درباره ی تباهی

‫ﺗﺒﺎﻫﻲ‬ ‫"ﮔﻮﺷﻮون )روان زﻣﻴﻦ( ﺑﻪ درﮔﺎه ﺗﻮ ﮔﻠﻪ ﮔﺬارد‪ :‬ﺑﺮاي ﭼﻪ ﻣﺮا ﺑﻴﺎﻓﺮﻳﺪي؟ ﻛﻪ ﻣﺮا ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺖ؟‬ ‫ﺧﺸﻢ و ﭼﭙﺎول و ﺗﻨﺪ ﺧﻮﻳﻲ و ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ و دﺳﺖ ﻳﺎزي‪ ،‬ﻣﺮا ﻳﻜﺴﺮه در ﻣﻴﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮا ﺟﺰ ﺗﻮ ﭘﻨﺎﻫﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻨﻚ رﻫﺎﻧﻨﺪه اي ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻨﻤﺎي‪) ".‬ﮔﺎﺗﻬﺎ‪ :‬ﻫﺎت ‪(29‬‬

‫"ﺗﺒﺎﻫﻲ" وﻳﺪﺋﻮ اﻧﻴﻤﻴﺸﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻳﻜﺴﻮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻫﺎي ﻛﻬﻦ ﻣﺘﻮن دﻳﻨﻲ اﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﻣﻴﺎن‬ ‫ﻧﻴﻜﻲ و ﭘﻠﻴﺪي و دوران ﻣﻴﺎﻧﻪ اي ﺑﻪ ﻧﺎم دوران درآﻣﻴﺨﺘﮕﻲ و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺳﺮود دوم ﮔﺎﺗﻬﺎ )ﻫﺎت ‪ ( 29‬ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در دوران ﻧﺨﺴﺖ ﻛﻪ دوران ﻣﺰداﻳﻲ اﺳﺖ آن ﭼﻪ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻧﮕﺎره ﻫﺎي درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﻣﺘﻮن ﭘﺮاﻛﻨﺪه و دوره ﻫﺎي ﻣﺘﺨﻠﻒ‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪه اﻧﺪ و آن ﭼﻪ ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻧﻮاي ﻗﺪﺳﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﺎز ﺳﻴﻤﻲ اﻳﺮان اﺳﺖ ﻛﻪ آواي ﻣﻮﺑﺪي ﺑﺎ آن ﻫﻤﺮاه ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﻮﺑﺪي ﻛﻪ‬ ‫ﻫﺎت ‪ 29‬ﮔﺎﺗﻬﺎ را ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬ ‫دوران در آﻣﻴﺨﺘﮕﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻌﺎره ي ﺳﻴﺎه ﺷﺪن رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ آﻏﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺳﻨﺖ ﻧﮕﺎرﮔﺮي اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺎ ورﻗﻪ اي ﻧﻘﺮه‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ دﻳﻮ زﻣﺎن‪ ،‬ﺳﻴﺎه و ﻣﺴﻤﻮم ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫آن ﭼﻪ در دوران اﻫﺮﻳﻤﻨﻲ ﻳﺎ دوران ﺗﺒﺎﻫﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻧﮕﺎره ﻫﺎي ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻴﺎه ﻗﻠﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺷﺎدي ﺗﺒﺎﻫﻲ ﻏﺮق اﻧﺪ و آن ﭼﻪ ﺷﻨﻴﺪه‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻳﻜﻲ از ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﻣﺘﻮن ﻣﻘﺪس ﭘﻬﻠﻮي )دﻳﻦ دﭘﻴﺮي( ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻗﻮاﻧﻴﻦ دﺑﻴﺮه ﻧﻮﻳﺴﻲ ﭘﻬﻠﻮي وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻧﺴﺨﻪ ﻧﻮﻳﺲ ﺑﻪ واژه ي اﻫﺮﻳﻤﻦ ﻣﻲ رﺳﺪ آن را واروﻧﻪ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻓﺮﻣﻲ در ﻧﻮﺷﺘﺎري ﻛﻪ ﺧﻮد ذاﺗﺎً ﻣﻘﺪس اﺳﺖ‬ ‫اﻣﻜﺎن ﺑﺎزﻧﻤﺎﻳﻲ ﭘﻠﻴﺪي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ آورد‪ .‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭼﻨﻴﻦ اﺻﻠﻲ ﻗﻄﻌﻪ ي ﺗﻨﺒﻮري ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺨﺶ ﻣﻌﻜﻮس )رﻳﻮرس( آن‪،‬‬ ‫ﻗﻄﻌﻪ اي ﺗﺎزه ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﮕﺎره ﻫﺎي رﻧﮕﻴﻦ ﺑﺎ آﺳﻤﺎن ﻫﺎي ﻃﻼﻳﻲ و رودﻫﺎي ﻧﻘﺮه و ﻫﺎﻟﻪ ﻫﺎي ﻗﺪﺳﻲ ﺳﺮخ رﻧﮓ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي اﺳﺘﻌﺎري ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻴﺎل ﻋﺮﻓﺎن اﻳﺮاﻧﻲ را‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﮔﺬارﻧﺪ‪» .‬ﺗﺒﺎﻫﻲ« اﻧﺤﻄﺎط اﻳﻦ دوران و ﺳﺮآﻏﺎز دوران ﺗﺎرﻳﻜﻲ را ﺗﺎ اﺳﺘﻘﺮار ﻛﺎﻣﻞ آن ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﮔﺬارد‪ .‬و ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺑﻪ ﺳﺮ آﻣﺪن اﺛﺮ در دوران ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ »زﻧﺪ وﻫﻮﻣﻦ ﻳﺴﻦ« را ﻳﺎ آورد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ ‬‬