn fòrça plaser a-n-aquel trabalh e nosautris al legir. Nos confòrta tot çò que ja sabiam : la lenga occitana, la lenga nòstra es un tresaur que nos cal servar ! E coma dison : « Entre totis, farem tot » 8 €, 130 p. Cercle local de Foish : cercleoc@orange.fr

Alman’Òc

2016

Realizat pel Cercle Occitan Pèire Lagarda IEO -FOISH

Conda’m eth Coserans

ü POUR COMPLETER LES COURS DE FRANÇAIS, HISTOIRE, GEOGRAPHIE, ECONOMIE, SVT, OCCITAN…

Ua maleta pedagogica bilingua occitan / francés editada peth Ostau Comengés e era Agéncia de DesveloUn double DVD avec pament dera Economia >des Culturala deth Coserans vidéos-support Aquera maleta, produïta a 70 exemplaris, que contenc :

- 2 DVD, en ame ua céntia de testimoniatges en occitan declinats en tres tematicas, de vielhas credenças, eths Coseraneses ena 2da Guèrra Mondiala, tròces de vita en Coserans. - un CD-rom, en ame documents iconografics, transcripcions e traduccions deths testimoniatges, fichas pedagogicas naths arregents e naths professors (d’Occitan, d’Istòria, de SVT…), - ua frisa cronologica, - ua carta deth Coserans. Era maleta que poirà tanben prestada naths establiments escolaris e naths servicis Joenessa. Se’n voletz saber mès sus era maleta, se la vos voletz hèr prestar, que mos podetz contactar dirèctament : ostaucomenges@orange.fr

> Trois séries de fiches pédagogiques avec des activités

Flors de Gasconha > Un CD-ROM avec des documents complémentaires : des photos, des archives et des articles…

Un libre d’Amadèu BARIS

MALLETTES DISPONIBLES DANS TOUT LE RÉSEAU ÉDUCATION NATIONALE (09) ET DISPONIBLES AU PRÊT.

Contact: Eth Ostau Comengés – Jean-Paul FERRÉ ostaucomenges@orange.fr 05 61 04 49 24

jean-francois.brunel@pays-couserans.fr La màger part d’aqueths poèmas que pertòca la natura, au país gascon, 05 61 66 98 90 sas gents e sas costumas. Dilhèu que’us trobaratz de valor desparièra, sustot que la poesia « classica » e sembla estar passada de mòda. Mes si, per cas, avetz autant de plaser a’us léger com jo n’avoi a’us escríver e a’us arrecaptar, lavetz que m’i serèi plan escadut. Amadèu Baris

ADECC – Jean-François BRUNEL

PER NOSTE Edicions 34 Ter Plaça deu Heralh - 64300 ORTÈS www.pernoste.com - 05 59 67 07 11

N°29 – Genièr Febrièr

Calendièr L’annada 2016 en occitan ! Lengadòc 2016 Natura : un supèrbe calendièr amb 25 fotografias colors del Joan-Loís Caparròs, nom dels meses e dels jorns en occitan e una fuèlha d’entresenhas. Per un polit present o un plaser per cada jorn. A4, 12 € (+3 € de mandadís), mèfi : tiratge limitat. Comanda a tornar a : IEO-Aude BP 51042 11860-Carcassona Cedex http ://occitan-aude.over-blog.com/

Gents del Segalar Tòrna Gents del Segalar ! Fa cinc ans qu’èra agotat, fa cinc ans qu’èra demandat. Per nòstre plasèr –e nòstre saber– Cordae/ La Talvera torna editar « l’ouvrage d’ethnohistoire sur le Ségala tarnais ». Quatre annadas, 5 000 personas, 560 paginas e mai de 400 imatges. Accompagnat d’un disc (o d’una K7). Totas las informacions per comandar son sus www.talvera.org/multilang/publication-73.html

Glòria e Misèra Los Amics de Joseph Vaylet e lo Musèu Joseph Vaylet vos convida lo dimècres 16 de decembre de 2015 a 17 oras a la Maison Comuna d’Espaliu a la presentacion del recuèlh de poèmas de guèrra de Joseph Vaylet Glòria e Misèria que ven de paréisser. Al lendeman de la Granda Guèrra, Joseph Vaylet voliá publicar sos poèmas escrits al còr de las trencadas, mas son projècte poguèt pas abotir. Los Amics de Joseph Vaylet, per èsser fidèls als desirs del poèta quant a la publicacion, an conservat lo títol de l’obratge, lo dessenh de la primièra pagina de cobèrta, los poèmas e se son permeses d’annexar qualques tèxtes escrits posteriorament. De fait, Joseph Vaylet aviá volgut, tot al long de sa vida, perpetuar lo remembre d’aquela tragèdia e omenatjar los Peluts, sos fraires d’armas que la vida foguèt brigalhada. Ara lo recuèlh es disponible. Los soscriptors poiràn traire lors exemplars.

N°29 – Genièr Febrièr

La Nadal Box del Grelh Roergàs 19 livres à -50% ! • Joana d’Aimé, Calelhon-Seguret – 5 € ; • Sul fum de Viaur, Cazals Alban – 3,50 € ; • L’òme del cap del lòc, Cazals Alban – 3,50 € • Poètas de la val d’Òlt, Grelh Roergàs – 6 € • La bèstia del Larzac, Balard Iveta – 6 € • Aubrac e Viadena, mon pais, Laporte Marcel – 9 € • L’afar Fualdès : qué n’en sabèm uèi, Bòni Maurice & Batut Amans – 6 € • Quand se passejan las trèvas, Tastayre Aimat – 7 € • Mots et expressions de la vie rurale en pays d’Oc, Falissard Renaud – 12 € • Un rai de solelh per cada jorn, Portalier Yvonne & Bòni Maurice – 8 € • Ombras criminalas sus l’estivada, Tastayre Aimat – 8 € • Racontes del Quatre Vents, Bòni Maurice – 9 € • Mistèri a l’estadi, Tastayre Aimat – 7,50 € • Sèt estelas al cèl roèrgas, Vaylet Josèp – 2,50 € • Lo nòstre Roèrgue Aimat (II), Bòni Maurice – 5 € • Contes de la Nalta Viadena, Bòsc Zéfir – 4 € • Contes de Sibòt (Contes de Ricon de Laurens), Fournier Enric – 5 € • Contes e Novèlas del Roèrgue n°5, Contes vertadièrs, Vaylet Josèp – 2 € • Contes e Novèlas del Roèrgue n°7, Contes del Castanhal, Vedel Jacques – 2 € Les prix indiqués tiennent compte de la

L'Ostal del Patrimòni

réduction ; offre valable dans la limite des

Grelh Roergàs

stocks disponibles.

Place Foch

Frais de port de 2 € par livre

12000 RODEZ

Commande et règlement par chèque à l'ordre

05 65 68 18 75

de Grel Roergàs.

grelh.roergas@gmail.com

Paginas reservadas als abonats ! Lo diari, version Premium : • 1 an • 6 numeròs • 32 paginas e rubricas exclusivas • Un exemplar de la revista adreçat per corrièr directament en çò vòstre • 24 € per an

Vous abonner : 1 an 6 numéros 24 € (prix unique) Nom – Association – Structure : �� Prénom : �� Adresse : �� Code Postal : �� Ville : �� Pays (si autre que France) : �� Adresse e-mail : �� Numéro de téléphone : �� L’IEO Midi-Pyrénées – Lo Diari s’engage à ne pas diffuser ces informations. L’abonnement est valable pour six numéros à compter du numéro suivant la réception du paiement. Tout nouvel abonnement reçu immédiatement avant ou après le bouclage du numéro en cours est reporté en conséquence. Abonnements hors France métropolitaine, nous contacter.

Podètz utilisar aquel bulletin, le copiar sus papièr liure o le telecargar sus lodiari.com/le-magazine, lo completar lo mai legiblement possible. Tornatz-le, amb le pagament per chèc a l’òrdre de « IEO MP» a :

IEO MP – Lo Diari Abonnements 11 rue Malcousinat 31000 TOULOUSE

Le Retrait Rodín : « Far existir una poesia occitana d’ara » Poèta, cantaire, musicaire, Rodín s’apròpria la lenga occitana e l’obrís cap a d’asuèlhs nòus de formas divèrsas. Après un tròç amb un rapper de New York que lo clip foguèt realizat per Piget, nos arriba ara amb un projècte mesclant

poesia e musica. De mai, es a preparar un album solo que sortirà en 2017. En espèrant aquò, Rodín respond a nòstras questions sus la dralha creativa que seguís, sos projèctes e lo label que montèt : Pantais Recòrds.

Vos podètz presentar rapidament ? Rodín : Siáu Rodín. Me definissi coma un poèta de lenga occitana promier. Mai lèva pas que per ieu la poesia pòu aguer mant’unei biais d’expression, es pas sonca un estile literari. Per aquò siáu tanben musicaire, cantaire, fau de dessenh, ai mai d’un biais d’expression mai son totei complementaris e caminan cotria sus la mema dralha. Ai començat la musica e la poesia a l’atge de 11 ans mai o mens, mon paire èra musician e òme de teatre, e ma maire èra professora e afogada de poesia : Char, Eluard, Aragon, Prévert, ai creissut emb’ elei. Siáu naissut en Alemanha, puèi a tres meses siam partits viure a Rabat au Maròc per 6 ans, puèi avèm viscut 8 ans au Caire en Egipte e fin finala 2 ans a Beirot au Liban. Aviáu 15 ans quand siáu arribat en França, e parlavi francés, alemand, anglés e arabi. Mai dau costat de ma maire aviáu ja la lenga occitana dins l’aurelha : per ela, bòrd que frequentèt la còla de Mont Jòia estent joina e que me cantava o me grondava de còps en provençau, e per un collèga sieu de Beirot : Denis Capian, ara òme d’escrich e de cultura dau moviment occitan que viu en Ardècha. Es èu promier que me metèt la grana dins l’aurelha en me fent escotar Massilia Sound System e Fabulous Trobadors, aviáu 13 ans. Quand tornèri en França ai començat per far de hip hop en francés au licèu embé Denis Sampieri, e d’escriure de poesia dins de fòrmas variadas : classicas (sonets en alexandrins) o mai liuras e inspiradas dei surealistes. Aguèri de mau a trobar ma plaça, a l’estrangièr èri marselhés, en tornant aquí èri l’estrangièr. E puèi me mancava quauquaren, en Egipte aviáu apres l’egipcian per carrièra e l’arabi classic a l’escòla, aviáu ja una cultura dau parlat locau e la

trobavi pas en cò mieu. E un jorn ai descobèrt que i aviá una lenga, qu’èra la lenga de mei reires, qu’aviá un nom e una istòria. Partent d’aqueu jorn, ai decidit de trobar de locutors naturaus, e siáu anat far de collectatge en cò mieu autorn de la mar de Berra. Ai aprés coma aquò. Es a n’aqueu moment qu’ai descobèrt tanben lo Còr de la Plana e que ne’n fau partida uèi encara. E dempuèi me siáu investit tant coma ai poscut per la lenga nòstra : pendent 4 ans a l’Ostau dau País Marselhés coma sòci puèi president e professor de lenga, sus lo projècte de vestits espèra un pauc qu’es encara en soscadissa, sus mant’unei obratges de grafisme per la Malcoiffée, lo Còr de la Plana, e d’autrei gropes o associacions, fau partida dau collectiu Dètz dempuèi 2011, ai montat mon labèl Pantais Recòrds, e fau partida dau collectiu FEM montat per ma sòrre e ieu. Dempuèi d’annadas trabalhi coma director e compositor per de gropes vocaus coma La Roquette, Misè Babilha, Enco de Botte, faguèri tanben lo generic nòu de Viure al País, e ara me consacri de mai en mai a ma carrièra personala.

Nos podètz parlar de la realizacion de la cançon « Indignats » e del tornatge del clip que se faguèt amb Piget ? R. : Coneissi Amic Bedel dempuèi un temps que sabi pas pus comptar. Es un amic que pòrta ben son nom, e demorarà per ieu tant coma lo monde ligat au projècte indignats, coma lei motors de ma presa de paraula. Me sembla qu’èra en 2010 o 2011 que comencèt. Un amic mieu, Juan, que se fa sonar Phonkhead me prepausèt de far de musica electronica, èra son tipe de musica e voliá provar çò que donariá embé d’elements occitans, pensaviam utilizar d’instru-

N°29 – Genièr Febrièr

ments tradiconaus, sabiam pas tròp. E puèi lèu me presentèt un amic sieu : Shon, un rapper de New York que passava a Marselha embé de membres dau Wu Tang per un concèrt. Shon a d’originas amerindianas, e avèm parlat de minoritats, de la situacion de l’occitan, e tot aquò li parlava fòrça e avèm decidit de far un tròç ensems. Juan emb’ un autre tipe que se ditz le Discobole avián fach un instrumentau e me l’an prepausat, ai escrich e enregistrat mei partidas, fach una traduccion en anglés per Shon e èu a fach una mena de respònsa en anglés. Ai enregistrat a Marselha e èu a New York, tot s’es fach per Skype en dos jorns. Puèi Amic escotèt lo titre e voliá far un clip, perqué èra important per èu que i aguèsse en occitan una musica tala, un musica produsida au meme nivèu que lei produccions americanas. Se faguèt qu’aviam un concèrt a New york embé lo Còr de la Plana a Carnegie Hall, doncas avèm recampat lo monde : lo chef op Benoît Pain de Paris, lei dos comedians a New York, Shon, e avèm rodat lo clip ailà en doas nuèchs. L’idèa èra pas de dire « regachatz siam occitans e siam anats a New York » mai puslèu de se servir de tota aquela imatjariá capitalista per li far dire lo contrari. Avèm vougut emb’ aquesta cançon nos servir dei còdis de la musica e de l’estetica mainstream per far passar un messatge engatjat, es clarament e explicitament una cançon anti capitalista. Mai sabi pas s’aquò fuguèt pron comprés. I aviá pas de ligam embé lo moviment deis indignats, èra just l’epòca, una crida dau moment. Aquò fuguèt pasmens per ieu la debuta, embé lo sostenh d’Amic e Juan ai contunhat d’escriure e començat a soscar a un album solo qu’es encara en preparacion e que sortirà en 2017 seguit d’una virada. I aurà d’autres clips produsits per Piget, me sembla que nòstei trabalhs son bessons, Amic es coma mon grand fraire, siáu quauqu’un de fòrça estacat a l’uman, au relacionau, imagini pas de far de cinèma autrament qu’embé Piget. Lo clip que ven es diferent : podèm dire quasi que ma musica es la benda son d’un film d’Amic Bedel. Me languissi de lo sortir. Poesia e musica semblan importantas dins las vòstras creacions artisticas ; cossí aquò se mescla e cossí se passan las collaboracions amb los musicaires ? R. : Exactament. Per ieu la musica es un biais d’exprimir ma poesia, meme dins indignats, tròbi que lo tèxte èra pron poetic e imatjat. Bensai tanben que dins un recanton m’imagini que l’eritatge culturau qu’ai causit a 20 ans, es aquò : escriure e far existir una poesia occitana d’ara, coma un resson ais aujòus trobadors que son sempre sortits e cosinats a totei lei sauças, levat que pus gaire de monde fa çò que fasián : mestrejar mai d’un art, e subretot aqueu de jogar embé la lenga, embé lei

nivèus de compreneson e lo biais de metre aquesta lenga en musica. Es una causa qu’oblidam malurosament : la mestreja. Èstre mèstre de nòstra lenga, l’inventar, la traïr. Tradicion e Traïson an la mema rasiga latina, tot es una question de conéisser pron çò que leis ancians nos laissan per lo transformar embé justessa e onestetat. Siam deman, per ieu l’occitan es pas una causa dau passat, puèi que l’ai pas eritat. E la musica que fau, es tanben aquò : una traïson dei musicas que la vida me laissèt : lo hip hop, lo cant tradicionau, lo rock e la musica aràbia, tot aquò viu en ieu e voliáu trobar la justa mesclanha entre tot aquò. Es per aquò que mon album pren de temps. Lei collaboracions embé lei musicaires, son mai que tot umanas, son de gens qu’aimi. Son de gens qu’aimi sa musica, e que me noirisson umanament e artisticament. Dins mon album tot s’es fach coma aquò, de rescòntres, de monde que m’an tocat, i a de monde dau Brasiu, de familha Artús, de la Mal Coiffée, de la Roquette, d’ILIXO, de musicaires marselhés que jògan embé IAM. Meme lo tipe que fa lo son, lo conoissi dempuèi 18 ans, e es un bòn, li fau fisança e son trabalh es pas lo mieu, mai lo sieu pòu cambiar la figura dau mieu. Ai pas fach de causidas en foncion dei « competéncias », jamai, seguissi mon còr. Per exemple Laetitia Dutech qu’es dins la Mal Coiffée, a la basa jogava de batariá, mai sabi pas, se sentiá pus pron en fisança emb’ aquò, mai li ai demandat de jogar de batariá sus un tròç mieu, e a la fin a fach un duo improvisat embé Roman Baudoin, e es tarrible. Es aquò lo mai important : la fisança e l’amistat. La vòstra poesia pren una forma benlèu mai numerica que çò que tenèm la costuma de veire : es una causida ? R. : Pensi qu’es una question d’epòca e de pragmatisme. Far un libre pren de temps e demanda de sòus. Tant coma far un disc. Entre temps, lo numeric es pertot. E ieu vòli l’occitan, e ma poesia pertot. Alòrs publiqui sus Twitter, es interessant, perqué es un format redusit. Es una mena de haiku numeric. Mai tanben i a un costat instantanèu, siáu pas un obrador de la poesia, cerqui l’essenciau, lo subran. Abans mandavi ma poesia per sms ai personas que concernissiá, puèi me siáu dich qu’èra pas sonca una causa privada. Fau pas embarrar nòstra lenga dins lo cercle privat, subretot se la vestissèm de sei mòts e sons lei mai polits. Fau la far veire e ausir au monde tot. E lo numeric permet aquò. M’empacha pas d’aguer un projècte de poesia urbana sos fòrma de pegasolets e afichas per exemple. Mai dins aquesta question i a tanben una debuta d’explicacion dau titre ARA.

N°29 – Genièr Febrièr

A.U.B.A. es un pichon projècte ARA es una òbra poètica e diriáu, es una aventura puslèu. musicala que podèm escotar sus Ai dançat Es... lo rescòntre entre ieu e Erwan vòstre site internet, es aquò ? Sus lo monde endormit Billon e Charles Villanueva totei Coma se passèt sa realizacion ? dos musicaires dins lo grope de A la debuta ARA deviá èstre un Coma un fiu de seda banhada metal montpelhierenc WeaksaW. libre en collaboracion embé Nico- Sus un fuec amorçat Erwan es tanben lo fraire de Tilas Godin de familha Artús que fa touan de Du Bartàs, canta dins lo de fotografia. Mai lèu me siáu renBarrut, e dins dos autres projèctes dut compte que voliáu far ausir la D’un pas sens pes embé ieu : UÈI e SORN. Avèm delenga de ma poesia, pas sonca per cidit simplament per enveja de far lei non occitanofòns, escrivi en Ai esquichat la brasa de musica ensems, de prene d’insprovençau maritime, es un son. Que l’auba aviá truments, e de partir 3 jorns emLo voliáu partejar. Mai enregistrar barrats dins un ostau de Cevenas, just ma vòtz, me semblava paure. Afrescolida e escriure, compausar e enregisAlòrs ai agut l’enveja de ne’n far trar tot sus plaça. Avèm fach dos un disc cort, que conta una istòria, « Desvelh », Ara titres : un d’un tèxte mieu : « jorn una mena de jornada, e ai lèu tronovèu », e un autre d’un tèxte de bat autorn de ieu lei musicaires que faliá per aquò. Voliáu un objècte musicau sens eti- Jòrgi Reboul : « plòu ». Encara un còp i aviá una queta, e que fariá resson tanben ai disques de Ives recèrca d’instantanèu, de situacion. Es un projècte Roqueta o André Neyton, un pauc experimentau, discografic, pensam pas ne’n far de concèrts. Es narratiu. Cada musicaire qu’ai contactat aviá mai o un ambient puslèu folk e acostic, mesclat de sons mens ja fach de musica experimentala e totei èran d’ambient, aquí i aviá de fuèc e de pluèja, l’avèm pron dubèrts. Ai recampats mei poèmas en 5 tèxtes, gardat. Anam contunhar de nos recampar coma mes dins un òrdre cronologic, e distribuit a cadun aquò embé aquestei constrenchas, e quand aurèm en foncion de sa personalitat, umana e musicala. La pron per sortir un disc lo farem. Es pas mon projècte principau, que demòra soleta causa que li ai demandat èra que lo tèxte sigue audible en entièr. Degun a poscut escotar lei tròç mon album : « pantais clus ». Sus aqueu, escrivi, deis autres abans que tot sigue acabat, levat ieu. Au compausi tot. Convidi de monde per tornar jogar nivèu visuau, voliáu far dintrar lo monde dins mon de partidas, mai es vertadierament mon obratge univèrs, coma per far una transicion vèrs mon al- lo mai pregond. Tant au nivèu de la musica coma bum que sarà fòrça intime. Es una fòto de ieu, mas- de l’imatge. Ai trabalhat embé un fotograf e una cada a mitat per de motius qu’ai dessenhat dessús, illustratritz americana, vòli far un objècte d’art, e lo libret es fach d’una fòto panoramica de Kan- una causa preciosa. Aimi pas coma pauc a cha dahar en Afghanistan qu’ai trobada en cò de mon pauc lo disc es devengut un objècte promociopaire. Mei parents se son rescontrats ailà, e mon nau. Donam de quilòs de cds promocionaus a de paire moriguèt l’an passat. Èra important per ieu. monde que leis escotan pas. Pensi que fau tornar A ges de ligam dirècte embé lo contengut dei tèxtes, donar de valor a l’objècte. Senon lo numeric es ben pron, gasta ges de pamai una part de ieu vèn d’aipièr, es disponible pertot e là, d’aquest Orient. E puèi lei tot lo temps. Pensi que de far trobadors disián èlei que lo un disc sus un supòrt fisic, Khorassan perse èra lo breç es un acte de creacion tant de l’amor. ARA es una istòria important coma lo contend’amor, son breç bensai es gut. Sus aquò vòli èstre un ailà tanben. ARA sortiguèt artisan de l’objècte cultuen promièr en version nurau. Encara aquí per ieu i merica per de rasons de buda un resson dei trobadors e gècte, sortirà lèu en cd e puèi de l’art totau. Parlarai mai en vinil. en detalh d’aqueste projècte pauc a cha pauc. I aurà un Ai vist tanben que sètz promier titre que sortirà a preparar un projècte que embé un clip nòu per Pise ditz A.U.B.A. Quina forget, donarà la color generala ma prendrà ? Es qu’avètz d’aqueste disc. d’autres projèctes de venir ?

N°29 – Genièr Febrièr

Pantais Records Pantais Recòrds naissèt a la seguida de mon enveja de far un disc solet. Voliáu pas obedir a n’aquesta lei que tot se passa a París. Aviáu absoludament pas enveja de defendre mon projècte fàcia a de monde que, mema de bòna volontat, aurián totjorn agut aquesta frasa dins un caire de la tèsta « mais c’est en occitan ». Aimi l’independéncia tanben. Voliáu pas aguer a negociar de questions de budjècte, de grafisme o de contengut artistic. Sabi çò que fau e onte vòli menar ma barca. Alòrs ai montat un labèl. Ai mes totei meis economias dins aqueste projècte. Vòli pas de subvencions nimai. Siáu per l’independéncia economica tanben, es riscat, mai se riscam ren de que serve de viure ? Es per ieu un acte militant. Siáu occitaniste. Es estat creat oficialament l’an passat, embé una còla de tria, de monde professionaus e implicats, interessats e interessants. I a François Huguet, occitanofòn de Losèra que viu a París, jornalista e doctorant a la Sorbonne, es lo president, la clavaira es Mélodie Perrin que fa partida de La Roquette, e qu’es cargada de produccion per lo grope e d’autreis estructuras, e dins lo C.A. i a Caroline Dufau, cantairitz dins Cocanha, Bab el Khorassan, sòcia dau collectiu Dètz, Noémie Calmel qu’es encargada de produccion dins mant’unei festenau e eveniments d’art contemporanèu, e tanben ma manager, e Denis Sampieri, musicaire dins lo Còr de la Plana, Uèi, e productor de musica electronica. Es un foncionament associatiu. Mema s’es ieu que l’a montat, es important per ieu de lo far emb’ elei perqué sei vejaires, ponch de vistas e competéncias, son pas lei mieunas. Avançam ensems. Avèm montat a Marselha un talhièr de serigrafia e d’estampariá. Volèm que totei nòstei produccions fisicas siegon d’objèctes precioses, dins lo sens que saràn fach per d’umans aquí au nòstre, que trabalhan embé passion. E d’èstre independent m’a aprés una causa : far un objècte artisanau de qualitat còsta pas tant mai car que de lo far dins una usina en seria. Pensi que fau valorizar l’artisanat, e lo trabalh a dimension umana, meme dins la musica. A la debuta èra soncament per mon album. Mai lèu me siáu dich que voliáu far aprofiechar d’aquò a d’autrei gens. Lei promièras causidas se son fachas naturalament : ILIXO son dos fraires dau caire de Pau, que jògan d’arpa e de sansonha, fan una musica instrumentala mai la lenga li es presenta, son fòrça ligats a son territòri e en meme temps fan que compausicion, es pas de musica tradicionala. Aviáu entendut sa demo i a d’annadas, dempuèi trabalham sovent ensems : Valentin a fach un tròç sus ARA, lei dos saràn embé ieu sus scèna per lo live de mon album

solet, e dins mon album ai utilizat sa musica tanben. Puèi la Roquette, es un còr de fremas d’Arles, trabalhi emb’ elei dempuèi d’annadas, li aviáu ja escrich de cançons, e an participat a mon album tanben, doncas s’es fach naturalament quand an decidit de far un disc. Ne’n fau la direccion artistica, li vau participar coma autor, compositor e organizi lei participacions deis autres musicaires, i aurà per exemple Aqueles sus un tròç. E fau la gestion grafica de totei lei projèctes. Puèi vendràn A.U.B.A., Uèi e Sorn. La dralha principala es de produsir de musica occitana d’ara, embé lo maximum de novèutat. Per exemple seguissi de près çò que fa Alidé Sans. Avèm parlat mant’unei còps, pensi qu’un jorn trabalharem ensems. I aurà de còps dins d’unei projèctes de musica tradicionala, mai voliáu tanben tornar trobar lo vam de Ventadorn e Revolum, a l’epòca i aviá mai que tot de tèxtes e de musicas novèus. Puèi qu’es un labèl associatiu, l’important es tanben de far en sòrta que l’artista posque ganhar un pauc mai que s’èra dins una ret de labèl a l’anciana, embé un distributor, e tot aquò. Volèm un rapòrt dirèct embé lo public, e fidelisar lo monde tanben embé la qualitat deis objèctes fisics. Cèrqui tanben, bensai embé fòrça simplesa, a crear un vam de creacion novèla, mostrar a una generacion mai joina bensai que seis idèas son benvengudas, que se son pron fòrts dins la mestreja de la lenga e de la musica e qu’an una prepausion vertadièra, i a un endrech onte leis escotarem e se podèm leis ajudarem. Es çò que s’es passat embé ILIXO, son joines, e tre la debuta ai cresegut dins sa joinessa, de còps fan de causidas que bensai au fons de ieu me disi que son « d’errors de joinessa », mai leis empachi pas, pensi que mon ròtle aquí es de leis acompanhar, leis ajudar a s’espandir sus una dralha segura. Es coma aquò que vesi mon trabalh de director artistic, cèrqui pas a lei cambiar ni a impausar una vision mieuna qu’auriáu, mai ai besonh de passar de temps a descobrir l’univèrs d’aquestei artistas, per poscar leis metre en valor embé justessa. E la justessa pren de temps. Entrevista realizada per Pierre Molin, Illustrations & couverture : Photos, Santi Oliveri ; dessin, Lauren Napolitano Per ne veire (e ausir) mai : www.rodiin.com musica.rodiin.com www.facebook.com/pantaisclus twitter.com/pantaisclus blog.rodiin.com pantaisrecords.com

N°29 – Genièr Febrièr

Ne parlam

Le jòc de quilhas ! Las quilhas ! Me vatz díser : quin vielh jòc ! Aquò es solide. E n’i a un hum ! Vejam l’istoèra d’aqueth jòc ! Es un jòc que se ditz doblidat ? Nani !

es jòcs de quilhas e de bòlas pujan a la Hauta Antiquitat. Se’n tròba traças per l’Egipte ancian. En França, es autanlèu le sègle XIV que se comença de jogar a las quilhas, deu costat de Chably (Oise). Mès, Carles V n’interdiguèc la practica. Le rei pensava qu’aqueth jòc capvirava sons subjèctes de la guèrra. Pr’aquò Enric IV e son hilh Loís XIII le practicava naturalament. Es au sègle XVIII que le jòc de quilhas coneish le som de sa glòria en França. Pendent una partida, Mozart improvisèc le triò de quilhas ende pianò, clarineta e altò. Le musèu de Bourges consèrva una pintrura a l’aiga que representa una visita de Dòna de Maintenon a Sant Cyr ont se vetz dus gropes de gojatas jogant a las quilhas. Le jòc estèc trucat de plan d’interdiccions. A l’Edat Mejana, las gents deu pòble n’avián hèit un jòc d’argent, e plan de practicants i avián perdut lors bens (bòrda, buòus, mòbles…). Le 14 de janvièr de 1816, una ordenança deu maire d’una petita comuna deu Gèrs defen aus proprietaris d’aubèrgas e de cafès d’organisar jòcs a d’oras pas possiblas, pr’amor qu’entrainavan batalhas dolentas ende la tranquillitat deu vilatge. Au nivèu nacionau, serà tot parièr. Le jòc de mesa, estèc interdit en 1956. Pr’aquò jogaires tenaças s’organisèren ende contunhar de jogar sense pariar. S’opausan amistosament a la mesclada o individualament. En America, le jòc de 9 quilhas s’escampèc per le país, portat per les que i emigrèron. Aciu tanben, le jòc estèc lèu interdit. I joguèren d’argent e quauque uns i perdèren lors bens. Ende capvirar la lei que defeniá la practica de las quilhas de 9, ajustèron una quilha e botèron las 10 quilhas en triangle ende inventar le bowling que coneguèm auèi. En França, le jòc de quilhas se desvolopèc plan. En Gasconha, e mès que mès en país d’Armanhac, Lanas, Hauta Garona, Arièja e Avairon... Mès les enjòcs e las roeinas consecutivas menèron un còp de mès a interdíser la practica deu jòc.

Calèc esperar 1972 e l’iniciativa de la Fédération Départementale des Foyers Ruraux deu Gèrs, ende que le jòc se reviscolèsse. Existís mès d’un jòc de quilhas Au començament, las quilhas èran desquilhadas dab un baston. Las bòlas hèn lor aparicion au sègle XVII (dus sègles apèi l’aparicion deu jòc). Tot prumèr jòc popular, serà apèi practicat per totas las classas de la societat. Existís un jòc de cinc quilhas, mès es un jòc rare. A sièis, es un jòc practicat per Sud-Oèst de França. I avoc un jòc de 7 quilhas. Atestat dempei le sègle XIV, que desapareish a la fin deu sègle XIX. Le jòc de ueit es una evolucion deu jòc de nau que se jòga en Avairon. Le jòc de 9 quilhas es la fòrma « tradicionala » la mès populara. A dètz le bowling Un jòc dab dotze quilhas existís. Le Mölkky es un jòc practicat en Finlàndia dab un baston. A Müel en Bretanha òm i jòga dab dotze quilhas mès dab una bòla. Ara vam parlar sustot deu jòc de quilhas de siès

N°29 – Genièr Febrièr

au malhet que se jòga auèi en çò noste. Aqueth espòrt a son campionat de França individuau e per equipa. Autanlèu 1972 les jogaires son adujats per le movement de la Fédération Départementale des Foyers Ruraux de Gèrs que sosteng la practica d’aqueth espòrt. Atau, aquera practica s’incriviá dins l’animacion deus vilatges a l’ocasion de las hèstas patronalas. En 1992 les comitats departamentaus rejónhen la (FFBSQ) Fédération de Bowling et Sport de Quilles ende hèr una seccion nacionau quilhas au malhet. Una carta sufís ende jogar. Que cau 3 quilhas de 50 cm de haut en reng de davant e 3 quilhas de 55 cm en reng darrèr, plaçadas a 30 cm d’eish a eish suu quilhèr. A la basa, las quilhas son cercladas dab hèr, ende assegurar una mès grana estabilitat. Le diamètre de la basa es de cap a 7 cm. Le diamètre deu còs de la quilha deu èster de cap a 8 cm. Una barra es plaçada a 1 mètre davant las quilhas ; los jogaires deven hèr tombar le malhet per delà la barra, si que non es perdut. Le malhet es un cilindre gran coma una botelha longa de 30 cm e d’un diamètre de 7 cm maximum. Le pes deu malhet depen de la densitat deu boès. Ende aver una bona tenguda en man, un jogaire dab una man petita a interès a aver un malhet mès petit e pas tant pesuc (le boish hè l’afar). Ende les joves de mens de dotze ans le malhet es mès petit (de cap a 6 cm de diamètre). L’airau de jòc es rectangular : onze mètres de longor per tres o quate mètres de largor minimala. A cada extremitat, cau prevéser una zòna de securitat de dus mètres. Tot sòu planèr pòt èster emplegat : ciment, bitum, tèrra batuda... L’airau de jòc poderà pas èster mercat sus una zòna d’un penent superior aus 10 %. Las equipas son constituidas de tres jogaires e pòden èster mixtas : òmes hemnas, mainats, joens. Les òmes de mès de 17 ans tiran a 10 mètres. Le pas de tir es mès petit ende les autes : 5 mètres ende les mens de 10 ans, 7 mètres ende les mens de 12 ans, 8 mètres ende les mens de 14 ans, 9 mètres ende les

mens de 17 ans, 9 mètres ende les jogaires de mès de 65 ans au 1èr de janvièr de l’annada en cors. Las hemnas jògan a 9 mètres autanlèu 17 ans e a 8 mètres un còp passat 65 ans. Les mès ancians pòden jogar tanben. Les òmes de mès de 75 ans jògan a 8 mètres e las hemnas de mès de 75 ans a 7 mètres. Cau jogar sense préner de lanç, ni passar le pas de tir. Lo principi deu jòc es simple. 6 quilhas, 3 malhets. En 3 lançats cau deishar sonque una quilha dreta –quina que siá la quilha– ende mercar 1 punt ! Las equipas son formadas de tres jogaires, e cada equipa lança sons tres malhets a son torn. La prumèra que merca 11 punts –a tir egau dab l’auta equipa– a ganhat. Se las duas equipas son a egalitat, continuan a tir egau ende se despartatjar. Se le prumèr jogaire o les dus prumèrs jogaires hèn tombar totas las quilhas le o les darrèrs pòden pas jogar. Arriba çaquelà que le prumèr jogaire hasca càiger 5 quilhas alavetz merca 1 punt, les 2 autes ensajan de ne hèr autant, o en tot cas de doblar. En Hauta-Garona, cau saber que se jòga a las quilhas a Montesquieu de Volvèstre, Peishias, Marinhac de las Claras, Gordan-Polinhan, Clarac, Ponlat. Cada club a sons trofèus o sons critèriums. En 2016, le campionat per equipa se jogarà en Avairon, a Ònes del Castèl. Les comitats de las hèstas, las associacions e las comunas que vòlon hèr una animacion per le vilatge, ac pòden demandar de les adujar au club le mès pròche. Ac haràn dab plaser. A Montesquiu de Volvèstre, cada annada, se jòga le Trofèu deu Volvèstre per equipa e le trofèu Jean Guilhem (estèc President deu Cercle Occitan de Carbona) coorganisat per le club de Montesquiu e le Cercle Occitan de Carbona. Es una vrespada de convivéncia, que s’acaba dab un repaish partatjat e una serada de danças.

N°29 – Genièr Febrièr

Gisèla Lafarga.

A la facultat Uèi, son dos libres en francés que vos presentam. Aquela causida es motivada a l’encòp per la qualitat dels dits libres e l’importància dels editors. Le trebalh dels editors occitans es central, disèm pas res mès, mas pensam pas que podèm far l’economia de publicacions sus l’occitan quand son faitas per dus editors de tot primièr reng. Aldric Hagège

Les troubadours dans le texte occitan du XXème siècle

m pòt pensar la coneissença e le consensus a l’entorn d’aqueles fondadors de la literatura occitana (e de la lirica europèa) pro fòrt e ancian per qu’aja pas mai d’interès de ne parlar. Çaquelà. Precisament pr’amor que ten del luòc comun literari e cultural, cal interrogar l’imatge qu’avèm d’aquelis òmes e femnas de Letras. Les articles de l’obratge ; que venon essencialament d’un collòqui organizat les 1èr e 2 d’abrial de 2010 a Montpelhièr dins l’encastre d’un programa de recèrcas sus la recepcion dels trobadors del sègle XII fins a nòstres jorns e qu’implica pas mens de uèit universitats ; pausan mai o mens tres questions fondamentalas. En primièr luòc la de l’eretatge. Les trobadors son –au rapelam– poètas dels sègles XII e XIII. Sèt a uèit sègles les separan doncas dels tèxtes occitans que son estudiats aicí. En mès de la simpla distància istorica, son la marrida transmission de las òbras (pas jamès escritas, perdudas o damatjadas), la dificultat de compreneson las allusions a un contèxt e un monde qu’es pas pus e dempuèi longtemps, mès tanbens la complexitat de la lenga de per ela, que pausan problèmas a l’analisi modèrna. Del moment qu’una granda partida de la vida vidanta dels trobadors es perduda per nosautris ; del moment, tanbens que las Letras Modèrnas an una tendéncia a escartar le caractèr

occitan de las òbras ; l’inconscient collectiu jòga e completa le puzzle, pausant la question de la percepcion e portant mai de matèria als cercaires. Qué van cercar autors, cantadors, etc. dins l’òbra dels trobadors ? Dins le convocat, qu’aparten a la realitat e que a l’imaginari, que podèm aprendre d’aquò sul tèxte occitan de l’epòca e le d’uèi ? Una reflexion passionanta sus la vida de nòstra lenga e de sa cultura, entre ièr e uèi. La conservacion d’un patrimòni sufís pas ! Les Musèus consèrvan, mès subretot per nos permetre per a nosautris, contemporanèus, d’aprochar e de comprene òbras de nòstre passat comun. Per tornar escriure la darrièra frasa de l’introduccion de Philippe Martel « Per que progrèsse encara la recepcion dels trobadors ». Les Troubadours dans le texte occitan du XXe siècle (Fr.) ; Sous la direction de Marie-Jeanne Verny, Classiques Garnier, Paris 2015 ; 15x22cm, 423p. 49 € Isbn : 978-2-8124-3339-9

N°29 – Genièr Febrièr

Lorsque la poésie fait le souverain Étude sur la Chanson de la Croisade Albigeoise

véritable lutte que Marjolaine Raguin mène contre cet auteur qui, à la différence de ce qui s’est passé jusqu’à présent, malgré ses ruses et ses détours, malgré sa capacité à orienter la vérité, n’a pas réussi a la semer. L’Anonyme a trouvé une exégète digne de sa propre habileté » escriu Beverly Mayne Kienzle dins le prefaci. Lorsque la poésie fait le souverain, Étude sur la Chanson de la Croisade Albigeoise (Fr) ; Marjolaine Raguin, Honoré Champion, Paris, 2015 ; 15x23,5cm, 680p. 98 € Isbn : 978-2-7453-2855-7

ncara un quicòm sus la Cançon de la crosada ? Al delai de çò que seriá aquela reaccion immediata ; assagem de dintrar un pauc mai dins la tèsi de Marjolaine Raguin, Doctor a l’Universitat Montpelhièr III. S’escriguèt e comentèt fòrça la Cançon e pas totjorn d’un biais plan plan seriós o pertinent... Per atant que sabèm, una analisi immersiva aital es vertadièrament una primièra. L’estudi pòrta principalament sus la partida de l’Anonim, çò que permet de metre en lum la question de la continuacion d’una òbra, a posteriori, d’un tèxte signat e compausat per un partisan del camp advèrse (aquò es un biais un pauc simplista de presentar l’articulacion, mas ajuda la compreneson). « C’est un beau spectacle, que la

Coma lector, podèm reténer subretot un angle d’atac dels mai interessants. Quand nombroses comentaris se daissan emportar per la lirica dels autors e acaban per se limitar a saber quines son les braves dels marrits ; quand –encara pièger !– d’unis fòrçan le sens del tèxte per ne far un estendard de lutas que pensan actualas o de reescrituras de l’Istòria ; l’obratge consèrva la distància critica e la prudéncia scientifica que cal. Influenciats per nòstra literatura modèrna, avèm tendéncia a pèrdre de vista que le tèxte medieval es global. Lorsque la poésie fait le souverain restablit aquela dimension : l’analisi literària es benlèu sonque un biais de portar una lectura teologica, politica (mès tanbens istorica e juridica) d’aquela òbra tant emblematica coma desconeguda. Un excellent biais d’i remediar !

« El nom del Payre e del filh e del Sant Esperit Comensa la cansos que maestre W. fit, Us clercs qui en Navarra fo a Tudela noirit. » Primièrs vèrs de la Cançon, leiçon del manuscrit « de Tolosa », BNF ark :/12148/btv1b60006868

N°29 – Genièr Febrièr

Lenga

Lo Cause

« Le Cause », en occitan de Lomanha, es una comuna del canton de Bèumont de Lomanha situada dins lo Tarn e Garona, limitròfa de la comuna de Brenhamont [brenha mun] situada dins la Nauta Garona e se’n manca de 250 mètres que siá limitròfa de la comuna de Sarrant situada dins lo Gerç. Es una region gascona ont s’emplega « l’article tolosan » le. Se ditz : le pan, le vin e doncas Le Cause, ambe l’accent tonic sus la sillaba [kaw]. Malgrat la fòrma francesa oficiala Le Causé ai ausit mila còps, dins lo francés local (es a dire en « francitan ») [lø kòzé], ambe l’accent tonic sus la sillaba [kò]. Jamai de la vida *[lø kozé], ambe l’accent tonic sus la sillaba [zé]. Fa tot just qualques annadas, ausiguèri pel primièr còp [lø kozé] en cò d’una notària, a Bèumont. E trobèri qu’èra fòrça desplasent d’escarraunhar aital nòstra toponimia occitana. Mas, la femna fasiá coma podiá e diguèri pas res... La solucion es tota simpla : sufiriá que la fòrma francesa oficiala foguèsse Le Cause, sense cap d’accent. E aital, quitament las notàrias e los notaris dirián aquel nom de comuna en daissant l’accent tonic a la bona plaça. M’estimi mai que lo fonèma vocalic pòst-tonic /e/ se càmbie en /ø/, que non pas que l’accent tonic siá artificialament desplaçat. Es exactament lo meteis problèma d’adaptacion francesa que se pausa pel patronime Faure. Qualque

còp la fòrma francesa es Faure ; d’autres còps se ditz Fauré. Mestimi mai Faure. M’agaça quand disi que mon prenom occitan es Jacme e que los « analfabèts en occitan » escrívon *Jacmé. Lo nom local de la comuna lomanhòla es doncas Le Cause. En occitan estandard es, de segur, Lo Cause. Lo meteis problèma se pausa pel nom de la comuna de l’èst de Tolosa apelada en francés Montrabé. La fòrma occitana es [munrrabé], ambe l’accent tonic sus la sillaba ra. De segur, lo nom d’aquela comuna escrich aital, pòt pas mancar d’èsser prononciat, en francés local, ambe l’accent tonic sus la darrièra sillaba. Una grafia sense accent agut en francés seriá mila còps pus satisfasenta : Monrabe, coma Le Cause. Lo nom d’aquela comuna pausa un segond problèma : la grafia Montra- pòt pas mancar de far que la prononciacion siá [montra] (o [mõtra] pels que pronóncian las vocalas nasalas a la parisenca) e aquel « escarraunhament » es pièger que lo primièr. La solucion es tota simpla en francés : sufís d’escriure non pas Mont- mas Mon-, coma dins Monclar-deQuercy (82) : Monrabe. En occitan, la solucion a la catalana es perfièchament transpausabla. Coma s’escriu Mont-rodon, Mont-roig e qu’a la Val d’Aran i a lo vilatge de Mont-ròs, en occitan es una excellenta solucion d’escriure Mont-rabe. Ara, se los poders publics decidissián d’escriure en francés Mont-rabe puslèu que Monrabe, perqué pas ?

N°29 – Genièr Febrièr

Jacme Taupiac La Piboleta, dijòus 16 de julhet de 2015.

TV Projècte pedagogic educacion ai mèdias Après la capitada dau projècte academic de 2015, l’associacion Tè Vé Òc prepausa per 2016 un autre tèma : Educacion ai mèdias. Concebut per Claudina Paul e pres en carga per Tè Vé Òc, aquel projècte s’adreiçarà a de collegians de 5ena e 3 ena de classas d’occitan de la Region LR/MP. Vaquí lo programa prepausat per lei classas de C Paul e d’adaptar per d’autrei classas (subjècte e datas) Objectius : Descubrir un mèdia e conéisser son foncionament Rescontre amb la còla dei professionaus de produccion audiovisuala de Tè Vé Òc per un debat critic sus lei procèssus de fabricacion e de difusion d’un document audiovisuau. Estudiar lor biais de : - Programar leis emissions Lenga d’òc : coma se prepara un rodatge ? - Realizar un reportatge o un documentari bilingue per un mèdia regionau alternatiu, modèrne e accessible a un public larg. - Difusar seis emissions e se faire conéisser : tv, telaranha, logiciaus utilizats… Luòcs : Au collègi, sala de projeccion o de conferéncia per dubrir a d’autrei que leis occitanistas.

Quora : Mièja-jornada au mes de març (un dimars de matin per St Geniès, un dijòus après-miègjorn per Brinhon) Datas de causir amb totei. Intervenents : Tè Vé Òc : Realizatritz e quadraire/ montaire : Lisa Gròs e Miquèu Gravier Collegians : nivèus de 5ena a la 3ena (max. 30 ). Contenguts : - En 2016 Projeccion d’un documentari òc o bilingue coma « La lavanda »,( que lei collegians de Brinhon an revirat en occitan), e charradissa sus lei causidas de la còla de realizators (angle causit, mejans materiaus : dròne e camèras, presa de sons, votz off... ) - En classa : Analisi d’un montatge. Reperar la trama narrativa, minutar lei plans, analisi e reglatge dei sons e de l’alternança entrevistas/ plans de copa/ illustracion dei prepaus/ moviments de camèra. - Amb lei membres de Tè Vé Òc : debat critic sus lei procèssus de fabricacion e de difusion d’un document audiovisuau : quau va prepausar un reportatge, definicion dau subjècte, causida de l’angle, dei personas necitas, dei personas entrevistadas, dei mejans de realizacion necessaris, de la fòrma per lo montatge, dei sons, de l’efièch volgut sul public, dei mejans de difusion… - Seria de questions per lei joves. Lo projècte pòt èstre adaptat a cada classa de collègi. Entresenhas au 06 11 35 49 13 e teveoc.e-monsite.com

Òctele e dos ans ! Dos ans d’existéncia son estats necessaris per estructurer e consolidar ÒCtele. D’ara enlà los partenariats se renfòrçan e las coproduccions se desvolopan. De contactes estreches son estats establits amb Lo CIRDÒC, Ràdio País, Conta’m, Pix’Òc… ÒCtele prepausa ara una mejana de 30 minutas de programas fresques cada setmana amb de rendètz-vos màgers coma los D’ÒC Show (mesadièr) o e-Anem, Libre (setmanièr) e Cara e Cara, Lo JT de manaset…

Libre L’emission literària d’ÒCtele s’avièt lo 19 de novembre de 2015. 52 numèros son estats realizats amb los 24 primièrs presentats per la Region Miègjorn-Pirenèus, los seguents son coprodusits amb Lo CIRDÒC. Libre, es un format cort, dins lo qual un lector presenta un obratge qu’a causit en occitan. Qualques minutas per legir un extrach, parlar de l’obratge e de l’autor, expausar la causida del libre. Retrobatz un novèl numèro a cada divendres.

Lo « D’ÒC Show », locomotiva d’ÒCtele Aqueste talk show itinerant e en public presentat per Silvan Carrère permet de menar la television al còr de nòstres territòris e al pus prèp dels locutors occitanofòns. Un numèro, es un tèma d’actualitat, un desenat de convidats, d’artistas, un estat dels luòcs de la cultura locala… En 2015, la mejana de visionatges enregistrats suls D’ÒC Show es de 36000 amb un recòrd absolut d’ara enlà detengut pel D’ÒC Show 14 pendent la manifestacion de Montpelhièr : 63 000 visionatges.

Newsletter Per conéisser las novetats d’ÒCtele, los programas, aver d’infos suls rodatges en cors, esitetz pas a vos abonar a la newsletter setmanièra d’ÒCtele, en anant dirèctament sus la pagina d’acuèlh de la cadena.

N°29 – Genièr Febrièr

ÒCtele, 1èra tele 100% en occitan. www.octele.com contact@octele.com

Centre de Formacion Professionala d'Occitània Miègjorn-Pirenèus Une formation à la langue et à la culture occitane Apprendre à parler occitan. Faire de l’occitan son métier.

FORMACION INTENSIVA A L’OCCITAN PREPARACION ALS MESTIÈRS LIGATS A LA LENGA E LA CULTURA OCCITANAS L’objectif de cette action est de permettre au bénéficiaire de construire un parcours d’accès à l’emploi et/ou à la formation, en phase avec son profil et les filières d’emploi occitanes. Elle s’ articulera donc autour des différents contenus suivants : - connaissance des métiers accessibles avec la langue occitane - initiation à la culture occitane (grands événements et patrimoines culturels de la Région…) - langue occitane moderne (divers niveaux de compétence linguistique sur l’échelle européenne) - accompagnement au projet professionnel.

Début des actions : 5 janvier 2016 Formation intensive de six mois, de janvier à juin. - Durée en centre à Toulouse : 540 heures - Stage en entreprise dont l'occitan est la langue de travail : 294 heures Niveau d’entrée : bac Douze places disponibles / an Financement : pour les demandeurs d’emploi résidents en Midi-Pyrénées : Conseil Régional Midi-Pyrénées avec l’aide du Fond Social Européen. Possibilités de rémunération suivant la situation du stagiaire.

FORMACIONS A DISTÀNCIA Le CFPO Midi Pyrénées proposent des formations en e-learning : Trois actions qualifiantes : - la formation Escapolaire à la langue occitane pour un public débutant - la formation Avancée à la langue occitane, pour un public déjà avancé - la formation Perfectionnement à la langue occitane, pour un public parlant et écrivant déjà couramment.

Début des actions : 9 janvier 2016 Ouverte à tous dans les deux dialectes de Midi-Pyrénées, le gascon et le languedocien, ces actions ont pour double objectif : - de permettre aux stagiaires d’acquérir une qualification en occitan (niveau A2, B2 ou C1 du CECRL), - de leur faire découvrir un métier lié à la culture et/ou la langue occitane.

Financement Financement possible dans le cadre de la formation continue (OPCA, FONGECIF) ou alors, inscription individuelle : Niveaux A2 & B2 : 790 € (630€ pour les personnes non imposables). Niveaux C1 : 890 € (710€ pour les personnes non imposables).

CFPO Miègjorn-Pirenèus 45, rue Gatien Arnoult – 31000 Toulouse 05 61 23 99 51 – formacion@cfpoc.net www.cfpoc.net

Agenda NB : a l’ora d’acabar la revista, teatre d’a Caurs. totas las programacions son pas Entre-senhas : comuna de Caurs. arrestadas, per las informacions http ://www.ieo-lot.org/ que mancan, consultar la documentacion dedicada. 16 de genièr

tenón en Gers bèth temps i a. - presentacion deth felibre Honorat Dambielle.

Genièr

Puègnautièr

Genièr – febrièr Mòstra

Albi

Rescontre inter talhièrs danças tradicionalas

Participacion dels talhièrs a Navés : Aguts, Cap-del-Pontde-Larn, Castras, Graulhet, La Garriga, Los Salvatges, Navés e Vièlhmur. Reservat solament als dançaires d’aquestes talhièrs.

COR Centre Occitan del País Castrés « Joan de l’ors » mòstra de contes 05 63 72 40 61 d’Alan Roch e lo CIRDÒC. Estrena lo 9 de genièr. 19 de genièr www.centre-occitan-rochegude.org 05 63 46 21 43 8 de genièr Los Reis de 2016

Carcassona

Ostal Sirventés 18h30 ieo11@ieo-oc.org 9 de genièr Omenatge a Ives Roqueta

Animacion danças

Carmauç

linoun.auban@gmail.com 23 de genièr Concèrt -Sopar

Na Loba 19h Ten tu, ten ieu ! (A. Cance e I. Durand) a 19 h + sopar amical a 20h30 Sus reservacion : 04 68 25 19 78 ieo11@ieo-oc.org 24 de genièr Quina

Sant Jéri

EHPAD del Bòsc a Carmauç 14h Organizat pel Cercle Occitan de « Quina occitana » al Capial a Carmauç Sant Jéri. cocsegala@gmail.com 06 15 80 40 11

Estanquet de Fasètz la Lenga en Cabardés

Argon

Ostal de Cabardés 18h30 Rodés Sala anfiteatre – Mission Departa- Mirelha Braç parla d’Afogassets e trufariás. mentala de la Cultura Conferéncias, Testimoniatges, ieo11@ieo-oc.org Lecturas, Projeccions… Amb las intervencions de 20 de genièr -Maria Roanet Conte -Joan Larzac Puègnautièr -Gautier Cofin Na Loba -Ivon Puèch 18h30 Preséncia e intervencions de tres Contes de l’Ives Seguièr. editors : ieo11@ieo-oc.org -Jòrdi Blanc -Patric Cofin 23 de genièr -Joan Eygun Samatan 05 65 68 18 75 Amassada Generau deths Felibres de Gasconha Haut Lengadòc ieo12@ieo-oc.org 9h30–12h00 ena comuna de www.ieo12.org Samatan : assemblada generau 12h00 Restaurant (pròishi dera 11 de genièr comuna) Teatre Era vrespada : Caurs L’IEO d’Òlt e la Granja reçauràn -visita de Samatan Joan-Jacques lo TIO - La Rampa per una Dutaut e un istòrian que nos deras felibrejadas representacion publica de lor parlaràn pèça « Mistral, tot o res » al der’escòla deras Pireneos que’s

N°29 – Genièr Febrièr

Organizat pel COR www.centre-occitan-rochegude.org 05 63 46 21 43 Mercat

Mossolens

Ampelofoliás de Cabardés : mercat de las trufas negras e dels vins de Cabardés ; animacions. ampelofolies.over-blog.com/ 29 de genièr Dictada occitana

Sequèstre

Dictada occitana a la sala del Quartz al Sequèstre a 14h. Organizat pel COR www.centre-occitan-rochegude.org 05 63 46 21 43 30 de genièr Dictadas occitanas

Aush

09 81 31 88 08 ieodugers@gmail.com

Autariba (31)

Caminòc

caminoc@gmx.fr

Aisac e Òst (65)

Aigaberdenc – Arear lavedanés deth Institut d’Estudis Occitans

06 07 74 13 03 aigaberdenc @orange.fr

Castras

Centre Occitan del País Castrés 05 63 72 40 61 azalais@wanadoo.fr

Foish (09)

Associacion Catinou

n.reibethveder@free.fr vilag84@hotmail.com olivierberard@yahoo.fr

Sent Martin lo Redond (46)

IEO 46

rodgier.lassaca@laposte.net

3 de febrièr Inauguracion de las Setmanas Occitanas del Vilafrancat

Vilafranca de Roergue

Bibliotèca Municipala 18h00 Presentacion de l’exposicion « Lo Bestiari » per Yvon Puech, president de l’IEO 12.

Al Fogal « Le Léo », 16 carrièra Sant Remèsi & Vilafranca de IEO del Vilafrancat Noël Peyrevidal ieo-del-vilafrancat.blogspot.fr Roergue (12) Cercle Occitan IEO Pèire Lagarda IEO Vilafranca de Roergue e Oc-Bi Roergue cercleoc.dany@orange.fr 5 de febrièr Gramat (46)

christian.sepulcre@wanadoo.fr bernard.vaissiere@sfr.fr

Corinne 05 65 38 84 63 mediatheque.gramat@hotmail.fr

31 de genièr Dictada occitana

La Vercantièra

Sala de las fèstas 14h

Bibliotèca Municipala BRUNET

Grop occitan Los Barjacaires aime.tastayre@orange.fr

Laviladiu Del Temple (82)

Morlhon (12)

IEO del Vilafrancat ieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

TG’OC e Recaliu

Concèrt e espectacle

tarnegaroc@gmail.com

Vilafranca de Roergue

lucie.maffre@orange.fr

Febrièr

Conferéncia

Vilafranca de Roergue

Bibliotèca Municipala 20h30 « Le chant traditionnel occitan » per Xavier Vidal. IEO del Vilafrancat ieo-del-vilafrancat.blogspot.fr 6 de febrièr Estagi de danças

Castras

Centre de Lésers Lambèrt 14h00 - 17h00 Teatre Municipal Estagi amb Corina Giacomello, 20h30 Mende (48) ADOC Espaci Joan Jaurès, carr. Espectacle de cant amb las que vos permetrà de descobrir las escòlas e Arnaud Cance seguit rondas e las danças de Provença. Charles Morel d’un espectacle Saique benlèu De 14h fins a 17h, al Centre de 06 60 49 80 66 48 Lésers de Lambèrt (Camin del d’Arnaud Cance. adoc@gmail.com Saillenc - Castras). IEO del Vilafrancat Tarifa : 5 € (escolars, estudiants, Narbona ieo-del-vilafrancat.blogspot.fr caumaires, sòcis IEO) e 8 € pels Cercle Occitan de Narbona autres. En çò de Michel DEIT 55 carr. Yvan Pelissier Centre Occitan del País Castrés Nimes

IEO 30

1èr de febrièr Dictada Occitana

ieo30@orange.fr

Caurs-Begós (46)

Ortès

Cultura de Noste

06 43 71 40 66 joel.bley@neuf.fr

Sant Africa

3 de febrièr A la descobèrta d’una òbra

Centre occitan de Begós

jmdordeins@yahoo.fr

CAP L’OC

patrick.couffin@wanadoo.fr

Sant Seren (46)

aqui.loc@laposte.net

Sent Lis (31)

Rodés

Ostal de las associacions 18h00 05 65 68 18 75 ieo12@ieo-oc.org www.ieo12.org

N°29 – Genièr Febrièr

05 63 72 40 61 azalais@wanadoo.fr Conferéncia

Albi

CCOR 17h Cultura, convivialitat, seguit del veire de l’amistat a l’entorn del tèma : « Poesias e contes » amb Cecila e Micheu Chapduèlh. www.centre-occitan-rochegude.org 05 63 46 21 43 Estagi de danças, musica e bal

La Granja reçaup la Talvera e dos sonaires de las Valadas per la Candelièra a Lacapèla-Caurs :

Al programa : 14h-18h : estagi de danças de las Valadas 14h-18h : estagi de clarineta 21h : bal encostumat e pescajons La Granja (la-granja@orange.fr), La Talvera (talvera@talvera.org) www.ieo-lot.org/ 13 de febrièr Descobèrtas

Albi

CCOR 17h Lecturas de tèxtes - evocacion d’un autor conegut o desconegut d’aicí o d’endacòm : descobèrta de l’autor Serge Labatut www.centre-occitan-rochegude.org 05 63 46 21 43 Setmanas Occitanas Vilafrancat – Concèrt

del

16 de febrièr Estanquet de Fasètz la Lenga en Cabardés

Argon

Organizat pel COR

www.centre-occitan-rochegude.org 05 63 46 21 43

Ostal de Cabardés 25 de febrièr 18h30 Contes Presentacion de la quinzenada de Vilafranca de Roergue 2016 (7 al 19 de març). Bibliotèca Municipala faset z-la-lenga-en-cabardes. 15h « L’heure du conte » amb Malika over-blog.com Verlaguet. 17 de febrièr Setmanas Occitanas Vilafrancat – Contes

del

Vilafranca de Roergue

Bibliotèca de Vilafranca de Roergue 14h30 Contes pels mainatges per Jérôme Viallaret. IEO del Vilafrancat ieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

IEO del Vilafrancat ieo-del-vilafrancat.blogspot.fr 28 de febrièr Repais - Concèrt

Vilafranca de Roergue

Cafè associatiu Les Hauts Parleurs 19h Repais e concèrt « Hommage à Joan Bodon » amb Les Boudoumen.

Vilafranca de Roergue

Repais animat

IEO del Vilafrancat ieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

IEO del Vilafrancat, 05.65.29.93.11 05.65.45.41.39

05 63 46 21 43

ieo11@ieo-oc.org

21 de febrièr Estagi de cants

Carcassona

Sala de la Madeleine 21h La Talvera 1èra partida cants e danças de las escòlas seguit als talhièrs amb La Talvera.

14 de febrièr Repais « pascadas »

Escura-Jaul (12)

« Repais animat : carnaval, codena codena….. » al Restaurant Del 29 de febrièr del Pargue a 19h30. al 4 de març Organizat pel COR Carcassona www.centre-occitan-rochegude. Ostal Sirventés Las Marcejadas org

Ostal Sirventés 18h30 Sala de las fèstas C. Camberoque parla del Grand 10h – 17h Estagi de cant amb Arnaud Cance. Prèmi Moto de Carcassona abans 1940. IEO del Vilafrancat La Capèla Blèis (12)

Sala Polivalenta 20h30 Conferéncia « Les Papes du ieo-del-vilafrancat.blogspot.fr Viaur » per Jérôme Vialaret. IEO del Vilafrancat ieo-del-vilafrancat.blogspot.fr 15 de febrièr Teatre e cants

Complibat (12)

ieo11@ieo-oc.org

Bal occitan

La Capèla Blèis (12)

Sala de las fèstas 21h Amb Kitch a Clau Orchestrad, Stockfish e Trio Abrégé.

Sala de las fèstas IEO del Vilafrancat 14h30 ieo-del-vilafrancat.blogspot.fr « Henri Mouly » per les Z’Igues e l’IEO del Vilafrancat. Velhada IEO del Vilafrancat ieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

29 de febrièr

Albi

Auditorium 15h « Velhada teatre e cant del COR »

N°29 – Genièr Febrièr

Del 1èr de març fins al 30 d’abrial Mòstra

Castras

Centre Occitan del País Castrés « Pichon mond de l’òrt » : Claudi Daveine vendrà expausar sas fotografias del 1èr de març al 30 d’abrial al local del Centre Occitan del País Castrés. Dintrada liura pendent las oras de dubertura del local. Centre Occitan del País Castrés al 05 63 72 40 61

2 de març Presentacion

Carcassona

Ostal Sirventés 18h30 Presentacion del tòme 3 del Cançonièr totemic lengadocian (JM-Lhubac). ieo11@ieo-oc.org

4 de març

Carcassona

Ostal Sirventés 18h30 L’òbra del Dr Pebernard. ieo11@ieo-oc.org

5 de març Lectura

Carcassona

Librariá Mots & Cie 10h30 Lecturas Joan-Enric entomologista e poèta.

Fabre,

ieo11@ieo-oc.org

7 de març Conferéncia en occitan

Castras

Sala Joana Cabrol – Ostal de las Associacions (plaça del 1èr de Mai). 17h30 « Auguste Fourès, le Félibre Rouge au séjour castrais peu connu » Auguste Fourès, nascut en abrial de 1848 e mòrt en setembre de 1891 a Castèlnòu d’Arri (Aude), foguèt un escrivan e un poèta francés, d’expression francesa e occitana : -Silves païennes en prose (1872), -Oiselets et fleurettes, poésies (1872), -La Crouès de l’inoundaçiu (1875), -La Croux del Grand Aigat (1879), -A las Tres-Nouiriços (Aux TroisNourrices), poème languedocien

(1882), -Les Grilhs, pouesios del Lauragues (Les Grillons, poésies du Lauraguais) (1888), -Escriches en collaboracion : Nouvelles méridionales, avec Champfleury (1875), La Litsou de patouès, peço en 1 atté jougado al téatré del Garréloue, préfaço de Auguste Fourès, couplets mésés en musica per G. Labat et J. Tholgui par G. Visner et Auguste Fourès (1891), eca.. -Prefacis e abanc-prepaus : Alban Germain, Les Hommes du Carcassez, de avant-propos par Auguste Fourès (1879, Prosper Estieu, L’École, poème, préface de Auguste Fourès (1882), JeanFélicien Court, Les Troubadours dè l’escolo toulousèno, préfaço dé Auguste Fourès (1891) Pau Tirand e Bernat Louvet nos vendràn presentar en francés aquesta conferéncia, amb de lecturas en francés e en occitan (Bernat Vernhièras) lo diluns 7 de març, a 17h30, a la sala Joana Cabrol de l’Ostal de las Associacions (plaça del 1èr de Mai - Castras). Es en partenariat amb la Société Culturelle du Pays Castrais e l’Universitat Per Totes. Dintrada liura e gratuita. Centre Occitan del País Castrés 05 63 72 40 61 azalais@wanadoo.fr 12 de març Conferéncia

Conferéncia amb l’UPT « las revòltas popularas en Occitània ». Organizat pel Cercle Occitan de Carmauç cocsegala@gmail.com 06 15 80 40 11 12 de març Estagi de danças

N°29 – Genièr Febrièr

Castras

Centre de Lésers de Lambèrt 14h Estagi de danças tradicionalas (tèma non determinat) lo dissabte 12 de març, de 14h fins a 17h, al Centre de Lésers de Lambèrt (Camin del Salhenc - Castras). Tarifa : 5 € (escolars, estudiants, caumaires, sòcis IEO) e 8 € pels autres. Centre Occitan del País Castrés al 05 63 72 40 61 19 de març Conferéncia

Castras

Sala Joana Cabrol – Ostal de las Associacions (plaça del 1èr de Mai) 14h30 « Troubadours en Occitanie, entre poésie et politique » Marisa Laborde vendrà nos presentar en francés la conferéncia « Troubadours en Occitanie, entre poésie et politique » Se sonavan Marcabru, Bertran de Born, Raimon de Miraval, Uc de Sant-Circ, Bernat de Ventadorn…Pendent lo XIIen e lo XIIIen sègle, an correjat per camins del Lemosin duscas a la Provença, d’Auvèrnha duscas en Aragon, Rosselhon o Catalonha, del Velai duscas en Itàlia. Entre literatura rafinada, clavada, destinada als elèits, entre eretgia, cortesiá, poesia e engatjament politic, an faiçonat de lors mots l’imaginari collectiu, e lors « tensos » dubrèm las pòrtas als dialògues e a las questions que son totjorn d’actualitat. Es en partenariat amb l’Universitat. Per Totes. Dintrada liura e gratuita. Centre Occitan del País Castrés al 05 63 72 40 61

www.lodiari.com/le-magazine noscontactar@lodiari.com

IEO MP â&#x20AC;&#x201C; Lo Diari 11 rue Malcousinat 31000 Toulouse

ABONA TZ-VO

o diari

SÂ !

Le bimestrial d'actualitat tot en occitan legit de pertot !